جنگ روسیه و ژاپن

روسیه تزاری به عنوان یک قدرت بزرگ امپراتوری، جاه طلبی هایی در شرق داشت.در دهه 1890، قلمرو خود را در سراسر آسیای مرکزی تا افغانستان گسترش داد و دولت های محلی را در این فرآیند جذب کرد.امپراتوری روسیه از لهستان در غرب تا شبه جزیره کامچاتکا در شرق امتداد داشت.روسیه با ساخت راه آهن ترانس سیبری به بندر ولادی وستوک امیدوار بود که نفوذ و حضور خود در منطقه را بیشتر تحکیم کند.در حادثه سوشیما در سال 1861 روسیه مستقیماً به خاک ژاپن حمله کرد.

اولین جنگ بزرگی که امپراتوریژاپن پس از بازسازی میجی انجام داد، علیهچین بود، از 1894-1895.این جنگ حول محور موضوع کنترل و نفوذ برکره تحت حکومت سلسله چوسون بود.از دهه 1880 به بعد، رقابت شدیدی برای نفوذ در کره بین چین و ژاپن وجود داشت.دربار کره مستعد جناح گرایی بود و در آن زمان به شدت بین یک اردوگاه اصلاح طلب طرفدار ژاپن و یک جناح محافظه کارتر طرفدار چین تقسیم شده بود.در سال 1884، یک کودتای طرفدار ژاپن توسط سربازان چینی سرکوب شد و یک "اقامت" به فرماندهی ژنرال یوان شیکای در سئول ایجاد شد.شورش دهقانان به رهبری جنبش مذهبی Tonghak منجر به درخواست دولت کره از خاندان چینگ برای اعزام نیرو برای ایجاد ثبات در کشور شد.امپراتوری ژاپن با فرستادن نیروی خود به کره برای درهم شکستن تونگاک پاسخ داد و یک دولت دست نشانده در سئول مستقر کرد.چین مخالفت کرد و جنگ در گرفت.خصومت‌ها کوتاه بود و نیروهای زمینی ژاپن نیروهای چینی را در شبه‌جزیره لیائودانگ هدایت کردند و ناوگان چینی بی‌یانگ را در نبرد رودخانه یالو تقریباً نابود کردند.ژاپن و چین معاهده شیمونوسکی را امضا کردند که به موجب آن شبه جزیره لیائودانگ و جزیره تایوان به ژاپن واگذار شد.

طبق مفاد معاهده شیمونوسکی، ژاپن شبه جزیره لیائودونگ از جمله شهر بندری پورت آرتور را که از چین فتح کرده بود، دریافت کرد.بلافاصله پس از علنی شدن مفاد این معاهده، روسیه - با طرح ها و حوزه نفوذ خود در چین - نسبت به تصاحب شبه جزیره لیائودانگ توسط ژاپن و تأثیر احتمالی مفاد این معاهده بر ثبات چین ابراز نگرانی کرد.روسیه فرانسه و آلمان را متقاعد کرد تا در ازای دریافت غرامت بیشتر، ژاپن را برای بازگرداندن خاک به چین تحت فشار دیپلماتیک قرار دهند.روسیه بیشترین سود را از مداخله سه گانه داشت.در سال های قبل، روسیه به آرامی نفوذ خود را در خاور دور افزایش می داد.ساخت راه‌آهن ترانس سیبری و دستیابی به بندری با آب گرم، روسیه را قادر می‌سازد تا حضور خود را در منطقه تثبیت کند و در آسیا و اقیانوس آرام گسترش بیشتری یابد.روسیه انتظار نداشت که ژاپن در برابر چین پیروز شود.افتادن پورت آرتور به دست ژاپنی ها نیاز مبرم خود را به بندری با آب گرم در شرق تضعیف می کند.فرانسه طبق معاهده 1892 موظف به پیوستن به روسیه بود.اگرچه بانکداران فرانسوی در روسیه منافع مالی داشتند (به ویژه راه آهن)، اما فرانسه هیچ جاه طلبی ارضی در منچوری نداشت، زیرا حوزه نفوذ آن در جنوب چین بود.فرانسوی ها در واقع روابط صمیمانه ای با ژاپنی ها داشتند: مستشاران نظامی فرانسوی برای آموزش ارتش امپراتوری ژاپن اعزام شده بودند و تعدادی کشتی ژاپنی در کارخانه های کشتی سازی فرانسه ساخته شده بودند.با این حال، فرانسه مانند گذشته، به ویژه با توجه به قدرت رو به رشد آلمان، مایل به انزوای دیپلماتیک نبود.آلمان دو دلیل برای حمایت از روسیه داشت: اول، تمایل این کشور برای جلب توجه روسیه به شرق و دور کردن آن از خود و دوم، جلب حمایت روسیه برای ایجاد امتیازات ارضی آلمان در چین.آلمان امیدوار بود که حمایت از روسیه به نوبه خود روسیه را تشویق کند تا از جاه طلبی های استعماری آلمان حمایت کند، زیرا آلمان به تازگی خود را به یک کشور متحد تبدیل کرده بود و دیر وارد "بازی" استعماری شده بود.

خطر زرد یک استعاره رنگ نژادی است که مردم شرق و جنوب شرق آسیا را به عنوان یک خطر وجودی برای جهان غرب به تصویر می کشد.ترس از خطر زرد به عنوان یک تهدید روانی فرهنگی از جهان شرق، نژادی است، نه ملی، ترس ناشی از توجه به منبع خطر خاصی از یک قوم یا کشور نیست، بلکه ناشی از ترس مبهم و شوم وجودی از افراد بی چهره است. انبوهی بی نام از مردم زرد.ترس زرد به عنوان شکلی از بیگانه هراسی، ترس از دیگری شرقی و غیرسفید است.و یک فانتزی نژادپرستانه ارائه شده در کتاب The Rising Tide of Color Against White World-Supremacy (1920) اثر Lothrop Stoddard.ایدئولوژی نژادپرستانه خطر زرد از "تصویر اصلی میمون ها، انسان های کوچکتر، بدوی ها، کودکان، دیوانه ها و موجوداتی که دارای قدرت های ویژه ای بودند" ناشی می شود، که در طول قرن نوزدهم با توسعه امپریالیستی غرب، آسیای شرقی را به عنوان خطر زرد معرفی کرد. .در اواخر قرن نوزدهم، ژاک نوویکوف، جامعه شناس روسی، این اصطلاح را در مقاله Le Péril Jaune («خطر زرد»، 1897) ابداع کرد، که قیصر ویلهلم دوم (1918-1888) برای تشویق امپراتوری های اروپایی به کار برد. حمله، تسخیر، و استعمار چین.به همین منظور، با استفاده از ایدئولوژی خطر زرد، قیصر پیروزی ژاپنی ها و آسیایی ها بر علیه روس ها در جنگ روسیه و ژاپن (1904-1905) را به عنوان یک تهدید نژادی آسیایی برای اروپای غربی سفیدپوست به تصویر کشید و همچنین چین و ژاپن را به عنوان یک تهدید به نمایش گذاشت. در اتحاد برای تسخیر، انقیاد و بردگی جهان غرب.

در دسامبر 1897، یک ناوگان روسیه در بندر آرتور ظاهر شد.پس از سه ماه، در سال 1898،چین و روسیه در مورد کنوانسیونی مذاکره کردند که به موجب آن چین پورت آرتور، تالینوان و آبهای اطراف را به روسیه اجاره داد.دو طرف همچنین توافق کردند که کنوانسیون می تواند با توافق دوجانبه تمدید شود.روس‌ها به وضوح انتظار چنین تمدید را داشتند، زیرا آنها در اشغال این سرزمین و استحکام بخشیدن به بندر آرتور، تنها بندر آب گرم آنها در سواحل اقیانوس آرام و دارای ارزش استراتژیک بسیار، زمانی را از دست ندادند.یک سال بعد، برای تحکیم موقعیت خود، روس ها شروع به ساخت یک راه آهن جدید از هاربین از طریق موکدن به پورت آرتور، راه آهن منچوری جنوبی کردند.توسعه راه آهن به یک عامل کمکی در شورش باکسر تبدیل شد، زمانی که نیروهای باکسر ایستگاه های راه آهن را سوزاندند.روس ها نیز شروع به هجوم به کره کردند.یکی از نقاط مهم نفوذ روسیه در کره تبعید داخلی گوجونگ به هیئت روسی بود.یک کابینه طرفدار روسیه درامپراتوری کره ظهور کرد.در سال 1901، تزار نیکلاس دوم به شاهزاده هنری پروس گفت: "من نمی‌خواهم کره را تصرف کنم، اما تحت هیچ شرایطی نمی‌توانم اجازه دهم ژاپن در آنجا استوار شود.در سال 1898 آنها امتیازات معدن و جنگلداری را در نزدیکی رودخانه های یالو و تومن به دست آوردند که باعث نگرانی ژاپنی ها شد.

