ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਮਾਂਰੇਖਾ

ਅੰਤਿਕਾ

ਅੱਖਰ

ਫੁਟਨੋਟ

ਹਵਾਲੇ


ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
History of Saudi Arabia ©HistoryMaps

1727 - 2024

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ



ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 1727 ਵਿੱਚ ਅਲ ਸਾਊਦ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਉਭਾਰ ਅਤੇ ਦੀਰੀਆ ਦੀ ਅਮੀਰਾਤ ਦੇ ਗਠਨ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।ਇਹ ਖੇਤਰ, ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।ਇਸਲਾਮ, 7ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਉਭਰਿਆ, ਨੇ 632 ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਖੇਤਰੀ ਵਿਸਤਾਰ ਦੇਖਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਰਬ ਰਾਜਵੰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੋਈ।ਚਾਰ ਖੇਤਰ—ਹੇਜਾਜ਼, ਨਜਦ, ਪੂਰਬੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਰਬ—ਅਜੋਕੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ 1932 ਵਿੱਚ ਅਬਦੁਲਾਜ਼ੀਜ਼ ਬਿਨ ਅਬਦੁਲ ਰਹਿਮਾਨ (ਇਬਨ ਸਾਊਦ) ਦੁਆਰਾ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਉਸਨੇ 1902 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੂਰਨ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ।1938 ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਦੀ ਖੋਜ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤਕ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।ਅਬਦੁਲਅਜ਼ੀਜ਼ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ (1902-1953) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸ਼ਾਸਨ ਹੋਏ, ਹਰ ਇੱਕ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।ਸਾਊਦ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ;ਫੈਜ਼ਲ (1964-1975) ਨੇ ਤੇਲ-ਇੰਧਨ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ;ਖਾਲਿਦ ਨੇ 1979 ਦੀ ਗ੍ਰੈਂਡ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਜ਼ਬਤ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ;ਫਾਹਦ (1982-2005) ਨੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤਣਾਅ ਅਤੇ 1991 ਦੀ ਖਾੜੀ ਯੁੱਧ ਦੀ ਅਲਾਈਨਮੈਂਟ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ;ਅਬਦੁੱਲਾ (2005-2015) ਨੇ ਮੱਧਮ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ;ਅਤੇ ਸਲਮਾਨ (2015 ਤੋਂ) ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪੁਨਰਗਠਨ ਕੀਤਾ, ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ, ਜੋ ਕਾਨੂੰਨੀ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਅਤੇ ਯਮਨ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਰਬ
ਲਹਕਮਿਡਜ਼ ਅਤੇ ਘਸਾਨੀਡਜ਼। ©Angus McBride
3000 BCE Jan 1 - 632

ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਰਬ

Arabia
ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਰਬ, 610 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਉਭਾਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਵਿਭਿੰਨ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਸੀ।ਇਸ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਪ੍ਰਮਾਣਾਂ, ਬਾਹਰੀ ਬਿਰਤਾਂਤਾਂ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮੌਖਿਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਮੁੱਖ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਥਮੂਦ (ਲਗਭਗ 3000 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਤੋਂ 300 ਈਸਵੀ) ਅਤੇ ਦਿਲਮੁਨ (ਚੌਥੀ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ 600 ਈਸਵੀ ਦੇ ਆਸਪਾਸ) ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।[1] ਦੂਜੀ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਬੀ.ਸੀ.ਈ. ਤੋਂ, [2] ਦੱਖਣੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਸਾਬੇਅਨ, ਮੀਨੀਅਨ ਵਰਗੇ ਰਾਜ ਸਨ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਅਰਬ ਸਾਮੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਘਰ ਸੀ।ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਦੇਸੀ ਲਿਖਤੀ ਸਰੋਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਅਤੇ ਸਿੱਕੇ ਹਨ।ਮਿਸਰੀ , ਗ੍ਰੀਕ , ਫਾਰਸੀ , ਰੋਮਨ, ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰੀ ਸਰੋਤ ਵਾਧੂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਖੇਤਰ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਅਤੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਵਪਾਰ ਲਈ ਅਟੁੱਟ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਬੇਅਨ, ਆਸਨ, ਹਿਮਯਾਰ, ਅਤੇ ਨਬਾਟੀਆਂ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਹੋਈ।ਹਦਰਾਮੌਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸਦੇ ਬਾਹਰੀ ਹਵਾਲੇ 7ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਦਿਲਮੁਨ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸੁਮੇਰੀਅਨ ਕਿਊਨੀਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਚੌਥੀ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਬੀਸੀਈ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[3] ਯਮਨ ਅਤੇ ਇਰੀਟ੍ਰੀਆ ਅਤੇ ਇਥੋਪੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਬਈਨ ਸਭਿਅਤਾ, 2000 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਤੋਂ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਤੱਕ ਚੱਲੀ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਰੀਟਸ ਦੁਆਰਾ ਜਿੱਤੀ ਗਈ।[4]ਔਸਨ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦੱਖਣੀ ਅਰਬ ਰਾਜ, ਨੂੰ 7ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਸਬਾਇਨ ਰਾਜੇ ਕਰੀਬਿਲ ਵਾਤਾਰ ਦੁਆਰਾ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਹਿਮਯਾਰਾਈਟ ਰਾਜ, 110 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਆਖਰਕਾਰ 525 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਅਰਬ ਉੱਤੇ ਦਬਦਬਾ ਰਿਹਾ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਲੋਬਾਨ, ਗੰਧਰਸ ਅਤੇ ਹਾਥੀ ਦੰਦ ਵਿੱਚ।ਨਬਾਟੇਅਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਸਪਸ਼ਟ ਹੈ, 312 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਦਿੱਖ ਦੇ ਨਾਲ।ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਪਾਰਕ ਮਾਰਗਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ, ਪੈਟਰਾ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।ਲਖਮੀਦ ਰਾਜ, 2ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਯਮਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੱਖਣੀ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਰਬ ਈਸਾਈ ਰਾਜ ਸੀ।ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਤੀਸਰੀ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਯਮਨ ਤੋਂ ਦੱਖਣੀ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਘਸਾਨੀਡ, ਦੱਖਣੀ ਅਰਬ ਦੇ ਈਸਾਈ ਕਬੀਲੇ ਸਨ।[5]106 ਈਸਵੀ ਤੋਂ 630 ਈਸਵੀ ਤੱਕ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਅਰਬ ਅਰਬੀ ਪੈਟ੍ਰੀਆ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।[6] ਕੁਝ ਨੋਡਲ ਪੁਆਇੰਟ ਈਰਾਨੀ ਪਾਰਥੀਅਨ ਅਤੇ ਸਾਸਾਨੀਅਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਭਿਆਸਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਦੇਵਵਾਦ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਾਮੀ ਧਰਮ, ਈਸਾਈ ਧਰਮ , ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ , ਸਾਮਰੀਵਾਦ, ਮੈਂਡੇਈਜ਼ਮ, ਮਨੀਚਾਈਜ਼ਮ, ਜ਼ੋਰੋਸਟ੍ਰੀਅਨਵਾਦ ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਅਤੇ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਅਰਬ ਪੇਟ੍ਰੀਆ
ਅਰਬ ਪੇਟ੍ਰੀਆ ©Angus McBride
106 Jan 1 - 632

ਅਰਬ ਪੇਟ੍ਰੀਆ

Petra, Jordan
ਅਰੇਬੀਆ ਪੇਟ੍ਰੀਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰੋਮ ਦੇ ਅਰਬੀ ਸੂਬੇ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬੇ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਨਬਾਟੀਅਨ ਰਾਜ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਲੇਵੈਂਟ, ਸਿਨਾਈ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਅਰਬ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪੇਟਰਾ ਸੀ।ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਸੀਰੀਆ, ਜੂਡੀਆ (135 ਈਸਵੀ ਤੋਂ ਸੀਰੀਆ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ) ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲਮਿਸਰ , ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਅਰਬ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸੇ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਰਬੀ ਡੈਜ਼ਰਟਾ ਅਤੇ ਅਰਬ ਫੇਲਿਕਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਸਮਰਾਟ ਟ੍ਰੈਜਨ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਅਰਮੇਨੀਆ , ਮੇਸੋਪੋਟਾਮੀਆ ਅਤੇ ਅੱਸ਼ੂਰ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਪੂਰਬੀ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਅਰਬ ਪੈਟ੍ਰੀਆ ਟ੍ਰੈਜਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਪਰੇ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ।ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੀ ਮਾਰੂਥਲ ਸਰਹੱਦ, ਲਾਈਮਜ਼ ਅਰੇਬਿਕਸ, ਪਾਰਥੀਅਨ ਅੰਦਰੂਨੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਸਥਾਨ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ।ਅਰਬ ਪੈਟ੍ਰੀਆ ਨੇ 204 ਈਸਵੀ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਸਮਰਾਟ ਫਿਲਿਪਸ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ।ਇੱਕ ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਰਬੀ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਪਾਰਥੀਅਨਾਂ ਅਤੇ ਪਾਲਮੀਰੇਨਸ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਅਰਬ ਪੈਟ੍ਰੀਆ ਨੇ ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਰੋਮਨ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਘੁਸਪੈਠ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸ ਵਿਚ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਹੋਰ ਪੂਰਬੀ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਾਲੇ ਹੇਲੇਨਾਈਜ਼ਡ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਉਹੀ ਪੱਧਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਫੈਲਾਅ
ਮੁਸਲਮਾਨ ਜਿੱਤ. ©HistoryMaps
570 Jan 1

ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਫੈਲਾਅ

Mecca Saudi Arabia
ਮੱਕਾ ਦਾ ਮੁਢਲਾ ਇਤਿਹਾਸ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, [7] ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ-ਅਰਬ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ,ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 741 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਪਹਿਲਾ ਗੈਰ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਹਵਾਲਾ।ਇਹ ਸਰੋਤ ਪੱਛਮੀ ਅਰਬ ਦੇ ਹੇਜਾਜ਼ ਖੇਤਰ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ ਵਿੱਚ ਮੱਕਾ ਨੂੰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਲੱਭਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਅਤੇ ਲਿਖਤੀ ਸਰੋਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ।[8]ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਮਦੀਨਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 9ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਤੋਂ ਆਬਾਦ ਹੈ।[9] ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਤੱਕ, ਇਹ ਯਮਨ ਦੇ ਅਰਬ ਕਬੀਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਯਹੂਦੀ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦਾ ਘਰ ਸੀ: ਬਾਨੂ ਕਯਨੁਕਾ, ਬਾਨੂ ਕੁਰੈਜ਼ਾ ਅਤੇ ਬਾਨੂ ਨਾਦਿਰ।[10]ਮੁਹੰਮਦ , ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਪੈਗੰਬਰ, ਦਾ ਜਨਮ 570 ਈਸਵੀ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਮੱਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ 610 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਆਪਣੀ ਸੇਵਕਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਉਹ 622 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਮਦੀਨਾ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਰਬੀ ਕਬੀਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕੀਤਾ।632 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਬੂ ਬਕਰ ਪਹਿਲਾ ਖਲੀਫਾ ਬਣਿਆ, ਜਿਸਦਾ ਬਾਅਦ ਉਮਰ, ਉਸਮਾਨ ਇਬਨ ਅਲ-ਅਫ਼ਾਨ ਅਤੇ ਅਲੀ ਇਬਨ ਅਬੀ ਤਾਲਿਬ ਨੇ ਕੀਤਾ।ਇਸ ਸਮੇਂ ਨੇ ਰਸ਼ੀਦੁਨ ਖ਼ਲੀਫ਼ਤ ਦੇ ਗਠਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕੀਤੀ।ਰਸ਼ੀਦੁਨ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਉਮੱਯਾਦ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੇ ਇਬੇਰੀਅਨ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਤੱਕ, ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਦਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ।ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ, ਮੁਸਲਿਮ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਫੋਕਸ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਨਵੇਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕੀਤੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਇਹਨਾਂ ਵਿਸਥਾਰਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮੱਕਾ ਅਤੇ ਮਦੀਨਾ ਇਸਲਾਮੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰਹੇ।ਕੁਰਾਨ ਸਾਰੇ ਸਮਰੱਥ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਮੱਕਾ ਦੀ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਮੱਕਾ ਵਿੱਚ ਮਸਜਿਦ ਅਲ-ਹਰਮ, ਕਾਬਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਤੇ ਮਦੀਨਾ ਵਿੱਚ ਮਸਜਿਦ ਅਲ-ਨਬਾਵੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀ ਕਬਰ ਹੈ, 7ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਰਹੇ ਹਨ।[11]750 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਉਮਯਾਦ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਬਣਨ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਕਬਾਇਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਮੁਢਲੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਜਿੱਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕਾਇਮ ਰਿਹਾ।ਇਹ ਖੇਤਰ ਕਬੀਲਿਆਂ, ਕਬਾਇਲੀ ਅਮੀਰਾਤ ਅਤੇ ਸੰਘ ਦੇ ਇੱਕ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਵਾਲੇ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਕਸਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[12]ਮੁਆਵਿਆ ਪਹਿਲੇ, ਪਹਿਲੇ ਉਮਯਾਦ ਖਲੀਫਾ ਅਤੇ ਮੱਕਾ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ, ਨੇ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਖੂਹਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ।[13] ਮਾਰਵਾਨੀ ਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਮੱਕਾ ਕਵੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ।ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਦੀਨਾ ਉਮਯਾਦ ਯੁੱਗ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸੇ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵਧ ਰਹੇ ਮੁਸਲਿਮ ਕੁਲੀਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਸੀ।[13]ਯਜ਼ੀਦ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦੇਖੀ।ਅਬਦ ਅੱਲ੍ਹਾ ਬਿਨ ਅਲ-ਜ਼ੁਬੈਰ ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ ਕਾਰਨ ਸੀਰੀਆ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਮੱਕਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਈਆਂ।ਇਸ ਸਮੇਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਅੱਗ ਦੇਖੀ ਜਿਸ ਨੇ ਕਾਬਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਬਨ ਅਲ-ਜ਼ੁਬੈਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ।[13] 747 ਵਿੱਚ, ਯਮਨ ਦੇ ਇੱਕ ਖਰੀਦਜੀਤ ਬਾਗੀ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਮੱਕਾ ਉੱਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਮਾਰਵਾਨ II ਦੁਆਰਾ ਇਸਨੂੰ ਉਖਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[13] ਅੰਤ ਵਿੱਚ, 750 ਵਿੱਚ, ਮੱਕਾ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਅੱਬਾਸੀਜ਼ ਕੋਲ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈ।[13]
ਓਟੋਮੈਨ ਅਰਬ
ਓਟੋਮੈਨ ਅਰਬ ©HistoryMaps
1517 Jan 1 - 1918

ਓਟੋਮੈਨ ਅਰਬ

Arabia
1517 ਤੋਂ, ਸੇਲਿਮ ਪਹਿਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।ਇਸ ਵਿਸਤਾਰ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹਿਜਾਜ਼ ਅਤੇ ਅਸੀਰ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਤੱਟ 'ਤੇ ਅਲ-ਹਸਾ ਖੇਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਓਟੋਮੈਨਾਂ ਨੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਜਿਆਦਾਤਰ ਨਾਮਾਤਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਚਾਰ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਕੇਂਦਰੀ ਅਥਾਰਟੀ ਦੀ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਵੱਖਰਾ ਸੀ।[14]ਹਿਜਾਜ਼ ਵਿੱਚ, ਮੱਕਾ ਦੇ ਸ਼ਰੀਫ਼ਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੱਧਰ ਦੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਓਟੋਮੈਨ ਗਵਰਨਰ ਅਤੇ ਗੈਰੀਸਨ ਅਕਸਰ ਮੱਕਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।ਪੂਰਬੀ ਪਾਸੇ ਦੇ ਅਲ-ਹਸਾ ਖੇਤਰ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹੱਥ ਬਦਲ ਗਿਆ;ਇਹ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਅਰਬ ਕਬੀਲਿਆਂ ਤੋਂ ਗੁਆਚ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਓਟੋਮੈਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸਨੂੰ ਮੁੜ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਸ ਸਾਰੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਖੇਤਰਾਂ 'ਤੇ ਕਈ ਕਬਾਇਲੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਪਿਛਲੀਆਂ ਸਦੀਆਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ।[14]
1727 - 1818
ਪਹਿਲਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜornament
ਪਹਿਲਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ: ਦੀਰਿਆ ਦੀ ਅਮੀਰਾਤ
1744 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪਲ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਿਆ ਜਦੋਂ ਮੁਹੰਮਦ ਇਬਨ ਸਾਊਦ, ਰਿਆਧ ਦੇ ਨੇੜੇ ਅਦ-ਦਿਰਯਾਹ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਨੇਤਾ ਨੇ ਵਹਾਬੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੁਹੰਮਦ ਇਬਨ ਅਬਦ-ਅਲ-ਵਹਾਬ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਬਣਾਇਆ। ©HistoryMaps
1727 Jan 1 00:01 - 1818

ਪਹਿਲਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ: ਦੀਰਿਆ ਦੀ ਅਮੀਰਾਤ

Diriyah Saudi Arabia
ਕੇਂਦਰੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੀ ਨੀਂਹ 1727 ਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਲ 1744 ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਿਆ ਜਦੋਂ ਰਿਆਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਅਦ-ਦੀਰੀਆ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਨੇਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਨੇ ਮੁਹੰਮਦ ਇਬਨ ਅਬਦ-ਅਲ-ਵਹਾਬ, [15] ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕੀਤਾ। ਵਹਾਬੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ।[16] 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਠਜੋੜ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਵੰਸ਼ਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।ਰਿਆਦ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ 1727 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਪਹਿਲਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਿਆ।1806 ਅਤੇ 1815 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇਸਨੇ 1806 ਵਿੱਚ ਮੱਕਾ [17] ਅਤੇ ਅਪਰੈਲ [1804] ਵਿੱਚ ਮਦੀਨਾ ਸਮੇਤ ਹੁਣ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ।ਸੁਲਤਾਨ ਮੁਸਤਫਾ ਚੌਥੇ ਨੇਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਾਇਸਰਾਏ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਪਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।ਅਲੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ, ਤੁਸੁਨ ਪਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਇਬਰਾਹਿਮ ਪਾਸ਼ਾ, ਨੇ 1818 ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਹਰਾਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਲ ਸਾਊਦ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਘਟਾਇਆ ਗਿਆ।[19]
ਵਹਾਬੀ ਯੁੱਧ: ਓਟੋਮੈਨ/ਮਿਸਰ-ਸਾਊਦੀ ਯੁੱਧ
ਵਹਾਬੀ ਜੰਗ ©HistoryMaps
1811 Jan 1 - 1818 Sep 15

ਵਹਾਬੀ ਯੁੱਧ: ਓਟੋਮੈਨ/ਮਿਸਰ-ਸਾਊਦੀ ਯੁੱਧ

Arabian Peninsula
ਵਹਾਬੀ ਯੁੱਧ (1811-1818) ਓਟੋਮੈਨ ਸੁਲਤਾਨ ਮਹਿਮੂਦ II ਦੁਆਰਾਮਿਸਰ ਦੇ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਨੂੰ ਵਹਾਬੀ ਰਾਜ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਨੇ ਵਹਾਬੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੋਏ।[20] ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 1811 ਵਿੱਚ ਯਾਨਬੂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ, 1812 ਵਿੱਚ ਅਲ-ਸਫਰਾ ਦੀ ਲੜਾਈ, ਅਤੇ 1812 ਅਤੇ 1813 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਓਟੋਮਨ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਦੀਨਾ ਅਤੇ ਮੱਕਾ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। 1815 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੰਧੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਯੁੱਧ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। 1816 ਵਿੱਚ. ਇਬਰਾਹਿਮ ਪਾਸ਼ਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਨਜਦ ਮੁਹਿੰਮ (1818) ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦਿਰਯਾਹ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਵਹਾਬੀ ਰਾਜ ਦਾ ਅੰਤਮ ਵਿਨਾਸ਼ ਹੋਇਆ।[21] ਯੁੱਧ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਾਊਦੀ ਅਤੇ ਵਹਾਬੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਓਟੋਮਾਨ ਦੁਆਰਾ ਫਾਂਸੀ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਵਹਾਬੀ ਲਹਿਰ ਪ੍ਰਤੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।ਇਬਰਾਹਿਮ ਪਾਸ਼ਾ ਨੇ ਫਿਰ ਵਾਧੂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਵਪਾਰਕ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।[22] ਵਹਾਬੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਦਮਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ 1824 ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੋਈ।
1824 - 1891
ਦੂਜਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜornament
ਦੂਜਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ: ਨੇਜਦ ਦੀ ਅਮੀਰਾਤ
ਘੋੜੇ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਸਾਊਦੀ ਯੋਧਾ। ©HistoryMaps
1824 Jan 1 - 1891

ਦੂਜਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ: ਨੇਜਦ ਦੀ ਅਮੀਰਾਤ

Riyadh Saudi Arabia
1818 ਵਿੱਚ ਅਮੀਰਾਤ ਦੀਰਿਆਹ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਖਰੀ ਸ਼ਾਸਕ ਅਬਦੁੱਲਾ ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਦੇ ਭਰਾ ਮਿਸ਼ਰੀ ਬਿਨ ਸਾਊਦ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਮੁੜ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰਮਿਸਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।1824 ਵਿੱਚ, ਪਹਿਲੇ ਸਾਊਦੀ ਇਮਾਮ ਮੁਹੰਮਦ ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਦੇ ਪੋਤੇ ਤੁਰਕੀ ਇਬਨ ਅਬਦੁੱਲਾ ਇਬਨ ਮੁਹੰਮਦ ਨੇ ਦੂਜੇ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮਿਸਰੀ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਰਿਆਦ ਤੋਂ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ।ਉਹ ਆਧੁਨਿਕ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦਾ ਪੂਰਵਜ ਵੀ ਹੈ।ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਫੈਜ਼ਲ ਇਬਨ ਤੁਰਕੀ ਅਲ ਸਾਊਦ ਸਮੇਤ ਮਿਸਰ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਾਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਰਿਆਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ।ਤੁਰਕੀ ਦੀ 1834 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਰ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ, ਮਿਸ਼ਰੀ ਬਿਨ ਅਬਦੁਲ ਰਹਿਮਾਨ ਦੁਆਰਾ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਫੈਜ਼ਲ ਦੁਆਰਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਾਸਕ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਫੈਜ਼ਲ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਿਸਰੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1838 ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਸਾਊਦੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਖਾਲਿਦ ਬਿਨ ਸਾਊਦ ਨੂੰ ਮਿਸਰੀਆਂ ਨੇ ਰਿਆਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਸਕ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।1840 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਮਿਸਰ ਨੇ ਬਾਹਰੀ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ, ਖਾਲਿਦ ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਉਸਦੇ ਪਤਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ।ਅਲ ਥੁਨਯਾਨ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਥੁਨਯਾਨ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੱਤਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ, ਪਰ ਫੈਜ਼ਲ, ਉਸ ਸਾਲ ਰਿਹਾਅ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੈਲ ਦੇ ਅਲ ਰਸ਼ੀਦ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ, ਰਿਆਦ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਦੁਬਾਰਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ।ਫੈਜ਼ਲ ਨੇ "ਸਾਰੇ ਅਰਬਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ" ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਦੇ ਬਦਲੇ ਓਟੋਮੈਨ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ।[23]1865 ਵਿੱਚ ਫੈਜ਼ਲ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ ਨੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਅਬਦੁੱਲਾ, ਸਾਊਦ, ਅਬਦੁਲ ਰਹਿਮਾਨ, ਅਤੇ ਸਾਊਦ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵਿਵਾਦਾਂ ਕਾਰਨ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਰਿਆਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਸਨ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਸਾਊਦ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ ਅਤੇ ਰਿਆਦ ਉੱਤੇ ਬਦਲਵੇਂ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ।ਹਾਇਲ ਦੇ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਅਬਦੁੱਲਾ ਅਲ ਰਾਸ਼ਿਦ, ਸਾਊਦੀ ਦੇ ਇੱਕ ਜਾਗੀਰ ਨੇ, ਨਜਦ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਇਆ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 1891 ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਇਦਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਖਰੀ ਸਾਊਦੀ ਨੇਤਾ, ਅਬਦੁਲ ਰਹਿਮਾਨ ਬਿਨ ਫੈਜ਼ਲ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ [। ] ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਕੁਵੈਤ ਵਿੱਚ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ, ਰਾਸ਼ਿਦ ਹਾਊਸ ਨੇ ਇਸਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਨਾਲ ਦੋਸਤਾਨਾ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਗੱਠਜੋੜ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਓਟੋਮੈਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਜਾਇਜ਼ਤਾ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
1902 - 1932
ਤੀਜਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜornament
ਤੀਜਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ: ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਏਕੀਕਰਨ
ਸਊਦੀ ਅਰਬ ©Anonymous
1902 Jan 13 00:01

ਤੀਜਾ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ: ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਏਕੀਕਰਨ

Riyadh Saudi Arabia
1902 ਵਿੱਚ, ਅਲ ਸਾਊਦ ਦਾ ਆਗੂ ਅਬਦੁੱਲ-ਅਜ਼ੀਜ਼ ਅਲ ਸਾਊਦ, ਕੁਵੈਤ ਵਿੱਚ ਜਲਾਵਤਨੀ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਅਤੇ ਅਲ ਰਸ਼ੀਦ ਤੋਂ ਰਿਆਦ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਿੱਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।ਇਹਨਾਂ ਜਿੱਤਾਂ ਨੇ ਤੀਜੇ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 1930 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਰਾਜ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਸੁਲਤਾਨ ਬਿਨ ਬਜਾਦ ਅਲ-ਓਤੈਬੀ ਅਤੇ ਫੈਜ਼ਲ ਅਲ-ਦੁਵੈਸ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਹਾਬਿਸਟ-ਬੇਦੋਇਨ ਕਬਾਇਲੀ ਫੌਜ ਇਖਵਾਨ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਜਿੱਤਾਂ[28]1906 ਤੱਕ, ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ ਅਲ ਰਸ਼ੀਦ ਨੂੰ ਨਜਦ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ, ਇੱਕ ਓਟੋਮੈਨ ਗਾਹਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।1913 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਤੱਟ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਤੇਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਓਟੋਮਾਨਸ ਤੋਂ ਅਲ-ਹਸਾ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਅਬਦੁਲਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ 1914 ਵਿੱਚ ਓਟੋਮਨ ਰਾਜਤੰਤਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਅਰਬ ਵਿਦਰੋਹ ਤੋਂ ਬਚਿਆ, ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਅਲ ਰਾਸ਼ਿਦ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ।1920 ਤੱਕ, ਇਖਵਾਨ ਨੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਅਸੀਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 1921 ਵਿੱਚ, ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ ਅਲ ਰਸ਼ੀਦ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਤਰੀ ਅਰਬ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।[29]ਅਬਦੁੱਲਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਿਜਾਜ਼ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕੀਤਾ।ਹਾਲਾਂਕਿ, 1923 ਵਿੱਚ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਨੇ ਹਿਜਾਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ 1925 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਇਸਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋ ਗਈ। ਜਨਵਰੀ 1926 ਵਿੱਚ, ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਿਜਾਜ਼ ਦਾ ਰਾਜਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 1927 ਵਿੱਚ, ਨਜਦ ਦਾ ਰਾਜਾ।ਇਹਨਾਂ ਜਿੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਖਵਾਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੇ ਵਹਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਹਿਜਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਕੀਤੀ।[30]ਮਈ 1927 ਵਿਚ ਜੇਦਾਹ ਦੀ ਸੰਧੀ ਨੇ ਅਬਦੁਲ-ਅਜ਼ੀਜ਼ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹਿਜਾਜ਼ ਅਤੇ ਨਜਦ ਦੇ ਰਾਜ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[29] ਹਿਜਾਜ਼ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਖਵਾਨ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਅਬਦੁੱਲਅਜ਼ੀਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇਖਵਾਨ ਬਗ਼ਾਵਤ ਨੂੰ 1929 ਵਿੱਚ ਸਬੀਲਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ [। 31]1932 ਵਿੱਚ, ਹੇਜਾਜ਼ ਅਤੇ ਨਜਦ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਇੱਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਰਾਜ ਬਣਾਇਆ।[28] ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਸੀਮਾਵਾਂ 1920 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸੰਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਯਮਨ ਦੇ ਨਾਲ ਦੱਖਣੀ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਸਰਹੱਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1934 ਦੀ ਤਾਇਫ ਦੀ ਸੰਧੀ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[32]
ਰਿਆਦ 'ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ
15 ਜਨਵਰੀ 1902 ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਨੇ 40 ਆਦਮੀਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਝੁਕੇ ਹੋਏ ਖਜੂਰ ਦੇ ਦਰਖਤਾਂ ਉੱਤੇ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ©HistoryMaps
1902 Jan 15

ਰਿਆਦ 'ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ

Riyadh Saudi Arabia
1891 ਵਿੱਚ, ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਅਬਦੁੱਲਾ ਅਲ ਰਾਸ਼ਿਦ, ਸਦਨ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧੀ, ਨੇ ਰਿਆਦ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ 15 ਸਾਲਾ ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰਨ ਲੈਣ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਲ ਮੁਰਾਹ ਬੇਦੋਇਨ ਕਬੀਲੇ ਵਿੱਚ ਪਨਾਹ ਲਈ, ਫਿਰ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਕਤਰ ਚਲੇ ਗਏ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਹਿਰੀਨ ਵਿੱਚ ਰਹੇ, ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਓਟੋਮੈਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾਲ ਕੁਵੈਤ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਰਹੇ।[25]14 ਨਵੰਬਰ 1901 ਨੂੰ, ਇਬਨ ਸਾਊਦ, ਆਪਣੇ ਸੌਤੇਲੇ ਭਰਾ ਮੁਹੰਮਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਨੇਜਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛਾਪਾ ਮਾਰਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਸ਼ੀਦੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਬੀਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।[26] ਘੱਟ ਰਹੇ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਅਸਵੀਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਹਿੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ, ਆਖਰਕਾਰ ਰਿਆਦ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।15 ਜਨਵਰੀ 1902 ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਅਤੇ 40 ਆਦਮੀਆਂ ਨੇ ਖਜੂਰ ਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਿਆ, ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਰਿਆਦ ਨੂੰ ਮੁੜ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।ਰਸ਼ੀਦੀ ਗਵਰਨਰ ਅਜਲਾਨ ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਜਿਲੂਵੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਤੀਜੇ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਸੀ।[27] ਇਸ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੁਵੈਤ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਮੁਬਾਰਕ ਅਲ ਸਬਾਹ ਨੇ ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਸਾਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 70 ਵਾਧੂ ਯੋਧੇ ਉਸਦੇ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਭੇਜੇ।ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਨੇ ਫਿਰ ਰਿਆਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਫੈਜ਼ਲ ਬਿਨ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ।[26]
ਹਿਜਾਜ਼ ਦਾ ਰਾਜ
ਹਿਜਾਜ਼ ਦਾ ਰਾਜ ©HistoryMaps
1916 Jan 1 - 1925

