Historia Imperium Osmańskiego

1352

Tracja

1421

Wzrost

1923

Epilog

dodatki

postacie

przypisy

Bibliografia


Play button

1299 - 1922

Historia Imperium Osmańskiego



Imperium Osmańskie powstało ok.1299 przez Osmana I jako mały beylik w północno-zachodniej Azji Mniejszej, na południe od stolicy Bizancjum Konstantynopola.W 1326 roku Turcy zdobyli pobliską Bursę, odcinając Azję Mniejszą spod kontroli Bizancjum.Turcy po raz pierwszy wkroczyli do Europy w 1352 r., zakładając stałą osadę w zamku Çimpe nad Dardanelami w 1354 r. i przenosząc stolicę do Edirne (Adrianopol) w 1369 r. W tym samym czasie liczne małe państwa tureckie w Azji Mniejszej zostały zasymilowane w początkujący sułtanat osmański poprzez podbój lub deklaracje wierności.Gdy sułtan Mehmed II podbił Konstantynopol (dziś nazywany Stambułem) w 1453 roku, przekształcając go w nową stolicę osmańską, państwo rozrosło się do znacznego imperium, rozszerzając się w głąb Europy, północnej Afryki i Bliskiego Wschodu.Ponieważ większość Bałkanów znajdowała się pod panowaniem osmańskim do połowy XVI wieku, terytorium osmańskie powiększyło się wykładniczo pod rządami sułtana Selima I, który objął kalifat w 1517 r., gdy Turcy zwrócili się na wschód i podbili zachodnią Arabię ,Egipt , Mezopotamię i Lewant, a także inne terytoria .W ciągu następnych kilku dziesięcioleci znaczna część wybrzeża Afryki Północnej (z wyjątkiem Maroka) stała się częścią królestwa osmańskiego.Cesarstwo osiągnęło swój szczyt za czasów Sulejmana Wspaniałego w XVI wieku, kiedy rozciągało się od Zatoki Perskiej na wschodzie po Algierię na zachodzie i od Jemenu na południu po Węgry i części Ukrainy na północy.Zgodnie z tezą o upadku Imperium Osmańskiego panowanie Sulejmana było apogeum klasycznego okresu osmańskiego, podczas którego rozkwitła kultura, sztuka i wpływy polityczne osmańskiej.Maksymalny zasięg terytorialny imperium osiągnęło w 1683 roku, w przededniu bitwy pod Wiedniem.Od 1699 r. Imperium Osmańskie zaczęło tracić terytorium w ciągu następnych dwóch stuleci z powodu wewnętrznej stagnacji, kosztownych wojen obronnych, europejskiego kolonializmu i buntów nacjonalistycznych wśród wieloetnicznych poddanych.W każdym razie potrzeba modernizacji była dla przywódców imperium oczywista już na początku XIX wieku i wprowadzono liczne reformy administracyjne, próbując zapobiec upadkowi imperium, z różnym skutkiem.Stopniowe osłabienie Imperium Osmańskiego dało początek kwestii wschodniej w połowie XIX wieku.Cesarstwo dobiegło końca w następstwie porażki w I wojnie światowej , kiedy jego pozostałe terytorium zostało podzielone przez aliantów.Sułtanat został oficjalnie zniesiony przez rząd Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji w Ankarze w dniu 1 listopada 1922 r. po tureckiej wojnie o niepodległość .Przez ponad 600 lat swojego istnienia Imperium Osmańskie pozostawiło po sobie głębokie dziedzictwo na Bliskim Wschodzie i w Europie Południowo-Wschodniej, co widać w zwyczajach, kulturze i kuchni różnych krajów, które kiedyś były częścią jego królestwa.
HistoryMaps Shop

Odwiedź sklep

1299 - 1453
Powstanie Imperium Osmańskiegoornament
Play button
1299 Jan 1 00:01 - 1323

Sen Osmana

Söğüt, Bilecik, Türkiye
Pochodzenie Osmana jest bardzo niejasne i prawie nic nie wiadomo o jego karierze przed początkiem XIV wieku.[1] Jako początek jego panowania często podaje się rok 1299, jednak data ta nie odpowiada żadnemu wydarzeniu historycznemu i ma charakter czysto symboliczny.Do 1300 roku został przywódcą grupy tureckich plemion pasterskich, za pośrednictwem których rządził niewielkim terytorium wokół miasta Söğüt w północno-zachodniej Anatolii, w regionie Bitynii.Prowadził częste naloty na sąsiednie Cesarstwo Bizantyjskie.Sukces przyciągał do niego wojowników, zwłaszcza po zwycięstwie nad armią bizantyjską w bitwie pod Bapheus w 1301 lub 1302. Działalność militarna Osmana ograniczała się głównie do najazdów, ponieważ w chwili jego śmierci, w latach 1323-4, Turcy mieli nie opracowali jeszcze skutecznych technik wojny oblężniczej.[2] Chociaż Osman słynie z najazdów na Bizancjum, toczył też wiele konfrontacji militarnych z ugrupowaniami tatarskimi oraz z sąsiednim księstwem Germijan.Osman był biegły w nawiązywaniu politycznych i handlowych relacji z pobliskimi grupami, zarówno muzułmańskimi, jak i chrześcijańskimi.Na początku przyciągnął do siebie kilka znaczących postaci, w tym Köse Mihal, bizantyjski naczelnik wioski, którego potomkowie (znani jako Mihaloğulları) cieszyli się prymatem wśród wojowników pogranicza w służbie osmańskiej.Köse Mihal był godny uwagi, ponieważ był chrześcijańskim Grekiem;chociaż ostatecznie przeszedł na islam, jego wybitna historyczna rola wskazuje na gotowość Osmana do współpracy z nie-muzułmanami i włączenia ich do swojego politycznego przedsięwzięcia.Osman I umocnił swoją legitymację, poślubiając córkę szejka Edebali, wybitnego lokalnego przywódcy religijnego, o którym mówiono, że stał na czele społeczności derwiszów na pograniczu.Późniejsi pisarze osmańscy upiększyli to wydarzenie, przedstawiając Osmana jako mającego sen podczas pobytu u Edebali, w którym przepowiedziano, że jego potomkowie będą rządzić rozległym imperium.
Play button
1323 Jan 1 - 1359

Przyczółek w Europie

Bursa, Türkiye
Po śmierci Osmana jego syn Orhan zastąpił go na stanowisku przywódcy Osmanów.Orhan nadzorował podbój głównych miast Bitynii, gdy Bursa (Prusa) została zdobyta w 1326 roku, a pozostałe miasta regionu upadły wkrótce potem.[2] Już w 1324 roku Osmanowie zaczęli wykorzystywać seldżuckie praktyki biurokratyczne i rozwinęli umiejętność bicia monet oraz stosowania taktyk oblężniczych.To za Orhana Osmanowie zaczęli przyciągać islamskich uczonych ze wschodu, aby pełnili funkcję administratorów i sędziów, a pierwsza medresa (uniwersytet) została założona w Izniku w 1331 roku [. 3]Oprócz walki z Bizancjum Orhan podbił także tureckie księstwo Karesi w latach 1345-6, oddając w ten sposób wszystkie potencjalne przejścia graniczne do Europy w ręce osmańskie.Doświadczeni wojownicy Karesi zostali wcieleni do armii osmańskiej i byli cennym nabytkiem w kolejnych kampaniach na Bałkanach.Orhan poślubił Teodorę, córkę bizantyjskiego księcia Jana VI Kantakuzena.W 1346 Orhan otwarcie wspierał Jana VI w obaleniu cesarza Jana V Paleologa.Kiedy Jan VI został współcesarzem (1347–1354), pozwolił Orhanowi najechać półwysep Gallipoli w 1352 r., po czym Osmanowie zdobyli swoją pierwszą stałą twierdzę w Europie na zamku Çimpe w 1354 r. Orhan zdecydował się kontynuować wojnę z Europą, Anatolią. Turcy osiedlili się w Gallipoli i wokół niego, aby zapewnić mu odskocznię dla operacji wojskowych w Tracji przeciwko Bizantyjczykom i Bułgarom .W ciągu dziesięciu lat większość wschodniej Tracji została opanowana przez siły osmańskie i na stałe znalazła się pod kontrolą Orhana w wyniku intensywnej kolonizacji.Początkowe podboje Tracji umieściły Turków strategicznie na wszystkich głównych lądowych szlakach komunikacyjnych łączących Konstantynopol z granicami Bałkanów, ułatwiając ich rozszerzone operacje wojskowe.Ponadto kontrola autostrad w Tracji odizolowała Bizancjum od bezpośredniego kontaktu lądowego z jakimkolwiek potencjalnym sojusznikiem na Bałkanach i w Europie Zachodniej.Cesarz bizantyjski Jan V został zmuszony do podpisania niekorzystnego traktatu z Orhanem w 1356 roku, uznającego jego straty w Tracji.Przez następne 50 lat Osmanowie podbijali rozległe terytoria Bałkanów, sięgając aż do współczesnej Serbii.Przejmując kontrolę nad przejściami do Europy, Turcy uzyskali znaczną przewagę nad rywalizującymi z nimi tureckimi księstwami w Anatolii, gdyż mogli teraz zyskać ogromny prestiż i bogactwo dzięki podbojom dokonywanym na granicy bałkańskiej.
Play button
1329 Jun 10

Bitwa pod Pelekanonem

Çukurbağ, Nicomedia, İzmit/Koc
Wraz z przystąpieniem Andronika w 1328 r. Cesarskie terytoria w Anatolii dramatycznie się skurczyły z prawie całej zachodniej części współczesnej Turcji.Andronik postanowił odciążyć ważne oblężone miasta Nikomedię i Niceę i miał nadzieję na przywrócenie stabilnej pozycji granicy.Cesarz bizantyjski Andronik III zebrał armię najemników i wyruszył w kierunku Anatolii na ziemie półwyspu Kocaeli.Ale w obecnych miastach Darica, w miejscu zwanym wówczas Pelekanon, niedaleko Üsküdar, spotkał wojska Orhana.W następnej bitwie pod Pelekanon siły bizantyjskie zostały rozgromione przez zdyscyplinowane wojska Orhana.Następnie Andronik porzucił pomysł odzyskania ziem Kocaeli i nigdy więcej nie prowadził bitwy polowej z siłami osmańskimi.
Oblężenie Nicei
Oblężenie Nicei ©HistoryMaps
1331 Jan 1

Oblężenie Nicei

İznik, Bursa, Türkiye
Do 1326 r. ziemie wokół Nicei wpadły w ręce Osmana I.Zdobył także miasto Bursa, ustanawiając stolicę niebezpiecznie blisko bizantyjskiej stolicy Konstantynopola.W 1328 r. Orhan, syn Osmana, rozpoczął oblężenie Nicei, która od 1301 r. znajdowała się w stanie przerywanej blokady. Osmanom brakowało możliwości kontrolowania dostępu do miasta przez port nad jeziorem.W rezultacie oblężenie ciągnęło się przez kilka lat bez zakończenia.W 1329 roku cesarz Andronik III podjął próbę przerwania oblężenia.Poprowadził siły humanitarne, aby wypędzić Osmanów z Nikomedii i Nicei.Jednak po kilku drobnych sukcesach siły doznały odwrotu pod Pelekanonem i wycofały się.Kiedy stało się jasne, że żadna skuteczna siła imperialna nie będzie w stanie przywrócić granicy i odeprzeć Osmanów, miasto upadło w 1331 roku.
Oblężenie Nikomedii
Oblężenie Nikomedii ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1333 Jan 1

Oblężenie Nikomedii

İzmit, Kocaeli, Türkiye
Po klęsce Bizancjum pod Niceą w 1331 roku utrata Nikomedii była dla Bizantyjczyków tylko kwestią czasu.Andronikos III Palaiologos, cesarz bizantyjski , próbował przekupić przywódcę osmańskiego Orhana, ale w 1337 roku Nikomedia została zaatakowana i padła w ręce Turków.Cesarstwo Bizantyjskie nie podniosło się po tej porażce;upadła ostatnia anatolijska twierdza Bizancjum, z wyjątkiem Filadelfii, która do 1396 roku była otoczona przez Germiyanidów.
Północno-zachodnia Anatolia
Kontrola północno-zachodniej Anatolii ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1345 Jan 1

Północno-zachodnia Anatolia

Bergama, İzmir, Türkiye
Orhan podbił także tureckie księstwo Karesi w latach 1345-6, oddając w ten sposób wszystkie potencjalne przejścia do Europy w ręce osmańskie.Doświadczeni wojownicy Karesi zostali włączeni do armii osmańskiej i stanowili cenny atut w kolejnych kampaniach na Bałkanach.Wraz z podbojem Karesi prawie cała północno-zachodnia Anatolia została włączona do osmańskiego Beylika, a cztery miasta Bursa, Nicomedia İzmit, Nicea, İznik i Pergamum (Bergama) stały się bastionami jego potęgi.Przejęcie Karesi umożliwiło Osmanom rozpoczęcie podboju ziem europejskich w Rumelii po drugiej stronie Dardaneli.
Czarna śmierć
Czarna śmierć w Cesarstwie Bizantyjskim. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1346 Jan 1

Czarna śmierć

İstanbul, Türkiye
Czarna śmierć była destrukcyjna dla państwa bizantyjskiego.Przybyła do Anatolii pod koniec 1346 r. I dotarła do Konstantynopola w 1347 r. Podobnie jak w Europie, czarna śmierć wyeliminowała znaczną część ludności stolicy i innych miast oraz pogorszyła i tak już złe warunki gospodarcze i agrarne w miastach i na wsi.Czarna śmierć spustoszyła Bizancjum zwłaszcza dlatego, że miała miejsce po dwóch wojnach domowych o sukcesję, w latach dwudziestych i czterdziestych XIII wieku, które pozostawiły państwo pozbawione gotówki i podatne na interwencje i inwazje Wenecji , Genui i Osmanów.Od 1346 do 1352 roku epidemia spustoszyła miasta bizantyjskie, zmniejszając ich populację i pozostawiając niewielu żołnierzy do ich obrony.
Tracja
Turcy najeżdżają Trację ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1352 Jan 1

Tracja

Thrace, Plovdiv, Bulgaria
Orhan zdecydował się kontynuować wojnę z Europą, Turcy anatolijscy osiedlili się w Gallipoli i wokół niego, aby zabezpieczyć je jako odskocznię dla operacji wojskowych w Tracji przeciwko Bizantyjczykom i Bułgarom .W ciągu dziesięciu lat większość wschodniej Tracji została opanowana przez siły osmańskie i na stałe znalazła się pod kontrolą Orhana w wyniku intensywnej kolonizacji.Początkowe podboje Tracji umieściły Turków strategicznie na wszystkich głównych lądowych szlakach komunikacyjnych łączących Konstantynopol z granicami Bałkanów, ułatwiając ich rozszerzone operacje wojskowe.Ponadto kontrola autostrad w Tracji odizolowała Bizancjum od bezpośredniego kontaktu lądowego z jakimkolwiek potencjalnym sojusznikiem na Bałkanach i w Europie Zachodniej.
Zdobycie Adrianopola
Zdobycie Adrianopola ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1362 Jan 1 - 1386

Zdobycie Adrianopola

Edirne, Türkiye
Po zdobyciu Gallipoli przez Turków w 1354 r., turecka ekspansja na południowych Bałkanach była szybka.Głównym celem natarcia był Adrianopol, który był trzecim najważniejszym miastem bizantyjskim (po Konstantynopolu i Tesalonice).Data upadku Adrianopola przez Turków była przedmiotem sporów wśród uczonych ze względu na różne relacje w materiale źródłowym.Po podboju miasto przemianowano na Edirne. Zdobycie Adrianopola było punktem zwrotnym w historii Osmanów w Europie.Zamiast tego przekształcenie Adrianopola w nową osmańską stolicę Edirne zasygnalizowało miejscowej ludności, że Turcy zamierzają osiedlić się na stałe w Europie.
Rumelia
Kolonizacja Doliny Martizy ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1363 Jan 1

Rumelia

Edirne, Türkiye
Orhan i Murad osiedlili wielu Turków i muzułmanów w Edirne w dolinie Maritza.To wtedy zaczynamy słyszeć o terminach „timarów” i „timariotów”.(patrz załącznik)System timar gwarantował zaopatrzenie armii sułtana w kawalerię turecką.Ta kolonizacja zaowocowała wokół Europy Południowo-Wschodniej, która ostatecznie została nazwana Rumelią.Rumelia stałaby się drugim sercem i centrum państwa osmańskiego.W pewnym sensie stał się ważniejszy niż Anatolia.Zasoby mineralne i drzewne z tej nowej ziemi dały późniejszym sułtanom osmańskim środki do podboju reszty Anatolii.
Play button
1363 Jan 1

założył janczar

Edirne, Türkiye
Powstanie janczarów datuje się na panowanie Murada I (1362–1389), trzeciego władcy Imperium Osmańskiego.Turcy ustanowili podatek w wysokości jednej piątej od wszystkich niewolników wziętych na wojnie i to właśnie z tej puli siły roboczej sułtani po raz pierwszy zbudowali korpus janczarów jako osobistą armię lojalną tylko wobec sułtana.[26]Od lat osiemdziesiątych XIII wieku do 1648 r. janczarów zbierano poprzez system devşirme, który został zniesiony w 1648 r. [27] Było to branie (niewolnictwo) nie-muzułmańskich chłopców [28] , zwłaszcza chrześcijan z Anatolii i Bałkanów;Żydzi nigdy nie podlegali devşirme, podobnie jak dzieci z rodzin tureckich.Istnieją jednak dowody na to, że Żydzi próbowali zapisać się do systemu.Żydom nie wolno było wstępować do armii janczarów, więc w podejrzanych przypadkach cała partia była wysyłana do cesarskiego arsenału jako robotnicy kontraktowi.Dokumenty osmańskie z poboru zimowego 1603-1604 z Bośni i Albanii pisały, aby zwrócić uwagę na niektóre dzieci jako prawdopodobnie żydowskie (şekine-i arz-ı yahudi).Według Encyclopedia Britannica „na początku wszyscy chrześcijanie byli zapisywani bez wyjątku. Później preferowano chrześcijan z terenów dzisiejszej Albanii, Bośni i Bułgarii”.[29]
Play button
1371 Sep 26

Bitwa pod Maricą

Maritsa River
Ugljesa, serbski despota, zdał sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie stanowili osmańscy Turcy, którzy zbliżali się do jego ziem i próbował stworzyć przeciwko nim koalicję.Jego ideą było wypędzenie ich z Europy, zamiast próbować bronić fortec i miast.Armia serbska liczyła od 50 000 do 70 000 ludzi.Despot Uglješa chciał dokonać niespodziewanego ataku na Osmanów w ich stolicy, Edirne, podczas gdy Murad I był w Azji Mniejszej.Armia osmańska była znacznie mniejsza, bizantyjski grecki uczony Laonikos Chalkokondyles i różne źródła podają liczbę od 800 do 4000 ludzi, ale dzięki lepszej taktyce, przeprowadzając nocny nalot na obóz serbski, Şâhin Paşa był w stanie pokonać armię serbską i zabij króla Vukašina i despotę Uglješę.Tysiące Serbów zginęło, a tysiące utonęło w rzece Maricy podczas próby ucieczki.Po bitwie Marica pobiegła szkarłatna od krwi.
Bułgarzy stają się wasalami Osmanów
Bułgarzy stają się wasalami Turków. ©HistoryMaps
1373 Jan 1

Bułgarzy stają się wasalami Osmanów

Bulgaria
W 1373 roku Iwan Sziszman, cesarz bułgarski , został zmuszony do wynegocjowania upokarzającego traktatu pokojowego: został wasalem osmańskim, wzmacniając związek małżeństwem Murada i siostry Sziszmana, Kery Tamary.Aby to zrekompensować, Turcy zwrócili część podbitych ziem, w tym Ihtiman i Samokov.
Bitwa o Dubrownik
Bitwa o Dubrownik ©HistoryMaps
1378 Jan 1

Bitwa o Dubrownik

Paraćin, Serbia
W połowie lat osiemdziesiątych XIII wieku uwaga Murada ponownie skupiła się na Bałkanach.Kiedy jego bułgarski wasal Sziszman był zajęty wojną z wojewodą wołoskim Danem I z Wołoszczyzny (ok. 1383-86), w 1385 r. Murad zajął Sofię, ostatnią pozostałą posiadłość bułgarską na południe od Bałkanów, otwierając drogę do strategicznie położonego Niszu, północny koniec ważnej autostrady Vardar-Morava.Bitwa pod Dubravnicą była pierwszą historyczną wzmianką o ruchach osmańskich na terytorium księcia Łazara.Armia serbska wyszła zwycięsko, choć szczegóły samej bitwy są skąpe.Po tej bitwie Turcy wkroczyli do Serbii dopiero w 1386 roku, kiedy ich armie zostały rozgromione pod Pločnikiem.
Oblężenie Sofii
Oblężenie Sofii ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1382 Jan 1

Oblężenie Sofii

Sofia, Bulgaria
Oblężenie Sofii miało miejsce w 1382 lub 1385 roku w ramach trwającego konfliktu między Bułgarią a Imperium Osmańskim.W 1373 roku cesarz bułgarski Iwan Sziszman, uznając siłę osmańską, zawarł umowę wasalską i zaaranżował poślubienie swojej siostry Kery Tamary za sułtana Murada I w zamian za zwrot części zdobytych fortec.Pomimo tego porozumienia pokojowego, na początku lat osiemdziesiątych XIV wieku Turcy wznowili kampanie wojskowe i oblegli strategicznie ważne miasto Sofia, które kontrolowało ważne szlaki komunikacyjne do Serbii i Macedonii.Niestety, źródła historyczne dotyczące oblężenia są skąpe.Początkowo Turcy podejmowali nieudane próby przełamania obrony miasta, co skłoniło ich dowódcę, Lalę Shahin Paszę, do rozważenia rezygnacji z oblężenia.Jednak bułgarskiemu zdrajcy udało się wywabić gubernatora miasta Bana Janukę z twierdzy pod pozorem wyprawy myśliwskiej, co doprowadziło do jego schwytania przez Turków.Kiedy Bułgarzy pozostali bez przywódcy, ostatecznie się poddali.Mury miasta zostały rozebrane i stacjonował tam garnizon osmański.To zwycięstwo pozwoliło Osmanom posunąć się dalej na północny zachód, ostatecznie zdobywając Pirot i Nisz w 1386 roku, tworząc w ten sposób barierę między Bułgarią a Serbią.
Turcy zdobywają Nis
Turcy zdobywają Nis ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1385 Jan 1

Turcy zdobywają Nis

Niš, Serbia
W 1385 roku, po 25-dniowym oblężeniu, Imperium Osmańskie zdobyło miasto Nisz.Zdobycie Niszu pozwoliło Osmanom wzmocnić kontrolę nad regionem i jeszcze bardziej rozszerzyć swoje wpływy na Bałkanach.Odegrał także znaczącą rolę w zaklinowaniu Osmanów pomiędzy Bułgarią a Serbią, wpływając na dynamikę toczących się konfliktów na tym obszarze.
Bitwa pod Pločnikiem
Bitwa pod Pločnikiem ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1386 Jan 1

Bitwa pod Pločnikiem

Pločnik, Serbia
Murad zdobył Nisz w 1386 r., być może wkrótce potem zmuszając Łazara z Serbii do przyjęcia wasalstwa osmańskiego.Wpychając się głębiej w północno-środkowe Bałkany, Murad miał także siły przemieszczające się na zachód wzdłuż „Via Ingatia” do Macedonii, narzucając status wasala regionalnym władcom, którzy do tego czasu uniknęli takiego losu.Jeden kontyngent dotarł do albańskiego wybrzeża Adriatyku w 1385 r. Inny zajął i zajął Saloniki w 1387 r. Niebezpieczeństwo dla dalszej niepodległości bałkańskich państw chrześcijańskich stało się niepokojąco widoczne.Kiedy w 1387 r. sprawy anatolijskie zmusiły Murada do opuszczenia Bałkanów, jego wasale serbscy i bułgarscy próbowali zerwać z nim więzi.Lazar utworzył koalicję z Tvrtko I z Bośni i Stratsimirem z Widinu.Po tym, jak odmówił osmańskiemu żądaniu wywiązania się ze swoich obowiązków wasala, wysłano przeciwko niemu wojska.Lazar i Tvrtko spotkali Turków i pokonali ich pod Płocnikiem, na zachód od Niszu.Zwycięstwo innych chrześcijańskich książąt zachęciło Shishmana do pozbycia się wasala osmańskiego i ponownego ugruntowania niepodległości Bułgarii.
Bitwa pod Bilećą
Bitwa pod Bilećą ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1388 Aug 26

Bitwa pod Bilećą

Bileća, Bosnia and Herzegovina
Murad wrócił z Anatolii w 1388 roku i rozpoczął błyskawiczną kampanię przeciwko bułgarskim władcom Sziszmanowi i Sratsimirowi, którzy szybko zostali zmuszeni do poddania się wasalowi.Następnie zażądał, aby Łazar ogłosił swoje wasalstwo i zapłacił daninę.Pewny zwycięstwa pod Płocnikiem serbski książę odmówił i zwrócił się do Tvrtko z Bośni i Vuka Brankovicia, swojego zięcia i niezależnego władcy północnej Macedonii i Kosowa, o pomoc w walce z pewną odwetową ofensywą osmańską.Bitwa pod Bilećą toczyła się w sierpniu 1388 roku pomiędzy siłami Królestwa Bośni pod wodzą wielkiego księcia Vlatko Vukovicia a Imperium Osmańskim pod wodzą Lali Şahin Paszy.Armia osmańska wdarła się do Hum, południowego regionu królestwa.Po dniach grabieży najeźdźcy starli się z siłami obronnymi w pobliżu miasta Bileća, na północny wschód od Dubrownika.Bitwa zakończyła się porażką osmańską.
Play button
1389 Jan 1 - 1399

Zjednoczenie Anatolii i starcie z Timurem

Bulgaria
Bayezid I objął stanowisko sułtana po zabójstwie swojego ojca Murada.Wściekły z powodu ataku nakazał zabicie wszystkich serbskich jeńców;Bayezid, „Piorun”, nie tracił czasu na rozszerzanie podbojów osmańskich na Bałkanach.Kontynuował swoje zwycięstwo, najeżdżając całą Serbię i południową Albanię, zmuszając większość lokalnych książąt do poddania się wasalowi.Zarówno w celu zabezpieczenia południowego odcinka autostrady Wardar-Morawa, jak i stworzenia solidnej bazy do trwałej ekspansji na zachód, w stronę wybrzeża Adriatyku, Bayezid osiedlił dużą liczbę „yürüków” wzdłuż doliny rzeki Wardar w Macedonii.W 1396 roku król węgierski Zygmunt zorganizował krucjatę przeciwko Turkom.Armia krzyżowców składała się głównie z rycerzy węgierskich i francuskich, ale obejmowała także oddziały wołoskie.Choć nominalnie dowodził nim Zygmunt, brakowało mu spójności dowodzenia.Krzyżowcy przekroczyli Dunaj, przemaszerowali przez Widin i dotarli do Nikopola, gdzie spotkali Turków.Nieugięci rycerze francuscy odmówili wykonania planów bojowych Zygmunta, co doprowadziło do ich miażdżącej porażki.Ponieważ Sratsimir pozwolił krzyżowcom przejść przez Widin, Bayezid najechał jego ziemie, wziął go do niewoli i zaanektował jego terytoria.Wraz z upadkiem Widina Bułgaria przestała istnieć, stając się pierwszym dużym bałkańskim państwem chrześcijańskim, które całkowicie zniknęło w wyniku bezpośredniego podboju osmańskiego.Idąc za Nikopolem, Bajazyd zadowolił się najazdem na Węgry, Wołoszczyznę i Bośnię.Podbił większość Albanii i zmusił pozostałych władców północnej Albanii do poddania się wasalowi.Podjęto nowe, bez entuzjazmu oblężenie Konstantynopola, ale zniesiono je w 1397 r., gdy cesarz Manuel II, wasal Bajazyda, zgodził się, że sułtan powinien zatwierdzić wszystkich przyszłych cesarzy bizantyjskich.Bayezid zabrał ze sobą armię złożoną głównie z wojsk bałkańskich wasali, w tym Serbów dowodzonych przez Lazarevicia.Wkrótce stanął w obliczu inwazji na Anatolię ze strony władcy Azji Środkowej Timura .Około 1400 roku Timur wkroczył na Bliski Wschód.Timur splądrował kilka wiosek we wschodniej Anatolii i rozpoczął konflikt z Imperium Osmańskim.W sierpniu 1400 roku Timur i jego horda spalili miasto Sivas i ruszyli na kontynent.Ich armie spotkały się pod Ankarą, w bitwie pod Ankarą w 1402 roku. Turcy zostali rozgromieni, a Bajazyd został wzięty do niewoli, a później zmarł w niewoli.Wśród ocalałych synów Bajazyda wybuchła wojna domowa, trwająca od 1402 do 1413 roku.Walka ta, znana w historii osmańskiej jako Bezkrólewie, tymczasowo wstrzymała aktywną ekspansję osmańską na Bałkanach.
Play button
1389 Jun 15

