የፈረንሳይ ታሪክ

በ600 ከዘአበ በፎቅያ የመጡ አዮኒያውያን ግሪኮች የማሳሊያ (የአሁኗ ማርሴይ) ቅኝ ግዛት በሜድትራንያን ባህር ዳርቻ ላይ በመሠረተችው የፈረንሳይ ጥንታዊ ከተማ አድርጓታል።በዚሁ ጊዜ አንዳንድ የሴልቲክ ጎሳዎች አሁን ባለው የፈረንሳይ ግዛት ወደ ምሥራቃዊ ክፍል (ጀርመን የበላይ) ደረሱ ነገር ግን ይህ ወረራ በተቀረው ፈረንሳይ የተስፋፋው በ 5 ኛው እና በ 3 ኛው ክፍለ ዘመን ከክርስቶስ ልደት በፊት ብቻ ነው.

የላ ቴኔ ባህል የአውሮፓ የብረት ዘመን ባህል ነበር።ያደገው እና ​​ያደገው በብረት ዘመን መገባደጃ ላይ ነው (ከ450 ዓክልበ ገደማ ጀምሮ እስከ ሮማውያን ወረራ በ1ኛው ክፍለ ዘመን ከዘአበ ጀምሮ)፣የመጀመሪያውን የብረት ዘመን ሃልስታት ባህል ያለምንም ግልጽ የባህል ዕረፍት በመተካት፣በቅድመ ሮማን ጎል በግሪኮች በሜዲትራኒያን ከፍተኛ ተጽዕኖ ደረሰ። ፣ የኤትሩስካውያን እና የጎላሴካ ባህል ፣ ግን ጥበባዊ ስልታቸው በእነዚያ በሜዲትራኒያን ተጽዕኖዎች ላይ የተመካ አልነበረም።የላቲን ባህል ግዛት አሁን ካለው ፈረንሳይ ፣ ቤልጂየም ፣ ስዊዘርላንድ ፣ ኦስትሪያ ፣ እንግሊዝ ፣ ደቡብ ጀርመን ፣ ቼክ ሪፖብሊክ ፣ የሰሜን ኢጣሊያ እናየመካከለኛው ጣሊያን ክፍሎች ፣ ስሎቬንያ እና ሃንጋሪ እንዲሁም ከኔዘርላንድስ ፣ ስሎቫኪያ ፣ ሰርቢያ፣ ክሮኤሺያ፣ ትራንሲልቫኒያ (ምዕራብ ሮማኒያ) እና ትራንስካርፓቲያ (ምዕራብ ዩክሬን)።የምዕራብ አይቤሪያ ሴልቲቤሪያውያን ባጠቃላይ የኪነጥበብ ዘይቤ ባይሆንም የባሕሉን ብዙ ገጽታዎች አካፍለዋል።በሰሜን በኩል የሰሜን አውሮፓ የወቅቱ የቅድመ-ሮማን የብረት ዘመን፣ የሰሜን ጀርመን የጃስቶርፍ ባህል እና በትንሿ እስያ እስከ ገላትያ (በዛሬዋ ቱርክ) ድረስ ያለውን መንገድ ጨምሮ።በጥንታዊ ጋውል ላይ ያተኮረ፣ ባህሉ በጣም ተስፋፍቶ ነበር፣ እና የተለያዩ የአካባቢ ልዩነቶችን ያጠቃልላል።ብዙውን ጊዜ ከቀደምት እና ከአጎራባች ባህሎች የሚለየው በዋናነት በላ ቴኔ የሴልቲክ አርት ዘይቤ ነው ፣ በተለይም በብረታ ብረት ስራዎች ላይ በመጠምዘዝ በሚታወቀው የሴልቲክ ጥበብ።በስዊዘርላንድ በኒውቸቴል ሐይቅ በስተሰሜን በሚገኘው የላ ቴኔ ዓይነት ስም የተሰየመ ሲሆን በሺህ የሚቆጠሩ ነገሮች በሐይቁ ውስጥ በተቀመጡበት በ1857 የውሀው መጠን ከቀነሰ በኋላ እንደ ተገኘ ነው። የቃል አርኪኦሎጂስቶች ለጥንታዊው ሴልቶች ባህል እና ጥበብ ለኋለኛው ጊዜ ይጠቀማሉ ፣ ይህ ቃል በሕዝብ ግንዛቤ ውስጥ በጥብቅ የተቀረፀ ፣ ግን ለታሪክ ተመራማሪዎች እና አርኪኦሎጂስቶች ብዙ ችግሮችን ያሳያል።

በ 2 ኛው ክፍለ ዘመን ዓክልበ. ሜዲትራኒያን ጋውል ሰፊ የከተማ ጨርቅ ነበረው እና የበለፀገ ነበር።አርኪኦሎጂስቶች በሰሜናዊ ጎል ውስጥ የሚገኙትን ከተሞች ያውቃሉ የቢቱሪጂያን ዋና ከተማ አቫሪኩም (ቦርጅስ)፣ ሴናቡም (ኦርሌንስ)፣ አውትሪኩም (ቻርተር) እና በአውተን አቅራቢያ የሚገኘውን የቢብራክቴ ቁፋሮ ቦታ በሳኦኔ-ኤት-ሎየር፣ ከበርካታ ኮረብታ ምሽግ (ወይም) ጋር። oppida) በጦርነት ጊዜ ጥቅም ላይ ይውላል.የሜዲትራኒያን ጋውል ብልጽግና ሮም በማሲሊያ ነዋሪዎች ለእርዳታ እንድትሰጥ አበረታቷታል፣ እራሳቸው በሊጉሬስ እና ጋውልስ ጥምር ጥቃት ውስጥ ወድቀዋል።ሮማውያን በ154 ከዘአበ በጎል እና በ125 ዓ.ዓ.በመጀመሪያ መጥተው ሄዱ፥ በሁለተኛውም ቆዩ።በ122 ዓ.ዓ ዶሚቲየስ አሄኖባርቡስ አሎብሮጅስ (የሳሉቪይ አጋሮች) ድል ማድረግ ችሏል፣ በሚቀጥለው ዓመት ደግሞ ኩዊንተስ ፋቢየስ ማክሲሞስ ለአሎብሮጅስ እርዳታ የመጣውን በንጉሣቸው ቢቱዩተስ የሚመራውን የአርቬኒ ጦር “አጠፋ።ሮም ማሲሊያ መሬቷን እንድትይዝ ፈቅዳለች፣ ነገር ግን ወደ ግዛቷ የተሸነፉትን ነገዶች መሬቶች ጨመረች።በእነዚህ ወረራዎች የተነሳ ሮም አሁን ከፒሬኒስ እስከ ታችኛው የሮን ወንዝ እና በምስራቅ ከሮን ሸለቆ እስከ ጄኔቫ ሀይቅ ድረስ ያለውን ቦታ ተቆጣጠረች።በ121 ከዘአበ ሮማውያን ፕሮቪንሺያ (በኋላ ጋሊያ ናርቦኔሲስ የተባለችውን) የሜዲትራኒያን አካባቢ ድል አድርገው ነበር።ይህ ድል የጋሊሽ አርቬርኒ ህዝቦችን ከፍ ከፍ አደረገው።

የጋሊክ ጦርነቶች የተካሄዱት በ58 ከዘአበ እስከ 50 ዓ.ዓ. መካከል በሮማው ጄኔራል ጁሊየስ ቄሳር በጋውል ሕዝቦች (የአሁኗ ፈረንሳይ፣ ቤልጂየም፣ ከጀርመን እና ከዩናይትድ ኪንግደም ክፍሎች ጋር) ላይ ነው።ጋሊክ፣ ጀርመናዊ እና ብሪቲሽ ጎሳዎች የትውልድ አገራቸውን ከሮማውያን ኃይለኛ ዘመቻ ለመከላከል ተዋግተዋል።ጦርነቶቹ የተጠናቀቁት በ52 ከዘአበ በተደረገው ወሳኝ የአሌሲያ ጦርነት ሲሆን ፍፁም የሆነ የሮማውያን ድል የሮማን ሪፐብሊክን በመላው ጋውል እንዲስፋፋ አድርጓል።ምንም እንኳን የጋሊሽ ጦር እንደ ሮማውያን ጠንካራ ቢሆንም የጋሊሽ ጎሳዎች ውስጣዊ ክፍፍል ለቄሳር ድልን አቀለለው።የጋሊክ አለቃ ቬርሲሴቶሪክስ ጋውልስን በአንድ ባነር አንድ ለማድረግ ያደረጉት ሙከራ በጣም ዘግይቷል።ቄሳር ወረራውን አስቀድሞ መከላከል እና መከላከል እንደሆነ አድርጎ ገልፆ ነበር ነገርግን የታሪክ ተመራማሪዎች ጦርነቶችን የተዋጋው በዋነኝነት የፖለቲካ ስራውን ለማሳደግ እና እዳውን ለመክፈል እንደሆነ ይስማማሉ።ያም ሆኖ ጋውል ለሮማውያን ወታደራዊ ጠቀሜታ ነበረው።በአካባቢው ያሉ ተወላጆች፣ ጋሊክ እና ጀርመናዊ፣ ሮምን ብዙ ጊዜ አጠቁ።ጋውልን ድል ያደረገችው ሮም የራይን ወንዝ የተፈጥሮ ድንበር እንድትጠብቅ አስችሎታል።ጦርነቶቹ የጀመሩት በ58 ዓ.ዓ. በሄልቬቲ ፍልሰት ምክንያት ግጭት ሲሆን ይህም በአጎራባች ጎሳዎች እና በጀርመናዊው ሱቢ ነበር።

ጋውል በተለያዩ ግዛቶች ተከፍሎ ነበር።ሮማውያን የአካባቢ ማንነቶች ለሮማውያን ቁጥጥር ስጋት እንዳይሆኑ ህዝቡን አፈናቅለዋል።ስለዚህ፣ ብዙ ኬልቶች በአኩታኒያ ተፈናቅለዋል ወይም በባርነት ተገዝተው ከጎል ተወጡ።በጎል ውስጥ በሮማን ኢምፓየር ስር ጠንካራ የባህል ዝግመተ ለውጥ ነበር፣ በጣም ግልፅ የሆነው የጋሊሽ ቋንቋ በቩልጋር ላቲን መተካቱ ነው።በጋሊሽ እና በላቲን ቋንቋዎች መካከል ያለው መመሳሰል ሽግግሩን እንደደገፈ ተነግሯል።ጋውል ለዘመናት በሮማውያን ቁጥጥር ስር ቆይቷል እናም የሴልቲክ ባህል ቀስ በቀስ በጋሎ-ሮማን ባህል ተተካ።ጋውል ከግዛቱ ጋር በጊዜ ሂደት የተዋሃዱ ሆኑ።ለምሳሌ፣ ጄኔራሎቹ ማርከስ አንቶኒየስ ፕሪምስ እና ግናይየስ ጁሊየስ አግሪኮላ የተወለዱት በጎል ሲሆን እንደ ንጉሠ ነገሥቱ ክላውዴዎስ እና ካራካላ ነበሩ።ንጉሠ ነገሥት አንቶኒኑስ ፒዮስም የመጣው ከጋሊሽ ቤተሰብ ነው።እ.ኤ.አ.በዚህ ጊዜ የጀርመን ጎሳዎች፣ ፍራንኮች እና አላማኒ ወደ ጋውል ገቡ።የጋሊክ ኢምፓየር በ274 በንጉሠ ነገሥት ኦሬሊያን በቻሎንስ ድል አብቅቷል።የሴልቶች ፍልሰት በ 4 ኛው ክፍለ ዘመን በአርሞሪካ ታየ.እነሱም በአፈ ታሪክ ንጉስ ኮናን ሜሪዶክ ተመርተው ከብሪታንያ መጡ።ወደ ብሬተን፣ ኮርኒሽ እና ዌልሽ ቋንቋዎች የተለወጠውን አሁን የጠፋውን የእንግሊዝ ቋንቋ ይናገሩ ነበር።በ 418 የአኩቲኒያ ግዛት በቫንዳላዎች ላይ ድጋፍ ለመስጠት ለጎቶች ተሰጥቷል.እነዚሁ ጎቶች ሮምን በ410 አሰናብተው ዋና ከተማውን በቱሉዝ አቋቋሙ።የሮማ ኢምፓየር ለአረመኔዎቹ ወረራዎች ሁሉ ምላሽ ለመስጠት ተቸግሯል፣ እናም ፍላቪየስ አቲየስ አንዳንድ የሮማውያንን ቁጥጥር ለማድረግ እነዚህን ጎሳዎች እርስ በእርስ መተላለቅ ነበረበት።መጀመሪያ ሁንስን በቡርጋንዳውያን ላይ ተጠቀመባቸው፣ እና እነዚህ ቅጥረኞች ዎርሞችን አወደሙ፣ ንጉስ ጉንተርን ገደሉ፣ እና ቡርጋንዲውያንን ወደ ምዕራብ ገፉ።በ443 በሉግዱኑም አቅራቢያ ቡርጋንዳውያን በኤቲየስ ሰፈሩ።በአቲላ የተዋሃዱት ሁንስ የበለጠ ስጋት ፈጠሩ እና አቲየስ ቪሲጎቶችን በሁኖች ላይ ተጠቀመባቸው።ግጭቱ በ 451 ሮማውያን እና ጎቶች አቲላን ድል ባደረጉበት በቻሎንስ ጦርነት ላይ ተጠናቀቀ።የሮማ ኢምፓየር ሊፈርስ ተቃርቦ ነበር።አኳታኒያ በእርግጠኝነት የደቡባዊ ጎልን ጉልህ ክፍል እና አብዛኛው የአይቤሪያን ባሕረ ገብ መሬት የሚቆጣጠረው ለቪሲጎቶች ተጥሏል።ቡርጋንዳውያን የራሳቸው መንግሥት ይገባኛል ብለዋል፣ እና ሰሜናዊው ጎል ለፍራንካውያን የተተወ ነበር።ከጀርመን ህዝቦች በተጨማሪ ቫስኮኖች ከፒሬኒስ ወደ ዋስኮኒያ ገቡ እና ብሬቶኖች በአርሞሪካ ውስጥ ሶስት ግዛቶችን ፈጠሩ-ዶምኖኒያ ፣ ኮርኖዋይል እና ብሮሬክ።

የጋሊክ ኢምፓየር ወይም የጋሊክ የሮማ ኢምፓየር በዘመናዊ የታሪክ አጻጻፍ ውስጥ ጥቅም ላይ የሚውሉ ስሞች ናቸው ከ 260 እስከ 274 ከ 260 እስከ 274 ድረስ የተለየ ግዛት ሆኖ ያገለገለው የሮማን ግዛት ተገንጥሎ ለነበረው ክፍል ። የመነጨው በሦስተኛው ክፍለ ዘመን ቀውስ ወቅት ፣ የሮማውያን ተከታታይ በነበረበት ጊዜ ነው። የጦር መሪዎች እና መኳንንት እራሳቸውን ንጉሠ ነገሥት አውጀው እና ጣሊያንን ለመውረር ወይም ማዕከላዊውን የሮማውያን አስተዳደር መሳሪያ ሳይወስዱ ጋውልን እና አጎራባች ግዛቶችን ተቆጣጠሩ። የጋሊክ ኢምፓየር የተመሰረተው በ260 በአረመኔያዊ ወረራ እና በሮም ውስጥ በነበረው አለመረጋጋት በፖስትሙስ ሲሆን እና በከፍታው ላይ የጀርመን ግዛቶችን፣ ጋውልን፣ ብሪታኒያን እና (ለተወሰነ ጊዜ) ሂስፓኒያን ያጠቃልላል።እ.ኤ.አ. በ 269 ከፖስትሙስ ግድያ በኋላ ብዙ ግዛቷን አጥቷል ፣ ግን በብዙ ንጉሠ ነገሥት እና ቀማኞች ቀጥሏል።በ274 ከቻሎንስ ጦርነት በኋላ በሮማው ንጉሠ ነገሥት ኦሬሊያን ተወሰደ።

አሁን ዌልስ የምትባለው ብሪታንያ እና የታላቋ ብሪታንያ ደቡብ-ምዕራብ ባሕረ ገብ መሬት ወደ አርሞሪካ መሰደድ ጀመሩ።ከእንዲህ ዓይነቱ ማቋቋሚያ በስተጀርባ ያለው ታሪክ ግልጽ አይደለም፣ ነገር ግን የመካከለኛው ዘመን ብሬተን፣ አንጄቪን እና ዌልሽ ምንጮች ኮናን ሜሪዶክ ከሚባል ሰው ጋር ያገናኙታል።ኮናን ወደ አርሞሪካ የመጣው በሮማው ዘራፊ ማግኑስ ማክሲሞስ ትእዛዝ እንደሆነ የዌልስ የሥነ ጽሑፍ ምንጮች ያስረዳሉ።ይህ ዘገባ በማግኑስ ትእዛዝ በኮናን ከታችኛው ብሪታኒ ከተባረረው የሮማን ወታደር የዘር ግንድ መሆኑን በሚናገረው የAnjou ቆጠራዎች የተደገፈ ነው።የዚህ ታሪክ እውነት ምንም ይሁን ምን ብራይቶኒክ (የብሪቲሽ ሴልቲክ) ሰፈር ምናልባት በእንግሊዝ አንግሎ ሳክሰን በ5ኛው እና በ6ኛው መቶ ክፍለ ዘመን በእንግሊዝ ወረራ ወቅት ጨምሯል።እንደ ሌዮን ፍሉሪዮት ያሉ ምሁራን ከብሪታንያ የሁለት ሞገድ የፍልሰት ሞዴል ጠቁመዋል ይህም ራሱን የቻለ የብሬቶን ህዝብ መፈጠሩን እና የብራይቶኒክ ብሬቶን ቋንቋን በአርሞሪካ ውስጥ የበላይ አድርጎታል።ትናንሽ መንግሥቶቻቸው አሁን የሚታወቁት ከነሱ በኋላ በነበሩት አውራጃዎች ስም ነው-ዶምኖኔ (ዴቨን)፣ ኮርኖዋይል (ኮርንዋል)፣ ሌዮን (ኬርሊዮን)፣ነገር ግን እነዚህ በብሬተን እና በላቲን ያሉ ስሞች በአብዛኛዎቹ ጉዳዮች ከብሪቲሽ የትውልድ አገራቸው ጋር ተመሳሳይ ናቸው።(በብሪተን እና በፈረንሣይኛ ግን ግዌኔድ ወይም ቫኔታይስ የአገሬው ተወላጁ ቬኔቲ የሚለውን ስም ቀጥለዋል።) ምንም እንኳን ዝርዝሩ ግራ የተጋባ ቢሆንም፣ እነዚህ ቅኝ ግዛቶች ተዛማጅ እና የተጋቡ ሥርወ መንግሥት ያቀፉ ሲሆን ይህም እንደገና ከመከፋፈላቸው በፊት (በ7ኛው መቶ ክፍለ ዘመን እንደ ነበረው ቅዱስ ጁዲካኤል) በተደጋጋሚ አንድ ሆነዋል። በሴልቲክ ውርስ ልምዶች መሠረት.

የቡርጋንዳውያን፣ የጀርመን ጎሳ፣ በ3ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ከክርስቶስ ልደት በኋላ ከቦርንሆልም ወደ ቪስቱላ ተፋሰስ እንደፈለሱ ይታመናል፣ የመጀመሪያው ንጉሣቸው ጂጁኪ (ጊቢካ)፣ በ 4 ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ ራይን በስተምስራቅ ብቅ አለ።በ406 ዓ.ም ከሌሎች ጎሳዎች ጋር በመሆን ሮማን ጋውልን ወረሩ እና በኋላ በጀርመንያ ሴኩንዳ እንደ ፎደራቲ ሰፈሩ።በ411 ዓ.ም በንጉሥ ጉንተር መሪነት ግዛታቸውን በሮማን ጎል አስፋፉ።ሁኔታቸው ቢሆንም፣ ወረራቸው በ436 የሮማውያንን ወረራ አስከትሏል፣ በሽንፈታቸው እና በጉንተር በ437 በሃን ቅጥረኞች ተገድለዋል።ጉንደሪች ጉንተርን ተክቶ ቡርጉንዲውያንን እየመራ በዛሬዋ ሰሜናዊ ምስራቅ ፈረንሳይ እና ምዕራብ ስዊዘርላንድ በ443 አካባቢ እንዲሰፍሩ አድርጓል። ከቪሲጎቶች እና ጥምረቶች ጋር በተለይም ከሮማውያን ጄኔራል ኤቲየስ ጋር በ451 የሁንስ ግጭት ይህ ወቅት ነበር።በ 473 የጉንደሪክ ሞት በልጆቹ መካከል መንግሥቱን እንዲከፋፈል ምክንያት ሆኗል ፣ ጉንዶባድ የመንግሥቱን መስፋፋቶች በማረጋገጥ እና ሌክስ ቡርጉንዲኖምን በማዘጋጀት ታዋቂ ሆነ።በ476 የምዕራቡ የሮማ ኢምፓየር ውድቀት የቡርጋንዳውያንን አላስቆመውም፤ ንጉስ ጉንዶባድ ከፍራንካውያን ንጉስ ክሎቪስ አንደኛ ጋር ተባብሮ ነበር። ሆኖም የግዛቱ ውድቀት የጀመረው በውስጥ ውዝግብ እና በውጫዊ ጫናዎች በተለይም በፍራንካውያን ነበር።ጉንዶባድ ወንድሙን መግደሉ እና ከሜሮቪንያውያን ጋር የተፈጠረው የጋብቻ ጥምረት ተከታታይ ግጭቶችን አስከትሏል፣ መጨረሻውም በ532 በኦቱን ጦርነት በቡርገንዲያን ሽንፈት እና በ 534 ወደ ፍራንካውያን ግዛት መቀላቀላቸው።

