ព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រី (ចុងមជ្ឈិមសម័យ) បន្ទាត់ពេលវេលា

តួអក្សរ

ឯកសារយោង


ព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រី (ចុងមជ្ឈិមសម័យ)
Kingdom of Hungary (Late Medieval) ©Darren Tan

1301 - 1526

ព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រី (ចុងមជ្ឈិមសម័យ)



នៅចុងយុគសម័យកណ្តាល ព្រះរាជាណាចក្រ ហុងគ្រី ដែលជាប្រទេសមួយនៅអឺរ៉ុបកណ្តាលបានជួបប្រទះនឹងសម័យកាលនៃអន្តរកាលនៅដើមសតវត្សទី 14 ។អំណាចរាជត្រូវបានស្ដារឡើងវិញនៅក្រោម Charles I (1308-1342) ដែលជាស្នាដៃរបស់ Capetian House of Anjou ។អណ្តូងរ៉ែមាស និងប្រាក់បានបើកក្នុងរជ្ជកាលរបស់ទ្រង់ផលិតបានប្រហែលមួយភាគបីនៃផលិតកម្មសរុបរបស់ពិភពលោករហូតដល់ឆ្នាំ 1490 ។ព្រះរាជាណាចក្របានឈានដល់កម្រិតកំពូលនៃអំណាចរបស់ខ្លួនក្រោម Louis the Great (1342-1382) ដែលបានដឹកនាំយុទ្ធនាការយោធាប្រឆាំងនឹងប្រទេសលីទុយអានី ភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលី និងដែនដីឆ្ងាយផ្សេងទៀត។ការពង្រីកនៃ ចក្រភពអូតូម៉ង់ បានឈានដល់នគរក្រោម Sigismund នៃលុចសំបួ (1387-1437) ។ក្នុង​ទសវត្សរ៍​បន្ទាប់ មេបញ្ជាការ​យោធា​ដ៏​ប៉ិនប្រសប់ លោក John Hunyadi បាន​ដឹកនាំ​ការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​ពួក​អូតូម៉ង់។ជ័យជំនះរបស់គាត់នៅNándorfehérvár (បែលក្រាដបច្ចុប្បន្ន ប្រទេសស៊ែប៊ី) ក្នុងឆ្នាំ 1456 បានធ្វើឱ្យព្រំដែនភាគខាងត្បូងមានស្ថេរភាពអស់រយៈពេលជាងកន្លះសតវត្ស។ស្តេចទីមួយនៃប្រទេសហុងគ្រីដែលមិនមានវង្សត្រកូលគឺ Matthias Corvinus (1458-1490) ដែលបានដឹកនាំយុទ្ធនាការយោធាជោគជ័យជាច្រើន ហើយក៏បានក្លាយជាស្តេច Bohemia និងអ្នកឧកញ៉ាអូទ្រីសផងដែរ។ជាមួយនឹងការឧបត្ថម្ភរបស់គាត់ ហុងគ្រីបានក្លាយជាប្រទេសដំបូងគេដែលទទួលយកក្រុមហ៊ុន Renaissance ពីប្រទេសអ៊ីតាលី
1300 Jan 1

អធិប្បាយ

Hungary
ព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រីបានចាប់បដិសន្ធិឡើងនៅពេលដែលព្រះអង្គម្ចាស់ Stephen I ដែលជាព្រះអង្គម្ចាស់នៃជនជាតិហុងគ្រីបានឡើងសោយរាជ្យនៅឆ្នាំ 1000 ឬ 1001 ។ គាត់បានពង្រឹងអំណាចកណ្តាល និងបង្ខំឱ្យរាស្ដ្ររបស់គាត់ទទួលយក សាសនាគ្រឹស្ត ។សង្គ្រាមស៊ីវិល ការបះបោរមិនជឿ និងការប៉ុនប៉ងមិនជោគជ័យរបស់ព្រះចៅអធិរាជរ៉ូម៉ាំងដ៏បរិសុទ្ធ ដើម្បីពង្រីកសិទ្ធិអំណាចរបស់ពួកគេលើប្រទេសហុងគ្រី បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់របបរាជានិយមថ្មី។ទីតាំងរបស់វាមានស្ថេរភាពនៅក្រោម Ladislaus I (1077–1095) និង Coloman (1095–1116) ។បន្ទាប់​ពី​វិបត្តិ​បន្តបន្ទាប់​គ្នា​ក្នុង​ប្រទេស​ក្រូអាស៊ី​ជា​លទ្ធផល​នៃ​យុទ្ធនាការ​របស់​ពួកគេ ព្រះរាជាណាចក្រ​ក្រូអាស៊ី​បាន​ចូល​ជា​សហជីព​ផ្ទាល់ខ្លួន​ជាមួយ​ព្រះរាជាណាចក្រ​ហុងគ្រី​ក្នុង​ឆ្នាំ ១១០២។សម្បូរទៅដោយដីដែលមិនទាន់ដាំដុះ និងប្រាក់ មាស និងប្រាក់បញ្ញើអំបិល រាជាណាចក្របានក្លាយជាគោលដៅពេញចិត្តនៃការធ្វើអន្តោប្រវេសន៍ជាបន្តបន្ទាប់នៃអាណានិគមនិយមអាល្លឺម៉ង់ អ៊ីតាលី និងបារាំង។ស្ថិត​នៅ​ផ្លូវ​បំបែក​នៃ​ផ្លូវ​ពាណិជ្ជកម្ម​អន្តរជាតិ ហុងគ្រី​ត្រូវ​បាន​ប៉ះពាល់​ដោយ​និន្នាការ​វប្បធម៌​មួយ​ចំនួន។អគារ Romanesque ហ្គោធិក និងក្រុមហ៊ុន Renaissance និងស្នាដៃអក្សរសាស្ត្រដែលសរសេរជាភាសាឡាតាំងបង្ហាញពីចរិតលក្ខណៈរ៉ូម៉ាំងកាតូលិកភាគច្រើននៃវប្បធម៌នៃព្រះរាជាណាចក្រ ប៉ុន្តែគ្រិស្តអូស្សូដក់ និងសូម្បីតែសហគមន៍ជនជាតិភាគតិចដែលមិនមែនជាគ្រិស្តសាសនាក៏មានដែរ។ឡាតាំងគឺជាភាសានៃច្បាប់ រដ្ឋបាល និងប្រព័ន្ធតុលាការ ប៉ុន្តែ "ពហុនិយមភាសា" បានរួមចំណែកដល់ការរស់រានមានជីវិតនៃភាសាមួយចំនួន រួមទាំងគ្រាមភាសាស្លាវីជាច្រើនប្រភេទផងដែរ។ភាពលើសលុបនៃទ្រព្យសម្បត្តិរាជវង្សពីដំបូងបានធានានូវតំណែងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់អធិបតេយ្យភាព ប៉ុន្តែការផ្តាច់ទឹកដីនៃរាជវង្សបានធ្វើឱ្យមានការលេចចេញនូវក្រុមម្ចាស់ដីដែលមិនសូវដឹងខ្លួន។ពួកគេបានបង្ខំ Andrew II ឱ្យចេញ Golden Bull របស់គាត់នៃ 1222 ដែលជា "ឧទាហរណ៍ដំបូងនៃដែនកំណត់រដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានដាក់នៅលើអំណាចនៃស្តេចអឺរ៉ុប" ។រាជាណាចក្រនេះបានទទួលការវាយលុកដ៏ធំមួយពីការលុកលុយរបស់ម៉ុងហ្គោលនៅឆ្នាំ ១២៤១-១២៤២ ។បន្ទាប់មកក្រុម Cuman និង Jassic ត្រូវបានតាំងទីលំនៅនៅតំបន់ទំនាបកណ្តាល ហើយពួកអាណានិគមបានមកដល់ពី Moravia ប្រទេសប៉ូឡូញ និងប្រទេសជិតខាងផ្សេងទៀត។
Interregnum
Interregnum ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1301 Jan 1

