ประวัติศาสตร์พม่า เส้นเวลา

ภาคผนวก

เชิงอรรถ

การอ้างอิง


ประวัติศาสตร์พม่า
History of Myanmar ©HistoryMaps

1500 BCE - 2024

ประวัติศาสตร์พม่า



ประวัติศาสตร์ของเมียนมาร์หรือที่เรียกกันว่าพม่า ครอบคลุมช่วงเวลาตั้งแต่การตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ครั้งแรกเมื่อ 13,000 ปีก่อนจนถึงปัจจุบันผู้อยู่อาศัยในยุคแรกสุดในประวัติศาสตร์ที่บันทึกไว้คือผู้คนที่พูดภาษาทิเบต-พม่า ซึ่งก่อตั้งนครรัฐพยูซึ่งอยู่ห่างออกไปทางใต้ไปจนถึงเมืองแปร และรับเอาพุทธ ศาสนา นิกายเถรวาทอีกกลุ่มหนึ่งคือชาวบามาร์ เข้ามาในหุบเขาอิรวดีตอนบนในช่วงต้นศตวรรษที่ 9พวกเขาเดินหน้าสถาปนาอาณาจักรพุกาม (ค.ศ. 1044–1297) ซึ่งเป็นการรวมหุบเขาอิรวดีและบริเวณรอบนอกเป็นครั้งแรกภาษาพม่าและวัฒนธรรมพม่าเข้ามาแทนที่บรรทัดฐานของชาวพยูอย่างช้าๆ ในช่วงเวลานี้ภายหลังการรุกรานพม่าครั้งแรกของชาวมองโกลในปี ค.ศ. 1287 อาณาจักรเล็กๆ หลายแห่งซึ่งมีอาณาจักรเอวา อาณาจักรหงสาวดี อาณาจักรมรัคอู และรัฐฉานเป็นมหาอำนาจ ได้เข้ามาครอบงำภูมิทัศน์ ประกอบไปด้วยพันธมิตรที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา และสงครามที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 16 ราชวงศ์ตองอู (ค.ศ. 1510–1752) ได้รวมประเทศเข้าด้วยกัน และสถาปนาอาณาจักรที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในช่วงเวลาสั้นๆต่อมากษัตริย์เมืองตองอูได้ก่อตั้งการปฏิรูปการบริหารและเศรษฐกิจที่สำคัญหลายประการ ซึ่งก่อให้เกิดอาณาจักรที่มีขนาดเล็กลง สงบสุขมากขึ้น และเจริญรุ่งเรืองมากขึ้นในศตวรรษที่ 17 และต้นศตวรรษที่ 18ในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 18 ราชวงศ์คองบอง (พ.ศ. 2295-2428) ได้ฟื้นฟูอาณาจักร และดำเนินการปฏิรูปตองอูต่อไปซึ่งเพิ่มการปกครองส่วนกลางในภูมิภาครอบนอก และสร้างรัฐที่มีผู้รู้หนังสือมากที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชียราชวงศ์ยังไปทำสงครามกับเพื่อนบ้านทั้งหมดด้วยสงครามอังกฤษ-พม่า (พ.ศ. 2367–2585) นำไปสู่การปกครองอาณานิคม ของอังกฤษ ในที่สุดการปกครองของอังกฤษนำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ วัฒนธรรม และการบริหารที่ยั่งยืนหลายประการ ซึ่งเปลี่ยนแปลงสังคมที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นเกษตรกรรมไปโดยสิ้นเชิงการปกครองของอังกฤษเน้นย้ำถึงความแตกต่างนอกกลุ่มระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ มากมายของประเทศนับตั้งแต่ได้รับเอกราชในปี 1948 ประเทศนี้อยู่ในสงครามกลางเมืองที่ยาวนานที่สุดครั้งหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับกลุ่มก่อความไม่สงบที่เป็นตัวแทนของกลุ่มชนกลุ่มน้อยทางการเมืองและชาติพันธุ์ และรัฐบาลกลางที่ต่อเนื่องกันประเทศนี้อยู่ภายใต้การปกครองของทหารภายใต้รูปแบบต่างๆ ตั้งแต่ปี 1962 ถึง 2010 และอีกครั้งตั้งแต่ปี 2021 ถึงปัจจุบัน และในกระบวนการที่ดูเหมือนเป็นวัฏจักรได้กลายเป็นหนึ่งในประเทศที่มีการพัฒนาน้อยที่สุดในโลก
1500 BCE Jan 1 - 200 BCE

ยุคก่อนประวัติศาสตร์พม่า

Myanmar (Burma)
ยุคก่อนประวัติศาสตร์ของประเทศพม่า (เมียนมาร์) มีระยะเวลาหลายร้อยพันปีถึงประมาณ 200 ปีก่อนคริสตศักราชหลักฐานทางโบราณคดีแสดงให้เห็นว่า Homo erectus อาศัยอยู่ในภูมิภาคซึ่งปัจจุบันรู้จักกันในชื่อพม่าเมื่อ 750,000 ปีก่อน และ Homo sapiens เมื่อประมาณ 11,000 ปีก่อนคริสตศักราช ในวัฒนธรรมยุคหินที่เรียกว่าอันยาเทียนตั้งชื่อตามพื้นที่เขตแห้งแล้งตอนกลางซึ่งเป็นที่ตั้งถิ่นฐานในยุคแรกๆ ส่วนใหญ่ สมัยอันยาเธียนเป็นช่วงที่พืชและสัตว์ถูกเลี้ยงในบ้านเป็นครั้งแรก และอุปกรณ์หินขัดปรากฏขึ้นในประเทศพม่าแม้ว่าสถานที่เหล่านี้จะตั้งอยู่ในพื้นที่อุดมสมบูรณ์ แต่หลักฐานแสดงให้เห็นว่าคนในยุคแรกเหล่านี้ยังไม่คุ้นเคยกับวิธีการเกษตรกรรม[1]ยุคสำริดมาถึงค.1,500 ปีก่อนคริสตศักราช เมื่อผู้คนในภูมิภาคนี้เปลี่ยนทองแดงให้เป็นทองสัมฤทธิ์ ปลูกข้าว และเลี้ยงไก่และหมูยุคเหล็กมาถึงประมาณ 500 ปีก่อนคริสตศักราช เมื่อมีการตั้งถิ่นฐานเกี่ยวกับการผลิตเหล็กในพื้นที่ทางตอนใต้ของมัณฑะเลย์ในปัจจุบัน[2] หลักฐานยังแสดงให้เห็นการตั้งถิ่นฐานในการปลูกข้าวในหมู่บ้านใหญ่และเมืองเล็กๆ ที่มีการแลกเปลี่ยนกับสภาพแวดล้อมและไกลถึงจีน ระหว่าง 500 ปีก่อนคริสตศักราชถึง 200 คริสตศักราช[3] โลงศพที่ตกแต่งด้วยทองสัมฤทธิ์และสถานที่ฝังศพเต็มไปด้วยซากเครื่องปั้นดินเผาสำหรับเลี้ยงและดื่มช่วยให้มองเห็นวิถีชีวิตของสังคมที่ร่ำรวยของพวกเขา[2]หลักฐานทางการค้าบ่งชี้ถึงการอพยพอย่างต่อเนื่องตลอดช่วงยุคก่อนประวัติศาสตร์ แม้ว่าหลักฐานแรกสุดของการอพยพครั้งใหญ่จะชี้ไปที่ค.ศ.200 ปีก่อนคริสตศักราช เมื่อชาวพยูซึ่งเป็นประชากรกลุ่มแรกสุดของพม่าซึ่งมีบันทึกบันทึกไว้ [4] เริ่มอพยพเข้าสู่หุบเขาอิรวดีตอนบนจากยูนนานในปัจจุบัน[5] ชาวพยูได้ค้นพบการตั้งถิ่นฐานทั่วบริเวณที่ราบซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ที่จุดบรรจบกันของแม่น้ำอิระวดีและแม่น้ำชินดวินซึ่งมีผู้อยู่อาศัยมาตั้งแต่ยุคหินเก่า[6] ชาวพยูตามมาด้วยกลุ่มต่างๆ เช่น ชาวมอญ ชาวอาระกัน และมรันมา (ชาวพม่า) ในสหัสวรรษแรกสากลศักราชเมื่อถึงสมัยพุกาม จารึกแสดงให้เห็นว่า Thets, Kadus, Sgaws, Kanyans, Palaungs, Was และ Shans ยังอาศัยอยู่ในหุบเขาอิรวดีและบริเวณรอบนอกด้วย[7]
นครรัฐพยู
ยุคสำริดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
100 BCE Jan 1 - 1050

นครรัฐพยู

Myanmar (Burma)
นครรัฐพยูเป็นกลุ่มนครรัฐที่มีอยู่ตั้งแต่ประมาณศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตศักราช จนถึงกลางศตวรรษที่ 11 ในประเทศพม่าตอนบน (เมียนมาร์) ในปัจจุบันนครรัฐก่อตั้งขึ้นโดยเป็นส่วนหนึ่งของการอพยพไปทางทิศใต้โดยชาวพยูที่พูดภาษาทิเบต-พม่า ซึ่งเป็นประชากรกลุ่มแรกสุดของประเทศพม่าที่ยังมีบันทึกบันทึกไว้[8] ช่วงเวลาพันปี ซึ่งมักเรียกกันว่าสหัสวรรษพยู เชื่อมโยงยุคสำริดกับจุดเริ่มต้นของยุครัฐคลาสสิกเมื่ออาณาจักรพุกามถือกำเนิดขึ้นในปลายศตวรรษที่ 9ชาวพยูเข้าสู่หุบเขาอิรวดีจากยูนนานในปัจจุบันราวๆ ปี ค.ศ.ศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตศักราช และก่อตั้งนครรัฐทั่วหุบเขาอิระวดีบ้านดั้งเดิมของ Pyu ได้รับการสร้างขึ้นใหม่ให้เป็นทะเลสาบชิงไห่ในชิงไห่และกานซูในปัจจุบัน[9] ชาวพยูเป็นประชากรกลุ่มแรกสุดของพม่าซึ่งมีบันทึกบันทึกไว้ในช่วงเวลานี้ พม่าเป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางการค้า [ทาง] บกจากจีน ไปยังอินเดียการค้าขายกับอินเดียได้นำ พุทธศาสนา มาจากอินเดียใต้ ตลอดจนแนวคิดทางวัฒนธรรม สถาปัตยกรรม และการเมืองอื่นๆ ซึ่งจะมีอิทธิพลที่ยั่งยืนต่อองค์กรทางการเมืองและวัฒนธรรมของพม่าเมื่อถึงศตวรรษที่ 4 ผู้คนจำนวนมากในหุบเขาอิรวดีได้เปลี่ยนมานับถือศาสนาพุทธอักษร [พ] ยูซึ่งมีพื้นฐานมาจากอักษรพราหมณ์อาจเป็นที่มาของอักษรพม่าที่ใช้เขียนภาษาพม่า[12] ในบรรดานครรัฐหลายแห่ง อาณาจักรที่ใหญ่ที่สุดและสำคัญที่สุดคืออาณาจักรศรีเกษตรทางตะวันออกเฉียงใต้ของแคว้นแปรสมัยใหม่ ซึ่งครั้งหนึ่งเคยเป็นเมืองหลวงเช่นกันในเดือนมีนาคม ค.ศ. [638] ชาวพยูแห่งศรีเกษตรได้เปิดตัวปฏิทินใหม่ที่ต่อมากลายเป็นปฏิทินพม่า[10]นครรัฐพยูที่สำคัญทั้งหมดตั้งอยู่ในพื้นที่ชลประทานหลักสามแห่งของพม่าตอนบน ได้แก่ หุบเขาแม่น้ำมู ที่ราบจ็อกเซ และภูมิภาคมินบู ซึ่งอยู่บริเวณจุดบรรจบกันของแม่น้ำอิรวดีและแม่น้ำชินดวินเมืองใหญ่ที่มีกำแพงล้อมรอบ 5 เมือง ได้แก่ เมืองเบคตาโน เมืองมัยงับ บินนาคา ฮั่นลิน และศรีเกษตร และเมืองเล็กๆ อีกหลายแห่งได้ถูกขุดขึ้นมาทั่วลุ่มน้ำอิรวดีฮั่นลินก่อตั้งขึ้นในศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสต์ศักราช เป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดและสำคัญที่สุดจนกระทั่งประมาณศตวรรษที่ 7 หรือ 8 เมื่อถูกแทนที่โดยศรีเกษตร (ใกล้กับเมืองแปรสมัยใหม่) ทางตอนใต้ของอาณาจักรพยูศรีเกษตรตรามีขนาดใหญ่กว่าฮาลินถึงสองเท่า และกลายเป็นศูนย์กลาง Pyu ที่ใหญ่ที่สุดและมีอิทธิพลมากที่สุดในที่สุด[10]บันทึกของจีนในศตวรรษที่ 8 ระบุรัฐ Pyu 18 รัฐทั่วหุบเขาอิระวดี และบรรยายว่า Pyu เป็นผู้คนที่มีมนุษยธรรมและสงบสุข ซึ่งแทบไม่เป็นที่รู้จักในสงคราม และสวมชุดผ้าฝ้ายแทนผ้าไหมเพื่อที่พวกเขาจะได้ไม่ต้องฆ่าหนอนไหมบันทึกของจีนยังรายงานด้วยว่าชาวพยูรู้วิธีการคำนวณทางดาราศาสตร์ และเด็กชายชาวพยูจำนวนมากได้เข้าบวชเมื่ออายุได้ 7 ขวบจนถึงอายุ [20 ปี]เป็นอารยธรรมอันยาวนานที่กินเวลาเกือบหนึ่งพันปีจนถึงต้นศตวรรษที่ 9 จนกระทั่งกลุ่ม "พลม้าว่องไว" กลุ่มใหม่จากทางเหนือคือพวกบามาร์ เข้าสู่หุบเขาอิรวดีตอนบนในช่วงต้นศตวรรษที่ 9 นครรัฐพยูของพม่าตอนบนถูกโจมตีอย่างต่อเนื่องโดยหนานจ้าว (ในยูนนานสมัยใหม่)ในปี 832 Nanzhao ไล่ Halingyi ซึ่งได้แซงหน้า Prome ในฐานะหัวหน้าเมือง Pyu และเมืองหลวงที่ไม่เป็นทางการชาวบามาร์ได้ตั้งเมืองทหารขึ้นที่พุกาม (พุกาม) บริเวณจุดบรรจบของแม่น้ำอิระวดีและแม่น้ำชินวินการตั้งถิ่นฐานของชาวพยูยังคงอยู่ในพม่าตอนบนต่อไปอีกสามศตวรรษ แต่ชาวพยูค่อยๆ ถูกดูดซึมเข้าสู่อาณาจักรพุกามที่ขยายตัวภาษาพยูยังคงมีอยู่จนถึงปลายศตวรรษที่ 12เมื่อถึงศตวรรษที่ 13 ชาวพยูได้เข้ามารับเชื้อสายพม่าประวัติศาสตร์และตำนานของ Pyu ก็รวมเข้ากับประวัติศาสตร์และตำนานของ Bamar ด้วยเช่นกัน[14]
อาณาจักรธัญญะวดี
Kingdom of Dhanyawaddy ©Anonymous
300 Jan 1 - 370

อาณาจักรธัญญะวดี

Rakhine State, Myanmar (Burma)
ธัญญวดีเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรอาระกันแห่งแรก ตั้งอยู่ในพื้นที่ตอนเหนือของรัฐยะไข่ ประเทศเมียนมาร์ชื่อนี้เป็นการทุจริตของคำบาลีธันนะวะติซึ่งหมายถึง "พื้นที่ขนาดใหญ่หรือปลูกข้าวหรือชามข้าว"เช่นเดียวกับผู้สืบทอดหลายราย อาณาจักรธันยาวดีมีพื้นฐานมาจากการค้าขายระหว่างตะวันออก (ก่อนพุกามเมียนมาร์ พยู จีน มอญ) และตะวันตก (อนุทวีปอินเดีย)หลักฐานการบันทึกที่เก่าแก่ที่สุดบ่งชี้ว่าอารยธรรมอาระกันก่อตั้งขึ้นราวคริสตศตวรรษที่ 4“รัฐยะไข่ที่มีอำนาจเหนือกว่าในปัจจุบันคือเชื้อชาติทิเบต-พม่า ซึ่งเป็นกลุ่มสุดท้ายที่เข้าสู่อาระกันในช่วงศตวรรษที่ 10 และต่อๆ ไป”ธันยวดีโบราณตั้งอยู่ทางตะวันตกของสันเขาระหว่างแม่น้ำกะลาดันและแม่น้ำเลอมโร กำแพงเมืองสร้างด้วยอิฐและก่อตัวเป็นวงกลมไม่ปกติโดยมีเส้นรอบวงประมาณ 9.6 กิโลเมตร (6.0 ไมล์) ล้อมรอบพื้นที่ประมาณ 4.42 ตารางกิโลเมตร ( 1,090 เอเคอร์) เลยกำแพงออกไป ยังคงมีคูน้ำกว้างๆ เหลืออยู่ ซึ่งตอนนี้ถูกตะกอนทับถมไปด้วยทุ่งนาแล้ว ยังมองเห็นได้ ในช่วงเวลาที่ไม่ปลอดภัย เมื่อเมืองถูกโจมตีจากชาวเขาหรือพยายามรุกรานจาก มหาอำนาจข้างเคียงย่อมมีอาหารให้ประชาชนต้านทานการล้อมเมืองได้ เมืองจะควบคุมหุบเขาและสันเขาล่าง หนุนเศรษฐกิจข้าวเปียกผสมตองยา (ฟันแล้วเผา) โดยมีหัวหน้าท้องถิ่นจ่าย ความจงรักภักดีต่อกษัตริย์
ไวธาลี
Waithali ©Anonymous
370 Jan 1 - 818

ไวธาลี

Mrauk-U, Myanmar (Burma)
มีการประเมินกันว่าศูนย์กลางอำนาจของโลกอาระกันเปลี่ยนจากธันยาวดีมาเป็นไวธาลีในคริสตศตวรรษที่ 4 ขณะที่อาณาจักรธันยาวดีสิ้นสุดลงในปีคริสตศักราช 370แม้ว่าจะก่อตั้งขึ้นช้ากว่าธันยาวดี แต่ไวธาลีก็เป็นอาณาจักรที่มีประชากรอินเดียมากที่สุดในบรรดาอาณาจักรอาระกันทั้งสี่ที่ถือกำเนิดขึ้นมาเช่นเดียวกับอาณาจักรอาระกันทั้งหมดที่เกิดขึ้น อาณาจักรไวธาลีมีพื้นฐานมาจากการค้าขายระหว่างตะวันออก (นครรัฐพยู จีน มอญ) และตะวันตก (อินเดีย เบงกอล และ เปอร์เซีย )อาณาจักรเจริญรุ่งเรืองจากเส้นทางเดินเรือจีน -อินเดีย[34] Waithali เป็นเมืองท่าการค้าที่มีชื่อเสียงโดยมีเรือหลายพันลำเข้ามาเทียบท่าทุกปีเมืองนี้สร้างขึ้นริมฝั่งลำธารและล้อมรอบด้วยกำแพงอิฐแผนผังของเมืองมีอิทธิพลอย่างมากต่อ ศาสนาฮินดู และอินเดียตามจารึกอานันท [จันทรา] ซึ่งแกะสลักในปี ส.ศ. 7349 อาสาสมัครของอาณาจักร Waithali นับถือ ศาสนาพุทธนิกายมหายาน และประกาศว่าราชวงศ์ที่ปกครองของอาณาจักรเป็นผู้สืบเชื้อสายมาจากเทพเจ้าในศาสนาฮินดู พระศิวะในที่สุดราชอาณาจักรก็เสื่อมถอยลงในคริสต์ศตวรรษที่ 10 โดยแกนกลางทางการเมืองของรัฐยะไข่ย้ายไปยังรัฐหุบเขาเล-มโรพร้อมกับการผงาดขึ้นของอาณาจักรพุกามทางตอนกลางของเมียนมาร์นักประวัติศาสตร์บางคนสรุปว่าการลดลงนี้เกิดจากการยึดครองหรือจากการอพยพของมรันมา (ชาวบามาร์) ในศตวรรษที่ 10[34]
อาณาจักรมอญ
Mon Kingdoms ©Maurice Fievet
400 Jan 1 - 1000