Bitwa o Kosowo

Kosovo Polje
Znaczna część serbskiej szlachty została zniszczona przez Turków w bitwie pod Maricą.Książę Lazar, władca północnej części dawnego imperium (Serbii Morawskiej), świadomy zagrożenia osmańskiego rozpoczął dyplomatyczne i militarne przygotowania do kampanii przeciwko nim.Bitwa o Kosowo miała miejsce 15 czerwca 1389 roku pomiędzy armią dowodzoną przez serbskiego księcia Lazara Hrebeljanovića a najeźdźczą armią Imperium Osmańskiego pod dowództwem sułtana Murada Hüdavendigâra.Bitwa toczyła się na polu Kosowa na terytorium rządzonym przez serbskiego szlachcica Vuka Brankovicia, na terenie dzisiejszego Kosowa, około 5 kilometrów (3,1 mil) na północny zachód od współczesnego miasta Prisztina.Armia pod dowództwem księcia Lazara składała się z jego własnych żołnierzy, kontyngentu dowodzonego przez Brankovicia oraz kontyngentu wysłanego z Bośni przez króla Tvrtko I, dowodzonego przez Vlatko Vukovicia.Książę Lazar był władcą morawskiej Serbii i najpotężniejszym spośród ówczesnych serbskich władców regionalnych, podczas gdy Branković rządził dystryktem Branković i innymi obszarami, uznając Lazara za swojego zwierzchnika.Wiarygodne relacje historyczne z bitwy są rzadkością.Większość obu armii została zniszczona, a Lazar i Murad zginęli.Jednak serbska siła robocza została wyczerpana i nie była w stanie wystawić dużych armii przeciwko przyszłym kampaniom osmańskim, które opierały się na nowych siłach rezerwowych z Anatolii.W konsekwencji księstwa serbskie, które nie były już wasalami osmańskimi, stały się nimi w następnych latach.
Sułtan Bayezid
Bayezid zostaje ogłoszony sułtanem ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1389 Jun 16

Sułtan Bayezid

Kosovo
Bajazyd I (często nazywany Yıldırım, „Piorun”) został sułtanem po zabójstwie jego ojca Murada podczas bitwy o Kosowo.Wściekły z powodu ataku nakazał zabić wszystkich serbskich jeńców;Beyazid stał się znany jako Yıldırım, błyskawica, ze względu na szybkość, z jaką rozszerzało się jego imperium.
Zjednoczenie Anatolii
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1390 Jan 1

Zjednoczenie Anatolii

Konya, Turkey
Sułtan zaczął jednoczyć Anatolię pod jego rządami.W jednej kampanii latem i jesienią 1390 roku Bajazyd podbił beylików z Aydin, Saruhan i Menteshe.Jego główny rywal Sulayman, emir Karamanu, odpowiedział sprzymierzeniem się z władcą Sivas, Kadi Burhan al-Dinem i pozostałymi tureckimi beylikami.Niemniej jednak Bayezid parł i pokonał pozostałych beylików (Hamid, Teke i Germiyan), a także przejął miasta Akşehir i Niğde, a także ich stolicę Konyę z Karamanu.
Oblężenie Konstantynopola
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1394 Jan 1

Oblężenie Konstantynopola

İstanbul, Türkiye
W 1394 Bajazyd oblegał (długą blokadę) Konstantynopol, stolicę Cesarstwa Bizantyjskiego.Twierdza Anadoluhisarı została zbudowana w latach 1393-1394 w ramach przygotowań do drugiego oblężenia Konstantynopola przez Turków, które miało miejsce w 1395 roku. Już w 1391 roku szybkie podboje osmańskie na Bałkanach odcięły miasto od jego zaplecza.Po zbudowaniu fortecy Anadoluhisarı w celu kontrolowania cieśniny Bosfor, od 1394 r. Bajazyd próbował zmusić miasto do poddania się głodem, blokując je zarówno drogą lądową, jak i, mniej skutecznie, morską.Brak floty lub artylerii niezbędnej do zburzenia tych imponujących murów sprawił, że oblężenie to zakończyło się niepowodzeniem.Te lekcje pomogły później późniejszym cesarzom osmańskim.Za namową cesarza bizantyjskiego Manuela II Paleologa zorganizowano nową krucjatę, aby go pokonać.
Turcy atakują Wołoszczyznę
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1394 Oct 1

Turcy atakują Wołoszczyznę

Argeș River, Romania
Wołoskie wsparcie Bułgarów na południe od Dunaju, którzy walczyli z Turkami, doprowadziło ich do konfliktu z Imperium Osmańskim.W 1394 roku Bajazyd I przekroczył Dunaj, prowadząc 40 000 ludzi, co stanowiło wówczas imponującą siłę, do ataku na Wołoszczyznę, rządzoną wówczas przez Mirceę Starszego.Mircea miał tylko około 10 000 ludzi, więc nie mógł przetrwać otwartej walki.Zdecydował się na walkę w sposób, który obecnie nazwano by wojną partyzancką, poprzez głodzenie armii przeciwnika oraz stosowanie małych, zlokalizowanych ataków i odwrotów (typowa forma wojny asymetrycznej).Turcy mieli przewagę liczebną, ale w bitwie pod Rovine, na zalesionym i bagnistym terenie, Wołosi zwyciężyli w zaciętej bitwie i uniemożliwili armii Bajazyda przedostanie się za Dunaj.
Wojny osmańsko-weneckie
Pierwsza wojna osmańsko-wenecka ©Jose Daniel Cabrera Peña
1396 Jan 1 - 1718

Wojny osmańsko-weneckie

Venice, Metropolitan City of V

Wojny osmańsko-weneckie były serią konfliktów między Imperium Osmańskim a Republiką Wenecką , która rozpoczęła się w 1396 roku i trwała do 1718 roku.

Bitwa pod Nikopolis
Bitwa pod Nikopolis ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1396 Sep 25

Bitwa pod Nikopolis

Nicopolis, Bulgaria
W 1396 roku węgierski król Zygmunt ostatecznie zebrał krucjatę przeciwko Osmanom.Armia krzyżowców składała się głównie z rycerzy węgierskich i francuskich, ale obejmowała także wojska wołoskie.Choć nominalnie prowadzony przez Zygmunta, brakowało mu spójności dowodzenia.Krzyżowcy przekroczyli Dunaj, przemaszerowali przez Widin i dotarli do Nikopola, gdzie spotkali Turków.Uparci francuscy rycerze odmówili wykonania planów bitewnych Zygmunta, co zakończyło się druzgocącą porażką.Ponieważ Sratsimir pozwolił krzyżowcom przejść przez Widin, Bayezid najechał jego ziemie, wziął go do niewoli i zaanektował jego terytoria.Wraz z upadkiem Widina Bułgaria przestała istnieć, stając się pierwszym dużym bałkańskim państwem chrześcijańskim, które całkowicie zniknęło w wyniku bezpośredniego podboju osmańskiego.
Bitwa o Ankarę
Bitwa o Ankarę ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1402 Jul 20

Bitwa o Ankarę

Ankara, Türkiye
Bitwa pod Ankarą lub Angorą miała miejsce 20 lipca 1402 roku na równinie Çubuk niedaleko Ankary, pomiędzy siłami osmańskiego sułtana Bajazyda I i emira imperium Timuridów, Timura .Bitwa była wielkim zwycięstwem Timura.Po bitwie Timur przedostał się przez zachodnią Anatolię na wybrzeże Morza Egejskiego, gdzie oblegał i zajął miasto Smyrna, twierdzę Chrześcijańskich Rycerzy Szpitalnych.Bitwa była katastrofalna dla państwa osmańskiego, rozbijając to, co pozostało i przynosząc niemal całkowity upadek imperium.Mongołowie swobodnie wędrowali po Anatolii, a władza polityczna sułtana została złamana.Doprowadziło to do wojny domowej między synami Bajazyda, znanej jako bezkrólewie osmańskie.
Play button
1402 Jul 21 - 1413

bezkrólewia osmańskiego

Edirne, Türkiye
Po klęsce pod Ankarą nastał czas całkowitego chaosu w Cesarstwie.Mongołowie swobodnie wędrowali po Anatolii, a władza polityczna sułtana została złamana.Po schwytaniu Beyazida jego pozostali synowie, Suleiman Çelebi, İsa Çelebi, Mehmed Çelebi i Musa Çelebi, walczyli ze sobą w ramach tak zwanego bezkrólewia osmańskiego.Bezkrólewie osmańskie przyniosło krótki okres półniepodległości wasalnym chrześcijańskim państwom bałkańskim.Sulejman, jeden z synów zmarłego sułtana, sprawował osmańską stolicę w Edirne i ogłosił się władcą, ale jego bracia odmówili jego uznania.Następnie zawarł sojusze z Bizancjum, do którego powróciły Saloniki, oraz z Republiką Wenecką w 1403 r., aby wzmocnić swoją pozycję.Jednak władczy charakter Sulejmana zwrócił przeciwko niemu jego bałkańskich wasali.W 1410 roku został pokonany i zabity przez swojego brata Musę, który podbił Bałkany Osmańskie przy wsparciu cesarza bizantyjskiego Manuela II, serbskiego despoty Stefana Lazarevica, wojewody wołoskiego Mircei i dwóch ostatnich synów władców bułgarskich .Następnie Musa stanął w obliczu wyłącznej kontroli nad tronem osmańskim ze strony swojego młodszego brata Mehmeda, który uwolnił się od wasala mongolskiego i utrzymał osmańską Anatolię.Zaniepokojony rosnącą niezależnością swoich bałkańskich wasali chrześcijańskich, Musa zwrócił się przeciwko nim.Niestety, zraził islamskie klasy biurokratyczne i handlowe na swoich bałkańskich ziemiach, nieustannie faworyzując niższe elementy społeczne, aby zyskać szerokie poparcie społeczne.Zaniepokojeni chrześcijańscy władcy wasali na Bałkanach zwrócili się do Mehmeda, podobnie jak główni osmańscy przywódcy wojskowi, religijni i handlowi.W 1412 r. Mehmed najechał Bałkany, zajął Sofię i Nisz i połączył siły z Serbami Łazarevicysa.W następnym roku Mehmed zdecydowanie pokonał Musę pod Sofią.Musa zginął, a Mehmed I (1413–1421) wyłonił się jako jedyny władca zjednoczonego państwa osmańskiego.
Play button
1413 Jan 1 - 1421

Przywrócenie Imperium Osmańskiego

Edirne, Türkiye
Kiedy Mehmed Çelebi został zwycięzcą w 1413 r., koronował się w Edirne (Adrianopol) na Mehmeda I. Do jego obowiązków należało przywrócenie Imperium Osmańskiego jego dawnej świetności.Cesarstwo mocno ucierpiało z powodu bezkrólewia;Mongołowie nadal byli na wolności na wschodzie, mimo że Timur zmarł w 1405 roku;wiele chrześcijańskich królestw Bałkanów wyrwało się spod kontroli osmańskiej;a kraj, zwłaszcza Anatolia, mocno ucierpiał w wyniku wojny.Mehmed przeniósł stolicę z Bursy do Adrianopola.Stanął w obliczu delikatnej sytuacji politycznej na Bałkanach.Jego wasale bułgarscy , serbscy, wołoscy i bizantyjscy byli praktycznie niezależni.Plemiona albańskie zjednoczyły się w jedno państwo, a Bośnia pozostała całkowicie niezależna, podobnie jak Mołdawia.Węgry zachowały ambicje terytorialne na Bałkanach, a Republika Wenecka posiadała liczne posiadłości przybrzeżne na Bałkanach.Przed śmiercią Bajazyda kontrola osmańska nad Bałkanami wydawała się pewna.Pod koniec bezkrólewia pewność ta wydawała się kwestionowana.Mehmed generalnie uciekał się do dyplomacji, a nie bojowości, aby poradzić sobie z sytuacją.Chociaż faktycznie przeprowadził wyprawy najazdowe na sąsiednie ziemie europejskie, które przywróciły znaczną część Albanii pod kontrolę osmańską i zmusiły bośniackiego króla Bana Tvrtko II Kotromanicia (1404–09, 1421–45) wraz z wieloma bośniackimi regionalnymi arystokratami do zaakceptowania formalnego wasalstwa osmańskiego Mehmed przeprowadził tylko jedną rzeczywistą wojnę z Europejczykami — krótki i niezdecydowany konflikt z Wenecją.Nowy sułtan miał poważne problemy wewnętrzne.Dawna polityka Musy wywołała niezadowolenie wśród niższych klas osmańskich Bałkanów.W 1416 r. w Dobrudży wybuchło ludowe powstanie muzułmanów i chrześcijan, na którego czele stał dawny powiernik Musy, uczony-mistyk Şeyh Bedreddin, a wspierane przez wojewodę wołoskiego Mirceę I. Bedreddin głosił takie koncepcje, jak połączenie islamu, chrześcijaństwa i judaizmu w jedną całość wiarę i poprawę społeczną wolnych chłopów i nomadów kosztem osmańskich klas biurokratycznych i zawodowych.Mehmed stłumił bunt, a Bedreddin zmarł.Następnie Mircea zajął Dobrudżę, ale Mehmed podbił ten region już w 1419 r., zdobywając naddunajski fort Giurgiu i zmuszając Wołoszczyznę do ponownego poddania się wasalstwu.Mehmed spędził resztę swojego panowania na reorganizacji struktur państwa osmańskiego zakłóconych przez bezkrólewie.Kiedy Mehmed zmarł w 1421 r., sułtanem został jeden z jego synów, Murad.
Play button
1421 Jan 1 - 1451

Wzrost

Edirne, Türkiye
Panowanie Murada na początku było niespokojne z powodu powstania.Cesarz bizantyjski Manuel II uwolnił „pretendenta” Mustafę Çelebiego z więzienia i uznał go za prawowitego następcę tronu Bajazyda I (1389–1402).Pretendent został wylądowany na bizantyjskich galerach w europejskim panowaniu sułtana i przez pewien czas czynił szybkie postępy.Przyłączyło się do niego wielu żołnierzy osmańskich, a on pokonał i zabił generała-weterana Bayazida Paszy, którego Murad wysłał do walki z nim.Mustafa pokonał armię Murada i ogłosił się sułtanem Adrianopola (współczesne Edirne).Następnie przekroczył Dardanele do Azji z dużą armią, ale Murad wymanewrował Mustafę.Siły Mustafy przeszły w dużych ilościach do Murada II.Mustafa schronił się w mieście Gallipoli, ale sułtan, któremu w dużej mierze pomagał genueński dowódca imieniem Adorno, oblegał go tam i szturmował to miejsce.Mustafa został pojmany i skazany na śmierć przez sułtana, który następnie zwrócił się przeciwko cesarzowi rzymskiemu i ogłosił swoje postanowienie ukarania Paleologów za ich niesprowokowaną wrogość poprzez zdobycie Konstantynopola.Następnie w 1421 roku Murad II utworzył nową armię zwaną Azeb, przemaszerował przez Cesarstwo Bizantyjskie i oblegał Konstantynopol.Podczas gdy Murad oblegał miasto, Bizantyjczycy, w porozumieniu z niektórymi niezależnymi tureckimi państwami Anatolii, wysłali młodszego brata sułtana, Küçüka Mustafę (który miał zaledwie 13 lat), aby zbuntował się przeciwko sułtanowi i oblegał Bursę.Murad musiał porzucić oblężenie Konstantynopola, aby rozprawić się ze swoim zbuntowanym bratem.Złapał księcia Mustafę i stracił go.Państwa anatolijskie, które nieustannie spiskowały przeciwko niemu – Aydinids, Germiyanids, Menteshe i Teke – zostały zaanektowane i odtąd stały się częścią Sułtanatu Osmańskiego.Następnie Murad II wypowiedział wojnę Republice Weneckiej , Emiratowi Karamanidów, Serbii i Węgrom .Karamanidzi zostali pokonani w 1428 r., a Wenecja wycofała się w 1432 r. po klęsce podczas drugiego oblężenia Tesaloniki w 1430 r. W latach trzydziestych XIV wieku Murad zdobył rozległe terytoria na Bałkanach i udało mu się zaanektować Serbię w 1439 r. W 1441 r. Święte Cesarstwo Rzymskie i Polska dołączyły do koalicji serbsko-węgierskiej.Murad II wygrał bitwę pod Warną w 1444 roku przeciwko Janowi Hunyadi.Murad II zrzekł się tronu w 1444 roku na rzecz swojego syna Mehmeda II , ale bunt janczarów [4] w Cesarstwie zmusił go do powrotu.W 1448 roku pokonał koalicję chrześcijańską w drugiej bitwie o Kosowo.[5] Kiedy front bałkański został zabezpieczony, Murad II skierował się na wschód, aby pokonać syna Timura, Shaha Rokha, oraz emiraty Karamanidów i Çorum-Amasya.W 1450 roku Murad II poprowadził swoją armię do Albanii i bezskutecznie oblegał zamek Kruje, próbując pokonać opór dowodzony przez Skanderbega.Zimą 1450–1451 Murad II zachorował i zmarł w Edirne.Jego następcą został jego syn Mehmed II (1451–1481).
Play button
1451 Jan 1 - 1481

Podboje Mehmeda

İstanbul, Türkiye
Podczas pierwszego panowania Mehmeda II Zdobywcy pokonał krucjatę prowadzoną przez Jana Hunyadiego po tym, jak węgierskie najazdy na jego kraj złamały warunki rozejmu w Szeged.Kiedy Mehmed II ponownie wstąpił na tron ​​w 1451 roku, wzmocnił flotę osmańską i poczynił przygotowania do ataku na Konstantynopol.W wieku 21 lat podbił Konstantynopol i położył kres Cesarstwu Bizantyjskiemu.Po podboju Mehmed rościł sobie tytuł Cezara Cesarstwa Rzymskiego, opierając się na fakcie, że Konstantynopol był siedzibą i stolicą ocalałego Cesarstwa Wschodniorzymskiego od jego konsekracji w 330 roku n.e. przez cesarza Konstantyna I. Mehmed II postrzegał państwo osmańskie jako kontynuacja Cesarstwa Rzymskiego przez resztę swojego życia, postrzegając siebie jako „kontynuującego” Cesarstwo, a nie „zastępującego je”.Mehmed kontynuował swoje podboje w Anatolii wraz z jej ponownym zjednoczeniem oraz w Europie Południowo-Wschodniej aż do Bośni na zachód.W kraju przeprowadził wiele reform politycznych i społecznych, zachęcał do sztuki i nauki, a pod koniec jego panowania jego program odbudowy zmienił Konstantynopol w kwitnącą stolicę imperium.We współczesnej Turcji i niektórych częściach szerszego świata muzułmańskiego uważany jest za bohatera.Jego imieniem nazwano między innymi dzielnicę Fatih w Stambule, most Fatih Sultan Mehmet i meczet Fatih.
1453 - 1566
Wiek klasycznyornament
Pałac Topkapi
Obraz przedstawiający sułtana Selima III trzymającego audiencję przed Bramą Szczęścia. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1459 Jan 1

Pałac Topkapi

Cankurtaran, Topkapı Palace, F
Po podboju Konstantynopola przez sułtana Mehmeda II w 1453 roku Wielki Pałac w Konstantynopolu był w dużej mierze zniszczony.Dwór osmański początkowo mieścił się w Starym Pałacu (Eski Saray), obecnie siedzibie Uniwersytetu Stambulskiego na placu Beyazit.Mehmed II nakazał rozpoczęcie budowy Pałacu Topkapı w 1459 r. Według relacji współczesnego historyka Kritobulusa z Imbros, sułtan „zatroszczył się o wezwanie najlepszych robotników zewsząd – murarzy, kamieniarzy i stolarzy… Bo budował wielkie gmachów, które miały być godne zobaczenia i pod każdym względem konkurować z największymi i najlepszymi z przeszłości.”
Powstanie floty osmańskiej
Powstanie marynarki wojennej Imperium Osmańskiego. ©HistoryMaps
1463 Jan 1 - 1479 Jan 25

Powstanie floty osmańskiej

Peloponnese, Greece
Pierwsza wojna osmańsko-wenecka toczyła się między Republiką Wenecką wraz z jej sojusznikami a Imperium Osmańskim od 1463 do 1479 roku. Stoczona wkrótce po zdobyciu Konstantynopola i pozostałości Cesarstwa Bizantyjskiego przez Osmanów, spowodowała utratę kilku Gospodarstwa weneckie w Albanii i Grecji, przede wszystkim na wyspie Negroponte (Eubea), która przez wieki była protektoratem weneckim.Wojna przyniosła również szybką ekspansję floty osmańskiej, która była w stanie rzucić wyzwanie Wenecjanom i joannitom o dominację na Morzu Egejskim.Jednak w ostatnich latach wojny Republice udało się odrobić straty poprzez de facto przejęcie Królestwa Krzyżowców na Cyprze.
Play button
1481 Jan 1 - 1512

Konsolidacja osmańska

İstanbul, Türkiye
Bajazyd II wstąpił na tron ​​osmański w 1481 roku. Podobnie jak jego ojciec, Bajazyd II był mecenasem kultury zachodniej i wschodniej.W przeciwieństwie do wielu innych sułtanów ciężko pracował, aby zapewnić sprawny przebieg polityki wewnętrznej, dzięki czemu zyskał przydomek „Sprawiedliwego”.Przez całe swoje panowanie Bajazyd II brał udział w licznych kampaniach mających na celu podbój posiadłości weneckich w Morei, trafnie definiując ten region jako klucz do przyszłej potęgi morskiej osmańskiej we wschodniej części Morza Śródziemnego.W 1497 r. wyruszył na wojnę z Polską i podczas kampanii mołdawskiej zdecydowanie rozbił 80-tysięczne wojsko polskie.Ostatnia z tych wojen zakończyła się w 1501 roku, gdy Bajazyd II przejął kontrolę nad całym Peloponezem.Bunty na wschodzie, takie jak bunt Qizilbash, nękały większą część panowania Bajazyda II i często były wspierane przez szacha perskiego Ismaila I, który pragnął promować szyizm w celu podważenia autorytetu państwa osmańskiego.Władza osmańska w Anatolii rzeczywiście była w tym okresie poważnie zagrożona i w pewnym momencie wezyr Bajazyda II, Hadım Ali Pasza, zginął w bitwie z buntem Şahkulu.W ostatnich latach Bajazyda II, 14 września 1509 r., Konstantynopol został zniszczony przez trzęsienie ziemi, a pomiędzy jego synami Selimem i Ahmetem doszło do bitwy o sukcesję.Selim wrócił z Krymu i przy wsparciu janczarów pokonał i zabił Ahmeda.Następnie Bajazyd II abdykował z tronu 25 kwietnia 1512 r. i udał się na emeryturę do rodzinnej Demotiki, ale zmarł po drodze i został pochowany obok meczetu Bajazyda w Konstantynopolu.
Play button
1492 Jul 1

Imigracja żydowska i muzułmańska

Spain
W lipcu 1492 roku nowe państwoHiszpania wypędziło swoją ludność żydowską i muzułmańską w ramach hiszpańskiej inkwizycji.Bajazyd II wysłał flotę osmańską pod dowództwem admirała Kemala Reisa do Hiszpanii w 1492 roku w celu bezpiecznej ewakuacji na ziemie osmańskie.Wysłał proklamacje w całym imperium, że uchodźcy mają być mile widziani.[6] Zezwolił uchodźcom na osiedlenie się w Imperium Osmańskim i uzyskanie obywatelstwa osmańskiego.Wyśmiewał postępowanie Ferdynanda II Aragońskiego i Izabeli I Kastylijskiej, którzy wypędzali klasę ludzi tak przydatnych dla swoich poddanych.„Odważacie się nazywać Ferdynanda mądrym władcą”, powiedział do swoich dworzan, „ten, który zubożył swój kraj i wzbogacił mój!”[7]Muzułmanie i Żydzi z al-Andalus przyczynili się znacznie do wzrostu potęgi Imperium Osmańskiego, wprowadzając nowe idee, metody i rzemiosło.Pierwsza drukarnia w Konstantynopolu (obecnie Stambuł) została założona przez Żydów sefardyjskich w 1493 r. Podaje się, że za panowania Bajazyda Żydzi przeżywali okres rozkwitu kulturowego, z obecnością takich uczonych, jak talmudysta i naukowiec Mordecai Comtino;astronom i poeta Salomon ben Elijah Sharbit ha-Zahab;Shabbetai ben Malkiel Cohen i poeta liturgiczny Menachem Tamar.
Stosunki osmańsko-mogolskie
Wczesne kampanie Babura ©Osprey Publishing
1507 Jan 1

Stosunki osmańsko-mogolskie

New Delhi, Delhi, India
Wczesne stosunki cesarza Mogołów Babura z Turkami były słabe, ponieważ Selim I dostarczył rywalowi Babura, Ubaydullahowi Chanowi, potężne zamki zapałkowe i armaty.[44] W 1507 r., gdy Babur otrzymał rozkaz uznania Selima I jako swego prawowitego zwierzchnika, odmówił i zebrał żołnierzy Qizilbash w celu przeciwstawienia się siłom Ubaydullaha Khana podczas bitwy pod Ghazdewan w 1512 r. W 1513 r. Selim I pogodził się z Baburem (w obawie przed że dołączy do Safawidów), wysłał Ustada Alego Quli i Mustafę Rumi oraz wielu innych Turków osmańskich, aby pomogli Baburowi w jego podbojach;ta szczególna pomoc okazała się podstawą przyszłych stosunków mogolsko-osmańskich.[44] Przejął od nich również taktykę używania zamków zapałkowych i armat w terenie (a nie tylko podczas oblężeń), co dałoby mu istotną przewagę w Indiach.[45] Babur nazwał tę metodę „urządzeniem osmańskim” ze względu na jej wcześniejsze użycie przez Osmanów podczas bitwy pod Chaldiran.
Play button
1512 Jan 1 - 1520

kalifat osmański

İstanbul, Türkiye
Mimo że panowanie Selima trwało zaledwie osiem lat, odznaczało się ogromną ekspansją Cesarstwa, zwłaszcza jego podbojem w latach 1516–1517 całego mameluckiego sułtanatuEgiptu , który obejmował cały Lewant, Hidżaz, Tihamę i sam Egipt.W przededniu jego śmierci w 1520 r. Imperium Osmańskie obejmowało około 3,4 miliona km2 (1,3 miliona mil kwadratowych), a za panowania Selima rozrosło się o siedemdziesiąt procent.[8]Podbój przez Selima środkowowschodnich terenów świata muzułmańskiego, a zwłaszcza przyjęcie przez niego roli strażnika szlaków pielgrzymkowych do Mekki i Medyny, uczyniło Imperium Osmańskie najważniejszym państwem muzułmańskim.Jego podboje dramatycznie przesunęły geograficzny i kulturowy środek ciężkości imperium z Bałkanów w kierunku Bliskiego Wschodu.W XVIII wieku podbój sułtanatu mameluków przez Selima zaczęto idealizować jako moment, w którym Osmanowie przejęli przywództwo nad resztą świata muzułmańskiego, w związku z czym Selim jest powszechnie pamiętany jako pierwszy prawowity kalif osmański, chociaż historie o oficjalnym przeniesienie urzędu kalifa z dynastii Mameluków Abbasydów na Turków było późniejszym wynalazkiem.
Play button
1514 Aug 23

