Historia Egiptu Oś czasu

dodatki

postacie

przypisy

Bibliografia


Historia Egiptu
History of Egypt ©HistoryMaps

6200 BCE - 2024

Historia Egiptu



Historia Egiptu naznaczona jest bogatym i trwałym dziedzictwem, które wiele zawdzięcza żyznym ziemiom zasilanym przez Nil i osiągnięciom jego rdzennych mieszkańców, a także wpływom zewnętrznym.Tajemnice starożytnej przeszłości Egiptu zaczęły wychodzić na światło dzienne wraz z rozszyfrowaniem egipskich hieroglifów, co było kamieniem milowym dzięki odkryciu Kamienia z Rosetty.Około 3150 roku p.n.e. polityczna konsolidacja Górnego i Dolnego Egiptu dała początek cywilizacji starożytnego Egiptu, pod rządami króla Narmera z I dynastii.Ten okres panowania głównie rdzennych Egipcjan trwał aż do podboju przez Imperium Achemenidów w VI wieku p.n.e.W 332 roku p.n.e. Aleksander Wielki wkroczył do Egiptu podczas swojej kampanii mającej na celu obalenie imperium Achemenidów , ustanawiając krótkotrwałe imperium macedońskie.Epoka ta zwiastowała powstanie hellenistycznego Królestwa Ptolemeuszy, założonego w 305 roku p.n.e. przez Ptolemeusza I Sotera, jednego z byłych generałów Aleksandra.Ptolemeusze zmagali się z powstaniami tubylców i byli uwikłani w konflikty zagraniczne i domowe, co doprowadziło do stopniowego upadku królestwa i ostatecznego włączenia go do Cesarstwa Rzymskiego po upadku Kleopatry.Panowanie rzymskie nad Egiptem, które obejmowało okres bizantyjski, trwało od 30 roku p.n.e. do 641 roku n.e., z krótką przerwą pod kontrolą Imperium Sasańskiego w latach 619-629, znanego jako Egipt Sasanian.Po muzułmańskim podboju Egiptu region stał się częścią różnych kalifatów i dynastii muzułmańskich, w tym kalifatu Rashidun (632–661), kalifatu Umajjadów (661–750), kalifatu Abbasydów (750–935), kalifatu Fatimidów (909–1171) ), sułtanat Ajjubidów (1171–1260) isułtanat mameluków (1250–1517).W 1517 roku Imperium Osmańskie pod wodzą Selima I podbiło Kair, włączając Egipt do swojego królestwa.Egipt pozostawał pod panowaniem osmańskim do 1805 r., z wyjątkiem okresu okupacji francuskiej od 1798 do 1801 r. Począwszy od 1867 r. Egipt uzyskał nominalną autonomię jako chedyw Egiptu, ale kontrola brytyjska została ustanowiona w 1882 r. po wojnie anglo-egipskiej.Po I wojnie światowej i rewolucji egipskiej w 1919 r. powstało Królestwo Egiptu, aczkolwiek Wielka Brytania zachowała władzę nad sprawami zagranicznymi, obronnością i innymi kluczowymi sprawami.Ta brytyjska okupacja trwała do 1954 r., kiedy to porozumienie anglo-egipskie doprowadziło do całkowitego wycofania sił brytyjskich z Kanału Sueskiego.W 1953 r. powstała nowoczesna Republika Egiptu, a w 1956 r., wraz z całkowitą ewakuacją sił brytyjskich z Kanału Sueskiego, prezydent Gamal Abdel Nasser wprowadził liczne reformy i na krótko utworzył z Syrią Zjednoczoną Republikę Arabską.Przywództwo Nasera obejmowało wojnę sześciodniową i utworzenie ruchu niezaangażowanych.Jego następca, Anwar Sadat, sprawujący urząd od 1970 do 1981 roku, odszedł od zasad polityczno-gospodarczych Nasera, ponownie wprowadził system wielopartyjny i zainicjował politykę gospodarczą Infitah.Sadat przewodził Egiptowi w wojnie Jom Kippur w 1973 r., odbierając egipski półwysep Synaj spod izraelskiej okupacji, co ostatecznie doprowadziło do zawarcia traktatu pokojowego między Egiptem a Izraelem .Najnowszą historię Egiptu wyznaczają wydarzenia, które nastąpiły po prawie trzydziestu latach prezydentury Hosniego Mubaraka.Rewolucja w Egipcie w 2011 r. doprowadziła do odsunięcia Mubaraka od władzy i wyboru Mohameda Morsiego na pierwszego demokratycznie wybranego prezydenta Egiptu.Późniejsze niepokoje i spory po rewolucji w 2011 r. doprowadziły do ​​zamachu stanu w Egipcie w 2013 r., uwięzienia Morsiego i wyboru Abdela Fattaha al-Sisiego na prezydenta w 2014 r.
Egipt predynastyczny
Egipt predynastyczny ©Anonymous
6200 BCE Jan 1 - 3150 BCE

Egipt predynastyczny

Egypt
Egipt prehistoryczny i predynastyczny, obejmujący okres od najwcześniejszego osadnictwa ludzkiego do około 3100 roku p.n.e., wyznacza przejście do okresu wczesnej dynastii, zapoczątkowanego przez pierwszego faraona, którego niektórzy egiptolodzy identyfikują jako Narmera, a przez innych Hor-Aha, przy czym Menes był również możliwe imię jednego z tych królów.Koniec Egiptu predynastycznego, tradycyjnie datowany na okres od około 6200 do 3000 roku p.n.e., zbiega się z końcem okresu Nagady III.Jednak dokładny koniec tego okresu jest przedmiotem dyskusji ze względu na nowe odkrycia archeologiczne sugerujące bardziej stopniowy rozwój, co prowadzi do użycia terminów takich jak „okres protodynastyczny”, „dynastia zerowa” czy „dynastia 0”.[1]Okres predynastyczny dzieli się na epoki kulturowe, których nazwy pochodzą od miejsc, w których po raz pierwszy znaleziono określone typy osad egipskich.Okres ten, łącznie z erą protodynastyczną, charakteryzuje się stopniowym rozwojem, a zidentyfikowane odrębne „kultury” nie są oddzielnymi bytami, ale raczej podziałami pojęciowymi pomagającymi w badaniu tej epoki.Większość predynastycznych odkryć archeologicznych znajduje się w Górnym Egipcie.Dzieje się tak, ponieważ muł Nilu osadzał się w większym stopniu w regionie Delty, zasypując wiele miejsc w Delcie na długo przed czasami nowożytnymi.[2]
3150 BCE - 332 BCE
Egipt dynastycznyornament
Wczesny okres dynastyczny Egiptu
Narmer, utożsamiany z Menesem, uważany jest za pierwszego władcę zjednoczonego Egiptu. ©Imperium Dimitrios
3150 BCE Jan 1 00:01 - 2686 BCE

Wczesny okres dynastyczny Egiptu

Thinis, Gerga, Qesm Madinat Ge
Okres wczesnodynastyczny starożytnego Egiptu, po zjednoczeniu Górnego i Dolnego Egiptu około 3150 roku p.n.e., obejmuje pierwszą i drugą dynastię, trwającą do około 2686 roku p.n.e.[3] W tym okresie stolica została przeniesiona z Thinis do Memphis, ustanowiono system bóg-król oraz rozwój kluczowych aspektów cywilizacji egipskiej, takich jak sztuka, architektura i religia.[4]Przed 3600 rokiem p.n.e. społeczeństwa neolityczne wzdłuż Nilu skupiały się na rolnictwie i udomowieniu zwierząt.[5] Wkrótce nastąpił szybki rozwój cywilizacyjny, [6] wraz z innowacjami w ceramice, szerokim zastosowaniem miedzi i przyjęciem technik architektonicznych, takich jak cegły suszone na słońcu i łuki.Okres ten oznaczał także zjednoczenie Górnego i Dolnego Egiptu pod rządami króla Narmera, co symbolizowała podwójna korona i przedstawiano w mitologii jako boga sokoła Horusa, zwycięskiego Seta.[7] To zjednoczenie położyło podwaliny pod Boskie królowanie trwające trzy tysiące lat.Narmer, utożsamiany z Menesem, uważany jest za pierwszego władcę zjednoczonego Egiptu, a artefakty łączą go zarówno z Górnym, jak i Dolnym Egiptem.Jego panowanie uznawane jest przez królów I dynastii za fundamentalne.[8] Wpływy egipskie rozciągały się poza jego granice, a osady i artefakty znaleziono w południowym Kanaanie i dolnej Nubii, co wskazuje na władzę egipską w tych regionach w okresie wczesnodynastycznym.[9]Praktyki pogrzebowe ewoluowały, wraz z bogatymi budowniczymi mastab, prekursorami późniejszych piramid.Zjednoczenie polityczne trwało prawdopodobnie stulecia, a lokalne okręgi tworzyły sieci handlowe i organizowały siłę roboczą w rolnictwie na większą skalę.W tym okresie rozwinął się także egipski system pisma, który rozrósł się z kilku symboli do ponad 200 fonogramów i ideogramów.[10]
Stare Królestwo Egiptu
Stare Królestwo Egiptu ©Anonymous
2686 BCE Jan 1 - 2181 BCE

Stare Królestwo Egiptu

Mit Rahinah, Badrshein, Egypt
Stare Królestwo starożytnego Egiptu, obejmujące okres około 2700–2200 p.n.e., uznawane jest za „erę piramid” lub „erę budowniczych piramid”.W tej epoce, zwłaszcza w okresie czwartej dynastii, nastąpił znaczący postęp w budowie piramid, pod przewodnictwem znaczących królów, takich jak Sneferu, Chufu, Chefre i Menkaure, którzy byli odpowiedzialni za kultowe piramidy w Gizie.[11] Okres ten wyznaczył pierwszy szczyt cywilizacji Egiptu i jest pierwszym z trzech okresów „Królestwa”, które obejmują Średnie i Nowe Królestwo, uwypuklając zenity cywilizacji w dolnej Dolinie Nilu.[12]Termin „Stare Królestwo”, stworzony w 1845 r. przez niemieckiego egiptologa barona von Bunsena, [13] początkowo opisywał jeden z trzech „złotych wieków” w historii Egiptu.Rozróżnienie między okresem wczesnej dynastii a Starym Królestwem opierało się przede wszystkim na ewolucji architektury oraz jej wpływach społecznych i gospodarczych.Stare Państwo, zwykle definiowane jako epoka od III do VI dynastii (2686–2181 p.n.e.), słynie z monumentalnej architektury, a większość informacji historycznych pochodzi z tych budowli i ich inskrypcji.Egiptolodzy zaliczają także siódmą i ósmą dynastię Memphite do Starego Państwa.Okres ten charakteryzował się silnym bezpieczeństwem wewnętrznym i dobrobytem, ​​ale po nim nastąpił pierwszy okres przejściowy [14] , czas rozłamu i upadku kulturowego.Koncepcja króla egipskiego jako żywego boga [15] sprawującego władzę absolutną pojawiła się w okresie Starego Państwa.Król Dżeser, pierwszy król III dynastii, przeniósł stolicę królewską do Memfis, rozpoczynając nową erę architektury kamiennej, czego dowodem jest konstrukcja piramidy schodkowej przez jego architekta Imhotepa.Stare Królestwo jest szczególnie znane z licznych piramid zbudowanych w tym czasie jako grobowce królewskie.
Pierwszy okres przejściowy Egiptu
Egipska uczta. ©Edwin Longsden Long
2181 BCE Jan 1 - 2055 BCE

Pierwszy okres przejściowy Egiptu

Thebes, Al Qarnah, Al Qarna, E
Pierwszy Okres Przejściowy starożytnego Egiptu, obejmujący lata około 2181–2055 p.n.e., jest często opisywany jako „okres ciemny” [16] po zakończeniu Starego Państwa.[17] Epoka ta obejmuje siódmą dynastię (uważaną za fałszywą przez niektórych egiptologów), ósmą, dziewiątą, dziesiątą i część jedenastej dynastii.Pojęcie pierwszego okresu przejściowego zdefiniowali w 1926 roku egiptolodzy Georg Steindorff i Henri Frankfort.[18]Okres ten charakteryzuje się kilkoma czynnikami prowadzącymi do upadku Starego Państwa.Przedłużające się panowanie Pepi II, ostatniego głównego faraona VI dynastii, spowodowało problemy z sukcesją, ponieważ przeżył on wielu spadkobierców.[19] Rosnąca władza nomarchów prowincjonalnych, którzy stali się dziedziczeni i niezależni od kontroli królewskiej, [20] jeszcze bardziej osłabiła władzę centralną.Ponadto czynnikiem były również wylewy niskiego Nilu, które prawdopodobnie powodowały głód [21] , chociaż dyskutuje się o związku z upadkiem państwa.Siódma i ósma dynastia są niejasne i niewiele wiadomo o ich władcach.Relacja Manethona o 70 królach panujących w tym czasie przez 70 dni jest prawdopodobnie przesadzona.[22] Siódma dynastia mogła być oligarchią złożoną z urzędników szóstej dynastii, [23] a władcy ósmej dynastii twierdzili, że pochodzą z szóstej dynastii.[24] Znaleziono niewiele artefaktów z tych okresów, w tym niektóre przypisywane Neferkare II z siódmej dynastii oraz małą piramidę zbudowaną przez króla Ibi z ósmej dynastii.Dziewiąta i dziesiąta dynastia z siedzibą w Herakleopolis również nie są dobrze udokumentowane.Akhthoes, prawdopodobnie taki sam jak Wahkare Khety I, był pierwszym królem IX dynastii, uważanym za okrutnego władcę i rzekomo zabitego przez krokodyla.[25] Siła tych dynastii była znacznie mniejsza niż władza faraonów Starego Państwa.[26]Na południu wpływowi nomarchowie w Siut utrzymywali bliskie stosunki z królami herakleopolitańskimi i pełnili rolę bufora między północą a południem.Ankhtifi, wybitny watażka z południa, twierdził, że ocalił swój lud przed głodem, potwierdzając swoją autonomię.W tym okresie ostatecznie wyłoniła się linia królów tebańskich, tworząc jedenastą i dwunastą dynastię.Antef, nomarcha Teb, niezależnie zorganizował Górny Egipt, przygotowując grunt dla swoich następców, którzy ostatecznie ubiegali się o władzę królewską.[27] Antef II i Antef III rozszerzyły swoje terytorium, przy czym Antef III wkroczył do Środkowego Egiptu przeciwko królom Herakleopolitów.[28] Mentuhotep II z XI dynastii ostatecznie pokonał królów Herakleopolitów około 2033 roku p.n.e., prowadząc Egipt do Państwa Środka i kończąc Pierwszy Okres Przejściowy.
Środkowe Królestwo Egiptu
Egipski faraon Horemhab walczący z Nubijczykami w Górnym Nilu. ©Angus McBride
2055 BCE Jan 1 - 1650 BCE

Środkowe Królestwo Egiptu

Thebes, Al Qarnah, Al Qarna, E
Środkowe Królestwo Egiptu, trwające od około 2040 do 1782 roku p.n.e., było okresem zjednoczenia po podziale politycznym Pierwszego Okresu Przejściowego.Era ta rozpoczęła się za panowania Mentuhotepa II z XI dynastii, któremu przypisuje się zjednoczenie Egiptu po pokonaniu ostatnich władców X dynastii.Mentuhotep II, uważany za założyciela Państwa Środka, [29] rozszerzył kontrolę egipską na Nubię i Synaj, [30] i ożywił kult władcy.[31] Jego panowanie trwało 51 lat, po czym na tron ​​wstąpił jego syn Mentuhotep III.[30]Mentuhotep III, który panował przez dwanaście lat, w dalszym ciągu umacniał panowanie tebańskie nad Egiptem, budując forty we wschodniej Delcie, aby zabezpieczyć naród przed zagrożeniami azjatyckimi.[30] Zainicjował także pierwszą wyprawę do Puntu.[32] Mentuhotep IV pojawił się później, ale był wyraźnie nieobecny na listach królów starożytnego Egiptu, [33] co doprowadziło do teorii walki o władzę z Amenemhetem I, pierwszym królem XII dynastii.Okres ten to także okres konfliktów wewnętrznych, o czym świadczą inskrypcje ówczesnego urzędnika Nehry’ego.[34]Amenemhet I, dochodząc do władzy prawdopodobnie poprzez uzurpację, [35] ustanowił bardziej feudalny system w Egipcie, zbudował nową stolicę w pobliżu współczesnego el-Lisht [36] i wykorzystał propagandę, w tym Proroctwo Neferty, aby umocnić swoje rządy .Zainicjował [także] reformy wojskowe i w dwudziestym roku życia mianował swojego syna Senusreta I na współregenta, [38] co było praktyką kontynuowaną w całym Państwie Środka.Senusret I rozszerzył wpływy egipskie na Nubię, [39] kontrolował ziemię Kusz, [40] i wzmocnił pozycję Egiptu na Bliskim Wschodzie.[41] Jego syn, Senusret III, znany jako król-wojownik, prowadził kampanie w Nubii [42] i Palestynie [43] oraz zreformował system administracyjny w celu scentralizowania władzy.[42]Panowanie Amenemhata III oznaczało szczyt dobrobytu gospodarczego Państwa Środka [44] , wraz ze znaczącą działalnością wydobywczą na Synaju [45] i stanowiło kontynuację projektu rekultywacji gruntów w Fajum.[Jednakże] pod koniec dynastia osłabła, co zostało naznaczone krótkim panowaniem Sobekneferu, pierwszej poświadczonej żeńskiej królowej Egiptu.[47]Po śmierci Sobekneferu wyłoniła się XIII dynastia, charakteryzująca się krótkimi panowaniami i mniejszą władzą centralną.[48] ​​Neferhotep I był znaczącym władcą tej dynastii, utrzymującym kontrolę nad Górnym Egiptem, Nubią i Deltą.[49] Jednakże władza dynastii stopniowo słabła, co doprowadziło do Drugiego Okresu Przejściowego i powstania Hyksosów.[50] Okres ten charakteryzował się stabilnością polityczną, wzrostem gospodarczym, ekspansją militarną i rozwojem kulturalnym, co znacząco wpłynęło na historię starożytnego Egiptu.
Drugi okres przejściowy Egiptu
Inwazja Hyksosów na Egipt. ©Anonymous
1650 BCE Jan 1 - 1550 BCE