อาณาจักรมอญ

Thaton, Myanmar (Burma)
อาณาจักรแรกที่บันทึกไว้ของชาวมอญคืออาณาจักรทวารวดี [15] ซึ่งเจริญรุ่งเรืองจนถึงราวปีคริสตศักราช 1000 เมื่อเมืองหลวงของพวกเขาถูก จักรวรรดิเขมร ยึดครอง และประชากรส่วนใหญ่หนีไปทางตะวันตกสู่พม่าตอนล่างในปัจจุบัน และก่อตั้งการเมืองใหม่ในที่สุด .รัฐหริปุญชัยที่พูดภาษามอญอีกรัฐหนึ่งก็มีอยู่ในภาคเหนือของประเทศไทยจนถึงปลายศตวรรษที่ 13[16]ตามทุนยุคอาณานิคม ในช่วงต้นศตวรรษที่ 6 ชาวมอญเริ่มเข้าสู่พม่าตอนล่างในปัจจุบันจากอาณาจักรมอญแห่งหริภุญชัยและทวารวดีในประเทศไทยสมัยใหม่ในช่วงกลางศตวรรษที่ 9 ชาวมอญได้สถาปนาอาณาจักรเล็กๆ อย่างน้อยสองอาณาจักร (หรือนครรัฐขนาดใหญ่) โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองพะโคและท่าตอนรัฐเหล่านี้เป็นท่าเรือการค้าที่สำคัญระหว่างมหาสมุทรอินเดียและแผ่นดินใหญ่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตามประเพณีการบูรณะใหม่ นครรัฐมอญตอนต้นถูกอาณาจักรพุกามยึดครองจากทางเหนือในปี ค.ศ. 1057 และประเพณีทางวรรณกรรมและศาสนาของท่าตอนได้ช่วยหล่อหลอมอารยธรรมพุกามในยุคแรก[17] ระหว่างปี ค.ศ. 1050 ถึงปี ค.ศ. 1085 ช่างฝีมือชาวมอญและช่างฝีมือได้ช่วยสร้างอนุสาวรีย์ประมาณสองพันแห่งที่เมืองพุกาม ซึ่งในปัจจุบันซากที่เหลืออยู่นี้เทียบได้กับความยิ่งใหญ่ของนครวัดอักษร [มอญ] ถือเป็นแหล่งที่มาของอักษรพม่า หลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดมีอายุถึงปี ค.ศ. 1058 หนึ่งปีหลังจากการพิชิตท่าตอน โดยทุนจากสมัยอาณานิคม[19]อย่างไรก็ตาม การวิจัยจากคริสต์ทศวรรษ 2000 (ยังคงเป็นมุมมองของชนกลุ่มน้อย) ให้เหตุผลว่าอิทธิพลของมอญต่อการตกแต่งภายในหลังจากการพิชิตของพระอโนรธานั้นเป็นตำนานหลังพุกามที่เกินจริงอย่างมาก และในความเป็นจริง พม่าตอนล่างยังขาดการเมืองอิสระที่สำคัญก่อนที่จะมีการขยายตัวของพุกาม[20] อาจเป็นไปได้ในช่วงเวลานี้ การตกตะกอนของสามเหลี่ยมปากแม่น้ำซึ่งปัจจุบันขยายแนวชายฝั่งออกไปอีกสามไมล์ (4.8 กิโลเมตร) ในหนึ่งศตวรรษ ยังคงไม่เพียงพอ และทะเลยังคงทอดตัวลึกเข้าไปในแผ่นดินเกินกว่าจะสามารถรองรับประชากรได้แม้จะมีขนาดใหญ่พอๆ กับประชากรที่เจียมเนื้อเจียมตัว ประชากรในสมัยก่อนอาณานิคมตอนปลายหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดของอักษรพม่ามีอายุถึงปี ค.ศ. 1035 และอาจถึงปี ค.ศ. 984 ซึ่งทั้งสองอย่างนี้มาก่อนหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดของอักษรพม่ามอญ (1093)การวิจัยในช่วงทศวรรษปี 2000 ระบุว่าอักษรพยูเป็นแหล่งที่มาของอักษรพม่า[21]แม้ว่าขนาดและความสำคัญของรัฐเหล่านี้ยังคงเป็นที่ถกเถียงกัน แต่นักวิชาการทุกคนยอมรับว่าในช่วงศตวรรษที่ 11 พุกามได้สถาปนาอำนาจของตนในพม่าตอนล่าง และการพิชิตครั้งนี้เอื้อให้เกิดการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมที่เพิ่มมากขึ้น หากไม่ใช่กับมอญในท้องถิ่น ก็เท่ากับอินเดียและศรีที่มั่นของเถรวาท ลังกา.จากมุมมองทางภูมิรัฐศาสตร์ การพิชิตท่าตอนของอโนรธาได้ตรวจสอบความก้าวหน้าของเขมรในชายฝั่งตะนาวศรี[20]
849 - 1294
พุกามornament
อาณาจักรเพแกน
จักรวรรดิเพแกน. ©Anonymous
849 Jan 2 - 1297

อาณาจักรเพแกน

Bagan, Myanmar (Burma)
อาณาจักรพุกามเป็นอาณาจักรพม่าแห่งแรกที่รวมภูมิภาคต่างๆ เข้าด้วยกัน ซึ่งต่อมาประกอบเป็นเมียนมาร์ในยุคปัจจุบันการปกครองเหนือหุบเขาอิระวดีและบริเวณรอบนอกของพุกามเป็นเวลา 250 ปีได้วางรากฐานสำหรับการเจริญรุ่งเรืองของภาษาและวัฒนธรรมพม่า การเผยแพร่ชาติพันธุ์บามาร์ในเมียนมาร์ตอนบน และการเติบโตของ พุทธศาสนานิกาย เถรวาทในเมียนมาร์และในแผ่นดินใหญ่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้[22]อาณาจักรแห่งนี้เติบโตจากการตั้งถิ่นฐานเล็กๆ ในคริสต์ศตวรรษที่ 9 ที่เมืองพุกาม (พุกามในปัจจุบัน) โดยชาวมรันมา/พม่า ซึ่งเพิ่งเข้ามาในหุบเขาอิรวดีจากอาณาจักรหนานจ้าวตลอดสองร้อยปีถัดมา อาณาเขตเล็กๆ ค่อย ๆ ค่อยๆ เติบโตขึ้นเพื่อดูดซับพื้นที่โดยรอบจนถึงทศวรรษที่ 1050 และ 1060 เมื่อกษัตริย์ Anawrahta ทรงสถาปนาจักรวรรดิ Pagan ซึ่งเป็นครั้งแรกที่รวมหุบเขาอิรวดีและบริเวณรอบนอกไว้ภายใต้การปกครองแบบเดียวกันเมื่อถึงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 12 ผู้สืบทอดของอนรธาได้ขยายอิทธิพลออกไปทางใต้จนถึง คาบสมุทร มลายูตอนบน ไปทางทิศตะวันออกอย่างน้อยก็ถึงแม่น้ำสาละวิน ในทางเหนือที่ไกลออกไปจนถึงด้านล่างชายแดนจีนในปัจจุบัน และไปทางทิศตะวันตกทางตอนเหนือ อาระกันและเขาชิน[23] ในศตวรรษที่ 12 และ 13 พุกามร่วมกับ จักรวรรดิเขมร เป็นหนึ่งในสองจักรวรรดิหลักในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้[24]ภาษาและวัฒนธรรมพม่าค่อยๆ เข้ามามีบทบาทมากขึ้นในหุบเขาอิระวดีตอนบน ซึ่งบดบังบรรทัดฐานของชาวพยู มอญ และบาลีในช่วงปลายศตวรรษที่ 12พุทธศาสนานิกายเถรวาทเริ่มแพร่กระจายไปยังระดับหมู่บ้านอย่างช้าๆ แม้ว่าการปฏิบัติแบบตันตระ มหายาน พราหมณ์ และลัทธิวิญญาณนิยมยังคงฝังรากลึกอยู่ในทุกชนชั้นทางสังคมผู้ปกครองของพุกามได้สร้างวัดพุทธมากกว่า 10,000 แห่งในเขตโบราณคดีพุกาม ซึ่งยังคงเหลืออยู่มากกว่า 2,000 แห่งผู้มั่งคั่งบริจาคที่ดินปลอดภาษีให้กับหน่วยงานทางศาสนา[25]ราชอาณาจักรเสื่อมถอยลงในกลางคริสต์ศตวรรษที่ 13 เนื่องจากการเติบโตอย่างต่อเนื่องของความมั่งคั่งทางศาสนาปลอดภาษีในช่วงทศวรรษที่ 1280 ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อความสามารถของมงกุฎในการรักษาความจงรักภักดีของข้าราชบริพารและทหารสิ่งนี้นำไปสู่วงจรอุบาทว์ของความผิดปกติภายในและความท้าทายภายนอกโดยชาวอาระกัน มอนส์ มองโกล และฉานการรุกรานของมองโกลซ้ำแล้วซ้ำเล่า (ค.ศ. 1277–1301) ล้มล้างอาณาจักรที่มีอายุสี่ศตวรรษในปี ค.ศ. 1287 การล่มสลายตามมาด้วยการแตกแยกทางการเมืองนานถึง 250 ปี ซึ่งกินเวลาจนถึงศตวรรษที่ 16[26] อาณาจักรพุกามถูกแบ่งออกเป็นอาณาจักรเล็กๆ หลายอาณาจักรอย่างไม่อาจซ่อมแซมได้ในช่วงกลางศตวรรษที่ 14 ประเทศได้ถูกจัดตั้งขึ้นตามศูนย์กลางอำนาจหลักสี่แห่ง ได้แก่ พม่าตอนบน พม่าตอนล่าง รัฐฉาน และอาระกันศูนย์อำนาจหลายแห่งเองก็ประกอบด้วยอาณาจักรเล็กๆ หรือรัฐเจ้าชาย (ซึ่งมักถูกยึดครองอย่างหลวมๆ)ยุคนี้เต็มไปด้วยสงครามและการเปลี่ยนพันธมิตรอาณาจักรเล็กๆ เล่นเกมล่อแหลมในการจงรักภักดีต่อรัฐที่มีอำนาจมากกว่า บางครั้งก็พร้อมๆ กัน
รัฐฉาน
Shan States ©Anonymous
1287 Jan 1 - 1563

รัฐฉาน

Mogaung, Myanmar (Burma)
ประวัติศาสตร์ยุคแรกของรัฐฉานถูกบดบังอยู่ในตำนานรัฐส่วนใหญ่อ้างว่าก่อตั้งขึ้นจากรัฐบรรพบุรุษซึ่งมีชื่อภาษาสันสกฤตว่า Shen/Senพงศาวดารไทใหญ่มักเริ่มต้นด้วยเรื่องราวของสองพี่น้องคือคุณลุงและคุณไหล ซึ่งลงมาจากสวรรค์ในศตวรรษที่ 6 และมาขึ้นบกที่เมืองเซนวี ซึ่งประชากรในท้องถิ่นยกย่องพวกเขาว่าเป็นกษัตริย์[30] ชาวฉานซึ่งเป็นชนเผ่า ไท อาศัยอยู่ในเนินเขาฉานและส่วนอื่นๆ ทางตอนเหนือของประเทศพม่าสมัยใหม่ ย้อนกลับไปตั้งแต่ศตวรรษที่ 10 ส.ศ.อาณาจักรหมงเหมา (เมืองเหมา) ของชาวฉานดำรงอยู่ในยูนนานตั้งแต่ต้นคริสตศตวรรษที่ 10 แต่กลายเป็นรัฐข้าราชบริพารของพม่าในรัชสมัยของพระเจ้าอโนรธาแห่งพุกาม (ค.ศ. 1044–1077)[31]รัฐฉานหลักแห่งแรกในยุคนั้นก่อตั้งในปี พ.ศ. 1215 ที่โมกอง ตามมาด้วยโมเน่ในปี พ.ศ. 1223 สิ่งเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของการอพยพของชาวไทที่ใหญ่กว่าซึ่งสถาปนาอาณาจักรอาหมในปี พ.ศ. 1229 และอาณาจักรสุโขทัยในปี พ.ศ. 1253 [32] ชาวฉาน ได้แก่ การอพยพครั้งใหม่ที่เกิดขึ้นพร้อมกับชาวมองโกล ได้เข้ามาครอบครองพื้นที่อย่างรวดเร็วตั้งแต่รัฐชินทางตอนเหนือและเขตสะกายทางตะวันตกเฉียงเหนือไปจนถึงเนินเขาฉานในปัจจุบันรัฐฉานที่เพิ่งก่อตั้งขึ้นใหม่เป็นรัฐที่มีหลายเชื้อชาติ ซึ่งรวมถึงชนกลุ่มน้อยทางชาติพันธุ์อื่นๆ จำนวนมาก เช่น ชาว Chin ปะหล่อง ปะโอ คะฉิ่น อาข่า ลาหู่ ว้า และพม่ารัฐฉานที่ทรงอิทธิพลที่สุด ได้แก่ โมห์ยิน (เมืองหยาง) และโมกวง (มองเกาง) ในรัฐคะฉิ่นในปัจจุบัน รองลงมาคือเต็งนี (เซินวี) ตีบอ (สีป่อ) โมเมอิก (มองมิตร) และจัยทง (เชียงตุง) ในปัจจุบัน วันทางตอนเหนือของรัฐฉาน[33]
อาณาจักรหันทวดี
สงครามสี่สิบปีระหว่างอาณาจักรเอวาที่พูดภาษาพม่าและอาณาจักรฮันทวดีที่พูดภาษามอญ ©Anonymous
1287 Jan 1 - 1552

อาณาจักรหันทวดี

Mottama, Myanmar (Burma)
อาณาจักรหงสาวดีเป็นเมืองการเมืองที่สำคัญในพม่าตอนล่าง (เมียนมาร์) ซึ่งดำรงอยู่ในสองยุคที่แตกต่างกัน: ตั้งแต่ปี 1287 [27] ถึง 1539 และช่วงสั้น ๆ ระหว่างปี 1550 ถึง 1552 ก่อตั้งโดยพระเจ้าวาเรรูในฐานะข้าราชบริพารของ อาณาจักรสุโขทัย และหยวน มองโกลราชวงศ์ [28] ในที่สุดได้รับเอกราชในปี พ.ศ. 1330 อย่างไรก็ตาม ราชอาณาจักรเป็นสหพันธรัฐอิสระที่ประกอบด้วยศูนย์กลางภูมิภาคหลักสามแห่ง ได้แก่ พะโค สามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิรวดี และมอตตะมะ โดยมีอำนาจแบบรวมศูนย์ที่จำกัดรัชสมัยของพระเจ้าราษฏฤทธิในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 14 และต้นคริสต์ศตวรรษที่ 15 ถือเป็นส่วนสำคัญในการรวมภูมิภาคเหล่านี้ให้เป็นหนึ่งเดียวและป้องกันอาณาจักรเอวาไปทางเหนือ ถือเป็นจุดสูงสุดในการดำรงอยู่ของหงสาวดีอาณาจักรเข้าสู่ยุคทองหลังสงครามกับเอวา กลายเป็นรัฐที่เจริญรุ่งเรืองและมีอำนาจมากที่สุดในภูมิภาคตั้งแต่คริสต์ทศวรรษที่ 1420 ถึงคริสต์ทศวรรษ 1530ภายใต้ผู้ปกครองที่มีพรสวรรค์เช่น Binnya Ran I, Shin Sawbu และ Dhammazedi หงสาวดีเจริญรุ่งเรืองทั้งในด้านเศรษฐกิจและวัฒนธรรมกลายเป็นศูนย์กลางสำคัญของพุทธศาสนานิกายเถรวาท และสร้างความสัมพันธ์ทางการค้าที่แข็งแกร่งทั่วมหาสมุทรอินเดีย ทำให้คลังสมบัติมีสินค้าจากต่างประเทศ เช่น ทองคำ ผ้าไหม และเครื่องเทศสร้างความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นกับศรีลังกาและสนับสนุนการปฏิรูปที่ขยายไปทั่วประเทศในเวลาต่อมา[29]อย่างไรก็ตาม ราชอาณาจักรประสบความหายนะอย่างกะทันหันด้วยน้ำมือของราชวงศ์ตองอูจากพม่าตอนบนในช่วงกลางศตวรรษที่ 16แม้จะมีทรัพยากรที่มากกว่า แต่หงสาวดีภายใต้กษัตริย์ทาคายุตปี ก็ล้มเหลวในการสกัดกั้นการรณรงค์ทางทหารที่นำโดยตะบินชเวตีและรองพลเอกบุเรงนองในที่สุด หงสาวดีก็ถูกยึดครองและซึมซับเข้าสู่จักรวรรดิตองอู แม้ว่าจะฟื้นขึ้นมาในช่วงสั้นๆ ในปี 1550 ภายหลังการลอบสังหารพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้มรดกของอาณาจักรนี้ยังคงอยู่ในหมู่ชาวมอญ ซึ่งในที่สุดจะลุกขึ้นอีกครั้งเพื่อสถาปนาอาณาจักรหงสาวดีที่ได้รับการฟื้นฟูในปี พ.ศ. 2283
อาณาจักรเอวา
Kingdom of Ava ©Anonymous
1365 Jan 1 - 1555

อาณาจักรเอวา

Inwa, Myanmar (Burma)
อาณาจักรเอวาซึ่งก่อตั้งในปี 1364 ถือว่าตนเองเป็นผู้สืบทอดที่ถูกต้องตามกฎหมายของอาณาจักรพุกาม และในตอนแรกพยายามสร้างอาณาจักรขึ้นมาใหม่เมื่อถึงจุดสูงสุด เอวาสามารถนำอาณาจักรที่ปกครองโดยตองอูและรัฐฉานบางรัฐมาอยู่ภายใต้การควบคุมได้อย่างไรก็ตาม มันล้มเหลวในการได้รับการควบคุมเหนือภูมิภาคอื่น ๆ อย่างสมบูรณ์ ซึ่งนำไปสู่สงคราม 40 ปีกับหงสาวดี ซึ่งทำให้เอวาอ่อนแอลงราชอาณาจักรเผชิญกับการกบฏซ้ำแล้วซ้ำเล่าจากรัฐข้าราชบริพาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อกษัตริย์องค์ใหม่ขึ้นครองบัลลังก์ และในที่สุดก็เริ่มสูญเสียดินแดน รวมถึงอาณาจักรโพรมและตองอูในปลายศตวรรษที่ 15 และต้นศตวรรษที่ 16เอวายังคงอ่อนกำลังลงเนื่องจากการจู่โจมที่รุนแรงจากรัฐฉาน จนถึงที่สุดในปี พ.ศ. 2070 เมื่อสมาพันธ์รัฐฉานยึดเกาะเอวาได้สมาพันธรัฐแต่งตั้งผู้ปกครองหุ่นเชิดขึ้นบนเกาะเอวาและยึดอำนาจเหนือพม่าตอนบนอย่างไรก็ตาม สมาพันธรัฐไม่สามารถกำจัดอาณาจักรตองอู ซึ่งยังคงเป็นอิสระและค่อยๆ เข้ามามีอำนาจตองอูซึ่งล้อมรอบด้วยอาณาจักรที่ไม่เป็นมิตร สามารถเอาชนะอาณาจักรหงสาวดีที่แข็งแกร่งยิ่งขึ้นได้ระหว่างปี 1534–1541ตองอูหันความสนใจไปที่พรอมและพุกามจนสามารถยึดครองภูมิภาคเหล่านี้ได้สำเร็จ และปูทางไปสู่การรุ่งเรืองของอาณาจักรในที่สุด ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2098 พระเจ้าบุเรงนองแห่งราชวงศ์ตองอูได้พิชิตเอวา ซึ่งถือเป็นการสิ้นสุดบทบาทของเอวาในฐานะเมืองหลวงของพม่าตอนบนหลังจากปกครองมาเกือบสองศตวรรษ
สงครามสี่สิบปี
Forty Years' War ©Anonymous
1385 Jan 1 - 1423

สงครามสี่สิบปี

Inwa, Myanmar (Burma)
สงครามสี่สิบปีเป็นสงครามทางทหารที่ต่อสู้กันระหว่างอาณาจักรเอวาที่พูดภาษาพม่าและอาณาจักรหงสาวดีที่พูดภาษามอญสงครามเกิดขึ้นระหว่างสองช่วงเวลา: ค.ศ. 1385 ถึง ค.ศ. 1391 และ ค.ศ. 1401 ถึง ค.ศ. 1424 ถูกขัดจังหวะด้วยการสู้รบสองครั้งระหว่าง ค.ศ. 1391–1401 และ ค.ศ. 1403–1408มีการสู้รบกันในพม่าตอนล่างในปัจจุบันและในพม่าตอนบน รัฐฉาน และรัฐยะไข่ด้วยมันจบลงด้วยทางตัน โดยรักษาเอกราชของ Hanthawaddy และยุติความพยายามของ Ava ในการสร้างอาณาจักร Pagan เมื่อก่อนอย่างมีประสิทธิภาพ
อาณาจักรมรัคยู
Mrauk U Kingdom ©Anonymous
1429 Feb 1 - Apr 18

อาณาจักรมรัคยู

Arakan, Myanmar (Burma)
ในปี พ.ศ. [1949] กองทัพพม่าจากอาณาจักรเอวาได้บุกโจมตีอาระกันการควบคุมอาระกันเป็นส่วนหนึ่งของสงครามสี่สิบปีระหว่างเกาะเอวาและหงสาวดีเปกูบนแผ่นดินใหญ่ของพม่าการควบคุมของอาระกันจะเปลี่ยนมือสองสามครั้งก่อนที่กองกำลังหงสาวดีจะขับไล่กองกำลังเอวาออกไปในปี 1412 เอวาจะคงฐานอยู่ในทางตอนเหนือของอาระกันจนถึงปี 1416/17 แต่ไม่ได้พยายามยึดอาระกันคืนอิทธิพลของหงสาวดีสิ้นสุดลงหลังจากการสวรรคตของกษัตริย์ราซาดฤตในปี 1421 อดีตผู้ปกครองชาวอาระกัน มิน ซอ มอน ได้ลี้ภัยในสุลต่านเบงกอล และอาศัยอยู่ที่นั่นในปันดัวเป็นเวลา 24 ปีซอว์ มอนมีความใกล้ชิดกับสุลต่านเบงกอลจาลาลุดดิน มูฮัมหมัด ชาห์ ซึ่งดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการในกองทัพของกษัตริย์ซอมนโน้มน้าวสุลต่านให้ช่วยฟื้นฟูบัลลังก์ที่สูญเสียไป[37]ซอว์ มอนกลับมาควบคุมบัลลังก์ของชาวอาระกันอีกครั้งในปี 1430 โดยได้รับความช่วยเหลือทางทหารจากผู้บัญชาการชาวเบงกาลี วาลี ข่าน และซินธี ข่านต่อมาเขาได้ก่อตั้งเมืองหลวงแห่งใหม่คือ มรัคอู อาณาจักรของเขาจึงเป็นที่รู้จักในนาม อาณาจักรมรัคอูอาระกันกลายเป็นรัฐข้าราชบริพารของสุลต่านเบงกอล และยอมรับอำนาจอธิปไตยของเบงกาลีเหนือดินแดนทางตอนเหนือของอาระกันเพื่อเป็นการยกย่องสถานะข้าราชบริพารของราชอาณาจักร กษัตริย์แห่งอาระกันจึงได้รับยศอิสลามแม้จะนับถือศาสนาพุทธ และทรงรับรองการใช้เหรียญดีนาร์ทองคำของอิสลามจากแคว้นเบงกอลภายในราชอาณาจักรอย่างถูกกฎหมายกษัตริย์เปรียบเทียบตนเองกับสุลต่านและจ้างชาวมุสลิมในตำแหน่งอันทรงเกียรติในการปกครองของราชวงศ์ซอว์ มอน ซึ่งปัจจุบันมีชื่อว่าสุไลมาน ชาห์สิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1433 และมิน คายี น้องชายของเขาสืบต่อแม้ว่าจะเริ่มจากการเป็นผู้อารักขาของสุลต่านเบงกอลตั้งแต่ปี 1429 ถึง 1531 แต่ Mrauk-U ก็สามารถพิชิตจิตตะกองได้ด้วยความช่วยเหลือจากชาวโปรตุเกสเป็นการป้องกันความพยายามของตองอูพม่าในการยึดครองอาณาจักรสองครั้งในปี พ.ศ. 2089–2090 และ พ.ศ. 2123–2124เมื่อมีอำนาจสูงสุด ก็สามารถควบคุมแนวชายฝั่งอ่าวเบงกอลได้ในช่วงสั้นๆ ตั้งแต่ซุนดาร์บันไปจนถึงอ่าวเมาธาบันตั้งแต่ปี ค.ศ. 1599 ถึง ค.ศ. [1603] ในปี ค.ศ. 1666 มันสูญเสียการควบคุมจิตตะกองหลังสงครามกับ จักรวรรดิโมกุลการครองราชย์ดำเนินต่อไปจนถึงปี พ.ศ. 2328 เมื่อถูกยึดครองโดยราชวงศ์คองบองแห่งพม่าเป็นที่ตั้งของประชากรหลายเชื้อชาติ โดยเมืองมรัคอูเป็นที่ตั้งของมัสยิด วัด ศาลเจ้า เซมินารี และห้องสมุดราชอาณาจักรยังเป็นศูนย์กลางของการละเมิดลิขสิทธิ์และการค้าทาสอีกด้วยโดยมีพ่อค้าชาวอาหรับ เดนมาร์ก ดัตช์ และ โปรตุเกสแวะ เวียนมาบ่อยๆ
1510 - 1752
จงอดทนornament
จักรวรรดิตองอูที่หนึ่ง
First Toungoo Empire ©Anonymous
1510 Jan 1 - 1599