Interregnum

Timișoara, Romania
Andrew III បានទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃទី 14 ខែមករា ឆ្នាំ 1301។ ការសោយទិវង្គតរបស់ទ្រង់បានបង្កើតឱកាសមួយសម្រាប់ស្តេចប្រហែលបួនដប់នាក់ ឬ "oligarchs" ដែលនៅពេលនោះបានសម្រេចឯករាជ្យភាពរបស់ព្រះមហាក្សត្រដើម្បីពង្រឹងស្វ័យភាពរបស់ពួកគេ។ពួកគេបានទទួលបានប្រាសាទរាជវង្សទាំងអស់នៅក្នុងស្រុកមួយចំនួន ដែលគ្រប់គ្នាមានកាតព្វកិច្ចទទួលយកតំណែងកំពូលរបស់ពួកគេ ឬចាកចេញ។នៅពេលដំណឹងនៃការសោយទីវង្គត់របស់ Andrew III ព្រះអង្គម្ចាស់ Šubić បានអញ្ជើញលោក Charles of Anjou ដែលជាកូនប្រុសរបស់ Charles Martel ចុងក្រោយដើម្បីដណ្តើមរាជបល្ល័ង្ក ដែលបានប្រញាប់ប្រញាល់ទៅកាន់ Esztergom ជាកន្លែងដែលគាត់ត្រូវបានគ្រងរាជ្យ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចៅហ្វាយនាយខាងលោកិយភាគច្រើនបានប្រឆាំងនឹងការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់ ហើយបានស្នើឡើងសោយរាជ្យទៅស្តេច Wenceslaus II នៃកូនប្រុសឈ្មោះ Bohemia ។យុវជន Wenceslaus មិនអាចពង្រឹងតួនាទីរបស់គាត់បានទេ ហើយបានបោះបង់ការពេញចិត្តរបស់ Otto III អ្នកឧកញ៉ានៃ Bavaria ក្នុងឆ្នាំ 1305។ អ្នកក្រោយត្រូវបានបង្ខំឱ្យចាកចេញពីនគរនៅឆ្នាំ 1307 ដោយ Ladislaus Kán។បុព្វបុរសរបស់សម្តេចប៉ាបបានបញ្ចុះបញ្ចូលម្ចាស់ទាំងអស់ឱ្យទទួលយកការគ្រប់គ្រងរបស់ Charles of Anjou ក្នុងឆ្នាំ 1310 ប៉ុន្តែទឹកដីភាគច្រើននៅតែស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ស្តេច។ដោយមានការជួយពីបុព្វបុរស និងចំនួនពួកអភិជនដែលមិនសូវមានការកើនឡើង លោក Charles I បានចាប់ផ្តើមបេសកកម្មជាបន្តបន្ទាប់ប្រឆាំងនឹងចៅហ្វាយនាយដ៏អស្ចារ្យ។ឆ្លៀត​យក​ប្រយោជន៍​ពី​ការ​ខ្វះ​ការ​រួបរួម​គ្នា​ក្នុង​ចំណោម​ពួក​គេ គាត់​បាន​កម្ចាត់​ពួក​គេ​ម្តង​មួយ​ៗ។គាត់បានឈ្នះជ័យជម្នះលើកដំបូងរបស់គាត់នៅក្នុងសមរភូមិ Rozgony (បច្ចុប្បន្ន Rozhanovce ប្រទេសស្លូវ៉ាគី) ក្នុងឆ្នាំ 1312។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ម្ចាស់ដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតគឺ Matthew Csák បានរក្សាស្វ័យភាពរបស់គាត់រហូតដល់គាត់ស្លាប់នៅឆ្នាំ 1321 ខណៈដែលគ្រួសារ Babonić និង Šubić ត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុង ១៣២៣.
រាជាធិបតេយ្យរបស់ Angevins: Charles I នៃប្រទេសហុងគ្រី
Charles I នៃប្រទេសហុងគ្រី ©Chronica Hungarorum
ឆាលបានមកព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រីតាមការអញ្ជើញរបស់ម្ចាស់ជនជាតិក្រូអាតដ៏មានឥទ្ធិពល Paul Šubićក្នុងខែសីហាឆ្នាំ 1300 ។ Andrew III បានសោយទិវង្គត (ចុងក្រោយនៃរាជវង្ស Árpád) នៅថ្ងៃទី 14 ខែមករា ឆ្នាំ 1301 ហើយក្នុងរយៈពេលបួនខែ Charles ត្រូវបានឡើងសោយរាជ្យ ប៉ុន្តែជាមួយនឹង មកុដបណ្តោះអាសន្នជំនួសឱ្យ Holy Crown នៃប្រទេសហុងគ្រី។អភិជនហុងគ្រីភាគច្រើនបានបដិសេធមិនព្រមចុះចាញ់នឹងគាត់ ហើយបានជ្រើសរើស Wenceslaus នៃស្តេច Bohemia ។ឆាលបានដកថយទៅកាន់តំបន់ភាគខាងត្បូងនៃព្រះរាជាណាចក្រ។Pope Boniface VIII បានទទួលស្គាល់ Charles ជាស្តេចស្របច្បាប់ក្នុងឆ្នាំ 1303 ប៉ុន្តែ Charles មិនអាចពង្រឹងជំហររបស់គាត់ប្រឆាំងនឹងគូប្រជែងរបស់គាត់បានទេ។ឆាលបានទទួលជ័យជម្នះជាដាច់ខាតលើកដំបូងរបស់គាត់នៅក្នុងសមរភូមិ Rozgony (បច្ចុប្បន្ន Rozhanovce ក្នុងប្រទេសស្លូវ៉ាគី) នៅថ្ងៃទី 15 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 1312។ ក្នុងទសវត្សរ៍បន្ទាប់ ឆាលបានស្ដារឡើងវិញនូវអំណាចរាជជាចម្បងដោយជំនួយពីបុព្វបុរស និងពួកអភិជនតិចជាងនៅក្នុងតំបន់ភាគច្រើននៃព្រះរាជាណាចក្រ។ .បន្ទាប់ពីការសោយទីវង្គត់របស់មហាក្សត្រដ៏មានអំណាចបំផុត លោក Matthew Csák ក្នុងឆ្នាំ 1321 លោក Charles បានក្លាយជាអ្នកគ្រប់គ្រងគ្មានជម្លោះនៃព្រះរាជាណាចក្រទាំងមូល លើកលែងតែប្រទេសក្រូអាត ដែលពួកអភិជនក្នុងស្រុកអាចរក្សាឋានៈស្វ័យភាពរបស់ពួកគេ។គាត់មិនអាចរារាំងការអភិវឌ្ឍរបស់ Wallachia ទៅជាគោលការណ៍ឯករាជ្យមួយបន្ទាប់ពីការបរាជ័យរបស់គាត់នៅក្នុងសមរភូមិ Posada ក្នុងឆ្នាំ 1330 ។លោក Charles កម្រនឹងធ្វើការផ្តល់ដីជាអចិន្ត្រៃយ៍ ជំនួសមកវិញបានណែនាំនូវប្រព័ន្ធនៃ "មន្ត្រីរាជការ" ដែលមន្ត្រីរបស់គាត់ទទួលបានប្រាក់ចំណូលយ៉ាងច្រើន ប៉ុន្តែសម្រាប់តែពេលដែលពួកគេកាន់តំណែងជារាជវង្សប៉ុណ្ណោះ ដែលធានានូវភាពស្មោះត្រង់របស់ពួកគេ។នៅពាក់កណ្តាលទីពីរនៃរជ្ជកាលរបស់គាត់ ឆាលស៍មិនបានកាន់ឌៀតទេ ហើយគ្រប់គ្រងនគររបស់គាត់ដោយអំណាចដាច់ខាត។គាត់បានបង្កើត Order of Saint George ដែលជាលំដាប់ខាងលោកីយ៍ដំបូងរបស់ Knights ។គាត់បានជំរុញការបើកអណ្តូងរ៉ែមាសថ្មី ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសហុងគ្រីក្លាយជាអ្នកផលិតមាសធំបំផុតនៅអឺរ៉ុប។កាក់មាសហុងគ្រីដំបូងគេត្រូវបានជីកក្នុងរជ្ជកាលរបស់ទ្រង់។នៅឯសមាជ Visegrád ក្នុងឆ្នាំ 1335 គាត់បានសម្រុះសម្រួលការផ្សះផ្សារវាងស្តេចជិតខាងពីរគឺ John of Bohemia និង Casimir III នៃប្រទេសប៉ូឡូញ។សន្ធិសញ្ញាដែលបានចុះហត្ថលេខានៅក្នុងសមាជតែមួយក៏បានរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវពាណិជ្ជកម្មថ្មីដែលតភ្ជាប់ហុងគ្រីជាមួយអឺរ៉ុបខាងលិច។កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ Charles ក្នុងការបង្រួបបង្រួមប្រទេសហុងគ្រី រួមជាមួយនឹងកំណែទម្រង់រដ្ឋបាល និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់គាត់ បានបង្កើតមូលដ្ឋានសម្រាប់សមិទ្ធិផលរបស់អ្នកស្នងតំណែងរបស់គាត់គឺ Louis the Great ។
សមរភូមិ Rozgony
សមរភូមិ Rozgony ©Peter Dennis
1312 Jun 15

