تزاری روسیه

در 16 ژانویه 1547، در ساعت 16، ایوان با کلاه مونوخ در کلیسای جامع خوابگاه تاجگذاری کرد.او اولین کسی بود که به عنوان "تزار تمام روسیه" تاجگذاری کرد و تا حدی به تقلید از پدربزرگ خود، ایوان سوم کبیر، که مدعی عنوان شاهزاده اعظم تمام روسیه بود.تا آن زمان، فرمانروایان مسکووی به عنوان شاهزادگان بزرگ تاجگذاری می کردند، اما ایوان سوم کبیر در نامه نگاری هایش خود را «تزار» می نامید.دو هفته پس از تاجگذاری، ایوان با همسر اول خود، آناستازیا رومانونا، یکی از اعضای خانواده رومانوف، ازدواج کرد که اولین تزاریتسا روسیه شد.

محاصره کازان در سال 1552 نبرد نهایی جنگ های روسیه و کازان بود که منجر به سقوط خانات کازان شد.با این حال، پس از سقوط کازان، درگیری ادامه یافت، زیرا دولت‌های شورشی در چالیم و میشاتاماق تشکیل شدند و خان ​​جدیدی از نوگای‌ها دعوت شد.این جنگ چریکی تا سال 1556 ادامه داشت.

خانات آستاراخان که به آن خانات خاسیتارکسان نیز گفته می شود، یک ایالت تاتار بود که در طی فروپاشی گروه ترکان طلایی به وجود آمد.ایوان خانات کازان را در ولگا میانی در سال 1552 شکست داد و ضمیمه کرد و بعداً خانات آستاراخان را که ولگا با دریای خزر ملاقات می کرد، ضمیمه کرد.این پیروزی ها روسیه را به یک کشور چند قومیتی و چند اعترافاتی تبدیل کرد که امروز هم ادامه دارد.تزار اکنون تمام رودخانه ولگا را تحت کنترل داشت و به آسیای مرکزی دسترسی پیدا کرد.قلعه جدید آستاراخان در سال 1558 توسط ایوان ویرودکوف به جای پایتخت قدیمی تاتار ساخته شد.الحاق خانات تاتار به معنای فتح سرزمین های وسیع، دسترسی به بازارهای بزرگ و کنترل تمام طول رودخانه ولگا بود.انقیاد خانات مسلمان مسکووی را به یک امپراتوری تبدیل کرد.

نبرد Ērģeme در 2 اوت 1560 در لتونی امروزی (نزدیک والگا) به عنوان بخشی از جنگ لیوونی بین نیروهای ایوان چهارم روسیه و کنفدراسیون لیوونی درگرفت.این آخرین نبردی بود که شوالیه های آلمانی در لیوونیا انجام دادند و یک پیروزی مهم روسیه بود.شوالیه ها چنان شکست خوردند که این فرمان باید منحل می شد.

Oprichnina یک سیاست دولتی بود که توسط تزار ایوان مخوف در روسیه بین سال‌های 1565 و 1572 اجرا شد. این سیاست شامل سرکوب گسترده پسران (اشراف‌سالاران روسی)، از جمله اعدام در ملاء عام و مصادره زمین و اموال آنها بود.در این زمینه می توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:سازمان بدنام شش هزار Oprichniki، اولین پلیس سیاسی در تاریخ روسیه.بخشی از روسیه که مستقیماً توسط ایوان مخوف اداره می شد، جایی که Oprichniki او در آنجا فعالیت می کرد.دوره متناظر تاریخ روسیه.

در سال 1568، وزیر اعظم سوکولو مهمت پاشا، که قدرت واقعی در اداره امپراتوری عثمانی تحت سلیم دوم بود، اولین برخورد بین امپراتوری عثمانی و رقیب شمالی آینده او روسیه را آغاز کرد.نتایج حاکی از فجایع بسیاری در آینده بود.طرحی برای اتحاد ولگا و دون توسط یک کانال در قسطنطنیه به تفصیل ارائه شد.در تابستان 1569 در پاسخ به مداخله مسکو در زیارت های تجاری و مذهبی عثمانی، امپراتوری عثمانی نیروی بزرگی را تحت فرمان قاسم پاشا متشکل از 20000 ترک و 50000 تاتار برای محاصره آستاراخان فرستاد.در همین حین ناوگان عثمانی آزوف را محاصره کرد.با این حال، یک سورتی پرواز از پادگان تحت فرمان کنیاز (شاهزاده) سربریانی-اوبولنسکی، فرماندار نظامی آستاراخان، محاصره کنندگان را عقب راند.یک ارتش امدادی روسی متشکل از 30000 نفر به کارگران و نیروهای تاتار که برای محافظت از آنها فرستاده شده بودند حمله کردند و آنها را پراکنده کردند.در راه خانه تا 70 درصد از سربازان و کارگران باقی مانده در استپ ها یخ زدند یا قربانی حملات چرکس ها شدند.ناوگان عثمانی بر اثر طوفان ویران شد.امپراتوری عثمانی، اگرچه از نظر نظامی شکست خورد، اما به گذرگاه امن برای زائران و بازرگانان مسلمان از آسیای مرکزی و تخریب قلعه روسیه در رودخانه ترک دست یافت.