จักรวรรดิตองอูที่หนึ่ง

Taungoo, Myanmar (Burma)
เริ่มต้นในทศวรรษที่ 1480 เอวาเผชิญกับกบฏภายในและการโจมตีจากภายนอกอย่างต่อเนื่องจากรัฐฉาน และเริ่มสลายตัวในปี ค.ศ. 1510 ตองอู ซึ่งตั้งอยู่ในมุมตะวันออกเฉียงใต้อันห่างไกลของอาณาจักรเอวา ได้ประกาศเอกราชเช่นกันเมื่อสมาพันธ์รัฐฉานยึดครองเกาะเอวาในปี พ.ศ. 2070 ผู้ลี้ภัยจำนวนมากหนีไปทางตะวันออกเฉียงใต้ไปยังเมืองตองอู ซึ่งเป็นอาณาจักรเล็ก ๆ ที่ไม่มีทางออก [สู่] ทะเลอย่างสงบ และอีกแห่งหนึ่งล้อมรอบด้วยอาณาจักรศัตรูที่ใหญ่กว่าตองอูซึ่งนำโดยกษัตริย์ตะบินชเวห์ตีผู้ทะเยอทะยานและรองแม่ทัพบุเรงนอง จะดำเนินการรวมอาณาจักรเล็กๆ ที่มีอยู่ตั้งแต่การล่มสลายของจักรวรรดิพุกาม และก่อตั้งอาณาจักรที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ประการแรก อาณาจักรที่พุ่งพรวดได้เอาชนะหงสาวดีที่มีอำนาจมากกว่าในสงครามตองอู–หงสาวดี (พ.ศ. 1534–41)ตะเบ็งชเวตีย้ายเมืองหลวงไปยังพะโคที่เพิ่งยึดได้ในปี พ.ศ. 2082 ตองอูได้ขยายอำนาจไปจนถึงพุกามภายในปี พ.ศ. 2087 แต่ล้มเหลวในการพิชิตอาระกันในปี พ.ศ. 2088–47 และสยามในปี พ.ศ. 2090–49บุเรงนองผู้สืบต่อจากตะเบ็งชเวตี้ยังคงดำเนินนโยบายในการขยายดินแดน โดยยึดครองแคว้นเอวาในปี ค.ศ. 1555 รัฐฉานใกล้/ซิส-ซัลวีน (ค.ศ. 1557) ลานนา (ค.ศ. 1558) มณีปุระ (ค.ศ. 1560) รัฐฉานไกลออกไป/ทรานส์-สาละวิน (ค.ศ. 1562–63) สยาม (พ.ศ. 2107, 2112) และ ล้านช้าง (พ.ศ. 2108–2117) และนำแผ่นดินใหญ่ทางตะวันตกและตอนกลางของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มาอยู่ภายใต้การปกครองของเขาบุเรงนองวางระบบการบริหารที่ยั่งยืนซึ่งลดอำนาจของหัวหน้าเผ่าฉานที่สืบทอดทางพันธุกรรม และทำให้ประเพณีของชาวฉานสอดคล้องกับบรรทัดฐานในพื้นที่ลุ่ม[40] แต่เขาไม่สามารถจำลองระบบการบริหารที่มีประสิทธิภาพทุกที่ในอาณาจักรอันห่างไกลของเขาได้อาณาจักรของเขาเป็นกลุ่มอาณาจักรที่หลวมๆ ของอาณาจักรอธิปไตยในอดีต ซึ่งมีกษัตริย์ภักดีต่อเขา ไม่ใช่อาณาจักรตองอูอาณาจักรที่ขยายออกไปมากเกินไปซึ่งยึดครองโดยความสัมพันธ์ระหว่างผู้อุปถัมภ์และลูกค้า เสื่อมถอยลงไม่นานหลังจากการสวรรคตของเขาในปี พ.ศ. 2124 สยามแตกสลายในปี พ.ศ. 2127 และทำสงครามกับพม่าจนถึงปี พ.ศ. 2148 เมื่อถึงปี พ.ศ. 2140 ราชอาณาจักรได้สูญเสียทรัพย์สินทั้งหมด รวมถึงตองอู บ้านบรรพบุรุษของราชวงศ์ในปี ค.ศ. 1599 กองทัพอาระกันได้รับความช่วยเหลือจากทหารรับจ้างชาวโปรตุเกส และเป็นพันธมิตรกับกองกำลังตองอูที่กบฏ ได้ไล่ Pegu ออกประเทศตกอยู่ในความสับสนวุ่นวาย โดยแต่ละภูมิภาคอ้างว่ามีกษัตริย์ทหารรับจ้างชาวโปรตุเกส ฟิลิเป เด บริโต เอ นิโกเต กบฏทันทีต่อเจ้านายชาวอาระกันของเขา และสถาปนาการปกครองโปรตุเกสที่ได้รับการสนับสนุนจากกัวที่เมืองตันลยินในปี 1603แม้ว่าจะเป็นช่วงเวลาที่วุ่นวายสำหรับเมียนมาร์ แต่การขยายตัวของตองอูก็ทำให้ประเทศเข้าถึงผู้คนได้มากขึ้นพ่อค้าที่ร่ำรวยรายใหม่จากเมียนมาร์ซื้อขายกันจนถึงราชาเนทแห่งเซบูใน ฟิลิปปินส์ โดยขายน้ำตาลพม่า (โปแลนด์) เป็นทองคำเซบูชาว [ฟิลิปปินส์] ยังมีชุมชนพ่อค้าในเมียนมาร์ นักประวัติศาสตร์ วิลเลียม เฮนรี สก็อตต์ อ้างต้นฉบับภาษาโปรตุเกส ซัมมา โอเรียนทัลลิส ตั้งข้อสังเกตว่า มตตะมะในพม่า (เมียนมาร์) มีพ่อค้าจากมินดาเนา ฟิลิปปินส์อยู่เป็นจำนวนมาก[42] พวกลูโคซึ่งเป็นคู่แข่งกับกลุ่มชาวฟิลิปปินส์กลุ่มอื่น คือ ชาวมินดาเนาซึ่งมาจากเกาะลูซอนแทน ก็ได้รับการว่าจ้างให้เป็นทหารรับจ้างและทหารให้กับทั้งสยาม (ไทย) และพม่า (เมียนมาร์) ในเขตพม่า-สยาม สงครามกรณีเดียวกับโปรตุเกสซึ่งเป็นทหารรับจ้างทั้งสองฝ่ายด้วย[43]
สมาพันธ์รัฐฉาน
Confederation of Shan States ©Anonymous
1527 Jan 1

สมาพันธ์รัฐฉาน

Mogaung, Myanmar (Burma)
สมาพันธ์รัฐฉานเป็นกลุ่มรัฐฉานที่ยึดครองอาณาจักรเอวาในปี พ.ศ. 2070 และปกครองพม่าตอนบนจนถึงปี พ.ศ. 2098 สมาพันธ์เดิมประกอบด้วยมอห์ยิน โมกอง ภาโม โมเมอิก และคะน้านำโดย Sawlon หัวหน้าของ Mohnyinสมาพันธรัฐบุกโจมตีพม่าตอนบนตลอดต้นศตวรรษที่ 16 (พ.ศ. 2045-2070) และทำสงครามหลายครั้งกับเมืองอาวาและรัฐฉานที่เป็นพันธมิตรของธิโบ (สีป่อ)ในที่สุดสมาพันธรัฐก็เอาชนะเอวาได้ในปี 1527 และวางโทฮันบวา ลูกชายคนโตของซอว์ลอนไว้บนบัลลังก์เอวาThiba และเมืองสาขา Nyaungshwe และ Mobye ก็มาที่สมาพันธ์ด้วยสมาพันธรัฐที่ขยายใหญ่ขึ้นได้ขยายอำนาจลงไปถึงเมือง Prome (Pyay) ในปี 1533 โดยเอาชนะอาณาจักร Prome ซึ่งเป็นพันธมิตรกันในอดีต เนื่องจาก Sawlon รู้สึกว่า Prome ไม่ได้ให้ความช่วยเหลือเพียงพอในการทำสงครามกับ Avaหลังสงครามที่โพรม ซอว์ลอนถูกรัฐมนตรีของเขาเองลอบสังหาร ทำให้เกิดสุญญากาศของผู้นำแม้ว่า Thohanbwa ลูกชายของ Sawlon จะพยายามเป็นผู้นำของสมาพันธรัฐโดยธรรมชาติ แต่เขาไม่เคยได้รับการยอมรับอย่างเต็มที่ว่าเป็นคนแรกในบรรดาสมณะคนอื่นๆสมาพันธ์ที่ไม่สอดคล้องกันละเลยที่จะเข้าแทรกแซงในช่วงสี่ปีแรกของสงครามตองอู-หงสาวดี (พ.ศ. 2078-2084) ในพม่าตอนล่างพวกเขาไม่ตระหนักถึงความรุนแรงของสถานการณ์จนกระทั่งปี 1539 เมื่อตองอูเอาชนะหงสาวดี และหันมาต่อต้านโพรมซึ่งเป็นข้าราชบริพารในที่สุดเจ้าคณะก็รวมกลุ่มกันและส่งกำลังไปบรรเทาทุกข์ที่เมือง Prome ในปี ค.ศ. 1539 อย่างไรก็ตาม กองกำลังที่รวมกันไม่ประสบผลสำเร็จในการยึดเมือง Prome เพื่อต่อสู้กับการโจมตีของตองอูอีกครั้งในปี ค.ศ. 1542ในปี พ.ศ. 2086 รัฐมนตรีพม่าได้ลอบสังหารโทฮันบวา และวางโคนไมง ซึ่งเป็นเจ้าคณะของธีโบไว้บนบัลลังก์เอวาผู้นำ Mohnyin นำโดย Sithu Kyawhtin รู้สึกว่าบัลลังก์ Ava เป็นของพวกเขาแต่เมื่อคำนึงถึงภัยคุกคามที่ตองอู ผู้นำของ Mohnyin จึงตกลงอย่างไม่เต็มใจต่อการเป็นผู้นำของ Hkonmaingสมาพันธรัฐเปิดฉากการรุกรานพม่าตอนล่างครั้งใหญ่ในปี พ.ศ. 2086 แต่กองกำลังถูกขับกลับเมื่อถึงปี พ.ศ. 2087 กองทัพตองอูได้เข้ายึดครองจนถึงพุกามสมาพันธ์จะไม่พยายามรุกรานอีกหลังจากที่โคนไมงสวรรคตในปี พ.ศ. 2089 โมบาย นาราปาตี บุตรชายของเขา โมบาย นาราปาตี เจ้าคณะแห่งโมบายก็ขึ้นเป็นกษัตริย์แห่งเอวาการทะเลาะวิวาทของสมาพันธ์กลับมาดำเนินต่อไปอย่างเต็มกำลังSithu Kyawhtin ก่อตั้งศักดินาที่เป็นคู่แข่งกันใน Sagaing ฝั่งตรงข้ามแม่น้ำจาก Ava และในที่สุดก็ขับไล่ Mobye Narapati ในปี 1552 สมาพันธรัฐที่อ่อนแอลงพิสูจน์ว่าไม่สามารถสู้กับกองกำลังตองอูของ Bayinnaung ได้บุเรงนองยึดเมืองเอวาได้ในปี พ.ศ. 2098 และพิชิตรัฐฉานทั้งหมดในการรณรงค์ทางทหารหลายครั้งระหว่างปี พ.ศ. 2099 ถึง พ.ศ. 2100
ตองอู-สงคราม Handwaddy
Toungoo–Hanthawaddy War ©Anonymous
1534 Nov 1 - 1541 May

ตองอู-สงคราม Handwaddy

Irrawaddy River, Myanmar (Burm
สงครามตองอู-หงสาวดีเป็นช่วงเวลาสำคัญในประวัติศาสตร์ของประเทศพม่า ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการขยายและรวมอาณาจักรตองอูในเวลาต่อมาความขัดแย้งทางการทหารครั้งนี้มีลักษณะพิเศษคือการดำเนินกลยุทธทางทหาร ยุทธศาสตร์ และการเมืองของทั้งสองฝ่ายลักษณะที่น่าสนใจอย่างหนึ่งของสงครามครั้งนี้คือการที่อาณาจักรตองอูที่เล็กกว่าและค่อนข้างใหม่สามารถเอาชนะอาณาจักรหงสาวดีที่เป็นที่ยอมรับมากขึ้นได้การผสมผสานระหว่างกลวิธีอันชาญฉลาด รวมถึงข้อมูลที่ผิด และความเป็นผู้นำที่อ่อนแอของหงสาวดี ช่วยให้ตองอูบรรลุวัตถุประสงค์ของตนตะเบ็งชเวตีและบุเรงนอง ผู้นำคนสำคัญของตองอูได้แสดงยุทธวิธีอันชาญฉลาด ขั้นแรกสร้างความขัดแย้งภายในหงสาวดี แล้วจึงยึดเปกูได้ยิ่งไปกว่านั้น ความมุ่งมั่นของพวกเขาที่จะไล่ล่ากองกำลังหงสาวดีที่ล่าถอยและการสู้รบที่ Naungyo ที่ประสบความสำเร็จได้เปลี่ยนกระแสน้ำให้เป็นที่โปรดปรานของพวกเขาพวกเขาตระหนักถึงความจำเป็นในการต่อต้านกำลังทหารของกองทัพหงสาวดีอย่างรวดเร็วก่อนจะรวมกลุ่มใหม่ได้การต่อต้านของ Martaban ซึ่งมีจุดเด่นอยู่ที่ท่าเรือที่มีป้อมปราการและความช่วยเหลือของทหารรับจ้างชาวโปรตุเกส [44] ทำให้เกิดอุปสรรคมากมายแม้กระทั่งที่นี่ กองกำลังตองอูยังแสดงให้เห็นถึงความสามารถในการปรับตัวโดยการสร้างหอคอยไม้ไผ่บนแพ และใช้แพดับเพลิงอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อปิดการใช้งานเรือรบโปรตุเกสที่ปกป้องท่าเรือการกระทำเหล่านี้มีความสำคัญอย่างยิ่งในการเลี่ยงป้อมปราการของท่าเรือ และท้ายที่สุดก็ถูกยึดเมืองได้ชัยชนะครั้งสุดท้ายที่เมาตะบันได้ผนึกชะตากรรมของหงสาวดีและขยายอาณาจักรตองอูออกไปอย่างมากนอกจากนี้ ยังเป็นที่น่าสังเกตว่าทั้งสองฝ่ายจ้างทหารรับจ้างจากต่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ชาวโปรตุเกส ซึ่งนำเทคโนโลยีสงครามใหม่ๆ เช่น อาวุธปืนและปืนใหญ่ มาสู่ความขัดแย้งระดับภูมิภาคของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้โดยพื้นฐานแล้ว สงครามไม่ได้สะท้อนให้เห็นเพียงการแข่งขันเพื่อควบคุมดินแดนเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงการปะทะกันทางยุทธศาสตร์ด้วย โดยความเป็นผู้นำและนวัตกรรมทางยุทธวิธีมีบทบาทสำคัญในผลลัพธ์การล่มสลายของอาณาจักรหงสาวดีถือเป็นจุดสิ้นสุดของอาณาจักรหลังอิสลามที่ทรงอำนาจที่สุดแห่งหนึ่ง [44] ทำให้ตองอูใช้ทรัพยากรที่ได้มาเพื่อการขยายตัวต่อไป รวมถึงการรวมตัวกันของรัฐพม่าอื่นๆ ที่กระจัดกระจายอีกครั้งสงครามครั้งนี้จึงเป็นจุดสำคัญในการเล่าเรื่องประวัติศาสตร์พม่าที่กว้างขวางยิ่งขึ้น
สงครามตองอู–เอวา
บุเรงนอง ©Kingdom of War (2007).
1538 Nov 1 - 1545 Jan

สงครามตองอู–เอวา

Prome, Myanmar (Burma)
สงครามตองอู–อาวาเป็นความขัดแย้งทางการทหารที่เกิดขึ้นในพม่าตอนล่างและตอนกลางในปัจจุบัน (เมียนมาร์) ระหว่างราชวงศ์ตองอูกับสมาพันธ์รัฐฉานที่นำโดยเอวา หงสาวดีเปกู และอาระกัน (มรัค-อู)ชัยชนะอย่างเด็ดขาดของตองอูทำให้อาณาจักรที่พุ่งพรวดเข้ามาควบคุมพื้นที่ตอนกลางของพม่าทั้งหมด และประสานให้เป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดในพม่านับตั้งแต่การล่มสลายของจักรวรรดิพุกามในปี ค.ศ. [1287]สงครามเริ่มขึ้นในปี 1538 เมื่อเอวาส่งการสนับสนุนอยู่เบื้องหลัง Pegu ในสงครามที่กินเวลานานสี่ปีระหว่างตองอูและ Pegu โดยผ่านข้าราชบริพาร Promeหลังจากที่กองทหารทำลายการปิดล้อมโพรมในปี 1539 เอวาได้รับพันธมิตรจากสมาพันธรัฐตกลงที่จะเตรียมทำสงคราม และก่อตั้งพันธมิตรกับอาระกัน[แต่] พันธมิตรที่หลวม ๆ ล้มเหลวอย่างยิ่งในการเปิดแนวรบที่สองในช่วงเจ็ดเดือนฤดูแล้งของปี ค.ศ. 1540–41 เมื่อตองอูพยายามดิ้นรนเพื่อยึดครอง Martaban (Mottama)ฝ่ายพันธมิตรไม่ได้เตรียมพร้อมในตอนแรกเมื่อกองทัพตองอูทำสงครามกับเมืองโพรมอีกครั้งในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1541 เนื่องจากการประสานงานที่ไม่ดี กองทัพของสมาพันธ์ที่นำโดยเอวาและอาระกันจึงถูกขับไล่กลับโดยกองกำลังตองอูที่มีการจัดการที่ดีกว่าในเดือนเมษายน ค.ศ. 1542 หลังจากนั้นกองทัพเรืออาระกัน ซึ่งได้ยึดท่าเรือสามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิระวดีที่สำคัญไปแล้วสองแห่งก็ล่าถอยไปProme ยอมจำนนในอีกหนึ่งเดือนต่อมา[จากนั้น] สงครามก็เข้าสู่ช่วงเว้นไป 18 เดือนในระหว่างที่อาระกันออกจากพันธมิตร และเอวาก็มีการเปลี่ยนแปลงผู้นำที่ถกเถียงกันในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1543 กองทัพและกองทัพเรือที่ใหญ่ที่สุดของเอวาและสมาพันธรัฐได้ลงมาเพื่อยึดคืนโพรมแต่กองกำลังตองอูซึ่งขณะนี้ได้เกณฑ์ทหารรับจ้างและอาวุธปืนจากต่างประเทศ ไม่เพียงแต่ขับไล่กองกำลังรุกรานที่เหนือกว่าจำนวนเท่านั้น แต่ยังยึดครองพม่าตอนกลางทั้งหมดจนถึงพุกาม (พุกาม) ภายในเดือนเมษายน พ.ศ. 2087 [48] ในฤดูแล้งถัดมา กองทัพเอวาขนาดเล็กบุกโจมตีซาลินแต่ถูกทำลายโดยกองกำลังตองอูที่ใหญ่กว่าความพ่ายแพ้ติดต่อกันทำให้ความขัดแย้งอันยาวนานระหว่าง Ava และ Mohnyin จากสมาพันธ์มาอยู่แถวหน้าเมื่อเผชิญกับการกบฏอย่างรุนแรงที่ได้รับการสนับสนุนจาก Mohnyin Ava ในปี 1545 ได้แสวงหาและตกลงที่จะทำสนธิสัญญาสันติภาพกับตองอู โดยที่ Ava ได้ยกดินแดนพม่าตอนกลางทั้งหมดอย่างเป็นทางการระหว่าง Pagan และ Prome[เอวา] จะถูกรุมเร้าด้วยการกบฏต่อไปอีกหกปี ในขณะที่ตองอูผู้กล้าหาญจะหันความสนใจไปที่การพิชิตอาระกันในปี พ.ศ. 2088–47 และ สยาม ในปี พ.ศ. 2090–49
สงครามพม่า-สยามครั้งแรก
สมเด็จพระนางเจ้าสุริโยทัย (กลาง) ประทับบนหลังช้างระหว่างสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ (ขวา) และอุปราชแห่งพรหม (ซ้าย) ©Prince Narisara Nuvadtivongs
1547 Oct 1 - 1549 Feb

