امپراتوری بیزانس: سلسله دوکید

کنستانتین دهم دوکاس امپراتور بیزانس از 1059 تا 1067 بود. او بنیانگذار و اولین عضو حاکم سلسله کوتاه مدت دوکید بود.در طول سلطنت او، نورمن ها بیشتر مناطق بیزانسی باقی مانده در ایتالیا را تصرف کردند در حالی که در بالکان مجارها بلگراد را اشغال کردند.او همچنین از آلپ ارسلان سلطان سلجوقی شکست خورد.

کنستانتین دهم با کاهش شدید آموزش و حمایت مالی برای نیروهای مسلح، شبه‌نظامیان محلی ارمنی متشکل از 50000 نفر را در یک نقطه حساس از زمان، مصادف با پیشروی ترکان سلجوقی و متحدان ترکمنشان به سمت غرب، منحل کرد.او با خنثی کردن بسیاری از اصلاحات ضروری اسحاق اول کومنوس ، بوروکراسی نظامی را با مقامات دربار پردرآمد پر کرد و مجلس سنا را با حامیانش شلوغ کرد.تصمیمات او برای جایگزینی سربازان ایستاده با مزدوران و تعمیر نشدن استحکامات مرزی باعث شد که کنستانتین به طور طبیعی با طرفداران اسحاق در میان اشراف نظامی که در سال 1061 اقدام به ترور او کردند، نامحبوب شود. تلاش برای پرداخت پول ارتش

آلپ ارسلان به ارمنستان و گرجستان لشکر کشید که در سال 1064 آنها را فتح کرد. سلجوقیان پس از 25 روز محاصره، آنی، پایتخت ارمنستان را تصرف کردند.سبط بن الجوزی مورخ گزارشی از گور و قتل عام در آنی آورده است که از یک شاهد عینی نقل می کند:شمشیر ایرانی را به کار انداختند ، به هیچ کس رحم نکردند... در آنجا می شد غم و مصیبت هر عصر بشری را دید.زیرا کودکان از آغوش مادرانشان رانده شده و بی رحمانه به صخره ها پرتاب می شدند، در حالی که مادران آنها را با اشک و خون خیس می کردند... شهر از این سر تا آن سوی دیگر پر از اجساد کشته شدگان شد و اجساد کشته شدگان جاده.ارتش وارد شهر شد، ساکنانش را قتل عام کرد، آن را غارت و سوزاند، ویرانه رها کرد و تمام کسانی را که زنده ماندند به اسارت گرفتند... اجساد آنقدر زیاد بود که خیابان ها را بستند.بدون پا گذاشتن روی آنها نمی توان به جایی رفت.و تعداد زندانیان کمتر از 50000 نفر نبود.مصمم بودم وارد شهر شوم و ویرانی را با چشمان خودم ببینم.سعی کردم خیابانی پیدا کنم که در آن مجبور نباشم از روی اجساد عبور کنم.اما این غیر ممکن بود

ریشه های اوز را می توان به ایالت اوغوز یابگو (750-1055) واقع در شرق دریای خزر جستجو کرد.ایالت اوغوز همسایه خاقانات خزر در غرب و شمال دریای خزر بود.روابط اوغوز و خزر پایدار نبود.ایالت اوغوز گاه متحد و گاه دشمن خاقانات قدرتمند خزر بود.در قرن دهم میلادی گروهی از مردم اوغوز در ارتش خزر می جنگیدند.(دوکک، پدر سلجوقی یکی از آنها بود.) آنها عمدتاً با پچنگ ها، یک قوم رقیب ترک، جنگیدند.پس از متلاشی شدن خاقانات خزر، به دلیل حملات کیپچاک ها از شرق، مجبور شدند به سمت غرب حرکت کنند.در سال 1054 آنها در اطراف رودخانه دنیپر ساکن شدند.اما پنج سال بعد آنها توسط کیوان روس شکست خوردند.آنها بیشتر به سمت غرب به سمت رودخانه دانوب حرکت کردند، جایی که در سال 1065 توسط دشمن قدیمی خود Pechenegs عقب رانده شدند. پس از 1065 آنها به امپراتوری بیزانس و شاهزادگان روسیه ادای احترام کردند.اکثر آنها به مسیحیت گرویدند.آنها به عنوان سرباز در امپراتوری بیزانس خدمت می کردند.در جریان نبرد مانزیکرت بین بیزانسیان و سلجوقیان در سال 1071، آنها در جناح راست ارتش بیزانس خدمت کردند.با این حال، بر اساس برخی روایت‌ها، طرفین را تغییر دادند و در پیروزی سلجوقیان سهیم شدند.