آتش مسکو زمانی رخ داد که ارتش کریمه و ترکیه (8000 تاتار کریمه، 33000 ترک نامنظم و 7000 ینیچر) به رهبری خان کریمه Devlet I Giray، استحکامات دفاعی Serpukhov را در رودخانه Oka دور زدند، از رودخانه Oka و رودخانه Ugra عبور کردند. جناح ارتش 6000 نفره روسیه.نیروهای نگهبان روس ها توسط نیروهای کریمه-ترکی سرکوب شدند.ارتش روسیه که نیروهایی برای توقف تهاجم نداشت، به مسکو عقب نشینی کرد.جمعیت روستایی روسیه نیز به پایتخت گریختند.پس از شکست ارتش روسیه، نیروهای کریمه-ترکی شهر مسکو را محاصره کردند، زیرا در سالهای 1556 و 1558 مسکو با نقض سوگند عهد شده به خاندان گیرای، به سرزمین های خانات کریمه حمله کرد - نیروهای مسکو به کریمه حمله کردند و روستاها و شهرها را به آتش کشیدند. در کریمه غربی و شرقی، با بسیاری از تاتارهای کریمه اسیر یا کشته شدند.نیروهای تاتار کریمه و نیروهای عثمانی در 24 مه حومه شهر را به آتش کشیدند و باد ناگهانی شعله های آتش را به مسکو رساند و شهر در آتش سوخت.به گفته هاینریش فون استادن، آلمانی در خدمت ایوان مخوف (او ادعا می کرد که عضو اپریچینینا است)" شهر، کاخ، کاخ اپریچینینا و حومه شهر طی شش ساعت کاملاً سوختند.

نبرد مولودی یکی از مهمترین نبردهای سلطنت ایوان مخوف بود.این جنگ در نزدیکی روستای مولودی، در 40 مایلی (64 کیلومتری) جنوب مسکو، بین گروه 40000 تا 60000 نفری Devlet I Giray کریمه و حدود 23000 تا 25000 روس به رهبری شاهزاده میخائیل وروتینسکی انجام شد.کریمه ها سال قبل مسکو را سوزانده بودند، اما این بار کاملاً شکست خوردند.

فتح سیبری توسط روسیه در ژوئیه 1580 آغاز شد، زمانی که حدود 540 قزاق به رهبری یرماک تیموفیویچ به قلمرو Voguls، تابع Küçüm، خان سیبری، حمله کردند.تعدادی از مزدوران و اسیران جنگی لیتوانیایی و آلمانی آنها را همراهی می کردند.در طول سال 1581، این نیرو از قلمرو معروف به یوگرا عبور کرد و شهرهای Vogul و Ostyak را تحت سلطه خود در آورد.به منظور تحت سلطه درآوردن بومیان و جمع‌آوری یاساق (خراج خز)، مجموعه‌ای از پاسگاه‌های زمستانی (زیمووی) و قلعه‌ها (استروگ‌ها) در محل تلاقی رودخانه‌ها و نهرها و بندرهای مهم ساخته شد.پس از مرگ خان و انحلال هر گونه مقاومت سازمان یافته سیبری، روسها ابتدا به سمت دریاچه بایکال و سپس دریای اوخوتسک و رودخانه آمور پیشروی کردند.با این حال، هنگامی که آنها برای اولین بار به مرز چین رسیدند، با افرادی مواجه شدند که مجهز به توپخانه بودند و در اینجا متوقف شدند.

روابط ایوان ایوانوویچ با پدرش در مراحل بعدی جنگ لیوونی شروع به وخامت کرد.ایوان که از پدرش به خاطر ناکامی‌های نظامی‌اش خشمگین بود، درخواست کرد که فرماندهی برخی از نیروها برای آزادسازی اسکوف محاصره شده به او داده شود.روابط آنها زمانی بدتر شد که در 15 نوامبر 1581، تزار، پس از دیدن عروس باردارش که لباس های سبک غیر متعارفی پوشیده بود، به او حمله فیزیکی کرد.ایوان در حالت عصبانیت، پسر بزرگ و وارث خود، ایوان ایوانوویچ، و فرزند متولد نشده دومی را به قتل رساند، که پسر کوچکترش، فئودور ایوانوویچ که از نظر سیاسی بی‌اثر بود، تاج و تخت را به ارث برد. سلسله روریکید و آغاز دوران مشکلات.

پیمان یا آتش بس پلاسا آتش بسی بین روسیه و سوئد بود که به جنگ لیوونی (1558-1583) پایان داد.آتش بس در 10 اوت 1583 در رودخانه Plyussa در شمال شهر Pskov امضا شد.بر اساس این آتش بس، سوئد شهرهای ضمیمه روسیه ایوانگورود (ایوانسلات)، جامبورگ، کوپریه (کاپریو) و کورلا (ککسهولم/کاکیسالمی) را با اویزدهای خود حفظ کرد و کنترل اینگریا را در دست داشت.روسیه یک گذرگاه باریک به سمت دریای بالتیک در مصب رودخانه نوا، بین رودخانه‌های استرلکا و سسترا داشت.

ایوان دستور تأسیس کلموگوری جدید را صادر کرد (که بعداً به نام صومعه فرشته میکائیل در همان نزدیکی تغییر نام داد).در آن زمان دسترسی به دریای بالتیک هنوز عمدتاً توسط سوئد کنترل می شد، بنابراین در حالی که آرخانگلسک در زمستان محصور در یخ بود، تقریباً تنها پیوند مسکو با تجارت دریایی باقی ماند.ساکنان محلی که پومور نامیده می‌شوند، اولین کسانی بودند که مسیرهای تجاری به شمال سیبری را تا شهر مانگازیا و فراتر از آن کاوش کردند.

