አዩቢድ ሥርወ መንግሥት

የአዩቢድ ሥርወ መንግሥት ቅድመ አያት ናጃም አድ-ዲን አዩብ ኢብኑ ሻዲ የኩርድ ራዋዲያ ጎሳ አባል ነበር፣ እሱ ራሱ የትልቅ ሀሃባኒ ጎሳ ቅርንጫፍ ነው።የአዩብ ቅድመ አያቶች በሰሜናዊ አርሜኒያ በዲቪን ከተማ ሰፈሩ።የቱርክ ጄኔራሎች ከተማዋን ከኩርድ ልዑል ሲቆጣጠሩ ሻዲ ከሁለት ልጆቹ አዩብ እና አሳድ አድ-ዲን ሺርኩህ ጋር ሄደ።የሞሱል ገዥ የነበረው ኢማድ አድ-ዲን ዛንጊ በአባሲዶች በኸሊፋ አል-ሙስታርሺድ እና ቢህሩዝ ተሸነፈ።አዩብ የጤግሮስን ወንዝ ተሻግረው ሞሱል እንዲደርሱ ጀልባዎችን ​​ለዛንጊ እና ለጓደኞቹ ሰጠ።በዚህ ምክንያት ዛንጊ ሁለቱን ወንድሞች ወደ እሱ መለመለ።አዩብ የበአልቤክ አዛዥ ሆነ እና ሺርኩህ የዛንጊ ልጅ ኑር አድ-ዲን አገልጋይ ሆነ።የታሪክ ምሁሩ አብዱል አሊ እንደሚለው፣ የአዩቢድ ቤተሰብ ታዋቂ ለመሆን የበቃው በዛንጊ እንክብካቤ እና ደጋፊነት ነበር።

ኑር አል-ዲንግብፅ ውስጥ ጣልቃ ለመግባት ከረዥም ጊዜ ጀምሮ ፈልጎ ነበር በተለይ ዕድሉን በማጣቱ ታላ ኢብን ሩዚክ በተሳካ ሁኔታ አገሪቷን በቁጥጥር ስር በማዋል ምኞቱን ለአስር አመታት ያህል አግዶታል።ስለዚህም ኑር አል-ዲን የ1163ቱን ክንውኖች በአስተማማኝ ጄኔራሉ ሺርኩህ ሀገሪቱን በእርሳቸው ቁጥጥር ስር ለማድረግ ተገቢውን እድል ሲጠብቅ በትኩረት ተከታተል።እ.ኤ.አ. በ1164 ኑር አል-ዲን የመስቀል ጦረኞች ከጊዜ ወደ ጊዜ እየተባባሰ በመጣች በግብፅ ውስጥ ጠንካራ ህልውና እንዳይኖራቸው ለማድረግ ወራሪ ሃይልን እንዲመራ ሺርኩህን ላከ።ሽርኩህ የአዩብን ልጅ ሳላዲንን በእርሳቸው አዛዥነት ሾመ።የግብፁን ሹመት ዲርገምን በተሳካ ሁኔታ አስወጥተው የቀድሞ መሪውን ሻዋርን መልሰው መለሱ።ሻዋር ወደነበረበት ከተመለሰ በኋላ ሺርኩህ ጦርነቱን ከግብፅ እንዲያስወጣ ትእዛዝ ሰጠ ነገር ግን ሺርኩህ የኑር አል-ዲን ኑዛዜ እንደሆነ በመግለጽ ፈቃደኛ አልሆነም።ለብዙ አመታት ሺርኩህ እና ሳላዲን የመስቀል ጦረኞችን እና የሻዋርን ጦር ጥምር ጦር በመጀመሪያ በቢልባይስ ከዚያም በጊዛ አቅራቢያ በሚገኝ ቦታ እና እስክንድርያ ውስጥ አሸነፉ። .

አሁን የግብፅ ምክትል የነበረው ሺርኩህ ሲሞት፣ የሺዓው ፋቲሚድ ኸሊፋ አል-አዲድ ሳላዲንን እንደ አዲስ ሹመት ሾመ።ሳላዲን በልምድ ማነስ ምክንያት በቀላሉ ተጽእኖ ይኖረዋል ብሎ ተስፋ አድርጓል።ሳላዲን ቱራን-ሻህ በካይሮ በፋቲሚድ ጦር 50,000 የኑቢያ ጦር የተቀሰቀሰውን አመጽ እንዲያቆም ካዘዘ በኋላበግብፅ ግዛቱን አጠናከረ።ከዚህ ስኬት በኋላ ሳላዲን ለቤተሰቦቹ በሀገሪቱ ውስጥ ከፍተኛ የስልጣን ቦታዎችን መስጠት ጀመረ እና የሱኒ ሙስሊሞች የሺዓ ሙስሊሞች የበላይነት በካይሮ ውስጥ ጨምሯል.

ኸሊፋ አል-አዲድ ሲሞት ሳላዲን በስልጣን ክፍተቱ ተጠቅሞ ከፍተኛ ቁጥጥርን ያዘ።የሱኒ እስልምናን ወደግብፅ መመለሱን ያውጃል፣ እናም በሣላዲን አባት አዩብ የተሰየመው የአዩቢድ ሥርወ መንግሥት ተጀመረ።ሳላዲን ለዘንጊድ ሱልጣን ኑር አል-ዲን ታማኝ የሆነው በስም ብቻ ነው።

እ.ኤ.አ. በ1172 መገባደጃ ላይ አስዋን ከኑቢያ በመጡ የቀድሞ የፋቲሚድ ወታደሮች ተከበበ እና የከተማይቱ ገዥ ካንዝ አል-ዳውላ - የቀድሞ የፋቲሚድ ታማኝ - ከሳላዲን ማጠናከሪያዎችን ጠየቀ።ማጠናከሪያዎቹ የመጣው ኑቢያውያን አስዋንን ከለቀቁ በኋላ ነው፣ ነገር ግን በቱራን-ሻህ የሚመራው የአዩቢድ ጦር ኢብሪም የተባለችውን ከተማ ከያዘ በኋላ ወደ ሰሜናዊ ኑቢያ ዘምቷል።ከኢብሪም በዶንጎላ ላይ የተመሰረተው የኑቢያን ንጉስ የጦር ሃይል ሃሳብ ከቀረበላቸው በኋላ ስራቸውን አቁመው በዙሪያው ያለውን ክልል ወረሩ።የቱራን-ሻህ የመጀመሪያ ምላሽ ጭልፊት ቢሆንም፣ በኋላ ወደ ዶንጎላ መልእክተኛ ላከ፣ እሱም ሲመለስ የከተማዋን እና የኑቢያን አጠቃላይ ድህነት ለቱራን-ሻህ ገለጸ።ስለዚህም አዩቢዶች ልክ እንደ ፋጢሚድ የቀድሞ መሪዎች በክልሉ ድህነት የተነሳ ወደ ደቡብ አቅጣጫ ወደ ኑቢያ መስፋፋት ተስፋ ቆርጠዋል ነገር ግን ኑቢያን አስዋንን እና የላይኛው ግብፅን እንድትጠብቅ ጠይቀዋል።እ.ኤ.አ. በ1174 በአል-ሙዛፈር ኡመር የሚመራው ሻራፍ አል-ዲን ቋራኩሽ ከኖርማኖች ትሪፖሊን በቱርኮች እና በቤዶዊን ጦር ያዘ።በመቀጠል፣ አንዳንድ የአዩቢድ ሃይሎች በሌቫንት ከሚገኙት የመስቀል ጦርነቶች ጋር ሲዋጉ፣ ሌላው ሰራዊታቸው፣ በሻራፍ አል-ዲን ስር፣ በ1188 ካይሮውን ከአልሞሃድስ ተቆጣጠረ።

ሳላዲን ቱራን-ሻህ የመንን እና ሄጃዝን እንዲቆጣጠር ላከ።አደን በህንድ ውቅያኖስ ውስጥ የስርወ መንግስት ዋና የባህር ወደብ እና የየመን ዋና ከተማ ሆነ።የአዩቢዶች መምጣት በከተማዋ የንግድ መሠረተ ልማቶች መሻሻል የታየበት፣ አዳዲስ ተቋማት የተቋቋሙበት እና የራሱ ሳንቲም የሚፈልቅበት የብልጽግና ዘመን የጀመረበት ወቅት ነበር።ይህንን ብልፅግና ተከትሎ አዩቢዶች በጋለሪዎች የሚሰበሰበውን አዲስ ግብር ተግባራዊ አድርገዋል።ቱራን-ሻህ የቀሩትን የሃምዳኒድ የሳንአ መሪዎችን በማባረር ተራራማውን ከተማ በ1175 አሸንፎ የየመንን ወረራ በወረረ ጊዜ አዩቢድ በባህር ዳርቻ ላይ የሚገኘውን አል-አሳኪር አል-ባህሪያ የተባለ የባህር ዳርቻ መርከቦችን ፈጠረ። የእነሱ ቁጥጥር እና ከወንበዴዎች ወረራ ይጠብቃቸዋል.ወረራዉ ለየመን ትልቅ ፋይዳ ነበረዉ ምክንያቱም አዩቢዲዎች ቀደም ሲል የነበሩትን ሶስት ነጻ መንግስታት (ዛቢድ፣አደን እና ሰንዓ) በአንድ ሃይል ስር አንድ ማድረግ ችለዋል።ከየመን፣ እንደግብፅ ፣ አዩቢዲዎች ግብፅ የምትመካበትን የቀይ ባህር የንግድ መስመሮችን ለመቆጣጠር በማቀድ ያንቡ የተባለ ጠቃሚ የንግድ መቆሚያ በሚገኝበት በሄጃዝ ላይ ያላቸውን ቁጥጥር ለማጠንከር ፈለጉ።በቀይ ባህር አቅጣጫ ንግድን ለማበረታታት አዩቢድስ ነጋዴዎችን ለማጀብ በቀይ ባህር-ህንድ ውቅያኖስ የንግድ መስመሮች ላይ መገልገያዎችን ገነቡ።አዩቢዶችም በከሊፋው ውስጥ ህጋዊ ነን የሚሉትን የእስልምና ቅዱሳን ከተሞች መካ እና መዲና ላይ ሉዓላዊ ስልጣን በማግኘታቸው ለመደገፍ ፈለጉ።ሳላዲን ያከናወናቸው ወረራዎች እና ኢኮኖሚያዊ እድገቶች የግብፅን የበላይነት በቀጣናው ላይ ውጤታማ አድርገውታል።