Drugi okres przejściowy Egiptu

Abydos Egypt, Arabet Abeidos,
Drugi Okres Przejściowy w starożytnym Egipcie, datowany na lata 1700–1550 [p.n.e.51] , był czasem fragmentacji i zawirowań politycznych, naznaczonych upadkiem władzy centralnej i powstaniem różnych dynastii.Okres ten przyniósł koniec Państwa Środka wraz ze śmiercią królowej Sobekneferu około 1802 roku p.n.e. i pojawieniem się dynastii od XIII do XVII.[52] XIII dynastia, począwszy od króla Sobekhotepa I, walczyła o utrzymanie kontroli nad Egiptem, w obliczu szybkiej sukcesji władców i ostatecznie upadku, co doprowadziło do powstania XIV i XV dynastii.XIV dynastia, zbiegająca się z końcem XIII dynastii, miała swoją siedzibę w Delcie Nilu i miała szereg krótkotrwałych władców, których życie zakończyło się przejęciem przez Hyksosów.Hyksosi, prawdopodobnie migranci lub najeźdźcy z Palestyny, założyli XV dynastię, rządzącą z Awaris i współistniejącą z lokalną XVI dynastią w Tebach.[53] Dynastia Abydos (ok. 1640 do 1620 p.n.e.) [54] mogła być krótkotrwałą lokalną dynastią rządzącą częścią Górnego Egiptu w Drugim Okresie Przejściowym w starożytnym Egipcie i istniała współcześnie z XV i XVI dynastią.Dynastia Abydos pozostała raczej niewielka i sprawowała władzę tylko nad Abydos lub Thinis.[54]XVI dynastia, opisana inaczej przez Afrykanina i Euzebiusza, stanęła w obliczu ciągłego nacisku militarnego ze strony XV dynastii, co doprowadziło do jej ostatecznego upadku około 1580 roku p.n.e.[55] XVII dynastia, utworzona przez Tebańczyków, początkowo utrzymywała pokój z piętnastą dynastią, ale ostatecznie zaangażowała się w wojny przeciwko Hyksosom, których kulminacją było panowanie Seqenenre i Kamose, którzy walczyli z Hyksosami.[56]Koniec drugiego okresu przejściowego upłynął pod znakiem powstania XVIII dynastii pod rządami Ahmose I, który wypędził Hyksosów i zjednoczył Egipt, zwiastując początek zamożnego Nowego Królestwa.[57] Ten okres jest kluczowy w historii Egiptu, ponieważ odzwierciedla niestabilność polityczną, obce wpływy oraz ostateczne zjednoczenie i wzmocnienie państwa egipskiego.
Nowe Królestwo Egiptu
Egipski faraon Ramzes II w bitwie pod Kadesz w Syrii, 1300 p.n.e. ©Angus McBride
1550 BCE Jan 1 - 1075 BCE

Nowe Królestwo Egiptu

Thebes, Al Qarnah, Al Qarna, E
Nowe Królestwo, znane również jako Imperium Egipskie, trwało od XVI do XI wieku p.n.e. i obejmowało okres od XVIII do XX dynastii.Nastąpiło ono po drugim okresie przejściowym i poprzedziło trzeci okres przejściowy.Epoka ta, ustalona pomiędzy 1570 a 1544 rokiem p.n.e. [58] na podstawie datowania radiowęglowego, była najbogatszą i najpotężniejszą fazą Egiptu.[59]W XVIII dynastii występowali znani faraonowie, tacy jak Ahmose I, Hatszepsut, Totmes III, Amenhotep III, Echnaton i Tutanchamon.Ahmose I, uważany za założyciela dynastii, zjednoczył Egipt i prowadził kampanię w Lewancie.[60] Jego następcy, Amenhotep I i ​​Totmes I, kontynuowali kampanie wojskowe w Nubii i Lewancie, przy czym Totmes I był pierwszym faraonem, który przekroczył Eufrat.[61]Hatszepsut, córka Totmesa I, wyłoniła się jako potężny władca, przywracający sieci handlowe i zlecający znaczące projekty architektoniczne.[62] Totmes III, znany ze swoich zdolności militarnych, znacznie rozszerzył imperium egipskie.[63] Amenhotep III, jeden z najbogatszych faraonów, wyróżnia się swoim wkładem w architekturę.Jednym z najbardziej znanych faraonów z XVIII dynastii jest Amenhotep IV, który zmienił imię na Echnaton na cześć Atona, reprezentanta egipskiego boga Ra.Pod koniec XVIII dynastii status Egiptu zmienił się radykalnie.Dzięki widocznemu brakowi zainteresowania Echnatona sprawami międzynarodowymi Hetyci stopniowo rozszerzali swoje wpływy na Lewant, stając się główną potęgą w polityce międzynarodowej – potęgą, z którą w XIX dynastii zmierzyli się zarówno Seti I, jak i jego syn Ramzes II.Dynastia zakończyła się wraz z władcami Ay i Horemhebem, którzy wyszli z oficjalnych szeregów.[64]XIX dynastia starożytnego Egiptu została założona przez wezyra Ramzesa I, mianowanego przez ostatniego władcę XVIII dynastii, faraona Horemheba.Krótkie panowanie Ramzesa I posłużyło jako okres przejściowy między rządami Horemheba a erą bardziej dominujących faraonów.Jego syn Seti I i wnuk Ramzes II odegrali szczególną rolę w wyniesieniu Egiptu na bezprecedensowy poziom imperialnej siły i dobrobytu.Dynastia ta wyznaczyła znaczący etap w historii Egiptu, charakteryzujący się silnym przywództwem i polityką ekspansjonistyczną.Najwybitniejszy faraon XX dynastii, Ramzes III, stawił czoła inwazjom Ludów Morza i Libijczyków, udało mu się je odeprzeć, ale poniosło to ogromne koszty ekonomiczne.[65] Jego panowanie zakończyło się wewnętrznymi konfliktami, przygotowując grunt pod upadek Nowego Królestwa.Koniec dynastii naznaczony był słabymi rządami, co ostatecznie doprowadziło do powstania lokalnych potęg, takich jak arcykapłani Amona i Smendesa w Dolnym Egipcie, co oznaczało początek trzeciego okresu przejściowego.
Trzeci okres przejściowy Egiptu
Asyryjscy żołnierze Asurbanipala II oblegający miasto. ©Angus McBride
1075 BCE Jan 1 - 664 BCE

Trzeci okres przejściowy Egiptu

Tanis, Egypt
Trzeci Okres Przejściowy starożytnego Egiptu, rozpoczynający się śmiercią Ramzesa XI w 1077 roku p.n.e., oznaczał koniec Nowego Państwa i poprzedzał Okres Późny.Epokę tę charakteryzuje fragmentacja polityczna i spadek prestiżu międzynarodowego.W okresie XXI dynastii w Egipcie doszło do rozłamu władzy.Smendes I, rządzący z Tanis, kontrolował Dolny Egipt, podczas gdy arcykapłani Amona w Tebach mieli znaczący wpływ na środkowy i górny Egipt.[66] Wbrew pozorom podział ten był mniej dotkliwy ze względu na splecione powiązania rodzinne pomiędzy księżmi i faraonami.XXII dynastia, założona przez Szoszenka I około 945 roku p.n.e., początkowo przyniosła stabilizację.Jednak po panowaniu Osorkona II kraj faktycznie się podzielił, a Szoszenk III kontrolował Dolny Egipt, a Takelot II i Osorkon III rządzili Środkowym i Górnym Egiptem.Teby przeżyły wojnę domową, rozstrzygniętą na korzyść Osorkona B, która doprowadziła do ustanowienia 23. dynastii.Okres ten naznaczony był dalszą fragmentacją i powstaniem lokalnych miast-państw.Królestwo Nubii wykorzystało podział Egiptu.W XXV dynastii, założonej przez Piye około 732 roku p.n.e., władcy nubijscy rozszerzyli swoją kontrolę nad Egiptem.Dynastia ta znana jest ze swoich projektów budowlanych i renowacji świątyń w Dolinie Nilu.[67] Jednak rosnące wpływy Asyrii w regionie zagroziły niepodległości Egiptu.Najazdy asyryjskie w latach 670-663 p.n.e., ze względu na strategiczne znaczenie Egiptu i jego zasoby, zwłaszcza drewno do wytopu żelaza, znacznie osłabiły kraj.Faraonowie Taharka i Tantamani stawiali czoła ciągłemu konfliktowi z Asyrią, którego kulminacją było splądrowanie Teb i Memfis w 664 roku p.n.e., co oznaczało koniec panowania Nubii nad Egiptem.[68]Trzeci Okres Przejściowy zakończył się wraz z powstaniem 26 dynastii pod rządami Psamtika I w 664 roku p.n.e., po wycofaniu się Asyrii i klęsce Tantamani.Psamtik I zjednoczył Egipt, ustanawiając kontrolę nad Tebami i zapoczątkował Późny Okres starożytnego Egiptu.Jego panowanie przyniosło stabilność i niezależność od wpływów asyryjskich, kładąc podwaliny pod dalszy rozwój historii Egiptu.
Późny okres starożytnego Egiptu
Wyimaginowana XIX-wieczna ilustracja przedstawiająca spotkanie Kambyzesa II z Psamtikiem III. ©Jean-Adrien Guignet
664 BCE Jan 1 - 332 BCE

Późny okres starożytnego Egiptu

Sais, Basyoun, Egypt
Późny okres starożytnego Egiptu, obejmujący lata 664–332 p.n.e., oznaczał końcową fazę panowania rdzennych Egipcjan i obejmował panowanie Persów nad regionem.Era ta rozpoczęła się po Trzecim Okresie Przejściowym i panowaniu 25. dynastii nubijskiej, poczynając od dynastii Saite założonej przez Psamtika I pod wpływami neoasyryjskimi .26. dynastia, znana również jako dynastia Saite, panowała od 672 do 525 roku p.n.e., skupiając się na zjednoczeniu i ekspansji.Psamtik I zainicjował zjednoczenie około 656 roku p.n.e., co samo w sobie było bezpośrednią konsekwencją splądrowania Teb przez Asyryjczyków.Rozpoczęto budowę kanału od Nilu do Morza Czerwonego.W tym okresie egipskie wpływy rozszerzyły się na Bliski Wschód i rozpoczęły się znaczące wyprawy wojskowe, takie jak wyprawa Psamtika II do Nubii.[69] Papirus Brooklyn, znaczący tekst medyczny z tego okresu, odzwierciedla postęp tamtej epoki.[70] Sztuka z tego okresu często przedstawiała kulty zwierząt, jak bóg Pataikos o cechach zwierzęcych.[71]Pierwszy okres Achemenidów (525–404 p.n.e.) rozpoczął się bitwą pod Pelusjum, w wyniku której Egipt został podbity przez ekspansywne imperium Achemenidów pod rządami Kambyzesa, a Egipt stał się satrapią.W skład tej dynastii wchodzili cesarze perscy, tacy jak Kambyzes, Kserkses I i Dariusz Wielki, i byli świadkami buntów takich jak Inarosa II, wspieranego przez Ateńczyków .W tym czasie Egiptem rządzili perscy satrapowie, tacy jak Aryandes i Achemenes.Dynastie od 28 do 30 reprezentowały ostatni okres znaczących rządów tubylców w Egipcie.W 28. dynastii, trwającej od 404 do 398 p.n.e., rządził jeden król, Amyrteusz.W 29. dynastii (398–380 p.n.e.) władcy tacy jak Hakor walczyli z najazdami perskimi.30. dynastia (380–343 p.n.e.), pozostająca pod wpływem sztuki 26. dynastii, zakończyła się porażką Nektanebo II, co doprowadziło do ponownej aneksji przez Persję.Drugi okres Achemenidów (343–332 p.n.e.) to 31. dynastia, w której perscy cesarze rządzili jako faraonowie aż do podboju Aleksandra Wielkiego w 332 roku p.n.e.To spowodowało przejście Egiptu do okresu hellenistycznego pod panowaniem dynastii Ptolemeuszy założonej przez Ptolemeusza I Sotera, jednego z generałów Aleksandra.Okres późny jest znaczący ze względu na przemiany kulturowe i polityczne, które doprowadziły do ​​ostatecznej integracji Egiptu ze światem hellenistycznym.
332 BCE - 642
Okres grecko-rzymskiornament
Podbój Egiptu przez Aleksandra Wielkiego
Mozaika Aleksandra ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
332 BCE Jun 1

Podbój Egiptu przez Aleksandra Wielkiego

Alexandria, Egypt
Aleksander Wielki , imię, które rozbrzmiewa w historii, wyznaczył znaczący punkt zwrotny w starożytnym świecie wraz ze swoim podbojem Egiptu w 332 roku p.n.e.Jego przybycie do Egiptu nie tylko zakończyło perskie panowanie Achemenidów , ale także położyło podwaliny pod okres hellenistyczny, przeplatając kultury greckie i egipskie.Artykuł ten zagłębia się w kontekst historyczny i wpływ podboju Aleksandra na Egipt, będący kluczowym momentem w jego bogatej historii.Preludium do podbojuPrzed przybyciem Aleksandra Egipt znajdował się pod kontrolą Imperium Perskiego w ramach rządów dynastii Achemenidów.Persowie pod wodzą cesarzy takich jak Dariusz III stanęli w obliczu rosnącego niezadowolenia i buntu w Egipcie.Te niepokoje przygotowały grunt pod znaczącą zmianę władzy.Aleksander Wielki, król Macedonii, rozpoczął ambitną kampanię przeciwko imperium perskiemu Achemenidów, postrzegając Egipt jako kluczowy podbój.Jego strategiczne zdolności militarne i osłabiony stan perskiej kontroli w Egipcie ułatwiły stosunkowo bez sprzeciwu wejście do kraju.W 332 roku p.n.e. Aleksander wkroczył do Egiptu, a kraj szybko wpadł w jego ręce.Upadek panowania perskiego został naznaczony kapitulacją perskiego satrapy Egiptu, Mazacesa.Postawa Aleksandra, charakteryzująca się szacunkiem dla egipskiej kultury i religii, zapewniła mu poparcie narodu egipskiego.Założenie AleksandriiJednym ze znaczących wkładów Aleksandra było założenie miasta Aleksandria na wybrzeżu Morza Śródziemnego.To miasto, nazwane jego imieniem, stało się centrum kultury i nauki hellenistycznej, symbolizując fuzję cywilizacji greckiej i egipskiej.Podbój Aleksandra zapoczątkował w Egipcie okres hellenistyczny, naznaczony rozprzestrzenianiem się greckiej kultury, języka i idei politycznych.W tej epoce doszło do połączenia tradycji greckiej i egipskiej, co wywarło głęboki wpływ na sztukę, architekturę, religię i zarządzanie.Chociaż panowanie Aleksandra w Egipcie było krótkie, jego dziedzictwo przetrwało całą dynastię Ptolemeuszy, założoną przez jego generała Ptolemeusza I Sotera.Dynastia ta, będąca mieszanką wpływów greckich i egipskich, rządziła Egiptem aż do podboju Rzymu w 30 roku p.n.e.
Egipt ptolemejski
Ptolemaic Egypt ©Osprey Publishing
305 BCE Jan 1 - 30 BCE

Egipt ptolemejski

Alexandria, Egypt
Królestwo Ptolemeuszy, założone w 305 roku p.n.e. przez Ptolemeusza I Sotera, macedońskiego generała i towarzysza Aleksandra Wielkiego , było starożytnym państwem greckim z siedzibą w Egipcie w okresie hellenistycznym.Dynastia ta, trwająca aż do śmierci Kleopatry VII w 30 roku p.n.e., była ostatnią i najdłuższą dynastią starożytnego Egiptu, wyznaczając nową erę charakteryzującą się synkretyzmem religijnym i pojawieniem się kultury grecko-egipskiej.[72]Po podboju przez Aleksandra Wielkiego Egiptu kontrolowanego przez Achemenidów w 332 r. p.n.e. jego imperium rozpadło się po jego śmierci w 323 r. p.n.e., co doprowadziło do walk o władzę między jego następcami, diadochami.Ptolemeusz zabezpieczył Egipt i ustanowił Aleksandrię jako stolicę, która stała się centrum greckiej kultury, nauki i handlu.[73] Królestwo Ptolemeuszy po wojnach syryjskich powiększyło się o części Libii, Synaju i Nubii.Aby zintegrować się z rdzennymi Egipcjanami, Ptolemeusze przyjęli tytuł faraona i przedstawiali się w stylu egipskim na pomnikach publicznych, zachowując jednocześnie swoją hellenistyczną tożsamość i zwyczaje.[74] Zarządzanie królestwem wiązało się ze złożoną biurokracją, przynoszącą korzyści przede wszystkim greckiej klasie rządzącej, z ograniczoną integracją rdzennych Egipcjan, którzy zachowali kontrolę nad sprawami lokalnymi i religijnymi.[74] Ptolemeusze stopniowo przejmowali egipskie zwyczaje, począwszy od Ptolemeusza II Filadelfusa, obejmujące małżeństwa rodzeństwa i udział w egipskich praktykach religijnych, a także wspierali budowę i renowację świątyń.[75]Egipt ptolemejski, żyjący od połowy III wieku p.n.e., wyłonił się jako najbogatszy i najpotężniejszy z państw-następców Aleksandra, uosabiając cywilizację grecką.[74] Jednak od połowy II wieku p.n.e. wewnętrzne konflikty dynastyczne i wojny zewnętrzne osłabiały królestwo, czyniąc je coraz bardziej zależnym od Republiki Rzymskiej.Za Kleopatry VII uwikłanie Egiptu w rzymskie wojny domowe doprowadziło do jego aneksji jako ostatniego niezależnego państwa hellenistycznego.Rzymski Egipt stał się wówczas zamożną prowincją, zachowując grecki jako język rządzenia i handlu aż do podboju muzułmańskiego w 641 roku n.e.Aleksandria pozostawała znaczącym miastem śródziemnomorskim aż do późnego średniowiecza.[76]
Egipt rzymski
Legiony rzymskie utworzyły się przed piramidami w Gizie. ©Nick Gindraux
30 BCE Jan 1 - 641

