Play button

1803 - 1806

Wojna Trzeciej Koalicji



Wojna Trzeciej Koalicji była europejskim konfliktem trwającym od 1803 do 1806 roku. Podczas wojny Francja i jej państwa klienckie pod rządami Napoleona I pokonały sojusz, Trzecią Koalicję, składającą się z Wielkiej Brytanii , Świętego Cesarstwa Rzymskiego , Imperium Rosyjskie , Neapol, Sycylia i Szwecja.Prusy pozostały neutralne w czasie wojny.
HistoryMaps Shop

Odwiedź sklep

1803 Jan 1

Prolog

Austerlitz
W marcu 1802 roku Francja i Wielka Brytania zgodziły się zaprzestać działań wojennych na mocy traktatu z Amiens .Po raz pierwszy od dziesięciu lat w całej Europie panował pokój.Jednak między obiema stronami utrzymywało się wiele problemów, co coraz bardziej utrudniało realizację traktatu.Bonaparte był zły, że wojska brytyjskie nie ewakuowały Malty.Napięcie tylko się pogorszyło, gdy Bonaparte wysłał siły ekspedycyjne w celu przywrócenia kontroli nad Haiti.Długotrwała nieustępliwość w tych kwestiach doprowadziła Wielką Brytanię do wypowiedzenia wojny Francji 18 maja 1803 r., mimo że Bonaparte ostatecznie zaakceptował okupację Malty przez Brytyjczyków.Powstająca Trzecia Koalicja powstała w grudniu 1804 r., kiedy w zamian za zapłatę podpisano angielsko-szwedzką umowę zezwalającą Brytyjczykom na wykorzystanie szwedzkiego Pomorza jako bazy wojskowej przeciwko Francji.
Planowana inwazja na Wielką Brytanię
Napoleon rozdający pierwszą Cesarską Legię Honorową w obozach Boulogne, 16 sierpnia 1804 r., Charles Etienne Pierre Motte ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1803 Jan 2

Planowana inwazja na Wielką Brytanię

English Channel
Planowana przez Napoleona inwazja na Wielką Brytanię na początku wojny trzeciej koalicji, chociaż nigdy nie została przeprowadzona, wywarła duży wpływ na brytyjską strategię morską i fortyfikację wybrzeża południowo-wschodniej Anglii.Francuskie próby inwazji na Irlandię w celu destabilizacji Wielkiej Brytanii lub jako odskocznia do Wielkiej Brytanii miały miejsce już w 1796 r. Od 1803 do 1805 nowa armia licząca 200 000 ludzi, znana jako Armée des côtes de l'Océan został zebrany i trenował w obozach w Boulogne, Brugii i Montreuil.W portach nad kanałem La Manche wzdłuż wybrzeży Francji i Holandii , od Étaples do Flushing, zbudowano dużą „flotyllę narodową” barek inwazyjnych i zebrano ją w Boulogne.Przygotowania te zostały sfinansowane w ramach zakupu Luizjany w 1803 r. , na mocy którego Francja przekazała Stanom Zjednoczonym swoje ogromne terytoria w Ameryce Północnej w zamian za zapłatę 50 milionów franków francuskich (11 250 000 USD).Cała kwota została wydana na planowaną inwazję.
Blokada Saint-Domingue
Fragment bitwy Poursuivante z brytyjskim statkiem Hercules, 28 czerwca 1803 r. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1803 Jun 18

Blokada Saint-Domingue

Haiti
Ponieważ Napoleon nie był w stanie wysłać żądanych masowych posiłków po wybuchu wojny z Brytyjczykami 18 maja 1803 r., Królewska Marynarka Wojenna natychmiast wysłała eskadrę pod dowództwem Sir Johna Duckwortha z Jamajki na rejs w regionie, starając się wyeliminować komunikację między francuskimi placówkami i schwytać lub zniszczyć francuskie okręty wojenne stacjonujące w kolonii.Blokada Saint-Domingue nie tylko odcięła siły francuskie od posiłków i dostaw z Francji, ale także oznaczała, że ​​Brytyjczycy zaczęli dostarczać Haitańczykom broń.
Play button
1804 Jan 1

Wielka Armia

France
Grande Armée została utworzona w 1804 roku z L'Armée des côtes de l'Océan (Armia Wybrzeży Oceanu), siły liczącej ponad 100 000 ludzi, którą Napoleon zebrał na planowaną inwazję na Wielką Brytanię.Później Napoleon rozmieścił armię w Europie Wschodniej, aby wyeliminować połączone zagrożenie ze strony Austrii i Rosji , które były częścią Trzeciej Koalicji zebranej przeciwko Francji .Następnie nazwa Grande Armée była używana dla głównej armii francuskiej rozmieszczonej w kampaniach 1805 i 1807, gdzie zdobyła swój prestiż, oraz w 1812, 1813–14 i 1815 r. W praktyce jednak termin Grande Armée jest używany w języku angielskim, aby odnosić się do wszystkich wielonarodowych sił zebranych przez Napoleona w jego kampaniach.Po utworzeniu Grande Armée składała się z sześciu korpusów pod dowództwem marszałków i starszych generałów Napoleona.Kiedy armie austriacka i rosyjska rozpoczęły przygotowania do inwazji na Francję pod koniec 1805 r., Grande Armée została szybko wysłana przez Ren do południowych Niemiec, co doprowadziło do zwycięstw Napoleona pod Ulm i Austerlitz.Armia francuska rozrosła się, gdy Napoleon przejął władzę w całej Europie, rekrutując wojska z krajów okupowanych i sprzymierzonych;osiągnął swój szczyt miliona ludzi na początku kampanii rosyjskiej w 1812 r. , kiedy Grande Armée osiągnęła wysokość 413 000 francuskich żołnierzy, którzy wezmą udział w inwazji, przy całkowitej sile inwazyjnej przekraczającej 600 000 ludzi, w tym zagranicznych rekrutów .Oprócz swojej wielkości i wielonarodowego składu, Grande Armée była znana ze swoich innowacyjnych formacji, taktyki, logistyki i komunikacji.W przeciwieństwie do większości ówczesnych sił zbrojnych działała na zasadach ściśle merytokratycznych;podczas gdy większość kontyngentów była dowodzona przez francuskich generałów, z wyjątkiem korpusu polskiego i austriackiego, większość żołnierzy mogła wspinać się w szeregach bez względu na klasę, majątek czy pochodzenie narodowe.
Egzekucja księcia Enghien
Egzekucja Enghien autorstwa Jean-Paula Laurensa ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1804 Mar 21