በ1174 ኑር አል-ዲን ከሞተ በኋላ ሳላዲን ሶሪያን ከዘንጊድስ ለመቆጣጠር ተነሳ ህዳር 23 ቀን በከተማው አስተዳዳሪ በደማስቆ ተቀበለው።እ.ኤ.አ. በ 1175 ሀማ እና ሆምስን ተቆጣጥሮ ነበር ፣ ግን አሌፖን ከከበበ በኋላ መውሰድ አልቻለም።የሳላዲን ስኬት ሶሪያን እንደ ቤተሰባቸው ርስት አድርጎ ይመለከተው የነበረውን የሞሱሉን አሚር ሰይፍ አል-ዲን አስደንግጦ ነበር እና በኑር አል-ዲን የቀድሞ አገልጋይ እየተነጠቀች ነው በማለት ተናዶ ነበር።ሃማ አካባቢ ከሳላዲን ጋር ለመፋለም ጦር አሰባስቧል።

የሐማ ቀንዶች ጦርነት አዩቢድ በዘንጊድስ ላይ የተቀዳጀው ድል ሲሆን ሳላዲን ደማስቆን፣ ባአልቤክን እና ሆምስን እንዲቆጣጠር አድርጎታል።ምንም እንኳ ሳላዲን እና አንጋፋ ወታደሮቹ ዘንጊድስን በቆራጥነት አሸነፉ።ጎክቦሪ በሳላዲን የግል ጠባቂ ክስ ከመሸነፉ በፊት የሳላዲንን የግራ መስመር የሰበረውን የዘንግድ ጦር ቀኝ ክንፍ አዘዘ።ምንም እንኳን ወደ 20,000 የሚጠጉ ወንዶች ከሁለቱም ወገን ቢሳተፉም ሳላዲን በግብፃውያን ማጠናከሪያዎች መምጣት ስነ ልቦናዊ ተፅእኖው ያለ ደም የተቃረበ ድል አግኝቷል።የአባሲድ ኸሊፋ አል-ሙስጣዲ የሳላዲንን የስልጣን ዘመን በደስታ ተቀብሎ "የግብፅ እና የሶሪያ ሱልጣን" የሚል ማዕረግ ሰጠው።እ.ኤ.አ ሜይ 6 ቀን 1175 የሳላዲን ተቃዋሚዎች ከአሌፖ በስተቀር በሶሪያ ላይ መግዛቱን እውቅና ለመስጠት ስምምነት ላይ ደረሱ።ሳላዲን የአባሲድ ኸሊፋ ሙሉ ለሙሉ የኑር አድ-ዲን ግዛት መብቱን እንዲቀበል ጠይቋል፣ ነገር ግን እሱ በያዘው ነገር ላይ እንደ ጌታ ታወቀ እና በኢየሩሳሌም ያሉ የመስቀል ጦርነቶችን እንዲያጠቃ ተበረታታ።

ሳላዲን በአሁኑ ጊዜ ከዘንጊድ ተቀናቃኞቹ እና ከኢየሩሳሌም መንግሥት ጋር ስምምነት አድርጓል (የኋለኛው የተከሰተው በ1175 ክረምት ላይ ነው)፣ ነገር ግን በራሺድ አድ-ዲን ሲናን ከሚመራው እስማኢሊ ኑፋቄ አስሲንስ ተብሎ ከሚጠራው ስጋት ገጠመው።በአን-ኑሰይሪያህ ተራሮች ላይ ተመስርተው፣ ሁሉም በከፍታ ቦታዎች ላይ የተገነቡ ዘጠኝ ምሽጎችን አዘዙ።ብዙ ወታደሮቹን ወደግብፅ እንደላከ ሳላዲን ሰራዊቱን እየመራ በነሀሴ 1176 ወደ አን-ኑሰይሪያህ ክልል ገባ።በዚያው ወር ወደ ገጠር ካጠፋ በኋላ ግን አንዱንም ምሽግ ማሸነፍ አልቻለም።አብዛኛው የሙስሊም ታሪክ ጸሃፊዎች የሳላዲን አጎት የሃማ አስተዳዳሪ በሱ እና በሲናን መካከል የሰላም ስምምነትን አስታራቂ አድርገዋል።ሳላዲን ጠባቂዎቹን የማገናኛ መብራቶች እንዲያቀርቡ አደረገ እና ከማሳፍ ውጭ ባለው ድንኳኑ ዙሪያ ጠመኔ እና ጭቃ ተዘርግቶ ነበር - ከከበበው - የአሳሲዎችን ፈለግ ለማወቅ።በዚህ እትም መሰረት፣ አንድ ምሽት ላይ የሳላዲን ጠባቂዎች ከመስአፍ ኮረብታ ላይ የሚበራ ብልጭታ እና ከዚያም በአዩቢድ ድንኳኖች መካከል መጥፋትን አስተዋሉ።አሁን ሳላዲን ከእንቅልፉ ሲነቃ ከድንኳኑ የሚወጣ ምስል አገኘ።መብራቶቹ መፈናቀላቸውን ተመለከተ እና ከአልጋው አጠገብ ለገዳዮቹ ልዩ የሆኑ ትኩስ ምስሎች በላዩ ላይ በተመረዘ ሰይፍ የተለጠፈ ኖት አስቀምጠዋል።ማስታወሻው ከጥቃቱ ካልወጣ እንደሚገደል አስፈራርቷል።ሳላዲን ድንኳኑን ለቆ የወጣው ሲናን እራሱ እንደሆነ በመናገር ጮክ ብሎ ጮኸ።የመስቀል ጦረኞችን ማባረር እንደ የጋራ ጥቅም እና ቅድሚያ በመመልከት ሳላዲን እና ሲናን የትብብር ግንኙነታቸውን ጠብቀው ቆይተዋል፣ የኋለኛው ደግሞ የሰራዊቱን ቡድን በመላክ የሳላዲን ጦርን በበርካታ ተከታታይ የጦር ግንባሮች ለማጠናከር ነበር።

ፊሊፕ 1፣ የፍላንደር ካውንት ኦፍ ፍላንደር ሬይመንድ የትሪፖሊውን የሳራሴን ምሽግ በሰሜን ሶሪያ ለማጥቃት ተቀላቀለ።አንድ ትልቅ የመስቀል ጦር፣ ናይትስ ሆስፒታልለር እና ብዙ የቴምፕላር ባላባቶች ተከተሉት።ይህም የኢየሩሳሌም መንግሥት ልዩ ልዩ ግዛቶቿን ለመከላከል በጣም ጥቂት ወታደሮችን አስቀርታለች።ይህ በእንዲህ እንዳለ ሳላዲን የራሱን ከግብፅ ወደእየሩሳሌም መውረር አቅዶ ነበር።ወደ ሰሜን እንደሚደረገው ሲነገረው ወረራ በማዘጋጀት ጊዜ ሳያባክን 30,000 የሚያህሉ ወታደሮችን አስከትሎ መንግሥቱን ወረረ።የሰላዲን እቅድ ሲያውቅ ባልድዊን አራተኛ ኢየሩሳሌምን ለቆ እንደ ጢሮስ ዊልያም ገለጻ፣ አስካሎን ላይ የመከላከል ሙከራ ለማድረግ 375 ባላባቶች ብቻ ነበሩ።ባልድዊን ከጥቂት ሰዎች ጋር ሊከተለው እንደማይደፍር በማሰብ ሳላዲን ወደ እየሩሳሌም ጉዞውን ቀጠለ።ራምላን፣ ሊዳ እና አርሱፍን አጠቃ፣ ነገር ግን ባልድዊን አደጋ አይደለም ተብሎ ስለሚገመት፣ ሠራዊቱን እየዘረፈ፣ እየዘረፈ ሰፊ ቦታ ላይ እንዲዘረጋ ፈቀደ።ነገር ግን፣ ሳላዲን የማያውቀው፣ ንጉሱን ለማንበርከክ የተወው ሃይል በቂ ስላልነበረ አሁን ባልድዊን እና ቴምፕላሮች እየሩሳሌም ከመድረሱ በፊት እሱን ለመጥለፍ እየዘመቱ ነበር።ክርስቲያኖች በንጉሱ እየተመሩ ሙስሊሞችን በባህር ዳርቻ ላይ አሳደዱ በመጨረሻም በራምላ አቅራቢያ በምትገኘው በሞንስ ጊሳርዲ ጠላቶቻቸውን ያዙ።የ16 ዓመቱ ባልድዊን አራተኛው የኢየሩሳሌም በሥጋ ደዌ ክፉኛ እየተሰቃየ በነበረበት ወቅት በሰላዲን ወታደሮች ላይ ከቁጥር የሚበልጠውን የክርስቲያን ኃይል በመምራት የክሩሴድ ጦርነቶች በጣም ታዋቂ ከሆኑት መካከል አንዱ የሆነው።የሙስሊሙ ጦር በፍጥነት ተመትቶ አስራ ሁለት ማይል ያህል ተከታትሏል።ሳላዲን ወደ ካይሮ ተመልሶ በታህሳስ 8 ቀን ወደ ከተማዋ ደረሰ፣ ከሠራዊቱ አንድ አስረኛውን ብቻ ይዞ።

በ1179 ሳላዲን ከደማስቆ አቅጣጫ የመስቀል ጦርን ወረረ።ሠራዊቱን በባኒያ ላይ መስርቶ በሲዶናና በባሕር ዳርቻ አካባቢ ያሉትን መንደሮችና ሰብሎችን ዘረፈ።በሳራሴን ዘራፊዎች የተጎዱ ገበሬዎች እና የከተማ ነዋሪዎች ለፍራንካውያን አስተዳዳሪዎች የቤት ኪራይ መክፈል አይችሉም።እስካልቆመ ድረስ የሳላዲን አጥፊ ፖሊሲ የመስቀልን መንግስት ያዳክማል።በምላሹ ባልድዊን ሠራዊቱን በገሊላ ባህር ወደምትገኘው ወደ ጥብርያስ አዘዋወረ።ከዚያ ወደ ሰሜን-ሰሜን ምዕራብ ወደ ሴፍድ ጠንካራ ምሽግ ዘመተ።በሴንት አማንድ ኦዶ ከሚመራው የ Knights Templar እና ከትሪፖሊ ካውንቲ በካውንቲ ሬይመንድ III የሚመራ ኃይል፣ ባልድዊን ወደ ሰሜን ምስራቅ ተንቀሳቅሷል።ጦርነቱ የተጠናቀቀው በሙስሊሞች ወሳኝ ድል ሲሆን በሳላዲን መሪነት በክርስቲያኖች ላይ በተቀዳጀው ረጅም ተከታታይ ኢስላማዊ ድሎች ውስጥ የመጀመሪያው ነው ተብሏል።በሥጋ ደዌ የአካል ጉዳተኛ የሆነው የክርስቲያኑ ንጉሥ ባልድዊን አራተኛ፣ በአደጋው ​​ከመያዙ ለጥቂት ተርፏል።