Początek konfliktu z Safavid Persją

Çaldıran, Beyazıt, Çaldıran/Va
Początkowy konflikt osmańsko- Safawidów zakończył się bitwą pod Chaldiranem w 1514 r., po którym nastąpiło stulecie konfrontacji granicznej.Bitwa pod Chaldiranem zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem Imperium Osmańskiego nad Imperium Safawidów.W rezultacie Turcy zaanektowali wschodnią Anatolię i północny Irak od Safavid Iran .Oznaczało to pierwszą ekspansję osmańską do wschodniej Anatolii (zachodnia Armenia ) i zatrzymanie ekspansji Safawidów na zachód.[20] Bitwa pod Chaldiranem była dopiero początkiem 41 lat wyniszczającej wojny, która zakończyła się dopiero w 1555 roku traktatem z Amasyi.Chociaż Mezopotamia i wschodnia Anatolia (zachodnia Armenia) zostały ostatecznie podbite przez Safawidów pod panowaniem szacha Abbasa Wielkiego (1588–1629), zostały trwale przekazane Osmanom na mocy traktatu z Zuhab z 1639 r.W Chaldiran Osmanowie mieli większą, lepiej wyposażoną armię, liczącą od 60 000 do 100 000, a także wiele dział ciężkiej artylerii, podczas gdy armia Safawidów liczyła około 40 000 do 80 000 i nie miała do dyspozycji artylerii.Ismail I, przywódca Safawidów, został ranny i prawie schwytany podczas bitwy.Jego żony zostały schwytane przez osmańskiego przywódcę Selima I, a co najmniej jedna wyszła za mąż za jednego z mężów stanu Selima.Ismail wycofał się do swojego pałacu i po tej porażce wycofał się z administracji rządowej i nigdy więcej nie brał udziału w kampanii wojskowej.Po zwycięstwie siły osmańskie wkroczyły w głąb Persji , na krótko zajmując stolicę Safawidów, Tabriz, i gruntownie plądrując perski skarbiec cesarski.Bitwa ma ogromne znaczenie historyczne, ponieważ nie tylko zanegowała pogląd, że Murshid z szyitów-Qizilbash jest nieomylny, ale także skłoniła wodzów kurdyjskich do ugruntowania swojej władzy i przejścia z Safawidów na Turków.
Play button
1516 Jan 1 - 1517 Jan 22

Podbój mameluckiego Egiptu

Egypt
Wojna osmańsko-mamelucka tocząca się w latach 1516–1517 była drugim poważnym konfliktem międzyegipskim sułtanatem mameluckim a Imperium Osmańskim, który doprowadził do upadku sułtanatu mameluckiego i włączenia Lewantu, Egiptu i Hidżazu jako prowincji Imperium Osmańskiego.[26] Wojna przekształciła Imperium Osmańskie z królestwa na marginesie świata islamu, zlokalizowanego głównie w Anatolii i na Bałkanach, w ogromne imperium obejmujące większość tradycyjnych ziem islamu, w tym miasta Mekka, Kair, Damaszek i Aleppo.Pomimo tej ekspansji siedziba władzy politycznej imperium pozostała w Konstantynopolu.[27]Stosunki między Osmanami i mamelukami były wrogie od czasu zdobycia Konstantynopola przez Turków w 1453 roku;oba państwa rywalizowały o kontrolę nad handlem przyprawami, a Turcy aspirowali do ostatecznego przejęcia kontroli nad Świętymi Miastami Islamu.[28] Wcześniejszy konflikt, który trwał od 1485 do 1491 roku, doprowadził do impasu.Do roku 1516 Osmanowie byli wolni od innych zmartwień – sułtan Selim I właśnie pokonał Persów Safawidów w bitwie pod Chaldiran w 1514 roku – i zwrócili całą swoją siłę przeciwko mamelukom, którzy rządzili w Syrii i Egipcie, aby dokończyć podbój Imperium Osmańskiego Bliski wschód.Zarówno Turcy, jak i Mamelucy zgromadzili 60 000 żołnierzy.Jednak tylko 15 000 żołnierzy mameluckich było wyszkolonymi wojownikami, reszta to zwykli poborowi, którzy nawet nie umieli strzelać z muszkietu.W rezultacie większość mameluków uciekła, ominęła linię frontu, a nawet popełniła samobójstwo.Ponadto, podobnie jak to miało miejsce w przypadku Safawidów w bitwie pod Chaldiranem, wystrzały armat i dział osmańskich spłoszyły konie mameluckie, które w niekontrolowany sposób ścigały się we wszystkich kierunkach.Podbój imperium mameluckiego otworzył także terytoria Afryki dla Osmanów.W XVI wieku potęga osmańska rozszerzyła się dalej na zachód od Kairu, wzdłuż wybrzeży północnej Afryki.Korsarz Hayreddin Barbarossa założył bazę w Algierii, a później dokonał podboju Tunisu w 1534 r. [27] Podbój mameluków był największym przedsięwzięciem militarnym, jakiego kiedykolwiek podjął jakikolwiek sułtan osmański.Ponadto podbój zapewnił Osmanom kontrolę nad dwoma największymi wówczas miastami na świecie – Konstantynopolem i Kairem.Podbój Egiptu okazał się niezwykle opłacalny dla imperium, ponieważ przyniósł większe dochody z podatków niż jakiekolwiek inne terytorium osmańskie i dostarczył około 25% całej spożywanej żywności.Jednak Mekka i Medyna były najważniejszymi ze wszystkich podbitych miast, ponieważ aż do początku XX wieku oficjalnie uczyniły Selima i jego potomków kalifami całego świata muzułmańskiego.Po schwytaniu w Kairze kalif Al-Mutawakkil III został sprowadzony do Konstantynopola, gdzie ostatecznie oddał swój urząd kalifa następcy Selima, Sulejmanowi Wspaniałemu.To ustanowiło kalifat osmański z sułtanem na czele, przenosząc w ten sposób władzę religijną z Kairu na tron ​​osmański.
Play button
1520 Jan 1 - 1566

Dominacja mórz

Mediterranean Sea
Sulejman Wspaniały jako pierwszy stłumił bunt pod wodzą gubernatora mianowanego przez Turków w Damaszku.W sierpniu 1521 r. Sulejman zdobył miasto Belgrad, które znajdowało się wówczas pod kontrolą Węgier .W 1522 r. Sulejman zdobył Rodos.29 sierpnia 1526 roku Sulejman pokonał Ludwika II Węgierskiego w bitwie pod Mohaczem.W 1541 roku Sulejman zaanektował większość dzisiejszych Węgier, znanych jako Wielki Alföld, i ustanowił rodzinę Zápolyów władcami niezależnego księstwa Siedmiogrodu , państwa wasalnego Cesarstwa.Zajmując całe królestwo, Ferdynand I austriacki rządził tzw. „Królewskimi Węgrami” (dzisiejsza Słowacja, północno-zachodnie Węgry i zachodnia Chorwacja), terytorium, które tymczasowo ustaliło granicę między Habsburgami a Turkami.Szyickie imperium Safawidów rządziło Persją i współczesnym Irakiem .Sulejman prowadził trzy kampanie przeciwko Safawidziom.W pierwszej, historycznie ważne miasto Bagdad padło ofiarą sił Sulejmana w 1534 r. Druga kampania, 1548–1549, zaowocowała tymczasowymi zdobyczami osmańskimi w Tabriz i Azerbejdżanie, trwałą obecnością w prowincji Van i niektórymi fortami w Gruzji.Trzecia kampania (1554–1555) była odpowiedzią na kosztowne najazdy Safawidów na prowincje Van i Erzurum we wschodniej Anatolii w latach 1550–52.Siły osmańskie zajęły Erewan, Karabach i Nakhjuwan oraz zniszczyły pałace, wille i ogrody.Chociaż Sulieman groził Ardabilowi, pod koniec sezonu kampanii 1554 sytuacja militarna była w zasadzie impasem.Tahmasp wysłał ambasadora do zimowej kwatery Sulejmana w Erzurum we wrześniu 1554 roku, aby prosić o pokój.Pod wpływem przynajmniej częściowego stanowiska militarnego Imperium Osmańskiego w stosunku do Węgier Sulieman zgodził się na warunki tymczasowe.Formalny pokój Amasyi podpisany w czerwcu następnego roku był pierwszym formalnym uznaniem dyplomatycznym Imperium Safawidów przez Osmanów.Na mocy pokoju Osmanowie zgodzili się zwrócić Safawidom Erewan, Karabach i Nakhjuwan, co z kolei zatrzyma Irak i wschodnią Anatolię.Sulejman zgodził się zezwolić pielgrzymom szyickim Safawidów na odbywanie pielgrzymek do Mekki i Medyny, a także do grobowców imamów w Iraku i Arabii, pod warunkiem, że szach zniesie taburru, przekleństwo pierwszych trzech kalifów Rashiduna .Pokój zakończył działania wojenne między obydwoma imperiami trwające 20 lat.Anektowano ogromne terytoria Afryki Północnej aż na zachód od Algierii.Barbary Stany Trypolitanii, Tunezji i Algierii stały się prowincjami Cesarstwa.Piractwo prowadzone później przez piratów berberyjskich z Afryki Północnej pozostało częścią wojen z Hiszpanią, a ekspansja osmańska była związana z krótkotrwałą dominacją morską na Morzu Śródziemnym.Floty osmańskie kontrolowały także Morze Czerwone i Zatokę Perską aż do 1554 roku, kiedy ich statki zostały pokonane przez flotę Imperium Portugalskiego w bitwie w Zatoce Omańskiej.Portugalczycy będą nadal walczyć z siłami Sulejmana o kontrolę nad Adenem.W 1533 roku Khair ad Din, znany Europejczykom jako Barbarossa, został naczelnym admirałem floty osmańskiej, która aktywnie walczyła z flotąhiszpańską .W 1535 r. święty cesarz rzymski Habsburgów Karol V (Hiszpania Karol I) odniósł ważne zwycięstwo nad Turkami pod Tunisem, ale w 1536 r. król Francji Franciszek I sprzymierzył się z Sulejmanem przeciwko Karolowi.W 1538 roku flota Karola V została pokonana w bitwie pod Prewezą przez Khaira ad Dina, zabezpieczając Turkom wschodnią część Morza Śródziemnego na 33 lata.Franciszek I poprosił o pomoc Sulejmana, po czym wysłał flotę dowodzoną przez Khaira ad Dina, który odniósł zwycięstwo nad Hiszpanami i zdołał odbić im Neapol.Sulejman nadał mu tytuł beylerbey.Jednym z rezultatów sojuszu był zacięty pojedynek morski pomiędzy Dragutem i Andreą Dorią, który pozostawił północną i południową część Morza Śródziemnego w rękach Osmanów.
Play button
1522 Jun 26 - Dec 22

Oblężenie Rodos

Rhodes, Greece
Oblężenie Rodos w 1522 roku było drugą i ostatecznie udaną próbą wypędzenia Rycerzy Rodos z ich wyspiarskiej twierdzy przez Imperium Osmańskie i tym samym zabezpieczenia osmańskiej kontroli nad wschodnią częścią Morza Śródziemnego.Pierwsze oblężenie w 1480 roku zakończyło się niepowodzeniem.Pomimo bardzo silnej obrony, mury zostały zburzone w ciągu sześciu miesięcy przez turecką artylerię i miny.Oblężenie Rodos zakończyło się zwycięstwem Turków.Podbój Rodos był ważnym krokiem w kierunku osmańskiej kontroli nad wschodnią częścią Morza Śródziemnego i znacznie ułatwił ich komunikację morską między Konstantynopolem a Kairem i portami lewantyńskimi.Później, w 1669 roku, z tej bazy Turcy osmańscy zdobyli wenecką Kretę.
Wojny osmańsko-habsburskie
Armia osmańska składała się zarówno z ognia ciężkiego, jak i rakietowego, kawalerii i piechoty, dzięki czemu była zarówno wszechstronna, jak i potężna. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1526 Jan 1 - 1791

Wojny osmańsko-habsburskie

Central Europe
Wojny osmańsko-habsburskie toczyły się od XVI do XVIII wieku pomiędzy Imperium Osmańskim a monarchią Habsburgów, czasami wspieraną przez Królestwo Węgier , Rzeczpospolitą Obojga Narodów iHiszpanię Habsburgów.Wojny zdominowały kampanie lądowe na Węgrzech, w tym w Transylwanii (dziś w Rumunii ) i Wojwodinie (dziś w Serbii), Chorwacji i środkowej Serbii.W XVI wieku Turcy stali się poważnym zagrożeniem dla mocarstw europejskich, a statki osmańskie zmiatały posiadłości weneckie na Morzu Egejskim i Jońskim, a wspierani przez Turków piraci berberyjscy przejmowali hiszpańskie posiadłości w Maghrebie.Reformacja protestancka , rywalizacja francusko-habsburska i liczne konflikty domowe Świętego Cesarstwa Rzymskiego oderwały chrześcijan od konfliktu z Turkami.W międzyczasie Turcy musieli walczyć z perskim imperium Safawidów i w mniejszym stopniu zsułtanatem mameluków , który został pokonany i całkowicie włączony do imperium.Początkowo podboje osmańskie w Europie przyniosły znaczne zyski dzięki zdecydowanemu zwycięstwu pod Mohaczem, redukując około jednej trzeciej (centralnej) części Królestwa Węgier do statusu dopływu osmańskiego.Później pokój westfalski i hiszpańska wojna o sukcesję odpowiednio w XVII i XVIII wieku pozostawiły Cesarstwo Austriackie jako jedyną trwałą własność rodu Habsburgów.Po oblężeniu Wiednia w 1683 roku Habsburgowie utworzyli dużą koalicję mocarstw europejskich zwaną Ligą Świętą, co umożliwiło im walkę z Turkami i odzyskanie kontroli nad Węgrami.Wielka wojna turecka zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem Ligi Świętej pod Zentą.Wojny zakończyły się po udziale Austrii w wojnie toczonej w latach 1787-1791, w której Austria toczyła sprzymierzone z Rosją .Sporadyczne napięcie między Austrią a Imperium Osmańskim trwało przez cały XIX wiek, lecz nigdy nie walczyły one ze sobą w wojnie i ostatecznie sprzymierzyły się w I wojnie światowej , w następstwie której oba imperia zostały rozwiązane.
Play button
1533 Jan 1 - 1656

Sułtanat Kobiet

İstanbul, Türkiye
Sułtanat Kobiet był okresem, w którym żony i matki sułtanów Imperium Osmańskiego wywierały niezwykłe wpływy polityczne.Zjawisko to miało miejsce od mniej więcej 1533 do 1656 roku, począwszy od panowania Sulejmana Wspaniałego, wraz z jego małżeństwem z Hürrem Sultan (znanym również jako Roxelana), a skończywszy na regencji Turhan Sultan.Te kobiety były albo żonami sułtana, zwanymi sułtanami haseki, albo matkami sułtana, znanymi jako sułtanki valide.Wielu z nich było pochodzenia niewolników, jak oczekiwano za sułtanatu, ponieważ tradycyjna idea małżeństwa została uznana za nieodpowiednią dla sułtana, od którego nie oczekiwano żadnych osobistych lojalności poza jego rolą rządową.W tym czasie sułtani haseki i valide sprawowali władzę polityczną i społeczną, co pozwalało im wpływać na codzienne funkcjonowanie imperium i podejmować działania filantropijne, a także żądać budowy budynków, takich jak duży kompleks meczetu sułtana Haseki i wybitny Valide Meczet Sułtana w Eminönü.W pierwszej połowie XVII wieku na tronie zasiadło sześciu sułtanów, w tym kilkoro dzieci.W rezultacie sułtani valide rządzili praktycznie bez sprzeciwu, zarówno w okresach władzy ich synów, jak iw okresie bezkrólewia.[8] Ich znaczenie nie było akceptowane przez wszystkich.Pomimo bezpośredniego związku z sułtanami, sułtani valide często spotykali się ze sprzeciwem wezyrów, a także opinii publicznej.Tam, gdzie ich męscy poprzednicy zdobyli przychylność opinii publicznej dzięki podbojom militarnym i charyzmie, kobiety-przywódczynie musiały polegać na cesarskich ceremoniach oraz budowie pomników i robotach publicznych.Takie roboty publiczne, znane jako hayrat lub dzieła pobożności, były często budowane ekstrawagancko w imię sułtana, jak to było w tradycji imperialnych kobiet islamskich.[9]Najtrwalszymi osiągnięciami wielu żon i matek sułtanów były ich duże projekty robót publicznych, zwykle w postaci meczetów, szkół i pomników.Budowa i utrzymanie tych projektów zapewniło kluczową płynność gospodarczą w okresie naznaczonym stagnacją gospodarczą i korupcją, pozostawiając jednocześnie potężne i trwałe symbole potęgi i życzliwości sułtanatu.Podczas gdy tworzenie robót publicznych było zawsze obowiązkiem sułtanatu, sułtanki, takie jak matka i żona Süleymana, podejmowały projekty większe i bardziej hojne niż jakakolwiek kobieta przed nimi - a także większość mężczyzn.[9]
Play button
1536 Sep 28

Hayreddin Barbarossa pokonuje Świętą Ligę

Preveza, Greece
W 1537 r., dowodząc dużą flotą osmańską, Hayreddin Barbarossa zdobył szereg wysp Morza Egejskiego i Jońskiego należących do Republiki Weneckiej , a mianowicie Syros, Eginę, Ios, Paros, Tinos, Karpathos, Kasos i Naksos, anektując w ten sposób Księstwo Naksos do Imperium Osmańskiego.Następnie bezskutecznie oblegał wenecką twierdzę Korfu i spustoszył zajęte przez Hiszpanów wybrzeże Kalabrii w południowych Włoszech.[89] W obliczu tego zagrożenia papież Paweł III w lutym 1538 r. zebrał „Świętą Ligę”, składającą się z Państwa Kościelnego, Hiszpanii Habsburgów, Republiki Genui , Republiki Wenecji i Kawalerów Maltańskich , do konfrontacji z flotą osmańską pod dowództwem Barbarossy.[90]W 1539 roku Barbarossa powrócił i zdobył prawie wszystkie pozostałe chrześcijańskie placówki na Morzu Jońskim i Egejskim.Traktat pokojowy został podpisany między Wenecją a Imperium Osmańskim w październiku 1540 r., Na mocy którego Turcy przejęli kontrolę nad posiadłościami weneckimi w Morei i Dalmacji oraz dawnymi wyspami weneckimi na Morzu Egejskim, Jońskim i wschodnim Adriatyku.Wenecja musiała również zapłacić Imperium Osmańskiemu odszkodowanie wojenne w wysokości 300 000 dukatów złota.Dzięki zwycięstwu pod Prewezą i późniejszemu zwycięstwu w bitwie pod Dżerbą w 1560 roku Osmanom udało się odeprzeć wysiłki Wenecji iHiszpanii , dwóch głównych rywalizujących mocarstw na Morzu Śródziemnym, mające na celu powstrzymanie ich dążenia do kontrolowania morza.Dominacja osmańska w bitwach flot na dużą skalę na Morzu Śródziemnym pozostała niekwestionowana aż do bitwy pod Lepanto w 1571 roku.
Play button
1538 Jan 1 - 1560

Bitwa o przyprawę

Persian Gulf (also known as th
Odkrycie nowych morskich szlaków handlowych przez państwa Europy Zachodniej pozwoliło im uniknąć osmańskiego monopolu handlowego.Po podróżach Vasco da Gamy na początku XVI wieku potężna portugalska marynarka wojenna przejęła kontrolę nad Oceanem Indyjskim.Zagroził przybrzeżnym miastom Półwyspu Arabskiego iIndii .Odkrycie przez Portugalczyków Przylądka Dobrej Nadziei w 1488 r. zapoczątkowało serię wojen morskich osmańsko-portugalskich na Oceanie Indyjskim w XVI wieku.W międzyczasie osmańska kontrola nad Morzem Czerwonym rozpoczęła się w 1517 r., kiedy Selim I przyłączyłEgipt do Imperium Osmańskiego po bitwie pod Ridaniya.Większość zamieszkałej strefy Półwyspu Arabskiego (Hejaz i Tihamah) wkrótce dobrowolnie przypadła Turkom.Piri Reis, który zasłynął ze swojej Mapy Świata, podarował ją Selimowi zaledwie kilka tygodni po przybyciu sułtana do Egiptu.Brakuje części dotyczącej Oceanu Indyjskiego;argumentuje się, że Selim mógł go zabrać, aby móc w większym stopniu go wykorzystać przy planowaniu przyszłych wypraw wojskowych w tym kierunku.Tak naprawdę po dominacji osmańskiej na Morzu Czerwonym rozpoczęła się rywalizacja osmańsko-portugalska.W 1525 roku, za panowania Sulejmana I (syna Selima), Selman Reis, były korsarz, został mianowany admirałem małej floty osmańskiej na Morzu Czerwonym, której zadaniem była obrona osmańskich nadmorskich miast przed atakami Portugalii.W 1534 r. Sulejman zaanektował większość Iraku , a do 1538 r. Turcy dotarli do Basry nad Zatoką Perską.Imperium Osmańskie nadal borykało się z problemem kontrolowanych przez Portugalię wybrzeży.Większość nadmorskich miast na Półwyspie Arabskim była portami portugalskimi lub portugalskimi wasalami.Innym powodem rywalizacji osmańsko-portugalskiej były względy ekonomiczne.W XV wieku główne szlaki handlowe z Dalekiego Wschodu do Europy, tzw. szlak przyprawowy, prowadziły przez Morze Czerwone i Egipt.Jednak po opłynięciu Afryki dochody z handlu malały.[21] Chociaż Imperium Osmańskie było główną potęgą morską na Morzu Śródziemnym, nie było możliwości przeniesienia floty osmańskiej na Morze Czerwone.Tak więc w Suezie zbudowano nową flotę, którą nazwano „flotą indyjską”. Jednak oczywistym powodem wypraw na Ocean Indyjski było zaproszenie z Indii.Wojna ta miała miejsce na tle wojny etiopsko-adalskiej.Etiopia została najechana w 1529 roku przez Imperium Osmańskie i lokalnych sojuszników.Pomoc portugalska, o którą po raz pierwszy zwrócił się cesarz Dawit II w 1520 roku, dotarła ostatecznie do Massawy za panowania cesarza Galawdewosa.Siłami dowodził Cristóvão da Gama (drugi syn Vasco da Gamy) i składały się z 400 muszkieterów, kilku dział polowych ładowanych przez zamek i kilku portugalskich kawalerzystów, a także wielu rzemieślników i innych osób niewalczących.Pierwotne cele osmańskie, jakim było powstrzymanie portugalskiej dominacji w oceanie i pomoc muzułmańskim lordom indyjskim, nie zostały osiągnięte.Stało się tak pomimo tego, co autor nazwał „przytłaczającą przewagą nad Portugalią”, ponieważ Imperium Osmańskie było bogatsze i znacznie bardziej zaludnione niż Portugalia, wyznawało tę samą religię, co większość przybrzeżnych populacji basenu Oceanu Indyjskiego, a jego bazy morskie znajdowały się bliżej teatr działań.Pomimo rosnącej obecności Europy na Oceanie Indyjskim, handel osmański ze wschodem nadal kwitł.Szczególnie Kair odniósł korzyści ze wzrostu popularności kawy jemeńskiej jako popularnego towaru konsumpcyjnego.Wraz z pojawieniem się kawiarni w miastach i miasteczkach całego imperium, Kair stał się głównym ośrodkiem handlu, przyczyniając się do jego ciągłego dobrobytu przez cały XVII i większą część XVIII wieku.Dzięki silnej kontroli nad Morzem Czerwonym Osmanom udało się skutecznie zakwestionować kontrolę nad szlakami handlowymi prowadzącymi do Portugalczyków i utrzymać znaczny poziom handlu z Imperium Mogołów przez cały XVI wiek.[22]Nie mogąc zdecydowanie pokonać Portugalczyków ani zagrozić ich żegludze, Osmanowie wstrzymali się od dalszych znaczących działań, decydując się zamiast tego zaopatrywać portugalskich wrogów, takich jak Sułtanat Aceh, i sytuacja powróciła do status quo ante bellum.[23] Portugalczycy ze swojej strony wzmocnili swoje stosunki handlowe i dyplomatyczne z Safavid Persją , wrogiem Imperium Osmańskiego.Stopniowo zawiązano napięty rozejm, w wyniku którego Osmanom pozwolono kontrolować szlaki lądowe do Europy, zatrzymując w ten sposób Basrę, którą Portugalczycy chcieli zdobyć, a Portugalczykom pozwolono zdominować handel morski z Indiami i Afryką Wschodnią.[24] Następnie Turcy przenieśli swoją uwagę na Morze Czerwone, na które wcześniej się wkraczali, wraz z przejęciem Egiptu w 1517 r. i Adenu w 1538 r [. 25]
1550 - 1700
Transformacja Imperium Osmańskiegoornament
Era transformacji w Imperium Osmańskim
Osmańska kawiarnia w Stambule. ©HistoryMaps
1550 Jan 1 - 1700

Era transformacji w Imperium Osmańskim

Türkiye
Transformacja Imperium Osmańskiego, znana również jako Era Transformacji, to okres w historii Imperium Osmańskiego od ok.1550 do ok.1700, trwający mniej więcej od końca panowania Sulejmana Wspaniałego do traktatu karłowickiego kończącego wojnę Świętej Ligi.Okres ten charakteryzował się licznymi dramatycznymi przemianami politycznymi, społecznymi i gospodarczymi, w wyniku których imperium przekształciło się z ekspansjonistycznego państwa patrymonialnego w imperium biurokratyczne, oparte na ideologii stania na straży sprawiedliwości i pełniące rolę obrońcy islamu sunnickiego.[9] Zmiany te były w dużej mierze spowodowane serią kryzysów politycznych i ekonomicznych pod koniec XVI i na początku XVII wieku, wynikających z inflacji, działań wojennych i politycznej frakcyjności.Jednak pomimo tych kryzysów imperium pozostało silne zarówno politycznie, jak i ekonomicznie [10] i nadal dostosowywało się do wyzwań zmieniającego się świata.XVII wiek był kiedyś charakteryzowany jako okres upadku Osmanów, ale od lat 80. XX wieku historycy Imperium Osmańskiego coraz częściej odrzucali tę charakterystykę, identyfikując ją zamiast tego jako okres kryzysu, adaptacji i transformacji.
Play button
1550 Jan 2

Inflacja i upadek systemu Timar

Türkiye
W drugiej połowie XVI wieku imperium znalazło się pod coraz większą presją gospodarczą ze względu na rosnącą inflację, która odbijała się wówczas zarówno na Europie, jak i na Bliskim Wschodzie.W ten sposób Osmanie przekształcili wiele instytucji, które wcześniej definiowały imperium, stopniowo rozwiązując System Timar w celu stworzenia nowoczesnych armii muszkieterów i czterokrotnie zwiększając wielkość biurokracji, aby ułatwić skuteczniejsze gromadzenie dochodów.Timar był nadaniem ziemi przez sułtanów Imperium Osmańskiego w okresie od XIV do XVI wieku, z rocznym dochodem z podatków wynoszącym mniej niż 20 000 akçes.Dochody uzyskiwane z ziemi służyły jako rekompensata za służbę wojskową.Posiadacz timaru był znany jako timarot.Jeżeli dochody uzyskiwane z timaru wynosiły od 20 000 do 100 000 akçes, przyznanie ziemi nazywano zeamet, a jeśli przekraczały 100 000 akçes, dotację nazywano hass.Pod koniec XVI wieku system własności ziemi w Timar zaczął się nieodwracalnie schylać.W 1528 r. Timariot stanowił największą pojedynczą dywizję w armii osmańskiej.Sipahi byli odpowiedzialni za własne wydatki, w tym za zaopatrzenie podczas kampanii, ich wyposażenie, zapewnienie pomocniczych ludzi (cebelu) i lokajów (gulam).Wraz z pojawieniem się nowych technologii wojskowych, zwłaszcza broni, Sipahi, którzy niegdyś stanowili trzon armii osmańskiej, stali się przestarzałi.Długie i kosztowne wojny, które sułtani osmańscy toczyli z Habsburgami i Irańczykami , wymagały utworzenia nowoczesnej, stałej i zawodowej armii.Dlatego na ich utrzymanie potrzebna była gotówka.Zasadniczo broń była tańsza niż koń.[12] Na początku XVII wieku znaczna część dochodów Timaru trafiała do skarbca centralnego jako pieniądz zastępczy (bedel) zwalniający ze służby wojskowej.Ponieważ nie były już potrzebne, gdy wymarli posiadacze Timaru, ich posiadłości nie zostałyby ponownie przydzielone, ale trafiły pod domenę cesarską.Gdy znajdą się pod bezpośrednią kontrolą, wolne grunty zostaną przekształcone w gospodarstwa podatkowe (muqata'ah), aby zapewnić rządowi centralnemu większe dochody pieniężne.[13]
Podbój Cypru
Marco Antonio Bragadin, wenecki dowódca Famagusty, został makabrycznie zabity po zajęciu miasta przez Turków. ©HistoryMaps
1570 Jun 27 - 1573 Mar 7