ایوان در 28 مارس 1584 در حالی که با بوگدان بلسکی شطرنج بازی می کرد بر اثر سکته درگذشت. پس از مرگ ایوان، تاج و تخت روسیه به پسر وسطی نامناسب او، فئودور، که شخصیتی ضعیف النفس بود، سپرده شد.بوریس گودونوف عملاً مسئولیت دولت را بر عهده گرفت.فئودور در سال 1598 بدون فرزند درگذشت، که آغازگر زمان مشکلات بود.

جنگ روسیه و سوئد در سال های 1590-1595 توسط بوریس گودونوف به امید به دست آوردن قلمرو دوک نشین استونی در امتداد خلیج فنلاند که از زمان جنگ قبلی لیوون به سوئد تعلق دارد، تحریک شد.به محض پایان یافتن آتش بس پلاسا در اوایل سال 1590، ارتش بزرگ روسیه به رهبری گودونوف و برادر زن بیمارش، فئودور اول روسیه، از مسکو به سمت نووگورود حرکت کردند.در 18 ژانویه آنها از رودخانه ناروا گذشتند و قلعه سوئدی ناروا را به فرماندهی آروید استالارم محاصره کردند.قلعه مهم دیگر جاما (جامبورگ) در عرض دو هفته به دست نیروهای روسیه افتاد.همزمان، روس ها استونی را تا روال (تالین) و فنلاند تا هلسینگفورس (هلسینکی) را ویران کردند.سوئد، در ماه مه 1595، با امضای معاهده توسینا (Tyavzino، Tyavzin، Täyssinä) موافقت کرد.تمام قلمروهای واگذار شده در آتش بس پلاسا در سال 1583 به سوئد به جز ناروا را به روسیه بازگرداند.روسیه مجبور شد از تمام ادعاهای استونی از جمله ناروا صرف نظر کند و حاکمیت سوئد بر استونی از سال 1561 تأیید شد.

با مرگ فئودور بدون فرزند در 7 ژانویه 1598، و همچنین شایعه ترور برادر بسیار کوچکتر فئودور، دیمیتری، به قدرت رسیدن بوریس منجر شد.انتخاب او توسط پاتریارک ایوب مسکو پیشنهاد شد، که معتقد بود بوریس تنها مردی است که می تواند با مشکلات این موقعیت کنار بیاید.با این حال، بوریس تاج و تخت را تنها از زمسکی سوبور (مجمع ملی) که در 17 فوریه تشکیل شد و به اتفاق آرا او را در 21 فوریه انتخاب کرد، می پذیرفت.در 1 سپتامبر، او رسماً تاج گذاری کرد.او نیاز روسیه را برای رسیدن به پیشرفت فکری غرب تشخیص داد و تمام تلاش خود را برای ایجاد اصلاحات آموزشی و اجتماعی به کار گرفت.او اولین تزاری بود که معلمان خارجی را در مقیاس وسیع وارد کرد، اولین کسی بود که جوانان روس را برای تحصیل به خارج فرستاد و اولین کسی بود که اجازه ساخت کلیساهای لوتری را در روسیه داد.

قحطی روسیه از 1601–1603، بدترین قحطی روسیه از نظر تأثیر متناسب بر جمعیت، شاید دو میلیون نفر را کشته است: حدود 30٪ از مردم روسیه.قحطی زمان مشکلات (1598-1613) را تشدید کرد، زمانی که تزار روسیه از نظر سیاسی ناآرام بود و بعداً توسط کشورهای مشترک المنافع لهستان-لیتوانی مورد تهاجم قرار گرفت.بسیاری از مرگ و میرها به اختلالات اجتماعی کمک کرد و به سقوط تزار بوریس گودونف، که در سال 1598 به عنوان تزار انتخاب شده بود، کمک کرد. فوران هوایناپوتینا در پرو

لهستان از جنگ‌های داخلی روسیه بهره‌برداری کرد که اعضای اشراف لهستانی szlachta شروع به نفوذ بر پسران روسی و حمایت از دیمیتری دروغین برای عنوان تزار روسیه در برابر بوریس گودونوف و واسیلی چهارم شویسکی کردند.در سال 1605، اشراف لهستانی یک سری درگیری ها را تا زمان مرگ دمیتری اول دروغین در سال 1606 انجام دادند و مجدداً در سال 1607 حمله کردند تا اینکه دو سال بعد روسیه با سوئد اتحاد نظامی ایجاد کرد.

جنگ اینگریان بین امپراتوری سوئد و تزاروم روسیه بین سال‌های 1610 و 1617 به طول انجامید. می‌توان آن را بخشی از زمان مشکلات روسیه دانست و عمدتاً به خاطر تلاش برای قرار دادن یک دوک سوئدی بر تاج و تخت روسیه به یادگار مانده است.این قرارداد با یک دستاورد بزرگ ارضی سوئد در معاهده استولبوو به پایان رسید، که پایه مهمی برای عصر عظمت سوئد ایجاد کرد.

نبرد کلوشینو، یا نبرد کلوشین، در 4 ژوئیه 1610، بین نیروهای تاج پادشاهی لهستان و تزار روسیه در طول جنگ لهستان و مسکو، بخشی از زمان مشکلات روسیه، انجام شد.این نبرد در نزدیکی روستای کلوشینو در نزدیکی اسمولنسک رخ داد.در این نبرد، به دلیل شایستگی تاکتیکی هتمان استانیسلاو ژولکیفسکی و توانایی نظامی هوسرهای لهستانی، نخبگان ارتش ولیعهد پادشاهی لهستان، نیروهای لهستانی بیش از تعدادشان، پیروزی قاطعی را بر روسیه به دست آوردند.از این نبرد به عنوان یکی از بزرگترین پیروزی های سواره نظام لهستان و نمونه ای از برتری و برتری ارتش لهستان در آن زمان یاد می شود.