በጥቅምት 1178 እና ኤፕሪል 1179 ባልድዊን አዲሱን የመከላከያ መስመሩን የመገንባት የመጀመሪያ ደረጃዎችን ጀመረ፣ በያዕቆብ ፎርድ የሚገኘው ቻስቴሌት የሚባል ምሽግ።ግንባታው በሂደት ላይ እያለ ሳላዲን ሶርያን ለመጠበቅ እና እየሩሳሌምን ቢቆጣጠር በያዕቆብ ፎርድ ሊያሸንፈው የሚገባውን ተግባር በሚገባ ተገነዘበ።በወቅቱ ቻስቴሌት በወታደራዊ ሃይል መቆሙን ማስቆም አልቻለም ምክንያቱም ብዙ ወታደሮቹ በሰሜናዊ ሶሪያ ሰፍረው የሙስሊሞችን አመጽ አፍርሰዋል።እ.ኤ.አ. በ1179 የበጋ ወቅት የባልድዊን ሃይሎች ከፍተኛ መጠን ያለው የድንጋይ ግንብ ገነቡ።ሳላዲን ወደ ደቡብ ምስራቅ ወደ ያዕቆብ ፎርድ ለመዝመት ብዙ የሙስሊም ሰራዊትን ጠራ።እ.ኤ.አ. ነሐሴ 23 ቀን 1179 ሳላዲን ወደ ያዕቆብ ፎርድ ደረሰ እና ወታደሮቹን በቤተ መንግሥቱ ላይ ቀስቶችን እንዲተኩሱ አዘዘ፣ በዚህም ከበባው አነሳስቷል።ሳላዲን እና ወታደሮቹ ቻስቴሌት ገቡ።እ.ኤ.አ. ነሐሴ 30 ቀን 1179 የሙስሊም ወራሪዎች በያዕቆብ ፎርድ የሚገኘውን ቤተመንግስት ዘረፉ እና አብዛኛዎቹን ነዋሪዎች ገድለዋል።በዚሁ ቀን፣ ማጠናከሪያዎች ከተጠሩ ከአንድ ሳምንት ባነሰ ጊዜ ውስጥ ባልድዊን እና ደጋፊ ሰራዊቱ ከቲቤሪያ ተነስተው ነበር፣ ነገር ግን ጭስ ከአድማስ ላይ በቀጥታ ከቻስቴሌት በላይ ዘልቆ ገባ።የተገደሉትን 700 ባላባቶች፣ አርክቴክቶች እና የግንባታ ሰራተኞች እና ሌሎች 800 ምርኮኞችን ለማዳን ዘግይተው እንደነበር ግልጽ ነው።

እ.ኤ.አ. በ 1180 ሳላዲን ደም መፋሰስን ለመከላከል በእራሱ እና በሁለት የክርስቲያን መሪዎች ማለትም በንጉስ ባልድዊን እና በትሪፖሊው ሬይመንድ ሳልሳዊ መካከል እርቅ አዘጋጀ።ነገር ግን ከሁለት አመት በኋላ፣ የቻቲሎን የትራንስጆርዳኑ አለቃ ሬይናልድ፣ ለሀጅ ጉዞ በሚያደርጉት ጉዞ ላይ በሙስሊም ተሳፋሪዎች ላይ ያለ ርህራሄ አጠቃ።በዚህ የእርቅ መደፍረስ የተበሳጨው ሳላዲን ወዲያዉ ሰራዊቱን አሰባስቦ ለመምታት ተዘጋጅቶ ጠላትን አወደመ።ግንቦት 11 ቀን 1182 ሳላዲንከግብፅ ወጥቶ ሠራዊቱን በቀይ ባህር በአይላ በኩል አድርጎ ወደ ደማስቆ ወደ ሰሜን አመራ።በቤልቮር ቤተመንግስት አካባቢ የአዩቢድ ጦር ከመስቀል ጦረኞች ጋር ተጋፈጠ።የሳላዲን ወታደሮች ከፈረሱ ቀስተኞቻቸው ላይ ቀስቶችን በማዘንበል፣ በከፊል በማጥቃት እና በማፈግፈግ የመስቀል ጦርን ምስረታ ለማደናቀፍ ሞክረዋል።በዚህ አጋጣሚ ፍራንካውያን የተፋፋመ ጦርነትን ሊፈትኑ ወይም ሊቆሙ አይችሉም።ሳላዲን በላቲን አስተናጋጅ ላይ ተጽእኖ መፍጠር ባለመቻሉ የሩጫውን ጦርነት አቋርጦ ወደ ደማስቆ ተመለሰ።

በግንቦት 1182 ሳላዲን ከአጭር ጊዜ ከበባ በኋላ አሌፖን ያዘ;አዲሱ የከተማዋ ገዥ ኢማድ አል ዲን ዛንጊ በተገዥዎቹ ዘንድ ተቀባይነት አላገኘም እና ሀሌፖን አሳልፎ የሰጠው ሳላዲን ዛንጊ 2ኛ በሲንጃር፣ በራቃ እና በኑሳይቢን ላይ የነበረውን የቀድሞ ቁጥጥር ወደነበረበት ለመመለስ ከተስማማ በኋላ የአዩቢድ ቫሳል ግዛት ሆኖ ያገለግላል። .አሌፖ በጁን 12 በይፋ ወደ አዩቢድ እጅ ገባ።በማግስቱ ሳላዲን በመስቀል ጦር ቁጥጥር ስር በምትገኘው አንጾኪያ አቅራቢያ ወደምትገኘው ወደ ሃሪም ዘምቶ ከተማዋን ያዘ።የሀላባ እጅ መስጠት እና የሳላዲን ከዛንጊ 2ኛ ጋር ያለው ታማኝነት የሞሱሉን ኢዝ አል-ዲን አል-መስዑድን የአዩቢድ ብቸኛ ዋነኛ የሙስሊም ተቀናቃኝ እንዲሆን አድርጎታል።ሞሱል በ1182 መገባደጃ ላይ ለአጭር ጊዜ ከበባ ተይዞ የነበረ ቢሆንም በአባሲድ ኸሊፋ አን-ናሲር ሽምግልና ሳላዲን ጦሩን ለቆ ወጣ።

በሴፕቴምበር 1183 ባልድዊን በለምጽ የአካል ጉዳተኛ ሆኖ ከንግሥና መሥራት አልቻለም።በ1180 የባልድዊንን እህት ሲቢላን ያገባ የሉሲጋን ጋይ፣ ገዥ ሆኖ ተሾመ።እ.ኤ.አ. ነሐሴ 24 ቀን 1183 ሳላዲን አሌፖን እና በሜሶጶጣሚያ የሚገኙ በርካታ ከተሞችን ለግዛቱ ድል በማድረግ ወደ ደማስቆ ተመለሰ።የዮርዳኖስን ወንዝ በመሻገር የአዩቢድ አስተናጋጅ የተተወችውን ባይሳን ከተማ ዘረፈ።ወደ ኢይዝራኤል ሸለቆ ወደ ምዕራብ የቀጠለው ሳላዲን ሰራዊቱን ከአል ፉሌ በስተደቡብ ምስራቅ 8 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ በሚገኙ አንዳንድ ምንጮች አጠገብ አቋቋመ።በተመሳሳይ የሙስሊሙ መሪ በተቻለ መጠን ብዙ ንብረት ላይ ጉዳት ለማድረስ በርካታ ምሰሶዎችን ልኳል።ወራሪዎቹ የጄኒን እና የአፍራባላ መንደሮችን አወደሙ፣ በደብረ ታቦር ገዳም ላይ ጥቃት ሰንዝረዋል እና ከክራክ የመስቀል ጦር ሰራዊት ጋር ለመቀላቀል የሚሞክሩትን ጦር ጨረሱ።ጥቃት እየጠበቀ፣ የሉሲጋን ጋይ የክሩሴደር አስተናጋጁን በላ ሴፎሪ አሰባስቧል።የስለላ ዘገባዎች የሳላዲንን የወረራ መንገድ ሲያውቁ፣ ጋይ የሜዳውን ጦር ወደ ላ ፌቭ (አል-ፉሌ) ትንሽ ቤተመንግስት ዘመቱ።ሠራዊቱ በፒልግሪሞች እና በጣሊያን መርከበኞች ከ1,300–1,500 ባላባቶች፣ 1,500 ተርኮፖልሎች እና ከ15,000 በላይ እግረኛ ወታደሮች ያበጡ ነበር።ይህ “በሕያው ትውስታ ውስጥ” የተሰበሰበው ትልቁ የላቲን ጦር ነው ተብሏል።በሴፕቴምበር እና ጥቅምት 1183 ከአንድ ሳምንት በላይ ከሳላዲን አዩቢድ ጦር ጋር ተዋግቷል።ጦርነቱ በጥቅምት 6 ተጠናቀቀ ሳላዲን ለቆ እንዲወጣ ተደርጓል።ጋይ ይህን ያህል ትልቅ አስተናጋጅ ሲመራ ትልቅ ጦርነት ባለማግኘቱ በአንዳንድ ሰዎች ክፉኛ ተወቅሷል።ሌሎች፣ ባብዛኛው እንደ ትሪፖሊው ሬይመንድ ሳልሳዊ ያሉ የአገሬው ተወላጆች ጥንቃቄ የተሞላበት ስልቱን ደግፈዋል።የሳላዲን ጦር ለፍራንካውያን ከባድ ፈረሰኛ ጦር የማይመቸው ጨካኝ በሆነ መሬት ላይ መዘጋጀቱን ጠቁመዋል።ከዚህ ጦርነት በኋላ ብዙም ሳይቆይ ጋይ የገዢነቱን ቦታ አጣ።