Podbój Cypru

Cyprus
Czwarta wojna osmańsko-wenecka, znana również jako wojna o Cypr, toczyła się w latach 1570-1573. Toczyła się między Imperium Osmańskim a Republiką Wenecką , do której dołączyła Święta Liga, koalicja państw chrześcijańskich utworzona pod rządami auspicjami papieża, które obejmowałyHiszpanię (z Neapolem i Sycylią), Republikę Genui , Księstwo Sabaudii, joannitów , Wielkie Księstwo Toskanii i inne państwawłoskie .Wojna, najważniejszy epizod panowania sułtana Selima II, rozpoczęła się wraz z inwazją osmańską na wenecką wyspę Cypr.Stolica Nikozja i kilka innych miast szybko padło ofiarą znacznie potężniejszej armii osmańskiej, pozostawiając jedynie Famagustę w rękach Wenecji.Posiłki chrześcijańskie zostały opóźnione, a Famagusta ostatecznie upadła w sierpniu 1571 r. Po 11 miesiącach oblężenia.Dwa miesiące później, w bitwie pod Lepanto, zjednoczona flota chrześcijańska zniszczyła flotę osmańską, ale nie była w stanie wykorzystać tego zwycięstwa.Turcy szybko odbudowali swoje siły morskie, a Wenecja została zmuszona do wynegocjowania oddzielnego pokoju, oddając Cypr Osmanom i płacąc daninę w wysokości 300 000 dukatów.
Play button
1571 Oct 7

Bitwa pod Lepanto

Gulf of Patras, Greece
Bitwa pod Lepanto była bitwą morską, która miała miejsce 7 października 1571 r., kiedy flota Świętej Ligi, koalicja państw katolickich (składająca się zHiszpanii i jej terytoriów włoskich, kilku niezależnych państw włoskich oraz Suwerennego Zakonu Wojskowego Malty) promowała przez papieża Piusa V w celu ratowania weneckiej kolonii Famagusta na Cyprze (oblężonej przez Turków na początku 1571 r.) zadał wielką klęskę flocie Imperium Osmańskiego w Zatoce Patras.Wszyscy członkowie sojuszu postrzegali flotę osmańską jako poważne zagrożenie, zarówno dla bezpieczeństwa handlu morskiego na Morzu Śródziemnym, jak i dla bezpieczeństwa samej Europy kontynentalnej.Zwycięstwo Świętej Ligi ma ogromne znaczenie w historii Europy i Imperium Osmańskiego, wyznaczając punkt zwrotny w ekspansji militarnej Imperium Osmańskiego na Morze Śródziemne, chociaż wojny osmańskie w Europie będą trwały przez kolejne stulecie.Od dawna porównuje się ją do bitwy pod Salaminą, zarówno ze względu na podobieństwa taktyczne, jak i ze względu na jej kluczowe znaczenie w obronie Europy przed ekspansją imperialną.Miało to również wielkie znaczenie symboliczne w okresie, gdy Europę rozdzierały własne wojny religijne po reformacji protestanckiej .
Księga Światła
©Osman Hamdi Bey
1574 Jan 1

Księga Światła

Türkiye
W 1574 r. Taqi al-Din (1526–1585) napisał ostatnią dużą arabską pracę dotyczącą optyki, zatytułowaną „Księga światła źrenicy wzroku i światło prawdy widzenia”, która zawiera badania eksperymentalne w trzech tomach na widzeniu, odbiciu światła i załamaniu światła.Książka dotyczy struktury światła, jego rozproszenia i globalnego załamania oraz relacji między światłem a kolorem.W pierwszym tomie omawia „naturę światła, źródło światła, naturę rozchodzenia się światła, powstawanie wzroku oraz wpływ światła na oko i wzrok”.W drugim tomie dostarcza „eksperymentalnego dowodu zwierciadlanego odbicia światła przypadkowego i istotnego, kompletnego sformułowania praw odbicia oraz opisu budowy i zastosowania miedzianego przyrządu do pomiaru odbić od płaskich, sferycznych zwierciadła cylindryczne i stożkowe, zarówno wypukłe, jak i wklęsłe”.Trzeci tom „analizuje ważną kwestię zmian, jakim podlega światło podczas podróży w ośrodkach o różnej gęstości, tj. Naturę załamanego światła, powstawanie załamania, naturę obrazów tworzonych przez załamane światło”.
Postępy astronomiczne
Astronomowie osmańscy pracują wokół Taqī al-Dīn w obserwatorium w Stambule. ©Ala ad-Din Mansur-Shirazi
1577 Jan 1 - 1580

Postępy astronomiczne

İstanbul, Türkiye
Astronomia była bardzo ważną dyscypliną w Imperium Osmańskim.Ali Quşhji, jeden z najważniejszych astronomów stanu, sporządził pierwszą mapę Księżyca i napisał pierwszą książkę opisującą kształty Księżyca.W tym samym czasie opracowano nowy system dla Mercury.Mustafa ibn Muwaqqit i Muhammad Al-Qunawi, inny ważny astronom Imperium Osmańskiego, opracowali pierwsze astronomiczne obliczenia mierzące minuty i sekundy.Taqi al-Din później zbudował obserwatorium w Konstantynopolu w Taqi ad-Din w 1577 r., Gdzie prowadził obserwacje astronomiczne do 1580 r. Stworzył Zij (nazwany Unbored Pearl) i katalogi astronomiczne, które były dokładniejsze niż katalogi jego współczesnych, Tycho Brahe i Mikołaja Kopernika.Taqi al-Din był także pierwszym astronomem, który zastosował w swoich obserwacjach zapis z przecinkiem dziesiętnym zamiast ułamków sześćdziesiętnych używanych przez jego współczesnych i poprzedników.Wykorzystał również metodę „trzech punktów obserwacji” Abū Rayhāna al-Bīrūnī.W Drzewie Nabk Taqi al-Din opisał te trzy punkty jako „dwa z nich są w opozycji na ekliptyce, a trzeci w dowolnym pożądanym miejscu”.Użył tej metody do obliczenia ekscentryczności orbity Słońca i rocznego ruchu apogeum, podobnie jak przed nim Kopernik, a wkrótce potem Tycho Brahe.Wynalazł także wiele innych instrumentów astronomicznych, w tym dokładne mechaniczne zegary astronomiczne od 1556 do 1580 roku. Dzięki jego zegarowi obserwacyjnemu i innym dokładniejszym instrumentom wartości Taqi al-Din były dokładniejsze.[29]Po zniszczeniu konstantynopolitańskiego obserwatorium Taqi al-Din w 1580 roku aktywność astronomiczna w Imperium Osmańskim uległa stagnacji, aż do wprowadzenia heliocentryzmu kopernikańskiego w 1660 roku, kiedy osmański uczony Ibrahim Efendi al-Zigetvari Tezkireci przetłumaczył francuską pracę astronomiczną Noëla Dureta (napisany w 1637) na arabski.[30]
Rebelie gospodarcze i społeczne
Bunty Celali w Anatolii. ©HistoryMaps
1590 Jan 1 - 1610

Rebelie gospodarcze i społeczne

Sivas, Türkiye
Zwłaszcza po latach pięćdziesiątych XVI w., wraz ze wzrostem ucisku ze strony lokalnych namiestników i nakładaniem nowych, wysokich podatków, coraz częściej zaczęły dochodzić do drobnych incydentów.Po rozpoczęciu wojen z Persami , zwłaszcza po 1584 r., janczarowie zaczęli przejmować ziemie chłopów w celu wyłudzenia pieniędzy, a także pożyczać pieniądze na wysokie procenty, powodując tym samym poważny spadek dochodów podatkowych państwa.W 1598 roku przywódca sekbanów, Karayazıcı Abdülhalim, zjednoczył niezadowolone grupy w Anatolia Eyalet i założył bazę władzy w Sivas i Dulkadir, gdzie był w stanie zmusić miasta do płacenia mu daniny.[11] Zaproponowano mu stanowisko gubernatora Çorum, ale odmówił przyjęcia tego stanowiska, a kiedy wysłano przeciwko nim siły osmańskie, wycofał się ze swoimi siłami do Urfy, szukając schronienia w ufortyfikowanym zamku, który przez 18 miesięcy stał się ośrodkiem oporu.W obawie, że jego wojska zbuntują się przeciwko niemu, opuścił zamek, został pokonany przez siły rządowe i zmarł jakiś czas później w 1602 roku z przyczyn naturalnych.Następnie jego brat Deli Hasan zajął Kutahyę w zachodniej Anatolii, ale później on i jego zwolennicy zostali pozyskani dzięki przyznaniu stanowisk gubernatorskich.[11]Bunty Celali były serią buntów nieregularnych oddziałów dowodzonych przez wodzów bandytów i urzędników prowincji znanych jako celalî [11] przeciwko władzy Imperium Osmańskiego pod koniec XVI i na początku do połowy XVII wieku w Anatolii.Pierwsze powstanie, tak zwane, miało miejsce w 1519 r., za panowania sułtana Selima I, niedaleko Tokat pod przywództwem Celâla, alewickiego kaznodziei.Imię Celâl zostało później użyte w historii osmańskiej jako ogólne określenie zbuntowanych grup w Anatolii, z których większość nie miała żadnego szczególnego związku z pierwotnym Celâlem.W języku historyków „bunty Celali” odnoszą się przede wszystkim do działalności bandytów i watażków w Anatolii od ok.1590-1610, z drugą falą działalności Celali, tym razem kierowaną przez zbuntowanych namiestników prowincji, a nie wodzów bandytów, trwającą od 1622 r. do stłumienia buntu Abazy Hasana Paszy w 1659 r. Bunty te były największymi i najdłużej trwającymi w historia Imperium Osmańskiego.Do głównych powstań zaangażowali się sekbani (nieregularne oddziały muszkieterów) i sipahi (kawalerzyści utrzymywani z nadań ziemi).Bunty nie były próbą obalenia rządu osmańskiego, ale reakcją na kryzys społeczny i gospodarczy wynikający z szeregu czynników: presji demograficznej po okresie bezprecedensowego wzrostu liczby ludności w XVI wieku, trudności klimatycznych związanych z małą epoką lodowcową, deprecjacja waluty i mobilizacja tysięcy muszkieterów sekban do armii osmańskiej podczas jej wojen z Habsburgami i Safawidami , którzy po zdemobilizacji zwrócili się ku bandytyzmowi.Przywódcy Celali często starali się jedynie o nominację na stanowiska gubernatorów prowincji w imperium, podczas gdy inni walczyli z określonych powodów politycznych, takich jak wysiłki Abazy Mehmeda Paszy mające na celu obalenie rządu janczarów utworzonego po królobójstwie Osmana II w 1622 r. czy Abazy Hasana Paszy chęć obalenia wielkiego wezyra Köprülü Mehmeda Paszy.Przywódcy osmańscy zrozumieli, dlaczego rebelianci Celali stawiają żądania, więc dali niektórym przywódcom Celali stanowiska rządowe, aby powstrzymać bunt i uczynić ich częścią systemu.Armia osmańska użyła siły, aby pokonać tych, którzy nie dostali pracy i walczyła dalej.Bunt Celali zakończył się, gdy najpotężniejsi przywódcy weszli w skład systemu osmańskiego, a słabsi zostali pokonani przez armię osmańską.Janczarowie i byli rebelianci, którzy dołączyli do Turków, walczyli o utrzymanie nowych stanowisk rządowych.
Play button
1593 Jul 29 - 1606 Nov 11

Długa wojna turecka

Hungary
Długa wojna turecka lub wojna trzynastoletnia była niezdecydowaną wojną lądową między monarchią Habsburgów a Imperium Osmańskim, głównie o księstwa Wołoszczyzny, Siedmiogrodu i Mołdawii.Toczyła się od 1593 do 1606 roku, ale w Europie jest czasami nazywana wojną piętnastoletnią, licząc od kampanii tureckiej 1591-92, która zdobyła Bihać.Głównymi uczestnikami wojny byli Monarchia Habsburgów, Księstwo Siedmiogrodu, Wołoszczyzna i Mołdawia przeciwstawiające się Imperium Osmańskiemu.Ferrara, Toskania, Mantua i Państwo Kościelne również były zaangażowane w mniejszym stopniu.Długa wojna zakończyła się pokojem w Zsitvatorok 11 listopada 1606 r., w wyniku którego dwa główne imperia uzyskały niewielkie zdobycze terytorialne — Turcy zdobyli twierdze Eger, Esztergom i Kanisza, ale oddali region Vác (który okupowali od 1541) do Austrii.Traktat potwierdził niezdolność Osmanów do dalszej penetracji terytoriów Habsburgów.Pokazał również, że Siedmiogród był poza władzą Habsburgów.Traktat ustabilizował warunki na granicy habsbursko-osmańskiej.
Play button
1603 Sep 26 - 1618 Sep 26

Turcy tracą zachodni Iran i Kaukaz

Iran

Wojna osmańsko-Safawidów tocząca się w latach 1603–1618 składała się z dwóch wojen między Persją Safawidów pod wodzą Abbasa I z Persji a Imperium Osmańskim pod rządami sułtanów Mehmeda III, Ahmeda I i Mustafy I. Pierwsza wojna rozpoczęła się w 1603 r. i zakończyła się zwycięstwem Safawidów w 1612 r., kiedy Persja odzyskała i ponownie ustanowiła zwierzchnictwo nad Kaukazem i zachodnim Iranem , utracone na mocy traktatu w Konstantynopolu w 1590 r. Druga wojna rozpoczęła się w 1615 r. i zakończyła w 1618 r. niewielkimi zmianami terytorialnymi.

Play button
1622 Jan 1

Pierwsze królobójstwo

İstanbul, Türkiye
W Stambule zmiany w naturze polityki dynastycznej doprowadziły do ​​​​porzucenia osmańskiej tradycji królewskiego bratobójstwa i do systemu rządów, który w znacznie mniejszym stopniu opierał się na osobistym autorytecie sułtana.Zmieniający się charakter władzy sułtańskiej doprowadził do kilku wstrząsów politycznych w XVII wieku, gdy władcy i frakcje polityczne walczyły o kontrolę nad rządem cesarskim.W 1622 r. w powstaniu janczarów obalony został sułtan Osman II.Jego późniejsze królobójstwo zostało usankcjonowane przez głównego urzędnika sądowego imperium, co świadczy o zmniejszonym znaczeniu sułtana w polityce osmańskiej.Niemniej jednak prymat całej dynastii osmańskiej nigdy nie został zakwestionowany.
Play button
1623 Jan 1 - 1639

Ostateczna wojna z Safavid Persją

Mesopotamia, Iraq
Wojna osmańsko-Safawidów tocząca się w latach 1623–1639 była ostatnim z serii konfliktów toczonych między Imperium Osmańskim a Imperium Safawidami , wówczas dwiema głównymi potęgami Azji Zachodniej, o kontrolę nad Mezopotamią.Po początkowym sukcesie Persów w odbiciu Bagdadu i większości współczesnego Iraku , utraciwszy go na 90 lat, wojna stała się impasem, ponieważ Persowie nie byli w stanie dalej wdzierać się do Imperium Osmańskiego, a sami Turcy byli rozproszoni przez wojny w Europie i osłabieni przez wewnętrzne zamieszanie.Ostatecznie Osmanom udało się odzyskać Bagdad, ponosząc ciężkie straty w ostatnim oblężeniu, a podpisanie traktatu z Zuhab zakończyło wojnę zwycięstwem osmańskim.Z grubsza rzecz biorąc, traktat przywrócił granice z 1555 r., W którym Safawidzi zachowali Dagestan, wschodnią Gruzję, wschodnią Armenię i dzisiejszą Republikę Azerbejdżanu, podczas gdy zachodnia Gruzja i zachodnia Armenia zdecydowanie znalazły się pod panowaniem osmańskim.Wschodnia część Samcche (Meskheti) została bezpowrotnie utracona na rzecz Osmanów i Mezopotamii.Chociaż części Mezopotamii zostały na krótko odbite przez Irańczyków w dalszej części historii, zwłaszcza za panowania Nadera Szacha (1736–1747) i Karima Khana Zanda (1751–1779), odtąd pozostawała w rękach osmańskich aż do następstw I wojny światowej .
Przywracanie porządku
Osmański miniaturowy obraz przedstawiający Murada IV podczas kolacji ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1623 Sep 10 - 1640 Feb 8

Przywracanie porządku

Türkiye
Murad IV był sułtanem Imperium Osmańskiego od 1623 do 1640 roku, znanym zarówno z przywracania władzy państwowej, jak i brutalności swoich metod.Do czasu objęcia władzy absolutnej 18 maja 1632 r. imperium rządziła jego matka, Kösem Sultan, jako regentka.Murad IV zakazał spożywania alkoholu, tytoniu i kawy w Konstantynopolu.[39] Za złamanie tego zakazu nakazał egzekucję.Przywrócił regulacje sądowe poprzez bardzo surowe kary, łącznie z egzekucją;pewnego razu udusił wielkiego wezyra za to, że urzędnik pobił jego teściową.Jego panowanie jest najbardziej godne uwagi w czasie wojny osmańsko-Safawidów, której wynik podzieliłby Kaukaz między dwie potęgi cesarskie na około dwa stulecia.Siłom osmańskim udało się podbić Azerbejdżan, zajmując Tabriz, Hamadan i zdobywając Bagdad w 1638 r. Traktat z Zuhab, który nastąpił po wojnie, ogólnie potwierdził granice uzgodnione w pokoju Amasya, przy czym Wschodnia Gruzja, Azerbejdżan i Dagestan pozostały perskie, Zachodnia Gruzja pozostała osmańska.Mezopotamia została dla Persów bezpowrotnie utracona.[40] Granice ustalone w wyniku wojny są mniej więcej takie same, jak obecna linia graniczna między Irakiem a Iranem .Sam Murad IV dowodził armią osmańską w ostatnich latach wojny.
To naprawdę fajne
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1630 Jan 1 - 1680

To naprawdę fajne

Balıkesir, Türkiye
Kadızadelis byli XVII-wiecznym purytańskim reformistycznym ruchem religijnym w Imperium Osmańskim, który podążał za Kadızade Mehmedem (1582-1635), odrodzonym islamskim kaznodzieją.Kadızade i jego zwolennicy byli zdeterminowanymi rywalami sufizmu i religii ludowej.Potępili wiele praktyk osmańskich, które zdaniem Kadızade były bidʻah „nie-islamskimi innowacjami” i z pasją wspierali „ożywienie wierzeń i praktyk pierwszego pokolenia muzułmanów w pierwszym / siódmym wieku” („nakazywanie dobra i zabranianie zła”).[16]Kierując się gorliwą i ognistą retoryką, Kadızade Mehmed był w stanie zainspirować wielu zwolenników do przyłączenia się do jego sprawy i pozbycia się wszelkiej korupcji panującej w Imperium Osmańskim.Liderzy ruchu zajmowali oficjalne stanowiska jako kaznodzieje w głównych meczetach Bagdadu i „połączyli popularnych zwolenników ze wsparciem ze strony osmańskiego aparatu państwowego”.[17] W latach 1630-1680 doszło do wielu gwałtownych kłótni między Kadızadelis a tymi, których nie pochwalali.W miarę rozwoju ruchu aktywiści stawali się „coraz bardziej agresywni”, a Kadızadelis byli znani z tego, że wchodzili do „meczetów, tekkes i osmańskich kawiarni, aby wymierzyć kary tym, którzy sprzeciwiają się ich wersji ortodoksji”.[18]Kadizadelom nie udało się zrealizować swoich wysiłków;niemniej jednak ich kampania uwydatniła podziały w religijnym establishmentu społeczeństwa osmańskiego.Dziedzictwo Kadizadeli z pokolenia na pokolenie zostało głęboko uwikłane w przywódców, których zainspirował uczony Birgivi, który dał wzrost ruchowi Kadizade.Postęp religijny Kadizade na peryferiach osmańskich wzmocnił ruch antyelitarny.Ostatecznie główni ulemowie wyznania nadal popierali teologię suficką.Wielu naukowców i uczonych argumentowało, że Kadizadeli byli samolubni i obłudni;ponieważ większość ich krytyki opierała się na fakcie, że znajdowali się na marginesie społeczeństwa i czuli się wyobcowani z reszty porządku społecznego.Uczeni czuli, że z powodu oddzielenia od możliwości i pozycji władzy w Imperium Osmańskim Kadizadelis zajęli stanowisko, które zajęli, i dlatego zostali obsadzini jako reformatorzy, a nie podżegacze.
Play button
1640 Feb 9 - 1648 Aug 8

Dekadencja i kryzys

Türkiye
We wczesnych latach panowania Ibrahima wycofywał się z polityki i coraz częściej zwracał się do swojego haremu w poszukiwaniu wygody i przyjemności.Podczas jego sułtanatu harem osiągnął nowy poziom luksusu w perfumach, tekstyliach i biżuterii.Jego zamiłowanie do kobiet i futer sprawiło, że miał pokój w całości wyłożony rysiami i sobolami.Z powodu jego zauroczenia futrami Francuzi nazwali go „Le Fou de Fourrures”.Kösem Sultan trzymał syna w ryzach, dostarczając mu dziewice, które osobiście kupiła na targu niewolników, a także kobiety z nadwagą, których pragnął.[41]Kara Mustafa Pasha pozostał Wielkim Wezyrem przez pierwsze cztery lata panowania Ibrahima, utrzymując stabilność Imperium.Traktatem w Szön (15 marca 1642) odnowił pokój z Austrią iw tym samym roku odzyskał Azow z rąk Kozaków.Kara Mustafa również ustabilizowała walutę za pomocą reformy monetarnej, starała się ustabilizować gospodarkę za pomocą nowego badania gruntów, zmniejszyła liczbę janczarów, usunęła członków niewnoszących składek z państwowych list płac i ograniczyła władzę nieposłusznych gubernatorów prowincji.W tych latach Ibrahim wykazywał troskę o właściwe rządzenie imperium, jak pokazano w jego odręcznej komunikacji z Wielkim Wezyrem.Ibrahim znalazł się pod wpływem różnych nieodpowiednich ludzi, takich jak kochanka cesarskiego haremu Şekerpare Hatun i szarlatan Cinci Hoca, który udawał, że leczy fizyczne dolegliwości sułtana.Ten ostatni, wraz ze swoimi sojusznikami Silahdarem Yusufem Agha i Sultanzade Mehmedem Paszą, wzbogacił się łapówkami i ostatecznie uzurpował sobie wystarczającą władzę, aby zapewnić egzekucję wielkiego wezyra Ḳary Mustafy.Cinci Hoca został Kadiaskerem (Wysokim Sędzią) Anatolii, Yusuf Agha został Kapudanem Paszą (Wielkim Admirałem), a Sultanzade Mehmed został Wielkim Wezyrem.[42]W 1644 roku maltańscy korsarze zajęli statek przewożący pielgrzymów o wysokim statusie do Mekki.Odkąd piraci zacumowali na Krecie, Kapudan Yusuf Pasha zachęcił Ibrahima do inwazji na wyspę.To zapoczątkowało długą wojnę z Wenecją, która trwała 24 lata - Kreta nie znalazła się całkowicie pod dominacją osmańską aż do 1669 roku. Pomimo upadku La Serenissima, weneckie statki odniosły zwycięstwa na całym Morzu Egejskim, zdobywając Tenedos (1646) i blokując Dardanele.Masowe niezadowolenie było spowodowane wenecką blokadą Dardaneli - która spowodowała niedobory w stolicy - oraz nałożeniem wysokich podatków podczas gospodarki wojennej, aby opłacić kaprysy Ibrahima.W 1647 r. Wielki wezyr Salih Pasza, Kösem Sultan i şeyhülislam Abdürrahim Efendi bezskutecznie spiskowali, by obalić sułtana i zastąpić go jednym z jego synów.Salih Pasha został stracony, a Kösem Sultan wygnany z haremu.W następnym roku zbuntowali się janczarze i członkowie ulemów.8 sierpnia 1648 r. Skorumpowany wielki wezyr Aḥmed Pasza został uduszony i rozerwany na strzępy przez wściekły tłum, zyskując pośmiertny przydomek „Hezarpare” („tysiąc kawałków”).Tego samego dnia Ibrahim został schwytany i uwięziony w Pałacu Topkapı.Kösem wyraziła zgodę na upadek syna, mówiąc: „W końcu nie pozostawi przy życiu ani ciebie, ani mnie. Stracimy kontrolę nad rządem. Całe społeczeństwo jest w ruinie. Niech natychmiast usunie go z tronu”.Sześcioletni syn Ibrahima, Meḥmed, został sułtanem.Ibrahim został uduszony 18 sierpnia 1648 r. Jego śmierć była drugim królobójstwem w historii Imperium Osmańskiego.
Play button
1645 Jan 1 - 1666

Wojna kreteńska

Crete, Greece
Wojna kreteńska była konfliktem między Republiką Wenecką i jej sojusznikami (przede wszystkim Rycerzami Maltańskimi , Państwem Kościelnym i Francją ) przeciwko Imperium Osmańskiemu i państwom Barbary, ponieważ toczyła się głównie o wyspę Kreta, Wenecję największą i najbogatszą posiadłością zamorską.Wojna trwała od 1645 do 1669 roku i toczyła się na Krecie, zwłaszcza w mieście Candia, oraz w licznych starciach morskich i nalotach wokół Morza Egejskiego, gdzie Dalmacja była drugorzędnym teatrem działań.Chociaż większość Krety została podbita przez Osmanów w pierwszych latach wojny, twierdza Candia (współczesny Heraklion), stolica Krety, skutecznie stawiała opór.Jego przedłużające się oblężenie zmusiło obie strony do skupienia się na zaopatrzeniu swoich sił na wyspie.W szczególności dla Wenecjan jedyną nadzieją na zwycięstwo nad większą armią osmańską na Krecie było skuteczne pozbawianie jej zapasów i posiłków.Stąd wojna przekształciła się w serię morskich starć między dwiema flotami i ich sojusznikami.Wenecji pomagały różne narody Europy Zachodniej, które nawoływane przez papieża i ożywione duchem krucjat, wysłały ludzi, statki i zaopatrzenie „w obronie chrześcijaństwa”.Przez całą wojnę Wenecja utrzymywała ogólną przewagę na morzu, wygrywając większość bitew morskich, ale próby zablokowania Dardaneli zakończyły się tylko częściowym sukcesem, a Republika nigdy nie miała wystarczającej liczby statków, aby całkowicie odciąć dopływ zaopatrzenia i posiłków na Kretę.Osmanom przeszkadzały w ich wysiłkach zamieszki wewnętrzne, a także przekierowanie ich sił na północ w kierunku Transylwanii i monarchii Habsburgów.Przedłużający się konflikt wyczerpał gospodarkę Republiki, która opierała się na intratnym handlu z Imperium Osmańskim.W latach sześćdziesiątych XVII wieku, pomimo zwiększonej pomocy ze strony innych narodów chrześcijańskich, zapanowało zmęczenie wojną. Z drugiej strony Turcy, zdoławszy utrzymać swoje siły na Krecie i ożywieni pod zdolnym przywództwem rodziny Köprülü, wysłali ostatnią wielką wyprawę w 1666 pod bezpośrednim nadzorem wielkiego wezyra.W ten sposób rozpoczął się ostatni i najbardziej krwawy etap oblężenia Candii, który trwał ponad dwa lata.Zakończyło się wynegocjowaną kapitulacją twierdzy, przypieczętowującą losy wyspy i kończącą wojnę zwycięstwem osmańskim.W ostatecznym traktacie pokojowym Wenecja zachowała kilka odizolowanych fortec na wyspach u wybrzeży Krety i dokonała pewnych zdobyczy terytorialnych w Dalmacji.Weneckie pragnienie odwetu doprowadziło zaledwie 15 lat później do wznowienia wojny, z której Wenecja wyszłaby zwycięsko.Kreta pozostawała jednak pod kontrolą osmańską do 1897 roku, kiedy to stała się państwem autonomicznym;ostatecznie zjednoczył się z Grecją w 1913 roku.
Stabilność pod rządami Mehmeda IV
Mehmed IV jako nastolatek w procesji ze Stambułu do Edirne w 1657 roku ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1648 Jan 1 - 1687