Egzekucja księcia Enghien

Château de Vincennes, Paris, F
Francuscy dragoni potajemnie przekroczyli Ren, otoczyli jego dom i przywieźli go do Strasburga (15 marca 1804), a stamtąd do Château de Vincennes pod Paryżem, gdzie pospiesznie zwołano komisję wojskową złożoną z francuskich pułkowników pod przewodnictwem generała Hulina, aby sądzić go .Książę został oskarżony głównie o noszenie broni przeciwko Francji w późnej wojnie oraz o zamiar wzięcia udziału w nowej koalicji zaproponowanej wówczas przeciwko Francji.Komisja wojskowa, której przewodniczył Hulin, sporządziła akt potępienia, podżegana do tego rozkazami Anne Jean Marie René Savary, która przybyła z poleceniem zabicia księcia.Savary uniemożliwił jakąkolwiek rozmowę skazanego z Pierwszym Konsulem, a 21 marca książę został rozstrzelany w fosie zamku, w pobliżu przygotowanego już grobu.Egzekucją kierował pluton Gendarmes d'élite.Egzekucja Enghiena rozwścieczyła dwory królewskie w całej Europie, stając się jednym z czynników politycznych, które przyczyniły się do wybuchu wojny trzeciej koalicji.
Cesarz Francuzów
Koronacja Napoleona autorstwa Jacquesa-Louisa Davida (1804) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1804 May 18

Cesarz Francuzów

Notre-Dame de Paris
Podczas konsulatu Napoleon stanął w obliczu kilku spisków rojalistów i jakobinów, w tym Conspiration des poignards (spisek sztyletu) w październiku 1800 r. I spisku na Rue Saint-Nicaise dwa miesiące później.W styczniu 1804 roku jego policja odkryła spisek zamachu na niego, w który zaangażowany był Moreau i który był rzekomo sponsorowany przez rodzinę Burbonów, byłych władców Francji.Za radą Talleyranda Napoleon nakazał porwanie księcia Enghien, naruszając suwerenność Badenii.Książę został szybko stracony po tajnym procesie wojskowym.Aby rozszerzyć swoją władzę, Napoleon wykorzystał te spiski zamachów, aby uzasadnić stworzenie systemu imperialnego opartego na modelu rzymskim.Uważał, że przywrócenie Burbonów byłoby trudniejsze, gdyby sukcesja jego rodziny była zakorzeniona w konstytucji.Rozpoczynając kolejne referendum, Napoleon został wybrany cesarzem Francuzów wynikiem przekraczającym 99%.Napoleon został ogłoszony cesarzem 18 maja 1804 r. Przez Senat i koronowany na cesarza Francuzów 2 grudnia 1804 r. W katedrze Notre-Dame de Paris w Paryżu koroną Napoleona.
Nalot na Boulogne
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1804 Oct 2

Nalot na Boulogne

Boulogne-sur-Mer, France
Elementy Royal Navy przeprowadziły atak morski na ufortyfikowany francuski port Boulogne podczas wojen napoleońskich.Różniła się od konwencjonalnej taktyki ataków morskich z tamtego okresu, wykorzystując szeroką gamę nowego sprzętu wyprodukowanego przez urodzonego w Ameryce wynalazcę Roberta Fultona przy wsparciu Admiralicji.Pomimo ambitnych celów atak spowodował niewielkie straty materialne dla floty francuskiej zakotwiczonej w porcie, ale być może przyczynił się do rosnącego poczucia defetyzmu wśród Francuzów co do ich szans na przekroczenie kanału La Manche w obliczu Królewskiej Marynarki Wojennej i wystrzelenie udanej inwazji na Wielką Brytanię .
Hiszpania wypowiada wojnę Wielkiej Brytanii
Akcja z 5 października 1804, Franciszek Sartorius ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1804 Oct 5

Hiszpania wypowiada wojnę Wielkiej Brytanii

Cabo de Santa Maria, Portugal
Bitwa o przylądek Santa Maria była bitwą morską, która miała miejsce u południowego wybrzeża Portugalii, w której brytyjska eskadra pod dowództwem komandora Grahama Moore'a zaatakowała i pokonała hiszpańską eskadrę dowodzoną przez brygadiera Don José de Bustamante y Guerra w czasie pokoju. .W wyniku tej akcjiHiszpania wypowiedziała wojnę Wielkiej Brytanii 14 grudnia 1804 roku
Trzecia Koalicja
Williama Pitta Młodszego ©John Hoppner
1804 Dec 1