ኬራክ ከአማን በስተደቡብ 124 ኪሜ ርቀት ላይ የሚገኘው የኦልትራጆርዳይን ጌታ የቻቲሎን የሬይናልድ ምሽግ ነበር።ሬይናልድ በኬራክ ቤተመንግስት አቅራቢያ ለዓመታት ይነግዱ የነበሩ ተጓዦችን ወረረ።የሬይናልድ በጣም ደፋር ወረራ በቀይ ባህር ወደ መካ እና ኤል መዲና የተደረገው 1182 የባህር ኃይል ጉዞ ነበር።በ1183 የፀደይ ወቅት የቀይ ባህርን የባህር ዳርቻ ዘረፋ እና ወደ መካ የሚጓዙትን የፒልግሪሞችን መንገድ አደጋ ላይ ጥሏል።የአቃባ ከተማን በመቆጣጠር በእስልምና ቅድስተ ቅዱሳን ከተማ በሆነችው መካ ላይ ዘመቻ ሰጠው።የሱኒ ሙስሊም እና የሙስሊም ሀይሎች መሪ የሆነው ሳላዲን የኬራክ ቤተመንግስት በተለይከግብፅ ወደ ደማስቆ በሚወስደው መንገድ ላይ እገዳ በመሆኑ ለሙስሊሞች ጥቃት ተመራጭ ኢላማ እንደሚሆን ወስኗል።በታህሳስ ወር መጀመሪያ ላይ ሳላዲን የንጉስ ባልድዊን ጦር በመንገድ ላይ መሆኑን የሚገልጽ ዜና አገኘ።ይህን ሲያውቅ ከበባውን ትቶ ወደ ደማስቆ ሸሸ።

ሳላዲን በ1187 ኬራክ በሚገኘው የሬይናልድ ግንብ ላይ ጥቃት ሰነዘረ፣ ልጁን አል መሊክ አል-አፍዳልን በሬሱልማ የድንገተኛ ጦር አዛዥ አድርጎ ተወ።ለተሰነዘረው ስጋት ምላሽ፣ ጋይ በኢየሩሳሌም የሚገኘውን ከፍተኛ ፍርድ ቤት ሰበሰበ።የሪዴፎርት ጄራርድ ልዑካን፣ የ Knights Templar መምህር;ሮጀር ደ ሞሊንስ, የ Knights Hospitaller ጌታ;ባሊያን የኢቤሊን, ጆሲከስ, የጢሮስ ሊቀ ጳጳስ;እና የሲዶናው ጌታ ሬጂናል ግሬኒየር ከሬይመንድ ጋር እርቅ ለመፍጠር ወደ ቲቤሪያ እንዲጓዙ ተመርጠዋል።ይህ በንዲህ እንዳለ አል አፍዳል በአከር ዙሪያ ያለውን መሬት ለመዝረፍ ወራሪ ቡድን ሰብስቦ ሳላዲን ቄራክን ከበበ።አል አፍዳል ይህንን ጉዞ እንዲመራ የኤዴሳን አሚር ሙዛፋር አድ-ዲን ጎክቦሪን ላከ፣ ከሁለት ከፍተኛ ደረጃ ያላቸው አሚሮች ቀይማዝ አል ነጃሚ እና ዲልዲሪም አል ያሩጊ ጋር።ወታደሮቹ ወደ ሬይመንድ ግዛት ለመግባት መዘጋጀታቸውን ስላወቀ፣ ሳላዲን ወራሪው በገሊላ በኩል ወደ አከር ሲሄድ ብቻ እንደሚያልፍና የሬይመንድ መሬቶች ሳይነኩ እንዲቀሩ ተስማማ።በፍራንካውያን ምንጮች ይህ ወራሪ ቡድን በግምት 7000 የሚጠጉ ኃይሎችን ያቀፈ ነበር።ይሁን እንጂ የዘመናችን የታሪክ ምሁራን 700 ኃይሎች የበለጠ ትክክለኛ እንደሆኑ ያምናሉ.በግንቦት 1 ቀን ጠዋት፣ የፍራንካውያን ጦር ከናዝሬት ወደ ምስራቅ ወጣ እና በአዩቢድ ወረራ ላይ በክርስሰን ምንጮች ላይ ደረሰ።የፍራንካውያን ፈረሰኞች የአዩቢድ ጦርን ከጠባቂዎች በመያዝ የመጀመሪያ ጥቃት ጀመሩ።ሆኖም ይህ የፍራንካውያን ፈረሰኞችን ከእግረኛ ጦር ለየ።አሊ ኢብኑል አል-ቲር እንዳሉት የተከተለው ውዝግብ በተመሳሳይ መልኩ ተመሳስሏል;ነገር ግን የአዩቢድ ጦር የተከፋፈለውን የፍራንካውያን ጦር መምራት ችሏል።ጄራርድ እና ጥቂት የማይባሉ ባላባቶች ብቻ ከሞት ያመለጡ ሲሆን አዩቢዶች ቁጥራቸው በውል የማይታወቁ ምርኮኞችን ወሰዱ።የጎክቦሪ ወታደሮች የሬይመንድን ግዛት አቋርጠው ከመመለሳቸው በፊት አካባቢውን መዝረፍ ጀመሩ።

በዛሬይቱ እስራኤል በጥብርያስ አቅራቢያ የተካሄደው የሃቲን ጦርነት ጁላይ 4 1187 በሌቫንቱ መስቀላውያን ግዛቶች እና በሱልጣን ሳላዲን በሚመራው የአዩቢድ ጦር መካከል ወሳኝ ግጭት ነበር።የሳላዲን ድል በቅድስት ሀገር የሃይል ሚዛኑን በቆራጥነት ቀይሮ ሙስሊሞች እየሩሳሌም እንዲቆጣጠሩ እና ሶስተኛውን የመስቀል ጦርነት አስነሳ።እ.ኤ.አ. በ 1186 ጋይ ኦፍ ሉሲጋን ወደ እርገት በመውጣቱ በኢየሩሳሌም መንግሥት ዳራ ውጥረት ጨምሯል ፣ “የፍርድ ቤት አንጃ” ፣ ጋይን በሚደግፈው እና “የመኳንንት አንጃ” ፣ የትሪፖሊውን ሬይመንድ 3ኛን ይደግፋሉ።ሳላዲን በመስቀል ጦርነት ዙሪያ ያሉትን የሙስሊም ክልሎች አንድ በማድረግ እና ለጂሃድ ጥብቅና በመቆም እነዚህን የውስጥ ክፍፍሎች ያዘ።የውጊያው አፋጣኝ መንስኤ የቻቲሎን ሬይናልድ የእርቅ ስምምነት መጣስ ሲሆን ይህም የሳላዲን ወታደራዊ ምላሽ ነበር።በሐምሌ ወር ሳላዲን ጥብርያዶስን ከበባት፣ የመስቀል ጦረኞችን ወደ ግጭት አስነሳ።ምንም እንኳን ምክር ቢሰጥበትም፣ የሉሲጋን ጋይ የመስቀል ጦርን ከምሽጉ መርቶ ሳላዲንን ተቀላቀለ፣ በስልታዊ ወጥመዱ ውስጥ ወደቀ።እ.ኤ.አ. ጁላይ 3፣ የመስቀል ጦረኞች፣ በውሃ ጥም እና በሙስሊም ሀይሎች እንግልት የተደናቀፈ፣ በቀጥታ ወደ ሳላዲን እጅ ወደ ካፍር ሃቲን ምንጮች ለመዝመት ቁርጥ ውሳኔ አድርገዋል።ተከበው እና ተዳክመው፣ የመስቀል ጦር በማግስቱ በቆራጥነት ተሸነፉ።ጦርነቱ የሉሲንግያንን ጋይን ጨምሮ ቁልፍ የመስቀል መሪዎች መማረክ እና የክርስቲያን የሞራል ምልክት የሆነውን የእውነተኛውን መስቀል መጥፋት ተመልክቷል።ውጤቱ ለመስቀል ጦርነት ግዛቶች አስከፊ ነበር፡ እየሩሳሌምን ጨምሮ ቁልፍ ግዛቶች እና ከተሞች በቀጣዮቹ ወራት በሳላዲን እጅ ወድቀዋል።ጦርነቱ የክሩሴደር ግዛቶችን ተጋላጭነት በማጋለጥ የሶስተኛውን የመስቀል ጦርነት እንዲንቀሳቀስ አድርጓል።ነገር ግን፣ ተከታዮቹ ወታደራዊ ዘመቻዎች ቢኖሩም፣ የመስቀል ጦሩ በቅድስት ሀገር መገኘት በማይቻል ሁኔታ ተዳክሟል፣ በመጨረሻም በክልሉ የመስቀል ጦር ኃይል እያሽቆለቆለ ሄደ።

በሴፕቴምበር አጋማሽ ላይ ሳላዲን አከር፣ ናቡልስ፣ ጃፋ፣ ቶሮን፣ ሲዶን፣ ቤሩት እና አስካሎን ወስዶ ነበር።ከጦርነቱ የተረፉት እና ሌሎች ስደተኞች የሞንትፌራቱ ኮንራድ በመልካም ሁኔታ መምጣት ምክንያት ከሳላዲን ጋር መፋለም ወደምትችል ብቸኛ ከተማ ወደ ጢሮስ ሸሹ።በጢሮስ፣ የኢቤሊን ነዋሪ የሆነው ባሊያን ሚስቱን ማሪያ ኮምኔን፣ የኢየሩሳሌምን ንግሥት እና ቤተሰባቸውን ለማምጣት ወደ ኢየሩሳሌም በሰላም እንዲያልፍ ጠየቀው።ባሊያን መሳሪያ እስካልነሳበት እና በኢየሩሳሌም ከአንድ ቀን በላይ እስካልቆየ ድረስ ሳላዲን ጥያቄውን ተቀበለ።ሆኖም ባሊያን ይህንን ቃል አፍርሷል።ባሊያን በኢየሩሳሌም ያለውን ሁኔታ በጣም አስጨናቂ ሆኖ አገኘው።ከተማዋ ከሳላዲን ወረራ ሸሽተው በሚሰደዱ ስደተኞች ተሞልታለች፣ በየቀኑ ብዙ እየደረሱ ነው።በከተማው ውስጥ ከአስራ አራት ያነሱ ባላባቶች ነበሩ።ምግብና ገንዘብ በማጠራቀም ለማይቀረው ከበባ አዘጋጀ።የሶርያ እናየግብፅ ጦር በሳላዲን ስር ተሰበሰቡ እና አክሬን፣ ጃፋን እና ቂሳርያን ድል ካደረጉ በኋላ ጢሮስን ከበባ ባይሳካለትም ሱልጣኑ በመስከረም 20 ከኢየሩሳሌም ውጭ ደረሰ።በሴፕቴምበር መገባደጃ ላይ ባሊያን ከሱልጣኑ ጋር ለመገናኘት ከልዑኩ ጋር ተሳፍሮ ወጣ።ሳላዲን ለባሊያን ከተማዋን በኃይል ለመውሰድ ቃል መግባቱን እና ያለምንም ቅድመ ሁኔታ እጅ መስጠትን እንደሚቀበል ተናግሯል።ባሊያን ተከላካዮቹ የሙስሊም ቅዱሳን ቦታዎችን እንደሚያወድሙ፣ ቤተሰቦቻቸውን እና 5000 ሙስሊም ባሪያዎችን እንደሚገድሉ እና የመስቀል ጦረኞችን ሀብትና ሃብት በሙሉ እንደሚያቃጥሉ አስፈራርቷል።በመጨረሻም ስምምነት ተደረገ።