សមរភូមិ Rozgony

Rozhanovce, Slovakia
នៅឆ្នាំ 1312 លោក Charles បានឡោមព័ទ្ធប្រាសាទ Sáros (ឥឡូវនេះជាផ្នែកមួយនៃស្លូវ៉ាគី - ប្រាសាទ Šariš) ដែលគ្រប់គ្រងដោយ Abas ។បន្ទាប់ពី Abas បានទទួលការពង្រឹងបន្ថែមពីMáté Csák (យោងទៅតាម Chronicon Pictum ស្ទើរតែកម្លាំងទាំងមូលរបស់Máté ក៏ដូចជាទាហានស៊ីឈ្នួល 1,700 នាក់) Charles Robert of Anjou ត្រូវបានបង្ខំឱ្យដកថយទៅកាន់ស្រុក Szepes ដែលស្មោះត្រង់ (សព្វថ្ងៃជាតំបន់ Spiš) ដែល Saxon រស់នៅ។ បន្ទាប់​មក​បាន​ពង្រឹង​កងទ័ព​របស់​ខ្លួន​។អាបាសបានទទួលប្រយោជន៍ពីការដកថយ។ពួកគេបានសម្រេចចិត្តប្រើប្រាស់កងកម្លាំងប្រឆាំងដែលបានប្រមូលផ្តុំដើម្បីវាយប្រហារទីក្រុង Kassa (សព្វថ្ងៃនេះ Košice) ដោយសារតែសារៈសំខាន់ជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់វា។Charles បានដើរលើ Kassa ហើយភ្ជាប់ជាមួយសត្រូវរបស់គាត់។សមរភូមិ​បាន​ទទួល​ជ័យ​ជម្នះ​យ៉ាង​ដាច់​ខាត​សម្រាប់ Charles ។ផល​វិបាក​ភ្លាមៗ​គឺ​លោក Charles Robert នៃ​ប្រទេស​ហុងគ្រី​បាន​ទទួល​បាន​ការ​គ្រប់​គ្រង​លើ​ភាគ​ឦសាន​នៃ​ប្រទេស។ប៉ុន្តែ​លទ្ធផល​រយៈពេល​វែង​នៃ​ការ​ទទួល​ជ័យ​ជម្នះ​គឺ​កាន់​តែ​សំខាន់។ការប្រយុទ្ធនេះបានកាត់បន្ថយការប្រឆាំងរបស់មហាសេដ្ឋីប្រឆាំងនឹងគាត់យ៉ាងខ្លាំង។ព្រះមហាក្សត្របានពង្រីកអំណាច និងកិត្យានុភាពរបស់ព្រះអង្គ។តំណែងរបស់ Charles Robert ជាស្តេចនៃប្រទេសហុងគ្រី ឥឡូវនេះត្រូវបានធានាផ្នែកយោធា ហើយការតស៊ូប្រឆាំងនឹងការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់បានឈានដល់ទីបញ្ចប់។
មាសត្រូវបានរកឃើញ
ការជីកយករ៉ែប្រាក់ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Charles I បានផ្សព្វផ្សាយពីការបើកអណ្តូងរ៉ែមាសថ្មី ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសហុងគ្រីក្លាយជាអ្នកផលិតមាសធំបំផុតនៅអឺរ៉ុប។កាក់មាសហុងគ្រីដំបូងគេត្រូវបានជីកក្នុងរជ្ជកាលរបស់ទ្រង់។ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខ អណ្តូងរ៉ែមាសថ្មីត្រូវបានបើកនៅKörmöcbánya (ឥឡូវ Kremnica ក្នុងប្រទេសស្លូវ៉ាគី) Nagybánya (បច្ចុប្បន្ន Baia Mare នៅប្រទេសរ៉ូម៉ានី) និង Aranyosbánya (ឥឡូវ Baia de Arieș នៅរ៉ូម៉ានី) ។អណ្តូងរ៉ែហុងគ្រីបានផ្តល់ទិន្នផលមាសប្រហែល 1,400 គីឡូក្រាម (3,100 ផោន) នៅជុំវិញ 1330 ដែលបង្កើតបានច្រើនជាង 30% នៃផលិតកម្មសរុបរបស់ពិភពលោក។ការជីកយករ៉ែមាសបានចាប់ផ្តើមក្រោមការឧបត្ថម្ភរបស់លោក Charles នៅទឹកដីភាគខាងជើងនៃភ្នំអាល់ក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប។florins របស់គាត់ដែលត្រូវបានយកគំរូតាមកាក់មាសរបស់ Florence ត្រូវបានចេញផ្សាយជាលើកដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ 1326 ។
Charles I បង្រួបបង្រួមការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់។
Charles I consolidates his rule ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ដូចដែលធម្មនុញ្ញមួយរបស់គាត់បានបញ្ចប់ ឆាលបាន "កាន់កាប់" ពេញលេញនៃនគររបស់គាត់នៅឆ្នាំ 1323 ។ នៅពាក់កណ្តាលដំបូងនៃឆ្នាំ គាត់បានផ្លាស់ប្តូររាជធានីរបស់គាត់ពី Temesvár ទៅ Visegrád នៅកណ្តាលនៃព្រះរាជាណាចក្ររបស់គាត់។ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះ អ្នកឧកញ៉ានៃប្រទេសអូទ្រីសបានបោះបង់ចោល Pressburg (ឥឡូវ Bratislava នៅស្លូវ៉ាគី) ដែលពួកគេបានគ្រប់គ្រងអស់ជាច្រើនទសវត្សរ៍ ជាថ្នូរនឹងការគាំទ្រដែលពួកគេបានទទួលពី Charles ប្រឆាំងនឹង Louis IV ដែលជាអធិរាជរ៉ូម៉ាំងបរិសុទ្ធក្នុងឆ្នាំ 1322 ។អំណាចរាជត្រូវបានស្ដារឡើងវិញតែនៅក្នុងទឹកដីរវាងភ្នំ Carpathian និង Lower Danube ដែលត្រូវបានបង្រួបបង្រួមនៅក្រោម voivode ដែលគេស្គាល់ថា Basarab នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1320 ។ទោះបីជា Basarab មានឆន្ទៈក្នុងការទទួលយកភាពម្ចាស់ការរបស់ Charles នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពដែលបានចុះហត្ថលេខានៅឆ្នាំ 1324 ក៏ដោយ គាត់បានបដិសេធពីការលះបង់ការគ្រប់គ្រងលើទឹកដីដែលគាត់បានកាន់កាប់នៅក្នុង Banate of Severin ។ឆាលក៏បានព្យាយាមបញ្ចូលអំណាចរាជវង្សឡើងវិញនៅក្នុងប្រទេសក្រូអាត និងស្លាវ៉ូនី។គាត់បានច្រានចោលការហាមប្រាមរបស់ Slavonia លោក John Babonić ដោយជំនួសគាត់ដោយ Mikcs Ákos ក្នុងឆ្នាំ 1325 ។ Ban Mikcs បានឈ្លានពានប្រទេសក្រូអាត ដើម្បីបង្ក្រាបចៅហ្វាយស្រុកដែលបានរឹបអូសយកអតីតប្រាសាទ Mladen Subić ដោយគ្មានការយល់ព្រមពីស្តេច ប៉ុន្តែស្តេចក្រូអាតម្នាក់គឺ Ivan I Nelipac បានបណ្តេញកងទ័ពនៃការហាមប្រាមនៅឆ្នាំ 1326។ ដូច្នេះហើយ អំណាចរាជវង្សនៅតែមានតែនាមត្រកូលនៅក្នុងប្រទេសក្រូអាស៊ីក្នុងរជ្ជកាលរបស់ Charles ។Babonići និង Kőszegis បានក្រោកឡើងនៅក្នុងការបះបោរបើកចំហនៅឆ្នាំ 1327 ប៉ុន្តែ Ban Mikcs និង Alexander Köcski បានកម្ចាត់ពួកគេ។នៅក្នុងការសងសឹក យ៉ាងហោចណាស់បន្ទាយចំនួនប្រាំបីរបស់ស្តេចបះបោរត្រូវបានរឹបអូសនៅ Slavonia និង Transdanubia ។
គោលការណ៍របស់ Wallachia ក្លាយជាឯករាជ្យ
Dezsőលះបង់ខ្លួនឯងដើម្បីការពារ Charles Robert ។ដោយ József Molnár ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
នៅខែកញ្ញាឆ្នាំ 1330 លោក Charles បានចាប់ផ្តើមបេសកកម្មយោធាប្រឆាំងនឹង Basarab I នៃ Wallachia ដែលបានព្យាយាមកម្ចាត់ការបន្តអំណាចរបស់គាត់។បន្ទាប់ពីដណ្តើមបានបន្ទាយរបស់ Severin (បច្ចុប្បន្ន Drobeta-Turnu Severin នៅក្នុងប្រទេសរូម៉ានី) គាត់បានបដិសេធមិនធ្វើសន្តិភាពជាមួយ Basarab ហើយបានដើរឆ្ពោះទៅកាន់ Curtea de Argeș ដែលជាកន្លែងអង្គុយរបស់ Basarab ។Wallachians បានអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រផែនដីដែលឆេះដោយបង្ខំឱ្យ Charles បង្កើតបទឈប់បាញ់ជាមួយ Basarab ហើយដកកងទ័ពរបស់គាត់ចេញពី Wallachia ។ខណៈពេលដែលកងទ័ពរាជវង្សកំពុងដើរកាត់ផ្លូវតូចចង្អៀតឆ្លងកាត់ភាគខាងត្បូង Carpathians នៅថ្ងៃទី 9 ខែវិច្ឆិកា កងទ័ព Wallachian តូចដែលបង្កើតដោយទ័ពសេះ និងជើងព្រួញ ក៏ដូចជាពួកកសិករក្នុងតំបន់បានគ្រប់គ្រងវាយឆ្មក់ និងកម្ចាត់កងទ័ពហុងគ្រីដែលមានកម្លាំង 30,000 នាក់។ក្នុង​រយៈ​ពេល​បួន​ថ្ងៃ​បន្ទាប់ កង​ទ័ព​ស្ដេច​ត្រូវ​បាន​រំលាយ​ចោល;Charles អាចគេចផុតពីសមរភូមិបានតែបន្ទាប់ពីបានផ្លាស់ប្តូរសម្លៀកបំពាក់របស់គាត់ជាមួយនឹងក្រុម Knights របស់គាត់ Desiderius Hédervári ដែលបានលះបង់ជីវិតរបស់គាត់ដើម្បីអោយស្តេចរត់គេចខ្លួន។Charles មិនបានព្យាយាមឈ្លានពានថ្មីលើ Wallachia ដែលក្រោយមកបានអភិវឌ្ឍទៅជាគោលការណ៍ឯករាជ្យមួយ។
សម្ព័ន្ធមិត្ត និងសត្រូវ
Teutonic Knight ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
នៅខែកញ្ញាឆ្នាំ 1331 ឆាលបានធ្វើសម្ព័ន្ធភាពជាមួយ Otto the Merry អ្នកឧកញ៉ានៃប្រទេសអូទ្រីសប្រឆាំងនឹង Bohemia ។គាត់ក៏បានបញ្ជូនកម្លាំងបន្ថែមទៅ ប៉ូឡូញ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុម Teutonic Knights និង Bohemians ។នៅឆ្នាំ 1332 គាត់បានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពជាមួយ John of Bohemia ហើយបានសម្រុះសម្រួលបទឈប់បាញ់រវាង Bohemia និងប៉ូឡូញ។នៅរដូវក្តៅឆ្នាំ 1335 គណៈប្រតិភូរបស់ John of Bohemia និង ស្តេចថ្មីនៃប្រទេសប៉ូឡូញ Casimir III បានចូលចរចានៅ Trencsén ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ជាមួយនឹងការសម្រុះសម្រួលរបស់ Charles ការសម្របសម្រួលមួយត្រូវបានឈានដល់នៅថ្ងៃទី 24 ខែសីហា: John of Bohemia បានបដិសេធការទាមទាររបស់គាត់ទៅប៉ូឡូញ ហើយ Casimir នៃប្រទេសប៉ូឡូញបានទទួលស្គាល់ John of Bohemia suzerainty នៅ Silesia ។នៅថ្ងៃទី 3 ខែកញ្ញា Charles បានចុះហត្ថលេខាលើសម្ព័ន្ធភាពជាមួយ John of Bohemia នៅ Visegrad ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងជាចម្បងប្រឆាំងនឹងអ្នកឧកញ៉ានៃប្រទេសអូទ្រីស។តាមការអញ្ជើញរបស់ Charles លោក John of Bohemia និង Casimir នៃប្រទេសប៉ូឡូញបានជួបគ្នានៅVisegrádក្នុងខែវិច្ឆិកា។ក្នុងអំឡុងពេលសមាជនៃVisegrád មេដឹកនាំទាំងពីរបានបញ្ជាក់ពីការសម្របសម្រួលដែលប្រតិភូរបស់ពួកគេបានធ្វើការនៅ Trencsén។មេដឹកនាំទាំងបីបានយល់ព្រមលើសហជីពការពារទៅវិញទៅមកប្រឆាំងនឹង Habsburgs ហើយផ្លូវពាណិជ្ជកម្មថ្មីមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីឱ្យឈ្មួញដែលធ្វើដំណើររវាងហុងគ្រី និងចក្រភពរ៉ូមបរិសុទ្ធអាចឆ្លងកាត់ទីក្រុងវីយែន។The Babonići និង Kőszegis បានចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយ Dukes of Austria នៅខែមករាឆ្នាំ 1336 ។ John of Bohemia ដែលបានទាមទារ Carinthia ពី Habsburgs បានឈ្លានពានប្រទេសអូទ្រីសក្នុងខែកុម្ភៈ។Casimir III នៃប្រទេសប៉ូឡូញបានមកប្រទេសអូទ្រីសដើម្បីជួយគាត់នៅចុងខែមិថុនា។មិនយូរប៉ុន្មាន Charles បានចូលរួមជាមួយពួកគេនៅ Marchegg ។អ្នកឧកញ៉ាបានស្វែងរកការផ្សះផ្សា ហើយបានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពជាមួយ John of Bohemia ក្នុងខែកក្កដា។លោក Charles បានចុះហត្ថលេខាលើបទឈប់បាញ់ជាមួយពួកគេនៅថ្ងៃទី 13 ខែធ្នូ ហើយបានចាប់ផ្តើមបេសកកម្មថ្មីមួយប្រឆាំងនឹងប្រទេសអូទ្រីសនៅដើមឆ្នាំក្រោយ។គាត់បានបង្ខំ Babonići និង Kőszegis ឱ្យផ្តល់ផល ហើយអ្នកក្រោយៗទៀតក៏ត្រូវបានបង្ខំឱ្យប្រគល់ឱ្យគាត់នូវបន្ទាយរបស់ពួកគេនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនជាថ្នូរនឹងប្រាសាទដែលនៅឆ្ងាយ។សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពរបស់ Charles ជាមួយ Albert និង Otto នៃប្រទេសអូទ្រីស ដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី 11 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1337 បានហាមប្រាមទាំងអ្នកឧកញ៉ា និងលោក Charles មិនឱ្យផ្តល់ទីជំរកដល់ប្រធានបទបះបោររបស់ភាគីម្ខាងទៀត។
រជ្ជកាល Louis I នៃប្រទេសហុងគ្រី
