इजिप्ट को इतिहास समय रेखा

परिशिष्टहरू

पात्रहरू

फुटनोटहरू

सन्दर्भहरू


इजिप्ट को इतिहास
History of Egypt ©HistoryMaps

6200 BCE - 2024

इजिप्ट को इतिहास



इजिप्टको इतिहास यसको समृद्ध र चिरस्थायी विरासतद्वारा चिन्हित छ, जुन नाइल नदीले पोषित उर्वर भूमि र यसका मूल निवासीहरूको उपलब्धिहरू, साथै बाह्य प्रभावहरूको लागि धेरै ऋणी छ।इजिप्टको पुरातन विगतका रहस्यहरू इजिप्शियन हाइरोग्लिफ्सको व्याख्याको साथ खोल्न थाले, रोसेटा स्टोनको खोजले सहयोग गरेको माइलस्टोन।3150 ईसा पूर्व, माथिल्लो र तल्लो इजिप्टको राजनीतिक समेकनले पहिलो राजवंशको समयमा राजा नरमरको शासनमा प्राचीन इजिप्टियन सभ्यताको सुरुवात ल्यायो।मुख्यतया मूल इजिप्टियन शासनको यो अवधि ईसापूर्व छैटौं शताब्दीमा अचेमेनिड साम्राज्यले विजय नगरेसम्म कायम रह्यो।332 ईसा पूर्वमा, अलेक्ज्याण्डर द ग्रेटले आफ्नो अभियानमा अचेमेनिड साम्राज्यलाई पराजित गर्न इजिप्टमा प्रवेश गरे, छोटो अवधिको म्यासेडोनियन साम्राज्य स्थापना गरे।यो युगले हेलेनिस्टिक टोलेमाइक राज्यको उदयको घोषणा गर्‍यो, 305 ईसा पूर्वमा अलेक्ज्याण्डरका पूर्व सेनापतिहरू मध्ये एक टोलेमी I सोटरले स्थापना गरेको थियो।टोलेमीहरू स्वदेशी विद्रोहहरूसँग लडिरहेका थिए र विदेशी र नागरिक द्वन्द्वहरूमा फसेका थिए, जसले गर्दा क्लियोपेट्राको मृत्युपछि राज्यको क्रमशः पतन भयो र रोमन साम्राज्यमा अन्ततः समावेश भयो।इजिप्टमा रोमन शासन, जसमा बाइजान्टिन अवधि समावेश छ, 30 ईसा पूर्व देखि 641 ईस्वी सम्म फैलिएको थियो, 619 देखि 629 सम्म ससानियन साम्राज्यको नियन्त्रणको छोटो अन्तरालको साथ, जसलाई ससानियन इजिप्ट भनिन्छ।इजिप्टको मुस्लिम विजय पछि, क्षेत्र रशिदुन खलीफा (632-661), उमय्याद खलीफा (661-750), अब्बासिद खलीफा (750-935), फातिमिद खलीफा (909-1171) सहित विभिन्न खलीफा र मुस्लिम राजवंशहरूको हिस्सा बन्यो। ), अयुबिद सल्तनत (1171-1260), रमामलुक सल्तनत (1250-1517)।1517 मा, सेलिम प्रथमको नेतृत्वमा ओटोमन साम्राज्यले इजिप्टलाई आफ्नो राज्यमा समाहित गर्दै कायरो कब्जा गर्यो।सन् १७९८ देखि १८०१ सम्म फ्रान्सेली कब्जाको अवधि बाहेक इजिप्ट १८०५ सम्म ओटोमन शासनको अधीनमा रह्यो। सन् १८६७ देखि इजिप्टले इजिप्टको खेडिभेटको रूपमा नाममात्र स्वायत्तता प्राप्त गर्यो, तर एङ्ग्लो-इजिप्टियन युद्धपछि १८८२ मा ब्रिटिश नियन्त्रण स्थापित भयो।पहिलो विश्वयुद्ध र 1919 को इजिप्टियन क्रान्ति पछि, इजिप्टको राज्य उदय भयो, यद्यपि युनाइटेड किंगडमले विदेशी मामिला, रक्षा र अन्य प्रमुख मामिलाहरूमा अधिकार राखेको थियो।यो ब्रिटिश कब्जा 1954 सम्म जारी रह्यो, जब एङ्ग्लो-इजिप्टियन सम्झौताले स्वेज नहरबाट ब्रिटिश सेनाको पूर्ण फिर्ता लियो।1953 मा, इजिप्टको आधुनिक गणतन्त्रको स्थापना भएको थियो, र 1956 मा, स्वेज नहरबाट ब्रिटिश सेनाको पूर्ण निकासी संग, राष्ट्रपति गमाल अब्देल नासेरले धेरै सुधारहरू पेश गरे र सिरियासँग संक्षिप्त रूपमा संयुक्त अरब गणतन्त्र गठन गरे।नासेरको नेतृत्वले छ दिनको युद्ध र असंलग्न आन्दोलनको गठनलाई समेटेको थियो।उनका उत्तराधिकारी, अनवर सादत, जसले 1970 देखि 1981 सम्म पद सम्हालेका थिए, नासेरको राजनीतिक र आर्थिक सिद्धान्तहरूबाट हटेर बहुदलीय प्रणाली पुन: सुरु गरे, र इन्फिताह आर्थिक नीति सुरु गरे।सदातले सन् १९७३ को योम किप्पुर युद्धमा इजिप्टको नेतृत्व गरे, इजिप्टको सिनाई प्रायद्वीपलाई इजरायली कब्जाबाट फिर्ता लिएर अन्ततः इजिप्ट- इजरायल शान्ति सन्धिमा परिणत भयो।हालको इजिप्टको इतिहास होस्नी मुबारकको राष्ट्रपतिको करिब तीन दशक पछिका घटनाहरूद्वारा परिभाषित गरिएको छ।सन् २०११ को इजिप्टको क्रान्तिले मुबारकलाई सत्ताबाट हटायो र इजिप्टको पहिलो लोकतान्त्रिक रूपमा निर्वाचित राष्ट्रपतिको रूपमा मोहम्मद मोर्सीलाई निर्वाचित गरियो।2011 क्रान्ति पछि पछिल्ला अशान्ति र विवादहरूको परिणाम 2013 इजिप्टको कू d'état, मोर्सीको कारावास, र 2014 मा अब्देल फताह अल-सिसीको राष्ट्रपतिको रूपमा चुनाव भयो।
पूर्ववंशीय इजिप्ट
पूर्ववंशीय इजिप्ट ©Anonymous
प्रागैतिहासिक र पूर्ववंशीय इजिप्ट, प्रारम्भिक मानव बसोबासबाट लगभग 3100 ईसा पूर्व सम्म फैलिएको, प्रारम्भिक राजवंश कालको संक्रमणलाई चिन्ह लगाउँछ, पहिलो फारोद्वारा सुरु गरिएको थियो, जसलाई केही इजिप्टोलोजिस्टहरूद्वारा नार्मर र अरूहरूद्वारा होर-आहा भनेर चिनिन्छन्। यी राजाहरू मध्ये एकको लागि सम्भावित नाम।पूर्ववंशीय इजिप्टको अन्त्य, परम्परागत रूपमा लगभग 6200 ईसा पूर्व देखि 3000 ईसापूर्व सम्म, नाकाडा III अवधिको अन्त्यसँग मिल्छ।यद्यपि, यस अवधिको सही अन्त्यलाई थप क्रमिक विकासको सुझाव दिने नयाँ पुरातात्विक खोजहरूले "प्रोटोडायनास्टिक अवधि," "शून्य राजवंश," वा "राजवंश ०" जस्ता शब्दहरूको प्रयोगको कारणले बहस गरेको छ।[]पूर्ववंशीय काललाई सांस्कृतिक युगहरूमा वर्गीकृत गरिएको छ, जहाँ विशेष प्रकारका इजिप्टियन बस्तीहरू पहिलो पटक फेला परेका थिए।यो अवधि, प्रोटोडायनास्टिक युग सहित, क्रमिक विकास द्वारा विशेषता हो, र पहिचान गरिएका भिन्न "संस्कृतिहरू" अलग संस्थाहरू होइनन् तर यो युगको अध्ययनलाई सहयोग गर्ने अवधारणात्मक विभाजनहरू हुन्।अधिकांश पूर्ववंशीय पुरातात्विक खोजहरू माथिल्लो इजिप्टमा छन्।यो किनभने नाइल नदीको गालो डेल्टा क्षेत्रमा बढी मात्रामा जम्मा भएको थियो, जसले धेरै डेल्टा साइटहरूलाई आधुनिक समयभन्दा धेरै अघि गाडेको थियो।[]
3150 BCE - 332 BCE
राजवंश इजिप्टornament
इजिप्टको प्रारम्भिक राजवंश काल
नार्मर, मेनेससँग चिनिन्छ, एकीकृत इजिप्टको पहिलो शासक मानिन्छ। ©Imperium Dimitrios
3150 BCE Jan 1 00:01 - 2686 BCE

इजिप्टको प्रारम्भिक राजवंश काल

Thinis, Gerga, Qesm Madinat Ge
पुरातन इजिप्टको प्रारम्भिक राजवंश काल, 3150 ईसा पूर्व वरिपरि माथिल्लो र तल्लो इजिप्टको एकीकरण पछि, पहिलो र दोस्रो राजवंशहरू समावेश छन्, जुन लगभग 2686 ईसापूर्व सम्म चलेको थियो।[] यस अवधिमा राजधानी थिनिसबाट मेम्फिसमा सरेको, ईश्वर-राजा प्रणालीको स्थापना, र कला, वास्तुकला र धर्म जस्ता इजिप्टियन सभ्यताका प्रमुख पक्षहरूको विकास भएको देखियो।[]3600 ईसा पूर्व, नील नदीका नवपाषाण समाजहरूले कृषि र पशुपालनमा केन्द्रित थिए।[] सभ्यतामा द्रुत प्रगति चाँडै नै भयो, [] माटोका भाँडाहरूमा आविष्कारहरू, तामाको व्यापक प्रयोग, र घाममा सुकाउने इँटा र आर्क जस्ता वास्तुकला प्रविधिहरू अपनाए।यस अवधिले राजा नर्मरको अधीनमा माथिल्लो र तल्लो इजिप्टको एकीकरणलाई पनि चिन्हित गर्‍यो, जसलाई दोहोरो मुकुटले प्रतीकात्मक रूपमा चित्रण गर्‍यो र पौराणिक कथाहरूमा बाज-देव होरस विजयी सेटको रूपमा चित्रण गरिएको थियो।[] यो एकीकरणले तीन सहस्राब्दी लामो ईश्वरीय शासनको जग बसाल्यो।मेनेससँग चिनिएका नार्मरलाई एकीकृत इजिप्टको पहिलो शासक मानिन्छ, कलाकृतिहरूले उनलाई माथिल्लो र तल्लो इजिप्ट दुवैसँग जोडेको छ।उनको शासनलाई प्रथम राजवंशका राजाहरूले आधारभूत रूपमा मान्यता दिएका छन्।[] इजिप्टको प्रभाव आफ्नो सिमानाभन्दा बाहिर फैलियो, बस्तीहरू र कलाकृतिहरू दक्षिणी क्यानान र तल्लो नुबियामा फेला परेका थिए, जसले प्रारम्भिक राजवंश कालमा यी क्षेत्रहरूमा इजिप्टको अधिकारलाई संकेत गर्दछ।[]फ्युनरी प्रथाहरू विकसित भए, धनी निर्माण गर्ने मस्तबासहरू, पछिका पिरामिडहरूका अग्रदूतहरू।स्थानीय जिल्लाहरूले व्यापारिक सञ्जाल बनाएर कृषि श्रमलाई ठूलो मात्रामा संगठित गरेपछि राजनीतिक एकीकरणले शताब्दीयौं लाग्न सक्छ।यस अवधिले इजिप्टियन लेखन प्रणालीको विकास पनि देख्यो, केही प्रतीकहरूबाट 200 फोनोग्राम र आइडियोग्रामहरूमा विस्तार भयो।[१०]
इजिप्टको पुरानो राज्य
इजिप्टको पुरानो राज्य ©Anonymous
2686 BCE Jan 1 - 2181 BCE

इजिप्टको पुरानो राज्य

Mit Rahinah, Badrshein, Egypt
पुरानो इजिप्टको पुरानो राज्य, लगभग 2700-2200 ईसा पूर्व फैलिएको, "पिरामिडको युग" वा "पिरामिड निर्माणकर्ताहरूको युग" भनेर चिनिन्छ।यस युगमा, विशेष गरी चौथो राजवंशको दौडान, गिजामा प्रतिष्ठित पिरामिडहरूका लागि जिम्मेवार स्नेफेरु, खुफु, खाफ्रे र मेनकाउरे जस्ता उल्लेखनीय राजाहरूको नेतृत्वमा पिरामिड निर्माणमा महत्त्वपूर्ण प्रगति देखियो।[११] यो अवधि इजिप्टको सभ्यताको पहिलो शिखर हो र यो तीन "राज्य" अवधिहरू मध्ये पहिलो हो, जसमा मध्य र नयाँ राज्यहरू समावेश छन्, जसले तल्लो नील उपत्यकामा सभ्यताको शिखरलाई हाइलाइट गर्दछ।[१२]शब्द "पुरानो राज्य," जर्मन इजिप्टोलोजिस्ट ब्यारोन भोन बुन्सेन द्वारा 1845 मा अवधारणा, [१३] प्रारम्भमा इजिप्टको इतिहासको तीन "स्वर्ण युग" मध्ये एक वर्णन गरिएको थियो।प्रारम्भिक राजवंशको अवधि र पुरानो राज्य बीचको भिन्नता मुख्य रूपमा वास्तुकलाको विकास र यसको सामाजिक र आर्थिक प्रभावहरूमा आधारित थियो।पुरानो राज्य, सामान्यतया तेस्रो देखि छैठौं राजवंश (2686-2181 ईसापूर्व) को युगको रूपमा परिभाषित गरिएको छ, यसको स्मारकीय वास्तुकलाका लागि परिचित छ, यी संरचनाहरू र तिनीहरूका शिलालेखहरूबाट व्युत्पन्न धेरै ऐतिहासिक जानकारीको साथ।मेम्फाइट सातौं र आठौं राजवंशहरू पनि पुरानो राज्यको भागको रूपमा इजिप्टोलोजिस्टहरूले समावेश गरेका छन्।यो अवधि बलियो आन्तरिक सुरक्षा र समृद्धि द्वारा विशेषता थियो तर पहिलो मध्यवर्ती अवधि द्वारा पछ्याइएको थियो, [१४] विभेद र सांस्कृतिक पतन को समय।इजिप्टको राजालाई जीवित देवताको रूपमा अवधारणा, [१५] निरपेक्ष शक्ति चलाउने, पुरानो राज्यको समयमा देखा पर्‍यो।राजा जोसेर, तेस्रो राजवंशका पहिलो राजा, शाही राजधानी मेम्फिसमा सारियो, ढुङ्गाको वास्तुकलाको नयाँ युगको सुरुवात गर्दै, उनको वास्तुकार इम्होटेपले स्टेप पिरामिडको निर्माणबाट प्रमाणित भयो।पुरानो राज्य विशेष गरी यस समयमा शाही चिहानको रूपमा निर्मित असंख्य पिरामिडहरूको लागि प्रसिद्ध छ।
इजिप्टको पहिलो मध्यवर्ती अवधि
एक इजिप्टियन चाड। ©Edwin Longsden Long
2181 BCE Jan 1 - 2055 BCE

इजिप्टको पहिलो मध्यवर्ती अवधि

Thebes, Al Qarnah, Al Qarna, E
पुरातन इजिप्टको पहिलो मध्यवर्ती अवधि, लगभग 2181-2055 ईसा पूर्वमा फैलिएको, प्रायः पुरानो राज्यको अन्त्य पछि "अन्धकार अवधि" [१६] को रूपमा वर्णन गरिएको छ।[१७] यस युगमा सेभेन्थ (केही इजिप्टोलोजिस्टहरू द्वारा नकली मानिन्छ), आठौं, नवौं, दशौं, र एघारौं राजवंशको भाग समावेश छ।पहिलो मध्यवर्ती अवधिको अवधारणालाई इजिप्टोलोजिस्ट जर्ज स्टेनडोर्फ र हेनरी फ्रान्कफर्टले 1926 मा परिभाषित गरेका थिए।[१८]यो अवधि पुरानो राज्य को पतन को लागी धेरै कारकहरु द्वारा चिन्हित गरिएको छ।पेपी II को लामो शासनकाल, 6 औं राजवंशको अन्तिम प्रमुख फारो, उत्तराधिकार समस्याहरूको परिणाम थियो किनकि उसले धेरै उत्तराधिकारीहरूलाई बाँच्यो।[१९] प्रान्तीय नोमार्चहरूको बढ्दो शक्ति, जो वंशानुगत र शाही नियन्त्रणबाट स्वतन्त्र भए, [२०] केन्द्रीय अधिकारलाई अझ कमजोर बनायो।थप रूपमा, न्यून नाइल डुबानले सम्भवतः अनिकाल निम्त्याउँछ, [२१] यद्यपि राज्य पतनको सम्बन्धमा बहस गरिएको छ, यो पनि एक कारक थियो।सातौं र आठौं राजवंशहरू अस्पष्ट छन्, तिनीहरूका शासकहरूको बारेमा थोरै थाहा छ।मानेथोले यस समयमा ७० दिनसम्म शासन गर्ने ७० राजाको विवरणलाई अतिरञ्जित हुन सक्छ।[२२] सातौं राजवंश छैटौं राजवंशका अधिकारीहरूको कुलीन वर्ग हुन सक्छ, [२३] र आठौं राजवंशका शासकहरूले छैटौं राजवंशबाट वंशज भएको दाबी गरे।[२४] यी अवधिका केही कलाकृतिहरू फेला परेका छन्, जसमा केही सातौं राजवंशको नेफेर्केरे द्वितीय र आठौं राजवंशका राजा इबीद्वारा निर्मित एउटा सानो पिरामिडलाई श्रेय दिइएको छ।हेराक्लियोपोलिसमा आधारित नवौं र दशौं राजवंशहरू पनि राम्ररी दस्तावेज गरिएका छैनन्।Akhthoes, सम्भवतः Wahkare Khety I जस्तै, नवौं वंशका पहिलो राजा थिए, एक क्रूर शासकको रूपमा प्रतिष्ठित र गोहीद्वारा मारिएको कथित रूपमा।[२५] यी राजवंशहरूको शक्ति पुरानो राज्यका फारोहरूको भन्दा उल्लेखनीय रूपमा कम थियो।[२६]दक्षिणमा, सिउटका प्रभावशाली नोमार्चहरूले हेराक्लियोपोलिटन राजाहरूसँग घनिष्ठ सम्बन्ध बनाए र उत्तर र दक्षिणको बीचमा बफरको रूपमा काम गरे।एक प्रख्यात दक्षिणी लडाकु आन्ख्तिफीले आफ्नो स्वायत्ततालाई जोड दिँदै आफ्ना जनतालाई अनिकालबाट बचाएको दाबी गरे।यस अवधिले अन्ततः एघारौं र बाह्रौं राजवंशहरूको गठन गर्दै राजाहरूको थेबान लाइनको उदय देख्यो।Intef, Thebes को nomarch, माथिल्लो इजिप्टलाई स्वतन्त्र रूपमा संगठित गर्दै, उनको उत्तराधिकारीहरूको लागि चरण सेट गर्दै जसले अन्ततः राजाको दाबी गरे।[२७] Intef II र Intef III ले आफ्नो इलाका विस्तार गर्यो, Intef III ले मध्य इजिप्टमा हेराक्लियोपोलिटन राजाहरू विरुद्ध अगाडि बढ्यो।[२८] एलेभेन्थ राजवंशका मेन्तुहोटेप द्वितीयले अन्ततः 2033 ईसा पूर्वमा हेराक्लियोपोलिटन राजाहरूलाई पराजित गरे, इजिप्टलाई मध्य राज्यमा पुर्‍याए र पहिलो मध्यवर्ती अवधिको अन्त्य गरे।
इजिप्टको मध्य राज्य
माथिल्लो नाइलमा न्युबियनहरूसँग लड्दै इजिप्टियन फारो होरेमहब। ©Angus McBride
2055 BCE Jan 1 - 1650 BCE

