خلافت فاطمی

شیعیان با خلافت بنی امیه و عباسی که آنها را غاصب می دانستند، مخالفت کردند.در عوض، آنها به حق انحصاری فرزندان علی از طریق دختر محمد، فاطمه، برای رهبری جامعه مسلمانان معتقد بودند.این خود را در سلسله ای از ائمه، از اولاد علی (علیه السلام) از طریق حسین، که پیروانشان نماینده واقعی خدا در زمین می دانستند، نمود پیدا کرد.در عین حال، سنت مسیحایی گسترده ای در اسلام در مورد ظهور مهدی ("هدایت شده") یا قائم ("آن که برمی خیزد") وجود داشت که حکومت واقعی اسلامی و عدالت را باز می گرداند و سرانجام را آغاز می کرد. بار.انتظار می رفت که این شخصیت - نه فقط در میان شیعیان - از نسل علی باشد.اما در میان شیعیان، این عقیده به یک اصل اساسی ایمان آنها تبدیل شد.در حالی که مهدی مورد انتظار محمد بن اسماعیل مخفی می ماند، اما باید توسط مأمورانی نمایندگی می شد که مؤمنان را جمع می کردند، خبر (دعوت، «دعوت، دعوت») را منتشر می کردند و بازگشت او را آماده می کردند.رئیس این شبکه مخفی، دلیل زنده وجود امام یا «مهر» (حجه) بود.اولین حجه شناخته شده عبد الله الاکبر (عبدالله بزرگ) تاجر ثروتمند خوزستانی بود که در شهر کوچک سلامیه در حاشیه غربی صحرای سوریه مستقر شد.سلامیه به مرکز دعوت اسماعیلی تبدیل شد و پسر و نوه‌اش جانشین عبدالله الاکبر به عنوان «استادان اعظم» مخفی جنبش شدند.در ثلث آخر قرن نهم، دعوت اسماعیلیه به طور گسترده گسترش یافت و از فروپاشی قدرت عباسیان در هرج و مرج در سامرا و پس از آن شورش زنج سود برد.مبلغان (داعیان) مانند حمدان قرمط و ابن حوشب در اواخر دهه 870 میلادی شبکه کارگزاران را به نواحی اطراف کوفه و از آنجا به یمن (882) و از آنجا به هند (884)، بحرین (899)، ایران، گسترش دادند. و مغرب (893).

تغییر رهبری در سلامیه در سال 899 منجر به انشعاب در جنبش شد.اقلیت اسماعیلیان که رهبرشان کنترل مرکز سلامیه را به دست گرفته بود، شروع به اعلام آموزه های خود کردند - اینکه امام محمد درگذشت، و رهبر جدید در سلامیه در واقع از نسل او بود که از مخفیگاه بیرون آمده بود.قرمط و برادر شوهرش با این امر مخالفت کردند و آشکارا از سلامیان جدا شدند.هنگامی که عبدان ترور شد، مخفی شد و سپس توبه کرد.قرمط مبلغ امام جدید عبدالله المهدی بالله (934-873) شد که خلافت فاطمی را در شمال آفریقا در سال 909 تأسیس کرد.

به دلیل آزار و اذیت عباسیان ، مهدی بالله مجبور به فرار به سیجیلماسا (مراکش امروزی) می شود و در آنجا شروع به گسترش عقاید اسماعیلی خود می کند.اما به دلیل عقاید اسماعیلیه، یسح بن میدرار، حاکم اغلبیان او را اسیر کرد و به سیاه چال سیجیلماسا انداخت.در اوایل سال 909، الشیعی یک نیروی اعزامی بزرگ را برای نجات مهدی فرستاد و ایالت طاهرت اباضی را در مسیر خود به آنجا فتح کرد.مهدی پس از به دست آوردن آزادی، رهبر کشور رو به رشدی شد و منصب امام و خلیفه را به عهده گرفت.سپس مهدی بربرهای کوتاما را رهبری کرد که شهرهای قیروان و رقاده را تصرف کردند.تا مارس 909 سلسله اغلابیان سرنگون شد و فاطمیان جایگزین آن شدند.در نتیجه آخرین سنگر اسلام سنی در شمال آفریقا از منطقه حذف شد.

قرمطیان آنچه را که یکی از محققین آن را «قرن وحشت» در کوفه می نامید، برانگیختند.آنها زیارت مکه را خرافه می دانستند و پس از تسلط بر دولت بحرینی، در مسیرهای زیارتی که از شبه جزیره عربستان عبور می کردند، حملاتی را آغاز کردند.در سال 906 به یک کاروان زیارتی که از مکه بازمی‌گشت کمین کردند و 20000 حاجی را قتل عام کردند.

پس از پیروزی های پیاپی، آخرین امیر اغلابیان کشور را ترک کرد و نیروهای کوتاما داعی در 25 مارس 909 وارد شهر قصر رقاده شدند. فعلا بدون نام، استاد.او سپس ارتش خود را به سمت غرب به سیجیلماسا هدایت کرد، و از آنجا عبدالله را برای پیروزی به رقاده هدایت کرد، که در 15 ژانویه 910 وارد آنجا شد.

الشیعی امیدوار بود که مهدی یک رهبر معنوی باشد و اداره امور دنیوی را به او بسپارد، برادرش حسن او را تحریک کرد تا امام مهدی بالله را سرنگون کند، اما او موفق نشد.پس از افشای توطئه علیه مهدی توسط فرمانده بربر کوتاما، غزویه، که سپس ابوعبدالله را در فوریه 911 ترور کرد.

