تاریخ گرجستان

فرهنگ شولاوری- شومو که از اواخر هزاره هفتم قبل از میلاد تا اوایل هزاره پنجم پیش از میلاد شکوفا شد، ^[1] یک تمدن اولیه نوسنگی/نئولیتیک ^[2] بود که در منطقه ای متمرکز بود که اکنون گرجستان، آذربایجان ، ارمنستان و بخش هایی از آن را در بر می گیرد. شمال ایران .این فرهنگ به دلیل پیشرفت های قابل توجه در کشاورزی و اهلی کردن حیوانات مورد توجه است، ^[3] و آن را به یکی از اولین نمونه های جوامع کشاورزی مستقر در قفقاز تبدیل می کند.یافته‌های باستان‌شناسی از سایت‌های Shulaveri-Shomu جامعه‌ای را نشان می‌دهد که عمدتاً به کشاورزی وابسته است، که مشخصه آن کشت غلات و پرورش حیوانات اهلی مانند بز، گوسفند، گاو، خوک و سگ از مراحل اولیه آن است.^[4] این گونه‌های اهلی، تغییر از شکار-جمع‌آوری به کشاورزی و دامداری را به‌عنوان پایه اصلی اقتصادشان پیشنهاد می‌کنند.علاوه بر این، مردم شولاوری-شومو برخی از اولین سیستم های مدیریت آب منطقه، از جمله کانال های آبیاری را برای حمایت از فعالیت های کشاورزی خود توسعه دادند.با وجود این پیشرفت‌ها، شکار و ماهیگیری همچنان نقش مهمی در استراتژی معیشتی آن‌ها ایفا می‌کرد، البته نقشی کمتر در مقایسه با کشاورزی و دامداری.سکونتگاه های شولاوری- شومو در سراسر رودخانه کورا میانی، دره آرارات و دشت نخجوان متمرکز شده است.این جوامع معمولاً بر روی تپه‌های مصنوعی، معروف به تِل، از لایه‌های بقایای مستقر مستمر تشکیل شده بودند.اکثر سکونتگاه ها شامل سه تا پنج روستا بودند که وسعت هر یک به طور کلی کمتر از 1 هکتار بوده و ده ها تا صدها نفر را در خود جای داده است.استثناهای قابل توجهی مانند Khramis Didi Gora تا 4 یا 5 هکتار را پوشش می دهد که احتمالاً چندین هزار نفر را در خود جای داده است.برخی از سکونتگاه های شولاوری- شومو با سنگرهایی مستحکم شده بودند که ممکن است اهداف دفاعی یا آیینی داشته باشند.معماری درون این سکونتگاه‌ها شامل ساختمان‌های خشتی گلی با اشکال مختلف مدور، بیضی یا نیمه‌بیضی و سقف‌های گنبدی بود.این سازه ها عمدتاً یک طبقه و یک اتاق بودند که ساختمان های بزرگتر (قطر 2 تا 5 متر) برای فضاهای زندگی و ساختمان های کوچکتر (قطر 1 تا 2 متر) برای ذخیره سازی مورد استفاده قرار می گرفتند.ورودی ها معمولاً درهای باریکی بودند و برخی از طبقات با اخرای قرمز رنگ آمیزی شده بودند.دودکش های سقفی نور و تهویه را تامین می کردند و سطل های کوچک سفالی نیمه زیرزمینی برای نگهداری غلات یا ابزار معمول بود.در ابتدا، جوامع شولاوری - شومو ظروف سرامیکی کمی داشتند که از بین النهرین وارد می شد تا زمانی که تولید محلی در حدود 5800 سال قبل از میلاد آغاز شد.آثار باستانی این فرهنگ شامل سفال های دست ساز با تزئینات حکاکی شده، تیغه های ابسیدین، برین، خراش ها و ابزارهای ساخته شده از استخوان و شاخ است.حفاری‌های باستان‌شناسی همچنین اقلام فلزی و بقایای گیاهانی مانند گندم، جو و انگور را به همراه استخوان‌های حیوانات از خوک‌ها، بزها، سگ‌ها و گاوها کشف کرده‌اند که نشان‌دهنده یک استراتژی معیشتی متنوع است که با شیوه‌های کشاورزی نوظهور تکمیل شده است.شراب سازی اولیهدر منطقه شولاوری در جنوب شرقی جمهوری گرجستان، به ویژه در نزدیکی گاداچریلی گورا در نزدیکی روستای ایمیری، باستان شناسان نخستین شواهدی از انگورهای اهلی شده در حدود 6000 سال قبل از میلاد را کشف کردند.^[5] شواهد بیشتر در مورد حمایت از شیوه‌های اولیه شراب‌سازی از تجزیه و تحلیل شیمیایی باقی‌مانده‌های آلی موجود در کوزه‌های سفالی با ظرفیت بالا در سایت‌های مختلف Shulaveri-Shomu می‌آیند.این کوزه ها که قدمت آنها به اوایل هزاره ششم قبل از میلاد باز می گردد، گمان می رود برای تخمیر، بلوغ و سرو شراب استفاده می شده است.این کشف نه تنها سطح پیشرفته تولید سرامیک در فرهنگ را برجسته می کند، بلکه منطقه را به عنوان یکی از اولین مراکز شناخته شده برای تولید شراب در خاور نزدیک معرفی می کند.^[6]

فرهنگ تریالتی-وانادزور در اواخر هزاره سوم و اوایل هزاره دوم پیش از میلاد، ^[7] در منطقه تریالتی گرجستان و اطراف وانادزور، ارمنستان، شکوفا شد.محققان احتمال داده اند که این فرهنگ در وابستگی های زبانی و فرهنگی خود هندواروپایی بوده است.^[8]این فرهنگ به دلیل چندین پیشرفت و عملکرد فرهنگی قابل توجه است.سوزاندن سوزاندن به عنوان یک رسم تدفین متداول پدیدار شد که نشان دهنده آیین های در حال تکامل مرتبط با مرگ و زندگی پس از مرگ است.معرفی سفال های منقوش در این دوره حاکی از پیشرفت در بیان هنری و تکنیک های صنایع دستی است.علاوه بر این، تغییری در متالورژی رخ داد که برنز مبتنی بر قلع غالب شد، که نشان‌دهنده پیشرفت فناوری در ساخت ابزار و سلاح است.فرهنگ تریالتی-ونادزور همچنین میزان قابل توجهی از پیوند با سایر مناطق خاور نزدیک را نشان می دهد که مشابهت در فرهنگ مادی نشان می دهد.به عنوان مثال، دیگ یافت شده در تریالتی شباهت زیادی به دیگ کشف شده در گور شفت 4 در Mycenae در یونان دارد که نشان دهنده سطح تماس یا تأثیرات مشترک بین این مناطق دوردست است.علاوه بر این، اعتقاد بر این است که این فرهنگ به فرهنگ لچاشن-متسامور توسعه یافته است و احتمالاً در شکل گیری کنفدراسیون هایاسا-آزی، همانطور که در متون هیتی ذکر شده، و مشکی، که توسط آشوری ها به آن اشاره شده است، کمک کرده است.

فرهنگ کلخی، از دوران نوسنگی تا عصر آهن، در غرب گرجستان، به ویژه در منطقه تاریخی کولخیس متمرکز بود.این فرهنگ به دوره های پروتو-کلشی (2700-1600 قبل از میلاد) و کلشی باستان (1600-700 قبل از میلاد) تقسیم می شود.آثار مسی و برنزی متعددی که به دلیل تولید و صنعت پیشرفته مفرغ شناخته شده است، در گورهای مناطقی مانند آبخازیا، مجموعه‌های کوه سوخومی، ارتفاعات راچا و دشت‌های کولچی کشف شده است.در طی آخرین مراحل فرهنگ کلشی، تقریباً در قرن هشتم تا ششم قبل از میلاد، گورهای دسته جمعی رایج شد که حاوی اقلام برنزی نشان دهنده تجارت خارجی بود.این دوره همچنین شاهد افزایش تولید سلاح و ابزار کشاورزی، در کنار شواهدی از استخراج مس در راچا، آبخازیا، سوانتی و آجارا بود.کلشی ها اجداد گرجی های مدرن غربی، از جمله گروه هایی مانند مگرلی ها، لازها و سوان ها به حساب می آیند.

فرهنگ کلشی، تمدن برجسته عصر برنز، در شرق منطقه دریای سیاه قرار داشت و در عصر برنز میانه ظهور کرد.ارتباط نزدیکی با فرهنگ کوبانی همسایه داشت.در پایان هزاره دوم پیش از میلاد، برخی از مناطق در کلخیس توسعه شهری قابل توجهی را تجربه کردند.در طول عصر برنز متاخر، که قرن پانزدهم تا هشتم قبل از میلاد را در بر می گرفت، کلخی ها در ذوب فلز و ریخته گری سرآمد بودند، ^[10] که در ابزارهای کشاورزی پیچیده خود مشهود است.دشت های حاصلخیز و آب و هوای معتدل منطقه، شیوه های کشاورزی پیشرفته را تقویت کرد.نام «کلخیس» در اسناد تاریخی در اوایل قرن هشتم پیش از میلاد آمده است که توسط شاعر یونانی Eumelus of Corinth به عنوان «Κολχίδα» ^[11] و حتی پیش از آن در اسناد اورارتویی به عنوان «Qulḫa» یاد شده است.پادشاهان اورارتویی به فتح کلخیس در حدود سال های 744 یا 743 قبل از میلاد اشاره کردند، اندکی قبل از اینکه قلمروهای خود به دست امپراتوری آشور نو بیفتد.کلخیس منطقه ای متنوع بود که قبایل متعددی در امتداد ساحل دریای سیاه در آن زندگی می کردند.اینها شامل Machelones، Heniochi، Zydretae، Lazi، Chalybes، Tibareni/Tubal، Mossynoeci، Macrones، Moschi، Marres، Apsilae، Abasci، Sanigae، Coraxi، Coli، Melanchlaeni، Geloni، و Soani (Suani) بودند.منابع باستانی روایت‌های مختلفی از منشأ این قبایل ارائه می‌دهند که نشان دهنده یک ملیله قومی پیچیده است.قاعده فارسیقبایل جنوب کلخیس، یعنی ماکرون ها، موسچی ها و مارس ها به عنوان ساتراپی نوزدهم در امپراتوری هخامنشی ادغام شدند.^[12] قبایل شمالی تسلیم ایران شدند و هر پنج سال 100 دختر و 100 پسر را به دربار ایران می فرستادند.^[13] در سال 400 قبل از میلاد، پس از اینکه ده هزار نفر به تراپز رسیدند، آنها کلشی ها را در نبرد شکست دادند.روابط تجاری و اقتصادی گسترده امپراتوری هخامنشی به طور قابل توجهی بر کلخیز تأثیر گذاشت و توسعه اقتصادی-اجتماعی آن را در دوره تسلط ایران سرعت بخشید.با وجود این، کلخیس بعداً حکومت ایران را سرنگون کرد و یک دولت مستقل فدراسیونی با کارتلی-ایبریا تشکیل داد که از طریق فرمانداران سلطنتی به نام اسکپتوخی اداره می شد.شواهد اخیر حاکی از آن است که کلخیز و ایبریا همسایه آن بخشی از امپراتوری هخامنشی و احتمالاً تحت ساتراپی ارمنی بودند.^[14]تحت قانون پونتیکدر سال 83 قبل از میلاد، میتریدات ششم از پونتوس قیام را در کلخیس سرکوب کرد و متعاقباً این منطقه را به پسرش، میتریداتس کرستوس، اعطا کرد، که بعداً به دلیل سوء ظن به توطئه علیه پدرش اعدام شد.در طول جنگ سوم میتریداتیک، پسر دیگری به نام ماچارس، هر دو به پادشاهی بسفر و کلخیس منصوب شد، اگرچه حکومت او کوتاه بود.پس از شکست میتریدات ششم توسط نیروهای رومی در سال 65 قبل از میلاد، ژنرال رومی پومپیوس کنترل کلخیز را به دست گرفت.پومپه رئیس محلی اولتاسیس را دستگیر کرد و آریستارخوس را به عنوان سلسله منطقه از سال 63 تا 47 قبل از میلاد منصوب کرد.با این حال، پس از سقوط پومپیوس، فارناس دوم، پسر دیگر میتریدات ششم، از مشغله‌های ژولیوس سزار در مصر برای بازپس گیری کلخیس، ارمنستان و بخش‌هایی از کاپادوکیه استفاده کرد.اگرچه او در ابتدا نماینده سزار، Gnaeus Domitius Calvinus را شکست داد، موفقیت فارناس کوتاه مدت بود.کلخیس بعداً توسط پولمون اول، پسر زنون، به عنوان بخشی از قلمروهای ترکیبی پونتوس و پادشاهی بوسپور اداره شد.پس از مرگ پولمون در سال 8 قبل از میلاد، همسر دوم او، پیتودوریدا از پونتوس، کنترل کلخیس و پونتوس را حفظ کرد، اگرچه پادشاهی بسپور را از دست داد.پسر آنها، پولمون دوم از پونتوس، توسط امپراتور نرون مجبور به کناره گیری از سلطنت در سال 63 پس از میلاد شد که منجر به الحاق پونتوس و کلخیس به استان روم غلاطیه و بعداً به کاپادوکیه در سال 81 پس از میلاد شد.پس از این جنگ‌ها، بین سال‌های 60 تا 40 قبل از میلاد، سکونت‌گاه‌های یونانی در امتداد سواحل مانند Phasis و Dioscurias برای بازیابی تلاش کردند و ترابوزون به عنوان مرکز اقتصادی و سیاسی جدید منطقه ظاهر شد.تحت حکومت رومدر طول اشغال رومیان بر مناطق ساحلی، کنترل به شدت اعمال نمی شد، که نشان دهنده قیام نافرجام به رهبری آنیسیتوس در پونتوس و کلخیس در سال 69 پس از میلاد بود.قبایل محلی کوهستانی مانند سوانتی و هنیوچی، در حالی که به برتری روم اعتراف می کردند، عملاً پادشاهی های خودمختار را حفظ کردند و به حملات خود به مناطق پست ادامه دادند.رویکرد رومی به حکمرانی در زمان امپراتور هادریان تکامل یافت، که به دنبال درک بهتر و مدیریت پویایی های مختلف قبیله ای از طریق مأموریت های اکتشافی مشاور خود آرین در حدود 130-131 پس از میلاد بود.گزارش‌های آریان در «پریپلوس دریای اگزین» به تفصیل قدرت نوسانی در میان قبایلی مانند لاز، سانی و آپسیله را نشان می‌دهد، که دومی‌ها شروع به تثبیت قدرت تحت پادشاهی با نام تحت تأثیر رومی، جولیانوس کردند.مسیحیت در حدود قرن اول شروع به هجوم به منطقه کرد، که توسط شخصیت هایی مانند اندرو رسول و دیگران معرفی شد، با تغییرات قابل توجهی در شیوه های فرهنگی مانند آداب و رسوم تدفین که در قرن سوم ظهور کرد.با وجود این، بت پرستی محلی و سایر اعمال مذهبی مانند اسرار میترایی تا قرن چهارم تسلط داشتند.لازیکا، که قبلاً از سال 66 قبل از میلاد به عنوان پادشاهی اگریسی شناخته می شد، نمونه ای از روابط پیچیده منطقه با رم است، که به عنوان یک دولت تابعه پس از لشکرکشی های قفقازی روم تحت رهبری پومپیوس آغاز شد.پادشاهی با چالش‌هایی مانند یورش‌های گوتیک در سال 253 پس از میلاد مواجه شد که با حمایت نظامی روم دفع شد، که نشان‌دهنده اتکای مداوم، هرچند پیچیده، بر حفاظت و نفوذ رومیان در منطقه است.

Diauehi، یک اتحادیه قبیله ای واقع در شمال شرقی آناتولی، ویژگی برجسته ای در منابع تاریخی آشوری و اورارتویی عصر آهن دارد.^[9] اغلب آن را با دایانی قبلی می شناسند که در کتیبه یونجالو مربوط به سال سوم پادشاهی آشور تیگلات پیلسر اول (1118 پ.در اوایل قرن هشتم پیش از میلاد، دیاوهی توجه قدرت منطقه‌ای رو به رشد اورارتو را به خود جلب کرد.تحت فرمانروایی منوآ (810–785 پ.فتح اورارتویی ها، اوتوپورسی، پادشاه دیائوهی را مجبور به خراج گزاری کرد و او را ملزم به پرداخت خراج به طلا و نقره کرد.جانشین منوآ، آرگیشتی اول (785–763 پ.اوتوپورسی در ازای جان خود مجبور به پرداخت خراج قابل توجهی از جمله فلزات مختلف و دام شد.

گسترش روم به منطقه قفقاز در اواخر قرن دوم قبل از میلاد آغاز شد و مناطقی مانند آناتولی و دریای سیاه را هدف قرار داد.تا سال 65 قبل از میلاد، جمهوری روم پادشاهی پونتوس را که شامل کلخیس (گرجستان غربی امروزی) بود، نابود کرد و آن را به امپراتوری روم ادغام کرد.این منطقه بعداً به استان روم لازیکوم تبدیل شد.به طور همزمان، در شرق تر، پادشاهی ایبریا به دلیل اهمیت استراتژیک و تهدید مداوم قبایل کوهستانی محلی، به یک دولت تابع روم تبدیل شد و از استقلال قابل توجهی برخوردار شد.علی‌رغم اشغال قلعه‌های اصلی در امتداد ساحل توسط رومیان، کنترل آنها بر منطقه تا حدودی آرام بود.در سال 69 پس از میلاد، قیام قابل توجهی به رهبری آنیسیتوس در پونتوس و کلخیس قدرت روم را به چالش کشید اما در نهایت شکست خورد.در طی چند قرن بعد، قفقاز جنوبی به عنوان بخشی از جنگ های طولانی روم و ایران، به میدان نبرد روم و بعداً بیزانس علیه قدرت های ایرانی، در درجه اول اشکانیان و سپس ساسانیان تبدیل شد.مسیحیت در اوایل قرن اول در منطقه گسترش یافت و به طور قابل توجهی تحت تأثیر شخصیت هایی مانند سنت اندرو و سنت سیمون زیلوت قرار گرفت.با وجود این، عقاید بت پرستی و میترایی محلی تا قرن چهارم رایج بود.در طول قرن اول، فرمانروایان ایبری مانند میحدرات اول (58-106 پس از میلاد) موضع مساعدی نسبت به روم نشان دادند و امپراتور وسپاسیان در سال 75 پس از میلاد، متسختا را به عنوان نشانه ای از حمایت مستحکم کرد.قرن دوم، ایبریا تحت فرمان پادشاه فارسمان دوم کولی، موقعیت خود را تقویت کرد و به استقلال کامل از روم دست یافت و اراضی را از ارمنستان در حال زوال بازپس گرفت.پادشاهی در این دوره از اتحاد قوی با روم برخوردار بود.با این حال، در قرن سوم، سلطه به قبیله لازی منتقل شد و منجر به تأسیس پادشاهی لازیکا، همچنین به نام اگریسی شد، که بعداً رقابت قابل توجهی بین بیزانس و ساسانیان را تجربه کرد، که در جنگ لازی ها (542-562 پس از میلاد) به اوج خود رسید. .در اواخر قرن سوم، روم مجبور بود حاکمیت ساسانیان را بر مناطقی مانند آلبانی قفقاز و ارمنستان به رسمیت بشناسد، اما در سال 300 پس از میلاد، امپراتوران اورلیان و دیوکلتیان دوباره کنترل خود را بر جایی که گرجستان کنونی است به دست گرفتند.لازیکا خودمختاری به دست آورد و در نهایت پادشاهی مستقل لازیکا-اگریسی را تشکیل داد.در سال 591 پس از میلاد، بیزانس و ایران ایبریا را تقسیم کردند، تفلیس تحت کنترل پارس و متسختا تحت کنترل بیزانس قرار گرفت.آتش بس در اوایل قرن هفتم فروپاشید و باعث شد شاهزاده ایبری استفانوز اول (حدود 590-627) در سال 607 میلادی با ایران متحد شود تا سرزمین های ایبری را دوباره متحد کند.با این حال، لشکرکشی‌های امپراطور هراکلیوس در سال 628 پس از میلاد، تسلط رومیان را تا زمان فتح اعراب در نیمه دوم قرن هفتم تثبیت کرد.پس از نبرد سباستوپلیس در سال 692 پس از میلاد و غارت سباستوپلیس (سوخومی امروزی) توسط فاتح عرب مروان دوم در سال 736 پس از میلاد، حضور روم/بیزانس به طور قابل توجهی در منطقه کاهش یافت و پایان نفوذ روم در گرجستان را نشان داد.