इजिप्टको मध्य राज्य

Thebes, Al Qarnah, Al Qarna, E
इजिप्टको मध्य राज्य, लगभग 2040 देखि 1782 ईसा पूर्व सम्म फैलिएको, पहिलो मध्यवर्ती अवधिको राजनीतिक विभाजन पछि पुन: एकीकरणको अवधि थियो।यो युग एघारौं राजवंशको मेन्टुहोटेप द्वितीयको शासनबाट सुरु भयो, जसलाई दसौं राजवंशका अन्तिम शासकहरूलाई पराजित गरेर इजिप्टलाई पुन: एकीकरण गर्ने श्रेय दिइन्छ।मेन्टुहोटेप द्वितीय, मध्य राज्यको संस्थापक मानिन्छ, [२९] न्युबिया र सिनाईमा इजिप्टको नियन्त्रण विस्तार गर्यो, [३०] र शासक पंथलाई पुनर्जीवित गर्यो।[३१] उनको शासन ५१ वर्षसम्म चल्यो, त्यसपछि उनका छोरा, मेन्तुहोटेप III, सिंहासनमा आए।[३०]मेन्तुहोटेप III, जसले बाह्र वर्षसम्म शासन गरे, इजिप्टमा थेबान शासनलाई सुदृढ गर्दै, पूर्वी डेल्टामा किल्लाहरू निर्माण गर्दै राष्ट्रलाई एशियाई खतराहरू विरुद्ध सुरक्षित गर्न जारी राखे।[३०] उनले पन्टको पहिलो अभियान पनि सुरु गरे।[३२] मेन्टुहोटेप IV ले अनुसरण गरे तर पुरातन इजिप्टका राजा सूचीहरूबाट विशेष रूपमा अनुपस्थित छन्, [३३] जसले बाह्रौं राजवंशका प्रथम राजा अमेनेमहेत प्रथमसँगको शक्ति संघर्षको सिद्धान्तलाई निम्त्याउँछ।यस अवधिमा आन्तरिक द्वन्द्व पनि देखियो, जसको प्रमाण नेहरी, एक समकालीन अधिकारीका शिलालेखहरूले देखाउँछ।[३४]Amenemhet I, सम्भवतः कब्जाको माध्यमबाट शक्तिमा आरोहण गर्दै, [३५] इजिप्टमा थप सामन्ती व्यवस्था स्थापित गरे, आधुनिक समयको एल-लिष्टको नजिक नयाँ राजधानी बनाए, [३६] र आफ्नो शासनलाई बलियो बनाउन नेफर्टीको भविष्यवाणी सहित प्रचारलाई नियोजित गरे। ।[३७] उनले सैन्य सुधारहरू पनि प्रारम्भ गरे र आफ्नो बीसौं वर्षमा आफ्नो छोरा सेनुस्रेट I लाई सह-प्रभारी नियुक्त गरे, [३८] यो अभ्यास जुन मध्य राज्यभर जारी रह्यो।Senusret I ले इजिप्टको प्रभावलाई नुबियामा विस्तार गर्‍यो, [३९] कुशको भूमिलाई नियन्त्रण गर्‍यो, [४०] र इजिप्टको स्थिति नजिकको पूर्वमा बलियो बनायो।[४१] उनका छोरा, सेनुस्रेट III, एक योद्धा राजाको रूपमा चिनिन्छन्, उनले नुबिया [४२]प्यालेस्टाइनमा अभियान सञ्चालन गरे, [४३] र सत्ता केन्द्रीकृत गर्न प्रशासनिक प्रणालीमा सुधार गरे।[४२]Amenemhat III को शासनले मध्य राज्यको आर्थिक समृद्धिको शिखरलाई चिन्हित गर्‍यो, [४४] सिनाईमा महत्वपूर्ण खानी सञ्चालनका साथ [४५] र फइयुम भूमि पुन: प्राप्ति परियोजनालाई जारी राख्यो।[४६] यद्यपि, वंश आफ्नो अन्त्यतिर कमजोर भयो, जसलाई इजिप्टको पहिलो प्रमाणित महिला राजा सोबेकनेफेरुको छोटो शासनले चिन्ह लगाइयो।[४७]सोबेकनेफेरुको मृत्यु पछि, तेह्रौं राजवंशको उदय भयो, जसमा छोटो शासन र कम केन्द्रीय अधिकार थियो।[४८] Neferhotep I यस वंशको एक महत्वपूर्ण शासक थियो, जसले माथिल्लो इजिप्ट, नुबिया र डेल्टामाथि नियन्त्रण कायम राखेको थियो।[४९] यद्यपि, राजवंशको शक्ति बिस्तारै घट्दै गयो, जसले दोस्रो मध्यवर्ती अवधि र हाइक्सोसको उदयको नेतृत्व गर्यो।[५०] यस अवधिलाई राजनीतिक स्थिरता, आर्थिक वृद्धि, सैन्य विस्तार र सांस्कृतिक विकासले महत्वपूर्ण रूपमा प्राचीन इजिप्टको इतिहासलाई प्रभाव पारेको थियो।
इजिप्टको दोस्रो मध्यवर्ती अवधि
इजिप्ट को Hyksos आक्रमण। ©Anonymous
1650 BCE Jan 1 - 1550 BCE

इजिप्टको दोस्रो मध्यवर्ती अवधि

Abydos Egypt, Arabet Abeidos,
पुरातन इजिप्टमा दोस्रो मध्यवर्ती अवधि, 1700 देखि 1550 ईसा पूर्व, [५१] विखण्डन र राजनीतिक उथलपुथलको समय थियो, जुन केन्द्रीय अख्तियारको पतन र विभिन्न राजवंशहरूको उदय द्वारा चिन्हित थियो।यस अवधिमा 1802 ईसा पूर्व रानी सोबेकनेफेरुको मृत्यु र 13 औं देखि 17 औं राजवंशको उदय संग मध्य राज्यको अन्त्य देखियो।[५२] १३औं राजवंश, राजा सोबेखोतेप I बाट सुरु भएको, इजिप्टमा नियन्त्रण कायम राख्न संघर्ष गर्दै, शासकहरूको द्रुत उत्तराधिकारको सामना गर्दै र अन्ततः पतन भयो, जसले १४ औं र १५औं राजवंशहरूको उदय भयो।14 औं राजवंश, 13 औं राजवंशको साथमा, नाइल डेल्टामा आधारित थियो र छोटो अवधिका शासकहरूको एक श्रृंखला थियो, हाइक्सोस द्वारा कब्जामा समाप्त भयो।हाइक्सोस, सम्भवतः प्यालेस्टाइनबाट आएका वा आक्रमणकारीहरूले 15 औं राजवंशको स्थापना गरे, अवरिसबाट शासन गर्दै र थेब्समा स्थानीय 16 औं राजवंशसँग सहअस्तित्वमा थिए।[५३] एबिडोस राजवंश (c. 1640 देखि 1620 BCE) [54] प्राचीन इजिप्टको दोस्रो मध्यवर्ती अवधिमा माथिल्लो इजिप्टको भागमा शासन गर्ने अल्पकालीन स्थानीय राजवंश हुन सक्छ र यो 15 औं र 16 औं राजवंशको समकालीन थियो।Abydos राजवंश मात्र Abydos वा Thinis मा शासन संग बरु सानो रह्यो।[५४]अफ्रिकास र युसेबियसले फरक ढंगले वर्णन गरेको १६औं राजवंशले १५औं राजवंशबाट निरन्तर सैन्य दबाबको सामना गर्यो, जसले गर्दा १५८० ईसापूर्वको वरिपरि यसको पतन भयो।[५५] थेबान्सद्वारा गठित १७औं राजवंशले सुरुमा १५औं राजवंशसँग शान्ति कायम राखेको थियो तर अन्ततः हाइक्सोस विरुद्ध लड्ने सेकेनेरे र कमोसको शासनकालमा परिणत भएको थियो।[५६]दोस्रो मध्यवर्ती अवधिको अन्त्यलाई अहमोस प्रथमको नेतृत्वमा 18 औं राजवंशको उदयले चिन्ह लगाइएको थियो, जसले हाइक्सोसलाई निष्कासित गर्‍यो र इजिप्टलाई एकीकृत गर्‍यो, समृद्ध नयाँ राज्यको सुरुवातको घोषणा गर्दै।[५७] यो अवधि इजिप्टको इतिहासमा राजनीतिक अस्थिरता, विदेशी प्रभाव, र इजिप्शियन राज्यको अन्ततः पुनर्मिलन र सुदृढीकरणको प्रतिबिम्बको लागि महत्वपूर्ण छ।
इजिप्टको नयाँ राज्य
इजिप्शियन फारो रामेसेस द्वितीय सिरियाको कादेशको युद्धमा, 1300 ईसा पूर्व। ©Angus McBride
1550 BCE Jan 1 - 1075 BCE

इजिप्टको नयाँ राज्य

Thebes, Al Qarnah, Al Qarna, E
नयाँ राज्य, जसलाई इजिप्टियन साम्राज्य पनि भनिन्छ, ईसापूर्व १६ औं देखि ११ औं शताब्दी सम्म फैलिएको थियो, जसमा अठारौं देखि बीसौं राजवंशहरू समेटिएको थियो।यो दोस्रो मध्यवर्ती अवधि पछि र तेस्रो मध्यवर्ती अवधि अघि।यो युग, रेडियोकार्बन डेटिङ मार्फत 1570 र 1544 ईसा पूर्व [58] बीच स्थापित, इजिप्टको सबैभन्दा समृद्ध र शक्तिशाली चरण थियो।[५९]अठारौं राजवंशमा अहमोस प्रथम, हत्शेपसुट, थुटमोज III, आमेनहोटेप III, अखेनातेन र तुतानखामुन जस्ता प्रसिद्ध फारोहरू थिए।राजवंशको संस्थापक मानिने अहमोस प्रथमले इजिप्टलाई एकीकरण गरे र लेभान्टमा अभियान चलाए।[६०] उनका उत्तराधिकारीहरू, अमेनहोटेप प्रथम र थुटमोज प्रथमले नुबिया र लेभान्टमा सैन्य अभियानहरू जारी राखे, थुटमोस प्रथम युफ्रेटिस पार गर्ने पहिलो फारो थिए।[६१]हत्शेपसट, थुटमोज आईकी छोरी, एक शक्तिशाली शासकको रूपमा उभिए, व्यापार सञ्जालहरू पुनर्स्थापित गर्दै र महत्त्वपूर्ण वास्तुकला परियोजनाहरू सञ्चालन गर्दै।[६२] थुटमोस III, आफ्नो सैन्य पराक्रमका लागि परिचित, इजिप्टको साम्राज्यलाई व्यापक रूपमा विस्तार गरे।[६३] आमेनहोटेप III, सबैभन्दा धनी फारोहरू मध्ये एक, आफ्नो वास्तुशिल्प योगदानको लागि उल्लेखनीय छ।अठारहौं राजवंशका फारोहरू मध्ये एक अमेनहोटेप IV हो, जसले इजिप्टका देवता राको प्रतिनिधित्व गर्ने एटेनको सम्मानमा आफ्नो नाम अखेनातेन राखे।अठारौं राजवंशको अन्त्यमा, इजिप्टको स्थिति आमूल परिवर्तन भएको थियो।अन्तर्राष्ट्रिय मामिलाहरूमा अखेनातेनको स्पष्ट चासोको अभावले सहयोग गर्दै, हित्तीहरूले बिस्तारै लेभान्टमा अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिमा एक प्रमुख शक्ति बन्नको लागि आफ्नो प्रभाव विस्तार गरेका थिए - सेती I र उनका छोरा रामेसेस द्वितीयले उन्नीसौं राजवंशको समयमा सामना गर्ने शक्ति।राजवंश शासकहरू ऐ र होरेमहेबसँग समाप्त भयो, जो आधिकारिक पदबाट उठेका थिए।[६४]पुरातन इजिप्टको उन्नाइसौं राजवंशको स्थापना अठारौं राजवंशको अन्तिम शासक फारो होरेमहेबद्वारा नियुक्त भिजियर रामेसेस I द्वारा गरिएको थियो।रामेसेस I को छोटो शासनकाल होरेमहेबको शासन र अधिक प्रभावशाली फारोहरूको युगको बीचको संक्रमणकालीन अवधिको रूपमा सेवा गरियो।इजिप्टलाई साम्राज्यवादी शक्ति र समृद्धिको अभूतपूर्व स्तरमा उचाल्न उनको छोरा, सेती प्रथम र नाति रामेसेस द्वितीयले विशेष भूमिका खेलेका थिए।यो राजवंशले इजिप्टको इतिहासमा महत्त्वपूर्ण चरणलाई चिन्हित गर्‍यो, बलियो नेतृत्व र विस्तारवादी नीतिहरूद्वारा विशेषता।बीसौं राजवंशको सबैभन्दा उल्लेखनीय फारो, रामेसेस III, समुद्री जनता र लिबियालीहरूले आक्रमणको सामना गरे, तिनीहरूलाई हटाउने तर ठूलो आर्थिक लागतमा।[६५] उसको शासनकाल आन्तरिक कलहको साथ समाप्त भयो, नयाँ राज्यको पतनको लागि चरण सेट गर्दै।राजवंशको अन्त्य कमजोर शासनद्वारा चिन्हित गरिएको थियो, जसले अन्ततः तल्लो इजिप्टमा अमुन र स्मेन्डेसका उच्च पुजारीहरू जस्ता स्थानीय शक्तिहरूको उदयमा नेतृत्व गर्‍यो, जसले तेस्रो मध्यवर्ती अवधिको सुरुवातलाई संकेत गर्दछ।
इजिप्टको तेस्रो मध्यवर्ती अवधि
अशुरबानिपाल II का अश्शूरी सिपाहीहरूले शहरलाई घेरा हाल्दै। ©Angus McBride
पुरातन इजिप्टको तेस्रो मध्यवर्ती अवधि, 1077 ईसा पूर्वमा रामेसेस XI को मृत्युबाट सुरु भएको, नयाँ राज्यको अन्त्यलाई चिन्ह लगाइयो र पछिको अवधि अघि।यो युग राजनीतिक विभाजन र अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिष्ठामा गिरावटको विशेषता हो।21 औं राजवंशको समयमा, इजिप्टले शक्तिमा विभाजन देख्यो।ट्यानिसबाट शासन गर्ने स्मेन्डेस I ले तल्लो इजिप्टलाई नियन्त्रण गर्यो, जबकि थेब्समा अमुनका उच्च पुजारीहरूले मध्य र माथिल्लो इजिप्टमा महत्त्वपूर्ण प्रभाव राखे।[६६] उपस्थितिको बावजुद, पुजारीहरू र फारोहरू बीचको पारिवारिक सम्बन्धका कारण यो विभाजन कम गम्भीर थियो।945 ईसा पूर्वमा शोशेनक I द्वारा स्थापित 22 औं राजवंशले सुरुमा स्थिरता ल्यायो।जे होस्, ओसोरकोन II को शासन पछि, देश प्रभावकारी रूपमा विभाजित भयो, शोशेनक III ले तल्लो इजिप्ट र टेकलोट II र ओसोरकोन III ले मध्य र माथिल्लो इजिप्टलाई नियन्त्रण गर्यो।थेब्सले एक गृहयुद्धको अनुभव गर्यो, ओसोरकोन बीको पक्षमा समाधान भयो, जसले 23 औं राजवंशको स्थापना गर्यो।यो अवधि थप खण्डीकरण र स्थानीय सहर-राज्यहरूको उदय द्वारा चिन्हित थियो।न्युबियन राज्यले इजिप्टको विभाजनको शोषण गर्‍यो।732 ईसा पूर्व वरिपरि पिये द्वारा स्थापित 25 औं राजवंशले न्युबियन शासकहरूले इजिप्टमा आफ्नो नियन्त्रण विस्तार गरेको देखे।यो राजवंश यसको निर्माण परियोजनाहरू र नील उपत्यकामा मन्दिरहरूको पुनर्स्थापनाको लागि प्रख्यात छ।[६७] तथापि, यस क्षेत्रमा एसेरियाको बढ्दो प्रभावले इजिप्टको स्वतन्त्रतालाई खतरामा पारेको छ।670 र 663 ईसा पूर्वको बीचमा अश्शूर आक्रमणहरू , इजिप्टको रणनीतिक महत्त्व र स्रोतहरू, विशेष गरी फलाम गलाउने काठको कारणले, देशलाई महत्त्वपूर्ण रूपमा कमजोर बनायो।फारो तहरका र तान्तामानीले अश्शूरसँग निरन्तर संघर्षको सामना गरे, 664 ईसा पूर्वमा थेब्स र मेम्फिसको बर्खास्तमा परिणत भयो, जसमा इजिप्टमा न्युबियन शासनको अन्त्य भयो।[६८]तेस्रो मध्यवर्ती अवधि 664 ईसा पूर्वमा Psamtik I को अधीनमा 26 औं राजवंशको उदय संग समाप्त भयो, अश्शूरको फिर्ती र तान्तामणीको पराजय पछि।Psamtik I ले इजिप्टलाई एकीकृत गर्‍यो, थेब्समा नियन्त्रण स्थापना गर्‍यो, र प्राचीन इजिप्टको लेट पीरियड सुरु गर्यो।उनको शासनकालले स्थिरता र अश्शूरी प्रभावबाट स्वतन्त्रता ल्यायो, इजिप्टको इतिहासमा पछिल्ला घटनाक्रमहरूको लागि आधार तयार पार्यो।
प्राचीन इजिप्टको ढिलो अवधि
क्याम्बाइसेस II को Psamtik III को भेटघाटको 19 औं शताब्दीको काल्पनिक चित्रण। ©Jean-Adrien Guignet
664 देखि 332 ईसा पूर्व सम्म फैलिएको पुरातन इजिप्टको अन्तिम अवधिले मूल इजिप्टियन शासनको अन्तिम चरणलाई चिह्नित गर्यो र यस क्षेत्रमा फारसी प्रभुत्व समावेश गर्यो।यो युग तेस्रो मध्यवर्ती अवधि र न्युबियन 25 औं राजवंशको शासन पछि सुरु भयो, नव-असिरियन प्रभाव अन्तर्गत Psamtik I द्वारा स्थापित साईट राजवंशबाट सुरु भयो।26 औं राजवंश, जसलाई साइत राजवंश पनि भनिन्छ, 672 देखि 525 ईसा पूर्व सम्म शासन गर्यो, पुनर्मिलन र विस्तारमा ध्यान केन्द्रित गर्यो।Psamtik I ले 656 ईसा पूर्वको वरिपरि एकीकरणको सुरुवात गर्‍यो, यो आफैंमा थेब्सको अश्शूरी बोराको प्रत्यक्ष परिणाम हो।नाइलदेखि लाल सागरसम्म नहर निर्माण सुरु भयो।यस अवधिले इजिप्टको प्रभावलाई नजिकैको पूर्वमा र महत्त्वपूर्ण सैन्य अभियानहरू देख्यो, जस्तै Psamtik II को नुबियामा।[६९] द ब्रुकलिन पेपिरस, यस समयको एक उल्लेखनीय चिकित्सा पाठ, युगको प्रगतिलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ।[७०] यस अवधिको कलाले प्रायः पशु पंथहरू चित्रण गरेको थियो, जस्तै देवता पटाइकोसलाई पशु सुविधाहरू सहित।[७१]पहिलो Achaemenid अवधि (525-404 ईसा पूर्व) Pelusium को युद्ध संग शुरू भयो, जसमा इजिप्ट को क्याम्बीसेस अन्तर्गत विस्तारित Achaemenid साम्राज्य द्वारा जितेको देख्यो, र इजिप्ट एक satrapy बन्यो।यस राजवंशमा क्याम्बाइसेस, जेरक्सेस I, र ड्यारियस द ग्रेट जस्ता फारसी सम्राटहरू सामेल थिए, र एथेनियनहरूले समर्थन गरेको इनारस II जस्ता विद्रोहहरू देखेका थिए।फारसी क्षत्रपहरू, जस्तै आर्यान्डेस र अचेमेनेसले यस समयमा इजिप्टलाई शासन गरे।28 औं देखि 30 औं राजवंशहरूले इजिप्टको महत्वपूर्ण स्थानीय शासनको अन्तिम भागलाई प्रतिनिधित्व गर्यो।28 औं राजवंश, 404 देखि 398 ईसा पूर्व सम्म चलेको, एकल राजा, Amyrtaeus को विशेषता थियो।29 औं राजवंश (398-380 ईसा पूर्व) ले हाकोर जस्ता शासकहरूलाई फारसी आक्रमणहरू लडिरहेको देखे।30 औं राजवंश (380-343 ईसा पूर्व), 26 औं राजवंशको कलाबाट प्रभावित, नेक्टेनेबो II को पराजय संग समाप्त भयो, जसले फारस द्वारा पुन: विलय गर्न नेतृत्व गर्यो।दोस्रो अचेमेनिड अवधि (३४३–३३२ ईसापूर्व) ले ३१ औं राजवंशलाई चिन्हित गर्‍यो, फारसी सम्राटहरूले ३३२ ईसा पूर्वमा अलेक्ज्याण्डर द ग्रेटको विजय नभएसम्म फारोको रूपमा शासन गरे।यसले इजिप्टलाई अलेक्ज्याण्डरका सेनापतिहरू मध्ये एक, टोलेमी I सोटर द्वारा स्थापित टोलेमाइक राजवंश अन्तर्गत हेलेनिस्टिक अवधिमा परिवर्तन गर्‍यो।ढिलो अवधि यसको सांस्कृतिक र राजनीतिक संक्रमणको लागि महत्त्वपूर्ण छ, जसले इजिप्टको हेलेनिस्टिक संसारमा अन्ततः एकीकरणको लागि नेतृत्व गर्यो।
332 BCE - 642
ग्रीको-रोमन अवधिornament
अलेक्जेंडर द ग्रेटको इजिप्टको विजय
अलेक्जेन्डर मोजाइक ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
अलेक्ज्याण्डर द ग्रेट , इतिहासमा प्रतिध्वनि गर्ने नाम, 332 ईसा पूर्वमा इजिप्टको विजयको साथ पुरातन संसारमा एक महत्त्वपूर्ण मोड।इजिप्टमा उनको आगमनले अचेमेनिड फारसी शासनको अन्त्य मात्र गरेन तर ग्रीक र इजिप्शियन संस्कृतिहरू जोड्दै हेलेनिस्टिक कालको जग पनि खडा गर्यो।यस लेखले इजिप्टमा अलेक्ज्याण्डरको विजयको ऐतिहासिक सन्दर्भ र प्रभावको बारेमा जानकारी दिन्छ, जुन यसको समृद्ध इतिहासको महत्त्वपूर्ण क्षण हो।विजयको प्रस्तावनाअलेक्जेन्डरको आगमन अघि, इजिप्ट अचेमेनिड राजवंशको शासनको भागको रूपमा फारसी साम्राज्यको नियन्त्रणमा थियो।दारियस III जस्ता सम्राटहरूको नेतृत्वमा पर्सीहरूले इजिप्ट भित्र बढ्दो असन्तुष्टि र विद्रोहको सामना गरे।यो अशान्तिले महत्त्वपूर्ण शक्ति परिवर्तनको लागि चरण सेट गर्यो।म्यासेडोनियाका राजा अलेक्ज्याण्डर द ग्रेटले इजिप्टलाई महत्त्वपूर्ण विजयको रूपमा हेर्दै अचेमेनिड फारसी साम्राज्यको विरुद्धमा आफ्नो महत्वाकांक्षी अभियान सुरु गरे।उनको रणनीतिक सैन्य पराक्रम र इजिप्टमा फारसी नियन्त्रणको कमजोर अवस्थाले देशमा अपेक्षाकृत निर्विरोध प्रवेशलाई सहज बनायो।ईसापूर्व ३३२ मा, अलेक्जेन्डर इजिप्टमा प्रवेश गरे र देश तुरुन्तै उनको हातमा पर्यो।फारसी शासनको पतन इजिप्टको फारसी क्षत्रप, माजासेसको आत्मसमर्पणबाट चिन्ह लगाइएको थियो।अलेक्ज्याण्डरको दृष्टिकोण, इजिप्टियन संस्कृति र धर्मको सम्मानको विशेषताले, तिनलाई मिश्री जनताको समर्थन कमाए।अलेक्जान्ड्रिया को स्थापनाअलेक्जेंडरको महत्त्वपूर्ण योगदान मध्ये एक भूमध्य तटमा अलेक्जान्ड्रिया सहर स्थापना गर्नु थियो।उहाँको नाममा राखिएको यो सहर ग्रीक र इजिप्टियन सभ्यताको सङ्गीतको प्रतीक, हेलेनिस्टिक संस्कृति र शिक्षाको केन्द्र बन्यो।अलेक्ज्याण्डरको विजयले इजिप्टमा हेलेनिस्टिक अवधिको सुरुवात गर्‍यो, ग्रीक संस्कृति, भाषा र राजनीतिक विचारहरूको प्रसारद्वारा चिन्हित।यस युगले ग्रीक र इजिप्शियन परम्पराहरूको मिश्रण देख्यो, गहिरो रूपमा कला, वास्तुकला, धर्म र शासनलाई प्रभाव पार्छ।यद्यपि इजिप्टमा अलेक्ज्याण्डरको शासन छोटो थियो, उनको विरासत उनको जनरल टोलेमी I सोटर द्वारा स्थापित टोलेमाइक राजवंश मार्फत टिक्यो।यो राजवंश, ग्रीक र इजिप्शियन प्रभावहरूको मिश्रण हो, 30 ईसा पूर्वमा रोमन विजय सम्म इजिप्टमा शासन गर्यो।
टोलेमिक इजिप्ट
Ptolemaic Egypt ©Osprey Publishing
305 BCE Jan 1 - 30 BCE