در دوره افرقیان، پایگاه اصلی و زرادخانه نیروی دریایی فاطمیون شهر بندری مهدیه بود که در سال 913 توسط مهدی بالله تأسیس شد.به غیر از مهدیه، طرابلس نیز به عنوان یک پایگاه دریایی مهم ظاهر می شود.در حالی که در سیسیل، پایتخت پالرمو مهمترین پایگاه بود.مورخان بعدی مانند ابن خلدون و مقریزی ساخت ناوگان وسیعی به تعداد 600 یا حتی 900 کشتی را به مهدی و جانشینان او نسبت می دهند، اما این امر آشکارا اغراق آمیز است و بیش از آن که تصوری از نیروی دریایی فاطمی در نسل های بعدی حفظ شود، بازتاب می دهد. واقعیت در قرن 10در حقیقت، تنها اشاراتی که در منابع نزدیک به معاصر در مورد ساخت کشتی در مهدیه وجود دارد، مربوط به کمبود چوب است که باعث به تعویق افتادن یا حتی توقف ساخت و ساز شده و واردات الوار را نه تنها از سیسیل، بلکه تا هند ضروری کرده است. .

آنها با رد رژیم شیعه فاطمیان، در 18 مه 913 ابن قرهب را به عنوان فرماندار جزیره به قدرت رساندند.ابن قرهب به سرعت سلطه فاطمیان را رد کرد و رقیب سنی فاطمیان، خلیفه عباسی المقتدر در بغداد را اعلام کرد.دومی ابن قرهب را به عنوان امیر سیسیل شناخت و به نشانه آن پرچم سیاه رنگ و لباس افتخار و یقه طلا برای او فرستاد.در ژوئیه 914، ناوگان سیسیلی به فرماندهی پسر کوچکتر ابن قرهب، محمد، به سواحل ایفرقیه یورش بردند.در لپتیس مینور، سیسیلی ها یک اسکادران نیروی دریایی فاطمیون را در 18 ژوئیه غافلگیر کردند: ناوگان فاطمیون به آتش کشیده شد و 600 اسیر ساخته شدند.در میان دومی، فرماندار سابق سیسیل، ابن ابی خنذیر بود که اعدام شد.سیسیلی ها یک گروه ارتش فاطمی را که برای دفع آنها فرستاده شده بود شکست دادند و به سمت جنوب پیش رفتند و صفکس را غارت کردند و در اوت 914 به طرابلس رسیدند.سیسیل توسط ارتش فاطمی به فرماندهی ابوسعید موسی بن احمد الضیف تسلیم شد که پالرمو را تا مارس 917 محاصره کرد. نیروهای محلی خلع سلاح شدند و یک پادگان کوتاما وفادار به فاطمیان به زیر نظر فرماندار سلیم بن اسد بن مستقر شد. ابی رشید.

اولین حمله فاطمیان بهمصر در سال 914-915، بلافاصله پس از تأسیس خلافت فاطمی در افرقیه در سال 909 رخ داد. فاطمیان لشکرکشی به شرق، علیه خلافت عباسی ، به فرماندهی ژنرال بربر حبسه بن یوسف آغاز کردند.حباسه موفق شد شهرهای ساحل لیبی بین افرقیه و مصر را به زیر سلطه خود درآورد و اسکندریه را تصرف کرد.وارث ظاهری فاطمی، قائم بعمر الله، سپس برای تصدی این کارزار وارد شد.تلاش برای فتح فسطاط، پایتخت مصر، توسط سپاهیان عباسی در این استان شکست خورد.یک ماجرای مخاطره آمیز حتی در ابتدا، ورود نیروهای کمکی عباسیان از سوریه و عراق به رهبری منس المظفر، تهاجم را محکوم به شکست کرد و قائم و بقایای ارتشش اسکندریه را رها کردند و در ماه مه به افرقیه بازگشتند. 915. این شکست مانع از آن نشد که فاطمیان تلاش ناموفق دیگری را برای تصرف مصر چهار سال بعد انجام دهند.در سال 969 بود که فاطمیان مصر را فتح کردند و آن را مرکز امپراتوری خود قرار دادند.

المهدی برای خود یک شهر کاخ جدید و مستحکم در ساحل مدیترانه بنا کرد، المهدیه که از قلعه سنی‌ها قیروان خارج شده بود.فاطمیون مسجد بزرگ مهدیه را در تونس می سازند.فاطمیون پایتخت جدیدی پیدا کردند.پایتخت جدیدی به نام المهدیه به نام المهدی به دلیل اهمیت نظامی و اقتصادی در سواحل تونس تأسیس شده است.

دومین حمله فاطمیان بهمصر در سالهای 919-921 و به دنبال شکست اولین تلاش در سالهای 914-915 اتفاق افتاد.فرماندهی لشکرکشی دوباره به عهده وارث خلافت فاطمی، قائم بعمر الله بود.فاطمیون همانند تلاش قبلی اسکندریه را به راحتی تصرف کردند.با این حال، در حالی که پادگان عباسیان در فسطاط به دلیل نداشتن دستمزد ضعیف تر و شورش شده بود، قائم از آن برای حمله فوری به شهر، مانند حمله ای که در سال 914 شکست خورد، استفاده نکرد. در عوض، در مارس 920 نیروی دریایی فاطمیان توسط ناوگان عباسی به فرماندهی ثمال الدولفی منهدم شد و نیروهای کمکی عباسی به فرماندهی معنی المظفر به فسطاط رسید.با این وجود، در تابستان 920 قائم توانست واحه فیوم را تصرف کند، و در بهار 921 کنترل خود را بر بیشتر مصر علیا نیز گسترش داد، در حالی که مونس از درگیری آشکار اجتناب کرد و در فسطاط باقی ماند.در آن زمان، هر دو طرف درگیر یک نبرد دیپلماتیک و تبلیغاتی بودند و به ویژه فاطمیون تلاش می کردند تا مسلمانان را به سمت خود سوق دهند، اما موفقیتی نداشت.لشکرکشی فاطمیان زمانی که ناوگان ثمال اسکندریه را در ماه می/ژوئن 921 تصرف کرد، محکوم به شکست شد.هنگامی که نیروهای عباسی به سمت فیوم حرکت کردند، قائم مجبور شد آن را ترک کند و بر فراز صحرا به سمت غرب فرار کند.