ከአስከፊው የሃቲን ጦርነት በኋላ፣ ኢየሩሳሌምን ጨምሮ አብዛኛው የቅድስት ሀገር ለሳላዲን ጠፍቶ ነበር።የመስቀል ጦር ሠራዊት ቀሪዎች በክርስቲያኖች እጅ ከሚገኙት ዋና ዋና ከተሞች አንዷ ወደምትሆን ወደ ጢሮስ ጎረፉ።የሲዶናው ሬጂናልድ ጢሮስን ይመራ ነበር እና ከሳላዲን ጋር እጅ ለመስጠት ድርድር ላይ ነበር ነገር ግን የኮንራድ እና ወታደሮቹ መምጣት ከለከለው።ሬጂናልድ በቤልፎርት የሚገኘውን ግንብ ለማደስ ከተማዋን ለቆ ወጣ፣ እና ኮንራድ የሠራዊቱ መሪ ሆነ።ወዲያው የከተማዋን መከላከያ መጠገን ጀመረ እና ጠላት ወደ ከተማዋ እንዳይቀርብ ከከተማይቱ ጋር በተገናኘው ሞለኪውል ላይ አንድ ጥልቅ ጉድጓድ ቆረጠ።የሳላዲን ጥቃቶች ሁሉ ከሽፈዋል፣ እናም ከበባው እየጎተተ፣ አልፎ አልፎ በተከላካዮች ሰይጣኖች፣ በሳንቾ ማርቲን በተባለ ስፔናዊ ባላባት የሚመራ፣ በእጆቹ ቀለም ምክንያት “አረንጓዴ ባላባት” በመባል ይታወቃል።ለሳላዲን ግልፅ ሆነለት በባህር ላይ በማሸነፍ ብቻ ከተማዋን ሊይዝ ይችላል።አብደል-ሰላም አል-መግሪቢ በተባለ የሰሜን አፍሪካ መርከበኛ የሚታዘዝ 10 ጋሊ መርከቦችን ጠራ።የሙስሊም መርከቦች የክርስቲያኖችን ጋለሪዎችን ወደ ወደቡ በማስገደድ የመጀመሪያ ስኬት አግኝተው ነበር፣ ነገር ግን በታህሳስ 29-30 ምሽት 17 ጋሊዎች ያሉት የክርስቲያን መርከቦች በ5ቱ የሙስሊም ጋሊዎች ላይ ጥቃት በመሰንዘር ከባድ ሽንፈትን አድርሰው ማረኳቸው።ከነዚህ ክስተቶች በኋላ ሳላዲን አሚሮቻቸውን ለስብሰባ ጠራቸው፣ ጡረታ መውጣታቸው ወይም መሞከራቸውን እንዲቀጥሉ ለመወያየት።አስተያየቶቹ ተከፋፈሉ, ነገር ግን ሳላዲን, የወታደሮቹን ሁኔታ ሲመለከት, ወደ አክሬ ጡረታ ለመውጣት ወሰነ.

የሴፌድ ከበባ (ከህዳር እስከ ታህሣሥ 1188) የሳላዲን የኢየሩሳሌም መንግሥት ወረራ አካል ነበር።በቴምፕላር የተያዘው ቤተመንግስት በኖቬምበር መጀመሪያ ላይ ተጀመረ 1188 ሳላዲን ከወንድሙ ሳፋዲን ጋር ተቀላቀለ።ሳላዲን ብዙ ቁጥር ያላቸውን ትሬባች እና ሰፊ ፈንጂዎችን ቀጥሯል።በተጨማሪም በጣም ጥብቅ እገዳን ጠብቋል.ባህ አል-ዲን እንዳለው ሁኔታው ​​ዝናባማ እና ጭቃ ነበር።በአንድ ወቅት ሳላዲን አምስት ትሬባዎች መቀመጡን በመግለጽ ተሰብስበው በጠዋት እንዲቀመጡ አዝዟል።የቴምፕላር ጦር ሰራዊት በኖቬምበር 30 ላይ ለሰላም እንዲከሰስ ያነሳሳው የአቅርቦታቸው መሟጠጥ እንጂ በግድግዳው ላይ የተሰነዘረው ጥቃት አልነበረም።በዲሴምበር 6፣ የጦር ሰራዊቱ በውል ወጣ።ሳላዲን ቀደም ሲል ከበባ ለመያዝ ያልቻለው ወደ ጢሮስ ሄዱ።

በጢሮስ የሞንትፌራቱ ኮንራድ እራሱን መስርቶ በ1187 መገባደጃ ላይ የሳላዲንን ጥቃት በተሳካ ሁኔታ ተቋቁሟል። ሱልጣኑ ትኩረቱን ወደ ሌሎች ተግባራት አዞረ፣ ነገር ግን በ1188 አጋማሽ ላይ ከተማዋን አሳልፋ እንድትሰጥ ለመደራደር ሞከረ። መጀመሪያ ከአውሮፓ የመጡ ማጠናከሪያዎች ጢሮስ በባህር ደረሱ።በስምምነቱ መሰረት ሳላዲን ከሌሎች ነገሮች በተጨማሪ በሃቲን ያሰረውን ኪንግ ጋይን ይለቃል።ጋይ በአስቸኳይ በሳላዲን ላይ የመልሶ ማጥቃት ማደራጀት የሚችልበት ጠንካራ መሰረት ያስፈልገው ነበር፣ እና ጢሮስ ሊኖረው ስላልቻለ፣ እቅዱን ወደ ደቡብ 50 ኪሜ (31 ማይል) ወደምትገኘው አከር አቅንቷል።ሃቲን ለመጥራት ጥቂት ወታደሮችን ይዞ የኢየሩሳሌምን መንግሥት ለቆ ነበር።በእንደዚህ አይነት ሁኔታ ጋይ ሙሉ በሙሉ ከአውሮፓ አከባቢ በሌቫንት ላይ በሚወርዱ ትናንሽ ጦር እና መርከቦች እርዳታ ላይ ጥገኛ ነበር።ከ 1189 እስከ 1191 ፣ አክሬ በመስቀል ጦረኞች ተከቦ ነበር ፣ እና የሙስሊሞች የመጀመሪያ ስኬት ቢኖርም ፣ በመስቀል ጦር ኃይሎች ወደቀ።የ2,700 ሙስሊም የጦር እስረኞች እልቂት ተፈጸመ፣ ከዚያም የመስቀል ጦረኞች አስካሎንን ወደ ደቡብ ለመውሰድ እቅድ አወጡ።

እ.ኤ.አ. በ 1191 ኤከር ከተያዘ በኋላ ፣ ሪቻርድ በኢየሩሳሌም ላይ ከመሞከርዎ በፊት የጃፋን ወደብ መያዝ እንዳለበት ያውቅ ነበር ፣ ሪቻርድ በነሐሴ ወር ከአከር ወደ ጃፋ የባህር ዳርቻ መውረድ ጀመረ ።ዋናው አላማው እየሩሳሌም እንዳይወሰድ ለመከላከል የነበረው ሳላዲን የመስቀል ጦርን ግስጋሴ ለማስቆም ሰራዊቱን አሰባስቦ ነበር።ጦርነቱ የተካሄደው ከአርሱፍ ከተማ ወጣ ብሎ ሲሆን ሳላዲን አክሬ መያዙን ተከትሎ በሜዲትራኒያን ባህር ዳርቻ ከአከር ወደ ጃፋ ሲዘዋወር ከሪቻርድ ጦር ጋር ተገናኘ።ከኤከር በተጓዙበት ወቅት ሳላዲን በሪቻርድ ጦር ላይ ተከታታይ የትንኮሳ ጥቃቶችን ሰነዘረ፣ ነገር ግን ክርስትያኖች ግንኙነታቸውን ለማደናቀፍ ያደረጉትን ሙከራ በተሳካ ሁኔታ ተቃውመዋል።መስቀላውያን ሜዳውን አቋርጠው ከአርሱፍ ሰሜናዊ ክፍል ሲደርሱ ሳላዲን ሰራዊቱን በሙሉ ለጦርነት ሰጠ።በድጋሚ የመስቀል ጦር ሰራዊት እየዘመተ ሲሄድ የመከላከያ አደረጃጀቱን ቀጠለ፣ ሪቻርድ የመልሶ ማጥቃትን ለማድረግ አመቺ ጊዜ እየጠበቀ ነበር።ይሁን እንጂ የ Knights Hospitaller በአዩቢድስ ላይ ክስ ከጀመረ በኋላ፣ ሪቻርድ ጥቃቱን ለመደገፍ ሙሉ ኃይሉን ለማድረግ ተገደደ።ከመጀመሪያው ስኬት በኋላ፣ ሪቻርድ ሠራዊቱን መልሶ ማሰባሰብ እና ድል ማድረግ ቻለ።ጦርነቱ የጃፋ ወደብን ጨምሮ የመካከለኛው የፍልስጤም የባህር ዳርቻ ክርስትያኖች እንዲቆጣጠሩ አድርጓል።