टोलेमिक इजिप्ट

Alexandria, Egypt
टोलेमाइक राज्य, 305 ईसा पूर्व मा म्यासेडोनियन सेनापति र अलेक्ज्याण्डर द ग्रेटको साथी, टोलेमी I सोटर द्वारा स्थापित, हेलेनिस्टिक अवधिमा इजिप्टमा आधारित एक प्राचीन ग्रीक राज्य थियो।३० ईसा पूर्वमा क्लियोपेट्रा VII को मृत्यु नहुँदासम्म चलेको यो राजवंश, पुरातन इजिप्टको अन्तिम र सबैभन्दा लामो राजवंश थियो, जसले धार्मिक तालमेल र ग्रीको-इजिप्टियन संस्कृतिको उदयद्वारा विशेषता भएको नयाँ युगलाई चिन्ह लगाउँछ।[७२]अलेक्जेंडर द ग्रेटले 332 ईसा पूर्वमा अचेमेनिड फारसी -नियन्त्रित इजिप्टको विजय पछि, उनको साम्राज्य 323 ईसा पूर्वमा उनको मृत्यु पछि विघटन भयो, जसले गर्दा उनको उत्तराधिकारी, डायडोची बीचको शक्ति संघर्ष भयो।टोलेमीले इजिप्टलाई सुरक्षित गरे र अलेक्जान्ड्रियालाई यसको राजधानीको रूपमा स्थापना गरे, जुन ग्रीक संस्कृति, शिक्षा र व्यापारको केन्द्र बन्यो।[७३] टोलेमाइक साम्राज्य, सिरियाली युद्धहरू पछि, लिबिया, सिनाई र नुबियाका भागहरू समावेश गर्न विस्तार भयो।मूल इजिप्टियनहरूसँग एकीकरण गर्न, टोलेमीहरूले फारोको उपाधि अपनाए र आफ्नो हेलेनिस्टिक पहिचान र चलनहरू कायम राख्दै सार्वजनिक स्मारकहरूमा इजिप्टियन शैलीमा चित्रण गरे।[७४] राज्यको शासनमा एक जटिल नोकरशाही समावेश थियो, जसले मुख्यतया ग्रीक शासक वर्गलाई फाइदा पुर्‍यायो, स्थानीय इजिप्टियनहरूको सीमित एकीकरणको साथ, जसले स्थानीय र धार्मिक मामिलाहरूमा नियन्त्रण कायम राख्यो।[७४] टोलेमीहरूले बिस्तारै इजिप्शियन चलनहरू अँगाले, टोलेमी द्वितीय फिलाडेल्फसबाट सुरु भयो, दाजुभाइको विवाह र इजिप्शियन धार्मिक अभ्यासहरूमा भाग लिने, र मन्दिरहरूको निर्माण र पुनर्स्थापनालाई समर्थन गरे।[७५]टोलेमाइक इजिप्ट, ईसापूर्व तेस्रो शताब्दीको मध्यदेखि, अलेक्ज्याण्डरको उत्तराधिकारी राज्यहरूको सबैभन्दा धनी र शक्तिशालीको रूपमा उभियो, ग्रीक सभ्यताको प्रतीक हो।[७४] यद्यपि, ईसापूर्व दोस्रो शताब्दीको मध्यदेखि, आन्तरिक वंशवादी द्वन्द्व र बाह्य युद्धहरूले राज्यलाई कमजोर बनायो र यसलाई रोमन गणतन्त्रमा बढ्दो रूपमा निर्भर बनायो।क्लियोपेट्रा VII अन्तर्गत, इजिप्टको रोमन गृहयुद्धमा फसेकोले अन्तिम स्वतन्त्र हेलेनिस्टिक राज्यको रूपमा यसको विलय गरयो।रोमन इजिप्ट त्यसपछि एक समृद्ध प्रान्त बन्यो, 641 ईस्वीमा मुस्लिम विजय नभएसम्म ग्रीकलाई सरकार र वाणिज्यको भाषाको रूपमा राख्दै।अलेक्जान्ड्रिया मध्य युगको अन्त सम्म एक महत्वपूर्ण भूमध्यसागरीय सहर बनेको थियो।[७६]
रोमन इजिप्ट
गिजाको पिरामिडको अगाडि रोमन सेनाहरू बनाइयो। ©Nick Gindraux
30 BCE Jan 1 - 641

रोमन इजिप्ट

Alexandria, Egypt
रोमन इजिप्ट, 30 ईसा पूर्व देखि 641 ईस्वी सम्म रोमन साम्राज्यको एक प्रान्तको रूपमा, सिनाई बाहेक, आधुनिक-दिनको अधिकांश इजिप्टलाई समेट्ने महत्त्वपूर्ण क्षेत्र थियो।यो एक अत्यधिक समृद्ध प्रान्त थियो, यसको अनाज उत्पादन र उन्नत शहरी अर्थतन्त्रका लागि परिचित, यसलाई इटाली बाहिर सबैभन्दा धनी रोमन प्रान्त बनाइयो।[७७] जनसंख्या, ४ देखि ८ मिलियनको बीचमा अनुमान गरिएको, [७८] रोमन साम्राज्यको सबैभन्दा ठूलो बन्दरगाह र दोस्रो ठूलो सहर अलेक्जान्ड्रियाको वरिपरि केन्द्रित थियो।[७९]इजिप्टमा रोमन सैन्य उपस्थितिमा सुरुमा तीनवटा सेनाहरू समावेश थिए, पछि दुईमा घटाइयो, सहायक सेनाहरूद्वारा पूरक।[८०] प्रशासनिक रूपमा, इजिप्टलाई नाममा विभाजन गरिएको थियो, प्रत्येक प्रमुख सहरलाई महानगरको रूपमा चिनिने, निश्चित विशेषाधिकारहरूको आनन्द लिइरहेको थियो।[८०] जनसंख्या जातीय र सांस्कृतिक रूपमा विविध थियो, जसमा मुख्यतया इजिप्शियन भाषा बोल्ने किसानहरू थिए।यसको विपरित, महानगरहरूमा शहरी जनसंख्या ग्रीक-भाषी थिए र हेलेनिस्टिक संस्कृतिलाई पछ्याउँछन्।यी विभाजनहरूको बावजुद, त्यहाँ महत्त्वपूर्ण सामाजिक गतिशीलता, शहरीकरण, र उच्च साक्षरता दर थियो।[८०] 212 CE को Constitutio Antoniniana ले सबै स्वतन्त्र इजिप्टियनहरूलाई रोमन नागरिकता प्रदान गर्यो।[८०]रोमन इजिप्ट सुरुमा लचिलो थियो, दोस्रो शताब्दीको उत्तरार्धमा एन्टोनिन प्लेगबाट निको भएको थियो।[८०] जे होस्, तेस्रो शताब्दीको संकटको समयमा, 269 ईस्वीमा जेनोबियाको आक्रमण पछि यो पाल्मिरेन साम्राज्यको नियन्त्रणमा आयो, केवल सम्राट ओरेलियन द्वारा पुन: दावी गर्न र पछि सम्राट डायोक्लेटियन विरुद्ध हडप गर्नेहरूले प्रतिस्पर्धा गरे।[८१] डायोक्लेटियनको शासनले प्रशासनिक र आर्थिक सुधारहरू ल्यायो, ईसाई धर्मको उदयसँग मेल खायो, जसले इजिप्शियन ईसाईहरू बीच कप्टिक भाषाको उदय भयो।[८०]Diocletian अन्तर्गत, दक्षिणी सीमाना लामो समयदेखिको शान्तिपूर्ण सीमा चिन्ह लगाउँदै, Syene (Aswan) मा नाइलको पहिलो मोतियाबिंदमा सारियो।[८१] लेट रोमन सेना, लिमिटेनी र सिथियनहरू जस्तै नियमित एकाइहरू सहित, यो सीमा बनाए।कन्स्टेन्टाइन द ग्रेट द्वारा सुनको ठोस सिक्काको परिचयले आर्थिक स्थिरतालाई बलियो बनाइएको थियो।[८१] यस अवधिमा क्रिश्चियन चर्चहरू र साना जग्गाधनीहरूको स्वामित्वमा रहेको महत्त्वपूर्ण सम्पत्तिहरू सहित निजी भूमि स्वामित्वतर्फ परिवर्तन भएको थियो।[८१]पहिलो प्लेग महामारी 541 मा जस्टिनियानिक प्लेगको साथ रोमन इजिप्ट हुँदै भूमध्यसागरमा पुग्यो। इजिप्टको भाग्य 7 औं शताब्दीमा नाटकीय रूपमा परिवर्तन भयो: 618 मा ससानियन साम्राज्यले जित्यो, यो स्थायी रूपमा रशिदुनको हिस्सा बन्नु अघि 628 मा पूर्वी रोमन नियन्त्रणमा संक्षिप्त रूपमा फर्कियो। 641 मा मुस्लिम विजय पछि खलीफा । यस संक्रमणले इजिप्टमा रोमन शासनको अन्त्यलाई चिन्ह लगाइयो, यस क्षेत्रको इतिहासमा नयाँ युगको सुरुवात गर्यो।
639 - 1517
मध्यकालीन इजिप्टornament
इजिप्ट को अरब विजय
इजिप्टको मुस्लिम विजय ©HistoryMaps
इजिप्टको मुस्लिम विजय , 639 र 646 CE को बीचमा, इजिप्टको व्यापक इतिहासमा एक निर्णायक घटनाको रूपमा खडा छ।यस विजयले इजिप्टमा रोमन/ बाइजान्टिन शासनको अन्त्य मात्र होइन तर इस्लाम र अरबी भाषाको परिचयलाई पनि उल्लेख गर्यो, यसले क्षेत्रको सांस्कृतिक र धार्मिक परिदृश्यलाई महत्त्वपूर्ण रूपमा आकार दियो।यस निबन्धले ऐतिहासिक सन्दर्भ, मुख्य लडाइहरू, र यस महत्त्वपूर्ण अवधिको दिगो प्रभावहरू समावेश गर्दछ।मुस्लिम विजय हुनु अघि, इजिप्ट बाइजान्टिनको नियन्त्रणमा थियो, यसको रणनीतिक स्थान र कृषि सम्पत्तिको कारणले महत्त्वपूर्ण प्रान्तको रूपमा सेवा गर्दै।यद्यपि, बाइजान्टिन साम्राज्य आन्तरिक कलह र बाह्य द्वन्द्वले कमजोर भएको थियो, विशेष गरी ससानियन साम्राज्यसँग , नयाँ शक्तिको उदयको लागि चरण सेट गर्दै।मुस्लिम विजय जनरल अमर इब्न अल-असको नेतृत्वमा सुरु भयो, इस्लामिक रशिदुन खलीफाको दोस्रो खलीफा खलीफा उमरले पठाएको थियो।विजयको प्रारम्भिक चरण 640 CE मा हेलियोपोलिसको मुख्य युद्ध सहित महत्त्वपूर्ण लडाईहरू द्वारा चिन्हित गरिएको थियो।जनरल थिओडोरसको नेतृत्वमा बाइजान्टिन सेनाहरू निर्णायक रूपमा पराजित भएका थिए, जसले मुस्लिम सेनाहरूलाई अलेक्जान्ड्रिया जस्ता प्रमुख शहरहरू कब्जा गर्न मार्ग प्रशस्त गर्यो।अलेक्जान्ड्रिया, वाणिज्य र संस्कृतिको एक प्रमुख केन्द्र, 641 ईस्वीमा मुस्लिमहरूको हातमा पर्यो।बाइजान्टिन साम्राज्यले 645 CE मा एक प्रमुख अभियान सहित नियन्त्रण पुन: प्राप्त गर्न धेरै प्रयासहरूको बावजुद, तिनीहरूको प्रयासहरू अन्ततः असफल भए, जसको कारण 646 CE सम्म इजिप्टको पूर्ण मुस्लिम नियन्त्रण भयो।विजयले इजिप्टको धार्मिक र सांस्कृतिक पहिचानमा गहिरो परिवर्तन ल्यायो।इस्लाम बिस्तारै प्रमुख धर्म बन्यो, ईसाई धर्मलाई प्रतिस्थापन गर्दै, र अरबी मुख्य भाषाको रूपमा देखा पर्‍यो, सामाजिक र प्रशासनिक संरचनाहरूलाई प्रभाव पार्दै।इस्लामिक वास्तुकला र कलाको परिचयले इजिप्टको सांस्कृतिक सम्पदामा स्थायी छाप छोड्यो।मुस्लिम शासन अन्तर्गत, इजिप्टले महत्त्वपूर्ण आर्थिक र प्रशासनिक सुधारहरू देख्यो।गैर-मुस्लिमहरूमा लगाइएको जिजिया करले इस्लाम धर्म परिवर्तन गर्न निम्त्यायो, जबकि नयाँ शासकहरूले भूमि सुधार, सिँचाइ प्रणाली र यसरी कृषिमा सुधार गर्न थाले।
इजिप्टमा उमय्याद र अब्बासिद काल
अब्बासिद क्रान्ति ©HistoryMaps
पहिलो फितना, एक प्रमुख प्रारम्भिक इस्लामिक गृहयुद्धले इजिप्टको शासनमा महत्त्वपूर्ण परिवर्तनहरू ल्यायो।यस अवधिमा, खलीफा अलीले मोहम्मद इब्न अबी बकरलाई इजिप्टको गभर्नर नियुक्त गरे।जे होस्, अमर इब्न अल-असले उमय्यादहरूलाई समर्थन गर्दै, 658 मा इब्न अबी बकरलाई पराजित गरे र 664 मा उनको मृत्यु नहोउन्जेल इजिप्टलाई शासन गरे। उमय्याद अन्तर्गत, मसलामा इब्न मुखल्लाद अल-अन्सारी जस्ता उमय्याद समर्थकहरूले दोस्रो फितना सम्म इजिप्टमा शासन गरे। ।यस द्वन्द्वको समयमा, खारिजाइट-समर्थित जुबैरिद शासन, स्थानीय अरबहरू बीच अलोकप्रिय, स्थापित भयो।उमय्याद खलीफा मारवान प्रथमले 684 मा इजिप्टमा आक्रमण गरे, उमय्याद नियन्त्रण पुनर्स्थापित गरे र आफ्नो छोरा अब्द अल-अजीजलाई गभर्नरको रूपमा नियुक्त गरे, जसले 20 वर्षसम्म प्रभावकारी रूपमा भाइसरायको रूपमा शासन गरे।[८२]उमय्याद अन्तर्गत, अब्द अल-मलिक इब्न रिफाआ अल-फाहमी र अयुब इब्न शारहबिल जस्ता गभर्नरहरू, स्थानीय सैन्य अभिजात वर्ग (जुन्ड) बाट चुनिएका, कोप्ट्समाथि दबाब बढाउने नीतिहरू लागू गरे र इस्लामीकरण सुरु गरे।[८३] यसले उच्च करको कारण धेरै कप्टिक विद्रोहहरू निम्त्यायो, जसमा सबैभन्दा उल्लेखनीय 725 मा भएको थियो। अरबी 706 मा आधिकारिक सरकारी भाषा बन्यो, जसले इजिप्शियन अरबीको गठनमा योगदान पुर्‍यायो।उमय्याद अवधि 739 र 750 मा थप विद्रोह संग समाप्त भयो।अब्बासिद अवधिमा, इजिप्टले नयाँ करहरू र थप कप्टिक विद्रोहहरूको अनुभव गर्यो।834 मा खलीफा अल-मुतासिमको शक्ति र वित्तीय नियन्त्रण केन्द्रीकृत गर्ने निर्णयले टर्की सैनिकहरूसँग स्थानीय अरब सेनाहरूको प्रतिस्थापन सहित महत्त्वपूर्ण परिवर्तनहरू निम्त्यायो।9 औं शताब्दीले अरबीकरण र इस्लामिकरण प्रक्रियाहरू तीव्र हुँदै गर्दा मुस्लिम जनसंख्याले कप्टिक ईसाईहरूलाई उछिनेको देख्यो।अब्बासीको केन्द्रमा रहेको "सामारामा अराजकता" ले इजिप्टमा अलिद क्रान्तिकारी आन्दोलनहरूको उदयलाई सहज बनायो।[८४]टुलुनिड अवधि 868 मा शुरू भयो जब अहमद इब्न टुलुनलाई गभर्नरको रूपमा नियुक्त गरिएको थियो, इजिप्टको राजनीतिक स्वतन्त्रता तर्फ परिवर्तन भएको थियो।आन्तरिक शक्ति संघर्षको बावजुद, इब्न टुलुनले महत्त्वपूर्ण सम्पत्ति जम्मा गरेर र लेभान्टमा प्रभाव विस्तार गर्दै वास्तविक स्वतन्त्र शासन स्थापना गरे।तथापि, उनका उत्तराधिकारीहरूले आन्तरिक कलह र बाह्य खतराहरूको सामना गरे, जसले गर्दा 905 मा इजिप्टको अब्बासिद पुन: विजयी भयो [। ८५]तुलुनिद पछि इजिप्टले निरन्तर संघर्ष र टर्की कमाण्डर मुहम्मद इब्न तुग्ज अल-इख्शिद जस्ता प्रभावशाली व्यक्तित्वहरूको उदय देख्यो।946 मा उनको मृत्युले उनको छोरा उनुजुरको शान्तिपूर्ण उत्तराधिकार र त्यसपछि काफुरको शासनको नेतृत्व गर्यो।यद्यपि, 969 मा फातिमिद विजयले यो अवधि समाप्त भयो, इजिप्टको इतिहासको नयाँ युगको सुरुवात गर्दै।[८६]
इजिप्टको फातिमी विजय
इजिप्टको फातिमी विजय ©HistoryMaps
969 Feb 6 - Jul 9

इजिप्टको फातिमी विजय

Fustat, Kom Ghorab, Old Cairo,
969 ईस्वीमा इजिप्टको फातिमिद विजय एक महत्त्वपूर्ण ऐतिहासिक घटना थियो जहाँ फातिमिद खलीफाले जनरल जवाहरको नेतृत्वमा इक्शिद वंशबाट इजिप्टलाई कब्जा गरेको थियो।यो विजय कमजोर अब्बासिद खलीफा र इजिप्ट भित्रको आन्तरिक संकटको पृष्ठभूमिमा भएको थियो, जसमा 968 ईस्वीमा अबु अल-मिस्क काफुरको मृत्यु पछि अनिकाल र नेतृत्व संघर्षहरू समावेश थिए।इफ्रिकिया (अहिले ट्युनिसिया र पूर्वी अल्जेरिया) मा सन् ९०९ देखि आफ्नो शासन बलियो बनाएका फातिमिदहरूले इजिप्टको अराजक अवस्थाको फाइदा उठाए।यस अस्थिरताको बीचमा, स्थानीय इजिप्शियन कुलीनहरूले क्रमलाई पुनर्स्थापित गर्न फातिमिद शासनलाई बढ्दो रूपमा समर्थन गरे।फातिमिद खलीफा अल-मुइज्ज लि-दिन अल्लाहले जवाहरको नेतृत्वमा ठूलो अभियानको आयोजना गरे, जुन 6 फेब्रुअरी 969 ईस्वीमा सुरु भयो।यो अभियानले अप्रिलमा नाइल डेल्टामा प्रवेश गर्‍यो, इक्शिदीद सेनाहरूको न्यूनतम प्रतिरोधको सामना गर्दै।इजिप्टवासीहरूका लागि जवाहरको सुरक्षा र अधिकारको आश्वासनले 6 जुलाई 969 CE मा राजधानी, फुस्टाटको शान्तिपूर्ण आत्मसमर्पणलाई सहयोग पुर्‍यायो, सफल फातिमिद कब्जालाई चिन्ह लगाउँदै।जवाहरले चार वर्षसम्म इजिप्टमा वाइसरायको रूपमा शासन गरे, जसको अवधिमा उनले विद्रोहलाई शान्त पारे र नयाँ राजधानी कायरोको निर्माण सुरु गरे।यद्यपि, सिरियामा र बाइजान्टिनहरू विरुद्ध उनको सैन्य अभियानहरू असफल भए, जसले फातिमिद सेनाहरूको विनाश र काहिरा नजिकै कार्मातियन आक्रमणको नेतृत्व गर्यो।खलीफा अल-मुइज 973 CE मा इजिप्टमा सारियो र काइरोलाई फातिमिद खलीफाको सीटको रूपमा स्थापित गर्नुभयो, जुन 1171 CE मा सलादिनद्वारा यसको उन्मूलन नभएसम्म चल्यो।
फातिमी इजिप्ट
फातिमी इजिप्ट ©HistoryMaps
969 Jul 9 - 1171