قرمطیان مکه و مدینه را غارت کردند.قرمطیان در حمله خود به مقدس ترین اماکن اسلام، چاه زمزم را با اجساد حجاج هتک حرمت کردند و حجرالاسود را از مکه به الحسا بردند.با در دست داشتن حجرالاسود، عباسیان را مجبور کردند تا در سال 952 مبلغ هنگفتی برای بازگرداندن آن بپردازند.انقلاب و هتک حرمت، جهان اسلام را شوکه کرد و عباسیان را تحقیر کرد.اما کار کمی انجام می شود.قرمطیان در بیشتر قرن دهم، قدرتمندترین نیرو در خلیج فارس و خاورمیانه بودند و سواحل عمان را کنترل می کردند و از خلیفه در بغداد و همچنین از امام رقیب اسماعیلی در قاهره، رئیس عمان، خراج می گرفتند. خلافت فاطمی که قدرتش را به رسمیت نمی شناختند.

در سال 934 قائم جانشین پدرش به عنوان خلیفه شد و پس از آن دیگر هرگز اقامتگاه سلطنتی در مهدیه را ترک نکرد.با این وجود، قلمرو فاطمیان به قدرتی مهم در دریای مدیترانه تبدیل شد.

خلافت فاطمی در سال‌های 934–935 یورش بزرگی به سواحل لیگوریا انجام داد که به غارت بندر اصلی آن، جنوا ، در 16 اوت 935 ختم شد. سواحل اسپانیا و جنوب فرانسه نیز ممکن است مورد حمله قرار گرفته باشند و جزایر کورس و ساردینیا قطعا همینطور بود.این یکی از چشمگیرترین دستاوردهای نیروی دریایی فاطمیون بود. در آن زمان، فاطمیان در شمال آفریقا مستقر بودند و پایتخت آنها مهدیه بود.یورش 934–35 نقطه اوج تسلط آنها بر دریای مدیترانه بود.آنها هرگز با این همه موفقیت به این منطقه دور حمله نکردند.جنوا بندر کوچکی در پادشاهی ایتالیا بود.میزان ثروت جنوا در آن زمان مشخص نیست، اما گاهی اوقات این گونی به عنوان شاهدی بر سرزندگی اقتصادی خاصی در نظر گرفته می شود.ویرانی اما شهر را سالها به عقب انداخت.

ابویزید از سال 937 آشکارا به تبلیغ جنگ مقدس علیه فاطمیان پرداخت.ابویزید برای مدتی قیروان را فتح کرد، اما در نهایت توسط خلیفه فاطمی المنصور بنصرالله به عقب رانده شد و شکست خورد.شکست ابویزید برای خاندان فاطمیان نقطه عطفی بود.همانطور که مایکل برت مورخ می گوید: «ابویزید در زندگی، سلسله فاطمیان را به لبه نابودی کشانده بود؛ در مرگ او یک موهبت الهی بود»، زیرا این امر به سلسله اجازه داد تا پس از شکست های سلطنت قائم دوباره راه اندازی شود. .

در زمان به قدرت رسیدن المنصور، خلافت فاطمی یکی از بحرانی‌ترین لحظات خود را سپری می‌کرد: شورش گسترده‌ای به رهبری واعظ بربر خوارج، ابو یزید، بر افرقیه را درنوردیده بود و خود پایتخت مهدیه را تهدید می‌کرد.او موفق شد شورش را سرکوب کند و ثبات رژیم فاطمیون را بازگرداند.

در سال 909، فاطمیان استان کلان شهر اغلابی ایفرقیه و همراه با آن سیسیل را تصرف کردند.فاطمیان سنت جهاد را ادامه دادند، هم بر علیه سنگرهای باقیمانده مسیحیان در شمال شرقی سیسیل و هم به طور برجسته‌تر، علیه متصرفات بیزانس در جنوب ایتالیا، که با آتش بس موقت همراه بود.نبرد تنگه در اوایل سال 965 بین ناوگان امپراتوری بیزانس و خلافت فاطمی در تنگه مسینا انجام شد.این منجر به پیروزی بزرگ فاطمیان و شکست نهایی تلاش امپراتور نیکفوروس دوم فوکاس برای بازپس گیری سیسیل از دست فاطمیان شد.این شکست باعث شد تا بیزانسی ها یک بار دیگر در سال 966/7 درخواست آتش بس کنند و در نتیجه قرارداد صلح سیسیل را به دست فاطمیان واگذار کرد و تعهد بیزانس به پرداخت خراج در ازای توقف حملات در کالابریا را تجدید کرد.

تحت رهبری المعز الدین الله، فاطمیان ولایت اخشیدیان را فتح کردند و در سال 969 پایتخت جدیدی در القاهره (قاهره) تأسیس کردند. نام القاهره به معنای "غلبه گر" یا "فاتح" ذکر شده است. سیاره مریخ، "The Subduer" در زمان شروع ساخت شهر در آسمان طلوع کرد.قاهره محل سلطنت خلیفه فاطمی و ارتش او بود - پایتخت های اداری و اقتصادیمصر شهرهایی مانند فسطاط تا سال 1169 بود.