روس ها و ژاپنی ها هر دو با نیروهایی به اتحاد هشت ملت اعزام شدند که در سال 1900 برای سرکوب شورش باکسرها و تسکین هیئت های بین المللی محاصره شده در پایتخت چین، پکن، فرستاده شد.روسیه قبلاً 177000 سرباز را به منچوری فرستاده بود تا از راه‌آهن در دست ساخت خود محافظت کند.اگرچه ارتش امپراتوری کینگ و شورشیان باکسر برای مبارزه با تهاجم متحد شدند، اما به سرعت از منچوری غلبه کردند و بیرون رانده شدند.پس از شورش باکسرها، 100000 سرباز روسی در منچوری مستقر شدند.سربازان روسی مستقر شدند و علیرغم اطمینان از تخلیه منطقه پس از بحران، تا سال 1903 روس ها جدول زمانی برای عقب نشینی تعیین نکردند و در واقع موقعیت خود را در منچوری تقویت کردند.

دولتمرد ژاپنی ایتو هیروبومی شروع به مذاکره با روس ها کرد.او ژاپن را برای بیرون راندن نظامی روس ها ضعیف تر از آن می دانست، بنابراین پیشنهاد داد در ازای کنترل ژاپن بر کره شمالی، کنترل منچوری را به روسیه بدهد.از پنج جنرو (دولت‌مرد بزرگ) که الیگارشی میجی را تشکیل می‌دادند، ایتو هیروبومی و کنت اینو کائورو به دلایل مالی با ایده جنگ علیه روسیه مخالف بودند، در حالی که کاتسورا تارو، کومورا جوتارو و فیلد مارشال یاماگاتا آریتومو طرفدار جنگ بودند.در همین حال، ژاپن و بریتانیا در سال 1902 اتحاد انگلیس و ژاپن را امضا کرده بودند - بریتانیا به دنبال محدود کردن رقابت دریایی با دور نگه داشتن بنادر دریایی روسیه در اقیانوس آرام ولادی وستوک و پورت آرتور از استفاده کامل آنها بود.اتحاد ژاپن با بریتانیا تا حدی به این معنی بود که اگر هر کشوری در طول هر جنگی علیه ژاپن با روسیه متحد شود، بریتانیا از طرف ژاپن وارد جنگ خواهد شد.روسیه دیگر نمی توانست روی دریافت کمک از آلمان یا فرانسه بدون خطر دخالت بریتانیا در جنگ حساب کند.با چنین اتحادی، ژاپن احساس آزادی کرد تا در صورت لزوم، خصومت را آغاز کند.علیرغم تضمین های قبلی مبنی بر اینکه روسیه نیروهایی را که برای سرکوبشورش باکسرها تا 8 آوریل 1903 فرستاده بود به طور کامل از منچوری خارج خواهد کرد، آن روز بدون کاهش نیروهای روسیه در آن منطقه گذشت.در 28 ژوئیه 1903، کورینو شینیچیرو، وزیر ژاپن در سن پترزبورگ، مأمور شد که دیدگاه کشورش را در مخالفت با طرح های تحکیم روسیه در منچوری ارائه دهد.در 3 آگوست 1903، وزیر ژاپن پیشنهاد خود را به عنوان مبنایی برای مذاکرات بیشتر ارائه کرد.در 3 اکتبر 1903، وزیر روسیه در ژاپن، رومن روزن، پیشنهاد متقابل روسیه را به دولت ژاپن ارائه کرد.هیرونو یوشیهیکو، مورخ ژاپنی، در خلال مذاکرات روسیه و ژاپن خاطرنشان کرد: زمانی که مذاکرات بین ژاپن و روسیه آغاز شد، روسیه خواسته ها و ادعاهای خود در مورد کره را ذره ذره کاهش داد و یک سری امتیازاتی داد که ژاپن آنها را مصالحه جدی از سوی روسیه می دانست. ".اگر مسائل کره و منچوری به هم مرتبط نمی شد، ممکن بود جنگ آغاز نمی شد.مسائل کره و منچوری زمانی که نخست وزیر ژاپن، کاتسورا تارو، تصمیم گرفت در صورت وقوع جنگ، به احتمال زیاد ژاپن از حمایت ایالات متحده و بریتانیای کبیر برخوردار شود، در صورتی که این جنگ به عنوان یک مبارزه برای نشان دادن جنگ به نمایش گذاشته شود، پیوند خورده بود. تجارت آزاد در برابر امپراتوری روسیه به شدت حمایت‌گرا، در این صورت، منچوری، که بازار بزرگ‌تری نسبت به کره بود، احتمال بیشتری داشت که همدردی‌های انگلیسی-آمریکایی را درگیر کند.در طول جنگ، تبلیغات ژاپنی موضوع تکرارشونده ژاپن را به عنوان یک قدرت «متمدن» (که از تجارت آزاد حمایت می‌کرد و به طور ضمنی به تجارت خارجی اجازه ورود به منطقه غنی از منابع منچوری را می‌داد) در مقابل روسیه، قدرت «غیر متمدن» (که حمایت‌گرا بود) ارائه می‌کرد. و می خواست تمام ثروت منچوری را برای خود نگه دارد).دهه های 1890 و 1900 اوج تبلیغات "خطر زرد" توسط دولت آلمان بود و امپراتور آلمان ویلهلم دوم اغلب نامه هایی به پسر عموی خود امپراتور نیکلاس دوم روسیه می نوشت و او را به عنوان "ناجی نژاد سفید" تمجید می کرد و از او خواست. رو به جلو روسیه در آسیاموضوع مکرر نامه‌های ویلهلم به نیکلاس این بود که «روسیه مقدس» از سوی خدا «انتخاب» شده بود تا «کل نژاد سفید» را از «خطر زرد» نجات دهد، و اینکه روسیه «حق دارد» تمام کره، منچوری را ضمیمه کند. و شمال چین تا پکن.نیکلاس آماده سازش با ژاپن بود، اما پس از دریافت نامه‌ای از ویلهلم که به او به‌عنوان ترسو به خاطر تمایلش برای سازش با ژاپنی‌ها (که ویلهلم هرگز به نیکلاس یادآوری نمی‌کرد، نماینده "خطر زرد") به خاطر صلح حمله می‌کرد. ، لجبازتر شد.وقتی نیکلاس پاسخ داد که هنوز صلح می خواهد.با این وجود، توکیو معتقد بود که روسیه در جستجوی راه حل مسالمت آمیز مناقشه جدی نیست.در 21 دسامبر 1903، کابینه تارو به جنگ با روسیه رأی داد.در 4 فوریه 1904، هیچ پاسخ رسمی از سنت پترزبورگ دریافت نشده بود.در 6 فوریه، وزیر ژاپن در روسیه، کورینو شینیچیرو، فراخوانده شد و ژاپن روابط دیپلماتیک خود را با روسیه قطع کرد.

اولین اتحاد انگلیس و ژاپن، اتحادی بین بریتانیا وژاپن بود که در ژانویه 1902 امضا شد. تهدید اصلی برای هر دو طرف از جانب روسیه بود.فرانسه نگران جنگ با بریتانیا بود و با همکاری بریتانیا، متحد خود، روسیه را رها کرد تا از جنگ روس و ژاپن در سال 1904 جلوگیری کند. با این حال، حمایت بریتانیا از ژاپن، خشم ایالات متحده و برخی از سلطه‌های بریتانیا را برانگیخت، که نظر آنها درباره امپراتوری بود. ژاپن بدتر شد و به تدریج دشمنی کرد.

ژاپن در 8 فوریه 1904 اعلان جنگ صادر کرد. با این حال، سه ساعت قبل از اعلام جنگ ژاپن توسط دولت روسیه دریافت شد، و بدون اخطار، نیروی دریایی امپراتوری ژاپن به ناوگان خاور دور روسیه در پورت آرتور حمله کرد.تزار نیکلاس دوم از خبر این حمله متحیر شد.او نمی‌توانست باور کند که ژاپن بدون اعلام رسمی دست به اقدام جنگی بزند، و وزیرانش به او اطمینان داده بودند که ژاپنی‌ها نمی‌جنگند.روسیه هشت روز بعد به ژاپن اعلام جنگ کرد.ژاپن در پاسخ به حمله روسیه به سوئد در سال 1808 بدون اعلام جنگ اشاره کرد.