Egipt rzymski

Alexandria, Egypt
Egipt rzymski, jako prowincja Cesarstwa Rzymskiego od 30 roku p.n.e. do 641 roku n.e., był ważnym regionem obejmującym większość współczesnego Egiptu, z wyjątkiem Synaju.Była to bardzo zamożna prowincja, znana z produkcji zboża i zaawansowanej gospodarki miejskiej, co czyniła ją najbogatszą prowincją rzymską poza Włochami.[77] Populacja, szacowana na 4 do 8 milionów, [78] skupiała się wokół Aleksandrii, największego portu Cesarstwa Rzymskiego i drugiego co do wielkości miasta.[79]Rzymska obecność wojskowa w Egipcie początkowo obejmowała trzy legiony, później zredukowana do dwóch, uzupełniona siłami pomocniczymi.[80] Administracyjnie Egipt został podzielony na nomy, a każde większe miasto zwane metropolią cieszyło się pewnymi przywilejami.[80] Ludność była zróżnicowana etnicznie i kulturowo i składała się głównie z chłopów mówiących po egipsku.Natomiast ludność miejska w metropoliach mówiła po grecku i wyznawała kulturę hellenistyczną.Pomimo tych podziałów panowała znaczna mobilność społeczna, urbanizacja i wysoki poziom umiejętności czytania i pisania.[80] Constitutio Antoniniana z 212 roku n.e. rozszerzyła obywatelstwo rzymskie na wszystkich wolnych Egipcjan.[80]Rzymski Egipt był początkowo odporny, podnosząc się z zarazy antonińskiej pod koniec II wieku.[80] Jednakże podczas kryzysu trzeciego wieku znalazło się pod kontrolą Imperium Palmireńskiego po inwazji Zenobii w 269 roku n.e., by zostać odzyskane przez cesarza Aureliana, a później uzurpatorzy rzucili wyzwanie cesarzowi Dioklecjanowi.[81] Panowanie Dioklecjana przyniosło reformy administracyjne i gospodarcze, które zbiegły się z powstaniem chrześcijaństwa , co doprowadziło do pojawienia się języka koptyjskiego wśród egipskich chrześcijan.[80]Za Dioklecjana południowa granica została przesunięta do Pierwszej Katarakty na Nilu w Syene (Asuan), wyznaczając długotrwałą pokojową granicę.[81] Późna armia rzymska, w tym limitanei i regularne jednostki, takie jak Scytowie, utrzymywała tę granicę.Stabilność gospodarczą poprawiło wprowadzenie przez Konstantyna Wielkiego złotej monety solidus .[81] W tym okresie nastąpiła także zmiana w kierunku prywatnej własności gruntów, przy czym znaczne majątki należały do ​​kościołów chrześcijańskich i drobnych właścicieli ziemskich.[81]Pierwsza pandemia dżumy dotarła do Morza Śródziemnego przez rzymski Egipt wraz z dżumą Justyniana w 541 r. Losy Egiptu zmieniły się dramatycznie w VII wieku: podbity przez imperium Sasanian w 618 r., na krótko powrócił pod kontrolę wschodniego Rzymu w 628 r., zanim na stałe stał się częścią Rashidun Kalifat po podboju muzułmanów w 641 r. To przejście oznaczało koniec panowania rzymskiego w Egipcie i zapoczątkowało nową erę w historii regionu.
639 - 1517
Średniowieczny Egiptornament
Arabski podbój Egiptu
Muzułmański podbój Egiptu ©HistoryMaps
639 Jan 1 00:01 - 642

Arabski podbój Egiptu

Egypt
Muzułmański podbój Egiptu , który miał miejsce w latach 639–646 n.e., jest kluczowym wydarzeniem w obszernej historii Egiptu.Podbój ten nie tylko oznaczał koniec panowania rzymsko- bizantyjskiego w Egipcie, ale także zwiastował wprowadzenie islamu i języka arabskiego, znacząco kształtując krajobraz kulturowy i religijny regionu.W tym eseju zagłębiamy się w kontekst historyczny, kluczowe bitwy i trwałe skutki tego doniosłego okresu.Przed podbojem muzułmańskim Egipt znajdował się pod kontrolą Bizancjum, pełniąc funkcję prowincji krytycznej ze względu na swoje strategiczne położenie i bogactwo rolne.Jednak Cesarstwo Bizantyjskie zostało osłabione przez wewnętrzne konflikty i konflikty zewnętrzne, zwłaszcza z Imperium Sasańskim , przygotowując grunt pod wyłonienie się nowej potęgi.Podbój muzułmański rozpoczął się pod przywództwem generała Amra ibn al-Asa, wysłanego przez kalifa Omara, drugiego kalifa islamskiego kalifatu Rashidun .Początkową fazę podboju naznaczyły znaczące bitwy, w tym kluczowa bitwa pod Heliopolis w 640 roku n.e.Siły bizantyjskie pod dowództwem generała Teodora zostały zdecydowanie pokonane, torując drogę siłom muzułmańskim do zajęcia kluczowych miast, takich jak Aleksandria.Aleksandria, główny ośrodek handlu i kultury, padła ofiarą muzułmanów w 641 roku n.e.Pomimo kilku prób odzyskania kontroli przez Cesarstwo Bizantyjskie, w tym dużej kampanii w 645 roku n.e., ich wysiłki ostatecznie zakończyły się niepowodzeniem, co doprowadziło do całkowitej muzułmańskiej kontroli nad Egiptem do 646 roku n.e.Podbój doprowadził do głębokich zmian w tożsamości religijnej i kulturowej Egiptu.Islam stopniowo stał się religią dominującą, zastępując chrześcijaństwo , a arabski stał się głównym językiem, wpływając na struktury społeczne i administracyjne.Wprowadzenie islamskiej architektury i sztuki pozostawiło trwały ślad w dziedzictwie kulturowym Egiptu.Pod rządami muzułmanów Egipt był świadkiem znaczących reform gospodarczych i administracyjnych.Podatek dżizja nałożony na niemuzułmanów doprowadził do przejścia na islam, a nowi władcy zainicjowali także reformy rolne, poprawiając system irygacyjny, a tym samym rolnictwo.
Okres Umajjadów i Abbasydów w Egipcie
Rewolucja Abbasydów ©HistoryMaps
661 Jan 1 - 969

Okres Umajjadów i Abbasydów w Egipcie

Egypt
Pierwsza Fitna, poważna wczesna islamska wojna domowa, doprowadziła do znaczących zmian w zarządzaniu Egiptem.W tym okresie kalif Ali mianował Muhammada ibn Abi Bakra na gubernatora Egiptu.Jednak Amr ibn al-As, wspierając Umajjadów , pokonał Ibn Abi Bakra w 658 r. i rządził Egiptem aż do swojej śmierci w 664 r. Pod rządami Umajjadów pro-umajjadów partyzanci, tacy jak Maslama ibn Mukhallad al-Ansari, nadal rządzili Egiptem aż do drugiej Fitny .Podczas tego konfliktu powstał niepopularny wśród miejscowych Arabów reżim Zubayrida wspierany przez Kharijite.Kalif Umajjadów Marwan I najechał Egipt w 684 r., przywracając kontrolę Umajjadów i mianując swojego syna, Abd al-Aziza, na gubernatora, który skutecznie rządził jako wicekról przez 20 lat.[82]Pod rządami Umajjadów gubernatorzy tacy jak Abd al-Malik ibn Rifa'a al-Fahmi i Ayyub ibn Sharhabil, wybrani spośród lokalnej elity wojskowej (jund), wprowadzili politykę, która zwiększyła presję na Koptów i zapoczątkowała islamizację.Doprowadziło [to] do kilku buntów koptyjskich z powodu wyższych podatków, z których najbardziej zauważalna miała miejsce w 725 r. Arabski stał się językiem urzędowym rządu w 706 r., przyczyniając się do powstania egipskiego języka arabskiego.Okres Umajjadów zakończył się kolejnymi buntami w latach 739 i 750.W okresie Abbasydów Egipt doświadczył nowych podatków i dalszych buntów koptyjskich.Decyzja kalifa al-Mu'tasima z 834 r. o centralizacji władzy i kontroli finansowej doprowadziła do znaczących zmian, w tym zastąpienia lokalnych oddziałów arabskich żołnierzami tureckimi.W IX wieku liczba muzułmanów przewyższyła chrześcijan koptyjskich , wraz z nasileniem się procesów arabizacji i islamizacji.„Anarchia w Samarze” w sercu Abbasydów ułatwiła powstanie ruchów rewolucyjnych Alidów w Egipcie.[84]Okres Tulunidów rozpoczął się w 868 r., kiedy gubernatorem został mianowany Ahmad ibn Tulun, co oznaczało zwrot w stronę politycznej niezależności Egiptu.Pomimo wewnętrznych walk o władzę Ibn Tulun ustanowił de facto niezależne rządy, gromadząc znaczne bogactwa i rozszerzając wpływy na Lewant.Jednakże jego następcy stanęli w obliczu wewnętrznych konfliktów i zagrożeń zewnętrznych, co doprowadziło do podboju Egiptu przez Abbasydów w 905 r [. 85]W Egipcie po Tulunidach trwały konflikty i pojawiały się wpływowe osobistości, takie jak turecki dowódca Muhammad ibn Tughj al-Ikhshid.Jego śmierć w 946 r. doprowadziła do pokojowej sukcesji jego syna Unujura i późniejszych rządów Kafuru.Jednak podbój Fatymidów w 969 r. zakończył ten okres, rozpoczynając nową erę w historii Egiptu.[86]
Fatymid Podbój Egiptu
Fatymid Podbój Egiptu ©HistoryMaps
969 Feb 6 - Jul 9

Fatymid Podbój Egiptu

Fustat, Kom Ghorab, Old Cairo,
Podbój Egiptu przez Fatymidów w 969 roku n.e. był znaczącym wydarzeniem historycznym, podczas którego kalifat Fatymidów pod dowództwem generała Jawhara zdobył Egipt z rąk dynastii Ikhshidid.Podbój ten nastąpił na tle osłabionego kalifatu Abbasydów i wewnętrznych kryzysów w Egipcie, w tym głodu i walk przywódczych po śmierci Abu al-Miska Kafura w 968 roku n.e.Fatymidzi, umacniając swoje panowanie w Ifriqiya (obecnie Tunezja i wschodnia Algieria) od 909 roku n.e., wykorzystali chaotyczną sytuację w Egipcie.Wśród tej niestabilności lokalne elity egipskie coraz bardziej opowiadały się za rządami Fatymidów w celu przywrócenia porządku.Kalif Fatymidów al-Mu'izz li-Din Allah zorganizował dużą wyprawę pod przewodnictwem Jawhara, która rozpoczęła się 6 lutego 969 roku n.e.Wyprawa wkroczyła do Delty Nilu w kwietniu, napotykając minimalny opór ze strony sił Ikhshidid.Zapewnienie Jawhara o bezpieczeństwie i prawach Egipcjan ułatwiło pokojową kapitulację stolicy, Fustat, w dniu 6 lipca 969 roku n.e., upamiętniając pomyślne przejęcie Fatymidów.Jawhar rządził Egiptem jako wicekról przez cztery lata, podczas których stłumił bunty i zainicjował budowę nowej stolicy Kairu.Jednak jego kampanie wojskowe w Syrii i przeciwko Bizancjum zakończyły się niepowodzeniem, co doprowadziło do zniszczenia armii Fatymidów i inwazji Karmatów w pobliżu Kairu.Kalif al-Mu'izz przeniósł się do Egiptu w 973 roku n.e. i ustanowił Kair jako siedzibę kalifatu Fatymidów, co trwało aż do jego zniesienia przez Saladyna w 1171 roku n.e.
Fatymid Egipt
Fatymid Egipt ©HistoryMaps
969 Jul 9 - 1171

Fatymid Egipt

Cairo, Egypt
Kalifat Fatimidów , dynastia szyitów izmailijskich, istniała od X do XII wieku n.e.Został nazwany na cześć Fatimy, córki islamskiego prorokaMahometa i jej męża Ali ibn Abi Taliba.Fatymidzi zostali uznani przez różne społeczności izmailickie i inne wyznania muzułmańskie.[87] Ich panowanie rozciągało się od zachodniej części Morza Śródziemnego po Morze Czerwone, w tym Afrykę Północną, części Maghrebu, Sycylię, Lewant i Hidżaz.Państwo Fatimidów powstało w latach 902–909 n.e. pod przywództwem Abu Abdallaha.Podbił Aghlabid Ifriqiya, torując drogę kalifatowi.[88] Abdallah al-Mahdi Billah, uznany za imama, został pierwszym kalifem w 909 roku n.e.[89] Początkowo al-Mahdiyya pełniło funkcję stolicy, założonej w 921 roku n.e., następnie przeniosło się do al-Mansuriyya w 948 roku n.e.Pod rządami al-Mu'izza Egipt został podbity w 969 roku n.e., a Kair został ustanowiony nową stolicą w 973 roku n.e.Egipt stał się kulturalnym i religijnym sercem imperium, pielęgnując wyjątkową kulturę arabską.[90]Kalifat Fatimidów był znany ze swojej tolerancji religijnej wobec nieszyickich muzułmanów, Żydów i chrześcijan [91] , chociaż walczył o nawrócenie ludności egipskiej na swoje wierzenia.[92] Za panowania al-'Aziza i al-Hakima, a szczególnie za al-Mustansira, kalifat był świadkiem mniejszego zaangażowania kalifów w sprawy państwowe, a wezyrowie zdobywali większą władzę.[93] Lata sześćdziesiąte XI wieku przyniosły wojnę domową, podsycaną podziałami politycznymi i etnicznymi w armii, zagrażającą imperium.[94]Pomimo krótkiego odrodzenia pod rządami wezyra Badra al-Jamaliego, kalifat Fatimidów upadł pod koniec XI i XII wieku, [95] dodatkowo osłabiony przez Turków seldżuckich w Syrii i krzyżowców na Lewancie.[94] W 1171 roku Saladyn obalił rządy Fatymidów, ustanawiając dynastię Ajjubidów i ponownie włączając Egipt pod władzę kalifatu Abbasydów .[96]
Ajjubid Egipt
Ajjubid Egipt. ©HistoryMaps
1171 Jan 1 - 1341

Ajjubid Egipt

Cairo, Egypt
Dynastia Ajjubidów, założona przez Saladyna w 1171 roku n.e., oznaczała znaczącą zmianę na średniowiecznym Bliskim Wschodzie.Saladyn, sunnicki muzułmanin pochodzenia kurdyjskiego, początkowo służył pod dowództwem Nur ad-Dina z Syrii i odegrał kluczową rolę w bitwach przeciwko krzyżowcom w Egipcie Fatimidów.Po śmierci Nur ad-Dina Saladyn został ogłoszony przez kalifat Abbasydów pierwszym sułtanem Egiptu.Jego nowo utworzony sułtanat szybko się rozrósł, obejmując znaczną część Lewantu, Hidżazu, Jemenu, części Nubii, Tarabulus, Cyrenajki, południowej Anatolii i północnego Iraku .Po śmierci Saladyna w 1193 r. jego synowie rywalizowali o kontrolę, ale ostatecznie w 1200 r. sułtanem został jego brat al-Adil.Dynastia pozostała u władzy dzięki jego potomkom.W latach trzydziestych XII wieku emirowie syryjscy dążyli do niepodległości, co doprowadziło do podzielonego królestwa Ajjubidów, aż do roku 1247 n.e. as-Salih Ayyub ponownie zjednoczył większość Syrii.Jednak lokalne dynastie muzułmańskie wypędziły Ajjubidów z Jemenu, Hidżazu i części Mezopotamii.Pomimo stosunkowo krótkiego panowania Ajjubidowie przekształcili region, zwłaszcza Egipt.Przenieśli ją z szyitów do dominującej siły sunnickiej, czyniąc z niej centrum polityczne, wojskowe, gospodarcze i kulturalne aż do podboju osmańskiego w 1517 r. Dynastia sprzyjała dobrobytowi gospodarczemu i działalności intelektualnej, budując liczne medresy, aby wzmocnić islam sunnicki.Późniejszysułtanat mameluków utrzymywał księstwo Ajjubidów w Hamie do 1341 r., kontynuując dziedzictwo rządów Ajjubidów w regionie przez 267 lat.
Mamelucki Egipt
Mamelucki Egipt ©HistoryMaps
1250 Jan 1 - 1517