در 31 ژانویه 1610 سیگیزموند هیئتی از پسران مخالف شویسکی را پذیرفت که از ولادیسلاو خواستند تزار شود.در 24 فوریه زیگیزموند نامه ای برای آنها ارسال کرد که در آن موافقت کرد که این کار را انجام دهد، اما فقط زمانی که مسکو در صلح بود.ارتش ترکیبی روسیه و سوئد در 4 ژوئیه 1610 در نبرد کلوشینو شکست خوردند.پس از انتشار اخبار کلوشینو، حمایت از تزار شویسکی تقریباً به طور کامل از بین رفت.ژولکیفسکی به زودی واحدهای روسی در تزاریوو را که بسیار قوی تر از واحدهای کلوزین بودند متقاعد کرد که تسلیم شوند و به ولادیسلاو سوگند وفاداری بدهند.در آگوست 1610 بسیاری از پسران روسی پذیرفتند که زیگیسموند سوم پیروز شد و اگر ولادیسلاو به ارتدکس شرقی گروید، تزار بعدی خواهد شد.پس از چند درگیری، جناح طرفدار لهستان تسلط یافت و لهستانی ها در 8 اکتبر به مسکو اجازه ورود پیدا کردند.پسران دروازه‌های مسکو را به روی سربازان لهستانی باز کردند و از Żółkiewski خواستند که از آنها در برابر هرج و مرج محافظت کند.کرملین مسکو پس از آن توسط نیروهای لهستانی به فرماندهی الکساندر گوسیفسکی پادگان شد.

در مارس 1611، شهروندان مسکو علیه لهستانی ها شورش کردند و پادگان لهستانی در کرملین توسط اولین شبه نظامی خلق به رهبری پروکوپی لیاپانوف، نجیب زاده ریازان، محاصره شد.شبه نظامیان ضعیف مسلح نتوانستند قلعه را تصرف کنند و به زودی دچار بی نظمی شدند. با دریافت اخباری مبنی بر اینکه ارتش امداد لهستانی به فرماندهی هتمن چودکیویچ در حال نزدیک شدن به مسکو است، مینین و پوژارسکی در اوت 1612 وارد مسکو شدند و پادگان لهستانی در کرملین را محاصره کردند.ارتش 9000 نفری لهستان به فرماندهی هتمان یان کارول چودکیویچ تلاش کرد تا محاصره را برطرف کند و با نیروهای روسی درگیر شد و در 1 سپتامبر تلاش کرد به نیروهای لهستانی در کرملین نفوذ کند.پس از موفقیت های اولیه لهستان، نیروهای تقویتی قزاق روسیه، نیروهای چودکیویچ را مجبور به عقب نشینی از مسکو کردند.نیروهای کمکی روسیه تحت رهبری شاهزاده پوژارسکی در نهایت پادگان مشترک المنافع را گرسنه نگه داشتند (گزارش هایی از آدمخواری وجود داشت) و آن را در 1 نوامبر تسلیم کردند (گرچه برخی منابع 6 نوامبر یا 7 نوامبر را ذکر می کنند) پس از محاصره 19 ماهه.سربازان لهستانی از مسکو عقب نشینی کردند.اگرچه کشورهای مشترک المنافع درباره یک گذرگاه امن مذاکره کردند، اما نیروهای روسی نیمی از نیروهای پادگان سابق کرملین را هنگام خروج از قلعه قتل عام کردند.بدین ترتیب ارتش روسیه مسکو را پس گرفت.

یک زمسکی سوبور، مایکل رومانوف، نوه برادر همسر ایوان مخوف، تزار روسیه را برگزید.رومانوف ها دومین سلسله سلطنتی روسیه می شوند و تا 300 سال آینده حکومت خواهند کرد.

محاصره پسکوف بین 9 اوت و 27 اکتبر 1615 نبرد نهایی جنگ اینگریان بود.نیروهای سوئدی تحت رهبری گوستاو دوم آدولف پسکوف را محاصره کردند، اما نتوانستند شهر را تصرف کنند.پس از یک شکست بی رحمانه، پادشاه گوستاووس آدولفوس تصمیم گرفت که جنگ با روسیه را ادامه ندهد.سوئد قبلاً برنامه ریزی کرده بود که مبارزه با کشورهای مشترک المنافع لهستان-لیتوانی را برای کشورهای بالتیک از سر بگیرد و برای جنگ در دو جبهه آماده نبود.در 15 دسامبر 1615، آتش بس منعقد شد و هر دو طرف مذاکرات صلح را آغاز کردند که با معاهده استولبوو در سال 1617 به پایان رسید. در نتیجه جنگ، روسیه علیرغم تلاش های مداوم، حدود یک قرن از دسترسی به دریای بالتیک محروم شد. برای معکوس کردن وضعیتاین امر منجر به افزایش اهمیت آرخانگلسک برای ارتباطات تجاری آن با اروپای غربی شد.