چمولپو همچنین دارای اهمیت استراتژیک بود، زیرا بندر اصلی سئول پایتخت کره بود و همچنین مسیر اصلی تهاجم سابق توسط نیروهای ژاپنی در اولین جنگ چین و ژاپن در سال 1894 بود. ، زمین های گلی گسترده و کانال های باریک و پیچ در پیچ، تعدادی از چالش های تاکتیکی را هم برای مهاجمان و هم برای مدافعان ایجاد کرد.نبرد کمولپو یک پیروزی نظامی برای ژاپنی ها بود.تلفات روس ها در واریاگ سنگین بود.تمام دوازده تفنگ 6 اینچی (150 میلی‌متری) واریاگ، همه 12 پوندی‌های او و همه توپ‌های 3 پوندی او از کار افتاده بودند، او 5 ضربه جدی در خط آبی یا زیر خط آب خورد.قسمت های بالایی و هواکش های او از بین رفته بود و خدمه او حداقل پنج آتش سوزی جدی را خاموش کرده بودند.از خدمه او با قدرت اسمی 580، 33 کشته و 97 زخمی شدند.بیشتر موارد جدی در میان مجروحان روسی در بیمارستان صلیب سرخ در Chemulpo تحت درمان قرار گرفتند.خدمه روسی - به جز مجروحان بد - با کشتی های جنگی بی طرف به روسیه بازگشتند و با آنها به عنوان قهرمان رفتار شد.اگرچه واریاگ به شدت آسیب دیده بود - اما منفجر نشد - بعداً توسط ژاپنی ها پرورش یافت و به عنوان کشتی آموزشی سویا در نیروی دریایی امپراتوری ژاپن گنجانده شد.

در 12 آوریل 1904، دو کشتی جنگی پیش از دردنوت روسی، پتروپاولوفسک و پوبدا ، از بندر خارج شدند اما با مین های ژاپنی در بندر آرتور برخورد کردند.پتروپولوفسک تقریباً بلافاصله غرق شد، در حالی که پوبدا باید برای تعمیرات گسترده به بندر بازگردانده می شد.دریاسالار ماکاروف، تنها مؤثرترین استراتژیست نیروی دریایی روسیه در جنگ، در نبرد ناو پتروپاولوفسک درگذشت.

برخلاف استراتژی ژاپن برای به دست آوردن سریع زمین برای کنترل منچوری، استراتژی روسیه بر مبارزه با اقدامات تاخیری برای به دست آوردن زمان برای رسیدن نیروهای کمکی از طریق راه آهن طولانی ترانس سیبری، که در آن زمان در نزدیکی ایرکوتسک ناقص بود، متمرکز بود.در 1 مه 1904، نبرد رودخانه یالو به اولین نبرد زمینی مهم جنگ تبدیل شد.نیروهای ژاپنی پس از عبور از رودخانه به مواضع روسیه یورش بردند.شکست یگان شرق روسیه این تصور را از بین برد که ژاپنی ها دشمن آسانی خواهند بود، جنگ کوتاه خواهد بود و روسیه پیروز قاطع خواهد بود.این همچنین اولین نبرد در دهه‌ها بود که یک پیروزی آسیایی بر یک قدرت اروپایی بود و نشان دهنده ناتوانی روسیه در برابری با قدرت نظامی ژاپن بود.نیروهای ژاپنی در چندین نقطه در سواحل منچوری فرود آمدند و در یک سری درگیری ها، روس ها را به سمت پورت آرتور عقب راندند.

پس از پیروزی ژاپن در رودخانه یالو، ارتش دوم ژاپن به فرماندهی ژنرال یاسوکاتا اوکو در شبه جزیره لیائوتنگ، تنها حدود 60 مایلی از پورت آرتور فرود آمد.قصد ژاپنی ها شکستن این موقعیت دفاعی روسیه، تصرف بندر دالنی و محاصره پورت آرتور بود.در 24 مه 1904، طی یک طوفان شدید، لشکر چهارم ژاپن به فرماندهی ژنرال اوگاوا ماتاجی به شهر محصور شده چینچو در شمال تپه نانزان حمله کرد.با وجود اینکه بیش از 400 نفر با توپخانه قدیمی از لشکر چهارم دفاع نمی کردند، در دو تلاش برای شکستن دروازه های خود شکست خورد.دو گردان از لشکر اول در ساعت 05:30 روز 25 مه 1904 به طور مستقل حمله کردند و سرانجام با شکستن خطوط دفاعی و تصرف شهر.در 26 مه 1904، اوکو با رگبار توپخانه طولانی مدت از قایق های توپدار ژاپنی در سواحل و به دنبال آن حملات پیاده نظام توسط هر سه لشکر او آغاز شد.روس ها با مین ها، مسلسل های ماکسیم و موانع سیم خاردار، طی حملات مکرر خسارات سنگینی به ژاپنی ها وارد کردند.تا ساعت 18:00، پس از 9 تلاش، ژاپنی ها نتوانستند مواضع مستحکم روسیه را تسخیر کنند.اوکو تمام ذخایر خود را متعهد کرده بود و هر دو طرف بیشتر مهمات توپخانه خود را مصرف کرده بودند.سرهنگ ترتیاکوف که درخواست های خود را برای تقویت بی پاسخ می دید، از اینکه هنگ های ذخیره غیرمتعهد در حال عقب نشینی کامل هستند و ذخایر مهمات باقی مانده او به دستور ژنرال فوک منفجر شده بودند، شگفت زده شد.فوک که از فرود احتمالی ژاپنی بین موقعیت خود و امنیت پورت آرتور دچار پارانویا شده بود، با حمله ای جناحی توسط لشکر چهارم ژاپنی نابود شده در امتداد ساحل غربی دچار وحشت شد.در عجله خود برای فرار از نبرد، فوک از گفتن دستور عقب نشینی به ترتیاکف غفلت کرده بود، و بنابراین ترتیاکوف خود را در موقعیت نامطمئن محاصره قرار گرفت، بدون مهمات و هیچ نیروی ذخیره ای برای ضد حمله.ترتیاکوف چاره ای نداشت جز اینکه به سربازانش دستور دهد به خط دفاعی دوم برگردند.تا ساعت 19:20، پرچم ژاپن از قله تپه نانشان به اهتزاز درآمد.ترتیاکوف که به خوبی جنگیده بود و تنها 400 مرد را در طول نبرد از دست داده بود، 650 مرد دیگر را در عقب نشینی بدون پشتیبانی خود به خطوط دفاعی اصلی در اطراف پورت آرتور از دست داد.به دلیل کمبود مهمات، ژاپنی ها تا 30 مه 1904 نتوانستند از نانشان حرکت کنند. در کمال تعجب آنها متوجه شدند که روس ها هیچ تلاشی برای نگه داشتن بندر دالنی از نظر استراتژیک با ارزش و به راحتی قابل دفاع نکرده اند، بلکه تا پایان راه عقب نشینی کرده اند. به پورت آرتوراگرچه شهر توسط غیرنظامیان محلی غارت شده بود، تجهیزات بندر، انبارها و محوطه های راه آهن همگی دست نخورده باقی مانده بودند.