फातिमी इजिप्ट

Cairo, Egypt
फातिमिद खलीफा , एक इस्माइली शिया वंश, 10 औं देखि 12 औं शताब्दी ईस्वी सम्म अस्तित्वमा थियो।इस्लामिक पैगम्बरमुहम्मदकी छोरी फातिमा र उनका पति अली इब्न अबी तालिबको नाममा यसको नाम राखिएको हो।फातिमीहरूलाई विभिन्न इस्माइली समुदाय र अन्य मुस्लिम सम्प्रदायहरूले मान्यता दिएका थिए।[८७] तिनीहरूको शासन पश्चिमी भूमध्यसागरदेखि उत्तरी अफ्रिका, मगरेबका केही भागहरू, सिसिली, लेभान्ट र हेजाज सहित लाल सागरसम्म फैलिएको थियो।अबु अब्दल्लाहको नेतृत्वमा 902 र 909 CE को बीचमा फातिमी राज्य स्थापना भएको थियो।उसले अघलाबिद इफ्रिकियालाई जित्यो, खलिफाको लागि मार्ग प्रशस्त गर्यो।[८८] अब्दल्लाह अल-महदी बिल्लाह, इमामको रूपमा मान्यता प्राप्त, 909 CE मा पहिलो खलीफा बने।[८९] प्रारम्भमा, अल-महदियाले राजधानीको रूपमा सेवा गर्‍यो, जुन 921 CE मा स्थापित भयो, त्यसपछि 948 CE मा अल-मन्सुरियामा सारियो।अल-मुइजको शासनकालमा, इजिप्टलाई 969 CE मा विजय प्राप्त भयो, र 973 CE मा काइरोलाई नयाँ राजधानीको रूपमा स्थापित गरियो।इजिप्ट साम्राज्यको सांस्कृतिक र धार्मिक हृदय भयो, एक अद्वितीय अरबी संस्कृतिलाई बढावा दिँदै।[९०]फातिमिद खलीफालाई गैर-शिया मुस्लिमहरू, यहूदीहरू र ईसाईहरूप्रति धार्मिक सहिष्णुताका लागि परिचित थियो, [९१] यद्यपि यसले इजिप्टियन जनसंख्यालाई आफ्नो विश्वासमा परिवर्तन गर्न संघर्ष गर्यो।[९२] अल-अजीज र अल-हकिमको शासनकालमा, र विशेष गरी अल-मुस्तानसिरको शासनकालमा, खलीफाले राज्य मामिलाहरूमा कम संलग्न भएको देखे, र वजीरहरूले अधिक शक्ति प्राप्त गरे।[९३] 1060s ले एक गृहयुद्ध ल्यायो, सेना भित्र राजनीतिक र जातीय विभाजन द्वारा ईन्धन, साम्राज्य को खतरा।[९४]वजियर बद्र अल-जमालीको नेतृत्वमा छोटो पुनरुत्थानको बावजुद, 11 औं र 12 औं शताब्दीको उत्तरार्धमा फातिमिद खलीफाको पतन भयो, [९५] सिरियामा सेलजुक टर्क्स र लेभान्टमा क्रुसेडरहरूले थप कमजोर बनायो।[९४] 1171 ईस्वीमा, सलादिनले फातिमिद शासनलाई समाप्त गरे, अयुबिद राजवंश स्थापना गरे र इजिप्टलाई अब्बासी खलीफाको अख्तियारमा पुन: एकीकरण गरे।[९६]
अयुबिद इजिप्ट
अयुबिद इजिप्ट। ©HistoryMaps
1171 Jan 1 - 1341

अयुबिद इजिप्ट

Cairo, Egypt
1171 ईस्वी मा सलादिन द्वारा स्थापित अयुबिद राजवंश , मध्ययुगीन मध्य पूर्व मा एक महत्वपूर्ण परिवर्तन चिन्ह लगाइयो।सलादिन, कुर्द मूलको सुन्नी मुस्लिम, सुरुमा सिरियाको नुर एड-दिनको नेतृत्वमा सेवा गरे र फातिमिद इजिप्टमा क्रुसेडरहरू विरुद्धको लडाईहरूमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेले।नूर एड-दिनको मृत्युमा, सलादिनलाई इजिप्टको पहिलो सुल्तान अब्बासी खलीफाद्वारा घोषित गरियो।उनको भर्खरै स्थापित सल्तनत द्रुत रूपमा विस्तार भयो, लेभान्ट, हिजाज, यमन, नुबियाका केही भागहरू, ताराबुलस, साइरेनाका, दक्षिणी एनाटोलिया र उत्तरी इराकलाई समेटेर।1193 ईस्वीमा सलादिनको मृत्यु पछि, उनका छोराहरूले नियन्त्रणको लागि प्रतिस्पर्धा गरे, तर अन्ततः उनका भाइ अल-अदिल 1200 सीईमा सुल्तान भए।राजवंश उनको सन्तान मार्फत सत्तामा रह्यो।1230 को दशकमा, सिरियाका अमिरहरूले स्वतन्त्रता खोजे, जसको कारण 1247 ईस्वीमा अस-सालिह अयुबले सिरियाको अधिकांश भागलाई पुनर्मिलन नगरेसम्म विभाजित अयुबिद क्षेत्रको नेतृत्व गरे।यद्यपि, स्थानीय मुस्लिम राजवंशहरूले अयुबिडहरूलाई यमन, हिजाज र मेसोपोटामियाका केही भागहरूबाट निष्कासित गरे।अपेक्षाकृत छोटो शासनको बावजुद, अयुबिडहरूले यस क्षेत्रलाई, विशेष गरी इजिप्टलाई परिवर्तन गरे।तिनीहरूले यसलाई शियाबाट एक सुन्नी प्रभावशाली शक्तिमा सार्न, यसलाई राजनीतिक, सैन्य, आर्थिक र सांस्कृतिक केन्द्र बनाएर 1517 मा ओटोम्यान विजय सम्म पुग्यो। राजवंशले आर्थिक समृद्धि र बौद्धिक गतिविधिलाई बढावा दियो, सुन्नी इस्लामलाई बलियो बनाउन असंख्य मदरसाहरू निर्माण गर्यो।त्यसपछिकोमामलुक सल्तनतले 1341 सम्म हामाको अयुबिद रियासतलाई कायम राख्यो र 267 वर्षसम्म यस क्षेत्रमा अयुबिद शासनको विरासत जारी राख्यो।
मामलुक इजिप्ट
मामलुक इजिप्ट ©HistoryMaps
1250 Jan 1 - 1517

मामलुक इजिप्ट

Cairo, Egypt
माम्लुक सल्तनत , इजिप्ट, लेभान्ट र हेजाजमा 13 औं शताब्दीको मध्यदेखि 16 औं शताब्दीको सुरुसम्म शासन गर्ने, सुल्तानको नेतृत्वमा मामलुक (स्वतन्त्र दास सैनिकहरू) को सैन्य जातिद्वारा शासित राज्य थियो।1250 मा अयुबिद राजवंशको पतनसँगै स्थापना भएको, सल्तनतलाई दुई अवधिमा विभाजन गरिएको थियो: टर्किक वा बहरी (१२५०–१३८२) र सर्कासियन वा बुर्जी (१३८२–१५१७), शासक मामलुकहरूको जातिको नामबाट नामकरण गरिएको।प्रारम्भमा, अयुबिद सुल्तान अस-सालिह अयुब (आर. १२४०-१२४९) को रेजिमेन्टका मामलुक शासकहरूले १२५० मा सत्ता कब्जा गरे। उनीहरूले विशेष रूपमा सुल्तान कुतुज र बेबार्सको नेतृत्वमा १२६० मा मंगोलहरूलाई पराजित गरे, उनीहरूको दक्षिणतिर विस्तार जाँच गर्दै।Baybars, Qalawun (r. 1279-1290), र अल-अशरफ खलिल (r. 1290-1293), मामलुकहरूले आफ्नो क्षेत्र विस्तार गरे, क्रुसेडर राज्यहरू जित्दै, माकुरिया, साइरेनाका, हेजाज र दक्षिणी एनाटोलियामा विस्तार गरे।सल्तनतको शिखर अल-नासिर मुहम्मदको शासनकाल (r. 1293-1341) को समयमा थियो, त्यसपछि आन्तरिक कलह र वरिष्ठ अमिरहरूमा शक्ति परिवर्तन भयो।सांस्कृतिक रूपमा, मामलुकहरूले साहित्य र खगोल विज्ञानलाई महत्व दिएका थिए, निजी पुस्तकालयहरूलाई स्टेटस सिम्बलको रूपमा स्थापना गरे, अवशेषहरूले हजारौं पुस्तकहरू सङ्केत गरे।बुर्जी अवधि अमीर बारकुकको 1390 को विद्रोहको साथ सुरु भयो, आक्रमण, विद्रोह र प्राकृतिक प्रकोपका कारण मामलुक अधिकार कमजोर भएको कारणले गिरावट आएको हो।सुल्तान बार्सबे (१४२२–१४३८) ले युरोपसँग एकाधिकार व्यापार सहित आर्थिक सुधारको प्रयास गरे।बुर्जी राजवंशले राजनीतिक अस्थिरताको सामना गर्यो, जसमा छोटो सल्तनतहरू र द्वन्द्वहरू थिए, जसमा तैमुर लेन्क विरुद्धको युद्ध र साइप्रसको विजय पनि समावेश थियो।तिनीहरूको राजनीतिक विभाजनले ओटोम्यान साम्राज्यको विरुद्धको प्रतिरोधलाई बाधा पुर्‍यायो, जसले 1517 मा ओटोमन सुल्तान सेलिम प्रथमको नेतृत्वमा इजिप्टको वाससलाइजेशन गर्यो। ओटोम्यानहरूले मामलुक वर्गलाई इजिप्टमा शासकको रूपमा कायम राखे, यसलाई ओटोम्यान साम्राज्यको मध्य अवधिमा रूपान्तरण गर्दै, वासलको अधीनमा भए पनि।
1517 - 1914
ओटोम्यान इजिप्टornament
प्रारम्भिक ओटोम्यान इजिप्ट
ओटोम्यान कायरो ©Anonymous
16 औं शताब्दीको प्रारम्भमा, 1517 मा इजिप्टको ओटोमन विजय पछि, सुल्तान सेलिम प्रथमले युनुस पाशालाई इजिप्टको गभर्नरको रूपमा नियुक्त गरे, तर भ्रष्टाचारका मुद्दाहरूको कारण चाँडै उहाँलाई हेयर बेले प्रतिस्थापित गर्नुभयो।[९७] यस अवधिले ओटोमन प्रतिनिधिहरू रमामलुकहरू बीचको शक्ति संघर्षलाई चिन्हित गर्‍यो, जसले महत्त्वपूर्ण प्रभाव कायम राखे।इजिप्टका १२ सान्जाकहरूमा प्रमुख पदहरू राख्दै मामलुकहरूलाई प्रशासनिक संरचनामा समावेश गरिएको थियो।सुल्तान सुलेमान द म्याग्निफिसेन्टको अधीनमा, सेना र धार्मिक अधिकारीहरूको प्रतिनिधित्वको साथ पाशालाई सहयोग गर्न ग्रेटर दिवान र लेसर दिवान स्थापना गरिएको थियो।सेलिमले इजिप्टको सुरक्षाको लागि छवटा रेजिमेन्टहरू स्थापना गरे, जसमा सुलेमानले सातौं थपे।[९८]ओटोम्यान प्रशासनले इजिप्टका गभर्नरलाई बारम्बार परिवर्तन गर्‍यो, प्रायः वार्षिक रूपमा।एक गभर्नर, हेन अहमद पाशा, स्वतन्त्रता स्थापना गर्न कोशिस गरे तर असफल भयो र मारिए।[९८] 1527 मा, इजिप्टमा भूमि सर्वेक्षण गरिएको थियो, जसमा भूमिलाई चार प्रकारमा वर्गीकृत गरिएको थियो: सुल्तानको डोमेन, फिफ्स, सैन्य रखरखाव भूमि, र धार्मिक आधार भूमि।यो सर्वेक्षण 1605 मा लागू भएको थियो। [98]इजिप्टमा 17 औं शताब्दीमा सैन्य विद्रोह र द्वन्द्वहरू द्वारा चित्रण गरिएको थियो, प्राय: सेनाहरूद्वारा जबरजस्ती असुली रोक्न प्रयासहरूको कारण।1609 मा, एक महत्त्वपूर्ण द्वन्द्वको कारण कारा मेहमेद पाशा काइरोमा विजयी प्रवेशको नेतृत्व गर्यो, त्यसपछि वित्तीय सुधारहरू।[९८] यस समयमा, स्थानीय मामलुक बेले इजिप्टको प्रशासनमा प्रभुत्व प्राप्त गरे, प्रायः सैन्य पदहरू धारण गरे र ओटोम्यान-नियुक्त गभर्नरहरूलाई चुनौती दिए।[९९] इजिप्टको सेना, बलियो स्थानीय सम्बन्धको साथ, गभर्नरहरूको नियुक्तिमा बारम्बार प्रभाव पार्छ र प्रशासनमा पर्याप्त नियन्त्रण थियो।[१००]शताब्दीले इजिप्टमा दुई प्रभावशाली गुटहरूको उदय पनि देख्यो: ओटोमन घोडचढीसँग जोडिएको फकारी, र कासिमी, मूल इजिप्टियन सेनासँग सम्बन्धित।यी गुटहरू, तिनीहरूको फरक रङ र प्रतीकहरूद्वारा प्रतीक, ओटोम्यान इजिप्टको शासन र राजनीतिलाई महत्त्वपूर्ण रूपमा प्रभावित गर्यो।[१०१]
पछि ओटोम्यान इजिप्ट
लेट ओटोमन इजिप्ट। ©Anonymous
18 औं शताब्दीमा, इजिप्टमा ओटोमन-नियुक्त पाशाहरू मामलुक बेजले विशेष गरी शेख अल-बलाद र अमीर अल-हजको कार्यालयहरू मार्फत छायामा परेका थिए।यस अवधिको लागि विस्तृत इतिहासको कमीको कारणले शक्तिमा यो परिवर्तन खराब रूपमा दस्तावेज गरिएको छ।[१०२]1707 मा, शेख अल-बलाद कासिम इवाजको नेतृत्वमा दुई मामलुक गुटहरू, कासिमाइटहरू र फिकाराइटहरू बीचको द्वन्द्वको परिणाम कायरो बाहिर लामो युद्ध भयो।कासिम इवाजको मृत्युले उनको छोरा इस्माइललाई शेख अल-बलाद बनायो, जसले आफ्नो 16 वर्षको कार्यकालमा गुटहरू मिलायो।[१०२] 1711-1714 को "महान राजद्रोह", सूफी प्रथाहरू विरुद्ध एक धार्मिक विद्रोह, दमन नभएसम्म महत्वपूर्ण उथलपुथल निम्त्यायो।[१०३] १७२४ मा इस्माइलको हत्याले थप शक्ति संघर्ष सुरु गर्‍यो, जसमा शिरकास बे र धु-एल-फिकार जस्ता नेताहरू सफल भए र बारीमा मारिए।[१०२]1743 सम्म, ओथमान बेलाई इब्राहिम र रिदवान बेले विस्थापित गरे, जसले त्यसपछि संयुक्त रूपमा इजिप्टमा शासन गरे, मुख्य कार्यालयहरू बदलेर।तिनीहरू धेरै पटक कूको प्रयासबाट बच्न सफल भए, जसले नेतृत्वमा परिवर्तन र अली बे अल-कबीरको उदय भयो।[१०२] सुरुमा एउटा कारवांको रक्षाका लागि परिचित अली बे, इब्राहिमको मृत्युको बदला लिन खोजे र १७६० मा शेख अल-बलाद बने। उनको कडा शासनले असहमति निम्त्यायो, जसको कारण उनको अस्थायी निर्वासन भयो।[१०२]1766 मा, अली बे यमन भागे तर 1767 मा काइरो फर्किए, बेयको रूपमा सहयोगीहरूलाई नियुक्त गरेर आफ्नो स्थिति बलियो बनाए।उनले सैन्य शक्तिलाई केन्द्रीकृत गर्ने प्रयास गरे र इजिप्टलाई 1769 मा स्वतन्त्र घोषणा गरे, ओटोम्यानले नियन्त्रण प्राप्त गर्ने प्रयासको प्रतिरोध गरे।[१०२] अली बेले अरबी प्रायद्वीपमा आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्यो, तर उनको शासनकाल भित्रबाट चुनौतिहरूको सामना गर्यो, विशेष गरी उनका ज्वाइँ अबु-एल-धाहाबबाट, जसले अन्ततः ओटोमन पोर्टेसँग गठबन्धन गरे र 1772 मा कायरोमा मार्च गरे। [१०२]1773 मा अली बेको पराजय र त्यसपछिको मृत्युले इजिप्टलाई अबु-एल-धाहबको अधीनमा ओटोम्यान नियन्त्रणमा फर्काइदियो।1775 मा अबु-अल-धहबको मृत्यु पछि, शक्ति संघर्ष जारी रह्यो, इस्माइल बे शेख अल-बलाद बने तर अन्ततः इब्राहिम र मुराद बेद्वारा हटाइयो, जसले संयुक्त शासन स्थापना गरे।यो अवधि आन्तरिक विवादहरू र इजिप्टमाथि नियन्त्रण पुन: स्थापित गर्न 1786 मा एक ओटोम्यान अभियान द्वारा चिह्नित गरिएको थियो।1798 सम्म, जब नेपोलियन बोनापार्टले इजिप्टमा आक्रमण गरे, इब्राहिम बे र मुराद बे अझै पनि सत्तामा थिए, 18 औं शताब्दीको इजिप्टको इतिहासमा निरन्तर राजनीतिक अशान्ति र शक्ति परिवर्तनको अवधिलाई चिन्ह लगाउँदै।[१०२]
इजिप्टको फ्रान्सेली कब्जा
स्फिंक्स अघि बोनापार्ट। ©Jean-Léon Gérôme
नेपोलियन बोनापार्टको नेतृत्वमा इजिप्टमा फ्रान्सेली अभियान , स्पष्ट रूपमा ओटोमन पोर्टलाई समर्थन गर्न रमामलुकहरूलाई दबाउन।अलेक्जान्ड्रियामा बोनापार्टको घोषणाले समानता, योग्यता र इस्लामको सम्मानलाई जोड दियो, मामलुकहरूमा यी गुणहरूको कमीको विपरीत।उनले प्रशासनिक पदका लागि सबै इजिप्टियनहरूलाई खुला पहुँचको वाचा गरे र इस्लामलाई फ्रान्सेली पालना प्रदर्शन गर्न पोपको अख्तियारलाई हटाउन सुझाव दिए।[१०२]यद्यपि, इजिप्टियनहरू फ्रान्सेली मनसायमा शंकास्पद थिए।एम्बाबेह (पिरामिडको युद्ध) को युद्धमा फ्रान्सेली विजय पछि, जहाँ मुराद बे र इब्राहिम बेको सेना पराजित भएको थियो, काइरोमा शेक, मामलुक र फ्रान्सेली सदस्यहरू सहित एक नगर परिषद् गठन गरियो, मुख्य रूपमा फ्रान्सेली आदेशहरू लागू गर्न सेवा गर्दै।[१०२]नाइलको युद्धमा उनीहरूको बेडाको पराजय र माथिल्लो इजिप्टमा असफलता पछि फ्रान्सेली अजेयतामाथि प्रश्न उठाइयो।घर कर लागू गरेपछि तनाव बढ्यो, अक्टोबर १७९८ मा कायरोमा विद्रोह भयो। फ्रान्सेली जनरल डुपुई मारिए, तर बोनापार्ट र जनरल क्लेबरले छिट्टै विद्रोहलाई दबाए।अल-अजहर मस्जिदलाई स्थिरको रूपमा फ्रान्सेली प्रयोगले गहिरो अपराध निम्त्यायो।[१०२]1799 मा बोनापार्टको सिरियाली अभियानले इजिप्टमा फ्रान्सेली नियन्त्रणलाई अस्थायी रूपमा कमजोर बनायो।आफ्नो फर्किएपछि, उनले मुराद बे र इब्राहिम बेको संयुक्त आक्रमणलाई पराजित गरे, र पछि अबौकिरमा टर्की सेनालाई कुचले।त्यसपछि बोनापार्टले इजिप्ट छोडे, क्लेबरलाई आफ्नो उत्तराधिकारीको रूपमा नियुक्त गरे।[१०२] क्लेबरले एक अनिश्चित अवस्थाको सामना गर्यो।फ्रान्सेली निकासीका लागि प्रारम्भिक सम्झौताहरू ब्रिटिशद्वारा अवरुद्ध भएपछि, काइरोले दंगाको अनुभव गर्यो, जसलाई क्लेबरले दबाए।उनले मुराद बेसँग वार्ता गरे, उनलाई माथिल्लो इजिप्टको नियन्त्रण प्रदान गरे, तर क्लेबरको जून 1800 मा हत्या गरियो [। १०२]जनरल ज्याक-फ्रान्कोइस मेनु क्लेबरको उत्तराधिकारी भए, मुस्लिम पक्ष जित्ने प्रयास गरे तर फ्रान्सेली संरक्षक राज्य घोषणा गरेर मिश्रीहरूलाई अलग पारे।1801 मा, अंग्रेजी र टर्की सेनाहरु अबु किर मा अवतरण, फ्रान्सेली पराजय को नेतृत्व।जनरल बेलियर्डले मेमा काइरोलाई आत्मसमर्पण गरे, र मेनुले अगस्टमा अलेक्जान्ड्रियामा आत्मसमर्पण गरे, फ्रान्सेली कब्जा समाप्त भयो।[१०२] फ्रान्सेली कब्जाको स्थायी विरासत "विवरण डे ल'इजिप्ट" थियो, फ्रान्सेली विद्वानहरू द्वारा इजिप्टको विस्तृत अध्ययन, जसले इजिप्टोलोजीको क्षेत्रमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍यायो।[१०२]
मुहम्मद अली अन्तर्गत इजिप्ट
अलेक्जान्ड्रियाको उनको दरबारमा मेहेमेट अलीसँग अन्तर्वार्ता। ©David Roberts
1805 देखि 1953 सम्म फैलिएको मुहम्मद अली राजवंशले इजिप्टको इतिहासमा एक परिवर्तनकारी युगको रूपमा चिन्ह लगाइयो, जसमा ओटोम्यान इजिप्ट , ब्रिटिश-कब्जा गरिएको खेदिभेट, र स्वतन्त्र सल्तनत र इजिप्टको राज्य, 1952 क्रान्ति र गणतन्त्रको स्थापनामा परिणत भयो। इजिप्ट।मुहम्मद अली राजवंश अन्तर्गत इजिप्टको इतिहासको यो अवधि महत्त्वपूर्ण आधुनिकीकरण प्रयासहरू, स्रोतहरूको राष्ट्रियकरण, सैन्य द्वन्द्वहरू, र बढ्दो युरोपेली प्रभावले इजिप्टको स्वतन्त्रताको अन्तिम मार्गको लागि चरण तय गरेको थियो।मुहम्मद अलीले ओटोम्यान,मामलुकअल्बेनियाली भाडाका सैनिकहरू बीचको तीन-तर्फी गृहयुद्धको बीचमा सत्ता कब्जा गरे।1805 सम्म, उसलाई ओटोमन सुल्तानले इजिप्टको शासकको रूपमा मान्यता दिएको थियो, उनको निर्विवाद नियन्त्रण चिन्ह लगाउँदै।साउदीहरू विरुद्ध अभियान (ऑटोमन-साउदी युद्ध, 1811-1818)ओटोमन आदेशको जवाफ दिँदै, मोहम्मद अलीले मक्का कब्जा गर्ने नजदमा वहाबीहरू विरुद्ध युद्ध गरे।अभियान, सुरुमा उनको छोरा तुसुनको नेतृत्वमा र पछि आफैले, सफलतापूर्वक मक्कन क्षेत्रहरू पुन: कब्जा गर्यो।सुधार र राष्ट्रियकरण (1808-1823)मुहम्मद अलीले महत्त्वपूर्ण सुधारहरू शुरू गरे, जसमा भूमि राष्ट्रियकरण पनि थियो, जहाँ उनले भूमिहरू जफत गरे र बदलामा अपर्याप्त पेन्सन प्रस्ताव गरे, इजिप्टको प्राथमिक जग्गा मालिक बने।उनले सेनालाई आधुनिकीकरण गर्ने प्रयास पनि गरे, जसले काइरोमा विद्रोहको नेतृत्व गर्यो।आर्थिक विकासहरूमुहम्मद अलीको नेतृत्वमा, इजिप्टको अर्थतन्त्रले विश्वव्यापी रूपमा पाँचौं सबैभन्दा उत्पादक कपास उद्योग देख्यो।कोइला भण्डारको प्रारम्भिक अभावको बाबजुद स्टीम इन्जिनहरूको परिचयले इजिप्टको औद्योगिक निर्माणलाई आधुनिक बनायो।लिबिया र सुडान को आक्रमण (1820-1824)मुहम्मद अलीले व्यापार मार्गहरू र सम्भावित सुन खानीहरू सुरक्षित गर्न पूर्वी लिबिया र सुडानमा इजिप्टको नियन्त्रण विस्तार गरे।यो विस्तार सैन्य सफलता र खार्तूम को स्थापना द्वारा चिह्नित गरिएको थियो।ग्रीक अभियान (१८२४–१८२८)ओटोमन सुल्तान द्वारा निमन्त्रणा, मोहम्मद अलीले आफ्नो छोरा इब्राहिमको कमाण्डमा आफ्नो सुधार गरिएको सेनालाई ग्रीकको स्वतन्त्रता युद्धलाई दबाउनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेले।सुल्तानसँग युद्ध (इजिप्टियन-ओटोमन युद्ध, 1831-33)आफ्नो नियन्त्रण विस्तार गर्न मोहम्मद अलीको महत्वाकांक्षामा द्वन्द्व उत्पन्न भयो, जसले लेबनान, सिरिया र अनातोलियामा महत्वपूर्ण सैन्य विजय हासिल गर्यो।यद्यपि, युरोपेली हस्तक्षेपले थप विस्तार रोक्यो।मुहम्मद अलीको शासन 1841 मा उनको परिवारमा स्थापित वंशानुगत शासनको साथ समाप्त भयो, यद्यपि प्रतिबन्धहरूले ओटोमन साम्राज्यमा उनको वासल स्थितिलाई जोड दिए।महत्वपूर्ण शक्ति गुमाए पनि, उनको सुधार र आर्थिक नीतिहरूले इजिप्टमा स्थायी प्रभाव पारेको थियो।मुहम्मद अली पछि, इजिप्टमा उनको वंशका क्रमिक सदस्यहरूले शासन गरे, प्रत्येकले युरोपेली हस्तक्षेप र प्रशासनिक सुधारहरू सहित आन्तरिक र बाह्य चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको थियो।इजिप्टको ब्रिटिश कब्जा (1882)बढ्दो असन्तुष्टि र राष्ट्रवादी आन्दोलनहरूले युरोपेली हस्तक्षेपलाई बढायो, जसको परिणत 1882 मा राष्ट्रवादी विद्रोहहरू विरुद्ध सैन्य कारबाही पछि इजिप्टमा ब्रिटिश कब्जामा पुग्यो।
स्वेज नहर
स्वेज नहरको उद्घाटन, 1869 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1859 Jan 1 - 1869