لازیکا که در اصل بخشی از پادشاهی باستانی کلخیس بود، در حدود قرن اول پیش از میلاد به دنبال تجزیه کلخیس و ظهور واحدهای قبایلی- قلمرو خودمختار، به عنوان یک پادشاهی متمایز ظهور کرد.به طور رسمی، لازیکا در سال 131 پس از میلاد، زمانی که به آن خودمختاری نسبی در امپراتوری روم اعطا شد، شکلی از استقلال را به دست آورد و تا اواسط قرن سوم به یک پادشاهی ساختارمندتر تبدیل شد.در طول تاریخ خود، لازیکا عمدتاً به عنوان یک پادشاهی راهبردی تابع بیزانس بود، اگرچه در طول جنگ لازیک برای مدت کوتاهی تحت کنترل ایرانیان ساسانی قرار گرفت، یک کشمکش مهم که تا حدی ناشی از اختلافات اقتصادی بر سر انحصارات روم در منطقه بود.این انحصارها تجارت آزاد را که برای اقتصاد لازیکا حیاتی بود، مختل کرد.پادشاهی به تجارت فعال با پونتوس و بوسفر (در کریمه)، صادرات چرم، خز، سایر مواد خام و بردگان مشغول بود.در عوض، لازیکا نمک، نان، شراب، پارچه های مجلل و سلاح وارد کرد.جنگ لازیک اهمیت استراتژیک و اقتصادی لازیکا را برجسته کرد، که در تقاطع راه‌های تجاری مهم قرار داشت و امپراتوری‌های بزرگ با آن رقابت داشتند.در قرن هفتم، پادشاهی در نهایت توسط فتوحات مسلمانان تسخیر شد، اما توانست نیروهای عرب را با موفقیت در قرن هشتم دفع کند.متعاقباً، لازیکا در حدود سال 780 بخشی از پادشاهی نوظهور آبخازیا شد که بعداً به تشکیل پادشاهی متحد گرجستان در قرن یازدهم کمک کرد.

منشأ خط گرجی مبهم است و به طور گسترده در میان محققان، چه از گرجستان و چه در خارج از کشور مورد بحث است.قدیمی‌ترین خط تأیید شده، آسومتاورولی، به قرن پنجم پس از میلاد برمی‌گردد و خط‌های دیگری در قرن‌های بعدی توسعه یافتند.اکثر محققان پیدایش این خط را به مسیحی شدن ایبریا ، پادشاهی گرجستانی باستانی کارتلی، ^[15] مرتبط می‌دانند و حدس می‌زنند که این خط زمانی بین تغییر دین پادشاه میریان سوم در سال 326 یا 337 پس از میلاد و کتیبه‌های بیر الکوت در سال 430 میلادی ایجاد شده است.در ابتدا، این خط توسط راهبان در گرجستان و فلسطین برای ترجمه کتاب مقدس و سایر متون مسیحی به گرجی استفاده می شد.یک سنت دیرینه گرجی نشان می دهد که منشاء الفبای پیش از مسیحیت بوده است و به پادشاه فارنواز اول از قرن سوم پیش از میلاد اعتبار آن را ایجاد کرده است.^[16] با این حال، این روایت افسانه‌ای تلقی می‌شود و شواهد باستان‌شناختی آن را تایید نمی‌کند، و بسیاری آن را پاسخی ملی‌گرایانه به ادعاهای منشأ خارجی الفبا می‌دانند.این بحث به دخالت روحانیون ارمنی، به ویژه مسروپ ماشتوتس، که به طور سنتی به عنوان خالق الفبای ارمنی شناخته می شود، گسترش می یابد.برخی منابع ارمنی قرون وسطایی ادعا می‌کنند که ماشتوتس الفبای آلبانیایی گرجی و قفقازی را نیز توسعه داده است، اگرچه این مورد توسط اکثر دانشمندان گرجستانی و برخی از دانشگاهیان غربی که قابل اعتماد بودن این گزارش‌ها را زیر سوال می‌برند مورد اعتراض قرار می‌دهد.تأثیرات اصلی بر خط گرجی نیز موضوع بحث علمی است.در حالی که برخی معتقدند که این خط از الفبای یونانی یا سامی مانند آرامی الهام گرفته شده است، ^[17] مطالعات اخیر بر شباهت بیشتر آن به الفبای یونانی، به ویژه در ترتیب و ارزش عددی حروف تأکید می‌کند.علاوه بر این، برخی از محققان پیشنهاد می‌کنند که نمادهای فرهنگی گرجی یا نشانگرهای قبیله پیش از مسیحیت ممکن است بر حروف خاصی از الفبا تأثیر گذاشته باشند.

مسیحی شدن ایبریا، پادشاهی باستانی گرجستان معروف به کارتلی، در اوایل قرن چهارم به دلیل تلاش های سنت نینو آغاز شد.میریان سوم، پادشاه ایبریا، مسیحیت را دین دولتی اعلام کرد، که منجر به تغییر فرهنگی و مذهبی قابل توجهی از بت‌های سنتی چند خدایی و انسان‌نما معروف به «خدایان کارتلی» شد.این حرکت یکی از اولین پذیرش ملی مسیحیت را نشان داد و ایبریا را در کنار ارمنستان به عنوان یکی از اولین مناطقی قرار داد که رسماً این دین را پذیرفت.تغییر دین پیامدهای اجتماعی و فرهنگی عمیقی داشت و بر ارتباطات پادشاهی با جهان گسترده‌تر مسیحیت، به ویژه سرزمین مقدس، تأثیر گذاشت.این امر با افزایش حضور گرجستان در فلسطین، که توسط شخصیت هایی مانند پیتر ایبری و کشف کتیبه های گرجی در صحرای یهودیه و سایر مکان های تاریخی برجسته شد، نشان داده شد.موقعیت استراتژیک ایبریا بین امپراتوری های روم و ساسانی ، آن را به یک بازیگر مهم در جنگ های نیابتی آنها تبدیل کرد که بر مانورهای دیپلماتیک و فرهنگی آن تأثیر گذاشت.ایبریا علیرغم پذیرفتن دینی مرتبط با امپراتوری روم، پیوندهای فرهنگی قوی با جهان ایران داشت که بازتابی از ارتباطات دیرینه آن از طریق تجارت، جنگ و ازدواج های درونی از دوره هخامنشیان بود.روند مسیحیت نه تنها یک تغییر دینی بلکه یک دگرگونی چند قرنی بود که به پیدایش هویت گرجی متمایز کمک کرد.این انتقال شاهد گرجی شدن تدریجی شخصیت های کلیدی، از جمله سلطنت، و جایگزینی رهبران کلیساهای خارجی با گرجی های بومی تا اواسط قرن ششم بود.با این حال، یونانی‌ها ، ایرانی‌ها ، ارمنی‌ها و سوری‌ها تا این دوره به تأثیرگذاری بر اداره و توسعه کلیسای گرجستان ادامه دادند.

مبارزه ژئوپلیتیکی برای کنترل بر پادشاهی های گرجستان، به ویژه پادشاهی ایبریا، یکی از جنبه های اصلی رقابت بین امپراتوری بیزانس و ایران ساسانی بود که به قرن سوم بازمی گردد.در اوایل عهد ساسانیان، در زمان سلطنت شاه شاپور اول (240-270)، ساسانیان ابتدا حکومت خود را در ایبریا تأسیس کردند و یک شاهزاده ایرانی از خاندان میهران، معروف به میریان سوم، را در حدود سال 284 بر تخت نشاندند. سلسله چوسروید آغاز شد که تا قرن ششم بر ایبریا حکومت کردند.نفوذ ساسانیان در سال 363 هنگامی که شاه شاپور دوم به ایبریا حمله کرد و آسپاکورس دوم را به عنوان دست نشانده خود برگزید، تقویت شد.این دوره الگویی را نشان داد که در آن پادشاهان ایبری اغلب فقط قدرت اسمی را در اختیار داشتند و کنترل واقعی اغلب بین بیزانسی ها و ساسانیان تغییر می کرد.در سال 523، شورش ناموفق گرجی‌ها به رهبری گورگن، این حکومت آشفته را برجسته کرد و به وضعیتی منجر شد که کنترل ایرانی‌ها مستقیم‌تر بود و سلطنت محلی عمدتاً نمادین بود.وضعیت اسمی پادشاهی ایبری در دهه 520 آشکارتر شد و در سال 580 پس از مرگ شاه باکور سوم، تحت فرمانروایی هرمزد چهارم (578-590) ایران، رسماً پایان یافت.سپس ایبریا به یک استان مستقیم ایرانی تبدیل شد که توسط مرزبانان منصوب اداره می شد و عملاً کنترل ایران را رسمیت می داد.حکومت مستقیم ایران مالیات های سنگینی را تحمیل کرد و زرتشتی را ترویج کرد و باعث نارضایتی قابل توجهی در میان اشراف غالب مسیحی ایبری شد.در سال 582، این اشراف از موریس امپراتور روم شرقی کمک خواستند که مداخله نظامی کرد.در سال 588 موریس گوارام اول گوارامیدها را نه به عنوان پادشاه بلکه با عنوان کوروپالات به عنوان فرمانروای ایبریا منصوب کرد که نشان دهنده نفوذ بیزانس است.معاهده بیزانسی-ساسانی در سال 591 حکومت ایبری را مجدداً تنظیم کرد و پادشاهی تفلیس را به طور رسمی به حوزه نفوذ روم و ساسانی تقسیم کرد و متسختا تحت کنترل بیزانس قرار گرفت.این ترتیب دوباره تحت رهبری استفان یکم (استفانوز اول) تغییر کرد که در تلاش برای اتحاد مجدد ایبریا با ایران متحد شد.با این حال، این تغییر جهت گیری منجر به مرگ او در طی حمله هراکلیوس امپراتور بیزانس در سال 626، در بحبوحه جنگ گسترده بیزانس و ساسانی در 602-628 شد.در سال های 627-628، نیروهای بیزانسی در بیشتر مناطق گرجستان تسلط یافتند، وضعیتی که تا زمانی که فتوحات مسلمانان چشم انداز سیاسی منطقه را تغییر داد، باقی ماند.

در سال 580 پس از میلاد، مرگ پادشاه ایبریا، باکور سوم، یک پادشاهی متحد در قفقاز، منجر به تغییرات سیاسی مهمی شد.امپراتوری ساسانی در زمان امپراتور هرمزد چهارم از این موقعیت استفاده کرد و سلطنت ایبری را لغو کرد و ایبریا را به استانی ایرانی تبدیل کرد که توسط یک مرزپان اداره می شد.این انتقال توسط اشراف ایبری بدون مقاومت قابل توجه پذیرفته شد و خانواده سلطنتی به سنگرهای ارتفاعات خود عقب نشینی کردند.حکومت پارسیان مالیات های سنگینی وضع کرد و دین زرتشتی را ترویج کرد که در منطقه عمدتاً مسیحی مورد انزجار قرار گرفت.در پاسخ، در سال 582 پس از میلاد، اشراف ایبری از موریس امپراتور روم شرقی کمک خواستند، که لشکرکشی را علیه ایران آغاز کرد.در سال 588 پس از میلاد، موریس از نصب گوارام اول گوارامیدها به عنوان رهبر جدید ایبریا، نه به عنوان پادشاه، بلکه به عنوان یک شاهزاده رئیس با عنوان کوروپالات، که افتخار بیزانسی بود، حمایت کرد.قرارداد بیزانس و ساسانی در سال 591 میلادی رسماً این ترتیب را به رسمیت شناخت، اما ایبریا را به مناطق تحت تأثیر هر دو امپراتوری تقسیم کرد که در اطراف شهر تفلیس قرار داشت.این دوره نشانه ظهور اشراف سلسله ای در ایبریا، تحت نظارت اسمی قسطنطنیه بود.شاهزادگان رئیس، اگرچه تأثیرگذار بودند، اما در اختیارات خود توسط دوک های محلی مستقر، که دارای منشورهایی از سوی حاکمان ساسانی و بیزانسی بودند، محدود می شدند.هدف حفاظت از بیزانس محدود کردن تأثیرات ساسانی و بعداً اسلامی در قفقاز بود.با این حال، وفاداری شاهزادگان ایبری در نوسان بود و گاهی اوقات تسلط قدرت های منطقه ای را به عنوان یک استراتژی سیاسی به رسمیت می شناختند.استفان اول، جانشین گوارام، در تلاش برای متحد کردن ایبریا به ایران بیعت کرد، حرکتی که در سال 626 پس از میلاد در جریان حمله هراکلیوس امپراتور بیزانس به قیمت جان او تمام شد.پس از طناب کشی بیزانس و ایران، فتوحات اعراب در دهه 640 سیاست ایبری را پیچیده تر کرد.اگرچه خانه خسرویید طرفدار بیزانس در ابتدا احیا شد، آنها به زودی مجبور به تصدیق فرمانروایی خلافت اموی شدند.در دهه 680، شورش های ناموفق علیه حکومت اعراب منجر به کاهش حکومت چوسرویدها شد که به کاختی محدود شد.در دهه 730، کنترل اعراب با استقرار یک امیر مسلمان در تفلیس تثبیت شد و گوارامیدها را که برای حفظ هر گونه اقتدار قابل توجهی تلاش می کردند، جابجا کردند.گوارامیدها در نهایت بین سالهای 748 تا 780 جای خود را به نرسیانیان دادند و در سال 786 در پی سرکوب شدید اشراف گرجی توسط نیروهای عرب از صحنه سیاسی ناپدید شدند.زوال گوارامیدها و چوسرویدها زمینه را برای ظهور خاندان باگراتید فراهم کرد.آشوت اول که حکومت خود را در حدود سال 786/813 آغاز کرد، از این خلاء بهره برد.تا سال 888، آدارناسه اول از باگراتیدها کنترل منطقه را به دست گرفت و با اعلام خود به عنوان پادشاه گرجستان، دوره ای از احیای و گسترش فرهنگی را نوید داد و در نتیجه قدرت سلطنتی گرجستان را بازگرداند.