نبرد قیصریه در سال 1067 زمانی رخ داد که ترکان سلجوقی به رهبری آلپ ارسلان به قیصریه حمله کردند.قیصریه غارت شد و کلیسای جامع سنت باسیل هتک حرمت شد.پس از قیصریه، ترکان سلجوقی تلاش دیگری برای حمله به آناتولی، با حمله به ایکونیوم در سال 1069 انجام دادند. این کار دومین لشکرکشی رومانوس چهارم دیوژن را برانگیخت.

رومانوس چهارم دیوژن، که با نام رومانوس چهارم نیز شناخته می‌شود، یکی از اعضای اشراف نظامی بیزانس بود که پس از ازدواج با امپراطور بیوه اودوکیا مکرمبولیتیسا، به عنوان امپراتور بیزانس تاجگذاری کرد و از سال 1068 تا 1071 سلطنت کرد. در طول سلطنت وی، مصمم به توقف بود. افول ارتش بیزانس و برای جلوگیری از تهاجمات ترکیه به امپراتوری بیزانس، اما در سال 1071 او اسیر شد و ارتش او در نبرد Manzikert شکست خورد.در حالی که هنوز اسیر بود در یک کودتای کاخ سرنگون شد و پس از آزادی به سرعت توسط اعضای خانواده دوکاس شکست خورد و بازداشت شد.در سال 1072 او را نابینا کردند و به صومعه فرستادند و در آنجا بر اثر جراحات درگذشت.

اولین عملیات نظامی رومانوس به موفقیت دست یافت و نظرات او را در مورد نتیجه جنگ تقویت کرد.انطاکیه در معرض ساراسین های حلب قرار گرفت که با کمک سربازان ترکیه تلاشی را برای فتح مجدد استان بیزانس سوریه آغاز کردند.رومانوس برای مقابله با این تهدید شروع به لشکرکشی به سمت مرزهای جنوب شرقی امپراتوری کرد، اما هنگامی که به سمت لیکاندوس پیشروی می کرد، خبر رسید که ارتش سلجوقی به پونتوس حمله کرده و نئوکساریا را غارت کرده است.فوراً یک نیروی متحرک کوچک انتخاب کرد و به سرعت از طریق Sebaste و کوه‌های Tephrike با ترک‌ها در جاده برخورد کرد و آنها را مجبور کرد تا غارت خود را رها کرده و اسیران خود را آزاد کنند، اگرچه تعداد زیادی از نیروهای ترک موفق به فرار شدند.رومانوس با بازگشت به جنوب، به ارتش اصلی پیوست و آنها به پیشروی خود از طریق گذرگاه های کوه توروس به سمت شمال ژرمانیسیا ادامه دادند و به امارت حلب حمله کردند.رومانوس هیراپولیس را که برای محافظت در برابر تهاجمات بیشتر به استان های جنوب شرقی امپراتوری مستحکم کرد، تصرف کرد.او سپس درگیر جنگ بیشتر با ساراسین های حلب شد، اما هیچ یک از طرفین به پیروزی قاطع دست یافتند.با پایان یافتن فصل مبارزات انتخاباتی، رومانوس از طریق الکساندرتا و دروازه‌های کیلیکیا به سمت شمال به پوداندوس بازگشت.در اینجا به او توصیه شد که یک حمله دیگر سلجوقیان به آسیای صغیر انجام شود که در آن آنها آموریوم را غارت کردند اما آنقدر سریع به پایگاه خود بازگشتند که رومانوس در موقعیتی نبود که تعقیب کند.او سرانجام در ژانویه 1069 به قسطنطنیه رسید.