ፍራንሢያ፣ የፍራንካውያን መንግሥት ተብሎም የሚጠራው፣ በምዕራብ አውሮፓ ከሮማውያን በኋላ ትልቁ የባርበሪያ መንግሥት ነበር።በኋለኛው አንቲኩቲስ እና በመካከለኛው ዘመን መጀመሪያ ላይ በፍራንካውያን ይገዛ ነበር።እ.ኤ.አ. በ 843 ከቨርዱን ስምምነት በኋላ ምዕራብ ፍራንሲያ የፈረንሳይ ቀዳሚ ሆነች ፣ እና ምስራቅ ፍራንሢያ የጀርመን ሆነች።ፍራንሢያ በ843 ከመከፋፈሉ በፊት በስደት ዘመን ከነበሩት የመጨረሻዎቹ የጀርመን መንግሥታት መካከል ነበረች።በቀድሞው ምዕራባዊ የሮማ ግዛት ውስጥ ያሉት ዋና የፍራንካውያን ግዛቶች በሰሜን ከሚገኙት ራይን እና ማአስ ወንዞች አጠገብ ነበሩ።ትንንሽ መንግሥታት በደቡቡ ካሉት የጋሎ-ሮማውያን ተቋማት ጋር መስተጋብር ከፈጠሩ በኋላ፣ አንድ የሚያደርጋቸው አንድ መንግሥት በ 1 ክሎቪስ ተመሠረተ በ 496 የፍራንካውያን ንጉሥ ዘውድ ተጭኖ ነበር። Carolingian ሥርወ መንግሥት.በፔፒን ሄርስታል፣ ቻርለስ ማርቴል፣ ፔፒን ዘ ሾርት፣ ሻርለማኝ እና ሉዊስ ፒዩስ-አባት፣ ልጅ፣ የልጅ ልጅ፣ የልጅ ልጅ እና የልጅ ልጅ ልጅ-የፍራንካውያን ግዛት ታላቅ መስፋፋት ከሞላ ጎደል ተከታታይ ዘመቻዎች ስር ነበር። በ 9 ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ, እና በዚህ ነጥብ የ Carolingian ኢምፓየር የሚል ስያሜ ተሰጥቶታል.በሜሮቪንግያን እና በካሮሊንግያን ስርወ-መንግስት የፍራንካውያን ግዛት አንድ ትልቅ የመንግስት ፖሊሲ ወደ ብዙ ትናንሽ መንግስታት የተከፋፈለ ፣ ብዙ ጊዜ በብቃት ገለልተኛ ነበር።የንዑስ ኪንግደም ጂኦግራፊ እና ቁጥር በጊዜ ሂደት የተለያየ ቢሆንም በምስራቃዊ እና ምዕራባዊ ጎራዎች መካከል ያለው መሠረታዊ ክፍፍል ቀጥሏል።የምስራቃዊው መንግሥት መጀመሪያ አውስትራሊያ ተብሎ ይጠራ ነበር፣ ራይን እና ሜውዝ ላይ ያተኮረ እና በምስራቅ ወደ መካከለኛው አውሮፓ እየሰፋ ነበር።እ.ኤ.አ. በ 843 የቨርዱን ስምምነትን ተከትሎ የፍራንካውያን ግዛት በሦስት የተለያዩ ግዛቶች ተከፍሏል-ምዕራብ ፍራንሢያ፣ መካከለኛው ፍራንሢያ እና ምስራቅ ፍራንሢያ።እ.ኤ.አ. በ 870 መካከለኛው ፍራንሲያ እንደገና ተከፋፈለች ፣ አብዛኛው ግዛቷ በምእራብ እና በምስራቅ ፍራንሢያ ተከፍሏል ፣ ስለሆነም የወደፊቱን የፈረንሳይ መንግሥት እና የቅዱስ ሮማን ኢምፓየር ኒዩክሊዮኖችን ይመሰርታል ፣ ምዕራብ ፍራንሢያ (ፈረንሳይ) በመጨረሻ ግዛቱን እንደያዘች ይዛለች። ኮሮኒም

የክሎዲዮ ተተኪዎች ግልጽ ያልሆኑ ሰዎች ናቸው፣ ነገር ግን እርግጠኛ መሆን የሚቻለው 1ኛ ቻይደርሪክ፣ ምናልባትም የልጅ ልጁ፣ የሳሊያን ግዛት ከቱርናይ የሮማውያን መመኪያ ሆኖ መግዛቱ ነው።ቻይልደሪክ ፍራንካውያንን ለልጁ ክሎቪስ ውርስ ለመስጠት በታሪክ ውስጥ በጣም አስፈላጊ ነው፣ እሱም በሌሎች የፍራንካውያን ነገዶች ላይ ሥልጣኑን ለማራዘም እና ግዛታቸውን በደቡብ እና በምዕራብ ወደ ጋውል ለማስፋፋት ጥረት አድርጓል።ክሎቪስ ክርስትናን ተቀብሎ ከኃይለኛዋ ቤተ ክርስቲያንና ከጋሎ-ሮማውያን ተገዢዎቹ ጋር ጥሩ ግንኙነት ነበረው።በሠላሳ ዓመት የግዛት ዘመን (481-511) ክሎቪስ ሮማዊውን ጄኔራል ሲያግሪየስን አሸንፎ የሶይሶንስን መንግሥት አሸንፎ፣ አለማኒን (የጦልቢያክ ጦርነት፣ 496) አሸንፎ በእነርሱ ላይ የፍራንካውያን የበላይነትን አቋቋመ።ክሎቪስ ቪሲጎቶች (የቮይሌ ጦርነት 507) አሸንፎ ከፒሬኒስ በስተሰሜን ያሉትን ግዛቶቻቸው ሴፕቲማኒያን አድኖ አሸንፎ ብሬቶንን (እንደ ጎርጎሪ ኦፍ ቱርስ) አሸንፎ የፍራንሢያ ቫሳሎች አደረጋቸው።አብዛኞቹን ወይም ሁሉንም አጎራባች የፍራንካውያን ነገዶችን በራይን ወንዝ ላይ አሸንፎ ወደ መንግስቱ አካቷቸዋል።እንዲሁም በጎል ላይ የተበተኑትን የተለያዩ የሮማውያን ወታደራዊ ሰፈሮችን (laeti) አካትቷል፡ የቤሲን ሳክሰኖች፣ የብሪታንያውያን እና የአርሞሪካ እና የሎየር ሸለቆ አላንስ ወይም የፖይቱ ታኢፋልስ ጥቂቶቹን ለመጥቀስ።በህይወቱ መገባደጃ ላይ ክሎቪስ የጎቲክን የሴፕቲማኒያ ግዛት እና በደቡብ ምስራቅ የሚገኘውን የቡርጎዲያን ግዛት ከማዳን ሁሉንም ጋውልን ገዛ።ሜሮቪንግያውያን በዘር የሚተላለፍ ንጉሣዊ አገዛዝ ነበሩ።የፍራንካውያን ነገሥታት ከፊል ውርስ ልማድ ጋር ተጣብቀዋል፡ መሬቶቻቸውን ከልጆቻቸው ጋር ይካፈሉ።ብዙ የሜሮቪንግያን ነገሥታት ሲገዙ እንኳን፣ መንግሥቱ - እንደ መጨረሻው የሮማ ግዛት ሳይሆን - እንደ አንድ ግዛት የተፀነሰው በብዙ ነገሥታት በአንድነት የሚተዳደር ነው እና የሁኔታዎች ለውጥ መላው ግዛት በአንድ ንጉሥ ሥር እንዲዋሃድ ሊያደርግ ይችላል።የሜሮቪንጊን ነገሥታት በመለኮታዊ መብት ይገዙ የነበረ ሲሆን ንግሥናቸውም በየቀኑ በረጃጅም ጸጉራቸው እና በመጀመሪያ በአድናቆት ይገለጽ ነበር ይህም በጥንታዊው ጀርመናዊ በአንድ ጉባኤ ላይ የጦር መሪን በመምረጥ ንጉሱን በጋሻ በማንሳት ነበር ። የጦረኞች.

በ673 ክሎታር ሳልሳዊ ሞተ እና አንዳንድ የኒውስትሪያን እና የቡርጋንዲ መኳንንት ቻይልደሪክን የሙሉው ግዛት ንጉስ እንዲሆን ጋበዙት ነገር ግን ብዙም ሳይቆይ አንዳንድ የኒውስትሪያን መኳንንትን አበሳጨው እና ተገደለ (675)።የቴውዴሪክ III የግዛት ዘመን የሜሮቪንጊን ሥርወ መንግሥት ኃይል ማብቃቱን ለማረጋገጥ ነበር።ቴውዴሪክ ሳልሳዊ ወንድሙን ክሎተርን ሳልሳዊ በኒውስትሪያ በ673 ተተካ፣ ነገር ግን የአውስትራሊያው ቺልደርሪክ 2ኛ ብዙም ሳይቆይ አፈናቀለው - በ675 እስኪሞት ድረስ፣ እና ቴውዴሪክ ሳልሳዊ ዙፋኑን ያዘ።ዳጎበርት 2ኛ በ679 ሲሞት ቴውዴሪክ አውስትራሊያን ተቀብሎ የፍራንካውያን ግዛት ሁሉ ንጉሥ ሆነ።በትክክል ኒዩስትሪያን ከከንቲባው ከበርቻር ጋር ተባበረ ​​እና ዳጎበርት 2ኛን የሲጀበርት 3ኛ ልጅን በግዛታቸው ላይ የጫነውን አውስትራሊያዊ ላይ ጦርነት ፈጠረ።እ.ኤ.አ. በ 687 በፔፒን ኦቭ ሄርስታል ፣ የአውስትራሊያ አርኑልፍንግ ከንቲባ እና በዚያ ግዛት ውስጥ ባለው እውነተኛ ኃይል ፣ በ Tertry ጦርነት እና ፒፔን እንደ ብቸኛ ከንቲባ እና ዱክስ እና ልዑል ፍራንኮረም እንዲቀበሉ ተገድደዋል ። "፣ የሚያመለክተው ርዕስ፣ ለሊበር ሂስቶሪያ ፍራንኮረም ደራሲ፣ የፔፒን "ግዛት" መጀመሪያ።ከዚያ በኋላ የሜሮቪንያ ንጉሠ ነገሥት በሕይወታችን መዛግብት ውስጥ፣ ምንም ዓይነት ምሳሌያዊ ያልሆነ እና በራስ ፈቃድ የተደረጉ እንቅስቃሴዎችን አልፎ አልፎ ብቻ አሳይተዋል።እ.ኤ.አ. በ670ዎቹ እና 680ዎቹ ግራ መጋባት ውስጥ በነበረበት ወቅት፣ በፍሪሲያውያን ላይ የፍራንካውያን ሱዜራይንቲ እንደገና ለማረጋገጥ ተሞክሯል፣ ነገር ግን ምንም ውጤት አላስገኘም።በ689 ግን ፔፒን በምእራብ ፍሪሲያ (ፍሪሲያ ሲቲሪየር) የማሸነፍ ዘመቻ ከፍቶ የፍሪሲያን ንጉስ ራድቦድን በዶሬስታድ አቅራቢያ አሸንፎ ነበር ፣ይህንንም አስፈላጊ የንግድ ማእከል።በሼልድ እና በቪሊ መካከል ያለው መሬት በሙሉ ወደ ፍራንሢያ ተካቷል።ከዚያም በ690 አካባቢ ፔፒን ማዕከላዊ ፍሪሲያ ላይ ጥቃት ሰነዘረ እና ዩትሬክትን ወሰደ።እ.ኤ.አ. በ 695 ፔፒን የዩትሬክትን ሊቀ ጳጳስ መሠረት እና በዊሊብሮርድ ስር የፍሪሲያውያን መለወጥ መጀመርን እንኳን ስፖንሰር ማድረግ ይችላል።ሆኖም፣ ምስራቃዊ ፍሪሲያ (ፍሪሲያ ኡልቴሪየር) ከፍራንካውያን ሱዘራይንቲ ውጭ ቆየ።በፍሪሲያውያን ላይ ታላቅ ስኬቶችን በማስመዝገብ፣ፔፒን ወደ አለማኒ ዞረ።እ.ኤ.አ. በ 709 የሟቹ ጎትፍሪድ ወጣት ልጆች በዱካል ዙፋን ላይ እንዲተኩ ለማስገደድ በማሰብ የኦርቴናው መስፍን በሆነው በቪሌሃሪ ላይ ጦርነት ከፍቷል ።ይህ የውጭ ጣልቃ ገብነት በ 712 ሌላ ጦርነት አስከትሏል እና አልማኒዎች ለጊዜው ወደ ፍራንካውያን ጎራ ተመልሰዋል.ነገር ግን፣ በደቡብ ጎል፣ በአርኑልፊንግ ተፅዕኖ ስር ባልነበረው፣ ክልሎቹ ከንጉሣዊው ቤተ መንግሥት እንደ ሳቫሪክ ኦፍ አውሴሬ፣ አንቴኖር ኦቭ ፕሮቨንስ እና ኦዶ ኦፍ አኲታይን ባሉ መሪዎች እየወጡ ነበር።የክሎቪስ አራተኛ እና ቻይልድበርት III የግዛት ዘመን ከ691 እስከ 711 የሮይስ ፋይንያንት ምልክቶች ሁሉም ምልክቶች አሉት፣ ምንም እንኳን ቻይልድበርት ጌቶቹ በሆኑት አርኑልፊንግስ ፍላጎት ላይ ንጉሣዊ ፍርድ እየሰጠ ቢሆንም።

የ Carolingian ሥርወ መንግሥት በ7ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ከክርስቶስ ልደት በኋላ የአርኑልፍንግ እና የፒፒኒድ ጎሳዎች ዘር በሆነው ከንቲባ ቻርለስ ማርቴል የተሰየመ የፍራንካውያን ክቡር ቤተሰብ ነው።ሥርወ መንግሥቱ በ8ኛው ክፍለ ዘመን ሥልጣኑን አጠናከረ፣ በመጨረሻም የቤተ መንግሥቱን ከንቲባ እና የዱክስ እና የፍራንኮረም ከንቲባ ቢሮዎችን በዘር የሚተላለፍ፣ እና የፍራንካውያን ገዥዎች ከሜሮቪንግያን ዙፋን ጀርባ እንደ እውነተኛ ኃያላን ሆነ።እ.ኤ.አ. በ 751 ጀርመናዊ ፍራንካውያንን ይገዛ የነበረው የሜሮቪንጊን ሥርወ መንግሥት በፓፓሲ እና በመኳንንት ፈቃድ ተወገደ እና የማርቴል ልጅ ፔፒን ሾርት የፍራንካውያን ንጉሥ ዘውድ ተቀበለ።በ 800 የካሮሊንያን ሥርወ መንግሥት ከፍተኛ ደረጃ ላይ የደረሰው ሻርለማኝን ዘውድ በመጨረስ ከሦስት መቶ ዓመታት በላይ በምዕራቡ ዓለም የመጀመሪያው የሮማውያን ንጉሠ ነገሥት ነበር።እ.ኤ.አ. በ 814 የእሱ ሞት የካሮሊንግያን ኢምፓየር መበታተን እና ማሽቆልቆልን የጀመረው በመጨረሻ ወደ ፈረንሣይ መንግሥት እና ወደ ቅድስት የሮማ ኢምፓየር ለውጥ ያመራል።

የመካከለኛው ዘመን የፈረንሳይ ታሪክ የሚጀምረው በ 987 ሬምስ ውስጥ በተጠራው ስብሰባ ሂው ኬፕት (940-996) ምርጫ ነው ። ካፔት ቀደም ሲል "የፍራንኮች መስፍን" ነበር እና ከዚያም "የፍራንኮች ንጉስ" (ሬክስ ፍራንኮረም) ሆነ።የሂው መሬቶችከፓሪስ ተፋሰስ ባሻገር ትንሽ ተዘርግተዋል;የእሱ የፖለቲካ ጠቀሜታ እሱን ከመረጡት ኃያላን ባሮኖች ጋር ይመዝን ነበር።ብዙዎቹ የንጉሱ ቫሳሎች (ለረዥም ጊዜ የእንግሊዝ ነገሥታትን ያካተቱ) ከገዛ ግዛቱ በጣም የሚበልጡ ግዛቶችን ይገዙ ነበር።በጋልስ፣ ብሬተንስ፣ ዴንማርክ፣ አኩዋታኒያውያን፣ ጎጥስ፣ ስፓኒሽ እና ጋስኮንስ ንጉስ ለመሆን ተመዘገበ።አዲሱ ሥርወ መንግሥት ከመካከለኛው ሴይን እና ከአጎራባች ክልሎች ትንሽ ከፍ ያለ ቦታን ይቆጣጠር የነበረ ሲሆን እንደ 10ኛው እና 11ኛው ክፍለ ዘመን የብሎይስ ቆጠራ ያሉ ኃያላን የግዛት ጌቶች በጋብቻ እና ከታናናሾቹ መኳንንት ጋር በመሆን ለጥበቃ ሲባል የራሳቸውን ትልቅ ጎራ አከማችተዋል። እና ድጋፍ.የሂዩ ልጅ - ሮበርት ዘ ፒዩስ - ከኬፕት መጥፋት በፊት የፍራንካውያን ንጉስ ዘውድ ተጭኗል።ሂዩ ካፔት የእሱን ርስት ለመጠበቅ ወሰነ።ሮበርት II፣ የፍራንካውያን ንጉሥ ሆኖ፣ በ1023 ከቅዱስ ሮማዊው ንጉሠ ነገሥት ሄንሪ 2ኛ ጋር በድንበር ላይ ተገናኘ።የኬፕቲያን እና የኦቶኒያን ግንኙነት አዲስ ደረጃ በማዘጋጀት በእያንዳንዳቸው ግዛት ላይ ሁሉንም የይገባኛል ጥያቄዎች ለማቆም ተስማምተዋል።ምንም እንኳን ንጉስ በስልጣን ላይ ደካማ ቢሆንም የሮበርት 2ኛ ጥረት ብዙ ነበር።የእሱ የተረፉት ቻርተሮች ልክ እንደ አባቱ ፈረንሳይን ለመግዛት በቤተክርስቲያን ላይ በእጅጉ ይተማመን ነበር።ምንም እንኳን ከእመቤት ጋር ይኖር ነበር - የቡርገንዲ በርታ - እና በዚህ ምክንያት ተወግዷል, እሱ ለመነኮሳት የአምልኮ ምሳሌ ተደርጎ ይወሰድ ነበር (ስለዚህ ቅፅል ስሙ ሮበርት ዘ ፒዩስ)።የሮበርት II የግዛት ዘመን በጣም አስፈላጊ ነበር ምክንያቱም የእግዚአብሔር ሰላም እና እርቅ (ከ989 ጀምሮ) እና የክሉኒያክ ሪፎርሞችን ያካተተ ነበር።ሮበርት II ልጁን - ሂው ማግነስን - በ 10 አመቱ የፍራንካውያን ንጉስ አድርጎ ዘውድ ሾመው ተተኪነቱን ለማረጋገጥ ሂዩ ማግነስ ግን በአባቱ ላይ በማመፅ በ 1025 ሞተ።ቀጣዩ የፍራንካውያን ንጉስ የሮበርት 2ኛ ተከታይ ልጅ ሄንሪ 1 (1027–1060 ነገሠ)።ልክ እንደ ሂዩ ማግኑስ፣ ሄንሪ ከአባቱ (1027) ጋር በኬፕቲያን ባህል አብሮ ገዥ ሆኖ ዘውድ ተቀዳጅቷል፣ ነገር ግን አባቱ በህይወት እያለ እንደ ጁኒየር ንጉስ ብዙም ሃይል ወይም ተፅዕኖ አልነበረውም።ቀዳማዊ ሄንሪ በ1031 ሮበርት ከሞተ በኋላ ዘውድ ተጭኗል፣ ይህም በጊዜው ለነበረው የፈረንሣይ ንጉሥ ልዩ ነው።ሄንሪ 1ኛ ከፍራንካውያን ደካማ ነገሥታት አንዱ ነበር፣ እና ግዛቱ እንደ ዊልያም አሸናፊው ያሉ አንዳንድ በጣም ኃያላን መኳንንት ሲነሱ ተመልክቷል።የሄንሪ 1 ትልቁ የጭንቀት ምንጭ በእናቱ ወደ ግጭት የተገፋው ወንድሙ - የቡርገንዲው ሮበርት 1 ነው።የቡርገንዲው ሮበርት የቡርገንዲ መስፍን በንጉሥ ሄንሪ ቀዳማዊ ተደረገ እና በዚህ ማዕረግ ማርካት ነበረበት።ከሄንሪ 1 ጀምሮ፣ የቡርገንዲው ዱኪዎች የዱቺ አግባብ እስከሚያልቅ ድረስ የፍራንካውያን ንጉስ ዘመድ ነበሩ።በኪየቫን እናቱ በተለምዶ የምስራቅ አውሮፓ ስም ያለው ንጉስ ፊሊፕ 1ኛ ፣ ምንም እንኳን መንግስቱ በሚያስገርም ረጅም የግዛት ዘመን (1060-1108) መጠነኛ ማገገም ቢያደርግም ከቀድሞው መሪ የበለጠ ዕድለኛ አልነበረም።የእርሱ የግዛት ዘመን ቅድስቲቱን ምድር መልሶ ለማግኘት የመጀመርያው ክሩሴድ ተጀመረ፣ እሱ በግላቸው ጉዞውን ባይደግፍም ቤተሰቡን በእጅጉ ያሳተፈ ነበር።እ.ኤ.አ. በ 911 ዱኪ ኦፍ ኖርማንዲ ተብሎ ለስካንዲኔቪያ ወራሪዎች ተሰጥቷል የታችኛው ሴይን አካባቢ ፣ ዱክ ዊልያም በ1066 በኖርማን ወረራ የእንግሊዝን መንግስት ሲቆጣጠር እራሱን እና ወራሾቹን የንጉሱን እኩልነት ሲያደርግ ልዩ ስጋት ሆነ ። ከፈረንሳይ ውጭ (እሱ አሁንም በስም ለዘውድ ተገዢ በሆነበት)።