پس از نبرد نانشان، ژنرال ژاپنی اوکو یاسوکاتا، فرمانده ارتش دوم ژاپن، اسکله های دالنی را که توسط روس های فراری تقریباً سالم رها شده بود، اشغال و تعمیر کرد.اوکو با ترک ارتش سوم برای محاصره پورت آرتور، و با داشتن گزارش هایی از حرکت جنوبی نیروهای روسی که توسط پیشاهنگان سواره نظام تایید شده بود، ارتش خود را در 13 ژوئن به سمت شمال آغاز کرد و از خط راه آهن جنوب لیائوانگ پیروی کرد.یک هفته قبل از درگیری، کوروپاتکین استکلبرگ را با دستور بازپس گیری نانشان و پیشروی به سمت پورت آرتور، اما برای اجتناب از هرگونه اقدام قاطع علیه نیروهای برتر، به سمت جنوب فرستاد.روس ها که هدف ارتش دوم ژاپن را تصرف پورت آرتور می دانستند، امکانات فرماندهی خود را به تلیسو منتقل کردند.استکلبرگ نیروهای خود را مستقر کرد و نیروهای خود را در راه آهن به سمت جنوب شهر مستقر کرد، در حالی که ژنرال سیمونوف، فرمانده اسکادران 19 سواره نظام، سمت راست جبهه را گرفت.اوکو قصد داشت با لشکرهای 3 و 5، یکی در هر طرف راه‌آهن، به صورت جبهه‌ای حمله کند، در حالی که لشکر چهارم قرار بود در سمت راست روسیه در دره فوچو پیشروی کند.در 14 ژوئن، اوکو نیروهای خود را به سمت شمال به سمت مواضع مستقر روسیه در نزدیکی روستای تلیسو پیش برد.استکلبرگ در آن روز چشم اندازهای معقولی برای پیروزی داشت.روس ها توپخانه های زمینی و میدانی را در اختیار داشتند.با این حال، اوکو به جای همکاری با مدافعان با حمله مستقیم به دره به سمت دفاع روسیه، لشکر 3 و 5 را در امتداد مرکز به عنوان یک ظاهرسازی پیش برد، در حالی که لشکر 4 را به سرعت به سمت غرب مانور داد تا جناح راست روسیه را در بر بگیرد. .اگرچه پایگاه های روسی این حرکت را شناسایی کردند، اما هوای مه آلود مانع از آن شد که از هلیوگرافی خود برای هشدار به موقع به استاکلبرگ استفاده کنند.نبرد با درگیری توپخانه آغاز شد که برتری تفنگ های ژاپنی را نه تنها از نظر تعداد بلکه از نظر دقت نیز نشان داد.تفنگ صحرایی جدید روسی Putilov M-1903 برای اولین بار در این نبرد معرفی شد، اما به دلیل عدم آموزش خدمه و تصورات منسوخ شده افسران ارشد توپخانه، ناکارآمد بود.به نظر می رسد توپخانه بهتر ژاپنی تأثیر قابل توجهی در طول نبرد داشته است.هنگامی که لشکرهای ژاپنی در مرکز شروع به درگیری کردند، استاکلبرگ قضاوت کرد که تهدید دشمن به جای جناح راستش، علیه جناح چپ او خواهد آمد، و بنابراین ذخیره اصلی خود را در این جهت متعهد کرد.اشتباه پرهزینه ای بود.درگیری تا پاسی از شب ادامه داشت و اوکو تصمیم گرفت حمله اصلی خود را در سحرگاه آغاز کند.به همین ترتیب، استکلبرگ همچنین تشخیص داده بود که صبح روز 15 ژوئن زمان ضد سکته قاطع او بود.به طور باورنکردنی، استکلبرگ فقط دستورات شفاهی به فرماندهان میدانی خود صادر کرد و زمان واقعی حمله را مبهم گذاشت.تک تک فرماندهان بدون اطلاع از زمان حمله و بدون هیچ گونه دستور کتبی، تا حدود ساعت 07:00 اقدامی انجام ندادند.از آنجایی که تنها یک سوم از لشکر اول تفنگ سیبری شرقی تحت فرماندهی ژنرال الکساندر گرنگروس متعهد به حمله بود، لشکر 3 ژاپن را غافلگیر کرد اما پیروز نشد و به زودی با شکست از بین رفت.دیری نپایید که استکلبرگ گزارش های وحشتناکی از حمله قوی ژاپنی ها به جناح راست خود دریافت کرد.برای جلوگیری از محاصره، روس ها شروع به عقب نشینی کردند و توپخانه گرانبهای خود را کنار گذاشتند زیرا لشکرهای 4 و 5 Oku به برتری خود افزودند.استکلبرگ دستور عقب نشینی را در ساعت 11:30 صادر کرد، اما درگیری شدید تا ساعت 14:00 ادامه یافت.نیروهای کمکی روسیه درست زمانی که توپخانه ژاپنی ایستگاه قطار را هدف قرار می داد با قطار وارد شد.در ساعت 15:00، استکلبرگ با یک شکست بزرگ روبرو بود، اما یک طوفان سیل آسای ناگهانی پیشروی ژاپنی ها را کند کرد و او را قادر ساخت تا نیروهای محاصره شده خود را به سمت موکدن خارج کند.تنها حمله روسیه برای تسکین پورت آرتور به این ترتیب پایان فاجعه باری برای روسیه داشت.

نبرد در ساعت 05:30 روز 24 ژوئیه 1904 با یک دوئل طولانی توپخانه آغاز شد.با افزایش دمای بیش از 34 درجه سانتیگراد، روس‌ها از اثرات گرما رنج می‌برند و بسیاری به دلیل گرمازدگی به دلیل لباس‌های ضخیم زمستانی خود از بین می‌روند.استکلبرگ عصبی بارها از زاروبایف در مورد عقب نشینی پرسید.با این حال، زاروبایف توصیه کرد که ترجیح می دهد تحت پوشش تاریکی عقب نشینی کند و نه در میانه یک گلوله توپخانه.پیاده نظام ژاپنی از ظهر شروع به بررسی حملات کردند.با این حال، تا ساعت 15:30، ژاپنی ها به دلیل آتش غیرمنتظره توپخانه قوی روسیه متحمل تلفات سنگین شده بودند و فقط در بیرون راندن روس ها از برخی مواضع مستقر در جلو موفق بودند.اگرچه تعداد اسلحه های روسی بیشتر بود، اما برد بلندتر و سرعت شلیک بالاتری داشتند.هر دو طرف تا ساعت 16:00 ذخایر خود را انجام دادند و نبرد تا ساعت 19:30 ادامه داشت.تا پایان روز، ژاپنی ها تنها یک هنگ در ذخیره داشتند، در حالی که روس ها هنوز شش گردان داشتند.شکست تهاجم ژاپن در برابر توپخانه برتر روسیه باعث تقویت روحیه مدافعان شد.با این حال، حتی در حالی که ژاپنی ها برای تجدید حمله خود در روز بعد آماده می شدند، روس ها برای عقب نشینی آماده می شدند.پس از شب 24 جولای، سپهبد اوئدا آریساوا، فرمانده لشکر 5 ژاپن از عملکرد لشکر خود ابراز شرمساری کرد و از ژنرال اوکو خواست که به او اجازه انجام یک حمله شبانه را بدهد.اجازه داده شد و پس از اینکه ماه نور کافی را در ساعت 22:00 فراهم کرد، لشکر 5 در جناح چپ روسیه حرکت کرد و به سرعت خطوط دفاعی دوم و سوم روسیه را زیر گرفت.در ساعت 03:00، لشکر 3 ژاپن نیز حمله شبانه انجام داد و به زودی تپه های کلیدی را که روز قبل مهم ترین نقطه در خط دفاعی روسیه را تشکیل می دادند، تصرف کرد.توپخانه ژاپن در ساعت 06:40 تیراندازی کرد اما آتش توپخانه پاسخ نداد.لشکر ششم ژاپن حرکت رو به جلو را آغاز کرد و به دنبال آن لشکر چهارم ژاپن در ساعت 08:00 حرکت کرد.تا ساعت 13:00، ژاپنی ها مواضع باقیمانده روسیه را اشغال کردند و شهر تاشیه چیائو در دست ژاپن بود.استکلبرگ تصمیم گرفته بود به محض شروع حمله شبانه اولیه ژاپن فوراً عقب نشینی کند و دوباره زیر آتش عقب نشینی درخشانی انجام داد.

محاصره پورت آرتور در آوریل 1904 آغاز شد. سربازان ژاپنی حملات پیشانی متعددی را بر روی تپه های مستحکم مشرف به بندر انجام دادند که با هزاران تلفات ژاپنی شکست خوردند.با کمک چندین باتری هویتزر 11 اینچی (280 میلی‌متری)، ژاپنی‌ها سرانجام توانستند سنگر کلیدی بالای تپه را در دسامبر 1904 تصرف کنند. توپخانه برد قادر به گلوله باران ناوگان روسیه بود که قادر به مقابله به مثل در برابر توپخانه مستقر در آن سوی تپه نامرئی نبود و قادر نبود یا نمی خواست در برابر ناوگان محاصره کننده حرکت کند.چهار رزمناو روسی و دو رزمناو متوالی غرق شدند و پنجمین و آخرین نبرد ناو چند هفته بعد مجبور به غرق شدن شدند.بنابراین، تمام کشتی های سرمایه ای ناوگان روسیه در اقیانوس آرام غرق شدند.این احتمالاً تنها نمونه در تاریخ نظامی است که چنین مقیاسی از ویرانی توسط توپخانه های زمینی علیه کشتی های جنگی بزرگ به دست آمده است.