Stabilność pod rządami Mehmeda IV

Türkiye
Mehmed IV wstąpił na tron ​​w wieku sześciu lat, po obaleniu jego ojca w wyniku zamachu stanu.Mehmed stał się drugim najdłużej panującym sułtanem w historii osmańskiej, po Sulejmanie Wspaniałym.O ile początkowe i końcowe lata jego panowania charakteryzowały się porażką militarną i niestabilnością polityczną, o tyle w środkowym okresie nadzorował odrodzenie się losów imperium związanych z erą Köprülü.Mehmed IV był znany przez współczesnych jako szczególnie pobożny władca i nazywano go gazi, czyli „świętym wojownikiem”, ze względu na jego rolę w wielu podbojach dokonanych podczas jego długiego panowania.Pod panowaniem Mehmeda IV imperium osiągnęło szczyt swojej ekspansji terytorialnej w Europie.
Era Köprülü
Wielki wezyr Köprülü Mehmed Pasza (1578-1661). ©HistoryMaps
1656 Jan 1 - 1683

Era Köprülü

Türkiye
Era Köprülü była okresem, w którym polityka Imperium Osmańskiego była często zdominowana przez szereg wielkich wezyrów z rodziny Köprülü.Epokę Köprülü określa się niekiedy wężej jako okres od 1656 do 1683 r., gdyż w tych latach członkowie rodziny sprawowali urząd wielkiego wezyra nieprzerwanie, podczas gdy przez pozostałą część okresu zajmowali go tylko sporadycznie.Köprülüs byli ogólnie wykwalifikowanymi administratorami i przypisuje się im odrodzenie fortuny imperium po okresie klęski militarnej i niestabilności gospodarczej.Za ich rządów wprowadzono liczne reformy, które umożliwiły imperium rozwiązanie kryzysu budżetowego i wyeliminowanie konfliktów frakcyjnych w imperium.Dojście Köprülü do władzy zostało przyspieszone kryzysem politycznym wynikającym z kłopotów finansowych rządu w połączeniu z pilną potrzebą przełamania weneckiej blokady Dardaneli w toczącej się wojnie kreteńskiej.I tak we wrześniu 1656 r. Valide Sultan Turhan Hatice wybrał Köprülü Mehmeda Paszę na wielkiego wezyra, gwarantując mu jednocześnie absolutne bezpieczeństwo urzędu.Miała nadzieję, że sojusz polityczny między nimi dwoma może przywrócić losy państwa osmańskiego.Köprülü ostatecznie odniósł sukces;jego reformy umożliwiły imperium przełamanie blokady weneckiej i przywrócenie władzy zbuntowanej Transylwanii.Jednak te zdobycze kosztowały życie, ponieważ wielki wezyr dokonał wielu masakr żołnierzy i oficerów, których uważał za nielojalnych.Czystki te, uważane przez wielu za niesprawiedliwe, wywołały wielką rewoltę w 1658 r., Kierowaną przez Abazę Hasana Paszy.Po stłumieniu tego buntu rodzina Köprülü pozostała niekwestionowana politycznie aż do niepowodzenia w podbiciu Wiednia w 1683 r. Sam Köprülü Mehmed zmarł w 1661 r., Kiedy jego następcą na stanowisku został jego syn Fazıl Ahmed Pasha.Imperium Osmańskie zostało głęboko dotknięte reformami przeprowadzonymi podczas wojny Świętej Ligi w latach 1683-99.Po początkowym szoku związanym z utratą Węgier kierownictwo imperium rozpoczęło entuzjastyczny proces reform mających na celu wzmocnienie organizacji wojskowej i fiskalnej państwa.Obejmowało to budowę floty nowoczesnych galeonów, legalizację i opodatkowanie sprzedaży tytoniu oraz innych dóbr luksusowych, reformę finansów waqf i poboru podatków, czystkę nieistniejących list płac janczarów, reformę metody cizye zbieranie i sprzedaż dożywotnich farm podatkowych znanych jako malikâne.Działania te umożliwiły Imperium Osmańskiemu rozwiązanie deficytów budżetowych i wejście w XVIII wiek ze znaczną nadwyżką.[19]
Turcy zdobywają większość Ukrainy
Bitwa pod sztandarem tureckim Józefa Brandta. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1672 Jan 1 - 1676

Turcy zdobywają większość Ukrainy

Poland
Przyczyn wojny polsko -osmańskiej w latach 1672–1676 można doszukiwać się w 1666 r. Piotr Doroszenko Hetman Zaporoskich Zastępów, dążąc do przejęcia kontroli nad Ukrainą , ale w obliczu porażek innych stronnictw walczących o kontrolę nad tym regionem, w ostatecznej próbie zachowania swoją władzę na Ukrainie, podpisał w 1669 r. traktat z sułtanem Mehmedem IV uznający hetmanat kozacki za wasala Imperium Osmańskiego.[83]Jednak w 1670 r. hetman Doroszenko ponownie próbował przejąć Ukrainę, aw 1671 r. chan krymski Adil Girej, popierający Rzeczpospolitą, został zastąpiony przez sułtana osmańskiego nowym, Selimem I Girejem.Selim zawarł sojusz z Kozakami Doroszenki;ale znowu, podobnie jak w latach 1666-67, wojska kozacko-tatarskie zostały pokonane przez Sobieskiego.Selim następnie odnowił przysięgę wierności sułtanowi osmańskiemu i błagał o pomoc, na co sułtan się zgodził.W ten sposób nieregularny konflikt graniczny przerodził się w regularną wojnę w 1671 r., Gdy Imperium Osmańskie było teraz gotowe do wysłania swoich regularnych jednostek na pole bitwy, aby spróbować przejąć kontrolę nad tym regionem dla siebie.[84]Siły osmańskie, liczące 80 000 ludzi, dowodzone przez wielkiego wezyra Köprülü Fazıla Ahmeda i osmańskiego sułtana Mehmeda IV, najechały polską Ukrainę w sierpniu, zajęły twierdzę Rzeczypospolitej w Kamieńcu Podolskim i oblegały Lwów.Nieprzygotowany do wojny sejm Rzeczypospolitej został zmuszony do podpisania w październiku tego roku pokoju buczackiego, który oddał Osmanom Rzeczypospolitej część Ukrainy.W 1676 r., po tym, jak 16-tysięczny Sobieski oparł się dwutygodniowemu oblężeniu Żurawna przez 100-tysięczny pod wodzą Ibrahima Paszy, podpisano nowy traktat pokojowy, traktat żurawno.[84] Traktat pokojowy częściowo odwracający te z Buczacza: Turcy zachowali około dwóch trzecich terytoriów, które zdobyli w 1672 r., a Rzeczpospolita nie była już zobowiązana do płacenia cesarstwu jakiejkolwiek daniny;duża liczba polskich jeńców została zwolniona przez Turków.
Play button
1683 Jul 14 - 1699 Jan 26

Wojny Świętej Ligi

Austria
Po kilku latach pokoju Imperium Osmańskie, zachęcone sukcesami na zachodzie Rzeczypospolitej, zaatakowało monarchię Habsburgów.Turcy prawie zdobyli Wiedeń, ale Jan III Sobieski poprowadził sojusz chrześcijański , który pokonał ich w bitwie pod Wiedniem (1683), hamując hegemonię Imperium Osmańskiego w południowo-wschodniej Europie.Nowa Święta Liga została zainicjowana przez papieża Innocentego XI i obejmowała Święte Cesarstwo Rzymskie (na czele z Austrią Habsburgów), Rzeczpospolitą Obojga Narodów i Republikę Wenecką w 1684 r., do której w 1686 r. przystąpiła Rosja . Druga bitwa pod Mohaczem (1687 r.) druzgocąca porażka sułtana.Turcy odnieśli większe sukcesy na froncie polskim i byli w stanie zachować Podole podczas walk z Rzeczpospolitą Obojga Narodów.Zaangażowanie Rosji było pierwszym formalnym przystąpieniem tego kraju do sojuszu mocarstw europejskich.Był to początek serii wojen rosyjsko-tureckich, z których ostatnią była I wojna światowa .W wyniku kampanii krymskich i kampanii Azowskiej Rosja zdobyła kluczową osmańską fortecę Azow.Po decydującej bitwie pod Zentą w 1697 r. i pomniejszych potyczkach (takich jak bitwa pod Podhajcami w 1698 r.), Liga wygrała wojnę w 1699 r. i zmusiła Imperium Osmańskie do podpisania traktatu karłowickiego.Turcy scedowali większość Węgier, Siedmiogrodu i Slawonii, a także część Chorwacji na rzecz monarchii Habsburgów, podczas gdy Podole wróciło do Polski.Większość Dalmacji przeszła do Wenecji wraz z Moreą (półwyspem Peloponez), którą Turcy odzyskali w 1715 r. I odzyskali na mocy traktatu z Passarowitz z 1718 r.
Ekspansja caratu rosyjskiego
Obrazy Mehmeda Huntera-Avcı Mehmeta zamówione w XVII wieku (1657). ©Claes Rålamb
1686 Jan 1 - 1700

Ekspansja caratu rosyjskiego

Azov, Rostov Oblast, Russia
Po niepowodzeniu Turcji w zdobyciu Wiednia w 1683 r. Rosja dołączyła do Austrii, Polski i Republiki Weneckiej w Lidze Świętej (1684), aby wypędzić Turków na południe.Rosja i Polska podpisały Traktat Wiecznego Pokoju z 1686 roku. Na północ od Morza Czarnego odbyły się trzy kampanie.W czasie wojny armia rosyjska zorganizowała kampanie krymskie w latach 1687 i 1689, które zakończyły się klęskami rosyjskimi.[32] Pomimo tych niepowodzeń Rosja rozpoczęła kampanie azowskie w 1695 i 1696 r., a po stłumieniu oblężenia w 1695 r. [33] z powodzeniem zajęła Azow w 1696 r. [34]W świetle przygotowań do wojny z Cesarstwem Szwedzkim, car rosyjski Piotr Wielki podpisał w 1699 r. traktat karłowicowy z Imperium Osmańskim. Późniejszy traktat w Konstantynopolu z 1700 r. scedował Azow, twierdzę Taganrog, Pawłowsk i Mius na rzecz Rosji i ustanowił ambasadora Rosji w Konstantynopolu i zapewnił powrót wszystkich jeńców wojennych.Car zapewnił również, że jego podwładni, Kozacy, nie zaatakują Osmanów, podczas gdy sułtan zapewnił, że jego podwładni, Tatarzy Krymscy, nie zaatakują Rosjan.
Play button
1687 Aug 12

Odwrócenie losu w Europie

Nagyharsány, Hungary
Druga bitwa pod Mohaczem toczyła się 12 sierpnia 1687 r. pomiędzy siłami osmańskiego sułtana Mehmeda IV, dowodzonymi przez wielkiego wezyra Sari Süleymana Paşę, a siłami Świętego Cesarza Rzymskiego Leopolda I, dowodzonymi przez Karola Lotaryngii.Wynik był decydującym zwycięstwem Austriaków.Armia osmańska poniosła ogromne straty, z szacunkową liczbą 10 000 zabitych, a także utratą większości artylerii (około 66 dział) i większości sprzętu pomocniczego.Po bitwie Imperium Osmańskie pogrążyło się w głębokim kryzysie.Wśród żołnierzy doszło do buntu.Dowódca Sari Suleyman Pasa przestraszył się, że zostanie zabity przez własne wojska i uciekł przed swoim dowództwem, najpierw do Belgradu, a następnie do Konstantynopola.Kiedy wiadomość o klęsce i buncie dotarła do Konstantynopola na początku września, Abaza Siyavuş Pasza został mianowany dowódcą i wielkim wezyrem.Jednak zanim zdążył przejąć dowództwo, cała armia osmańska rozpadła się, a osmańskie wojska domowe (janczarów i sipahisów) zaczęły wracać do swojej bazy w Konstantynopolu pod dowództwem własnych oficerów niższego stopnia.Nawet regent wielkiego wezyra w Konstantynopolu przestraszył się i ukrył.Sari Suleyman Pasa został stracony.Sułtan Mehmed IV mianował dowódcę Cieśniny Bosfor Köprülü Fazıl Mustafa Pasha regentem Wielkiego Wezyra w Konstantynopolu.Konsultował się z przywódcami istniejącej armii i innymi czołowymi mężami stanu osmańskiego.Następnie 8 listopada postanowiono obalić sułtana Mehmeda IV i intronizować Sulejmana II jako nowego sułtana.Rozpad armii osmańskiej pozwolił cesarskim armiom Habsburgów na podbój dużych obszarów.Zajęli Osijek, Petrovaradin, Sremski Karlovci, Ilok, Valpovo, Požega, Palota i Eger.Większość dzisiejszej Slawonii i Siedmiogrodu znalazła się pod panowaniem cesarskim.9 grudnia odbył się sejm w Pressburgu (dziś Bratysława, Słowacja), arcyksiążę Józef został koronowany na pierwszego dziedzicznego króla Węgier, a potomkowie cesarzy Habsburgów zostali ogłoszeni namaszczonymi królami Węgier.Przez rok Imperium Osmańskie było sparaliżowane, a siły cesarskie Habsburgów były gotowe do zajęcia Belgradu i przedostania się w głąb Bałkanów.
Play button
1697 Sep 11

Upadek panowania osmańskiego nad Europą Środkową

Zenta, Serbia
18 kwietnia 1697 r. Mustafa wyruszył w trzecią wyprawę, planując masową inwazję na Węgry.Opuścił Edirne z siłą 100 000 ludzi.Sułtan objął osobiste dowództwo, docierając do Belgradu późnym latem, 11 sierpnia.Mustafa zebrał radę wojenną następnego dnia.18 sierpnia Turcy opuścili Belgrad, kierując się na północ w kierunku Szeged.W niespodziewanym ataku siły cesarskie Habsburgów dowodzone przez księcia Eugeniusza Sabaudzkiego starły się z armią turecką w połowie drogi do przekroczenia Cisy w Zenta, 80 mil na północny zachód od Belgradu.Siły Habsburgów zadały tysiące ofiar, w tym wielkiego wezyra, rozproszyły resztę, zdobyły skarbiec osmański i wróciły z takimi emblematami wysokiego autorytetu osmańskiego, jak Pieczęć Cesarstwa, której nigdy wcześniej nie zdobyto.Straty koalicji europejskiej były natomiast wyjątkowo niewielkie.Po czternastu latach wojny bitwa pod Zentą okazała się katalizatorem pokoju;w ciągu kilku miesięcy mediatorzy obu stron rozpoczęli rokowania pokojowe w Sremskich Karlovci pod nadzorem ambasadora angielskiego w Konstantynopolu Williama Pageta.Na mocy traktatu karłowickiego, podpisanego pod Belgradem 26 stycznia 1699 r., Austria przejęła kontrolę nad Węgrami (z wyjątkiem Banatu Temesvár i niewielkiego obszaru wschodniej Slawonii), Siedmiogrodu, Chorwacji i Slawonii.Część zwróconych terytoriów została ponownie włączona do Królestwa Węgier;reszta była zorganizowana jako odrębne podmioty w ramach monarchii Habsburgów, takie jak Księstwo Siedmiogrodu i Pogranicze Wojskowe.Turcy zachowali Belgrad i Serbię, Sawa stała się najbardziej wysuniętą na północ granicą Imperium Osmańskiego, a Bośnia prowincją graniczną.Zwycięstwo ostatecznie sformalizowało całkowite wycofanie się Turków z Węgier i zasygnalizowało koniec dominacji osmańskiej w Europie.
1700 - 1825
Stagnacja i reformaornament
Incydent w Edirne
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1703 Jan 1

Incydent w Edirne

Edirne, Türkiye
Incydent w Edirne był buntem janczarów, który rozpoczął się w Konstantynopolu (obecnie Stambuł) w 1703 roku. Bunt był reakcją na konsekwencje traktatu karłowickiego i nieobecności sułtana Mustafy II w stolicy.Rosnąca potęga byłego nauczyciela sułtana, Şeyhülislama Feyzullaha Efendiego oraz podupadająca gospodarka imperium spowodowana rolnictwem podatkowym były również przyczyną buntu.W wyniku wydarzenia w Edirne zginął Şeyhülislam Feyzullah Efendi, a sułtan Mustafa II został odsunięty od władzy.Sułtana zastąpił jego brat, sułtan Ahmed III.Wydarzenie w Edirne przyczyniło się do upadku potęgi sułtanatu i wzrostu potęgi janczarów i kadich.
Play button
1710 Jan 1 - 1711

Rozszerzenie rosyjskie sprawdzone

Prut River
Oprócz utraty Banatu i tymczasowej utraty Belgradu (1717–1739), osmańska granica na Dunaju i Sawie pozostała stabilna w XVIII wieku.Rosyjska ekspansja stanowiła jednak duże i rosnące zagrożenie.W związku z tym król Szwecji Karol XII został powitany jako sojusznik w Imperium Osmańskim po jego klęsce przez Rosjan w bitwie pod Połtawą w 1709 r. Na środkowej Ukrainie (część Wielkiej Wojny Północnej w latach 1700–1721).Karol XII przekonał osmańskiego sułtana Ahmeda III do wypowiedzenia wojny Rosji.Wojna rosyjsko-osmańska w latach 1710-1711, znana również jako kampania nad rzeką Prut, była krótkim konfliktem zbrojnym między caratem Rosji a Imperium Osmańskim.Główna bitwa rozegrała się w dniach 18-22 lipca 1711 r. w dorzeczu rzeki Prut w pobliżu Stănilești ( Stanilesti ) po wkroczeniu cara Piotra I do osmańskiego wasalnego księstwa Mołdawii, po wypowiedzeniu wojny Rosji przez Imperium Osmańskie.Źle przygotowanych 38 000 Rosjan z 5 000 Mołdawian zostało otoczonych przez armię osmańską pod dowództwem wielkiego wezyra Baltaciego Mehmeta Paszy.Po trzech dniach walk i ciężkich strat carowi i jego wojskom pozwolono wycofać się po wyrażeniu zgody na opuszczenie twierdzy Azow i jej okolic.Zwycięstwo osmańskie doprowadziło do zawarcia traktatu pruskiego, który został potwierdzony traktatem adrianopolskim.Choć wiadomość o zwycięstwie została najpierw dobrze przyjęta w Konstantynopolu, niezadowolona partia prowojenna zwróciła opinię publiczną przeciwko Baltacı Mehmetowi Paszy, który został oskarżony o przyjęcie łapówki od Piotra Wielkiego.Baltacı Mehmet Pasha został wówczas zwolniony z urzędu.
Turcy odzyskują Moreę
Turcy odzyskują Moreę. ©HistoryMaps
1714 Dec 9 - 1718 Jul 21

Turcy odzyskują Moreę

Peloponnese, Greece
Siódma wojna osmańsko-wenecka toczyła się między Republiką Wenecką a Imperium Osmańskim w latach 1714-1718. Był to ostatni konflikt między tymi dwoma mocarstwami, który zakończył się zwycięstwem osmańskim i utratą głównych posiadłości Wenecji na półwyspie greckim, Peloponez (Morea).Od większej klęski Wenecję uratowała interwencja Austrii w 1716 r. Zwycięstwa Austrii doprowadziły do ​​podpisania w 1718 r. traktatu w Passarowitz, który zakończył wojnę.Wojna ta była również nazywana drugą wojną moreńską, małą wojną lub, w Chorwacji, wojną o Sinj.
Turcy tracą kolejne ziemie bałkańskie
Bitwa pod Petrovaradinem. ©Jan Pieter van Bredael
1716 Apr 13 - 1718 Jul 21

Turcy tracą kolejne ziemie bałkańskie

Smederevo, Serbia
W reakcji jako gwarant traktatu karłowickiego Austriacy zagrozili Imperium Osmańskiemu, co spowodowało wypowiedzenie mu wojny w kwietniu 1716 r. W 1716 r. książę Eugeniusz Sabaudzki pokonał Turków w bitwie pod Petrovaradin.Banat i jego stolica Timişoara zostały podbite przez księcia Eugeniusza w październiku 1716 r. W następnym roku, po zdobyciu Belgradu przez Austriaków, Turcy szukali pokoju, a 21 lipca 1718 r. Podpisano traktat w Passarowitz.Habsburgowie przejęli kontrolę nad Belgradem, Temesvár (ostatnią fortecą osmańską na Węgrzech), regionem Banat i częściami północnej Serbii.Wołoszczyzna (autonomiczny wasal osmański) przekazała Oltenię (Małą Wołoszczyznę) monarchii habsburskiej, która ustanowiła Banat Krajowej.Turcy zachowali kontrolę tylko nad terytorium na południe od Dunaju.Pakt przewidywał, że Wenecja podda Moreę Osmanom, ale zachowała Wyspy Jońskie i zdobyła Dalmację.
Okres tulipanów
Fontanna Ahmeda III jest ikonicznym przykładem architektury epoki tulipanów ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1718 Jul 21 - 1730 Sep 28

Okres tulipanów

Türkiye
Okres tulipanów to okres w historii osmańskiej od traktatu w Passarowitz 21 lipca 1718 r. Do buntu Patrona Halil 28 września 1730 r. Był to stosunkowo spokojny okres, podczas którego Imperium Osmańskie zaczęło się orientować na zewnątrz.Pod przewodnictwem zięcia sułtana Ahmeda III, wielkiego wezyra Nevşehirli Damata İbrahima Paszy, Imperium Osmańskie rozpoczęło w tym okresie nową politykę i programy, które ustanowiły pierwszą drukarnię w języku osmańskim w latach dwudziestych XVIII wieku [31] i wspierał handel i przemysł.Wielkiemu wezyrowi zależało na poprawie stosunków handlowych i zwiększeniu dochodów handlowych, co pomogłoby wyjaśnić powrót do ogrodów i bardziej publiczny styl dworu osmańskiego w tym okresie.Wielki wezyr sam bardzo lubił cebulki tulipanów, dając przykład elitom Stambułu, które zaczęły cenić nieskończoną różnorodność farb tulipanów i celebrować również jego sezonowość.Osmański standard ubioru i jego kultura towarowa obejmowały ich zamiłowanie do tulipana.W Stambule można było znaleźć tulipany od targów kwiatowych po sztuki plastyczne, jedwabie i tekstylia.Cebulki tulipanów można było znaleźć wszędzie;zapotrzebowanie rosło w elitarnej społeczności, gdzie można je było znaleźć w domach i ogrodach.
Konflikt osmańsko-rosyjski na Krymie
Rosyjska armia cesarska (XVIII w.). ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1735 May 31 - 1739 Oct 3

Konflikt osmańsko-rosyjski na Krymie

Crimea
Wojna rosyjsko-turecka tocząca się w latach 1735–1739 pomiędzy Imperium Rosyjskim a Imperium Osmańskim była spowodowana wojną Imperium Osmańskiego z Persją i ciągłymi najazdami Tatarów krymskich.[46] Wojna była także wyrazem ciągłej walki Rosji o dostęp do Morza Czarnego.W 1737 r. monarchia habsburska przystąpiła do wojny po stronie Rosji, znanej w historiografii jako wojna austro-turecka 1737–1739.
Osmanowie tracą więcej na rzecz Rosjan
Zniszczenie floty tureckiej w bitwie pod Chesme, 1770 r ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1768 Jan 1 - 1774

Osmanowie tracą więcej na rzecz Rosjan

Eastern Europe
Wojna rosyjsko-turecka w latach 1768–1774 była głównym konfliktem zbrojnym, w którym rosyjska broń w dużej mierze odniosła zwycięstwo nad Imperium Osmańskim.Zwycięstwo Rosji sprawiło, że część Mołdawii, Jedyna między Bugiem a Dnieprem oraz Krym znalazły się w rosyjskiej strefie wpływów.Dzięki serii zwycięstw odniesionych przez Imperium Rosyjskie, które doprowadziły do ​​znacznych podbojów terytorialnych, w tym bezpośredniego podboju znacznej części stepu pontyjsko-kaspijskiego, bezpośrednio anektowano mniej terytorium osmańskiego, niż można by się spodziewać, z powodu złożonej walki w ramach europejskiego systemu dyplomatycznego o utrzymać równowagę sił, która była do przyjęcia dla innych państw europejskich i uniknąć bezpośredniej rosyjskiej hegemonii nad Europą Wschodnią.Mimo to Rosja potrafiła wykorzystać osłabione Imperium Osmańskie, koniec wojny siedmioletniej i wycofanie się Francji ze spraw polskich do umocnienia się jako jedna z głównych potęg militarnych kontynentu.Straty tureckie obejmowały porażki dyplomatyczne, które postrzegały jej upadek jako zagrożenie dla Europy, utratę wyłącznej kontroli nad prawosławnym prosem oraz początek europejskich sporów o kwestię wschodnią, które pojawiały się w europejskiej dyplomacji aż do upadku Imperium Osmańskiego w następstwa I wojny światowej.Traktat z Küçük Kaynarca z 1774 r. zakończył wojnę i zapewnił wolność wyznania chrześcijańskim obywatelom kontrolowanych przez Turków prowincji Wołoszczyzny i Mołdawii.Pod koniec XVIII wieku, po wielu porażkach w wojnach z Rosją, niektórzy ludzie w Imperium Osmańskim zaczęli dochodzić do wniosku, że reformy Piotra Wielkiego dały Rosjanom przewagę, a Osmanowie będą musieli nadążać za zachodnimi technologię, aby uniknąć dalszych porażek.[55]
Osmańskie reformy wojskowe
Generał Aubert-Dubayet ze swoją Misją Wojskową przyjmowany przez Wielkiego Wezyra w 1796 r., Obraz autorstwa Antoine-Laurent Castellan. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1787 Jan 1

Osmańskie reformy wojskowe

Türkiye
Kiedy Selim III wstąpił na tron ​​w 1789 r., podjęto ambitną reformę wojskową, mającą na celu zabezpieczenie Imperium Osmańskiego.Sułtan i jego otoczenie byli konserwatywni i pragnęli zachowania status quo.Nikt u władzy w Imperium nie był zainteresowany przemianami społecznymi.Selim III w latach 1789-1807 utworzył armię „Nizam-i Cedid” [nowego porządku], która miała zastąpić nieefektywną i przestarzałą armię cesarską.Stary system zależał od janczarów, którzy w dużej mierze stracili swoją skuteczność militarną.Selim uważnie śledził zachodnie formy wojskowe.Byłoby to kosztowne dla nowej armii, więc trzeba było stworzyć nowy skarbiec.W rezultacie Porte miał teraz skuteczną, wyszkoloną w Europie armię wyposażoną w nowoczesną broń.Miał jednak mniej niż 10 000 żołnierzy w czasach, gdy armie zachodnie były od dziesięciu do pięćdziesięciu razy większe.Ponadto sułtan denerwował dobrze ugruntowane tradycyjne siły polityczne.W rezultacie był rzadko używany, z wyjątkiem użycia przeciwko siłom ekspedycyjnym Napoleona w Gazie i Rosetcie.Nowa armia została rozwiązana przez reakcyjne elementy wraz z obaleniem Selima w 1807 r., Ale stała się wzorem nowej armii osmańskiej utworzonej później w XIX wieku.[35] [36]
Francuska inwazja na Egipt
Bitwa pod piramidami, Louis-François, Baron Lejeune, 1808 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1798 Jul 1 - 1801 Sep 2