สงครามพม่า-สยามครั้งแรก

Tenasserim Coast, Myanmar (Bur
สงครามพม่า-สยาม (พ.ศ. 2090-2092) หรือที่รู้จักกันในชื่อสงครามชเวห์ติ เป็นสงครามครั้งแรกที่เกิดขึ้นระหว่างราชวงศ์ตองอูแห่งพม่ากับ อาณาจักรสยามกรุงศรีอยุธยา และเป็นสงครามครั้งแรกของสงครามพม่า-สยามที่จะดำเนินต่อไปจนกระทั่ง กลางศตวรรษที่ 19สงครามนี้มีความโดดเด่นในด้านการนำสงครามสมัยใหม่ในยุคแรกเข้ามาสู่ภูมิภาคนี้นอกจากนี้ยังเป็นที่น่าสังเกตในประวัติศาสตร์ไทยในเรื่องการสิ้นพระชนม์ในการต่อสู้ของสยามสยามสุริโยทัยบนช้างศึก;ความขัดแย้งนี้มักเรียกในประเทศไทยว่าเป็นสงครามที่นำไปสู่การสูญเสียสมเด็จพระสุริโยทัยสาเหตุนี้ถูกระบุว่าเป็นความพยายามของชาวพม่าที่จะขยายอาณาเขตของตนไปทางทิศตะวันออกหลังจากเกิดวิกฤติทางการเมืองในกรุงศรีอยุธยา [53] เช่นเดียวกับความพยายามที่จะหยุดยั้งการรุกรานของสยามเข้าสู่ชายฝั่งตะนาวศรีตอนบน[54] ตามคำบอกเล่าของชาวพม่า สงครามเริ่มขึ้นในเดือนมกราคม พ.ศ. 2090 เมื่อกองทัพสยามเข้ายึดเมืองชายแดนทวาย (ทวาย)ต่อมาในปีต่อมา กองทัพพม่านำโดย พล.อ.ซอ ลากูน เอน ยึดชายฝั่งตะนาวศรีตอนบนลงไปถึงทวายปีต่อมาในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2091 กองทัพพม่า 3 กองทัพนำโดยพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้และรองบุเรงนองบุกสยามผ่านด่านเจดีย์สามองค์กองทัพพม่าได้บุกเข้ามาถึงกรุงศรีอยุธยาซึ่งเป็นเมืองหลวงแต่ไม่สามารถยึดเมืองที่มีป้อมแน่นหนาได้หนึ่งเดือนหลังจากการปิดล้อม ฝ่ายสยามตีโต้ตอบได้ทำลายการปิดล้อมและขับไล่กองกำลังที่รุกรานกลับไปแต่ฝ่ายพม่าได้เจรจาหาทางหลบหนีอย่างปลอดภัยโดยแลกกับการส่งคืนขุนนางสยามที่สำคัญสองคน (พระรัชทายาทเจ้าฟ้าราเมศวร และเจ้าธรรมราชาแห่งพิษณุโลก) ซึ่งพวกเขาจับได้การป้องกันประเทศได้สำเร็จสามารถรักษาเอกราชของสยามไว้ได้ 15 ปีถึงกระนั้น สงครามก็ยังไม่ชี้ขาด
พม่าพิชิตล้านนา
ภาพสิ่งที่สุวรรณมีเลือดออก ©Mural Paintings
1558 Apr 2

พม่าพิชิตล้านนา

Chiang Mai, Mueang Chiang Mai
อาณาจักรล้านนา เกิดความขัดแย้งเหนือรัฐฉานกับกษัตริย์บุเรงนองแห่งพม่าผู้ขยายอำนาจกองทัพของบุเรงนองบุกล้านนาจากทางเหนือ และเมกุติยอมจำนนในวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2101 [50] เมกุติได้รับการสนับสนุนจากเชษฐธีราฐ จึงก่อกบฏระหว่างสงครามพม่า–สยาม (พ.ศ. 2106–64)แต่กษัตริย์ก็ถูกกองทัพพม่าจับตัวไปในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2107 และถูกส่งตัวไปยังกรุงเปกู เมืองหลวงของพม่าในขณะนั้นบุเรงนองจึงทรงตั้งวิสุทธิเทวี กษัตริย์ล้านนา ผู้ครองราชย์แห่งล้านนาหลังจากการสวรรคต บุเรงนองได้แต่งตั้งเนารตะ มินซอ (นอรัตตรา มินโสสิ) อุปราชแห่งล้านนาในเดือนมกราคม พ.ศ. 2122 [51] พม่าอนุญาตให้มีเอกราชในระดับสูงแก่ล้านนา แต่ควบคุมคอร์เวและการเก็บภาษีอย่างเข้มงวดในช่วงทศวรรษที่ 1720 ราชวงศ์ตองอูอยู่บนขาสุดท้ายพ.ศ. 2270 เชียงใหม่ลุกฮือขึ้นเนื่องจากการเก็บภาษีสูงกองกำลังต่อต้านขับไล่กองทัพพม่ากลับไปในปี พ.ศ. 2270–2371 และ พ.ศ. 2274–2275 หลังจากนั้นเชียงใหม่และหุบเขาปิงก็แยกตัวเป็นอิสระ[52] เชียงใหม่กลายเป็นเมืองขึ้นอีกครั้งในปี พ.ศ. 2300 ของราชวงศ์พม่าใหม่เกิดการกบฏอีกครั้งในปี พ.ศ. 2304 โดยได้รับกำลังใจจากสยาม แต่การกบฏก็ถูกปราบปรามในเดือนมกราคม พ.ศ. 2306 ในปี พ.ศ. 2308 พม่าใช้ล้านนาเป็นฐานยิงเพื่อบุกรัฐลาวและสยามเอง
สงครามแย่งชิงช้างเผือก
พม่าตองอูอาณาจักรล้อมกรุงศรีอยุธยา ©Peter Dennis
1563 Jan 1 - 1564

สงครามแย่งชิงช้างเผือก

Ayutthaya, Thailand
สงครามพม่า-สยาม ค.ศ. 1563-1564 หรือที่รู้จักกันในชื่อสงครามช้างเผือก เป็นความขัดแย้งระหว่างราชวงศ์ตองอูแห่งพม่าและ อาณาจักรอยุธยา แห่งสยามพระเจ้าบุเรงนองแห่งราชวงศ์ตองอูพยายามนำอาณาจักรอยุธยามาอยู่ภายใต้การปกครองของเขา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของความทะเยอทะยานที่กว้างขึ้นในการสร้างอาณาจักรเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ขนาดใหญ่หลังจากเริ่มแรกเรียกร้องให้ช้างเผือกสองตัวจากกรุงศรีอยุธยาเป็นเครื่องบรรณาการและถูกปฏิเสธ บุเรงนองได้บุกสยามด้วยกำลังที่กว้างขวาง ยึดเมืองต่างๆ เช่น พิษณุโลก และสุโขทัยไปพร้อมกันกองทัพพม่ามาถึงกรุงศรีอยุธยาและเริ่มการปิดล้อมเป็นเวลาหลายสัปดาห์ ซึ่งได้รับการช่วยเหลือจากการยึดเรือรบโปรตุเกสได้สามลำการล้อมไม่ได้นำไปสู่การยึดกรุงศรีอยุธยา แต่ส่งผลให้เกิดการเจรจาสันติภาพโดยมีค่าใช้จ่ายสูงสำหรับสยามจักรภัทรตกลงที่จะยกอาณาจักรอยุธยาขึ้นเป็นข้าราชบริพารของราชวงศ์ตองอูเพื่อแลกกับการถอนกองทัพพม่า บุเรงนองจึงจับตัวประกัน รวมทั้งพระราเมศวรและช้างเผือกสยามอีกสี่ตัวสยามยังต้องถวายช้างและเงินเป็นบรรณาการประจำปีแก่ชาวพม่า ขณะเดียวกันก็อนุญาตให้พวกเขามีสิทธิเก็บภาษีที่ท่าเรือมะริดสนธิสัญญาดังกล่าวนำไปสู่ช่วงเวลาแห่งสันติภาพอันสั้นซึ่งคงอยู่จนกระทั่งการกบฏของกรุงศรีอยุธยาในปี พ.ศ. 2111แหล่งข่าวในพม่าอ้างว่ามหาจักรพรรดิถูกนำตัวกลับพม่าก่อนจะได้รับอนุญาตให้กลับกรุงศรีอยุธยาในฐานะพระภิกษุ ในขณะที่แหล่งข่าวในไทยระบุว่าพระองค์สละราชบัลลังก์และพระราชโอรสองค์ที่ 2 มหินทราธิราช ขึ้นครองราชย์สงครามครั้งนี้เป็นเหตุการณ์สำคัญในความขัดแย้งระหว่างพม่าและสยาม และได้ขยายอิทธิพลของราชวงศ์ตองอูเหนืออาณาจักรอยุธยาเป็นการชั่วคราว
สงครามแนนดริก
การรบครั้งเดียวกันระหว่างสมเด็จพระนเรศวรกับมกุฎราชกุมารแห่งพม่า มิ่งยีสวา ในศึกหนองสาหร่าย เมื่อ พ.ศ. 2135 ©Anonymous
1584 Jan 1 - 1593

สงครามแนนดริก

Tenasserim Coast, Myanmar (Bur
สงครามพม่า-สยาม ค.ศ. 1584-1593 หรือที่รู้จักกันในชื่อ สงครามนันดริก เป็นความขัดแย้งที่เกิดขึ้นระหว่างราชวงศ์ตองอูแห่งพม่าและ อาณาจักรอยุธยา แห่งสยามสงครามเริ่มขึ้นเมื่อกษัตริย์นเรศวรแห่งกรุงศรีอยุธยาประกาศเอกราชจากอำนาจปกครองของพม่า และสละสถานะข้าราชบริพารการกระทำนี้นำไปสู่การรุกรานของพม่าหลายครั้งโดยมีเป้าหมายเพื่อปราบกรุงศรีอยุธยาการรุกรานที่โดดเด่นที่สุดนำโดยมกุฎราชกุมารแห่งพม่า Mingyi Swa ในปี พ.ศ. 2136 ซึ่งส่งผลให้เกิดการดวลช้างอันโด่งดังระหว่าง Mingyi Swa และ Naresuan ซึ่งพระนเรศวรสังหารเจ้าชายพม่าหลังจากการสิ้นพระชนม์ของ Mingyi Swa พม่าต้องถอนกำลังออกไป ซึ่งนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงของพลวัตทางอำนาจในภูมิภาคเหตุการณ์นี้เสริมสร้างขวัญกำลังใจของกองทัพสยามอย่างมาก และช่วยทำให้สถานะของพระนเรศวรเป็นวีรบุรุษในประวัติศาสตร์ไทยแข็งแกร่งขึ้นกรุงศรีอยุธยาใช้ประโยชน์จากสถานการณ์ดังกล่าวเพื่อโจมตีตอบโต้ ยึดเมืองหลายแห่งและยึดคืนดินแดนที่พม่าเสียไปก่อนหน้านี้กองทัพเหล่านี้ได้รับอิทธิพลจากพม่าในภูมิภาคที่อ่อนแอลง และเสริมความแข็งแกร่งให้กับตำแหน่งของกรุงศรีอยุธยาสงครามพม่า-สยามได้เปลี่ยนแปลงความสมดุลของอำนาจในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างมีนัยสำคัญแม้ว่าความขัดแย้งจะยุติลงอย่างไม่มีข้อสรุป แต่ความขัดแย้งก็ทำให้อิทธิพลและอำนาจของพม่าอ่อนแอลง ขณะเดียวกันก็สนับสนุนเอกราชของกรุงศรีอยุธยาและจุดยืนในภูมิภาคสงครามนี้มีชื่อเสียงเป็นพิเศษจากการดวลช้างซึ่งเป็นเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ไทย ซึ่งมักถูกอ้างถึงว่าเป็นสัญลักษณ์ของวีรกรรมของชาติและการต่อต้านการรุกรานจากต่างชาติเป็นจุดเริ่มต้นของความขัดแย้งที่ดำเนินอยู่และความสัมพันธ์ที่ผันผวนระหว่างสองอาณาจักรซึ่งดำเนินต่อไปมานานหลายศตวรรษ
การรุกรานพม่าของสยาม
สมเด็จพระนเรศวรเสด็จเข้าไปในเมืองพะกูที่ถูกทิ้งร้างเมื่อ พ.ศ. 2143 จิตรกรรมฝาผนังโดยพระยาอนุสัจจตรากร วัดสุวรรณดาราราม พระนครศรีอยุธยา ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1593 Jan 1 - 1600 May

การรุกรานพม่าของสยาม

Burma
สงครามพม่า-สยามระหว่างปี พ.ศ. 2136-2143 ตามมาอย่างใกล้ชิดหลังจากความขัดแย้งระหว่างทั้งสองประเทศระหว่างปี พ.ศ. 2127-2136บทใหม่นี้จุดประกายโดยกษัตริย์นเรศวรแห่งกรุง ศรีอยุธยา (สยาม) เมื่อเขาตัดสินใจใช้ประโยชน์จากปัญหาภายในของพม่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสิ้นพระชนม์ของมกุฎราชกุมารมิงยี่สวานเรศวรเปิดฉากการรุกรานล้านนา (ภาคเหนือของประเทศไทยในปัจจุบัน) ซึ่งอยู่ภายใต้การควบคุมของพม่า และแม้กระทั่งเข้าไปในพม่าเอง ด้วยความพยายามที่จะเข้าถึงเมืองหลวงของพม่าอย่างเปกูอย่างไรก็ตาม การรณรงค์อันทะเยอทะยานเหล่านี้ส่วนใหญ่ไม่ประสบผลสำเร็จและส่งผลให้ทั้งสองฝ่ายได้รับบาดเจ็บสาหัสแม้ว่าพระนเรศวรไม่สามารถบรรลุวัตถุประสงค์หลักได้ แต่ทรงสามารถรักษาเอกราชของอาณาจักรและยึดดินแดนคืนได้เขาทำการล้อมหลายครั้งและเข้าร่วมในการรบต่างๆ รวมถึงการล้อม Pegu ในปี 1599 อย่างไรก็ตาม การทัพดังกล่าวไม่สามารถรักษาแรงผลักดันในช่วงแรกได้เปกูไม่ถูกยึด และกองทัพสยามต้องถอนตัวเนื่องจากปัญหาด้านลอจิสติกส์และโรคระบาดที่เกิดขึ้นในหมู่กองทัพสงครามสิ้นสุดลงโดยไม่มีผู้ชนะอย่างเด็ดขาด แต่มันมีส่วนทำให้ทั้งสองอาณาจักรอ่อนแอลง เปลืองทรัพยากรและกำลังคนความขัดแย้งระหว่างพม่าและสยามในปี พ.ศ. 2136-2143 ส่งผลสะท้อนกลับยาวนานแม้ว่าทั้งสองฝ่ายจะไม่สามารถเรียกร้องชัยชนะได้เลย แต่สงครามกลับทำให้กรุงศรีอยุธยาได้รับเอกราชจากอำนาจปกครองของพม่า และทำให้จักรวรรดิพม่าอ่อนแอลงอย่างมากเหตุการณ์เหล่านี้เป็นจุดเริ่มต้นของความขัดแย้งในอนาคตและกำหนดภูมิทัศน์ทางภูมิรัฐศาสตร์ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้สงครามนี้ถูกมองว่าเป็นความต่อเนื่องของการแข่งขันที่ยาวนานหลายศตวรรษระหว่างทั้งสองประเทศ โดยมีลักษณะเฉพาะคือการเปลี่ยนพันธมิตร ความทะเยอทะยานในดินแดน และการต่อสู้เพื่อแย่งชิงอำนาจในภูมิภาค
ฟื้นฟูอาณาจักรตองอู
ฟื้นฟูอาณาจักรตองอู ©Kingdom of War (2007)
1599 Jan 1 - 1752

ฟื้นฟูอาณาจักรตองอู

Burma
ในขณะที่การครองราชย์ที่เกิดขึ้นหลังจากการล่มสลายของจักรวรรดิพุกามกินเวลานานกว่า 250 ปี (ค.ศ. 1287–1555) แต่หลังจากการล่มสลายของตองอูที่หนึ่งนั้นมีอายุค่อนข้างสั้นNyaungyan Min บุตรชายคนหนึ่งของบุเรงนอง ได้เริ่มความพยายามในการรวมประเทศทันที โดยสามารถฟื้นฟูอำนาจส่วนกลางเหนือพม่าตอนบนและรัฐฉานที่อยู่ใกล้ๆ ได้สำเร็จภายในปี 1606 ผู้สืบทอดของเขา Anukpetlun เอาชนะ โปรตุเกส ที่เมืองตันลยินในปี 1613 เขายึดชายฝั่งตะนาวศรีตอนบนเป็นทวายและล้านนา จาก สยาม ในปี ค.ศ. 1614 เขายังยึดรัฐทรานส์สาละวินชาน (เชียงตุงและสิบสองปันนา) ในปี ค.ศ. 1622–2626 อีกด้วยทะลุนน้องชายของเขาสร้างประเทศที่เสียหายจากสงครามขึ้นมาใหม่พระองค์ทรงสั่งให้มีการสำรวจสำมะโนประชากรครั้งแรกในประวัติศาสตร์พม่าเมื่อปี พ.ศ. 2178 ซึ่งแสดงให้เห็นว่าราชอาณาจักรนี้มีประชากรประมาณสองล้านคนเมื่อถึงปี 1650 กษัตริย์ทั้งสามองค์ ได้แก่ Nyaungyan, Anukpetlun และ Thalun ได้สร้างอาณาจักรที่เล็กกว่าแต่สามารถจัดการได้สำเร็จขึ้นมาใหม่ได้สำเร็จที่สำคัญกว่านั้น ราชวงศ์ใหม่ได้ดำเนินการสร้างระบบกฎหมายและการเมืองซึ่งมีลักษณะพื้นฐานต่อไปภายใต้ราชวงศ์คองบองไปจนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 19มงกุฎแทนที่ตำแหน่งประมุขตามสายเลือดโดยสมบูรณ์ด้วยการแต่งตั้งผู้ว่าราชการในหุบเขาอิระวดีทั้งหมด และลดสิทธิทางพันธุกรรมของประมุขรัฐฉานลงอย่างมากนอกจากนี้ยังควบคุมการเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องของความมั่งคั่งและความเป็นอิสระของสงฆ์ ทำให้มีฐานภาษีมากขึ้นการปฏิรูปการบริหารการค้าและฆราวาสทำให้เศรษฐกิจเจริญรุ่งเรืองมานานกว่า 80 ปี[ยกเว้น] การกบฏเป็นครั้งคราวและสงครามภายนอก พม่าเอาชนะความพยายามของสยามที่จะยึดล้านนาและมตมะในปี พ.ศ. 2205–64 ราชอาณาจักรส่วนใหญ่สงบสุขไปตลอดช่วงที่เหลือของศตวรรษที่ 17อาณาจักรค่อยๆเสื่อมถอยลง และอำนาจของ "กษัตริย์ในวัง" เสื่อมโทรมลงอย่างรวดเร็วในช่วงทศวรรษปี ค.ศ. 1720ตั้งแต่ปี 1724 เป็นต้นมา ชาว Meitei เริ่มบุกโจมตีแม่น้ำ Chindwin ตอนบนในปี พ.ศ. 2270 ล้านนาตอนใต้ (เชียงใหม่) ก่อกบฏได้สำเร็จ เหลือเพียงล้านนาตอนเหนือ (เชียงแสน) ไว้ภายใต้การปกครองของพม่าที่เพิ่มมากขึ้นการโจมตีแบบเมเตทวีความรุนแรงมากขึ้นในช่วงทศวรรษที่ 1730 เข้าถึงส่วนลึกของพม่าตอนกลางมากขึ้นในปี พ.ศ. 2283 ชาวมอญในพม่าตอนล่างเริ่มก่อกบฏและก่อตั้งอาณาจักรหงสาวดีที่ได้รับการฟื้นฟู และในปี พ.ศ. 2288 ก็ควบคุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของพม่าตอนล่างได้ชาวสยามยังได้ย้ายอำนาจของตนขึ้นไปบนชายฝั่งตะนาวศรีภายในปี พ.ศ. 2295 หงสาวดีบุกพม่าตอนบนในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2294 และยึดเกาะเอวาได้ในวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2295 ซึ่งเป็นการสิ้นสุดราชวงศ์ตองอูซึ่งมีมา 266 ปี
ฟื้นฟูอาณาจักรหงสาวดี
นักรบพม่า กลางศตวรรษที่ 18 ©Anonymous
1740 Jan 1 - 1757