Trzecia Koalicja

England
W grudniu 1804 r. porozumienie anglo-szwedzkie doprowadziło do powstania III Koalicji.Brytyjski premier William Pitt Młodszy spędził 1804 i 1805 w fali działań dyplomatycznych w celu utworzenia nowej koalicji przeciwko Francji.Wzajemne podejrzenia między Brytyjczykami i Rosjanami osłabły w obliczu kilku francuskich błędów politycznych, a do kwietnia 1805 r. Pierwsi dwaj podpisali traktat sojuszniczy.Austria, która w niedawnej pamięci została dwukrotnie pokonana przez Francję i żądna zemsty, kilka miesięcy później dołączyła do koalicji.Deklarowanym celem sojuszu anglo-rosyjskiego było sprowadzenie Francji do jej granic z 1792 roku.Austria, Szwecja i Neapol ostatecznie dołączyły do ​​tego sojuszu, podczas gdy Prusy ponownie pozostały neutralne.
Napoleon zostaje królem Włoch
Napoleon I, król Włoch 1805–1814 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Mar 17

Napoleon zostaje królem Włoch

Milan, Italy
Królestwo Włoch narodziło się 17 marca 1805 r., kiedy Republika Włoska, której prezydentem był Napoleon Bonaparte, stała się Królestwem Włoch, z tym samym człowiekiem co król Włoch i 24-letnim Eugène de Beauharnais jego wicekrólem.Napoleon I został koronowany w Duomo di Milano w Mediolanie 23 maja Żelazną Koroną Lombardii.Jego tytuł brzmiał „cesarz Francuzów i król Włoch”, co świadczy o znaczeniu dla niego tego włoskiego królestwa.
Bitwa o Diamentową Skałę
Biorąc ze skały Le Diamant, niedaleko Martyniki, 2 czerwca 1805, Auguste Mayer ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 May 31

Bitwa o Diamentową Skałę

Martinique
Siły francusko-hiszpańskie wysłane pod dowództwem kapitana Juliena Cosmao w celu odbicia Diamentowej Skały, przy wejściu do zatoki prowadzącej do Fort-de-France, od sił brytyjskich, które okupowały ją ponad rok wcześniej.Brytyjczycy, którym brakowało zarówno wody, jak i amunicji, ostatecznie wynegocjowali poddanie się skały po kilku dniach ostrzału.Villeneuve odzyskał skałę, ale w dniu rozpoczęcia ataku fregata Didon przybyła z rozkazami Napoleona.Villeneuve otrzymał rozkaz przejęcia swoich sił i zaatakowania posiadłości brytyjskich przed powrotem do Europy, miejmy nadzieję, że w międzyczasie dołączyła do niego flota Ganteaume.Ale do tej pory jego zapasy były tak niskie, że mógł spróbować niewiele więcej niż nękanie niektórych mniejszych wysp brytyjskich.
Bitwa o przylądek Finisterre
Floty ustawiają się w szeregu do bitwy, obraz Williama Andersona ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Jul 22

Bitwa o przylądek Finisterre

Cape Finisterre, Spain
Flota brytyjska pod dowództwem admirała Roberta Caldera stoczyła niezdecydowaną bitwę morską z połączoną flotą francusko-hiszpańską, która wracała z Indii Zachodnich.Nie udało się zapobiec dołączeniu floty francuskiego admirała Pierre'a de Villeneuve do eskadry Ferrol i zadać druzgocący cios, który uwolniłby Wielką Brytanię od niebezpieczeństwa inwazji, Calder został później postawiony przed sądem wojskowym i surowo upomniany za swoją porażkę i za unikanie odnowienia zaangażowania w dniach 23 i 24 lipca.W tym samym czasie, w następstwie tego, Villeneuve zdecydował się nie kontynuować podróży do Brześcia, gdzie jego flota mogłaby połączyć się z innymi francuskimi statkami, aby oczyścić kanał La Manche przed inwazją na Wielką Brytanię.
Austriackie plany i przygotowania
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Aug 1

Austriackie plany i przygotowania

Mantua, Italy
Generał Mack uważał, że bezpieczeństwo Austrii polega na uszczelnieniu luk w górzystym obszarze Schwarzwaldu w południowych Niemczech, który był świadkiem wielu walk podczas kampanii francuskich wojen o niepodległość.Mack uważał, że w środkowych Niemczech nie będzie żadnej akcji.Mack postanowił uczynić miasto Ulm centralnym punktem swojej strategii obronnej, która wzywała do powstrzymania Francuzów do czasu przybycia Rosjan pod dowództwem Kutuzowa i zmiany szans przeciwko Napoleonowi.Ulm był chroniony przez silnie ufortyfikowane wzgórza Michelsberg, co dawało Mackowi wrażenie, że miasto było praktycznie nie do zdobycia przed atakiem z zewnątrz.Fatalnie Rada Aulic zdecydowała, że ​​północne Włochy będą głównym teatrem działań Habsburgów.Arcyksięciu Karolowi przydzielono 95 000 żołnierzy i skierowano go do przekroczenia rzeki Adygi z Mantuą, Peschierą i Mediolanem jako początkowymi celami.Arcyksiążę Jan otrzymał 23 000 żołnierzy i nakazał zabezpieczyć Tyrol, służąc jednocześnie jako łącznik między swoim bratem Karolem i jego kuzynem Ferdynandem;72-tysięczne siły tego ostatniego, które miały najechać Bawarię i utrzymać linię obronną pod Ulm, były skutecznie kontrolowane przez Macka.Austriacy oddzielili również poszczególne korpusy, aby służyły ze Szwedami na Pomorzu i Brytyjczykami w Neapolu, chociaż miały one zaciemniać Francuzów i odwracać ich zasoby.
Plany francuskie
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Aug 1