دوره فرمانروایی اعراب در گرجستان، که در زبان محلی به عنوان "Araboba" شناخته می شود، از اولین تهاجمات اعراب در اواسط قرن هفتم تا شکست نهایی امارت تفلیس توسط پادشاه داوود چهارم در سال 1122 ادامه یافت. بر خلاف سایر مناطق تحت تأثیر فتوحات مسلمانان. ، ساختارهای فرهنگی و سیاسی گرجستان نسبتاً دست نخورده باقی ماندند.مردم گرجستان تا حد زیادی ایمان مسیحی خود را حفظ کردند و اشراف بر شاه نشین های خود کنترل داشتند، در حالی که حاکمان عرب عمدتاً بر گرفتن خراج تمرکز داشتند که اغلب برای اجرای آن تلاش می کردند.با این حال، منطقه به دلیل لشکرکشی های مکرر نظامی، ویرانی های قابل توجهی را تجربه کرد و خلفا در بیشتر این دوران نفوذ خود را بر پویایی داخلی گرجستان حفظ کردند.تاریخ حکومت اعراب در گرجستان به طور معمول به سه دوره اصلی تقسیم می شود:1. اوایل تسخیر اعراب (645-736) : این دوره با اولین ظهور ارتش های عرب در حدود سال 645 در زمان خلافت امویان آغاز شد و با تأسیس امارت تفلیس در سال 736 به پایان رسید. کنترل سیاسی بر سرزمین های گرجستان.2. امارت تفلیس (736-853) : در این مدت، امارت تفلیس بر تمام گرجستان شرقی کنترل داشت.این مرحله زمانی پایان یافت که خلافت عباسی در سال 853 تفلیس را برای سرکوب شورش امیر محلی ویران کرد و این پایان سلطه گسترده اعراب در منطقه بود.3. زوال حکومت اعراب (853-1122) : پس از ویرانی تفلیس، قدرت امارت رو به زوال رفت و به تدریج جایگاه خود را نسبت به دولت های نوظهور مستقل گرجستان از دست داد.امپراتوری بزرگ سلجوقی سرانجام در نیمه دوم قرن یازدهم جایگزین اعراب به عنوان نیروی مسلط در خاورمیانه شد.با وجود این، تفلیس تا زمان آزادسازی آن توسط پادشاه داوود چهارم در سال 1122 تحت حاکمیت اعراب باقی ماند.فتوحات اولیه اعراب (645-736)در اوایل قرن هفتم، سلطنت ایبریا، که بیشتر گرجستان کنونی را پوشش می‌داد، به طرز ماهرانه‌ای از چشم‌انداز سیاسی پیچیده تحت سلطه امپراتوری بیزانس و ساسانی عبور کرد.با تغییر وفاداری در صورت لزوم، ایبریا موفق شد درجه ای از استقلال را حفظ کند.این توازن ظریف در سال 626 زمانی که امپراتور بیزانس هراکلیوس به تفلیس حمله کرد و آدارناسه اول از سلسله Chosroid طرفدار بیزانس را به کار گرفت، تغییر کرد و دوره ای از نفوذ قابل توجه بیزانس را نشان داد.با این حال، ظهور خلافت مسلمانان و فتوحات بعدی آن در سراسر خاورمیانه به زودی این وضعیت موجود را مختل کرد.اولین تهاجمات اعراب به گرجستان کنونی بین سالهای 642 و 645 و در خلال فتح اعراب بر ایران رخ داد و تفلیس در سال 645 به دست اعراب افتاد. اگرچه این منطقه در استان جدید آرمینیا ادغام شد، اما حاکمان محلی در ابتدا سطحی از آن را حفظ کردند. خودمختاری مشابه آنچه تحت نظارت بیزانس و ساسانی داشتند.سال‌های اولیه حکومت اعراب با بی‌ثباتی سیاسی در داخل خلافت، که برای حفظ کنترل بر سرزمین‌های وسیع خود تلاش می‌کرد، مشخص شد.ابزار اصلی اقتدار اعراب در منطقه، تحمیل جزیه بود، مالیاتی که از غیرمسلمانان اخذ می‌شد و نماد تسلیم در برابر حکومت اسلامی بود و در برابر تهاجمات بیشتر یا اقدامات تنبیهی محافظت می‌کرد.در ایبریا، مانند ارمنستان همسایه، شورش ها علیه این خراج مکرر بود، به ویژه زمانی که خلافت نشانه هایی از ضعف داخلی را نشان داد.قیام مهمی در سال های 681–682 به رهبری آدارناسه دوم رخ داد.این شورش، که بخشی از ناآرامی های گسترده تر در سراسر قفقاز بود، سرانجام سرکوب شد.آدارناسه کشته شد و اعراب گوارام دوم را از سلسله رقیب گوارامید برگزیدند.در این دوره، اعراب مجبور بودند با دیگر قدرت‌های منطقه‌ای، به‌ویژه امپراتوری بیزانس و خزرها - کنفدراسیونی از قبایل نیمه‌کوچ‌نشین ترک، مبارزه کنند.در حالی که خزرها در ابتدا با بیزانس علیه ایران متحد شده بودند، بعدها با کمک به اعراب در سرکوب شورش گرجستان در سال 682، نقشی دوگانه ایفا کردند. به ویژه توسط خزرها از شمال.امپراتوری بیزانس، با هدف بازگرداندن نفوذ خود بر ایبریا، بر تقویت کنترل خود بر مناطق ساحلی دریای سیاه مانند آبخازیا و لازیکا تمرکز کرد، مناطقی که هنوز اعراب به آن دسترسی ندارند.در سال 685، امپراتور ژوستینیان دوم با خلیفه مذاکره کرد و بر سر تصرف مشترک ایبریا و ارمنستان توافق کرد.با این حال، این ترتیب کوتاه مدت بود، زیرا پیروزی اعراب در نبرد سباستوپلیس در سال 692 به طور قابل توجهی پویایی منطقه را تغییر داد و منجر به موج جدیدی از فتوحات اعراب شد.در حدود سال 697، اعراب پادشاهی لازیکا را تحت سلطه خود درآوردند و دامنه نفوذ خود را تا دریای سیاه گسترش دادند و وضعیت موجود جدیدی را ایجاد کردند که به نفع خلافت و تقویت حضور آن در منطقه بود.امارت تفلیس (736-853)در دهه 730، خلافت اموی به دلیل تهدیدات خزرها و تماس های مداوم بین حاکمان محلی مسیحی و بیزانس، کنترل خود را بر گرجستان تشدید کرد.در زمان خلیفه هشام بن عبدالملک و فرماندار مروان بن محمد، لشکرکشی‌های تهاجمی علیه گرجی‌ها و خزرها آغاز شد که تأثیر قابل‌توجهی بر گرجستان گذاشت.اعراب امارتی در تفلیس تأسیس کردند که به دلیل بی ثباتی سیاسی در خلیفه همچنان با مقاومت اشراف محلی و کنترل نوسانی روبرو بود.در اواسط قرن هشتم، خلافت عباسی جایگزین بنی امیه شد و حکومت ساختارمندتر و اقدامات سخت گیرانه تری را برای تأمین خراج و اجرای حکومت اسلامی، به ویژه تحت رهبری ولی خزیمه بن خاظم، به ارمغان آورد.با این حال، عباسیان با شورش هایی به ویژه از سوی شاهزادگان گرجستان مواجه شدند که آنها را خونین سرکوب کردند.در این دوره، خانواده باگرایونی، که احتمالاً اصالتاً ارمنی بودند، در غرب گرجستان به شهرت رسیدند و یک پایگاه قدرت در تائو-کلرجتی ایجاد کردند.علیرغم حاکمیت اعراب، آنها توانستند خودمختاری قابل توجهی را به دست آورند و از درگیری های جاری عربی و بیزانسی و اختلافات داخلی بین اعراب سود ببرند.در اوایل قرن نهم، امارت تفلیس استقلال خود را از خلافت عباسی اعلام کرد، که منجر به درگیری‌های بیشتر باگریونی‌ها شد که نقشی محوری در این مبارزات قدرت داشتند.در سال 813، آشوت اول از سلسله باگریونی، حکومت ایبریا را با به رسمیت شناختن خلافت و بیزانس بازگرداند.منطقه شاهد یک تعامل پیچیده قدرت بود، به طوری که خلافت گهگاه از باگریونی ها برای حفظ توازن قوا حمایت می کرد.این دوران با شکست‌های قابل توجه اعراب و کاهش نفوذ در منطقه به پایان رسید و راه را برای ظهور باگریونی‌ها به عنوان نیروی مسلط در گرجستان هموار کرد و زمینه را برای اتحاد نهایی کشور تحت رهبری آنها فراهم کرد.سقوط حکومت اعرابدر اواسط قرن نهم، نفوذ اعراب در گرجستان رو به کاهش بود، که با تضعیف امارت تفلیس و ظهور دولت‌های فئودال مسیحی قوی در منطقه، به ویژه باگراتیدهای ارمنستان و گرجستان مشخص شد.احیای سلطنت در ارمنستان در سال 886، تحت حکومت باگراتید آشوت اول، به موازات تاجگذاری پسر عموی او آدارناسه چهارم به عنوان پادشاه ایبریا بود که نشان از تجدید قدرت و خودمختاری مسیحیان داشت.در این دوره، هم امپراتوری بیزانس و هم خلافت به دنبال بیعت یا بی‌طرفی این دولت‌های رو به رشد مسیحی بودند تا نفوذ یکدیگر را متعادل کنند.امپراتوری بیزانس، تحت رهبری باسیل اول مقدونی (867-886)، یک رنسانس فرهنگی و سیاسی را تجربه کرد که آن را به متحدی جذاب برای مسیحیان قفقازی تبدیل کرد و آنها را از خلافت دور کرد.در سال 914، یوسف بن ابی الساج، امیر آذربایجان و دست نشانده خلافت، آخرین لشکرکشی مهم اعراب را برای تسلط مجدد بر قفقاز رهبری کرد.این تهاجم که به عنوان حمله ساجدان به گرجستان شناخته می شود، شکست خورد و سرزمین های گرجستان را بیشتر ویران کرد، اما اتحاد بین باگراتیدها و امپراتوری بیزانس را تقویت کرد.این اتحاد دوره ای از شکوفایی اقتصادی و هنری را در گرجستان بدون دخالت اعراب امکان پذیر کرد.نفوذ اعراب در طول قرن یازدهم همچنان رو به کاهش بود.تفلیس تحت حکومت اسمی یک امیر باقی ماند، اما اداره شهر به طور فزاینده ای در دست شورای بزرگان معروف به «بیربی» بود.نفوذ آنها به حفظ امارت به عنوان حائلی در برابر مالیات پادشاهان گرجستان کمک کرد.با وجود تلاش های شاه باگرات چهارم برای تصرف تفلیس در سال های 1046، 1049 و 1062، او نتوانست کنترل خود را حفظ کند.در دهه 1060، اعراب توسط امپراتوری سلجوقیان به عنوان تهدید اصلی مسلمانان برای گرجستان جایگزین شدند.تغییر سرنوشت ساز در سال 1121 زمانی رخ داد که داوید چهارم از گرجستان، معروف به "سازنده"، سلجوقیان را در نبرد دیدگوری شکست داد و به او اجازه داد تا تفلیس را در سال بعد تصرف کند.این پیروزی به نزدیک به پنج قرن حضور اعراب در گرجستان پایان داد و تفلیس را به عنوان پایتخت سلطنتی ادغام کرد، اگرچه جمعیت آن برای مدتی عمدتاً مسلمان باقی ماندند.این آغاز دوره جدیدی از تحکیم و گسترش گرجستان تحت حاکمیت بومی بود.

آبخازیا، که از لحاظ تاریخی تحت نفوذ بیزانس بوده و در امتداد ساحل دریای سیاه در شمال غربی گرجستان و بخشی از منطقه کراسنودار روسیه واقع شده است، توسط یک ارکان ارثی اداره می شد که اساساً به عنوان نایب السلطنه بیزانس عمل می کرد.این شهر عمدتاً مسیحی باقی ماند و شهرهایی مانند پیتیوس میزبان اسقف اعظم مستقیماً زیر نظر پاتریارک قسطنطنیه بودند.در سال 735 پس از میلاد، منطقه با تهاجم شدید اعراب به رهبری مروان مواجه شد که تا سال 736 ادامه یافت. این تهاجم توسط لئون اول، با کمک متحدین ایبریا و لازیکا، دفع شد.این پیروزی توانایی دفاعی آبخازیا را تقویت کرد و ازدواج بعدی لئون اول با خانواده سلطنتی گرجستان این اتحاد را مستحکم کرد.در دهه 770، لئون دوم قلمرو خود را گسترش داد و لازیکا را در بر گرفت و آن را در آنچه در آن زمان در منابع گرجی به عنوان Egrisi نامیده می شد، گنجاند.در اواخر قرن هشتم، در زمان لئون دوم، آبخازیا استقلال کامل از کنترل بیزانس به دست آورد و خود را پادشاهی اعلام کرد و پایتخت را به کوتایسی منتقل کرد.این دوره آغاز تلاش های مهم دولت سازی، از جمله ایجاد استقلال کلیسای محلی از قسطنطنیه، انتقال زبان مذهبی از یونانی به گرجی بود.این پادشاهی پررونق ترین دوره خود را بین سالهای 850 و 950 میلادی تجربه کرد و قلمروهای خود را به سمت شرق تحت فرمانروایی پادشاهانی مانند جورج اول و کنستانتین سوم گسترش داد، شاهانی که بخش قابل توجهی از گرجستان مرکزی و شرقی را تحت کنترل آبخازیا قرار دادند و بر مناطق همسایه آلانیا اعمال نفوذ کردند. و ارمنستانبا این حال، قدرت پادشاهی در اواخر قرن 10 به دلیل درگیری‌های داخلی و جنگ داخلی در زمان پادشاهانی مانند دمتریوس سوم و تئودوسیوس سوم کور کاهش یافت، که به افول منجر شد که منجر به ادغام آن با دولت نوظهور گرجستان شد.در سال 978، باگرات (بعداً باگرات سوم پادشاه گرجستان)، شاهزاده ای با تبار باگراتید و آبخازی، با کمک پدر خوانده اش دیوید سوم از تائو، بر تخت آبخازیا نشست.تا سال 1008، پس از مرگ پدرش گورگن، باگرات همچنین به "پادشاه ایبری ها" تبدیل شد و عملاً پادشاهی های آبخازیا و گرجستان را تحت یک حکومت واحد متحد کرد و پایه و اساس پادشاهی متحد گرجستان را رقم زد.

پادشاهی ایبری ها که در حدود سال 888 پس از میلاد تحت سلسله باگریونی تأسیس شد، در منطقه تاریخی تائو-کلرجتی، که بخش هایی از جنوب غربی گرجستان مدرن و شمال شرقی ترکیه را در بر می گیرد، ظهور کرد.این پادشاهی جانشین شاهزاده ایبریا شد که نشان دهنده تغییر از یک شاه نشینی به یک سلطنت متمرکزتر در منطقه است.منطقه Tao-Klarjeti از نظر استراتژیک مهم بود که بین امپراتوری های بزرگ شرق و غرب قرار داشت و توسط شاخه ای از جاده ابریشم می گذشت.این مکان آن را تحت تأثیرات فرهنگی و سیاسی متنوع قرار داد.منظره ای که با زمین ناهموار کوه های ارسیانی و سیستم های رودخانه ای مانند چوروه و کورا مشخص می شود، نقش مهمی در دفاع و توسعه پادشاهی داشته است.در سال 813، آشوت اول از سلسله باگریونی، قدرت خود را در کلرجتی مستحکم کرد و قلعه تاریخی آرتانوجی را بازسازی کرد و از امپراتوری بیزانس به رسمیت شناخته شد و از آن محافظت شد.آشوت اول به عنوان شاهزاده و سرپرست ایبریا، به طور فعال با نفوذ اعراب، بازپس گیری سرزمین ها و ترویج اسکان مجدد گرجی ها مبارزه کرد.تلاش های او به تبدیل تائو-کلرجتی به یک مرکز فرهنگی و مذهبی کمک کرد و تمرکز سیاسی و معنوی ایبریا را از مناطق مرکزی آن به جنوب غربی تغییر داد.مرگ آشوت اول منجر به تقسیم قلمروهای او بین پسرانش شد و زمینه را برای درگیری های داخلی و گسترش بیشتر سرزمینی فراهم کرد.در این دوره شاهزاده‌های باگرایونی درگیر اتحادها و درگیری‌های پیچیده با امیران عرب و مقامات بیزانسی و همچنین مدیریت اختلافات خاندانی بودند که بر چشم‌انداز سیاسی منطقه تأثیر گذاشت.در اواخر قرن دهم، پادشاهی تحت رهبری حاکمان مختلف باگریونی به طور قابل توجهی گسترش یافت.اتحاد اراضی گرجستان تا حد زیادی تا سال 1008 در زمان باگرات سوم محقق شد که عملاً حکومت را متمرکز کرد و خودمختاری شاهزادگان خاندان محلی را کاهش داد.این اتحاد نقطه اوج یک سری گسترش استراتژیک و تحکیم سیاسی بود که قدرت و ثبات دولت گرجستان را افزایش داد و الگویی برای تحولات آینده در تاریخ منطقه ایجاد کرد.

اتحاد قلمرو گرجستان در قرن دهم، لحظه مهمی در تاریخ این منطقه بود که با تأسیس پادشاهی گرجستان در سال 1008 به اوج خود رسید. این جنبش، که توسط اشراف محلی بانفوذ معروف به اریستاوها هدایت می‌شد، از مبارزات پایدار قدرت برخاست. و جنگ‌های جانشینی میان پادشاهان گرجستان، که سنت‌های حاکم مستقلشان به دوران باستان کلاسیک و پادشاهی‌های دوران هلنیستی کلخیس و ایبریا برمی‌گردد.کلید این اتحاد داوود سوم بزرگ از سلسله باگریونی، حاکم برجسته قفقاز در آن زمان بود.داوود خویشاوند و پسر رضاعی خود، شاهزاده سلطنتی باگرات را بر تاج و تخت ایبری نشاند.تاجگذاری نهایی باگرات به عنوان پادشاه تمام گرجستان، زمینه ای را برای نقش سلسله باگراتیونی به عنوان قهرمانان اتحاد ملی، مشابه روریکیدها در روسیه یا کاپتی ها در فرانسه فراهم کرد.علیرغم تلاش های آنها، همه سیاست های گرجستان با میل به اتحاد نپیوستند.مقاومت ادامه یافت و برخی از مناطق به دنبال حمایت از امپراتوری بیزانس و خلافت عباسی بودند.تا سال 1008، اتحاد بیشتر سرزمین های غربی و مرکزی گرجستان را یکپارچه کرد.این فرآیند در زمان پادشاه دیوید چهارم سازنده به سمت شرق گسترش یافت و به تکمیل کامل رسید و به عصر طلایی گرجستان منتهی شد.در این دوره، گرجستان به عنوان یک امپراتوری قرون وسطایی پان قفقازی ظهور کرد و در قرون 11 تا 13 به بیشترین گستره سرزمینی و تسلط خود بر قفقاز دست یافت.با این حال، قدرت متمرکز تاج و تخت گرجستان در قرن چهاردهم شروع به کاهش کرد.اگرچه پادشاه جورج پنجم درخشان برای مدت کوتاهی این افول را معکوس کرد، قلمرو متحد گرجستان در نهایت در پی تهاجمات مغول ها و تیمور از هم پاشید و منجر به فروپاشی کامل آن در قرن پانزدهم شد.این دوره از اتحاد و چندپارگی متعاقب آن به طور قابل توجهی مسیر تاریخی دولت گرجستان را شکل داد و بر توسعه فرهنگی و سیاسی آن تأثیر گذاشت.

پادشاهی گرجستان که از لحاظ تاریخی به امپراتوری گرجستان نیز گفته می شود، یک پادشاهی برجسته قرون وسطایی اوراسیا بود که در حدود سال 1008 پس از میلاد تأسیس شد.دوران طلایی خود را در دوران پادشاهی دیوید چهارم و ملکه تامار کبیر بین قرن‌های 11 و 13 اعلام کرد و دوره‌ای از قدرت سیاسی و اقتصادی قابل توجهی را رقم زد.در این دوران، گرجستان به عنوان یک قدرت مسلط در شرق مسیحی ظاهر شد و نفوذ و قلمرو خود را در منطقه وسیعی که شامل اروپای شرقی، آناتولی و مرزهای شمالی ایران بود، گسترش داد.این پادشاهی همچنین دارایی‌های مذهبی در خارج از کشور، به ویژه صومعه صلیب در اورشلیم و صومعه ایویرون در یونان را حفظ کرد.با این حال، نفوذ و شکوفایی گرجستان از قرن سیزدهم با تهاجمات مغول با چالش های شدیدی روبرو شد.اگرچه این پادشاهی تا دهه 1340 توانست مجدداً حاکمیت خود را حفظ کند، دوره های بعدی با مرگ سیاه و ویرانی های مکرر ناشی از تهاجمات تیمور مواجه شد.این فجایع به شدت بر اقتصاد، جمعیت و مراکز شهری گرجستان تأثیر گذاشت.پس از فتح امپراتوری بیزانس و امپراتوری ترابیزون توسط ترک‌های عثمانی، چشم‌انداز ژئوپلیتیکی گرجستان بیش از پیش متزلزل‌تر شد.در پایان قرن پانزدهم، این ناملایمات منجر به تکه تکه شدن گرجستان به مجموعه‌ای از نهادهای کوچکتر و مستقل شد.این فروپاشی با فروپاشی اقتدار متمرکز در سال 1466 به اوج خود رسید و منجر به به رسمیت شناختن پادشاهی‌های مستقلی مانند کارتلی، کاختی و ایمرتی شد که هر کدام توسط شاخه‌های مختلف سلسله باگریونی اداره می‌شدند.علاوه بر این، این منطقه به چندین شاهنشاهی نیمه مستقل از جمله اودیشی، گوریا، آبخازیا، سوانتی و سامتسخه تقسیم شد که نشان دهنده پایان دولت یکپارچه گرجستان و زمینه سازی برای دوره جدیدی در تاریخ منطقه بود.