ฟื้นฟูอาณาจักรหงสาวดี

Bago, Myanmar (Burma)
อาณาจักรหงสาวดีที่ได้รับการฟื้นฟูคืออาณาจักรที่ปกครองพม่าตอนล่างและบางส่วนของพม่าตอนบนตั้งแต่ปี พ.ศ. 2283 ถึง พ.ศ. 2300 อาณาจักรแห่งนี้เติบโตขึ้นจากการกบฏโดยชาวมอญที่นำประชากรเปกู ซึ่งจากนั้นได้ระดมพลชาวมอญคนอื่นๆ เช่นเดียวกับสามเหลี่ยมปากแม่น้ำบามา และกะเหรี่ยงของ พม่าตอนล่าง ปะทะกับราชวงศ์ตองอูแห่งเอวาในพม่าตอนบนการกบฏประสบความสำเร็จในการขับไล่ผู้จงรักภักดีตองอูและฟื้นฟูอาณาจักรหันธาวดีที่พูดภาษามอญ ซึ่งปกครองพม่าตอนล่างตั้งแต่ปี ค.ศ. 1287 ถึงปี 1539 อาณาจักรหันตาวดีที่ได้รับการฟื้นฟูยังอ้างสิทธิ์ในมรดกของอาณาจักรตองอูในยุคต้นของบุหนุงซึ่งมีเมืองหลวงตั้งอยู่ในเปกูและรับประกันความจงรักภักดีของผู้ไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด -ประชากรมอญของพม่าตอนล่างโดยได้รับการสนับสนุนจาก ฝรั่งเศส อาณาจักรที่พุ่งพรวดได้ขยายพื้นที่ในพม่าตอนล่างอย่างรวดเร็ว และรุกต่อไปทางเหนือในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2295 กองทัพได้ยึดเมืองเอวา และยุติราชวงศ์ตองอูซึ่งมีอายุ 266 ปี[56]ราชวงศ์ใหม่ที่เรียกว่า กองบอง นำโดยพระเจ้าอลองพญาลุกขึ้นในพม่าตอนบนเพื่อท้าทายกองกำลังทางใต้ และพิชิตพม่าตอนบนทั้งหมดภายในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2296 หลังจากการรุกรานพม่าตอนบนของหงสาวดีล้มเหลวในปี พ.ศ. 2297 อาณาจักรก็หลุดออกจากกาวความเป็นผู้นำในมาตรการทำลายตนเองได้สังหารราชวงศ์ตองอู และข่มเหงชาวพม่ากลุ่มชาติพันธุ์ที่จงรักภักดีในภาคใต้ ซึ่งทั้งสองอย่างนี้ทำให้มือของอลองพญาแข็งแกร่งขึ้นเท่านั้น[57] ในปี พ.ศ. 2298 พระเจ้าอลองพญาได้รุกรานพม่าตอนล่างกองกำลัง Konbaung ยึดสามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิรวดีในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2298 ฝรั่งเศสได้ปกป้องเมืองท่าตันลยินในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2299 และในที่สุดก็ยึดเมืองหลวงเปกูในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2300 การล่มสลายของหงสาวดีที่ได้รับการฟื้นฟูเป็นจุดเริ่มต้นของการสิ้นสุดการปกครองพม่าตอนล่างที่มีอายุหลายศตวรรษของชาวมอญ .การตอบโต้ของกองทัพกอนบองทำให้ชาวมอญหลายพันคนต้องหนีไปยังสยามในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ [19] การผสมผสานระหว่างครอบครัว การแต่งงานระหว่างกัน และการอพยพย้ายถิ่นของครอบครัวชาวพม่าจากทางเหนือทำให้ประชากรชาวมอญลดน้อยลงจนเหลือเพียงชนกลุ่มน้อย[57]
1752 - 1885
กอนบองornament
ราชวงศ์คองบอง
พระเจ้าซินบยูชินแห่งกอนบองแห่งเมียนมาร์ ©Anonymous
1752 Jan 1 - 1885

ราชวงศ์คองบอง

Burma
ราชวงศ์คองบองหรือที่รู้จักกันในชื่อจักรวรรดิพม่าที่สาม [59] เป็นราชวงศ์สุดท้ายที่ปกครองพม่า/เมียนมาร์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2295 ถึง พ.ศ. 2428 ทรงสถาปนาอาณาจักรที่ใหญ่เป็นอันดับสองในประวัติศาสตร์พม่า [60] และดำเนินการปฏิรูปการบริหารที่เริ่มขึ้นโดยตองอูต่อไป ราชวงศ์ที่วางรากฐานของรัฐพม่าสมัยใหม่ราชวงศ์ขยาย กษัตริย์ Konbaung รณรงค์ต่อต้านมณีปุระ อาระกัน อัสสัม อาณาจักรมอญเปกู สยาม (อยุธยา ธนบุรี รัตนโกสินทร์) และราชวงศ์ ชิง ของจีน - จึงสถาปนาจักรวรรดิพม่าที่ 3ภายใต้สงครามและสนธิสัญญากับ อังกฤษ ในเวลาต่อมา รัฐเมียนมาร์สมัยใหม่สามารถติดตามขอบเขตปัจจุบันไปยังเหตุการณ์เหล่านี้ได้
สงครามคองบอง-หงสาวดี
สงครามคองบอง-หงสาวดี. ©Kingdom of War (2007)
1752 Apr 20 - 1757 May 6

สงครามคองบอง-หงสาวดี

Burma
สงคราม Konbaung–Hanthawaddy เป็นสงครามที่เกิดขึ้นระหว่างราชวงศ์ Konbaung และอาณาจักร Hanthawaddy ที่ได้รับการฟื้นฟูแห่งพม่า (เมียนมาร์) ตั้งแต่ปี 1752 ถึง 1757 สงครามครั้งนี้ถือเป็นสงครามครั้งสุดท้ายของสงครามหลายครั้งระหว่างทางเหนือที่พูดภาษาพม่าและทางใต้ที่พูดภาษามอญซึ่งสิ้นสุดลง ชาวมอญปกครองภาคใต้มานานหลายศตวรรษสงครามเริ่มขึ้นในเดือนเมษายน พ.ศ. [2295] โดยขบวนการต่อต้านอิสระต่อกองทัพหงสาวดีซึ่งเพิ่งโค่นล้มราชวงศ์ตองอูพระเจ้าอลองพญา ผู้ก่อตั้งราชวงศ์โกนบอง เป็นผู้นำการต่อต้านอย่างรวดเร็ว และด้วยการใช้ประโยชน์จากกองกำลังระดับต่ำของหงสาวดี ก็สามารถพิชิตพม่าตอนบนทั้งหมดได้ภายในสิ้นปี พ.ศ. 2296 หงสาวดีเปิดฉากการรุกรานเต็มรูปแบบอย่างล่าช้าในปี พ.ศ. 2297 แต่ก็ สะดุดสงครามได้เปลี่ยนลักษณะทางชาติพันธุ์มากขึ้นเรื่อยๆ ระหว่างชาวพม่า (บามาร์) ทางเหนือและชาวมอญทางใต้กองกำลัง Konbaung บุกพม่าตอนล่างในเดือนมกราคม พ.ศ. 2298 และยึดสามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิรวดีและดากอง (ย่างกุ้ง) ภายในเดือนพฤษภาคมเมืองท่าซีเรียม (ตันลยิน) ที่ได้รับการปกป้องของ ฝรั่งเศส ยืดเยื้อต่อไปอีก 14 เดือน แต่ในที่สุดก็พังลงในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2299 ทำให้ฝรั่งเศสยุติการมีส่วนร่วมในสงครามการล่มสลายของอาณาจักรทางใต้ที่มีอายุ 16 ปีตามมาในไม่ช้าในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2300 เมื่อเมืองหลวงเปกู (พะโค) ถูกไล่ออกการต่อต้านมอญที่ไม่เป็นระเบียบได้ถอยกลับไปยังคาบสมุทรตะนาวศรี (ปัจจุบันคือรัฐมอญและเขตตะนาวศรี) ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้าโดยได้รับความช่วยเหลือจากสยาม แต่ถูกขับออกไปในปี พ.ศ. 2308 เมื่อกองทัพกอนบองยึดคาบสมุทรจากสยามได้สงครามได้รับการพิสูจน์แล้วว่าแตกหักครอบครัวชาติพันธุ์พม่าจากทางเหนือเริ่มตั้งถิ่นฐานในบริเวณสามเหลี่ยมปากแม่น้ำหลังสงครามเมื่อถึงต้นศตวรรษที่ 19 การผสมผสานและการแต่งงานระหว่างกันทำให้ประชากรชาวมอญลดลงจนเหลือเพียงชนกลุ่มน้อย[61]
การล่มสลายของ Ayoudhia
การล่มสลายของเมืองอยุธยา ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1765 Aug 23 - 1767 Apr 7

การล่มสลายของ Ayoudhia

Ayutthaya, Thailand
สงครามพม่า-สยาม (พ.ศ. 2308-2310) หรือที่เรียกกันว่าการล่มสลายของกรุงอยุเธีย เป็นความขัดแย้งทางทหารครั้งที่สองระหว่างราชวงศ์คองบองแห่งพม่า (เมียนมาร์) กับราชวงศ์บ้านพลูหลวงแห่ง อาณาจักรอยุธยาแห่งอาณาจักร สยาม และสงครามที่ยุติลง อาณาจักรอยุธยาอายุ 417 ปี[(62)] อย่างไรก็ตาม ในไม่ช้าพม่าก็ถูกบังคับให้ละทิ้งผลประโยชน์ที่ได้มาอย่างยากลำบากเมื่อ จีน รุกรานบ้านเกิดบังคับให้ถอนตัวออกไปโดยสิ้นเชิงในปลายปี พ.ศ. 2310 ราชวงศ์สยามใหม่ ซึ่งสถาบันกษัตริย์ไทยในปัจจุบันสืบเชื้อสายมา เกิดขึ้นเพื่อรวมสยามเข้าด้วยกันภายใน พ.ศ. 2314 [63]สงครามนี้เป็นความต่อเนื่องของสงครามปี 1759–60สาเหตุของสงครามครั้งนี้ยังควบคุมชายฝั่งตะนาวศรีและการค้าขาย และสยามสนับสนุนกลุ่มกบฏในเขตชายแดนพม่าสงครามเริ่มขึ้นในเดือนสิงหาคม พ.ศ. [2308] เมื่อกองทัพพม่าทางเหนือที่มีกำลังพล 20,000 นายบุกโจมตีสยามตอนเหนือ และกองทัพภาคใต้สามกองทัพที่มีกำลังพลมากกว่า 20,000 นายเข้าร่วมในเดือนตุลาคม ในการเคลื่อนไหวแบบก้ามปูที่กรุงศรีอยุธยาเมื่อถึงปลายเดือนมกราคม พ.ศ. 2309 กองทัพพม่าเอาชนะการป้องกันของสยามได้ดีกว่าแต่มีการประสานงานไม่ดี และมาบรรจบกันก่อนเมืองหลวงของสยาม[62]การล้อมกรุงศรีอยุธยาเริ่มขึ้นในช่วงที่จีนบุกพม่าครั้งแรกชาวสยามเชื่อว่าหากทนได้ถึงฤดูฝน น้ำท่วมที่ราบภาคกลางของสยามตามฤดูกาลจะบังคับให้ต้องถอยทัพแต่พระเจ้าซินบยูชินแห่งพม่าเชื่อว่าสงครามจีนเป็นข้อพิพาทชายแดนเล็กน้อย และยังคงปิดล้อมต่อไปในช่วงฤดูฝน พ.ศ. 2309 (มิถุนายน-ตุลาคม) การรบเคลื่อนตัวไปยังน่านน้ำของที่ราบน้ำท่วมแต่ไม่สามารถเปลี่ยนสภาพที่เป็นอยู่ได้เมื่อถึงฤดู [แล้ง] ชาวจีนเปิดฉากการรุกรานครั้งใหญ่กว่ามาก แต่ซินบยูชินยังคงปฏิเสธที่จะเรียกทหารกลับในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2310 พระเจ้าเอกทัศแห่งสยามเสนอให้เป็นเมืองขึ้น แต่พม่าเรียกร้องให้ยอมจำนนอย่างไม่มีเงื่อนไข[65] ในวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2310 พม่าได้ไล่เมืองที่อดอยากออกไปเป็นครั้งที่สองในประวัติศาสตร์ กระทำการโหดร้ายที่ทิ้งรอยดำสำคัญให้กับความสัมพันธ์พม่า-ไทยจนถึงปัจจุบันเชลยชาวสยามหลายพันคนถูกย้ายไปยังประเทศพม่าการยึดครองของพม่ามีอายุสั้นในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2310 ชาวจีนได้รุกรานอีกครั้งด้วยกำลังที่ใหญ่ที่สุด ในที่สุดก็โน้มน้าวให้ซินบยูชินถอนกำลังออกจากสยามในสงครามกลางเมืองที่เกิดขึ้นในสยาม รัฐธนบุรีของสยามซึ่งนำโดยพระเจ้าตากสินได้รับชัยชนะ เอาชนะรัฐสยามที่แตกแยกอื่นๆ ทั้งหมด และขจัดภัยคุกคามทั้งหมดต่อการปกครองใหม่ของพระองค์ภายในปี พ.ศ. 2314 [(66)] ตลอดเวลานั้น ชาวพม่ากำลัง ยึดครองเอาชนะการรุกรานพม่าของจีนครั้งที่สี่ภายในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2312ถึงตอนนั้น ทางตันครั้งใหม่ก็เข้ามาครอบงำพม่าได้ผนวกชายฝั่งตะนาวศรีตอนล่างแล้ว แต่ล้มเหลวอีกครั้งในการกำจัดสยามในฐานะผู้สนับสนุนการกบฏในดินแดนชายแดนด้านตะวันออกและทางใต้ของเธอหลายปีต่อมา ซินพยูชินถูกครอบงำโดยภัยคุกคามจากจีน และไม่ได้ทำสงครามสยามขึ้นใหม่จนกระทั่ง พ.ศ. 2318 เพียงแต่หลังจากที่ล้านนาได้ก่อกบฏอีกครั้งโดยได้รับการสนับสนุนจากสยามผู้นำสยามหลังกรุงศรีอยุธยาในธนบุรีและต่อมาในรัตนโกสินทร์ (กรุงเทพฯ) ได้รับการพิสูจน์แล้วว่ามีความสามารถมากกว่าพวกเขาเอาชนะการรุกรานของพม่าสองครั้งถัดไป (พ.ศ. 2318–2319 และ พ.ศ. 2328–2329) และรับข้าราชบริพารล้านนาในกระบวนการนี้
ชิงรุกรานพม่า
กองทัพมาตรฐานชิงกรีน ©Anonymous
1765 Dec 1 - 1769 Dec 22

ชิงรุกรานพม่า

Shan State, Myanmar (Burma)
สงครามจีน-พม่า หรือที่เรียกกันว่าการรุกราน พม่า ของราชวงศ์ชิง หรือการรณรงค์ของราชวงศ์ชิงของเมียน [มาร์ 67] เป็นสงครามที่เกิดขึ้นระหว่างราชวงศ์ชิงของจีนกับราชวงศ์คองบองของพม่า (เมียนมาร์)จีนภายใต้จักรพรรดิเฉียนหลงเปิดการรุกรานพม่าสี่ครั้งระหว่างปี พ.ศ. 2308 ถึง พ.ศ. 2312 ซึ่งถือว่าเป็นหนึ่งในสิบยุทธการอันยิ่งใหญ่ของพระองค์อย่างไรก็ตาม สงครามที่คร่าชีวิตทหารจีนไปมากกว่า 70,000 นายและผู้บัญชาการสี่คน [68] ] บางครั้งได้รับการขนานนามว่าเป็น "สงครามชายแดนที่หายนะที่สุดที่ราชวงศ์ชิงเคยทำมา" [67] และเป็นสงครามที่ "รับประกันเอกราชของพม่า ".[69] การป้องกันที่ประสบความสำเร็จของพม่าได้วางรากฐานสำหรับเขตแดนในปัจจุบันระหว่างทั้งสองประเทศ[68]ในตอนแรก จักรพรรดิ์ชิงจินตนาการถึงสงครามที่ง่ายดาย และส่งเฉพาะกองกำลังกองทัพมาตรฐานสีเขียวที่ประจำการอยู่ในยูนนานเท่านั้นการรุกรานของราชวงศ์ชิงเกิดขึ้นเมื่อกองทัพพม่าส่วนใหญ่ถูกส่งไปในการรุกราน สยาม ครั้งล่าสุดอย่างไรก็ตาม กองทหารพม่าที่สู้รบอย่างแข็งขันก็เอาชนะการรุกรานสองครั้งแรกในปี พ.ศ. 2308–2309 และ พ.ศ. 2309–2310 ที่ชายแดนความขัดแย้งในระดับภูมิภาคได้ลุกลามไปสู่สงครามครั้งใหญ่ที่เกี่ยวข้องกับการซ้อมรบทั่วประเทศในทั้งสองประเทศการรุกรานครั้งที่สาม (พ.ศ. 2310-2311) นำโดยกลุ่มชาวแมนจูแบนเนอร์ที่เกือบจะประสบความสำเร็จ โดยเจาะลึกเข้าไปในภาคกลางของพม่าภายในเวลาเพียงไม่กี่วันจากเมืองหลวงเอวา (อินวา)[70] แต่ชาวแบนเนอร์ทางตอนเหนือของจีนไม่สามารถรับมือกับภูมิประเทศเขตร้อนที่ไม่คุ้นเคยและโรคประจำถิ่นที่ร้ายแรงได้ และถูกขับไล่กลับด้วยความสูญเสียอย่างหนัก[(71)] หลังจากการเรียกอย่างใกล้ชิด พระเจ้าซินบูชินได้จัดกำลังกองทัพจากสยามไปยังแนวรบจีนการรุกรานครั้งที่สี่และใหญ่ที่สุดได้จมลงที่ชายแดนเมื่อกองกำลังชิงปิดล้อมอย่างสมบูรณ์ จึงมีการบรรลุข้อตกลงพักรบระหว่างผู้บัญชาการภาคสนามของทั้งสองฝ่ายในเดือนธันวาคม พ.ศ. [2312]ราชวงศ์ชิงมีการจัดกำลังทหารจำนวนมากในพื้นที่ชายแดนยูนนานเป็นเวลาประมาณหนึ่งทศวรรษในความพยายามที่จะก่อสงครามอีกครั้ง ขณะเดียวกันก็บังคับใช้คำสั่งห้ามการค้าระหว่างชายแดนเป็นเวลาสองทศวรรษ[(67)] ชาวพม่าก็หมกมุ่นอยู่กับภัยคุกคามจากจีนเช่นกัน และตั้งทหารรักษาการณ์ไว้ตามแนวชายแดนยี่สิบปีต่อมา เมื่อพม่าและจีนกลับมามีความสัมพันธ์ทางการทูตอีกครั้งในปี พ.ศ. 2333 ราชวงศ์ชิงมองว่าการกระทำดังกล่าวเป็นการยอมจำนนของพม่าเพียงฝ่ายเดียว และอ้างว่าได้รับชัยชนะ[ท้าย] ที่สุดแล้ว ผู้ได้รับประโยชน์หลักจากสงครามครั้งนี้คือสยามซึ่งยึดดินแดนส่วนใหญ่ของตนคืนในอีกสามปีข้างหน้าหลังจากสูญเสียเมืองหลวงกรุงศรีอยุธยาให้กับพม่าในปี พ.ศ. [2310]
สงครามอังกฤษ-พม่า
ทหารอังกฤษกำลังรื้อปืนใหญ่ของกองทัพกษัตริย์ธิโบ สงครามอังกฤษ-พม่าครั้งที่สาม เมืองเอวา 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428 ©Hooper, Willoughby Wallace
1824 Jan 1 - 1885

สงครามอังกฤษ-พม่า

Burma
เมื่อต้องเผชิญกับจีน ที่ทรงอำนาจในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและ สยาม ที่ฟื้นคืนชีพในภาคตะวันออกเฉียงใต้ พระเจ้าโพดอพญาจึงหันไปทางทิศตะวันตกเพื่อขยายดินแดนเขา [พิชิต] อาระกันในปี พ.ศ. 2328 ผนวกมณีปุระในปี พ.ศ. 2357 และยึดอัสสัมได้ในปี พ.ศ. 2360–2362 ซึ่งนำไปสู่พรมแดนที่ไม่ชัดเจนอันยาวนานกับบริติชอินเดียพระเจ้าบักยิดอว์ ผู้สืบทอดตำแหน่งต่อจากโพดอพญาถูกปล่อยให้ปราบกบฏที่ยุยง โดยอังกฤษ ในเมืองมณีปุระในปี พ.ศ. 2362 และอัสสัมในปี พ.ศ. 2364–2365การจู่โจมข้ามพรมแดนโดยกลุ่มกบฏจากดินแดนคุ้มครองของอังกฤษ และการจู่โจมข้ามพรมแดนโดยพม่านำไปสู่สงครามอังกฤษ-พม่าครั้งแรก (พ.ศ. 2367–26)สงครามอังกฤษ-พม่าครั้งแรกกินเวลานาน 2 ปีและมีค่าใช้จ่าย 13 ล้านปอนด์ ถือเป็นสงครามที่ยาวนานและมีราคาแพงที่สุดในประวัติศาสตร์บริติชอินเดียน [73] แต่จบลงด้วยชัยชนะอย่างเด็ดขาดของอังกฤษพม่ายกดินแดนตะวันตกทั้งหมดของโพดอพญา (อาระกัน มณีปุระ และอัสสัม) บวกกับตะนาสสีมพม่าถูกบดขยี้มานานหลายปีด้วยการจ่ายเงินชดเชยก้อนใหญ่จำนวนหนึ่งล้านปอนด์ (ในตอนนั้น 5 ล้านดอลลาร์สหรัฐ)ในปีพ.ศ. [2395] อังกฤษยึดจังหวัดเปกูเพียงฝ่ายเดียวและง่ายดายในสงครามอังกฤษ-พม่าครั้งที่สองหลังสงคราม พระเจ้ามินดงทรงพยายามปรับปรุงรัฐและเศรษฐกิจของพม่าให้ทันสมัย ​​และทรงให้สัมปทานทางการค้าและดินแดนเพื่อป้องกันการรุกรานของอังกฤษเพิ่มเติม รวมถึงการยกรัฐกะเรนนีให้กับอังกฤษในปี พ.ศ. 2418 อย่างไรก็ตาม อังกฤษตื่นตระหนกกับการรวมตัวของ ฝรั่งเศส อินโดจีน ผนวกพื้นที่ส่วนที่เหลือของประเทศในสงครามอังกฤษ-พม่าครั้งที่ 3 ในปี พ.ศ. 2428 และส่งกษัตริย์ธีบอแห่งพม่าองค์สุดท้ายและครอบครัวของเขาไปลี้ภัยในอินเดีย
การปกครองของอังกฤษในพม่า
การมาถึงของกองทัพอังกฤษในเมืองมัณฑะเลย์เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428 ในช่วงสิ้นสุดสงครามอังกฤษ-พม่าครั้งที่ 3 ©Hooper, Willoughby Wallace (1837–1912)
1824 Jan 1 - 1948