Plany francuskie

Verona, Italy
Na początku sierpnia 1805 roku Napoleon zrezygnował z planu inwazji na Wielką Brytanię przez kanał La Manche.Zamiast tego zdecydował się przenieść swoją armię z wybrzeża kanału do południowych Niemiec, aby rozbić armię austriacką.Rada aulicka myślała, że ​​Napoleon ponownie uderzy we Włoszech.Dzięki rozbudowanej siatce szpiegowskiej Napoleon wiedział, że Austriacy rozmieścili we Włoszech swoją największą armię.Cesarz pragnął, aby armia arcyksięcia Karola nie mogła wpływać na wydarzenia w południowych Niemczech.Napoleon nakazał wystrzelenie 210 000 żołnierzy francuskich na wschód od obozów Boulogne i otoczyłby odsłoniętą armię austriacką generała Macka, gdyby nadal maszerowała w kierunku Schwarzwaldu.W międzyczasie marszałek Murat prowadził ekrany kawalerii przez Schwarzwald, aby oszukać Austriaków, aby myśleli, że Francuzi posuwają się bezpośrednio na osi zachód-wschód.Miał nadzieję być w stolicy Austrii, Wiedniu, w listopadzie, zanim na miejscu pojawi się armia rosyjska.
Kampania Ulmów
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Sep 25

Kampania Ulmów

Swabia, Germany
Francuska Wielka Armia, dowodzona przez Napoleona Bonaparte, miała 210 000 żołnierzy zorganizowanych w siedem korpusów i miała nadzieję znokautować armię austriacką w serii francuskich i bawarskich manewrów wojskowych i bitew mających na celu oskrzydlenie armii austriackiej pod dowództwem generała Macka na Dunaju przed rosyjskim mogły nadejść posiłki.Kampania Ulm jest uważana za przykład strategicznego zwycięstwa, chociaż Napoleon rzeczywiście miał przytłaczającą przewagę.Kampania została wygrana bez większej bitwy.Austriacy wpadli w tę samą pułapkę, którą Napoleon zastawił w bitwie pod Marengo, ale w przeciwieństwie do Marengo pułapka zadziałała.Wszystko po to, by zmylić wroga.
Bitwa pod Wertingenem
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Oct 8

Bitwa pod Wertingenem

Wertingen, Germany
Cesarz Napoleon Bonaparte wysłał swoją 200-tysięczną Wielką Armię przez Ren.Ta ogromna masa manewrowa skręciła na południe i przekroczyła Dunaj na wschód od (tj. za) skupiska generała Karla Freiherra Macka von Leibericha w Ulm (tj. za nim).Nieświadomy spadającej na niego siły, Mack pozostał na miejscu, podczas gdy korpus Napoleona rozprzestrzeniał się na południe za Dunajem, przecinając jego linie komunikacyjne z Wiedniem.W bitwie pod Wertingen (8 października 1805) cesarskie siły francuskie dowodzone przez marszałków Joachima Murata i Jeana Lannesa zaatakowały mały austriacki korpus dowodzony przez Feldmarschall-Leutnant Franz Xaver von Auffenberg.Ta akcja, pierwsza bitwa kampanii Ulm, zaowocowała wyraźnym zwycięstwem Francji.Austriacy zostali zdziesiątkowani, tracąc prawie wszystkie swoje siły, z których 1000 do 2000 było więźniami.
Bitwa pod Günzburgiem
Śmierć pułkownika Gérarda Lacuée w bitwie pod Günzburgiem 9 października 1805 r. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Oct 9

Bitwa pod Günzburgiem

Günzburg, Germany
Francuska dywizja generała dywizji Jean-Pierre'a Firmina Malhera próbuje zająć przeprawę przez Dunaj w Günzburgu w obliczu armii austriackiej Habsburgów dowodzonej przez Feldmarschall-Leutnant Karla Macka von Liebericha.Dywizji Malhera udało się zdobyć most i utrzymać go przed austriackimi kontratakami.
Bitwa pod Haslach-Jungingen
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Oct 11

Bitwa pod Haslach-Jungingen

Ulm-Jungingen, Germany
Walczył pod Ulm-Jungingen na północ od Ulm nad Dunajem między siłami francuskimi i austriackimi.Wpływ bitwy pod Haslach-Jungingen na plany Napoleona nie jest do końca jasny, ale cesarz mógł ostatecznie ustalić, że większość armii austriackiej była skoncentrowana w Ulm.
Bitwa pod Elchingen
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Oct 14

Bitwa pod Elchingen

Elchingen, Germany
Siły francuskie pod dowództwem Michela Neya rozgromiają austriacki korpus dowodzony przez Johanna Sigismunda Riescha.Ta porażka doprowadziła do zainwestowania dużej części armii austriackiej w twierdzy Ulm przez armię cesarza Francji Napoleona Bonaparte, podczas gdy inne formacje uciekły na wschód.W tym momencie kampanii austriacki sztab dowodzenia był całkowicie zdezorientowany.Ferdinand zaczął otwarcie sprzeciwiać się stylowi dowodzenia i decyzjom Macka, zarzucając mu, że spędza dni na pisaniu sprzecznych rozkazów, które sprawiły, że armia austriacka maszerowała tam iz powrotem.13 października Mack wysłał dwie kolumny z Ulm w ramach przygotowań do ucieczki na północ: jedna pod dowództwem generała Reischa skierowała się w kierunku Elchingen, aby zabezpieczyć tamtejszy most, a druga pod dowództwem Wernecka udała się na północ z większością ciężkiej artylerii.
Bitwa pod Ulmem
II Korpus w Augsburgu. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Oct 15