تهاجم بزرگ ترک ها یا مشکلات بزرگ ترک ها، حملات قبایل ترک تحت رهبری سلجوقی و استقرار آنها در سرزمین های گرجستان را در طول دهه 1080 در زمان پادشاه جورج دوم توصیف می کند.این اصطلاح که از یک وقایع نگاری قرن دوازدهم گرجستان سرچشمه می گیرد، به طور گسترده در تحقیقات مدرن گرجستان شناخته شده است.این تهاجمات به طور قابل توجهی پادشاهی گرجستان را تضعیف کرد و منجر به کاهش جمعیت در چندین استان و کاهش قدرت سلطنتی شد.وضعیت با صعود پادشاه داوود چهارم در سال 1089 شروع به بهبود کرد، که پیشروی سلجوقیان را از طریق پیروزی های نظامی معکوس کرد و پادشاهی را تثبیت کرد.زمینهسلجوقیان برای اولین بار در دهه 1060 به گرجستان به رهبری سلطان آلپ ارسلان حمله کردند که استان های جنوب غربی را ویران کرد و کاختی را تحت تأثیر قرار داد.این تهاجم بخشی از یک جنبش گسترده تر ترکیه بود که ارتش بیزانس را نیز در نبرد مانزیکرت در سال 1071 شکست داد. گرجستان با وجود شکست های اولیه، موفق شد از حملات آلپ ارسلان خود را نجات دهد.با این حال، خروج امپراتوری بیزانس از آناتولی به دنبال شکست آنها در مانزیکرت، گرجستان را بیشتر در معرض تهدیدات سلجوقیان قرار داد.در طول دهه 1070، گرجستان با تهاجمات بیشتری در زمان سلطان ملکشاه اول مواجه شد. علیرغم این چالش ها، پادشاه جورج دوم گرجستان گهگاه در ایجاد دفاع و ضدحمله در برابر سلجوقیان موفق بود.تهاجمدر سال 1080، جورج دوم از گرجستان هنگامی که توسط یک نیروی بزرگ ترک در نزدیکی کولی غافلگیر شد، با یک شکست نظامی شدید روبرو شد.این نیرو توسط احمد از سلسله مملان رهبری می شد که در وقایع نگاری گرجی به عنوان "امیر قدرتمند و تیرانداز قوی" توصیف شده است.نبرد جرج دوم را مجبور کرد که از طریق آجارا به آبخازیا فرار کند، در حالی که ترک ها قارس را تصرف کردند و منطقه را غارت کردند و غنی شده به پایگاه های خود بازگشتند.این برخورد سرآغاز یک سلسله تهاجمات ویرانگر بود.در 24 ژوئن 1080، تعداد زیادی از ترک‌های عشایری وارد استان‌های جنوبی گرجستان شدند و به سرعت پیشروی کردند و در سراسر آسیسپوری، کلرجتی، شاوشتی، آجارا، سامتسخه، کارتلی، آرگوتی، ساموکالاکو و چقوندیدی ویران کردند.مکان های مهمی مانند کوتایسی و آرتانوجی و همچنین آرامگاه های مسیحیان در کلرجتی ویران شدند.بسیاری از گرجیانی که از یورش اولیه نجات یافتند از سرما و گرسنگی در کوهستان جان باختند.جرج دوم در پاسخ به پادشاهی در حال فروپاشی خود، به ملک شاه، حاکم سلجوقی که به او در ازای پرداخت خراج، از تهاجمات بیشتر عشایری ایمن شد، به اصفهان پناه برد و کمک گرفت.با این حال، این ترتیب باعث ثبات گرجستان نشد.نیروهای ترکیه به صورت فصلی به مناطق گرجستان برای استفاده از مراتع دره کورا نفوذ کردند و پادگان های سلجوقی قلعه های استراتژیک را در سراسر مناطق جنوبی گرجستان اشغال کردند.این تهاجمات و شهرک سازی ها ساختارهای اقتصادی و سیاسی گرجستان را به شدت مختل کرد.زمین های کشاورزی به چراگاه تبدیل شد و کشاورزان دهقان را مجبور کرد برای امنیت به کوه ها فرار کنند.بی ثباتی مزمن منجر به تخریب شدید اجتماعی و محیطی شد، به طوری که یک وقایع نگار گرجی ثبت می کند که زمین آنقدر ویران شده است که بیش از حد رشد کرده و متروک شده است و رنج مردم را تشدید می کند.این دوره از آشفتگی با زمین لرزه شدید در 16 آوریل 1088 که استان های جنوبی را لرزاند و تموگوی و نواحی اطراف آن را ویران کرد بیشتر شد.در میان این هرج و مرج، اشراف گرجستان از قدرت تضعیف شده سلطنتی استفاده کردند تا برای خودمختاری بیشتر تلاش کنند.جرج دوم در تلاش برای بازگرداندن ظاهری از کنترل، تلاش کرد تا از روابط خود با مالک شاه استفاده کند تا آغسارتان اول، پادشاه سرکش کاختی در گرجستان شرقی را تحت سلطه خود درآورد.با این حال، تلاش‌های او با سیاست‌های ناهماهنگ خود خدشه‌دار شد و آغسارتان با پیشنهاد تسلیم به مالک شاه و گرویدن به اسلام، توانست موقعیت خود را تضمین کند و به این ترتیب آرامش و امنیت را برای قلمرو خود خریداری کند.عواقبدر سال 1089، در میان آشفتگی قابل توجه و تهدیدهای خارجی از جانب ترکان سلجوقی، جرج دوم گرجستان، یا به انتخاب یا تحت فشار اشراف خود، پسر 16 ساله خود، داوید چهارم را به عنوان پادشاه تاج گذاری کرد.داوود چهارم که به قدرت و هوش استراتژیک خود معروف بود، از هرج و مرج پس از مرگ سلطان ملکشاه سلجوقی در سال 1092 و تغییرات ژئوپلیتیکی ناشی از اولین جنگ صلیبی در سال 1096 استفاده کرد.داوود چهارم با هدف تحکیم اقتدار خود، مهار قدرت اشراف و بیرون راندن نیروهای سلجوقی از سرزمین های گرجستان، اصلاحات و مبارزات نظامی بلندپروازانه ای را آغاز کرد.در سال 1099، در همان سالی که اورشلیم توسط صلیبیون تسخیر شد، داوود پادشاهی خود را به اندازه‌ای تقویت کرده بود که پرداخت خراج سالانه به سلجوقیان را متوقف کند، که نشان‌دهنده افزایش استقلال و توانایی نظامی گرجستان بود.تلاش های داوود با پیروزی قاطع در نبرد دیدگوری در سال 1121 به اوج خود رسید، جایی که نیروهای وی با اکثریت قاطع ارتش مسلمانان را شکست دادند.این پیروزی نه تنها مرزهای گرجستان را تضمین کرد، بلکه پادشاهی را به عنوان یک قدرت بزرگ در قفقاز و آناتولی شرقی تثبیت کرد و زمینه را برای دوره ای از گسترش و شکوفایی فرهنگی فراهم کرد که عصر طلایی گرجستان را تعریف می کرد.

داوید چهارم از گرجستان، معروف به دیوید سازنده، یک شخصیت محوری در تاریخ گرجستان بود که از 1089 تا 1125 سلطنت کرد. در سن 16 سالگی، او به پادشاهی تضعیف شده توسط تهاجمات سلجوقیان و درگیری های داخلی صعود کرد.دیوید اصلاحات نظامی و اداری قابل توجهی را آغاز کرد که گرجستان را احیا کرد و او را قادر ساخت تا ترکان سلجوقی را بیرون کند و عصر طلایی گرجستان را آغاز کند.سلطنت او با پیروزی در نبرد دیدگوری در سال 1121 نقطه عطفی بود که به شدت نفوذ سلجوقیان را در منطقه کاهش داد و کنترل گرجستان را در سراسر قفقاز گسترش داد.اصلاحات دیوید، دولت نظامی و متمرکز را تقویت کرد و دوره ای از شکوفایی فرهنگی و اقتصادی را تقویت کرد.دیوید همچنین روابط نزدیکی با کلیسای ارتدوکس گرجستان برقرار کرد و نفوذ فرهنگی و معنوی آن را افزایش داد.تلاش‌های او در بازسازی کشور و ایمان عابدانه‌اش باعث شد تا کلیسای ارتدکس گرجستان او را به عنوان یک قدیس قدیس اعلام کند.علی‌رغم چالش‌های امپراتوری رو به زوال بیزانس و تهدیدهای مداوم از سوی سرزمین‌های مسلمان همسایه، داوود چهارم موفق شد حاکمیت پادشاهی خود را حفظ کرده و گسترش دهد و میراثی از خود به جای گذاشت که گرجستان را به عنوان یک قدرت منطقه‌ای مسلط در قفقاز قرار داد.

تامار کبیر، که از 1184 تا 1213 سلطنت کرد، پادشاه مهم گرجستان بود که اوج عصر طلایی گرجستان را نشان می داد.به عنوان اولین زنی که به طور مستقل بر ملت حکومت کرد، به طور مشخص با عنوان «مپه» یا «شاه» نامیده می شد که بر اقتدار او تأکید می کرد.تامار در سال 1178 با پدرش جرج سوم به عنوان یک فرمانروای سلطنتی به تخت نشست و با مقاومت اولیه اشراف پس از صعود تنها پس از مرگ پدرش مواجه شد.تامار در تمام دوران سلطنت خود با موفقیت مخالفان را سرکوب کرد و سیاست خارجی تهاجمی را به اجرا گذاشت و از تضعیف ترکان سلجوقی سود برد.ازدواج استراتژیک او ابتدا با شاهزاده روس یوری و پس از طلاق آنها با شاهزاده آلن دیوید سوسلان بسیار مهم بود و از طریق اتحادهایی که سلسله او را گسترش داد، حکومت او را تقویت کرد.ازدواج او با دیوید سوسلان دو فرزند به نام‌های جورج و روسودان را به‌دنبال آورد که پس از او، دودمان باگریونی را ادامه دادند.در سال 1204، تحت حکومت ملکه تامار گرجستان، امپراتوری ترابیزون در سواحل دریای سیاه تأسیس شد.این حرکت استراتژیک توسط سربازان گرجستان حمایت شد و توسط نزدیکان تامار، الکسیوس اول مگاس کومننوس و برادرش دیوید، که شاهزادگان بیزانسی و پناهندگان دربار گرجستان بودند، آغاز شد.تأسیس ترابیزون در دوره بی‌ثباتی بیزانس که با جنگ صلیبی چهارم تشدید شد، اتفاق افتاد.حمایت تامار از ترابیزون با اهداف ژئوپلیتیکی او برای گسترش نفوذ گرجستان و ایجاد یک کشور حائل در نزدیکی گرجستان و در عین حال تاکید بر نقش خود در حفاظت از منافع مسیحیان در منطقه همسو بود.تحت رهبری تامار، گرجستان شکوفا شد و به پیروزی های نظامی و فرهنگی قابل توجهی دست یافت که نفوذ گرجستان را در سراسر قفقاز گسترش داد.با این حال، با وجود این دستاوردها، امپراتوری او تحت تهاجمات مغول اندکی پس از مرگ او شروع به افول کرد.میراث تامار در حافظه فرهنگی گرجستان به عنوان نماد غرور و موفقیت ملی باقی مانده است و در هنر و فرهنگ عامه به عنوان یک حاکم نمونه و نماد هویت ملی گرجستان تجلیل می شود.

تهاجمات مغول به گرجستان، که در طول قرن سیزدهم رخ داد، دوره قابل توجهی از آشفتگی را برای این منطقه رقم زد که در آن زمان گرجستان، ارمنستان و بیشتر قفقاز را در بر می گرفت.تماس اولیه با نیروهای مغول در سال 1220 زمانی که ژنرال های سوبوتای و جبه که محمد دوم خوارزم را در میان نابودی امپراتوری خوارزمی تعقیب می کردند، یک سری حملات ویرانگر را انجام دادند.این برخوردهای اولیه شاهد شکست نیروهای ترکیبی گرجستان و ارمنی بود که نشان دهنده قدرت نظامی عظیم مغول ها بود.مرحله عمده گسترش مغول به قفقاز و شرق آناتولی در سال 1236 آغاز شد. این لشکرکشی به انقیاد پادشاهی گرجستان، سلطنت روم و امپراتوری ترابیزون انجامید.علاوه بر این، پادشاهی ارمنی کیلیکیه و سایر کشورهای صلیبی به طور داوطلبانه تصرف مغول را پذیرفتند.مغول ها نیز در این دوره Assassins را ریشه کن کردند.تسلط مغول در قفقاز تا اواخر دهه 1330 ادامه داشت، البته با بازگرداندن کوتاه استقلال گرجستان در زمان پادشاه جورج پنجم درخشان.با این حال، تداوم ثبات منطقه با تهاجمات بعدی به رهبری تیمور تضعیف شد که در نهایت منجر به تکه تکه شدن گرجستان شد.این دوره از حکومت مغول عمیقاً چشم انداز سیاسی قفقاز را تحت تأثیر قرار داد و مسیر تاریخی منطقه را شکل داد.تهاجمات مغولحمله اولیه مغول ها به قلمروهای پادشاهی گرجستان در پاییز 1220 به رهبری ژنرال های سوبوتای و جبه رخ داد.این اولین تماس بخشی از یک مأموریت شناسایی بود که توسط چنگیزخان در جریان تعقیب شاه خوارزم مجاز شد.مغول ها به ارمنستان که در آن زمان تحت کنترل گرجستان بود وارد شدند و قاطعانه یک نیروی گرجی-ارمنی را در نبرد خونان شکست دادند و جرج چهارم پادشاه گرجستان را مجروح کردند.با این حال، پیشروی آنها به قفقاز موقتی بود زیرا آنها برای تمرکز بر لشکرکشی خوارزمیان بازگشتند.نیروهای مغول در سال 1221 حملات تهاجمی خود را به سمت سرزمین های گرجستان از سر گرفتند و از فقدان مقاومت گرجستان برای ویران کردن روستاها سوء استفاده کردند و به پیروزی قابل توجه دیگری در نبرد برداو ختم شد.علیرغم موفقیت هایشان، این لشکرکشی نه از نوع فتح، بلکه شناسایی و غارت بود و پس از لشکرکشی از منطقه عقب نشینی کردند.ایوان اول زاکاریان به عنوان اتابگ و امیرسپاسالار گرجستان نقش مهمی در مقاومت در برابر مغولان از سال 1220 تا 1227 ایفا کرد، اگرچه جزئیات دقیق مقاومت او به خوبی مستند نیست.علیرغم عدم وضوح هویت مهاجمان از تواریخ معاصر گرجستان، آشکار شد که مغول ها علیرغم فرضیات قبلی در مورد هویت مسیحی خود به دلیل مخالفت اولیه با نیروهای مسلمان، بت پرست بودند.این شناسایی نادرست حتی بر روابط بین‌الملل تأثیر گذاشت، زیرا گرجستان به دلیل تأثیرات مخرب حملات مغول بر توانایی‌های نظامی آن، نتوانست از جنگ صلیبی پنجم همانطور که در ابتدا برنامه‌ریزی شده بود حمایت کند.جالب اینجاست که مغول‌ها از فناوری‌های پیشرفته محاصره، احتمالاً از سلاح‌های باروتی استفاده می‌کردند که نشان‌دهنده استفاده استراتژیک آنها از تاکتیک‌ها و تجهیزات نظامی چین در طول تهاجماتشان است.اوضاع در گرجستان با حمله جلال الدین مینگبورنو، شاه فراری خوارزمی، که منجر به تصرف تفلیس در سال 1226 شد، بدتر شد و گرجستان را قبل از سومین حمله مغول در سال 1236 به شدت تضعیف کرد. این حمله نهایی عملاً مقاومت پادشاهی گرجستان را در هم شکست. .بیشتر اشراف گرجی و ارمنی یا تسلیم مغولان شدند یا به دنبال پناهندگی رفتند و این منطقه را در معرض تخریب و تسخیر بیشتر قرار دادند.چهره های مهمی مانند ایوان اول جاقلی در نهایت پس از مقاومت گسترده تسلیم شدند.تا سال 1238، گرجستان تا حد زیادی تحت کنترل مغولان قرار گرفت و تا سال 1243 به رسمیت شناختن سلطه خان بزرگ رسید. سیر تاریخ گرجستانحکومت مغولدر دوران حکومت مغولان در قفقاز که از اوایل قرن سیزدهم آغاز شد، این منطقه تغییرات سیاسی و اداری قابل توجهی را تجربه کرد.مغولان ولایت گرجستان را تأسیس کردند که گرجستان و کل قفقاز جنوبی را در بر می گرفت و به طور غیرمستقیم از طریق پادشاه محلی گرجستان حکومت می کرد.این پادشاه برای صعود به تاج و تخت نیاز به تایید خان بزرگ داشت و منطقه را محکمتر با امپراتوری مغول ادغام کرد.پس از مرگ ملکه روسودان در سال 1245، گرجستان وارد دوره سلطنت شد.مغول ها از اختلاف جانشینی سوء استفاده کردند و از جناح های رقیب حمایت کردند که از نامزدهای مختلف برای تاج و تخت گرجستان حمایت می کردند.این نامزدها داوود هفتم «اولو» پسر نامشروع جرج چهارم و داوود ششم «نارین» پسر روسودان بودند.پس از یک شورش نافرجام گرجستان علیه تسلط مغول در سال 1245، گیوک خان در سال 1247 تصمیم گرفت که هر دو داوود را به ترتیب بر گرجستان شرقی و غربی پادشاهی کند.مغول‌ها سیستم اولیه مناطق نظامی-اداری (تومن) خود را لغو کردند، اما برای اطمینان از جریان ثابت مالیات‌ها و خراج، نظارت دقیقی داشتند.گرجی ها به شدت در لشکرکشی های مغول در سراسر خاورمیانه، از جمله در نبردهای مهمی مانند نبردهای الموت (1256)، بغداد (1258)، و عین جالوت (1260) مورد استفاده قرار گرفتند.این خدمت نظامی گسترده، دفاع گرجستان را به شدت تحلیل می‌برد و آن را در برابر شورش‌های داخلی و تهدیدات خارجی آسیب‌پذیر می‌کرد.شایان ذکر است، نیروهای گرجی نیز در پیروزی مغول در کوسه داغ در سال 1243 شرکت کردند که سلجوقیان روم را شکست داد.این نشان دهنده نقش پیچیده و گاه متناقض گرجی ها در سرمایه گذاری های نظامی مغول بود، زیرا آنها همچنین در کنار رقبا یا دشمنان سنتی خود در این نبردها می جنگیدند.در سال 1256، ایلخانان مغول، مستقر در ایران، کنترل مستقیم گرجستان را به دست گرفتند.شورش قابل توجهی در گرجستان در سالهای 1259-1260 به رهبری دیوید نارین رخ داد که با موفقیت استقلال ایمرتی را در غرب گرجستان ایجاد کرد.با این حال، واکنش مغول سریع و شدید بود، با داوود اولو، که به شورش پیوست، یک بار دیگر شکست خورده و تحت انقیاد قرار گرفت.درگیری های مداوم، مالیات های سنگین و خدمت اجباری سربازی منجر به نارضایتی گسترده و تضعیف سلطه مغول بر گرجستان شد.در اواخر قرن سیزدهم، با کاهش قدرت ایلخانان، گرجستان فرصت هایی برای بازگرداندن برخی از جنبه های خودمختاری خود دید.با این وجود، پراکندگی سیاسی ناشی از مغول ها تأثیرات طولانی مدتی بر دولت گرجستان داشت.افزایش قدرت و خودمختاری منطقه‌ای اشراف، وحدت ملی و حکومت را پیچیده‌تر کرد، و به دوره‌هایی از هرج و مرج نزدیک شد و مغول‌ها را قادر ساخت تا حاکمان محلی را برای حفظ کنترل دستکاری کنند.در نهایت، با فروپاشی ایلخانان در ایران، نفوذ مغول ها در گرجستان کاهش یافت، اما میراث حکومت آنها همچنان بر چشم انداز سیاسی منطقه تأثیر گذاشت و به بی ثباتی و چندپارگی مداوم کمک کرد.

جرج پنجم، معروف به "درخشنده"، یک شخصیت محوری در تاریخ گرجستان بود که در زمانی سلطنت می کرد که پادشاهی گرجستان در حال بهبودی از سلطه مغول و درگیری های داخلی بود.جورج پنجم که از پادشاه دمتریوس دوم و ناتلا جاقلی به دنیا آمد، سال های اولیه زندگی خود را در دربار پدربزرگ مادری خود در سامتسخه گذراند، منطقه ای که در آن زمان تحت نفوذ شدید مغول ها بود.پدرش در سال 1289 توسط مغول ها اعدام شد و عمیقاً بر دیدگاه جورج در مورد سلطه بیگانگان تأثیر گذاشت.در سال 1299، در یک دوره بی ثباتی سیاسی، خان غازان ایلخانی، جورج را به عنوان پادشاه رقیب برادرش داوود هشتم منصوب کرد، اگرچه حکومت او به پایتخت، تفلیس محدود شد و به او لقب "شاه سایه تفلیس" را داد.حکومت او کوتاه بود و تا سال 1302 برادرش واختنگ سوم جایگزین او شد.جورج تنها پس از مرگ برادرانش به قدرت قابل توجهی بازگشت و در نهایت نایب السلطنه برادرزاده خود شد و بعداً در سال 1313 دوباره به تاج و تخت نشست.تحت حکومت جورج پنجم، گرجستان شاهد تلاشی هماهنگ برای بازگرداندن تمامیت ارضی و اقتدار مرکزی خود بود.او به طرز ماهرانه ای از تضعیف ایلخانان مغول بهره برداری کرد و پرداخت خراج به مغول ها را متوقف کرد و آنها را تا سال 1334 به طور نظامی از گرجستان بیرون کرد. سلطنت او آغاز پایان نفوذ مغول در منطقه بود.جرج پنجم همچنین اصلاحات داخلی قابل توجهی را انجام داد.او سیستم های حقوقی و اداری را اصلاح کرد و قدرت سلطنتی را تقویت کرد و حکومت را متمرکز کرد.او سکه های گرجی را دوباره منتشر کرد و از روابط فرهنگی و اقتصادی، به ویژه با امپراتوری بیزانس و جمهوری های دریایی جنوا و ونیز حمایت کرد.این دوره شاهد احیای زندگی و هنرهای رهبانی گرجستان بود که تا حدی به دلیل ثبات بازیابی شده و استقرار مجدد غرور و هویت ملی بود.در سیاست خارجی، جورج پنجم با موفقیت مجدداً نفوذ گرجستان را بر منطقه مناقشه‌برانگیز تاریخی سامتسخه و سرزمین‌های ارمنی تثبیت کرد و آنها را محکم‌تر در قلمرو گرجستان ادغام کرد.او همچنین به صورت دیپلماتیک با قدرت های همسایه درگیر شد و حتی روابط خود را باسلطنت ممالیک در مصر گسترش داد و حقوق صومعه های گرجی در فلسطین را تضمین کرد.