ਹਿਜਾਜ਼ ਦਾ ਰਾਜ

Jeddah Saudi Arabia
ਖਲੀਫ਼ਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਓਟੋਮਨ ਸੁਲਤਾਨਾਂ ਨੇ ਮੱਕਾ ਦੇ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਾਸ਼ਮੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪਰ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸ਼ਕਤੀ ਅਧਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਅੰਤਰ-ਪਰਿਵਾਰਕ ਦੁਸ਼ਮਣੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸੁਲਤਾਨ ਮਹਿਮਦ ਪੰਜਵੇਂ ਨੇ ਐਂਟੈਂਟ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜਹਾਦ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੇ ਸ਼ਰੀਫ ਨਾਲ ਇਕਸਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਡਰ ਤੋਂ ਕਿ ਹਿਜਾਜ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਮਾਰਗਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।1914 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰੀਫ, ਉਸ ਨੂੰ ਗੱਦੀਓਂ ਲਾਹੁਣ ਦੇ ਓਟੋਮਨ ਇਰਾਦਿਆਂ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਹੋਏ, ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਅਰਬ ਰਾਜ ਦੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼-ਸਮਰਥਿਤ ਅਰਬ ਵਿਦਰੋਹ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਏ।ਅਰਬ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਓਟੋਮੈਨ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਮਦੀਨਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਸਫਲ ਬਗਾਵਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿਜਾਜ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।ਜੂਨ 1916 ਵਿੱਚ, ਹੁਸੈਨ ਬਿਨ ਅਲੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਿਜਾਜ਼ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਐਂਟੇਂਟ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ।[36]ਸੀਰੀਆ ਉੱਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੁਆਰਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਟਰਾਂਸਜਾਰਡਨ, ਇਰਾਕ ਅਤੇ ਹੇਜਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਹਾਸ਼ੀਮਾਈਟ ਸ਼ਾਸਿਤ ਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਰਹੱਦੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਜਾਜ਼ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਜਾਰਡਨ ਵਿਚਕਾਰ, ਓਟੋਮੈਨ ਹੇਜਾਜ਼ ਵਿਲਾਯਤ ਸੀਮਾਵਾਂ ਬਦਲਣ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ।[37] ਕਿੰਗ ਹੁਸੈਨ ਨੇ 1919 ਵਿੱਚ ਵਰਸੇਲਜ਼ ਦੀ ਸੰਧੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1921 ਦੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਫਲਸਤੀਨ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਮੈਂਡੇਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[37] 1923-24 ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਸੰਧੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨੇ ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰਦਿਆਂ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੇ ਹੁਸੈਨ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਹੁਸੈਨ ਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ।[38]
ਅਰਬ ਵਿਦਰੋਹ
1916-1918 ਦੇ ਅਰਬ ਵਿਦਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਅਰਬ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸਿਪਾਹੀ, ਅਰਬ ਵਿਦਰੋਹ ਦਾ ਝੰਡਾ ਚੁੱਕਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਅਰਬ ਦੇ ਮਾਰੂਥਲ ਵਿੱਚ ਤਸਵੀਰ. ©Anonymous
1916 Jun 10 - 1918 Oct 25

ਅਰਬ ਵਿਦਰੋਹ

Middle East
20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ, ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਰਬ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਉੱਤੇ ਨਾਮਾਤਰ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ।ਇਹ ਖੇਤਰ ਕਬਾਇਲੀ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦਾ ਮੋਜ਼ੇਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਲ ਸਾਊਦ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜੋ 1902 ਵਿੱਚ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਏ ਸਨ। ਮੱਕਾ ਦੇ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਨੇ ਹਿਜਾਜ਼ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਸੀ।[33]1916 ਵਿੱਚ, ਮੱਕਾ ਦੇ ਸ਼ਰੀਫ ਹੁਸੈਨ ਬਿਨ ਅਲੀ ਨੇ ਓਟੋਮੈਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਰਬ ਬਗ਼ਾਵਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ, [34] ਫਿਰ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਓਟੋਮਾਨਸ ਦੇ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ, ਬਗਾਵਤ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਅਰਬ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਅਲੇਪੋ ਤੋਂ ਯਮਨ ਵਿੱਚ ਅਦਨ ਤੱਕ ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਅਰਬ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨਾ ਸੀ।ਮੱਕਾ ਦੇ ਸ਼ਰੀਫਾਂ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਅਲ ਰਸ਼ੀਦ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧਿਆਨ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਅਰਬੀ ਫੌਜ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੇਦੌਇਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਵਿੱਚ ਅਲ ਸਾਊਦ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਸਨ।ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਅਰਬ ਰਾਜ ਦੇ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਬਗਾਵਤ ਨੇ ਮੱਧ-ਪੂਰਬੀ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਓਟੋਮੈਨ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਓਟੋਮੈਨ ਦੀ ਹਾਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ [। 33]ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਵੰਡ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੈਨ-ਅਰਬ ਰਾਜ ਲਈ ਹੁਸੈਨ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਦੇ ਦੇਖਿਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਹੇਜਾਜ਼ ਦੇ ਰਾਜਾ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਅਲ ਸਾਊਦ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ, ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਕੂਟਨੀਤਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਅਰਬ ਵਿਦਰੋਹ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪੈਨ-ਅਰਬ ਰਾਜ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਪਰ ਅਰਬ ਨੂੰ ਓਟੋਮੈਨ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।[35]
ਹਿਜਾਜ਼ ਦੀ ਸਾਊਦੀ ਜਿੱਤ
ਹਿਜਾਜ਼ ਦੀ ਸਾਊਦੀ ਜਿੱਤ ©Anonymous
1924 Sep 1 - 1925 Dec

ਹਿਜਾਜ਼ ਦੀ ਸਾਊਦੀ ਜਿੱਤ

Jeddah Saudi Arabia
ਹੇਜਾਜ਼ ਦੀ ਸਾਊਦੀ ਜਿੱਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਸਾਊਦੀ-ਹਾਸ਼ਮੀ ਜੰਗ ਜਾਂ ਹੇਜਾਜ਼-ਨੇਜਦ ਯੁੱਧ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 1924-25 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਇਹ ਟਕਰਾਅ, ਹੇਜਾਜ਼ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਮਾਈਟਸ ਅਤੇ ਰਿਆਦ (ਨੇਜਦ) ਦੇ ਸਾਊਦੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੇਜਾਜ਼ ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਡੋਮੇਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਜਾਜ਼ ਦੇ ਹਾਸ਼ਮੀ ਰਾਜ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਟਕਰਾਅ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਨੇਜਦ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਹਿਜਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[39] ਨੇਜਦ ਦੇ ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ 29 ਅਗਸਤ 1924 ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਨਾਲ ਤਾਇਫ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਕੇ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਸ਼ਰੀਫ ਹੁਸੈਨ ਬਿਨ ਅਲੀ ਦੀਆਂ ਬੇਨਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੱਕਾ 13 ਅਕਤੂਬਰ 1924 ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ।ਮੱਕਾ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਕਤੂਬਰ 1924 ਵਿੱਚ ਰਿਆਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਉੱਤੇ ਇਬਨ ਸੌਦ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਅੱਗੇ ਵਧੀਆਂ, ਹਿਜਾਜ਼ੀ ਫ਼ੌਜ ਟੁੱਟ ਗਈ।[39] ਮਦੀਨਾ ਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 1925 ਨੂੰ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਾਂਬੂ ਨੇ।ਕਿੰਗ ਬਿਨ ਅਲੀ, ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੌਂਸਲ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 8 ਜਨਵਰੀ 1926 ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਦਸੰਬਰ 1925 ਵਿੱਚ ਜੇਦਾਹ ਨੇ ਕਬਜਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਅਬਦੁੱਲਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੇਜਾਜ਼ ਦਾ ਰਾਜਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਅਧੀਨ ਨੇਜਦ ਅਤੇ ਹੇਜਾਜ਼ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਹਿਜਾਜ਼ ਦਾ ਹੁਸੈਨ, ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਫੌਜੀ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਕਾਬਾ ਚਲਾ ਗਿਆ ਪਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਨੂੰ ਜਲਾਵਤਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[40] ਅਲੀ ਬਿਨ ਹੁਸੈਨ ਨੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹਿਜਾਜ਼ੀ ਦੀ ਗੱਦੀ ਸੰਭਾਲੀ, ਪਰ ਰਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਨੇ ਹਾਸ਼ਮੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਦਿੱਤਾ।ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਟਰਾਂਸਜਾਰਡਨ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਹਾਸ਼ੀਮੀਆਂ ਨੇ ਰਾਜ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।
ਇਖਵਾਨ ਵਿਦਰੋਹ
ਤੀਜੇ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜ ਦੇ ਝੰਡੇ, ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਝੰਡੇ, ਝੰਡੇ ਅਤੇ ਅਖਵਾਨ ਆਰਮੀ ਦੇ ਝੰਡੇ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਊਠਾਂ 'ਤੇ ਅਖਵਾਨ ਮਿਨ ਤਾਅ ਅੱਲ੍ਹਾ ਫੌਜ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ। ©Anonymous
1927 Jan 1 - 1930