فتح مصر توسط فاطمیان در سال 969 اتفاق افتاد، زیرا نیروهای خلافت فاطمی به فرماندهی ژنرال جوهر مصر را تصرف کردند و سپس توسط سلسله خودمختار اخشیدیان به نام خلافت عباسی اداره می شد.فاطمیان بلافاصله پس از به قدرت رسیدن در افریقیه (تونس امروزی) در سال 921 حملات مکرری را به مصر آغاز کردند، اما در برابر خلافت هنوز قوی عباسی شکست خوردند.با این حال، در دهه 960، در حالی که فاطمیان حکومت خود را تحکیم کرده بودند و قوی‌تر شده بودند، خلافت عباسی فروپاشید، و رژیم اخشید با بحران طولانی‌مدتی مواجه بود: حملات خارجی و قحطی شدید با مرگ ابوالعلم در سال 968 تشدید شد. - مسک کافور.خلاء قدرت حاصله منجر به درگیری‌های داخلی میان جناح‌های مختلف در فسطاط، پایتخت مصر شد.این گروه به رهبری جوهر در 6 فوریه 969 از رقاده در ایفرقیه حرکت کرد و دو ماه بعد وارد دلتای نیل شد.

ابوعلی الحسن العسام بن احمد بن بهرام الجنبی از رهبران قرمطی بود که عمدتاً به عنوان فرمانده نظامی تهاجمات قرمطیان به سوریه در سال های ۹۶۸–۹۷۷ شناخته می شد.قبلاً در سال 968، او حملاتی را به اخشیدیان رهبری کرد و دمشق و رمله را تصرف کرد و تعهداتی برای خراج گرفت.پس از فتحمصر توسط فاطمیان و سرنگونی اخشیدیان، در سالهای 971–974 الاعسام حملاتی را علیه خلافت فاطمیان رهبری کرد که شروع به گسترش به سوریه کردند.قرمطیان بارها فاطمیان را از سوریه بیرون کردند و دو بار در سال‌های 971 و 974 به مصر حمله کردند، پیش از آنکه در دروازه‌های قاهره شکست خوردند و به عقب رانده شدند.الاعسام به مبارزه با فاطمیان ادامه داد و اکنون در کنار ژنرال ترک آلپتاکین تا زمان مرگش در مارس 977 به پایان رسید. در سال بعد، فاطمیان موفق شدند بر متحدین غلبه کنند و با قرمطیان معاهده ای منعقد کردند که نشان دهنده پایان آن بود. تهاجم آنها به سوریه

نبرد الکساندرتا اولین درگیری بین نیروهای امپراتوری بیزانس و خلافت فاطمی در سوریه بود.در اوایل سال 971 در نزدیکی الکساندرتا، در حالی که ارتش اصلی فاطمیان انطاکیه را که بیزانسی ها دو سال قبل تصرف کرده بودند، محاصره کردند.بیزانسی‌ها به رهبری یکی از خواجه‌های خاندان امپراطور جان اول تزیمیسکس، یک گروه 4000 نفری فاطمیان را فریب دادند تا به اردوگاه خالی آنها حمله کنند و سپس از همه طرف به آنها حمله کردند و نیروهای فاطمی را نابود کردند.شکست در الکساندرتا، همراه با تهاجم قرمطیان به جنوب سوریه، فاطمیان را وادار به رفع محاصره کردند و کنترل بیزانس بر انطاکیه و شمال سوریه را تضمین کردند.بنابراین اولین برخورد بین دو قدرت برتر مدیترانه شرقی به پیروزی بیزانس ختم شد که از یک سو موقعیت بیزانس را در شمال سوریه تقویت کرد و از سوی دیگر فاطمیان را چه از نظر جان باختگان و چه از نظر روحیه و شهرت تضعیف کرد.

در دهه 980، فاطمیون بیشتر مناطق سوریه را تحت تسلط خود درآوردند.برای فاطمیان، حلب دروازه ای برای عملیات نظامی علیه عباسیان در شرق و بیزانسی ها در شمال بود.محاصره حلب، محاصره شهر حلب پایتخت حمدانیان توسط ارتش خلافت فاطمی به فرماندهی منجوتکین از بهار 994 تا آوریل 995 بود. .در بهار 995، امیر حلب از امپراتور بیزانس باسیل دوم درخواست کمک کرد.ورود ارتش امداد بیزانسی تحت فرمان امپراتور در آوریل 995، نیروهای فاطمیون را مجبور کرد که از محاصره دست کشیده و به سمت جنوب عقب نشینی کنند.

نبرد اورونتس در 15 سپتامبر 994 بین بیزانسی ها و متحدان حمدانی آنها به رهبری میشائیل بورتز در برابر نیروهای وزیر فاطمی دمشق، ژنرال ترک منجوتاکین درگرفت.نبرد یک پیروزی فاطمی بود.اندکی پس از نبرد، خلافت فاطمیان کنترل سوریه را به دست گرفت و حمدانیان را از قدرتی که از سال 890 در دست داشتند، خلع کرد.

شورش صور یک شورش ضد فاطمی توسط مردم شهر صور در لبنان امروزی بود.از سال 996 شروع شد، زمانی که مردم به رهبری یک ملوان معمولی به نام علاقا علیه حکومت فاطمیون قیام کردند.خلیفه فاطمی حکیم بعمر الله لشکر و نیروی دریایی خود را برای بازپس گیری شهر به فرماندهی ابوعبدالله الحسین بن نصیرالدوله و آزاده یاقوت فرستاد.نیروهای فاطمی که در شهرهای مجاور طرابلس و صیدا مستقر بودند، به مدت دو سال صور را از طریق خشکی و دریا محاصره کردند و طی آن تلاش یک اسکادران بیزانس برای تقویت مدافعان توسط نیروی دریایی فاطمیون با تلفات سنگین دفع شد.سرانجام، صور در می 998 سقوط کرد و غارت شد و مدافعان آن یا قتل عام یا به اسارت بهمصر برده شدند، جایی که علاقا را زنده پوست انداختند و به صلیب کشیدند، در حالی که بسیاری از پیروان او و همچنین 200 اسیر بیزانسی اعدام شدند.