การปกครองของอังกฤษในพม่า

Myanmar (Burma)
การปกครอง ของอังกฤษ ในพม่าครอบคลุมตั้งแต่ปี พ.ศ. 2367 ถึง พ.ศ. 2491 และเกิดสงครามและการต่อต้านหลายครั้งจากกลุ่มชาติพันธุ์และการเมืองต่างๆ ในพม่าการล่าอาณานิคมเริ่มต้นด้วยสงครามอังกฤษ-พม่าครั้งที่หนึ่ง (พ.ศ. 2367-2369) ซึ่งนำไปสู่การผนวกตะนาวศรีและอาระกันสงครามอังกฤษ-พม่าครั้งที่สอง (พ.ศ. 2395) ส่งผลให้อังกฤษเข้าควบคุมพม่าตอนล่าง และในที่สุด สงครามอังกฤษ-พม่าครั้งที่สาม (พ.ศ. 2428) นำไปสู่การผนวกพม่าตอนบนและการสละอำนาจของระบอบกษัตริย์พม่าอังกฤษทำให้พม่าเป็นจังหวัดของอินเดีย ในปี พ.ศ. 2429 โดยมีเมืองหลวงอยู่ที่ย่างกุ้งสังคมพม่าดั้งเดิมมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากจากการล่มสลายของสถาบันกษัตริย์และการแยกศาสนาและรัฐออกจากกัน[แม้ว่า] สงครามจะยุติอย่างเป็นทางการในเวลาเพียงไม่กี่สัปดาห์ การต่อต้านยังคงดำเนินต่อไปทางตอนเหนือของพม่าจนถึงปี พ.ศ. 2433 โดยในที่สุดอังกฤษก็หันไปใช้การทำลายหมู่บ้านอย่างเป็นระบบและแต่งตั้งเจ้าหน้าที่ใหม่เพื่อยุติกิจกรรมการรบแบบกองโจรทั้งหมดในที่สุดลักษณะทางเศรษฐกิจของสังคมก็เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากเช่นกันหลังจากเปิดคลองสุเอซ ความต้องการข้าวพม่าก็เพิ่มขึ้นและมีการเปิดพื้นที่กว้างใหญ่ให้เพาะปลูกอย่างไรก็ตาม เพื่อเตรียมพื้นที่ใหม่สำหรับการเพาะปลูก เกษตรกรถูกบังคับให้ยืมเงินจากผู้ให้กู้เงินชาวอินเดียที่เรียกว่าเชตเทียร์ในอัตราดอกเบี้ยสูง และมักถูกยึดและขับไล่การสูญเสียที่ดินและปศุสัตว์งานส่วนใหญ่ตกเป็นของคนงานชาวอินเดียตามสัญญา และหมู่บ้านทั้งหมู่บ้านก็กลายเป็นสิ่งผิดกฎหมายเพราะพวกเขาหันไปใช้ ' Dacoity ' (การปล้นด้วยอาวุธ)ในขณะที่เศรษฐกิจพม่าเติบโตขึ้น อำนาจและความมั่งคั่งส่วนใหญ่ยังคงอยู่ในมือของบริษัทอังกฤษหลายแห่ง ชาวแองโกล-พม่า และผู้อพยพจากอินเดียข้าราชการพลเรือนส่วนใหญ่มีเจ้าหน้าที่ในชุมชนแองโกล-พม่าและชาวอินเดียนแดง และบามาร์ [ส่วน] ใหญ่ถูกแยกออกจากการรับราชการทหารเกือบทั้งหมดการปกครองของอังกฤษมีผลกระทบทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมืองอย่างลึกซึ้งต่อพม่าในเชิงเศรษฐกิจ พม่ากลายเป็นอาณานิคมที่อุดมด้วยทรัพยากร โดยการลงทุนของอังกฤษมุ่งเน้นไปที่การสกัดทรัพยากรธรรมชาติ เช่น ข้าว ไม้สัก และทับทิมทางรถไฟ ระบบโทรเลข และท่าเรือได้รับการพัฒนา แต่ส่วนใหญ่เพื่ออำนวยความสะดวกในการสกัดทรัพยากรมากกว่าเพื่อประโยชน์ของประชากรในท้องถิ่นในด้านสังคมและวัฒนธรรม บริติชดำเนินกลยุทธ์ "แบ่งแยกและปกครอง" โดยให้ความสำคัญกับชนกลุ่มน้อยบางกลุ่มมากกว่าประชากรส่วนใหญ่ของบามาร์ ซึ่งทำให้ความตึงเครียดทางชาติพันธุ์รุนแรงขึ้นจนถึงทุกวันนี้ระบบการศึกษาและกฎหมายได้รับการปรับปรุงใหม่ แต่สิ่งเหล่านี้มักจะเป็นประโยชน์ต่อชาวอังกฤษและผู้ที่ร่วมมือกับพวกเขาอย่างไม่สมส่วน
1824 - 1948
กฎอังกฤษornament
ขบวนการต่อต้านพม่า
กบฏพม่าถูกประหารชีวิตที่เมืองชเวโบ พม่าตอนบน โดย Royal Welch Fusiliers ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1885 Jan 1 - 1892

ขบวนการต่อต้านพม่า

Myanmar (Burma)
ขบวนการต่อต้านของพม่าระหว่าง พ.ศ. 2428 ถึง พ.ศ. 2438 เป็นการก่อความไม่สงบต่อการปกครองอาณานิคมของอังกฤษในพม่าเป็นเวลานานนับสิบปี หลังจากการผนวกอาณาจักรโดยอังกฤษในปี พ.ศ. 2428 การต่อต้านเริ่มขึ้นทันทีหลังจากการยึดเมืองมัณฑะเลย์ เมืองหลวงของพม่า และ กษัตริย์ธีโบ กษัตริย์พม่าองค์สุดท้ายที่ถูกเนรเทศความขัดแย้งมีทั้งการทำสงครามตามแบบแผนและยุทธวิธีแบบกองโจร และนักรบต่อต้านนำโดยกลุ่มชาติพันธุ์และราชวงศ์ต่างๆ ซึ่งแต่ละกลุ่มปฏิบัติการอย่างเป็นอิสระต่ออังกฤษการเคลื่อนไหวดังกล่าวมีลักษณะพิเศษคือการสู้รบที่โดดเด่น เช่น การล้อมมินห์ลา ตลอดจนการป้องกันจุดยุทธศาสตร์อื่นๆแม้จะประสบความสำเร็จในท้องถิ่น แต่การต่อต้านของพม่าก็เผชิญกับความท้าทายที่สำคัญ รวมถึงการขาดความเป็นผู้นำแบบรวมศูนย์และทรัพยากรที่จำกัดอังกฤษมีอำนาจการยิงและองค์กรทางทหารที่เหนือกว่า ซึ่งทำให้กลุ่มกบฏที่แตกแยกออกไปล้มลงในที่สุดอังกฤษใช้กลยุทธ์ "ความสงบ" ที่เกี่ยวข้องกับการใช้กองกำลังติดอาวุธในท้องถิ่นเพื่อรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน การใช้เสาเคลื่อนที่เพื่อดำเนินการสำรวจเพื่อลงโทษ และการเสนอรางวัลสำหรับการจับกุมหรือสังหารผู้นำกลุ่มต่อต้านในช่วงกลางคริสต์ทศวรรษ 1890 ขบวนการต่อต้านได้สลายไปเป็นส่วนใหญ่ แม้ว่าการปฏิวัติประปรายจะดำเนินต่อไปในปีต่อๆ ไปความพ่ายแพ้ของฝ่ายต่อต้านนำไปสู่การรวมการปกครองของอังกฤษในพม่า ซึ่งจะคงอยู่จนกระทั่งประเทศได้รับเอกราชในปี พ.ศ. 2491 มรดกของขบวนการนี้ส่งผลกระทบยาวนานต่อลัทธิชาตินิยมพม่า และวางรากฐานสำหรับขบวนการเอกราชในประเทศในอนาคต
พม่าในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง
กองทหารญี่ปุ่นที่พระพุทธชเวตาลยอง พ.ศ. 2485 ©同盟通信社 - 毎日新聞社
1939 Jan 1 - 1940

พม่าในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง

Myanmar (Burma)
ในช่วง สงครามโลกครั้งที่ 2 พม่ากลายเป็นประเด็นขัดแย้งที่สำคัญชาตินิยมพม่าแตกแยกในเรื่องจุดยืนต่อสงครามแม้ว่าบางคนมองว่าเป็นโอกาสในการเจรจาขอสัมปทานจาก อังกฤษ แต่คนอื่นๆ โดยเฉพาะขบวนการ Thakin และอองซาน แสวงหาเอกราชโดยสมบูรณ์และต่อต้านการมีส่วนร่วมในสงครามทุกรูปแบบอองซานร่วมก่อตั้งพรรคคอมมิวนิสต์แห่งพม่า (CPB) [77] และต่อมาคือพรรคปฏิวัติประชาชน (PRP) ซึ่งในที่สุดก็ได้ร่วมมือกับญี่ปุ่น ในการจัดตั้งกองทัพประกาศเอกราชพม่า (BIA) เมื่อญี่ปุ่นยึดครองกรุงเทพฯ ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2484ในตอนแรก BIA มีอิสระในการปกครองตนเองและได้จัดตั้งรัฐบาลเฉพาะกาลขึ้นในบางส่วนของประเทศพม่าภายในฤดูใบไม้ผลิปี พ.ศ. 2485 อย่างไรก็ตาม เกิดความแตกต่างระหว่างผู้นำของญี่ปุ่นและ BIA เกี่ยวกับการปกครองประเทศพม่าในอนาคตชาวญี่ปุ่นหันไปพึ่งบามอเพื่อจัดตั้งรัฐบาลและจัดระเบียบ BIA ใหม่ให้เป็นกองทัพป้องกันประเทศพม่า (BDA) ซึ่งยังคงอยู่ภายใต้การนำของอองซานเมื่อญี่ปุ่นประกาศให้พม่าเป็น "เอกราช" ในปี พ.ศ. 2486 BDA ก็เปลี่ยนชื่อเป็นกองทัพแห่งชาติพม่า (BNA)[77]เมื่อสงครามพลิกผันต่อญี่ปุ่น ผู้นำพม่าเช่นอองซานก็เห็นได้ชัดเจนว่าคำมั่นสัญญาเรื่องอิสรภาพที่แท้จริงนั้นว่างเปล่าเขาเริ่มทำงานร่วมกับผู้นำพม่าคนอื่นๆ เพื่อก่อตั้งองค์กรต่อต้านฟาสซิสต์ (AFO) โดยไม่แยแส และต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นสันนิบาตเสรีภาพประชาชนต่อต้านฟาสซิสต์ (AFPFL)[77] องค์กรนี้ต่อต้านทั้งการยึดครองของญี่ปุ่นและลัทธิฟาสซิสต์ในระดับโลกมีการติดต่ออย่างไม่เป็นทางการระหว่าง AFO และอังกฤษผ่านทางกองกำลัง 136 และในวันที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2488 BNA ได้เปิดฉากการกบฏทั่วประเทศต่อญี่ปุ่น[ต่อ] มาวันนี้ได้รับการเฉลิมฉลองเป็น 'วันต่อต้าน'หลังการกบฏ อองซานและผู้นำคนอื่นๆ เข้าร่วมกับฝ่ายสัมพันธมิตรอย่างเป็นทางการในฐานะกองกำลังพม่ารักชาติ (PBF) และเริ่มเจรจากับลอร์ดเมานต์แบตเทน ผู้บัญชาการอังกฤษประจำเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ผลกระทบจากการยึดครองของญี่ปุ่นมีความรุนแรง ส่งผลให้มีพลเรือนพม่าเสียชีวิตถึง 170,000 ถึง 250,000 ราย[ประสบการณ์] ในช่วงสงครามมีอิทธิพลอย่างมากต่อภูมิทัศน์ทางการเมืองในพม่า ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวเพื่อเอกราชและการเจรจากับอังกฤษในอนาคต จนกระทั่งถึงจุดสูงสุดในพม่าได้รับเอกราชในปี พ.ศ. 2491
พม่าหลังเอกราช
คุณเดี่๋ยวนี้ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1948 Jan 1 - 1962

พม่าหลังเอกราช

Myanmar (Burma)
ช่วงปีแรกๆ ของการประกาศอิสรภาพของพม่าเต็มไปด้วยความขัดแย้งภายใน ทำให้เกิดการก่อความไม่สงบจากกลุ่มต่างๆ รวมถึงคอมมิวนิสต์ธงแดงและธงขาว กองทัพพม่าที่ปฏิวัติ และกลุ่มชาติพันธุ์ เช่น สหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยงชัยชนะของคอมมิวนิสต์ของจีน ในปี พ.ศ. [2492] ยังนำไปสู่การสถาปนากองทัพในภาคเหนือของพม่าด้วย[77] ในนโยบายต่างประเทศ พม่ามีความเป็นกลางอย่างเห็นได้ชัด และในตอนแรกยอมรับความช่วยเหลือจากนานาชาติในการสร้างใหม่อย่างไรก็ตาม การสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง ของอเมริกา ต่อกองกำลังชาตินิยมจีนในพม่าทำให้ประเทศปฏิเสธความช่วยเหลือจากต่างประเทศส่วนใหญ่ ปฏิเสธการเป็นสมาชิกในองค์การสนธิสัญญาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (SEATO) และสนับสนุนการประชุมบันดุงในปี พ.ศ. [2498] แทนภายในปี 1958 แม้ว่าเศรษฐกิจจะฟื้นตัว แต่ความไม่มั่นคงทางการเมืองก็เพิ่มสูงขึ้นเนื่องจากความแตกแยกภายในสันนิบาตเสรีภาพประชาชนต่อต้านฟาสซิสต์ (AFPFL) และสถานการณ์รัฐสภาที่ไม่มั่นคงนายกรัฐมนตรี อู นู แทบจะไม่รอดจากการลงมติไม่ไว้วางใจ และเมื่อเห็นอิทธิพลที่เพิ่มขึ้นของ 'คอมมิวนิสต์-คอมมิวนิสต์' ในการต่อต้าน [77] ในที่สุดก็เชิญเสนาธิการทหารบก พลเอก เน วิน เข้ารับอำนาจ[สิ่ง] นี้นำไปสู่การจับกุมและส่งกลับผู้ต้องสงสัยเห็นอกเห็นใจคอมมิวนิสต์หลายร้อยคน รวมถึงบุคคลสำคัญฝ่ายค้าน และการปิดหนังสือพิมพ์ชื่อดัง[77]ระบอบการปกครองของทหารภายใต้การนำของเน วินประสบความสำเร็จในการรักษาเสถียรภาพของสถานการณ์เพียงพอที่จะจัดให้มีการเลือกตั้งทั่วไปครั้งใหม่ในปี 2503 ซึ่งทำให้พรรคสหภาพของอูนูกลับคืนสู่อำนาจ[77] อย่างไรก็ตาม ความมั่นคงมีอายุสั้นการเคลื่อนไหวภายในรัฐฉานต้องการมีสหพันธ์ที่ 'หลวม' และยืนกรานให้รัฐบาลเคารพสิทธิในการแยกตัวออก ซึ่งกำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2490การเคลื่อนไหวนี้ถูกมองว่าเป็นผู้แบ่งแยกดินแดน และเน วินได้ดำเนินการรื้อถอนอำนาจศักดินาของผู้นำรัฐฉาน และแทนที่ด้วยเงินบำนาญ ซึ่งจะเป็นการรวมอำนาจการควบคุมประเทศของเขาให้เป็นศูนย์กลางมากขึ้น
1948
พม่าอิสระornament
อิสรภาพของพม่า
วันประกาศอิสรภาพของพม่าผู้ว่าการรัฐอังกฤษ ฮิวเบิร์ต เอลวิน แรนซ์ (ซ้าย) และประธานาธิบดีคนแรกของพม่า เซา ฉ่วย ไทยก์ ยืนให้ความสนใจในขณะที่ธงชาติใหม่ถูกชักขึ้นเมื่อวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2491 ©Anonymous
1948 Jan 4

อิสรภาพของพม่า

Myanmar (Burma)
หลัง สงครามโลกครั้งที่ 2 และการยอมจำนนของญี่ปุ่น พม่าเข้าสู่ยุคแห่งความวุ่นวายทางการเมืองอองซาน ผู้นำที่เป็นพันธมิตรกับญี่ปุ่นแต่ต่อมาหันมาต่อต้านพวกเขา มีความเสี่ยงที่จะถูกพิจารณาคดีในข้อหาฆาตกรรมในปี 2485 แต่ทางการอังกฤษถือว่าเป็นไปไม่ได้เนื่องจากความนิยมของเขา[77] ผู้ว่าการอังกฤษ เซอร์ เรจินัลด์ ดอร์มัน-สมิธ เดินทางกลับพม่าและให้ความสำคัญกับการฟื้นฟูทางกายภาพมากกว่าเอกราช ทำให้เกิดความขัดแย้งกับอองซานและสันนิบาตเสรีภาพประชาชนที่ต่อต้านฟาสซิสต์ (AFPFL)ความแตกแยกเกิดขึ้นภายใน AFPFL ระหว่างคอมมิวนิสต์และสังคมนิยมต่อมาดอร์แมน-สมิธถูกแทนที่โดยเซอร์ฮิวเบิร์ต แรนซ์ ซึ่งสามารถระงับสถานการณ์การนัดหยุดงานที่ทวีความรุนแรงขึ้นได้โดยการเชิญอองซานและสมาชิก AFPFL คนอื่นๆ เข้าร่วมสภาบริหารของผู้ว่าการรัฐคณะมนตรีบริหารภายใต้แรนซ์เริ่มการเจรจาเพื่อเอกราชของพม่า ส่งผลให้เกิดข้อตกลงอองซาน-แอตลีเมื่อวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. [2490] อย่างไรก็ตาม การทำเช่นนี้ทำให้กลุ่มต่างๆ ใน ​​AFPFL ไม่พอใจ ผลักดันบางส่วนให้เข้าสู่การต่อต้านหรือกิจกรรมใต้ดินอองซานยังประสบความสำเร็จในการนำชนกลุ่มน้อยเข้ามาสู่ฝูงผ่านการประชุมปางลงเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2490 ซึ่งเฉลิมฉลองเป็นวันสหภาพความนิยมของ AFPFL ได้รับการยืนยันเมื่อได้รับชัยชนะอย่างเด็ดขาดในการเลือกตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญเดือนเมษายน พ.ศ. 2490โศกนาฏกรรมเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2490 เมื่ออองซานและสมาชิกคณะรัฐมนตรีของเขาหลายคนถูกลอบสังหาร [77] เหตุการณ์นี้ได้รับการรำลึกถึงวันผู้พลีชีพหลังจากการตายของเขา การกบฏก็ปะทุขึ้นในหลายภูมิภาคทะคิน นู ผู้นำสังคมนิยมถูกขอให้จัดตั้งรัฐบาลใหม่และดูแลเอกราชของพม่าเมื่อวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2491 พม่าเลือกที่จะไม่เข้าร่วมเครือจักรภพซึ่งต่างจากอินเดีย และ ปากีสถาน ซึ่งสะท้อนถึงความรู้สึกต่อต้านอังกฤษอย่างรุนแรงในประเทศที่ เวลา.[77]
วิถีพม่าสู่สังคมนิยม
ธงของพรรคโครงการสังคมนิยมพม่า ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1962 Jan 1 - 1988

วิถีพม่าสู่สังคมนิยม

Myanmar (Burma)
"เส้นทางพม่าสู่ลัทธิสังคมนิยม" เป็นโครงการทางเศรษฐกิจและการเมืองที่ริเริ่มในประเทศพม่า (ปัจจุบันคือเมียนมาร์) หลังจากการรัฐประหารในปี พ.ศ. 2505 ซึ่งนำโดยนายพลเนวินแผนนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อเปลี่ยนพม่าให้เป็นรัฐสังคมนิยม โดยผสมผสานองค์ประกอบของพุทธศาสนาและลัทธิมาร์กซ[81] ภายใต้โครงการนี้ สภาปฏิวัติได้โอนเศรษฐกิจให้เป็นของกลาง โดยเข้าควบคุมอุตสาหกรรมหลัก ธนาคาร และธุรกิจต่างประเทศวิสาหกิจเอกชนถูกแทนที่ด้วยหน่วยงานของรัฐหรือกิจการสหกรณ์นโยบายนี้ตัดพม่าออกจากการค้าระหว่างประเทศและการลงทุนจากต่างประเทศ โดยพื้นฐานแล้วผลักดันประเทศไปสู่การพึ่งพาตนเองผลการดำเนินการตามวิถีพม่าสู่สังคมนิยมถือเป็นหายนะของประเทศ[82] ความพยายามในการโอนสัญชาตินำไปสู่ความไร้ประสิทธิภาพ การทุจริต และความซบเซาทางเศรษฐกิจทุนสำรองเงินตราต่างประเทศลดน้อยลง และประเทศเผชิญกับการขาดแคลนอาหารและเชื้อเพลิงอย่างรุนแรงในขณะที่เศรษฐกิจถดถอย ตลาดมืดก็เจริญรุ่งเรือง และประชากรทั่วไปเผชิญกับความยากจนขั้นรุนแรงการแยกตัวออกจากประชาคมโลกนำไปสู่ความล้าหลังทางเทคโนโลยีและโครงสร้างพื้นฐานที่เสื่อมโทรมยิ่งขึ้นนโยบายนี้มีผลกระทบทางสังคมและการเมืองอย่างลึกซึ้งเช่นกันส่งเสริมการปกครองแบบเผด็จการภายใต้กองทัพมานานหลายทศวรรษ ปราบปรามฝ่ายค้านทางการเมือง และปิดกั้นเสรีภาพของพลเมืองรัฐบาลบังคับใช้การเซ็นเซอร์อย่างเข้มงวดและส่งเสริมลัทธิชาตินิยมรูปแบบหนึ่งซึ่งทำให้ชนกลุ่มน้อยทางชาติพันธุ์จำนวนมากรู้สึกว่าถูกละเลยแม้จะมีแรงบันดาลใจเพื่อความเท่าเทียมและการพัฒนา แต่วิถีพม่าสู่สังคมนิยมทำให้ประเทศยากจนและโดดเดี่ยว และมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อปัญหาทางสังคมและเศรษฐกิจที่ซับซ้อนที่เมียนมาร์เผชิญอยู่ในปัจจุบัน
รัฐประหารของพม่า พ.ศ. 2505
หน่วยทหารบนถนนชาฟราซ (ถนนแบงค์) สองวันหลังการรัฐประหารของพม่า พ.ศ. 2505 ©Anonymous
1962 Mar 2