Francuska inwazja na Egipt

Egypt
W tamtym czasieEgipt był prowincją osmańską od 1517 r., ale obecnie znajdował się poza bezpośrednią kontrolą osmańską i panował w nim chaos w wyniku niezgody wśród rządzącej elitymameluckiej .We Francji moda „egipska” kwitła pełną parą – intelektualiści wierzyli, że Egipt jest kolebką cywilizacji zachodniej i chcieli ją podbić.Kampania francuska w Egipcie i Syrii (1798–1801) była kampanią Napoleona Bonaparte na osmańskich terytoriach Egiptu i Syrii, głoszoną w celu obrony francuskich interesów handlowych i założenia przedsiębiorstw naukowych w regionie.Był to główny cel kampanii śródziemnomorskiej w 1798 r., czyli serii potyczek morskich, które obejmowały zdobycie Malty i greckiej wyspy Krety, które później dotarły do ​​portu w Aleksandrii.Kampania zakończyła się porażką Napoleona, co doprowadziło do wycofania wojsk francuskich z regionu.Oprócz znaczenia w szerszych wojnach o niepodległość Francji, kampania ta wywarła potężny wpływ na Imperium Osmańskie w ogóle, a w szczególności na świat arabski.Inwazja pokazała militarną, technologiczną i organizacyjną wyższość mocarstw Europy Zachodniej nad Bliskim Wschodem.Doprowadziło to do głębokich zmian społecznych w regionie.Inwazja wprowadziła na Bliski Wschód zachodnie wynalazki, takie jak prasa drukarska, oraz idee, takie jak liberalizm i rodzący się nacjonalizm, co ostatecznie doprowadziło do ustanowienia niepodległości Egiptu i modernizacji pod rządami Muhammada Alego Paszy w pierwszej połowie XIX wieku oraz ostatecznie Nahda, czyli arabski renesans.Dla historyków modernizmu przybycie Francji oznacza początek współczesnego Bliskiego Wschodu.[53] Zdumiewające zniszczenie przez Napoleona konwencjonalnych żołnierzy mameluckich w bitwie pod piramidami przypomniało o modernizacji muzułmańskich monarchów w celu wdrożenia szeroko zakrojonych reform wojskowych.[54]
serbska rewolucja
Bitwa pod Mišarem, obraz. ©Afanasij Scheloumoff
1804 Feb 14 - 1817 Jul 26

serbska rewolucja

Balkans
Rewolucja serbska była powstaniem narodowym i zmianą konstytucyjną w Serbii, która miała miejsce w latach 1804-1835, podczas której terytorium to przekształciło się z prowincji osmańskiej w terytorium rebeliantów, monarchię konstytucyjną i współczesną Serbię.[56] Pierwsza część tego okresu, od 1804 do 1817 r., upłynęła pod znakiem gwałtownej walki o niepodległość od Imperium Osmańskiego z dwoma powstaniami zbrojnymi zakończonymi zawieszeniem broni.Późniejszy okres (1817–1835) był świadkiem pokojowej konsolidacji władzy politycznej coraz bardziej autonomicznej Serbii, której kulminacją było uznanie prawa do dziedzicznej władzy przez serbskich książąt w 1830 i 1833 r. oraz ekspansja terytorialna młodej monarchii.[57] Przyjęcie pierwszej pisanej konstytucji w 1835 r. zniosło feudalizm i pańszczyznę oraz uczyniło kraj zwierzchnikiem.Wydarzenia te zapoczątkowały powstanie współczesnej Serbii.[58] W połowie 1815 r. rozpoczęły się pierwsze negocjacje między Obrenoviciem a osmańskim gubernatorem Marashli Ali Paszą.Rezultatem było uznanie księstwa serbskiego przez Imperium Osmańskie.Chociaż było to państwo wasalne Porte (coroczna danina podatkowa), pod wieloma względami było państwem niezależnym.
Kabakçı Mustafa jako de facto Władca Imperium
Kabakci Mustafa ©HistoryMaps
1807 May 25 - May 29

Kabakçı Mustafa jako de facto Władca Imperium

İstanbul, Türkiye
Reformistyczny sułtan Selim III znajdujący się pod wpływem rewolucji francuskiej próbował zreformować instytucje imperium.Jego program nosił nazwę Nizamı cedit (Nowy Porządek).Wysiłki te spotkały się jednak z krytyką reakcjonistów.Janczarowie obawiali się szkolenia w stylu zachodnim, a osoby religijne sprzeciwiały się niemuzułmańskim metodom stosowanym w średniowiecznych instytucjach.Mieszkańcy miast z klasy średniej również sprzeciwiali się Nizamı Cedit ze względu na nowe podatki wspierające program i ogólną korupcję w Portie Osmańskiej.[85]25 maja 1807 r. Raif Mehmet, minister Bosforu, próbował przekonać yamaków (specjalną klasę żołnierzy odpowiedzialnych za obronę Bosforu przed piratami kozackimi z Ukrainy) do noszenia nowych mundurów.Było jasne, że kolejnym krokiem będzie nowoczesne szkolenie.Ale yamakowie odmówili noszenia tych mundurów i zabili Raifa Mehmeta.To wydarzenie jest zwykle uważane za początek buntu.Następnie yamakowie rozpoczęli marsz do Stambułu, stolicy oddalonej o około 30 km (19 mil).Pod koniec pierwszego dnia postanowili wybrać przywódcę i na swojego przywódcę wybrali Kabakçı Mustafę.(Imperium Osmańskie znajdowało się w niespokojnym zawieszeniu broni z Imperium Rosyjskim podczas wojny Czwartej Koalicji między Cesarstwem Francuskim a Imperium Rosyjskim, więc główna większość armii znajdowała się na froncie bitwy).Kabakçı dotarł do Stambułu w dwa dni i zaczął rządzić stolicą.W rzeczywistości Kabakçı znajdował się pod wpływem Köse Musy i szejka ul-Islam Topala Ataullaha.Utworzył sąd i wymienił 11 nazwisk wysokiej rangi zwolenników Nizami Cedit, które mają zostać stracone.W ciągu kilku dni nazwiska te zostały stracone, niektóre torturami.Następnie poprosił o zniesienie wszystkich instytucji powstałych w ramach Nizamı Cedit, na co sułtan musiał się zgodzić.Ogłosił także swoją nieufność do sułtana i poprosił o wzięcie pod swoją opiekę dwóch książąt osmańskich (przyszłych sułtanów, Mustafy IV i Mahmuda II).Po tym ostatnim kroku Selim III zrezygnował (lub został zmuszony do rezygnacji przez fetwę Ataullaha) w dniu 29 maja 1807 r [.] Mustafa IV został intronizowany jako nowy sułtan.
Play button
1821 Feb 21 - 1829 Sep 12

Grecka wojna o niepodległość

Greece
Rewolucja grecka nie była odosobnionym wydarzeniem;W historii epoki osmańskiej miały miejsce liczne nieudane próby odzyskania niepodległości.W 1814 roku powstała tajna organizacja o nazwie Filiki Eteria (Towarzystwo Przyjaciół), której celem było wyzwolenie Grecji , do czego zachęcała rewolucja, która była wówczas powszechna w Europie.Filiki Eteria planowała rozpocząć bunty na Peloponezie, Księstwach Naddunajskich i Konstantynopolu.Pierwsze powstanie rozpoczęło się 21 lutego 1821 r. w księstwach naddunajskich, ale wkrótce zostało stłumione przez Turków.Wydarzenia te skłoniły Greków na Peloponezie (Morea) do działania i 17 marca 1821 roku Manioci jako pierwsi wypowiedzieli wojnę.We wrześniu 1821 r. Grecy pod wodzą Theodorosa Kolokotronisa zdobyli Trypolis.Na Krecie, w Macedonii i Grecji Środkowej wybuchły bunty, które ostatecznie zostały stłumione.W międzyczasie prowizoryczne floty greckie odniosły sukces przeciwko flocie osmańskiej na Morzu Egejskim i uniemożliwiły przybycie posiłków osmańskich drogą morską.Sułtan osmański wezwałegipskiego Muhammada Alego, który zgodził się wysłać swojego syna Ibrahima Paszy z armią do Grecji, aby stłumił bunt w zamian za zdobycze terytorialne.Ibrahim wylądował na Peloponezie w lutym 1825 roku i pod koniec tego roku większość półwyspu znalazła się pod kontrolą Egiptu.Miasto Missolonghi upadło w kwietniu 1826 roku po rocznym oblężeniu przez Turków.Pomimo nieudanej inwazji na Mani, Ateny również upadły, a morale rewolucyjne spadło.W tym momencie trzy wielkie mocarstwa — Rosja , Wielka Brytania i Francja — zdecydowały się interweniować, wysyłając w 1827 r. swoje eskadry morskie do Grecji. Po wiadomościach, że połączona flota osmańsko-egipska zamierza zaatakować wyspę Hydra, sprzymierzone siły europejskie floty przechwyciły flotę osmańską pod Navarino.Po napiętym, tygodniowym starciu bitwa pod Navarino doprowadziła do zniszczenia floty osmańsko-egipskiej i odwróciła losy na korzyść rewolucjonistów.W 1828 r. armia egipska wycofała się pod naciskiem francuskich sił ekspedycyjnych.Garnizony osmańskie na Peloponezie poddały się, a greccy rewolucjoniści przystąpili do odbicia środkowej Grecji.Imperium Osmańskie wypowiedziało wojnę Rosji, umożliwiając armii rosyjskiej wkroczenie na Bałkany w pobliżu Konstantynopola.Zmusiło to Turków do zaakceptowania autonomii Grecji w traktacie adrianopolskim oraz autonomii Serbii i księstw rumuńskich.Po dziewięciu latach wojny Grecja została ostatecznie uznana za niepodległe państwo na mocy Protokołu Londyńskiego z lutego 1830 r. Dalsze negocjacje w 1832 r. doprowadziły do ​​Konferencji Londyńskiej i Traktatu Konstantynopolitańskiego, który określił ostateczne granice nowego państwa i ustanowił księcia Ottona. Bawarii jako pierwszy król Grecji.
Pomyślny incydent
Stuletni korpus janczarów w dużej mierze stracił swoją skuteczność militarną do XVII wieku. ©Anonymous
1826 Jun 15

Pomyślny incydent

İstanbul, Türkiye
Na początku XVII wieku korpus janczarów przestał funkcjonować jako elitarna siła militarna, a stał się uprzywilejowaną klasą dziedziczną, a zwolnienie z płacenia podatków stawiało go w obliczu wysoce niekorzystnego w oczach reszty społeczeństwa.Liczba janczarów wzrosła z 20 000 w 1575 r. do 135 000 w 1826 r., około 250 lat później.[37] Wielu z nich nie było żołnierzami, ale nadal pobierało żołd od imperium, zgodnie z nakazami korpusu, ponieważ posiadał on skuteczne weto wobec państwa i przyczyniał się do stałego upadku Imperium Osmańskiego.Każdy sułtan, który próbował zmniejszyć jego status lub władzę, był natychmiast zabijany lub obalony.W miarę jak możliwości i siła rosły w korpusie janczarów, zaczęło ono podważać imperium.Z biegiem czasu stało się jasne, że aby imperium mogło odzyskać pozycję głównej potęgi Europy, musiało zastąpić korpus janczarów nowoczesną armią.Kiedy Mahmud II zaczął tworzyć nową armię i zatrudniać europejskich strzelców, janczarowie zbuntowali się i walczyli na ulicach stolicy osmańskiej, ale przełożony militarny Sipahis zaatakował ich i zmusił ich do powrotu do koszar.Tureccy historycy twierdzą, że liczebne siły przeciwjanczarów obejmowały miejscowych mieszkańców, którzy od lat nienawidzili janczarów.Sułtan poinformował ich, że tworzy nową armię, Sekban-ı Cedit, zorganizowaną i wyszkoloną na wzór nowoczesnych europejskich (i że nowa armia będzie zdominowana przez Turcję).Janczarowie uważali swoją instytucję za kluczową dla dobrobytu Imperium Osmańskiego, zwłaszcza Rumelii, i wcześniej zdecydowali, że nigdy nie pozwolą na jej rozwiązanie.Zatem, zgodnie z przewidywaniami, zbuntowali się, atakując pałac sułtana.Następnie Mahmud II wyciągnął Święty SztandarProroka Mahometa z wnętrza Świętego Trustu, chcąc, aby wszyscy prawdziwi wierzący zebrali się pod nim i w ten sposób wzmocnili sprzeciw wobec janczarów.[38] W wyniku walki koszary janczarów zostały podpalone ogniem artyleryjskim, w wyniku czego zginęło 4000 janczarów;więcej zginęło w ciężkich walkach na ulicach Konstantynopola.Ci, którzy przeżyli, uciekli lub zostali uwięzieni, a ich majątek skonfiskowany przez sułtana.Pod koniec 1826 roku schwytanych janczarów, stanowiących pozostałą część sił, zamordowano przez ścięcie głowy w forcie w Salonikach, który wkrótce zaczęto nazywać „Krwawą Wieżą”.Przywódcy janczarów zostali straceni, a ich majątek skonfiskowany przez sułtana.Młodsi janczarowie zostali wygnani lub uwięzieni.Tysiące janczarów zostało zabitych i tym samym dobiegł końca elitarny zakon.Mahmud II utworzył nowy nowoczesny korpus, Asakir-i Mansure-i Muhammediye („Zwycięscy żołnierze Mahometa”), aby strzec sułtana i zastąpić janczarów.
1828 - 1908
Upadek i modernizacjaornament
Algieria przegrała z Francją
„Afera fanów”, która była pretekstem do inwazji. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1830 Jun 14 - Jul 7

Algieria przegrała z Francją

Algiers, Algeria
Podczas wojen napoleońskich Królestwo Algieru odniosło ogromne korzyści z handlu na Morzu Śródziemnym i masowego importu żywności przez Francję, kupowanej głównie na kredyt.Dey Algieru próbował zaradzić swoim stale malejącym dochodom, podnosząc podatki, czemu sprzeciwiało się miejscowe chłopstwo, zwiększając niestabilność w kraju i prowadząc do wzrostu piractwa przeciwko statkom handlowym z Europy i młodych Stanów Zjednoczonych Ameryki .W 1827 r. Hussein Dey, Dey Algierii, zażądał od Francuzów spłaty 28-letniego długu zaciągniętego w 1799 r. w postaci zakupu żywności dla żołnierzy kampanii napoleońskiej w Egipcie .Konsul francuski Pierre Deval odmówił udzielenia zadowalających deja odpowiedzi, a Hussein Dey w wybuchu gniewu dotknął konsula swoją trzepaczką na muchy.Karol X wykorzystał to jako pretekst do zainicjowania blokady portu w Algierze.Inwazja na Algier rozpoczęła się 5 lipca 1830 r. Bombardowaniem morskim przez flotę pod dowództwem admirała Duperré i lądowaniem wojsk pod dowództwem Louisa Auguste'a Victora de Ghaisne, hrabiego de Bourmont .Francuzi szybko pokonali wojska Husseina Deya, władcy Deylikal, ale opór tubylców był powszechny.Inwazja oznaczała koniec kilkusetletniej regencji Algieru i początek francuskiej Algierii.W 1848 r. Podbite terytoria wokół Algieru zostały podzielone na trzy departamenty, określające terytoria współczesnej Algierii.
Play button
1831 Jan 1 - 1833

Pierwsza wojna egipsko-osmańska

Syria
W 1831 r. Muhammad Ali Pasza zbuntował się przeciwko sułtanowi Mahmudowi II z powodu odmowy przyznania mu namiestnictwa w Wielkiej Syrii i Krecie, co sułtan obiecał mu w zamian za wysłanie pomocy wojskowej w celu stłumienia greckiego buntu (1821–1829). zakończyło się to ostatecznie formalną niepodległością Grecji w 1830 r. Było to kosztowne przedsięwzięcie dla Muhammada Alego Paszy, który stracił flotę w bitwie pod Navarino w 1827 r. W ten sposób rozpoczęła się pierwsza wojnaegipsko -osmańska (1831–1833), podczas której podczas którego wyszkolona we Francji armia Muhammada Alego Paszy pod dowództwem jego syna Ibrahima Paszy pokonała armię osmańską wkraczającą do Anatolii, docierając do miasta Kütahya w odległości 320 km (200 mil) od stolicy, Konstantynopola.Egipt podbił prawie całą Turcję z wyjątkiem Stambułu, gdzie surowa zimowa pogoda zmusiła go do rozbicia obozu w Konyi na tyle długo, aby Wzniosła Porta mogła zawrzeć sojusz z Rosją, a siły rosyjskie przybyły do ​​Anatolii, blokując mu drogę do kapitał.[59] Przybycie potęgi europejskiej okazałoby się zbyt wielkim wyzwaniem dla armii Ibrahima do pokonania.Obawiając się rosnących wpływów Rosji w Imperium Osmańskim i jej potencjału do zakłócenia równowagi sił, naciski francuskie i brytyjskie zmusiły Muhammada Alego i Ibrahima do wyrażenia zgody na Konwencję z Kütahya.Na mocy ugody prowincje syryjskie zostały scedowane na Egipt, a Ibrahim Pasza został generalnym gubernatorem regionu.[60]
Przywrócenie zwierzchnictwa osmańskiego w Egipcie i Lewancie
Tortosa, 23 września 1840, atak łodzi HMS Benbow, Carysfort i Zebra pod dowództwem kapitana JF Rossa, RN ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1839 Jan 1 - 1840

Przywrócenie zwierzchnictwa osmańskiego w Egipcie i Lewancie

Lebanon
Druga wojnaegipsko -osmańska trwała od 1839 do 1840 roku i toczyła się głównie w Syrii.W 1839 roku Imperium Osmańskie ponownie zajęło ziemie utracone na rzecz Muhammada Alego podczas pierwszej wojny osmańsko-egipskiej.Imperium Osmańskie najechało Syrię, ale po porażce w bitwie pod Nezibem znalazło się na skraju upadku.1 lipca flota osmańska popłynęła do Aleksandrii i poddała się Muhammadowi Alemu.Wielka Brytania, Austria i inne narody europejskie pospieszyły z interwencją i zmusiły Egipt do przyjęcia traktatu pokojowego.Od września do listopada 1840 roku połączona flota morska, złożona z okrętów brytyjskich i austriackich, odcięła Ibrahimowi komunikację morską z Egiptem, po czym Brytyjczycy zajęli Bejrut i Akkę.27 listopada 1840 r. odbył się Konwencja Aleksandryjska.Brytyjski admirał Charles Napier osiągnął porozumienie z rządem egipskim, w którym ten porzucił swoje roszczenia wobec Syrii i zwrócił flotę osmańską w zamian za uznanie Muhammada Alego i jego synów za jedynych prawowitych władców Egiptu.[61]
Play button
1839 Jan 1 - 1876

Reformy Tanzimatu

Türkiye
Tanzimat był okresem reform w Imperium Osmańskim, który rozpoczął się wraz z Gülhane Hatt-ı Şerif w 1839 r., a zakończył pierwszą erą konstytucyjną w 1876 r. Era tanzimatu rozpoczęła się nie w celu radykalnej transformacji, ale modernizacji, pragnąc skonsolidować społeczne i polityczne podstawy Imperium Osmańskiego.Charakteryzował się różnymi próbami modernizacji Imperium Osmańskiego i zabezpieczenia jego integralności terytorialnej przed wewnętrznymi ruchami nacjonalistycznymi i zewnętrznymi agresywnymi mocarstwami.Reformy sprzyjały osmanizmowi wśród różnych grup etnicznych Imperium i próbowały powstrzymać falę wzrostu nacjonalizmu w Imperium Osmańskim.Wprowadzono wiele zmian w celu poprawy swobód obywatelskich, ale wielu muzułmanów postrzegało je jako obcy wpływ na świat islamu.Takie postrzeganie skomplikowało reformatorskie wysiłki podejmowane przez państwo.[47] W okresie Tanzimatu seria rządowych reform konstytucyjnych doprowadziła do powstania dość nowoczesnej armii poborowej, reform systemu bankowego, dekryminalizacji homoseksualizmu, zastąpienia prawa religijnego prawem świeckim [48] i cechów nowoczesnymi fabrykami.Osmańskie Ministerstwo Poczty powstało w Konstantynopolu (Stambuł) 23 października 1840 r. [49]
Play button
1853 Oct 16 - 1856 Mar 30

wojna krymska

Crimea
Wojna krymska toczyła się od października 1853 do lutego 1856 między Imperium Rosyjskim a ostatecznie zwycięskim sojuszem Imperium Osmańskiego, Francji , Wielkiej Brytanii i Sardynii-Piemontu.Geopolityczne przyczyny wojny obejmowały upadek Imperium Osmańskiego, ekspansję Imperium Rosyjskiego w poprzednich wojnach rosyjsko-tureckich oraz brytyjską i francuską preferencję zachowania Imperium Osmańskiego w celu utrzymania równowagi sił w Koncercie Europy.Front ustabilizował się w oblężeniu Sewastopola, co wiązało się z brutalnymi warunkami dla wojsk po obu stronach.Sewastopol ostatecznie upadł po jedenastu miesiącach, po tym jak Francuzi zaatakowali Fort Malakoff.Odizolowana i stojąca w obliczu ponurej perspektywy inwazji Zachodu w przypadku kontynuowania wojny, Rosja wystąpiła o pokój w marcu 1856 roku. Francja i Wielka Brytania z zadowoleniem przyjęły rozwój wydarzeń ze względu na niepopularność konfliktu w kraju.Traktat paryski, podpisany 30 marca 1856 r., zakończył wojnę.Zakazał Rosji stacjonowania okrętów wojennych na Morzu Czarnym.Osmańskie państwa wasalne Wołoszczyzny i Mołdawii uzyskały w dużej mierze niepodległość.Chrześcijanie w Imperium Osmańskim uzyskali pewien stopień oficjalnej równości, a Kościół prawosławny odzyskał kontrolę nad spornymi kościołami chrześcijańskimi.Wojna krymska była punktem zwrotnym dla Imperium Rosyjskiego.Wojna osłabiła Cesarską Armię Rosyjską, wyczerpała skarbiec i osłabiła wpływy Rosji w Europie.
Emigracja Tatarów krymskich
Caffa w gruzach po rosyjskiej aneksji Krymu. ©De la Traverse
1856 Mar 30

Emigracja Tatarów krymskich

Crimea
Wojna krymska spowodowała exodus Tatarów krymskich, z których około 200 000 przeniosło się do Imperium Osmańskiego w ramach ciągłych fal emigracji.[62] Pod koniec wojen kaukaskich 90% Czerkiesów zostało poddanych czystkom etnicznym [63] i wygnanych ze swoich ziem na Kaukazie i uciekło do Imperium Osmańskiego [64] , co skutkowało osiedleniem od 500 000 do 700 000 Czerkiesów w Indyk.[65] Niektóre organizacje czerkieskie podają znacznie wyższe liczby, w sumie 1–1,5 miliona deportowanych lub zabitych.Uchodźcy z Tatarów krymskich pod koniec XIX wieku odegrali szczególnie znaczącą rolę w dążeniu do unowocześnienia osmańskiej edukacji i najpierw w promowaniu zarówno panturkizmu, jak i poczucia tureckiego nacjonalizmu.[66]
Konstytucja osmańska z 1876 r
Spotkanie pierwszego parlamentu osmańskiego w 1877 roku ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1876 Jan 1

Konstytucja osmańska z 1876 r

Türkiye
Konstytucja Imperium Osmańskiego, znana również jako Konstytucja z 1876 roku, była pierwszą konstytucją Imperium Osmańskiego.[50] Napisana przez członków Młodych Osmanów, zwłaszcza Midhata Paszy, za panowania sułtana Abdula Hamida II (1876-1909), konstytucja obowiązywała od 1876 do 1878 roku w okresie znanym jako Pierwsza Era Konstytucyjna, a od 1908 do 1922 w drugiej erze konstytucyjnej.Po politycznym upadku Abdula Hamida w incydencie z 31 marca Konstytucja została zmieniona w celu przekazania większej władzy sułtanowi i mianowanemu Senatowi izbie niższej wybieranej w powszechnych wyborach: Izbie Deputowanych.W trakcie swoich studiów w Europie niektórzy członkowie nowej elity osmańskiej doszli do wniosku, że tajemnica sukcesu Europy tkwi nie tylko w jej osiągnięciach technicznych, ale także w jej organizacjach politycznych.Co więcej, sam proces reform wpoił niewielkiej części elit przekonanie, że rząd konstytucyjny byłby pożądanym środkiem powstrzymującym autokrację i zapewniłby jej lepszą możliwość wpływania na politykę.Chaotyczne rządy sułtana Abdülaziza doprowadziły do ​​jego obalenia w 1876 r., a po kilku niespokojnych miesiącach do ogłoszenia konstytucji osmańskiej, której przestrzegania zobowiązał się nowy sułtan Abdul Hamid II.[51]
Play button
1877 Apr 24 - 1878 Mar 3

Niepodległość Bałkanów

Balkans
Wojna rosyjsko-turecka 1877–1878 była konfliktem pomiędzy Imperium Osmańskim a koalicją pod przewodnictwem Imperium Rosyjskiego , obejmującą Bułgarię , Rumunię , Serbię i Czarnogórę .[67] Walczyła na Bałkanach i na Kaukazie, a wywodzi się z rodzącego się XIX-wiecznego nacjonalizmu bałkańskiego.Dodatkowymi czynnikami były rosyjskie cele polegające na odrobieniu strat terytorialnych poniesionych podczas wojny krymskiej w latach 1853–56, ponownym zasiedleniu Morza Czarnego i wsparciu ruchu politycznego próbującego wyzwolić narody bałkańskie spod Imperium Osmańskiego.Koalicja pod przywództwem Rosji wygrała wojnę, spychając Turków aż do bram Konstantynopola, co doprowadziło do interwencji wielkich mocarstw Europy Zachodniej.W rezultacie Rosji udało się zająć prowincje na Kaukazie: Kars i Batum, a także zaanektować region Budjak.Księstwa Rumunii, Serbii i Czarnogóry, z których każde posiadało de facto suwerenność przez kilka lat, formalnie ogłosiły niepodległość od Imperium Osmańskiego.Po prawie pięciu wiekach dominacji osmańskiej (1396–1878) Księstwo Bułgarii wyłoniło się jako autonomiczne państwo bułgarskie, przy wsparciu i interwencji wojskowej Rosji.
Egipt przegrał z Brytyjczykami
Bitwa pod Tel el-Kebir (1882). ©Alphonse-Marie-Adolphe de Neuville
1882 Jul 1 - Sep

Egipt przegrał z Brytyjczykami

Egypt
Brytyjski premier Benjamin Disraeli opowiadał się za przywróceniem terytoriów osmańskich na Półwyspie Bałkańskim podczas Kongresu Berlińskiego, w zamian za to Wielka Brytania przejęła administrację Cypru w 1878 r [. 88] Wielka Brytania wysłała później wojska doEgiptu w 1882 r., aby stłumić Urabi Bunt - sułtan Abdul Hamid II był zbyt paranoiczny, aby zmobilizować własną armię, obawiając się, że doprowadzi to do zamachu stanu.Powstanie zakończyło się wojną anglo-egipską i przejęciem kraju.W ten sposób rozpoczęła się historia Egiptu pod rządami Brytyjczyków.[87] Chociaż interwencja brytyjska miała być krótkotrwała, w rzeczywistości trwała do 1954 r. Egipt był faktycznie kolonią do 1952 r.
Niemiecka Misja Wojskowa
Żołnierze osmańscy w Bułgarii. ©Nikolay Dmitriev
1883 Jan 1

Niemiecka Misja Wojskowa

Türkiye
Pokonany w wojnie rosyjsko-tureckiej (1877–1878) sułtan Abdülhamid II z Imperium Osmańskiego poprosił Niemców o pomoc w reorganizacji armii osmańskiej, tak aby była w stanie oprzeć się postępowi Imperium Rosyjskiego .Wysłano barona von der Goltza.Goltz dokonał pewnych reform, takich jak wydłużenie okresu nauki w szkołach wojskowych i dodanie nowych programów nauczania dla kursów sztabowych w War College.Od 1883 do 1895 roku Goltz szkolił tak zwane „pokolenie Goltza” osmańskich oficerów, z których wielu odegrało wybitne role w osmańskim życiu wojskowym i politycznym.[68] Goltz, który nauczył się płynnie mówić po turecku, był bardzo podziwianym nauczycielem, uważanym przez kadetów za „ojca”, którzy widzieli w nim „inspirację”.[68] Uczęszczanie na jego wykłady, na których starał się indoktrynować swoich studentów swoją filozofią „narodu pod bronią”, było postrzegane przez jego uczniów jako „sprawa dumy i radości”.[68]
Masakry Hamidów
Ormiańskie ofiary masakry grzebane w zbiorowej mogile na cmentarzu Erzerum. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1894 Jan 1 - 1897