स्वेज नहर

Suez Canal, Egypt
नाइललाई लाल सागरसँग जोड्ने पुरातन नहरहरू यात्राको सहजताका लागि बनाइएका थिए।यस्तो एउटा नहर, सम्भवतः Senusret II वा Ramesses II को शासनकालमा निर्माण गरिएको थियो, पछि नेको II (610-595 BCE) अन्तर्गत थप फराकिलो नहरमा समाहित गरिएको थियो।तथापि, एक मात्र पूर्ण रूपमा सञ्चालन भएको पुरातन नहर, दारायस I (522-486 ईसापूर्व) द्वारा पूरा भएको थियो।[१०४]नेपोलियन बोनापार्ट, जो 1804 मा फ्रान्सेली सम्राट बने, सुरुमा भूमध्यसागरलाई लाल सागरसँग जोड्न नहर निर्माण गर्ने विचार गरे।तर, यस्तो नहर बनाउन महँगो र समय लाग्ने ताला लाग्ने गलत विश्वासका कारण यो योजना त्यागिएको थियो ।19 औं शताब्दीमा, फर्डिनान्ड डे लेसेप्सले 1854 र 1856 मा इजिप्ट र सुडानका खेदिभ साईद पाशाबाट रियायत प्राप्त गरे। यो सहुलियत सबै राष्ट्रहरूको लागि खुला नहर निर्माण र सञ्चालन गर्न कम्पनीको स्थापनाको लागि थियो। यसको उद्घाटन वर्ष पछि।डे लेसेप्सले 1830 मा फ्रान्सेली कूटनीतिज्ञको रूपमा आफ्नो समयमा स्थापित सईदसँगको आफ्नो मैत्रीपूर्ण सम्बन्धको लाभ उठाए।त्यसपछि डे लेसेप्सले नहरको सम्भाव्यता र इष्टतम मार्गको मूल्याङ्कन गर्न सात देशका १३ विज्ञहरू सम्मिलित इन्टरनेशनल कमिसन फर द पियर्सिङ अफ द इस्थमस अफ स्वेजको आयोजना गरे।लिनान्ट डे बेल्लेफोन्ड्सको योजनामा ​​सहमति जनाउँदै आयोगले डिसेम्बर १८५६ मा विस्तृत प्रतिवेदन बुझायो, जसले १५ डिसेम्बर १८५८ मा स्वेज नहर कम्पनीको स्थापना गर्यो [। १०५]25 अप्रिल 1859 मा पोर्ट सैद नजिक निर्माण सुरु भयो र लगभग दस वर्ष लाग्यो।परियोजनाले सुरुमा 1864 सम्म जबरजस्ती श्रम (corvée) प्रयोग गरेको थियो [। १०६] यो अनुमान गरिएको छ कि 1.5 मिलियन भन्दा बढी मानिसहरू निर्माणमा संलग्न थिए, दसौं हजारहरू हैजा जस्ता रोगहरूको शिकार भएका थिए।[१०७] स्वेज नहर आधिकारिक रूपमा फ्रान्सेली नियन्त्रणमा नोभेम्बर १८६९ मा खोलिएको थियो, समुद्री व्यापार र नेभिगेसनमा महत्वपूर्ण प्रगतिको चिन्ह लगाउँदै।
ब्रिटिश अन्तर्गत इजिप्टको इतिहास
टेल एल केबिरको आँधी ©Alphonse-Marie-Adolphe de Neuville
इजिप्टमा ब्रिटिश अप्रत्यक्ष शासन, 1882 देखि 1952 सम्म, महत्वपूर्ण राजनीतिक परिवर्तन र राष्ट्रवादी आन्दोलनहरू द्वारा चिह्नित अवधि थियो।यो युग सेप्टेम्बर 1882 मा तेल एल-केबिरमा इजिप्टियन सेनामाथि ब्रिटिश सैन्य विजयको साथ सुरु भयो र 1952 इजिप्टियन क्रान्तिको साथ समाप्त भयो, जसले इजिप्टलाई गणतन्त्रमा परिणत गर्‍यो र ब्रिटिश सल्लाहकारहरूलाई निष्कासन गर्‍यो।मुहम्मद अलीका उत्तराधिकारीहरूमा उनका छोरा इब्राहिम (1848), नाति अब्बास प्रथम (1848), सैद (1854), र इस्माइल (1863) थिए।अब्बास म सतर्क थिए, जबकि सैद र इस्माइल महत्वाकांक्षी तर आर्थिक रूपमा अविवेकी थिए।1869 मा सम्पन्न स्वेज नहर जस्ता तिनीहरूको व्यापक विकास परियोजनाहरूले युरोपेली बैंकहरूलाई ठूलो ऋण र भारी कर लगाएको कारण सार्वजनिक असन्तुष्टि निम्त्यायो।इथियोपियामा विस्तार गर्ने इस्माइलको प्रयास असफल भयो, जसले गुन्डेट (1875) र गुरा (1876) मा पराजय निम्त्यायो।1875 सम्म, इजिप्टको आर्थिक संकटले इस्माइललाई स्वेज नहरमा इजिप्टको 44% सेयर बेलायतीहरूलाई बेच्न बाध्य बनायो।यो कदम, बढ्दो ऋणको साथमा, परिणामस्वरूप ब्रिटिश र फ्रान्सेली वित्तीय नियन्त्रकहरूले 1878 सम्म इजिप्टको सरकारमा महत्त्वपूर्ण प्रभाव पार्दै आएका थिए [। १०८]विदेशी हस्तक्षेप र स्थानीय शासनसँगको असन्तुष्टिले राष्ट्रवादी आन्दोलनलाई उत्प्रेरित गर्‍यो, जसमा अहमद उराबी जस्ता प्रमुख व्यक्तित्वहरू 1879 सम्ममा देखा परे। 1882 मा उराबीको राष्ट्रवादी सरकार, प्रजातान्त्रिक सुधारहरूप्रति प्रतिबद्ध, बेलायत र फ्रान्सद्वारा सैन्य हस्तक्षेपलाई उक्साए।टेल एल-केबिर [१०९] मा बेलायती विजयले तेफिक पाशाको पुनर्स्थापना र वास्तविक ब्रिटिश संरक्षणको स्थापनाको नेतृत्व गर्‍यो।[११०]1914 मा, ब्रिटिश संरक्षित राज्य औपचारिक रूपमा ओटोमन प्रभाव प्रतिस्थापन गरिएको थियो।यस अवधिमा, 1906 दिनशावे घटना जस्ता घटनाहरूले राष्ट्रवादी भावनालाई उकास्यो।[१११] सन् १९१९ को क्रान्ति, राष्ट्रवादी नेता साद जागलुलको निर्वासनबाट प्रज्वलित, १९२२ मा बेलायतको इजिप्टको स्वतन्त्रताको एकपक्षीय घोषणाको नेतृत्व गर्‍यो [। ११२]1923 मा एक संविधान लागू भयो, 1924 मा साद Zaghlul को प्रधानमन्त्री को रूप मा निर्वाचित भयो। 1936 एंग्लो-इजिप्टियन सन्धिले स्थितिलाई स्थिर गर्ने प्रयास गर्यो, तर चलिरहेको ब्रिटिश प्रभाव र शाही राजनीतिक हस्तक्षेपले निरन्तर अशान्ति निम्त्यायो।1952 क्रान्ति, स्वतन्त्र अधिकारी आन्दोलन द्वारा आयोजित, राजा फारुक को परित्याग र इजिप्ट को गणतन्त्र को रूप मा घोषणा को परिणामस्वरूप।बेलायती सैन्य उपस्थिति 1954 सम्म जारी रह्यो, इजिप्टमा लगभग 72 वर्षको ब्रिटिश प्रभावको अन्त्य गर्दै।[११३]
इजिप्टको राज्य
दोस्रो विश्वयुद्धको समयमा इजिप्टको पिरामिडमाथि विमान। ©Anonymous
डिसेम्बर 1921 मा, काइरोमा ब्रिटिश अधिकारीहरूले साद जागलुललाई देश निकाला गरेर र मार्शल ल लागू गरेर राष्ट्रवादी प्रदर्शनलाई प्रतिक्रिया दिए।यी तनावहरूको बावजुद, यूकेले फेब्रुअरी 28, 1922 मा इजिप्टको स्वतन्त्रताको घोषणा गर्‍यो, संरक्षित राज्यको अन्त्य गर्‍यो र इजिप्टको स्वतन्त्र राज्य स्थापना गर्‍यो सरवत पाशा प्रधानमन्त्रीको रूपमा।यद्यपि, बेलायतले नहर क्षेत्र, सुडान, बाह्य सुरक्षा, र पुलिस, सेना, रेलवे र सञ्चारमा प्रभाव सहित इजिप्टमा महत्त्वपूर्ण नियन्त्रण कायम राख्यो।राजा फुआदको शासनकाल बेलायती प्रभावको विरोध गर्ने राष्ट्रवादी समूह वाफड पार्टी र स्वेज नहरमाथि नियन्त्रण कायम राख्ने उद्देश्य राखेका बेलायतीहरूसँगको सङ्घर्षबाट चिन्हित थियो।यस अवधिमा अन्य महत्वपूर्ण राजनीतिक शक्तिहरू देखा परे, जस्तै कम्युनिष्ट पार्टी (1925) र मुस्लिम ब्रदरहुड (1928), पछि एक महत्त्वपूर्ण राजनीतिक र धार्मिक संस्थाको रूपमा बढ्दै।सन् १९३६ मा राजा फुआदको मृत्युपछि उनका छोरा फारुक सिंहासनमा बसे।1936 एंग्लो-इजिप्टियन सन्धि, बढ्दो राष्ट्रवाद र एबिसिनियामाइटालियन आक्रमणबाट प्रभावित, युकेलाई इजिप्टबाट सेना फिर्ता गर्न आवश्यक थियो, सुएज नहर क्षेत्र बाहेक, र युद्धकालमा उनीहरूको फिर्ताको लागि अनुमति दियो।यी परिवर्तनहरूको बावजुद, भ्रष्टाचार र कथित ब्रिटिश कठपुतलीले राजा फारुकको शासनलाई असर गर्यो, जसले थप राष्ट्रवादी भावनालाई निम्त्यायो।दोस्रो विश्वयुद्धको दौडान, इजिप्टले सहयोगी कार्यहरूको लागि आधारको रूपमा सेवा गर्‍यो।युद्ध पछि, प्यालेस्टाइन युद्ध (1948-1949) मा इजिप्टको पराजय र आन्तरिक असन्तुष्टिले स्वतन्त्र अधिकारी आन्दोलनद्वारा 1952 इजिप्टियन क्रान्तिको नेतृत्व गर्यो।राजा फारुकले आफ्नो छोरा, फुआद द्वितीयको पक्षमा त्याग गरे, तर राजतन्त्र 1953 मा समाप्त भयो, इजिप्ट गणतन्त्र स्थापना भयो।सुडानको स्थिति 1953 मा समाधान भएको थियो, जसले 1956 मा यसको स्वतन्त्रताको नेतृत्व गर्यो।
1952 को इजिप्टियन क्रान्ति
1952 इजिप्टियन क्रान्ति ©Anonymous
1952 को इजिप्टियन क्रान्ति, [127] जुन 23 जुलाई क्रान्ति वा 1952 को कुप d'état को रूपमा पनि चिनिन्छ, इजिप्टको राजनीतिक, आर्थिक, र सामाजिक परिदृश्यमा एक महत्वपूर्ण परिवर्तन चिन्ह लगाइयो।23 जुलाई 1952 मा मोहम्मद नागुइब र गमाल अब्देल नासेरको नेतृत्वमा स्वतन्त्र अधिकारी आन्दोलन द्वारा शुरू गरिएको, [१२८] क्रान्तिले राजा फारुकको अपदस्त भयो।यस घटनाले अरब संसारमा क्रान्तिकारी राजनीतिलाई उत्प्रेरित गर्‍यो, उपनिवेशीकरणलाई प्रभाव पार्यो र शीतयुद्धको समयमा तेस्रो विश्व एकतालाई बढावा दियो।स्वतन्त्र अधिकारीहरूले इजिप्ट र सुडानमा संवैधानिक राजतन्त्र र अभिजात वर्गको अन्त्य गर्ने, ब्रिटिश कब्जाको अन्त्य गर्ने, गणतन्त्र स्थापना गर्ने र सुडानको स्वतन्त्रता सुरक्षित गर्ने उद्देश्य राखेका थिए।[१२९] क्रान्तिले राष्ट्रियतावादी र साम्राज्यवाद विरोधी एजेन्डालाई समर्थन गर्यो, अरब राष्ट्रवाद र अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा असंलग्नतामा केन्द्रित थियो।इजिप्टले पश्चिमी शक्तिहरूबाट चुनौतिहरूको सामना गर्यो, विशेष गरी बेलायत (जसले 1882 देखि इजिप्टलाई कब्जा गरेको थियो) र फ्रान्स , दुबै आफ्नो क्षेत्रहरूमा बढ्दो राष्ट्रवादको बारेमा चिन्तित थिए।इजरायलसँगको युद्धको अवस्थाले पनि प्यालेस्टिनीहरूलाई समर्थन गर्ने स्वतन्त्र अधिकारीहरूले चुनौती खडा गर्यो।[१३०] यी मुद्दाहरू १९५६ स्वेज संकटमा परिणत भए, जहाँ इजिप्टलाई बेलायत, फ्रान्स र इजरायलले आक्रमण गरेको थियो।ठूलो सैन्य हानिको बावजुद, युद्धलाई इजिप्टको लागि राजनीतिक विजयको रूपमा हेरिएको थियो, विशेष गरी यसले स्वेज नहरलाई 1875 पछि पहिलो पटक निर्विरोध इजिप्टको नियन्त्रणमा छोडेको थियो, जसलाई राष्ट्रिय अपमानको चिन्हको रूपमा हेरिएको थियो।यसले अन्य अरब देशहरूमा क्रान्तिको अपीललाई बलियो बनायो।क्रान्तिले महत्त्वपूर्ण कृषि सुधार र औद्योगीकरण, पूर्वाधार विकास र सहरीकरणलाई निम्त्यायो।[१३१] १९६० को दशकमा, अरब समाजवाद प्रबल भयो, [१३२] इजिप्टलाई केन्द्रीय योजनाबद्ध अर्थतन्त्रमा रूपान्तरण गर्दै।यद्यपि, प्रतिक्रान्ति, धार्मिक अतिवाद, कम्युनिस्ट घुसपैठ र इजरायलसँगको द्वन्द्वको डरले गम्भीर राजनीतिक प्रतिबन्ध र बहुदलीय प्रणालीमा प्रतिबन्ध लगाइयो।[१३३] यी प्रतिबन्धहरू अनवर सादातको अध्यक्षता (सन् १९७० मा सुरु भएको) सम्म रहे, जसले क्रान्तिको धेरै नीतिहरूलाई उल्टाइदिए।क्रान्तिको प्रारम्भिक सफलताले अल्जेरियामा साम्राज्यवाद विरोधी र औपनिवेशिक विरोधी विद्रोहहरू जस्तै अन्य देशहरूमा राष्ट्रवादी आन्दोलनहरूलाई प्रेरित गर्‍यो, [१२७] र मेना क्षेत्रमा पश्चिमा समर्थक राजतन्त्र र सरकारहरूको पतनलाई प्रभाव पार्यो।इजिप्टले हरेक वर्ष जुलाई 23 मा क्रान्तिको सम्झना गर्दछ।
1953
रिपब्लिकन इजिप्टornament
नासेर युग इजिप्ट
सुएज नहर कम्पनीको राष्ट्रियकरणको घोषणा गरेपछि नासेर कायरोमा हर्षोल्लास गर्ने भीडमा फर्के। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
गमाल अब्देल नासेरको नेतृत्वमा इजिप्टको इतिहासको अवधि, 1952 इजिप्शियन क्रान्तिदेखि 1970 मा उनको मृत्युसम्म, महत्त्वपूर्ण आधुनिकीकरण र समाजवादी सुधार, साथसाथै बलियो प्यान-अरब राष्ट्रवाद र विकासशील विश्वका लागि समर्थन द्वारा चिन्हित थियो।नासेर, 1952 क्रान्तिको एक प्रमुख नेता, 1956 मा इजिप्टको राष्ट्रपति बने। उहाँका कार्यहरू, विशेष गरी 1956 मा सुएज नहर कम्पनीको राष्ट्रियकरण र स्वेज संकटमा इजिप्टको राजनीतिक सफलताले इजिप्ट र अरब संसारमा उनको प्रतिष्ठालाई धेरै बढायो।यद्यपि, छ दिनको युद्धमा इजरायलको विजयले उनको प्रतिष्ठा उल्लेखनीय रूपमा घटेको थियो।नासेरको युगले जीवन स्तरमा अभूतपूर्व सुधार देख्यो, इजिप्टका नागरिकहरूले आवास, शिक्षा, रोजगारी, स्वास्थ्य सेवा र सामाजिक कल्याणमा अतुलनीय पहुँच प्राप्त गरे।यस अवधिमा इजिप्टको मामिलामा पूर्व अभिजात वर्ग र पश्चिमी सरकारहरूको प्रभाव उल्लेखनीय रूपमा घट्यो।[१३४] राष्ट्रिय अर्थतन्त्र कृषि सुधार, औद्योगिक आधुनिकीकरण परियोजनाहरू जस्तै हेल्वान स्टिल वर्क्स र अस्वान हाई बाँध, र स्वेज नहर कम्पनी सहित प्रमुख आर्थिक क्षेत्रहरूको राष्ट्रियकरणको माध्यमबाट बढ्यो।[१३४] नासेरको नेतृत्वमा इजिप्टको आर्थिक शिखरले नि:शुल्क शिक्षा र स्वास्थ्य सेवाको प्रावधानको लागि अनुमति दियो, अन्य अरब र अफ्रिकी राष्ट्रका नागरिकहरूलाई इजिप्टमा उच्च शिक्षाको लागि पूर्ण छात्रवृत्ति र जीवित भत्ताहरू मार्फत यी फाइदाहरू विस्तार गर्दै।यद्यपि, 1960 को दशकको उत्तरार्धमा आर्थिक वृद्धि सुस्त भयो, उत्तर यमनको गृहयुद्धले 1970 को दशकको उत्तरार्धमा पुन: प्राप्ति गर्नु अघि।[१३५]सांस्कृतिक रूपमा, नासेरको इजिप्टले विशेष गरी थिएटर, चलचित्र, कविता, टेलिभिजन, रेडियो, साहित्य, ललित कला, हास्य, र संगीतमा स्वर्ण युगको अनुभव गर्यो।[१३६] इजिप्टका कलाकार, लेखक, र कलाकारहरू, जस्तै गायक अब्देल हलिम हाफेज र उम्म कुलथुम, लेखक नागुइब महफुज, र फतेन हमामा र साद होस्नी जस्ता कलाकारहरूले प्रसिद्धि हासिल गरे।यस युगमा, इजिप्टले यी सांस्कृतिक क्षेत्रहरूमा अरब संसारको नेतृत्व गर्‍यो, होस्नी मुबारकको राष्ट्रपति (1981-2011) को समयमा प्रत्येक वर्ष दर्जनौं वा सो भन्दा बढी चलचित्रहरू निर्माण गर्दै, वार्षिक रूपमा 100 भन्दा बढी चलचित्रहरू उत्पादन गर्दै।[१३६]
स्वेज संकट
स्वेज संकट ©Anonymous
1956 Oct 29 - Nov 7