የንጉሣዊው ሥልጣን የበለጠ ተቀባይነት ያገኘው ከሉዊስ ስድስተኛ (1108-1137 የነገሠ) ነው።ሉዊስ ስድስተኛ ከምሁር ይልቅ ወታደር እና ሞቅ ያለ ንጉስ ነበር።ንጉሱ ከአገልጋዮቹ ገንዘብ የሚያሰባስብበት መንገድ በጣም ተወዳጅ እንዳይሆን አድርጎታል;እሱ ስግብግብ እና ከፍተኛ ፍላጎት ያለው እና በወቅቱ በነበሩት መዝገቦች የተረጋገጠ ነው ።የንጉሣዊውን ምስል ቢጎዳውም በቫሳሎቹ ላይ በየጊዜው የሚያጠቃው ጥቃት የንጉሣዊውን ኃይል አጠናክሮታል።ከ1127 ጀምሮ ሉዊስ የተዋጣለት የሃይማኖት መሪ የነበረው አቦት ሱገር እርዳታ አግኝቷል።ኣብቲ ንእሽቶ ናይቲ ቤተሰብ ወለዶ ግና፡ ንፖለቲካዊ ምክልኻሉ ንእሽቶ ኽንገብር ንኽእል ኢና።ሉዊስ ስድስተኛ በወታደራዊም ሆነ በፖለቲካዊ መልኩ ብዙ ዘራፊዎችን በተሳካ ሁኔታ አሸንፏል።ሉዊስ ስድስተኛ አገልጋዮቹን ወደ ፍርድ ቤት ደጋግሞ ይጠራ የነበረ ሲሆን ያልተገኙም ብዙ ጊዜ የመሬት ይዞታ ንብረታቸው ተወስዶ ወታደራዊ ዘመቻ ይካሄድባቸው ነበር።ይህ ጠንከር ያለ ፖሊሲበፓሪስ እና በአካባቢዋ ላይ የተወሰነ የንጉሳዊ ስልጣንን በግልፅ ጫነ።ሉዊስ ስድስተኛ በ1137 ሲሞት፣ የኬፕቲያንን ስልጣን ለማጠናከር ብዙ እድገት ታይቷል።የኋለኛው ቀጥተኛ የኬፕቲያን ነገሥታት ከቀደምቶቹ የበለጠ ኃያላን እና ተፅዕኖ ፈጣሪ ነበሩ።ቀዳማዊ ፊሊፕ የፓሪስ ባሮኖቹን መቆጣጠር ባይችልም፣ ፊልጶስ አራተኛ ጳጳሳትንና ንጉሠ ነገሥታትን ሊሾም ይችላል።የሟቹ ኬፕቲያኖች ምንም እንኳን ከቀደምት ጓደኞቻቸው ይልቅ ብዙ ጊዜ ለአጭር ጊዜ ይገዙ የነበረ ቢሆንም ብዙውን ጊዜ የበለጠ ተፅዕኖ ፈጣሪዎች ነበሩ.ይህ ወቅት በስርወ-ነገሥታት፣ በፈረንሣይ እና በእንግሊዝ ነገሥታት እና በቅዱስ ሮማ ንጉሠ ነገሥት አማካይነት ውስብስብ የሆነ ዓለም አቀፍ ጥምረት እና ግጭቶች ሲፈጠሩ ታይቷል።

የፊሊፕ 2ኛ አውግስጦስ የግዛት ዘመን በፈረንሳይ ንጉሣዊ አገዛዝ ታሪክ ውስጥ ጠቃሚ እርምጃ ነበር።የእሱ አገዛዝ የፈረንሳይ ንጉሣዊ ግዛት እና ተጽዕኖ በከፍተኛ ሁኔታ እየሰፋ ሄዷል.እንደ ሴንት ሉዊስ እና ፊሊፕ ትርኢት ላሉ በጣም ኃያላን ነገሥታት የስልጣን መነሳትን አውድ አዘጋጅቷል።ፊሊጶስ ዳግማዊ የግዛቱን ወሳኝ ክፍል አንጄቪን ኢምፓየር እየተባለ የሚጠራውን በመዋጋት አሳልፏል፣ ይህ ምናልባት የኬፕቲያን ስርወ መንግስት ከተነሳ ጀምሮ ለፈረንሣይ ንጉሥ ትልቁ ስጋት ነበር።በመጀመሪያው የግዛት ዘመን ፊሊፕ II የእንግሊዙን ልጅ ሄንሪ 2ኛን ሊቃወም ሞክሮ ነበር።ራሱን ከአኩታይን መስፍን እና ከሄንሪ 2ኛ ልጅ - ሪቻርድ ሊዮንኸርት ጋር ተባበረ ​​እና በአንድነት በሄንሪ ቤተመንግስት እና በቺኖን ቤት ላይ ወሳኝ ጥቃት ከፈቱ እና ከስልጣን አነሱት።ሪቻርድ አባቱን ከዚያ በኋላ የእንግሊዝ ንጉስ አድርጎ ተካ።ከዚያም ሁለቱ ነገሥታት በሦስተኛው የመስቀል ጦርነት ወቅት ክሩሴድ ሄዱ;ሆኖም ግንኙነታቸው እና ጓደኝነታቸው በመስቀል ጦርነት ፈርሷል።ሪቻርድ ፊልጶስ IIን ሙሉ በሙሉ ለማሸነፍ በቋፍ ላይ እስኪሆን ድረስ ሁለቱ ሰዎች እንደገና ተጣልተው በፈረንሳይ እርስ በርስ ተዋጉ።የፈረንሳይ እና የእንግሊዝ ነገሥታት በፈረንሳይ ውስጥ ባደረጉት ጦርነት ላይ የየራሳቸውን አጋሮቻቸውን በቅዱስ ሮማ ግዛት መሪ ላይ ለመጫን እየሞከሩ ነበር።ፊሊጶስ 2ኛ አውግስጦስ የሆሄንስታውፌን ቤት አባል የሆነውን የስዋቢያውን ፊሊፕ ከደገፈው፣ ከዚያም ሪቻርድ ሊዮንኸርት የዌፍ ቤት አባል የሆነውን ኦቶ አራተኛን ደግፏል።የስዋቢያው ፊሊፕ የበላይ ሆኖ ነበር፣ ነገር ግን ያለጊዜው መሞቱ ኦቶ አራተኛን የሮማን ንጉሠ ነገሥት አደረገ።የፈረንሳይ ዘውድ በሊሙዚን ውስጥ የራሱን ቫሳሎች ሲዋጋ ከደረሰበት ቁስል በኋላ በሪቻርድ ሞት አዳነ።የሪቻርድ ተተኪ የሆነው ጆን ላክላንድ በሉሲናውያን ላይ ለፍርድ ወደ ፈረንሣይ ፍርድ ቤት ለመምጣት ፈቃደኛ አልሆነም እና ሉዊስ ስድስተኛ ለዓመፀኛ ሎሌዎቹ ብዙ ጊዜ እንዳደረገው፣ ፊሊፕ 2ኛ የጆን ንብረት በፈረንሳይ ወሰደ።የጆን ሽንፈት ፈጣን ነበር እና የቡቪንስ ጦርነት (1214) የፈረንሳይ ንብረቱን መልሶ ለመያዝ ያደረገው ሙከራ ፍፁም ውድቀትን አስከትሏል።የኖርማንዲ እና አንጁን መቀላቀል ተረጋገጠ፣ የቡሎኝ እና የፍላንደርዝ ቆጠራዎች ተማረከ፣ እና ንጉሠ ነገሥት ኦቶ አራተኛ በፊልጶስ አጋር ፍሬድሪክ II ተገለበጡ።አኲቴይን እና ጋስኮኒ ከፈረንሳይ ወረራ ተርፈዋል፣ ምክንያቱም ዱቼዝ ኢሌኖር አሁንም ይኖር ነበር።የፈረንሳይ ፊሊፕ II የምዕራብ አውሮፓን ፖለቲካ በእንግሊዝና በፈረንሳይ ለማዘዝ ወሳኝ ነበር።ልዑል ሉዊስ (የወደፊቱ ሉዊስ ስምንተኛ፣ 1223-1226 የነገሠ) በእንግሊዝ የእርስ በርስ ጦርነት ውስጥ ፈረንሳይ እና እንግሊዘኛ (ወይም አንግሎ-ኖርማን) መኳንንት በአንድ ወቅት አንድ እንደነበሩ እና አሁን በታማኝነት መካከል ተከፋፍለዋል።የፈረንሣይ ነገሥታት ከፕላንጀኔቶች ጋር ሲታገሉ፣ ቤተክርስቲያኑ የአልቢጀንሢያን ክሩሴድ ጠራች።ደቡባዊ ፈረንሳይ ያኔ በአብዛኛው በንጉሣዊው ጎራዎች ውስጥ ተጠመጠች።

በፕላንታገነት እና በኬፕት ቤቶች መካከል የነበረው ውጥረት የመቶ ዓመታት ጦርነት እየተባለ በሚጠራው ወቅት (በእርግጥ ከ1337 እስከ 1453 ባለው ጊዜ ውስጥ በተደረጉ በርካታ ጦርነቶች) ፕላንታጄኔቶች የፈረንሳይን ዙፋን ከቫሎይስ በተቀበሉበት ወቅት አከተመ።ይህ የጥቁር ሞት ጊዜ፣ እንዲሁም በርካታ የእርስ በርስ ጦርነቶችም ነበሩ።የፈረንሳይ ሕዝብ በእነዚህ ጦርነቶች ብዙ መከራ ደርሶበታል።እ.ኤ.አ. በ 1420 በትሮይስ ሄንሪ ቪ ውል የቻርለስ 6ኛ ወራሽ ሆነ ።ሄንሪ አምስተኛ ቻርለስን ማለፉ ስላልተሳካለት የእንግሊዝ እና የፈረንሳዩ ሄንሪ ስድስተኛ የእንግሊዝን እና የፈረንሳይን ድርብ-ንጉሳዊ አገዛዝ ያጠናከረ።በ1412-1431 በጆአን ኦፍ አርክ (1412-1431) የተወከለው ብሔርተኝነት የፈረንሳይ ብሔርተኝነትን በመቶ ዓመታት ጦርነት ወቅት የፈረንሣይ ሕዝብ ያጋጠመው አስቸጋሪ ሁኔታ የፈረንሳይ ብሔርተኝነትን እንደቀሰቀሰ ተነግሯል።ምንም እንኳን ይህ አከራካሪ ቢሆንም የመቶ ዓመታት ጦርነት እንደ ፊውዳል ተከታታይ ትግል ሳይሆን እንደ የፍራንኮ-እንግሊዝ ጦርነት ይታወሳል ።በዚህ ጦርነት ወቅት ፈረንሳይ በፖለቲካዊ እና በወታደራዊ ደረጃ እድገት አሳይታለች።ምንም እንኳን የፍራንኮ-ስኮትላንድ ጦር በባውጌ ጦርነት (1421) የተሳካ ቢሆንም የፖይቲየር (1356) እና አጊንኮርት (1415) አዋራጅ ሽንፈት የፈረንሣይ መኳንንት ያለተደራጀ ጦር እንደታጠቁ ባላባቶች መቆም እንደማይችሉ እንዲገነዘቡ አስገድዷቸዋል።ቻርለስ ሰባተኛ (1422-61 የነገሠ) የመጀመሪያውን የፈረንሣይ ቆሞ ጦር ካምፓኒዎች ዲ ኦርዶናንሽን አቋቋመ እና ፕላንታጀኔቶችን አንዴ በፓታይ (1429) እና እንደገና በመድፍ አሸንፎ በፎርሚግኒ (1450)።የካስቲሎን ጦርነት (1453) የዚህ ጦርነት የመጨረሻው ተሳትፎ ነበር;ካላይስ እና የቻናል ደሴቶች በፕላንጀኔቶች ተገዝተዋል።

ከ1475 እስከ 1630 ያለውን ዘመን የኢኮኖሚ ታሪክ ተመራማሪዎች በሀገሪቱ ሰላም፣ ብልጽግና እና ብሩህ ተስፋ በመመለሱ እና የህዝብ ቁጥር እየጨመረ በመምጣቱ “ውብ 16ኛው ክፍለ ዘመን” ብለውታል።ለምሳሌፓሪስ ከመቼውም ጊዜ በበለጠ እያደገች ሄዳ ነዋሪዎቿ በ1550 ወደ 200,000 በማደግ ላይ ይገኛሉ። በቱሉዝ የ16ኛው መቶ ዘመን ህዳሴ የ16ኛው መቶ ዘመን ህዳሴ የከተማዋን አርክቴክቸር የለወጠው እንደ ታላላቅ መኳንንት ቤቶች ግንባታ ያሉ ሀብት አስገኝቷል።እ.ኤ.አ. በ1559 የፈረንሳዩ ሄንሪ 2ኛ (በቅዱስ ሮማው ንጉሠ ነገሥት ፈርዲናንድ ቀዳማዊ ይሁንታ) ሁለት ስምምነቶችን (የካቴው-ካምብሪሲስ ሰላም) ፈረሙ፤ አንደኛው ከእንግሊዟ ኤልዛቤት ፩ እና ከስፔናዊው ፊሊፕ II ጋር።ይህ በፈረንሳይ፣ በእንግሊዝ እናበስፔን መካከል የቆዩ ግጭቶችን አብቅቷል።

በ1477 ቻርልስ ዘ ቦልድ ሲሞት ፈረንሣይ እና ሃብስበርግ የበለፀጉትን የቡርገንዲያን መሬቶች የመከፋፈል ረጅም ሂደት ጀመሩ፣ ይህም ወደ ብዙ ጦርነቶች አመራ።በ 1532 ብሪታኒ በፈረንሳይ ግዛት ውስጥ ተቀላቀለች.

የሀብስበርግ–ቫሎይስ ጦርነቶች በመባል የሚታወቁት የጣሊያን ጦርነቶች ከ1494 እስከ 1559 ባለው ጊዜ ውስጥ በዋነኛነት በጣሊያን ባሕረ ገብ መሬት ውስጥ የተከሰቱትን ተከታታይ ግጭቶችን ያመለክታል።ዋነኞቹ ተዋጊዎች የፈረንሳይ የቫሎይስ ነገሥታት እና ተቃዋሚዎቻቸውበስፔን እና በቅዱስ የሮማ ግዛት ውስጥ ነበሩ.ብዙዎቹ የኢጣሊያ ግዛቶች በአንድ በኩል ወይም በሌላ በኩል ከእንግሊዝ እና ከኦቶማን ኢምፓየር ጋር ተሳትፈዋል.

የአንሲየን አገዛዝ፣ እንዲሁም የብሉይ አገዛዝ በመባል የሚታወቀው፣ ከመካከለኛው ዘመን መገባደጃ ጀምሮ (1500 ዓ.ም.) የፈረንሳይ መንግሥት ፖለቲካዊ እና ማኅበራዊ ሥርዓት ነበር፣ በ1789 እስከጀመረው የፈረንሳይ አብዮት ድረስ፣ ይህም የፈረንሣይ መኳንንትን ፊውዳል ሥርዓት አስወግዶ ነበር (እ.ኤ.አ.) 1790) እና በዘር የሚተላለፍ ንጉሳዊ አገዛዝ (1792).የቫሎይስ ሥርወ መንግሥት በአንሲየን መንግሥት እስከ 1589 ድረስ ይገዛ ነበር ከዚያም በቡርቦን ሥርወ መንግሥት ተተካ።ቃሉ አልፎ አልፎ በአውሮፓ ውስጥ እንደ ስዊዘርላንድ ባሉ የወቅቱ ተመሳሳይ የፊውዳል ስርዓቶችን ለማመልከት ይጠቅማል።

1 ፍራንሲስ ከ1515 ጀምሮ እስከ ዕለተ ሞቱ ድረስ በ1547 የፈረንሳይ ንጉሥ ነበር። የቻርልስ፣ የአንጎሉሜም ካውንት እና የሳቮይ ሉዊዝ ልጅ ነበር።አንድ ጊዜ ከተወገደ በኋላ የመጀመሪያ የአጎቱን ልጅ እና አማች ሉዊስ 12ኛ ተተካ, እሱም ወንድ ልጅ ሳይኖረው ሞተ.የተዋጣለት የጥበብ ደጋፊ፣ ፍራንሲስ ያገኘውን ሞና ሊዛን ይዞ የመጣውን ሊዮናርዶ ዳ ቪንቺን ጨምሮ በርካታ ጣሊያናዊ አርቲስቶችን በመሳብ ድንገተኛውን የፈረንሳይ ህዳሴ አስተዋውቋል።የፍራንሲስ የግዛት ዘመን በፈረንሣይ የማዕከላዊ ኃይል ማደግ፣ የሰብአዊነት እና የፕሮቴስታንት እምነት መስፋፋት፣ እና የፈረንሣይ አዲስ ዓለም ፍለጋ ሲጀምር ጠቃሚ የባህል ለውጦችን ተመልክቷል።ዣክ ካርቴር እና ሌሎችም በአሜሪካ ውስጥ ለፈረንሳይ መሬቶችን ጠይቀዋል እና ለመጀመሪያው የፈረንሳይ ቅኝ ግዛት መስፋፋት መንገድ ጠርጓል።በፈረንሳይኛ ቋንቋን በማዳበር እና በማስተዋወቅ ላሳየው ሚና ለፔሬ እና ሬስታውሬተር ዴ ሌትረስ ('የደብዳቤዎች አባት እና መልሶ ሰጪ') በመባል ይታወቅ ነበር።እሱ ደግሞ ፍራንሷ አው ግራንድ ኔዝ ('የትልቅ አፍንጫ ፍራንሲስ')፣ ግራንድ ኮላስ እና ሮይ-ቼቫሊየር ('ናይት-ኪንግ') በመባል ይታወቅ ነበር።ፍራንሲስ ከቀደምቶቹ ጋር በመስማማት የጣሊያን ጦርነቶችን ቀጠለ።የታላቁ ተቀናቃኛቸው ንጉሠ ነገሥት ቻርልስ ቊጥር ወደ ሃብስበርግ ኔዘርላንድስ እና የስፔን ዙፋን ዙፋን ላይ መቆየታቸው እና በመቀጠልም ቅዱስ የሮማ ንጉሠ ነገሥት ሆነው በመመረጣቸው ፈረንሳይ በሐብስበርግ ንጉሣዊ አገዛዝ መልክዓ ምድራዊ አቀማመጥ እንድትከበብ አድርጓታል።ፍራንሲስ ከኢምፔሪያል የበላይነት ጋር ባደረገው ትግል የእንግሊዙ ሄንሪ ስምንተኛን በወርቅ ጨርቅ መስክ ድጋፍ ጠየቀ።ይህ ሳይሳካ ሲቀር፣ ከሙስሊሙ ሱልጣን ሱሌይማን ግርማ ጋር የፍራንኮ- ኦቶማን ጥምረት ፈጠረ፣ ይህም በወቅቱ ለክርስቲያን ንጉስ አወዛጋቢ እርምጃ ነበር።

ፈረንሳይ በ16ኛው መቶ ክፍለ ዘመን አሜሪካን ቅኝ ግዛት ማድረግ የጀመረች ሲሆን በምዕራቡ ንፍቀ ክበብ የቅኝ ግዛት ግዛት ስትመሰርት በቀጣዮቹ መቶ ዘመናት ቀጠለች ።ፈረንሳይ በአብዛኛዎቹ የሰሜን አሜሪካ ምስራቃዊ ግዛቶች፣ በበርካታ የካሪቢያን ደሴቶች እና በደቡብ አሜሪካ ቅኝ ግዛቶችን መሰረተች።አብዛኞቹ ቅኝ ግዛቶች የተገነቡት እንደ አሳ፣ ሩዝ፣ ስኳር እና ፀጉር ያሉ ምርቶችን ወደ ውጭ ለመላክ ነው።አዲሱን ዓለም ቅኝ ሲገዙ ፈረንሳዮች በካናዳ እንደ ኩቤክ እና ሞንትሪያል ከተሞች የሚሆኑ ምሽጎችን እና ሰፈሮችን አቋቋሙ።ዲትሮይት፣ ግሪን ቤይ፣ ሴንት ሉዊስ፣ ኬፕ ጊራርድ፣ ሞባይል፣ ቢሎክሲ፣ ባቶን ሩዥ እና ኒው ኦርሊንስ በዩናይትድ ስቴትስ ;እና Port-au-Prince, Cap-Haïtien (እንደ ካፕ-ፍራንሷ የተመሰረተ) በሄይቲ, ካየን በፈረንሳይ ጊያና እና ሳኦ ሉይስ (ሴንት-ሉዊስ ደ ማርጋናን የተመሰረተ) በብራዚል .