Masakry Hamidów

Türkiye
Masakry Hamidian [69,] zwane także masakrami ormiańskimi, były masakrami Ormian w Imperium Osmańskim w połowie lat 90. XIX wieku.Szacowane straty wahały się od 100 000 [70] do 300 000 [71] , co skutkowało 50 000 osieroconych dzieci.[72] Masakry zostały nazwane na cześć sułtana Abdula Hamida II, który starając się utrzymać imperialną domenę upadającego Imperium Osmańskiego, przywrócił panislamizm jako ideologię państwową.[73] Chociaż masakry były wymierzone głównie w Ormian, w niektórych przypadkach przekształciły się one w masowe pogromy antychrześcijańskie, w tym masakry w Diyarbekir, w których, przynajmniej według jednego ze współczesnych źródeł, zginęło również do 25 000 Asyryjczyków.[74]Masakry rozpoczęły się w osmańskim wnętrzu w 1894 roku, zanim stały się bardziej rozpowszechnione w następnych latach.Większość morderstw miała miejsce między 1894 a 1896 rokiem. Masakry zaczęły słabnąć w 1897 roku, po międzynarodowym potępieniu Abdula Hamida.Najostrzejsze środki zostały skierowane przeciwko długo prześladowanej społeczności ormiańskiej, ponieważ jej wezwania do reformy cywilnej i lepszego traktowania zostały zignorowane przez rząd.Turcy nie uwzględniali ofiar ze względu na ich wiek czy płeć, w wyniku czego brutalnie zmasakrowali wszystkie ofiary.[75] Telegraf rozniósł wiadomości o masakrach po całym świecie, co doprowadziło do znacznej ilości relacji z nich w mediach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej.
Play button
1897 Apr 18 - May 20

Wojna grecko-turecka 1897 r

Greece
Wojna osmańsko-grecka z 1897 r. była wojną toczoną pomiędzy Królestwem Grecji a Imperium Osmańskim.Jego bezpośrednią przyczyną był status osmańskiej prowincji Krety, której ludność z większością grecką od dawna pragnęła unii z Grecją.Pomimo zwycięstwa osmańskiego na polu bitwy, w następnym roku (w wyniku interwencji wielkich mocarstw po wojnie) powstało autonomiczne państwo kreteńskie pod zwierzchnictwem osmańskim, którego pierwszym Wysokim Komisarzem został grecki i duński książę Jerzy.Wojna wystawiła grecki personel wojskowy i polityczny na próbę w oficjalnej otwartej wojnie po raz pierwszy od greckiej wojny o niepodległość w 1821 r. Dla Imperium Osmańskiego był to także pierwszy wysiłek wojenny mający na celu przetestowanie zreorganizowanej armii system.Armia osmańska działała pod przewodnictwem niemieckiej misji wojskowej dowodzonej (1883–1895) przez Colmara Freiherra von der Goltza, który zreorganizował armię osmańską po jej klęsce w wojnie rosyjsko-tureckiej 1877–1878 .Konflikt udowodnił, że Grecja była całkowicie nieprzygotowana do wojny.Brakowało planów, fortyfikacji i uzbrojenia, masa korpusu oficerskiego była niedostosowana do jego zadań, a wyszkolenie było niewystarczające.W rezultacie liczebnie przewyższające, lepiej zorganizowane, wyposażone i dowodzone siły osmańskie, składające się głównie z albańskich wojowników z doświadczeniem bojowym, wypchnęły siły greckie na południe od Tesalii i zagroziły Atenom [52] , by przerwać ogień, gdy Wielkie mocarstwa przekonały sułtana do wyrażenia zgody na zawieszenie broni.
1908 - 1922
Porażka i rozwiązanieornament
Play button
1908 Jul 1

Rewolucja Młodych Turków

Türkiye
Komitet Jedności i Postępu (CUP), organizacja ruchu Młodych Turków, zmusił sułtana Abdula Hamida II do przywrócenia konstytucji osmańskiej i odwołania parlamentu, co zapoczątkowało wielopartyjną politykę w Imperium.Od Rewolucji Młodych Turków do końca Imperium oznacza drugą erę konstytucyjną w historii Imperium Osmańskiego.Ponad trzy dekady wcześniej, w 1876 r., monarchia konstytucyjna została ustanowiona pod rządami Abdula Hamida w okresie znanym jako Pierwsza Era Konstytucyjna, która trwała zaledwie dwa lata, zanim Abdul Hamid zawiesił ją i przywrócił sobie autokratyczne uprawnienia.Rewolucja rozpoczęła się wraz z ucieczką członka CUP Ahmeda Niyaziego na albańskie wyżyny.Wkrótce dołączyli do niego İsmail Enver i Eyub Sabri.Nawiązali współpracę z lokalnymi Albańczykami i wykorzystali swoje powiązania w 3. Armii z siedzibą w Salonikach, aby wzniecić wielką rewoltę.Różne skoordynowane zabójstwa związkowców Fedai również przyczyniły się do kapitulacji Abdula Hamida.Wraz z buntem konstytucjonalistów w rumuńskich prowincjach, wywołanym przez CUP, Abdul Hamid skapitulował i ogłosił przywrócenie konstytucji, zwołał parlament i wezwał do wyborów.Po próbie monarchistycznej kontr-rewolucji znanej jako incydent z 31 marca na korzyść Abdula Hamida w następnym roku został obalony, a jego brat Mehmed V wstąpił na tron.
Play button
1911 Sep 29 - 1912 Oct 18

Turcy tracą terytoria Afryki Północnej

Tripoli, Libya
Wojna turecko-włoska toczyła się pomiędzy KrólestwemWłoch a Imperium Osmańskim od 29 września 1911 do 18 października 1912. W wyniku tego konfliktu Włochy zdobyły osmańską Trypolitanię Vilayet, której głównymi podprowincjami były Fezzan, Cyrenajka i sam Trypolis.Terytoria te stały się koloniami włoskiej Trypolitanii i Cyrenajki, które później połączyły się z włoską Libią.Wojna ta była prekursorem I wojny światowej .Członkowie Ligi Bałkańskiej, wyczuwając słabość osmańską i motywowani rodzącym się nacjonalizmem bałkańskim, zaatakowali Imperium Osmańskie w październiku 1912 r., rozpoczynając pierwszą wojnę bałkańską na kilka dni przed zakończeniem wojny włosko-tureckiej.
Play button
1912 Oct 8 - 1913 May 30

Pierwsza wojna bałkańska

Balkan Peninsula
Pierwsza wojna bałkańska trwała od października 1912 do maja 1913 i obejmowała działania Ligi Bałkańskiej (Królestwa Bułgarii , Serbii, Grecji i Czarnogóry ) przeciwko Imperium Osmańskiemu.Połączone armie państw bałkańskich pokonały początkowo słabsze liczebnie (pod koniec konfliktu znacznie przewyższające) i strategicznie niekorzystne armie osmańskie, osiągając szybki sukces.Wojna była kompleksową i całkowitą katastrofą dla Osmanów, którzy stracili 83% swoich terytoriów europejskich i 69% europejskiej populacji.[76] W wyniku wojny Liga zdobyła i podzieliła prawie wszystkie pozostałe terytoria Imperium Osmańskiego w Europie.Późniejsze wydarzenia doprowadziły również do powstania niepodległej Albanii, co rozgniewało Serbów.Tymczasem Bułgaria była niezadowolona z podziału łupów w Macedonii i 16 czerwca 1913 r. zaatakowała swoich byłych sojuszników, Serbię i Grecję, co sprowokowało początek drugiej wojny bałkańskiej.
1913 Osmański zamach stanu
Enver Bey prosi Kâmila Paszy o rezygnację podczas nalotu na Wzniosłą Portę. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1913 Jan 23

1913 Osmański zamach stanu

Türkiye
Osmański zamach stanu w 1913 r. Był zamachem stanu przeprowadzonym w Imperium Osmańskim przez kilku członków Komitetu Unii i Postępu (CUP) pod przewodnictwem Ismaila Envera Beya i Mehmeda Talaata Beya, podczas którego grupa dokonała niespodziewanego nalotu na centralnych budynkach rządu osmańskiego, Sublime Porte.Podczas zamachu stanu minister wojny Nazım Pasza został zamordowany, a wielki wezyr Kâmil Pasza został zmuszony do rezygnacji.Po zamachu rząd wpadł w ręce CUP, obecnie pod przywództwem triumwiratu znanego jako „Trzej Paszy”, w skład którego wchodzą Enver, Talaat i Cemal Pasza.W 1911 r. w opozycji do CUP powstała Partia Wolność i Porozumienie (znana również jako Unia Liberalna lub Ententa Liberalna), partia Kâmila Paszy, która niemal natychmiast wygrała wybory uzupełniające w Konstantynopolu (obecnie Stambuł).[83] Zaniepokojona CUP sfałszowała wybory powszechne w 1912 r. oszustwami wyborczymi i przemocą wobec Wolności i Porozumienia, zyskując przydomek „Wybory Klubów”.[84] W odpowiedzi oficerowie armii Zbawiciela, zwolennicy Wolności i Porozumienia, zdeterminowani, aby zobaczyć upadek CUP, powstali w gniewie i spowodowali upadek powyborczego rządu CUP Mehmeda Saida Paszy.[85] Pod rządami Ahmeda Muhtara Paszy utworzono nowy rząd, który jednak po kilku miesiącach został rozwiązany w październiku 1912 r., po nagłym wybuchu I wojny bałkańskiej i klęsce militarnej.[86]Po uzyskaniu zgody sułtana Mehmeda V na utworzenie nowego rządu pod koniec października 1912 r. Przywódca Wolności i Porozumienia Kâmil Pasza przystąpił do rozmów dyplomatycznych z Bułgarią po nieudanej I wojnie bałkańskiej.[87] W obliczu zbliżającego się bułgarskiego żądania cesji byłej stolicy osmańskiej Adrianopola (dziś i wówczas po turecku znanej jako Edirne) oraz oburzenia wśród tureckiego społeczeństwa i kierownictwa CUP, CUP przeprowadziła 23 stycznia 1913 r. powstrzymał zamach stanu. [87] Po zamachu partie opozycyjne, takie jak Wolność i Porozumienie, zostały poddane ostrym represjom.Nowy rząd kierowany przez Mahmuda Şevketa Paszy przy wsparciu unionistów wycofał Imperium Osmańskie z trwającej konferencji pokojowej w Londynie i wznowił wojnę z państwami bałkańskimi, aby odzyskać Edirne i resztę Rumelii, ale bezskutecznie.Po jego zabójstwie w czerwcu CUP przejmie pełną kontrolę nad imperium, a przywódcy opozycji zostaną aresztowani lub zesłani do Europy.
Play button
1914 Oct 29 - 1918 Oct 30

Imperium Osmańskie w I wojnie światowej

Türkiye
Imperium Osmańskie przystąpiło do I wojny światowej jako jedno z mocarstw centralnych, przeprowadzając 29 października 1914 r. niespodziewany atak na rosyjskie wybrzeże Morza Czarnego, na co Rosja odpowiedziała wypowiedzeniem wojny 2 listopada 1914 r. Siły osmańskie walczyły z Ententą w Bałkany i bliskowschodni teatr I wojny światowej. Mehmed V, sułtan Imperium Osmańskiego, podczas I wojny światowej ogłosił dżihad przeciwko potęgom Potrójnej Ententy [. 77] Deklaracja, w której wezwano muzułmanów do wspierania Osmanów w Entencie obszarach kontrolowanych i na rzecz dżihadu przeciwko „wszystkim wrogom Imperium Osmańskiego, z wyjątkiem mocarstw centralnych” [78] , został pierwotnie sporządzony 11 listopada i po raz pierwszy publicznie odczytany przed dużym tłumem 14 listopada.[77]Plemiona arabskie w Mezopotamii początkowo były entuzjastycznie nastawione do edyktu.Jednak po zwycięstwach Wielkiej Brytanii w kampanii mezopotamskiej w 1914 i 1915 r. entuzjazm opadł, a niektórzy wodzowie, tacy jak Mudbir al-Far'un, przyjęli bardziej neutralne, jeśli nie probrytyjskie stanowisko.[79]Istniały nadzieje i obawy, że nietureccy muzułmanie staną po stronie osmańskiej Turcji, ale według niektórych historyków apel nie „zjednoczył świata muzułmańskiego” [80] , a muzułmanie nie zwrócili się przeciwko swoim niemuzułmańskim dowódcom w sojuszu siły.Jednak inni historycy wskazują na bunt w Singapurze w 1915 r . i utrzymywali, że wezwanie to rzeczywiście wywarło znaczny wpływ na muzułmanów na całym świecie.[81] W artykule z 2017 roku stwierdzono, że deklaracja, podobnie jak wcześniejsza propaganda dżihadu, miała silny wpływ na zdobycie lojalności plemion kurdyjskich, które odegrały główną rolę w ludobójstwie Ormian i Asyryjczyków.[82]Wojna doprowadziła do końca kalifatu, gdy Imperium Osmańskie stanęło po stronie przegranych i poddało się, zgadzając się na „brutalnie karne” warunki.W dniu 30 października 1918 r. podpisano rozejm w Mudros, kończący zaangażowanie Osmanów w I wojnę światową. Jednakże opinia publiczna osmańska miała mylnie pozytywne wrażenia co do surowości warunków zawieszenia broni.Myśleli, że jego warunki były znacznie łagodniejsze niż w rzeczywistości, co było później źródłem niezadowolenia, że ​​alianci zdradzili oferowane warunki.
Play button
1915 Feb 19 - 1916 Jan 9

Kampania Gallipoli

Gallipoli Peninsula, Pazarlı/G
Mocarstwa Ententy, Wielka Brytania , Francja i Imperium Rosyjskie , dążyły do ​​osłabienia Imperium Osmańskiego, jednego z mocarstw centralnych, poprzez przejęcie kontroli nad cieśninami osmańskimi.To naraziłoby osmańską stolicę w Konstantynopolu na bombardowanie przez alianckie pancerniki i odcięłoby ją od azjatyckiej części imperium.Po pokonaniu Turcji Kanał Sueski byłby bezpieczny, a przez Morze Czarne mogłaby zostać otwarta całoroczna trasa dostaw dla aliantów do portów ciepłej wody w Rosji.Podjęta przez aliantów próba forsowania przejścia przez Dardanele w lutym 1915 r. nie powiodła się, po czym nastąpiło lądowanie desantowe na półwyspie Gallipoli w kwietniu 1915 r. W styczniu 1916 r., po ośmiu miesiącach walk, w których zginęło około 250 000 po każdej stronie, kampania Gallipoli została przerwana, a siły inwazyjne wycofane.Była to kosztowna kampania dla mocarstw Ententy i Imperium Osmańskiego, a także dla sponsorów wyprawy, zwłaszcza Pierwszego Lorda Admiralicji (1911–1915), Winstona Churchilla.Kampanię uznano za wielkie zwycięstwo osmańskie.W Turcji uważa się to za decydujący moment w historii państwa, ostatni skok w obronie ojczyzny po wycofaniu się Imperium Osmańskiego.Walka stała się podstawą tureckiej wojny o niepodległość i ogłoszenia Republiki Turcji osiem lat później, z Mustafą Kemalem Atatürkiem, który zyskał rozgłos jako dowódca w Gallipoli, jako założyciel i prezydent.
Play button
1915 Apr 24 - 1916

Ludobójstwo Ormian

Türkiye
Ludobójstwo Ormian było systematycznym niszczeniem narodu ormiańskiego i tożsamości w Imperium Osmańskim podczas I wojny światowej .Pod przewodnictwem rządzącego Komitetu Unii i Postępu (CUP) został on wdrożony przede wszystkim poprzez masowe morderstwo około miliona Ormian podczas marszów śmierci na Pustynię Syryjską oraz wymuszoną islamizację ormiańskich kobiet i dzieci.Przed I wojną światową Ormianie zajmowali chronione, ale podporządkowane miejsce w społeczeństwie osmańskim.Masakry Ormian na dużą skalę miały miejsce w latach 90. XIX wieku i 1909 r. Imperium Osmańskie poniosło szereg porażek militarnych i strat terytorialnych - zwłaszcza wojen bałkańskich w latach 1912–1913 - co wywołało wśród przywódców CUP obawę, że Ormianie, których ojczyzna znajduje się we wschodnich prowincjach, był postrzegany jako serce narodu tureckiego, będzie dążył do niepodległości.Podczas inwazji na terytorium Rosji i Persji w 1914 r. osmańskie siły paramilitarne dokonały masakry miejscowych Ormian.Przywódcy osmańscy uznali pojedyncze oznaki oporu Ormian za dowód powszechnego buntu, chociaż taki bunt nie istniał.Masowe deportacje miały na celu trwałe uniemożliwienie Ormianom autonomii lub niepodległości.24 kwietnia 1915 r. władze osmańskie aresztowały i deportowały z Konstantynopola setki ormiańskich intelektualistów i przywódców.Szacuje się, że na rozkaz Talaata Paszy w latach 1915 i 1916 w marszach śmierci na Pustynię Syryjską wysłano od 800 000 do 1,2 miliona Ormian. Deportowani, napędzani przez eskorty paramilitarne, zostali pozbawieni żywności i wody oraz poddawani rabunkom, gwałtom i masakry.Na Pustyni Syryjskiej ocalałych rozesłano do obozów koncentracyjnych.W 1916 r. zarządzono kolejną falę masakr, w wyniku których do końca roku przeżyło około 200 000 deportowanych.Około 100 000–200 000 ormiańskich kobiet i dzieci zostało przymusowo nawróconych na islam i włączonych do muzułmańskich gospodarstw domowych.Turecki ruch nacjonalistyczny przeprowadził masakry i czystki etniczne na ocalałych Ormianach podczas tureckiej wojny o niepodległość po I wojnie światowej.To ludobójstwo położyło kres ponad dwóm tysiącom lat cywilizacji ormiańskiej.Wraz z masowymi mordami i wypędzeniem syryjskich i greckich prawosławnych chrześcijan umożliwiło to utworzenie etnonacjonalistycznego państwa tureckiego.
Play button
1916 Jun 10 - Oct 25

Arabska rewolta

Syria
Arabska rewolta rozpoczęła się w 1916 roku przy wsparciu Brytyjczyków.Odwróciło losy Osmanów na froncie bliskowschodnim, gdzie wydawało się, że mają przewagę w pierwszych dwóch latach I wojny światowej .Na podstawie korespondencji McMahon – Hussein , porozumienia między rządem brytyjskim a Husseinem bin Alim, Sharifem z Mekki, rewolta została oficjalnie zainicjowana w Mekce 10 czerwca 1916 r. Celem arabskich nacjonalistów było stworzenie jednego zjednoczonego i niezależnego państwa arabskiego państwo rozciągające się od Aleppo w Syrii do Adenu w Jemenie, które Brytyjczycy obiecali uznać.Armia Sharifian dowodzona przez Husseina i Haszymitów, przy wsparciu wojskowym brytyjskich egipskich sił ekspedycyjnych, z powodzeniem walczyła i wypędziła osmańską obecność wojskową z większości Hejaz i Transjordanii.Arabska rewolta jest postrzegana przez historyków jako pierwszy zorganizowany ruch arabskiego nacjonalizmu.Po raz pierwszy zgromadził różne grupy arabskie, których wspólnym celem była walka o niepodległość od Imperium Osmańskiego.
Podział Imperium Osmańskiego
Kapitulacja Jerozolimy Brytyjczykom 9 grudnia 1917 r. Po bitwie o Jerozolimę ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1918 Oct 30 - 1922 Nov 1

Podział Imperium Osmańskiego

Türkiye
Podział Imperium Osmańskiego (30 października 1918 – 1 listopada 1922) był wydarzeniem geopolitycznym, które nastąpiło po I wojnie światowej i zajęciu Stambułu przez wojska brytyjskie , francuskie iwłoskie w listopadzie 1918 roku. mocarstwa sprzymierzone na początku I wojny światowej [91] , w szczególności porozumienie Sykes-Picot, po przystąpieniu Imperium Osmańskiego do Niemiec w celu utworzenia sojuszu osmańsko-niemieckiego.[92] Ogromny konglomerat terytoriów i ludów, który dawniej tworzył Imperium Osmańskie, został podzielony na kilka nowych państw.[93] Imperium Osmańskie było wiodącym państwem islamskim pod względem geopolitycznym, kulturowym i ideologicznym.Podział Imperium Osmańskiego po wojnie doprowadził do zdominowania Bliskiego Wschodu przez mocarstwa zachodnie, takie jak Wielka Brytania i Francja, i zaowocował powstaniem nowoczesnego świata arabskiego i Republiki Turcji .Opór wobec wpływów tych mocarstw wywodził się ze strony Tureckiego Ruchu Narodowego, ale nie rozpowszechnił się w innych państwach postosmańskich aż do okresu gwałtownej dekolonizacji po II wojnie światowej.Po całkowitym upadku rządu osmańskiego jego przedstawiciele podpisali w 1920 r. Traktat z Sèvres, który podzieliłby znaczną część terytorium dzisiejszej Turcji między Francję, Wielką Brytanię, Grecję i Włochy.Turecka wojna o niepodległość zmusiła mocarstwa zachodnioeuropejskie do powrotu do stołu negocjacyjnego przed ratyfikacją traktatu.Mieszkańcy Europy Zachodniej i Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji podpisali i ratyfikowali nowy traktat z Lozanny w 1923 r., Zastępujący traktat z Sèvres i uzgadniający większość kwestii terytorialnych.
Play button
1919 May 19 - 1922 Oct 11

Turecka wojna o niepodległość

Anatolia, Türkiye
Podczas gdy I wojna światowa zakończyła się dla Imperium Osmańskiego zawieszeniem broni w Mudros, mocarstwa sprzymierzone nadal okupowały i przejmowały ziemię dla celów imperialistycznych.W związku z tym osmańscy dowódcy wojskowi odmówili rozkazów zarówno aliantów, jak i rządu osmańskiego, aby poddać się i rozwiązać swoje siły.Kryzys ten osiągnął punkt kulminacyjny, gdy sułtan Mehmed VI wysłał Mustafę Kemala Paszy (Atatürka), szanowanego i wysokiego rangą generała, do Anatolii w celu przywrócenia porządku;jednak Mustafa Kemal stał się aktywistą i ostatecznie przywódcą tureckiego ruchu nacjonalistycznego przeciwko rządowi osmańskiemu, mocarstwom alianckim i mniejszościom chrześcijańskim.Próbując przejąć kontrolę nad próżnią władzy w Anatolii, alianci przekonali greckiego premiera Eleftheriosa Venizelosa do wysłania sił ekspedycyjnych do Anatolii i zajęcia Smyrny (İzmir), rozpoczynając turecką wojnę o niepodległość .Nacjonalistyczny kontrrząd kierowany przez Mustafę Kemala powstał w Ankarze, kiedy stało się jasne, że rząd osmański popiera mocarstwa alianckie.Alianci wkrótce wywarli presję na rząd osmański w Konstantynopolu, aby zawiesił konstytucję, zamknął parlament i podpisał traktat z Sèvres , traktat niekorzystny dla interesów tureckich, który „rząd Ankary” uznał za nielegalny.W następnej wojnie nieregularna milicja pokonała siły francuskie na południu, a niezdemobilizowane jednostki przystąpiły do ​​podziału Armenii z siłami bolszewickimi, co zaowocowało traktatem z Kars (październik 1921).Front zachodni wojny o niepodległość był znany jako wojna grecko-turecka, w której siły greckie początkowo napotkały niezorganizowany opór.Jednak organizacja milicji przez İsmeta Paszy w regularną armię opłaciła się, gdy siły Ankary walczyły z Grekami w bitwach pierwszej i drugiej İnönü.Armia grecka zwyciężyła w bitwie pod Kütahya-Eskişehir i zdecydowała się najechać na nacjonalistyczną stolicę Ankarę, rozciągając swoje linie zaopatrzenia.Turcy powstrzymali swoje postępy w bitwie pod Sakaryą i przeprowadzili kontratak w Wielkiej Ofensywie, która wyparła siły greckie z Anatolii w ciągu trzech tygodni.Wojna skutecznie zakończyła się odzyskaniem Izmiru i kryzysem Chanak, co skłoniło do podpisania kolejnego rozejmu w Mudanyi.Wielkie Zgromadzenie Narodowe w Ankarze zostało uznane za prawowity rząd turecki, które podpisało traktat lozański (lipiec 1923 r.), korzystniejszy dla Turcji niż traktat z Sèvres.Alianci ewakuowali Anatolię i wschodnią Trację, rząd osmański został obalony, a monarchia zniesiona, a Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji (które do dziś pozostaje głównym organem ustawodawczym Turcji) ogłosiło Republikę Turcji 29 października 1923 r. Wraz z wojną ludność wymiana między Grecją a Turcją, podział Imperium Osmańskiego i zniesienie sułtanatu, era osmańska dobiegła końca, a wraz z reformami Atatürka Turcy stworzyli nowoczesne, świeckie państwo narodowe Turcji.3 marca 1924 r. Zniesiono również kalifat osmański.
Zniesienie sułtanatu osmańskiego
Mehmed VI wychodzący tylnymi drzwiami Pałacu Dolmabahçe. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1922 Nov 1

Zniesienie sułtanatu osmańskiego

Türkiye
Zniesienie sułtanatu osmańskiego przez Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji w dniu 1 listopada 1922 r. Zakończyło istnienie Imperium Osmańskiego, które trwało od 1299 r. 11 listopada 1922 r. Na konferencji w Lozannie zwierzchnictwo Wielkiego Zgromadzenia Narodowego sprawowane przez rząd w Angora (obecnie Ankara) nad Turcją została uznana.Ostatni sułtan, Mehmed VI, opuścił osmańską stolicę Konstantynopol (obecnie Stambuł) 17 listopada 1922 r. Sytuacja prawna została ugruntowana wraz z podpisaniem traktatu w Lozannie 24 lipca 1923 r. W marcu 1924 r. kalifat został zniesiony, oznaczający koniec wpływów osmańskich.
1923 Jan 1

Epilog

Türkiye
Imperium Osmańskie było rozległym i potężnym państwem, które istniało przez ponad sześć wieków, od końca XIII do początku XX wieku.W szczytowym okresie kontrolował rozległe terytorium rozciągające się od południowo-wschodniej Europy po Bliski Wschód i Afrykę Północną.Dziedzictwo Imperium Osmańskiego jest złożone i wielopłaszczyznowe, a jego wpływ jest nadal odczuwalny w wielu częściach świata.Jednym z najważniejszych dziedzictwa Imperium Osmańskiego jest jego dziedzictwo kulturowe i intelektualne.Turcy byli wielkimi mecenasami sztuki i literatury, a ich spuściznę można dostrzec we wspaniałej architekturze, muzyce i literaturze regionu.Wiele z najbardziej znanych zabytków Stambułu, takich jak Błękitny Meczet i Pałac Topkapi, zostało zbudowanych w okresie osmańskim.Imperium Osmańskie odegrało również znaczącą rolę w kształtowaniu geopolitycznego krajobrazu Bliskiego Wschodu i Europy.Był ważnym graczem w handlu międzynarodowym i dyplomacji, a jego strategiczne położenie pozwalało wywierać wpływ na sąsiednie regiony.Jednak dziedzictwo Imperium Osmańskiego nie jest pozbawione kontrowersji.Turcy byli znani z brutalnego traktowania mniejszości, zwłaszcza Ormian, Greków i innych wspólnot chrześcijańskich.Dziedzictwo osmańskiego imperializmu i kolonializmu jest nadal odczuwalne w wielu częściach świata, a jego wpływ na polityczną i społeczną dynamikę regionu pozostaje przedmiotem nieustannej debaty i analiz.

Appendices



APPENDIX 1

Ottoman Empire from a Turkish Perspective


Play button




APPENDIX 2

Why didn't the Ottomans conquer Persia?