स्वेज संकट

Gaza Strip
1956 को सुएज संकट, जसलाई दोस्रो अरब- इजरायली युद्ध, त्रिपक्षीय आक्रामकता र सिनाई युद्ध पनि भनिन्छ, शीतयुद्ध युगको एक प्रमुख घटना थियो, जुन भूराजनीतिक र औपनिवेशिक तनावबाट फैलिएको थियो।यो जुलाई २६, १९५६ मा इजिप्टका राष्ट्रपति गमाल अब्देल नासेरद्वारा स्वेज नहर कम्पनीको राष्ट्रियकरणबाट सुरु भएको थियो। यो कदम इजिप्टको सार्वभौमिकताको महत्वपूर्ण दाबी थियो, जसले पहिले बेलायती र फ्रान्सेली शेयरधारकहरूको नियन्त्रणलाई चुनौती दियो।नहर, 1869 मा यसको उद्घाटन पछि एक महत्वपूर्ण समुद्री मार्ग भएको छ, विशेष गरी दोस्रो विश्व युद्ध पछि तेल को ढुवानी को लागी, धेरै रणनीतिक र आर्थिक महत्व को थियो।1955 सम्म, यो युरोपको तेल आपूर्तिको लागि एक प्रमुख नाली थियो।नासेरको राष्ट्रियकरणको प्रतिक्रियामा, इजरायलले अक्टोबर 29, 1956 मा इजिप्टमा आक्रमण गर्‍यो, त्यसपछि संयुक्त ब्रिटिश-फ्रान्सेली सैन्य अपरेशन भयो।यी कार्यहरू नहरको नियन्त्रण पुन: प्राप्त गर्न र नासेरलाई हटाउने उद्देश्यले थिए।द्वन्द्व चाँडै बढ्यो, मिश्री सेनाहरूले जहाजहरू डुबाएर नहर अवरुद्ध गरे।यद्यपि, तीव्र अन्तर्राष्ट्रिय दबाब, विशेष गरी संयुक्त राज्य अमेरिकासोभियत संघबाट , आक्रमणकारीहरूलाई पछि हट्न बाध्य तुल्यायो।यो संकटले बेलायतफ्रान्सको घट्दो विश्वव्यापी प्रभावलाई उजागर गर्‍यो र संयुक्त राज्य अमेरिका र सोभियत संघतर्फ शक्ति सन्तुलनमा परिवर्तन ल्यायो।उल्लेखनीय रूपमा, स्वेज संकट बढ्दो औपनिवेशिक विरोधी भावना र अरब राष्ट्रवादको लागि संघर्षको पृष्ठभूमिमा देखा पर्‍यो।नासेरको नेतृत्वमा इजिप्टको दृढ विदेश नीति, विशेष गरी मध्य पूर्वमा पश्चिमी प्रभावको विरोधले संकटलाई आकार दिन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो।थप रूपमा, सोभियत विस्तारको डरको बीचमा मध्यपूर्वमा रक्षा गठबन्धन स्थापना गर्ने संयुक्त राज्य अमेरिकाको प्रयासले भूराजनीतिक परिदृश्यलाई थप जटिल बनायो।स्वेज संकटले शीतयुद्धको राजनीतिको जटिलता र यस अवधिमा अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धको परिवर्तनशील गतिशीलतालाई जोड दियो।स्वेज संकट पछि धेरै प्रमुख घटनाक्रमहरु द्वारा चिह्नित गरिएको थियो।संयुक्त राष्ट्रले द्वन्द्व समाधानमा अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति स्थापनाको लागि नयाँ भूमिकाको सङ्केत गर्दै इजिप्ट-इजरायली सीमामा प्रहरी गर्न UNEF शान्ति सेना स्थापना गर्‍यो।बेलायती प्रधानमन्त्री एन्थोनी इडेनको राजीनामा र क्यानडाका विदेश मन्त्री लेस्टर पियर्सनको नोबेल शान्ति पुरस्कार जित्नु संकटको प्रत्यक्ष परिणाम हो।यसबाहेक, एपिसोडले हंगेरीमाथि आक्रमण गर्ने सोभियत संघको निर्णयलाई प्रभाव पारेको हुन सक्छ।
छ दिनको युद्ध
Six-Day War ©Anonymous
1967 Jun 5 - Jun 10

छ दिनको युद्ध

Middle East
मे 1967 मा, इजिप्टका राष्ट्रपति गमाल अब्देल नासेरले आफ्नो सेनालाई इजरायली सीमा नजिक सिनाई प्रायद्वीपमा सारियो।अरब राष्ट्रहरूको दबाब र अरब सैन्य शक्तिको बढ्दो अपेक्षाहरूको सामना गर्दै, नासेरले 18 मे 1967 मा सिनाईमा इजरायलसँगको इजिप्टको सिमानाबाट संयुक्त राष्ट्र सङ्घीय आपतकालीन बल (UNEF) फिर्ता गर्न अनुरोध गरे। त्यसपछि इजिप्टले स्ट्रेट अफ टिरानमा इजरायली पहुँच रोक्यो, एक कदम इजरायलले युद्धको कार्य मानेको छ।३० मे मा, जोर्डनका राजा हुसेन र नासेरले जोर्डन-इजिप्टियन रक्षा सम्झौतामा हस्ताक्षर गरे।इजिप्टले सुरुमा मे २७ मा इजरायलमाथि आक्रमण गर्ने योजना बनाएको थियो तर अन्तिम समयमा रद्द गरिदियो।५ जुनमा, इजरायलले इजिप्टको बिरूद्ध पूर्वपूर्व हडताल सुरु गर्‍यो, इजिप्टको एयरफिल्डहरूलाई गम्भीर रूपमा क्षति पुर्यायो र उनीहरूको वायु सेनालाई ठूलो मात्रामा नष्ट गर्‍यो।यो कार्यले इजरायलले सिनाई प्रायद्वीप र गाजा पट्टीमा कब्जा गर्यो।जोर्डन र सिरिया, इजिप्टको साथमा, युद्धमा प्रवेश गरे तर वेस्ट बैंक र गोलान हाइट्समा इजरायली कब्जाको सामना गरे।संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्को मध्यस्थतामा भएको युद्धविरामलाई इजिप्ट, जोर्डन र सिरियाले ७ र १० जुनको बीचमा स्वीकार गरेका थिए।1967 को युद्धमा पराजयले नासेरले 9 जुनमा राजीनामा दिए, उप-राष्ट्रपति जकारिया मोहिद्दीनलाई आफ्नो उत्तराधिकारीको रूपमा मनोनीत गरे।यद्यपि, नासेरले उनको समर्थनमा व्यापक सार्वजनिक प्रदर्शन पछि आफ्नो राजीनामा फिर्ता लिए।युद्ध पछि, युद्ध मन्त्री शम्स बद्रन सहित सात वरिष्ठ सैन्य अधिकारीहरु लाई मुद्दा चलाइयो।सशस्त्र बलका कमाण्डर-इन-चीफ फिल्ड-मार्शल अब्देल-हाकिम आमेरलाई गिरफ्तार गरिएको थियो र अगस्टमा हिरासतमा आत्महत्या गरेको बताइएको छ।
अनवर सदात इजिप्ट
सन् १९७८ मा राष्ट्रपति सादात ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
इजिप्टमा अनवर सदातको अध्यक्षता, 15 अक्टोबर 1970 देखि 6 अक्टोबर 1981 मा उनको हत्या सम्म, इजिप्टको राजनीति र विदेशी सम्बन्धमा महत्वपूर्ण परिवर्तन भयो।गमाल अब्देल नासेरको उत्तराधिकारी पछि, सादत नासेरका नीतिहरूबाट अलग भए, विशेष गरी उनको इन्फिताह नीति मार्फत, जसले इजिप्टको आर्थिक र राजनीतिक दिशाहरू परिवर्तन गर्‍यो।उनले सोभियत संघसँगको रणनीतिक गठबन्धन अन्त्य गरे, यसको सट्टा संयुक्त राज्य अमेरिकासँग घनिष्ठ सम्बन्धको विकल्प रोजे।सादतले इजरायलसँग शान्ति प्रक्रिया पनि प्रारम्भ गर्‍यो, जसले इजरायलले कब्जा गरेको इजिप्टको भूभाग फिर्ता ल्यायो, र इजिप्टमा एउटा राजनीतिक प्रणाली लागू गर्‍यो जुन पूर्ण लोकतान्त्रिक नभए पनि केही तहको बहु-दलीय सहभागितालाई अनुमति दियो।उनको कार्यकालले सरकारी भ्रष्टाचारमा बृद्धि भएको र धनी र गरिब बीचको बढ्दो असमानता देख्यो, जो उनको उत्तराधिकारी होस्नी मुबारकको नेतृत्वमा जारी रह्यो।[१३७]6 अक्टोबर 1973 मा, सदात र सिरियाका हाफेज अल-असदले 1967 छ दिनको युद्धमा गुमाएको भूमि फिर्ता गर्न इजरायल विरुद्ध अक्टोबर युद्ध सुरु गरे।यहूदी योम किप्पुर र इस्लामिक महिना रमजानमा सुरु भएको युद्धले सुरुमा सिनाई प्रायद्वीप र गोलान हाइट्समा इजिप्ट र सिरियाली प्रगति देख्यो।यद्यपि, इजरायलको काउन्टर-आक्रमणले इजिप्ट र सिरियालाई ठूलो क्षति पुर्‍यायो।इजिप्टले सिनाईको केही क्षेत्र फिर्ता लिएर स्वेज नहरको पश्चिमी किनारमा इजरायलले हासिल गरेको युद्धको अन्त्य भयो।सैन्य अवरोधहरूको बावजुद, सादातलाई इजिप्टको गौरव पुनर्स्थापित गर्ने र इजरायललाई यथास्थिति दिगो रहेको देखाउने श्रेय दिइएको थियो।इजिप्ट-इजरायल शान्ति सन्धि, अमेरिकी राष्ट्रपति जिमी कार्टरद्वारा सहजीकरण गरिएको र सदात र इजरायली प्रधानमन्त्री मेनाकेम बेगिनद्वारा हस्ताक्षर गरिएको, सिनाई प्रायद्वीपमा इजरायली कब्जाको अन्त्यको बदलामा इजरायललाई औपचारिक रूपमा मान्यता दियो र प्यालेस्टाइन क्षेत्रहरूको लागि स्वायत्तता प्रस्ताव गरियो।हाफेज अल-असदको नेतृत्वमा अरब नेताहरूले सन्धिको निन्दा गरे, जसले इजिप्टलाई अरब लीगबाट निलम्बन र क्षेत्रीय अलगावमा पुर्‍यायो।[१३८] सन्धिले विशेष गरी इस्लामवादी समूहहरूबाट ठूलो घरेलु विरोधको सामना गर्यो।यो विरोध अक्टोबर युद्धको शुरुवातको वार्षिकोत्सवमा इजिप्टियन सेनाका इस्लामवादी सदस्यहरूले सादातको हत्यामा परिणत भयो।
1971 Jan 1

इन्फिटाह

Egypt
राष्ट्रपति गमाल अब्देल नासेरको नेतृत्वमा, इजिप्टको अर्थतन्त्रमा राज्यको नियन्त्रण र कमान्ड अर्थतन्त्र संरचनाको प्रभुत्व थियो, निजी लगानीको लागि सीमित अवसरको साथ।1970 को दशकमा आलोचकहरूले यसलाई " सोभियत शैलीको प्रणाली" को रूपमा अकुशलता, अत्यधिक नोकरशाही, र अपव्ययताको विशेषता दिए।[१४१]नासेरको उत्तराधिकारी बनेका राष्ट्रपति अनवर सदातले इजिप्टको ध्यान इजरायलसँगको निरन्तर द्वन्द्व र सेनालाई स्रोतसाधनको भारी विनियोजनबाट हटाउन खोजे।उनले महत्वपूर्ण निजी क्षेत्रलाई बढावा दिन पुँजीवादी आर्थिक नीतिहरूमा विश्वास गरे।संयुक्त राज्य र पश्चिमसँग पङ्क्तिबद्ध हुनुलाई समृद्धि र सम्भावित लोकतान्त्रिक बहुलवादको बाटोको रूपमा हेरिएको थियो।[१४२] इन्फिताह, वा "खुलापन" नीतिले नासेरको दृष्टिकोणबाट महत्वपूर्ण वैचारिक र राजनीतिक परिवर्तनलाई चिन्हित गर्यो।यसले अर्थतन्त्रमा सरकारी नियन्त्रणलाई खुकुलो पार्ने र निजी लगानीलाई प्रोत्साहन गर्ने उद्देश्य राखेको छ ।यस नीतिले एक धनी उच्च वर्ग र एक सामान्य मध्यम वर्ग सिर्जना गर्यो तर औसत इजिप्टियनहरूमा सीमित प्रभाव पारेको थियो, जसले व्यापक असन्तुष्टि निम्त्यायो।इन्फिताह अन्तर्गत 1977 मा आधारभूत खाद्यान्नमा सब्सिडी हटाउँदा ठूलो 'ब्रेड दंगा' सुरु भयो।नीतिको व्यापक मुद्रास्फीति, भूमि सट्टा, र भ्रष्टाचारको कारण आलोचना गरिएको छ।[१३७]सादतको कार्यकालमा आर्थिक उदारीकरणले कामको लागि विदेशमा इजिप्टियनहरूको उल्लेखनीय बसाई पनि देख्यो।1974 र 1985 को बीचमा, तीस लाख भन्दा बढी इजिप्टवासीहरू पर्शियन खाडी क्षेत्रमा सरेका थिए।यी कामदारहरूको रेमिटेन्सले उनीहरूको परिवारलाई फ्रिज र कारहरू जस्ता उपभोग्य वस्तुहरू किन्न घर फर्कन अनुमति दिएको छ।[१४३]नागरिक स्वतन्त्रताको क्षेत्रमा, सादतका नीतिहरूले उचित प्रक्रियालाई पुनर्स्थापित गर्ने र यातनालाई कानुनी रूपमा प्रतिबन्ध लगाउने समावेश गरेको थियो।उनले नासेरको धेरै राजनीतिक मेसिनरीलाई ध्वस्त पारे र नासेर युगमा दुर्व्यवहारको लागि पूर्व अधिकारीहरूलाई अभियोग लगाए।सुरुमा व्यापक राजनीतिक सहभागितालाई प्रोत्साहन दिंदा सादत पछि यी प्रयासहरूबाट पछि हटे।उनका अन्तिम वर्षहरू सार्वजनिक असन्तुष्टि, साम्प्रदायिक तनाव, र गैरन्यायिक गिरफ्तारी सहित दमनकारी उपायहरूमा फिर्ताको कारण बढ्दो हिंसाद्वारा चिह्नित गरिएको थियो।
योम किप्पुर युद्ध
इजरायली र इजिप्टियन कवचका भग्नावशेषहरू स्वेज नहर नजिकको लडाईको उग्रताको प्रमाणमा प्रत्यक्ष रूपमा एकअर्काको विरोध गर्छन्। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1973 Oct 6 - Oct 25

योम किप्पुर युद्ध

Golan Heights
1971 मा, इजिप्टका राष्ट्रपति अनवर सदातले सोभियत संघसँग मित्रता सन्धिमा हस्ताक्षर गरे, तर 1972 सम्म, उनले सोभियत सल्लाहकारहरूलाई इजिप्ट छोड्न भने।संयुक्त राज्य अमेरिकासँग डिटेन्टीमा संलग्न सोभियतहरूले इजरायल विरुद्ध इजिप्टको सैन्य कारबाहीको विरुद्धमा सल्लाह दिए।यसका बावजुद, सिनाई प्रायद्वीपलाई पुन: प्राप्त गर्न र 1967 को युद्धको पराजय पछि राष्ट्रिय मनोबल बढाउन खोजिरहेका सादातले यथास्थिति परिवर्तन गर्न विजय हासिल गर्ने लक्ष्य राख्दै इजरायलसँग युद्धतर्फ झुकाव राखेका थिए।[१३९]1973 युद्ध अघि, सादतले अरब लीग र असंलग्न आन्दोलनका अधिकांश सदस्यहरू र अफ्रिकी एकताको संगठन सहित सय भन्दा बढी देशहरूको समर्थन प्राप्त गर्दै कूटनीतिक अभियान सुरु गरे।सिरियाले इजिप्टलाई द्वन्द्वमा सामेल गर्न सहमत भएको छ।युद्धको क्रममा, इजिप्टका सेनाहरू सुरुमा सिनाईमा प्रवेश गर्न सफल भए र आफ्नै वायु सेनाको दायरा भित्र 15 किलोमिटर अगाडि बढे।यद्यपि, तिनीहरूको स्थिति सुदृढ पार्नुको सट्टा, तिनीहरूले ठूलो क्षति भोग्दै मरुभूमिमा धकेले।यो अग्रिमले तिनीहरूको लाइनहरूमा एउटा खाडल सिर्जना गर्‍यो, जसको शोषण एरियल शेरोनको नेतृत्वमा रहेको इजरायली ट्याङ्क डिभिजनले इजिप्टको इलाकामा गहिरो प्रवेश गरी स्वेज शहरमा पुग्यो।यससँगै, संयुक्त राज्यले इजरायललाई रणनीतिक एयरलिफ्ट समर्थन र $ 2.2 बिलियन आपतकालीन सहायता प्रदान गर्यो।प्रतिक्रियामा, साउदी अरेबियाको नेतृत्वमा ओपेक तेल मन्त्रीहरूले अमेरिका र सोभियत संघ दुवैको समर्थनमा संयुक्त राष्ट्र संघको प्रस्तावको विरुद्धमा तेल प्रतिबन्ध लगाए, अन्ततः शत्रुताको अन्त्य र शान्ति वार्ता सुरु गर्न आह्वान गरे।4 मार्च 1974 सम्म, [140] इजरायली सेनाहरू स्वेज नहरको पश्चिम तर्फबाट फिर्ता भए, र केही समय पछि, अमेरिका विरुद्ध तेल प्रतिबन्ध हटाइयो।सैन्य चुनौती र हानिको बावजुद, युद्धलाई इजिप्टमा विजयको रूपमा लिइयो, मुख्यतया राष्ट्रिय गौरव पुनर्स्थापित गर्ने प्रारम्भिक सफलताहरूको कारणले।यो भावना र त्यसपछिको वार्ताले इजरायलसँग शान्ति वार्ताको नेतृत्व गर्‍यो, अन्ततः इजिप्टले शान्ति सम्झौताको बदलामा सम्पूर्ण सिनाई प्रायद्वीपलाई पुनः प्राप्त गर्यो।
क्याम्प डेभिड सम्झौता
क्याम्प डेभिडमा एक 1978 बैठक (बसिएको, lr) Aharon Barak, Menachem Begin, Anwar Sadat, र Ezer Weizman सँग। ©CIA
1978 Sep 1