የፈረንሳይ የሃይማኖት ጦርነቶች ከ1562 እስከ 1598 በፈረንሣይ ካቶሊኮች እና ፕሮቴስታንቶች መካከል ለነበረው የእርስ በርስ ጦርነት የሚያገለግል ሲሆን በተለምዶ ሁጉኖቶች ተብሎ የሚጠራው ቃል ነው።በግጭቱ በቀጥታ በተነሳው ሁከት፣ረሃብ ወይም በሽታ ከሁለት እስከ አራት ሚሊዮን የሚደርሱ ሰዎች እንደሞቱ ይገመታል፣ይህም የፈረንሳይ ንጉሳዊ አገዛዝን በእጅጉ ጎድቷል።በ1598 የናቫሬው ፕሮቴስታንት ሄንሪ ወደ ካቶሊካዊነት ሲቀየር፣ የፈረንሳዩ ሄንሪ አራተኛ ተብሎ ታወጀ እና የናንተስ አዋጅ በማውጣት ለሁጉኖቶች ትልቅ መብትና ነፃነት ሲሰጥ ጦርነቱ አብቅቷል።ሆኖም ይህ የካቶሊክ እምነት ተከታዮች በአጠቃላይም ሆነ በግል በፕሮቴስታንቶች ላይ ያላቸውን ጥላቻ አላቆመውም እና በ1610 መገደሉ በ1620ዎቹ አዲስ የHuguenot አመፅ አስከተለ።ከ 1530 ዎቹ ጀምሮ በሃይማኖቶች መካከል ውጥረት እየተፈጠረ ነበር ፣ ይህም አሁን ያሉትን የክልል ክፍፍሎች አባብሷል።በጁላይ 1559 የፈረንሳዩ ሄንሪ 2ኛ ሞት በመበለቱ ካትሪን ደ ሜዲቺ እና በኃያላን መኳንንት መካከል ረዥም የስልጣን ትግል አስነሳ።እነዚህ በጊይስ እና በሞንትሞረንሲ ቤተሰቦች እና በኮንዴ ሃውስ እና በጄን ዲ አልብሬት የሚመሩ ፕሮቴስታንቶች የሚመራ ቀናተኛ የካቶሊክ ቡድንን ያካትታሉ።ሁለቱም ወገኖች ከውጭ ኃይሎች፣ስፔንና ሳቮይ ካቶሊኮችን ሲደግፉ እንግሊዝ እና ደች ሪፐብሊክ ፕሮቴስታንቶችን ይደግፋሉ።በሄንሪ 2ኛ እና በአባቱ ፍራንሲስ 1 ከተከተሉት የጭቆና ፖሊሲዎች ይልቅ ስልጣንን በማማከል እና ለሁጉኖቶች ስምምነት በማድረግ ስርዓትን ለማስጠበቅ ሞዴሬትስ፣ እንዲሁም ፖለቲካ በመባል የሚታወቀው ተስፋ ነበረው። መጀመሪያ ላይ በጥር 1562 ባወጣው አዋጅ ካትሪን ደ ሜዲቺ ይደገፉ ነበር። የቅዱስ ጀርሜይን በጊዚ ቡድን አጥብቆ ተቃውሞ ነበር እና በመጋቢት ወር ሰፊ ጦርነት እንዲፈጠር ምክንያት ሆኗል ።በኋላም አቋሟንአጸናች እና እ.ኤ.አ.ጦርነቶቹ የንጉሣዊውን አገዛዝ እና የመጨረሻውን የቫሎይስ ነገሥታትን፣ የካተሪን ሦስት ልጆች ፍራንሲስ II፣ ቻርልስ ዘጠነኛ እና ሄንሪ III ሥልጣንን አስፈራርተዋል።የቦርቦን ተተኪ ሄንሪ አራተኛ ጠንካራ ማዕከላዊ ግዛት በመፍጠር ምላሽ ሰጡ ፣ ፖሊሲው በተተኪዎቹ ቀጥሏል እና ከፈረንሳዩ ሉዊስ 14ኛ ጋር ተጠናቀቀ በ 1685 የናንተስን አዋጅ ሽሮ።

የሶስቱ ሄንሪዎች ጦርነት የተካሄደው በ1585–1589 ሲሆን በፈረንሳይ በተደረጉት ተከታታይ የእርስ በርስ ጦርነቶች ውስጥ ስምንተኛው የፈረንሳይ የሃይማኖት ጦርነቶች በመባል ይታወቃል።በሶስት መንገድ የተካሄደ ጦርነት ነበር፡-በንጉሣውያን እና በፖለቲካዊ ጉዳዮች የተደገፈ የፈረንሳይ ንጉሥ ሄንሪ ሳልሳዊ;የናቫሬው ንጉስ ሄንሪ፣ በኋላም የፈረንሳዩ ሄንሪ አራተኛ፣ የፈረንሳዩ ዙፋን ወራሽ እና የሂጉኖቶች መሪ፣ በእንግሊዟ ኤልዛቤት 1 እና በጂ፣ rman ፕሮቴስታንት መኳንንት ይደገፋሉ።እናየሎሬይን ሄንሪ፣ የጊይስ መስፍን፣ የካቶሊክ ሊግ መሪ፣ በስፔናዊው ፊሊፕ II የገንዘብ ድጋፍ እና ድጋፍ።የጦርነቱ ዋና መንስኤ አልጋ ወራሽ ፍራንሲስ፣ የአንጁ መስፍን (የሄንሪ III ወንድም) በጁን 10 ቀን 1584 በመሞቱ የናቫሬው ፕሮቴስታንት ሄንሪ ልጅ ለሌለው ሄንሪ ዙፋን ወራሽ ያደረገው የንጉሣዊ ውርስ ቀውስ ነበር። III፣ ሞቱ የቫሎይስን ቤት ያጠፋል።በታህሳስ 31 ቀን 1584 የካቶሊክ ሊግ ከስፔናዊው ፊሊፕ II ጋር በጆይንቪል ስምምነት።ፊሊፕ ጠላቱን ፈረንሳይን በኔዘርላንድስ በስፔን ጦር ጣልቃ እንዳትገባ እና በእንግሊዝ ላይ ሊያደርገው ያቀደውን ወረራ ለመከላከል ፈልጎ ነበር።ጦርነቱ የጀመረው የካቶሊክ ሊግ ንጉስ ሄንሪ ሳልሳዊ የኔሞርን ስምምነት (ጁላይ 7 1585) እንዲያወጣ ባሳመነ (ወይም በማስገደድ) ፕሮቴስታንትነትን የሚከለክል እና የናቫሬውን ሄንሪ የዙፋን መብት የሚሽር አዋጅ ነበር።ሄንሪ III በንጉሣዊው ተወዳጅ አን ደ ጆዩስ ተጽኖ ሊሆን ይችላል።በሴፕቴምበር 1585 ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሲክስተስ አምስተኛ የናቫሬውን ሄንሪ እና የአጎቱን ልጅ እና መሪ ጄኔራል ኮንዴን ከንጉሣዊው ሥልጣን እንዲወገዱ አወጧቸው።

በ 17 ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ በሳሙኤል ደ ቻምፕላይን ጉዞዎች የመጀመሪያዎቹ ስኬታማ የፈረንሳይ ሰፈራዎች በአዲሱ ዓለም ታይተዋል.ትልቁ ሰፈራ አዲስ ፈረንሳይ ነበር፣ የኩቤክ ከተማ (1608) እና ሞንትሪያል (የሱፍ ንግድ ቦታ በ1611፣ የሮማ ካቶሊክ ተልእኮ በ1639 የተመሰረተ እና ቅኝ ግዛት በ1642 ተመሠረተ)።

ፈረንሳይን ያስጨነቀው የሀይማኖት ግጭቶች በሃብስበርግ የሚመራውን የቅድስት ሮማን ኢምፓየር አወደመ።የሠላሳ ዓመቱ ጦርነት የካቶሊክ ሃብስበርግን ኃይል ሸርሽሮታል።የፈረንሣይ ኃያል ሊቀ ጳጳስ ብፁዕ ካርዲናል ሪቼሊዩ ፕሮቴስታንቶችን ቢያንገላቱም በ1636 ከጎናቸው ሆነው ይህን ጦርነት የተቀላቀለው በ raison d’tat (ብሔራዊ ጥቅም) ላይ ስለነበር ነው።ኢምፔሪያል ሃብስበርግ ሃይሎች ፈረንሳይን ወረሩ፣ ሻምፓኝን አወደሙ፣ እናፓሪስን ሊያስፈራሩ ተቃርበዋል።ሪችሊዩ በ1642 ሞተ እና በካርዲናል ማዛሪን ተተካ ፣ ሉዊስ 12ኛ ከአንድ አመት በኋላ ሞተ እና በሉዊ አሥራ አራተኛ ተተካ።ፈረንሳይ እንደ ሉዊስ II ደ ቡርቦን (ኮንዴ) እና ሄንሪ ዴ ላ ቱር ዲ ኦቨርኝ (ቱሬን) ባሉ አንዳንድ በጣም ቀልጣፋ አዛዦች አገልግላለች።የፈረንሣይ ኃይሎች በሮክሮ (1643) ወሳኝ ድል አሸንፈዋል፣ የስፔን ጦርም ተሟጧል።Tercio ተሰብሯል.የኡልም ጦርነት (1647) እና የዌስትፋሊያ ሰላም (1648) ጦርነቱን አቆመ።

የፍራንኮ-ስፓኒሽ ጦርነት (1635-1659) በፈረንሳይ እናበስፔን መካከል ተዋግቷል፣ በጦርነቱ ውስጥ የተለዋዋጭ ተባባሪዎች ዝርዝር ተሳትፎ።ከግንቦት 1635 ጀምሮ እና በ 1648 የዌስትፋሊያ ሰላም የሚያበቃው የመጀመሪያው ምዕራፍየሰላሳ ዓመት ጦርነት ጋር የተያያዘ ግጭት ተደርጎ ይቆጠራል።ሁለተኛው ደረጃ እስከ 1659 ድረስ ፈረንሳይ እና ስፔን በፒሬኒስ ስምምነት ውስጥ የሰላም ስምምነት ሲስማሙ ቀጥሏል.ፈረንሣይ በግንቦት 1635 በስፔንና በቅድስት ሮማን ግዛት ላይ ጦርነት እስካወጀችበት ጊዜ ድረስ በሠላሳ ዓመታት ጦርነት ውስጥ ቀጥተኛ ተሳትፎን አስቀርታ ወደ ግጭቱ የገባችው የደች ሪፐብሊክ እና የስዊድን አጋር ሆና ነበር።እ.ኤ.አ. በ1648 ከዌስትፋሊያ በኋላ ጦርነቱ በስፔን እና በፈረንሣይ መካከል ቀጠለ፣ ሁለቱም ወገኖች ወሳኝ ድል አላገኙም።በፍላንደርዝ እና በፒሬኒስ ሰሜናዊ ምስራቅ ጫፍ ላይ ትንሽ የፈረንሳይ ግኝቶች ቢያገኙም በ1658 ሁለቱም ወገኖች በገንዘብ ደክመው በኖቬምበር 1659 ሰላም ፈጠሩ።የፈረንሳይ የግዛት ጥቅማጥቅሞች በመጠኑ አነስተኛ ቢሆንም በሰሜን እና በደቡብ ድንበሯን በእጅጉ ያጠናከረ ሲሆን ፈረንሳዊው ሉዊስ 14ኛ ደግሞ የስፔኗ ፊሊፕ አራተኛ የመጀመሪያ ሴት ልጅ የሆነችውን ስፔናዊቷን ማሪያ ቴሬዛን አገባ።ምንም እንኳን ስፔን እስከ 19ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ድረስ ሰፊውን ዓለም አቀፋዊ ኢምፓየር ይዞ ቢቆይም፣ የፒሬኔስ ውል እንደ አውሮፓውያን የበላይ ሆና የነበራትን ደረጃ ማብቃቱን እና በ17ኛው ክፍለ ዘመን የፈረንሳይ መነሳት መጀመሩን የሚያመለክት ሆኖ ታይቷል።

ሉዊ አሥራ አራተኛ ፣የፀሐይ ንጉሥ በመባልም የሚታወቀው ፣ከግንቦት 14 ቀን 1643 እስከ ዕለተ ሞቱ 1715 ድረስ የፈረንሳይ ንጉሥ ነበር ።የ 72 ዓመታት ከ110 ቀናት የግዛት ዘመናቸው በታሪክ ሉዓላዊ ሀገር ከነበሩ ነገሥታት ሁሉ ረጅሙ ነው።ሉዊስ ዋና ሚኒስቴሩ ካርዲናል ማዛሪን ከሞቱ በኋላ በ1661 የፈረንሳይን ግላዊ አገዛዙን ጀመረ።የንጉሶች መለኮታዊ መብት ጽንሰ-ሀሳብ ተከታይ የሆነው ሉዊ ከዋና ከተማው የሚተዳደር የተማከለ መንግስት የመፍጠር የቀድሞ አባቶቹ ስራ ቀጠለ።በፈረንሣይ ክፍሎች የሚቆዩትን የፊውዳሊዝም ቅሪቶች ለማጥፋት ፈለገ።ብዙ የመኳንንት አባላትን በአስደናቂው የቬርሳይ ቤተ መንግስት እንዲኖሩ በማስገደድ ብዙ አባላት በፍሮንዴ አመጽ ውስጥ የተሳተፉትን መኳንንቱን ሰላም በማሳረፍ ተሳክቶለታል።በዚህ መንገድ ከፈረንሣይ ኃያላን ነገሥታት አንዱ ሆነ እና እስከ ፈረንሣይ አብዮት ድረስ የዘለቀውን ፍፁም ንጉሣዊ ሥርዓት በፈረንሳይ አጸደቀ።በጋሊካን ካቶሊካዊት ቤተ ክርስቲያን ሥር የሃይማኖትን አንድነት አስገድዷል።የናንቴስ አዋጅ መሻሩ የሂጉኖት ፕሮቴስታንት አናሳ የሆኑትን መብቶች በመሻር ለድራጎኖች ማዕበል እንዲጋለጥ አድርጓል፣ ይህም ሁጉኖቶች እንዲሰደዱ ወይም እንዲለወጡ በማስገደድ፣ እንዲሁም የፈረንሳይ ፕሮቴስታንት ማህበረሰብን ከሞላ ጎደል አጠፋ።በሉዊ የረዥም ጊዜ የግዛት ዘመን ፈረንሳይ እንደ መሪ የአውሮፓ ኃያል ሆና ብቅ አለች እና ወታደራዊ ጥንካሬዋን በየጊዜው አረጋግጣለች።ከስፔን ጋር የነበረው ግጭት ሙሉ የልጅነት ጊዜውን ያሳየ ሲሆን በእሱ የግዛት ዘመን ግዛቱ በሦስት ዋና ዋና አህጉራዊ ግጭቶች ውስጥ ተሳትፏል ፣ እያንዳንዳቸው በኃይለኛ የውጭ ጥምረት ላይ-የፍራንኮ-ደች ጦርነት ፣ የኦግስበርግ ሊግ ጦርነት እና የስፔን ጦርነት። ስኬት።በተጨማሪም ፈረንሣይ አጫጭር ጦርነቶችን ተካፍላለች፣ ለምሳሌ የስልጣን ሽግግር እና የሪዩኒየን ጦርነት።ጦርነት የሉዊን የውጭ ፖሊሲ ገልጿል እና ባህሪው አቀራረቡን ቀረፀው።“በንግድ፣ በበቀል እና በፒኬ ድብልቅ” ተገፋፍቶ ጦርነት ክብሩን ለማጉላት ጥሩው መንገድ እንደሆነ ተረዳ።በሰላም ጊዜ ትኩረቱን ለቀጣዩ ጦርነት በመዘጋጀት ላይ ነበር።ዲፕሎማቶቹን ለፈረንሣይ ጦር ኃይሎች ታክቲክ እና ስልታዊ ጥቅሞችን መፍጠር እንደሆነ አስተምሯቸዋል።እ.ኤ.አ. በ1715 ሲሞት ሉዊ አሥራ አራተኛ የልጅ ልጃቸውን እና ተተኪውን ሉዊስ 14ኛን ኃያል መንግሥት ትቶ ለ13 ዓመታት ከዘለቀው የስፔን ጦርነት በኋላ ትልቅ ዕዳ ነበረበት።

የፍራንኮ-ደች ጦርነት የተካሄደው በፈረንሳይ እና በኔዘርላንድ ሪፐብሊክ መካከል ሲሆን በአጋሮቹ በቅዱስ የሮማ ኢምፓየር፣በስፔን ፣ በብራንደንበርግ-ፕራሻ እና በዴንማርክ-ኖርዌይ ይደገፋል።በመጀመሪያ ደረጃ ፈረንሳይ ከምንስተር እና ከኮሎኝ እንዲሁም ከእንግሊዝ ጋር ተባብራ ነበር።ከ1672 እስከ 1674 ያለው ሶስተኛው የአንግሎ-ደች ጦርነት እና ከ1675 እስከ 1679 የስካኒያ ጦርነት ተዛማጅ ግጭቶች ተደርገው ይወሰዳሉ።ጦርነቱ የጀመረው በግንቦት 1672 ፈረንሳይ የኔዘርላንድ ሪፐብሊክን ልታሸንፍ በተቃረበበት ወቅት ነበር፣ ይህ ክስተት አሁንም ራምፕጃር ወይም “የአደጋ ዓመት” በመባል ይታወቃል።ግስጋሴያቸው በሰኔ ወር በኔዘርላንድ የውሃ መስመር ተቋርጧል እና በጁላይ ወር መጨረሻ የኔዘርላንድስ ቦታ ተረጋጋ።የፈረንሣይ ግኝቶች ስጋት በነሀሴ 1673 በኔዘርላንድስ ፣ ንጉሠ ነገሥት ሊዮፖልድ 1 ፣ ስፔን እና በብራንደንበርግ - ፕሩሺያ መካከል መደበኛ ጥምረት ፈጠረ።ከሎሬይን እና ከዴንማርክ ጋር ተቀላቅለው ነበር፣ እንግሊዝ ግን በየካቲት 1674 ሰላም ፈጠረች። አሁን በተለያዩ ጦርነቶች ጦርነት ገጥሟቸው ፈረንሳዮች ከደች ሪፐብሊክ በመነሳት ግሬቭ እና ማስተርችትን ብቻ ይዘው ወጡ።ሉዊ አሥራ አራተኛ በስፔን ኔዘርላንድስ እና ራይንላንድ ላይ አተኩሮ ነበር፣ በዊልያም ኦሬንጅ ኦፍ ብርቱካን የሚመራው አጋሮቹ የፈረንሳይን ትርፍ ለመገደብ ፈለጉ።ከ 1674 በኋላ ፈረንሳዮች ፍራንቼ-ኮምቴ እና ከስፔን ኔዘርላንድስ ጋር በሚያዋስኗቸው ድንበር ላይ እና በአልሳስ ውስጥ ያሉትን ቦታዎች ተቆጣጠሩ ፣ ግን ሁለቱም ወገኖች ወሳኝ ድል አላገኙም።ጦርነቱ በሴፕቴምበር 1678 የኒጅሜገን ሰላም ተጠናቀቀ;ምንም እንኳን ቃላቶቹ በሰኔ 1672 ከቀረቡት በጣም ያነሰ ለጋስ ቢሆኑም ፣ ብዙውን ጊዜ በሉዊ አሥራ አራተኛው ዘመን የፈረንሳይ ወታደራዊ ስኬት ከፍተኛ ነጥብ ተደርጎ ይወሰዳል እና ጉልህ የሆነ የፕሮፓጋንዳ ስኬት ያስገኝለታል።ስፔን ቻርለሮይን ከፈረንሳይ መልሳ ብታገኝም ፍራንቼ-ኮምቴ እንዲሁም ብዙ አርቶይስን እና ሀይናውንትን አሳልፋ ሰጠች።በኦሬንጅ ዊልያም መሪነት፣ ደች በአስከፊው የመጀመሪያ ደረጃዎች ውስጥ የጠፋውን ግዛት በሙሉ መልሷል፣ ይህም ስኬት በአገር ውስጥ ፖለቲካ ውስጥ የመሪነት ሚና እንዲኖረው አስችሎታል።ይህም ቀጣይነት ያለው የፈረንሳይ መስፋፋት ያስከተለውን ስጋት ለመቋቋም እና በ 1688 በዘጠኝ ዓመታት ጦርነት ውስጥ የተዋጋውን ግራንድ አሊያንስ ለመፍጠር ረድቶታል።

የዘጠኙ ዓመታት ጦርነት (1688–1697)፣ ብዙውን ጊዜ የታላቁ አሊያንስ ጦርነት ወይም የአውግስበርግ ሊግ ጦርነት ተብሎ የሚጠራው፣ በፈረንሳይ እና በአውሮፓ ህብረት መካከል በዋነኛነት የቅድስት ሮማን ኢምፓየር (በሀብስበርግ ንጉሳዊ አገዛዝ የሚመራውን) ባካተተው የአውሮፓ ህብረት መካከል ግጭት ነበር። ), ደች ሪፐብሊክ , እንግሊዝ ,ስፔን , ሳቮይ , ስዊድን እና ፖርቱጋል .በአውሮፓ እና በአካባቢው ባሕሮች፣ በሰሜን አሜሪካ እናበህንድ ውስጥ ተዋግቷል።አንዳንድ ጊዜ እንደ መጀመሪያው ዓለም አቀፍ ጦርነት ይቆጠራል.ግጭቱ በአየርላንድ የተካሄደውን የዊሊያም ጦርነት እና በስኮትላንድ የያቆብ ጦርነትን ያጠቃልላል፣ ዊልያም III እና ጄምስ 2ኛ እንግሊዝን እና አየርላንድን ለመቆጣጠር ሲታገሉ እና በቅኝ ግዛት ሰሜን አሜሪካ በፈረንሳይ እና በእንግሊዝ ሰፋሪዎች እና በየአገሬው ተወላጅ አሜሪካውያን አጋሮቻቸው መካከል የተደረገ ዘመቻ።ፈረንሳዊው ሉዊ አሥራ አራተኛ በ1678 ከፍራንኮ-ደች ጦርነት ወጥቶ በአውሮፓ ውስጥ እጅግ ኃያል ንጉሥ ሆኖ ሠራዊቱ ብዙ ወታደራዊ ድሎችን ያቀዳጀ ፍጹም ገዥ ነበር።ሉዊ አሥራ አራተኛ የጥቃት፣ የጥቃት እና የኳሲ-ህጋዊ ዘዴዎችን በመጠቀም የፈረንሳይን ድንበሮች ለማረጋጋት እና ለማጠናከር ያገኙትን ትርፍ ለማራዘም በማዘጋጀት በመጨረሻው የ Reunions ጦርነት (1683-1684) ተጠናቀቀ።የራቲስቦን ስምምነት ለሃያ ዓመታት የፈረንሳይን አዲስ ድንበሮች ዋስትና ሰጠ፣ ነገር ግን የሉዊ አሥራ አራተኛ ተከታይ ድርጊቶች - በተለይም በ 1685 የፎንቴይንብላው አዋጅ (የናንቴስ አዋጅ መሻር) -የፖለቲካው ቅድመ-ስልጣኑ እያሽቆለቆለ እና በአውሮፓውያን ዘንድ ስጋት ፈጠረ። ፕሮቴስታንት ግዛቶች.ሉዊ አሥራ አራተኛ በሴፕቴምበር 1688 ራይንን ለመሻገር የወሰነው ውሳኔ ተጽኖውን ለማራዘም እና የቅድስት ሮማን ኢምፓየር የግዛትና ሥርወ መንግሥት ይገባኛል ጥያቄውን እንዲቀበል ግፊት ለማድረግ ነው።ነገር ግን፣ ቅዱስ የሮማ ንጉሠ ነገሥት ሊዮፖልድ 1 እና የጀርመን መኳንንት ለመቃወም ወሰኑ።የኔዘርላንድ ጄኔራል እና ዊልያም ሳልሳዊ የኔዘርላንድስ እና እንግሊዛውያንን ወደ ፈረንሳይ ያመጡት እና ብዙም ሳይቆይ ከሌሎች ግዛቶች ጋር ተቀላቅለዋል, ይህ ማለት አሁን የፈረንሣይ ንጉሥ ምኞቱን ለመገደብ ኃይለኛ ጥምረት ገጥሞታል.ዋናው ጦርነት የተካሄደው በፈረንሳይ ድንበሮች በስፔን ኔዘርላንድስ፣ ራይንላንድ፣ የዱቺ ኦቭ ሳቮይ እና ካታሎኒያ ውስጥ ነው።ጦርነቱ በአጠቃላይ የሉዊስ አሥራ አራተኛ ጦርን ደግፎ ነበር, ነገር ግን በ 1696 አገራቸው በኢኮኖሚ ቀውስ ውስጥ ነበረች.የማሪታይም ሃይሎች (እንግሊዝ እና ደች ሪፐብሊክ) በገንዘብም ተዳክመው ነበር፣ እና ሳቮይ ከህብረቱ ሲወጣ ሁሉም ወገኖች እልባት ለመስጠት ፈለጉ።በሪዝዊክ ስምምነት ውል መሠረት ሉዊ አሥራ አራተኛ የአልሳስን ከተማ በሙሉ ይዞ ነበር ነገር ግን በምላሹ ሎሬን ወደ ገዥው መመለስ እና በራይን የቀኝ ባንክ የሚገኘውን ማንኛውንም ትርፍ መተው ነበረበት።ሉዊስ አሥራ አራተኛ ዊልያም ሳልሳዊ የእንግሊዝ ትክክለኛ ንጉስ እንደሆነ እውቅና ሰጥተዋል፣ ደች ደግሞ ድንበሮቻቸውን ለማስጠበቅ በስፔን ኔዘርላንድስ ውስጥ የመከላከያ ምሽግ ስርዓት አግኝተዋል።ሰላሙ ለአጭር ጊዜ ይቆይ ነበር።በሽተኛ እና ልጅ አልባው የስፔን ዳግማዊ ቻርልስ ሞት በቀረበበት ወቅት፣ በስፔን ኢምፓየር ውርስ ላይ አዲስ ክርክር በቅርቡ ሉዊስ አሥራ አራተኛውን እና ግራንድ አሊያንስን በስፓኒሽ ተተኪ ጦርነት ውስጥ መክተት ጀመረ።

በ 1701 የስፔን የስኬት ጦርነት ተጀመረ.የአንጁው ቡርቦን ፊሊፕ የስፔን ዙፋን ወራሽ እንደ ፊሊፕ 5 ተሾመ። የሀብስበርግ ንጉሠ ነገሥት ሊዮፖልድ የቡርቦንን ተተኪነት ተቃወመ። .ስለዚህም የስፔንን ዙፋኖች ለራሱ ተናገረ።እንግሊዝ እና ደች ሪፐብሊክ ሊዮፖልድ ከሉዊስ 14ኛ እና ከአንጁ ፊሊፕ ጋር ተቀላቅለዋል።የተባበሩት ኃይሎች የሚመሩት በጆን ቸርችል፣ 1 ኛ የማርልቦሮው መስፍን እና በሳቮዩ ልዑል ዩጂን ነበር።በፈረንሳይ ጦር ላይ ጥቂት ከባድ ሽንፈቶችን አደረሱ;እ.ኤ.አ. በ1704 የብሌንሃይም ጦርነት ፈረንሳይ በ1643 ሮክሮይ ላይ ካሸነፈች በኋላ የተሸነፈችው የመጀመሪያው ትልቅ የመሬት ጦርነት ነው። ሆኖም የራሚሊዎች (1706) እና የማልፕላኬት (1709) እጅግ ደም አፋሳሽ ጦርነት አጋሮቹ የፒርርሂክ ድሎች ሆነው ተገኝተዋል። ጦርነቱን ለመቀጠል ብዙ ሰዎችን አጥቷል።በቪላርስ እየተመራ የፈረንሣይ ጦር እንደ ዴናይን (1712) ባሉ ጦርነቶች የጠፋውን አብዛኛው ቦታ መልሷል።በመጨረሻም በ1713 ከዩትሬክት ስምምነት ጋር ስምምነት ተደረገ። የአንጁው ፊሊፕ የስፔን ንጉሥ ፊሊፕ አምስተኛ መሆኑ ተረጋግጧል።ንጉሠ ነገሥት ሊዮፖልድ ዙፋኑን አላገኙም, ነገር ግን ፊሊፕ ቪ ፈረንሳይን እንዳይወርስ ተከልክሏል.