ሪቻርድ በአርሱፍ ካሸነፈ በኋላ ጃፋን ይዞ አዲሱን ዋና መሥሪያ ቤት አቋቋመ።እ.ኤ.አ. በኖቬምበር 1191 የመስቀል ጦር ሰራዊት ወደ ኢየሩሳሌም ዘምቷል።ደካማው የአየር ሁኔታ፣ እየሩሳሌምን ከበበች፣ የመስቀል ጦር ሰራዊት በአስቸጋሪ ሃይል ሊታፈን ይችላል ከሚል ስጋት ጋር ተደምሮ፣ ወደ ባህር ዳርቻው ለመመለስ ውሳኔ እንዲደረግ ምክንያት ሆኗል።በጁላይ 1192 የሳላዲን ጦር በድንገት ጃፋን ከሺህ ከሚቆጠሩ ሰዎች ጋር ያዘ፣ ነገር ግን ሳላዲን በአክሬ ላይ በደረሰው እልቂት በመናደዱ ሰራዊቱን መቆጣጠር አቃተው።ሪቻርድ በመቀጠል ብዙ የኢጣሊያ መርከበኞችን ጨምሮ አንድ ትንሽ ጦር ሰብስቦ በፍጥነት ወደ ደቡብ ሄደ።የሪቻርድ ሃይሎች ጃፋን ከመርከቦቻቸው ወረሩ እና ለባህር ሃይል ጥቃት ያልተዘጋጁ አዩቢዶች ከከተማው ተባረሩ።ሪቻርድ የክሩሴደር ጦር እስረኛ የነበሩትን ነፃ ያወጣ ሲሆን እነዚህ ወታደሮች የሰራዊቱን ቁጥር ለማጠናከር ረድተዋል።የሳላዲን ጦር አሁንም በቁጥር ብልጫ ነበረው፣ነገር ግን በመልሶ ማጥቃት ጀመሩ።ሳላዲን ጎህ ሲቀድ ድንገተኛ የሆነ ድንገተኛ ጥቃት ለመሰንዘር አስቦ ነበር፣ ነገር ግን ኃይሎቹ ተገኝተዋል።ጥቃቱን ቀጠለ፣ ነገር ግን ሰዎቹ ቀላል ጋሻ ታጥቀው 700 ሰዎች ተገድለዋል ብዙ ቁጥር ባለው የመስቀል ቀስተ ደመና ሰዎች ሚሳኤል።ጃፋን መልሶ ለመያዝ የተደረገው ጦርነት ሳላዲን ሙሉ በሙሉ በመክሸፉ ወደ ማፈግፈግ ተገዷል።ይህ ጦርነት የባህር ዳርቻውን የመስቀል ጦርነት ግዛቶች አቋም በእጅጉ አጠናክሮታል።ሳላዲን ከሪቻርድ ጋር ኢየሩሳሌም በሙስሊሞች ቁጥጥር ስር እንድትቆይ የሚደነግገውን ስምምነት ለመጨረስ ተገድዶ ነበር፣ በሌላ በኩል ደግሞ ትጥቅ ያልያዙ ክርስቲያን ምዕመናን እና ነጋዴዎች ከተማዋን እንዲጎበኙ አድርጓል።አስካሎን መከላከያው ፈርሶ ወደ ሳላዲን ቁጥጥር ይመለሳል።ሪቻርድ ጥቅምት 9 ቀን 1192 ከቅድስት ሀገር ወጣ።

ንጉስ ሪቻርድ ከሄደ በኋላ ብዙም ሳይቆይ በደማስቆ መጋቢት 4 ቀን 1193 ሳላዲን በትኩሳት ሞተ፣ ይህም በአዩቢድ ስርወ መንግስት ቅርንጫፎች መካከል ጦርነት እንዲፈጠር ምክንያት ሆኗል፣ ምክንያቱም ወራሾቹ በአብዛኛው ገለልተኛ የሆኑትን የግዛቱ ክፍሎች እንዲቆጣጠሩ አድርጓል።ደማስቆን እና አሌፖን የተቆጣጠሩት ሁለቱ ወንድ ልጆቹ ለስልጣን ይዋጉ ነበር ነገርግን በመጨረሻ የሳላዲን ወንድም አል-አዲል ሱልጣን ሆነ።

እ.ኤ.አ. በ 1208 የጆርጂያ መንግሥት በምስራቅ አናቶሊያ የሚገኘውን የአዩቢድን አገዛዝ በመቃወም ኺላትን (የአል-አውሃድን ይዞታዎች) ከበባ።በምላሹ አል-አዲል አል-አውድን ለመደገፍ የሆምስን፣ የሐማ እና የበአልቤክን አሚሮች እንዲሁም ከሌሎች የአዩቢድ ርእሰ መስተዳድሮች የተውጣጡ ብዙ የሙስሊም ጦር ሰራዊትን ሰብስቦ መርቷል።ከበባው ወቅት የጆርጂያ ጄኔራል ኢቫኔ ማክሃርግርዝዜሊ በድንገት ከኪላት ወጣ ብሎ በሚገኘው አል-አውሃድ እጅ ወድቆ በ1210 ከእስር የተለቀቀው ጆርጂያውያን የሰላሳ አመት ትሩስን ለመፈረም ከተስማሙ በኋላ ነበር።እርቁ የጆርጂያውን ስጋት ለአዩቢድ አርሜኒያ አብቅቷል፣ የቫን ሀይቅ አካባቢ ለደማስቆ አዩቢድስ ተወ።

ከአራተኛው የመስቀል ጦርነት ውድቀት በኋላ ኢኖሰንት ሣልሳዊ እንደገና የመስቀል ጦርነት ጠራ እና በሃንጋሪው ዳግማዊ አንድሪው እና በኦስትሪያው ሊዮፖልድ ስድስተኛ የሚመራውን የመስቀል ጦር ማደራጀት ጀመረ፣ ብዙም ሳይቆይ ከብሪየን ጋር ተቀላቅሏል።በ1217 መገባደጃ ላይ በሶሪያ የተደረገ የመጀመሪያ ዘመቻ ውጤት አልባ ነበር፣ እና አንድሪው ሄደ።በፓደርቦርን ቄስ ኦሊቨር የሚመራ የጀርመን ጦር እና የደች ፣ፍሌሚሽ እና የፍሪሲያን ድብልቅ ጦር በሆላንድ 1ኛ ዊልያም የሚመራ ፣ከዚያምግብፅን የመጀመሪያ ድል ለማድረግ ግብ በማሳየት በሆላንዳዊው 1 የሚመራ የክሩሴድ ጦርን ተቀላቀለ። ;

በአምስተኛው የክሩሴድ ጦርነት መጀመሪያ ላይ በናይል ወንዝ አፍ ላይ የምትገኘውን ዴሚታን ለመውሰድ የሚሞክር ሃይል እንደሚሞክር ስምምነት ላይ ተደርሷል።ከዚያም የመስቀል ጦረኞች በኢየሩሳሌም ላይ ከአክሬ እና ከስዊዝ ጥቃት ለደረሰበት የደቡባዊ ክፍል ይህችን ከተማ እንደ መነሻ ሊጠቀሙበት አሰቡ።አካባቢውን መቆጣጠር የመስቀል ጦርነትን ለማስቀጠል እና በሙስሊም መርከቦች ላይ የሚደርሰውን ስጋት ለመቀነስ ሀብትን ይሰጣል።በማርች 1218 የአምስተኛው የመስቀል ጦርነት የክሩሴደር መርከቦች ወደ አከር ወደብ ተጓዙ።በግንቦት ወር መጨረሻ ዳሚዬታንን እንዲከብቡ የተመደቡት ሃይሎች በመርከብ ተጓዙ።ምንም እንኳን ዋና መሪዎች በማዕበል እና ተጨማሪ ዝግጅቶች ቢዘገዩም የመጀመሪያዎቹ መርከቦች ግንቦት 27 ደረሱ።የመስቀል ጦሩ የ Knights Templar እና Knights Hospitaller ቡድኖችን፣ ከፍሪሲያ እና ከጣሊያን የመጡ መርከቦችን እና በብዙ የጦር መሪዎች ስር የተሰባሰቡ ወታደሮችን ያካትታል።ከተማይቱ በአዩቢድ ሱልጣን አል-ካሚል ቁጥጥር ስር በ1218 ተከቦ በ1219 በመስቀላውያን ተይዛለች።

የማንሱራ ጦርነት በአምስተኛው የመስቀል ጦርነት (1217–1221) የመጨረሻው ጦርነት ነው።በሊቀ ጳጳሱ ፔላጊየስ ጋልቫኒ እና በኢየሩሳሌም ንጉሥ በብሬን ዮሃንስ የሚመራው የመስቀል ጦርን ከሱልጣኑ አል-ካሚል የአዩቢድ ጦር ጋር አፋጠጠ።ውጤቱም ለግብፃውያን ወሳኝ ድል ሲሆን የመስቀል ጦረኞች እጅ እንዲሰጡ እና ከግብፅ እንዲወጡ አስገደዳቸው።የወታደራዊ ትእዛዙ ጌቶች እጅ መስጠቱን ዜና ይዘው ወደ ዳሚታ ተልከዋል።ጥሩ ተቀባይነት አላገኘም ነገር ግን በሴፕቴምበር 8 ቀን 1221 የመስቀል ጦር መርከቦች ተነሱ እና ሱልጣኑ ወደ ከተማ ገባ።አምስተኛው የመስቀል ጦርነት በ1221 ተጠናቀቀ፣ ምንም ነገር አላደረገም።የመስቀል ጦረኞች የእውነተኛውን መስቀል መመለስ እንኳን አልቻሉም።ግብፃውያን ሊያገኙት አልቻሉም እና መስቀላውያን ባዶ እጃቸውን ለቀቁ።

ስድስተኛው የመስቀል ጦርነት ኢየሩሳሌምን እና የተቀረውን ቅድስት ሀገር መልሶ ለመያዝ የተደረገ ወታደራዊ ጉዞ ነበር።የጀመረው አምስተኛው የመስቀል ጦርነት ከተከሸፈ ከሰባት ዓመታት በኋላ እና በጣም ጥቂት ትክክለኛ ውጊያዎችን አሳትፏል።የቅዱስ ሮማዊው ንጉሠ ነገሥት እና የሲሲሊ ንጉሥ ፍሬድሪክ 2ኛ ዲፕሎማሲያዊ እንቅስቃሴ፣ የኢየሩሳሌም መንግሥት ለቀጣዮቹ አሥራ አምስት ዓመታት እና በሌሎች የቅድስት ምድር አካባቢዎች በኢየሩሳሌም ላይ የተወሰነ ቁጥጥር እንዲያገኝ አስችሏል።