क्याम्प डेभिड सम्झौता

Camp David, Catoctin Mountain
क्याम्प डेभिड सम्झौता, राष्ट्रपति अनवर सदातको नेतृत्वमा इजिप्टको इतिहासमा एक निर्णायक क्षण, सेप्टेम्बर 1978 मा हस्ताक्षर गरिएका सम्झौताहरूको एक श्रृंखला थियो जसले इजिप्ट र इजरायलबीच शान्तिको लागि आधारशिला खडा गर्यो।सन् १९६७ को छ-दिवसीय युद्ध र १९७३ को योम किप्पुर युद्ध पछि इजिप्ट र इजरायललगायत अरब राष्ट्रहरूबीच दशकौंसम्म चलेको द्वन्द्व र तनावबाट सम्झौताको पृष्ठभूमि उत्पन्न भएको हो।वार्ताहरू इजिप्टको गैर-मान्यता र इजरायलप्रति शत्रुताको अघिल्लो नीतिबाट महत्त्वपूर्ण प्रस्थान थियो।यी वार्ताका प्रमुख व्यक्तिहरूमा इजिप्टका राष्ट्रपति अनवर सदात, इजरायली प्रधानमन्त्री मेनाकेम बेगिन र क्याम्प डेभिड रिट्रीटमा वार्ताको आयोजना गर्ने अमेरिकी राष्ट्रपति जिम्मी कार्टर थिए।वार्ता ५ देखि १७ सेप्टेम्बर १९७८ सम्म भएको थियो ।क्याम्प डेभिड सम्झौताले दुई ढाँचाहरू समावेश गरेको थियो: एउटा इजिप्ट र इजरायल बीचको शान्तिको लागि र अर्को मध्य पूर्वमा व्यापक शान्तिको लागि, प्यालेस्टिनी स्वायत्तताको प्रस्ताव सहित।इजिप्ट र इजरायल बीचको शान्ति सन्धि, मार्च 1979 मा औपचारिक रूपमा, इजिप्टले इजरायललाई मान्यता दियो र इजरायलले 1967 देखि कब्जा गरेको सिनाई प्रायद्वीपबाट फिर्ता लियो।सम्झौताले इजिप्ट र क्षेत्रमा गहिरो प्रभाव पारेको थियो।इजिप्टको लागि, यसले विदेश नीतिमा ठूलो परिवर्तन र इजरायलसँग शान्तिपूर्ण सहअस्तित्वतर्फको कदमलाई चिन्ह लगाइयो।यद्यपि, यो सम्झौता अरब संसारमा व्यापक विरोधको साथ भेटिएको थियो, जसले इजिप्टलाई अरब लीगबाट अस्थायी निलम्बन र अन्य अरब राष्ट्रहरूसँगको सम्बन्धलाई तनावपूर्ण बनायो।घरेलु रूपमा, सादतले महत्त्वपूर्ण विरोधको सामना गर्नु पर्यो, विशेष गरी इस्लामवादी समूहहरूबाट, जसको परिणति सन् १९८१ मा उनको हत्यामा भयो।सादातका लागि, क्याम्प डेभिड सम्झौता इजिप्टलाई सोभियत प्रभावबाट टाढा लैजाने र संयुक्त राज्य अमेरिकासँग घनिष्ठ सम्बन्धतर्फ लैजाने फराकिलो रणनीतिको हिस्सा थियो, जसमा इजिप्ट भित्र आर्थिक र राजनीतिक सुधारहरू समावेश थिए।शान्ति प्रक्रिया विवादास्पद भए पनि लामो समयदेखि द्वन्द्वले ग्रस्त क्षेत्रमा स्थायित्व र विकासतर्फको कदमका रूपमा हेरिएको थियो।
होस्नी मुबारक युग इजिप्ट
होस्नी मुबारक ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
इजिप्टमा होस्नी मुबारकको अध्यक्षता, 1981 देखि 2011 सम्म चलेको, स्थिरताको अवधि द्वारा विशेषता थियो, तर निरंकुश शासन र सीमित राजनीतिक स्वतन्त्रता द्वारा चिह्नित।अनवर सादातको हत्यापछि मुबारक सत्तामा पुगे र उनको शासनलाई सुरुमा सादतका नीतिहरूको निरन्तरताको रूपमा स्वागत गरिएको थियो, विशेष गरी इजरायलसँगको शान्ति र पश्चिमसँगको पङ्क्तिबद्धता।मुबारकको नेतृत्वमा, इजिप्टले इजरायलसँगको शान्ति सन्धि कायम राख्यो र महत्त्वपूर्ण सैन्य र आर्थिक सहायता प्राप्त गर्दै संयुक्त राज्य अमेरिकासँग घनिष्ठ सम्बन्ध कायम राख्यो।घरेलु रूपमा, मुबारकको शासनले आर्थिक उदारीकरण र आधुनिकीकरणमा ध्यान केन्द्रित गर्‍यो, जसले केही क्षेत्रहरूमा वृद्धि गर्यो तर धनी र गरीब बीचको खाडललाई पनि फराकिलो बनायो।उनको आर्थिक नीतिहरूले निजीकरण र विदेशी लगानीलाई समर्थन गर्यो, तर प्रायः भ्रष्टाचारलाई बढावा दिन र कुलीन अल्पसंख्यकलाई फाइदा पुर्‍याएकोमा आलोचना गरिएको थियो।मुबारकको शासनमा असहमति र राजनीतिक स्वतन्त्रताको प्रतिबन्धमाथिको क्र्याकडाउन पनि थियो।उनको सरकार इस्लामवादी समूहहरूको दमन, सेन्सरशिप, र पुलिस क्रूरता सहित मानवअधिकार हननका लागि कुख्यात थियो।मुबारकले लगातार आफ्नो नियन्त्रण विस्तार गर्न, राजनीतिक विपक्षमा प्रतिबन्ध लगाउने र धाँधलीपूर्ण चुनाव मार्फत सत्ता कायम राख्न आपतकालिन कानूनहरू प्रयोग गरे।मुबारकको शासनको पछिल्ला वर्षहरूमा आर्थिक मुद्दाहरू, बेरोजगारी र राजनीतिक स्वतन्त्रताको अभावका कारण जनतामा असन्तुष्टि बढेको थियो।यो 2011 अरब वसन्तमा समाप्त भयो, सरकार विरोधी प्रदर्शनहरूको एक श्रृंखला, जसले उनको राजीनामाको माग गर्यो।देशभरि ठूला प्रदर्शनहरूद्वारा विशेषता भएको विरोध प्रदर्शनले अन्ततः फेब्रुअरी 2011 मा मुबारकले राजीनामा दियो र उनको 30 वर्षको शासन समाप्त भयो।उनको राजीनामा इजिप्टको इतिहासमा एक महत्वपूर्ण क्षण हो, जसले जनताको निरंकुश शासनको अस्वीकार र लोकतान्त्रिक सुधारको चाहनालाई प्रतिनिधित्व गर्दछ।तर, मुबारकपछिको युग चुनौतीपूर्ण र निरन्तर राजनीतिक अस्थिरताले भरिएको छ।
2011 इजिप्टियन क्रान्ति
2011 इजिप्टियन क्रान्ति। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
2011 देखि 2014 सम्मको इजिप्टियन संकट राजनीतिक उथलपुथल र सामाजिक अशान्ति द्वारा चिन्हित एक अशान्त अवधि थियो।यो 2011 को इजिप्टियन क्रान्तिबाट सुरु भयो, अरब वसन्तको एक भाग, जहाँ राष्ट्रपति होस्नी मुबारकको 30-वर्षे शासनको विरुद्ध व्यापक विरोध प्रदर्शन भयो।प्राथमिक गुनासोहरू पुलिस क्रूरता, राज्य भ्रष्टाचार, आर्थिक मुद्दाहरू, र राजनीतिक स्वतन्त्रताको अभाव थिए।यी प्रदर्शनहरूले फेब्रुअरी 2011 मा मुबारकको राजीनामा निम्त्यायो।मुबारकको राजीनामापछि इजिप्टमा अशान्त संक्रमण भयो।सशस्त्र बलको सर्वोच्च परिषद् (SCAF) ले नियन्त्रण ग्रहण गर्यो, जसले सैन्य शासनको अवधिको नेतृत्व गर्यो।यो चरण लगातार विरोध प्रदर्शन, आर्थिक अस्थिरता, र नागरिक र सुरक्षा बलहरू बीच झडप द्वारा विशेषता थियो।जुन २०१२ मा, मुस्लिम ब्रदरहुडका मोहम्मद मोर्सी इजिप्टको पहिलो लोकतान्त्रिक चुनावमा राष्ट्रपति निर्वाचित भए।यद्यपि, उनको राष्ट्रपति पद विवादास्पद थियो, शक्ति सुदृढ गर्न र इस्लामवादी एजेन्डा पछ्याउनको लागि आलोचना गरिएको थियो।नोभेम्बर २०१२ मा मोर्सीको संवैधानिक घोषणा, जसले उनलाई व्यापक शक्ति प्रदान गर्‍यो, व्यापक विरोध र राजनीतिक अशान्तिलाई उक्साएको थियो।मोर्सीको शासनको विरोध जुन 2013 मा व्यापक प्रदर्शनमा परिणत भयो, जुन 3 जुलाई 2013 मा सैन्य कूको नेतृत्वमा रक्षा मन्त्री अब्देल फताह अल-सिसीले मोर्सीलाई सत्ताबाट हटाए।विद्रोह पछि, मुस्लिम ब्रदरहुडमा कठोर क्र्याकडाउन भयो, धेरै नेताहरू पक्राउ परे वा देश छोडेर भागे।यस अवधिमा मानवअधिकार उल्लङ्घन र राजनीतिक दमनमा उल्लेखनीय वृद्धि भएको थियो।जनवरी 2014 मा नयाँ संविधान अपनाइयो र सिसी जुन 2014 मा राष्ट्रपति निर्वाचित भए।2011-2014 को इजिप्टको संकटले देशको राजनीतिक परिदृश्यलाई महत्त्वपूर्ण रूपमा असर गर्यो, मुबारकको लामो समयको निरंकुशताबाट मोर्सीको नेतृत्वमा छोटो लोकतान्त्रिक अन्तरालमा सर्दै, त्यसपछि सिसीको नेतृत्वमा सैन्य-प्रधान शासनमा फर्कियो।संकटले गहिरो सामाजिक विभाजनलाई उजागर गर्‍यो र इजिप्टमा राजनीतिक स्थिरता र लोकतान्त्रिक शासन प्राप्त गर्न जारी चुनौतीहरूलाई हाइलाइट गर्‍यो।
एल-सिसी प्रेसिडेंसी
फिल्ड मार्शल सिसी रक्षा मन्त्रीको रूपमा, 2013। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
इजिप्टमा अब्देल फताह एल-सिसीको राष्ट्रपति, २०१४ मा सुरु भएको, शक्तिको एकीकरण, आर्थिक विकासमा केन्द्रित र सुरक्षा र असहमतिको लागि कडा दृष्टिकोणले विशेषता भएको छ।पूर्व सैन्य कमाण्डर, एल-सिसी, राजनीतिक उथलपुथल र सार्वजनिक अशान्ति बीच 2013 मा राष्ट्रपति मोहम्मद मोर्सीलाई अपदस्थ पछि सत्तामा आए।एल-सिसीको नेतृत्वमा, इजिप्टले सुएज नहरको विस्तार र नयाँ प्रशासनिक राजधानीको प्रारम्भ सहित महत्त्वपूर्ण पूर्वाधार र आर्थिक विकास परियोजनाहरू देखेको छ।यी परियोजनाहरू आर्थिक वृद्धिलाई प्रोत्साहित गर्ने र विदेशी लगानी आकर्षित गर्ने बृहत् प्रयासको हिस्सा हुन्।यद्यपि, आर्थिक सुधारहरू, IMF ऋण सम्झौताको एक भागको रूपमा सब्सिडी कटौती र कर वृद्धि सहित, धेरै इजिप्टियनहरूको लागि जीवन लागत बढेको छ।अल-सिसीको सरकारले आतंकवादसँग लड्न र स्थायित्व कायम गर्न आवश्यक रहेको उल्लेख गर्दै सुरक्षामा कडा अडान कायम गरेको छ।यसले सिनाई प्रायद्वीपमा इस्लामवादी लडाकुहरू विरुद्धको महत्त्वपूर्ण सैन्य अभियान र शासन र अर्थतन्त्रमा सेनाको भूमिकाको सामान्य सुदृढीकरण समावेश गरेको छ।तथापि, एल-सिसीको कार्यकाल मानव अधिकार उल्लङ्घन र असहमतिको दमनका लागि आलोचनाले चिन्ह लगाइएको छ।सरकारले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता, भेला र प्रेस स्वतन्त्रतामा अंकुश लगाएको छ, स्वेच्छाचारी गिरफ्तारी, जबरजस्ती बेपत्ता र नागरिक समाज, कार्यकर्ता र विपक्षी समूहहरूमाथि कारबाही गर्ने धेरै रिपोर्टहरू छन्।यसले मानवअधिकार संगठनहरू र केही विदेशी सरकारहरूबाट अन्तर्राष्ट्रिय आलोचनाको नेतृत्व गरेको छ।