محاصره ایکونیوم تلاش ناموفق امپراتوری سلجوقیان ترکیه برای تصرف شهر بیزانسی ایکونیوم، قونیه امروزی بود.پس از غارت آنی و قیصریه به ترتیب در سال‌های 1063 و 1067 (برخی منابع در اوایل سال 1064 نشان می‌دهند)، ارتش بیزانس در شرق وضعیت بسیار ضعیفی برای مقاومت در برابر پیشروی ترک‌ها داشت.اگر تلاش های امپراتور رومانوس چهارم دیوژن نبود، امپراتوری بیزانس زودتر دچار فاجعه «مانزیکرت» می شد.از سوریه، یک ضد حمله موفق، ترک ها را عقب راند.پس از دفع حمله به ایکونیوم، رومانوس چهارم دومین لشکرکشی خود را آغاز کرد.مبارزات بیشتر توسط رومانوس با موفقیت روبرو شد، علیرغم ماهیت بد ارتش او که از زمان مرگ باسیل دوم ضعیف رهبری می شد.پیروزی یک مهلت کوتاه بود - مدتی پس از مانزیکرت، در بحبوحه درگیری های داخلی، ایکونیوم به دست ترک ها افتاد.این شهر در طول جنگ صلیبی اول ، احتمالاً تحت حکومت بیزانس، شاهد بازگشت کوتاهی به مسیحیت بود، اما ترکها در جنگ صلیبی 1101 ضد حمله کردند و قونیه پایتخت خطرناک ترین حریف بیزانس را تشکیل داد.در 18 مه 1190، ایکونیوم برای مدت کوتاهی توسط نیروهای فردریک اول، امپراتور مقدس روم در نبرد ایکونیوم در طول جنگ صلیبی سوم ، برای مسیحیت بازپس گرفته شد.

برنامه های مبارزات انتخاباتی سال بعد در ابتدا با شورش یکی از مزدوران نورمن رومانوس، رابرت کریسپین، که گروهی از سربازان فرانک را در دستمزد امپراتوری رهبری می کرد، به آشوب کشیده شد.احتمالاً به دلیل عدم پرداخت به موقع رومانوس به آنها، آنها شروع به غارت حومه نزدیک محل استقرار خود در ادسا کردند و به باجگیران امپراتوری حمله کردند.اگرچه کریسپین دستگیر و به ابیدوس تبعید شد، فرانک ها برای مدتی به ویران کردن تم ارمنی ادامه دادند.رابرت پس از شورش توسط رومانوس دستگیر شد.

رومانوس در سال 1070 در قسطنطنیه بازداشت شد، در حالی که با بسیاری از مسائل اداری برجسته، از جمله سقوط قریب الوقوع باری به دست نورمن ها سروکار داشت.آنها از سال 1068 آن را محاصره کرده بودند، اما پاسخ رومانوس دو سال طول کشید.او به یک ناوگان امدادی دستور داد تا دریانوردی کنند که حاوی آذوقه و نیروهای کافی بود تا بتوانند برای مدت طولانی‌تری مقاومت کنند.با این حال، ناوگان رهگیری شد و توسط یک اسکادران نورمن به فرماندهی راجر، برادر کوچکتر رابرت گیسکارد، شکست خورد و آخرین پست باقی مانده از اقتدار بیزانس در ایتالیا را مجبور کرد در 15 آوریل 1071 تسلیم شود.

نبرد مانزیکرت یا نبرد ملازگیرت بین امپراتوری بیزانس و امپراتوری سلجوقی در 26 اوت 1071 در نزدیکی مانزیکرت، موضوع ایبریا (مالازگیر امروزی در استان موش، ترکیه) درگرفت.شکست قاطع ارتش بیزانس و دستگیری امپراتور رومانوس چهارم دیوژن نقش مهمی در تضعیف اقتدار بیزانس در آناتولی و ارمنستان ایفا کرد و امکان ترک تدریجی آناتولی را فراهم کرد.بسیاری از ترک‌ها که در قرن یازدهم به سمت غرب سفر می‌کردند، پیروزی در مانزکرت را ورودی به آسیای صغیر می‌دانستند.بار عمده نبرد بر دوش سربازان حرفه ای ارتش بیزانس از تاگماتای ​​شرقی و غربی بود، زیرا تعداد زیادی از مزدوران و نیروهای نظامی آناتولی زودتر فرار کردند و از نبرد جان سالم به در بردند.پیامدهای منزیکرت برای بیزانسی ها فاجعه آمیز بود و منجر به درگیری های داخلی و یک بحران اقتصادی شد که به شدت توانایی امپراتوری بیزانس را برای دفاع کافی از مرزهایش تضعیف کرد.این منجر به حرکت دسته جمعی ترک ها به آناتولی مرکزی شد - تا سال 1080، مساحتی به وسعت 78000 کیلومتر مربع (30000 مایل مربع) توسط ترکان سلجوقی بدست آمد.سه دهه درگیری داخلی طول کشید تا الکسیوس اول (1081 تا 1118) ثبات را به بیزانس بازگرداند.مورخ توماس آسبریج می گوید: «در سال 1071، سلجوقیان ارتش امپراتوری را در نبرد مانزیکرت (در شرق آسیای صغیر) در هم کوبیدند، و اگرچه مورخان دیگر این را برای یونانیان یک واژگونی کاملاً فاجعه بار نمی دانستند، اما همچنان یک گزنده بود. عقب گرد."این اولین و تنها بار در تاریخ بود که یک امپراتور بیزانس اسیر یک فرمانده مسلمان شد.