የፍሬድሪክ ጦር ብዙ አልነበረም።በቅድስት ሀገር የማራዘም ዘመቻ ማድረግም ሆነ ማስረዘም አልቻለም።ስድስተኛው የመስቀል ጦርነት የድርድር አንዱ ይሆናል።ፍሬድሪክ ከዓመታት በፊት ድርድር የተደረገበትን የታሰበውን ስምምነት ለማክበር አል ካሚልን ለማሳመን የኃይል ማሳያ ፣ የባህር ዳርቻው አስጊ ጉዞ በቂ እንደሚሆን ተስፋ አድርጎ ነበር።አል-ካሚል በደማስቆ የወንድሙ ልጅ በሆነው በአን-ናሲር ዳዑድ ላይ ከበባ ተይዟል።ከዚያም ወደ ባሕሩ ዳርቻ ካለው ጠባብ ኮሪደር ጋር ኢየሩሳሌምን ለፍራንካውያን ለመስጠት ተስማማ።ስምምነቱ እ.ኤ.አ.በውስጡም አል-ካሚል ከአንዳንድ የሙስሊም ቅዱሳን ቦታዎች በስተቀር ኢየሩሳሌምን አስረክቧል።ፍሬድሪክ የሲዶና አውራጃ አካል የሆኑትን ቤተልሔም እና ናዝሬትን እንዲሁም የባህር ዳርቻውን የጃፋ እና ቶሮንን ተቀበለ።ፍሬድሪክ እ.ኤ.አ. ማርች 17 ቀን 1229 ወደ እየሩሳሌም ገባ እና የከተማዋን መደበኛ እጅ በአል-ካሚል ወኪል ተቀበለ።

የ1229 የደማስቆ ከበባ በ1227 አል-ሙዓኻም 1ኛ ሞትን ተከትሎ የተቀሰቀሰው አዩቢድ በደማስቆ ላይ የተካሄደው ጦርነት አካል ነበር። የሟቹ ገዥ ልጅ አል ናሲር ዳኡድ ከተማዋን በመቃወም ከተማዋን ተቆጣጠረ። - ካሚል፣በግብፅ የአዩቢድ ሱልጣን .በተከተለው ጦርነት፣ አል-ናሲር ደማስቆን አጥቷል፣ ነገር ግን ከአል-ካራክ እየገዛ ራሱን ችሎ ራሱን ጠበቀ።

ጀላል አድ-ዲን የክዋሬዝም ሻህስ የመጨረሻው ገዥ ነበር።በእውነቱ የሱልጣኔቱ ግዛት በሞንጎሊያውያን ግዛት በጃላል አድ-ዲን አባት አላዲን መሀመድ የግዛት ዘመን ነበር፤ነገር ግን ጀላል አድ-ዲን በትንሽ ጦር መዋጋት ቀጠለ።በ1225 ወደ አዘርባጃን በማፈግፈግ በምስራቃዊ አዘርባጃን ማራጌህ ዙሪያ ርዕሰ መስተዳድር መሰረተ።ምንም እንኳን መጀመሪያ ላይከሮም ሴልጁክ ሱልጣኔት ጋር በሞንጎሊያውያን ላይ ህብረት ቢፈጥርም ባልታወቀ ምክንያት በኋላ ሃሳቡን ቀይሮ በሴሉኮች ላይ ጦርነት ጀመረ።እ.ኤ.አ. በ 1230 አህላትን ድል አደረገ ፣ (በአሁኑ የቢትሊስ ግዛት ፣ ቱርክ ውስጥ) በአዩቢድ ዘመን የነበረችውን አስፈላጊ የባህል ከተማ በሴሉክ እና በአዩቢድ መካከል ጥምረት ፈጠረ።በሌላ በኩል ጃላል አድ-ዲን ከኤርዙሩም ዓመፀኛ የሴልጁክ ገዥ ከጃሃን ሻህ ጋር ተባበረ።በመጀመሪያው ቀን ህብረቱ አንዳንድ ቦታዎችን ከከዋሬዝሚያዎች ያዘ ነገር ግን ወራሪዎች አዲስ የተያዙ ቦታዎችን በሌሊት ትተው ሄዱ።ጀላል አል-ዲን ከማጥቃት ተቆጥቧል።ህብረቱ በማግስቱ ንጋት ላይ እንደገና ጥቃት መሰንዘር ጀመረ ነገር ግን ወደ ኋላ ተመለሱ።ኽዋሬዝሚያውያን የተባበሩትን ጦር ከተመታ በኋላ ወደፊት ዘምተው ካይኩባድ 1ኛ የበለጠ እንዲያፈገፍግ አስገደዱት።የጠፉ ቦታዎች ወደ ኋላ ተይዘዋል።የማምሉክ ጦር አዛዥ አል-አሽራፍ የካይኩባድን ክፍል አጠናከረ።ጀላል አል-ዲን ማጠናከሪያዎቹን ካዩ በኋላ በህብረቱ የቁጥር ብልጫ የተነሳ ጦርነቱ ተሸንፏል ብሎ ደመደመ እና የጦር ሜዳውን ተወ።ይህ ጦርነት የጃላል አድ-ዲን ጦር ሰራዊቱን ሲያጣ የመጨረሻው ጦርነት ነበር እና በምስጢር አምልጦ ሳለ በ1231 ታይቶ ተገደለ። ለአጭር ጊዜ የዘለቀው ግዛት በሞንጎሊያውያን ተወረረ።

የቅድስት ሮማ ግዛት ንጉሠ ነገሥት ፍሬድሪክ ዳግማዊ ከ1228 እስከ 1229 ስድስተኛውን የመስቀል ጦርነት በመምራት የኢየሩሳሌም ንጉሥ የሚል ማዕረግ ከ1212 ጀምሮ የኢየሩሳሌም ዳግማዊ ኢዛቤላ ባል ወይም ንግሥት እንደሆነ ተናገረ። ውጤታማ መከላከያን ለማረጋገጥ የከተማውን አከባቢ በበቂ ሁኔታ ስላልተቆጣጠሩት.በ1244 አዩቢድስ በ1231 በሞንጎሊያውያን ግዛታቸው የተደመሰሰው ኽዋራዝሚያውያን ከተማዋን እንዲያጠቁ ፈቀዱ።ከበባው የተካሄደው በጁላይ 15 ነው፣ እና ከተማዋ በፍጥነት ወደቀች።ኽዋራዝሚያውያን ዘረፉት እና ጥፋት ላይ ጥሏት ለክርስቲያኑም ሆነ ለሙስሊሙ የማይጠቅም ሆነ።የከተማዋ ከረጢት እና ከዚ ጋር የተካሄደው እልቂት የፈረንሳይ ንጉስ ሉዊስ ዘጠነኛ ሰባተኛውን የመስቀል ጦርነት እንዲያደራጅ አበረታታቸው።

በአዩቢድ ሱልጣን አስ-ሳሊህ አዩብ ላይ ከመስቀል ጦረኞች ጋር የአዩቢድ ተባባሪ የሆኑ የተለያዩ ቤተሰቦች፣ ነገር ግን በላ ፎርቢ ጦርነት ሊያሸንፋቸው ችሏል።የኢየሩሳሌም መንግሥት ፈራርሶ በተለያዩ የአዩቢድ አንጃዎች ላይ ሥልጣንን ማጠናከር ጀመረ።ውጤቱም የአዩቢድ ድል ለሰባተኛው የመስቀል ጦርነት ጥሪ አመጣ እና በቅድስት ሀገር የክርስቲያን ኃይል ውድቀትን አመልክቷል።

በ13ኛው መቶ ዘመን አጋማሽ ላይ የመስቀል ጦረኞች እ.ኤ.አ. በ1244 ለሁለተኛ ጊዜ ያጣችውን ኢየሩሳሌምን ለመያዝ የነበራቸው ምኞትግብፅ እንቅፋት እንደሆነች እርግጠኛ ሆኑ። በ1245 በመጀመሪያው ምክር ቤት የሊዮኑ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ኢኖሰንት አራተኛ በፈረንሳይ ንጉሥ ሉዊስ ዘጠነኛ እየተዘጋጀ ላለው ሰባተኛው የመስቀል ጦርነት ሙሉ ድጋፍ ሰጥተዋል።የሰባተኛው የመስቀል ጦርነት ዓላማ የግብፅንና የሶርያን የአዩቢድ ሥርወ መንግሥት ለማጥፋት እና እየሩሳሌምን መልሶ ለመያዝ ነበር።

የሰባተኛው የክሩሴድ መርከቦች፣ በንጉሥ ሉዊስ ወንድሞች፣ ቻርለስ ዲ አንጁ እና ሮበርት ዲ አርቶስ፣ ከ Aigues-Mortes እና Marseille ወደ ቆጵሮስ በ1248 መጸው፣ ከዚያም ወደግብፅ ተጓዙ።መርከቦቹ ወደ ግብፅ ውሃ ገቡ እና የሰባተኛው የክሩሴድ ጦር ሰኔ 1249 በዳሚታ ወረደ።በዳሚታ የሚገኘው የአዩቢድ ጦር አዛዥ ኤሚር ፋክር አድ-ዲን ዩሱፍ አሽሙም ጣና ወደሚገኘው የሱልጣኑ ካምፕ በማፈግፈግ በዲሚታ ከተማ ነዋሪዎች ላይ ታላቅ ድንጋጤ ፈጠረ። የናይል ወንዝ ከዳሚትታ ጋር ያልተነካ።የመስቀል ጦረኞች ድልድዩን አቋርጠው በረሃ የነበረችውን ዴሚታን ያዙ።መስቀላውያን በአዩቢድ ሱልጣን አስ-ሳሊህ አዩብ ሞት ዜና ተበረታቱ።መስቀላውያን ወደ ካይሮ ጉዞ ጀመሩ።እ.ኤ.አ. የካቲት 11 በማለዳ የሙስሊም ሀይሎች በግሪክ ፋየር በፍራንካውያን ጦር ላይ ጥቃት ሰነዘሩ ነገር ግን ከፍተኛ ኪሳራ ደርሶባቸዋል፣ በፍራንካውያን ድል ተጠናቀቀ።