Mamelucki Egipt

Cairo, Egypt
Sułtanat Mameluków , rządzący Egiptem, Lewantem i Hidżazem od połowy XIII do początku XVI wieku n.e., był państwem rządzonym przez kastę wojskową mameluków (wyzwolonych żołnierzy-niewolników) dowodzoną przez sułtana.Założony w 1250 r. wraz z obaleniem dynastii Ajjubidów , sułtanat dzielił się na dwa okresy: turecki lub Bahri (1250–1382) i czerkieski, czyli Burji (1382–1517), nazwany na cześć pochodzenia etnicznego rządzących mameluków.Początkowo mameluccy władcy z pułków Ayyubid Sultan as-Salih Ayyub (r. 1240–1249) przejęli władzę w 1250 r. W szczególności pokonali Mongołów w 1260 r. Pod wodzą sułtana Qutuza i Bajbarsa, sprawdzając ich ekspansję na południe.Pod rządami Bajbarsa, Qalawuna (1279–1290) i al-Ashrafa Khalila (1290–1293) mamelucy rozszerzyli swoje terytorium, podbijając państwa krzyżowców , rozszerzając się na Makurię, Cyrenajkę, Hejaz i południową Anatolię.Szczyt rozwoju sułtanatu przypadł na panowanie al-Nasira Muhammada (1293–1341), po którym nastąpiły wewnętrzne konflikty i przeniesienie władzy na starszych emirów.Pod względem kulturowym mamelucy cenili literaturę i astronomię, zakładając prywatne biblioteki jako symbole statusu, a pozostałości wskazywały na tysiące książek.Okres Burji rozpoczął się zamachem stanu Emira Barquqa w 1390 r., który oznaczał upadek wraz z osłabieniem władzy mameluków w wyniku najazdów, buntów i klęsk żywiołowych.Sułtan Barsbay (1422–1438) podjął próbę ożywienia gospodarczego, w tym zmonopolizowania handlu z Europą.Dynastia Burji stanęła w obliczu niestabilności politycznej, naznaczonej krótkimi sułtanatami i konfliktami, w tym bitwami z Timurem Lenkiem i podbojem Cypru.Ich polityczne rozdrobnienie utrudniało opór przeciwko Imperium Osmańskiemu , co doprowadziło do wasalizacji Egiptu pod rządami osmańskiego sułtana Selima I w 1517 r. Osmanowie zachowali klasę mameluków jako władców w Egipcie, przenosząc ją do środkowego okresu Imperium Osmańskiego, aczkolwiek pod wasalstwem.
1517 - 1914
Osmański Egiptornament
Wczesny Egipt osmański
Osmański Kair ©Anonymous
1517 Jan 1 00:01 - 1707

Wczesny Egipt osmański

Egypt
Na początku XVI wieku, po podboju Egiptu przez Turków w 1517 r., sułtan Selim I mianował Yunusa Paszy na gubernatora Egiptu, ale wkrótce został zastąpiony przez Hayıra Beya z powodu problemów korupcyjnych.[97] Okres ten oznaczał walkę o władzę pomiędzy przedstawicielami osmańskimi amamelukami , którzy zachowali znaczące wpływy.Mamelucy zostali włączeni do struktury administracyjnej, zajmując kluczowe stanowiska w 12 sanjakach Egiptu.Za panowania sułtana Sulejmana Wspaniałego utworzono Większą Sofę i Małą Sofę, aby pomagać paszy, z reprezentacją armii i władz religijnych.Selim utworzył sześć pułków dla ochrony Egiptu, do którego Sulejman dodał siódmy.[98]Administracja osmańska często zmieniała egipskiego gubernatora, często co roku.Jeden z gubernatorów, Hain Ahmed Pasza, próbował ustanowić niepodległość, ale udaremniono to i stracono.[98] W 1527 r. w Egipcie przeprowadzono badanie gruntów, dzieląc grunty na cztery typy: domena sułtana, lenna, tereny do celów wojskowych i tereny fundacji religijnych.Badanie to przeprowadzono w 1605 r. [98]XVII wiek w Egipcie charakteryzował się buntami i konfliktami wojskowymi, często wynikającymi z prób powstrzymania wymuszenia przez wojsko.W 1609 r. znaczący konflikt doprowadził do triumfalnego wjazdu Kary Mehmeda Paszy do Kairu, po którym nastąpiły reformy finansowe.W tym czasie lokalne [bejje] mameluckie zyskały dominację w egipskiej administracji, często zajmując stanowiska wojskowe i rzucając wyzwanie gubernatorom mianowanym przez Turków.[99] Armia egipska, posiadająca silne powiązania lokalne, często wpływała na mianowanie gubernatorów i sprawowała znaczną kontrolę nad administracją.[100]W tym stuleciu powstały także dwie wpływowe frakcje w Egipcie: Faqari, powiązana z kawalerią osmańską, i Qasimi, powiązana z rodzimymi wojskami egipskimi.Frakcje te, symbolizowane przez ich odrębne kolory i symbole, znacząco wpłynęły na zarządzanie i politykę osmańskiego Egiptu.[101]
Późniejszy Egipt osmański
Późny Egipt osmański. ©Anonymous
1707 Jan 1 - 1798

Późniejszy Egipt osmański

Egypt
W XVIII wieku paszowie mianowani przez Turków w Egipcie zostali przyćmieni przez mameluckie bejsy, szczególnie za pośrednictwem biur Szejka al-Balada i Amira al-hajj.To przesunięcie władzy jest słabo udokumentowane ze względu na brak szczegółowych kronik z tego okresu.[102]W 1707 r. Konflikt między dwiema frakcjami mameluków, Qasimitami i Fiqarites, pod wodzą Szejka al-Balad Qasima Iywaza, doprowadził do przedłużającej się bitwy pod Kairem.Śmierć Qasima Iywaza sprawiła, że ​​jego syn Ismail został Szejkiem al-Baladem, który w ciągu swojej 16-letniej kadencji pojednał frakcje.[102] „Wielki bunt” z lat 1711-1714, powstanie religijne przeciwko praktykom sufickim, spowodował znaczące wstrząsy, aż do stłumienia.[103] Zabójstwo Ismaila w 1724 r. zapoczątkowało dalsze walki o władzę, a przywódcy tacy jak Shirkas Bey i Dhu-'l-Fiqar odnieśli sukces i zostali kolejno zamordowani.[102]W 1743 r. Othman Bey został zastąpiony przez Ibrahima i Ridwana Beyów, którzy wówczas wspólnie rządzili Egiptem, na zmianę kluczowych urzędów.Przeżyli wielokrotne próby zamachu stanu, które doprowadziły do ​​​​zmian w przywództwie i pojawienia się Ali Bey al-Kabir.[102] Ali Bey, początkowo znany z obrony karawany, chciał pomścić śmierć Ibrahima i został szejkiem al-Baladem w 1760. Jego rygorystyczne rządy wywołały sprzeciw, co doprowadziło do jego tymczasowego wygnania.[102]W 1766 roku Ali Bey uciekł do Jemenu, ale w 1767 wrócił do Kairu, wzmacniając swoją pozycję, mianując sojuszników bejami.Próbował scentralizować władzę militarną i ogłosił niepodległość Egiptu w 1769 r., przeciwstawiając się osmańskim próbom odzyskania kontroli.[102] Ali Bey rozszerzył swoje wpływy na Półwysep Arabski, ale jego panowanie stanęło w obliczu wyzwań od wewnątrz, zwłaszcza ze strony jego zięcia, Abu-'l-Dhahaba, który ostatecznie sprzymierzył się z Portą Osmańską i pomaszerował na Kair w 1772 r. [102]Klęska Ali Beya i późniejsza śmierć w 1773 r. doprowadziły do ​​powrotu Egiptu pod kontrolę osmańską pod rządami Abu-'l-Dhahab.Po śmierci Abu-'l-Dhahaba w 1775 r. walki o władzę trwały nadal, a Ismail Bey został szejkiem al-Baladem, ale ostatecznie został usunięty przez Ibrahima i Murada Beyów, którzy ustanowili wspólne rządy.Okres ten naznaczony był wewnętrznymi sporami i wyprawą osmańską w 1786 r., mającą na celu odzyskanie kontroli nad Egiptem.W 1798 r., kiedy Napoleon Bonaparte najechał Egipt, Ibrahim Bey i Murad Bey nadal sprawowali władzę, wyznaczając okres ciągłych zawirowań politycznych i zmian władzy w XVIII-wiecznej historii Egiptu.[102]
Francuska okupacja Egiptu
Bonaparte przed Sfinksem. ©Jean-Léon Gérôme
1798 Jan 1 - 1801

Francuska okupacja Egiptu

Egypt
Francuską wyprawą do Egiptu , rzekomo w celu wsparcia Porty Osmańskiej i stłumieniamameluków , dowodził Napoleon Bonaparte.Proklamacja Bonapartego w Aleksandrii podkreślała równość, zasługi i szacunek dla islamu, kontrastując z rzekomym brakiem tych cech u mameluków.Obiecał wszystkim Egipcjanom otwarty dostęp do stanowisk administracyjnych i zasugerował obalenie władzy papieskiej, aby zademonstrować przywiązanie Francji do islamu.[102]Jednak Egipcjanie byli sceptyczni wobec zamiarów Francji.Po zwycięstwie Francji w bitwie pod Embabeh (bitwa pod piramidami), w której siły Murada Beya i Ibrahima Beya zostały pokonane, w Kairze utworzono radę miejską złożoną z szejków, mameluków i członków francuskich, której zadaniem było głównie egzekwowanie francuskich dekretów.[102]Niezwyciężoność Francji została zakwestionowana po klęsce ich floty w bitwie nad Nilem i porażce w Górnym Egipcie.Napięcia nasiliły się wraz z wprowadzeniem podatku mieszkaniowego, co doprowadziło do powstania w Kairze w październiku 1798 r. Francuski generał Dupuy zginął, ale Bonaparte i generał Kléber szybko stłumili powstanie.Wykorzystywanie przez Francuzów meczetu Al-Azhar jako stajni wywołało głęboką obrazę.[102]Syryjska wyprawa Bonapartego w 1799 r. tymczasowo osłabiła francuską kontrolę w Egipcie.Po powrocie pokonał wspólny atak Murada Beya i Ibrahima Beya, a później zmiażdżył armię turecką pod Aboukir.Następnie Bonaparte opuścił Egipt, mianując Klébera na swojego następcę.[102] Kléber znalazł się w niepewnej sytuacji.Po zablokowaniu przez Brytyjczyków początkowych porozumień w sprawie ewakuacji Francji, w Kairze doszło do zamieszek, które Kléber stłumił.Negocjował z Muradem Beyem, przyznając mu kontrolę nad Górnym Egiptem, ale Kléber został zamordowany w czerwcu 1800 roku [. 102]Generał Jacques-Francois Menou zastąpił Klébera, próbując zdobyć przychylność muzułmanów, ale zrażając Egipcjan, ogłaszając francuski protektorat.W 1801 roku siły angielskie i tureckie wylądowały w Abu Qir, co doprowadziło do klęski Francji.Generał Belliard poddał Kair w maju, a Menou skapitulował w Aleksandrii w sierpniu, kończąc francuską okupację.[102] Trwałym dziedzictwem francuskiej okupacji był „Description de l'Egypte”, szczegółowe studium Egiptu przeprowadzone przez francuskich uczonych, które znacząco wniosło wkład w dziedzinę egiptologii.[102]
Egipt pod rządami Muhammada Alego
Wywiad z Mehemetem Alim w jego pałacu w Aleksandrii. ©David Roberts
1805 Jan 1 - 1953

Egipt pod rządami Muhammada Alego

Egypt
Dynastia Muhammada Alego, trwająca od 1805 do 1953 r., wyznaczyła epokę przemian w historii Egiptu, obejmującą Egipt osmański , Khedyw okupowany przez Brytyjczyków oraz niezależny Sułtanat i Królestwo Egiptu, którego kulminacją była rewolucja 1952 r. i utworzenie Republiki Egiptu. Egipt.Ten okres historii Egiptu pod rządami dynastii Muhammada Alego naznaczony był znaczącymi wysiłkami modernizacyjnymi, nacjonalizacją zasobów, konfliktami zbrojnymi i rosnącymi wpływami europejskimi, przygotowując grunt pod ostateczną drogę Egiptu do niepodległości.Muhammad Ali przejął władzę w wyniku trójstronnej wojny domowej między Turkami,mamelukami i albańskimi najemnikami.W 1805 roku został uznany przez sułtana osmańskiego za władcę Egiptu, co oznaczało jego niekwestionowaną władzę.Kampania przeciwko Saudyjczykom (wojna osmańsko-saudyjska, 1811–1818)Odpowiadając na rozkazy osmańskie, Muhammad Ali wypowiedział wojnę wahabitom w Najd, którzy zdobyli Mekkę.Kampania, prowadzona początkowo przez jego syna Tusuna, a później przez niego samego, z powodzeniem odbiła terytoria Mekki.Reformy i nacjonalizacja (1808-1823)Muhammad Ali zainicjował znaczące reformy, w tym nacjonalizację ziemi, podczas której skonfiskował ziemie i w zamian zaoferował niewystarczające emerytury, stając się głównym właścicielem ziemskim w Egipcie.Podjął także próbę modernizacji wojska, co doprowadziło do buntu w Kairze.Rozwój gospodarczyPod rządami Muhammada Alego gospodarka Egiptu była piątym najbardziej produktywnym przemysłem bawełnianym na świecie.Wprowadzenie silników parowych zmodernizowało egipską produkcję przemysłową, pomimo początkowego braku złóż węgla.Inwazja na Libię i Sudan (1820-1824)Muhammad Ali rozszerzył kontrolę egipską na wschodnią Libię i Sudan, aby zabezpieczyć szlaki handlowe i potencjalne kopalnie złota.Ekspansja ta została naznaczona sukcesem militarnym i założeniem Chartumu.Kampania grecka (1824–1828)Na zaproszenie sułtana osmańskiego Muhammad Ali odegrał znaczącą rolę w stłumieniu greckiej wojny o niepodległość, rozmieszczając swoją zreformowaną armię pod dowództwem swojego syna Ibrahima.Wojna z sułtanem (wojna egipsko-osmańska, 1831–33)Wybuchł konflikt w związku z ambicjami Muhammada Alego rozszerzenia swojej kontroli, co doprowadziło do znaczących zwycięstw militarnych w Libanie, Syrii i Anatolii.Jednak interwencja europejska zatrzymała dalszą ekspansję.Rządy Muhammada Alego zakończyły się w 1841 r. wraz z ustanowieniem w jego rodzinie dziedzicznego zarządzania, choć z ograniczeniami podkreślającymi jego status wasala Imperium Osmańskiego.Pomimo utraty znacznej władzy, jego reformy i polityka gospodarcza wywarły trwały wpływ na Egipt.Po Muhammadzie Alim Egiptem rządzili kolejni członkowie jego dynastii, każdy zmagający się z wyzwaniami wewnętrznymi i zewnętrznymi, w tym europejską interwencją i reformami administracyjnymi.Brytyjska okupacja Egiptu (1882)Rosnące niezadowolenie i ruchy nacjonalistyczne doprowadziły do ​​wzmożonej interwencji europejskiej, której kulminacją była brytyjska okupacja Egiptu w 1882 r. w następstwie działań militarnych przeciwko buntom nacjonalistycznym.
Kanał Sueski
Otwarcie Kanału Sueskiego, 1869 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1859 Jan 1 - 1869

Kanał Sueski

Suez Canal, Egypt
Aby ułatwić podróżowanie, zbudowano starożytne kanały łączące Nil z Morzem Czerwonym.Jeden z takich kanałów, zbudowany prawdopodobnie za panowania Senusreta II lub Ramzesa II, został później włączony do szerszego kanału za Necho II (610–595 p.n.e.).Jednak jedyny w pełni sprawny starożytny kanał został ukończony przez Dariusza I (522–486 p.n.e.).[104]Napoleon Bonaparte, który został cesarzem Francji w 1804 r., początkowo rozważał budowę kanału łączącego Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym.Z planu tego jednak zrezygnowano ze względu na błędne przekonanie, że taki kanał wymagałby kosztownych i czasochłonnych śluz.W XIX wieku Ferdynand Lesseps uzyskał w latach 1854 i 1856 koncesję od Sa'ida Paszy, chedywa Egiptu i Sudanu. Koncesja ta dotyczyła utworzenia spółki mającej na celu budowę i eksploatację kanału otwartego dla wszystkich narodów przez 99 lat. lat po jego otwarciu.De Lesseps wykorzystał swoje przyjazne stosunki z Sa'idem, które nawiązały, gdy był francuskim dyplomatą w latach trzydziestych XIX wieku.Następnie De Lesseps zorganizował Międzynarodową Komisję ds. Przebicia Przesmyku Sueskiego, składającą się z 13 ekspertów z siedmiu krajów, w celu oceny wykonalności i optymalnej trasy kanału.Komisja, zgadzając się z planami Linanta de Bellefondsa, przedstawiła szczegółowy raport w grudniu 1856 r., co doprowadziło do powstania Spółki Kanału Sueskiego w dniu 15 grudnia 1858 r. [105]Budowa rozpoczęła się w pobliżu Port Said w dniu 25 kwietnia 1859 roku i trwała około dziesięciu lat.Początkowo w projekcie wykorzystywano pracę przymusową (pańszczyzna) do 1864 r. [106] Szacuje się, że przy budowie zaangażowanych było ponad 1,5 miliona ludzi, a dziesiątki tysięcy zmarło na choroby takie jak cholera.[107] Kanał Sueski został oficjalnie otwarty pod kontrolą Francji w listopadzie 1869 r., co oznaczało znaczący postęp w handlu morskim i nawigacji.
Historia Egiptu pod Brytyjczykami
Szturm na Tel el Kebir ©Alphonse-Marie-Adolphe de Neuville
1889 Jan 1 - 1952