Bitwa pod Ulmem

Ulm, Germany
Bitwa pod Ulm w dniach 16–19 października 1805 r. była serią potyczek pod koniec kampanii ulmskiej, które pozwoliły Napoleonowi I ująć w pułapkę całą armię austriacką pod dowództwem Karla Freiherra Macka von Leibericha przy minimalnych stratach i zmusić jej kapitulacja pod Ulm w elektoracie Bawarii.Do 16 października Napoleon otoczył całą armię Macka pod Ulm, a trzy dni później Mack poddał się z 25 000 ludzi, 18 generałami, 65 działami i 40 sztandarami.Zwycięstwo pod Ulm nie zakończyło wojny, ponieważ duża armia rosyjska pod dowództwem Kutuzowa wciąż znajdowała się pod Wiedniem.Rosjanie wycofali się na północny wschód, aby czekać na posiłki i połączyć się z ocalałymi jednostkami austriackimi.Francuzi podążyli za nim i 12 listopada zdobyli Wiedeń.
Bitwa pod Weroną
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Oct 18

Bitwa pod Weroną

Verona, Italy
Francuska armia włoska pod dowództwem André Massény walczyła z armią austriacką dowodzoną przez arcyksięcia Karola, księcia cieszyńskiego.Pod koniec dnia Massena zajął przyczółek na wschodnim brzegu Adygi, wypierając broniące się wojska pod dowództwem Josefa Philippa Vukassovicha.
Play button
1805 Oct 21

Bitwa pod Trafalgarem

Cape Trafalgar, Spain
Plan morski Napoleona z 1805 roku zakładał, że flota francuska i hiszpańska na Morzu Śródziemnym i Kadyksie przełamie blokadę i połączy się w Indiach Zachodnich.Następnie wróciliby, pomogli flocie w Brześciu wyjść z blokady i wspólnie oczyścili kanał La Manche ze statków Królewskiej Marynarki Wojennej, zapewniając bezpieczne przejście barkom inwazyjnym.Plan wydawał się dobry na papierze, ale w miarę trwania wojny nieznajomość strategii morskiej Napoleona i nierozważni dowódcy nadal prześladowali Francuzów.Flota aliancka pod dowództwem francuskiego admirała Villeneuve wypłynęła z portu w Kadyksie na południu Hiszpanii 18 października 1805 r. Na Oceanie Atlantyckim napotkała flotę brytyjską pod dowództwem admirała Lorda Nelsona, niedawno zebraną w celu stawienia czoła temu zagrożeniu, na Oceanie Atlantyckim wzdłuż południowo-zachodnie wybrzeże Hiszpanii, niedaleko przylądka Trafalgar.Bitwa pod Trafalgarem była bitwą morską między brytyjską Królewską Marynarką Wojenną a połączonymi flotami francuskiej i hiszpańskiej marynarki wojennej podczas wojny Trzeciej Koalicji.
Bitwa pod Caldiero
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Oct 30

Bitwa pod Caldiero

Caldiero, Italy
Wiadomość, że cesarz Napoleon I zniszczył główną armię austriacką w kampanii Ulm, w końcu dotarła do Massény 28 października i wydał rozkaz natychmiastowej ofensywy przeciwko armii austriackiej w północnych Włoszech.Przekraczając rzekę Adygę z dywizjami Duhesme, Gardanne i Gabriel Jean Joseph Molitor i pozostawiając za sobą dywizję Jeana Mathieu Serasa, by objąć Weronę, Masséna planował ruszyć naprzód na terytorium kontrolowane przez Austrię.Arcyksiążę Karol austriacko-cieszyński, sam doskonale świadomy tragicznych konsekwencji upadku Ulmu, planował ruszyć w kierunku Wiednia, aby wzmocnić resztki armii austriackiej i połączyć się z Rosjanami.Aby jednak uniknąć deptania mu po piętach ludzi Massény, postanowił nagle odwrócić się i stawić czoła Francuzom, mając nadzieję, że pokonanie ich zapewni powodzenie marszowi w kierunku wewnętrznej Austrii.Bitwa była zatem znaczącym strategicznym zwycięstwem Francuzów, ponieważ pozwoliła im uważnie śledzić armię austriacką i nieustannie ją nękać w wielu potyczkach, gdy wycofywała się w kierunku wewnętrznej Austrii.W ten sposób Masséna opóźnił Karola i uniemożliwił mu wstąpienie do armii Dunaju, co miałoby ogromny wpływ na wynik wojny.Historycy nie są zgodni co do tego, czy Caldiero było taktycznym zwycięstwem Francji, taktycznym zwycięstwem Austrii, czy też remisem.
Bitwa o przylądek Ortegal
Bitwa o Przylądek Ortegal Thomas Whitcombe ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Nov 4

Bitwa o przylądek Ortegal

Cariño, Spain
Bitwa o Przylądek Ortegal była ostatnią akcją kampanii pod Trafalgarem i została stoczona między eskadrą Królewskiej Marynarki Wojennej a pozostałością floty pokonanej wcześniej w bitwie pod Trafalgarem.Miało to miejsce 4 listopada 1805 roku u wybrzeży przylądka Ortegal w północno-zachodniej Hiszpanii i było świadkiem porażki kapitana Sir Richarda Strachana i zdobycia francuskiej eskadry pod dowództwem kontradmirała Pierre'a Dumanoira le Pelleya.Czasami nazywa się to Akcją Strachana.
Bitwa pod Amstetten
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Nov 5