آتش بس دلینو در 11 دسامبر 1618 امضا شد و در 4 ژانویه 1619 اجرایی شد. این آتش بس به جنگ لهستان و مسکو (1605-1618) بین کشورهای مشترک المنافع لهستان-لیتوانی و تزار روسیه پایان داد.این قرارداد بزرگترین گسترش جغرافیایی مشترک المنافع (0.99 میلیون کیلومتر مربع) را نشان داد، که تا زمانی که مشترک المنافع از دست دادن لیوونیا در سال 1629 را پذیرفت، ادامه یافت.قرار بود این آتش بس ظرف 14.5 سال منقضی شود.طرفین زندانیان، از جمله فیلارت رومانوف، پدرسالار مسکو را مبادله کردند.ولادیسلاو چهارم، پسر زیگیسموند سوم واسا، پادشاه مشترک المنافع، حاضر نشد از ادعای خود برای تاج و تخت مسکو چشم پوشی کند.

جنگ اسمولنسک (1632-1634) درگیری بین کشورهای مشترک المنافع لهستان-لیتوانی و روسیه بود.خصومت ها در اکتبر 1632 زمانی که نیروهای روسی تلاش کردند شهر اسمولنسک را تصرف کنند آغاز شد.درگیری‌های نظامی کوچک نتایج متفاوتی را برای هر دو طرف به همراه داشت، اما تسلیم شدن نیروی اصلی روسیه در فوریه 1634 منجر به معاهده پولیانوفکا شد.روسیه کنترل لهستان-لیتوانی بر منطقه اسمولنسک را پذیرفت که 20 سال دیگر ادامه داشت.

قیام خملنیتسکی یک شورش قزاق ها بود که بین سال های 1648 و 1657 در سرزمین های شرقی مشترک المنافع لهستان-لیتوانی رخ داد که منجر به ایجاد هتمانات قزاق در اوکراین شد.تحت فرماندهی هتمان بوهدان خملنیتسکی، قزاق های زاپوروژی، که با تاتارهای کریمه و دهقانان محلی اوکراین متحد شده بودند، علیه سلطه لهستان و علیه نیروهای مشترک المنافع جنگیدند.این شورش با جنایات گسترده قزاق ها علیه مردم غیرنظامی، به ویژه علیه روحانیون کاتولیک رومی و یهودیان، همراه بود.

نبرد کورسون (به اوکراینی: Корсунь، لهستانی: Korsuń)، (26 مه 1648) دومین نبرد مهم قیام خملنیتسکی بود.در نزدیکی محل کنونی شهر کورسون-شوچنکیفسکی در مرکز اوکراین، یک نیروی برتر از نظر عددی از قزاق ها و تاتارهای کریمه به فرماندهی هتمان بوهدان خملنیتسکی و توگای بی به نیروهای مشترک المنافع لهستان-لیتوانی به فرماندهی هتمان میکولای حمله کردند و آنها را شکست دادند. پوتوکی و مارسین کالینوفسکیمانند نبرد قبلی در ژوتی وودی، نیروهای مشترک المنافع که از آن خارج شده بودند موضع دفاعی گرفتند، عقب نشینی کردند و توسط نیروهای مخالف کاملاً شکست خوردند.

راسکول تقسیم کلیسای ارتدکس روسیه به یک کلیسای رسمی و جنبش معتقدین قدیمی در اواسط قرن هفدهم بود.این امر با اصلاحات پاتریارک نیکون در سال 1653 آغاز شد که هدف آن ایجاد یکنواختی بین اعمال کلیسای یونانی و روسی بود.در طول قرن‌ها، بسیاری از ویژگی‌های آیین‌های مذهبی روسی به‌طور ناخواسته توسط کشیشان و مذهبی‌های بی‌سواد تغییر یافته بود، و ارتدکس روسی را بیش از پیش از ایمان والدین ارتدوکس یونانی‌اش حذف کرد.اصلاحاتی که برای از بین بردن این خصلت‌ها در نظر گرفته شده بود، بین سال‌های 1652 تا 1667 تحت رهبری نیکون پاتریارک مستبد روسی انجام شد. با حمایت تزار روسیه الکسی میخایلوویچ، پاتریارک نیکون روند تصحیح کتب خدمات الهی روسیه را مطابق با مدرن آنها آغاز کرد. همتایان یونانی و برخی از آداب و رسوم را تغییر دادند (علامت دو انگشتی صلیب با علامت سه انگشت جایگزین شد، "هللویا" به جای دو و غیره سه بار تلفظ می شد).این ابداعات با مقاومت روحانیون و مردم روبرو شد که مشروعیت و درستی این اصلاحات را با استناد به سنت های الهیات و قوانین کلیسایی ارتدکس شرقی مورد مناقشه قرار دادند.

جنگ روسیه و لهستان 1654-1667 که جنگ سیزده ساله و جنگ اول شمالی نیز نامیده می شود، درگیری بزرگ بین تزاروم روسیه و کشورهای مشترک المنافع لهستان-لیتوانی بود.بین سال‌های 1655 و 1660، تهاجم سوئد در کشورهای مشترک المنافع لهستان-لیتوانی نیز انجام شد و بنابراین این دوره در لهستان به عنوان "سیل" یا سیل سوئدی شناخته شد.مشترک المنافع در ابتدا متحمل شکست هایی شد، اما جایگاه خود را بازیافت و در چندین نبرد سرنوشت ساز پیروز شد.با این حال، اقتصاد غارت شده آن قادر به تامین مالی این درگیری طولانی نبود.در مواجهه با بحران داخلی و جنگ داخلی، کشورهای مشترک المنافع مجبور به امضای آتش بس شد.این جنگ با دستاوردهای ارضی قابل توجه روسیه به پایان رسید و آغاز ظهور روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ در اروپای شرقی بود.