ਇਖਵਾਨ ਵਿਦਰੋਹ

Nejd Saudi Arabia
20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਕਬਾਇਲੀ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਅਲ ਸਾਊਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਏਕੀਕਰਨ ਕੀਤਾ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਲਤਾਨ ਬਿਨ ਬਜਾਦ ਅਤੇ ਫੈਜ਼ਲ ਅਲ ਦਾਵਿਸ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਹਾਬਿਸਟ-ਬੇਦੋਇਨ ਕਬਾਇਲੀ ਫੌਜ ਇਖਵਾਨ ਦੁਆਰਾ।ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਖਵਾਨ ਨੇ 1925 ਤੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਅਬਦੁੱਲਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ 10 ਜਨਵਰੀ 1926 ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਿਜਾਜ਼ ਦਾ ਰਾਜਾ ਅਤੇ 27 ਜਨਵਰੀ 1927 ਨੂੰ ਨੇਜਦ ਦਾ ਰਾਜਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਆਪਣਾ ਸਿਰਲੇਖ 'ਸੁਲਤਾਨ' ਤੋਂ ਬਦਲਿਆ। 'ਰਾਜਾ' ਨੂੰ।ਹਿਜਾਜ਼ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੁਝ ਇਖਵਾਨ ਧੜੇ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਲ-ਦਾਵਿਸ਼ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮੁਤੈਰ ਕਬੀਲੇ ਨੇ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰੋਟੈਕਟੋਰੇਟਸ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਿਸਥਾਰ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੁਵੈਤ-ਨਜਦ ਸਰਹੱਦੀ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਜਾਰਡਨ ਉੱਤੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾਅ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।ਨਵੰਬਰ 1927 ਵਿੱਚ ਬੁਸੈਯਾ, ਇਰਾਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਝੜਪ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 1928 ਵਿੱਚ ਅਲ ਰਿਆਦ ਕਾਨਫਰੰਸ ਬੁਲਾਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਖਵਾਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਸਮੇਤ 800 ਕਬਾਇਲੀ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ।ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਜੋਖਮਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋਏ, ਇਖਵਾਨ ਦੇ ਹਮਲਾਵਰ ਵਿਸਤਾਰ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ।ਇਖਵਾਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕਿ ਗੈਰ-ਵਹਾਬੀ ਕਾਫਿਰ ਸਨ, ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਬਰਤਾਨੀਆ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਧੀਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਸ਼ਾਸਕ ਵਜੋਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਸੰਬਰ 1928 ਵਿਚ ਇਖਵਾਨ ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਬਗਾਵਤ ਕਰ ਗਿਆ।ਸਦਨ ਦੇ ਸਦਨ ਅਤੇ ਇਖਵਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਝਗੜਾ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਟਕਰਾਅ ਵਿੱਚ ਵਧ ਗਿਆ, ਜਿਸਦਾ ਸਿੱਟਾ 29 ਮਾਰਚ 1929 ਨੂੰ ਸਬੀਲਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਬਗਾਵਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਭੜਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਾਰ ਗਏ।ਅਗੱਸਤ 1929 ਵਿਚ ਜਬਲ ਸ਼ਮਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਹੋਰ ਝੜਪਾਂ ਹੋਈਆਂ, ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ 1929 ਵਿਚ ਇਖਵਾਨ ਨੇ ਅਵਾਜ਼ਿਮ ਕਬੀਲੇ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਫੈਜ਼ਲ ਅਲ ਦਾਵਿਸ਼ ਕੁਵੈਤ ਭੱਜ ਗਿਆ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਬਨ ਸਾਊਦ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਬਗਾਵਤ ਨੂੰ 10 ਜਨਵਰੀ 1930 ਤੱਕ, ਹੋਰ ਇਖਵਾਨ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਣ ਕਰਕੇ ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਖਵਾਨ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਹੋਇਆ, ਅਤੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਸਾਊਦੀ ਯੂਨਿਟਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਸੁਲਤਾਨ ਬਿਨ ਬਜਾਦ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਇਖਵਾਨ ਆਗੂ, 1931 ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਅਲ ਦਾਵਿਸ਼ ਦੀ 3 ਅਕਤੂਬਰ 1931 ਨੂੰ ਰਿਆਦ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
1932
ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨornament
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀ ਖੋਜ
ਦਮਾਮ ਨੰਬਰ 7, ਤੇਲ ਦਾ ਖੂਹ ਜਿੱਥੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 4 ਮਾਰਚ, 1938 ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਮਾਤਰਾ ਲੱਭੀ ਗਈ ਸੀ। ©Anonymous
1938 Mar 4

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀ ਖੋਜ

Dhahran Saudi Arabia
1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਬਾਰੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਸੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ, 1932 ਵਿੱਚ ਬਹਿਰੀਨ ਦੀ ਤੇਲ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਖੋਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।[41] ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਲਈ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਆਇਲ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਰਿਆਇਤ ਦਿੱਤੀ।ਇਸ ਨਾਲ 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਧਹਰਾਨ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੇ ਖੂਹਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ।ਪਹਿਲੇ ਛੇ ਖੂਹਾਂ (ਦਮਾਮ ਨੰਬਰ 1-6) ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੇਲ ਲੱਭਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਅਮਰੀਕੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੈਕਸ ਸਟੀਨੇਕੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਬੇਦੋਇਨ ਖਾਮਿਸ ਬਿਨ ਰਿਮਥਨ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ, ਖੂਹ ਨੰਬਰ 7 ਵਿੱਚ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਜਾਰੀ ਰਹੀ।[42] 4 ਮਾਰਚ, 1938 ਨੂੰ, ਖੂਹ ਨੰਬਰ 7 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1,440 ਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੇਲ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਉਤਪਾਦਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਸੀ।[43] ਉਸ ਦਿਨ, ਖੂਹ ਤੋਂ 1,585 ਬੈਰਲ ਤੇਲ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧ ਕੇ 3,810 ਬੈਰਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।[44]ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਸਾਊਦੀ ਤੇਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਤੇਲ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਅਰਾਮਕੋ (ਅਰਬੀਅਨ ਅਮਰੀਕਨ ਆਇਲ ਕੰਪਨੀ) ਨੇ 1945 ਵਿੱਚ ਬਹਿਰੀਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ।ਤੇਲ ਦੀ ਖੋਜ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਅਬਦੁਲਾਜ਼ੀਜ਼ ਦੀਆਂ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੁਆਰਾ ਦੇਰੀ ਨਾਲ 1946 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਬਾਅਦ, 1949 ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦਾ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।[45] ਸਾਊਦੀ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਲ ਫਰਵਰੀ 1945 ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਿਆ ਜਦੋਂ ਅਬਦੁੱਲਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ ਯੂਐਸਐਸ ਕੁਇੰਸੀ ਉੱਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਫਰੈਂਕਲਿਨ ਡੀ. ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਲਈ ਸਾਊਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਲਈ।[46] ਇਸ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਡੂੰਘਾ ਸੀ: 1939 ਅਤੇ 1953 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਲਈ ਤੇਲ ਦੀ ਆਮਦਨ $7 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ $200 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋ ਗਈ।ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਰਾਜ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਤੇਲ ਦੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਗਈ।
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸ
ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਕਿੰਗ ਅਬਦੁਲਅਜ਼ੀਜ਼ (ਬੈਠਿਆ) ਅਤੇ ਸੌਤੇਲੇ ਭਰਾ ਪ੍ਰਿੰਸ ਫੈਸਲ (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ, ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ), 1950 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1953 Jan 1 - 1964

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸ

Saudi Arabia
ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1953 ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਊਦ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪੁਨਰਗਠਨ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ, ਰਾਜੇ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ।ਉਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਦੋਸਤਾਨਾ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ 1961 ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਗਠਜੋੜ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ।ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਰਾਜ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਸਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਇਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਅਚਾਨਕ ਦੌਲਤ ਦੋ ਧਾਰੀ ਤਲਵਾਰ ਸੀ।ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਕਾਸ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਜਾਜ਼ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਵਰਗੇ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਤੇਜ਼ ਹੋਇਆ।ਫਿਰ ਵੀ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਜ਼ੈਨੋਫੋਬਿਕ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਰਚੇ ਫਜ਼ੂਲ ਅਤੇ ਫਾਲਤੂ ਹੁੰਦੇ ਗਏ।ਤੇਲ ਦੀ ਨਵੀਂ ਦੌਲਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਰਾਜ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਘਾਟੇ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਸਾਊਦ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ।[47]ਸਾਊਦ, ਜੋ 1953 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਅਬਦੁਲਅਜ਼ੀਜ਼ (ਇਬਨ ਸਾਊਦ) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਿਆ ਸੀ, ਨੂੰ ਇੱਕ ਫਾਲਤੂ ਖਰਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਸੀ।ਉਸਦਾ ਰਾਜ ਵਿੱਤੀ ਕੁਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੀ ਘਾਟ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਫੈਜ਼ਲ, ਜਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਯੋਗ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਵਧੇਰੇ ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ-ਮੁਖੀ ਸੀ।ਉਹ ਸਾਊਦ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਅਧੀਨ ਰਾਜ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਅਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਸੀ।ਵਿੱਤੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਲਈ ਫੈਜ਼ਲ ਦੇ ਦਬਾਅ, ਇੱਕ ਵਧੇਰੇ ਟਿਕਾਊ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਉਸਦੀ ਇੱਛਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਨੂੰ ਸਾਊਦ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ।ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅੰਤਰ ਦੋਵਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਵਧਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ 1964 ਵਿੱਚ ਫੈਜ਼ਲ ਨੇ ਸਾਊਦ ਦੀ ਥਾਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਫੈਜ਼ਲ ਦਾ ਅਸਥਾਨ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਦਬਾਅ ਤੋਂ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ, ਜੋ ਸਾਊਦ ਦੇ ਕੁਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਸਨ। ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ.ਗੇਮਲ ਅਬਦੇਲ ਨਸੇਰ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਗਣਰਾਜ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਪੱਖੀ ਅਰਬ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਅਰਬ ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ।ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਸਾਊਦ ਨੂੰ 1964 ਵਿੱਚ ਫੈਜ਼ਲ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ [48।]
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਫੈਜ਼ਲ
ਅਰਬ ਨੇਤਾ ਕਾਹਿਰਾ, ਸਤੰਬਰ 1970 ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ: ਮੁਅੱਮਰ ਗੱਦਾਫੀ (ਲੀਬੀਆ), ਯਾਸਰ ਅਰਾਫਾਤ (ਫਲਸਤੀਨ), ਜਾਫਰ ਅਲ-ਨਿਮੇਰੀ (ਸੂਡਾਨ), ਗਮਾਲ ਅਬਦੇਲ ਨਸੀਰ (ਮਿਸਰ), ਕਿੰਗ ਫੈਸਲ (ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ) ਅਤੇ ਸ਼ੇਖ ਸਬਾਹ (ਕੁਵੈਤ) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1964 Jan 1 - 1975