تیمور، که به عنوان تامرلن نیز شناخته می شود، در اواخر قرن چهاردهم و اوایل قرن پانزدهم، یک سری حملات وحشیانه به گرجستان را رهبری کرد که تأثیر ویرانگری بر پادشاهی داشت.علیرغم تهاجمات متعدد و تلاش برای مسلمان کردن این منطقه، تیمور هرگز موفق نشد گرجستان را به طور کامل تحت سلطه خود درآورد یا هویت مسیحی آن را تغییر دهد.این درگیری در سال 1386 زمانی که تیمور پایتخت گرجستان، تفلیس، و پادشاه باگرات پنجم را تصرف کرد، آغاز شد و شروع هشت حمله به گرجستان بود.مبارزات نظامی تیمور با وحشیگری شدید آنها، از جمله قتل عام غیرنظامیان، سوزاندن شهرها، و ویرانی های گسترده که گرجستان را در وضعیتی ویران قرار داد، مشخص شد.هر کمپین معمولاً با گرجی‌ها به پایان می‌رسید که شرایط سخت صلح از جمله پرداخت خراج را بپذیرند.یکی از اپیزودهای قابل توجه در طول این تهاجمات، دستگیری موقت و مسلمان شدن اجباری پادشاه باگرات پنجم بود که برای آزادی خود وانمود کرد که مسلمان شده است و بعداً قیام موفقیت آمیزی را علیه سپاهیان تیموری در گرجستان ترتیب داد و ایمان مسیحی خود و حاکمیت گرجستان را تأیید کرد.علیرغم تهاجمات مکرر، تیمور با مقاومت سرسختانه گرجی ها به رهبری پادشاهانی مانند جرج هفتم مواجه شد که بیشتر دوران سلطنت خود را صرف دفاع از پادشاهی خود در برابر نیروهای تیمور کرد.این تهاجمات به نبردهای مهمی مانند مقاومت شدید در قلعه Birtvisi و تلاش گرجستان برای بازپس گیری مناطق از دست رفته منجر شد.در پایان، اگرچه تیمور گرجستان را به عنوان یک دولت مسیحی به رسمیت شناخت و به آن اجازه داد تا نوعی خودمختاری را حفظ کند، اما تهاجمات مکرر پادشاهی را تضعیف کرد.مرگ تیمور در سال 1405 به تهدید فوری برای گرجستان پایان داد، اما خسارات وارده در طول لشکرکشی های او تأثیرات طولانی مدتی بر ثبات و توسعه منطقه داشت.

پس از تهاجمات ویرانگر تیمور، گرجستان با ظهور کنفدراسیون های ترکمن قره قویونلو و بعداً آق قویونلو در قفقاز و غرب ایران با چالش های جدیدی روبرو شد.خلاء قدرت به جا مانده از امپراتوری تیمور منجر به افزایش بی ثباتی و درگیری های مکرر در منطقه شد و گرجستان را به شدت تحت تاثیر قرار داد.تهاجمات قره قویونلوقره قویونلوها به رهبری قره یوسف از تهاجمات دولت تضعیف گرجستان پس از تیمور استفاده کردند.در سال 1407، قره یوسف در یکی از اولین حملات خود، جرج هفتم گرجستان را اسیر کرد و کشت، بسیاری از اسیران را گرفت و در سراسر سرزمین های گرجستان ویرانی به بار آورد.تهاجمات بعدی به دنبال داشت و کنستانتین اول گرجستان پس از دستگیری در نبرد چالاگان شکست خورد و اعدام شد و باعث بی ثباتی بیشتر منطقه شد.فتح مجدد اسکندر اولاسکندر اول گرجستان، با هدف بازگرداندن و دفاع از پادشاهی خود، موفق شد تا سال 1431 سرزمین هایی مانند لری را از ترکمن ها پس بگیرد. تلاش های او به تثبیت مرزها به طور موقت کمک کرد و امکان بهبودی را از حملات مداوم فراهم کرد.تهاجمات جهانشاهدر اواسط قرن پانزدهم، جهان شاه قره قویونلو حملات متعددی را به گرجستان انجام داد.برجسته ترین آن در سال 1440 بود که منجر به غارت سامشویلده و پایتخت، تفلیس شد.این تهاجمات به طور متناوب ادامه یافت و هر یک به طور قابل توجهی منابع گرجستان را تحت فشار قرار داد و ساختار سیاسی آن را تضعیف کرد.مبارزات اوزون حسنبعداً در قرن، اوزون حسن از آق قویونلو تهاجمات بیشتری را به گرجستان رهبری کرد و به الگوی حمله ای که توسط پیشینیانش ایجاد شد ادامه داد.لشکرکشی‌های او در سال‌های 1466، 1472، و احتمالاً 1476-1477 بر اعمال تسلط بر گرجستان متمرکز بود که تا آن زمان از هم پاشیده و از نظر سیاسی بی‌ثبات شده بود.تهاجمات یعقوبدر اواخر قرن پانزدهم یعقوب آق قویونلو گرجستان را نیز هدف قرار داد.مبارزات او در سال‌های 1486 و 1488 شامل حملاتی به شهرهای کلیدی گرجستان مانند دمانیسی و کوشی بود که نشان‌دهنده چالش مداوم گرجستان در حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی خود بود.پایان تهدید ترکمانانتهدید ترکمن ها برای گرجستان پس از ظهور سلسله صفویه به رهبری اسماعیل اول، که آق قویونلوها را در سال 1502 شکست داد، به طور قابل توجهی کاهش یافت. این پیروزی پایان تهاجمات عمده ترکمن ها به خاک گرجستان بود و پویایی قدرت منطقه را تغییر داد و راه را برای نسبی هموار کرد. ثبات در منطقهدر طول این دوره، گرجستان با تأثیر کمپین های نظامی مستمر و تغییرات ژئوپلیتیک گسترده تر که قفقاز و آسیای غربی را تغییر داد، دست و پنجه نرم کرد.این درگیری ها منابع گرجستان را تخلیه کرد، منجر به تلفات قابل توجهی شد، و توسعه اقتصادی و اجتماعی پادشاهی را با مشکل مواجه کرد و به تجزیه نهایی آن به واحدهای سیاسی کوچکتر کمک کرد.

تکه تکه شدن و در نهایت فروپاشی پادشاهی متحد گرجستان در اواخر قرن پانزدهم تغییر قابل توجهی را در چشم انداز تاریخی و سیاسی منطقه رقم زد.این تکه تکه شدن که با تهاجمات مغول در قرن سیزدهم آغاز شد، منجر به ظهور یک پادشاهی مستقل از گرجستان غربی به رهبری پادشاه دیوید ششم نارین و جانشینان او شد.علیرغم چندین تلاش برای اتحاد مجدد، اختلافات مداوم و درگیری های داخلی منجر به فروپاشی بیشتر شد.در زمان سلطنت شاه جورج هشتم در دهه 1460، تجزیه به یک سلسله سه‌سالاری تمام عیار تبدیل شده بود که شامل رقابت و درگیری شدید میان شاخه‌های مختلف خاندان سلطنتی باگریونی بود.این دوره با جنبش های جدایی طلبانه شاهزاده سامتسخه و درگیری های مداوم بین دولت مرکزی در کارتلی و قدرت های منطقه ای در ایمرتی و کاختی مشخص شد.این درگیری ها با فشارهای خارجی، مانند ظهور امپراتوری عثمانی و تهدیدات مستمر نیروهای تیموری و ترکمان، که اختلافات داخلی در گرجستان را مورد بهره برداری و تعمیق قرار دادند، تشدید شد.وضعیت در سال 1490 به نقطه بحرانی رسید، زمانی که یک پیمان صلح رسمی با تقسیم رسمی پادشاهی متحد سابق به سه پادشاهی جداگانه: کارتلی، کاختی و ایمرتی، جنگ‌های سلسله‌ای را به پایان رساند.این تقسیم در یک شورای سلطنتی که ماهیت برگشت ناپذیر تجزیه را به رسمیت شناخت، رسمیت یافت.پادشاهی زمانی قدرتمند گرجستان که در سال 1008 تأسیس شد، به‌عنوان یک کشور متحد وجود نداشت و به قرن‌ها تجزیه منطقه‌ای و تسلط خارجی منجر شد.این دوره از تاریخ گرجستان تأثیر عمیق تهاجمات خارجی مستمر و رقابت‌های داخلی را بر پادشاهی قرون وسطایی نشان می‌دهد و چالش‌های حفظ وحدت حاکمیتی را در مواجهه با تهاجم خارجی و تجزیه داخلی برجسته می‌کند.فروپاشی نهایی پادشاهی به طور قابل توجهی چشم انداز سیاسی قفقاز را تغییر داد و زمینه را برای تغییرات ژئوپلیتیک بیشتر با گسترش امپراتوری های همسایه فراهم کرد.

پادشاهی ایمرتی، واقع در غرب گرجستان، به عنوان یک پادشاهی مستقل در سال 1455 پس از تجزیه پادشاهی متحد گرجستان به چندین پادشاهی رقیب ظهور کرد.این تقسیم اساساً به دلیل منازعات داخلی داخلی و فشارهای خارجی، به ویژه از جانب عثمانی ها بود.ایمرتی که حتی در زمان پادشاهی بزرگ گرجستان منطقه ای متمایز بود، توسط شاخه ای از خانواده سلطنتی باگریونی اداره می شد.در ابتدا، ایمرتی دوره هایی از خودمختاری و اتحاد را تحت حاکمیت جورج پنجم درخشان تجربه کرد، که به طور موقت وحدت را در منطقه احیا کرد.با این حال، پس از سال 1455، ایمرتی به یک میدان نبرد مکرر تبدیل شد که هم تحت تأثیر درگیری های داخلی گرجستان و هم تهاجمات مداوم عثمانی قرار گرفت.این درگیری مداوم منجر به بی ثباتی سیاسی قابل توجه و افول تدریجی شد.موقعیت استراتژیک این پادشاهی باعث آسیب پذیری اما در سیاست منطقه ای مهم می شود و حاکمان ایمرتی را وادار می کند تا به دنبال اتحادهای خارجی باشند.در سال 1649، ایمرتی به دنبال حفاظت و ثبات، سفیران خود را به تزاروم روسیه فرستاد و تماس های اولیه ای را برقرار کرد که در سال 1651 با یک مأموریت روسیه به ایمرتی متقابل شد.در طول این مأموریت، الکساندر سوم ایمرتی سوگند وفاداری به تزار الکسیس روسیه داد که نشان دهنده تغییر همسویی ژئوپلیتیک پادشاهی به سمت نفوذ روسیه بود.علیرغم این تلاش ها، ایمرتی از نظر سیاسی پراکنده و بی ثبات باقی ماند.تلاش های الکساندر سوم برای تحکیم کنترل بر گرجستان غربی زودگذر بود و مرگ او در سال 1660 منطقه را مملو از اختلافات فئودالی مستمر کرد.آرشیل ایمرتی، که به طور متناوب سلطنت می کرد، از روسیه نیز کمک خواست و حتی به پاپ اینوسنتی دوازدهم نزدیک شد، اما تلاش های او در نهایت ناموفق بود و به تبعید او انجامید.قرن نوزدهم نقطه عطف مهمی بود که سلیمان دوم ایمرتی در سال 1804 تحت فشار پاول تسیسیانوف، فرمانروایی امپراتوری روسیه را پذیرفت.با این حال، حکومت او در سال 1810 پایان یافت، زمانی که توسط امپراتوری روسیه خلع شد و منجر به الحاق رسمی ایمرتی شد.در این دوره، شاهزادگان محلی مانند مینگرلیا، آبخازیا و گوریا از فرصت استفاده کردند و استقلال خود را از ایمرتی اعلام کردند و قلمروهای گرجستان را بیشتر متلاشی کردند.

پادشاهی کاختی یک پادشاهی تاریخی در شرق گرجستان بود که از تجزیه پادشاهی متحد گرجستان در سال 1465 پدید آمد. در ابتدا با پایتخت آن در گرمی و بعداً تلاوی تأسیس شد، کاختی به عنوان یک کشور نیمه مستقل تحت تأثیر قدرت های منطقه ای بزرگتر دوام آورد. به ویژه ایران و گاهی امپراتوری عثمانی .پایه های اولیهشکل اولیه پادشاهی کاختی را می توان به قرن هشتم ردیابی کرد، زمانی که قبایل محلی در تزاناریا علیه کنترل اعراب شورش کردند و یک پادشاهی قابل توجه در اوایل قرون وسطی گرجستان را تأسیس کردند.استقرار مجدد و تقسیمدر اواسط قرن پانزدهم، گرجستان با درگیری های داخلی شدیدی مواجه شد که منجر به تقسیم آن شد.در سال 1465، به دنبال دستگیری و خلع پادشاه جورج هشتم از پادشاهی گرجستان توسط رعیت شورشی او، قوارقواره سوم، دوک سامتسخه، کاختی به عنوان یک نهاد جداگانه تحت رهبری جرج هشتم دوباره ظهور کرد.او تا زمان مرگش در سال 1476 به عنوان نوعی ضد پادشاه حکومت کرد. در سال 1490، زمانی که کنستانتین دوم اسکندر اول، پسر جورج هشتم را به عنوان پادشاه کاختی به رسمیت شناخت، تقسیم بندی رسمی شد.دوره های استقلال و انقیاددر طول قرن شانزدهم، کاختی دوره‌هایی از استقلال و شکوفایی نسبی را در زمان پادشاه لوان تجربه کرد.این پادشاهی از موقعیت خود در امتداد مسیر حیاتی ابریشم گیلان-شماخا- آستاراخان سود می برد و تجارت و رشد اقتصادی را تقویت می کرد.با این حال، اهمیت استراتژیک کاختی همچنین به این معنی بود که هدفی برای امپراتوری های در حال گسترش عثمانی و صفوی بود.در سال 1555، معاهده صلح آماسیا، کاختی را در حوزه نفوذ ایران صفوی قرار داد، با این حال، حاکمان محلی با ایجاد توازن در روابط بین قدرت‌های بزرگ، میزانی از خودمختاری را حفظ کردند.کنترل و مقاومت صفویهاوایل قرن هفدهم تلاش‌های مجدد شاه عباس اول ایران را برای ادغام کاختی محکم‌تر در امپراتوری صفوی به همراه داشت.این تلاش ها با تهاجمات شدید طی سال های 1614-1616 به اوج خود رسید که کاختی را ویران کرد و منجر به کاهش قابل توجه جمعیت و کاهش اقتصادی شد.با وجود این، مقاومت ادامه یافت و در سال 1659، کاخی ها علیه طرح اسکان ترکمن ها در منطقه قیام کردند.نفوذ ایران و عثمانیدر طول قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم، کاختی بارها بین جاه طلبی های ایران و عثمانی گرفتار شد.دولت صفوی سعی کرد با سکونت مجدد این منطقه با قبایل ترک کوچ نشین و قرار دادن آن تحت فرمانروایی مستقیم ایران، کنترل خود را مستحکم کند.اتحاد در زمان ارکل دومدر اواسط قرن هجدهم، چشم‌انداز سیاسی شروع به تغییر کرد زیرا نادرشاه ایران به وفاداری شاهزاده کاخ تیموراز دوم و پسرش ارکل دوم با اعطای سلطنت‌های کاختی و کارتلی در سال 1744 به آنها پاداش داد. پس از مرگ نادرشاه در در سال 1747، ارکل دوم از هرج و مرج متعاقب آن برای ادعای استقلال بیشتر استفاده کرد و تا سال 1762 موفق شد گرجستان شرقی را متحد کند و پادشاهی کارتلی-کاختی را تشکیل دهد و پایان کاختی را به عنوان یک پادشاهی جداگانه نشان دهد.

پادشاهی کارتلی با مرکزیت در شرق گرجستان و پایتخت آن تفلیس، از تجزیه پادشاهی متحد گرجستان در سال 1478 پدید آمد و تا سال 1762 وجود داشت تا زمانی که با پادشاهی همسایه کاختی ادغام شد.این ادغام که توسط جانشینی سلسله ای تسهیل شد، هر دو منطقه را تحت فرمانروایی شاخه کاختی از سلسله باگریونی قرار داد.در طول تاریخ خود، کارتلی اغلب خود را به عنوان دست نشانده قدرت های منطقه ای مسلط ایران و تا حدی امپراتوری عثمانی می دید، اگرچه دوره هایی از خودمختاری بیشتر را تجربه کرد، به ویژه پس از سال 1747.پیشینه و فروپاشیداستان کارتلی عمیقاً با فروپاشی گسترده‌تر پادشاهی گرجستان که از حدود سال 1450 شروع شد در هم تنیده است.لحظه مهم پس از سال 1463 بود که جرج هشتم در نبرد چیخور شکست خورد و منجر به دستگیری وی در سال 1465 توسط قوارقواره دوم، شاهزاده سامتسخه شد.این رویداد باعث تقسیم گرجستان به پادشاهی های جداگانه شد که کارتلی یکی از آنها بود.عصر تکه تکه شدن و درگیریباگرات ششم در سال 1466 خود را پادشاه کل گرجستان اعلام کرد و جاه طلبی های خود کارتلی را تحت الشعاع قرار داد.کنستانتین، مدعی رقیب و برادرزاده جرج هشتم، تا سال 1469 حکومت خود را بر بخشی از کارتلی برقرار کرد. این دوره با منازعات و درگیری های فئودالی مستمر، نه تنها در داخل گرجستان، بلکه با تهدیدهای خارجی مانند عثمانی ها و ترکمن ها نیز مشخص شد.تلاش برای اتحاد مجدد و ادامه نزاعدر اواخر قرن پانزدهم، تلاش هایی برای اتحاد مجدد سرزمین های گرجستان انجام شد.به عنوان مثال، کنستانتین موفق به اعمال کنترل بر کارتلی شد و برای مدت کوتاهی آن را با گرجستان غربی متحد کرد.با این حال، این تلاش ها اغلب به دلیل درگیری های داخلی مداوم و چالش های جدید خارجی کوتاه مدت بود.انقیاد و نیمه استقلالدر اواسط قرن شانزدهم، کارتلی، مانند بسیاری از مناطق دیگر گرجستان، تحت فرمانروایی ایران درآمد و صلح آماسیا در سال 1555 این وضعیت را تأیید کرد.اگرچه کارتلی رسماً به عنوان بخشی از امپراتوری ایران صفوی شناخته شد، اما تا حدی خودمختاری را حفظ کرد و تا حدودی امور داخلی خود را مدیریت کرد و در سیاست منطقه ای شرکت داشت.ظهور خانه کارتلی-کاختیدر قرن هجدهم، به ویژه پس از ترور نادرشاه در سال 1747، پادشاهان کارتلی و کاختی، تیموراز دوم و هراکلیوس دوم، از هرج و مرج متعاقب ایران بهره بردند تا عملاً استقلال خود را اعلام کنند.این دوره شاهد احیای قابل توجهی در ثروت پادشاهی و تأیید مجدد هویت فرهنگی و سیاسی گرجستان بود.اتحاد و حاکمیت روسیهاتحاد کارتلی و کاختی به رهبری ایراکلی دوم در سال 1762 نشان دهنده تأسیس پادشاهی کارتلی-کاختی بود.این پادشاهی متحد تلاش کرد تا حاکمیت خود را در برابر فشارهای فزاینده امپراتوری های همسایه، به ویژه روسیه و ایران حفظ کند.معاهده گئورگیفسک در سال 1783 نمادی از همسویی استراتژیک با روسیه بود که در نهایت منجر به الحاق رسمی پادشاهی توسط امپراتوری روسیه در سال 1800 شد.