Louis I ដូចដែលបានបង្ហាញនៅក្នុង Chronicle of Hungary ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis I បាន​ទទួល​មរតក​នូវ​នគរ​កណ្តាល​មួយ និង​រតនាគារ​ដ៏​សម្បូរ​បែប​ពី​ឪពុក​របស់​គាត់។ក្នុងកំឡុងឆ្នាំដំបូងនៃរជ្ជកាលរបស់គាត់ លោក Louis បានចាប់ផ្តើមធ្វើបូជនីយកិច្ចប្រឆាំងនឹងជនជាតិ Lithuanians និងបានស្ដារឡើងវិញនូវអំណាចរាជវង្សនៅ Croatia ។កងទ័ពរបស់គាត់បានកម្ចាត់កងទ័ពតាតា ដោយពង្រីកសិទ្ធិអំណាចរបស់គាត់ឆ្ពោះទៅសមុទ្រខ្មៅ។នៅពេលដែលបងប្រុសរបស់គាត់ឈ្មោះ Andrew អ្នកឧកញ៉ា Calabria ដែលជាស្វាមីរបស់ម្ចាស់ក្សត្រី Joanna I នៃ Naples ត្រូវបានគេធ្វើឃាតនៅឆ្នាំ 1345 Louis បានចោទប្រកាន់ព្រះមហាក្សត្រិយានីពីឃាតកម្មរបស់គាត់ហើយការដាក់ទណ្ឌកម្មនាងបានក្លាយជាគោលដៅសំខាន់នៃគោលនយោបាយការបរទេសរបស់គាត់។គាត់បានបើកយុទ្ធនាការចំនួនពីរទៅកាន់ព្រះរាជាណាចក្រ Naples ចន្លោះឆ្នាំ 1347 និង 1350។ ទង្វើបំពាន និងអំពើឃោរឃៅរបស់ Louis ដែលប្រព្រឹត្តដោយទាហានស៊ីឈ្នួលរបស់គាត់បានធ្វើឱ្យការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់មិនពេញនិយមនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលី។គាត់បានដកទ័ពរបស់គាត់ទាំងអស់ចេញពីព្រះរាជាណាចក្រ Naples ក្នុងឆ្នាំ ១៣៥១។ដូចឪពុករបស់គាត់ដែរ Louis បានគ្រប់គ្រងប្រទេសហុងគ្រីដោយអំណាចដាច់ខាត ហើយបានប្រើបុព្វសិទ្ធិរបស់រាជវង្សដើម្បីផ្តល់ឯកសិទ្ធិដល់តុលាការរបស់គាត់។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គាត់ក៏បានបញ្ជាក់ពីសេរីភាពនៃពួកអភិជនហុងគ្រីនៅរបបអាហារនៃឆ្នាំ 1351 ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើឋានៈស្មើគ្នានៃពួកអភិជនទាំងអស់។ទន្ទឹមនឹងនោះ លោកបានណែនាំនូវប្រព័ន្ធមួយ និងថ្លៃឈ្នួលឯកសណ្ឋានដែលត្រូវបង់ដោយកសិករដល់ម្ចាស់ដី និងបានបញ្ជាក់ពីសិទ្ធិក្នុងការធ្វើចលនាដោយសេរីសម្រាប់កសិករទាំងអស់។គាត់បានធ្វើសង្រ្គាមប្រឆាំងនឹងជនជាតិ Lithuanians, Serbia និង Golden Horde ក្នុងទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ 1350 ដោយបានស្ដារឡើងវិញនូវសិទ្ធិអំណាចរបស់ស្តេចហុងគ្រីលើទឹកដីតាមបណ្តោយព្រំដែនដែលបានបាត់បង់ក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍មុន។គាត់បានបង្ខំឱ្យសាធារណៈរដ្ឋ Venice បោះបង់ចោលទីក្រុង Dalmatian ក្នុងឆ្នាំ 1358។ គាត់ក៏បានព្យាយាមជាច្រើនដងដើម្បីពង្រីកការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់លើអ្នកគ្រប់គ្រងនៃប្រទេស Bosnia, Moldavia, Wallachia និងផ្នែកខ្លះនៃ ប៊ុលហ្គារី និងស៊ែប៊ី។អ្នកគ្រប់គ្រងទាំងនេះ ជួនកាលមានឆន្ទៈក្នុងការប្រគល់ឱ្យគាត់ ទាំងនៅក្រោមការបង្ខិតបង្ខំ ឬក្នុងក្តីសង្ឃឹមនៃការគាំទ្រប្រឆាំងនឹងគូប្រជែងផ្ទៃក្នុងរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែការគ្រប់គ្រងរបស់ Louis នៅក្នុងតំបន់ទាំងនេះគ្រាន់តែជាការតែងតាំងប៉ុណ្ណោះក្នុងអំឡុងពេលភាគច្រើននៃរជ្ជកាលរបស់គាត់។ការប៉ុនប៉ងរបស់គាត់ក្នុងការបំប្លែងអ្នកមិនជឿឬសាសនាគ្រិស្តអូស្សូដក់របស់គាត់ទៅជាសាសនាកាតូលិកបានធ្វើឱ្យគាត់មិនមានប្រជាប្រិយនៅក្នុងរដ្ឋបាល់កង់។Louis បានបង្កើតសាកលវិទ្យាល័យមួយនៅ Pécs ក្នុងឆ្នាំ 1367 ប៉ុន្តែវាត្រូវបានបិទក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ ដោយសារគាត់មិនបានរៀបចំឱ្យមានប្រាក់ចំណូលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីរក្សាវា។Louis បានទទួលមរតក ពីប៉ូឡូញ បន្ទាប់ពីការសោយទីវង្គត់របស់ពូរបស់គាត់នៅឆ្នាំ 1370។ នៅប្រទេសហុងគ្រី គាត់បានអនុញ្ញាតអោយទីក្រុងនានាដែលមានសេរីភាពក្នុងការផ្ទេរអំណាចចៅក្រមទៅកាន់តុលាការជាន់ខ្ពស់ដើម្បីស្តាប់រឿងក្តីរបស់ពួកគេ និងបង្កើតតុលាការជាន់ខ្ពស់ថ្មីមួយ។នៅដើមដំបូងនៃលទ្ធិបស្ចិមលោក គាត់បានទទួលស្គាល់ Urban VI ជាសម្តេចប៉ាបស្របច្បាប់។បន្ទាប់ពី Urban បានទម្លាក់ Joanna ហើយដាក់ Charles of Durazzo ដែលជាសាច់ញាតិរបស់ Louis នៅលើបល្ល័ង្កនៃ Naples Louis បានជួយ Charles កាន់កាប់នគរ។
បូជនីយកិច្ចប្រឆាំងនឹងជនជាតិលីទុយអានី
Crusade against the Lithuanians ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis បានចូលរួមក្នុងបូជនីយកិច្ចប្រឆាំងនឹងពួក Lithuanians ដែលមិនគោរពសាសនានៅខែធ្នូឆ្នាំ 1344 ។ បូជនីយកិច្ចរួមមាន John of Bohemia, Charles of Moravia, Peter of Bourbon, និង William of Hainaut និង Holland - បានឡោមព័ទ្ធទីក្រុង Vilnius ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការលុកលុយរបស់លីទុយអានី លើទឹកដីនៃក្រុម Teutonic Knights បានបង្ខំឱ្យពួកគេលើកការឡោមព័ទ្ធ។Louis បានត្រលប់ទៅហុងគ្រីវិញនៅចុងខែកុម្ភៈឆ្នាំ 1345 ។
ហុងគ្រីបានកម្ចាត់កងទ័ពតាតា
Hungary defeats Tatar army ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis បានបញ្ជូន Andrew Lackfi ឱ្យចូលលុកលុយទឹកដី Golden Horde ជាការសងសឹកចំពោះការវាយឆ្មក់របស់ពួកតាតាសកាលពីមុនប្រឆាំងនឹង Transylvania និង Szepesség (ឥឡូវនេះ Spiš នៅស្លូវ៉ាគី) ។Lackfi និងកងទ័ពរបស់គាត់នៃអ្នកចម្បាំងSzékelyភាគច្រើនបានធ្វើឱ្យមានការបរាជ័យលើកងទ័ពតាតាដ៏ធំមួយ។បន្ទាប់មកការគ្រប់គ្រងរបស់ Golden Horde លើទឹកដីរវាងភាគខាងកើត Carpathians និងសមុទ្រខ្មៅបានចុះខ្សោយ។
Zadar បានចាញ់ទីក្រុង Venice
Zadar lost to Venice ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ខណៈពេលដែលកងទ័ពរបស់ Louis កំពុងប្រយុទ្ធនៅក្នុងប្រទេសប៉ូឡូញ និងប្រឆាំងនឹងពួកតាតាស លោក Louis បានដើរក្បួនទៅកាន់ប្រទេសក្រូអាស៊ីក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ 1345 ហើយបានឡោមព័ទ្ធ Knin ដែលជាអតីតកៅអីរបស់លោក Ivan Nelipac ដែលបានទប់ទល់នឹងឪពុករបស់ Louis ដោយជោគជ័យ ដោយបង្ខំស្ត្រីមេម៉ាយ និងកូនប្រុសរបស់គាត់ឱ្យចុះចាញ់។ចំនួននៃ Corbavia និងពួកអភិជនក្រូអាតផ្សេងទៀតក៏បានផ្តល់ផលដល់គាត់ក្នុងអំឡុងពេលស្នាក់នៅប្រទេសក្រូអាត។ពលរដ្ឋនៃ Zadar បានបះបោរប្រឆាំងនឹង សាធារណរដ្ឋ Venice ហើយបានទទួលយកសិទ្ធិគ្រប់គ្រងរបស់គាត់។ខណៈពេលដែលបេសកជនរបស់គាត់កំពុងចរចានៅប្រទេសអ៊ីតាលី លោក Louis បានដើរទៅកាន់ទីក្រុង Dalmatia ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយ Zadar ប៉ុន្តែ Venetians បានសូកប៉ាន់មេបញ្ជាការរបស់គាត់។នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋបានផ្ទុះឡើង និងវាយប្រហារអ្នកឡោមព័ទ្ធនៅថ្ងៃទី 1 ខែកក្កដា កងទ័ពរាជវង្សមិនអាចធ្វើអន្តរាគមន៍បានទេ ហើយពួក Venetians បានយកឈ្នះលើអ្នកការពារនៅខាងក្រៅកំពែងក្រុង។Louis បានដកខ្លួនចេញ ប៉ុន្តែបដិសេធមិនព្រមលះបង់ Dalmatia ទោះបីជា Venetians បានផ្តល់សំណងដល់ 320,000 florins ពណ៌មាស។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កង្វះការគាំទ្រផ្នែកយោធាពី Louis Zadar បានចុះចាញ់នឹង Venetians នៅថ្ងៃទី 21 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 1346 ។
បងប្រុសរបស់ Louis គឺ Andrew ត្រូវបានគេធ្វើឃាត
បងស្រីក្មេករបស់ Louis គឺ Joanna I នៃ Naples ដែលគាត់ចាត់ទុកថាជា "ឃាតករប្តី" បន្ទាប់ពីការធ្វើឃាតបងប្រុសរបស់គាត់ Andrew អ្នកឧកញ៉ា Calabria (ពីសាត្រាស្លឹករឹតរបស់ Giovanni Boccaccio's De mulieribus claris) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
បងប្រុសរបស់ Louis គឺ Andrew ត្រូវបានសម្លាប់នៅ Aversa នៅថ្ងៃទី 18 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1345 ។ Louis និងម្តាយរបស់គាត់បានចោទប្រកាន់ម្ចាស់ក្សត្រី Joanna I ព្រះអង្គម្ចាស់ Robert of Taranto អ្នកឧកញ៉ា Charles នៃ Durazzo និងសមាជិកដទៃទៀតនៃសាខា Neapolitan នៃ Capetian House of Anjou ពីផែនការប្រឆាំងនឹង Andrew ។នៅក្នុងលិខិតរបស់គាត់នៅថ្ងៃទី 15 ខែមករាឆ្នាំ 1346 ទៅកាន់សម្តេចប៉ាប Clement VI លោក Louis បានទាមទារឱ្យសម្តេចប៉ាបទម្លាក់ព្រះមហាក្សត្រិយានី "ប្តីឃាតករ" ដើម្បីពេញចិត្តចំពោះ Charles Martel ដែលជាកូនប្រុសទារករបស់នាងដោយ Andrew ។Louis ក៏បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅរាជវង្សនៃនគរក្នុងអំឡុងពេលជនជាតិភាគតិចនៃក្មួយប្រុសរបស់គាត់ដោយសំដៅទៅលើពូជពង្សរបស់គាត់ពីកូនប្រុសច្បងរបស់ឪពុករបស់ Robert the Wise គឺ Charles II នៃ Naples ។គាត់ថែមទាំងបានសន្យាថានឹងបង្កើនចំនួននៃសួយសារអាករប្រចាំឆ្នាំដែលស្តេចនៃ Naples នឹងបង់ទៅ Holy See ។បន្ទាប់ពីសម្តេចប៉ាបបរាជ័យក្នុងការស៊ើបអង្កេតទាំងស្រុងលើឃាតកម្មរបស់លោក Andrew Louis បានសម្រេចចិត្តឈ្លានពានភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលី។ក្នុងការរៀបចំសម្រាប់ការលុកលុយ គាត់បានបញ្ជូនបេសកជនរបស់គាត់ទៅកាន់ទីក្រុង Ancona និងទីក្រុងផ្សេងទៀតរបស់អ៊ីតាលីមុនរដូវក្តៅឆ្នាំ 1346 ។
យុទ្ធនាការ Neapolitan របស់ Louis the Great
អ្នកជិះសេះអ៊ីតាលី ©Graham Turner
នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 1347 លោក Louis បានចេញដំណើរទៅកាន់ទីក្រុង Naples ជាមួយនឹងទាហានប្រហែល 1,000 នាក់ (ហុងគ្រី និងអាល្លឺម៉ង់) ដែលភាគច្រើនជាទាហានស៊ីឈ្នួល។នៅពេលដែលគាត់បានទៅដល់ព្រំដែននៃព្រះរាជាណាចក្ររបស់ Joanna គាត់មានទាហានហុងគ្រីចំនួន 2,000 នាក់ ទាហានទ័ពសេះធុនធ្ងន់ចំនួន 2,000 នាក់ អ្នកបាញ់ព្រួញសេះ Cuman ចំនួន 2,000 នាក់ និងទាហានទាហានស៊ីឈ្នួលចំនួន 6,000 នាក់ទៀត។គាត់​បាន​គេច​ផុត​ពី​ជម្លោះ​នៅ​ភាគ​ខាង​ជើង​ប្រទេស​អ៊ីតាលី​ដោយ​ជោគជ័យ ហើយ​កងទ័ព​របស់​គាត់​ទទួល​បាន​ប្រាក់​ខែ​ល្អ និង​មាន​វិន័យ។ស្តេច Louis ហាមមិនអោយលួចប្លន់ ហើយគ្រឿងផ្គត់ផ្គង់ទាំងអស់ត្រូវបានទិញពីអ្នកស្រុក ហើយបង់ដោយមាស។ស្តេចហុងគ្រីបានដើរពាសពេញទឹកដី ដោយប្រកាសថា ទ្រង់នឹងមិនធ្វើសង្គ្រាមជាមួយទីក្រុង ឬរដ្ឋអ៊ីតាលីណាមួយឡើយ ដូច្នេះហើយត្រូវបានស្វាគមន៍ដោយពួកគេភាគច្រើន។ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ Joanna បានរៀបការជាមួយបងប្អូនជីដូនមួយរបស់នាង Louis of Taranto ហើយបានចុះហត្ថលេខាសន្តិភាពជាមួយសត្រូវប្រពៃណីរបស់ Naples គឺព្រះរាជាណាចក្រ Sicily ។កងទ័ព Naples 2,700 Knights និង 5,000 នាក់ត្រូវបានដឹកនាំដោយ Louis of Taranto ។នៅ Foligno បុព្វបុរសរបស់សម្តេចប៉ាបបានស្នើសុំឱ្យ Louis បោះបង់ចោលសហគ្រាសរបស់គាត់ព្រោះថាអ្នកធ្វើឃាតត្រូវបានផ្តន្ទាទោសរួចហើយហើយក៏ពិចារណាលើឋានៈរបស់ Naples ថាជាសម្តេចប៉ាប។ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ គាត់មិនបានអត់ឱនទេ ហើយមុនដំណាច់ឆ្នាំគាត់បានឆ្លងកាត់ព្រំដែន Neapolitan ដោយមិនមានការតស៊ូណាមួយឡើយ។
Louis ចូលទៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ Naples
Louis enters the Kingdom of Naples ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis បានបញ្ជូនបេសកកម្មតូចមួយទៅប្រទេសអ៊ីតាលីនៅដើមដំបូងនៃសង្រ្គាមរបស់គាត់ប្រឆាំងនឹង Joanna ពីព្រោះគាត់មិនចង់យាយីជនជាតិអ៊ីតាលីដែលបានរងគ្រោះដោយទុរ្ភិក្សកាលពីឆ្នាំមុន។កងទ័ពដំបូងរបស់គាត់បានចាកចេញក្រោមការបញ្ជារបស់ Nicholas Vásári, Bishop of Nyitra (ឥឡូវ Nitra នៅស្លូវ៉ាគី) នៅថ្ងៃទី 24 ខែមេសា ឆ្នាំ 1347។ Louis ក៏បានជួលទាហានស៊ីឈ្នួលអាល្លឺម៉ង់ផងដែរ។គាត់បានចាកចេញពី Visegrad នៅថ្ងៃទី 11 ខែវិច្ឆិកា។បន្ទាប់ពីដើរកាត់ Udine, Verona, Modena, Bologna, Urbino និង Perugia គាត់បានចូលព្រះរាជាណាចក្រ Naples នៅថ្ងៃទី 24 ខែធ្នូ នៅជិត L'Aquila ដែលបានផ្តល់ផលដល់គាត់។
សមរភូមិ Capua
កងទ័ពហុងគ្រី និងសម្ព័ន្ធមិត្ត សតវត្សទី១៤ ©Angus McBride
1348 Jan 11