እ.ኤ.አ. የካቲት 27 ቱራንሻህ አዲሱ ሱልጣን ከሀሰንኪፍግብፅ ደረሰ እና የግብፅን ጦር ለመምራት በቀጥታ ወደ አል ማንሱራ ሄደ።መርከቦች በየብስ በማጓጓዝ በአባይ ወንዝ (በባህር አል-ማሃላ) ከመስቀል ጦረኞች መርከቦች ጀርባ ከደሚታ የማጠናከሪያ መስመሩን በመቁረጥ የንጉሥ ሉዊስ ዘጠነኛ የመስቀል ጦርን ከበባ ተጣሉ።ግብፃውያን የግሪክን እሳት ተጠቅመው ብዙ መርከቦችንና መርከቦችን አወደሙ እና ያዙ።ብዙም ሳይቆይ የተከበቡት የመስቀል ጦረኞች በአሰቃቂ ጥቃቶች፣ረሃብ እና በበሽታ እየተሰቃዩ ነበር።አንዳንድ የመስቀል ጦረኞች እምነት አጥተው ወደ ሙስሊሙ ጎን ተሰለፉ።ንጉስ ሉዊስ ዘጠነኛ ለግብፃውያን ለኢየሩሳሌም እና ለአንዳንድ የሶሪያ የባህር ጠረፍ ከተሞች ለዳሚታ እጅ እንዲሰጡ ሐሳብ አቀረበ።የመስቀል ጦረኞችን አስከፊ ሁኔታ የተረዱት ግብፆች የተከበበውን ንጉስ አሻፈረኝ አሉ።ኤፕሪል 5 ቀን በሌሊት ጨለማ ተሸፍኖ፣ የመስቀል ጦረኞች ካምፓቸውን ለቀው ወደ ሰሜን ወደ ዳሚታ መሸሽ ጀመሩ።በድንጋጤና በችኮላ በቦዩ ላይ ያዘጋጁትን የፖንቶን ድልድይ ማፍረስ ቸል አሉ።ግብፃውያን በድልድዩ ላይ ያለውን ቦይ አቋርጠው ተከትሏቸው ወደ ፋሪስኩር ተከትለው በመሄድ ግብፃውያን ሚያዝያ 6 ቀን የመስቀል ጦርን አወደሙ።በሺዎች የሚቆጠሩ የመስቀል ጦረኞች ተገድለዋል ወይም ተማረኩ።ሉዊስ ዘጠነኛ ከሁለቱ ወንድሞቹ ቻርለስ ዲ አንጁ እና አልፎንሴ ዴ ፖይቲየር ጋር እጅ ሰጠ።የንጉሥ ሉዊስ ኮፍያ በሶሪያ ታይቷል።

አል-ሙአዛም ቱራን-ሻህማምሉኮችን በመንሱራህ ድል እንዳደረጉ ገለያቸው እና እነሱን እና ሻጃር አል ዱርን ያለማቋረጥ አስፈራራቸው።የባሕሪ ማምሉኮች የስልጣን ቦታቸውን በመፍራት በሱልጣኑ ላይ በማመፅ በሚያዝያ 1250 ገደሉት።አይባክ ሻጃር አል-ዱርን አገባ እና በመቀጠልምበግብፅ አል-አሽራፍ II ስም መንግስትን ተረከበ። በስም ብቻ።

በታህሳስ 1250 አን-ናሲር ዩሱፍ የአል-ሙአዛም ቱራን-ሻህ መሞትን እና የሻጃር አል ዱርን እርገት ከሰማ በኋላግብፅን ወረረ።የአን-ናሲር የዩሱፍ ጦር ከግብፅ ጦር ሰራዊት በጣም ትልቅ እና የተሻለ የታጠቀ ሲሆን ይህም የሀላባ፣ የሆምስ፣ የሃማ እና የሳላዲን ብቸኛ የተረፉ ልጆች ኑስራተዲን እና ቱራን-ሻህ ኢብን ሳላህ አድ- ዲን.ቢሆንም፣ በአይባክ ጦር ከፍተኛ ሽንፈት ደርሶበታል።በመቀጠል አን-ናሲር ዩሱፍ ወደ ሶሪያ ተመለሰ፣ እሷም ቀስ በቀስ ከቁጥጥሩ እየወጣች ነበር።ማምሉኮች በመጋቢት 1252 ከመስቀል ጦረኞች ጋር ህብረት ፈጠሩ እና በአን-ናሲር ዩሱፍ ላይ ዘመቻ ለማድረግ በጋራ ተስማምተዋል።ከአል-ሙአዛም ቱራን-ሻህ ግድያ በኋላ የተፈታው ንጉስ ሉዊስ ሠራዊቱን ወደ ጃፋ ሲመራ አይባክ ወታደሮቹን ወደ ጋዛ ለመላክ አስቦ ነበር።የጥምረቱን ዜና እንደሰማ አን-ናሲር ዩሱፍ የማምሉክ እና የመስቀል ጦርን መጋጠሚያ ለመከላከል ከጋዛ ወጣ ብሎ ወደሚገኘው ወደ ቴል አል-አጅጁል ጦር ላከ።በመካከላቸው የሚካሄደው ጦርነት መስቀላውያንን በእጅጉ እንደሚጠቅም የተረዱት አይባክ እና አን-ናሲር ዩሱፍ የአባሲድ ሽምግልና በነጃም አድ-ዲን አል ባድሂራይ በኩል ተቀበሉ።እ.ኤ.አ. በኤፕሪል 1253 ማምሉኮች በመላው ግብፅ እና ፍልስጤም ላይ እስከ ናቡስ ድረስ የሚቆጣጠሩበት ስምምነት ተፈረመ ፣ ግን ናቡለስን ሳያካትት ፣ አን-ናሲር ዩሱፍ የሙስሊም ሶሪያ ገዥ እንደሆነ ይረጋገጣል።ስለዚህ የአዩቢድ አገዛዝ በግብፅ በይፋ ተጠናቀቀ።

የሞንጎሊያውያን ታላቁ ካን ሞንግኬ የግዛቱን ግዛት እስከ አባይ ወንዝ ድረስ እንዲዘረጋ ለወንድሙ ሁላጉ መመሪያ ሰጥቷል።የኋለኛው ደግሞ 120,000 ሠራዊትን አሰባስቦ በ1258 ባግዳድን አባረረ እና ነዋሪዎቿን ኸሊፋ አል-ሙስጠፋን እና አብዛኞቹን ቤተሰቡን ጨፈጨፈ።አን-ናሲር ዩሱፍ የልዑካን ቡድን ወደ ሁላጉ ላከ፣ ተቃውሞውንም በድጋሚ ገልጿል።ሁላጉ ውሎቹን ለመቀበል ፈቃደኛ ባለመሆኑ አን-ናሲር ዩሱፍ ካይሮን ለእርዳታ ጠራ።አሌፖ ብዙም ሳይቆይ በአንድ ሳምንት ውስጥ ተከቦ በጥር 1260 በሞንጎሊያውያን እጅ ወደቀች።የሀላባ ውድመት በሶሪያ ሙስሊም ላይ ሽብር ፈጠረ።ደማስቆ የሞንጎሊያውያን ጦር ከመጣ በኋላ ተቆጣጠረች፣ ነገር ግን እንደሌሎች የተያዙ የሙስሊም ከተሞች አልተባረረችም።ሞንጎሊያውያን ሰማርያን በመውረር በናቡስ የሚገኘውን አብዛኞቹን የአዩቢድ ጦር ሰፈርን ገደሉ ከዚያም ወደ ደቡብ፣ እስከ ጋዛ ድረስ ያለ ምንም እንቅፋት ሄዱ።አን-ናሲር ዩሱፍ ብዙም ሳይቆይ በሞንጎሊያውያን ተይዞ በአጅሉን የሚገኘውን ጦር ሰራዊቱን እንዲይዝ ለማሳመን ተጠቀመ።በሴፕቴምበር 3 1260በግብፅ ላይ የተመሰረተውየማምሉክ ጦር በኩቱዝ እና ባይባርስ የሚመራ የሞንጎሊያውያንን ስልጣን በመቃወም በኢይዝራኤል ሸለቆ ከዚርይን ወጣ ብሎ በሚገኘው በአይን ጃሉት ጦርነት ጦራቸውን በቆራጥነት አሸነፉ።ከአምስት ቀናት በኋላ ማምሉኮች ደማስቆን ወሰዱ እና በአንድ ወር ጊዜ ውስጥ አብዛኛው ሶሪያ በባሕሪ ማምሉክ እጅ ነበረ።ይህ በእንዲህ እንዳለ አን-ናሲር ዩሱፍ በምርኮ ተገደለ።

የአዩቢድ ሥርወ መንግሥት የሥልጣን ጊዜያቸው አጭር ቢሆንም፣ በአካባቢው በተለይምበግብፅ ላይ ለውጥ አምጥቷል።በአዩቢድ ዘመን፣ ግብፅ፣ ቀደም ሲል በመደበኛ የሺዓ ኸሊፋነት፣ የሱኒ የፖለቲካ እና ወታደራዊ ሃይል፣ እና የኢኮኖሚ እና የባህል ማዕከል ሆና በኦቶማን ጦር ቁጥጥር ስር እስከምትወድቅ ድረስ ይዛ ትቆይ ነበር። 1517. በሱልጣኔቱ ሁሉ የአዩቢድ አገዛዝ የኢኮኖሚ ብልጽግናን አስከተለ እና በአዩቢዶች የሚሰጡ መገልገያዎች እና ድጋፍ በእስላማዊው ዓለም ውስጥ የአዕምሮ እንቅስቃሴ እንደገና እንዲነሳ አድርጓል።ይህ ወቅት በትላልቅ ከተሞቻቸው ውስጥ በርካታ ማድራሳዎችን (የእስልምና ህግ ትምህርት ቤቶችን) በመገንባት በክልሉ ውስጥ የሱኒ ሙስሊሞችን የበላይነት በጠንካራ ሁኔታ በማጠናከር በአዩቢድ ሂደት የተከበረ ነበር።በማምሉክ ሱልጣኔት ከተገረሰሰ በኋላም በሳላዲን እና በአዩቢዶች የተገነባው ሱልጣኔት በግብፅ፣ በሌቫንት እና በሂጃዝ ለተጨማሪ 267 አመታት ይቀጥላል።