نبرد آپامئا در 19 ژوئیه 998 بین نیروهای امپراتوری بیزانس و خلافت فاطمی درگرفت.این نبرد بخشی از یک سری از رویارویی های نظامی بین دو قدرت بر سر کنترل شمال سوریه و امارت حمدانی حلب بود.فرمانده منطقه بیزانس، دامیان دالاسنوس، آپامئا را تا زمان ورود ارتش امدادی فاطمیان از دمشق، تحت فرمان جیش بن صمسامه، محاصره کرده بود.در نبرد بعدی، بیزانسی ها در ابتدا پیروز شدند، اما یک سوار کرد تنها توانست دالاسنوس را بکشد و ارتش بیزانس را به وحشت انداخت.سپس بیزانسی‌های فراری، با تلفات جانی فراوان، توسط سپاهیان فاطمی تعقیب شدند.این شکست، امپراتور بیزانس باسیل دوم را مجبور کرد که شخصاً در سال بعد در منطقه لشکرکشی کند و در سال 1001 با انعقاد یک آتش بس ده ساله بین دو ایالت به دنبال آن بود.

مانیفست بغداد یک رساله جدلی بود که در سال 1011 از طرف خلیفه عباسی القادر علیه خلافت فاطمی رقیب اسماعیلی صادر شد.مجمع با صدور بیانیه ای ادعای فاطمیان مبنی بر نسب علی و اهل بیت (آل محمد) را نادرست خواند و از این رو اساس ادعای سلسله فاطمیان را مبنی بر رهبری در جهان اسلام به چالش کشید.بر اساس آثار مجادله‌گران پیشین ضد فاطمی، ابن رزام و آخو محسن، مانیفست در عوض شجره نامه دیگری از تبار دیسان بن سعید را ارائه می‌کند.دستور داده شد که این سند در مساجد سرتاسر قلمرو عباسیان خوانده شود و القادر تعدادی از متکلمان را مأمور کرد تا رساله‌های ضد فاطمی بیشتری بنویسند.

هنگامی که زیردیان از تشیع دست کشیدند و خلافت عباسی را در سال 1048 به رسمیت شناختند، فاطمیان قبایل عرب بنی هلال و بنی سلیم را به افرقیه فرستادند.زیریدها سعی کردند جلوی پیشروی خود را به سمت افرقیه بگیرند، آنها 30000 سوار سنهاجه را برای دیدار با 3000 سوار عرب بنی هلال در نبرد حیدر در 14 آوریل 1052 فرستادند. به قیروان برای سواره نظام عرب هلالی.زیریدها شکست خوردند و زمین توسط فاتحان بادیه نشین ویران شد.هرج و مرج حاصل، کشاورزی را که قبلاً شکوفا شده بود ویران کرد و شهرهای ساحلی به عنوان مجرای تجارت دریایی و پایگاه دزدی دریایی علیه کشتیرانی مسیحی و همچنین آخرین پناهگاه زیریدها اهمیت جدیدی پیدا کردند.

هجوم هلالیان به افرقیه به مهاجرت قبایل عرب بنی هلال به افرقیه اشاره دارد.توسط فاطمیان با هدف مجازات زیردیان به دلیل قطع رابطه با آنها و بیعت با خلفای عباسی سازماندهی شد.پس از ویران کردن سیرنیکا در سال 1050، بنوهلال به سمت غرب به سمت زیریدها پیشروی کردند.هلالیان اقدام به غارت و ویران کردن ایفرقیه کردند، آنها زیریدها را قاطعانه در نبرد حیدران در 14 آوریل 1052 شکست دادند. سپس هلالیان زناتها را از جنوب ایفرقیه بیرون کردند و حمادیان را مجبور به پرداخت خراج سالانه کردند و حمادیان را تحت فرمان هلالیان قرار دادند. .شهر قیروان در سال 1057 پس از رها شدن توسط زیریدها توسط بنی هلال غارت شد.در نتیجه تهاجم، زیردیان و حمادیان به مناطق ساحلی افریقیه رانده شدند و زیریدها مجبور شدند پایتخت خود را از قیروان به مهدیه منتقل کنند و حکومت آنها محدود به نوار ساحلی در اطراف مهدیه شد، در حالی که حکومت حمادی محدود به یک نوار ساحلی بین تنس و ال کالا به عنوان دست نشاندگان بانو هلال و در نهایت مجبور شدند پایتخت خود را از بنی حماد به بجایا در سال 1090 به دنبال فشار فزاینده بنوهلال منتقل کنند.

توازن آزمایشی بین گروه‌های قومی مختلف در ارتش فاطمیان از بین رفت زیرامصر دوره طولانی خشکسالی و قحطی را متحمل شد.کاهش منابع، مشکلات را در میان جناح های مختلف قومی تسریع کرد و جنگ داخلی آشکار، عمدتاً بین ترکان به رهبری ناصرالدوله بن حمدان و نیروهای سیاه آفریقایی آغاز شد، در حالی که بربرها اتحاد بین دو طرف را تغییر دادند.نیروهای ترک ارتش فاطمیون بیشتر قاهره را تصرف کردند و شهر و خلیفه را باج گرفتند، در حالی که سربازان بربر و نیروهای سودانی باقی مانده در سایر نقاط مصر پرسه زدند.

خلیفه فاطمی ابوتمیم معاد المستنصر بالله سردار بدر الجمالی را که در آن زمان والی عکا بود به یاد آورد.بدر الجمالی نیروهای خود را بهمصر هدایت کرد و توانست با موفقیت گروه های مختلف ارتش شورشی را سرکوب کند و در این روند تا حد زیادی ترک ها را پاکسازی کند.اگرچه خلافت از نابودی فوری نجات یافت، شورش یک دهه مصر را ویران کرد و هرگز نتوانست قدرت زیادی را به دست آورد.در نتیجه، بدر الجمالی نیز وزیر خلیفه فاطمی شد و یکی از اولین وزیران نظامی بود که بر سیاست اواخر فاطمی تسلط یافت.