សមរភូមិ Capua

Capua, Province of Caserta, Ca
សមរភូមិ Capua ត្រូវបានប្រយុទ្ធនៅចន្លោះថ្ងៃទី 11-15 ខែមករា ឆ្នាំ 1348 រវាងកងទ័ពរបស់ Louis I នៃប្រទេសហុងគ្រី និងកងទ័ពនៃព្រះរាជាណាចក្រ Naples ក្នុងដំណើរនៃការលុកលុយរបស់អតីត Naples ។បន្ទាប់ពីការដួលរលំពួកទាហានស៊ីឈ្នួល Neapolitan បានចាប់ផ្តើមរត់គេចពី Capua ដោយបង្ខំឱ្យមេបញ្ជាការ Capua កាន់កាប់។ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមកម្ចាស់ក្សត្រី Joan បានជិះទូកទៅ Provence តាមពីក្រោយដោយស្វាមីរបស់នាង។ក្រោយមក ព្រះរាជាណាចក្រ Naples បានធ្លាក់មកលើស្តេច Louis ។
ការអាក់អន់ចិត្ត
Resentment ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1348 Feb 1

ការអាក់អន់ចិត្ត

Naples, Metropolitan City of N
Louis បានដើរក្បួនទៅកាន់ Naples ក្នុងខែកុម្ភៈ។ពលរដ្ឋ​បាន​ជូន​គាត់​ចូល​ធ្វើ​ពិធី ប៉ុន្តែ​គាត់​មិន​ព្រម ដោយ​គំរាម​ថា​នឹង​ឲ្យ​ទាហាន​គាត់​បណ្តេញ​ចេញ​ពី​ក្រុង បើ​មិន​ដំឡើង​ពន្ធ។គាត់បានទទួលយកងារជាប្រពៃណីរបស់ស្តេចនៃ Naples - "ស្តេចនៃ Sicily និង Jerusalem អ្នកឧកញ៉ានៃ Apulia និងព្រះអង្គម្ចាស់ Capua" - ហើយបានគ្រប់គ្រងនគរពី Castel Nuovo ដោយដាក់ពង្រាយទាហានស៊ីឈ្នួលរបស់គាត់នៅក្នុងបន្ទាយសំខាន់បំផុត។យោងតាមលោក Domenico da Gravina គាត់បានប្រើវិធីសាស្រ្តដ៏ឃោរឃៅមិនធម្មតាដើម្បីចាប់ខ្លួនអ្នកសមគំនិតទាំងអស់នៅក្នុងការស្លាប់របស់បងប្រុសរបស់គាត់។គ្រួសារអភិជនក្នុងស្រុកភាគច្រើន (រួមទាំង Balzos និង Sanseverinos) បានបដិសេធមិនសហការជាមួយគាត់។សម្តេចប៉ាបបានបដិសេធមិនបញ្ជាក់ពីការគ្រប់គ្រងរបស់ Louis នៅ Naples ដែលនឹងបង្រួបបង្រួមនគរដ៏មានឥទ្ធិពលពីរនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ Louis ។សម្តេចប៉ាប និងខាឌីណាល់ បានប្រកាសថា ម្ចាស់ក្សត្រី Joanna គ្មានទោសចំពោះការសម្លាប់ប្តីរបស់នាង នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំផ្លូវការមួយ នៃមហាវិទ្យាល័យខាឌីណាល់។
ការស្លាប់ខ្មៅនៅប្រទេសហុងគ្រី
Pieter Bruegel's The Triumph of Death ឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពចលាចលក្នុងសង្គម និងការភ័យខ្លាចដែលកើតឡើងបន្ទាប់ពីគ្រោះកាច ដែលបានបំផ្លិចបំផ្លាញអឺរ៉ុបមជ្ឈិមសម័យ។ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ការស្លាប់ខ្មៅបានទៅដល់ប្រទេសហុងគ្រីក្នុងឆ្នាំ 1349។ រលកទីមួយនៃការរាតត្បាតបានបញ្ចប់នៅក្នុងខែមិថុនា ប៉ុន្តែវាបានត្រឡប់មកវិញនៅក្នុងខែកញ្ញា ដោយបានសម្លាប់ប្រពន្ធទីមួយរបស់ Louis គឺ Margaret ។Louis ក៏បានធ្លាក់ខ្លួនឈឺដែរ ប៉ុន្តែបានរួចផុតពីគ្រោះកាច។ទោះបីជាការស្លាប់ខ្មៅមានការបំផ្លិចបំផ្លាញតិចជាងនៅក្នុងប្រទេសហុងគ្រីដែលមានប្រជាជនតិចតួចជាងនៅផ្នែកផ្សេងទៀតនៃទ្វីបអឺរ៉ុបក៏ដោយក៏មានតំបន់ដែលបានក្លាយជាមនុស្សគ្មានប្រជាជននៅឆ្នាំ 1349 ហើយតម្រូវការសម្រាប់កម្លាំងការងារបានកើនឡើងក្នុងឆ្នាំបន្តបន្ទាប់ទៀត។ជាការពិតណាស់ អាណានិគមក៏បានបន្តនៅសតវត្សទី 14 ផងដែរ។អ្នកតាំងលំនៅថ្មីភាគច្រើនមកពី Moravia ប៉ូឡូញ និងប្រទេសជិតខាងផ្សេងទៀត។
Louis យុទ្ធនាការ Neopolitan ទីពីរ
Louis second Neopolitan campaign ©Osprey Publishing
Louis បានស្នើឱ្យបោះបង់ចោលព្រះរាជាណាចក្រ Naples ប្រសិនបើ Clement ទម្លាក់ Joanna ។បន្ទាប់ពីសម្តេចប៉ាបបដិសេធ លោក Louis បានចាកចេញសម្រាប់យុទ្ធនាការ Neapolitan ទីពីររបស់គាត់ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ 1350។ គាត់បានបង្ក្រាបការបះបោរដែលបានកើតឡើងក្នុងចំណោមទាហានស៊ីឈ្នួលរបស់គាត់ ខណៈដែលគាត់ និងកងទ័ពរបស់គាត់កំពុងរង់ចាំការមកដល់នៃកងទ័ពបន្ថែមទៀតនៅ Barletta ។នៅពេលដើរឆ្ពោះទៅទីក្រុង Naples គាត់បានប្រឈមមុខនឹងការតស៊ូនៅទីប្រជុំជនជាច្រើន ដោយសារក្រុមអ្នកការពាររបស់គាត់ដែលស្ថិតនៅក្រោមការបញ្ជារបស់ Stephen Lackfi បានក្លាយជាមនុស្សល្បីល្បាញដោយសារអំពើឃោរឃៅរបស់ពួកគេ។ក្នុងអំឡុងយុទ្ធនាការនេះ លោក Louis ផ្ទាល់បានដឹកនាំការវាយលុក និងឡើងជញ្ជាំងទីក្រុងរួមគ្នាជាមួយទាហានរបស់គាត់ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតរបស់គាត់។ខណៈពេលដែលឡោមព័ទ្ធ Canosa di Puglia លោក Louis បានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងប្រឡាយពីជណ្ដើរ នៅពេលដែលអ្នកការពារនៃបន្ទាយបានវាយគាត់ដោយថ្ម។គាត់បានលលកចូលទៅក្នុងទន្លេដោយមិនស្ទាក់ស្ទើរ ដើម្បីជួយសង្រ្គោះទាហានវ័យក្មេងម្នាក់ ដែលត្រូវបានទឹកនាំទៅឆ្ងាយ ខណៈពេលដែលកំពុងរុករក ហ្វដ តាមបញ្ជារបស់គាត់។ព្រួញមួយបានទម្លុះជើងឆ្វេងរបស់ Louis កំឡុងពេលឡោមព័ទ្ធ Aversa ។បន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃ Aversa ទៅកងទ័ពហុងគ្រីនៅថ្ងៃទី 3 ខែសីហាម្ចាស់ក្សត្រី Joanna និងស្វាមីរបស់នាងបានភៀសខ្លួនពី Naples ម្តងទៀត។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Louis បានសម្រេចចិត្តត្រឡប់ទៅប្រទេសហុងគ្រីវិញ។យោងតាមអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តសម័យបច្ចុប្បន្ន Matteo Villani លោក Louis បានព្យាយាម "ចាកចេញពីនគរដោយមិនបាត់បង់មុខ" បន្ទាប់ពីគាត់បានអស់លុយហើយជួបប្រទះនឹងការតស៊ូរបស់ប្រជាជនក្នុងតំបន់។
សង្គ្រាមជាមួយលីទុយអានី
ទាហានលីទុយអានី ©Šarūnas Miškinis
Casimir III នៃប្រទេសប៉ូឡូញបានជំរុញឱ្យ Louis ធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងសង្រ្គាមរបស់គាត់ជាមួយជនជាតិ Lithuanians ដែលបានកាន់កាប់ Brest, Volodymyr-Volynskyi និងទីក្រុងសំខាន់ៗផ្សេងទៀតនៅ Halych និង Lodomeria ក្នុងឆ្នាំមុន។ស្តេចទាំងពីរបានយល់ព្រមថា Halych និង Lodomeria នឹងត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រីបន្ទាប់ពីការសោយទីវង្គត់របស់ Casimir ។Louis បានដឹកនាំកងទ័ពរបស់គាត់ទៅកាន់ Cracow ក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ 1351។ ដោយសារតែ Casimir បានធ្លាក់ខ្លួនឈឺ លោក Louis បានក្លាយជាមេបញ្ជាការតែមួយគត់នៃកងទ័ពប៉ូឡូញ និងហុងគ្រី។គាត់បានឈ្លានពានទឹកដីរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់លីទុយអានី Kęstutis ក្នុងខែកក្កដា។Kęstutis ហាក់ដូចជាបានទទួលយកសិទ្ធិអំណាចរបស់ Louis នៅថ្ងៃទី 15 ខែសីហា ហើយបានយល់ព្រមទទួលពិធីបុណ្យជ្រមុជទឹក រួមជាមួយបងប្អូនរបស់គាត់នៅ Buda ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Kęstutis មិនបានធ្វើអ្វីដើម្បីបំពេញតាមការសន្យារបស់គាត់ បន្ទាប់ពីកងទ័ពប៉ូឡូញ និងហុងគ្រីត្រូវបានដកចេញ។នៅក្នុងការប៉ុនប៉ងដើម្បីចាប់យកKęstutis លោក Louis បានត្រឡប់មកវិញ ប៉ុន្តែគាត់មិនអាចកម្ចាត់ជនជាតិ Lithuanians ដែលថែមទាំងបានសម្លាប់សម្ព័ន្ធមិត្តរបស់គាត់គឺ Boleslaus III of Płock នៅក្នុងសមរភូមិ។Louis បានត្រលប់ទៅ Buda មុនថ្ងៃទី 13 ខែកញ្ញាCasimir III បានឡោមព័ទ្ធ Belz ហើយ Louis បានចូលរួមជាមួយពូរបស់គាត់នៅខែមីនាឆ្នាំ 1352។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការឡោមព័ទ្ធដែលបានបញ្ចប់ដោយគ្មានការចុះចាញ់នៃបន្ទាយ Louis ត្រូវបានរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅក្បាលរបស់គាត់។Algirdas, Grand Duke of Lithuania, បានជួលទាហានស៊ីឈ្នួល Tatar ដែលបានវាយលុកចូលទៅក្នុង Podolia, Louis បានត្រលប់ទៅហុងគ្រីវិញដោយសារតែគាត់ខ្លាចការឈ្លានពានរបស់ Tatar នៃ Transylvania ។សម្តេច Pope Clement បានប្រកាសធ្វើបូជនីយកិច្ចប្រឆាំងនឹងជនជាតិ Lithuanians និង Tatars នៅក្នុងខែឧសភា ដោយអនុញ្ញាតឱ្យ Louis ប្រមូលមួយភាគក្នុងដប់ពីប្រាក់ចំណូលរបស់សាសនាចក្រក្នុងអំឡុងពេល 4 ឆ្នាំបន្ទាប់។
Joana បានរួចទោស សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពបានចុះហត្ថលេខា
Joana acquited, peace treaty signed ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ជនជាតិ Neapolitans ដែលមិនសប្បាយចិត្តនឹងការគ្រប់គ្រងដ៏ធ្ងន់ធ្ងររបស់ហុងគ្រីបានហៅ Joan ត្រឡប់មកវិញ ដែលបានចំណាយសម្រាប់បេសកកម្មត្រឡប់មកវិញរបស់នាង (រួមទាំងសេវាកម្មរបស់ទាហានស៊ីឈ្នួល Urslingen) ដោយលក់សិទ្ធិរបស់នាងនៅលើ Avignon ដល់សម្តេចប៉ាប។នាងបានចុះចតនៅជិតទីក្រុង Naples ហើយចាប់យកវាបានយ៉ាងងាយស្រួល ប៉ុន្តែមេបញ្ជាការហុងគ្រី Ulrich von Wolfurt បានបញ្ជាឱ្យមានការតស៊ូយ៉ាងខ្លាំងនៅ Apulia ។នៅពេលដែល Urslingen បានបោះបង់ចោលត្រឡប់ទៅជនជាតិហុងគ្រីវិញ នាងបានសុំជំនួយពីសម្តេចប៉ាប។ក្រោយមកទៀតបានបញ្ជូនមរតកម្នាក់ដែលបន្ទាប់ពីការផ្តល់ប្រាក់យ៉ាងច្រើនដល់ Urslingen និងបងប្អូនប្រុស Wolfurt បានបំបែកបទឈប់បាញ់មួយ។Joanna និង Louis នឹងចាកចេញពីព្រះរាជាណាចក្រដើម្បីរង់ចាំការកាត់ទោសថ្មីលើការធ្វើឃាតរបស់ Andrew ដែលនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅ Avignon ។សម្តេចប៉ាប និងខាឌីណាល់បានប្រកាសថា ម្ចាស់ក្សត្រី Joanna គ្មានទោសចំពោះការសម្លាប់ប្តីរបស់នាងនៅឯកិច្ចប្រជុំផ្លូវការនៃមហាវិទ្យាល័យខាឌីណាល់ក្នុងខែមករាឆ្នាំ 1352 ហើយសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពត្រូវបានចុះហត្ថលេខាជាមួយប្រទេសហុងគ្រីនៅថ្ងៃទី 23 ខែមីនាឆ្នាំ 1352 ។
បេសកកម្មប្រឆាំងនឹង Golden Horde
Expedition against the Golden Horde ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