“ፍልስፍናዎች” በ18ኛው መቶ ክፍለ ዘመን የፈረንሣይ ሊቃውንት የፈረንሳይን መገለጥ የበላይ ሆነው በመላ አውሮፓ ተፅዕኖ ፈጣሪ ነበሩ።በሳይንስ፣ በሥነ ጽሑፍ፣ በፍልስፍና እና በሶሺዮሎጂ ጉዳዮች ላይ ባለሙያዎች ያሏቸው ፍላጎቶቻቸው የተለያዩ ነበሩ።የፈላስፋዎቹ የመጨረሻ ግብ የሰው እድገት ነበር;በማህበረሰባዊ እና በቁሳዊ ሳይንስ ላይ በማተኮር ምክንያታዊ የሆነ ማህበረሰብ በነጻ አስተሳሰብ እና በምክንያታዊነት የተሞላ ህዝብ ብቸኛው ምክንያታዊ ውጤት እንደሆነ ያምኑ ነበር።በተጨማሪም ዴኢዝምን እና ሃይማኖታዊ መቻቻልን ይደግፉ ነበር።ብዙዎች ሃይማኖት ከዘላለም ጀምሮ የግጭት ምንጭ ሆኖ ሲያገለግል ነበር፣ እና ምክንያታዊ፣ ምክንያታዊ አስተሳሰብ ለሰው ልጅ ወደፊት መንገድ እንደሆነ ያምኑ ነበር።ፈላስፋው ዴኒስ ዲዴሮት በታዋቂው የኢንላይንመንት ስኬት 72,000 አንቀጽ ኢንሳይክሎፔዲ (1751-72) ዋና አዘጋጅ ነበር።ተጽኖአቸውን ባሳደገው ሰፊና ውስብስብ የግንኙነት መረብ አማካይነት ሊሆን ችሏል።በብሩህ አለም ሁሉ የመማር አብዮት አስነስቷል።በ 18 ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ እንቅስቃሴው በቮልቴር እና በሞንቴስኩዌ ተቆጣጥሯል ፣ ግን ክፍለ-ዘመን ሲያልፍ እንቅስቃሴው በከፍተኛ ደረጃ እያደገ ነበር።ተቃውሞው በከፊል በካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ውስጥ በተፈጠረው አለመግባባት፣ ፍፁም ንጉሣዊው ቀስ በቀስ በመዳከሙ እና ውድ በሆኑ ጦርነቶች ምክንያት በከፊል ተዳክሟል።ስለዚህ የፍልስፍናዎች ተፅእኖ ተስፋፋ።እ.ኤ.አ. በ 1750 አካባቢ ሞንቴስኩዌ የሕግ መንፈስ (1748) እና ዣን ዣክ ሩሶ በሥነ ጥበባት እና ሳይንሶች ሥነ ምግባራዊ ተፅእኖዎች ላይ ንግግር እንዳሳተሙ (1750) በጣም ተደማጭነት ያለው ጊዜያቸው ላይ ደርሰዋል።የፈረንሣይ መገለጥ መሪ እና በመላው አውሮፓ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳደረ ጸሐፊ ቮልቴር (1694-1778) ነበር።የእሱ ብዙ መጽሃፎች ግጥሞች እና ተውኔቶች ይገኙበታል;የሳታር ስራዎች (Candide 1759);ለኢንሳይክሎፔዲ በርካታ (ስም-አልባ) አስተዋጾን ጨምሮ በታሪክ፣ በሳይንስ እና በፍልስፍና ላይ ያሉ መጽሃፎች፤እና ሰፊ የደብዳቤ ልውውጥ።በፈረንሣይ መንግሥት እና በቤተ ክርስቲያን መካከል ስላለው ጥምረት የማይታክት ተቃዋሚ፣ ብዙ ጊዜ ከፈረንሳይ ተሰደደ።በስደት በእንግሊዝ አገር የብሪታንያ አስተሳሰብን ተረድቶ አይዛክ ኒውተንን በአውሮፓ ታዋቂ አደረገው።አስትሮኖሚ፣ ኬሚስትሪ፣ ሒሳብ እና ቴክኖሎጂ በዝተዋል።እንደ አንትዋን ላቮይሲየር ያሉ የፈረንሣይ ኬሚስቶች ጥንታዊውን የክብደት እና የመለኪያ አሃዶች በተመጣጣኝ ሳይንሳዊ ሥርዓት ለመተካት ሰርተዋል።ላቮይሲየር የጅምላ ጥበቃ ህግን ቀርጾ ኦክሲጅን እና ሃይድሮጂንን አግኝቷል።

የሰባት አመት ጦርነት (1756–1763) በታላቋ ብሪታንያ እና በፈረንሳይ መካከል ለአለም አቀፍ ቅድመ-ዝንባሌ የተደረገ አለም አቀፍ ግጭት ነበር።ብሪታንያ፣ ፈረንሳይ እናስፔን በአውሮፓም ሆነ በባህር ማዶ በመሬት ላይ ከተመሰረቱ ጦር ኃይሎች እና የባህር ሃይሎች ጋር ሲዋጉ ፕሩሺያ ግን በአውሮፓ የግዛት መስፋፋት እና ስልጣኗን ማጠናከር ፈለገች።የረጅም ጊዜ የቅኝ ግዛት ፉክክር ብሪታንያን ከፈረንሳይ እና ከስፔን ጋር በሰሜን አሜሪካ እና በዌስት ኢንዲስ በከፍተኛ ደረጃ ተዋግተዋል ።በአውሮፓ፣ ግጭቱ የተፈጠረው በኦስትሪያ ተተኪ ጦርነት (1740-1748) ካልተፈቱ ጉዳዮች ነው።ፕሩስያ በጀርመን ግዛቶች ውስጥ የበለጠ ተጽእኖን ፈለገች, ኦስትሪያ ግን በቀድሞው ጦርነት በፕራሻ የተማረከውን ሲሌሲያን መልሶ ለማግኘት እና የፕሩሺያን ተጽእኖ ለመያዝ ፈለገች.እ.ኤ.አ.በተመሳሳይ ጊዜ ኦስትሪያ ከሳክሶኒ፣ ስዊድን እና ሩሲያ ጋር በመሆን ከፈረንሳይ ጋር በመተባበር በቡርቦን እና በሃብስበርግ ቤተሰቦች መካከል ለዘመናት የነበረውን ግጭት አስቆመች።እ.ኤ.አ. በ 1762 ስፔን ከፈረንሳይ ጋር በመደበኛነት ተሰልፋ ነበር ። ስፔን የብሪታንያ አጋር የሆነችውን ፖርቹጋልን ለመውረር ሞከረች አልተሳካላትም ።ትናንሽ የጀርመን ግዛቶች የሰባት ዓመት ጦርነትን ተቀላቅለዋል ወይም በግጭቱ ውስጥ ለተሳተፉ ወገኖች ቅጥረኞችን አቅርበዋል ።በሰሜን አሜሪካ በቅኝ ግዛቶቻቸው ላይ የአንግሎ-ፈረንሳይ ግጭት የጀመረው በ1754 በዩናይትድ ስቴትስ የፈረንሳይ እና የህንድ ጦርነት (1754-63) በመባል በሚታወቀው ጦርነት የሰባት ዓመት ጦርነት ቲያትር ሆነ እና የፈረንሳይን መገኘት አበቃ በዚያ አህጉር ላይ የመሬት ኃይል.ከአሜሪካ አብዮት በፊት "በአስራ ስምንተኛው ክፍለ ዘመን በሰሜን አሜሪካ የተከሰተ በጣም አስፈላጊው ክስተት" ነበር።ስፔን በ1761 ጦርነት ውስጥ ገብታ በሁለቱ የቡርቦን ነገስታት መካከል በሦስተኛው ቤተሰብ ስምምነት ፈረንሳይን ተቀላቀለች።ከፈረንሳይ ጋር የነበረው ጥምረት ለስፔን አደጋ ነበር፣ በእንግሊዝ ሁለት ዋና ዋና ወደቦችን በማጣቷ ሃቫና በምእራብ ኢንዲስ እና በፊሊፒንስ ማኒላ በ1763 በፈረንሳይ፣ በስፔን እና በታላቋ ብሪታንያ መካከል በተደረገው የፓሪስ ስምምነት ተመልሷል።በአውሮፓ በአብዛኛዎቹ የአውሮፓ ኃያላን አገሮች ውስጥ የፈጠረው መጠነ ሰፊ ግጭት ኦስትሪያ (የጀርመን የቅድስት ሮማን ግዛት የረዥም ጊዜ የፖለቲካ ማዕከል) ሲሌሲያን ከፕራሻ ለማስመለስ ባለው ፍላጎት ላይ ያተኮረ ነበር።የሃበርቱስበርግ ስምምነት በ1763 በሳክሶኒ፣ ኦስትሪያ እና ፕሩሺያ መካከል የነበረውን ጦርነት አቆመ። ብሪታንያ በዓለም ላይ የበላይ የሆነች ቅኝ ገዥ እና የባህር ኃይል ሆና ማደግ ጀመረች።የፈረንሣይ አብዮት እና ናፖሊዮን ቦናፓርት ብቅ እስኪል ድረስ በአውሮፓ የፈረንሳይ የበላይነት ቆሟል።ፕሩሺያ እንደ ታላቅ ኃይል ሆና አረጋግጣለች፣ ኦስትሪያን በጀርመን ግዛቶች የበላይነት እንድትይዝ ተገዳደረች፣ በዚህም የአውሮፓን የሃይል ሚዛን ለውጧል።

ፈረንሣይ የቅኝ ግዛት ግዛቷን በማጣቷ በ1778 ብሪታንያን ለመበቀል ጥሩ አጋጣሚ አግኝታ ከአሜሪካኖች ጋር ህብረት በመፈራረም እና የአሜሪካን አብዮት ወደ አለም ጦርነት የለወጠው ጦር እና የባህር ሃይል ላከች።በፋሚሊ ኮምፓክት ከፈረንሳይ ጋር የተቆራኘችውስፔን እና የኔዘርላንድ ሪፐብሊክ በፈረንሳይ በኩል ጦርነቱን ተቀላቅለዋል።አድሚራል ደ ግራሴ የብሪታንያ መርከቦችን በቼሳፔክ ቤይ ሲያሸንፍ ዣን ባፕቲስት ዶናቲየን ደ ቪምዩር፣ ኮምቴ ዴ ሮቻምቤው እና ጊልበርት ዱ ሞቲየር፣ ማርኲስ ዴ ላፋይቴ እንግሊዛውያንን በዮርክታውን ድል በማድረግ የአሜሪካ ጦርን ተቀላቅለዋል።ጦርነቱ በፓሪስ ስምምነት (1783) ተጠናቀቀ;ዩናይትድ ስቴትስ ነጻ ሆነች.የብሪቲሽ ንጉሳዊ ባህር ሃይል በ1782 በሴንትስ ጦርነት በፈረንሳይ ላይ ትልቅ ድል አስመዝግቦ ፈረንሳይ በከፍተኛ እዳ እና በቶቤጎ ደሴት ትንሽ ጥቅም ጦርነቱን አጠናቀቀ።

የፈረንሳይ አብዮት እ.ኤ.አ. በ 1789 ከስቴቶች ጄኔራል ጀምሮ እና በኖቬምበር 1799 የፈረንሳይ ቆንስላ ምስረታ የተጠናቀቀ በፈረንሣይ ውስጥ ሥር ነቀል የፖለቲካ እና የህብረተሰብ ለውጥ ጊዜ ነበር ። ብዙዎቹ ሀሳቦቹ የሊበራል ዲሞክራሲ መሰረታዊ መርሆዎች ተደርገው ይወሰዳሉ። liberté, égalité, fraternité እንደ 1917 የሩስያ አብዮት በመሳሰሉት ሌሎች አመጾች እና ባርነትን እና ሁለንተናዊ ምርጫን ለማስወገድ በተደረጉ ዘመቻዎች እንደገና ታየ።የፈጠራቸው እሴቶች እና ተቋማት የፈረንሳይን ፖለቲካ እስከ ዛሬ ድረስ ተቆጣጠሩት።ምክንያቶቹ በአጠቃላይ ነባራዊው አገዛዝ ማስተዳደር ያልቻለውን የማህበራዊ፣ፖለቲካዊ እና ኢኮኖሚያዊ ጉዳዮች ጥምረት እንደሆነ ይስማማል።በግንቦት 1789 የተንሰራፋው ማህበራዊ ችግር የስቴት ጄኔራል ጥሪን አስከትሏል, እሱም በሰኔ ወር ወደ ብሔራዊ ምክር ቤት ተለወጠ.የቀጠለው አለመረጋጋት በጁላይ 14 በባስቲል አውሎ ንፋስ አብቅቷል፣ ይህም በጉባኤው ተከታታይ ጽንፈኛ እርምጃዎችን ወስዷል፣ ፊውዳሊዝምን ማጥፋትን፣ በፈረንሳይ የካቶሊክ ቤተክርስትያን ላይ የመንግስት ቁጥጥር ማድረግ እና የመምረጥ መብት ማራዘምን ጨምሮ። .የሚቀጥሉት ሶስት አመታት በኢኮኖሚያዊ ድብርት እና በሲቪል ዲስኦርደር የተባባሰው የፖለቲካ ቁጥጥር ትግል የበላይነት ነበር።እንደ ኦስትሪያ፣ ብሪታንያ እና ፕሩሺያ ያሉ የውጭ ሃይሎች ተቃውሞ በሚያዝያ 1792 የፈረንሳይ አብዮታዊ ጦርነቶች መፈንዳቱ ምክንያት ሆኗል።ሉዊስ 16ኛ የነበረው ብስጭት በሴፕቴምበር 22 ቀን 1792 የፈረንሳይ የመጀመሪያ ሪፐብሊክ መመስረትን አስከተለ እና በጥር 1793 ተገደለ። በሰኔ ወርበፓሪስ የተቀሰቀሰው ሕዝባዊ አመጽ በብሔራዊ ምክር ቤት የበላይ የነበሩትን ጂሮንዲኖችን በሕዝብ ደህንነት ኮሚቴ በመተካት በማክሲሚሊየን ሮቤስፒየር ይመራል።ይህ የሽብር አገዛዝ ቀስቅሷል, የተከሰሱትን "ፀረ አብዮተኞች" ለማጥፋት የተደረገ ሙከራ;በጁላይ 1794 ሲያበቃ ከ16,600 በላይ የሚሆኑት በፓሪስ እና በግዛቶች ተገድለዋል።እንዲሁም የውጭ ጠላቶቿ፣ ሪፐብሊኩ ከሮያሊስቶች እና ከጃኮቢንስ የውስጥ ተቃውሞ ገጥሟት ነበር እናም እነዚህን ስጋቶች ለመቋቋም የፈረንሳይ ዳይሬክተሩ በህዳር 1795 ስልጣን ያዘ። ተከታታይ ወታደራዊ ድሎች ቢደረጉም ብዙዎች በናፖሊዮን ቦናፓርት አሸንፈዋል። እና የኢኮኖሚ መቀዛቀዝ ዳይሬክተሩ በኖቬምበር 1799 በቆንስላ ፅህፈት ቤት እንዲተካ ምክንያት ሆኗል ። ይህ በአጠቃላይ የአብዮታዊ ጊዜ ማብቂያ ምልክት ተደርጎ ይወሰዳል።

የናፖሊዮን ጦርነቶች (1803-1815) የፈረንሳይን ኢምፓየር እና አጋሮቹን በናፖሊዮን 1 መሪነት በተለያዩ ጥምረቶች ከተመሰረቱት የአውሮፓ መንግስታት መዋዠቅ ጋር የተፋጠጡ ተከታታይ ዋና ዋና ግጭቶች ነበሩ።በአብዛኛዎቹ አህጉራዊ አውሮፓ የፈረንሣይ የበላይነት ጊዜን አስገኘ።ጦርነቶቹ ከፈረንሳይ አብዮት እና ከፈረንሳይ አብዮታዊ ጦርነቶች ጋር በተያያዙት ያልተፈቱ አለመግባባቶች የመጀመርያው ጥምረት (1792-1797) እና የሁለተኛው ጥምረት ጦርነት (1798-1802) ያካተቱ ናቸው።የናፖሊዮን ጦርነቶች ብዙውን ጊዜ እንደ አምስት ግጭቶች ይገለጻሉ, እያንዳንዳቸው ናፖሊዮንን ከተዋጋው ጥምረት በኋላ ይባላሉ- ሦስተኛው ጥምረት (1803-1806), አራተኛው (1806-07), አምስተኛ (1809), ስድስተኛው (1813-14), እና ሰባተኛው (1815) እና ባሕረ ገብ ጦርነት (1807-1814) እና የፈረንሳይ የሩስያ ወረራ (1812)።ናፖሊዮን እ.ኤ.አ.በመቀጠልም የተረጋጋ ፋይናንስ፣ ጠንካራ ቢሮክራሲ እና የሰለጠነ ሰራዊት ያለው ሀገር ፈጠረ።እ.ኤ.አ. በታህሳስ 1805 ናፖሊዮን የተባበሩትን የሩሶ-ኦስትሪያን ጦር በኦስተርሊትዝ በማሸነፍ ትልቁን ድል አስመዝግቧል።በባሕር ላይ፣ ብሪታኒያ በጥቅምት 21 ቀን 1805 በትራፋልጋር ጦርነት የጋራ የፍራንኮ-ስፓኒሽ ባሕር ኃይልን ክፉኛ አሸንፏል። ይህ ድል የብሪታንያ የባህርን ቁጥጥር ያረጋገጠ ሲሆን የብሪታንያ ወረራ እንዳይከሰት አድርጓል።የፈረንሳይ ኃይል መጨመር ያሳሰበው ፕሩሺያ በጥቅምት 1806 እንደገና ጦርነት የጀመረው ከሩሲያ፣ ሳክሶኒ እና ስዊድን ጋር አራተኛው ጥምረት እንዲፈጠር መርታለች። ናፖሊዮን በፍጥነት የፕሩሻውያንን ጄና እና ሩሲያውያንን በፍሪድላንድ ድል በማድረግ በአህጉሪቱ ላይ ያልተረጋጋ ሰላም አስገኘ።በ1809 ጦርነት ሲቀሰቀስ ሰላሙ ከሽፏል።በኦስትሪያ የሚመራው በመጥፎ ሁኔታ ከተዘጋጀው አምስተኛው ጥምረት ጋር።በመጀመሪያ ኦስትሪያውያን በአስፐርን-ኤስሊንግ አስደናቂ ድል አሸንፈዋል, ነገር ግን በፍጥነት በ Wagram ተሸንፈዋል.ናፖሊዮን ብሪታንያን በአህጉራዊ ስርአቱ ለማግለልና ለማዳከም ተስፋ በማድረግ በአህጉራዊ አውሮፓ ብቸኛዋ የብሪታኒያ አጋር የሆነችውን ፖርቹጋልን ወረራ ጀመረ።እ.ኤ.አ. በህዳር 1807 ሊዝበንን ከያዘ በኋላ እና በስፔን ብዙ የፈረንሳይ ወታደሮች በነበሩበት ወቅት ናፖሊዮን እድሉን በመጠቀም የቀድሞ አጋሩን በመቃወም ገዢውን የስፔን ንጉሣዊቤተሰብ አስወግዶ ወንድሙን የስፔን ንጉስ በ 1808 ጆሴ I. እና ፖርቹጋሎች በብሪታንያ ድጋፍ በማመፅ ፈረንሳዮችን በ1814 ከስድስት አመታት ጦርነት በኋላ ከአይቤሪያ አባረሩ።በተመሳሳይም ሩሲያ የንግድ መቀነሱን ኢኮኖሚያዊ መዘዝ ለመሸከም ሳትፈልግ አህጉራዊ ስርዓቱን በመደበኛነት በመጣስ ናፖሊዮን በ1812 ሩሲያ ላይ ከፍተኛ ወረራ እንዲጀምር ምክንያት ሆነ። ይህ ዘመቻ በፈረንሳይ ላይ አደጋ አደረሰ እና የናፖሊዮንን ግራንዴ አርሜይን መውደም ተቃረበ።በሽንፈቱ የተበረታቱት ኦስትሪያ፣ ፕሩሺያ፣ ስዊድን እና ሩሲያ ስድስተኛው ጥምረት መስርተው በፈረንሳይ ላይ አዲስ ዘመቻ ጀመሩ፣ በጥቅምት 1813 ናፖሊዮንን ከበርካታ ያልተሳኩ ተሳትፎዎች በኋላ ናፖሊዮንን በላይፕዚግ በቆራጥነት በማሸነፍ።ከዚያም አጋሮቹ ከምሥራቅ ተነስተው ፈረንሳይን ወረሩ፣ የባሕረ ገብ ጦርነት ግን ወደ ደቡብ ምዕራብ ፈረንሳይ ፈሰሰ።የጥምረት ወታደሮች በመጋቢት 1814 መጨረሻፓሪስን ያዙ እና ናፖሊዮን በሚያዝያ ወር ከስልጣን እንዲለቁ አስገደዱት።በግዞት ወደ ኤልባ ደሴት ተወሰደ፣ እናም ቡርቦኖች ወደ ስልጣን ተመለሱ።ነገር ግን ናፖሊዮን በየካቲት 1815 አመለጠ እና ፈረንሳይን ለአንድ መቶ ቀናት ያህል እንደገና መቆጣጠር ጀመረ።ሰባተኛው ጥምረት ከፈጠሩ በኋላ፣ አጋሮቹ በሰኔ 1815 በዋተርሉ አሸንፈው ወደ ሴንት ሄሌና ደሴት ወሰዱት፣ ከስድስት ዓመታት በኋላም አረፉ።የቪየና ኮንግረስ የአውሮፓን ድንበሮች ቀይሮ አንጻራዊ ሰላምን አምጥቷል።ጦርነቶቹ በአለም አቀፍ ታሪክ ላይ ከፍተኛ መዘዞችን ያስከትላሉ፡ የብሄርተኝነት እና የሊበራሊዝም መስፋፋት፣ ብሪታንያ የአለም ቀዳሚ የባህር ሀይል እና የኢኮኖሚ ሃይል ሆና መነሳት፣ በላቲን አሜሪካ የነፃነት እንቅስቃሴዎች መታየት እና የስፔን እና የፖርቱጋል ኢምፓየር ውድቀት፣ መሰረታዊው የጀርመን እና የኢጣሊያ ግዛቶችን ወደ ትላልቅ ግዛቶች እንደገና ማደራጀት እና አዲስ ጦርነትን የማካሄድ ዘዴዎችን እንዲሁም የሲቪል ህግን ማስተዋወቅ.የናፖሊዮን ጦርነቶች ካበቃ በኋላ በአህጉር አውሮፓ አንጻራዊ ሰላም ነበር፣ እ.ኤ.አ. በ1853 እስከ ክራይሚያ ጦርነት ድረስ የዘለቀ።