รัฐประหารของพม่า พ.ศ. 2505

Rangoon, Myanmar (Burma)
รัฐประหารของพม่า พ.ศ. 2505 เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2505 นำโดยนายพลเน วิน ซึ่งยึดอำนาจจากรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตยของนายกรัฐมนตรี อู นู[79] การรัฐประหารได้รับความชอบธรรมโดยเนวินเท่าที่จำเป็นเพื่อรักษาเอกภาพของประเทศ เนื่องจากมีกบฏทางชาติพันธุ์และคอมมิวนิสต์เพิ่มมากขึ้นผลพวงที่เกิดขึ้นทันทีจากการรัฐประหารทำให้ระบบสหพันธรัฐล้มเลิก รัฐธรรมนูญยุบ และการจัดตั้งสภาปฏิวัติที่นำโดยเน วินผู้ต่อต้านทางการเมืองหลาย [พัน] คนถูกจับกุม และมหาวิทยาลัยของพม่าถูกปิดเป็นเวลาสองปีระบอบการปกครองของเน วินได้ใช้ "วิถีพม่าสู่ลัทธิสังคมนิยม" ซึ่งรวมถึงการทำให้เศรษฐกิจเป็นของกลาง และตัดอิทธิพลจากต่างประเทศเกือบทั้งหมดสิ่งนี้นำไปสู่ความซบเซาทางเศรษฐกิจและความยากลำบากของชาวพม่า รวมถึงการขาดแคลนอาหารและการขาดแคลนบริการขั้นพื้นฐานพม่ากลายเป็นหนึ่งในประเทศที่ยากจนและโดดเดี่ยวมากที่สุดในโลก โดยกองทัพยังคงควบคุมอย่างเข้มแข็งในทุกด้านของสังคมแม้จะมีการต่อสู้ดิ้นรนเหล่านี้ แต่ระบอบการปกครองยังคงอยู่ในอำนาจมาหลายทศวรรษรัฐประหาร พ.ศ. 2505 มีผลกระทบยาวนานต่อสังคมและการเมืองพม่าไม่เพียงแต่เป็นจุดเริ่มต้นของการปกครองของทหารมานานหลายทศวรรษ แต่ยังทำให้ความตึงเครียดทางชาติพันธุ์ในประเทศรุนแรงขึ้นอีกด้วยชนกลุ่มน้อยจำนวนมากรู้สึกว่าถูกกีดกันและถูกกีดกันจากอำนาจทางการเมือง ทำให้เกิดความขัดแย้งทางชาติพันธุ์อย่างต่อเนื่องจนถึงทุกวันนี้การรัฐประหารยังขัดขวางเสรีภาพทางการเมืองและเสรีภาพของพลเมือง ด้วยการจำกัดเสรีภาพในการแสดงออกและการชุมนุมอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งจะกำหนดภูมิทัศน์ทางการเมืองของเมียนมาร์ (เดิมเรียกว่า พม่า) ไปอีกหลายปี
8888 การลุกฮือ
นักศึกษา 8,888 คน ลุกฮือเรียกร้องประชาธิปไตย ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1986 Mar 12 - 1988 Sep 21

8888 การลุกฮือ

Myanmar (Burma)
การลุกฮือ 8888 เป็นการประท้วงทั่วประเทศ [83] การเดินขบวน และการจลาจล [84] ในพม่าซึ่งถึงจุดสูงสุดในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2531 เหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้นในวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2531 ดังนั้นจึงเป็นที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อ "การลุกฮือ 8888"การประท้วงเริ่มต้นขึ้นจากขบวนการนักศึกษาและจัดขึ้นโดยนักศึกษา [มหาวิทยาลัย] ที่มหาวิทยาลัยศิลปะและวิทยาศาสตร์ย่างกุ้ง และสถาบันเทคโนโลยีย่างกุ้ง (RIT)การจลาจล 8888 เริ่มต้นโดยนักศึกษาในย่างกุ้ง (ร่างกุ้ง) เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2531 การประท้วงของนักศึกษาแพร่กระจายไปทั่วประเทศ[(86)] พระภิกษุ เด็ก นักศึกษา แม่บ้าน แพทย์ และประชาชนหลายแสนคนออกมาประท้วงต่อต้านรัฐบาลการ [จลาจล] สิ้นสุดลงในวันที่ 18 กันยายน หลังจากการรัฐประหารนองเลือดโดยสภาฟื้นฟูกฎหมายและความสงบเรียบร้อยแห่งรัฐ (SLORC)การเสียชีวิตหลายพันคนเป็นผลมาจากกองทัพในระหว่างการลุกฮือครั้งนี้ [86] ในขณะที่ทางการพม่าระบุว่ามีผู้เสียชีวิตประมาณ 350 คน[88]ในช่วงวิกฤต อองซาน ซูจี กลายเป็นสัญลักษณ์ประจำชาติเมื่อรัฐบาลเผด็จการทหารจัดการเลือกตั้งในปี 2533 พรรคของเธอซึ่งก็คือสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย ได้รับที่นั่งในรัฐบาลถึง 81% (392 ที่นั่งจากทั้งหมด 492 ที่นั่ง)[89] อย่างไรก็ตาม รัฐบาลทหารปฏิเสธที่จะยอมรับผลดังกล่าวและยังคงปกครองประเทศต่อไปในฐานะสภาฟื้นฟูกฎหมายและความสงบเรียบร้อยแห่งรัฐอองซาน ซูจี ก็ถูกกักบริเวณในบ้านเช่นกันสภาฟื้นฟูกฎหมายและความสงบเรียบร้อยแห่งรัฐจะเป็นการเปลี่ยนแปลงรูปลักษณ์จากพรรคโครงการสังคมนิยมพม่า[87]
สภาสันติภาพและการพัฒนาแห่งรัฐ
สมาชิก SPDC พร้อมด้วยคณะผู้แทนไทยในการเยือนกรุงเนปีดอเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2553 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1990 Jan 1 - 2006

สภาสันติภาพและการพัฒนาแห่งรัฐ

Myanmar (Burma)
ในช่วงทศวรรษ 1990 รัฐบาลทหารของเมียนมาร์ยังคงควบคุมอำนาจต่อไป แม้ว่าพรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย (NLD) จะชนะการเลือกตั้งหลายพรรคในปี 1990 ก็ตาม ผู้นำพรรค NLD ติน อู และอองซาน ซูจี ถูกกักบริเวณในบ้าน และกองทัพเผชิญกับแรงกดดันจากนานาชาติที่เพิ่มขึ้นหลังจากซูจี จี ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปี พ.ศ. 2534 โดยแทนที่ซอว์ หม่อง ด้วยนายพลตัน ฉ่วย ในปี พ.ศ. 2535 รัฐบาลได้ผ่อนคลายข้อจำกัดบางประการแต่ยังคงรักษาอำนาจเอาไว้ รวมถึงการขัดขวางความพยายามในการร่างรัฐธรรมนูญใหม่ตลอดทศวรรษ รัฐบาลต้องจัดการกับการก่อความไม่สงบทางชาติพันธุ์ต่างๆมีการเจรจาข้อตกลงหยุดยิงที่สำคัญกับกลุ่มชนเผ่าหลายกลุ่ม แม้ว่าสันติภาพที่ยั่งยืนกับกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงจะยังคงยากลำบากก็ตามนอกจากนี้ แรงกดดันของสหรัฐฯ ยังนำไปสู่ข้อตกลงกับขุนส่า ซึ่งเป็นขุนศึกฝิ่นในปี พ.ศ. 2538 แม้จะมีความท้าทายเหล่านี้ แต่ก็ยังมีความพยายามที่จะปรับปรุงระบอบการปกครองของทหารให้ทันสมัย ​​รวมทั้งเปลี่ยนชื่อเป็นสภาสันติภาพและการพัฒนาแห่งรัฐ (SPDC) ในปี พ.ศ. 2540 และเคลื่อนย้าย เมืองหลวงจากย่างกุ้งถึงเนปีดอในปี พ.ศ. 2548รัฐบาลได้ประกาศ "แผนงานสู่ประชาธิปไตย" เจ็ดขั้นตอนในปี 2546 แต่ไม่มีตารางเวลาหรือกระบวนการตรวจสอบ ซึ่งนำไปสู่ความกังขาจากผู้สังเกตการณ์จากต่างประเทศการประชุมแห่งชาติจัดขึ้นใหม่ในปี 2548 เพื่อเขียนรัฐธรรมนูญใหม่ แต่ไม่รวมกลุ่มสนับสนุนประชาธิปไตยที่สำคัญๆ ซึ่งนำไปสู่การวิพากษ์วิจารณ์เพิ่มเติมการละเมิดสิทธิมนุษยชน รวมถึงการบังคับใช้แรงงาน ทำให้องค์การแรงงานระหว่างประเทศดำเนินคดีกับสมาชิกรัฐบาลทหารในข้อหาก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติในปี พ.ศ. 2549 [90]
พายุไซโคลนนาร์กิส
เรือเสียหายหลังพายุไซโคลนนาร์กิส ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
2008 May 1

พายุไซโคลนนาร์กิส

Myanmar (Burma)
ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2551 เมียนมาร์ถูกพายุไซโคลนนาร์กีสถล่ม ซึ่งเป็นหนึ่งในภัยพิบัติทางธรรมชาติที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของประเทศพายุไซโคลนส่งผลให้เกิดลมความเร็วสูงสุด 215 กม./ชม. และสร้างความเสียหายร้ายแรง โดยคาดว่ามีผู้เสียชีวิตหรือสูญหายกว่า 130,000 ราย และสร้างความเสียหายเป็นมูลค่า 12,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐแม้จะมีความจำเป็นเร่งด่วนในการได้รับความช่วยเหลือ แต่รัฐบาลแบ่งแยกดินแดนของเมียนมาร์ได้จำกัดการเข้ามาของความช่วยเหลือจากต่างประเทศในขั้นต้น ซึ่งรวมถึงเครื่องบินของสหประชาชาติที่จัดส่งสิ่งของจำเป็นด้วยสหประชาชาติกล่าวถึงความลังเลที่จะอนุญาตให้มีการบรรเทาทุกข์ระหว่างประเทศในวงกว้างว่า “ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน”จุดยืนที่เข้มงวดของรัฐบาลทำให้เกิดการวิพากษ์วิจารณ์อย่างรุนแรงจากองค์กรระหว่างประเทศองค์กรและประเทศต่างๆ เรียกร้องให้เมียนมาร์ยอมให้ความช่วยเหลืออย่างไม่จำกัดในที่สุด รัฐบาลทหารก็ตกลงที่จะยอมรับความช่วยเหลือบางประเภท เช่น อาหารและยา แต่ยังคงไม่อนุญาตให้เจ้าหน้าที่ช่วยเหลือต่างประเทศหรือหน่วยทหารในประเทศความลังเลนี้นำไปสู่การกล่าวหาว่าระบอบการปกครองมีส่วนทำให้เกิด "ภัยพิบัติที่มนุษย์สร้างขึ้น" และอาจก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติภายในวันที่ 19 พฤษภาคม เมียนมาร์อนุญาตให้ได้รับความช่วยเหลือจากสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) และต่อมาได้ตกลงที่จะอนุญาตให้เจ้าหน้าที่บรรเทาทุกข์ทั้งหมด โดยไม่คำนึงถึงสัญชาติ เข้ามาในประเทศอย่างไรก็ตาม รัฐบาลยังคงต่อต้านการมีอยู่ของหน่วยทหารต่างประเทศกลุ่มผู้ให้บริการของสหรัฐฯ ที่เต็มไปด้วยความช่วยเหลือถูกบังคับให้ออกหลังจากถูกปฏิเสธไม่ให้เข้าตรงกันข้ามกับการวิพากษ์วิจารณ์จากนานาชาติ รัฐบาลพม่าชื่นชมความช่วยเหลือของสหประชาชาติในเวลาต่อมา แม้ว่าจะมีรายงานเกี่ยวกับความช่วยเหลือทางการค้าของทหารสำหรับแรงงานก็ตาม
การปฏิรูปการเมืองเมียนมาร์
อองซาน ซูจี กล่าวปราศรัยต่อฝูงชนที่สำนักงานใหญ่พรรค NLD ไม่นานหลังจากที่เธอได้รับการปล่อยตัว ©Htoo Tay Zar
2011 Jan 1 - 2015

การปฏิรูปการเมืองเมียนมาร์

Myanmar (Burma)
การปฏิรูปประชาธิปไตยของพม่าในช่วงปี พ.ศ. 2554-2555 เป็นการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง เศรษฐกิจ และการบริหารอย่างต่อเนื่องในพม่า ซึ่งดำเนินการโดยรัฐบาลที่ได้รับการสนับสนุนจากทหารการปฏิรูปเหล่านี้รวมถึงการปล่อยตัวอองซานซูจี ผู้นำฝ่ายประชาธิปไตย จากการถูกกักบริเวณในบ้าน และการเจรจากับเธอในเวลาต่อมา การจัดตั้งคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ การนิรโทษกรรมทั่วไปของนักโทษการเมืองมากกว่า 200 คน การจัดตั้งกฎหมายแรงงานใหม่ที่อนุญาตให้มีสหภาพแรงงานและ การนัดหยุดงาน การผ่อนปรนการเซ็นเซอร์สื่อ และกฎระเบียบของหลักปฏิบัติด้านสกุลเงินผลจากการปฏิรูป อาเซียนอนุมัติข้อเสนอของพม่าในการดำรงตำแหน่งประธานในปี พ.ศ. 2557 รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ฮิลลารี คลินตัน เยือนพม่าเมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2554 เพื่อส่งเสริมความก้าวหน้าต่อไปนี่เป็นการเยือนครั้งแรกของรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ในรอบกว่าห้าสิบปีอีกหนึ่งปีต่อมา ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ของสหรัฐอเมริกา เดินทางมาเยือน กลายเป็นประธานาธิบดีสหรัฐฯ คนแรกที่มาเยือนประเทศนี้พรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตยของซูจี เข้าร่วมการเลือกตั้งซ่อมที่จัดขึ้นเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2555 หลังจากที่รัฐบาลยกเลิกกฎหมายที่นำไปสู่การคว่ำบาตรการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2553 ของพรรค NLDเธอเป็นผู้นำพรรค NLD ในการชนะการเลือกตั้งซ่อมอย่างถล่มทลาย โดยได้ที่นั่ง 41 ที่นั่งจากทั้งหมด 44 ที่นั่ง โดยตัวซูจีเองก็ได้ที่นั่งเป็นตัวแทนการเลือกตั้ง Kawhmu ในสภาผู้แทนราษฎรของรัฐสภาพม่าผลการเลือกตั้งปี 2558 ทำให้พรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตยได้ที่นั่งข้างมากอย่างแน่นอนในทั้งสองสภาของรัฐสภาพม่า เพียงพอที่จะรับประกันว่าผู้สมัครของพรรคจะได้เป็นประธานาธิบดี ในขณะที่นางอองซาน ซูจี ผู้นำพรรค NLD ถูกห้ามไม่ให้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีตามรัฐธรรมนูญ[91] อย่างไรก็ตาม การปะทะกันระหว่างกองทหารพม่าและกลุ่มผู้ก่อความไม่สงบในท้องถิ่นยังคงดำเนินต่อไป
การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์โรฮิงญา
ผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาในค่ายผู้ลี้ภัยในบังคลาเทศ พ.ศ. 2560 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
2016 Oct 9 - 2017 Aug 25

การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์โรฮิงญา

Rakhine State, Myanmar (Burma)
การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวโรฮิงญาเป็นชุดของการประหัตประหารและการสังหารชาวโรฮิงญามุสลิมอย่างต่อเนื่องโดยกองทัพเมียนมาร์การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ประกอบด้วยสองระยะ [92] จนถึงปัจจุบัน [92] ช่วงแรกคือการปราบปรามของทหารที่เกิดขึ้นตั้งแต่เดือนตุลาคม 2559 ถึงมกราคม 2560 และระยะที่สองเกิดขึ้นตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2560 [93] วิกฤตดังกล่าวส่งผลให้ชาวโรฮิงญากว่าล้านคนต้องหลบหนี ไปยังประเทศอื่น ๆส่วนใหญ่หนีไปบังกลาเทศ ส่งผลให้เกิดค่ายผู้ลี้ภัยที่ใหญ่ที่สุดในโลก ในขณะที่คนอื่นๆ หลบหนีไปยังอินเดีย ไทย มาเลเซีย และส่วนอื่นๆ ของเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งพวกเขายังคงเผชิญกับการข่มเหงหลายประเทศเรียกเหตุการณ์นี้ว่า "การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์"[94]การประหัตประหารชาวมุสลิมโรฮิงญาในเมียนมาร์เกิดขึ้นอย่างน้อยในช่วงทศวรรษ 1970[95] ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ชาวโรฮิงญาถูกรัฐบาลและผู้รักชาติชาวพุทธข่มเหงอยู่เป็นประจำ[96] ในช่วงปลายปี 2559 กองทัพและตำรวจของเมียนมาร์ได้ดำเนินการปราบปรามครั้งใหญ่ต่อประชาชนในรัฐยะไข่ซึ่งตั้งอยู่ในภูมิภาคตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศสหประชาชาติ [97] พบหลักฐานของการละเมิดสิทธิมนุษยชนในวงกว้าง รวมถึงการวิสามัญฆาตกรรม;การดำเนินการสรุปแก๊งข่มขืน;การลอบวางเพลิงหมู่บ้าน โรฮิงญา ธุรกิจ และโรงเรียน;และการฆ่าทารกรัฐบาลพม่าปฏิเสธข้อค้นพบเหล่านี้โดยระบุว่าเป็น "การพูดเกินจริง"[98]ปฏิบัติการทางทหารทำให้ผู้คนจำนวนมากต้องพลัดถิ่น ก่อให้เกิดวิกฤติผู้ลี้ภัยคลื่นผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาจำนวนมากที่สุดหลบหนีออกจากเมียนมาร์ในปี 2560 ส่งผลให้เกิดการอพยพของมนุษย์ครั้งใหญ่ที่สุดในเอเชียนับตั้งแต่ สงครามเวียดนามตามรายงานของสหประชาชาติ ผู้คนมากกว่า 700,000 คนหลบหนีหรือถูกขับออกจากรัฐยะไข่ และเข้าลี้ภัยในบังกลาเทศที่อยู่ใกล้เคียงในฐานะผู้ลี้ภัย ณ เดือนกันยายน พ.ศ. 2561 ในเดือนธันวาคม พ.ศ. [2560] นักข่าวรอยเตอร์สองคนซึ่งรายงานข่าวการสังหารหมู่ที่อินดินถูกจับกุมและ ถูกจำคุกรัฐมนตรีต่างประเทศ Myint Thu กล่าวกับผู้สื่อข่าวว่า เมียนมาร์เตรียมพร้อมที่จะรับผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญา 2,000 คนจากค่ายต่างๆ ในบังกลาเทศในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2561 [100] ต่อมาในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2560 รัฐบาลบังกลาเทศและเมียนมาร์ได้ลงนามในข้อตกลงเพื่ออำนวยความสะดวกในการส่งผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญากลับไปยังรัฐยะไข่ ภายในสองเดือน ซึ่งได้รับการตอบสนองที่หลากหลายจากผู้ชมจากต่างประเทศ[101]การปราบปรามของทหารต่อชาวโรฮิงญาในปี 2559 ถูกประณามโดยสหประชาชาติ (ซึ่งอ้างถึง "อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ" ที่เป็นไปได้), องค์กรสิทธิมนุษยชนแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล, กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ, รัฐบาลบังกลาเทศที่อยู่ใกล้เคียง และรัฐบาลมาเลเซียผู้นำพม่าและที่ปรึกษาแห่งรัฐ (หัวหน้ารัฐบาลโดยพฤตินัย) และผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ อองซาน ซูจี ถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าเธอนิ่งเฉยและนิ่งเงียบต่อประเด็นนี้ และแทบไม่ได้ทำอะไรเลยเพื่อป้องกันการละเมิดทางทหาร[102]
รัฐประหารเมียนมา พ.ศ. 2564
ครูกำลังประท้วงในเมืองพะอัน เมืองหลวงของรัฐกะเหรี่ยง (9 กุมภาพันธ์ 2564) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
2021 Feb 1

รัฐประหารเมียนมา พ.ศ. 2564

Myanmar (Burma)
รัฐประหารในเมียนมาร์เริ่มขึ้นในเช้าวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 เมื่อสมาชิกพรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย (NLD) ที่ได้รับเลือกตามระบอบประชาธิปไตย ถูกโค่นล้มโดยกองทัพพม่า ซึ่งต่อมาได้มอบอำนาจให้กับ เผด็จการทหารรักษาการประธานาธิบดี มี้น ส่วย ได้ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินเป็นระยะเวลาหนึ่งปี และประกาศโอนอำนาจไปยังผู้บัญชาการทหารสูงสุด มิน ออง หล่าย แล้วโดยประกาศว่าผลการเลือกตั้งทั่วไปเดือนพฤศจิกายน 2020 เป็นโมฆะ และระบุความตั้งใจที่จะจัดการเลือกตั้งใหม่เมื่อสิ้นสุดสถานการณ์ฉุกเฉิน[103] การรัฐประหารเกิดขึ้นหนึ่งวันก่อนที่รัฐสภาเมียนมาร์มีกำหนดจะสาบานต่อสมาชิกที่ได้รับเลือกในการเลือกตั้งปี 2563 เพื่อไม่ให้เกิดเหตุการณ์เช่นนี้[104] ประธานาธิบดีวิน มี้น และที่ปรึกษาแห่งรัฐ อองซาน ซูจี ถูกควบคุมตัว พร้อมด้วยรัฐมนตรี เจ้าหน้าที่ และสมาชิกรัฐสภา[105]เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2021 Win Myint ถูกตั้งข้อหาละเมิดแนวทางการรณรงค์และข้อจำกัดในการแพร่ระบาดของโควิด-19 ภายใต้มาตรา 25 ของกฎหมายการจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติอองซานซูจีถูกตั้งข้อหาฝ่าฝืนกฎหมายฉุกเฉินเรื่องโควิด-19 และนำเข้าและใช้อุปกรณ์วิทยุและการสื่อสารอย่างผิดกฎหมาย โดยเฉพาะอุปกรณ์ ICOM หกชิ้นจากทีมรักษาความปลอดภัยของเธอ และเครื่องส่งรับวิทยุ ซึ่งถูกจำกัดในเมียนมาร์ และต้องได้รับอนุมัติจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับกองทัพ หน่วยงานก่อนการเข้าซื้อกิจการ[106] ทั้งสองถูกคุมขังเป็นเวลาสองสัปดาห์[107] อองซานซูจีถูกตั้งข้อหาทางอาญาเพิ่มเติมในข้อหาละเมิดพระราชบัญญัติป้องกันภัยพิบัติแห่งชาติเมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ [108] อีกสองข้อหาในข้อหาละเมิดกฎหมายการสื่อสาร และเจตนาปลุกปั่นให้เกิดความไม่สงบในที่สาธารณะในวันที่ 1 มีนาคม และอีกข้อหาละเมิดพระราชบัญญัติความลับของราชการ วันที่ 1 เมษายน[109]การก่อความไม่สงบด้วยอาวุธโดยกองกำลังป้องกันประชาชนของรัฐบาลเอกภาพแห่งชาติได้ปะทุขึ้นทั่วเมียนมาร์ เพื่อตอบโต้การปราบปรามของรัฐบาลทหารต่อการประท้วงต่อต้านรัฐประหาร[110] ณ วันที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2565 พลเรือนอย่างน้อย 1,719 รายรวมทั้งเด็กถูกสังหารโดยกองกำลังทหารและ 9,984 รายถูกจับกุม[111] สมาชิกพรรค NLD ที่มีชื่อเสียงสามคนเสียชีวิตขณะถูกควบคุมตัวโดยตำรวจในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2564 [112] และนักเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตยสี่คนถูกประหารชีวิตโดยรัฐบาลทหารในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2565 [113]
สงครามกลางเมืองเมียนมาร์
กองกำลังป้องกันประชาชนเมียนมา. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
2021 May 5