យោងតាមលោក Matteo Villani លោក Louis បានចាប់ផ្តើមបេសកកម្មប្រឆាំងនឹង Golden Horde នៅឯប្រមុខនៃកងទ័ពសេះ 200,000 នៅខែមេសាឆ្នាំ 1354 ។ អ្នកគ្រប់គ្រងជនជាតិ Tatar វ័យក្មេងដែលប្រវត្តិវិទូ Iván Bertényi កំណត់ថាជា Jani Beg មិនចង់ធ្វើសង្គ្រាមជាមួយហុងគ្រីទេ ហើយបានយល់ព្រម។ ដើម្បីចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាព។

សង្គ្រាមជាមួយទីក្រុង Venice
War with Venice ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
នៅរដូវក្តៅឆ្នាំ 1356 Louis បានឈ្លានពានទឹកដី Venetian ដោយគ្មានការប្រកាសជាផ្លូវការនៃសង្គ្រាម។គាត់បានឡោមព័ទ្ធទីក្រុង Treviso នៅថ្ងៃទី 27 ខែកក្កដា។អភិជនក្នុងតំបន់ម្នាក់ឈ្មោះ Giuliano Baldachino បានកត់សម្គាល់ឃើញថា Louis អង្គុយតែម្នាក់ឯងពេលកំពុងសរសេរសំបុត្ររបស់គាត់នៅលើច្រាំងទន្លេ Sile រៀងរាល់ព្រឹក។Baldachino បានស្នើឱ្យ Venetians ធ្វើឃាតគាត់ជាថ្នូរនឹង 12,000 florins មាសនិង Castelfranco Veneto ប៉ុន្តែពួកគេបានបដិសេធការផ្តល់ជូនរបស់គាត់ដោយសារតែគាត់មិនបានចែករំលែកព័ត៌មានលម្អិតនៃផែនការរបស់គាត់ជាមួយពួកគេ។Louis បានត្រលប់ទៅ Buda ក្នុងរដូវស្លឹកឈើជ្រុះ ប៉ុន្តែកងទ័ពរបស់គាត់បានបន្តការឡោមព័ទ្ធ។Pope Innocent VI បានជំរុញឱ្យ Venetians បង្កើតសន្តិភាពជាមួយហុងគ្រី។
ហុងគ្រីឈ្នះ Dalmatia
កងទ័ព Venetian ©Osprey Publishing
1357 Jul 1

ហុងគ្រីឈ្នះ Dalmatia

Dalmatian coastal, Croatia
Louis បានដើរក្បួនទៅកាន់ Dalmatia ក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ 1357 ។ ពុះ, Trogir, និង Šibenik ឆាប់កម្ចាត់អភិបាលក្រុង Venetian ហើយប្រគល់ឱ្យ Louis ។បន្ទាប់ពីការឡោមព័ទ្ធមួយរយៈពេលខ្លី កងទ័ពរបស់ Louis ក៏បានចាប់យក Zadar ដោយមានជំនួយពីអ្នកក្រុងរបស់ខ្លួន។Tvrtko I នៃប្រទេសបូស្នៀ ដែលបានស្នងតំណែងជាឪពុកក្មេករបស់ Louis ក្នុងឆ្នាំ 1353 បានប្រគល់ Hum ភាគខាងលិចទៅ Louis ដែលបានទាមទារទឹកដីនោះជាថ្លៃបណ្ណាការរបស់ប្រពន្ធគាត់។នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញា Zadar ដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី 18 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 1358 សាធារណរដ្ឋ Venice បានបោះបង់ចោលទីក្រុង និងកោះ Dalmatian ទាំងអស់រវាងឈូងសមុទ្រ Kvarner និង Durazzo ដើម្បីពេញចិត្តចំពោះ Louis ។សាធារណរដ្ឋ Ragusa ក៏ទទួលយកការត្រួតត្រារបស់ Louis ផងដែរ។ទីប្រជុំជន Dalmatian នៅតែជាសហគមន៍គ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯង ដោយជំពាក់តែថ្លៃសួយសារអាករប្រចាំឆ្នាំ និងសេវាកម្មកងទ័ពជើងទឹកដល់ Louis ដែលបានលុបចោលការរឹតបន្តឹងពាណិជ្ជកម្មទាំងអស់ដែលត្រូវបានណែនាំក្នុងអំឡុងពេលការគ្រប់គ្រងរបស់ Venetians ។ឈ្មួញរបស់ Ragusa មានសិទ្ធិយ៉ាងច្បាស់លាស់ក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មដោយសេរីនៅក្នុងប្រទេសស៊ែប៊ី សូម្បីតែក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាមរវាងហុងគ្រី និងស៊ែប៊ីក៏ដោយ។
ការប្រែចិត្តជឿរបស់ជនជាតិយូដា
Conversion of the Jews ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ភាពជ្រុលនិយមខាងសាសនាគឺជាធាតុផ្សំមួយនៃរជ្ជកាលរបស់ Louis I។គាត់បានព្យាយាម ដោយមិនជោគជ័យ ដើម្បីបំប្លែងមុខវិជ្ជាគ្រិស្តអូស្សូដក់ជាច្រើនរបស់គាត់ ទៅជាសាសនាកាតូលិកដោយកម្លាំង។Louis បានសម្រេចចិត្តបំប្លែងជនជាតិយូដានៅប្រទេសហុងគ្រីទៅជាសាសនាកាតូលិកប្រហែលឆ្នាំ 1360។ បន្ទាប់ពីមានការតស៊ូ គាត់បានបណ្តេញពួកគេចេញពីអាណាចក្ររបស់គាត់។អចលនវត្ថុរបស់ពួកគេត្រូវបានរឹបអូស ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យយកទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេទៅជាមួយ និងដើម្បីយកមកវិញនូវប្រាក់កម្ចីដែលពួកគេបានធ្វើ។គ្មាន​ការ​ប្រចណ្ឌ​ណា​មួយ​បាន​កើត​ឡើង​ទេ ដែល​ជា​រឿង​មិន​ធម្មតា​នៅ​អឺរ៉ុប​ក្នុង​សតវត្សរ៍​ទី ១៤ នេះ​បើ​តាម​ប្រវត្តិវិទូ Raphael Patai។Louis បានអនុញ្ញាតឱ្យជនជាតិយូដាត្រឡប់ទៅប្រទេសហុងគ្រីវិញនៅឆ្នាំ 1364;ដំណើរ​ការ​ផ្លូវ​ច្បាប់​រវាង​ជន​ជាតិ​យូដា និង​អ្នក​ដែល​បាន​រឹប​អូស​យក​ផ្ទះ​របស់​ពួក​គេ​បាន​អូស​បន្លាយ​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ។
ការឈ្លានពានបូស្នៀ
Invasion of Bosnia ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1363 Apr 1

ការឈ្លានពានបូស្នៀ

Srebrenica, Bosnia and Herzego
Louis បានឈ្លានពានបូស្នៀពីទិសដៅពីរនៅនិទាឃរដូវឆ្នាំ 1363 ។ កងទ័ពក្រោមការបញ្ជារបស់ Palatine Nicholas Kont និង Nicholas Apáti អាចារ្យនៃ Esztergom បានឡោមព័ទ្ធ Srebrenica ប៉ុន្តែបន្ទាយមិនបានចុះចាញ់ឡើយ។នៅពេលដែលត្រារបស់ស្តេចត្រូវបានលួចក្នុងអំឡុងពេលឡោមព័ទ្ធ ត្រាថ្មីមួយត្រូវបានបង្កើតឡើង ហើយត្រាចាស់ទាំងអស់របស់ Louis នឹងត្រូវបញ្ជាក់ជាមួយនឹងត្រាថ្មី។កងទ័ពក្រោមការបញ្ជាផ្ទាល់របស់ Louis បានឡោមព័ទ្ធ Sokolac ក្នុងខែកក្កដា ប៉ុន្តែមិនអាចចាប់យកវាបានទេ។កងទ័ពហុងគ្រីបានត្រលប់ទៅហុងគ្រីវិញក្នុងខែដដែល។
ការប្រយុទ្ធជាមួយជនជាតិប៊ុលហ្គារី
Fighting Bulgarians ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis បានប្រមូលផ្តុំកងទ័ពរបស់គាត់នៅTemesvár (ឥឡូវ Timișoara ក្នុង ប្រទេស Romania ) ក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 1365។ យោងតាមធម្មនុញ្ញរបស់ស្តេចនៅឆ្នាំនោះ គាត់គ្រោងនឹងឈ្លានពាន Wallachia ដោយសារតែ voivode ថ្មី Vladislav Vlaicu បានបដិសេធមិនស្តាប់បង្គាប់គាត់។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយគាត់បានបញ្ចប់ការដឹកនាំយុទ្ធនាការប្រឆាំងនឹង Bulgarian Tsardom of Vidin និងអ្នកគ្រប់គ្រងរបស់វា Ivan Sratsimir ដែលបង្ហាញថា Vladislav Vlaicu មាននៅក្នុងពេលនេះបានផ្តល់ផលដល់គាត់។Louis បានចាប់ Vidin និងដាក់គុក Ivan Stratsimir នៅខែឧសភា ឬខែមិថុនា។ក្នុងរយៈពេលបីខែ កងទ័ពរបស់គាត់បានកាន់កាប់អាណាចក្ររបស់ Ivan Stratsimir ដែលត្រូវបានរៀបចំជាខេត្តព្រំដែនដាច់ដោយឡែក ឬ banate ក្រោមការបញ្ជារបស់ចៅហ្វាយហុងគ្រី។
Byzantine សុំជំនួយ
John V Palaiologos ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1366 Jan 1