توتوش برادر ملک شاه اول سلطان سلجوقی بود. در سال 1077 ملکشاه او را به حکومت سوریه منصوب کرد.در 9/1078 مالک شاه او را به دمشق فرستاد تا به آتسیز بن عواق که در محاصره نیروهای فاطمیان بود کمک کند.پس از پایان محاصره، توتوش آتسیز را اعدام کرد و خود را در دمشق مستقر کرد.

در قرن یازدهم، قدرت‌های جنوبی ایتالیا مزدوران نورمن را که از نوادگان مسیحی وایکینگ‌ها بودند، استخدام می‌کردند.این نورمن ها به رهبری راجر دو هاوتویل، که راجر اول سیسیلی شد، بودند که سیسیل را از دست مسلمانان گرفتند.او تا سال 1091 تمام جزیره را تحت کنترل داشت.

خلیفه فاطمی-امام المستنصر بالله از اوایل سلطنت خود علناً پسر بزرگش نزار را به عنوان وارث خود به عنوان خلیفه-امام فاطمی بعدی معرفی کرده بود.پس از مرگ المستنصر در سال 1094، الافدال شاهانشاه، وزیر و فرمانده کل ارتش ارمنی ، می خواست مانند پدرش قبل از خود، حکومت دیکتاتوری را بر دولت فاطمی اعمال کند.الافدال کودتای کاخ را طراحی کرد و برادر همسرش، المستعلی بسیار جوانتر و وابسته، را بر تخت فاطمی نشاند.در اوایل سال 1095 نزار به اسکندریه گریخت و در آنجا مورد حمایت مردم قرار گرفت و پس از المستنصر به عنوان امام بعدی فاطمی پذیرفته شد.در اواخر سال 1095، الافدال ارتش اسکندریه نزار را شکست داد و نزار را به اسارت به قاهره برد و نزار را در آنجا اعدام کرد.پس از اعدام نزار، اسماعیلیان نزاری و اسماعیلیان مستعلی به طرز تلخی آشتی ناپذیر از هم جدا شدند.این انشقاق سرانجام بقایای امپراتوری فاطمی را در هم شکست و اسماعیلیان که اکنون از هم جدا شده بودند به پیروان مستعل (ساکن در مناطقمصر ، یمن و غربهند ) و کسانی که با پسر نزار، الهادی بن نزار (زنده) بیعت می کردند، جدا شدند. در مناطق ایران و سوریه).پیروان اسماعیلی اخیر به اسماعیلیه نزاری معروف شدند.امام هادی که در آن زمان بسیار جوان بود، به صورت قاچاقی از اسکندریه خارج شد و به قلعه الموت نزاری در کوه های البرز شمال ایران، جنوب دریای خزر و به نایب السلطنه دای حسن بن صباح منتقل شد.در دهه‌های بعد، نزاریان یکی از سرسخت‌ترین دشمنان حاکمان مستعلی مصر بودند.حسن صباح گروه قاتلان را تأسیس کرد که مسئول ترور الافدال در سال 1121 و پسر المستعلی و جانشین امیر (که همچنین برادرزاده و داماد الافدال بود). ) در مهر 1130.

اولین جنگ صلیبی اولین جنگ از یک سلسله جنگ های مذهبی یا جنگ های صلیبی بود که در دوره قرون وسطی توسط کلیسای لاتین آغاز، حمایت و گاهی هدایت می شد.هدف بازیابی سرزمین مقدس از حکومت اسلامی بود.در حالی که اورشلیم صدها سال تحت حاکمیت مسلمانان بود، در قرن یازدهم، تسلط سلجوقیان بر این منطقه، جمعیت مسیحی محلی، زیارتگاه‌های غرب و خود امپراتوری بیزانس را تهدید کرد.اولین ابتکار برای اولین جنگ صلیبی در سال 1095 زمانی که امپراتور بیزانس، الکسیوس اول کومننوس، درخواست حمایت نظامی از شورای پیاچنزا در درگیری امپراتوری با ترکان تحت رهبری سلجوقی کرد، آغاز شد.این اواخر در سال توسط شورای کلرمون دنبال شد، که طی آن پاپ اوربان دوم از درخواست بیزانس برای کمک نظامی حمایت کرد و همچنین از مسیحیان مؤمن خواست تا زیارت مسلحانه به اورشلیم انجام دهند.

در حالی که سلجوقیان مشغول مبارزه با صلیبیون بودند، خلافت فاطمی در مصر نیرویی را به شهر ساحلی صور، کمی بیش از 145 مایلی شمال اورشلیم فرستاد.فاطمیان در فوریه 1098، سه ماه قبل از موفقیت صلیبیون در انطاکیه، کنترل اورشلیم را به دست گرفتند.فاطمیان که شیعه بودند به صلیبیون پیشنهاد اتحاد علیه دشمن قدیمی خود سلجوقیان که سنی بودند دادند.آنها به صلیبیون پیشنهاد کردند که کنترل سوریه را به همراه اورشلیم حفظ کنند.پیشنهاد به نتیجه نرسید.قرار نبود صلیبیون از تصرف اورشلیم منصرف شوند.

پس از اینکه اولین جنگ صلیبی اورشلیم را از دست فاطمیان تسخیر کرد، وزیر الافدال شاهانشاه یک سری تهاجمات «تقریباً سالانه» از سال 1099 تا 1107 علیه پادشاهی تازه تأسیس اورشلیم انجام داد.ارتشمصر در سال های 1101، 1102 و 1105 سه نبرد بزرگ در رمله انجام داد، اما در نهایت ناموفق بود.پس از این، وزیر به انجام حملات مکرر به قلمرو فرانک ها از قلعه ساحلی خود در اسکالون بسنده کرد.اولین نبرد رمله (یا رمله) در 7 سپتامبر 1101 بین پادشاهی صلیبی اورشلیم و فاطمیان مصر رخ داد.شهر رمله بر سر راه اورشلیم به عسکالون قرار داشت، که دومی بزرگترین قلعه فاطمی در فلسطین بود.