جنگ روسیه و سوئد در سال های 1656-1658 توسط روسیه و سوئد به عنوان تئاتر جنگ دوم شمالی انجام شد.این در خلال توقفی در جنگ معاصر روسیه و لهستان (1654-1667) در نتیجه آتش بس ویلنا رخ داد.علیرغم موفقیت‌های اولیه، تزار الکسیس روسیه نتوانست هدف اصلی خود را تضمین کند، یعنی بازنگری در معاهده استولبوو، که روسیه را از سواحل بالتیک در پایان جنگ اینگریان محروم کرده بود.در پایان سال 1658، دانمارک از جنگ‌های شمالی حذف شد و قزاق‌های اوکراینی به رهبری ایوان ویهوفسکی، جانشین خملنیتسکی، با لهستان متحد شدند و وضعیت بین‌المللی را به شدت تغییر دادند و تزار را وادار کردند که جنگ علیه لهستان را در اسرع وقت از سر بگیرد.زمانی که این مدت منقضی شد، موقعیت نظامی روسیه در جنگ لهستان به حدی بدتر شده بود که تزار نمی توانست به خود اجازه دهد در یک درگیری جدید علیه سوئد قدرتمند شرکت کند.پسران او چاره‌ای جز امضای معاهده کاردیس (Kärde) در سال 1661 نداشتند، که روسیه را ملزم می‌کرد تا فتوحات لیوونی و اینگریان خود را به سوئد تسلیم کند و مفاد معاهده استولبوو را تأیید کند.

نبرد چادنوف بین نیروهای مشترک المنافع لهستان-لیتوانی، متحد با تاتارهای کریمه، و تزاروم روسیه، متحد با قزاق ها اتفاق افتاد.با پیروزی قاطع لهستان و آتش بس چودنوف (لهستانی: Cudnów) به پایان رسید.کل ارتش روسیه، از جمله فرمانده آن، توسط تاتارها به بردگی جاسر برده شد.این نبرد یک پیروزی بزرگ برای لهستانی ها بود، که موفق شدند اکثر نیروهای روسی را از بین ببرند، قزاق ها را تضعیف کردند و اتحاد خود را با تاتارهای کریمه حفظ کردند.با این حال، لهستانی ها نتوانستند از این پیروزی استفاده کنند.ارتش آنها با نظم ضعیف عقب نشینی کرد.علاوه بر این، این کشور در تامین دستمزد بیشتر ارتش شکست خورده بود که منجر به شورش در سال 1661 شد.

آتش بس آندروسوو (لهستانی: Rozejm w Andruszowie، روسی: Андрусовское перемирие، Andrusovskoye Pieriemiriye، که گاهی اوقات به عنوان معاهده آندروسوو نیز شناخته می شود) یک آتش بس سیزده و نیم ساله برقرار کرد که در سال 1667 بین تزار روسیه و لهستان امضا شد. - مشترک المنافع لیتوانی که از سال 1654 در جنگ روسیه و لهستان بر سر سرزمین های اوکراین و بلاروس امروزی جنگیده بود.Afanasy Ordin-Nashchokin (برای روسیه) و Jerzy Chlebowicz (برای کشورهای مشترک المنافع) آتش بس را در 30 ژانویه / 9 فوریه 1667 در روستای Andrusovo در نزدیکی اسمولنسک امضا کردند.به نمایندگان هتمانات قزاق اجازه داده نشد.

در سال 1670، رازین، در حالی که ظاهراً در راه گزارش دادن به مقر قزاق در دون بود، آشکارا علیه دولت شورش کرد و چرکاسک و تزاریتسین را تصرف کرد.پس از تصرف تزاریتسین، رازین با ارتش متشکل از 7000 نفر خود به سمت ولگا رفت.این افراد به سمت چرنی یار، پایگاه دولتی بین تزاریتسین و آستاراخان، رفتند.رازین و افرادش به سرعت چرنی یار را تصرف کردند، زمانی که نیروهای چرنی یار علیه افسران خود قیام کردند و در ژوئن 1670 به آرمان قزاق ها پیوستند. در 24 ژوئن او به شهر آستاراخان رسید.آستاراخان، "پنجره شرق" ثروتمند مسکو، موقعیت استراتژیک مهمی را در دهانه رودخانه ولگا در ساحل دریای خزر اشغال کرد.رازین شهر را با وجود قرار گرفتن در جزیره ای قوی و استحکامات و دیوارهای سنگی و توپ های برنجی که ارگ ​​مرکزی را احاطه کرده بود غارت کرد.پس از قتل عام همه مخالفان او (از جمله دو شاهزاده پروزوروفسکی) و واگذاری بازارهای ثروتمند شهر به غارت، آستاراخان را به جمهوری قزاق تبدیل کرد.در سال 1671، استپان و برادرش فرول رازین در قلعه کاگالنیک (Kagalnik) توسط بزرگان قزاق دستگیر شدند.سپس استپان در مسکو اعدام شد.

جنگ روسیه و ترکیه 1676–1681، جنگی بین تزاروم روسیه و امپراتوری عثمانی ، ناشی از توسعه طلبی ترکیه در نیمه دوم قرن هفدهم.دولت عثمانی پس از تصرف و ویران کردن منطقه پودولیا در جریان جنگ لهستان و ترکیه در سال‌های 1672-1676، تلاش کرد تا با حمایت رعیت خود (از سال 1669) فرمانروایی خود را بر سراسر کرانه راست اوکراین گسترش دهد. هتمن پترو دوروشنکو.سیاست طرفدار ترکیه باعث نارضایتی بسیاری از قزاق‌های اوکراینی شد که ایوان سامویلوویچ (هتمن از کرانه چپ اوکراین) را به عنوان تنها هتمن کل اوکراین در سال 1674 انتخاب کردند.