የቦርቦን መልሶ ማቋቋም በፈረንሣይ ታሪክ ዘመን የቦርቦን ቤት በግንቦት 3 ቀን 1814 ከናፖሊዮን የመጀመሪያ ውድቀት በኋላ ወደ ስልጣን የተመለሰበት ወቅት ነበር ። በ 1815 በመቶ ቀናት ጦርነት በአጭር ጊዜ የተቋረጠ ፣ ተሃድሶው እስከ ሐምሌ 26 ቀን 1830 አብዮት ድረስ ቆይቷል ። ሉዊስ 16ኛ እና ቻርለስ ኤክስ የተገደለው ንጉስ ሉዊ 16ኛ ወንድማማቾች ዙፋኑን በዙፋኑ ላይ ወጡ እና የአንሲየን መንግስትን ሁሉንም ተቋሞች ባይሆኑም የባለቤትነት መብትን ለማስመለስ ወግ አጥባቂ መንግስት አቋቋሙ።በስደት የተመለሱት የንጉሣዊው መንግሥት ደጋፊዎች ወደ ፈረንሳይ ቢመለሱም በፈረንሳይ አብዮት የተደረጉትን አብዛኞቹን ለውጦች መቀልበስ አልቻሉም።ለአስርት አመታት በዘለቀው ጦርነት የተዳከመችው ሀገሪቱ የውስጥ እና የውጭ ሰላም፣ የተረጋጋ የኢኮኖሚ ብልጽግና እና የኢንዱስትሪ ልማት ቅድመ ሁኔታዎችን አሳልፋለች።

ፍፁም ንጉሳዊ አገዛዝን በመቃወም የተደረገ ተቃውሞ በአየር ላይ ነበር።እ.ኤ.አ. ግንቦት 16 ቀን 1830 የተወካዮች ምርጫ በንጉሥ ቻርልስ ኤክስ ላይ በጣም መጥፎ ነበር ። በምላሹም ጭቆናን ሞክሯል ፣ ግን ይህ የተጨቆኑ ተወካዮች ፣ ጋዜጠኞች ፣ የዩኒቨርሲቲው ተማሪዎች እና ብዙየፓሪስ ሰራተኞች ወደ ጎዳና በመውጣታቸው ቀውሱን አባባሰው ። እ.ኤ.አ. ከጁላይ 26-29 በፈረንሣይ ሌስ ትሮይስ ግሎሪየስ) በሐምሌ 26-29 ቀን 1830 በነበሩት "በሦስት አስደሳች ቀናት" ግድግዳዎችን ሠራ። ቻርለስ ኤክስ ተወግዶ በሐምሌ አብዮት በንጉሥ ሉዊስ ፊሊፕ ተተክቷል።በተለምዶ የቡርቦንስን ፍፁም ንጉሳዊ አገዛዝ በመቃወም እንደ ቡርጆይሲ መነሳት ይቆጠራል።የጁላይ አብዮት ተሳታፊዎች ማርኪይስ ደ ላፋይትን ያካትታሉ።የቡርጂዮስን ንብረት በመወከል ከትዕይንቱ በስተጀርባ መሥራት ሉዊስ አዶልፍ ቲየር ነበር።የሉዊስ ፊሊፕ "የጁላይ ንጉሳዊ አገዛዝ" (1830-1848) የበላይ የሆነው የባንኮች፣ የፋይናንስ ባለሀብቶች፣ የኢንዱስትሪ ባለሙያዎች እና ነጋዴዎች ሃው ቡርጂኦይሲ (ከፍተኛ bourgeoisie) ነበር።በሐምሌ ንጉሳዊ አገዛዝ ዘመን የሮማንቲክ ዘመን ማብቀል ጀመረ።በሮማንቲክ ዘመን እየተመራ፣ በፈረንሳይ የተቃውሞ እና የአመፅ ድባብ ዙሪያ ነበር።እ.ኤ.አ. ህዳር 22 ቀን 1831 በሊዮን (በፈረንሳይ ሁለተኛዋ ትልቁ ከተማ) የሐር ሰራተኞች አመፁ እና በቅርቡ የደመወዝ ቅነሳን እና የስራ ሁኔታን በመቃወም የከተማውን አዳራሽ ተቆጣጠሩ።ይህ በመላው አለም የሰራተኞች አመጽ ከመጀመሪያዎቹ አጋጣሚዎች አንዱ ነው።በዙፋኑ ላይ በየጊዜው በሚደርሰው ስጋት የሐምሌ ንጉሳዊ አገዛዝ በጠንካራ እና በጠንካራ እጅ መግዛት ጀመረ።ብዙም ሳይቆይ የፖለቲካ ስብሰባዎች ከህግ ወጡ።ሆኖም፣ “ግብዣዎች” አሁንም ህጋዊ ነበሩ እና እ.ኤ.አ. በ1847 የበለጠ ዲሞክራሲን የሚጠይቅ ሀገር አቀፍ የሪፐብሊካኖች ግብዣዎች ነበሩ።የመጨረሻው ድግስ እ.ኤ.አ. የካቲት 22 ቀን 1848 በፓሪስ እንዲደረግ ታቅዶ ነበር ነገር ግን መንግስት አግዶታል።በምላሹም በጁላይ ንጉሳዊ አገዛዝ ላይ ባደረጉት አመጽ የሁሉም ክፍል ዜጎች በፓሪስ ጎዳናዎች ላይ ፈስሰዋል።"የዜጋ ንጉስ" ሉዊ-ፊሊፕ ከስልጣን እንዲወርዱ እና በፈረንሳይ ውስጥ ተወካይ ዲሞክራሲ እንዲመሰርቱ ጥያቄ ቀረበ.ንጉሱ ስልጣን ለቀቁ እና የፈረንሳይ ሁለተኛ ሪፐብሊክ ታወጀ።እ.ኤ.አ. በ1840ዎቹ በፈረንሳይ ውስጥ የመካከለኛው ሪፐብሊካኖች መሪ የነበሩት አልፎንሴ ማሪ ሉዊ ደ ላማርቲን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ሆነው በአዲሱ ጊዜያዊ መንግሥት ውስጥ ጠቅላይ ሚኒስትር ሆነዋል።በእውነቱ ላማርቲን በ 1848 ምናባዊ የመንግስት መሪ ነበር።

የፈረንሳይ ሁለተኛ ሪፐብሊክ በ 1848 እና 1852 መካከል የነበረው የፈረንሳይ ሪፐብሊካዊ መንግስት ነበር. በየካቲት 1848 የተመሰረተው በየካቲት አብዮት የንጉሥ ሉዊስ ፊሊፔን የሐምሌ ንጉሠ ነገሥት አስወግዶ በታኅሣሥ 1852 አብቅቷል. የፕሬዚዳንት ምርጫ ተከትሎ. ሉዊ-ናፖሊዮን ቦናፓርት በ1848 እና በ1851 ፕሬዝዳንቱ መፈንቅለ መንግስት ያደረጉት ቦናፓርት እራሱን ንጉሠ ነገሥት ናፖሊዮን ሣልሳዊ አወጀ እና ሁለተኛውን የፈረንሳይ ግዛት አቋቋመ።የአጭር-ጊዜው ሪፐብሊክ የመጀመርያ ሪፐብሊክ መፈክርን በይፋ ተቀብሏል;ሊበርቴ፣ ኤጋሊቴ፣ ፍሬተርኒቴ።

ሁለተኛው የፈረንሣይ ኢምፓየር በሁለተኛውና በሦስተኛው የፈረንሳይ ሪፐብሊክ መካከል ያለው የ18 ዓመት የንጉሠ ነገሥት ቦናፓርቲስት የናፖሊዮን III ከጥር 14 ቀን 1852 እስከ ጥቅምት 27 ቀን 1870 ነበር።ናፖሊዮን III ከ 1858 በኋላ አገዛዙን ነፃ አውጥቷል. የፈረንሳይ ንግድ እና ኤክስፖርትን አስተዋውቋል.ትልቁ ስኬት ንግድን የሚያመቻች እና ሀገሪቱንከፓሪስ ጋር አንድ ላይ ያስተሳሰረ ታላቅ የባቡር ኔትወርክን ያጠቃልላል።ይህም የኤኮኖሚ እድገትን በማነሳሳት ለአብዛኞቹ የሀገሪቱ ክልሎች ብልጽግናን አስገኝቷል።ሁለተኛው ኢምፓየር ለፓሪስ ሰፋ ያለ ድንበሮች፣ አስደናቂ ህዝባዊ ሕንፃዎች እና ውብ የመኖሪያ አውራጃዎች ለከፍተኛ የፓሪስ ነዋሪዎች እንደገና እንዲገነባ ከፍተኛ ምስጋና ተሰጥቶታል።በአለም አቀፍ ፖሊሲ፣ ናፖሊዮን ሳልሳዊ አጎቱን ናፖሊዮንን ለመምሰል ሞክሯል፣ በአለም ዙሪያ ባሉ በርካታ የንጉሠ ነገሥት ሥራዎች እንዲሁም በአውሮፓ ውስጥ በተደረጉ ጦርነቶች ውስጥ ተሰማርቷል።ንግሥናውን የጀመረው በክራይሚያ እና በጣሊያን በፈረንሳይ ድሎች ሳቮይ እና ኒስን አግኝቷል።በጣም አስቸጋሪ ዘዴዎችን በመጠቀም በሰሜን አፍሪካ እና በደቡብ ምስራቅ እስያ የፈረንሳይን ኢምፓየር ገነባ.ናፖሊዮን ሳልሳዊ በሜክሲኮ ሁለተኛውን የሜክሲኮ ኢምፓየር ለመመስረት እና ወደ ፈረንሣይ ምህዋር ለማምጣት በመፈለግ ጣልቃ ገብቷል ፣ ግን ይህ በፍፁም ፍልሚያ ተጠናቀቀ።ከፕሩሺያ የሚሰነዘረውን ስጋት ክፉኛ አላስተናገደውም እና በግዛቱ ማብቂያ ላይ የፈረንሣይ ንጉሠ ነገሥት ከአቅም በላይ በሆነ የጀርመን ኃይል ፊት አጋር እንደሌለው አገኘ።እ.ኤ.አ. በ 1870 በሴዳን በፕራሻ ጦር ተይዞ በፈረንሣይ ሪፐብሊካኖች ከዙፋን ሲወርድ በፍራንኮ-ፕራሻ ጦርነት ወቅት አገዛዙ አብቅቷል።በኋላም በ1873 በስደት በዩናይትድ ኪንግደም ኖረ።

የፈረንሳይ የቬትናም ወረራ (1858-1885) በ19ኛው ክፍለ ዘመን አጋማሽ ላይ በሁለተኛው የፈረንሳይ ግዛት፣ በኋላም በፈረንሳይ ሶስተኛ ሪፐብሊክ እና በቬትናም የ Đại Nam ግዛት መካከል የተካሄደ ረጅም እና የተገደበ ጦርነት ነበር።በ1885 ቬትናምን እናቻይናውያን አጋሮቻቸውን፣ ቬትናምን፣ ላኦስን እና ካምቦዲያን በማዋሃድ እና በመጨረሻም በ1887 በሜይንላንድ ደቡብ ምስራቅ እስያ ላይ የፈረንሳይ ኢንዶቺና በተባለው ግዛቶች ላይ የፈረንሣይ ህግጋትን ሲያቋቁም ፍጻሜው እና ውጤቱ ለፈረንሳዮች ድሎች ነበሩ።የጋራ የፍራንኮ-ስፓኒሽ ጉዞ በ 1858 ዳ ናንግን አጠቃ እና ሳይጎንን ለመውረር አፈገፈገ።ኪንግ ቱ ዱክ በሰኔ 1862 የፈረንሳይን ሉዓላዊነት በደቡብ በሚገኙ ሶስት ግዛቶች ላይ ውል ፈርመዋል።ፈረንሳዮች በ 1867 ሦስቱን ደቡብ ምዕራብ ግዛቶች በመቀላቀል ኮቺንቺናን ፈጠሩ።በ 1873 እና 1886 መካከል በ 1873 እና 1886 መካከል በቶንኪን በተካሄደው ተከታታይ ጦርነት ፈረንሣይ የቀረውን ቬትናምን ድል አድርገው ኮቺንቺና ውስጥ ሥልጣናቸውን ካጠናከሩ በኋላ ቶንኪን በሥርዓተ-አልባነት ሁኔታ ውስጥ ነበር ፣ ወደ ትርምስ ወረደ ።ቻይናም ሆነች ፈረንሣይ ይህን አካባቢ እንደ ተፅኖአቸው ቆጥረው ወታደሮቻቸውን ወደዚያ ላኩ።ፈረንሳዮች በመጨረሻ አብዛኞቹን የቻይና ወታደሮች ከቬትናም አስወጥተዋል፣ ነገር ግን በአንዳንድ የቬትናም ግዛቶች ውስጥ ያሉ የተወሰኑ ሰራዊቱ የፈረንሳይ የቶንኪን ቁጥጥር ማስፈራራታቸውን ቀጥለዋል።የፈረንሳይ መንግስት የቲያንጂን ስምምነትን ለመደራደር ፎርኒየርን ወደ ቲያንጂን ላከ።በዚህም መሰረት ቻይና በቬትናም ላይ የሱዜራይትነት ጥያቄውን በመተው የፈረንሳይን ስልጣን በአናም እና ቶንኪን እውቅና ሰጥታለች።ሰኔ 6, 1884 ቬትናምን በሦስት ክልሎች ማለትም ቶንኪን, አናም እና ኮቺንቺና እያንዳንዳቸው በሦስት የተለያዩ የአገዛዝ ሥርዓቶች የከፈሉት የ Huế ስምምነት ተፈረመ።ኮቺንቺና የፈረንሳይ ቅኝ ግዛት ነበረች፣ ቶንኪን እና አናም ከለላዎች ነበሩ፣ እና የንጉዪን ፍርድ ቤት በፈረንሳይ ቁጥጥር ስር ነበር።

የፈረንሳይ ሶስተኛው ሪፐብሊክ ከሴፕቴምበር 4 1870 ጀምሮ በፈረንሳይ የፀደቀው የመንግስት ስርዓት ሲሆን ሁለተኛው የፈረንሳይ ኢምፓየር በፍራንኮ-ፕራሻ ጦርነት ወቅት እስከ ጁላይ 10 ቀን 1940 ድረስ ከፈረንሣይ ውድቀት በኋላ በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት እ.ኤ.አ. ቪቺ መንግስት.በ1870-1871 በተካሄደው የፍራንኮ-ፕሩሺያ ጦርነት በተፈጠረ የፖለቲካ መቋረጥ የሶስተኛው ሪፐብሊክ የመጀመሪያ ቀናት የበላይነት ነበረው፤ ሪፐብሊኩ በ1870 ከንጉሠ ነገሥት ናፖሊዮን 3ኛ ውድቀት በኋላ መካሄዱን ቀጠለ። ከጦርነቱ በኋላ በፕራሻውያን የተወሰደ ከባድ ካሳ በፈረንሣይ አልሳስ (የቴሪቶር ደ ቤልፎርትን መጠበቅ) እና ሎሬይን (በሰሜን ምሥራቅ ክፍል ማለትም በአሁኑ ጊዜ የሞሴሌ ክፍል)፣ ማኅበራዊ ቀውስ እናየፓሪስ ኮምዩን መመስረት በጠፋባቸው አካባቢዎች።የሶስተኛው ሪፐብሊክ የመጀመሪያዎቹ መንግስታት ንጉሳዊውን ስርዓት እንደገና ለመመስረት ያስቡ ነበር, ነገር ግን የዚያ ንጉሳዊ ስርዓት ተፈጥሮ እና የዙፋኑ ትክክለኛ ነዋሪ ጋር አለመግባባት ሊፈታ አልቻለም.ስለዚህም፣ ሦስተኛው ሪፐብሊክ፣ በመጀመሪያ እንደ ጊዜያዊ መንግሥት ታሳቢ፣ በምትኩ የፈረንሳይ ቋሚ የመንግሥት መዋቅር ሆነ።እ.ኤ.አ. በ 1875 የፈረንሣይ ሕገ-መንግሥታዊ ህጎች የሶስተኛውን ሪፐብሊክ ስብጥር ይገልፃሉ።የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት እና ሴኔትን ያቀፈ ሲሆን የሕግ አውጭውን የመንግስት አካል እና እንደ ርዕሰ መስተዳድር የሚያገለግል ፕሬዚደንት ያቋቁማል።የንጉሣዊ ስርዓቱን እንደገና ለማቋቋም የሚደረጉት ጥሪዎች የመጀመሪያዎቹን ሁለት ፕሬዚዳንቶች አዶልፍ ቲየርስ እና ፓትሪስ ዴ ማማዎን የስልጣን ጊዜ ይቆጣጠሩ ነበር ፣ ነገር ግን በፈረንሣይ ህዝብ እና በ 1880 ዎቹ ተከታታይ የሪፐብሊካን ፕሬዚዳንቶች መካከል ለሪፐብሊካኑ መንግስት ድጋፍ እያደገ የመጣውን ተስፋ ቀስ በቀስ አጠፋ። የንጉሳዊ ተሃድሶ.ሶስተኛው ሪፐብሊክ ብዙ የፈረንሳይ ቅኝ ገዥ ይዞታዎችን ያቋቋመ ሲሆን ከእነዚህም መካከል የፈረንሳይ ኢንዶቺና፣ ፈረንሣይ ማዳጋስካር፣ ፈረንሳይ ፖሊኔዥያ እና በምዕራብ አፍሪካ የሚገኙ ትልልቅ ግዛቶችን በአፍሪካ Scramble for Africa ጊዜ፣ ሁሉም በ19ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ባለፉት ሁለት አስርት ዓመታት ውስጥ የገዙ ናቸው።የ20ኛው ክፍለ ዘመን የመጀመሪያዎቹ ዓመታት በዲሞክራቲክ ሪፐብሊካን አሊያንስ ተቆጣጥረው ነበር፣ እሱም በመጀመሪያ እንደ መሃል ግራት የፖለቲካ አጋርነት የተፀነሰው፣ ነገር ግን ከጊዜ በኋላ ዋናው የመሀል ቀኝ ፓርቲ ሆነ።አንደኛው የዓለም ጦርነት ከጀመረበት ጊዜ አንስቶ እስከ 1930ዎቹ መጨረሻ ድረስ ያለው ጊዜ በዲሞክራቲክ ሪፐብሊካን ህብረት እና ራዲካልስ መካከል በፖላራይዝድ የተደገፈ ፖለቲካ ነበረው።የናዚ ሃይሎች ብዙ ፈረንሳይን ሲቆጣጠሩ ሁለተኛው የዓለም ጦርነት ከተቀሰቀሰ አንድ አመት ባልሞላ ጊዜ ውስጥ መንግስት ወደቀ እና በተቀናቃኞቹ የቻርለስ ደጎል ፍሪ ፍራንስ (ላ ፍራንሲ ሊብሬ) እና የፊሊፕ ፔታይን የፈረንሳይ ግዛት ተተካ።በ19ኛው እና በ20ኛው ክፍለ ዘመን የፈረንሳይ ቅኝ ግዛት ከብሪቲሽ ኢምፓየር ቀጥሎ ሁለተኛው ትልቁ የቅኝ ግዛት ግዛት ነበር።