پیروزی غافلگیر کننده صلیبیون در اولین نبرد رمله در سال قبل، الافدال به زودی آماده حمله مجدد به صلیبیون شد و حدود 20000 سرباز به فرماندهی پسرش شرف المعالی اعزام کرد.به دلیل شناسایی نادرست بالدوین اول اورشلیم، اندازه ارتشمصر را به شدت دست کم گرفت و معتقد بود که این ارتش جز یک نیروی اعزامی جزئی نیست و سوار بر ارتشی چند هزار نفری با تنها دویست شوالیه سوار و بدون پیاده نظام شد.بالدوین و ارتشش که خیلی دیر متوجه خطای خود شدند و از فرار قطع شده بودند، توسط نیروهای مصری مورد حمله قرار گرفتند و بسیاری از آنها به سرعت قتل عام شدند، اگرچه بالدوین و تعدادی دیگر موفق شدند خود را در برج منفرد رمله سنگر بگیرند.بالدوین چاره دیگری جز فرار نداشت و تنها با کاتب خود و یک شوالیه مجرد، هیو برولیس، که پس از آن هرگز در هیچ منبعی ذکر نشده است، زیر پوشش شب از برج فرار کرد.بالدوین دو روز بعدی را به طفره رفتن از مجالس جستجوی فاطمی گذراند تا اینکه در 19 مه خسته، گرسنه و خشکیده به پناهگاه امن ارسف رسید.

سومین نبرد رمله (یا رمله) در 27 اوت 1105 بین پادشاهی صلیبی اورشلیم و فاطمیان مصر رخ داد.شهر رمله بر سر راه اورشلیم به عسکالون قرار داشت، که دومی بزرگترین قلعه فاطمی در فلسطین بود.از اسكالون، وزیر فاطمی، الافدال شاهانشاه، تقریباً سالانه حملاتی را به پادشاهی تازه تأسیس صلیبی از سال 1099 تا 1107 انجام داد. از سه نبردی كه صلیبیون در اوایل قرن دوازدهم در رملا انجام دادند، سومین نبرد خونین‌ترین آنها بود.به نظر می رسد که فرانک ها پیروزی خود را مدیون فعالیت بالدوین بوده اند.او ترک ها را زمانی که به تهدیدی جدی برای پشت سر او تبدیل می شدند، شکست داد و به نبرد اصلی بازگشت تا حمله سرنوشت سازی را کهمصریان را شکست داد، رهبری کند. دیوارهای خود اورشلیم قبل از عقب رانده شدن.

پس از اینکه اولین جنگ صلیبی اورشلیم را از دست فاطمیان تسخیر کرد، وزیر الافدال شاهانشاه یک سری تهاجمات «تقریباً سالانه» از سال 1099 تا 1107 علیه پادشاهی تازه تأسیس اورشلیم انجام داد.در جنگ یبنه (یبنا) در سال 1123، یک نیروی صلیبی به رهبری یوستاس گرنیر، لشکر فاطمی ازمصر را که توسط وزیر المعمون بین عسکالون و یافا فرستاده شده بود، درهم شکست.

اسكالون بزرگترين و مهمترين قلعه مرزيمصر فاطميان بود.فاطمیان می توانستند هر ساله از این قلعه به پادشاهی حمله کنند و مرز جنوبی پادشاهی صلیبی ناپایدار باقی ماند.اگر این قلعه سقوط کند، دروازه مصر باز می شود.بنابراین پادگان فاطمیون در عسكالون قوی و بزرگ باقی ماند.در سال 1152 بالدوین سرانجام خواستار کنترل کامل پادشاهی شد.پس از چند جنگ کوتاه او توانست به این هدف دست یابد.در اواخر همان سال بالدوین نیز یک ترک سلجوقی را شکست دادتهاجم به پادشاهیبالدوین که از این پیروزی‌ها دلگرم شده بود، تصمیم گرفت در سال 1153 به اسکالن حمله کند که در نتیجه آن قلعه مصر توسط پادشاهی اورشلیم تصرف شد.

تهاجمات صلیبیون بهمصر (1163-1169) سلسله لشکرکشی هایی بود که پادشاهی اورشلیم برای تقویت موقعیت خود در شام با استفاده از ضعف مصر فاطمی انجام داد.جنگ به عنوان بخشی از یک بحران جانشینی در خلافت فاطمی آغاز شد که تحت فشار سوریه مسلمان تحت حکومت سلسله زنگید و دولت های صلیبی مسیحی شروع به فروپاشی کرد.در حالی که یک طرف از امیر سوریه، نورالدین زنگی کمک خواست، طرف دیگر خواهان کمک صلیبیون شد.با پیشرفت جنگ، اما به یک جنگ فتوح تبدیل شد.تعدادی از لشکرکشی‌های سوریه به مصر با لشکرکشی تجاوزکارانه آمالریک اول اورشلیم، بدون پیروزی کامل متوقف شد.با این حال، صلیبی‌ها به طور کلی، علیرغم اخراج‌های متعدد، همه چیز بر وفق مرادشان پیش نمی‌رفت.محاصره ترکیبی بیزانس و صلیبی دمیتا در سال 1169 شکست خورد، همان سالی که صلاح الدین به عنوان وزیر قدرت را در مصر به دست گرفت.در سال 1171، صلاح الدین سلطان مصر شد و پس از آن صلیبیان توجه خود را به دفاع از پادشاهی خود معطوف کردند.