Byzantine សុំជំនួយ

Budapest, Hungary
អធិរាជ Byzantine លោក John V Palaiologos បានទៅលេង Louis នៅ Buda នៅដើមឆ្នាំ 1366 ដោយស្វែងរកជំនួយរបស់គាត់ប្រឆាំងនឹង Ottoman Turks ដែលបានបោះជើងនៅអឺរ៉ុប។នេះជាឱកាសដំបូងដែលអធិរាជ Byzantine បានចាកចេញពីចក្រភពរបស់គាត់ ដើម្បីអង្វរសុំជំនួយពីស្តេចបរទេស។យោងតាមគ្រូពេទ្យរបស់ Louis លោក Giovanni Conversini នៅឯកិច្ចប្រជុំលើកដំបូងរបស់គាត់ជាមួយ Louis អធិរាជបានបដិសេធមិនចុះពីលើនិងដោះមួករបស់គាត់ដែលធ្វើឱ្យ Louis ខកចិត្ត។John V បានសន្យាថាគាត់នឹងលើកកម្ពស់ការរួបរួមនៃសាសនាចក្រ Byzantine ជាមួយ Papacy ហើយ Louis បានសន្យាថានឹងបញ្ជូនគាត់ឱ្យជួយប៉ុន្តែទាំងអធិរាជនិង Louis មិនបានបំពេញតាមការសន្យារបស់ពួកគេទេ។Pope Urban បានលើកទឹកចិត្ត Louis មិនឱ្យបញ្ជូនជំនួយទៅ Constantinople មុនពេលដែលអធិរាជបានធានាសហជីពសាសនាចក្រ។
សហភាពហុងគ្រី និងប៉ូឡូញ
ការឡើងគ្រងរាជ្យរបស់ Louis I នៃប្រទេសហុងគ្រី ជាស្តេចប៉ូឡូញ ការពិពណ៌នានៅសតវត្សទី 19 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Casimir III នៃប្រទេសប៉ូឡូញបានស្លាប់នៅថ្ងៃទី 5 ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 1370 ។ Louis បានមកដល់បន្ទាប់ពីពិធីបុណ្យសពរបស់ពូរបស់គាត់ហើយបានបញ្ជាឱ្យសាងសង់វិមានថ្មម៉ាបហ្គោធិកដ៏អស្ចារ្យមួយដល់ស្តេចដែលបានស្លាប់។គាត់ត្រូវបានគ្រងរាជ្យជាស្តេច ប៉ូឡូញ នៅវិហារ Cracow នៅថ្ងៃទី 17 ខែវិច្ឆិកា។Casimir III បានស្ម័គ្រចិត្តនូវបុព្វបុរសរបស់គាត់ - រួមទាំងអ្នកឧកញ៉ានៃ Sieradz, Łęczyca និង Dobrzyń - ដល់ចៅប្រុសរបស់គាត់ Casimir IV, អ្នកឧកញ៉ា Pomerania ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុព្វបុរស និងចៅហ្វាយរបស់ប៉ូឡូញបានប្រឆាំងនឹងការបែកបាក់នៃប្រទេសប៉ូឡូញ ហើយសក្ខីកម្មរបស់ Casimir III ត្រូវបានប្រកាសទុកជាមោឃៈ។Louis បានទៅលេង Gniezno និងធ្វើឱ្យម្តាយប៉ូឡូញរបស់គាត់ឈ្មោះ Elizabeth ជាអ្នករាជានុសិទ្ធិ មុនពេលត្រឡប់ទៅប្រទេសហុងគ្រីវិញក្នុងខែធ្នូ។កូនស្រីពីរនាក់ដែលនៅរស់រានមានជីវិតរបស់ពូគាត់ (Anna និង Jadwiga) បានទៅជាមួយគាត់ ហើយគ្រឿងអលង្ការក្រោនប៉ូឡូញត្រូវបានផ្ទេរទៅ Buda ដែលបង្កើនការមិនសប្បាយចិត្តក្នុងចំណោមមុខវិជ្ជាថ្មីរបស់ Louis ។ភរិយារបស់ Louis បានផ្តល់កំណើតដល់កូនស្រីម្នាក់ឈ្មោះ Catherine ក្នុងឆ្នាំ 1370 ដប់ប្រាំពីរឆ្នាំបន្ទាប់ពីអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ពួកគេ;កូនស្រីទីពីរឈ្មោះ Mary កើតនៅឆ្នាំ 1371។ បន្ទាប់មក Louis's បានព្យាយាមជាច្រើនដងដើម្បីការពារសិទ្ធិរបស់កូនស្រីរបស់គាត់ក្នុងការស្នងតំណែងរបស់គាត់។
ការលុកលុយរបស់ Wallachia
Invasion of Wallachia ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis បានឈ្លានពាន Wallachia នៅខែឧសភាឆ្នាំ 1375 ដោយសារតែព្រះអង្គម្ចាស់ថ្មីរបស់ Wallachia Radu I បានបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពជាមួយអ្នកគ្រប់គ្រង ប៊ុលហ្គារី Ivan Shishman និង Ottoman Sultan Murad I ។ កងទ័ពហុងគ្រីបានកម្ចាត់កងកម្លាំងរួបរួមរបស់ Wallachians និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ពួកគេ។ ហើយ Louis បានកាន់កាប់ Banate នៃ Severin ប៉ុន្តែ Radu ខ្ញុំមិនបានផ្តល់ផលទេ។នៅរដូវក្តៅ ទាហាន Wallachian បានវាយលុកចូលទៅក្នុង Transylvania ហើយ Ottoman បានវាយលុក Banat ។
លីទុយអានី ទទួលយកសិទ្ធិអំណាចរបស់ Louis
លីទុយអានី Knight ©Šarūnas Miškinis
ជនជាតិលីទុយអានីបានធ្វើការវាយឆ្មក់នៅ Halych, Lodomeria និងប៉ូឡូញ ស្ទើរតែទៅដល់ទីក្រុង Cracow ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 1376។ កុប្បកម្មបានផ្ទុះឡើងនៅ Cracow ប្រឆាំងនឹងម្តាយរបស់មហាក្សត្រី Elizabeth ដែលមិនមានប្រជាប្រិយភាពនៅថ្ងៃទី 6 ខែធ្នូ។ពួកកុប្បកម្មបានសម្លាប់អ្នកបម្រើរបស់ម្ចាស់ក្សត្រីប្រហែល 160 នាក់ ដោយបង្ខំឱ្យនាងភៀសខ្លួនទៅប្រទេសហុងគ្រី។ដោយទាញយកប្រយោជន៍ពីស្ថានភាពនេះ Władysław the White អ្នកឧកញ៉ានៃ Gniewkowo ដែលជាសមាជិកបុរសនៃរាជវង្ស Piast បានប្រកាសការទាមទាររបស់គាត់ចំពោះមកុដប៉ូឡូញ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បក្សពួករបស់ Louis បានកម្ចាត់អ្នកក្លែងបន្លំ ហើយ Louis បានតែងតាំងគាត់ជាបូជាចារ្យនៃ Pannonhalma Archabbey ក្នុងប្រទេសហុងគ្រី។Louis បានតែងតាំង Vladislaus II នៃ Opole ជាអភិបាលរបស់គាត់នៅក្នុងប្រទេសប៉ូឡូញ។នៅរដូវក្តៅឆ្នាំ 1377 លោក Louis បានឈ្លានពានទឹកដីដែលកាន់កាប់ដោយព្រះអង្គម្ចាស់ Lithuanian លោក George នៅ Lodomeria ។កងទ័ពប៉ូឡូញរបស់គាត់បានចាប់យក Chełm ភ្លាមៗខណៈពេលដែល Louis បានដណ្តើមយកកៅអីរបស់ George គឺ Belz បន្ទាប់ពីឡោមព័ទ្ធវាអស់រយៈពេលប្រាំពីរសប្តាហ៍។គាត់បានបញ្ចូលទឹកដីដែលកាន់កាប់នៅ Lodomeria រួមជាមួយ Galicia ទៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រី។ព្រះអង្គម្ចាស់លីទុយអានីបីអង្គ - Fedor ព្រះអង្គម្ចាស់ Ratno និងព្រះអង្គម្ចាស់ពីររូបនៃ Podolia, Alexander និង Boris - បានទទួលយកការត្រួតត្រារបស់ Louis ។
Schism លោកខាងលិច
រូបតូចនៅសតវត្សរ៍ទី 14 តំណាងឱ្យភាពច្របូកច្របល់ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1378 Sep 20