در اواسط قرن پانزدهم، تغییرات ژئوپلیتیکی و اختلافات داخلی باعث افول پادشاهی گرجستان شد.سقوط قسطنطنیه در سال 1453، که توسط ترک‌های عثمانی تصرف شد، رویدادی حیاتی بود که گرجستان را از اروپا و جهان مسیحی گسترده‌تر منزوی کرد و آسیب‌پذیری آن را تشدید کرد.این انزوا تا حدی از طریق تداوم روابط تجاری و دیپلماتیک با مستعمرات جنوا در کریمه، که به عنوان پیوند باقی مانده گرجستان با اروپای غربی عمل می کرد، کاهش یافت.تکه تکه شدن پادشاهی گرجستان که زمانی متحد شده بود به چندین نهاد کوچکتر نقطه عطف مهمی در تاریخ آن بود.تا سال 1460، پادشاهی به دو دسته تقسیم شد: ^[18]3 پادشاهی Kartli، Kakheti و Imereti.5 پادشاهی گوریا، سوانتی، مسختی، آبخازتی و سامگرلو.در طول قرن شانزدهم، قدرت‌های منطقه‌ای امپراتوری عثمانی و ایران صفوی از اختلافات داخلی گرجستان برای ایجاد کنترل بر سرزمین‌های آن بهره‌برداری کردند.صلح آماسیا در سال 1555، که پس از جنگ طولانی عثمانی-صفویان به وقوع پیوست، حوزه های نفوذ در گرجستان را بین این دو امپراتوری مشخص کرد و ایمرتی را به عثمانی ها و کارتلی-کاختی را به ایرانی ها اختصاص داد.با این حال، توازن قوا به طور مکرر با درگیری‌های بعدی تغییر می‌کرد که منجر به دوره‌های متناوب سلطه ترک‌ها و فارس‌ها شد.اصرار مجدد ایران بر کنترل گرجستان به ویژه وحشیانه بود.در سال 1616، به دنبال شورش گرجستان، شاه عباس اول ایران دستور لشکرکشی ویرانگر تنبیهی علیه تفلیس، پایتخت را صادر کرد.این لشکرکشی با کشتار هولناکی همراه بود که منجر به کشته شدن 200000 نفر ^[19] و تبعید هزاران نفر از کاختی به ایران شد.این دوره همچنین شاهد سرنوشت غم انگیز ملکه Ketevan بود که به دلیل امتناع از انکار ایمان مسیحی خود شکنجه و کشته شد ^[20] که نماد ظلم شدیدی بود که گرجی ها تحت حاکمیت پارس ها با آن روبرو بودند.جنگ مداوم، مالیات های سنگین و دستکاری سیاسی توسط قدرت های خارجی، گرجستان را فقیر و جمعیت آن را تضعیف کرد.مشاهدات مسافران اروپایی مانند ژان شاردن در قرن هفدهم وضعیت وخیم دهقانان، فساد اشراف و بی کفایتی روحانیون را برجسته کرد.در پاسخ به این چالش ها، حاکمان گرجستان به دنبال تقویت روابط با متحدان خارجی از جمله تزاروم روسیه بودند.در سال 1649، پادشاهی ایمرتی به روسیه رسید که منجر به سفارتخانه‌های متقابل و سوگند رسمی وفاداری الکساندر سوم از ایمرتی به تزار الکسیس روسیه شد.علیرغم این تلاش ها، درگیری های داخلی همچنان گریبان گرجستان را گرفت و تثبیت مورد انتظار تحت حمایت روسیه در این دوره به طور کامل محقق نشد.بنابراین، تا پایان قرن هفدهم، گرجستان به عنوان منطقه ای تکه تکه و محاصره شده باقی ماند، که زیر یوغ تسلط خارجی و تقسیم داخلی دست و پنجه نرم می کرد و زمینه را برای آزمایشات بعدی در قرن های بعد فراهم کرد.

در اوایل دوره مدرن، گرجستان میدان نبرد بین امپراتوری های ایرانی عثمانی و صفوی بود.گرجستان که به پادشاهی ها و شاه نشین های مختلف تقسیم شده بود، به دنبال ثبات و حفاظت بود.در قرن هجدهم، امپراتوری روسیه ، با اعتقاد به مسیحیت ارتدوکس با گرجستان، به عنوان یک متحد قدرتمند ظاهر شد.در سال 1783، پادشاهی گرجستان شرقی Kartli-Kakheti، تحت فرمان هراکلیوس دوم، قراردادی را امضا کرد که آن را تحت الحمایه روسیه قرار داد و رسماً روابط خود را با ایران کنار گذاشت.با وجود اتحاد، روسیه به طور کامل از مفاد این معاهده دفاع نکرد، که منجر به الحاق کارتلی-کاختی در سال 1801 و تبدیل آن به استان گرجستان شد.پس از آن پادشاهی گرجستان غربی، ایمرتی، در سال 1810 به روسیه ملحق شد. در طول قرن نوزدهم، روسیه به تدریج بقیه سرزمین های گرجستان را با حکومت آنها در پیمان های صلح مختلف با ایران و امپراتوری عثمانی مشروعیت بخشید.تحت حاکمیت روسیه تا سال 1918، گرجستان تحولات اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی از جمله ظهور طبقات اجتماعی جدید را تجربه کرد.رهایی رعیت در سال 1861 و ظهور سرمایه داری باعث رشد طبقه کارگر شهری شد.با این حال، این تغییرات همچنین منجر به نارضایتی و ناآرامی گسترده شد که در انقلاب 1905 به اوج خود رسید.منشویک‌های سوسیالیست، که در میان مردم نفوذ پیدا کردند، رهبری فشار علیه سلطه روسیه را بر عهده گرفتند.استقلال گرجستان در سال 1918 کمتر پیروز جنبش های ناسیونالیستی و سوسیالیستی بود و بیشتر پیامد فروپاشی امپراتوری روسیه در طول جنگ جهانی اول بود .در حالی که حاکمیت روسیه محافظت در برابر تهدیدهای خارجی را فراهم می کرد، اغلب با حکومت ظالمانه مشخص می شد و میراثی از تأثیرات متفاوت بر جامعه گرجستان بر جای می گذاشت.زمینهدر قرن پانزدهم، پادشاهی مسیحی گرجستان که زمانی متحد شده بود، به چند واحد کوچکتر تقسیم شد و به کانون اختلاف بین امپراتوری های ایرانی عثمانی و صفوی تبدیل شد.صلح 1555 آماسیا رسماً گرجستان را بین این دو قدرت تقسیم کرد: بخش‌های غربی، از جمله پادشاهی ایمرتی و شاهزاده سامتسخه، تحت نفوذ عثمانی قرار گرفتند، در حالی که مناطق شرقی، مانند پادشاهی‌های کارتلی و کاختی، تحت نفوذ پارسیان قرار گرفتند. کنترل.در میان این فشارهای خارجی، گرجستان شروع به جستجوی حمایت از یک قدرت نوظهور جدید در شمال کرد - مسکووی (روسیه) که در ایمان مسیحی ارتدوکس گرجستان مشترک بود.تماس های اولیه در سال 1558 در نهایت به پیشنهاد تزار فئودور اول در سال 1589 منجر شد، اگرچه کمک های قابل توجهی از روسیه به دلیل فاصله جغرافیایی و شرایط سیاسی آن به کندی تحقق یافت.علاقه استراتژیک روسیه به قفقاز در اوایل قرن 18 شدت گرفت.در سال 1722، در خلال هرج و مرج در امپراتوری ایران صفوی، پتر کبیر لشکرکشی به منطقه راه اندازی کرد و با واختانگ ششم کارتلی همسو شد.اما این تلاش با شکست مواجه شد و وختنگ سرانجام در تبعید در روسیه به زندگی خود پایان داد.در نیمه دوم قرن شاهد تلاش‌های روسیه تحت رهبری کاترین کبیر بودیم که هدفش تقویت نفوذ روسیه از طریق پیشرفت‌های نظامی و زیربنایی، از جمله ساخت قلعه‌ها و جابجایی قزاق‌ها برای ایفای نقش به عنوان نگهبان مرزی بود.آغاز جنگ بین روسیه و امپراتوری عثمانی در سال 1768 فعالیت های نظامی در منطقه را تشدید کرد.لشکرکشی های ژنرال روسی توتلبن در این دوره زمینه ساز بزرگراه نظامی گرجستان شد.پویایی استراتژیک در سال 1783 هنگامی که هراکلیوس دوم از کارتلی-کاختی معاهده جورجیفسک را با روسیه امضا کرد، چرخش قابل توجهی پیدا کرد که در ازای وفاداری انحصاری به روسیه، محافظت در برابر تهدیدات عثمانی و ایران را تضمین کرد.با این حال، در طول جنگ 1787 روسیه و ترکیه، نیروهای روسی عقب نشینی کردند و پادشاهی هراکلیوس را آسیب پذیر کرد.در سال 1795، تفلیس پس از امتناع اولتیماتوم ایران برای قطع روابط با روسیه، توسط آغا محمدخان ایران غارت شد، که نشان دهنده مبارزه مداوم منطقه و ماهیت غیر قابل اعتماد حمایت روسیه در این دوره حساس بود.الحاقات روسیهبا وجود شکست روسیه در احترام به معاهده گئورگیفسک و غارت ویرانگر تفلیس در سال 1795، گرجستان از نظر استراتژیک به روسیه وابسته بود.پس از ترور حاکم ایرانی آقا محمد خان در سال 1797، که به طور موقت کنترل ایران را تضعیف کرد، هراکلیوس دوم پادشاه گرجستان به حمایت روسیه امیدوار بود.با این حال، پس از مرگ او در سال 1798، اختلافات درونی جانشینی و رهبری ضعیف تحت رهبری پسرش، گیورگی دوازدهم، منجر به بی ثباتی بیشتر شد.در پایان سال 1800، روسیه قاطعانه برای اعمال کنترل بر گرجستان اقدام کرد.تزار پل اول تصمیم به تاج گذاری هر یک از وارثان رقیب گرجی گرفت و در اوایل سال 1801، پادشاهی کارتلی-کاختی را رسماً به امپراتوری روسیه ملحق کرد - تصمیمی که در اواخر همان سال توسط تزار الکساندر اول تأیید شد.نیروهای روسی اقتدار خود را با ادغام اجباری اشراف گرجی و حذف مدعیان بالقوه گرجی برای تاج و تخت تحکیم بخشیدند.این ادغام به طور قابل توجهی موقعیت استراتژیک روسیه را در قفقاز افزایش داد و باعث درگیری نظامی با ایران و امپراتوری عثمانی شد.پس از آن جنگ روسیه و ایران (1804-1813) و جنگ روسیه و ترکیه (1806-1812) تسلط روسیه در منطقه را بیشتر تقویت کرد و در قراردادهایی که حاکمیت روسیه بر سرزمین های گرجستان را به رسمیت شناخت به اوج خود رسید.در گرجستان غربی، مقاومت در برابر الحاق روسیه توسط سلیمان دوم ایمرتی رهبری شد.علیرغم تلاش‌ها برای مذاکره درباره خودمختاری در داخل امپراتوری روسیه، امتناع او منجر به تهاجم روسیه به ایمرتی در سال 1804 شد.تلاش‌های بعدی سلیمان برای مقاومت و مذاکره با عثمانی‌ها در نهایت با شکست مواجه شد و منجر به تبعید و تبعید او در سال 1810 شد. تداوم موفقیت‌های نظامی روسیه در این دوره سرانجام مقاومت محلی را فروکش کرد و سرزمین‌های بیشتری مانند آجارا و سوانتی را تحت کنترل روسیه قرار داد. اواخر قرن 19اوایل حکومت روسیهدر اوایل قرن نوزدهم، گرجستان تحت تسلط روسیه دستخوش دگرگونی‌های مهمی شد که در ابتدا با یک حکومت نظامی مشخص شد که این منطقه را به عنوان مرزی در جنگ‌های روسیه-ترکیه و روسیه-فارس قرار داد.تلاش‌های ادغام عمیق بود و امپراتوری روسیه به دنبال جذب گرجستان هم از نظر اداری و هم از نظر فرهنگی بود.علیرغم اعتقادات مشترک مسیحی ارتدوکس و سلسله مراتب فئودالی مشابه، تحمیل اقتدار روسیه اغلب با آداب و رسوم و حکومت محلی در تضاد بود، به ویژه زمانی که خودمختاری کلیسای ارتدوکس گرجستان در سال 1811 لغو شد.بیگانگی اشراف گرجستان به مقاومت قابل توجهی منجر شد، از جمله توطئه اشرافی ناموفق در سال 1832 با الهام از شورش های گسترده تر در امپراتوری روسیه.چنین مقاومتی بر نارضایتی گرجی‌های تحت حاکمیت روسیه تأکید کرد.با این حال، انتصاب میخائیل ورونتسوف به عنوان نایب السلطنه در سال 1845 نشانگر تغییر در سیاست بود.رویکرد سازگارتر ورونتسوف به آشتی برخی از اشراف گرجستان کمک کرد و منجر به همسان سازی و همکاری فرهنگی بیشتر شد.در زیر اشراف، دهقانان گرجستان در شرایط سختی زندگی می کردند که دوره های قبلی سلطه خارجی و رکود اقتصادی تشدید شده بود.قحطی‌های مکرر و رعیت خشن باعث شورش‌های دوره‌ای شد، مانند شورش بزرگ در کاختی در سال 1812. موضوع رعیت مسئله‌ای حیاتی بود و دیرتر از روسیه به آن پرداخته شد.فرمان رهایی تزار الکساندر دوم در سال 1861 تا سال 1865 به گرجستان گسترش یافت و روندی تدریجی را آغاز کرد که در آن رعیت ها به دهقانان آزاد تبدیل شدند.این اصلاحات به آنها آزادی های شخصی بیشتری و فرصت نهایی برای مالکیت زمین را به آنها داد، اگرچه فشارهای اقتصادی را هم بر دهقانان که با بار مالی جدید دست و پنجه نرم می کردند و هم بر اشراف که قدرت سنتی خود را رو به زوال می دیدند، وارد کرد.در این دوره، گرجستان نیز شاهد هجوم گروه های قومی و مذهبی مختلف بود که توسط دولت روسیه تشویق می شد.این بخشی از یک استراتژی گسترده تر برای تحکیم کنترل بر قفقاز و کاهش مقاومت محلی با تغییر ساختار جمعیتی بود.گروه هایی مانند مولوکان، دوخوبورها و دیگر اقلیت های مسیحی از مرکز روسیه، همراه با ارامنه و یونانیان قفقاز، در مناطق استراتژیک مستقر شدند و حضور نظامی و فرهنگی روسیه را در منطقه تقویت کردند.بعدها حکومت روسیهترور تزار الکساندر دوم در سال 1881 نقطه عطفی برای گرجستان تحت حاکمیت روسیه بود.جانشین او، الکساندر سوم، رویکرد خودکامه تری را در پیش گرفت و در پی سرکوب هرگونه آرزوی استقلال ملی در داخل امپراتوری بود.این دوره شاهد افزایش تمرکز و تلاش‌های روسی‌سازی بود، مانند محدودیت‌های زبان گرجی و سرکوب آداب و رسوم و هویت محلی، که با مقاومت قابل توجه مردم گرجستان به اوج خود رسید.اوضاع با قتل رئیس حوزه علمیه تفلیس توسط یک طلبه گرجی در سال 1886 و مرگ مرموز دیمیتری کیپیانی، منتقد مرجع کلیسایی روسیه که جرقه تظاهرات بزرگ ضد روسیه را برانگیخت، تشدید شد.نارضایتی در گرجستان بخشی از الگوی بزرگتر ناآرامی در سرتاسر امپراتوری روسیه بود که به انقلاب 1905 پس از سرکوب وحشیانه تظاهرکنندگان در سن پترزبورگ آغاز شد.گرجستان به کانون فعالیت های انقلابی تبدیل شد که به شدت تحت تأثیر جناح منشویک حزب سوسیال دموکرات روسیه بود.منشویک ها به رهبری نوئه ژوردانیا و عمدتاً توسط دهقانان و کارگران حمایت می شدند، اعتصابات و شورش های مهمی مانند قیام بزرگ دهقانان در گوریا را سازماندهی کردند.با این حال، تاکتیک‌های آن‌ها، از جمله اقدامات خشونت‌آمیز علیه قزاق‌ها، در نهایت منجر به واکنش شدید و شکست اتحاد با سایر گروه‌های قومی، به‌ویژه ارمنی‌ها شد.دوره پس از انقلاب شاهد آرامش نسبی تحت حکومت کنت ایلاریون ورونتسوف-داشکوف بود و منشویک ها از اقدامات افراطی فاصله گرفتند.چشم انداز سیاسی در گرجستان بیشتر توسط نفوذ محدود بلشویک ها شکل گرفت که عمدتاً به مراکز صنعتی مانند چیاتورا محدود می شد.جنگ جهانی اول دینامیک جدیدی را معرفی کرد.موقعیت استراتژیک گرجستان به این معنی بود که تأثیر جنگ مستقیماً احساس می شد و در حالی که جنگ در ابتدا شور و شوق کمی را در میان گرجی ها برانگیخت، درگیری با ترکیه ضرورت امنیت ملی و خودمختاری را افزایش داد.انقلاب‌های 1917 روسیه باعث بی‌ثباتی بیشتر منطقه شد و منجر به تشکیل جمهوری فدراتیو دموکراتیک ماوراء قفقاز در آوریل 1918 شد، موجودیتی کوتاه مدت متشکل از گرجستان، ارمنستان و آذربایجان، که هر کدام توسط اهداف متفاوت و فشارهای خارجی هدایت می‌شدند.در نهایت، در 26 مه 1918، در مواجهه با پیشروی نیروهای ترکیه و فروپاشی جمهوری فدراتیو، گرجستان استقلال خود را اعلام کرد و جمهوری دموکراتیک گرجستان را تأسیس کرد.با این حال، این استقلال زودگذر بود، زیرا فشارهای ژئوپلیتیکی تا زمان تهاجم بلشویک‌ها در سال 1921 ادامه یافت. تحولات سیاسی