Historia Egiptu pod Brytyjczykami

Egypt
Pośrednie rządy brytyjskie w Egipcie od 1882 do 1952 roku to okres naznaczony znaczącymi zmianami politycznymi i ruchami nacjonalistycznymi.Era ta rozpoczęła się od zwycięstwa militarnego Wielkiej Brytanii nad armią egipską pod Tel el-Kebir we wrześniu 1882 r., a zakończyła się rewolucją egipską w 1952 r., która przekształciła Egipt w republikę i doprowadziła do wypędzenia brytyjskich doradców.Następcami Muhammada Alego byli jego syn Ibrahim (1848), wnuk Abbas I (1848), Said (1854) i Isma'il (1863).Abbas I był ostrożny, podczas gdy Said i Ismail byli ambitni, ale nieostrożni finansowo.Ich szeroko zakrojone projekty rozwojowe, takie jak Kanał Sueski ukończony w 1869 r., skutkowały ogromnymi długami wobec europejskich banków i wysokimi podatkami, wywołując niezadowolenie społeczne.Próby Ismaila ekspansji na Etiopię zakończyły się niepowodzeniem, co doprowadziło do porażek pod Gundet (1875) i Gura (1876).W 1875 r. kryzys finansowy w Egipcie doprowadził Ismaila do sprzedaży Brytyjczykom 44% udziałów Egiptu w Kanale Sueskim.Posunięcie to, w połączeniu z rosnącym zadłużeniem, spowodowało, że brytyjscy i francuscy kontrolerzy finansowi wywarli znaczący wpływ na rząd egipski do 1878 roku [. 108]Niezadowolenie z zagranicznej interwencji i lokalnego zarządzania pobudziło ruchy nacjonalistyczne, a wybitne postacie, takie jak Ahmad Urabi, wyłoniły się w 1879 r. Nacjonalistyczny rząd Urabiego w 1882 r., zaangażowany w reformy demokratyczne, sprowokował interwencję wojskową Wielkiej Brytanii i Francji.Brytyjskie zwycięstwo pod Tel el-Kebir [109] doprowadziło do przywrócenia na urząd Tewfika Paszy i ustanowienia de facto brytyjskiego protektoratu.[110]W 1914 roku sformalizowano brytyjski protektorat, zastępując wpływy osmańskie.W tym okresie zdarzenia takie jak incydent w Dinshaway w 1906 r. Podsyciły nastroje nacjonalistyczne.[111] Rewolucja z 1919 r., zapoczątkowana wygnaniem przywódcy nacjonalistów Saada Zaghlula, doprowadziła do jednostronnej deklaracji Wielkiej Brytanii o niepodległości Egiptu w 1922 r. [112]W 1923 r. wprowadzono w życie konstytucję, co doprowadziło do wyboru Saada Zaghlula na premiera w 1924 r. Traktat anglo-egipski z 1936 r. próbował ustabilizować sytuację, ale ciągłe wpływy brytyjskie i królewska ingerencja polityczna doprowadziły do ​​ciągłych niepokojów.Rewolucja 1952 r., zaaranżowana przez Ruch Wolnych Oficerów, doprowadziła do abdykacji króla Faruka i ogłoszenia Egiptu republiką.Brytyjska obecność wojskowa trwała do 1954 r., co oznaczało koniec prawie 72 lat brytyjskich wpływów w Egipcie.[113]
Królestwo Egiptu
Samolot nad piramidami podczas II wojny światowej w Egipcie. ©Anonymous
1922 Jan 1 - 1953

Królestwo Egiptu

Egypt
W grudniu 1921 r. władze brytyjskie w Kairze odpowiedziały na demonstracje nacjonalistyczne, deportując Saada Zaghlula i wprowadzając stan wojenny.Pomimo tych napięć, Wielka Brytania ogłosiła niepodległość Egiptu 28 lutego 1922 r., kończąc protektorat i ustanawiając niepodległe Królestwo Egiptu z premierem Sarwatem Paszy.Jednak Wielka Brytania zachowała znaczną kontrolę nad Egiptem, w tym nad Strefą Kanału, Sudanem, ochroną zewnętrzną oraz wpływami na policję, wojsko, koleje i komunikację.Panowanie króla Fuada naznaczone było walkami z Partią Wafd, grupą nacjonalistyczną sprzeciwiającą się wpływom brytyjskim, oraz Brytyjczykami, którzy dążyli do utrzymania kontroli nad Kanałem Sueskim.W tym okresie wyłoniły się inne znaczące siły polityczne, takie jak Partia Komunistyczna (1925) i Bractwo Muzułmańskie (1928), przy czym to ostatnie wyrosło na znaczącą jednostkę polityczną i religijną.Po śmierci króla Fuada w 1936 r. na tron ​​wstąpił jego syn Faruk.Traktat anglo-egipski z 1936 r., pod wpływem rosnącego nacjonalizmu iwłoskiej inwazji na Abisynię, nałożył na Wielką Brytanię obowiązek wycofania wojsk z Egiptu, z wyjątkiem strefy Kanału Sueskiego, i umożliwił ich powrót w czasie wojny.Pomimo tych zmian korupcja i postrzegane brytyjskie lalkarstwo zepsuły panowanie króla Farouka, prowadząc do dalszych nastrojów nacjonalistycznych.Podczas II wojny światowej Egipt służył jako baza wypadowa dla operacji alianckich.Powojenna porażka Egiptu w wojnie palestyńskiej (1948-1949) i wewnętrzne niezadowolenie doprowadziły do ​​rewolucji egipskiej w 1952 r. zorganizowanej przez Ruch Wolnych Oficerów.Król Faruk abdykował na rzecz swojego syna Fuada II, ale monarchia została zniesiona w 1953 r., ustanawiając Republikę Egiptu.Status Sudanu został rozwiązany w 1953 r., co doprowadziło do jego niepodległości w 1956 r.
Rewolucja egipska z 1952 r
Rewolucja egipska 1952 r ©Anonymous
1952 Jul 23

Rewolucja egipska z 1952 r

Egypt
Rewolucja egipska z 1952 r. [127,] znana również jako rewolucja 23 lipca lub zamach stanu z 1952 r., oznaczała znaczącą transformację w krajobrazie politycznym, gospodarczym i społecznym Egiptu.Zainicjowana 23 lipca 1952 roku przez Ruch Wolnych Oficerów, kierowany przez Mohameda Naguiba i Gamala Abdela Nassera, [128] rewolucja doprowadziła do obalenia króla Farouka.To wydarzenie stało się katalizatorem polityki rewolucyjnej w świecie arabskim, wpłynęło na dekolonizację i promowało solidarność Trzeciego Świata podczas zimnej wojny .Celem Wolnych Oficerów było zniesienie monarchii konstytucyjnej i arystokracji w Egipcie i Sudanie, zakończenie brytyjskiej okupacji , ustanowienie republiki i zabezpieczenie niepodległości Sudanu.[129] Rewolucja opowiadała się za programem nacjonalistycznym i antyimperialistycznym, koncentrując się na arabskim nacjonalizmie i braku sojuszu na arenie międzynarodowej.Egipt stanął przed wyzwaniami ze strony mocarstw zachodnich, zwłaszcza Wielkiej Brytanii (okupującej Egipt od 1882 r.) i Francji , zaniepokojonych rosnącym nacjonalizmem na swoich terytoriach.Stan wojny z Izraelem również stanowił wyzwanie, a Wolni Oficerowie wspierali Palestyńczyków.[130] Punktem kulminacyjnym tych problemów był kryzys sueski w 1956 r., kiedy Wielka Brytania, Francja i Izrael najechały Egipt.Pomimo ogromnych strat militarnych wojnę postrzegano jako polityczne zwycięstwo Egiptu, zwłaszcza że po raz pierwszy od 1875 r. pozostawiła Kanał Sueski pod niekwestionowaną kontrolą Egiptu, zamazując to, co było postrzegane jako oznaka narodowego upokorzenia.Wzmocniło to atrakcyjność rewolucji w innych krajach arabskich.Rewolucja doprowadziła do znaczących reform rolnych i industrializacji, wywołując rozwój infrastruktury i urbanizację.[131] W latach sześćdziesiątych XX w. dominował arabski socjalizm, [132] powodując przejście Egiptu do gospodarki centralnie planowanej.Jednak obawy przed kontrrewolucją, ekstremizmem religijnym, infiltracją komunistów i konfliktem z Izraelem doprowadziły do ​​​​poważnych ograniczeń politycznych i zakazu systemu wielopartyjnego.[133] Ograniczenia te obowiązywały aż do prezydentury Anwara Sadata (począwszy od 1970 r.), który zmienił wiele polityk rewolucji.Wczesny sukces rewolucji zainspirował ruchy nacjonalistyczne w innych krajach, takie jak bunty antyimperialistyczne i antykolonialne w [Algierii127] , i wpłynął na obalenie prozachodnich monarchii i rządów w regionie MENA.Egipt upamiętnia rewolucję co roku 23 lipca.
1953
Republikański Egiptornament
Egipt epoki Nassera
Nasser powraca do wiwatujących tłumów w Kairze po ogłoszeniu nacjonalizacji Spółki Kanału Sueskiego ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1956 Jan 1 - 1970

Egipt epoki Nassera

Egypt
Okres historii Egiptu pod rządami Gamala Abdela Nassera, od rewolucji egipskiej w 1952 r. do jego śmierci w 1970 r., naznaczony był znaczącą modernizacją i reformami socjalistycznymi, a także silnym panarabskim nacjonalizmem i wsparciem dla świata rozwijającego się.Nasser, kluczowy przywódca rewolucji 1952 r., został prezydentem Egiptu w 1956 r. Jego działania, zwłaszcza nacjonalizacja Kompanii Kanału Sueskiego w 1956 r. i polityczny sukces Egiptu podczas kryzysu sueskiego, znacznie poprawiły jego reputację w Egipcie i świecie arabskim.Jednak jego prestiż został znacząco nadszarpnięty zwycięstwem Izraela w wojnie sześciodniowej .Era Nasera przyniosła bezprecedensową poprawę poziomu życia, a obywatele Egiptu uzyskali niezrównany dostęp do mieszkań, edukacji, zatrudnienia, opieki zdrowotnej i opieki społecznej.W tym okresie wpływ dawnej arystokracji i rządów zachodnich na sprawy Egiptu znacznie się zmniejszył.[134] Gospodarka narodowa rozwijała się dzięki reformie rolnej, projektom modernizacji przemysłu, takim jak huta stali w Helwanie i Wysoka Tama w Asuanie, oraz nacjonalizacji głównych sektorów gospodarki, w tym Kompanii Kanału Sueskiego.[134] Szczyt gospodarczy Egiptu pod rządami Nasera umożliwił zapewnienie bezpłatnej edukacji i opieki zdrowotnej, rozszerzając te świadczenia na obywateli innych narodów arabskich i afrykańskich poprzez pełne stypendia i dodatki na życie w ramach szkolnictwa wyższego w Egipcie.Jednak wzrost gospodarczy spowolnił pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku pod wpływem wojny domowej w Jemenie Północnym, po czym ożywił się pod koniec lat siedemdziesiątych.[135]Kulturowo Egipt Nasera przeżył złoty wiek, zwłaszcza w teatrze, filmie, poezji, telewizji, radiu, literaturze, sztukach pięknych, komedii i muzyce.[136] Egipscy artyści, pisarze i performerzy, tacy jak piosenkarze Abdel Halim Hafez i Umm Kulthum, pisarz Naguib Mahfouz oraz aktorzy tacy jak Faten Hamama i Soad Hosny, zdobyli sławę.W tej epoce Egipt przewodził światu arabskiemu w tych dziedzinach kultury, produkując ponad 100 filmów rocznie, co stanowi jaskrawy kontrast z kilkunastu filmami produkowanymi każdego roku za prezydentury Hosniego Mubaraka (1981–2011).[136]
Kryzys sueski
Kryzys sueski ©Anonymous
1956 Oct 29 - Nov 7

Kryzys sueski

Gaza Strip
Kryzys sueski z 1956 r., znany również jako druga wojna arabsko- izraelska , agresja trójstronna i wojna na Synaju, był kluczowym wydarzeniem ery zimnej wojny , wywołanym napięciami geopolitycznymi i kolonialnymi.Zaczęło się od nacjonalizacji Spółki Kanału Sueskiego przez egipskiego prezydenta Gamala Abdela Nassera 26 lipca 1956 r. Posunięcie to stanowiło znaczące potwierdzenie suwerenności Egiptu, kwestionując kontrolę sprawowaną wcześniej przez brytyjskich i francuskich akcjonariuszy.Kanał, będący kluczowym szlakiem morskim od chwili jego otwarcia w 1869 r., miał ogromne znaczenie strategiczne i gospodarcze, zwłaszcza dla transportu ropy naftowej po II wojnie światowej .Do 1955 r. był to główny szlak dostaw ropy do Europy.W odpowiedzi na nacjonalizację Nasera Izrael zaatakował Egipt 29 października 1956 r., po czym nastąpiła wspólna brytyjsko-francuska operacja wojskowa.Działania te miały na celu odzyskanie kontroli nad kanałem i obalenie Nasera.Konflikt szybko się nasilił, a siły egipskie zablokowały kanał, zatapiając statki.Jednak intensywne naciski międzynarodowe, zwłaszcza ze strony Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego , zmusiły najeźdźców do wycofania się.Kryzys uwypuklił spadek globalnych wpływów Wielkiej Brytanii i Francji oraz zapoczątkował zmianę równowagi sił w kierunku Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego.Co istotne, kryzys sueski rozegrał się w kontekście rosnących nastrojów antykolonialnych i walki o arabski nacjonalizm.Asertywna polityka zagraniczna Egiptu pod rządami Nasera, zwłaszcza jego sprzeciw wobec wpływów Zachodu na Bliskim Wschodzie, odegrała kluczową rolę w ukształtowaniu kryzysu.Ponadto próby ustanowienia sojuszu obronnego przez Stany Zjednoczone na Bliskim Wschodzie w obliczu obaw przed ekspansją ZSRR jeszcze bardziej skomplikowały krajobraz geopolityczny.Kryzys sueski uwydatnił złożoność polityki zimnej wojny i zmieniającą się dynamikę stosunków międzynarodowych w tym okresie.Następstwa kryzysu sueskiego charakteryzowały się kilkoma kluczowymi wydarzeniami.Organizacja Narodów Zjednoczonych powołała siły pokojowe UNEF, których zadaniem jest pilnowanie granicy egipsko-izraelskiej, sygnalizując nową rolę międzynarodowych sił pokojowych w rozwiązywaniu konfliktów.Bezpośrednim skutkiem kryzysu była dymisja brytyjskiego premiera Anthony'ego Edena i otrzymanie przez kanadyjskiego ministra spraw zagranicznych Lestera Pearsona Pokojowej Nagrody Nobla.Co więcej, ten epizod mógł mieć wpływ na decyzję Związku Radzieckiego o inwazji na Węgry .
Wojna sześciodniowa
Six-Day War ©Anonymous
1967 Jun 5 - Jun 10

Wojna sześciodniowa

Middle East
W maju 1967 r. egipski prezydent Gamal Abdel Nasser przeniósł swoje siły na Półwysep Synaj, w pobliżu granicy z Izraelem.W obliczu presji narodów arabskich i podwyższonych oczekiwań co do arabskiej siły militarnej Nasser zażądał wycofania Sił Nadzwyczajnych Narodów Zjednoczonych (UNEF) z granicy Egiptu z Izraelem na Synaju w dniu 18 maja 1967 r. Następnie Egipt zablokował Izraelowi dostęp do Cieśniny Tiran, posunięcie, które Izrael uznał za akt wojny.30 maja król Jordanii Husajn i Nasser podpisali jordańsko-egipski pakt obronny.Egipt początkowo planował atak na Izrael na 27 maja, ale w ostatniej chwili odwołał go.5 czerwca Izrael przeprowadził atak wyprzedzający na Egipt, poważnie uszkadzając egipskie lotniska i w dużej mierze niszcząc ich siły powietrzne.Akcja ta doprowadziła do okupacji przez Izrael Półwyspu Synaj i Strefy Gazy.Jordania i Syria, stając po stronie Egiptu, przystąpiły do ​​wojny, ale stanęły w obliczu izraelskiej okupacji Zachodniego Brzegu i Wzgórz Golan.Egipt, Jordania i Syria zaakceptowały zawieszenie broni, za pośrednictwem Rady Bezpieczeństwa ONZ, w dniach 7–10 czerwca.Klęska w wojnie 1967 r. doprowadziła Nasera do rezygnacji 9 czerwca, mianując wiceprezydenta Zakarię Mohieddina na swojego następcę.Jednak Nasser wycofał się ze swojej rezygnacji po powszechnych demonstracjach publicznych, które go wspierały.Po wojnie przed sądem stanęło siedmiu wyższych oficerów wojskowych, w tym minister wojny Shams Badran.Feldmarszałek Abdel-Hakim Amer, naczelny dowódca sił zbrojnych, został aresztowany i według doniesień popełnił w sierpniu samobójstwo w areszcie.
Anwar Sadat Egipt
Prezydent Sadat w 1978 r ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1970 Jan 1 - 1981

