3300 BCE - 2023
ประวัติศาสตร์ศาสนาฮินดู
ประวัติศาสตร์ศาสนาฮินดูครอบคลุมประเพณีทางศาสนาที่เกี่ยวข้องหลากหลายซึ่งมีถิ่นกำเนิดในอนุทวีปอินเดียประวัติศาสตร์มีความทับซ้อนกันหรือเกิดขึ้นพร้อมกับพัฒนาการของศาสนาในอนุทวีปอินเดียตั้งแต่ยุคเหล็ก โดยประเพณีบางอย่างมีประวัติย้อนกลับไปถึงศาสนายุคก่อนประวัติศาสตร์ เช่น อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุในยุคสำริดจึงได้รับการขนานนามว่าเป็น "ศาสนาที่เก่าแก่ที่สุด" ในโลกนักวิชาการถือว่าศาสนาฮินดูเป็นการสังเคราะห์วัฒนธรรมและประเพณีต่างๆ ของอินเดีย โดยมีรากฐานที่หลากหลายและไม่มีผู้ก่อตั้งคนเดียวการสังเคราะห์ศาสนาฮินดูนี้เกิดขึ้นหลังสมัยพระเวท500–200 ปีก่อนคริสตศักราช และประมาณปี ค.ศ.ส.ศ. 300 ในช่วงเวลาของการกลายเป็นเมืองครั้งที่สอง และยุคคลาสสิกตอนต้นของศาสนาฮินดู เมื่อมีการแต่งมหากาพย์และปุราณะครั้งแรกเจริญรุ่งเรืองในยุคกลาง โดย พระพุทธศาสนา ในอินเดียเสื่อมถอยลงประวัติศาสตร์ของศาสนาฮินดูมักแบ่งออกเป็นช่วงของการพัฒนาช่วงแรกคือช่วงก่อนเวท ซึ่งรวมถึงอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุและศาสนาก่อนประวัติศาสตร์ในท้องถิ่น ซึ่งสิ้นสุดเมื่อประมาณ 1750 ปีก่อนคริสตศักราชช่วงเวลานี้ตามมาทางตอนเหนือของอินเดียด้วยสมัยพระเวท ซึ่งเป็นการเริ่มต้นของศาสนาเวททางประวัติศาสตร์ด้วยการอพยพของชาวอินโด-อารยัน โดยเริ่มต้นที่ไหนสักแห่งระหว่าง 1900 ปีก่อนคริสตศักราช ถึง 1,400 ปีก่อนคริสตศักราชช่วงต่อมาระหว่าง 800 ปีก่อนคริสตศักราช ถึง 200 ปีก่อนคริสตศักราช ถือเป็น "จุดเปลี่ยนระหว่างศาสนาเวทกับศาสนาฮินดู" และเป็นยุคก่อร่างสร้างของศาสนาฮินดู เชน และพุทธศาสนายุคมหากาพย์และช่วงต้นของ Puranic ตั้งแต่ค.ศ.200 ปีก่อนคริสตศักราชถึง 500 คริสตศักราช เป็น "ยุคทอง" ของศาสนาฮินดูคลาสสิก (ประมาณ 320-650 คริสตศักราช) ซึ่งเกิดขึ้นพร้อมกับจักรวรรดิคุปตะในช่วงเวลานี้ ปรัชญาฮินดูทั้ง 6 แขนงได้วิวัฒนาการขึ้น ได้แก่ สัมขยา โยคะ นยายะ ไวศิกะ มิมามสา และเวทันตะนิกายที่นับถือพระเจ้าองค์เดียว เช่น ไศวินิกายและนิกายไวษณพพัฒนาขึ้นในช่วงเวลาเดียวกันนี้ผ่านขบวนการภักติช่วงระหว่างคริสตศักราช 650 ถึง 1100 ถือเป็นช่วงปลายยุคคลาสสิกหรือยุคกลางตอนต้น ซึ่งเป็นช่วงที่ศาสนาฮินดูแบบปูรานิคคลาสสิกได้ก่อตั้งขึ้น และการรวม Advaita Vedanta ที่มีอิทธิพลของ Adi Shankara เข้าด้วยกันศาสนาฮินดูภายใต้การปกครองทั้งของชาวฮินดูและอิสลามตั้งแต่ค.ศ.ระหว่างคริสตศักราช 1200 ถึง 1750 ขบวนการภักติมีความโดดเด่นเพิ่มมากขึ้น ซึ่งยังคงมีอิทธิพลมาจนถึงทุกวันนี้ยุคอาณานิคมเป็นช่วงที่ขบวนการปฏิรูปศาสนาฮินดูเกิดขึ้น โดยส่วนหนึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากขบวนการตะวันตก เช่น ลัทธิหัวแข็งและทฤษฎีฉากกั้นของอินเดียในปี พ.ศ. 2490 เป็นไปตามแนวศาสนา โดยที่สาธารณรัฐอินเดียถือกำเนิดขึ้นโดยส่วนใหญ่เป็นชาวฮินดูในช่วงศตวรรษที่ 20 เนื่องจากชาวอินเดียพลัดถิ่น ชนกลุ่มน้อยชาวฮินดูจึงก่อตัวขึ้นในทุกทวีป โดยมีชุมชนที่ใหญ่ที่สุดในจำนวนที่แน่นอนใน สหรัฐอเมริกา และสหราชอาณาจักร