Appendices



APPENDIX 1

Egypt's Geography explained in under 3 Minutes


Play button




APPENDIX 2

Egypt's Geographic Challenge


Play button




APPENDIX 3

Ancient Egypt 101


Play button




APPENDIX 4

Daily Life In Ancient Egypt


Play button




APPENDIX 5

Daily Life of the Ancient Egyptians - Ancient Civilizations


Play button




APPENDIX 6

Every Egyptian God Explained


Play button




APPENDIX 7

Geopolitics of Egypt


Play button

Characters



Amenemhat I

Amenemhat I

First king of the Twelfth Dynasty of the Middle Kingdom

Ahmose I

Ahmose I

Founder of the Eighteenth Dynasty of Egypt

Djoser

Djoser

Pharaoh

Thutmose III

Thutmose III

Sixth pharaoh of the 18th Dynasty

Amenhotep III

Amenhotep III

Ninth pharaoh of the Eighteenth Dynasty

Hatshepsut

Hatshepsut

Fifth Pharaoh of the Eighteenth Dynasty of Egypt

Mentuhotep II

Mentuhotep II

First pharaoh of the Middle Kingdom

Senusret I

Senusret I

Second pharaoh of the Twelfth Dynasty of Egypt

Narmer

Narmer

Founder of the First Dynasty

Ptolemy I Soter

Ptolemy I Soter

Founder of the Ptolemaic Kingdom of Egypt

Nefertiti

Nefertiti

Queen of the 18th Dynasty of Ancient Egypt

Sneferu

Sneferu

Founding pharaoh of the Fourth Dynasty of Egypt

Gamal Abdel Nasser

Gamal Abdel Nasser

Second president of Egypt

Imhotep

Imhotep

Egyptian chancellor to the Pharaoh Djoser

Hosni Mubarak

Hosni Mubarak

Fourth president of Egypt

Ramesses III

Ramesses III

Second Pharaoh of the Twentieth Dynasty in Ancient Egypt

Ramesses II

Ramesses II

Third ruler of the Nineteenth Dynasty

Khufu

Khufu

Second Pharaoh of the Fourth Dynasty

Amenemhat III

Amenemhat III

Sixth king of the Twelfth Dynasty of the Middle Kingdom

Muhammad Ali of Egypt

Muhammad Ali of Egypt

Governor of Egypt

Cleopatra

Cleopatra

Queen of the Ptolemaic Kingdom of Egypt

Anwar Sadat

Anwar Sadat

Third president of Egypt

Seti I

Seti I

Second pharaoh of the Nineteenth Dynasty of Egypt

Footnotes



  1. Leprohon, Ronald, J. (2013). The great name : ancient Egyptian royal titulary. Society of Biblical Literature. ISBN 978-1-58983-735-5.
  2. Redford, Donald B. (1992). Egypt, Canaan, and Israel in Ancient Times. Princeton: University Press. p. 10. ISBN 9780691036069.
  3. Shaw, Ian, ed. (2000). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. p. 479. ISBN 0-19-815034-2.
  4. Nicolas Grimal, A History of Ancient Egypt. Blackwell Publishing, 1992, p. 49.
  5. Carl Roebuck, The World of Ancient Times (Charles Scribner's Sons Publishing: New York, 1966) p. 51.
  6. Carl Roebuck, The World of Ancient Times (Charles Scribner's Sons: New York, 1966) p. 52-53.
  7. Carl Roebuck, The World of Ancient Times (Charles Scribner's Sons Publishers: New York, 1966), p. 53.
  8. Qa'a and Merneith lists http://xoomer.virgilio.it/francescoraf/hesyra/Egyptgallery03.html
  9. Branislav Anđelković, Southern Canaan as an Egyptian Protodynastic Colony.
  10. Kinnaer, Jacques. "Early Dynastic Period" (PDF). The Ancient Egypt Site. Retrieved 4 April 2012.
  11. "Old Kingdom of Egypt". World History Encyclopedia. Retrieved 2017-12-04.
  12. Malek, Jaromir. 2003. "The Old Kingdom (c. 2686–2160 BC)". In The Oxford History of Ancient Egypt, edited by Ian Shaw. Oxford and New York: Oxford University Press. ISBN 978-0192804587, p.83.
  13. Schneider, Thomas (27 August 2008). "Periodizing Egyptian History: Manetho, Convention, and Beyond". In Klaus-Peter Adam (ed.). Historiographie in der Antike. Walter de Gruyter. pp. 181–197. ISBN 978-3-11-020672-2.
  14. Carl Roebuck, The World of Ancient Times, pp. 55 & 60.
  15. Carl Roebuck, The World of Ancient Times, p. 56.
  16. Redford, Donald B. (2001). The Oxford encyclopedia of ancient Egypt. Vol. 1. Cairo: The American University in Cairo Press. p. 526.
  17. Kathryn A. Bard, An Introduction to the Archaeology of Ancient Egypt (Malden: Blackwell Publishing, 2008), 41.
  18. Schneider, Thomas (27 August 2008). "Periodizing Egyptian History: Manetho, Convention, and Beyond". In Klaus-Peter Adam (ed.). Historiographie in der Antike. Walter de Gruyter. pp. 181–197. ISBN 978-3-11-020672-2.
  19. Kinnaer, Jacques. "The First Intermediate Period" (PDF). The Ancient Egypt Site. Retrieved 4 April 2012.
  20. Breasted, James Henry. (1923) A History of the Ancient Egyptians Charles Scribner's Sons, 117-118.
  21. Malek, Jaromir (1999) Egyptian Art (London: Phaidon Press Limited), 155.
  22. Sir Alan Gardiner, Egypt of the Pharaohs (Oxford: Oxford University Press, 1961), 107.
  23. Hayes, William C. The Scepter of Egypt: A Background for the Study of the Egyptian Antiquities in The Metropolitan Museum of Art. Vol. 1, From the Earliest Times to the End of the Middle Kingdom, p. 136, available online
  24. Breasted, James Henry. (1923) A History of the Ancient Egyptians Charles Scribner's Sons, 133-134.
  25. James Henry Breasted, Ph.D., A History of the Ancient Egyptians (New York: Charles Scribner's Sons, 1923), 134.
  26. Baikie, James (1929) A History of Egypt: From the Earliest Times to the End of the XVIIIth Dynasty (New York: The Macmillan Company), 224.
  27. Baikie, James (1929) A History of Egypt: From the Earliest Times to the End of the XVIIIth Dynasty (New York: The Macmillan Company), 135.
  28. James Henry Breasted, Ph.D., A History of the Ancient Egyptians (New York: Charles Scribner's Sons, 1923), 136.
  29. Habachi, Labib (1963). "King Nebhepetre Menthuhotep: his monuments, place in history, deification and unusual representations in form of gods". Annales du Service des Antiquités de l'Égypte, pp. 16–52.
  30. Grimal, Nicolas (1988). A History of Ancient Egypt. Librairie Arthème Fayard, p. 157.
  31. Shaw, Ian (2000). The Oxford history of ancient Egypt. Oxford University Press. ISBN 0-19-280458-8, p. 151.
  32. Shaw. (2000) p. 156.
  33. Redford, Donald (1992). Egypt, Canaan, and Israel in Ancient Times. Princeton University Press. ISBN 0-691-00086-7, p. 71.
  34. Redford. (1992) p.74.
  35. Gardiner. (1964) p. 125.
  36. Shaw. (2000) p. 158.
  37. Grimal. (1988) p. 159.
  38. Gardiner. (1964) p. 129.
  39. Shaw. (2000) p. 161
  40. Grimal, Nicolas (1994). A History of Ancient Egypt. Wiley-Blackwell (July 19, 1994). p. 164.
  41. Grimal. (1988) p. 165.
  42. Shaw. (2000) p. 166.
  43. Redford. (1992) p. 76.
  44. Grimal. (1988) p. 170.
  45. Grajetzki. (2006) p. 60.
  46. Shaw. (2000) p. 169.
  47. Grimal. (1988) p. 171.
  48. Grajetzki. (2006) p. 64.
  49. Grajetzki. (2006) p. 71.
  50. Grajetzki. (2006) p. 75.
  51. Van de Mieroop, Marc (2021). A history of ancient Egypt. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-119-62087-7. OCLC 1200833162.
  52. Von Beckerath 1964, Ryholt 1997.
  53. Ilin-Tomich, Alexander. “Second Intermediate Period” (2016).
  54. "Abydos Dynasty (1640-1620) | the Ancient Egypt Site".
  55. "LacusCurtius • Manetho's History of Egypt — Book II".
  56. "17th Dynasty (1571-1540) | the Ancient Egypt Site".
  57. "17th Dynasty (1571-1540) | the Ancient Egypt Site".
  58. Ramsey, Christopher Bronk; Dee, Michael W.; Rowland, Joanne M.; Higham, Thomas F. G.; Harris, Stephen A.; Brock, Fiona; Quiles, Anita; Wild, Eva M.; Marcus, Ezra S.; Shortland, Andrew J. (2010). "Radiocarbon-Based Chronology for Dynastic Egypt". Science. 328 (5985): 1554–1557. Bibcode:2010Sci...328.1554R. doi:10.1126/science.1189395. PMID 20558717. S2CID 206526496.
  59. Shaw, Ian, ed. (2000). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. p. 481. ISBN 978-0-19-815034-3.
  60. Weinstein, James M. The Egyptian Empire in Palestine, A Reassessment, p. 7. Bulletin of the American Schools of Oriental Research, n° 241. Winter 1981.
  61. Shaw and Nicholson (1995) p.289.
  62. JJ Shirley: The Power of the Elite: The Officials of Hatshepsut's Regency and Coregency, in: J. Galán, B.M. Bryan, P.F. Dorman (eds.): Creativity and Innovation in the Reign of Hatshepsut, Studies in Ancient Oriental Civilization 69, Chicago 2014, ISBN 978-1-61491-024-4, p. 206.
  63. Redmount, Carol A. "Bitter Lives: Israel in and out of Egypt." p. 89–90. The Oxford History of the Biblical World. Michael D. Coogan, ed. Oxford University Press. 1998.
  64. Gardiner, Alan (1953). "The Coronation of King Haremhab". Journal of Egyptian Archaeology. 39: 13–31.
  65. Eric H. Cline and David O'Connor, eds. Ramesses III: The Life and Times of Egypt's Last Hero (University of Michigan Press; 2012).
  66. Kenneth A. Kitchen, The Third Intermediate Period in Egypt (1100–650 BC), 3rd edition, 1986, Warminster: Aris & Phillips Ltd, pp.xi-xii, 531.
  67. Bonnet, Charles (2006). The Nubian Pharaohs. New York: The American University in Cairo Press. pp. 142–154. ISBN 978-977-416-010-3.
  68. Shillington, Kevin (2005). History of Africa. Oxford: Macmillan Education. p. 40. ISBN 0-333-59957-8.
  69. Bar, S.; Kahn, D.; Shirley, J.J. (2011). Egypt, Canaan and Israel: History, Imperialism, Ideology and Literature (Culture and History of the Ancient Near East). BRILL. pp. 268–285.
  70. Bleiberg, Edward; Barbash, Yekaterina; Bruno, Lisa (2013). Soulful Creatures: Animal Mummies in Ancient Egypt. Brooklyn Museum. p. 151. ISBN 9781907804274, p. 55.
  71. Bleiberg, Barbash & Bruno 2013, p. 16.
  72. Nardo, Don (13 March 2009). Ancient Greece. Greenhaven Publishing LLC. p. 162. ISBN 978-0-7377-4624-2.
  73. Robins, Gay (2008). The Art of Ancient Egypt (Revised ed.). United States: Harvard University Press. p. 10. ISBN 978-0-674-03065-7.
  74. "Ancient Egypt – Macedonian and Ptolemaic Egypt (332–30 bce)". Encyclopedia Britannica. Retrieved 8 June 2020.
  75. Rawles, Richard (2019). Callimachus. Bloomsbury Academic, p. 4.
  76. Bagnall, Director of the Institute for the Study of the Ancient World Roger S. (2004). Egypt from Alexander to the Early Christians: An Archaeological and Historical Guide. Getty Publications. pp. 11–21. ISBN 978-0-89236-796-2.
  77. Maddison, Angus (2007), Contours of the World Economy, 1–2030 AD: Essays in Macro-Economic History, p. 55, table 1.14, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-922721-1.
  78. Alan, Bowman (24 May 2012). "11 Ptolemaic and Roman Egypt: Population and Settlement'". academic.oup.com. p. Pages 317–358. Retrieved 2023-10-18.
  79. Rathbone, Dominic (2012), Hornblower, Simon; Spawforth, Antony; Eidinow, Esther (eds.), "Egypt: Roman", The Oxford Classical Dictionary (4th ed.), Oxford University Press, doi:10.1093/acref/9780199545568.001.0001, ISBN 978-0-19-954556-8, retrieved 2020-12-30.
  80. Keenan, James (2018), Nicholson, Oliver (ed.), "Egypt", The Oxford Dictionary of Late Antiquity (online ed.), Oxford.
  81. University Press, doi:10.1093/acref/9780198662778.001.0001, ISBN 978-0-19-866277-8, retrieved 2020-12-30.
  82. Kennedy, Hugh (1998). "Egypt as a province in the Islamic caliphate, 641–868". In Petry, Carl F. (ed.). Cambridge History of Egypt, Volume One: Islamic Egypt, 640–1517. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 62–85. ISBN 0-521-47137-0, pp. 65, 70–71.
  83. Kennedy 1998, p. 73.
  84. Brett, Michael (2010). "Egypt". In Robinson, Chase F. (ed.). The New Cambridge History of Islam, Volume 1: The Formation of the Islamic World, Sixth to Eleventh Centuries. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 506–540. ISBN 978-0-521-83823-8, p. 558.
  85. Bianquis, Thierry (1998). "Autonomous Egypt from Ibn Ṭūlūn to Kāfūr, 868–969". In Petry, Carl F. (ed.). Cambridge History of Egypt, Volume One: Islamic Egypt, 640–1517. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 86–119. ISBN 0-521-47137-0, pp. 106–108.
  86. Kennedy, Hugh N. (2004). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (2nd ed.). Harlow, UK: Pearson Education Ltd. ISBN 0-582-40525-4, pp. 312–313.
  87. Daftary, 1990, pp. 144–273, 615–659; Canard, "Fatimids", pp. 850–862.
  88. "Governance and Pluralism under the Fatimids (909–996 CE)". The Institute of Ismaili Studies. Archived from the original on 23 May 2021. Retrieved 12 March 2022.
  89. Gall, Timothy L.; Hobby, Jeneen (2009). Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life: Africa. Gale. p. 329. ISBN 978-1-4144-4883-1.
  90. Julia Ashtiany; T. M. Johnstone; J. D. Latham; R. B. Serjeant; G. Rex Smith, eds. (1990). Abbasid Belles Lettres. Cambridge University Press. p. 13. ISBN 978-0-521-24016-1.
  91. Wintle, Justin (2003). History of Islam. London: Rough Guides. pp. 136–137. ISBN 978-1-84353-018-3.
  92. Robert, Tignor (2011). Worlds Together, Worlds Apart (3rd ed.). New York: W. W. Norton & Company, Inc. p. 338. ISBN 978-0-393-11968-8.
  93. Brett, Michael (2017). The Fatimid Empire. The Edinburgh History of the Islamic Empires. Edinburgh: Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-4076-8.
  94. Halm, Heinz (2014). "Fāṭimids". In Fleet, Kate; Krämer, Gudrun; Matringe, Denis; Nawas, John; Rowson, Everett (eds.). Encyclopaedia of Islam (3rd ed.). Brill Online. ISSN 1873-9830.
  95. Brett, Michael (2017). p. 207.
  96. Baer, Eva (1983). Metalwork in Medieval Islamic Art. SUNY Press. p. xxiii. ISBN 978-0791495575.
  97. D. E. Pitcher (1972). An Historical Geography of the Ottoman Empire: From Earliest Times to the End of the Sixteenth Century. Brill Archive. p. 105. Retrieved 2 June 2013.
  98. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Egypt § History". Encyclopædia Britannica. Vol. 9 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 92–127.
  99. Rogan, Eugene, The Arabs: A History (2010), Penguin Books, p44.
  100. Raymond, André (2000) Cairo (translated from French by Willard Wood) Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts, page 196, ISBN 0-674-00316-0
  101. Rogan, Eugene, The Arabs: A History (2010), Penguin Books, p44-45.
  102. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Egypt § History". Encyclopædia Britannica. Vol. 9 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 92–127.
  103. Holt, P. M.; Gray, Richard (1975). Fage, J.D.; Oliver, Roland (eds.). "Egypt, the Funj and Darfur". The Cambridge History of Africa. London, New York, Melbourne: Cambridge University Press. IV: 14–57. doi:10.1017/CHOL9780521204132.003. ISBN 9781139054584.
  104. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Suez Canal" . Encyclopædia Britannica. Vol. 26 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 22–25.
  105. Percement de l'isthme de Suez. Rapport et Projet de la Commission Internationale. Documents Publiés par M. Ferdinand de Lesseps. Troisième série. Paris aux bureaux de l'Isthme de Suez, Journal de l'Union des deux Mers, et chez Henri Plon, Éditeur, 1856.
  106. Headrick, Daniel R. (1981). The Tools of Empire : Technology and European Imperialism in the Nineteenth Century. Oxford University Press. pp. 151–153. ISBN 0-19-502831-7. OCLC 905456588.
  107. Wilson Sir Arnold T. (1939). The Suez Canal. Osmania University, Digital Library Of India. Oxford University Press.
  108. Nejla M. Abu Izzeddin, Nasser of the Arabs, p 2.
  109. Anglo French motivation: Derek Hopwood, Egypt: Politics and Society 1945–1981 (London, 1982, George Allen & Unwin), p. 11.
  110. De facto protectorate: Joan Wucher King, Historical Dictionary of Egypt (Scarecrow, 1984), p. 17.
  111. James Jankowski, Egypt, A Short History, p. 111.
  112. Jankowski, op cit., p. 112.
  113. "Egypt". CIA- The World Factbook. Retrieved 2 February 2011. Partially independent from the UK in 1922, Egypt acquired full sovereignty with the overthrow of the British-backed monarchy in 1952.
  114. Vatikiotis, P. J. (1992). The History of Modern Egypt (4th ed.). Baltimore: Johns Hopkins University, pp. 240–243
  115. Ramdani, Nabila (2013). "Women In The 1919 Egyptian Revolution: From Feminist Awakening To Nationalist Political Activism". Journal of International Women's Studies. 14 (2): 39–52.
  116. Al-Rafei, Abdul (1987). The Revolution of 1919, National History of Egypt from 1914 to 1921 (in Arabic). Knowledge House.
  117. Daly, M. W. (1988). The British Occupation, 1882–1922. Cambridge Histories Online: Cambridge University Press, p. 2407.
  118. Quraishi 1967, p. 213.
  119. Vatikitotis 1992, p. 267.
  120. Gerges, Fawaz A. (2013). The New Middle East: Protest and Revolution in the Arab World. Cambridge University Press. p. 67. ISBN 9781107470576.
  121. Kitchen, James E. (2015). "Violence in Defence of Empire: The British Army and the 1919 Egyptian Revolution". Journal of Modern European History / Zeitschrift für moderne europäische Geschichte / Revue d'histoire européenne contemporaine. 13 (2): 249–267. doi:10.17104/1611-8944-2015-2-249. ISSN 1611-8944. JSTOR 26266181. S2CID 159888450.
  122. The New York Times. 1919.
  123. Amin, Mustafa (1991). The Forbidden Book: Secrets of the 1919 Revolution (in Arabic). Today News Corporation.
  124. Daly 1998, pp. 249–250.
  125. "Declaration to Egypt by His Britannic Majesty's Government (February 28, 1922)", in Independence Documents of the World, Volume 1, Albert P. Blaustein, et al., editors (Oceana Publications, 1977). pp. 204–205.
  126. Vatikitotis 1992, p. 264.
  127. Stenner, David (2019). Globalizing Morocco. Stanford University Press. doi:10.1515/9781503609006. ISBN 978-1-5036-0900-6. S2CID 239343404.
  128. Gordon, Joel (1992). Nasser's Blessed Movement: Egypt's Free Officers and the July Revolution (PDF) (1st ed.). Oxford University Press. ISBN 978-0195069358.
  129. Lahav, Pnina (July 2015). "The Suez Crisis of 1956 and its Aftermath: A Comparative Study of Constitutions, Use of Force, Diplomacy and International Relations". Boston University Law Review. 95 (4): 15–50.
  130. Chin, John J.; Wright, Joseph; Carter, David B. (13 December 2022). Historical Dictionary of Modern Coups D'état. Rowman & Littlefield. p. 790. ISBN 978-1-5381-2068-2.
  131. Rezk, Dina (2017). The Arab world and Western intelligence: analysing the Middle East, 1956-1981. Intelligence, surveillance and secret warfare. Edinburgh: Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-9891-2.
  132. Hanna, Sami A.; Gardner, George H. (1969). Arab Socialism. [al-Ishtirakīyah Al-ʻArabīyah]: A Documentary Survey. University of Utah Press. ISBN 978-0-87480-056-2.
  133. Abd El-Nasser, Gamal (1954). The Philosophy of the Revolution. Cairo: Dar Al-Maaref.
  134. Cook, Steven A. (2011), The Struggle for Egypt: From Nasser to Tahrir Square, New York: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-979526-, p. 111.
  135. Liberating Nasser's legacy Archived 2009-08-06 at the Wayback Machine Al-Ahram Weekly. 4 November 2000.
  136. Cook 2011, p. 112.
  137. RETREAT FROM ECONOMIC NATIONALISM: THE POLITICAL ECONOMY OF SADAT'S EGYPT", Ajami, Fouad Journal of Arab Affairs (Oct 31, 1981): [27].
  138. "Middle East Peace Talks: Israel, Palestinian Negotiations More Hopeless Than Ever". Huffington Post. 2010-08-21. Retrieved 2011-02-02.
  139. Rabinovich, Abraham (2005) [2004]. The Yom Kippur War: The Epic Encounter That Transformed the Middle East. New York, NY: Schocken Books
  140. "Egypt Regains Control of Both Banks of Canal". Los Angeles Times. 5 March 1974. p. I-5.
  141. Tarek Osman, Egypt on the Brink, p.67.
  142. Tarek Osman, Egypt on the Brink, p.117–8.
  143. Egypt on the Brink by Tarek Osman, Yale University Press, 2010, p.122.

References



  • Sänger, Patrick. "The Administration of Sasanian Egypt: New Masters and Byzantine Continuity." Greek, Roman, and Byzantine Studies 51.4 (2011): 653-665.
  • "French Invasion of Egypt, 1798-1801". www.HistoryOfWar.org. History of War. Retrieved 5 July 2019.
  • Midant-Reynes, Béatrix. The Prehistory of Egypt: From the First Egyptians to the First Kings. Oxford: Blackwell Publishers.
  • "The Nile Valley 6000–4000 BC Neolithic". The British Museum. 2005. Archived from the original on 14 February 2009. Retrieved 21 August 2008.
  • Bard, Kathryn A. Ian Shaw, ed. The Oxford Illustrated History of Ancient Egypt. Oxford: Oxford University Press, 2000. p. 69.
  • "Rulers of Ancient Egypt's Enigmatic Hyksos Dynasty Were Immigrants, Not Invaders". Sci-News.com. 16 July 2020.
  • Stantis, Chris; Kharobi, Arwa; Maaranen, Nina; Nowell, Geoff M.; Bietak, Manfred; Prell, Silvia; Schutkowski, Holger (2020). "Who were the Hyksos? Challenging traditional narratives using strontium isotope (87Sr/86Sr) analysis of human remains from ancient Egypt". PLOS ONE. 15 (7): e0235414. Bibcode:2020PLoSO..1535414S. doi:10.1371/journal.pone.0235414. PMC 7363063. PMID 32667937.
  • "The Kushite Conquest of Egypt". Ancientsudan.org. Archived from the original on 5 January 2009. Retrieved 25 August 2010.
  • "EGYPT i. Persians in Egypt in the Achaemenid period". Encyclopaedia Iranica. Retrieved 5 July 2019.
  • "Thirty First Dynasty of Egypt". CrystaLink. Retrieved 9 January 2019.
  • "Late Period of Ancient Egypt". CrystaLink. Retrieved 9 January 2019.
  • Wade, L. (2017). "Egyptian mummy DNA, at last". Science. 356 (6341): 894. doi:10.1126/science.356.6341.894. PMID 28572344.
  • Bowman, Alan K (1996). Egypt after the Pharaohs 332 BC – AD 642 (2nd ed.). Berkeley: University of California Press. pp. 25–26. ISBN 978-0-520-20531-4.
  • Stanwick, Paul Edmond (2003). Portraits of the Ptolemies: Greek kings as Egyptian pharaohs. Austin: University of Texas Press. ISBN 978-0-292-77772-9.
  • Riggs, Christina, ed. (2012). The Oxford Handbook of Roman Egypt. Oxford University Press. p. 107. ISBN 978-0-19-957145-1.
  • Olson, Roger E. (2014). The Story of Christian Theology: Twenty Centuries of Tradition & Reform. InterVarsity Press. p. 201. ISBN 9780830877362.
  • "Egypt". Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs. Archived from the original on 20 December 2011. Retrieved 14 December 2011. See drop-down essay on "Islamic Conquest and the Ottoman Empire"
  • Nash, John F. (2008). Christianity: the One, the Many: What Christianity Might Have Been. Vol. 1. Xlibris Corporation. p. 91. ISBN 9781462825714.
  • Kamil, Jill (1997). Coptic Egypt: History and Guide. Cairo: American University in Cairo. p. 39. ISBN 9789774242427.
  • "EGYPT iv. Relations in the Sasanian period". Encyclopaedia Iranica. Retrieved 5 July 2019.
  • El-Daly, Okasha. Egyptology: The Missing Millennium. London: UCL Press
  • Abu-Lughod, Janet L. (1991) [1989]. "The Mideast Heartland". Before European Hegemony: The World System A.D. 1250–1350. New York: Oxford University Press. pp. 243–244. ISBN 978-0-19-506774-3.
  • Egypt – Major Cities, U.S. Library of Congress
  • Donald Quataert (2005). The Ottoman Empire, 1700–1922. Cambridge University Press. p. 115. ISBN 978-0-521-83910-5.
  • "Icelandic Volcano Caused Historic Famine In Egypt, Study Shows". ScienceDaily. 22 November 2006
  • M. Abir, "Modernisation, Reaction and Muhammad Ali's 'Empire'" Middle Eastern Studies 13#3 (1977), pp. 295–313 online
  • Nejla M. Abu Izzeddin, Nasser of the Arabs, published c. 1973, p 2.
  • Nejla M. Abu Izzeddin, Nasser of the Arabs, p 2.
  • Anglo French motivation: Derek Hopwood, Egypt: Politics and Society 1945–1981 (London, 1982, George Allen & Unwin), p. 11
  • De facto protectorate: Joan Wucher King, Historical Dictionary of Egypt (Scarecrow, 1984), p. 17
  • R.C. Mowat, "From Liberalism to Imperialism: The Case of Egypt 1875-1887." Historical Journal 16#1 (1973): 109-24. online.
  • James Jankowski, Egypt, A Short History, p. 111
  • Jankowski, op cit., p. 112
  • "Egypt". CIA- The World Factbook. Retrieved 2 February 2011. Partially independent from the UK in 1922, Egypt acquired full sovereignty with the overthrow of the British-backed monarchy in 1952.
  • Vatikiotis (1991), p. 443.
  • Murphy, Caryle Passion for Islam: Shaping the Modern Middle East: the Egyptian Experience, Scribner, 2002, p.4
  • Murphy, Caryle Passion for Islam: Shaping the Modern Middle East: the Egyptian Experience, Scribner, 2002, p.57
  • Kepel, Gilles, Muslim Extremism in Egypt by Gilles Kepel, English translation published by University of California Press, 1986, p. 74
  • "Solidly ahead of oil, Suez Canal revenues, and remittances, tourism is Egypt's main hard currency earner at $6.5 billion per year." (in 2005) ... concerns over tourism's future Archived 24 September 2013 at the Wayback Machine. Retrieved 27 September 2007.
  • Gilles Kepel, Jihad, 2002
  • Lawrence Wright, The Looming Tower (2006), p.258
  • "Timeline of modern Egypt". Gemsofislamism.tripod.com. Retrieved 12 February 2011.
  • As described by William Dalrymple in his book From the Holy Mountain (1996, ISBN 0 00 654774 5) pp. 434–54, where he describes his trip to the area of Asyut in 1994.
  • Uppsala Conflict Data Program, Conflict Encyclopedia, "The al-Gama'a al-Islamiyya insurgency," viewed 2013-05-03, http://www.ucdp.uu.se/gpdatabase/gpcountry.php?id=50&regionSelect=10-Middle_East# Archived 11 September 2015 at the Wayback Machine
  • Kirkpatrick, David D. (11 February 2010). "Mubarak Steps Down, Ceding Power to Military". The New York Times. Archived from the original on 2 January 2022. Retrieved 11 February 2011.
  • "Egypt crisis: President Hosni Mubarak resigns as leader". BBC. 11 February 2010. Retrieved 11 February 2011.
  • Mubarak Resigns As Egypt's President, Armed Forces To Take Control Huffington Post/AP, 11 February 2011
  • "Mubarak Flees Cairo for Sharm el-Sheikh". CBS News. 11 February 2011. Archived from the original on 29 June 2012. Retrieved 15 May 2012.
  • "Egyptian Parliament dissolved, constitution suspended". BBC. 13 February 2011. Retrieved 13 February 2011.
  • Commonwealth Parliament, Parliament House Canberra. "The Egyptian constitutional referendum of March 2011 a new beginning". www.aph.gov.au.
  • Egypt's Historic Day Proceeds Peacefully, Turnout High For Elections. NPR. 28 November 2011. Last Retrieved 29 November 2011.
  • Daniel Pipes and Cynthia Farahat (24 January 2012). "Don't Ignore Electoral Fraud in Egypt". Daniel Pipes Middle East Forum.
  • Weaver, Matthew (24 June 2012). "Muslim Brotherhood's Mohammed Morsi wins Egypt's presidential race". the Guardian.
  • "Mohamed Morsi sworn in as Egypt's president". www.aljazeera.com.
  • Fahmy, Mohamed (9 July 2012). "Egypt's president calls back dissolved parliament". CNN. Retrieved 8 July 2012.
  • Watson, Ivan (10 July 2012). "Court overrules Egypt's president on parliament". CNN. Retrieved 10 July 2012.
  • "Egypt unveils new cabinet, Tantawi keeps defence post". 3 August 2012.
  • "Egypt's President Mursi assumes sweeping powers". BBC News. 22 November 2012. Retrieved 23 November 2012.
  • "Rallies for, against Egypt president's new powers". Associated Press. 23 November 2012. Retrieved 23 November 2012.
  • Birnbaum, Michael (22 November 2012). "Egypt's President Morsi takes sweeping new powers". The Washington Post. Retrieved 23 November 2012.
  • Spencer, Richard (23 November 2012). "Violence breaks out across Egypt as protesters decry Mohammed Morsi's constitutional 'coup'". The Daily Telegraph. London. Archived from the original on 11 January 2022. Retrieved 23 November 2012.
  • "Egypt Sees Largest Clash Since Revolution". Wall Street Journal. 6 December 2012. Retrieved 8 December 2012.
  • Fleishman, Jeffrey (6 December 2012). "Morsi refuses to cancel Egypt's vote on constitution". Los Angeles Times. Retrieved 8 December 2012.
  • "Egyptian voters back new constitution in referendum". BBC News. 25 December 2012.
  • "Mohamed Morsi signs Egypt's new constitution into law". the Guardian. 26 December 2012.
  • "Egypt army commander suspends constitution". Reuters. 3 July 2013.
  • "Egypt's Morsi overthrown". www.aljazeera.com.
  • Holpuch, Amanda; Siddique, Haroon; Weaver, Matthew (4 July 2013). "Egypt's interim president sworn in - Thursday 4 July". The Guardian.
  • "Egypt's new constitution gets 98% 'yes' vote". the Guardian. 18 January 2014.
  • Czech News Agency (24 March 2014). "Soud s islamisty v Egyptě: Na popraviště půjde více než 500 Mursího stoupenců". IHNED.cz. Retrieved 24 March 2014.
  • "Egypt sentences 683 to death in latest mass trial of dissidents". The Washington Post. 28 April 2015.
  • "Egypt and Saudi Arabia discuss maneuvers as Yemen battles rage". Reuters. 14 April 2015.
  • "El-Sisi wins Egypt's presidential race with 96.91%". English.Ahram.org. Ahram Online. Retrieved 3 June 2014.
  • "Egypt's Sisi sworn in as president". the Guardian. 8 June 2014.
  • "Egypt's War against the Gaza Tunnels". Israel Defense. 4 February 2018.
  • "Egypt's Sisi wins 97 percent in election with no real opposition". Reuters. 2 April 2018.
  • "Egypt parliament extends presidential term to six years". www.aa.com.tr.
  • Mehmood, Ashna (31 March 2021). "Egypt's Return to Authoritarianism". Modern Diplomacy.
  • "Sisi wins snap Egyptian referendum amid vote-buying claims". the Guardian. 23 April 2019.
  • "Pro-Sisi party wins majority in Egypt's parliamentary polls". Reuters. 14 December 2020.
  • Situation Report EEPA HORN No. 31 - 20 December Europe External Programme with Africa