معاهده باخچیسارای در باخچیسارای امضا شد که به جنگ روسیه و ترکیه (1676–1681) پایان داد، در 3 ژانویه 1681 توسط روسیه، امپراتوری عثمانی و خانات کریمه.آنها با یک آتش بس 20 ساله موافقت کردند و رودخانه دنیپر را به عنوان خط مرزی بین امپراتوری عثمانی و قلمرو مسکو پذیرفته بودند.همه طرف ها توافق کردند که قلمرو بین رودهای باگ جنوبی و دنیپر را مستقر نکنند.پس از امضای معاهده، انبوهی از انبوهی‌های نوگای همچنان حق زندگی به عنوان عشایر در استپ‌های جنوبی اوکراین را حفظ کردند، در حالی که قزاق‌ها حق ماهیگیری در دنیپر و شاخه‌های آن را حفظ کردند.برای به دست آوردن نمک در جنوب؛و در دریای دنیپر و دریای سیاه قایقرانی کند.سلطان عثمانی سپس حاکمیت مسکووی را در منطقه کرانه چپ اوکراین و قلمرو قزاق زاپوروژیان به رسمیت شناخت، در حالی که بخش جنوبی منطقه کیف، منطقه براتسلاو و پودولیا تحت کنترل عثمانی باقی ماندند.معاهده صلح باخچیسارای بار دیگر زمین ها را بین کشورهای همسایه تقسیم کرد.این معاهده همچنین اهمیت بین المللی زیادی داشت و امضای "صلح ابدی" را در سال 1686 بین روسیه و لهستان قید کرد.

جنگ بزرگ ترکیه یا جنگ های لیگ مقدس مجموعه ای از درگیری ها بین امپراتوری عثمانی و اتحادیه مقدس متشکل از امپراتوری مقدس روم، لهستان-لیتوانی ، ونیز ، روسیه و هابسبورگ مجارستان بود.نبردهای فشرده در سال 1683 آغاز شد و با امضای معاهده کارلوویتز در سال 1699 پایان یافت. این جنگ یک شکست برای امپراتوری عثمانی بود که برای اولین بار مقدار زیادی از قلمرو خود را از دست داد.این کشور سرزمین هایی را در مجارستان و کشورهای مشترک المنافع لهستان-لیتوانی و همچنین بخشی از غرب بالکان از دست داد.این جنگ همچنین از این جهت مهم بود که اولین باری بود که روسیه در یک اتحاد اروپای غربی درگیر شد.جنگ با معاهده قسطنطنیه در سال 1700 پایان یافت. این معاهده منطقه آزوف را به پتر کبیر واگذار کرد.

لشکرکشی های کریمه در سال های 1687 و 1689 دو لشکرکشی نظامی تزاروم روسیه علیه خانات کریمه بود.آنها بخشی از جنگ روسیه و ترکیه (1686-1700) و جنگ روسیه و کریمه بودند.اینها اولین نیروهای روسی بودند که از سال 1569 به کریمه نزدیک شدند. آنها به دلیل برنامه ریزی ضعیف و مشکل عملی جابجایی چنین نیروی عظیمی در استپ شکست خوردند، اما با این وجود نقش اساسی در توقف گسترش عثمانی در اروپا داشتند.این لشکرکشی‌ها برای رهبری عثمانی غافلگیرکننده بود، برنامه‌هایش برای حمله به لهستان و مجارستان را خراب کرد و آن را مجبور کرد تا نیروهای قابل توجهی را از اروپا به شرق منتقل کند، که کمک زیادی به اتحادیه در مبارزه با عثمانی‌ها کرد.

پیتر در نوامبر 1695 به مسکو بازگشت و شروع به ساخت یک نیروی دریایی بزرگ کرد.او در سال 1696 حدود 30 کشتی را علیه عثمانی‌ها پرتاب کرد و در ژوئیه همان سال آزوف را تصرف کرد.در 12 سپتامبر 1698، پیتر به طور رسمی اولین پایگاه نیروی دریایی روسیه، تاگانروگ را تأسیس کرد که به ناوگان دریای سیاه روسیه تبدیل شد.در طول جنگ بزرگ شمالی 1700-1721، روس ها ناوگان بالتیک را ساختند.ساخت ناوگان پارویی (ناوگان گالی) در سال های 1702-1704 در چندین کارخانه کشتی سازی (مخل رودخانه های سیاس، لوگا و اولونکا) انجام شد.به منظور دفاع از خط ساحلی فتح شده و حمله به ارتباطات دریایی دشمن در دریای بالتیک، روس ها ناوگان قایقرانی را از کشتی های ساخته شده در روسیه و سایر کشتی های وارداتی از خارج ایجاد کردند.

در سالهای 1697 و 1698 پیتر کبیر سفارت بزرگ خود را آغاز کرد.هدف اولیه این مأموریت تقویت و گسترش اتحادیه مقدس، اتحاد روسیه با تعدادی از کشورهای اروپایی علیه امپراتوری عثمانی در مبارزه روسیه برای خط ساحلی شمالی دریای سیاه بود.تزار همچنین به دنبال استخدام متخصصان خارجی برای خدمات روسیه و به دست آوردن تسلیحات نظامی بود.به طور رسمی، سفارت بزرگ توسط "سفیران بزرگ" فرانتس لفور، فدور گولووین و پروکوپی ووزنیتسین اداره می شد.در واقع، آن را خود پیتر رهبری می کرد که به صورت ناشناس با نام پیتر میخائیلوف همراه شد.