Bitwa pod Amstetten

Amstetten, Austria
Bitwa pod Amstetten była niewielkim starciem, do którego doszło, gdy wycofujące się wojska rosyjsko-austriackie pod wodzą Michaiła Kutuzowa zostały przechwycone przez kawalerię marszałka Joachima Murata i część korpusu marszałka Jeana Lannesa.Piotr Bagration bronił się przed nacierającymi wojskami francuskimi i pozwolił wojskom rosyjskim na odwrót.Była to pierwsza walka, w której znaczna część armii rosyjskiej przeciwstawiła się na otwartej przestrzeni znacznej liczbie wojsk francuskich.Całkowita liczba wojsk rosyjsko-austriackich wynosiła około 6700, podczas gdy wojska francuskie liczyły około 10 000 żołnierzy.Siły rosyjsko-austriackie poniosły więcej ofiar, ale nadal były w stanie skutecznie się wycofać.
Bitwa pod Mariazell
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Nov 8

Bitwa pod Mariazell

Mariazell, Austria
Tylko korpus Michaela von Kienmayera i Franza Jellacica uniknął okrążenia przez Wielką Armię Napoleona.Gdy kolumny Kienmayera uciekały na wschód, połączyły się z elementami armii Imperium Rosyjskiego w akcji tylnej straży w bitwie pod Amstetten 5 listopada.Kilka dni później III Korpus Davouta dogonił dywizję Merveldta pod Mariazell.Austriaccy żołnierze, których morale było zachwiane ciągłym odwrotem, zostali rozgromieni po krótkiej walce.
Bitwa pod Dürensteinem
Gen. Mack i jego sztab poddają fortecę Ulm. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Nov 11

Bitwa pod Dürensteinem

Dürnstein, Austria
Pod Dürenstein połączone siły wojsk rosyjskich i austriackich uwięziły francuską dywizję dowodzoną przez Théodore'a Maxime'a Gazana.Francuska dywizja wchodziła w skład nowo utworzonego VIII Korpusu, tzw. Corps Mortier, pod dowództwem Édouarda Mortiera.Ścigając austriacki odwrót z Bawarii, Mortier nadmiernie rozciągnął swoje trzy dywizje wzdłuż północnego brzegu Dunaju.Michaił Kutuzow, dowódca sił Koalicji, skłonił Mortiera do wysłania dywizji Gazana w pułapkę, a wojska francuskie zostały złapane w dolinie między dwiema rosyjskimi kolumnami.Zostali uratowani przez przybycie na czas drugiej dywizji pod dowództwem Pierre'a Dupont de l'Étang.Bitwa przeciągnęła się do późnej nocy, po czym obie strony ogłosiły zwycięstwo.Francuzi stracili ponad jedną trzecią swoich uczestników, a dywizja Gazana odnotowała ponad 40-procentowe straty.Austriacy i Rosjanie również ponieśli ciężkie straty - blisko 16 procent - ale być może najbardziej znaczącą była śmierć w akcji Johanna Heinricha von Schmitta, jednego z najzdolniejszych szefów sztabu Austrii.
Kapitulacja Dornbirnu
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Nov 13

Kapitulacja Dornbirnu

Dornbirn, Austria
Kampania Ulm w październiku 1805 roku była katastrofalna dla Austrii, a tylko korpus Michaela von Kienmayera i Franza Jellacica uniknął okrążenia i schwytania przez Wielką Armię Napoleona.Podczas gdy wojska Kienmayera wycofywały się na wschód w kierunku Wiednia, jedyna droga ucieczki otwarta dla Jellacic prowadziła na południe.Gdy część korpusu Napoleona ruszyła na południe w Alpy, a armia austriacka arcyksięcia Karola, księcia cieszyńskiego, wycofała się z Włoch, siły Jellacica zostały odcięte od reszty Austrii.W niezwykłej wędrówce jego kawaleria wyruszyła do Czech i uniknęła schwytania.Jednak spóźniony korpus Augereau wkroczył do Vorarlbergu i po wielu starciach uwięził piechotę Jellacica w Dornbirn.Francuski VII Korpus pod dowództwem marszałka Pierre'a Augereau stawił czoła siłom austriackim dowodzonym przez Franza Jellacica.Odizolowany w pobliżu Jeziora Bodeńskiego (Bodensee) przez przeważającą liczbę wojsk francuskich, Jellacic poddał swoje dowództwo.
Bitwa pod Schöngrabernem
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Nov 16

Bitwa pod Schöngrabernem

Hollabrunn, Austria
Rosyjska armia Kutuzowa wycofywała się na północ od Dunaju przed francuską armią Napoleona.13 listopada 1805 r. Marszałkowie Murat i Lannes, dowodzący francuską strażą przednią, zdobyli most na Dunaju w Wiedniu, fałszywie twierdząc, że podpisano zawieszenie broni, a następnie wtargnęli na most, podczas gdy strażnicy byli rozproszeni.Po przetrzymaniu kilku francuskich ataków i utrzymaniu pozycji przez około sześć godzin, Bagration został wypędzony i wykonał umiejętny i zorganizowany odwrót, aby przejść na emeryturę na północny wschód i dołączyć do głównej armii rosyjskiej.Jego umiejętna obrona w obliczu przeważających sił skutecznie opóźniła Francuzów na tyle, że siły rosyjskie Kutuzowa i Buxhowdena zjednoczyły się pod Brnem (Brünn) 18 listopada 1805 r.
Bitwa pod Castelfranco Veneto
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Nov 24