آمالریک یکم پادشاه اورشلیم بود و از 1163 تا 1174 قدرت را در دست داشت. آمالریک متحد و محافظ اسمی دولت فاطمی بود.در سال 1167 آمالریک می خواست ارتش زنگید را که نورالدین از سوریه فرستاده بود نابود کند.چون آملریک متحد و حافظ حکومت فاطمیان بود، جنگیدن در جنگ البابین به نفع او بود.شیرکوه تقریباً آماده بود تا سرزمینی برای خود در مصر ایجاد کند که آمالریک اول حمله کرد.یکی دیگر از شرکت کنندگان کلیدی در جنگ البابین صلاح الدین بود.صلاح الدین در ابتدا تمایلی به همراهی عمویش شیرکوه برای تصرفمصر نداشت.صلاح الدین تنها به این دلیل موافقت کرد که شیرکوه فامیل بود.او هزاران سرباز، محافظان خود و 200000 قطعه طلا را به مصر برد تا کشور را تصرف کند.نبرد البابین در 18 مارس 1167 در جریان سومین حمله صلیبیون به مصر رخ داد.املریک اول، پادشاه اورشلیم، و ارتش زنگید تحت فرمان شیرکوه، هر دو امیدوار بودند که کنترل مصر را از خلافت فاطمیان بگیرند.صلاح الدین به عنوان عالی ترین افسر شیرکوه در نبرد خدمت کرد.نتیجه یک تساوی تاکتیکی بین نیروها بود، اما صلیبیون نتوانستند به مصر دسترسی پیدا کنند.

پس از فروپاشی نظام سیاسی فاطمی در دهه 1160، نور الدین حاکم زنگید، ژنرال خود شیرکوه را در سال 1169 از دست وزیر شاوردر مصر گرفت. شیرکوه دو ماه پس از به قدرت رسیدن درگذشت و حکومت به برادرزاده او، صلاح الدین رسید. .این امر سلطنت ایوبیان مصر و سوریه را آغاز کرد.

نبرد سیاهان یا نبرد بردگان درگیری در قاهره در 21 تا 23 اوت 1169 بین واحدهای آفریقایی سیاه پوست ارتش فاطمیان و سایر عناصر طرفدار فاطمیون و سربازان سنی سوری وفادار به وزیر فاطمیون صلاح الدین بود. .رسیدن صلاح الدین به وزیری و کنار گذاشتن او از خلیفه فاطمی، العدید، با نخبگان سنتی فاطمی، از جمله هنگ های ارتش، دشمنی کرد، زیرا صلاح الدین عمدتاً بر نیروهای سواره نظام کرد و ترک که با او از سوریه آمده بودند، تکیه داشت.بر اساس منابع قرون وسطایی که نسبت به صلاح الدین مغرضانه هستند، این درگیری منجر به تلاشی از سوی ماژوردوموی کاخ، معتمین الخلافه، شد تا با صلیبیون به توافق برسد و برای خلاصی از شر او به طور مشترک به نیروهای صلاح الدین حمله کند. .صلاح الدین از این توطئه مطلع شد و مؤتمین را در 20 اوت اعدام کرد.مورخان امروزی صحت این گزارش را مورد تردید قرار داده اند و گمان می کنند که این گزارش ممکن است برای توجیه حرکت بعدی صلاح الدین علیه سپاهیان فاطمی ابداع شده باشد.این رویداد باعث قیام نیروهای سیاهپوست آفریقایی لشکر فاطمی شد که تعداد آنها حدود 50000 نفر بود که روز بعد سربازان ارمنی و مردم قاهره به آنها پیوستند.این درگیری دو روز ادامه داشت، زیرا سپاهیان فاطمیون ابتدا به کاخ وزیر حمله کردند، اما به میدان بزرگ بین کاخ‌های بزرگ فاطمیون رانده شدند.در آنجا به نظر می رسید که نیروهای سیاه پوست آفریقایی و متحدان آنها دست بالا را به دست می آورند، تا اینکه العدید علناً علیه آنها ظاهر شد و صلاح الدین دستور به سوزاندن شهرک های آنها را داد که در جنوب قاهره در خارج از دیوار شهر، جایی که خانواده های سیاه پوستان آفریقایی در آنجا بودند. جا مانده بودسپس سیاه پوستان آفریقایی شکستند و با بی نظمی به سمت جنوب عقب نشینی کردند تا اینکه در نزدیکی دروازه باب زوویلا محاصره شدند و در آنجا تسلیم شدند و اجازه یافتند از نیل به جیزه عبور کنند.علیرغم وعده های امن، توران-شاه برادر صلاح الدین در آنجا مورد حمله قرار گرفتند و تقریباً نابود شدند.

در دوران فاطمیان،مصر به مرکز امپراتوری تبدیل شد که در اوج خود بخش هایی از شمال آفریقا، سیسیل، شام (از جمله ماوراء اردن)، سواحل دریای سرخ آفریقا، تیهامه، حجاز، یمن و دورافتاده ترین قلمروی آن را شامل می شد. مولتان (در پاکستان امروزی).مصر شکوفا شد و فاطمیان شبکه تجاری گسترده ای را هم در دریای مدیترانه و هم در اقیانوس هند ایجاد کردند.روابط تجاری و دیپلماتیک آنها که تا چین تحت سلسله سونگ (960-1279) گسترش یافت، سرانجام مسیر اقتصادی مصر را در قرون وسطی تعیین کرد.تمرکز فاطمیان بر کشاورزی، ثروت آنها را بیشتر کرد و به سلسله و مصریان اجازه داد تا تحت حکومت فاطمیان شکوفا شوند.استفاده از محصولات نقدی و گسترش تجارت کتان به فاطمیون این امکان را می داد تا اقلام دیگری را از نقاط مختلف جهان وارد کنند.