Anwar Sadat Egipt

Egypt
Prezydentura Anwara Sadata w Egipcie od 15 października 1970 r. do jego zabójstwa 6 października 1981 r. oznaczała znaczącą zmianę w egipskiej polityce i stosunkach zagranicznych.Po zastąpieniu Gamala Abdela Nassera Sadat odszedł od polityki Nasera, zwłaszcza poprzez politykę Infitah, która zmieniła kierunki gospodarcze i polityczne Egiptu.Zakończył sojusz strategiczny ze Związkiem Radzieckim , optując w zamian za bliższymi stosunkami ze Stanami Zjednoczonymi .Sadat zainicjował także proces pokojowy z Izraelem, który doprowadził do zwrotu okupowanego przez Izrael terytorium Egiptu, i wprowadził w Egipcie system polityczny, który choć nie jest w pełni demokratyczny, pozwalał na pewien poziom udziału wielu partii.Podczas jego kadencji wzrosła korupcja w rządzie i rosnące dysproporcje między bogatymi i biednymi, a tendencje te utrzymywały się za jego następcy, Hosniego Mubaraka.[137]W dniu 6 października 1973 r. Sadat i syryjski Hafez al-Assad rozpoczęli wojnę październikową przeciwko Izraelowi , aby odzyskać ziemie utracone podczas wojny sześciodniowej w 1967 r.Wojna, która rozpoczęła się w żydowski Jom Kippur i podczas islamskiego miesiąca Ramadan, początkowo była świadkiem natarcia Egiptu i Syrii na Półwyspie Synaj i Wzgórzach Golan.Jednak izraelska kontrofensywa spowodowała ciężkie straty dla Egiptu i Syrii.Wojna zakończyła się odzyskaniem przez Egipt części terytorium na Synaju, ale także izraelskimi zdobyczami na zachodnim brzegu Kanału Sueskiego.Pomimo niepowodzeń militarnych Sadatowi przypisywano przywrócenie egipskiej dumy i pokazanie Izraelowi, że status quo jest nie do utrzymania.Traktat pokojowy między Egiptem a Izraelem, za zgodą prezydenta USA Jimmy'ego Cartera i podpisany przez Sadata i premiera Izraela Menachema Begina, formalnie uznał Izrael w zamian za zakończenie izraelskiej okupacji Półwyspu Synaj i zaproponował autonomię dla terytoriów palestyńskich.Przywódcy arabscy ​​pod przewodnictwem Hafeza al-Assada potępili traktat, co doprowadziło do zawieszenia Egiptu w Lidze Państw Arabskich i izolacji regionalnej.[138] Traktat spotkał się z ogromnym sprzeciwem w kraju, szczególnie ze strony grup islamistycznych.Kulminacją tej opozycji było zabójstwo Sadata przez islamistycznych członków egipskiej armii w rocznicę rozpoczęcia wojny październikowej.
1971 Jan 1

Infitah

Egypt
Pod rządami prezydenta Gamala Abdela Nassera gospodarka Egiptu była zdominowana przez kontrolę państwa i strukturę gospodarki nakazowej, z ograniczonymi możliwościami inwestycji prywatnych.W latach 70. krytycy nazywali go „systemem w stylu sowieckim ”, charakteryzującym się nieefektywnością, nadmierną biurokracją i marnotrawstwem.[141]Prezydent Anwar Sadat, następca Nasera, starał się odwrócić uwagę Egiptu od ciągłego konfliktu z Izraelem i znacznego przydzielania zasobów wojsku.Wierzył w kapitalistyczną politykę gospodarczą mającą na celu wspieranie znaczącego sektora prywatnego.Dostosowanie się do Stanów Zjednoczonych i Zachodu było postrzegane jako droga do dobrobytu i potencjalnie demokratycznego pluralizmu.[142] Infitah, czyli polityka „otwartości”, oznaczała znaczącą ideologiczną i polityczną zmianę w stosunku do podejścia Nasera.Miało to na celu rozluźnienie kontroli rządu nad gospodarką i zachęcenie do inwestycji prywatnych.Polityka ta stworzyła zamożną klasę wyższą i skromną klasę średnią, ale miała ograniczony wpływ na przeciętnego Egipcjanina, co doprowadziło do powszechnego niezadowolenia.Zniesienie dotacji na podstawowe artykuły spożywcze w 1977 r. za rządów Infitaha wywołało masowe „zamieszki chlebowe”.Polityka ta była krytykowana za powodowanie szalejącej inflacji, spekulacji gruntami i korupcji.[137]Liberalizacja gospodarcza za kadencji Sadata przyniosła także znaczną migrację Egipcjan za granicę do pracy.W latach 1974–1985 ponad trzy miliony Egipcjan przeniosło się do regionu Zatoki Perskiej.Przekazy pieniężne od tych pracowników pozwoliły ich rodzinom na zakup dóbr konsumpcyjnych, takich jak lodówki i samochody.[143]W dziedzinie swobód obywatelskich polityka Sadata obejmowała przywrócenie należytych procesów i prawny zakaz stosowania tortur.Zdemontował większość machiny politycznej Nasera i ścigał byłych urzędników za nadużycia w czasach Nasera.Początkowo zachęcając do szerszego udziału w życiu politycznym, Sadat później wycofał się z tych wysiłków.Jego ostatnie lata naznaczone były rosnącą przemocą wynikającą z niezadowolenia społecznego, napięć na tle religijnym i powrotem do środków represji, w tym pozasądowych aresztowań.
Wojna Jom Kippur
Wraki izraelskiej i egipskiej zbroi stoją naprzeciwko siebie, co stanowi świadectwo zaciekłości walk w pobliżu Kanału Sueskiego. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1973 Oct 6 - Oct 25

Wojna Jom Kippur

Golan Heights
W 1971 r. egipski prezydent Anwar Sadat podpisał traktat o przyjaźni ze Związkiem Radzieckim , ale w 1972 r. poprosił sowieckich doradców o opuszczenie Egiptu.Sowieci, zaangażowani w odprężenie ze Stanami Zjednoczonymi, odradzali egipskie działania militarne przeciwko Izraelowi .Mimo to Sadat, chcąc odzyskać Półwysep Synaj i podnieść morale narodowe po klęsce wojennej w 1967 r., był skłonny do wojny z Izraelem, dążąc do zwycięstwa i zmiany status quo.[139]Przed wojną w 1973 r. Sadat rozpoczął kampanię dyplomatyczną, uzyskując wsparcie ponad stu krajów, w tym większości członków Ligi Państw Arabskich i Ruchu Państw Niezaangażowanych oraz Organizacji Jedności Afrykańskiej.Syria zgodziła się przyłączyć do Egiptu w konflikcie.Podczas wojny siłom egipskim początkowo udało się przedostać na Synaj i pokonać dystans 15 km, w zasięgu własnego lotnictwa.Zamiast jednak umocnić swoją pozycję, ruszyli dalej w głąb pustyni, ponosząc ciężkie straty.Natarcie to stworzyło lukę w ich liniach, którą wykorzystała izraelska dywizja czołgów dowodzona przez Ariela Szarona, przedostając się w głąb terytorium Egiptu i docierając do miasta Suez.Jednocześnie Stany Zjednoczone zapewniły Izraelowi strategiczne wsparcie w zakresie transportu powietrznego i pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych o wartości 2,2 miliarda dolarów.W odpowiedzi ministrowie ropy OPEC pod przewodnictwem Arabii Saudyjskiej nałożyli embargo na ropę na ropę na ropę naftową wobec amerykańskiej rezolucji Organizacji Narodów Zjednoczonych, wspieranej zarówno przez USA, jak i Związek Radziecki, ostatecznie wzywającej do zakończenia działań wojennych i rozpoczęcia rozmów pokojowych.Do 4 marca 1974 r. [140] wojska izraelskie wycofały się z zachodniej strony Kanału Sueskiego, a wkrótce potem zniesiono embargo na ropę nałożone na USA.Pomimo wyzwań i strat militarnych wojnę postrzegano w Egipcie jako zwycięstwo, w dużej mierze dzięki początkowym sukcesom, które przywróciły dumę narodową.To nastroje i późniejsze negocjacje doprowadziły do ​​rozmów pokojowych z Izraelem, które ostatecznie doprowadziły do ​​odzyskania przez Egipt całego Półwyspu Synaj w zamian za porozumienie pokojowe.
Porozumienia z Camp David
Spotkanie w Camp David w 1978 r. z (w pozycji siedzącej, po lewej stronie) Aharonem Barakiem, Menachemem Beginem, Anwarem Sadatem i Ezerem Weizmanem. ©CIA
1978 Sep 1

Porozumienia z Camp David

Camp David, Catoctin Mountain
Porozumienia z Camp David, kluczowy moment w historii Egiptu pod rządami prezydenta Anwara Sadata, były serią porozumień podpisanych we wrześniu 1978 r., które położyły podwaliny pod pokój między Egiptem a Izraelem .Tło Porozumień wynikało z dziesięcioleci konfliktów i napięć między narodami arabskimi, w tym Egiptem, a Izraelem, szczególnie po wojnie sześciodniowej w 1967 r. i wojnie Jom Kippur w 1973 r.Negocjacje stanowiły znaczące odejście od dotychczasowej polityki Egiptu polegającej na nieuznawaniu Izraela i wrogości wobec niego.Kluczowymi postaciami w tych negocjacjach byli prezydent Egiptu Anwar Sadat, premier Izraela Menachem Begin i prezydent USA Jimmy Carter, który był gospodarzem rozmów w rekolekcjach w Camp David.Negocjacje toczyły się od 5 do 17 września 1978 r.Porozumienia z Camp David obejmowały dwa ramy: jeden dotyczący pokoju między Egiptem a Izraelem, a drugi dotyczący szerszego pokoju na Bliskim Wschodzie, obejmujący propozycję autonomii Palestyny.Traktat pokojowy między Egiptem a Izraelem, sformalizowany w marcu 1979 r., doprowadził do uznania Izraela przez Egipt i wycofania się Izraela z Półwyspu Synaj, który okupował od 1967 r.Porozumienia miały głęboki wpływ na Egipt i region.Dla Egiptu oznaczało to poważną zmianę w polityce zagranicznej i krok w kierunku pokojowego współistnienia z Izraelem.Porozumienie spotkało się jednak z powszechnym sprzeciwem w świecie arabskim, co doprowadziło do tymczasowego zawieszenia Egiptu w Lidze Arabskiej i napiętych stosunków z innymi narodami arabskimi.Na szczeblu krajowym Sadat spotkał się ze znacznym sprzeciwem, szczególnie ze strony grup islamistycznych, którego kulminacją było jego zabójstwo w 1981 r.Dla Sadata porozumienia z Camp David były częścią szerszej strategii odsunięcia Egiptu od wpływów sowieckich w stronę bliższych stosunków ze Stanami Zjednoczonymi , co obejmowało reformy gospodarcze i polityczne w Egipcie.Proces pokojowy, choć kontrowersyjny, był postrzegany jako krok w kierunku stabilności i rozwoju w regionie od dawna nękanym konfliktem.
Epoka Hosniego Mubaraka, Egipt
Hosniego Mubaraka ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1981 Jan 1 - 2011

Epoka Hosniego Mubaraka, Egipt

Egypt
Prezydenturę Hosniego Mubaraka w Egipcie, trwającą od 1981 do 2011 roku, charakteryzował okres stabilności, choć naznaczony autokratycznym rządem i ograniczonymi swobodami politycznymi.Mubarak doszedł do władzy po zabójstwie Anwara Sadata, a jego rządy zostały początkowo przyjęte z zadowoleniem jako kontynuacja polityki Sadata, zwłaszcza pokoju z Izraelem i sojuszu z Zachodem.Pod rządami Mubaraka Egipt utrzymał traktat pokojowy z Izraelem i kontynuował bliskie stosunki ze Stanami Zjednoczonymi , otrzymując znaczną pomoc wojskową i gospodarczą.Na szczeblu krajowym reżim Mubaraka skupił się na liberalizacji i modernizacji gospodarczej, co doprowadziło do wzrostu w niektórych sektorach, ale także zwiększyło przepaść między bogatymi i biednymi.Jego polityka gospodarcza sprzyjała prywatyzacji i inwestycjom zagranicznym, ale często była krytykowana za sprzyjanie korupcji i przynoszenie korzyści elitarnej mniejszości.Rządy Mubaraka naznaczone były także tłumieniem sprzeciwu i ograniczaniem swobód politycznych.Jego rząd był znany z łamania praw człowieka, w tym z tłumienia grup islamistycznych, cenzury i brutalności policji.Mubarak konsekwentnie korzystał z ustaw nadzwyczajnych, aby rozszerzyć swoją kontrolę, ograniczając opozycję polityczną i utrzymując władzę poprzez sfałszowane wybory.W ostatnich latach rządów Mubaraka wzrosło niezadowolenie społeczne ze względu na problemy gospodarcze, bezrobocie i brak wolności politycznej.Punktem kulminacyjnym była Arabska Wiosna w 2011 r., seria antyrządowych protestów, w wyniku których żądano jego rezygnacji.Protesty, charakteryzujące się masowymi demonstracjami w całym kraju, ostatecznie doprowadziły do ​​rezygnacji Mubaraka w lutym 2011 r., kończąc jego 30-letnie rządy.Jego rezygnacja stanowiła znaczący moment w historii Egiptu, reprezentujący odrzucenie przez społeczeństwo rządów autokratycznych i pragnienie reform demokratycznych.Jednak era po Mubaraku była pełna wyzwań i ciągłej niestabilności politycznej.
Rewolucja egipska 2011
Rewolucja egipska 2011. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
2011 Jan 25 - Feb 11

Rewolucja egipska 2011

Egypt
Kryzys egipski w latach 2011–2014 był burzliwym okresem naznaczonym wstrząsami politycznymi i niepokojami społecznymi.Zaczęło się od rewolucji w Egipcie w 2011 r., będącej częścią Arabskiej Wiosny, podczas której wybuchły powszechne protesty przeciwko 30-letnim rządom prezydenta Hosniego Mubaraka.Głównymi zarzutami były brutalność policji, korupcja w państwie, problemy gospodarcze i brak wolności politycznej.Protesty te doprowadziły do ​​rezygnacji Mubaraka w lutym 2011 r.Po rezygnacji Mubaraka Egipt przeszedł burzliwe przemiany.Kontrolę przejęła Rada Najwyższa Sił Zbrojnych (SCAF), co doprowadziło do okresu rządów wojskowych.Fazę tę charakteryzowały ciągłe protesty, niestabilność gospodarcza i starcia między ludnością cywilną a siłami bezpieczeństwa.W czerwcu 2012 r. Mohamed Morsi z Bractwa Muzułmańskiego został wybrany na prezydenta w pierwszych demokratycznych wyborach w Egipcie.Jednak jego prezydentura była kontrowersyjna, krytykowana za konsolidację władzy i realizację programu islamistycznego.Deklaracja konstytucyjna Morsiego z listopada 2012 roku, przyznająca mu szerokie uprawnienia, wywołała powszechne protesty i niepokoje polityczne.Sprzeciw wobec rządów Morsiego zakończył się masowymi protestami w czerwcu 2013 r., co doprowadziło do wojskowego zamachu stanu w dniu 3 lipca 2013 r., w wyniku którego minister obrony Abdel Fattah el-Sisi odsunął Morsiego od władzy.Po zamachu nastąpiły ostre ataki na Bractwo Muzułmańskie, w wyniku których wielu przywódców zostało aresztowanych lub uciekło z kraju.W tym okresie nastąpił znaczny wzrost liczby naruszeń praw człowieka i represji politycznych.W styczniu 2014 r. przyjęto nową konstytucję, a w czerwcu 2014 r. Sisi został wybrany na prezydenta.Kryzys egipski w latach 2011–2014 znacząco wpłynął na krajobraz polityczny kraju, powodując przejście od długotrwałej autokracji Mubaraka do krótkiej demokratycznej przerwy pod rządami Morsiego, po której nastąpił powrót do rządów zdominowanych przez wojsko pod rządami Sisi.Kryzys ujawnił głębokie podziały społeczne i uwydatnił ciągłe wyzwania związane z osiągnięciem stabilności politycznej i rządów demokratycznych w Egipcie.
Prezydencja El-Sisiego
Feldmarszałek Sisi na stanowisku Ministra Obrony Narodowej, 2013. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
2014 Jan 1

Prezydencja El-Sisiego

Egypt
Rozpoczętą w 2014 roku prezydenturę Abdela Fattaha el-Sisi w Egipcie charakteryzowała konsolidacja władzy, skupienie się na rozwoju gospodarczym oraz rygorystyczne podejście do bezpieczeństwa i sprzeciwu.El-Sisi, były dowódca wojskowy, doszedł do władzy po obaleniu prezydenta Mohameda Morsiego w 2013 r. w atmosferze zawirowań politycznych i niepokojów społecznych.Pod rządami el-Sisi w Egipcie zrealizowano znaczące projekty w zakresie infrastruktury i rozwoju gospodarczego, w tym rozbudowę Kanału Sueskiego i utworzenie nowej stolicy administracyjnej.Projekty te wpisują się w szersze działania mające na celu pobudzenie wzrostu gospodarczego i przyciągnięcie inwestycji zagranicznych.Jednak reformy gospodarcze, w tym cięcia dotacji i podwyżki podatków w ramach umowy pożyczki z MFW, doprowadziły również do wzrostu kosztów utrzymania wielu Egipcjan.Rząd El-Sisiego utrzymał twarde stanowisko w sprawie bezpieczeństwa, powołując się na potrzebę zwalczania terroryzmu i utrzymania stabilności.Wiązało się to ze znaczącą kampanią wojskową na Półwyspie Synaj przeciwko bojownikom islamistycznym oraz ogólnym wzmocnieniem roli wojska w zarządzaniu i gospodarce.Jednak kadencja el-Sisiego naznaczona była krytyką za łamanie praw człowieka i tłumienie sprzeciwu.Rząd ograniczył wolność słowa, zgromadzeń i prasy, publikując liczne doniesienia o arbitralnych aresztowaniach, wymuszonych zaginięciach i represjach wobec społeczeństwa obywatelskiego, aktywistów i grup opozycyjnych.Doprowadziło to do międzynarodowej krytyki ze strony organizacji praw człowieka i niektórych zagranicznych rządów.