با مرگ دریاسالار استپان ماکاروف در حین محاصره پورت آرتور در آوریل 1904، دریاسالار ویگلم ویتگفت به فرماندهی ناوگان نبرد منصوب شد و به او دستور داده شد تا از پورت آرتور پرواز کند و نیروی خود را به ولادی وستوک مستقر کند.ویتگفت با به اهتزاز درآوردن پرچم خود در تسسارویچ پیش از دردنوت ساخت فرانسه، شش ناو جنگی، چهار رزمناو و 14 ناوشکن قایق اژدری خود را در اوایل صبح 10 اوت 1904 به دریای زرد هدایت کرد. دریاسالار توگو و او منتظر او بودند. ناوگان چهار ناو جنگی، 10 رزمناو و 18 ناوشکن قایق اژدری.تقریباً در ساعت 12:15، ناوگان جنگی با یکدیگر تماس بصری پیدا کردند و در ساعت 13:00 با عبور Tōgō از T Vitgeft، آنها آتش باتری اصلی را در بردی حدود 8 مایل آغاز کردند که طولانی ترین آتش سوزی تا آن زمان انجام شده است.حدود 30 دقیقه کشتی‌های جنگی به یکدیگر می‌کوبیدند تا اینکه به کمتر از چهار مایل بسته شدند و شروع به آوردن باتری‌های ثانویه خود به بازی کردند.در ساعت 18:30، اصابت یکی از کشتی‌های جنگی توگو به پل کشتی‌های پرچمدار ویتگفت برخورد کرد و او را فوراً کشت.با مسدود شدن سکان تزارویچ و کشته شدن دریاسالار آنها در عملیات، او از خط نبرد خود برگشت و باعث سردرگمی ناوگان او شد.با این حال، توگو مصمم بود که گل سرسبد روسیه را غرق کند و به کوبیدن او ادامه داد، و تنها با حمله شجاعانه ناو جنگی روسی رتویزن ساخت آمریکا، که کاپیتانش با موفقیت آتش سنگین توگو را از گل سرسبد روسی دور کرد، نجات یافت.توگو با دانستن نبرد قریب‌الوقوع با نیروهای تقویتی جنگنده‌ای که از روسیه (ناوگان بالتیک) می‌آیند، تصمیم گرفت که با تعقیب کشتی‌های جنگی خود خطری را به خطر نبیند، زیرا آنها به سمت پورت آرتور برگشتند و به سمت پورت آرتور برگشتند، به این ترتیب به طولانی‌ترین دوئل توپچی تاریخ نیروی دریایی پایان داد. تا آن زمان و اولین برخورد مدرن ناوگان جنگی فولادی در دریاهای آزاد.

هنگامی که ارتش امپراتوری ژاپن (IJA) در شبه جزیره لیائودانگ فرود آمد، ژنرال ژاپنی اویاما ایوائو نیروهای خود را تقسیم کرد.ارتش سوم IJA تحت فرماندهی ژنرال نوگی مارسوکه مأموریت یافت تا به پایگاه دریایی روسیه در پورت آرتور در جنوب حمله کند، در حالی که ارتش 1 IJA، ارتش 2 IJA و ارتش 4 IJA در شهر Liaoyang همگرا می شوند.ژنرال روس آلکسی کوروپاتکین قصد داشت با یک سری عقب نشینی های برنامه ریزی شده با پیشروی ژاپن مقابله کند و قصد داشت سرزمینی را برای مدت زمان لازم برای رسیدن ذخایر کافی از روسیه مبادله کند تا به او برتری عددی قاطع بر ژاپنی ها بدهد.با این حال، این استراتژی به نفع نایب السلطنه روسیه یوگنی ایوانوویچ آلکسیف نبود، که برای موضع تهاجمی تر و پیروزی سریع بر ژاپن تلاش می کرد.هر دو طرف لیائوانگ را مکانی مناسب برای نبردی سرنوشت ساز می دانستند که نتیجه جنگ را تعیین می کرد.نبرد در 25 اوت با رگبار توپخانه ژاپنی آغاز شد و به دنبال آن پیشروی لشگر گارد امپراتوری ژاپن به فرماندهی ژنرال هاسگاوا یوشیمیچی علیه جناح راست سپاه 3 ارتش سیبری انجام شد.این حمله توسط روسها تحت فرماندهی ژنرال بیلدرلینگ عمدتاً به دلیل وزن برتر توپخانه روسی شکست خورد و ژاپنی ها بیش از هزار قربانی گرفتند.در شب 25 اوت، لشکر 2 IJA و لشگر 12 IJA به فرماندهی سرلشکر ماتسوناگا ماساتوشی با سپاه دهم ارتش سیبری در شرق لیائوانگ درگیر شدند.درگیری‌های شدید شبانه در اطراف دامنه‌های کوهی به نام «پیکو» روی داد که تا شامگاه ۲۶ اوت به دست ژاپنی‌ها افتاد.کوروپاتین دستور عقب نشینی را در پوشش باران شدید و مه، به بیرونی ترین خط دفاعی اطراف لیائوانگ داد که با ذخایر خود تقویت کرده بود.همچنین در 26 اوت، پیشروی ارتش 2 IJA و ارتش 4 IJA ژنرال روسی Zarubaev در مقابل دورترین خط دفاعی به سمت جنوب متوقف شد.با این حال، در 27 اوت، با شگفتی ژاپنی ها و تعجب فرماندهانش، کوروپاتکین دستور ضد حمله را صادر نکرد، بلکه دستور داد که محدوده دفاع بیرونی رها شود و تمام نیروهای روسیه باید به خط دفاعی دوم عقب نشینی کنند. .این خط تقریباً در 7 مایلی (11 کیلومتری) جنوب لیائوانگ قرار داشت و شامل چندین تپه کوچک بود که به شدت مستحکم شده بودند، به ویژه تپه ای با ارتفاع 210 متر که توسط روس ها به عنوان "Cairn Hill" شناخته می شد.خطوط کوتاه‌تر برای روس‌ها راحت‌تر دفاع می‌کردند، اما در برنامه‌های اویاما برای محاصره و نابود کردن ارتش منچوری روسیه نقش داشتند.اویاما به کوروکی دستور داد که به شمال برود، جایی که او خط راه آهن و مسیر فرار روسیه را قطع کرد، در حالی که به اوکو و نوزو دستور داده شد برای حمله مستقیم به جنوب آماده شوند.مرحله بعدی نبرد در 30 اوت با حمله مجدد ژاپن به تمام جبهه ها آغاز شد.با این حال، دوباره به دلیل توپخانه برتر و استحکامات گسترده آنها، روسها حملات 30 و 31 اوت را دفع کردند و خسارات قابل توجهی به ژاپنی ها وارد کردند.کوروپاتکین در برابر حیرت ژنرال هایش، اجازه ضدحمله را نمی داد.کوروپاتکین به بزرگ‌نمایی تعداد نیروهای مهاجم ادامه داد و حاضر نشد نیروهای ذخیره خود را به نبرد اختصاص دهد.در 1 سپتامبر، ارتش دوم ژاپن تپه کایرن را تصرف کرده بود و تقریباً نیمی از ارتش اول ژاپن از رودخانه تایتزو در حدود هشت مایلی شرق خطوط روسیه عبور کرده بودند.سپس کوروپاتکین تصمیم گرفت خط دفاعی قوی خود را رها کند و به طور منظم به درونی ترین خط دفاعی اطراف لیائوانگ عقب نشینی کرد.این امر به نیروهای ژاپنی امکان داد تا به سمتی پیشروی کنند که در آن برای گلوله باران شهر، از جمله ایستگاه راه آهن مهم آن، در محدوده تیراندازی بودند.این امر کوروپاتکین را بر آن داشت تا در نهایت مجوز یک ضد حمله را با هدف از بین بردن نیروهای ژاپنی در سراسر رودخانه تایتزو و ایمن ساختن تپه ای که ژاپنی ها به نام "مانجویاما" می نامند، در شرق شهر صادر کند.کوروکی تنها دو لشکر کامل در شرق شهر داشت و کوروپاتکین تصمیم گرفت که کل سپاه 1 سیبری و سپاه دهم سیبری و سیزده گردان تحت فرماندهی سرلشکر NV Orlov (معادل پنج لشکر) را علیه او متعهد کند.با این حال، قاصد فرستاده شده توسط کوروپاتکین با دستور گم شد و تعداد افراد اورلوف با دیدن لشکرهای ژاپنی وحشت زده شد.در همین حال، سپاه 1 ارتش سیبری به فرماندهی ژنرال جورجی استکلبرگ در بعدازظهر روز 2 سپتامبر، خسته از یک راهپیمایی طولانی در میان گل و لای و باران های سیل آسا وارد شد.وقتی استکلبرگ از ژنرال میشچنکو از دو تیپ قزاقش درخواست کمک کرد، میشچنکو ادعا کرد که دستور دارد به جای دیگری برود و او را رها کرد.حمله شبانه نیروهای ژاپنی به مانجویاما در ابتدا موفقیت آمیز بود، اما در سردرگمی، سه هنگ روسی به یکدیگر شلیک کردند و تا صبح تپه به دست ژاپنی ها بازگشت.در همین حال، در 3 سپتامبر، کوروپاتکین گزارشی از ژنرال زاروبایف در خط دفاعی داخلی دریافت کرد مبنی بر کمبود مهمات.این گزارش به سرعت با گزارشی توسط استکلبرگ همراه شد مبنی بر اینکه نیروهایش برای ادامه ضدحمله خیلی خسته هستند.هنگامی که گزارشی رسید که ارتش اول ژاپن آماده بود تا لیائویانگ را از شمال قطع کند، کوروپاتکین تصمیم گرفت شهر را رها کند و دوباره در موکدن در فاصله 65 کیلومتری (40 مایلی) شمال، دوباره جمع شود.این عقب نشینی در 3 سپتامبر آغاز شد و تا 10 سپتامبر به پایان رسید.