Play button




APPENDIX 3

Basics of Ottoman Law


Play button




APPENDIX 4

Basics of Ottoman Land Management & Taxation


Play button




APPENDIX 5

Ottoman Pirates


Play button




APPENDIX 6

Ottoman Fratricide


Play button




APPENDIX 7

How an Ottoman Sultan dined


Play button




APPENDIX 8

Harems Of Ottoman Sultans


Play button




APPENDIX 9

The Ottomans


Play button

Characters



Mahmud II

Mahmud II

Sultan of the Ottoman Empire

Suleiman the Magnificent

Suleiman the Magnificent

Sultan of the Ottoman Empire

Mehmed IV

Mehmed IV

Sultan of the Ottoman Empire

Ahmed I

Ahmed I

Sultan of the Ottoman Empire

Mehmed III

Mehmed III

Sultan of the Ottoman Empire

Selim III

Selim III

Sultan of the Ottoman Empire

Mehmed II

Mehmed II

Sultan of the Ottoman Empire

Mehmed V

Mehmed V

Sultan of the Ottoman Empire

Selim I

Selim I

Sultan of the Ottoman Empire

Bayezid II

Bayezid II

Sultan of the Ottoman Empire

Osman II

Osman II

Sultan of the Ottoman Empire

Murad IV

Murad IV

Sultan of the Ottoman Empire

Murad III

Murad III

Sultan of the Ottoman Empire

Mehmed I

Mehmed I

Sultan of Ottoman Empire

Musa Çelebi

Musa Çelebi

Co-ruler during the Ottoman Interregnum

Ahmed III

Ahmed III

Sultan of the Ottoman Empire

Mustafa III

Mustafa III

Sultan of the Ottoman EmpirePadishah

Ibrahim of the Ottoman Empire

Ibrahim of the Ottoman Empire

Sultan of the Ottoman Empire

Orhan

Orhan

Second Sultan of the Ottoman Empire

Abdul Hamid I

Abdul Hamid I

Sultan of the Ottoman Empire

Murad II

Murad II

Sultan of the Ottoman Empire

Abdulmejid I

Abdulmejid I

Sultan of the Ottoman Empire

Mustafa II

Mustafa II

Sultan of the Ottoman Empire

Abdulaziz

Abdulaziz

Sultan of the Ottoman Empire

Bayezid I

Bayezid I

Fourth Sultan of the Ottoman Empire

Koprulu Mehmed Pasa

Koprulu Mehmed Pasa

Grand Vizier of the Ottoman Empire

Mehmed VI

Mehmed VI

Last Sultan of the Ottoman Empire

Murad I

Murad I

Third Sultan of the Ottoman Empire

Abdul Hamid II

Abdul Hamid II

Sultan of the Ottoman Empire

Mustafa IV

Mustafa IV

Sultan of the Ottoman Empire

Osman I

Osman I

Founder of the Ottoman Empire

Footnotes



  1. Kermeli, Eugenia (2009). "Osman I". In goston, Gbor; Bruce Masters (eds.).Encyclopedia of the Ottoman Empire. p.444.
  2. Imber, Colin (2009).The Ottoman Empire, 1300-1650: The Structure of Power(2ed.). New York: Palgrave Macmillan. pp.262-4.
  3. Kafadar, Cemal (1995).Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State. p.16.
  4. Kafadar, Cemal,Between Two Worlds, University of California Press, 1996, p xix. ISBN 0-520-20600-2
  5. Mesut Uyar and Edward J. Erickson,A Military History of the Ottomans: From Osman to Atatrk, (ABC-CLIO, 2009), 29.
  6. Egger, Vernon O. (2008).A History of the Muslim World Since 1260: The Making of a Global Community.Prentice Hall. p.82. ISBN 978-0-13-226969-8.
  7. The Jewish Encyclopedia: a descriptive record of the history, religion, literature, and customs of the Jewish people from the earliest times to the present day,Vol.2 Isidore Singer, Cyrus Adler, Funk and Wagnalls, 1912 p.460
  8. goston, Gbor (2009). "Selim I". In goston, Gbor; Bruce Masters (eds.).Encyclopedia of the Ottoman Empire. pp.511-3. ISBN 9780816062591.
  9. Darling, Linda (1996).Revenue-Raising and Legitimacy: Tax Collection and Finance Administration in the Ottoman Empire, 1560-1660. E.J. Brill. pp.283-299, 305-6. ISBN 90-04-10289-2.
  10. Şahin, Kaya (2013).Empire and Power in the reign of Sleyman: Narrating the Sixteenth-Century Ottoman World. Cambridge University Press. p.10. ISBN 978-1-107-03442-6.
  11. Jelālī Revolts | Turkish history.Encyclopedia Britannica. 2012-10-25.
  12. Inalcik, Halil.An Economic and Social history of the Ottoman Empire 1300-1914. Cambridge: Cambridge University Press, 1994, p.115; 117; 434; 467.
  13. Lewis, Bernard. Ottoman Land Tenure and Taxation in Syria.Studia Islamica. (1979), pp.109-124.
  14. Peirce, Leslie (1993).The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford University Press.
  15. Peirce, Leslie (1988).The Imperial Harem: Gender and Power in the Ottoman Empire, 1520-1656. Ann Arbor, MI: UMI Dissertation Information Service. p.106.
  16. Evstatiev, Simeon (1 Jan 2016). "8. The Qāḍīzādeli Movement and the Revival of takfīr in the Ottoman Age".Accusations of Unbelief in Islam. Brill. pp.213-14. ISBN 9789004307834. Retrieved29 August2021.
  17. Cook, Michael (2003).Forbidding Wrong in Islam: An Introduction. Cambridge University Press. p.91.
  18. Sheikh, Mustapha (2016).Ottoman Puritanism and its Discontents: Ahmad al-Rumi al-Aqhisari and the .Oxford University Press. p.173. ISBN 978-0-19-250809-6. Retrieved29 August2021.
  19. Rhoads Murphey, "Continuity and Discontinuity in Ottoman Administrative Theory and Practice during the Late Seventeenth Century,"Poetics Today14 (1993): 419-443.
  20. Mikaberidze, Alexander (2015).Historical Dictionary of Georgia(2ed.). Rowman Littlefield. ISBN 978-1442241466.
  21. Lord Kinross:Ottoman centuries(translated by Meral Gasıpıralı) Altın Kitaplar, İstanbul,2008, ISBN 978-975-21-0955-1, p.237.
  22. History of the Ottoman Empire and modern Turkeyby Ezel Kural Shaw p. 107.
  23. Mesut Uyar, Edward J. Erickson,A military history of the Ottomans: from Osman to Atatrk, ABC CLIO, 2009, p. 76, "In the end both Ottomans and Portuguese had the recognize the other side's sphere of influence and tried to consolidate their bases and network of alliances."
  24. Dumper, Michael R.T.; Stanley, Bruce E. (2007).Cities of the Middle East and North Africa: a Historical Encyclopedia. ABC-Clio. ISBN 9781576079195.
  25. Shillington, Kevin (2013).Encyclopedia of African History.Routledge. ISBN 9781135456702.
  26. Tony Jaques (2006).Dictionary of Battles and Sieges. Greenwood Press. p.xxxiv. ISBN 9780313335365.
  27. Saraiya Faroqhi (2009).The Ottoman Empire: A Short History. Markus Wiener Publishers. pp.60ff. ISBN 9781558764491.
  28. Palmira Johnson Brummett (1994).Ottoman seapower and Levantine diplomacy in the age of discovery. SUNY Press. pp.52ff. ISBN 9780791417027.
  29. Sevim Tekeli, "Taqi al-Din", in Helaine Selin (1997),Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures,Kluwer Academic Publishers, ISBN 0792340663.
  30. Zaken, Avner Ben (2004). "The heavens of the sky and the heavens of the heart: the Ottoman cultural context for the introduction of post-Copernican astronomy".The British Journal for the History of Science.Cambridge University Press.37: 1-28.
  31. Sonbol, Amira El Azhary (1996).Women, the Family, and Divorce Laws in Islamic History. Syracuse University Press. ISBN 9780815603832.
  32. Hughes, Lindsey (1990).Sophia, Regent of Russia: 1657 - 1704. Yale University Press,p.206.
  33. Davies, Brian (2007).Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe, 1500-1700. Routledge,p.185.
  34. Shapira, Dan D.Y. (2011). "The Crimean Tatars and the Austro-Ottoman Wars". In Ingrao, Charles W.; Samardžić, Nikola; Pesalj, Jovan (eds.).The Peace of Passarowitz, 1718. Purdue University Press,p.135.
  35. Stanford J. Shaw, "The Nizam-1 Cedid Army under Sultan Selim III 1789-1807."Oriens18.1 (1966): 168-184.
  36. David Nicolle,Armies of the Ottoman Empire 1775-1820(Osprey, 1998).
  37. George F. Nafziger (2001).Historical Dictionary of the Napoleonic Era. Scarecrow Press. pp.153-54. ISBN 9780810866171.
  38. Finkel, Caroline (2005).Osman's Dream. John Murray. p.435. ISBN 0-465-02396-7.
  39. Hopkins, Kate (24 March 2006)."Food Stories: The Sultan's Coffee Prohibition". Archived fromthe originalon 20 November 2012. Retrieved12 September2006.
  40. Roemer, H. R. (1986). "The Safavid Period".The Cambridge History of Iran: The Timurid and Safavid Periods. Vol.VI. Cambridge: Cambridge University Press. pp.189-350. ISBN 0521200946,p. 285.
  41. Mansel, Philip(1995).Constantinople: City of the World's Desire, 1453-1924. New York:St. Martin's Press. p.200. ISBN 0719550769.
  42. Gökbilgin, M. Tayyib (2012).Ibrāhīm.Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Brill Online. Retrieved10 July2012.
  43. Thys-Şenocak, Lucienne (2006).Ottoman Women Builders: The Architectural Patronage of Hadice Turhan Sultan. Ashgate. p.89. ISBN 978-0-754-63310-5, p.26 .
  44. Farooqi, Naimur Rahman (2008).Mughal-Ottoman relations: a study of political diplomatic relations between Mughal India and the Ottoman Empire, 1556-1748. Retrieved25 March2014.
  45. Eraly, Abraham(2007),Emperors Of The Peacock Throne: The Saga of the Great Moghuls, Penguin Books Limited, pp.27-29, ISBN 978-93-5118-093-7
  46. Stone, David R.(2006).A Military History of Russia: From Ivan the Terrible to the War in Chechnya. Greenwood Publishing Group, p.64.
  47. Roderic, H. Davison (1990).Essays in Ottoman and Turkish History, 1774-1923 - The Impact of the West.University of Texas Press. pp.115-116.
  48. Ishtiaq, Hussain."The Tanzimat: Secular reforms in the Ottoman Empire"(PDF). Faith Matters.
  49. "PTT Chronology"(in Turkish). PTT Genel Mdrlğ. 13 September 2008. Archived fromthe originalon 13 September 2008. Retrieved11 February2013.
  50. Tilmann J. Röder, The Separation of Powers: Historical and Comparative Perspectives, in: Grote/Röder, Constitutionalism in Islamic Countries (Oxford University Press 2011).
  51. Cleveland, William (2013).A History of the Modern Middle East. Boulder, Colorado: Westview Press. p.79. ISBN 978-0813340487.
  52. Uyar, Mesut;Erickson, Edward J.(23 September 2009).A Military History of the Ottomans: From Osman to Ataturk: From Osman to Ataturk. Santa Barbara, California: ABC-CLIO (published 2009). p.210.
  53. Cleveland, William L. (2004).A history of the modern Middle East. Michigan University Press. p.65. ISBN 0-8133-4048-9.
  54. ^De Bellaigue, Christopher (2017).The Islamic Enlightenment: The Struggle Between Faith and Reason- 1798 to Modern Times. New York: Liveright Publishing Corporation. p.227. ISBN 978-0-87140-373-5.
  55. Stone, Norman (2005)."Turkey in the Russian Mirror". In Mark Erickson, Ljubica Erickson (ed.).Russia War, Peace And Diplomacy: Essays in Honour of John Erickson. Weidenfeld Nicolson. p.97. ISBN 978-0-297-84913-1.
  56. "The Serbian Revolution and the Serbian State".staff.lib.msu.edu.Archivedfrom the original on 10 October 2017. Retrieved7 May2018.
  57. Plamen Mitev (2010).Empires and Peninsulas: Southeastern Europe Between Karlowitz and the Peace of Adrianople, 1699-1829. LIT Verlag Mnster. pp.147-. ISBN 978-3-643-10611-7.
  58. L. S. Stavrianos, The Balkans since 1453 (London: Hurst and Co., 2000), pp. 248-250.
  59. Trevor N. Dupuy. (1993). "The First Turko-Egyptian War."The Harper Encyclopedia of Military History. HarperCollins Publishers, ISBN 978-0062700568, p. 851
  60. P. Kahle and P.M. Holt. (2012) Ibrahim Pasha.Encyclopedia of Islam, Second Edition. ISBN 978-9004128040
  61. Dupuy, R. Ernest; Dupuy, Trevor N. (1993).The Harper Encyclopedia of Military History: From 3500 B.C. to the Present. New York: HarperCollins Publishers. ISBN 0-06-270056-1,p.851.
  62. Williams, Bryan Glynn (2000)."Hijra and forced migration from nineteenth-century Russia to the Ottoman Empire".Cahiers du Monde Russe.41(1): 79-108.
  63. Memoirs of Miliutin, "the plan of action decided upon for 1860 was to cleanse [ochistit'] the mountain zone of its indigenous population", per Richmond, W.The Northwest Caucasus: Past, Present, and Future. Routledge. 2008.
  64. Richmond, Walter (2008).The Northwest Caucasus: Past, Present, Future. Taylor Francis US. p.79. ISBN 978-0-415-77615-8.Archivedfrom the original on 14 January 2023. Retrieved20 June2015.the plan of action decided upon for 1860 was to cleanse [ochistit'] the mountain zone of its indigenous population
  65. Amjad M. Jaimoukha (2001).The Circassians: A Handbook. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-312-23994-7.Archivedfrom the original on 14 January 2023. Retrieved20 June2015.
  66. Stone, Norman "Turkey in the Russian Mirror" pp. 86-100 fromRussia War, Peace and Diplomacyedited by Mark Ljubica Erickson, Weidenfeld Nicolson: London, 2004 p. 95.
  67. Crowe, John Henry Verinder (1911)."Russo-Turkish Wars". In Chisholm, Hugh (ed.).Encyclopædia Britannica. Vol.23 (11thed.). Cambridge University Press. pp.931-936, see page 931 para five.
  68. Akmeșe, Handan NezirThe Birth of Modern Turkey The Ottoman Military and the March to World I, London: I.B. Tauris page 24.
  69. Armenian:Համիդյան ջարդեր,Turkish:Hamidiye Katliamı,French:Massacres hamidiens)
  70. Dictionary of Genocide, By Paul R. Bartrop, Samuel Totten, 2007, p. 23
  71. Akçam, Taner(2006)A Shameful Act: The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibilityp. 42, Metropolitan Books, New York ISBN 978-0-8050-7932-6
  72. "Fifty Thousand Orphans made So by the Turkish Massacres of Armenians",The New York Times, December 18, 1896,The number of Armenian children under twelve years of age made orphans by the massacres of 1895 is estimated by the missionaries at 50.000.
  73. Akçam 2006, p.44.
  74. Angold, Michael (2006), O'Mahony, Anthony (ed.),Cambridge History of Christianity, vol.5. Eastern Christianity, Cambridge University Press, p.512, ISBN 978-0-521-81113-2.
  75. Cleveland, William L. (2000).A History of the Modern Middle East(2nded.). Boulder, CO: Westview. p.119. ISBN 0-8133-3489-6.
  76. Balkan Savaşları ve Balkan Savaşları'nda Bulgaristan, Sleyman Uslu
  77. Aksakal, Mustafa(2011)."'Holy War Made in Germany'? Ottoman Origins of the 1914 Jihad".War in History.18(2): 184-199.
  78. Ldke, Tilman (17 December 2018)."Jihad, Holy War (Ottoman Empire)".International Encyclopedia of the First World War. Retrieved19 June2021.
  79. Sakai, Keiko (1994)."Political parties and social networks in Iraq, 1908-1920"(PDF).etheses.dur.ac.uk. p.57.
  80. Lewis, Bernard(19 November 2001)."The Revolt of Islam".The New Yorker.Archivedfrom the original on 4 September 2014. Retrieved28 August2014.
  81. A. Noor, Farish(2011). "Racial Profiling' Revisited: The 1915 Indian Sepoy Mutiny in Singapore and the Impact of Profiling on Religious and Ethnic Minorities".Politics, Religion Ideology.1(12): 89-100.
  82. Dangoor, Jonathan (2017)."" No need to exaggerate " - the 1914 Ottoman Jihad declaration in genocide historiography, M.A Thesis in Holocaust and Genocide Studies".
  83. Finkel, C., 2005, Osman's Dream, Cambridge: Basic Books, ISBN 0465023975, p. 273.
  84. Tucker, S.C., editor, 2010, A Global Chronology of Conflict, Vol. Two, Santa Barbara: ABC-CLIO, LLC, ISBN 9781851096671, p. 646.
  85. Halil İbrahim İnal:Osmanlı Tarihi, Nokta Kitap, İstanbul, 2008 ISBN 978-9944-1-7437-4p 378-381.
  86. Prof.Yaşar Ycel-Prof Ali Sevim:Trkiye tarihi IV, AKDTYKTTK Yayınları, 1991, pp 165-166
  87. Thomas Mayer,The Changing Past: Egyptian Historiography of the Urabi Revolt, 1882-1982(University Presses of Florida, 1988).
  88. Taylor, A.J.P.(1955).The Struggle for Mastery in Europe, 1848-1918. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-822101-2, p.228-254.
  89. Roger Crowley, Empires of the Sea, faber and faber 2008 pp.67-69
  90. Partridge, Loren (14 March 2015).Art of Renaissance Venice, 1400 1600. Univ of California Press. ISBN 9780520281790.
  91. Paul C. Helmreich,From Paris to Sèvres: The Partition of the Ottoman Empire at the Peace Conference of 1919-1920(Ohio University Press, 1974) ISBN 0-8142-0170-9
  92. Fromkin,A Peace to End All Peace(1989), pp. 49-50.
  93. Roderic H. Davison; Review "From Paris to Sèvres: The Partition of the Ottoman Empire at the Peace Conference of 1919-1920" by Paul C. Helmreich inSlavic Review, Vol. 34, No. 1 (Mar. 1975), pp. 186-187

References



Encyclopedias

  • Ágoston, Gábor; Masters, Bruce, eds.(2009). Encyclopedia of the Ottoman Empire.New York: Facts On File. ISBN 978-0-8160-6259-1.


Surveys

  • Baram, Uzi and Lynda Carroll, editors. A Historical Archaeology of the Ottoman Empire: Breaking New Ground (Plenum/Kluwer Academic Press, 2000)
  • Barkey, Karen. Empire of Difference: The Ottomans in Comparative Perspective. (2008) 357pp Amazon.com, excerpt and text search
  • Davison, Roderic H. Reform in the Ottoman Empire, 1856–1876 (New York: Gordian Press, 1973)
  • Deringil, Selim. The Well-Protected Domains: Ideology and the Legitimation of Power in the Ottoman Empire, 1876–1909 (London: IB Tauris, 1998)
  • Faroqhi, Suraiya. The Ottoman Empire: A Short History (2009) 196pp
  • Faroqhi, Suraiya. The Cambridge History of Turkey (Volume 3, 2006) excerpt and text search
  • Faroqhi, Suraiya and Kate Fleet, eds. The Cambridge History of Turkey (Volume 2 2012) essays by scholars
  • Finkel, Caroline (2005). Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire, 1300–1923. Basic Books. ISBN 978-0-465-02396-7.
  • Fleet, Kate, ed. The Cambridge History of Turkey (Volume 1, 2009) excerpt and text search, essays by scholars
  • Imber, Colin (2009). The Ottoman Empire, 1300–1650: The Structure of Power (2 ed.). New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-57451-9.
  • Inalcik, Halil. The Ottoman Empire, the Classical Age: 1300–1600. Hachette UK, 2013. [1973]
  • Kasaba, Resat, ed. The Cambridge History of Turkey (vol 4 2008) excerpt and text search vol 4 comprehensive coverage by scholars of 20th century
  • Dimitri Kitsikis, L'Empire ottoman, Presses Universitaires de France, 3rd ed.,1994. ISBN 2-13-043459-2, in French
  • McCarthy, Justin. The Ottoman Turks: An Introductory History to 1923 1997
  • McMeekin, Sean. The Berlin-Baghdad Express: The Ottoman Empire and Germany's Bid for World Power (2010)
  • Pamuk, Sevket. A Monetary History of the Ottoman Empire (1999). pp. 276
  • Quataert, Donald. The Ottoman Empire, 1700–1922 (2005) ISBN 0-521-54782-2.
  • Shaw, Stanford J., and Ezel Kural Shaw. History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Vol. 1, 1977.
  • Somel, Selcuk Aksin. Historical Dictionary of the Ottoman Empire. (2003). 399 pp.
  • Uyar, Mesut; Erickson, Edward (2009). A Military History of the Ottomans: From Osman to Atatürk. ISBN 978-0-275-98876-0.


The Early Ottomans (1300–1453)

  • Kafadar, Cemal (1995). Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State. University of California Press. ISBN 978-0-520-20600-7.
  • Lindner, Rudi P. (1983). Nomads and Ottomans in Medieval Anatolia. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 0-933070-12-8.
  • Lowry, Heath (2003). The Nature of the Early Ottoman State. Albany: SUNY Press. ISBN 0-7914-5636-6.
  • Zachariadou, Elizabeth, ed. (1991). The Ottoman Emirate (1300–1389). Rethymnon: Crete University Press.
  • İnalcık Halil, et al. The Ottoman Empire: the Classical Age, 1300–1600. Phoenix, 2013.


The Era of Transformation (1550–1700)

  • Abou-El-Haj, Rifa'at Ali (1984). The 1703 Rebellion and the Structure of Ottoman Politics. Istanbul: Nederlands Historisch-Archaeologisch Instituut te İstanbul.
  • Howard, Douglas (1988). "Ottoman Historiography and the Literature of 'Decline' of the Sixteenth and Seventeenth Century". Journal of Asian History. 22: 52–77.
  • Kunt, Metin İ. (1983). The Sultan's Servants: The Transformation of Ottoman Provincial Government, 1550–1650. New York: Columbia University Press. ISBN 0-231-05578-1.
  • Peirce, Leslie (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-508677-5.
  • Tezcan, Baki (2010). The Second Ottoman Empire: Political and Social Transformation in the Early Modern World. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-41144-9.
  • White, Joshua M. (2017). Piracy and Law in the Ottoman Mediterranean. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-1-503-60252-6.


to 1830

  • Braude, Benjamin, and Bernard Lewis, eds. Christians and Jews in the Ottoman Empire: The Functioning of a Plural Society (1982)
  • Goffman, Daniel. The Ottoman Empire and Early Modern Europe (2002)
  • Guilmartin, John F., Jr. "Ideology and Conflict: The Wars of the Ottoman Empire, 1453–1606", Journal of Interdisciplinary History, (Spring 1988) 18:4., pp721–747.
  • Kunt, Metin and Woodhead, Christine, ed. Süleyman the Magnificent and His Age: The Ottoman Empire in the Early Modern World. 1995. 218 pp.
  • Parry, V.J. A History of the Ottoman Empire to 1730 (1976)
  • Şahin, Kaya. Empire and Power in the Reign of Süleyman: Narrating the Sixteenth-Century Ottoman World. Cambridge University Press, 2013.
  • Shaw, Stanford J. History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Vol I; Empire of Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire 1290–1808. Cambridge University Press, 1976. ISBN 978-0-521-21280-9.


Post 1830

  • Ahmad, Feroz. The Young Turks: The Committee of Union and Progress in Turkish Politics, 1908–1914, (1969).
  • Bein, Amit. Ottoman Ulema, Turkish Republic: Agents of Change and Guardians of Tradition (2011) Amazon.com
  • Black, Cyril E., and L. Carl Brown. Modernization in the Middle East: The Ottoman Empire and Its Afro-Asian Successors. 1992.
  • Erickson, Edward J. Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War (2000) Amazon.com, excerpt and text search
  • Gürkan, Emrah Safa: Christian Allies of the Ottoman Empire, European History Online, Mainz: Institute of European History, 2011. Retrieved 2 November 2011.
  • Faroqhi, Suraiya. Subjects of the Sultan: Culture and Daily Life in the Ottoman Empire. (2000) 358 pp.
  • Findley, Carter V. Bureaucratic Reform in the Ottoman Empire: The Sublime Porte, 1789–1922 (Princeton University Press, 1980)
  • Fortna, Benjamin C. Imperial Classroom: Islam, the State, and Education in the Late Ottoman Empire. (2002) 280 pp.
  • Fromkin, David. A Peace to End All Peace: The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East (2001)
  • Gingeras, Ryan. The Last Days of the Ottoman Empire. London: Allen Lane, 2023.
  • Göçek, Fatma Müge. Rise of the Bourgeoisie, Demise of Empire: Ottoman Westernization and Social Change. (1996). 220 pp.
  • Hanioglu, M. Sukru. A Brief History of the Late Ottoman Empire (2008) Amazon.com, excerpt and text search
  • Inalcik, Halil and Quataert, Donald, ed. An Economic and Social History of the Ottoman Empire, 1300–1914. 1995. 1026 pp.
  • Karpat, Kemal H. The Politicization of Islam: Reconstructing Identity, State, Faith, and Community in the Late Ottoman State. (2001). 533 pp.
  • Kayali, Hasan. Arabs and Young Turks: Ottomanism, Arabism, and Islamism in the Ottoman Empire, 1908–1918 (1997); CDlib.org, complete text online
  • Kieser, Hans-Lukas, Margaret Lavinia Anderson, Seyhan Bayraktar, and Thomas Schmutz, eds. The End of the Ottomans: The Genocide of 1915 and the Politics of Turkish Nationalism. London: I.B. Tauris, 2019.
  • Kushner, David. The Rise of Turkish Nationalism, 1876–1908. 1977.
  • McCarthy, Justin. The Ottoman Peoples and the End of Empire. Hodder Arnold, 2001. ISBN 0-340-70657-0.
  • McMeekin, Sean. The Ottoman Endgame: War, Revolution and the Making of the Modern Middle East, 1908-1923. London: Allen Lane, 2015.
  • Miller, William. The Ottoman Empire, 1801–1913. (1913), Books.Google.com full text online
  • Quataert, Donald. Social Disintegration and Popular Resistance in the Ottoman Empire, 1881–1908. 1983.
  • Rodogno, Davide. Against Massacre: Humanitarian Interventions in the Ottoman Empire, 1815–1914 (2011)
  • Shaw, Stanford J., and Ezel Kural Shaw. History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Vol. 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey, 1808–1975. (1977). Amazon.com, excerpt and text search
  • Toledano, Ehud R. The Ottoman Slave Trade and Its Suppression, 1840–1890. (1982)


Military

  • Ágoston, Gábor (2005). Guns for the Sultan: Military Power and the Weapons Industry in the Ottoman Empire. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0521843133.
  • Aksan, Virginia (2007). Ottoman Wars, 1700–1860: An Empire Besieged. Pearson Education Limited. ISBN 978-0-582-30807-7.
  • Rhoads, Murphey (1999). Ottoman Warfare, 1500–1700. Rutgers University Press. ISBN 1-85728-389-9.


Historiography

  • Emrence, Cern. "Three Waves of Late Ottoman Historiography, 1950–2007," Middle East Studies Association Bulletin (2007) 41#2 pp 137–151.
  • Finkel, Caroline. "Ottoman History: Whose History Is It?," International Journal of Turkish Studies (2008) 14#1 pp 1–10. How historians in different countries view the Ottoman Empire
  • Hajdarpasic, Edin. "Out of the Ruins of the Ottoman Empire: Reflections on the Ottoman Legacy in South-eastern Europe," Middle Eastern Studies (2008) 44#5 pp 715–734.
  • Hathaway, Jane (1996). "Problems of Periodization in Ottoman History: The Fifteenth through the Eighteenth Centuries". The Turkish Studies Association Bulletin. 20: 25–31.
  • Kırlı, Cengiz. "From Economic History to Cultural History in Ottoman Studies," International Journal of Middle East Studies (May 2014) 46#2 pp 376–378 DOI: 10.1017/S0020743814000166
  • Mikhail, Alan; Philliou, Christine M. "The Ottoman Empire and the Imperial Turn," Comparative Studies in Society & History (2012) 54#4 pp 721–745. Comparing the Ottomans to other empires opens new insights about the dynamics of imperial rule, periodization, and political transformation
  • Pierce, Leslie. "Changing Perceptions of the Ottoman Empire: The Early Centuries," Mediterranean Historical Review (2004) 49#1 pp 6–28. How historians treat 1299 to 1700