Appendices



APPENDIX 1

Egypt's Geography explained in under 3 Minutes


Play button




APPENDIX 2

Egypt's Geographic Challenge


Play button




APPENDIX 3

Ancient Egypt 101


Play button




APPENDIX 4

Daily Life In Ancient Egypt


Play button




APPENDIX 5

Daily Life of the Ancient Egyptians - Ancient Civilizations


Play button




APPENDIX 6

Every Egyptian God Explained


Play button




APPENDIX 7

Geopolitics of Egypt


Play button

Characters



Amenemhat I

Amenemhat I

First king of the Twelfth Dynasty of the Middle Kingdom

Ahmose I

Ahmose I

Founder of the Eighteenth Dynasty of Egypt

Djoser

Djoser

Pharaoh

Thutmose III

Thutmose III

Sixth pharaoh of the 18th Dynasty

Amenhotep III

Amenhotep III

Ninth pharaoh of the Eighteenth Dynasty

Hatshepsut

Hatshepsut

Fifth Pharaoh of the Eighteenth Dynasty of Egypt

Mentuhotep II

Mentuhotep II

First pharaoh of the Middle Kingdom

Senusret I

Senusret I

Second pharaoh of the Twelfth Dynasty of Egypt

Narmer

Narmer

Founder of the First Dynasty

Ptolemy I Soter

Ptolemy I Soter

Founder of the Ptolemaic Kingdom of Egypt

Nefertiti

Nefertiti

Queen of the 18th Dynasty of Ancient Egypt

Sneferu

Sneferu

Founding pharaoh of the Fourth Dynasty of Egypt

Gamal Abdel Nasser

Gamal Abdel Nasser

Second president of Egypt

Imhotep

Imhotep

Egyptian chancellor to the Pharaoh Djoser

Hosni Mubarak

Hosni Mubarak

Fourth president of Egypt

Ramesses III

Ramesses III

Second Pharaoh of the Twentieth Dynasty in Ancient Egypt

Ramesses II

Ramesses II

Third ruler of the Nineteenth Dynasty

Khufu

Khufu

Second Pharaoh of the Fourth Dynasty

Amenemhat III

Amenemhat III

Sixth king of the Twelfth Dynasty of the Middle Kingdom

Muhammad Ali of Egypt

Muhammad Ali of Egypt

Governor of Egypt

Cleopatra

Cleopatra

Queen of the Ptolemaic Kingdom of Egypt

Anwar Sadat

Anwar Sadat

Third president of Egypt

Seti I

Seti I

Second pharaoh of the Nineteenth Dynasty of Egypt

Footnotes



  1. Leprohon, Ronald, J. (2013). The great name : ancient Egyptian royal titulary. Society of Biblical Literature. ISBN 978-1-58983-735-5.
  2. Redford, Donald B. (1992). Egypt, Canaan, and Israel in Ancient Times. Princeton: University Press. p. 10. ISBN 9780691036069.
  3. Shaw, Ian, ed. (2000). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. p. 479. ISBN 0-19-815034-2.
  4. Nicolas Grimal, A History of Ancient Egypt. Blackwell Publishing, 1992, p. 49.
  5. Carl Roebuck, The World of Ancient Times (Charles Scribner's Sons Publishing: New York, 1966) p. 51.
  6. Carl Roebuck, The World of Ancient Times (Charles Scribner's Sons: New York, 1966) p. 52-53.
  7. Carl Roebuck, The World of Ancient Times (Charles Scribner's Sons Publishers: New York, 1966), p. 53.
  8. Qa'a and Merneith lists http://xoomer.virgilio.it/francescoraf/hesyra/Egyptgallery03.html
  9. Branislav Anđelković, Southern Canaan as an Egyptian Protodynastic Colony.
  10. Kinnaer, Jacques. "Early Dynastic Period" (PDF). The Ancient Egypt Site. Retrieved 4 April 2012.
  11. "Old Kingdom of Egypt". World History Encyclopedia. Retrieved 2017-12-04.
  12. Malek, Jaromir. 2003. "The Old Kingdom (c. 2686–2160 BC)". In The Oxford History of Ancient Egypt, edited by Ian Shaw. Oxford and New York: Oxford University Press. ISBN 978-0192804587, p.83.
  13. Schneider, Thomas (27 August 2008). "Periodizing Egyptian History: Manetho, Convention, and Beyond". In Klaus-Peter Adam (ed.). Historiographie in der Antike. Walter de Gruyter. pp. 181–197. ISBN 978-3-11-020672-2.
  14. Carl Roebuck, The World of Ancient Times, pp. 55 & 60.
  15. Carl Roebuck, The World of Ancient Times, p. 56.
  16. Redford, Donald B. (2001). The Oxford encyclopedia of ancient Egypt. Vol. 1. Cairo: The American University in Cairo Press. p. 526.
  17. Kathryn A. Bard, An Introduction to the Archaeology of Ancient Egypt (Malden: Blackwell Publishing, 2008), 41.
  18. Schneider, Thomas (27 August 2008). "Periodizing Egyptian History: Manetho, Convention, and Beyond". In Klaus-Peter Adam (ed.). Historiographie in der Antike. Walter de Gruyter. pp. 181–197. ISBN 978-3-11-020672-2.
  19. Kinnaer, Jacques. "The First Intermediate Period" (PDF). The Ancient Egypt Site. Retrieved 4 April 2012.
  20. Breasted, James Henry. (1923) A History of the Ancient Egyptians Charles Scribner's Sons, 117-118.
  21. Malek, Jaromir (1999) Egyptian Art (London: Phaidon Press Limited), 155.
  22. Sir Alan Gardiner, Egypt of the Pharaohs (Oxford: Oxford University Press, 1961), 107.
  23. Hayes, William C. The Scepter of Egypt: A Background for the Study of the Egyptian Antiquities in The Metropolitan Museum of Art. Vol. 1, From the Earliest Times to the End of the Middle Kingdom, p. 136, available online
  24. Breasted, James Henry. (1923) A History of the Ancient Egyptians Charles Scribner's Sons, 133-134.
  25. James Henry Breasted, Ph.D., A History of the Ancient Egyptians (New York: Charles Scribner's Sons, 1923), 134.
  26. Baikie, James (1929) A History of Egypt: From the Earliest Times to the End of the XVIIIth Dynasty (New York: The Macmillan Company), 224.
  27. Baikie, James (1929) A History of Egypt: From the Earliest Times to the End of the XVIIIth Dynasty (New York: The Macmillan Company), 135.
  28. James Henry Breasted, Ph.D., A History of the Ancient Egyptians (New York: Charles Scribner's Sons, 1923), 136.
  29. Habachi, Labib (1963). "King Nebhepetre Menthuhotep: his monuments, place in history, deification and unusual representations in form of gods". Annales du Service des Antiquités de l'Égypte, pp. 16–52.
  30. Grimal, Nicolas (1988). A History of Ancient Egypt. Librairie Arthème Fayard, p. 157.
  31. Shaw, Ian (2000). The Oxford history of ancient Egypt. Oxford University Press. ISBN 0-19-280458-8, p. 151.
  32. Shaw. (2000) p. 156.
  33. Redford, Donald (1992). Egypt, Canaan, and Israel in Ancient Times. Princeton University Press. ISBN 0-691-00086-7, p. 71.
  34. Redford. (1992) p.74.
  35. Gardiner. (1964) p. 125.
  36. Shaw. (2000) p. 158.
  37. Grimal. (1988) p. 159.
  38. Gardiner. (1964) p. 129.
  39. Shaw. (2000) p. 161
  40. Grimal, Nicolas (1994). A History of Ancient Egypt. Wiley-Blackwell (July 19, 1994). p. 164.
  41. Grimal. (1988) p. 165.
  42. Shaw. (2000) p. 166.
  43. Redford. (1992) p. 76.
  44. Grimal. (1988) p. 170.
  45. Grajetzki. (2006) p. 60.
  46. Shaw. (2000) p. 169.
  47. Grimal. (1988) p. 171.
  48. Grajetzki. (2006) p. 64.
  49. Grajetzki. (2006) p. 71.
  50. Grajetzki. (2006) p. 75.
  51. Van de Mieroop, Marc (2021). A history of ancient Egypt. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-119-62087-7. OCLC 1200833162.
  52. Von Beckerath 1964, Ryholt 1997.
  53. Ilin-Tomich, Alexander. “Second Intermediate Period” (2016).
  54. "Abydos Dynasty (1640-1620) | the Ancient Egypt Site".
  55. "LacusCurtius • Manetho's History of Egypt — Book II".
  56. "17th Dynasty (1571-1540) | the Ancient Egypt Site".
  57. "17th Dynasty (1571-1540) | the Ancient Egypt Site".
  58. Ramsey, Christopher Bronk; Dee, Michael W.; Rowland, Joanne M.; Higham, Thomas F. G.; Harris, Stephen A.; Brock, Fiona; Quiles, Anita; Wild, Eva M.; Marcus, Ezra S.; Shortland, Andrew J. (2010). "Radiocarbon-Based Chronology for Dynastic Egypt". Science. 328 (5985): 1554–1557. Bibcode:2010Sci...328.1554R. doi:10.1126/science.1189395. PMID 20558717. S2CID 206526496.
  59. Shaw, Ian, ed. (2000). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. p. 481. ISBN 978-0-19-815034-3.
  60. Weinstein, James M. The Egyptian Empire in Palestine, A Reassessment, p. 7. Bulletin of the American Schools of Oriental Research, n° 241. Winter 1981.
  61. Shaw and Nicholson (1995) p.289.
  62. JJ Shirley: The Power of the Elite: The Officials of Hatshepsut's Regency and Coregency, in: J. Galán, B.M. Bryan, P.F. Dorman (eds.): Creativity and Innovation in the Reign of Hatshepsut, Studies in Ancient Oriental Civilization 69, Chicago 2014, ISBN 978-1-61491-024-4, p. 206.
  63. Redmount, Carol A. "Bitter Lives: Israel in and out of Egypt." p. 89–90. The Oxford History of the Biblical World. Michael D. Coogan, ed. Oxford University Press. 1998.
  64. Gardiner, Alan (1953). "The Coronation of King Haremhab". Journal of Egyptian Archaeology. 39: 13–31.
  65. Eric H. Cline and David O'Connor, eds. Ramesses III: The Life and Times of Egypt's Last Hero (University of Michigan Press; 2012).
  66. Kenneth A. Kitchen, The Third Intermediate Period in Egypt (1100–650 BC), 3rd edition, 1986, Warminster: Aris & Phillips Ltd, pp.xi-xii, 531.
  67. Bonnet, Charles (2006). The Nubian Pharaohs. New York: The American University in Cairo Press. pp. 142–154. ISBN 978-977-416-010-3.
  68. Shillington, Kevin (2005). History of Africa. Oxford: Macmillan Education. p. 40. ISBN 0-333-59957-8.
  69. Bar, S.; Kahn, D.; Shirley, J.J. (2011). Egypt, Canaan and Israel: History, Imperialism, Ideology and Literature (Culture and History of the Ancient Near East). BRILL. pp. 268–285.
  70. Bleiberg, Edward; Barbash, Yekaterina; Bruno, Lisa (2013). Soulful Creatures: Animal Mummies in Ancient Egypt. Brooklyn Museum. p. 151. ISBN 9781907804274, p. 55.
  71. Bleiberg, Barbash & Bruno 2013, p. 16.
  72. Nardo, Don (13 March 2009). Ancient Greece. Greenhaven Publishing LLC. p. 162. ISBN 978-0-7377-4624-2.
  73. Robins, Gay (2008). The Art of Ancient Egypt (Revised ed.). United States: Harvard University Press. p. 10. ISBN 978-0-674-03065-7.
  74. "Ancient Egypt – Macedonian and Ptolemaic Egypt (332–30 bce)". Encyclopedia Britannica. Retrieved 8 June 2020.
  75. Rawles, Richard (2019). Callimachus. Bloomsbury Academic, p. 4.
  76. Bagnall, Director of the Institute for the Study of the Ancient World Roger S. (2004). Egypt from Alexander to the Early Christians: An Archaeological and Historical Guide. Getty Publications. pp. 11–21. ISBN 978-0-89236-796-2.
  77. Maddison, Angus (2007), Contours of the World Economy, 1–2030 AD: Essays in Macro-Economic History, p. 55, table 1.14, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-922721-1.
  78. Alan, Bowman (24 May 2012). "11 Ptolemaic and Roman Egypt: Population and Settlement'". academic.oup.com. p. Pages 317–358. Retrieved 2023-10-18.
  79. Rathbone, Dominic (2012), Hornblower, Simon; Spawforth, Antony; Eidinow, Esther (eds.), "Egypt: Roman", The Oxford Classical Dictionary (4th ed.), Oxford University Press, doi:10.1093/acref/9780199545568.001.0001, ISBN 978-0-19-954556-8, retrieved 2020-12-30.
  80. Keenan, James (2018), Nicholson, Oliver (ed.), "Egypt", The Oxford Dictionary of Late Antiquity (online ed.), Oxford.
  81. University Press, doi:10.1093/acref/9780198662778.001.0001, ISBN 978-0-19-866277-8, retrieved 2020-12-30.
  82. Kennedy, Hugh (1998). "Egypt as a province in the Islamic caliphate, 641–868". In Petry, Carl F. (ed.). Cambridge History of Egypt, Volume One: Islamic Egypt, 640–1517. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 62–85. ISBN 0-521-47137-0, pp. 65, 70–71.
  83. Kennedy 1998, p. 73.
  84. Brett, Michael (2010). "Egypt". In Robinson, Chase F. (ed.). The New Cambridge History of Islam, Volume 1: The Formation of the Islamic World, Sixth to Eleventh Centuries. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 506–540. ISBN 978-0-521-83823-8, p. 558.
  85. Bianquis, Thierry (1998). "Autonomous Egypt from Ibn Ṭūlūn to Kāfūr, 868–969". In Petry, Carl F. (ed.). Cambridge History of Egypt, Volume One: Islamic Egypt, 640–1517. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 86–119. ISBN 0-521-47137-0, pp. 106–108.
  86. Kennedy, Hugh N. (2004). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (2nd ed.). Harlow, UK: Pearson Education Ltd. ISBN 0-582-40525-4, pp. 312–313.
  87. Daftary, 1990, pp. 144–273, 615–659; Canard, "Fatimids", pp. 850–862.
  88. "Governance and Pluralism under the Fatimids (909–996 CE)". The Institute of Ismaili Studies. Archived from the original on 23 May 2021. Retrieved 12 March 2022.
  89. Gall, Timothy L.; Hobby, Jeneen (2009). Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life: Africa. Gale. p. 329. ISBN 978-1-4144-4883-1.
  90. Julia Ashtiany; T. M. Johnstone; J. D. Latham; R. B. Serjeant; G. Rex Smith, eds. (1990). Abbasid Belles Lettres. Cambridge University Press. p. 13. ISBN 978-0-521-24016-1.
  91. Wintle, Justin (2003). History of Islam. London: Rough Guides. pp. 136–137. ISBN 978-1-84353-018-3.
  92. Robert, Tignor (2011). Worlds Together, Worlds Apart (3rd ed.). New York: W. W. Norton & Company, Inc. p. 338. ISBN 978-0-393-11968-8.
  93. Brett, Michael (2017). The Fatimid Empire. The Edinburgh History of the Islamic Empires. Edinburgh: Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-4076-8.
  94. Halm, Heinz (2014). "Fāṭimids". In Fleet, Kate; Krämer, Gudrun; Matringe, Denis; Nawas, John; Rowson, Everett (eds.). Encyclopaedia of Islam (3rd ed.). Brill Online. ISSN 1873-9830.
  95. Brett, Michael (2017). p. 207.
  96. Baer, Eva (1983). Metalwork in Medieval Islamic Art. SUNY Press. p. xxiii. ISBN 978-0791495575.
  97. D. E. Pitcher (1972). An Historical Geography of the Ottoman Empire: From Earliest Times to the End of the Sixteenth Century. Brill Archive. p. 105. Retrieved 2 June 2013.
  98. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Egypt § History". Encyclopædia Britannica. Vol. 9 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 92–127.
  99. Rogan, Eugene, The Arabs: A History (2010), Penguin Books, p44.
  100. Raymond, André (2000) Cairo (translated from French by Willard Wood) Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts, page 196, ISBN 0-674-00316-0
  101. Rogan, Eugene, The Arabs: A History (2010), Penguin Books, p44-45.
  102. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Egypt § History". Encyclopædia Britannica. Vol. 9 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 92–127.
  103. Holt, P. M.; Gray, Richard (1975). Fage, J.D.; Oliver, Roland (eds.). "Egypt, the Funj and Darfur". The Cambridge History of Africa. London, New York, Melbourne: Cambridge University Press. IV: 14–57. doi:10.1017/CHOL9780521204132.003. ISBN 9781139054584.
  104. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Suez Canal" . Encyclopædia Britannica. Vol. 26 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 22–25.
  105. Percement de l'isthme de Suez. Rapport et Projet de la Commission Internationale. Documents Publiés par M. Ferdinand de Lesseps. Troisième série. Paris aux bureaux de l'Isthme de Suez, Journal de l'Union des deux Mers, et chez Henri Plon, Éditeur, 1856.
  106. Headrick, Daniel R. (1981). The Tools of Empire : Technology and European Imperialism in the Nineteenth Century. Oxford University Press. pp. 151–153. ISBN 0-19-502831-7. OCLC 905456588.
  107. Wilson Sir Arnold T. (1939). The Suez Canal. Osmania University, Digital Library Of India. Oxford University Press.
  108. Nejla M. Abu Izzeddin, Nasser of the Arabs, p 2.
  109. Anglo French motivation: Derek Hopwood, Egypt: Politics and Society 1945–1981 (London, 1982, George Allen & Unwin), p. 11.
  110. De facto protectorate: Joan Wucher King, Historical Dictionary of Egypt (Scarecrow, 1984), p. 17.
  111. James Jankowski, Egypt, A Short History, p. 111.
  112. Jankowski, op cit., p. 112.
  113. "Egypt". CIA- The World Factbook. Retrieved 2 February 2011. Partially independent from the UK in 1922, Egypt acquired full sovereignty with the overthrow of the British-backed monarchy in 1952.
  114. Vatikiotis, P. J. (1992). The History of Modern Egypt (4th ed.). Baltimore: Johns Hopkins University, pp. 240–243
  115. Ramdani, Nabila (2013). "Women In The 1919 Egyptian Revolution: From Feminist Awakening To Nationalist Political Activism". Journal of International Women's Studies. 14 (2): 39–52.
  116. Al-Rafei, Abdul (1987). The Revolution of 1919, National History of Egypt from 1914 to 1921 (in Arabic). Knowledge House.
  117. Daly, M. W. (1988). The British Occupation, 1882–1922. Cambridge Histories Online: Cambridge University Press, p. 2407.
  118. Quraishi 1967, p. 213.
  119. Vatikitotis 1992, p. 267.
  120. Gerges, Fawaz A. (2013). The New Middle East: Protest and Revolution in the Arab World. Cambridge University Press. p. 67. ISBN 9781107470576.
  121. Kitchen, James E. (2015). "Violence in Defence of Empire: The British Army and the 1919 Egyptian Revolution". Journal of Modern European History / Zeitschrift für moderne europäische Geschichte / Revue d'histoire européenne contemporaine. 13 (2): 249–267. doi:10.17104/1611-8944-2015-2-249. ISSN 1611-8944. JSTOR 26266181. S2CID 159888450.
  122. The New York Times. 1919.
  123. Amin, Mustafa (1991). The Forbidden Book: Secrets of the 1919 Revolution (in Arabic). Today News Corporation.
  124. Daly 1998, pp. 249–250.
  125. "Declaration to Egypt by His Britannic Majesty's Government (February 28, 1922)", in Independence Documents of the World, Volume 1, Albert P. Blaustein, et al., editors (Oceana Publications, 1977). pp. 204–205.
  126. Vatikitotis 1992, p. 264.
  127. Stenner, David (2019). Globalizing Morocco. Stanford University Press. doi:10.1515/9781503609006. ISBN 978-1-5036-0900-6. S2CID 239343404.
  128. Gordon, Joel (1992). Nasser's Blessed Movement: Egypt's Free Officers and the July Revolution (PDF) (1st ed.). Oxford University Press. ISBN 978-0195069358.
  129. Lahav, Pnina (July 2015). "The Suez Crisis of 1956 and its Aftermath: A Comparative Study of Constitutions, Use of Force, Diplomacy and International Relations". Boston University Law Review. 95 (4): 15–50.
  130. Chin, John J.; Wright, Joseph; Carter, David B. (13 December 2022). Historical Dictionary of Modern Coups D'état. Rowman & Littlefield. p. 790. ISBN 978-1-5381-2068-2.
  131. Rezk, Dina (2017). The Arab world and Western intelligence: analysing the Middle East, 1956-1981. Intelligence, surveillance and secret warfare. Edinburgh: Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-9891-2.
  132. Hanna, Sami A.; Gardner, George H. (1969). Arab Socialism. [al-Ishtirakīyah Al-ʻArabīyah]: A Documentary Survey. University of Utah Press. ISBN 978-0-87480-056-2.
  133. Abd El-Nasser, Gamal (1954). The Philosophy of the Revolution. Cairo: Dar Al-Maaref.
  134. Cook, Steven A. (2011), The Struggle for Egypt: From Nasser to Tahrir Square, New York: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-979526-, p. 111.
  135. Liberating Nasser's legacy Archived 2009-08-06 at the Wayback Machine Al-Ahram Weekly. 4 November 2000.
  136. Cook 2011, p. 112.
  137. RETREAT FROM ECONOMIC NATIONALISM: THE POLITICAL ECONOMY OF SADAT'S EGYPT", Ajami, Fouad Journal of Arab Affairs (Oct 31, 1981): [27].
  138. "Middle East Peace Talks: Israel, Palestinian Negotiations More Hopeless Than Ever". Huffington Post. 2010-08-21. Retrieved 2011-02-02.
  139. Rabinovich, Abraham (2005) [2004]. The Yom Kippur War: The Epic Encounter That Transformed the Middle East. New York, NY: Schocken Books
  140. "Egypt Regains Control of Both Banks of Canal". Los Angeles Times. 5 March 1974. p. I-5.
  141. Tarek Osman, Egypt on the Brink, p.67.
  142. Tarek Osman, Egypt on the Brink, p.117–8.
  143. Egypt on the Brink by Tarek Osman, Yale University Press, 2010, p.122.