پس از نبرد لیائویانگ، وضعیت ژنرال الکسی کوروپاتکین، فرمانده کل ارتش روسیه در منچوری به طور فزاینده ای نامطلوب شد.کوروپاتکین یک پیروزی در لیائویانگ را به تزار نیکلاس دوم گزارش داده بود تا بتواند نیروهای کمکی وارد شده توسط راه آهن ترانس سیبری را که به تازگی تکمیل شده بود به دست آورد، اما روحیه نیروهای او ضعیف بود و پادگان و ناوگان محاصره شده روسیه در پورت آرتور در خطر باقی ماندند.در صورت سقوط پورت آرتور، ارتش سوم ژنرال نوگی مارسوکه می‌تواند به سمت شمال حرکت کند و به دیگر نیروهای ژاپنی بپیوندد و ژاپنی‌ها را قادر سازد به برتری عددی دست یابند.اگرچه او نیاز داشت تا جریان جنگ را معکوس کند، اما کوروپاتکین به دلیل نزدیک شدن به فصل زمستان و فقدان نقشه های دقیق، تمایلی به حرکت بیش از حد از موکدن نداشت.نقشه نبرد روسیه این بود که با چرخاندن جناح راست ژاپنی ها و ضدحمله به سمت لیائویانگ با گروه شرقی استکلبرگ، جلوی پیشروی ژاپن را در رودخانه شاهو در جنوب موکدن بگیرد.همزمان، لشکر غربی بیلدرلینگ قرار بود به سمت جنوب حرکت کند و ارتش 1 کوروکی IJA را قطع کند.زمین تا لیائویانگ برای جناح راست و مرکز روسیه صاف و برای جناح چپ تپه ای بود.برخلاف درگیری‌های قبلی، مزارع غلات بلند کائولیانگ برداشت شده بود که پنهان‌کاری ژاپنی‌ها را انکار می‌کرد.پس از دو هفته نبرد، نبرد از نظر استراتژیک بدون نتیجه پایان یافت.از نظر تاکتیکی، ژاپنی ها 25 کیلومتر در جاده موکدن پیشروی کرده بودند، اما مهمتر از آن، یک ضد حمله بزرگ روسیه را مسدود کرده بودند و عملاً به هر امیدی برای رفع محاصره پورت آرتور از طریق زمین پایان دادند.

در همین حال، روس‌ها با اعزام ناوگان بالتیک به فرماندهی دریاسالار زینوی روژستونسکی، خود را برای تقویت ناوگان خاور دور آماده می‌کردند.پس از یک استارت نادرست ناشی از مشکلات موتور و سایر حوادث ناگوار، سرانجام اسکادران در 15 اکتبر 1904 حرکت کرد و در نیمه راه دور دنیا از دریای بالتیک به اقیانوس آرام از طریق کیپ روت در اطراف دماغه امید خوب در طول هفت حرکت کرد. اودیسه ماه که قرار بود توجه جهانیان را به خود جلب کند.

حادثه داگر بانک در شب 21/22 اکتبر 1904 رخ داد، زمانی که ناوگان بالتیک نیروی دریایی امپراتوری روسیه یک ناوگان کشتی ترال بریتانیا از کینگستون بر هال در منطقه داگر بانک در دریای شمال را با قایق های اژدری نیروی دریایی امپراتوری ژاپن اشتباه گرفت و شلیک کرد. بر روی آنهاکشتی های جنگی روسیه نیز در هرج و مرج غوغا به سوی یکدیگر شلیک کردند.دو ماهیگیر انگلیسی جان خود را از دست دادند، شش تن دیگر مجروح شدند، یک کشتی ماهیگیری غرق شد و پنج قایق دیگر نیز آسیب دیدند.پس از آن، برخی از روزنامه های انگلیسی ناوگان روسیه را "دزدان دریایی" نامیدند و دریاسالار روژستونسکی به دلیل ترک قایق های نجات ماهیگیران انگلیسی به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.نیروی دریایی سلطنتی برای جنگ آماده شد، با 28 ناوگان جنگی ناوگان داخلی دستور داده شد تا بخار را بالا بیاورند و برای عملیات آماده شوند، در حالی که اسکادران های رزمناو بریتانیایی ناوگان روسیه را در حالی که از خلیج بیسکای و سواحل پرتغال عبور می کرد، سایه انداخته بودند.تحت فشار دیپلماتیک، دولت روسیه موافقت کرد که این حادثه را بررسی کند و روژستونسکی دستور گرفت در ویگو، اسپانیا پهلو بگیرد، جایی که او افسرانی را که مسئول به حساب می‌آمدند (و همچنین حداقل یک افسر که از او انتقاد کرده بود) را پشت سر گذاشت.سپس ناوگان اصلی روسیه از ویگو به طنجه، مراکش نزدیک شد و برای چند روز ارتباط خود را با کامچاتکا قطع کرد.کامچاتکا در نهایت دوباره به ناوگان پیوست و ادعا کرد که با سه کشتی جنگی ژاپنی درگیر شده و بیش از 300 گلوله شلیک کرده است.کشتی هایی که او در واقع به سمت آنها شلیک کرده بود یک تاجر سوئدی، یک کشتی ترال آلمانی و یک اسکله فرانسوی بود.هنگامی که ناوگان طنجه را ترک می کرد، یک کشتی به طور تصادفی کابل تلگراف زیر آب شهر را با لنگر خود قطع کرد و به مدت چهار روز از ارتباط با اروپا جلوگیری کرد.نگرانی ها مبنی بر اینکه پیش نویس کشتی های جنگی جدیدتر، که به طور قابل توجهی بزرگتر از آنچه طراحی شده بودند، مانع از عبور آنها از کانال سوئز می شد، باعث شد که ناوگان پس از ترک طنجه در 3 نوامبر 1904 از هم جدا شوند. دماغه امید خوب به فرماندهی دریاسالار روژستونسکی در حالی که کشتی های جنگی قدیمی و رزمناوهای سبک تر به فرماندهی دریاسالار فون فلکرزام از کانال سوئز عبور کردند.آنها قصد داشتند در ماداگاسکار قرار ملاقات بگذارند و هر دو بخش از ناوگان این بخش از سفر را با موفقیت به پایان رساندند.سپس ناوگان به سمت دریای ژاپن حرکت کرد.

پس از نبرد لیائوانگ در اواخر اوت، نیروی شمالی روسیه که ممکن بود بتواند پورت آرتور را تسکین دهد، به موکدن (شن یانگ) عقب نشینی کرد.سرلشکر آناتولی استسل، فرمانده پادگان پورت آرتور، معتقد بود که هدف از دفاع از شهر پس از نابودی ناوگان از بین رفته است.به طور کلی، مدافعان روسیه در هر بار حمله ژاپنی ها متحمل تلفات نامتناسبی می شدند.به ویژه، چندین مین زیرزمینی بزرگ در اواخر دسامبر منفجر شد که منجر به تسخیر پرهزینه چند قطعه دیگر از خط دفاعی شد.بنابراین استسل تصمیم گرفت در 2 ژانویه 1905 تسلیم ژنرال های ژاپنی غافلگیر شده شود. او تصمیم خود را بدون مشورت با سایر کارکنان نظامی حاضر، یا تزار و فرماندهی نظامی، که همگی با این تصمیم مخالف بودند، اتخاذ کرد.استسل در سال 1908 توسط دادگاه نظامی مجرم شناخته شد و به دلیل دفاع نالایق و به دلیل سرپیچی از دستورات به اعدام محکوم شد.او بعداً مورد عفو قرار گرفت.