የፍራንኮ-ፕራሻ ጦርነት በሁለተኛው የፈረንሳይ ኢምፓየር እና በፕራሻ መንግሥት የሚመራው የሰሜን ጀርመን ኮንፌዴሬሽን መካከል ግጭት ነበር።ከጁላይ 19 ቀን 1870 እስከ ጃንዋሪ 28 ቀን 1871 ድረስ የዘለቀው ግጭቱ የተፈጠረው በ1866 የፕሩሺያን ኦስትሪያን ወሳኙን ድል ተከትሎ በተነሳው ፈረንሳይ በአህጉራዊ አውሮፓ የበላይነቷን ለማስቀጠል ባደረገችው ቁርጠኝነት ነው። ቢስማርክ ሆን ብሎ ፈረንሳዮችን በፕሩሲያ ላይ ጦርነት እንዲያውጁ ቀስቅሶ የሰሜን ጀርመን ኮንፌዴሬሽን እንዲቀላቀሉ አራት የደቡብ ጀርመን ግዛቶች ማለትም ባደን፣ ዉርትተምበርግ፣ ባቫሪያ እና ሄሴ-ዳርምስታድት;ሌሎች የታሪክ ተመራማሪዎች ቢስማርክ ሁኔታውን ሲፈጥሩ እንደተጠቀመባቸው ይከራከራሉ።ቢስማርክ አጠቃላይ ሁኔታውን ከግምት ውስጥ በማስገባት ለአዲሱ የጀርመን ጥምረት እምቅ እውቅና እንዳለው ሁሉም ይስማማሉ።ፈረንሣይ ሰራዊቷን በጁላይ 15 ቀን 1870 አሰባስባ የሰሜን ጀርመን ኮንፌዴሬሽን በመምራት የዚያን ቀን በኋላ የራሷን ቅስቀሳ አቀረበ።እ.ኤ.አ. ሐምሌ 16 ቀን 1870 የፈረንሳይ ፓርላማ በፕሩሺያ ላይ ጦርነት ለማወጅ ድምጽ ሰጠ ።ፈረንሳይ በነሐሴ 2 ቀን የጀርመን ግዛትን ወረረች።የጀርመን ጥምረት ወታደሮቹን ከፈረንሳዮች በበለጠ ውጤታማ በሆነ መንገድ አሰባስቦ በነሐሴ 4 ቀን ሰሜን ምስራቅ ፈረንሳይን ወረረ።የጀርመን ኃይሎች በቁጥር፣ በሥልጠና እና በአመራር የተሻሉ ነበሩ እና ዘመናዊ ቴክኖሎጂን በተለይም የባቡር ሀዲዶችን እና መድፍን የበለጠ ውጤታማ ይጠቀሙ ነበር።ተከታታይ ፈጣን የፕሩሺያን እና የጀርመን ድሎች በምስራቃዊ ፈረንሳይ፣ በሜትዝ ከበባ እና በሴዳን ጦርነት የተጠናቀቁት፣ የፈረንሳይ ንጉሠ ነገሥት ናፖሊዮን ሣልሳዊ ንጉሠ ነገሥት ንጉሠ ነገሥት ናፖሊዮንን በቁጥጥር ስር ለማዋል እና የሁለተኛው ኢምፓየር ጦር ሠራዊት ወሳኝ ሽንፈትን አስከትሏል።በሴፕቴምበር 4 በፓሪስ የብሔራዊ መከላከያ መንግሥት ተመሠረተ እና ጦርነቱን ለተጨማሪ አምስት ወራት ቀጠለ።የጀርመን ኃይሎች በሰሜናዊ ፈረንሳይ አዲስ የፈረንሳይ ጦርን ተዋግተው አሸንፈዋል፣ ከዚያም ጃንዋሪ 28 ቀን 1871 ከመውደቋ በፊት ፓሪስን ከአራት ወራት በላይ ከበባት፣ ጦርነቱን በተሳካ ሁኔታ አቆመ።በጦርነቱ እየቀነሰ በሄደበት ወቅት፣ በጀርመን ድል በተረጋገጠው ጊዜ፣ የጀርመን ግዛቶች በፕራሻ ንጉስ ዊልሄልም 1 እና በቻንስለር ቢስማርክ ስር እንደ ጀርመን ኢምፓየር ህብረታቸውን አወጁ።ከኦስትሪያ በስተቀር አብዛኛው ጀርመናውያን በብሔር-ግዛት ሥር ለመጀመሪያ ጊዜ አንድ ሆነዋል።ከፈረንሳይ ጋር ጦርነቱን ተከትሎ፣ የፍራንክፈርት ውል በግንቦት 10 ቀን 1871 ተፈርሟል፣ ይህም ለጀርመን በቢሊዮኖች የሚቆጠር ፍራንክ ለጦርነት ካሳ፣ እንዲሁም አብዛኛው አልሳስ እና የሎሬይን ክፍሎች፣ የአልሳስ ሎሬይን ኢምፔሪያል ግዛት ሆነ።ጦርነቱ በአውሮፓ ላይ ዘላቂ ተጽእኖ ነበረው.የጀርመን ውህደትን በማፋጠን ጦርነቱ በአህጉሪቱ ያለውን የኃይል ሚዛን በከፍተኛ ሁኔታ ለውጦታል;ከአዲሱ የጀርመን ብሔር መንግሥት ጋር ፈረንሳይን እንደ አውራ አውሮፓዊ የመሬት ኃይል በመተካት።ቢስማርክ በዓለም አቀፍ ጉዳዮች ላይ ለሁለት አስርት ዓመታት ታላቅ ሥልጣንን በመያዝ የሪልፖሊቲክን ስም በማዳበር የጀርመንን ዓለም አቀፋዊ ደረጃ እና ተፅዕኖ ያሳደገ።በፈረንሣይ የንጉሠ ነገሥቱ አገዛዝ የመጨረሻውን ፍጻሜ በማምጣት የመጀመሪያውን ዘላቂ ሪፐብሊክ መንግሥት ጀመረ።በፈረንሣይ ሽንፈት የተነሣው ቅሬታ የፓሪስ ኮምዩን፣ አብዮታዊ አመጽ በደም አፋሳሹ ከመጨቆኑ በፊት ለሁለት ወራት ያህል ሥልጣንን የተቆጣጠረው፤ክስተቱ በሶስተኛው ሪፐብሊክ ፖለቲካ እና ፖሊሲዎች ላይ ተጽእኖ ይኖረዋል.

ፈረንሣይ በ1914 ጦርነት አልጠበቀችም፣ ነገር ግን በነሀሴ ወር ሲጀመር መላው ህዝብ ለሁለት አመታት በጋለ ስሜት ተሰብስቦ ነበር።እግረኛ ወታደርን ደጋግሞ ወደፊት በመላክ የተካነ ሲሆን በጀርመን መድፍ፣ ቦዮች፣ ሽቦ እና መትረየስ ሽጉጥ ደጋግሞ እንዲቆም የተደረገ ሲሆን በአሰቃቂ የጉዳት መጠን።ዋና ዋና የኢንዱስትሪ አውራጃዎችን ብታጣም ፈረንሳይ የፈረንሣይ እና የአሜሪካን ጦር የሚያስታጥቅ እጅግ በጣም ብዙ የጦር መሣሪያዎችን አፈራች።እ.ኤ.አ. በ 1917 እግረኛ ወታደር ወደ ጥፋት አፋፍ ላይ ነበር ፣ በሰፊው ስሜት አሁን የአሜሪካ ተራ በጀርመን መስመሮች ላይ ወረራ ነበር።ነገር ግን በ 1918 ጸደይ ላይ የመጣውን የጀርመን ታላቁን ጥቃት ተባብረው አሸንፈው በመፈራረስ ላይ ባሉ ወራሪዎች ላይ ተንከባለሉ።እ.ኤ.አ. ህዳር 1918 ትልቅ ኩራት እና አንድነት እና ያልተገደበ የበቀል ጥያቄ አመጣ።በውስጥ ችግሮች የተጠመደችው ፈረንሳይ በ1911-14 ውስጥ ለውጭ ፖሊሲ ብዙም ትኩረት አልሰጠችም ፣ ምንም እንኳን በ1913 ወታደራዊ አገልግሎት ከሁለት ጠንካራ የሶሻሊስት ተቃውሞዎች ወደ ሶስት አመታት ቢያራዝምም ። በ1914 በፍጥነት እየተባባሰ የመጣው የባልካን ቀውስ ፈረንሳይን ሳታውቀው ቀረ። በአንደኛው የዓለም ጦርነት መምጣት ላይ ትንሽ ሚና ብቻ ተጫውቷል.የሰርቢያ ቀውስ በአውሮፓ መንግስታት መካከል ውስብስብ የሆነ የውትድርና ጥምረት ቀስቅሷል፣ ይህም ፈረንሳይን ጨምሮ አብዛኛው አህጉር በጥቂት ሳምንታት ውስጥ ወደ ጦርነት እንድትገባ አድርጓል።ኦስትሪያ-ሃንጋሪ በጁላይ ወር መጨረሻ ላይ በሰርቢያ ላይ ጦርነት በማወጅ የሩሲያን ቅስቀሳ አስነስቷል።እ.ኤ.አ. ኦገስት 1 ጀርመን እና ፈረንሳይ ቅስቀሳ አዝዘዋል።ጀርመን ፈረንሳይን ጨምሮ ከሌሎቹ ተሳታፊ ሀገራት በተሻለ በወታደራዊ ዝግጅት ተዘጋጅታለች።የጀርመን ኢምፓየር የኦስትሪያ አጋር በመሆን በሩሲያ ላይ ጦርነት አውጇል።ፈረንሳይ ከሩሲያ ጋር ስለነበረች በጀርመን ኢምፓየር ላይ ጦርነት ለማድረግ ዝግጁ ነበረች።እ.ኤ.አ. ነሐሴ 3 ቀን ጀርመን በፈረንሳይ ላይ ጦርነት አወጀች እና ሰራዊቷን በገለልተኛ ቤልጂየም ላከች።ብሪታንያ በነሐሴ 4 ወደ ጦርነቱ ገባች እና በነሐሴ 7 ወታደር መላክ ጀመረች።ጣሊያን ምንም እንኳን ከጀርመን ጋር የተቆራኘች ቢሆንም በገለልተኛነት በመቆየት በ1915 አጋሮችን ተቀላቀለች።የጀርመን "የሽሊፈን ፕላን" ፈረንሳዮችን በፍጥነት ማሸነፍ ነበር።በነሀሴ 20 ብራሰልስን ያዙ እና ብዙም ሳይቆይ የሰሜን ፈረንሳይን ሰፊ ክፍል ያዙ።የመጀመሪያው እቅድ ደቡብ ምዕራብ መቀጠል እናፓሪስን ከምዕራብ ማጥቃት ነበር።በሴፕቴምበር መጀመሪያ ላይ ከፓሪስ በ65 ኪሎ ሜትር (40 ማይል) ርቀት ላይ ነበሩ፣ እና የፈረንሳይ መንግስት ወደ ቦርዶ ተዛውሯል።አጋሮቹ በመጨረሻ ከፓሪስ በስተሰሜን ምስራቅ በማርኔ ወንዝ (5–12 ሴፕቴምበር 1914) ግስጋሴውን አቁመዋል።ጦርነቱ አሁን ያልተቋረጠ ሆነ - ታዋቂው "የምዕራባዊ ግንባር" በአብዛኛው የተካሄደው በፈረንሳይ ነው እና በጣም ትልቅ እና ኃይለኛ ጦርነቶች ቢኖሩም በጣም ትንሽ እንቅስቃሴ የታየበት ነበር, ብዙ ጊዜ አዲስ እና የበለጠ አውዳሚ ወታደራዊ ቴክኖሎጂ.በምዕራባዊው ግንባር የመጀመሪያዎቹ ጥቂት ወራት ትናንሽ የተሻሻሉ ቦይዎች በፍጥነት ጥልቀት እና ውስብስብ እያደጉ በመሄድ ቀስ በቀስ እርስ በርስ የሚገናኙ የመከላከያ ሥራዎች ሰፊ ቦታዎች ሆኑ።የመሬት ጦርነቱ በፍጥነት በጭቃና በደም አፋሳሽ በትሬንች ጦርነት ተቆጣጥሮ ነበር፤ ይህ ጦርነት ሁለቱም ተቃዋሚ ሰራዊቶች የማይለዋወጥ የመከላከያ መስመሮች ነበሯቸው።የእንቅስቃሴው ጦርነት በፍጥነት ወደ አቋም ጦርነት ተለወጠ።ሁለቱም ወገኖች ብዙም አልገፉም፣ ነገር ግን ሁለቱም ወገኖች በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ ጉዳቶችን ደርሰዋል።የጀርመን እና የተባበሩት መንግስታት ጦር ከስዊዘርላንድ ድንበር በደቡብ እስከ ቤልጂየም ሰሜናዊ ባህር ዳርቻ ድረስ የተጣመሩ ጥንድ ቦይ መስመሮችን አምርተዋል።ይህ በእንዲህ እንዳለ በሰሜን ምስራቅ ፈረንሳይ ሰፊ ቦታዎች በጀርመን ወራሪዎች አረመኔያዊ ቁጥጥር ስር ወድቀዋል።ከሴፕቴምበር 1914 እስከ ማርች 1918 ድረስ በምዕራቡ ግንባር ላይ የትሬንች ጦርነት አሸንፏል። በፈረንሳይ ታዋቂ ከሆኑት ጦርነቶች መካከል የቨርደን ጦርነት (ከየካቲት 21 እስከ ታህሳስ 18 ቀን 1916 10 ወራትን የሚፈጅ)፣ የሶም ጦርነት (ከጁላይ 1 እስከ ህዳር 18 ቀን 1916) እና አምስት ይገኙበታል። የYpres ጦርነት (ከ1914 እስከ 1918) የሚባሉ የተለያዩ ግጭቶች።በጦርነቱ መጀመሪያ ላይ የሶሻሊስት መሪ ዣን ጃውሬስ ሰላም አቀንቃኝ ከተገደለ በኋላ የፈረንሳይ የሶሻሊስት ንቅናቄ ፀረ-ወታደራዊ አቋሙን ትቶ ወደ ብሄራዊ ጦርነቱ ተቀላቀለ።ጠቅላይ ሚኒስትር ሬኔ ቪቪያኒ ለአንድነት - ለ"ህብረት ቅዱስ" ("የተቀደሰ ህብረት") - ይህ በጦርነት ጊዜ በቀኝ እና በግራ ቡድኖች መካከል መራራ ትግል አድርገዋል።ፈረንሳይ ጥቂት ተቃዋሚዎች ነበሯት።ይሁን እንጂ በ 1917 የጦርነት ድካም ዋነኛ ምክንያት ነበር, እንዲያውም ወደ ሠራዊቱ ይደርሳል.ወታደሮቹ ለማጥቃት ፈቃደኞች አልነበሩም;ወታደሮቹ በሚሊዮን የሚቆጠሩ አሜሪካውያን እስኪመጡ መጠበቅ የተሻለ ነው ሲሉ ሙቲኒ ምክንያት ነበር።ወታደሮቹ የተቃወሙት በጀርመን መትረየስ ፊት ለፊት የሚሰነዘር ጥቃት ከንቱነት ብቻ ሳይሆን በግንባሩ እና በቤት ውስጥ ያለውን ወራዳ ሁኔታ በተለይም አልፎ አልፎ ቅጠል፣ የተመጣጠነ ምግብ፣ የአፍሪካ እና የእስያ ቅኝ ገዥዎችን በቤት ግንባር መጠቀም እና የሚስቶቻቸው እና የልጆቻቸው ደኅንነት ስጋት.እ.ኤ.አ. በ 1917 ሩሲያን ካሸነፈች በኋላ ፣ ጀርመን አሁን በምዕራባዊው ግንባር ላይ ማተኮር ትችላለች ፣ እና በ 1918 የፀደይ ወቅት ሁሉን አቀፍ ጥቃትን አቅዶ ነበር ፣ ግን በጣም በፍጥነት እያደገ የመጣው የአሜሪካ ጦር ሚና ከመጫወቱ በፊት ማድረግ ነበረባት ።በማርች 1918 ጀርመን ጥቃቱን ጀመረች እና በግንቦት ወር ማርን ደረሰች እና እንደገና ወደ ፓሪስ ቅርብ ነበረች።ሆኖም፣ በማርኔ ሁለተኛ ጦርነት (ከጁላይ 15 እስከ ነሐሴ 6 ቀን 1918) የህብረት መስመር ተካሄደ።ከዚያም አጋሮቹ ወደ ማጥቃት ተሸጋገሩ።ጀርመኖች፣ ከማጠናከሪያው ውጪ፣ ከቀን ወደ ቀን ተጨናንቀው ነበር እናም ከፍተኛ አዛዡ ተስፋ ቢስ ሆኖ አይቶታል።ኦስትሪያ እና ቱርክ ወድቀዋል፣ እናም የካይዘር መንግስት ወደቀ።ጀርመን እ.ኤ.አ. እ.ኤ.አ. ህዳር 11 ቀን 1918 ጦርነቱን የሚያጠናቅቀውን “የጦር መሣሪያ”ን “በአሥራ አንደኛው ወር በአሥራ አንደኛው ቀን አሥራ አንደኛው ሰዓት” ፈረመ።

እ.ኤ.አ. በ 1939 ጀርመን በፖላንድ ላይ ወረራ በአጠቃላይ ሁለተኛው የዓለም ጦርነት እንደጀመረ ይቆጠራል ።ነገር ግን አጋሮቹ ግዙፍ ጥቃቶችን አላደረጉም እና በምትኩ የመከላከል አቋማቸውን ጠብቀዋል፡ ይህ በብሪታንያ ፎኒ ጦርነት ወይም ዶርኦል ደ ገርሬ - አስቂኝ ጦርነት - በፈረንሳይ ይባል ነበር።በሶቪየት ኅብረት በፖላንድ ላይ ባደረገችው ጥቃትም የጀርመን ጦር በBlitzkrieg አዲስ ስልቱ ፖላንድን በሳምንታት ጊዜ ውስጥ እንዲቆጣጠር አላደረገም።ጀርመን በምዕራቡ ዓለም ለሚሰነዘረው ጥቃት እጇን ነጻ ባደረገች ጊዜ፣ የፈረንሳይ ጦርነት በግንቦት 1940 ተጀመረ፣ እና ያው የብሊትዝክሪግ ስልቶች እዚያም አውዳሚ ሆነዋል።ዌርማችት በአርደንነስ ጫካ ውስጥ በማለፍ የማጊኖት መስመርን አልፏል።ሁለተኛው የጀርመን ጦር ወደ ቤልጂየም እና ኔዘርላንድስ ተልኮ ወደዚህ ዋና ዓላማ አቅጣጫ እንዲሠራ።በስድስት ሳምንታት የፈረንሳዮች አረመኔያዊ ጦርነት 90,000 ሰዎችን አጥተዋል።ፓሪስ ሰኔ 14 ቀን 1940 በጀርመኖች እጅ ወደቀች ፣ ግን የብሪቲሽ ኤክስፕዲሽን ሃይል ከብዙ የፈረንሣይ ወታደሮች ጋር ከዳንኪርክ ከመውጣቱ በፊት አልነበረም።ቪቺ ፈረንሳይ በጁላይ 10 ቀን 1940 ያልተያዘውን የፈረንሳይ ክፍል እና ቅኝ ግዛቶቿን ለማስተዳደር ተቋቋመ።በአንደኛው የዓለም ጦርነት ያረጀ የጦር ጀግና ፊሊፕ ፔታይን ይመራ ነበር።የፔታይን ተወካዮች በሰኔ 22 ቀን 1940 ጠንካራ የጦር መሣሪያ ስምምነት ተፈራርመዋል በዚህም ጀርመን አብዛኛው የፈረንሳይ ጦር በጀርመን ካምፖች ውስጥ እንድትቆይ እና ፈረንሳይ ብዙ የወርቅ እና የምግብ አቅርቦቶችን መክፈል ነበረባት።ጀርመን ሶስት አምስተኛውን የፈረንሳይ ግዛት ተቆጣጠረች፣ የተቀረውን በደቡብ ምስራቅ ለአዲሱ የቪቺ መንግስት ተወ።ነገር ግን፣ በተግባር፣ አብዛኛው የአከባቢ መስተዳድር የሚስተናገደው በባህላዊው የፈረንሳይ ባለስልጣን ነው።በኖቬምበር 1942 ሁሉም ቪቺ ፈረንሳይ በመጨረሻ በጀርመን ኃይሎች ተያዘ።ቪቺ ሕልውናውን ቀጠለ ነገር ግን በጀርመኖች ጥብቅ ቁጥጥር ይደረግበት ነበር።

ሌስ ትሬንቴ ግሎሪየስ በፈረንሣይ ከ1945 እስከ 1975 ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት ማብቂያ በኋላ በፈረንሣይ የሠላሳ ዓመት የኢኮኖሚ ዕድገት ነበር።ስሙን ለመጀመሪያ ጊዜ የተጠቀመው ፈረንሳዊው የስነ-ህዝብ ተመራማሪ ዣን ፉሬስቲዬ ሲሆን ቃሉን በ1979 ሌስ ትሬንቴ ግሎሪየስ፣ ou la révolution invisible de 1946 à 1975 ('The Glorious Thirty, or the Invisible Revolution from 1946 to 1975) በተሰኘው መጽሐፋቸው ታትመዋል። ')እ.ኤ.አ. በ 1944 መጀመሪያ ላይ ቻርለስ ደ ጎል በካፒታሊዝም ኢኮኖሚ ላይ በመንግስት የሚመራ ከፍተኛ ቁጥጥርን ያካተተ ዲሪጊስቴ የኢኮኖሚ ፖሊሲ አስተዋውቋል።ከዚህ በኋላ ትሬንቴ ግሎሪየስ በመባል የሚታወቀው የሰላሳ አመታት እድገት ታይቷል።በዚህ ሠላሳ ዓመት ጊዜ ውስጥ፣ የፈረንሳይ ኢኮኖሚ እንደ ምዕራብ ጀርመን ፣ጣሊያን እናጃፓን ባሉ የማርሻል ፕላን ማዕቀፍ ውስጥ እንደሌሎች ያደጉ አገሮች ኢኮኖሚ በፍጥነት አደገ።እነዚህ አስርት አመታት ያስቆጠረው የኢኮኖሚ ብልጽግና ከፍተኛ ምርታማነትን ከከፍተኛ አማካይ ደሞዝ እና ከፍተኛ ፍጆታ ጋር በማጣመር እና በከፍተኛ ደረጃ የዳበረ የማህበራዊ ጥቅማጥቅሞች ስርዓትም ተለይቷል።በ1950 እና 1975 ባለው ጊዜ ውስጥ የአማካይ የፈረንሣይ ሠራተኛ ደመወዝ እውነተኛ የመግዛት አቅም በ170 በመቶ ከፍ ያለ ሲሆን አጠቃላይ የግል ፍጆታ ደግሞ በ1950-74 በ174 በመቶ ጨምሯል።በሁለቱም የዓለም ጦርነቶች የተጎዳው የፈረንሣይ የኑሮ ደረጃ ከዓለማችን ከፍተኛ ደረጃዎች አንዱ ሆነ።ሕዝቡ ደግሞ እጅግ የበለጠ ከተማ ሆነ;ብዙ የገጠር ዲፓርትመንቶች የህዝብ ቁጥር መቀነስ አጋጥሟቸዋል ትላልቅ የሜትሮፖሊታን አካባቢዎች በተለይምየፓሪስ .የተለያዩ የቤት እቃዎች እና መገልገያዎች ባለቤትነት በከፍተኛ ሁኔታ ጨምሯል, የፈረንሳይ ሰራተኛ መደብ ደሞዝ በከፍተኛ ደረጃ እየጨመረ በሄደ መጠን ኢኮኖሚው ይበልጥ እየበለጸገ ሲመጣ.