Bitwa pod Castelfranco Veneto

Castelfranco Veneto, Italy
Po usłyszeniu wiadomości o Ulm główna armia arcyksięcia Karola, księcia cieszyńskiego, zaczęła wycofywać się z północnych Włoch, a mniejsza armia arcyksięcia Jana Austrii wycofała się z hrabstwa Tyrolu.W zamieszaniu brygada Rohana została oddzielona od armii Johna.Najpierw Rohan próbował dołączyć do części armii Karola.W przypadku niepowodzenia kazał swoim ludziom przenieść się na południe, aby połączyć się z austriackim garnizonem Wenecji.Po epickim marszu brygada Rohana została osaczona przed Wenecją.Dwie dywizje francuskiej armii włoskiej starły się z austriacką brygadą dowodzoną przez księcia Louisa Victora de Rohan-Guéméné.Austriacy przebyli niezwykły marsz z głębi Alp na równiny północnych Włoch.Ale uwięziony między dywizjami Jeana Reyniera i Laurenta Gouviona Saint-Cyra, Rohan poddał dowództwo po tym, jak nie udało mu się wywalczyć wyjścia.
Play button
1805 Dec 2

Bitwa pod Austerlitz

Slavkov u Brna, Czechia
Bitwa pod Austerlitz była jednym z najważniejszych i decydujących starć wojen napoleońskich.W tym, co jest powszechnie uważane za największe zwycięstwo Napoleona, Wielka Armia Francji pokonała większą armię rosyjską i austriacką dowodzoną przez cesarza Aleksandra I i Świętego Cesarza Rzymskiego Franciszka II.Austerlitz szybko zakończył wojnę trzeciej koalicji, podpisując traktat z Pressburga przez Austriaków pod koniec miesiąca.
Bitwa pod Blaauwbergiem
HMS Diadem podczas zdobywania Przylądka Dobrej Nadziei - Thomas Whitcombe. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1806 Jan 8

Bitwa pod Blaauwbergiem

Bloubergstrand, South Africa
W tym czasie Kolonia Przylądkowa należała do Republiki Batawskiej, wasala Francji.Ponieważ droga morska wokół Przylądka była ważna dla Brytyjczyków, postanowili oni przejąć kolonię, aby nie dopuścić do tego, by ona - i droga morska - znalazła się również pod kontrolą Francji.Flota brytyjska została wysłana na Przylądek w lipcu 1805 r., Aby uprzedzić francuskie statki wojskowe, które Napoleon wysłał w celu wzmocnienia garnizonu na Przylądku.Po zwycięstwie Wielkiej Brytanii zawarto pokój pod drzewem traktatowym w Woodstock.Ustanowił panowanie brytyjskie w Afryce Południowej, które miało mieć wiele konsekwencji dla regionu w XIX i XX wieku.
Bitwa pod San Domingo
Akcja Duckwortha u wybrzeży San Domingo, 6 lutego 1806, Nicholas Pocock ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1806 Feb 6

Bitwa pod San Domingo

Santo Domingo, Dominican Repub
Eskadry francuskich i brytyjskich okrętów liniowych walczyły u południowych wybrzeży okupowanego przez Francję hiszpańskiego kapitana generalnego kolonialnego Santo Domingo na Karaibach.Wszystkie pięć francuskich okrętów liniowych dowodzonych przez wiceadmirała Corentina-Urbaina Leissèguesa zostało schwytanych lub zniszczonych.Królewska Marynarka Wojenna dowodzona przez wiceadmirała Sir Johna Thomasa Duckwortha nie straciła żadnych statków i poniosła mniej niż sto zabitych, podczas gdy Francuzi stracili około 1500 ludzi.Tylko niewielka liczba francuskiej eskadry była w stanie uciec.
Inwazja na Neapol
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1806 Feb 8

Inwazja na Neapol

Naples, Italy
Armia Cesarstwa Francuskiego pod dowództwem marszałka André Massény maszerowała z północnych Włoch do Królestwa Neapolu, sojusznika koalicji przeciwko Francji rządzonej przez króla Ferdynanda IV.Armia neapolitańska została pokonana pod Campo Tenese i szybko się rozpadła.Inwazja ostatecznie zakończyła się sukcesem pomimo pewnych niepowodzeń, w tym przedłużającego się oblężenia Gaety, zwycięstwa Brytyjczyków pod Maidą i upartej wojny partyzanckiej prowadzonej przez chłopstwo przeciwko Francuzom.Całkowity sukces umknął Francuzom, ponieważ Ferdynand wycofał się do swojej domeny na Sycylii, gdzie był chroniony przez Royal Navy i garnizon armii brytyjskiej.W 1806 roku cesarz Napoleon mianował swoim bratem Józefem Bonaparte królem południowych Włoch.
Oblężenie Gaety
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1806 Feb 26

Oblężenie Gaety

Gaeta,
Miasto forteca Gaeta i jego neapolitański garnizon pod dowództwem Ludwika Hesji-Philippsthala zostało oblężone przez cesarski korpus francuski dowodzony przez André Massénę .Po długotrwałej obronie, w której Hesja została ciężko ranna, Gaeta poddał się, a jego garnizon otrzymał hojne warunki od Massény.
Bitwa pod Campo Tenese
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1806 Mar 9

Bitwa pod Campo Tenese

Morano Calabro, Italy
Dwie dywizje Cesarskiej Francuskiej Armii Neapolu pod dowództwem Jeana Reyniera zaatakowały lewe skrzydło Królewskiej Armii Neapolitańskiej pod dowództwem Rogera de Damasa.Chociaż obrońcy byli chronieni przez fortyfikacje polowe, francuski frontalny atak połączony z ruchem zwrotnym szybko zajął pozycję i rozgromił neapolitańczyków z ciężkimi stratami.
Bitwa pod Maidą
Bitwa pod Maidą 1806 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1806 Jul 4