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਫੈਜ਼ਲ

Saudi Arabia
ਕਿੰਗ ਸਾਊਦ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਿੰਗ ਫੈਜ਼ਲ ਨੇ ਪੈਨ-ਇਸਲਾਮਵਾਦ, ਕਮਿਊਨਿਜ਼ਮ-ਵਿਰੋਧੀ, ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਲਈ ਸਮਰਥਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।ਉਸਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।1962 ਤੋਂ 1970 ਤੱਕ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਯਮਨ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।[49] ਯਮਨ ਦੇ ਰਾਇਲਿਸਟਾਂ ਅਤੇ ਰਿਪਬਲਿਕਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇਮਿਸਰੀ ਸਮਰਥਿਤ ਰਿਪਬਲਿਕਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ਾਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।1967 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਮਨ ਤੋਂ ਮਿਸਰ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਯਮਨ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਘੱਟ ਗਿਆ।1965 ਵਿੱਚ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਜਾਰਡਨ ਨੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ, ਜਾਰਡਨ ਨੇ ਅਕਾਬਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਤੱਟਵਰਤੀ ਪੱਟੀ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਮਾਰੂਥਲ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ।ਸਾਊਦੀ-ਕੁਵੈਤੀ ਨਿਰਪੱਖ ਜ਼ੋਨ ਨੂੰ 1971 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਸੀ।[48]ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਜੂਨ 1967 ਵਿੱਚ ਛੇ-ਦਿਨ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਸਾਊਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਿਸਰ, ਜਾਰਡਨ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਸਾਲਾਨਾ ਸਬਸਿਡੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ।ਇਹ ਸਹਾਇਤਾ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਖੇਤਰੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।[48]1973 ਦੀ ਅਰਬ-ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਰਬ ਤੇਲ ਬਾਈਕਾਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ।ਇੱਕ ਓਪੇਕ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਇਹ 1971 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਮੱਧਮ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ।[48]ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ।ਇਸ ਸਹਿਯੋਗ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਪਰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਦੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਦਯੋਗ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ, ਸਰਕਾਰੀ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।[50]ਕਿੰਗ ਫੈਸਲ ਦਾ ਰਾਜ 1975 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਭਤੀਜੇ, ਪ੍ਰਿੰਸ ਫੈਸਲ ਬਿਨ ਮੁਸਾਇਦ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋਇਆ।[51]
1973 ਤੇਲ ਸੰਕਟ
ਇੱਕ ਸਰਵਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਅਖਬਾਰ ਵਿੱਚ ਗੈਸੋਲੀਨ ਰਾਸ਼ਨਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ;ਬੈਕਗ੍ਰਾਉਂਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਗੈਸੋਲੀਨ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।1974 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1973 Oct 1

1973 ਤੇਲ ਸੰਕਟ

Middle East
1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ, ਸੰਸਾਰ ਨੇ ਊਰਜਾ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇਖੀ, ਕਿਉਂਕਿ 1973 ਦੇ ਤੇਲ ਸੰਕਟ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਅਰਥਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸਦਮੇ ਭੇਜੇ ਸਨ।ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਸਿਆਸੀ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦੁਆਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਊਰਜਾ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗਾ।ਇਹ ਪੜਾਅ 1970 ਵਿੱਚ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਗਠਨ (ਓਪੇਕ) ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਆਰਥਿਕ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦਾ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਸੀ।ਓਪੇਕ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੇ ਬਗਦਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ 70% ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ।ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਸਰੋਤਾਂ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਸ਼ਰਤਾਂ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਸਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੋੜ 1973 ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਵਧ ਗਿਆ।ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਓਪੇਕ ਨੇ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਦ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਤੇਲ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।17 ਅਕਤੂਬਰ, 1973 ਨੂੰ, ਓਪੇਕ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਤੇਲ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।ਇਹ ਪਾਬੰਦੀ ਇੱਕ ਗੇਮ-ਚੇਂਜਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਊਰਜਾ ਸੰਕਟ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਬੇਮਿਸਾਲ ਪੱਧਰਾਂ ਤੱਕ ਵਧ ਗਈਆਂ, ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਕੀਮਤ $3 ਤੋਂ $12 ਤੱਕ ਚੌਗੁਣੀ ਹੋ ਗਈ।ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਗੈਸੋਲੀਨ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਗੈਸ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਲੰਬੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਲੱਗ ਗਈਆਂ, ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਅਸਮਾਨ ਛੂੰਹਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤੇਲ-ਨਿਰਭਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦਵਾੜਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ।ਸੰਕਟ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਦਹਿਸ਼ਤ ਅਤੇ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਤੇਲ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਸੀ।7 ਨਵੰਬਰ, 1973 ਨੂੰ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਿਚਰਡ ਨਿਕਸਨ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਤੇਲ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼, ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਇੰਡੀਪੈਂਡੈਂਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ।ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੇ ਵਿਕਲਪਕ ਊਰਜਾ ਸਰੋਤਾਂ, ਊਰਜਾ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ, ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।ਸੰਕਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਨੇ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨਿਕਸਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਯੋਮ ਕਿਪੁਰ ਯੁੱਧ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਮਤੇ ਨੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਰਚ 1974 ਵਿੱਚ ਓਪੇਕ ਨੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੰਕਟ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਖੇ ਗਏ ਸਬਕ ਰੁਕੇ ਰਹੇ, ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸੀਮਤ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸਥਿਰ ਸਰੋਤਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ।1973 ਦੇ ਤੇਲ ਸੰਕਟ ਦੇ ਦੂਰਗਾਮੀ ਨਤੀਜੇ ਸਨ, ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਲਈ ਊਰਜਾ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੂਪ ਦੇਣਾ।ਇਸ ਨੇ ਊਰਜਾ ਵਿਘਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਫੋਕਸ ਕੀਤਾ।ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਊਰਜਾ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਲਿਆਉਣੀ, ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਤੇਲ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੰਕਟ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਵਜੋਂ ਓਪੇਕ ਦੇ ਰੁਤਬੇ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਕੀਤਾ, ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਹਥਿਆਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਖਾਲਿਦ
ਸਾਊਦੀ ਸਿਪਾਹੀ ਮੱਕਾ ਦੀ ਗ੍ਰੈਂਡ ਮਸਜਿਦ, 1979 ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਕਾਬੂ ਭੂਮੀਗਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ ©Anonymous
1975 Jan 1 - 1982

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਖਾਲਿਦ

Saudi Arabia
ਕਿੰਗ ਖਾਲਿਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੌਤੇਲੇ ਭਰਾ ਕਿੰਗ ਫੈਸਲ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ 1975 ਤੋਂ 1982 ਤੱਕ ਉਸਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ।ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।1979 ਦੀਆਂ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀਆਂ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ:1. ਈਰਾਨੀ ਇਸਲਾਮੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ: ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਆ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਤੇਲ ਖੇਤਰ ਸਥਿਤ ਹਨ, ਈਰਾਨੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਬਗਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਡਰ 1979 ਅਤੇ 1980 ਵਿੱਚ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਦੰਗਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਧਿਆ ਸੀ।2. ਇਸਲਾਮੀ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮੱਕਾ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਂਡ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨਾ: ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਊਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਭਟਕਣ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸਨ।ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਡੂੰਘੀ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।[52]ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਸਾਊਦੀ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਇਸਲਾਮੀ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਸਾਊਦੀ ਨਿਯਮਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਨੇਮਾਘਰਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ) ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਉਲੇਮਾ (ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨਾਂ) ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਉਪਾਅ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਫਲ ਹੋਏ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਲਾਮੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ।[52]ਕਿੰਗ ਖਾਲਿਦ ਨੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਾਹਦ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਸੌਂਪੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਖੇਤਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਆਰਥਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।[48] ​​ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਸਾਊਦੀ-ਇਰਾਕੀ ਨਿਰਪੱਖ ਜ਼ੋਨ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅਸਥਾਈ ਸਮਝੌਤਾ 1981 ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 1983 ਵਿੱਚ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ [। 48] ਕਿੰਗ ਖਾਲਿਦ ਦਾ ਰਾਜ ਜੂਨ 1982 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ [48।]
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਫਾਹਦ
ਅਮਰੀਕੀ ਰੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਡਿਕ ਚੇਨੀ ਨੇ ਕੁਵੈਤ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਊਦੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸੁਲਤਾਨ ਬਿਨ ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ;ਦਸੰਬਰ 1, 1990। ©Sgt. Jose Lopez
1982 Jan 1 - 2005

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਫਾਹਦ

Saudi Arabia
ਕਿੰਗ ਫਾਹਦ ਨੇ 1982 ਵਿੱਚ ਖਾਲਿਦ ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਬਣਾਇਆ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਨਾਲ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਬੰਧ ਬਣਾਏ ਰੱਖੇ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ ਫੌਜੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ।1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਉਭਰਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸਦੇ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ, ਜੋ ਕਿ ਤੇਲ ਦੀ ਆਮਦਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ।ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ, ਜਨਤਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵਿਸਤਾਰ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਆਮਦ, ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਊਦੀ ਸਮਾਜਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬਦਲੀਆਂ ਨਹੀਂ ਰਹੀਆਂ, ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸਖਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਊਦੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ।[48]ਫਾਹਦ ਦਾ ਰਾਜ (1982-2005) 1990 ਵਿੱਚ ਕੁਵੈਤ ਉੱਤੇ ਇਰਾਕੀ ਹਮਲੇ ਸਮੇਤ ਵੱਡੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਇਰਾਕ ਵਿਰੋਧੀ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਫਾਹਦ, ਇਰਾਕੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਮਰੀਕੀ ਅਤੇ ਗਠਜੋੜ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਦੀ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਬੁਲਾਇਆ।ਸਾਊਦੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਪਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 11 ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਾਊਦੀ ਦੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।[48] ​​ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਖੜੋਤ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਾ ਵੀ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਵਲ ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ।ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਾਨੂੰਨ ਵਰਗੇ ਸੀਮਤ ਸੁਧਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ।ਫਾਹਦ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਇਸਲਾਮੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ (ਸ਼ੂਰਾ) ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।[48]1995 ਵਿੱਚ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਰਕਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਸੰਭਾਲ ਲਈਆਂ।ਉਸਨੇ ਹਲਕੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਦੂਰ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 2003 ਦੇ ਇਰਾਕ ਉੱਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ।[48] ​​ਫਾਹਦ ਦੇ ਅਧੀਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਦਮ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।2002 ਵਿੱਚ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕੋਡ ਦੇ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਵਰਗੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਜਾਰੀ ਰਹੀ।2003 ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਨੇ 1991 ਦੀ ਖਾੜੀ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਸਹਿਯੋਗੀ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨ।[48]2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2003 ਦੇ ਰਿਆਦ ਕੰਪਾਊਂਡ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਧੇਰੇ ਸਖ਼ਤ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੋਈ।[53] ਇਸ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਲਈ ਵਧੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀਆਂ, ਜਿਸਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਸਾਊਦੀ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਇਹਨਾਂ ਕਾਲਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2004 ਵਿੱਚ ਅਤਿਵਾਦੀ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ, ਕਈ ਹਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।ਖਾੜਕੂਵਾਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਸੀ।[54]
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਅਬਦੁੱਲਾ
ਕਿੰਗ ਅਬਦੁੱਲਾ 11 ਫਰਵਰੀ 2007 ਨੂੰ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਨਾਲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
2005 Jan 1 - 2015