جمهوری دموکراتیک گرجستان (DRG) که از مه 1918 تا فوریه 1921 وجود داشت، به عنوان اولین تأسیس مدرن جمهوری گرجستان، یک فصل مهم در تاریخ گرجستان را نشان می دهد.DRG که پس از انقلاب روسیه در سال 1917 ایجاد شد، که منجر به انحلال امپراتوری روسیه شد، در میان تغییر وفاداری ها و هرج و مرج روسیه پس از امپراتوری اعلام استقلال کرد.این حزب که توسط حزب معتدل و چند حزبی سوسیال دموکرات گرجستان، عمدتاً منشویک ها اداره می شد، در سطح بین المللی توسط قدرت های بزرگ اروپایی به رسمیت شناخته شد.در ابتدا، DRG تحت الحمایه امپراتوری آلمان کار می کرد که ظاهری از ثبات را فراهم می کرد.با این حال، این ترتیب با شکست آلمان در جنگ جهانی اول پایان یافت.متعاقباً، نیروهای بریتانیا برای جلوگیری از تسلط بلشویک‌ها بخش‌هایی از گرجستان را اشغال کردند، اما در سال 1920 پس از معاهده مسکو، که در آن روسیه شوروی استقلال گرجستان را تحت شرایط خاصی به رسمیت شناخت تا از میزبانی فعالیت‌های ضد بلشویکی جلوگیری کند، از آن خارج شدند.با وجود به رسمیت شناختن و حمایت بین المللی، فقدان حمایت خارجی قوی، DRG را آسیب پذیر کرد.در فوریه 1921، ارتش سرخ بلشویک به گرجستان حمله کرد، که منجر به فروپاشی DRG در مارس 1921 شد. دولت گرجستان به رهبری نخست وزیر نوئه ژوردانیا، به فرانسه گریخت و به فعالیت خود در تبعید ادامه داد، که توسط کشورهایی مانند فرانسه، بریتانیا به رسمیت شناخته شد. ، بلژیک و لهستان به عنوان دولت قانونی گرجستان تا اوایل دهه 1930.DRG به خاطر سیاست‌های مترقی و ارزش‌های دموکراتیک، به‌ویژه در پذیرش اولیه حق رأی زنان و گنجاندن قومیت‌های متعدد در پارلمان آن قابل توجه است - ویژگی‌هایی که برای آن دوره پیشرفته بودند و به میراث کثرت‌گرایی و فراگیری آن کمک کردند.همچنین پیشرفت‌های فرهنگی قابل توجهی را نشان داد، مانند تأسیس اولین دانشگاه کامل در گرجستان، تحقق آرزوی دیرینه در میان روشنفکران گرجی که تحت حاکمیت روسیه سرکوب شده بودند.جمهوری دموکراتیک گرجستان علیرغم وجود کوتاه خود، اصول دموکراتیکی را پایه گذاری کرد که امروزه الهام بخش جامعه گرجستان است.زمینهپس از انقلاب فوریه 1917، که دولت تزاری در قفقاز را منحل کرد، اداره منطقه توسط کمیته ویژه ماوراء قفقاز (Ozakom) تحت حمایت دولت موقت روسیه به دست گرفت.حزب سوسیال دموکرات گرجستان، که کنترل محکمی بر شوراهای محلی داشت، از دولت موقت حمایت کرد و با جنبش انقلابی گسترده‌تر به رهبری شورای پتروگراد همسو شد.انقلاب اکتبر بلشویکی در اواخر همان سال چشم انداز سیاسی را به شدت تغییر داد.شوراهای قفقاز رژیم جدید بلشویکی ولادیمیر لنین را به رسمیت نشناختند که نشان دهنده نگرش های سیاسی پیچیده و متفاوت منطقه بود.این امتناع، همراه با هرج و مرج ناشی از سربازان فراری که به طور فزاینده ای رادیکال شده بودند، و همچنین تنش های قومی و بی نظمی عمومی، رهبران گرجستان، ارمنستان و آذربایجان را بر آن داشت تا یک اقتدار منطقه ای واحد تشکیل دهند، در ابتدا به عنوان کمیساریای ماوراء قفقاز در نوامبر. 1917، و بعداً در 23 ژانویه 1918 به یک نهاد قانونگذاری معروف به سجم رسمیت یافت. سجم، به ریاست نیکولای چخیدزه، در 22 آوریل 1918 استقلال جمهوری فدرال دموکراتیک ماوراء قفقاز را با همراهی اوگنی گگچکوری و پس از آن آکلیکی اعلام کرد. رهبری دولت اجراییانگیزه استقلال گرجستان به طور قابل توجهی تحت تأثیر متفکران ناسیونالیستی مانند ایلیا چاوچاوادزه بود که ایده های او در این دوره از بیداری فرهنگی طنین انداز شد.نقاط عطف مهمی مانند احیای خودمختاری کلیسای ارتدوکس گرجستان در مارس 1917 و تأسیس دانشگاه ملی در تفلیس در سال 1918 بیشتر به شور ملی گرایانه دامن زد.با این حال، منشویک‌های گرجستان که نقش برجسته‌ای در صحنه سیاسی داشتند، استقلال از روسیه را به‌عنوان اقدامی عمل‌گرایانه علیه بلشویک‌ها و نه جدایی دائمی می‌دانستند، و درخواست‌های رادیکال‌تر برای استقلال کامل را شوونیستی و جدایی‌طلبانه می‌دانستند.فدراسیون ماوراء قفقاز عمر کوتاهی داشت و تنش های داخلی و فشارهای خارجی امپراتوری های آلمان و عثمانی تضعیف شد.در 26 مه 1918، زمانی که گرجستان استقلال خود را اعلام کرد، منحل شد و پس از مدت کوتاهی اعلامیه های مشابهی از ارمنستان و آذربایجان در 28 می 1918 منحل شد.استقلالجمهوری دموکراتیک گرجستان (DRG) که در ابتدا توسط آلمان و امپراتوری عثمانی به رسمیت شناخته شد، از طریق معاهده پوتی، خود را تحت نظارت حمایتی اما محدودکننده امپراتوری آلمان قرار داد و طبق معاهده باتوم مجبور شد مناطقی را به عثمانی ها واگذار کند. .این ترتیب به گرجستان اجازه داد تا به لطف حمایت نظامی نیروهای آلمانی به فرماندهی فردریش فریهر کرس فون کرسنشتاین، از پیشروی های بلشویک ها از آبخازیا جلوگیری کند.پس از شکست آلمان در جنگ جهانی اول، نیروهای بریتانیایی جایگزین آلمانی ها در گرجستان شدند.روابط بین نیروهای بریتانیا و جمعیت محلی گرجستان تیره شد و کنترل بر مناطق استراتژیک مانند باتومی تا سال 1920 مورد مناقشه باقی ماند که منعکس کننده چالش های جاری در ثبات منطقه بود.در داخل، گرجستان با اختلافات ارضی و تنش های قومی، به ویژه با ارمنستان و آذربایجان، و همچنین شورش های داخلی که توسط فعالان بلشویک محلی تحریک شده بود، دست و پنجه نرم کرد.این اختلافات گهگاه با میانجیگری مأموریت های نظامی بریتانیا با هدف تجمیع نیروهای ضد بلشویک در قفقاز انجام می شد، اما واقعیت های ژئوپلیتیکی اغلب این تلاش ها را تضعیف می کرد.در قلمرو سیاسی، حزب سوسیال دموکرات گرجستان به رهبری دولت، موفق به ایجاد اصلاحات مهمی از جمله اصلاحات ارضی و بهبود سیستم قضایی شد که نشان دهنده تعهد DRG به اصول دموکراتیک است.DRG همچنین در تلاش برای رسیدگی به نارضایتی های قومی به آبخازیا خودمختاری اعطا کرد، اگرچه تنش ها با اقلیت های قومی مانند اوستی ها ادامه داشت.افول و سقوطبا پیشرفت سال 1920، وضعیت ژئوپلیتیکی گرجستان به طور فزاینده ای متزلزل شد.جمهوری سوسیالیستی فدراتیو شوروی روسیه (SFSR) با شکست جنبش سفیدها، نفوذ خود را در قفقاز افزایش داد.علیرغم پیشنهادهای رهبری شوروی برای اتحاد علیه ارتش های سفید، گرجستان موضع بی طرفی و عدم مداخله را حفظ کرد و در عوض به یک راه حل سیاسی امیدوار بود که ممکن است به رسمیت شناختن رسمی استقلال خود از مسکو را تضمین کند.با این حال، اوضاع زمانی تشدید شد که ارتش سرخ یازدهم در آوریل 1920 رژیم شوروی را در آذربایجان تأسیس کرد و بلشویک های گرجستانی به رهبری سرگو اورجونیکیدزه تلاش های خود را برای بی ثبات کردن گرجستان تشدید کردند.تلاش برای کودتا در ماه مه 1920 توسط نیروهای گرجستان به فرماندهی ژنرال گیورگی کوینیتادزه خنثی شد و منجر به درگیری های نظامی کوتاه اما شدید شد.مذاکرات صلح بعدی منجر به معاهده صلح مسکو در 7 مه 1920 شد که در آن استقلال گرجستان توسط روسیه شوروی تحت شرایط خاصی از جمله قانونی شدن سازمان های بلشویکی در داخل گرجستان و ممنوعیت حضور نظامی خارجی در خاک گرجستان به رسمیت شناخته شد.علیرغم این امتیازات، موقعیت گرجستان آسیب پذیر باقی ماند که با شکست طرح عضویت گرجستان در جامعه ملل و به رسمیت شناختن رسمی توسط قدرت های متفقین در ژانویه 1921 برجسته شد. عدم حمایت قابل توجه بین المللی، همراه با فشارهای داخلی و خارجی، باعث شد گرجستان مستعد پیشرفت بیشتر شوروی است.در اوایل سال 1921، گرجستان که توسط همسایگان شوروی شده محاصره شده بود و پس از خروج بریتانیا از حمایت خارجی برخوردار نبود، با تحریکات فزاینده و نقض ادعایی معاهده مواجه شد، که با الحاق آن توسط ارتش سرخ به اوج خود رسید و پایان دوره کوتاه استقلال آن را نشان داد.این دوره بر چالش هایی که کشورهای کوچک برای حفظ حاکمیت در میان مبارزات ژئوپلیتیکی بزرگتر با آن روبرو هستند، تأکید می کند.

پس از انقلاب اکتبر در روسیه، کمیساریای ماوراء قفقاز در 28 نوامبر 1917 در تفلیس تأسیس شد و تا 22 آوریل 1918 به جمهوری فدرال دموکراتیک ماوراء قفقاز تبدیل شد. با این حال، این فدراسیون کوتاه مدت بود و در عرض یک ماه به سه بخش جداگانه منحل شد. کشورهای گرجستان، ارمنستان و آذربایجان .در سال 1919، گرجستان شاهد به قدرت رسیدن حزب سوسیال دموکرات در میان محیط چالش برانگیز شورش های داخلی و تهدیدهای خارجی بود که شامل درگیری با ارمنستان و بقایای امپراتوری عثمانی بود.منطقه توسط شورش های دهقانان تحت حمایت شوروی بی ثبات شد که نشان دهنده گسترش گسترده تر سوسیالیسم انقلابی بود.بحران در سال 1921 با حمله ارتش سرخ یازدهم به گرجستان به اوج خود رسید که منجر به سقوط تفلیس در 25 فوریه و متعاقب آن اعلام جمهوری سوسیالیستی شوروی گرجستان شد.دولت گرجستان مجبور به تبعید شد و در 2 مارس 1922 اولین قانون اساسی گرجستان شوروی تصویب شد.معاهده قارص که در 13 اکتبر 1921 امضا شد، مرزهای بین ترکیه و جمهوری‌های ماوراء قفقاز را مجدداً تغییر داد که منجر به تعدیل‌های ارضی قابل توجهی شد.گرجستان در سال 1922 به عنوان بخشی از SFSR ماوراء قفقاز، که شامل ارمنستان و آذربایجان نیز می شد، به اتحاد جماهیر شوروی پیوست و تحت تأثیر شخصیت های برجسته ای مانند لاورنتی بریا قرار داشت.این دوره با سرکوب شدید سیاسی مشخص شد، به‌ویژه در خلال پاکسازی‌های بزرگ، که شاهد اعدام ده‌ها هزار گرجی یا فرستاده شدن به گولاگ‌ها بود.جنگ جهانی دوم سهم قابل توجهی از گرجستان در جنگ شوروی به ارمغان آورد، اگرچه این منطقه از تهاجم مستقیم محور در امان بود.پس از جنگ، جوزف استالین، که خود گرجستانی بود، اقدامات سختی از جمله تبعید مردمان مختلف قفقاز را به اجرا گذاشت.در دهه 1950، تحت رهبری نیکیتا خروشچف، گرجستان درجه ای از موفقیت اقتصادی را تجربه کرد، اما به دلیل سطوح بالای فساد نیز قابل توجه بود.ادوارد شواردنادزه، که در دهه 1970 به قدرت رسید، به خاطر تلاش هایش در مبارزه با فساد و حفظ ثبات اقتصادی گرجستان شناخته شد.در سال 1978، تظاهرات گسترده در تفلیس با موفقیت با تنزل زبان گرجی مخالفت کرد و وضعیت قانونی آن را تأیید کرد.اواخر دهه 1980 شاهد تشدید تنش ها و جنبش های ملی گرایانه بود، به ویژه در اوستیای جنوبی و آبخازیا.سرکوب 9 آوریل 1989 توسط نیروهای شوروی تظاهرکنندگان مسالمت آمیز در تفلیس، جنبش استقلال را تقویت کرد.انتخابات دموکراتیک در اکتبر 1990 منجر به اعلام یک دوره انتقالی شد که در رفراندوم در 31 مارس 1991 به اوج خود رسید، جایی که اکثریت مردم گرجستان بر اساس قانون استقلال 1918 به استقلال رأی دادند.گرجستان به طور رسمی در 9 آوریل 1991 به رهبری زویاد گامساخوردیا اعلام استقلال کرد.این اقدام چندین ماه قبل از انحلال اتحاد جماهیر شوروی انجام شد و با وجود چالش‌های مداوم بی‌ثباتی سیاسی و درگیری‌های منطقه‌ای، انتقال قابل‌توجهی از حکومت شوروی به حکومت مستقل را نشان داد.

سفر گرجستان به سمت اصلاحات دموکراتیک و فشار آن برای استقلال از کنترل شوروی در اولین انتخابات چند حزبی دموکراتیک آن در 28 اکتبر 1990 به اوج رسید. با کسب 64 درصد آرا در مقابل 29.6 درصد از حزب کمونیست گرجستان، یک پیروزی قاطع به دست آورد.این انتخابات تغییر قابل توجهی را در سیاست گرجستان رقم زد و زمینه را برای حرکت های بیشتر به سمت استقلال فراهم کرد.به دنبال آن، در 14 نوامبر 1990، زویاد گامساخوردیا به عنوان رئیس شورای عالی جمهوری گرجستان انتخاب شد و عملاً او را به عنوان رهبر بالفعل گرجستان معرفی کرد.تلاش برای استقلال کامل ادامه یافت و در 31 مارس 1991، یک همه پرسی با اکثریت قاطع از بازگرداندن استقلال گرجستان قبل از شوروی با 98.9٪ موافق بود.این باعث شد که پارلمان گرجستان در 9 آوریل 1991 استقلال خود را اعلام کند و عملاً دولت گرجستان را که از سال 1918 تا 1921 وجود داشت دوباره تأسیس کرد.دوره ریاست گامساخوردیا با چشم اندازی از وحدت پان قفقازی به نام «خانه قفقازی» مشخص می شد که همکاری منطقه ای را ترویج می کرد و ساختارهایی مانند یک منطقه اقتصادی مشترک و یک «مجمع قفقازی» شبیه به سازمان ملل متحد منطقه ای را متصور بود.علیرغم این برنامه‌های بلندپروازانه، دوره تصدی گامساخوردیا به دلیل بی‌ثباتی سیاسی و در نهایت سرنگونی او کوتاه بود.در داخل، سیاست های گامساخوردیا شامل تغییرات مهمی مانند تغییر نام جمهوری سوسیالیستی شوروی گرجستان به "جمهوری گرجستان" و بازگرداندن نمادهای ملی بود.او همچنین اصلاحات اقتصادی را با هدف گذار از یک اقتصاد فرماندهی سوسیالیستی به یک اقتصاد بازار سرمایه داری با سیاست های حمایت از خصوصی سازی، اقتصاد بازار اجتماعی و حمایت از مصرف کننده آغاز کرد.با این حال، حکومت گامساخوردیا با تنش‌های قومی، به‌ویژه با جمعیت‌های اقلیت گرجستان همراه بود.لفاظی ها و سیاست های ملی گرایانه او ترس را در میان اقلیت ها تشدید کرد و به درگیری ها، به ویژه در آبخازیا و اوستیای جنوبی دامن زد.این دوره همچنین شاهد تأسیس گارد ملی گرجستان بود و به سمت ایجاد یک ارتش مستقل حرکت می کرد و حاکمیت گرجستان را بیشتر می کرد.سیاست خارجی گامساخوردیا با موضعی قوی علیه ادغام مجدد در ساختارهای شوروی و آرزوها برای روابط نزدیکتر با جامعه اروپا و سازمان ملل مشخص شد.دولت او همچنین از استقلال چچن از روسیه حمایت کرد که منعکس کننده آرزوهای منطقه ای گسترده تر او بود.آشفتگی سیاسی داخلی با کودتای خشونت آمیز در 22 دسامبر 1991 به اوج خود رسید که به برکناری گامساخوردیا و دوره ای از درگیری های داخلی انجامید.گامساخوردیا پس از فرار و پناهندگی موقتش در نقاط مختلف، تا زمان مرگش چهره ای بحث برانگیز باقی ماند.در مارس 1992، ادوارد شواردنادزه، وزیر خارجه سابق شوروی و رقیب سیاسی گامساخوردیا، به عنوان رئیس شورای دولتی تازه تأسیس منصوب شد که تغییر مهم دیگری را در سیاست گرجستان رقم زد.تحت حکومت شواردنادزه، که به طور رسمی در سال 1995 آغاز شد، گرجستان از چشم انداز پس از شوروی که با تداوم درگیری ها و چالش های قومی در ایجاد یک ساختار حکومتی باثبات و دموکراتیک مشخص شده بود، عبور کرد.

دوره دگرگونی سیاسی در گرجستان در خلال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با تحولات شدید داخلی و درگیری های قومی مشخص شد.جنبش اپوزیسیون در سال 1988 شروع به سازماندهی اعتراضات گسترده کرد که منجر به اعلام حاکمیت در ماه مه 1990 شد. در 9 آوریل 1991، گرجستان اعلام استقلال کرد که بعداً در دسامبر همان سال در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شد.زویاد گامساخوردیا، یکی از چهره های کلیدی جنبش ملی گرایانه، در ماه می 1991 به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد.در میان این رویدادهای دگرگون کننده، جنبش های جدایی طلبانه در میان اقلیت های قومی، به ویژه اوستی ها و آبخازها شدت گرفت.در مارس 1989، طوماری برای تشکیل اتحاد جماهیر شوروی آبخازیا ارائه شد و به دنبال آن شورش های ضد گرجستانی در ماه ژوئیه روی داد.استان خودمختار اوستیای جنوبی در ژوئیه 1990 استقلال خود را از SSR گرجستان اعلام کرد که منجر به تنش های شدید و درگیری نهایی شد.در ژانویه 1991، گارد ملی گرجستان وارد تسخینوالی، پایتخت اوستیای جنوبی شد و آتش درگیری گرجستان و اوستیا را شعله ور ساخت که اولین بحران بزرگ برای دولت گامساخوردیا بود.ناآرامی‌های داخلی زمانی تشدید شد که گارد ملی گرجستان در اوت 1991 علیه رئیس‌جمهور گامساخوردیا شورش کرد که با تصرف یک ایستگاه پخش دولتی به اوج خود رسید.در پی پراکندگی تظاهرات بزرگ مخالفان در تفلیس در ماه سپتامبر، چندین تن از رهبران مخالف دستگیر شدند و روزنامه های حامی مخالفان تعطیل شدند.این دوره با تظاهرات، سنگرسازی و درگیری بین نیروهای طرفدار و مخالف گامساکردیه مشخص شد.اوضاع به یک کودتا در دسامبر 1991 بدتر شد. در 20 دسامبر، مخالفان مسلح به رهبری تنگیز کیتوانی، آخرین حمله را علیه گامساخوردیا آغاز کردند.در 6 ژانویه 1992، گامساخوردیا مجبور شد از گرجستان فرار کند، ابتدا به ارمنستان و سپس به چچن، جایی که او یک دولت در تبعید را رهبری کرد.این کودتا خسارات قابل توجهی به تفلیس به ویژه خیابان روستاولی وارد کرد و تلفات زیادی را به دنبال داشت.پس از کودتا، یک دولت موقت به نام شورای نظامی تشکیل شد که در ابتدا توسط یک قوه سه گانه از جمله جابا ایوسلیانی و سپس به ریاست ادوارد شواردنادزه در مارس 1992 رهبری می شد. منجر به درگیری ها و ناآرامی های مداوم می شود.درگیری های داخلی با جنگ اوستیای جنوبی و آبخازیا پیچیده تر شد.در اوستیای جنوبی، درگیری ها در سال 1992 تشدید شد که منجر به آتش بس و ایجاد یک عملیات حفظ صلح شد.در آبخازیا، نیروهای گرجستان در آگوست 1992 وارد شدند تا شبه نظامیان جدایی‌طلب را خلع سلاح کنند، اما تا سپتامبر 1993، جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه سوخومی را تصرف کردند که منجر به تلفات نظامی و غیرنظامی گرجستانی و آواره شدن گسترده مردم گرجستان از آبخازیا شد.اوایل دهه 1990 در گرجستان با جنگ داخلی، پاکسازی قومی و بی ثباتی سیاسی مشخص شد که تأثیرات پایداری بر توسعه کشور و روابط آن با مناطق جدایی طلب داشت.این دوره زمینه را برای درگیری های بیشتر و چالش های مداوم دولت سازی در گرجستان پس از شوروی فراهم کرد.