قیام گئورگی وویته یک قیام بلغارها در موضوع بیزانس بلغارستان در سال 1072 بود. این دومین تلاش بزرگ برای بازگرداندن امپراتوری بلغارستان پس از قیام پیتر دلیان در 1040-1041 بود.پیش نیازهای اصلی قیام، ضعف بیزانس پس از تهاجمات پچنگ ها در دانوب پایین، شکست بزرگ از ترکان سلجوقی در نبرد مانزیکرت (1071) و حمله نورمن ها از جنوب ایتالیا به عنوان پیش نیاز بود. و همچنین افزایش مالیات در دوران سلطنت میکائیل هفتم.این قیام توسط اشراف بلغاری در اسکوپیه به رهبری گئورگی وویته آماده شد.آنها پسر شاهزاده صرب دوکلیا میکائیل، کنستانتین بودین را به عنوان رهبر خود انتخاب کردند، زیرا او از نوادگان سامویل امپراتور بلغارستان بود.در پاییز 1072 کنستانتین بودین به پریزرن رسید و با نام پیتر سوم به عنوان امپراتور بلغارها معرفی شد.شاهزاده صربستان 300 سرباز به رهبری ویوودا پتریلو فرستاد.ارتشی به فرماندهی دامیانوس دالاسنوس فوراً از قسطنطنیه برای کمک به استراتگوس تم بلغارستان، نیکفوروس کارانتنوس فرستاده شد.در نبردی که بعد از آن ارتش بیزانس کاملاً شکست خورد.دالاسنوس و دیگر فرماندهان بیزانس دستگیر شدند و اسکوپیه توسط نیروهای بلغارستانی تصرف شد.پس از آن موفقیت، شورشیان تلاش کردند تا منطقه تحت کنترل خود را گسترش دهند.کنستانتین بودین به سمت شمال رفت و به نایسوس (نیش امروزی) رسید.از آنجا که برخی از شهرهای بلغارستان با پادگان های بیزانسی تسلیم نشدند، آنها را سوزاندند.پتریلا به سمت جنوب حرکت کرد و اکرید (اهرید امروزی) و دول را تصرف کرد.ارتش دیگری از قسطنطنیه به فرماندهی مایکل سارونیتیس فرستاده شد.سارونیت ها اسکوپوی را تصرف کردند و در دسامبر 1072 او ارتش کنستانتین بودین را در مکانی معروف به تائونیوس (در بخش های جنوبی کوزوو پولیه) شکست داد.کنستانتین بودین و گئورگی ویته دستگیر شدند.ارتشی که شاهزاده مایکل برای تسکین پسرش فرستاد، چیزی به دست نیاورد، زیرا فرمانده آن، مزدور نورمنی به بیزانسی ها فرار کرد.این شورش سرانجام در سال 1073 توسط دوکس نیکفوروس برینیوس سرکوب شد.

پس از مانزکرت، دولت بیزانس ارتش جدیدی را برای مهار ترکان سلجوقی به رهبری اسحاق کومننوس، برادر امپراتور آینده الکسیوس اول کومننوس فرستاد، اما این ارتش شکست خورد و فرمانده آن در سال 1073 اسیر شد. مزدوران غربی بیزانس تحت فرمان روسل دو بایلول که در منطقه گالاتیا و لیکاونیا یک حکومت مستقل ایجاد می کردند.آنها هدف اکسپدیشن نظامی بعدی در منطقه به رهبری عموی مایکل، سزار جان دوکاس، شدند.این لشکرکشی نیز با شکست به پایان رسید و جان نیز به همین ترتیب به اسارت دشمن درآمد.روسل پیروز اکنون جان دوکاس را مجبور کرد که به عنوان مدعی تاج و تخت بایستد و کریسوپولیس را درست در مقابل قسطنطنیه غارت کرد.دولت میکائیل هفتم مجبور شد فتوحات سلجوقیان در آسیای صغیر را در سال 1074 به رسمیت بشناسد و از آنها حمایت کند.ارتش جدید تحت رهبری الکسیوس کومنوس، که توسط نیروهای سلجوقی فرستاده شده توسط مالک شاه اول تقویت شده بود، سرانجام مزدوران را شکست داد و جان دوکاس را در سال 1074 اسیر کرد.