የፈረንሳይ አራተኛ ሪፐብሊክ (ፈረንሳይኛ፡ Quatrieme république française) ከጥቅምት 27 ቀን 1946 እስከ ጥቅምት 4 ቀን 1958 ድረስ በአራተኛው ሪፐብሊካን ሕገ መንግሥት የሚመራ የፈረንሳይ ሪፐብሊካዊ መንግሥት ነበር።ከ1870 ጀምሮ በፍራንኮ-ፕራሻ ጦርነት ወቅት እስከ 1940 በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት የነበረው እና ብዙ ተመሳሳይ ችግሮች ያጋጠመው የሶስተኛው ሪፐብሊክ ሪቫይቫል በብዙ መልኩ ነበር።ፈረንሣይ የአራተኛው ሪፐብሊክ ሕገ መንግሥት በጥቅምት 13 ቀን 1946 አፀደቀች።ምንም እንኳን የፖለቲካ ችግር ቢኖርም አራተኛው ሪፐብሊክ በፈረንሳይ ከፍተኛ የኢኮኖሚ እድገት እና ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት በኋላ የሀገሪቱን ማህበራዊ ተቋማት እና ኢንዱስትሪዎች እንደገና በመገንባቱ በዩናይትድ ስቴትስ በማርሻል ፕላን በኩል ተሰጥቷል.ከቀድሞዋ የረዥም ጠላት ጀርመን ጋር መቀራረብ መጀመሩንም ዞሮ ዞሮ ፍራንኮ-ጀርመን ትብብር እና በመጨረሻም ለአውሮፓ ህብረት እድገት ምክንያት ሆኗል ።ከጦርነቱ በፊት የነበረውን ያልተረጋጋ ሁኔታ ለመከላከል የመንግስት አስፈፃሚ አካልን ለማጠናከር አንዳንድ ሙከራዎች ተደርገዋል, ነገር ግን አለመረጋጋት አሁንም አለ እና አራተኛው ሪፐብሊክ በመንግስት ውስጥ በተደጋጋሚ ለውጦችን አየ - በ 12 ዓመታት ታሪክ ውስጥ 21 አስተዳደሮች ነበሩ.ከዚህም በላይ መንግሥት የቀሩትን በርካታ የፈረንሳይ ቅኝ ግዛቶች ከቅኝ ግዛት ነፃ ማድረግን በተመለከተ ውጤታማ ውሳኔዎችን ማድረግ አልቻለም.ከተከታታይ ቀውሶች በኋላ በተለይም በ 1958 የአልጄሪያ ቀውስ, አራተኛው ሪፐብሊክ ፈራረሰ.የጦርነት ጊዜ መሪ ቻርለስ ደ ጎል ከጡረታ ወጥተው አዲስ የፈረንሳይ ሕገ መንግሥት ለመንደፍ ስልጣን የተሰጠውን የሽግግር አስተዳደር ለመምራት ተመለሱ።አራተኛው ሪፐብሊክ በኦክቶበር 5 1958 የዘመናችን አምስተኛ ሪፐብሊክን በተጠናከረ የፕሬዚዳንትነት መመስረት በተደረገ የህዝብ ህዝበ ውሳኔ ተከትሎ ፈረሰ።

የመጀመሪያው የኢንዶቺና ጦርነት በፈረንሣይ ኢንዶቺና የጀመረው ታኅሣሥ 19, 1946 ሲሆን እስከ ጁላይ 20, 1954 ዘልቋል።በደቡብ የፈረንሳይ ኃይሎች እና የቪትሚን ተቃዋሚዎቻቸው መካከል የተደረገው ውጊያ ከሴፕቴምበር 1945 ጀምሮ ነበር። ግጭቱ የፈረንሳይን ጨምሮ የተለያዩ ሀይሎችን ፈጽሟል። የዩኒየን የፈረንሳይ የሩቅ ምስራቅ ኤክስፔዲሽነሪ ኮርፕስ፣ በፈረንሳይ መንግስት የሚመራ እና በቀድሞው ንጉሠ ነገሥት Bảo Đại የቬትናም ብሔራዊ ጦር በቬትናም ህዝባዊ ጦር እና ቪትሚን (የኮሚኒስት ፓርቲ አካል) የሚመራው በVõ Nguyên Giáp እና Hồ Chi Minh የሚመራ .አብዛኛው ጦርነቱ የተካሄደው በሰሜናዊ ቬትናም ውስጥ በቶንኪን ነው፣ ምንም እንኳን ግጭቱ አገሪቷን በሙሉ ቢያጠቃልልም ወደ ጎረቤት የፈረንሳይ ኢንዶቺና ጥበቃ በላኦስ እና ካምቦዲያ ደረሰ።በጦርነቱ የመጀመሪያዎቹ ጥቂት ዓመታት በፈረንሳይ ላይ ዝቅተኛ ደረጃ ያለው የገጠር ሽምቅ ተዋጊ ነበር።እ.ኤ.አ. በ 1949 ግጭቱ በአሜሪካ ፣በቻይና እና በሶቪየት ኅብረት የቀረቡ ዘመናዊ መሣሪያዎች የታጠቁ ሁለት ጦርነቶች ወደ መደበኛ ጦርነት ተለወጠ።የፈረንሣይ ኅብረት ጦር ከቅኝ ግዛታቸው የተውጣጡ የቅኝ ገዥ ወታደሮች - ሞሮኮ፣ አልጄሪያ እና ቱኒዚያ አረቦች/በርበርስ;የላኦቲ፣ የካምቦዲያ እና የቬትናም አናሳ ጎሳዎች;ጥቁር አፍሪካውያን - እና የፈረንሳይ ባለሙያ ወታደሮች፣ የአውሮፓ በጎ ፈቃደኞች እና የውጪ ሌጌዎን ክፍሎች።ጦርነቱ በአገር ውስጥ የበለጠ ተወዳጅነት እንዳይኖረው ለማድረግ የሜትሮፖሊታን ምልምሎችን መጠቀም በመንግስት የተከለከለ ነበር።በፈረንሣይ ውስጥ በግራ ፈላጊዎች “ቆሻሻ ጦርነት” (la sale guerre) ተብሎ ይጠራ ነበር።በሎጅስቲክ መንገዶቻቸው መጨረሻ ላይ ቪệt Minh ርቀው በሚገኙ የሀገሪቱ ክፍሎች በደንብ የተከለከሉ ማዕከሎችን እንዲያጠቁ የመገፋፋት ስልት በናሳን ጦርነት የተረጋገጠው በኮንክሪት እና በብረት እጥረት ምክንያት መሰረቱ በአንጻራዊ ሁኔታ ደካማ ቢሆንም።በጫካ አካባቢ የታጠቁ ታንኮች ጥቅም ውስንነት፣ ለአየር ሽፋን እና ምንጣፍ ቦምብ ከፍተኛ የአየር ኃይል ባለመኖሩ እና ከሌሎች የፈረንሳይ ቅኝ ግዛቶች (በተለይ ከአልጄሪያ፣ ከሞሮኮ እና ከቬትናም ጭምር) የውጭ ምልምሎችን በመጠቀማቸው የፈረንሳይ ጥረቶች ይበልጥ አስቸጋሪ ሆነዋል። .Võ Nguyên Giáp ግን ቀልጣፋ እና ልብ ወለድ ስልቶችን በቀጥታ የተኩስ መሳሪያ፣ ኮንቮይ አድፍጦ እና የጅምላ ፀረ-አውሮፕላን ሽጉጦችን በመጠቀም የመሬት እና የአየር አቅርቦት አቅርቦትን ለማደናቀፍ ሰፊ ህዝባዊ ድጋፍ ያለው ታጋይ ፣ ትልቅ መደበኛ ሰራዊት በመመልመል ላይ የተመሰረተ ስትራቴጂ ተጠቅሟል። የጦርነት ትምህርት እና መመሪያ በቻይና የዳበረ እና በሶቪየት ኅብረት የቀረበው ቀላል እና አስተማማኝ የጦርነት ቁሳቁስ አጠቃቀም።ይህ ጥምረት ለመሠረቶቹ መከላከያዎች ገዳይ ሆኗል፣ በዲይን ቢን ፉ ጦርነት የፈረንሣይ ቆራጥ ሽንፈት ተጠናቀቀ።በጦርነቱ ወቅት ከ400,000 እስከ 842,707 የሚገመቱ ወታደሮች እንዲሁም ከ125,000 እስከ 400,000 ሲቪሎች መካከል ሞተዋል።ሁለቱም ወገኖች በግጭቱ ወቅት የጦር ወንጀሎችን ፈጽመዋል፣ በሰላማዊ ሰዎች ላይ ግድያ (ለምሳሌ የፈረንሳይ ወታደሮች የ Mỹ ትራች ጭፍጨፋ)፣ አስገድዶ መድፈር እና ማሰቃየትን ጨምሮ።እ.ኤ.አ. ጁላይ 21 ቀን 1954 በተደረገው የአለም አቀፍ የጄኔቫ ኮንፈረንስ አዲሱ የሶሻሊስት የፈረንሳይ መንግስት እና ቪệt ሚንህ የሰሜን ቬትናምን ከ17ኛው ትይዩ በላይ ለመቆጣጠር የሚያስችል ስምምነትን አደረጉ።ደቡቡ በባኦ አዪ ስር ቀጠለ።ስምምነቱ በቬትናም ግዛት እና በዩናይትድ ስቴትስ ተወግዟል.ከአንድ አመት በኋላ ቦኦ ቺ በጠቅላይ ሚኒስቴሩ ናጎ ኢንህ ዲệm የቬትናም ሪፐብሊክን (ደቡብ ቬትናምን) በመፍጠር ከስልጣን ይወርዳል።ብዙም ሳይቆይ በሰሜን የተደገፈ አማፂ በዲệም መንግስት ላይ ተጀመረ።ግጭቱ ቀስ በቀስ ወደ ቬትናም ጦርነት (1955-1975) አደገ።

የአልጄሪያ ጦርነት ከ1954 እስከ 1962 በፈረንሳይ እና በአልጄሪያ ብሄራዊ ነፃ አውጪ ግንባር መካከል የተካሄደ ሲሆን ይህም አልጄሪያ ከፈረንሳይ ነፃነቷን እንድታገኝ አድርጓታል።አስፈላጊው ከቅኝ ግዛት ነጻ የሆነ ጦርነት፣ የሽምቅ ውጊያ እና የማሰቃየት አጠቃቀምን የሚለይ ውስብስብ ግጭት ነበር።ግጭቱ በተለያዩ ማህበረሰቦች እና ማህበረሰቦች መካከል የእርስ በርስ ጦርነት ሆነ።ጦርነቱ በዋነኝነት የተካሄደው በአልጄሪያ ግዛት ላይ ሲሆን በሜትሮፖሊታን ፈረንሳይ ላይ ከፍተኛ ተጽእኖ አድርጓል.እ.ኤ.አ. እ.ኤ.አ. ህዳር 1 1954 በቱሴይንት ሩዥ ("የቀይ የሁሉም ቅዱሳን ቀን") በብሔራዊ ነፃነት ግንባር (ኤፍኤልኤን) አባላት በተሳካ ሁኔታ የጀመረው ግጭቱ በፈረንሳይ ከባድ የፖለቲካ ቀውሶችን አስከትሏል ፣ ይህም የአራተኛው ሪፐብሊክ ውድቀት (1946) አስከትሏል ። -58)፣ በአምስተኛው ሪፐብሊክ በተጠናከረ የፕሬዚዳንትነት መተካት።የፈረንሣይ ኃይሎች የተጠቀሙባቸው ዘዴዎች ጭካኔ በአልጄሪያ ልብን እና አእምሮን ማሸነፍ አልቻለም ፣ በሜትሮፖሊታን ፈረንሳይ ያለውን ድጋፍ ያራቁ እና የፈረንሳይን ክብር በውጪ ያናቁ።ጦርነቱ እየገፋ ሲሄድ የፈረንሣይ ህዝብ ቀስ በቀስ ተቃወመው እና ዩናይትድ ስቴትስን ጨምሮ በርካታ የፈረንሳይ ቁልፍ አጋሮች ፈረንሳይን ከመደገፍ ወደ አልጄሪያ በተካሄደው የተባበሩት መንግስታት ክርክር ወደ ድምጸ ተአቅቦ ተሸጋገሩ።በአልጀርስ እና በሌሎች በርካታ ከተሞች ለነጻነት (1960) እና የተባበሩት መንግስታት ድርጅት የነጻነት መብትን የሚደግፍ ትልቅ ሰልፎች ካደረጉ በኋላ የአምስተኛው ሪፐብሊክ የመጀመሪያ ፕሬዝዳንት ቻርለስ ደጎል ከኤፍኤልኤን ጋር ተከታታይ ድርድር ለመክፈት ወሰነ።እነዚህም በመጋቢት 1962 የኤቪያን ስምምነትን በመፈረም ተጠናቀቀ። በ8 ኤፕሪል 1962 ህዝበ ውሳኔ ተካሂዶ የፈረንሳይ መራጮች የኤቪያን ስምምነትን አጽድቀዋል።የመጨረሻው ውጤት 91% ይህንን ስምምነት ለማፅደቅ እና በጁላይ 1 ላይ, ስምምነቱ በአልጄሪያ ለሁለተኛ ጊዜ ህዝበ ውሳኔ የተካሄደ ሲሆን 99.72% ለነጻነት ድምጽ የሰጡ ሲሆን 0.28% ብቻ ይቃወማሉ ።እ.ኤ.አ. በ 1962 ነፃ ከወጡ በኋላ 900,000 የአውሮፓ-አልጄሪያውያን (ፒድስ-ኖየር) የኤፍኤልኤን በቀል በመፍራት በጥቂት ወራት ውስጥ ወደ ፈረንሳይ ተሰደዱ።የፈረንሣይ መንግሥት ይህን ያህል ቁጥር ያላቸውን ስደተኞች ለመቀበል ዝግጁ አልነበረም፣ ይህም በፈረንሳይ ብጥብጥ ፈጠረ።በፈረንሳይ እና በአልጄሪያ ባለስልጣናት መካከል የተደረገው ስምምነት በእነሱ ላይ ምንም አይነት እርምጃ እንደማይወስድ በማወጅ ለፈረንሳዮች ሲሰሩ የነበሩ አብዛኛዎቹ የአልጄሪያ ሙስሊሞች ትጥቅ ፈትተው ወደ ኋላ ቀርተዋል።ይሁን እንጂ በተለይ ሃርኪዎች ከፈረንሳይ ጦር ጋር ረዳት ሆነው ሲያገለግሉ እንደ ከዳተኛ ተደርገው ይቆጠሩ ነበር እና ብዙዎቹ በ FLN ወይም በነፍጠኞች ተገድለዋል፣ ብዙ ጊዜ ከታፈኑ እና ከተሰቃዩ በኋላ።ወደ 90,000 የሚጠጉት ወደ ፈረንሣይ ለመሸሽ ችለዋል፣ አንዳንዶቹም ከፈረንሣይ መኮንኖቻቸው በመታገዝ ትእዛዝ ተላልፈዋል፣ እና ዛሬ እነሱና ዘሮቻቸው የአልጄሪያ-ፈረንሳይ ሕዝብ ትልቅ አካል ሆነዋል።

አምስተኛው ሪፐብሊክ የፈረንሳይ ሪፐብሊካን የመንግስት ስርዓት ነው.የተቋቋመው በጥቅምት 4 ቀን 1958 በቻርለስ ዴ ጎል በአምስተኛው ሪፐብሊክ ሕገ መንግሥት መሠረት ነው።አምስተኛው ሪፐብሊክ ከአራተኛው ሪፐብሊክ ውድቀት የወጣች ሲሆን የቀድሞውን የፓርላማ ሪፐብሊክ በከፊል ፕሬዝዳንታዊ (ወይም ባለሁለት አስፈፃሚ) ስርዓት በመተካት በፕሬዝዳንት በርዕሰ መስተዳድር እና በጠቅላይ ሚኒስትርነት የመንግስት መሪ መካከል ስልጣኑን ለሁለት ከፍሏል።በታህሳስ 1958 በአምስተኛው ሪፐብሊክ ስር የተመረጠ የመጀመሪያው የፈረንሣይ ፕሬዚደንት የነበረው ዴ ጎል ጠንካራ የሀገር መሪ እንዳለው ያምን ነበር፣ እሱም የኤልኤስፕሪት ዴ ላ ብሔርን ("የአገሪቱን መንፈስ") የሚያካትት ነው።አምስተኛው ሪፐብሊክ የፈረንሳይ ሶስተኛው ረጅም ጊዜ የሚቆይ የፖለቲካ አገዛዝ ነው፣ ከአንሲየን አገዛዝ (የመካከለኛው ዘመን መጨረሻ - 1792) እና የፓርላማ ሶስተኛ ሪፐብሊክ (1870-1940) የዘር እና የፊውዳል ንጉሣዊ ነገሥታት በኋላ።አምስተኛው ሪፐብሊክ በሶስተኛው ሪፐብሊክ እንደ ሁለተኛ ረጅሙ-ዘላቂ አገዛዝ እና በ 11 ኦገስት 2028 ረጅሙ የፈረንሳይ ሪፐብሊክን ይቀድማል።

ከግንቦት 1968 ጀምሮ በመላ ፈረንሳይ ለሰባት ሳምንታት የዘለቀ ህዝባዊ ዓመጽ ተከስቶ በሰላማዊ ሰልፎች፣ አጠቃላይ የስራ ማቆም አድማዎች እንዲሁም በዩኒቨርሲቲዎች እና ፋብሪካዎች ወረራ ተከስቷል።ግንቦት 68 እየተባለ በሚጠራው የክስተቶች ከፍታ ላይ የፈረንሳይ ኢኮኖሚ ቆመ።ተቃውሞው የፖለቲካ መሪዎች የእርስ በርስ ጦርነትን ወይም አብዮትን እስኪፈሩ ድረስ;ፕሬዝዳንት ቻርለስ ደ ጎል በ29ኛው ቀን ፈረንሳይን በድብቅ ሸሽተው ወደ ምዕራብ ጀርመን ከሸሹ በኋላ የአገሪቱ መንግስት ለአጭር ጊዜ አገልግሎት መስጠት አቆመ።የተቃውሞ ሰልፎቹ አንዳንድ ጊዜ በዓለም ዙሪያ በተመሳሳይ ጊዜ ከተከሰቱ ተመሳሳይ እንቅስቃሴዎች ጋር የተቆራኙ እና ትውልዱን በዘፈን፣ በሃሳባዊ ግራፊቲ፣ በፖስተሮች እና በመፈክር መልክ የተቃውሞ ጥበብን አነሳስተዋል።ሁከቱ የጀመረው በካፒታሊዝም፣ በተጠቃሚነት፣ በአሜሪካ ኢምፔሪያሊዝም እና በባህላዊ ተቋማት ላይ በተደረጉ ተከታታይ የግራ ቀኝ ተማሪዎች ተቃውሞ ነው።በተቃዋሚዎች ላይ ከፍተኛ የፖሊስ ጭቆና የፈረንሳይ የሰራተኛ ማኅበራት ኮንፌዴሬሽኖች የአዘኔታ ጥሪ እንዲያደርጉ ገፋፍቷቸዋል፣ይህም 11 ሚሊዮን ሠራተኞችን ያሳትፋል ተብሎ ከተጠበቀው በላይ በፍጥነት የተስፋፋ ሲሆን ይህም በወቅቱ ከጠቅላላው የፈረንሳይ ሕዝብ ከ22% በላይ ነው።እንቅስቃሴው ድንገተኛ እና ያልተማከለ የዱር ድመት ዝንባሌ;ይህ ንፅፅርን ፈጥሯል እና አንዳንዴም በሠራተኛ ማህበራት እና በግራኝ ወገኖች መካከል ግጭት ይፈጥራል።በፈረንሳይ ከተሞከረው ትልቁ አጠቃላይ አድማ እና በአገር አቀፍ ደረጃ የመጀመሪያው የዱር ድመት አጠቃላይ አድማ ነው።በመላው ፈረንሳይ የተጀመሩት የተማሪዎች ስራ እና አጠቃላይ የስራ ማቆም አድማ በዩኒቨርስቲ አስተዳዳሪዎች እና ፖሊሶች ሀይለኛ ግጭት ገጥሟቸዋል።የደ ጎል አስተዳደር እነዚያን የፖሊስ ጥቃቶች ለማስቆም ያደረገው ሙከራ ሁኔታውን የበለጠ አባብሶታል፣ ይህምበፓሪስ በላቲን ኳርተር ከፖሊስ ጋር የጎዳና ላይ ጦርነት እንዲፈጠር አድርጓል።የግንቦት 1968 ክስተቶች በፈረንሳይ ማህበረሰብ ላይ ተጽእኖ ማሳደሩን ቀጥለዋል.ወቅቱ በሀገሪቱ ታሪክ ውስጥ የባህል፣የማህበራዊ እና የሞራል ለውጥ ተደርጎ ይወሰዳል።በጊዜው ከነበሩት መሪዎች አንዱ የሆነው አላይን ጂስማር—እንቅስቃሴው የተሳካለት “እንደ ፖለቲካ ሳይሆን እንደ ማኅበራዊ አብዮት ነው” ሲል ተናግሯል።