جنگ بزرگ شمال (1700-1721) درگیری بود که در آن ائتلافی به رهبری تزاروم روسیه با موفقیت برتری امپراتوری سوئد در شمال، مرکز و شرق اروپا را به چالش کشید.رهبران اولیه اتحاد ضد سوئدی پیتر اول از روسیه، فردریک چهارم از دانمارک-نروژ و آگوستوس دوم قوی ساکسونی-لهستان-لیتوانی بودند.فردریک چهارم و آگوستوس دوم توسط سوئد تحت رهبری چارلز دوازدهم شکست خوردند و به ترتیب در سال‌های 1700 و 1706 از اتحاد خارج شدند، اما در سال 1709 پس از شکست چارلز دوازدهم در نبرد پولتاوا، دوباره به آن پیوستند.جرج اول بریتانیای کبیر و رای دهندگان هانوفر در سال 1714 برای هانوفر و در سال 1717 برای بریتانیا به ائتلاف پیوستند و فردریک ویلیام اول از براندنبورگ-پروس در سال 1715 به آن پیوست.

استعمارگران سوئدی در سال 1611، قلعه ای در دهانه رودخانه نوا، نینسکانس ساختند که بعداً اینگرمنلند نامیده شد، که توسط قبیله فنلاندی اینگریان سکونت داشت.شهر کوچک Nyen در اطراف آن بزرگ شد.در پایان قرن هفدهم، پیتر کبیر، که به امور دریایی و دریایی علاقه داشت، از روسیه می خواست که بندری برای تجارت با بقیه اروپا به دست آورد.او به بندری بهتر از بندر اصلی کشور در آن زمان، آرخانگلسک، که در شمال دریای سفید بود و در زمستان برای کشتیرانی بسته بود، نیاز داشت.شهر توسط دهقانان اجباری از سراسر روسیه ساخته شد.تعدادی از اسیران جنگی سوئدی نیز در چند سال تحت نظارت الکساندر منشیکوف درگیر بودند.ده ها هزار رعیت در ساختن شهر جان باختند.پیتر در سال 1712 پایتخت را از مسکو به سن پترزبورگ منتقل کرد.

نبرد پولتاوا، پیروزی قاطع پیتر کبیر (پیتر اول روسیه) بر نیروهای امپراتوری سوئد تحت فرمان چارلز دوازدهم، پادشاه سوئد، در یکی از نبردهای جنگ بزرگ شمال بود.این نقطه عطف جنگ، پایان استقلال قزاق، آغاز افول امپراتوری سوئد به عنوان یک قدرت بزرگ اروپایی بود، در حالی که تزاروم روسیه به عنوان کشور پیشرو در شمال شرق اروپا جای خود را گرفت. اهمیت در تاریخ ملی اوکراین ، زیرا هتمن میزبان زاپوریژیان، ایوان مازپا، در کنار سوئدی ها قرار گرفت و به دنبال ایجاد قیام در اوکراین علیه تزار بود.

جنگ روسیه و عثمانی 1711-1710 در نتیجه جنگ بزرگ شمالی آغاز شد که امپراتوری سوئدی پادشاه چارلز دوازدهم سوئد را در مقابل امپراتوری روسیه تزار پیتر اول قرار داد. چارلز در سال 1708 به اوکراین تحت حاکمیت روسیه حمله کرد، اما در تابستان 1709 در نبرد پولتاوا متحمل شکستی قاطع شد. او و همراهانش به قلعه عثمانی بندر، در شاهزاده مولداوی تحت فرمان عثمانی گریختند.سلطان احمد سوم عثمانی درخواست‌های بی‌وقفه روسیه برای اخراج چارلز را رد کرد، و این امر باعث شد که تزار پیتر اول روسیه به امپراتوری عثمانی حمله کند که به نوبه خود در 20 نوامبر 1710 به روسیه اعلام جنگ کرد.

پیتر سعی کرد ارتش اصلی را برای تسکین گارد پیشروی بیاورد، اما عثمانیان نیروهای او را عقب راندند.او ارتش ارتش روسیه و مولداوی را به موقعیت دفاعی در استانیلشتی، جایی که آنها مستقر شدند، بیرون کشید.ارتش عثمانی به سرعت این موضع را محاصره کرد و ارتش پیتر را به دام انداخت.عثمانی ها اردوگاه روس و مولداوی را با توپخانه بمباران کردند و از رسیدن آنها به پروت برای آب جلوگیری کردند.پیتر گرسنه و تشنه چاره ای جز امضای صلحی بر اساس شرایط عثمانی نداشت، که در 22 ژوئیه به درستی انجام داد.معاهده پروث که در سال 1713 از طریق معاهده آدریانوپل (1713) مجدداً تأیید شد، بر بازگرداندن آزوف به عثمانی‌ها تصریح کرد.تاگانروگ و چندین قلعه روسی قرار بود تخریب شوند.و تزار متعهد شد که از دخالت در امور مشترک المنافع لهستان-لیتوانی خودداری کند.عثمانی‌ها همچنین خواستار عبور امن چارلز دوازدهم به سوئد شدند

پتر کبیر در سال 1721 رسماً تزاروم روسیه را به امپراتوری روسیه تغییر نام داد و اولین امپراتور آن شد.او اصلاحات گسترده ای را ایجاد کرد و بر تبدیل روسیه به یک قدرت بزرگ اروپایی نظارت داشت.