اوایل دهه 1990 در گرجستان دوره آشفتگی شدید سیاسی و درگیری های قومی بود که به طور قابل توجهی مسیر این کشور پس از شوروی را شکل داد.ادوارد شواردنادزه، وزیر امور خارجه سابق شوروی، در مارس 1992 به گرجستان بازگشت تا ریاست شورای دولتی را برعهده بگیرد و عملاً به عنوان رئیس جمهور در بحبوحه بحران های جاری خدمت کند.یکی از شدیدترین چالش ها، درگیری جدایی طلبانه در آبخازیا بود.در آگوست 1992، نیروهای دولتی گرجستان و شبه نظامیان برای سرکوب فعالیت های جدایی طلب وارد این جمهوری خودمختار شدند.درگیری تشدید شد و منجر به شکست فاجعه بار نیروهای گرجستان در سپتامبر 1993 شد. آبخازها با حمایت شبه نظامیان قفقاز شمالی و ظاهراً توسط عناصر نظامی روسیه، کل جمعیت گرجی قومی منطقه را اخراج کردند که منجر به کشته شدن حدود 14000 نفر و آواره شدن حدود 300000 نفر شد. مردم.همزمان، خشونت های قومی در اوستیای جنوبی شعله ور شد که منجر به صدها تلفات و ایجاد 100000 پناهنده شد که به اوستیای شمالی روسیه گریختند.در همین حال، در بخش جنوب غربی گرجستان، جمهوری خودمختار آجاریا تحت کنترل اقتدارگرایانه اصلان آباشیدزه قرار گرفت، که کنترل شدیدی بر منطقه داشت و اجازه حداقل نفوذ را از دولت مرکزی تفلیس می داد.در یک چرخش چشمگیر وقایع، زویاد گامساخوردیا، رئیس جمهور مخلوع، در سپتامبر 1993 از تبعید بازگشت تا قیام علیه دولت شواردنادزه را رهبری کند.نیروهای وی با بهره گیری از بی نظمی در ارتش گرجستان پس از آبخازیا، به سرعت کنترل بسیاری از غرب گرجستان را به دست گرفتند.این پیشرفت باعث مداخله نیروهای نظامی روسیه شد که به دولت گرجستان در سرکوب شورش کمک کردند.قیام گامساکردیا در پایان سال 1993 فروپاشید و او در 31 دسامبر 1993 در شرایطی مرموز درگذشت.پس از آن، دولت شواردنادزه با پیوستن به کشورهای مشترک المنافع مستقل (CIS) در ازای حمایت نظامی و سیاسی موافقت کرد، تصمیمی که بسیار بحث برانگیز بود و نشان دهنده پویایی پیچیده ژئوپلیتیکی در منطقه بود.در دوران تصدی شواردنادزه، گرجستان همچنین با اتهامات فساد مواجه شد که دولت او را مخدوش کرد و پیشرفت اقتصادی را با مشکل مواجه کرد.وضعیت ژئوپلیتیکی با جنگ چچن پیچیده تر شد و روسیه گرجستان را به فراهم کردن پناهگاه برای چریک های چچنی متهم کرد.جهت گیری غربگرای شواردنادزه، از جمله روابط نزدیک او با ایالات متحده و اقدامات استراتژیک مانند پروژه خط لوله باکو-تفلیس-جیهان، تنش ها را با روسیه تشدید کرد.این خط لوله که هدف آن انتقال نفت خزر به مدیترانه بود، عنصر مهمی از سیاست خارجی و استراتژی اقتصادی گرجستان بود که با منافع غرب همسو و وابستگی به مسیرهای روسیه را کاهش داد.در سال 2003، نارضایتی عمومی از حکومت شواردنادزه در جریان انتخابات پارلمانی که به طور گسترده به عنوان تقلب شناخته می شد، به اوج رسید.تظاهرات گسترده ای در پی داشت که منجر به استعفای شواردنادزه در 23 نوامبر 2003 شد که به انقلاب رز معروف شد.این نقطه عطف مهمی بود که راه را برای عصر جدیدی در سیاست گرجستان هموار کرد که مشخصه آن فشار برای اصلاحات دموکراتیک و ادغام بیشتر با نهادهای غربی بود.

زمانی که میخائیل ساکاشویلی پس از انقلاب رز روی کار آمد، وارث کشوری شد که با چالش هایی از جمله مدیریت بیش از 230000 آواره داخلی از درگیری های آبخازیا و اوستیای جنوبی روبرو بود.این مناطق تحت نظارت نیروهای حافظ صلح روسیه و سازمان ملل تحت نظارت سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) بی ثبات باقی ماندند و وضعیت شکننده صلح را برجسته کردند.در داخل کشور، انتظار می رفت که دولت ساکاشویلی دوران جدیدی از دموکراسی را آغاز کند و کنترل تفلیس را بر تمام مناطق گرجستان گسترش دهد، اهدافی که نیاز به یک مجری قوی برای هدایت این تغییرات رادیکال داشت.ساکاشویلی در اوایل دوران تصدی خود، گام های مهمی در کاهش فساد و تقویت نهادهای دولتی برداشت.شفافیت بین‌الملل به بهبود چشمگیری در درک فساد در گرجستان اشاره کرد و گرجستان را با پیشی گرفتن از چندین کشور اتحادیه اروپا در رتبه‌بندی خود به عنوان یک اصلاح‌گر برجسته معرفی کرد.با این حال، این اصلاحات هزینه داشت.تمرکز قدرت در قوه مجریه منجر به انتقاداتی در مورد مبادله بین اهداف دموکراتیک و دولت سازی شد.روش‌های ساکاشویلی، اگرچه در مهار فساد و اصلاح اقتصاد مؤثر بود، اما به عنوان تضعیف فرآیندهای دموکراتیک تلقی می‌شد.وضعیت در آجاریا منعکس کننده چالش های احراز مجدد قدرت مرکزی بود.در سال 2004 تنش ها با رهبر نیمه جدایی طلب اصلان آباشیدزه تا مرز رویارویی نظامی افزایش یافت.موضع قاطع ساکاشویلی، همراه با تظاهرات گسترده، در نهایت آباشیدزه را مجبور به استعفا و فرار کرد و آجاریا را بدون خونریزی به کنترل تفلیس بازگرداند.روابط با روسیه همچنان پرتنش بود که با حمایت روسیه از مناطق جدایی طلب پیچیده شد.درگیری ها در اوستیای جنوبی در اوت 2004 و سیاست خارجی فعال گرجستان، از جمله حرکت به سمت ناتو و ایالات متحده، این روابط را بیشتر متشنج کرد.مشارکت گرجستان در عراق و میزبانی از برنامه های آموزشی نظامی ایالات متحده تحت برنامه آموزش و تجهیز گرجستان (GTEP) محور آن را به سمت غرب برجسته کرد.مرگ ناگهانی نخست وزیر زوراب ژوانیا در سال 2005 ضربه مهمی به دولت ساکاشویلی بود که بر چالش های داخلی جاری و فشار برای ادامه اصلاحات در بحبوحه نارضایتی فزاینده عمومی در مورد مسائلی مانند بیکاری و فساد تاکید کرد.در سال 2007، نارضایتی عمومی با اعتراضات ضد دولتی به اوج خود رسید که با سرکوب پلیس که اعتبار دموکراتیک ساکاشویلی را خدشه دار کرد، تشدید شد.علیرغم موفقیت‌های اقتصادی ناشی از اصلاحات آزادی‌خواهانه اعمال شده در دوره کاخا بندوکیدزه، مانند قانون کار لیبرال و نرخ‌های مالیات ثابت پایین، ثبات سیاسی همچنان مبهم باقی ماند.پاسخ ساکاشویلی این بود که انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و پارلمانی را برای ژانویه 2008 فراخواند، و برای رقابت مجدد در انتخابات ریاست جمهوری که برنده شد، کناره گیری کرد و دوره دیگری را رقم زد که به زودی تحت الشعاع جنگ اوستیای جنوبی با روسیه در سال 2008 قرار گرفت.در اکتبر 2012، زمانی که ائتلاف رویای گرجستان، به رهبری میلیاردر بیدزینا ایوانیشویلی، در انتخابات پارلمانی پیروز شد، یک تغییر سیاسی مهم رخ داد.این اولین انتقال دموکراتیک قدرت در تاریخ پس از شوروی گرجستان بود، زیرا ساکاشویلی شکست را پذیرفت و به رهبری مخالفان اذعان کرد.

جنگ سال 2008 روسیه و گرجستان یک درگیری مهم در قفقاز جنوبی را نشان داد که روسیه و گرجستان به همراه مناطق جدایی طلب تحت حمایت روسیه اوستیای جنوبی و آبخازیا درگیر شدند.این درگیری به دنبال تشدید تنش ها و بحران دیپلماتیک بین دو کشور، هر دو جمهوری شوروی سابق، در پس زمینه تغییر گرجستان به سمت غرب و آرزوهای آن برای پیوستن به ناتو آغاز شد.جنگ در اوایل آگوست 2008 به دنبال یک رشته تحریکات و زد و خوردها آغاز شد.در اول اوت، نیروهای اوستیای جنوبی با حمایت روسیه، گلوله باران روستاهای گرجستان را تشدید کردند که منجر به اقدامات تلافی جویانه نیروهای حافظ صلح گرجی شد.اوضاع زمانی تشدید شد که گرجستان در 7 آگوست یک حمله نظامی را برای بازپس گیری پایتخت اوستیای جنوبی، تسخینوالی آغاز کرد، که منجر به کنترل سریع اما کوتاه شهر شد.همزمان، گزارش‌هایی مبنی بر حرکت نیروهای روسی از طریق تونل روکی به سمت گرجستان حتی قبل از پاسخ کامل نظامی گرجستان منتشر شد.روسیه در 8 آگوست با آغاز یک تهاجم نظامی همه جانبه به گرجستان، تحت عنوان عملیات "اجرای صلح" پاسخ داد.این شامل حملات نه تنها در مناطق درگیری بلکه در سرزمین های بلامنازع گرجستان نیز می شود.درگیری به سرعت گسترش یافت زیرا نیروهای روسیه و آبخاز جبهه دومی را در تنگه کودوری آبخازیا گشودند و نیروهای دریایی روسیه بخش‌هایی از سواحل دریای سیاه گرجستان را محاصره کردند.درگیری‌های نظامی شدید، که همزمان با حملات سایبری منتسب به هکرهای روسی نیز بود، چند روز ادامه داشت تا اینکه در 12 اوت نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور وقت فرانسه، آتش‌بس برقرار شد. پس از آتش‌بس، نیروهای روسیه به اشغال شهرهای کلیدی گرجستان ادامه دادند. مانند زغدیدی، سناکی، پوتی و گوری برای چند هفته، تنش ها را تشدید کرد و منجر به اتهامات پاکسازی قومی توسط نیروهای اوستیای جنوبی علیه گرجی های قومی در منطقه شد.این درگیری منجر به آوارگی قابل توجهی شد و تقریباً 192000 نفر تحت تأثیر قرار گرفتند و بسیاری از گرجی های قومی نتوانستند به خانه های خود بازگردند.پس از آن، روسیه استقلال آبخازیا و اوستیای جنوبی را در 26 اوت به رسمیت شناخت و باعث شد گرجستان روابط دیپلماتیک خود را با روسیه قطع کند.اکثر نیروهای روسیه تا 8 اکتبر از سرزمین های بلامنازع گرجستان خارج شدند، اما جنگ زخم های عمیق و اختلافات ارضی حل نشده ای بر جای گذاشت.واکنش‌های بین‌المللی به جنگ متفاوت بود و قدرت‌های بزرگ عمدتاً تهاجم روسیه را محکوم کردند اما اقدامات محدودی انجام دادند.دادگاه اروپایی حقوق بشر و دیوان کیفری بین‌المللی بعداً روسیه را مسئول نقض حقوق بشر و جنایات جنگی مرتکب شده در جریان درگیری دانستند و پیامدهای حقوقی و دیپلماتیک جنگ را برجسته کردند.جنگ 2008 به طور قابل توجهی بر روابط گرجستان و روسیه تأثیر گذاشت و پیچیدگی‌های ژئوپلیتیک پس از شوروی را نشان داد، به ویژه چالش‌هایی که کشورهای کوچک‌تری مانند گرجستان برای هدایت نفوذ قدرت‌های بزرگ در یک چشم‌انداز منطقه‌ای بی‌ثبات با آن‌ها مواجه بودند.

گیورگی مارگولاشویلی، که در 17 نوامبر 2013 به عنوان چهارمین رئیس جمهور گرجستان آغاز به کار کرد، ریاست دوره ای را برعهده داشت که با تغییرات قابل توجه قانون اساسی، تنش های سیاسی و مشارکت فعال در حقوق جوانان و اقلیت ها مشخص شد.پویایی قانون اساسی و سیاسیمارگولاشویلی پس از روی کار آمدن با یک چارچوب قانون اساسی جدید مواجه شد که اختیارات قابل توجهی را از ریاست جمهوری به نخست وزیر منتقل کرد.هدف این انتقال کاهش پتانسیل اقتدارگرایی بود که در دولت‌های قبلی دیده می‌شد، اما منجر به تنش‌هایی بین مارگولاشویلی و حزب حاکم، رویای گرجستان شد که توسط میلیاردر بی‌زینا ایوانیشویلی تأسیس شد.تصمیم مارگولاشویلی برای پرهیز از کاخ پر زرق و برق ریاست جمهوری برای اقامتگاه‌های ساده‌تر، نمادی بود که او از مجلل و مجلل مرتبط با سلف خود، میخائیل ساکاشویلی، دور شد، اگرچه او بعداً از کاخ برای مراسم رسمی استفاده کرد.تنش در داخل دولتمشخصه دوره مارگولاشویلی تیره شدن روابط با نخست وزیران بود.در ابتدا، تعاملات او با نخست وزیر ایراکلی گاریباشویلی بسیار پرتنش بود که منعکس کننده درگیری های گسترده تری در درون حزب حاکم بود.جانشین او، گیورگی کویریکاشویلی، تلاش کرد تا روابط همکاری بیشتری را تقویت کند، اما مارگولاشویلی همچنان با مخالفت در درون رویای گرجستان، به ویژه در مورد اصلاحات قانون اساسی که به دنبال لغو انتخابات مستقیم ریاست جمهوری بود، مواجه شد - اقدامی که او از آن انتقاد کرد که به طور بالقوه منجر به تمرکز قدرت می شود.در سال 2017، مارگولاشویلی اصلاحات قانون اساسی در مورد روند انتخابات و تغییرات در قوانین رسانه‌ای را وتو کرد، که به نظر او تهدیدی برای حکومت دموکراتیک و کثرت رسانه‌ها بود.علیرغم این تلاش ها، وتوهای او توسط پارلمان تحت سلطه رویای گرجستان نادیده گرفته شد.مشارکت جوانان و حقوق اقلیت هامارگولاشویلی در ترویج مشارکت مدنی، به ویژه در میان جوانان فعال بود.او از ابتکاراتی مانند کمپین "صدای شما، آینده ما" به رهبری موسسه اروپا-گرجستان، که هدف آن افزایش مشارکت جوانان در انتخابات پارلمانی 2016 بود، حمایت کرد.این ابتکار منجر به ایجاد یک شبکه سراسری از شهروندان جوان فعال شد که نشان دهنده تعهد او به توانمندسازی نسل‌های جوان است.علاوه بر این، مارگولاشویلی حامی سرسخت حقوق اقلیت ها، از جمله حقوق LGBTQ+ بود.او به طور علنی از آزادی بیان در شرایطی که گورام کاشیا، کاپیتان تیم ملی فوتبال بازوبند افتخار بسته بود، دفاع کرد.موضع او بر تعهد او به حمایت از حقوق بشر در مواجهه با مخالفان محافظه کار تأکید کرد.پایان دوره ریاست جمهوری و میراثمارگولاشویلی تصمیم گرفت در سال 2018 مجدداً در انتخابات شرکت نکند و دوره خود را بر حفظ ثبات و فشار برای اصلاحات دموکراتیک در میان چالش‌های مهم داخلی و خارجی مشخص کرد.او با تاکید بر پیشرفت دموکراتیک گرجستان، انتقال مسالمت آمیز قدرت به رئیس جمهور منتخب سالومه زورابیشویلی را تسهیل کرد.ریاست جمهوری او میراثی متفاوت از تلاش برای آرمان های دموکراتیک و پیمایش در پیچیدگی های پویایی قدرت سیاسی در گرجستان به جا گذاشت.

پس از ادای سوگند در 17 نوامبر 2013، زورابیشویلی با طیفی از مسائل داخلی، به ویژه رسیدگی به بیش از 230000 آواره داخلی ناشی از درگیری های جاری در آبخازیا و اوستیای جنوبی، مواجه شد.دوران ریاست جمهوری او شاهد اجرای قانون اساسی جدیدی بود که قدرت قابل توجهی را از ریاست جمهوری به نخست وزیر منتقل کرد و چشم انداز سیاسی و نقش او را در آن تغییر داد.رویکرد زورابیشویلی به حکمرانی شامل رد نمادین تجملات مربوط به پیشینیانش با امتناع در ابتدا از اشغال کاخ پر زرق و برق ریاست جمهوری بود.دولت او بعداً از کاخ برای مراسم رسمی استفاده کرد، اقدامی که انتقاد عمومی را از سوی چهره‌های با نفوذی مانند نخست‌وزیر سابق بیزینا ایوانیشویلی به دنبال داشت.سیاست خارجی و روابط بین المللسیاست خارجی زورابیشویلی با مشارکت فعال در خارج از کشور، نمایندگی از منافع گرجستان در سطح بین المللی و حمایت از ادغام آن با نهادهای غربی مشخص شده است.دوران تصدی وی شاهد تنش های مستمر با روسیه، به ویژه در مورد وضعیت حل نشده آبخازیا و اوستیای جنوبی بوده است.آرزوهای گرجستان برای پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو در دولت او مرکزی بوده است که با درخواست رسمی عضویت در اتحادیه اروپا در مارس 2021 برجسته شده است، گام مهمی که با تغییرات ژئوپلیتیکی پس از تهاجم روسیه به اوکراین در سال 2022 تقویت شد.چالش های قانون اساسی و قانونیسال های بعدی ریاست جمهوری زورابیشویلی با تنش های فزاینده با حزب حاکم رویای گرجستان خدشه دار شده است.اختلاف نظر در مورد سیاست خارجی و سفر او به خارج از کشور بدون رضایت دولت منجر به بحران قانون اساسی شد.تلاش دولت برای استیضاح او با استناد به تعاملات بین المللی غیرمجاز، بر اختلافات عمیق سیاسی تاکید کرد.اگرچه استیضاح موفقیت آمیز نبود، اما نشان دهنده مبارزه مداوم بین ریاست جمهوری و دولت در مورد جهت گیری سیاست خارجی و حکومت گرجستان بود.اصلاحات اقتصادی و اداریدوره ریاست جمهوری زورابیشویلی همچنین با محدودیت های بودجه ای مواجه بوده است که منجر به کاهش قابل توجه بودجه دولت ریاست جمهوری و کاهش کارکنان شده است.تصمیماتی مانند لغو صندوق ریاست جمهوری، که از پروژه های آموزشی و اجتماعی مختلف حمایت می کرد، بحث برانگیز بود و نشان دهنده اقدامات ریاضتی گسترده تر بود که بر توانایی او در انجام برخی از وظایف ریاست جمهوری تأثیر می گذاشت.ادراک عمومی و میراثدر طول دوران ریاست جمهوری خود، زورابیشویلی مجموعه پیچیده ای از چالش ها را پشت سر گذاشته است، از مدیریت تنش های سیاسی داخلی و تقویت اصلاحات اقتصادی تا پیمودن مسیر گرجستان در صحنه بین المللی.رهبری او در طول همه‌گیری کووید-19، تصمیم‌گیری‌ها در مورد دیپلماسی بین‌المللی و تلاش‌ها برای ارتقای مشارکت مدنی، همگی به میراث او کمک کرده‌اند، میراثی که در میان چالش‌های سیاسی جاری همچنان مختلط است.