สงครามกลางเมืองเมียนมาร์

Myanmar (Burma)
สงครามกลางเมืองของเมียนมาร์เป็นสงครามกลางเมืองที่ดำเนินอยู่หลังจากการก่อความไม่สงบที่ดำเนินมายาวนานของเมียนมาร์ ซึ่งทวีความรุนแรงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเพื่อตอบสนองต่อการทำรัฐประหารของทหารในปี 2564 และการปราบปรามอย่างรุนแรงต่อการประท้วงต่อต้านรัฐประหารในเวลาต่อมาในช่วง [หลาย] เดือนหลังการรัฐประหาร ฝ่ายค้านเริ่มรวมตัวกันรอบรัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ ซึ่งเปิดฉากโจมตีรัฐบาลทหารภายในปี 2022 ฝ่ายค้านได้ควบคุมดินแดนจำนวนมากแม้ว่าจะมีประชากรเบาบางก็ตาม[115] ในหลายหมู่บ้านและเมืองต่างๆ การโจมตีของรัฐบาลทหารได้ขับไล่ผู้คนไปหลายหมื่นคนในวันครบรอบปีที่สองของการรัฐประหารในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 ประธานสภาบริหารแห่งรัฐ มิน ออง หล่าย ยอมรับว่าสูญเสียการควบคุมอย่างมั่นคงเหนือเมือง "มากกว่าหนึ่งในสาม"ผู้สังเกตการณ์อิสระตั้งข้อสังเกตว่าจำนวนที่แท้จริงน่าจะสูงกว่านี้มาก โดยมีเพียง 72 เมืองจากทั้งหมด 330 เมืองและศูนย์ประชากรหลักทั้งหมดยังคงอยู่ภายใต้การควบคุมที่มั่นคง[116]ณ เดือนกันยายน พ.ศ. 2565 มีผู้พลัดถิ่นภายในประเทศแล้ว 1.3 ล้านคน และมีเด็กมากกว่า 13,000 คนถูกสังหารภายในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2566 สหประชาชาติประเมินว่านับตั้งแต่รัฐประหาร ผู้คน 17.6 ล้านคนในเมียนมาร์ต้องการความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ในขณะที่ 1.6 ล้านคนต้องกลายเป็นผู้พลัดถิ่นภายในประเทศ และสิ่งปลูกสร้างพลเรือน 55,000 หลังถูกทำลายUNOCHA กล่าวว่ามีผู้คนกว่า 40,000 คนหลบหนีไปยังประเทศเพื่อนบ้าน[117]
A Quiz is available for this HistoryMap.

Appendices



APPENDIX 1

Myanmar's Geographic Challenge


Play button




APPENDIX 2

Burmese War Elephants: the Culture, Structure and Training


Play button




APPENDIX 3

Burmese War Elephants: Military Analysis & Battlefield Performance


Play button




APPENDIX 4

Wars and Warriors: Royal Burmese Armies: Introduction and Structure


Play button




APPENDIX 5

Wars and Warriors: The Burmese Praetorians: The Royal Household Guards


Play button




APPENDIX 6

Wars and Warriors: The Ahmudan System: The Burmese Royal Militia


Play button




APPENDIX 7

The Myin Knights: The Forgotten History of the Burmese Cavalry


Play button

Footnotes



  1. Cooler, Richard M. (2002). "Prehistoric and Animist Periods". Northern Illinois University, Chapter 1.
  2. Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-16342-6, p. 45.
  3. Hudson, Bob (March 2005), "A Pyu Homeland in the Samon Valley: a new theory of the origins of Myanmar's early urban system", Myanmar Historical Commission Golden Jubilee International Conference, p. 1.
  4. Hall, D.G.E. (1960). Burma (3rd ed.). Hutchinson University Library. ISBN 978-1-4067-3503-1, p. 8–10.
  5. Moore, Elizabeth H. (2007). Early Landscapes of Myanmar. Bangkok: River Books. ISBN 978-974-9863-31-2, p. 236.
  6. Aung Thaw (1969). "The 'neolithic' culture of the Padah-Lin Caves" (PDF). The Journal of Burma Research Society. The Burma Research Society. 52, p. 16.
  7. Lieberman, Victor B. (2003). Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, volume 1, Integration on the Mainland. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80496-7, p. 114–115.
  8. Hall, D.G.E. (1960). Burma (3rd ed.). Hutchinson University Library. ISBN 978-1-4067-3503-1, p. 8-10.
  9. Moore, Elizabeth H. (2007). Early Landscapes of Myanmar. Bangkok: River Books. ISBN 978-974-9863-31-2, p.236.
  10. Hall 1960, p. 8–10.
  11. Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-16342-6. p. 51–52.
  12. Jenny, Mathias (2015). "Foreign Influence in the Burmese Language" (PDF). p. 2. Archived (PDF) from the original on 20 March 2023.
  13. Luce, G. H.; et al. (1939). "Burma through the fall of Pagan: an outline, part 1" (PDF). Journal of the Burma Research Society. 29, p. 264–282.
  14. Myint-U 2006, p. 51–52.
  15. Coedès, George (1968). Walter F. Vella (ed.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1, p. 63, 76–77.
  16. Coedès 1968, p. 208.
  17. Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press, p. 32–33.
  18. South, Ashley (2003). Mon nationalism and civil war in Burma: the golden sheldrake. Routledge. ISBN 978-0-7007-1609-8, p. 67.
  19. Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd., p. 307.
  20. Lieberman, Victor B. (2003). Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, volume 1, Integration on the Mainland. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80496-7, p. 91.
  21. Aung-Thwin, Michael (2005). The Mists of Rāmañña: the Legend that was Lower Burma. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-2886-8, p. 167–178, 197–200.
  22. Lieberman 2003, p. 88–123.
  23. Lieberman 2003, p. 90–91, 94.
  24. Lieberman 2003, p. 24.
  25. Lieberman 2003, p. 92–97.
  26. Lieberman 2003, p. 119–120.
  27. Coedès, George (1968), p. 205–206, 209 .
  28. Htin Aung 1967, p. 78–80.
  29. Myint-U 2006, p. 64–65.
  30. Historical Studies of the Tai Yai: A Brief Sketch in Lak Chang: A Reconstruction of Tai Identity in Daikong by Yos Santasombat
  31. Nisbet, John (2005). Burma under British Rule - and before. Volume 2. Adamant Media Corporation. p. 414. ISBN 1-4021-5293-0.
  32. Maung Htin Aung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press. p. 66.
  33. Jon Fernquest (Autumn 2005). "Min-gyi-nyo, the Shan Invasions of Ava (1524–27), and the Beginnings of Expansionary Warfare in Toungoo Burma: 1486–1539". SOAS Bulletin of Burma Research. 3 (2). ISSN 1479-8484.
  34. Williams, Benjamin (25 January 2021). "Ancient Vesali: Second Capital of the Rakhine Kingdom". Paths Unwritten.
  35. Ba Tha (Buthidaung) (November 1964). "The Early Hindus and Tibeto-Burmans in Arakan. A brief study of Hindu civilization and the origin of the Arakanese race" (PDF).
  36. William J. Topich; Keith A. Leitich (9 January 2013). The History of Myanmar. ABC-CLIO. pp. 17–22. ISBN 978-0-313-35725-1.
  37. Sandamala Linkara, Ashin (1931). Rakhine Yazawinthit Kyan (in Burmese). Yangon: Tetlan Sarpay. Vol. 2, p. 11.
  38. William J. Topich; Keith A. Leitich (9 January 2013). The History of Myanmar. ABC-CLIO. pp. 17–22. ISBN 978-0-313-35725-1.
  39. Fernquest, Jon (Autumn 2005). "Min-gyi-nyo, the Shan Invasions of Ava (1524–27), and the Beginnings of Expansionary Warfare in Toungoo Burma: 1486–1539". SOAS Bulletin of Burma Research. 3 (2). ISSN 1479-8484, p.25-50.
  40. Htin Aung 1967, p. 117–118.
  41. Santarita, J. B. (2018). Panyupayana: The Emergence of Hindu Polities in the Pre-Islamic Philippines. Cultural and Civilisational Links Between India and Southeast Asia, 93–105.
  42. Scott, William Henry (1989). "The Mediterranean Connection". Philippine Studies. 37 (2), p. 131–144.
  43. Pires, Tomé (1944). Armando Cortesao (translator) (ed.). A suma oriental de Tomé Pires e o livro de Francisco Rodriguez: Leitura e notas de Armando Cortesão [1512 - 1515] (in Portuguese). Cambridge: Hakluyt Society.
  44. Harvey 1925, p. 153–157.
  45. Aung-Thwin, Michael A.; Maitrii Aung-Thwin (2012). A History of Myanmar Since Ancient Times (illustrated ed.). Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 978-1-86189-901-9, p. 130–132.
  46. Royal Historical Commission of Burma (1832). Hmannan Yazawin (in Burmese). Vol. 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar, p. 195.
  47. Hmannan Vol. 2 2003: 204–213
  48. Hmannan Vol. 2 2003: 216–222
  49. Hmannan Vol. 2 2003: 148–149
  50. Wyatt, David K. (2003). Thailand: A Short History (2nd ed.). ISBN 978-0-300-08475-7., p. 80.
  51. Hmannan, Vol. 3, p. 48
  52. Hmannan, Vol. 3, p. 363
  53. Wood, William A. R. (1924). History of Siam. Thailand: Chalermit Press. ISBN 1-931541-10-8, p. 112.
  54. Phayre, Lt. Gen. Sir Arthur P. (1883). History of Burma (1967 ed.). London: Susil Gupta, p. 100.
  55. Liberman 2003, p. 158–164.
  56. Harvey (1925), p. 211–217.
  57. Lieberman (2003), p. 202–206.
  58. Myint-U (2006), p. 97.
  59. Scott, Paul (8 July 2022). "Property and the Prerogative at the End of Empire: Burmah Oil in Retrospect". papers.ssrn.com. doi:10.2139/ssrn.4157391.
  60. Ni, Lee Bih (2013). Brief History of Myanmar and Thailand. Universiti Malaysi Sabah. p. 7. ISBN 9781229124791.
  61. Lieberman 2003, p. 202–206.
  62. Harvey, pp. 250–253.
  63. Wyatt, David K. (2003). History of Thailand (2 ed.). Yale University Press. ISBN 9780300084757., p. 122.
  64. Baker, et al., p. 21.
  65. Wyatt, p. 118.
  66. Baker, Chris; Phongpaichit, Pasuk. A History of Ayutthaya (p. 263-264). Cambridge University Press. Kindle Edition.
  67. Dai, Yingcong (2004). "A Disguised Defeat: The Myanmar Campaign of the Qing Dynasty". Modern Asian Studies. Cambridge University Press. 38: 145–189. doi:10.1017/s0026749x04001040. S2CID 145784397, p. 145.
  68. Giersch, Charles Patterson (2006). Asian borderlands: the transformation of Qing China's Yunnan frontier. Harvard University Press. ISBN 0-674-02171-1, pp. 101–110.
  69. Whiting, Marvin C. (2002). Imperial Chinese Military History: 8000 BC – 1912 AD. iUniverse. pp. 480–481. ISBN 978-0-595-22134-9, pp. 480–481.
  70. Hall 1960, pp. 27–29.
  71. Giersch 2006, p. 103.
  72. Myint-U 2006, p. 109.
  73. Myint-U 2006, p. 113.
  74. Htin Aung 1967, p. 214–215.
  75. "A Short History of Burma". New Internationalist. 18 April 2008.
  76. Tarun Khanna, Billions entrepreneurs : How China and India Are Reshaping Their Futures and Yours, Harvard Business School Press, 2007, ISBN 978-1-4221-0383-8.
  77. Smith, Martin (1991). Burma – Insurgency and the Politics of Ethnicity. London and New Jersey: Zed Books.
  78. Micheal Clodfelter. Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Reference to Casualty and Other Figures, 1500–2000. 2nd Ed. 2002 ISBN 0-7864-1204-6. p. 556.
  79. Aung-Thwin & Aung-Thwin 2013, p. 245.
  80. Taylor 2009, pp. 255–256.
  81. "The System of Correlation of Man and His Environment". Burmalibrary.org. Archived from the original on 13 November 2019.
  82. (U.), Khan Mon Krann (16 January 2018). Economic Development of Burma: A Vision and a Strategy. NUS Press. ISBN 9789188836168.
  83. Ferrara, Federico. (2003). Why Regimes Create Disorder: Hobbes's Dilemma during a Rangoon Summer. The Journal of Conflict Resolution, 47(3), pp. 302–303.
  84. "Hunger for food, leadership sparked Burma riots". Houston Chronicle. 11 August 1988.
  85. Tweedie, Penny. (2008). Junta oppression remembered 2 May 2011. Reuters.
  86. Ferrara (2003), pp. 313.
  87. Steinberg, David. (2002). Burma: State of Myanmar. Georgetown University Press. ISBN 978-0-87840-893-1.
  88. Ottawa Citizen. 24 September 1988. pg. A.16.
  89. Wintle, Justin. (2007). Perfect Hostage: a life of Aung San Suu Kyi, Burma’s prisoner of conscience. New York: Skyhorse Publishing. ISBN 978-0-09-179681-5, p. 338.
  90. "ILO seeks to charge Myanmar junta with atrocities". Reuters. 16 November 2006.
  91. "Suu Kyi's National League for Democracy Wins Majority in Myanmar". BBC News. 13 November 2015.
  92. "World Court Rules Against Myanmar on Rohingya". Human Rights Watch. 23 January 2020. Retrieved 3 February 2021.
  93. Hunt, Katie (13 November 2017). "Rohingya crisis: How we got here". CNN.
  94. Griffiths, David Wilkinson,James (13 November 2017). "UK says Rohingya crisis 'looks like ethnic cleansing'". CNN. Retrieved 3 February 2022.
  95. Hussain, Maaz (30 November 2016). "Rohingya Refugees Seek to Return Home to Myanmar". Voice of America.
  96. Holmes, Oliver (24 November 2016). "Myanmar seeking ethnic cleansing, says UN official as Rohingya flee persecution". The Guardian.
  97. "Rohingya Refugee Crisis". United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. 21 September 2017. Archived from the original on 11 April 2018.
  98. "Government dismisses claims of abuse against Rohingya". Al Jazeera. 6 August 2017.
  99. Pitman, Todd (27 October 2017). "Myanmar attacks, sea voyage rob young father of everything". Associated Press.
  100. "Myanmar prepares for the repatriation of 2,000 Rohingya". The Thaiger. November 2018.
  101. "Myanmar Rohingya crisis: Deal to allow return of refugees". BBC. 23 November 2017.
  102. Taub, Amanda; Fisher, Max (31 October 2017). "Did the World Get Aung San Suu Kyi Wrong?". The New York Times.
  103. Chappell, Bill; Diaz, Jaclyn (1 February 2021). "Myanmar Coup: With Aung San Suu Kyi Detained, Military Takes Over Government". NPR.
  104. Coates, Stephen; Birsel, Robert; Fletcher, Philippa (1 February 2021). Feast, Lincoln; MacSwan, Angus; McCool, Grant (eds.). "Myanmar military seizes power, detains elected leader Aung San Suu Kyi". news.trust.org. Reuters.
  105. Beech, Hannah (31 January 2021). "Myanmar's Leader, Daw Aung San Suu Kyi, Is Detained Amid Coup". The New York Times. ISSN 0362-4331.
  106. Myat Thura; Min Wathan (3 February 2021). "Myanmar State Counsellor and President charged, detained for 2 more weeks". Myanmar Times.
  107. Withnall, Adam; Aggarwal, Mayank (3 February 2021). "Myanmar military reveals charges against Aung San Suu Kyi". The Independent.
  108. "Myanmar coup: Aung San Suu Kyi faces new charge amid protests". BBC News. 16 February 2021.
  109. Regan, Helen; Harileta, Sarita (2 April 2021). "Myanmar's Aung San Suu Kyi charged with violating state secrets as wireless internet shutdown begins". CNN.
  110. "Myanmar Violence Escalates With Rise of 'Self-defense' Groups, Report Says". voanews.com. Agence France-Presse. 27 June 2021.
  111. "AAPP Assistance Association for Political Prisoners".
  112. "Myanmar coup: Party official dies in custody after security raids". BBC News. 7 March 2021.
  113. Paddock, Richard C. (25 July 2022). "Myanmar Executes Four Pro-Democracy Activists, Defying Foreign Leaders". The New York Times. ISSN 0362-4331.
  114. "Myanmar Violence Escalates With Rise of 'Self-defense' Groups, Report Says". voanews.com. Agence France-Presse. 27 June 2021.
  115. Regan, Helen; Olarn, Kocha. "Myanmar's shadow government launches 'people's defensive war' against the military junta". CNN.
  116. "Myanmar junta extends state of emergency, effectively delaying polls". Agence France-Presse. Yangon: France24. 4 February 2023.
  117. "Mass Exodus: Successive Military Regimes in Myanmar Drive Out Millions of People". The Irrawaddy.

References



  • Aung-Thwin, Michael, and Maitrii Aung-Thwin. A history of Myanmar since ancient times: Traditions and transformations (Reaktion Books, 2013).
  • Aung-Thwin, Michael A. (2005). The Mists of Rāmañña: The Legend that was Lower Burma (illustrated ed.). Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 0824828860.
  • Brown, Ian. Burma’s Economy in the Twentieth Century (Cambridge University Press, 2013) 229 pp.
  • Callahan, Mary (2003). Making Enemies: War and State Building in Burma. Ithaca: Cornell University Press.
  • Cameron, Ewan. "The State of Myanmar," History Today (May 2020), 70#4 pp 90–93.
  • Charney, Michael W. (2009). A History of Modern Burma. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-61758-1.
  • Charney, Michael W. (2006). Powerful Learning: Buddhist Literati and the Throne in Burma's Last Dynasty, 1752–1885. Ann Arbor: University of Michigan.
  • Cooler, Richard M. (2002). "The Art and Culture of Burma". Northern Illinois University.
  • Dai, Yingcong (2004). "A Disguised Defeat: The Myanmar Campaign of the Qing Dynasty". Modern Asian Studies. Cambridge University Press. 38: 145–189. doi:10.1017/s0026749x04001040. S2CID 145784397.
  • Fernquest, Jon (Autumn 2005). "Min-gyi-nyo, the Shan Invasions of Ava (1524–27), and the Beginnings of Expansionary Warfare in Toungoo Burma: 1486–1539". SOAS Bulletin of Burma Research. 3 (2). ISSN 1479-8484.
  • Hall, D. G. E. (1960). Burma (3rd ed.). Hutchinson University Library. ISBN 978-1-4067-3503-1.
  • Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
  • Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
  • Hudson, Bob (March 2005), "A Pyu Homeland in the Samon Valley: a new theory of the origins of Myanmar's early urban system" (PDF), Myanmar Historical Commission Golden Jubilee International Conference, archived from the original (PDF) on 26 November 2013
  • Kipgen, Nehginpao. Myanmar: A political history (Oxford University Press, 2016).
  • Kyaw Thet (1962). History of Burma (in Burmese). Yangon: Yangon University Press.
  • Lieberman, Victor B. (2003). Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, volume 1, Integration on the Mainland. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80496-7.
  • Luce, G. H.; et al. (1939). "Burma through the fall of Pagan: an outline, part 1" (PDF). Journal of the Burma Research Society. 29: 264–282.
  • Mahmood, Syed S., et al. "The Rohingya people of Myanmar: health, human rights, and identity." The Lancet 389.10081 (2017): 1841-1850.
  • Moore, Elizabeth H. (2007). Early Landscapes of Myanmar. Bangkok: River Books. ISBN 978-974-9863-31-2.
  • Myint-U, Thant (2001). The Making of Modern Burma. Cambridge University Press. ISBN 0-521-79914-7.
  • Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-16342-6.
  • Phayre, Lt. Gen. Sir Arthur P. (1883). History of Burma (1967 ed.). London: Susil Gupta.
  • Seekins, Donald M. Historical Dictionary of Burma (Myanmar) (Rowman & Littlefield, 2017).
  • Selth, Andrew (2012). Burma (Myanmar) Since the 1988 Uprising: A Select Bibliography. Australia: Griffith University.
  • Smith, Martin John (1991). Burma: insurgency and the politics of ethnicity (Illustrated ed.). Zed Books. ISBN 0-86232-868-3.
  • Steinberg, David I. (2009). Burma/Myanmar: what everyone needs to know. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-539068-1.
  • Wyatt, David K. (2003). Thailand: A Short History (2 ed.). p. 125. ISBN 978-0-300-08475-7.