پس از نبرد شاهو، نیروهای روسی و ژاپنی در جنوب موکدن با یکدیگر روبرو شدند تا اینکه زمستان یخ زده منچوری آغاز شد.روس ها در شهر موکدن مستقر شدند، در حالی که ژاپنی ها یک جبهه 160 کیلومتری را با ارتش 1 ژاپن، ارتش 2، ارتش 4 و هنگ سواره نظام مستقل آکیاما اشغال کردند.فرماندهان میدانی ژاپنی فکر می‌کردند که هیچ نبرد مهمی امکان‌پذیر نیست و تصور می‌کردند که روس‌ها نیز همین دیدگاه را در مورد دشواری نبرد زمستانی دارند.فرمانده روسی ژنرال الکسی کوروپاتکین از طریق راه آهن ترانس سیبری نیروهای کمکی دریافت می کرد اما نگران ورود قریب الوقوع ارتش سوم ژاپنی تحت فرماندهی ژنرال نوگی مارسوکه به جبهه پس از سقوط پورت آرتور در 2 ژانویه 1905 بود.ارتش دوم روسیه به فرماندهی ژنرال اسکار گریپنبرگ، بین 25 و 29 ژانویه، به جناح چپ ژاپنی در نزدیکی شهر ساندپو حمله کرد و تقریباً از آن عبور کرد.این موضوع باعث تعجب ژاپنی ها شد.با این حال، بدون حمایت سایر واحدهای روسی، حمله متوقف شد، گریپنبرگ به دستور کوروپاتکین متوقف شد و نبرد بی نتیجه ماند.از آنجایی که نبرد با یک بن بست تاکتیکی به پایان رسید، هیچ یک از طرفین مدعی پیروزی نشدند.در روسیه، مارکسیست‌ها از جنجال روزنامه‌ای که گریپنبرگ و بی‌کفایتی کوروپاتکین در نبردهای قبلی ایجاد کرده بود، برای جلب حمایت بیشتر در مبارزات خود علیه دولت استفاده کردند.

نبرد موکدن در 20 فوریه 1905 آغاز شد. در روزهای بعد نیروهای ژاپنی به جناح راست و چپ نیروهای روسی در اطراف موکدن در امتداد یک جبهه 50 مایلی (80 کیلومتری) حمله کردند.تقریباً نیم میلیون مرد در جنگ شرکت داشتند.هر دو طرف به خوبی مستقر بودند و صدها قبضه توپ از آنها پشتیبانی می شد.پس از روزها نبرد سخت، فشار اضافی از جناحین، هر دو انتهای خط دفاعی روسیه را مجبور به خمیدگی به عقب کرد.روس‌ها با مشاهده اینکه در شرف محاصره شدن بودند، یک عقب‌نشینی عمومی را آغاز کردند و با یک سری اقدامات شدید محافظ عقب نبرد کردند که به زودی در سردرگمی و فروپاشی نیروهای روسی بدتر شد.در 10 مارس 1905، پس از سه هفته نبرد، ژنرال کوروپاتکین تصمیم گرفت به شمال موکدن عقب نشینی کند.روسها در این نبرد حدود 90000 تلفات متحمل شدند.تشکیلات ارتش منچوری روسیه در حال عقب نشینی به عنوان واحدهای جنگی متلاشی شدند، اما ژاپنی ها نتوانستند آنها را به طور کامل نابود کنند.خود ژاپنی ها تلفات سنگینی متحمل شده بودند و در شرایطی برای تعقیب نبودند.اگرچه نبرد موکدن شکست بزرگی برای روس ها بود و تعیین کننده ترین نبرد زمینی بود که ژاپنی ها تا به حال انجام دادند، پیروزی نهایی همچنان به نیروی دریایی بستگی داشت.

پس از توقفی چند هفته ای در بندر کوچک نوسی-به، ماداگاسکار، که فرانسه بی طرف با اکراه اجازه داده بود تا روابط خود با متحد روس خود را به خطر نیندازد، ناوگان بالتیک روسیه با عبور از خلیج Cam Ranh در هندوچین فرانسه حرکت کرد. در مسیر خود از طریق تنگه سنگاپور بین 7 و 10 آوریل 1905. ناوگان سرانجام در ماه مه 1905 به دریای ژاپن رسید. ناوگان بالتیک 18000 مایل دریایی (33000 کیلومتر) را طی کرد تا پورت آرتور را تسکین دهد تنها برای شنیدن اخبار ناخوشایند پورت آرتور. در حالی که هنوز در ماداگاسکار بود سقوط کرده بود.اکنون تنها امید دریاسالار روژستونسکی رسیدن به بندر ولادی وستوک بود.سه مسیر به ولادی وستوک وجود داشت که کوتاه ترین و مستقیم ترین آنها از تنگه تسوشیما بین کره و ژاپن می گذشت.با این حال، این همچنین خطرناک ترین مسیر بود زیرا بین جزایر اصلی ژاپن و پایگاه های دریایی ژاپن در کره می گذشت.دریاسالار توگو از پیشرفت روسیه آگاه بود و فهمید که با سقوط پورت آرتور، اسکادران های دوم و سوم اقیانوس آرام تلاش خواهند کرد تا به تنها بندر روسیه در خاور دور، ولادی وستوک، برسند.نقشه های نبرد تنظیم شد و کشتی ها برای رهگیری ناوگان روسیه تعمیر و بازسازی شدند.ناوگان ترکیبی ژاپن که در ابتدا متشکل از شش ناو جنگی بود، اکنون به چهار ناو جنگی و یک ناو جنگی درجه دو (دو ناوگان جنگی در مین گم شده بودند)، اما همچنان رزمناوها، ناوشکن‌ها و قایق‌های اژدر خود را حفظ کرده بود.اسکادران دوم اقیانوس آرام روسیه شامل هشت ناو جنگی، از جمله چهار ناو جنگی جدید کلاس Borodino، و همچنین رزمناوها، ناوشکن ها و سایر تجهیزات کمکی برای مجموع 38 کشتی بود.در پایان ماه مه، اسکادران دوم اقیانوس آرام در آخرین مرحله سفر خود به ولادی وستوک بود و مسیر کوتاه‌تر و پرمخاطره‌تر بین کره و ژاپن را در پیش گرفت و شب‌ها برای جلوگیری از اکتشاف سفر کرد.متأسفانه برای روس ها، در حالی که قوانین جنگی را رعایت می کردند، دو کشتی بیمارستانی دنباله دار همچنان چراغ های خود را می سوزاندند که توسط رزمناو تجاری مسلح ژاپنی شینانو مارو مشاهده شد.از ارتباطات بی سیم برای اطلاع رسانی به مقر توگو استفاده شد، جایی که ناوگان ترکیبی بلافاصله دستور سورتی پرواز را دریافت کرد.ژاپنی ها هنوز هم گزارش هایی از نیروهای پیشاهنگ دریافت می کردند، توانستند ناوگان خود را برای "عبور از T" ناوگان روسیه قرار دهند.ژاپنی‌ها در 27 تا 28 می 1905 با روس‌ها در تنگه تسوشیما درگیر شدند. ناوگان روسیه عملاً نابود شد، هشت کشتی جنگی، تعداد زیادی کشتی کوچک‌تر و بیش از 5000 نفر را از دست داد، در حالی که ژاپنی‌ها سه اژدر قایق و 116 مرد را از دست دادند.تنها سه کشتی روسی به ولادی وستوک گریختند، در حالی که شش کشتی دیگر در بنادر بی طرف بازداشت شدند.پس از نبرد تسوشیما، عملیات ترکیبی ارتش و نیروی دریایی ژاپن جزیره ساخالین را اشغال کرد تا روس ها را وادار به شکایت برای صلح کند.

نیروی ژاپنی عملیات فرود را در 7 ژوئیه 1905 آغاز کرد و نیروهای اصلی بدون مخالفت بین آنیوا و کورساکوف فرود آمدند و گروه فرود دوم در نزدیکی خود کورساکوف، جایی که یک باتری توپخانه میدانی را پس از نبرد کوتاه منهدم کرد.ژاپنی ها در 8 ژوئیه کورساکوف را اشغال کردند که توسط پادگان روسی در حال عقب نشینی پس از 17 ساعت دفاع توسط 2000 نفر به رهبری سرهنگ جوزف آرچیشوسکی به آتش کشیده شد.ژاپنی ها به سمت شمال حرکت کردند و روستای ولادیمیروفکا را در 10 ژوئیه گرفتند، همان روزی که یک گروه جدید ژاپنی در کیپ نوتورو فرود آمد.سرهنگ Arciszewski برای مقاومت در برابر ژاپنی ها حفاری کرد، اما از جناحین خارج شد و مجبور شد به داخل کوهستانی جزیره فرار کند.او با افراد باقیمانده خود در 16 ژوئیه تسلیم شد.حدود 200 روس اسیر شدند در حالی که ژاپنی ها 18 کشته و 58 زخمی داشتند.در 24 ژوئیه، ژاپنی ها در شمال ساخالین در نزدیکی الکساندروفسک-ساخالینسکی فرود آمدند.در شمال ساخالین، روس ها حدود 5000 سرباز تحت فرماندهی مستقیم ژنرال لیاپانوف داشتند.به دلیل برتری عددی و مادی ژاپنی ها، روس ها از شهر خارج شدند و چند روز بعد در 31 ژوئیه 1905 تسلیم شدند.