Bitwa pod Maidą

Maida, Calabria
Brytyjskie siły ekspedycyjne walczyły z siłami francuskimi poza miastem Maida w Kalabrii we Włoszech podczas wojen napoleońskich.John Stuart poprowadził 5236 żołnierzy anglo-sycylijskich do zwycięstwa nad około 5400 oddziałami francusko-włosko-polskimi pod dowództwem francuskiego generała Jeana Reyniera, zadając znaczne straty przy stosunkowo niewielkich stratach.
Konfederacja Renu
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1806 Jul 12 - 1813

Konfederacja Renu

Frankfurt am Main, Germany
Skonfederowane Stany Renu , znane po prostu jako Konfederacja Renu , znane również jako Niemcy napoleońskie , były konfederacją niemieckich państw-klientów utworzoną na rozkaz Napoleona kilka miesięcy po pokonaniu przez niego Austrii i Rosji w bitwie pod Austerlitz .Jego utworzenie wkrótce potem doprowadziło do rozpadu Świętego Cesarstwa Rzymskiego.Konfederacja Renu trwała od 1806 do 1813 roku.Członkami założycielami konfederacji byli niemieccy książęta Świętego Cesarstwa Rzymskiego.Później dołączyło do nich 19 innych, rządzących łącznie ponad 15 milionami poddanych.Dało to Cesarstwu Francuskiemu znaczną przewagę strategiczną na jego wschodniej granicy, zapewniając bufor między Francją a dwoma największymi państwami niemieckimi, Prusami i Austrią (które również kontrolowały znaczne ziemie nieniemieckie).
Bitwa pod Miletem
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1807 May 28

Bitwa pod Miletem

Mileto, Italy
Bitwa pod Mileto miała miejsce w Kalabrii podczas próby odzyskania przez Królestwo Burbonów Sycylii swoich posiadłości w kontynentalnych Włoszech, znanych jako Królestwo Neapolu.Bitwa zakończyła się zwycięstwem sił francuskich pod dowództwem generała Jeana Reyniera.
1807 Dec 1

Epilog

Slavkov u Brna, Czechia
Kluczowe wnioski:NapoleońskieKrólestwo Włoch zdobywa od Austrii Wenecję , Istrię, DalmacjęBawaria zdobywa TyrolWirtembergia zdobywa terytoria Habsburgów w SzwabiiNapoleon ustanawia Królestwo Holandii i Wielkie Księstwo BergŚwięte Cesarstwo Rzymskie rozpada się, Franciszek II przywłaszcza sobie tytuł Świętego Cesarza RzymskiegoKonfederacja Renu tworzy się z niemieckich książąt dawnego Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Appendices



APPENDIX 1

How an 18th Century Sailing Battleship Works


Play button

Characters



Louis-Nicolas Davout

Louis-Nicolas Davout

Marshal of the Empire

André Masséna

André Masséna

Marshal of the Empire

Karl Mack von Leiberich

Karl Mack von Leiberich

Austrian Military Commander

Mikhail Kutuzov

Mikhail Kutuzov

Russian Field Marshal

Alexander I of Russia

Alexander I of Russia

Russian Emperor

Napoleon

Napoleon

French Emperor

William Pitt the Younger

William Pitt the Younger

Prime Minister of Great Britain

Francis II

Francis II

Holy Roman Emperor

Horatio Nelson

Horatio Nelson

British Admiral

Archduke Charles

Archduke Charles

Austrian Field Marshall

Jean Lannes

Jean Lannes

Marshal of the Empire

Pyotr Bagration

Pyotr Bagration

Russian General

References



  • Chandler, David G. (1995). The Campaigns of Napoleon. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-02-523660-1.
  • Clayton, Tim; Craig, Phil (2004). Trafalgar: The Men, the Battle, the Storm. Hodder & Stoughton. ISBN 0-340-83028-X.
  • Desbrière, Edouard, The Naval Campaign of 1805: Trafalgar, 1907, Paris. English translation by Constance Eastwick, 1933.
  • Fisher, T.; Fremont-Barnes, G. (2004). The Napoleonic Wars: The Rise and Fall of an Empire. Oxford: Osprey. ISBN 978-1-84176-831-1.
  • Gardiner, Robert (2006). The campaign of Trafalgar, 1803–1805. Mercury Books. ISBN 1-84560-008-8.
  • Gerges, M. T. (2016). "Chapter 6: Ulm and Austerlitz". In Leggiere, M. V. (ed.). Napoleon and the Operational Art of War: Essays in Honor of Donald D. Horward. History of Warfare no. 110. Leiden: Brill. p. 221–248. ISBN 978-90-04310-03-2.
  • Goetz, Robert. 1805: Austerlitz: Napoleon and the Destruction of the Third Coalition (Greenhill Books, 2005). ISBN 1-85367-644-6.
  • Harbron, John D., Trafalgar and the Spanish Navy, 1988, London, ISBN 0-85177-963-8.
  • Marbot, Jean-Baptiste Antoine Marcelin. "The Battle of Austerlitz," Napoleon: Symbol for an Age, A Brief History with Documents, ed. Rafe Blaufarb (New York: Bedford/St. Martin's, 2008), 122–123.
  • Masséna, André; Koch, Jean Baptiste Frédéric (1848–50). Mémoires de Masséna
  • Schneid, Frederick C. Napoleon's conquest of Europe: the War of the Third Coalition (Greenwood, 2005).