نیکفوروس در سال 1078 با امپراطور میکائیل وارد درگیری شد، هنگامی که از امپراتور خواست تا به وضعیت بدتر در آناتولی بیزانس رسیدگی کند و با صراحت خود به میکائیل توهین کرد.نیکفوروس برای محافظت از خود، ارتشی از نیروهای بومی و مزدوران ترک را گردآوری کرد و خود را امپراتور در ژوئیه یا اکتبر 1077 اعلام کرد. نیکفوروس به دلیل هوش نظامی و شهرت خانوادگی خود، پایگاه پشتیبانی قوی جمع آوری کرد و بعداً توسط سنای بیزانس در 7 به رسمیت شناخته شد. ژانویه 1078، پس از آن با کمک شهروندان قسطنطنیه تاج و تخت را تصرف کرد.به عنوان امپراتور، نیکفوروس با شورش های متعددی از جمله شورش های نیکفوروس برینیوس، نیکفوروس باسیلاکس و کنستانتین دوکاس و همچنین تلاش برای ترور توسط گارد وارنگ مواجه شد.نیکفوروس ظلمات یک امپراتور را پذیرفت و اعمال بسیاری را برای افزایش مشروعیت و حمایت خود انجام داد، مانند صرف مبالغ هنگفت برای کمک‌های مالی برای ارتش و حامیانش، بخشودگی تمام بدهی‌های معوقه، و ایجاد اصلاحات قانونی جزئی.از نظر دیپلماتیک، نیکفوروس تسلیم تئودور گابراس و فیلارتوس براخامیوس، فرمانداران ترابیزون و انطاکیه را به ترتیب تضمین کرد، که به دلیل تهاجمات مداوم سلجوقیان به آناتولی بیزانس، عملاً از امپراتوری بیزانس مستقل شده بودند.

در طول سلطنت نیکفوروس، او مجبور شد با چهار شورش و توطئه قبل از شورش الکسیوس اول کومننوس مبارزه کند که در نهایت به سلطنت او پایان داد.اولین شورش نیکفوروس برینیوس بود که همزمان با نیکفوروس سوم برای تاج و تخت میکائیل هفتم مبارزه کرده بود.نیکفوروس که اکنون برای فرماندهی ارتش خیلی پیر شده بود، الکسیوس کومننوس را فرستاد تا او را شکست دهد.هنگامی که برینیوس شکست خورد، نیکفوروس سوم او را نابینا کرد، اما به او و طرفدارانش عفو اعطا کرد.

نورمن دوک رابرت گیسکارد از آپولیا در سال 1081 به بهانه دفاع از جانشینی کنستانتین دوکاس که با هلنا دختر رابرت نامزد کرده بود، آماده حمله به امپراتوری بیزانس شد.در همان زمان سلجوقیان شهر سیزیک را تصرف کردند.به الکسیوس ارتش قابل توجهی برای شکست دادن تهدید نورمن سپرده شد، اما با خویشاوندش جان دوکاس توطئه کرد تا در عوض تاج و تخت را برای خود بگیرد.الکسیوس علیه نیکفور شورش کرد و توانست به سرعت قسطنطنیه را محاصره کند و به دلیل نبود ارتش دفاعی آن را به محاصره درآورد.نیکئوفوروس نتوانست حمایت ترکان سلجوقی و نیکفوروس ملیسنوس، رقبای سنتی خود را به دست آورد و بنابراین مجبور شد خود را برای کناره گیری از سلطنت آماده کند.نیکفوروس تصمیم گرفت که تنها انتخابش این است که به نفع ملیسنوس، که در نزدیکی دامالیس در آناتولی بود، کناره گیری کند و برای او در آن سوی تنگه بسفر رسول فرستاد.با این حال، این پیام رسان ها توسط جرج پالیولوژیوس، ژنرال الکسیوس رهگیری شدند و آنها را متقاعد کرد که از الکسیوس حمایت کنند.الکسیوس و نیروهایش در 1 آوریل 1081 دیوارهای قسطنطنیه را شکستند و شهر را غارت کردند.پاتریارک کوسماس نیکفوروس را متقاعد کرد که به جای طولانی کردن جنگ داخلی، از الکسیوس کناره گیری کند.نیکفوروس سپس به ایاصوفیه گریخت و به دنبال پناهگاهی در داخل آن رفت.میکائیل، لوگوتت الکسیوس، سپس نیکفوروس را به صومعه پریبلپتوس همراهی کرد و در آنجا کنار رفت و راهب شد.او اواخر همان سال درگذشت.