References



  • Sänger, Patrick. "The Administration of Sasanian Egypt: New Masters and Byzantine Continuity." Greek, Roman, and Byzantine Studies 51.4 (2011): 653-665.
  • "French Invasion of Egypt, 1798-1801". www.HistoryOfWar.org. History of War. Retrieved 5 July 2019.
  • Midant-Reynes, Béatrix. The Prehistory of Egypt: From the First Egyptians to the First Kings. Oxford: Blackwell Publishers.
  • "The Nile Valley 6000–4000 BC Neolithic". The British Museum. 2005. Archived from the original on 14 February 2009. Retrieved 21 August 2008.
  • Bard, Kathryn A. Ian Shaw, ed. The Oxford Illustrated History of Ancient Egypt. Oxford: Oxford University Press, 2000. p. 69.
  • "Rulers of Ancient Egypt's Enigmatic Hyksos Dynasty Were Immigrants, Not Invaders". Sci-News.com. 16 July 2020.
  • Stantis, Chris; Kharobi, Arwa; Maaranen, Nina; Nowell, Geoff M.; Bietak, Manfred; Prell, Silvia; Schutkowski, Holger (2020). "Who were the Hyksos? Challenging traditional narratives using strontium isotope (87Sr/86Sr) analysis of human remains from ancient Egypt". PLOS ONE. 15 (7): e0235414. Bibcode:2020PLoSO..1535414S. doi:10.1371/journal.pone.0235414. PMC 7363063. PMID 32667937.
  • "The Kushite Conquest of Egypt". Ancientsudan.org. Archived from the original on 5 January 2009. Retrieved 25 August 2010.
  • "EGYPT i. Persians in Egypt in the Achaemenid period". Encyclopaedia Iranica. Retrieved 5 July 2019.
  • "Thirty First Dynasty of Egypt". CrystaLink. Retrieved 9 January 2019.
  • "Late Period of Ancient Egypt". CrystaLink. Retrieved 9 January 2019.
  • Wade, L. (2017). "Egyptian mummy DNA, at last". Science. 356 (6341): 894. doi:10.1126/science.356.6341.894. PMID 28572344.
  • Bowman, Alan K (1996). Egypt after the Pharaohs 332 BC – AD 642 (2nd ed.). Berkeley: University of California Press. pp. 25–26. ISBN 978-0-520-20531-4.
  • Stanwick, Paul Edmond (2003). Portraits of the Ptolemies: Greek kings as Egyptian pharaohs. Austin: University of Texas Press. ISBN 978-0-292-77772-9.
  • Riggs, Christina, ed. (2012). The Oxford Handbook of Roman Egypt. Oxford University Press. p. 107. ISBN 978-0-19-957145-1.
  • Olson, Roger E. (2014). The Story of Christian Theology: Twenty Centuries of Tradition & Reform. InterVarsity Press. p. 201. ISBN 9780830877362.
  • "Egypt". Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs. Archived from the original on 20 December 2011. Retrieved 14 December 2011. See drop-down essay on "Islamic Conquest and the Ottoman Empire"
  • Nash, John F. (2008). Christianity: the One, the Many: What Christianity Might Have Been. Vol. 1. Xlibris Corporation. p. 91. ISBN 9781462825714.
  • Kamil, Jill (1997). Coptic Egypt: History and Guide. Cairo: American University in Cairo. p. 39. ISBN 9789774242427.
  • "EGYPT iv. Relations in the Sasanian period". Encyclopaedia Iranica. Retrieved 5 July 2019.
  • El-Daly, Okasha. Egyptology: The Missing Millennium. London: UCL Press
  • Abu-Lughod, Janet L. (1991) [1989]. "The Mideast Heartland". Before European Hegemony: The World System A.D. 1250–1350. New York: Oxford University Press. pp. 243–244. ISBN 978-0-19-506774-3.
  • Egypt – Major Cities, U.S. Library of Congress
  • Donald Quataert (2005). The Ottoman Empire, 1700–1922. Cambridge University Press. p. 115. ISBN 978-0-521-83910-5.
  • "Icelandic Volcano Caused Historic Famine In Egypt, Study Shows". ScienceDaily. 22 November 2006
  • M. Abir, "Modernisation, Reaction and Muhammad Ali's 'Empire'" Middle Eastern Studies 13#3 (1977), pp. 295–313 online
  • Nejla M. Abu Izzeddin, Nasser of the Arabs, published c. 1973, p 2.
  • Nejla M. Abu Izzeddin, Nasser of the Arabs, p 2.
  • Anglo French motivation: Derek Hopwood, Egypt: Politics and Society 1945–1981 (London, 1982, George Allen & Unwin), p. 11
  • De facto protectorate: Joan Wucher King, Historical Dictionary of Egypt (Scarecrow, 1984), p. 17
  • R.C. Mowat, "From Liberalism to Imperialism: The Case of Egypt 1875-1887." Historical Journal 16#1 (1973): 109-24. online.
  • James Jankowski, Egypt, A Short History, p. 111
  • Jankowski, op cit., p. 112
  • "Egypt". CIA- The World Factbook. Retrieved 2 February 2011. Partially independent from the UK in 1922, Egypt acquired full sovereignty with the overthrow of the British-backed monarchy in 1952.
  • Vatikiotis (1991), p. 443.
  • Murphy, Caryle Passion for Islam: Shaping the Modern Middle East: the Egyptian Experience, Scribner, 2002, p.4
  • Murphy, Caryle Passion for Islam: Shaping the Modern Middle East: the Egyptian Experience, Scribner, 2002, p.57
  • Kepel, Gilles, Muslim Extremism in Egypt by Gilles Kepel, English translation published by University of California Press, 1986, p. 74
  • "Solidly ahead of oil, Suez Canal revenues, and remittances, tourism is Egypt's main hard currency earner at $6.5 billion per year." (in 2005) ... concerns over tourism's future Archived 24 September 2013 at the Wayback Machine. Retrieved 27 September 2007.
  • Gilles Kepel, Jihad, 2002
  • Lawrence Wright, The Looming Tower (2006), p.258
  • "Timeline of modern Egypt". Gemsofislamism.tripod.com. Retrieved 12 February 2011.
  • As described by William Dalrymple in his book From the Holy Mountain (1996, ISBN 0 00 654774 5) pp. 434–54, where he describes his trip to the area of Asyut in 1994.
  • Uppsala Conflict Data Program, Conflict Encyclopedia, "The al-Gama'a al-Islamiyya insurgency," viewed 2013-05-03, http://www.ucdp.uu.se/gpdatabase/gpcountry.php?id=50&regionSelect=10-Middle_East# Archived 11 September 2015 at the Wayback Machine
  • Kirkpatrick, David D. (11 February 2010). "Mubarak Steps Down, Ceding Power to Military". The New York Times. Archived from the original on 2 January 2022. Retrieved 11 February 2011.
  • "Egypt crisis: President Hosni Mubarak resigns as leader". BBC. 11 February 2010. Retrieved 11 February 2011.
  • Mubarak Resigns As Egypt's President, Armed Forces To Take Control Huffington Post/AP, 11 February 2011
  • "Mubarak Flees Cairo for Sharm el-Sheikh". CBS News. 11 February 2011. Archived from the original on 29 June 2012. Retrieved 15 May 2012.
  • "Egyptian Parliament dissolved, constitution suspended". BBC. 13 February 2011. Retrieved 13 February 2011.
  • Commonwealth Parliament, Parliament House Canberra. "The Egyptian constitutional referendum of March 2011 a new beginning". www.aph.gov.au.
  • Egypt's Historic Day Proceeds Peacefully, Turnout High For Elections. NPR. 28 November 2011. Last Retrieved 29 November 2011.
  • Daniel Pipes and Cynthia Farahat (24 January 2012). "Don't Ignore Electoral Fraud in Egypt". Daniel Pipes Middle East Forum.
  • Weaver, Matthew (24 June 2012). "Muslim Brotherhood's Mohammed Morsi wins Egypt's presidential race". the Guardian.
  • "Mohamed Morsi sworn in as Egypt's president". www.aljazeera.com.
  • Fahmy, Mohamed (9 July 2012). "Egypt's president calls back dissolved parliament". CNN. Retrieved 8 July 2012.
  • Watson, Ivan (10 July 2012). "Court overrules Egypt's president on parliament". CNN. Retrieved 10 July 2012.
  • "Egypt unveils new cabinet, Tantawi keeps defence post". 3 August 2012.
  • "Egypt's President Mursi assumes sweeping powers". BBC News. 22 November 2012. Retrieved 23 November 2012.
  • "Rallies for, against Egypt president's new powers". Associated Press. 23 November 2012. Retrieved 23 November 2012.
  • Birnbaum, Michael (22 November 2012). "Egypt's President Morsi takes sweeping new powers". The Washington Post. Retrieved 23 November 2012.
  • Spencer, Richard (23 November 2012). "Violence breaks out across Egypt as protesters decry Mohammed Morsi's constitutional 'coup'". The Daily Telegraph. London. Archived from the original on 11 January 2022. Retrieved 23 November 2012.
  • "Egypt Sees Largest Clash Since Revolution". Wall Street Journal. 6 December 2012. Retrieved 8 December 2012.
  • Fleishman, Jeffrey (6 December 2012). "Morsi refuses to cancel Egypt's vote on constitution". Los Angeles Times. Retrieved 8 December 2012.
  • "Egyptian voters back new constitution in referendum". BBC News. 25 December 2012.
  • "Mohamed Morsi signs Egypt's new constitution into law". the Guardian. 26 December 2012.
  • "Egypt army commander suspends constitution". Reuters. 3 July 2013.
  • "Egypt's Morsi overthrown". www.aljazeera.com.
  • Holpuch, Amanda; Siddique, Haroon; Weaver, Matthew (4 July 2013). "Egypt's interim president sworn in - Thursday 4 July". The Guardian.
  • "Egypt's new constitution gets 98% 'yes' vote". the Guardian. 18 January 2014.
  • Czech News Agency (24 March 2014). "Soud s islamisty v Egyptě: Na popraviště půjde více než 500 Mursího stoupenců". IHNED.cz. Retrieved 24 March 2014.
  • "Egypt sentences 683 to death in latest mass trial of dissidents". The Washington Post. 28 April 2015.
  • "Egypt and Saudi Arabia discuss maneuvers as Yemen battles rage". Reuters. 14 April 2015.
  • "El-Sisi wins Egypt's presidential race with 96.91%". English.Ahram.org. Ahram Online. Retrieved 3 June 2014.
  • "Egypt's Sisi sworn in as president". the Guardian. 8 June 2014.
  • "Egypt's War against the Gaza Tunnels". Israel Defense. 4 February 2018.
  • "Egypt's Sisi wins 97 percent in election with no real opposition". Reuters. 2 April 2018.
  • "Egypt parliament extends presidential term to six years". www.aa.com.tr.
  • Mehmood, Ashna (31 March 2021). "Egypt's Return to Authoritarianism". Modern Diplomacy.
  • "Sisi wins snap Egyptian referendum amid vote-buying claims". the Guardian. 23 April 2019.
  • "Pro-Sisi party wins majority in Egypt's parliamentary polls". Reuters. 14 December 2020.
  • Situation Report EEPA HORN No. 31 - 20 December Europe External Programme with Africa