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਅਬਦੁੱਲਾ

Saudi Arabia
ਕਿੰਗ ਫਾਹਦ ਦੇ ਸੌਤੇਲੇ ਭਰਾ, ਅਬਦੁੱਲਾ, 2005 ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਣੇ, ਬਦਲਾਅ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੱਧਮ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ।[55] ਅਬਦੁੱਲਾ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ, ਤੇਲ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਸੀ, ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੇ ਸੀਮਤ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ, ਨਿੱਜੀਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ।2005 ਵਿੱਚ, 12 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ।[56] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਨਾਲ £43bn ਦੇ ਅਲ-ਯਾਮਾਮਾ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਸੌਦੇ 'ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਂਚ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ 2006 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ [। 57] 2007 ਵਿੱਚ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ 72 ਯੂਰੋਫਾਈਟਰ ਟਾਈਫੂਨ ਜੈੱਟ ਖਰੀਦੇ। , ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ.[58]ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਿੰਗ ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੇ 2009 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ 2010 ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨਾਲ $60 ਬਿਲੀਅਨ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਸੌਦੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ।[60] ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਲਈ ਸਾਊਦੀ ਫੰਡਿੰਗ ਬਾਰੇ 2010 ਵਿੱਚ ਵਿਕੀਲੀਕਸ ਦੇ ਖੁਲਾਸੇ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ-ਸਾਊਦੀ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਸੌਦੇ ਜਾਰੀ ਰਹੇ।[60] [ਘਰੇਲੂ] ਤੌਰ 'ਤੇ, 2007 ਅਤੇ 2012 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੈਂਕੜੇ ਸ਼ੱਕੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਮੂਹਿਕ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀਆਂ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਸੁਰੱਖਿਆ ਰਣਨੀਤੀ ਸੀ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਰਬ ਬਸੰਤ 2011 ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ, ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੇ $10.7 ਬਿਲੀਅਨ ਭਲਾਈ ਖਰਚ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਪਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।[62] ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ 2011 ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਬਹਿਰੀਨ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਰੁਖ ਅਪਣਾਇਆ।[63] ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਲਈ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਤੀਫ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੇਸ ਅਤੇ ਸ਼ੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਸਲੂਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[64]2011 ਅਤੇ 2013 ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਡਰਾਈਵਰਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵੋਟਿੰਗ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ੂਰਾ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਸਮੇਤ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ।[65] ਵਜੇਹਾ ਅਲ-ਹੁਵੈਦਰ ਵਰਗੇ ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸਾਊਦੀ ਮਰਦ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮ, ਅਬਦੁੱਲਾ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ।[66]ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧਮਿਸਰ ਦੀ ਫੌਜ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ।[67] 2014 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਓਬਾਮਾ ਦੀ ਫੇਰੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਅਮਰੀਕਾ-ਸਾਊਦੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਾ ਸੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ।[67] ਉਸੇ ਸਾਲ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਮਿਡਲ ਈਸਟਰਨ ਰੈਸਪੀਰੇਟਰੀ ਸਿੰਡਰੋਮ (MERS) ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਹੋਈ।2014 ਵਿੱਚ, ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕਥਿਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਬੰਧਾਂ ਲਈ 62 ਫੌਜੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[68] ਕਿੰਗ ਅਬਦੁੱਲਾ ਦਾ ਰਾਜ 22 ਜਨਵਰੀ 2015 ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ, ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਸਲਮਾਨ ਨੇ ਰਾਜ ਸੰਭਾਲਿਆ।
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸਲਮਾਨ
ਸਲਮਾਨ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ, ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਬਦੇਲ ਫਤਾਹ ਅਲ-ਸੀਸੀ 2017 ਦੇ ਰਿਆਦ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਮਕਦੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਛੂਹਦੇ ਹੋਏ। ©The White house
2015 Jan 1

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸਲਮਾਨ

Saudi Arabia
2015 ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਅਬਦੁੱਲਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਿੰਸ ਸਲਮਾਨ ਕਿੰਗ ਸਲਮਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਏ।ਉਸਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਪੁਨਰਗਠਨ ਕੀਤਾ, ਕਈ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ।[69] ਦੂਜੇ ਯਮਨ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਸਲਮਾਨ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨੀਤੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤਾ।2017 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ, ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ (MBS), ਨੂੰ ਤਾਜ ਪ੍ਰਿੰਸ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਅਸਲ ਸ਼ਾਸਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।MBS ਦੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਰਿਆਧ ਦੇ ਰਿਟਜ਼-ਕਾਰਲਟਨ ਵਿਖੇ 200 ਰਾਜਕੁਮਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।[70]MBS ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਵਿਜ਼ਨ 2030 ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਾਊਦੀ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਤੇਲ ਨਿਰਭਰਤਾ ਤੋਂ ਪਰੇ ਵਿਭਿੰਨ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ।[71] ਉਸਨੇ ਸਾਊਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2017 ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ, [72] 2018 ਵਿੱਚ ਪੁਰਸ਼ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਖੋਲ੍ਹਣਾ, ਅਤੇ ਤਲਾਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ, MBS ਨੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜਮਾਲ ਖਸ਼ੋਗੀ ਦੇ ਕਤਲ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਅਧੀਨ ਵਿਆਪਕ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ।

Appendices



APPENDIX 1

Saudi Arabia's Geographic Challenge


Play button




APPENDIX 2

Why 82% of Saudi Arabians Just Live in These Lines


Play button




APPENDIX 3

Geopolitics of Saudi Arabia


Play button

Characters



Abdullah bin Saud Al Saud

Abdullah bin Saud Al Saud

Last ruler of the First Saudi State

Fahd of Saudi Arabia

Fahd of Saudi Arabia

King and Prime Minister of Saudi Arabia

Faisal of Saudi Arabia

Faisal of Saudi Arabia

King of Saudi Arabia

Abdullah of Saudi Arabia

Abdullah of Saudi Arabia

King and Prime Minister of Saudi Arabia

Mohammed bin Salman

Mohammed bin Salman

Prime Minister of Saudi Arabia

Muhammad ibn Abd al-Wahhab

Muhammad ibn Abd al-Wahhab

Founder of Wahhabi movement

Muhammad bin Saud Al Muqrin

Muhammad bin Saud Al Muqrin

Founder of the First Saudi State and Saud dynasty

Hussein bin Ali

Hussein bin Ali

King of Hejaz

Muhammad bin Abdullah Al Rashid

Muhammad bin Abdullah Al Rashid

Emirs of Jabal Shammar

Salman of Saudi Arabia

Salman of Saudi Arabia

King of Saudi Arabia

Ibn Saud

Ibn Saud

King of Saudi Arabia

Khalid of Saudi Arabia

Khalid of Saudi Arabia

King and Prime Minister of Saudi Arabia

Turki bin Abdullah Al Saud (1755–1834)

Turki bin Abdullah Al Saud (1755–1834)