رهبران نظامی و مقامات ارشد تزاری قبل از جنگ موافق بودند که روسیه کشوری بسیار قوی‌تر است و ترسی از امپراتوری ژاپن ندارد.غیرت متعصبانه پیاده نظام ژاپنی، روس ها را که از بی علاقگی، عقب ماندگی و شکست سربازان خود مأیوس شده بودند، شگفت زده کرد.شکست ارتش و نیروی دریایی اعتماد روسیه را متزلزل کرد.مردم مخالف تشدید جنگ بودند.امپراتوری مطمئناً قادر به اعزام نیروهای بیشتری بود، اما به دلیل وضعیت بد اقتصادی، شکست‌های شرم‌آور ارتش و نیروی دریایی روسیه توسط ژاپنی‌ها، و بی‌اهمیتی نسبی سرزمین مورد مناقشه برای روسیه، تفاوت چندانی در نتیجه نخواهد داشت. جنگ را به شدت غیرمحبوب کرد.تزار نیکلاس دوم برای مذاکره صلح انتخاب شد تا بتواند بعد از فاجعه یکشنبه خونین در 9 ژانویه 1905 روی مسائل داخلی تمرکز کند.هر دو طرف پیشنهاد ایالات متحده برای میانجیگری را پذیرفتند.جلساتی در پورتسموث نیوهمپشایر برگزار شد که سرگئی ویته رهبری هیئت روسی و بارون کومورا رهبری هیئت ژاپنی را بر عهده داشتند.معاهده پورتسموث در 5 سپتامبر 1905 در کشتی سازی دریایی پورتسموث امضا شد.پس از خواستگاری با ژاپنی ها، ایالات متحده تصمیم گرفت از امتناع تزار از پرداخت غرامت حمایت کند، اقدامی که سیاستگذاران در توکیو آن را به این معنا تفسیر کردند که نشان می دهد ایالات متحده بیش از منافع گذرا در امور آسیایی دارد.روسیه کره را به عنوان بخشی از حوزه نفوذ ژاپن به رسمیت شناخت و با تخلیه منچوری موافقت کرد.ژاپن در سال 1910 کره را ضمیمه کرد (معاهده ژاپن-کره 1910)، با اعتراض اندک سایر قدرت ها.از سال 1910 به بعد، ژاپنی ها استراتژی استفاده از شبه جزیره کره را به عنوان دروازه ای به قاره آسیا اتخاذ کردند و اقتصاد کره را تابع منافع اقتصادی ژاپن قرار دادند.ایالات متحده به طور گسترده در ژاپن متهم شد که معاهده پورتسموث ادعا می کرد ژاپن را از ادعاهای برحق خود در کنفرانس صلح "فریب" داده است.

تأثیرات و تأثیر جنگ روسیه و ژاپن تعدادی ویژگی را معرفی کرد که سیاست و جنگ قرن بیستم را تعریف کرد.بسیاری از نوآوری های انقلاب صنعتی، مانند توپخانه و مسلسل های شلیک سریع، و همچنین تفنگ های دقیق تر، ابتدا در مقیاس انبوه آزمایش شدند.عملیات نظامی در دریا و خشکی نشان داد که جنگ مدرن از زمان جنگ فرانسه و پروس 1870-1871 تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده است.بیشتر فرماندهان ارتش قبلاً تصور می کردند که از این سیستم های تسلیحاتی برای تسلط بر میدان نبرد در سطح عملیاتی و تاکتیکی استفاده کنند، اما با وقوع رویدادها، پیشرفت های فناوری برای همیشه شرایط جنگ را نیز تغییر داد.برای شرق آسیا این اولین رویارویی پس از سی سال بود که دو نیروی مسلح مدرن در آن شرکت داشتند.تسلیحات پیشرفته منجر به تعداد زیادی تلفات شد.نهژاپن و نه روسیه برای تعداد کشته‌هایی که در این نوع جدید جنگ رخ می‌دهد، آماده نشده بودند، یا منابع لازم برای جبران چنین خساراتی را نداشتند.این امر با ظهور سازمان‌های فراملی و غیردولتی مانند صلیب سرخ که پس از جنگ برجسته شد، تأثیر خود را بر جامعه به‌جا گذاشت.شناسایی متعاقب مشکلات و چالش‌های مشترک، روند کندی را آغاز کرد که بر بیشتر قرن بیستم تسلط یافت.همچنین استدلال شده است که این درگیری دارای ویژگی هایی بود که بعداً به عنوان "جنگ کامل" توصیف شد.اینها شامل بسیج انبوه نیروها در نبرد و نیاز به عرضه گسترده تجهیزات، تسلیحات و تدارکات بود که هم به حمایت داخلی و هم کمک خارجی نیاز داشت.همچنین استدلال می‌شود که واکنش داخلی روسیه به ناکارآمدی‌های دولت تزاری منجر به انحلال نهایی سلسله رومانوف شد.برای قدرت های غربی، پیروزی ژاپن نشان دهنده ظهور یک قدرت جدید منطقه ای آسیایی بود.با شکست روسیه، برخی از محققان استدلال کرده اند که جنگ با ظهور ژاپن به عنوان نه تنها یک قدرت منطقه ای، بلکه به عنوان قدرت اصلی آسیایی، تغییری در نظم جهانی جهانی ایجاد کرد.با این حال، بیشتر از امکانات مشارکت دیپلماتیک در حال ظهور بود.واکنش ایالات متحده و استرالیا به تغییر موازنه قدرت ناشی از جنگ با ترس از انتقال خطر زرد در نهایت ازچین به ژاپن آمیخته بود.چهره‌های آمریکایی مانند وب دو بویس و لوتروپ استودارد این پیروزی را چالشی برای برتری غرب می‌دانستند.این موضوع در اتریش منعکس شد، جایی که بارون کریستین فون ارنفلز این چالش را با عبارات نژادی و فرهنگی تفسیر کرد و استدلال کرد که «ضرورت مطلق اصلاحات جنسی رادیکال برای ادامه وجود نژادهای مردان غربی... سطح بحث تا سطح یک واقعیت علمی ثابت شده است».برای متوقف کردن "خطر زرد" ژاپنی نیاز به تغییرات شدید در جامعه و تمایلات جنسی در غرب است.مطمئناً موفقیت ژاپن باعث افزایش اعتماد به نفس در میان ناسیونالیست‌های ضداستعمار در کشورهای مستعمره آسیایی - ویتنامی ، اندونزیایی ،هندی و فیلیپینی‌ها - و در کشورهای رو به زوال مانند امپراتوری عثمانی و ایران شد که در خطر فوری جذب شدن توسط قدرت‌های غربی هستند.همچنین چینی‌ها را تشویق کرد که علیرغم اینکه تنها یک دهه قبل با ژاپنی‌ها در جنگ بودند، همچنان غربی‌ها را تهدید بزرگ‌تر می‌دانستند.همانطور که سون یات سن اظهار داشت: "ما شکست روسیه از ژاپن را شکست غرب از شرق می دانستیم. ما پیروزی ژاپن را پیروزی خود می دانستیم."حتی در تبت دوردست، زمانی که سون هدین در فوریه 1907 از پانچن لاما دیدن کرد، جنگ موضوع گفتگو بود. در حالی که برای جواهر لعل نهرو، که در آن زمان تنها یک سیاستمدار مشتاق در هند بریتانیا بود، "پیروزی ژاپن احساس حقارت را کاهش داد که بیشتر افراد از آن برخوردار بودند. یک قدرت بزرگ اروپایی شکست خورده بود، بنابراین آسیا همچنان می‌توانست مانند گذشته اروپا را شکست دهد.»و در امپراتوری عثمانی نیز کمیته اتحاد و پیشرفت ژاپن را به عنوان الگو پذیرفت.