Founder of the Second Saudi State

Saud of Saudi Arabia

Saud of Saudi Arabia

King of Saudi Arabia

Footnotes



  1. Jr, William H. Stiebing (July 1, 2016). Ancient Near Eastern History and Culture. Routledge. ISBN 9781315511153 – via Google Books.
  2. Kenneth A. Kitchen The World of "Ancient Arabia" Series. Documentation for Ancient Arabia. Part I. Chronological Framework and Historical Sources p.110.
  3. Crawford, Harriet E. W. (1998). Dilmun and its Gulf neighbours. Cambridge: Cambridge University Press, 5. ISBN 0-521-58348-9
  4. Stuart Munro-Hay, Aksum: An African Civilization of Late Antiquity, 1991.
  5. Ganie, Mohammad Hafiz. Abu Bakr: The Beloved Of My Beloved. Mohammad Hafiz Ganie. ISBN 9798411225921. Archived from the original on 2023-01-17. Retrieved 2022-03-09.
  6. Taylor, Jane (2005). Petra. London: Aurum Press Ltd. pp. 25–31. ISBN 9957-451-04-9.
  7. Peters, F. E. (1994). Mecca : a Literary History of the Muslim Holy Land. Princeton: Princeton University Press. pp. 135–136. ISBN 978-1-4008-8736-1. OCLC 978697983.
  8. Holland, Tom; In the Shadow of the Sword; Little, Brown; 2012; p. 471.
  9. Masjid an-Nabawi at the time of Prophet Muhammad - Madain Project (En). madainproject.com.
  10. Jewish Encyclopedia Medina Archived 18 September 2011 at the Wayback Machine.
  11. Goldschmidt, Jr., Arthur; Lawrence Davidson (2005). A Concise History of the Middle East (8th ed.), p. 48 ISBN 978-0813342757.
  12. Encyclopædia Britannica Online: History of Arabia Archived 3 May 2015 at the Wayback Machine retrieved 18 January 2011.
  13. M. Th. Houtsma (1993). E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913–1936. Brill. pp. 441–442. ISBN 978-9004097919. Archived from the original on 6 May 2016. Retrieved 12 June 2013.
  14. Goodwin, Jason (2003). Lords of the Horizons: A History of the Ottoman Empire. Macmillan. ISBN 978-0312420666.
  15. King Abdul Aziz Information Resource – First Ruler of the House of Saud Archived 14 April 2011 at the Wayback Machine retrieved 20 January 2011.
  16. 'Wahhabi', Encyclopædia Britannica Online Archived 30 April 2015 at the Wayback Machine retrieved 20 January 2011.
  17. Shazia Farhat (2018). Exploring the Perspectives of the Saudi State's Destruction of Holy Sites: Justifications and Motivations (Master of Liberal Arts thesis). Harvard Extension School.
  18. Jerald L. Thompson (December 1981). H. St. John Philby, Ibn Saud and Palestine (MA thesis). University of Kansas. Archived from the original on 24 March 2022.
  19. Saudi Embassy (US) Website Archived 4 March 2016 at the Wayback Machine retrieved 20 January 2011.
  20. Crawford, Michael (2014). "Chapter 8: Wahhabism, Saudi States, and Foreign Powers". Makers of the Muslim World: Ibn 'Abd al-Wahhab. London: One World Publishers. pp. 92, 96. ISBN 978-1-78074-589-3.
  21. Borisovich Lutsky, Vladimir (1969). "Chapter VI. The Egyptian Conquest of Arabia". Modern History of the Arab Countries. Moscow: Progress Publishers, USSR Academy of Sciences, Institute of the Peoples of Asia. ISBN 0-7147-0110-6.
  22. Simons, Geoff (1998). Saudi Arabia: The Shape of a Client Feudalism. London: MacMillian Press. p. 153. ISBN 978-1-349-26728-6. The British in India had welcomed Ibrahim Pasha's siege of Diriyah: if the 'predatory habits' of the Wahhabists could be extirpated from the Arabian peninsula, so much the better for British trade in the region. It was for this reason that Captain George Forster Sadleir, an officer of the British Army in India (HM 47th regiment), was sent from Bombay to consult Ibrahim Pasha in Diriyah.
  23. Safran, Nadav. Saudi Arabia: The Ceaseless Quest for Security. Cornell University Press. 2018.
  24. Mohamed Zayyan Aljazairi (1968). Diplomatic history of Saudi Arabia, 1903-1960's (PDF) (PhD thesis). University of Arizona. p. 13. Retrieved 26 November 2020.
  25. Mohammad Zaid Al Kahtani (December 2004). The Foreign Policy of King Abdulaziz (PhD thesis). University of Leeds.
  26. Lawrence Paul Goldrup (1971). Saudi Arabia 1902–1932: The Development of a Wahhabi Society (PhD thesis). University of California, Los Angeles. p. 25. ProQuest 302463650.
  27. Current Biography 1943', pp. 330–334.
  28. Global Security Archived 25 December 2018 at the Wayback Machine Retrieved 19 January 2011.
  29. Joshua Teitelbaum. "Saudi Arabia History". Encyclopædia Britannica Online. Archived from the original on 19 December 2013. Retrieved 18 January 2013.
  30. Schulze, Reinhard, A Modern History of the Islamic World (New York: New York University Press, 2002), p. 69.
  31. 'Arabian Sands' by Wilfred Thesiger, 1991, pp. 248–249.
  32. Country Data – External boundaries Archived 10 June 2011 at the Wayback Machine retrieved 19 January 2011.
  33. Encyclopædia Britannica Online: History of Arabia Archived 3 May 2015 at the Wayback Machine retrieved 18 January 2011.
  34. Murphy, David The Arab Revolt 1916–1918, London: Osprey, 2008 p. 18.
  35. David Murphy, The Arab Revolt 1916–18: Lawrence Sets Arabia Ablaze, Osprey Publishing, 2008.
  36. Randall Baker (1979), King Husain and the Kingdom of Hejaz, Cambridge, England. New York: Oleander Press, ISBN 978-0-900891-48-9.
  37. Mousa, Suleiman (1978). "A Matter of Principle: King Hussein of the Hijaz and the Arabs of Palestine". International Journal of Middle East Studies. 9 (2): 183–194. doi:10.1017/S0020743800000052, p. 185.
  38. Huneidi, Sahar, ed. (2001). A Broken Trust: Sir Herbert Samuel, Zionism and the Palestinians. I.B.Tauris. p. 84. ISBN 978-1-86064-172-5, p.72.
  39. Fattouh Al-Khatrash. The Hijaz-Najd War (1924 – 1925).
  40. Strohmeier, Martin (3 September 2019). "The exile of Husayn b. Ali, ex-sharif of Mecca and ex-king of the Hijaz, in Cyprus (1925–1930)". Middle Eastern Studies. 55 (5): 733–755. doi:10.1080/00263206.2019.1596895. ISSN 0026-3206.
  41. Wilson, Augustus O. (2020). The Middle and Late Jurassic Intrashelf Basin of the Eastern Arabian Peninsula. Geological Society. p. 14. ISBN 9781786205261.
  42. "How a Bedouin helped discover first Saudi oil well 80 years ago". saudigazette.com. Saudi Gazette. March 8, 2018. Retrieved October 21, 2023.
  43. Kingston, A.J. (2023). "Chapter 1: The Black Gold Rush: Saudi Arabia's Oil Revolution (Early 1900s)". House of Saud: Saudi Arabia's Royal Dynasty. Vol. Book 2: Oil, Power and Influence — House of Saud in the 20th Century (1900s–2000s). A.J. Kingston. ISBN 9781839384820.
  44. Kotilaine, Jarmo T. (August 16, 2023). Sustainable Prosperity in the Arab Gulf — From Miracle to Method. Taylor & Francis. ISBN 9781000921762.
  45. Syed, Muzaffar Husain; Akhtar, Syed Saud; Usmani, B D (14 September 2011). Concise history of Islam. Vij Books India Private Limited. p. 362. ISBN 9789382573470.
  46. Coetzee, Salidor Christoffel (2 March 2021). The Eye of the Storm. Singapore: Partridge Publishing. ISBN 978-1543759501.
  47. Encyclopædia Britannica Online: "History of Arabia" Archived 2015-05-03 at the Wayback Machine retrieved 18 January 2011.
  48. Joshua Teitelbaum. "Saudi Arabia History". Encyclopædia Britannica Online. Archived from the original on 2013-12-19. Retrieved 2013-01-18.
  49. Mann, Joseph (2 January 2014). "J Mann, "Yemeni Threat to Saudi Arabia's Internal Security, 1962–70." Taylor & Francis Online. Jun 25, 2014". Journal of Arabian Studies. 4 (1): 52–69. doi:10.1080/21534764.2014.918468. S2CID 153667487. Archived from the original on October 1, 2022. Retrieved September 1, 2020.
  50. Wright, Lawrence, Looming Tower: Al Qaeda and the Road to 9/11, by Lawrence Wright, NY, Knopf, 2006, p.152.
  51. Robert Lacey, The Kingdom: Arabia and the House of Saud (Harcourt, Brace and Jovanovich Publishing: New York, 1981) p. 426.
  52. al-Rasheed, Madawi, A History of Saudi Arabia (Cambridge University Press, 2002) ISBN 0-521-64335-X.
  53. Jihad in Saudi Arabia: Violence and Pan-Islamism since 1979' by Thomas Hegghammer, 2010, Cambridge Middle East Studies ISBN 978-0-521-73236-9.
  54. Cordesman, Anthony H. (2009). Saudi Arabia: national security in a troubled region. Bloomsbury Academic. pp. 50–52. ISBN 978-0-313-38076-1.
  55. "Saudi Arabia | The Middle East Channel". Mideast.foreignpolicy.com. Archived from the original on 2013-01-22. Retrieved 2013-01-18.
  56. "Accession status: Saudi Arabia". WTO. Archived from the original on 2017-08-14. Retrieved 2013-01-18.
  57. "FRONTLINE/WORLD: The Business of Bribes: More on the Al-Yamamah Arms Deal". PBS. 2009-04-07. Archived from the original on 2013-06-07. Retrieved 2013-01-18.
  58. David Pallister (2007-05-29). "The arms deal they called the dove: how Britain grasped the biggest prize". The Guardian. London. Archived from the original on 2017-09-19. Retrieved 2013-01-18.
  59. Carey, Glen (2010-09-29). "Saudi Arabia Has Prevented 220 Terrorist Attacks, Saudi Press Agency Says". Bloomberg. Archived from the original on 2013-10-29. Retrieved 2013-01-18.
  60. "Saudi deals boosted US arms sales to record $66.3 bln in 2011". Reuters India. 27 August 2012. Archived from the original on 2016-10-27. Retrieved 2016-10-26.
  61. "The Kingdom of Saudi Arabia: Initiatives and Actions to Combat Terrorism" (PDF). May 2009. Archived from the original (PDF) on 30 May 2009.
  62. "Saudi king announces new benefits". Al Jazeera English. 23 February 2011. Archived from the original on 6 August 2011. Retrieved 23 February 2011.
  63. Fisk, Robert (5 May 2011). "Saudis mobilise thousands of troops to quell growing revolt". The Independent. London. Archived from the original on 6 March 2011. Retrieved 3 May 2011.
  64. "Saudi Arabia accused of repression after Arab Spring". BBC News. 1 December 2011. Archived from the original on 2018-06-27. Retrieved 2013-01-18.
  65. MacFarquhar, Neil (17 June 2011). "Women in Saudi Arabia Drive in Protest of Law". The New York Times. Archived from the original on 7 January 2017. Retrieved 27 February 2017.
  66. Dankowitz, Aluma (28 December 2006). "Saudi Writer and Journalist Wajeha Al-Huwaider Fights for Women's Rights". Middle East Media Research Institute. Archived from the original on 16 August 2018. Retrieved 19 June 2011.
  67. Fischetti, P (1997). Arab-Americans. Washington: Washington: Educational Extension Systems.
  68. "Affairs". Royal Embassy of Saudi Arabia. Archived from the original on 2016-07-15. Retrieved 2014-05-16.
  69. Mohammad bin Nayef takes leading role in Saudi Arabia Archived 18 October 2017 at the Wayback Machine Gulf News. 17 February 2015. Retrieved 13 March 2015.
  70. Bergen, Peter (17 November 2018). "Trump's uncritical embrace of MBS set the stage for Khashoggi crisis". CNN. Archived from the original on 4 November 2018. Retrieved 13 January 2019.
  71. "Full text of Saudi Arabia's Vision 2030". Al Arabiya. Saudi Vision 2030. 13 May 2016. Archived from the original on 24 May 2016. Retrieved 23 May 2016.
  72. "Saudi Arabia will finally allow women to drive". The Economist. 27 September 2017. Archived from the original on 28 September 2017.

References



  • Bowen, Wayne H. The History of Saudi Arabia (The Greenwood Histories of the Modern Nations, 2007)
  • Determann, Jörg. Historiography in Saudi Arabia: Globalization and the State in the Middle East (2013)
  • Kostiner, Joseph. The Making of Saudi Arabia, 1916–1936: From Chieftaincy to Monarchical State (1993)
  • Parker, Chad H. Making the Desert Modern: Americans, Arabs, and Oil on the Saudi Frontier, 1933–1973 (U of Massachusetts Press, 2015), 161 pp.
  • al-Rasheed, M. A History of Saudi Arabia (2nd ed. 2010)
  • Vassiliev, A. The History of Saudi Arabia (2013)
  • Wynbrandt, James and Fawaz A. Gerges. A Brief History of Saudi Arabia (2010)