Schism លោកខាងលិច

Avignon, France
ខាឌីណាល់ដែលបានប្រឆាំងនឹងប្រកាន់ទោស Urban VI បានជ្រើសរើសសម្តេចប៉ាបថ្មីមួយគឺ Clement VII នៅថ្ងៃទី 20 ខែកញ្ញាឆ្នាំ 1378 ដែលបណ្តាលឱ្យមានការបែកបាក់ខាងលិច។Louis បានទទួលស្គាល់ Urban VI ថាជាសម្តេចប៉ាបស្របច្បាប់ ហើយបានផ្តល់ការគាំទ្រដល់គាត់ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគូប្រជែងរបស់គាត់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី។នៅពេលដែល Joanna I នៃ Naples បានសម្រេចចិត្តចូលរួមជំរុំរបស់ Clement VII នោះ Pope Urban បានផ្តាច់ខ្លួន និងទម្លាក់នាងនៅថ្ងៃទី 17 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 1380។ សម្តេចប៉ាបបានទទួលស្គាល់ Charles of Durazzo ដែលបានរស់នៅក្នុងតុលាការ Louis ជាស្តេចស្របច្បាប់នៃ Naples ។បន្ទាប់ពី Charles of Durazzo បានសន្យាថាគាត់នឹងមិនទាមទារប្រទេសហុងគ្រីប្រឆាំងនឹងកូនស្រីរបស់ Louis ទេ Louis បានបញ្ជូនគាត់ទៅឈ្លានពានភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលីនៅឯប្រមុខនៃកងទ័ពដ៏ធំមួយ។ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ Charles of Durazzo បានកាន់កាប់ព្រះរាជាណាចក្រ Naples ហើយបានបង្ខំម្ចាស់ក្សត្រី Joanna ឱ្យចុះចាញ់នៅថ្ងៃទី 26 ខែសីហាឆ្នាំ 1381 ។
ម៉ារី ម្ចាស់ក្សត្រីនៃប្រទេសហុងគ្រី
ម៉ារី ដូចដែលបានបង្ហាញនៅក្នុង Chronica Hungarorum ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis ដែលសុខភាពរបស់គាត់កាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនយ៉ាងឆាប់រហ័សបានអញ្ជើញអ្នកតំណាងនៃបុព្វបុរសប៉ូឡូញនិងម្ចាស់សម្រាប់កិច្ចប្រជុំនៅZólyom។តាមការទាមទាររបស់គាត់ ប៉ូលបានស្បថភក្ដីភាពចំពោះកូនស្រីរបស់គាត់ ម៉ារី និងគូដណ្តឹងរបស់គាត់ឈ្មោះ Sigismund នៃលុចសំបួ នៅថ្ងៃទី 25 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 1382 ។ Louis បានស្លាប់នៅ Nagyszombat នៅយប់ថ្ងៃទី 10 ឬ 11 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1382។Louis I ត្រូវបានស្នងរាជ្យនៅឆ្នាំ 1382 ដោយកូនស្រីរបស់គាត់ឈ្មោះ Mary ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពួកអភិជនភាគច្រើនបានប្រឆាំងនឹងគំនិតនៃការគ្រប់គ្រងដោយស្តេចស្រី។ទាញយកប្រយោជន៍ពីស្ថានភាពនេះ សមាជិករាជវង្សប្រុស Charles III នៃ Naples បានទាមទារបល្ល័ង្កសម្រាប់ខ្លួនគាត់។គាត់បានមកដល់នគរនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1385 ។ វាមិនពិបាកសម្រាប់គាត់ក្នុងការឡើងកាន់អំណាចនោះទេ ដោយសារគាត់ទទួលបានការគាំទ្រពីម្ចាស់ជនជាតិក្រូអាតជាច្រើន និងទំនាក់ទំនងជាច្រើនដែលគាត់បានធ្វើអំឡុងពេលគាត់កាន់តំណែងជាអ្នកឧកញ៉ាក្រូអាត និងដាល់ម៉ាទី។The Diet បានបង្ខំឱ្យព្រះមហាក្សត្រិយានីដាក់រាជ្យ ហើយជ្រើសរើសស្តេច Charles of Naples ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អេលីសាបិតនៃបូស្នៀ ដែលជាស្ត្រីមេម៉ាយរបស់ Louis និងម្តាយរបស់ Mary បានរៀបចំឱ្យ Charles ធ្វើឃាតនៅថ្ងៃទី 7 ខែកុម្ភៈឆ្នាំ 1386 ។ Paul Horvat ប៊ីស្សពនៃ Zagreb បានផ្តួចផ្តើមការបះបោរថ្មី ហើយបានប្រកាសថាកូនប្រុសទារករបស់គាត់ Ladislaus នៃស្តេច Naples ។ពួកគេបានចាប់យកមហាក្សត្រីនៅខែកក្កដាឆ្នាំ 1386 ប៉ុន្តែអ្នកគាំទ្ររបស់នាងបានស្នើសុំមកុដដល់ស្វាមីរបស់នាងគឺ Sigismund នៃលុចសំបួ។ម្ចាស់ក្សត្រីម៉ារីត្រូវបានរំដោះភ្លាមៗ ប៉ុន្តែនាងមិនដែលធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងរដ្ឋាភិបាលទៀតទេ។
រជ្ជកាល Sigismund អធិរាជរ៉ូម៉ាំងដ៏បរិសុទ្ធ
រូបបញ្ឈររបស់ Sigismund នៃលុចសំបួ សន្មតថា Pisanello, គ.១៤៣៣ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Sigismund នៃប្រទេសលុចសំបួបានរៀបការជាមួយម្ចាស់ក្សត្រី Mary នៃប្រទេសហុងគ្រីក្នុងឆ្នាំ 1385 ហើយត្រូវបានគ្រងរាជ្យជាស្តេចនៃប្រទេសហុងគ្រីមិនយូរប៉ុន្មាន។ទ្រង់​បាន​ប្រយុទ្ធ​ដើម្បី​ស្ដារ និង​រក្សា​សិទ្ធិ​អំណាច​ដល់​បល្ល័ង្ក។ម៉ារីបានស្លាប់នៅឆ្នាំ 1395 ដោយបន្សល់ទុក Sigismund ជាអ្នកគ្រប់គ្រងតែមួយគត់នៃប្រទេសហុងគ្រី។នៅឆ្នាំ 1396 លោក Sigismund បានដឹកនាំបូជនីយកិច្ច Nicopolis ប៉ុន្តែត្រូវបានបរាជ័យយ៉ាងដាច់អហង្ការដោយ ចក្រភពអូតូម៉ង់ ។ក្រោយមកគាត់បានបង្កើត Order of the Dragon ដើម្បីប្រយុទ្ធនឹងពួកទួគី ហើយបានធានានូវបល្ល័ង្ករបស់ក្រូអាត អាឡឺម៉ង់ និង Bohemia ។Sigismund គឺជាកម្លាំងជំរុញមួយនៅពីក្រោយក្រុមប្រឹក្សា Constance (1414-1418) ដែលបានបញ្ចប់ Papal Schism ប៉ុន្តែវាក៏នាំទៅដល់ Hussite Wars ដែលគ្របដណ្ដប់លើរយៈពេលក្រោយនៃជីវិតរបស់គាត់។នៅឆ្នាំ 1433 Sigismund ត្រូវបានគ្រងរាជ្យជាអធិរាជរ៉ូម៉ាំងដ៏បរិសុទ្ធ ហើយបានសោយរាជ្យរហូតដល់ឆ្នាំ 1437 ។ប្រវត្តិវិទូ Thomas Brady Jr. កត់សម្គាល់ថា Sigismund "មានចក្ខុវិស័យធំទូលាយ និងអារម្មណ៍នៃភាពអស្ចារ្យដែលមើលមិនឃើញនៅក្នុង ស្តេចអាឡឺម៉ង់ ចាប់តាំងពីសតវត្សទីដប់បី"។គាត់បានដឹងពីតម្រូវការដើម្បីអនុវត្តកំណែទម្រង់នៃចក្រភព និងសាសនាចក្រក្នុងពេលតែមួយ។ប៉ុន្តែការលំបាកខាងក្រៅ កំហុសខ្លួនឯង និងការផុតពូជនៃខ្សែបន្ទាត់បុរសលុចសំបួ បានធ្វើឱ្យចក្ខុវិស័យនេះមិនបានសម្រេច។
Sigismund ពង្រឹងការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់។
Sigismund នៃប្រទេសលុចសំបួ ©Angus McBride
ដោយបានរៃអង្គាសប្រាក់ដោយការសន្យា Brandenburg ទៅបងប្អូនជីដូនមួយរបស់គាត់ Jobst Margrave of Moravia (1388) គាត់បានភ្ជាប់ពាក្យអស់រយៈពេលប្រាំបួនឆ្នាំបន្ទាប់ក្នុងការតស៊ូឥតឈប់ឈរសម្រាប់ការកាន់កាប់បល្ល័ង្កដែលមិនស្ថិតស្ថេរនេះ។ទីបំផុតអំណាចកណ្តាលត្រូវបានចុះខ្សោយដល់កម្រិតដែលមានតែសម្ព័ន្ធភាពរបស់ Sigismund ជាមួយ Czillei-Garai League ដ៏មានឥទ្ធិពលប៉ុណ្ណោះដែលអាចធានាបាននូវតំណែងរបស់គាត់នៅលើបល្ល័ង្ក។វាមិនមែនសម្រាប់ហេតុផលដែលមិនគិតតែពីខ្លួនឯងទាំងស្រុងនោះទេ ដែលលីកមួយក្នុងចំណោមលីកនៃបារ៉ែនបានជួយគាត់ឱ្យកាន់អំណាច: Sigismund ត្រូវចំណាយសម្រាប់ការគាំទ្ររបស់ម្ចាស់ដោយផ្ទេរផ្នែកដ៏ច្រើននៃទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រាជវង្ស។(សម្រាប់ឆ្នាំខ្លះក្រុមប្រឹក្សារបស់បារ៉ុនបានគ្រប់គ្រងប្រទេសក្នុងព្រះនាមនៃព្រះក្រោនដ៏បរិសុទ្ធ) ។ការស្ដារឡើងវិញនូវសិទ្ធិអំណាចនៃរដ្ឋបាលកណ្តាលបានចំណាយពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍នៃការងារ។ភាគច្រើននៃប្រទេសដែលដឹកនាំដោយ House of Garai បាននៅជាមួយគាត់។ប៉ុន្តែនៅក្នុងខេត្តភាគខាងត្បូងរវាង Sava និង Drava, Horvathys ដោយមានការគាំទ្រពីស្តេច Tvrtko I នៃបូស្នៀដែលជាឪពុកមារបស់ Mary បានប្រកាសថាជាស្តេច Ladislaus នៃ Naples កូនប្រុសរបស់ Charles II នៃប្រទេសហុងគ្រីដែលត្រូវបានសម្លាប់។រហូតមកដល់ឆ្នាំ 1395 លោក Nicholas II Garai បានជោគជ័យក្នុងការបង្ក្រាបពួកគេ។
សមរភូមិនីកូប៉ូលីស
សមរភូមិនីកូប៉ូលីស ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
នៅឆ្នាំ 1396 លោក Sigismund បានដឹកនាំកងទ័ពចម្រុះនៃចក្រភពគ្រិស្តប្រឆាំងនឹងពួកទួគី ដែលបានទាញយកប្រយោជន៍ពីភាពគ្មានជំនួយបណ្តោះអាសន្នរបស់ហុងគ្រី ដើម្បីពង្រីកការគ្រប់គ្រងរបស់ពួកគេទៅកាន់ច្រាំងទន្លេ Danube ។បូជនីយកិច្ចនេះត្រូវបានអធិប្បាយដោយ Pope Boniface IX មានប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសហុងគ្រី។ពួកអភិជនបានប្រមូលផ្តុំគ្នារាប់ពាន់នាក់តាមស្តង់ដាររាជវង្ស ហើយត្រូវបានពង្រឹងដោយអ្នកស្ម័គ្រចិត្តមកពីស្ទើរតែគ្រប់តំបន់នៃទ្វីបអឺរ៉ុប។កត្តាសំខាន់បំផុតគឺជនជាតិបារាំងដែលដឹកនាំដោយ John the Fearless កូនប្រុសរបស់ Philip II អ្នកឧកញ៉ានៃ Burgundy ។Sigismund បានចេញដំណើរជាមួយបុរសចំនួន 90,000 នាក់ និងកងនាវាចំនួន 70 Galleys ។បន្ទាប់ពីចាប់យក Vidin គាត់បានបោះជំរុំជាមួយកងទ័ពហុងគ្រីរបស់គាត់នៅមុខបន្ទាយរបស់ Nicopolis ។Sultan Bayezid I បានលើកការឡោមព័ទ្ធ Constantinople ហើយនៅក្បាលមនុស្ស 140,000 នាក់ បានកម្ចាត់ទាំងស្រុងនូវកងកម្លាំងគ្រីស្ទាននៅក្នុងសមរភូមិ Nicopolis ដែលបានប្រយុទ្ធនៅចន្លោះថ្ងៃទី 25 និង 28 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1396។ Sigismund បានត្រឡប់មកវិញតាមសមុទ្រ និងតាមរយៈអាណាចក្រ Zeta ជាកន្លែងដែលគាត់បានតែងតាំង។ ស្តេចម៉ុងតេណេហ្គ្រិនក្នុងស្រុក Đurađ II ជាមួយកោះ Hvar និង Korčula សម្រាប់ការតស៊ូប្រឆាំងនឹងទួគី។កោះទាំងនោះត្រូវបានត្រលប់ទៅ Sigismund វិញបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់Đurađក្នុងខែមេសាឆ្នាំ 1403។ មិនមានបេសកកម្មថ្មីត្រូវបានចាប់ផ្តើមពីអឺរ៉ុបខាងលិចដើម្បីបញ្ឈប់ការឈានទៅមុខរបស់ទួរគីនៅតំបន់បាល់កង់បន្ទាប់ពីការបរាជ័យនេះរហូតដល់ឆ្នាំ 1440 ។
យុទ្ធនាការវិបផតថល។
កងជីវពលកសិករ ©Graham Turner
កងជីវពល portalis ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាកងជីវពលកសិករ គឺជាស្ថាប័នដំបូងដែលធានាបាននូវការចូលរួមជាអចិន្ត្រៃយ៍របស់កសិករក្នុងការការពារព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រី។វាត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅពេលដែលរបបផ្តាច់ការនៃប្រទេសហុងគ្រីបានតម្រូវឱ្យម្ចាស់ដីទាំងអស់បំពាក់ព្រួញមួយសម្រាប់ដីកសិករចំនួន 20 នៅលើដីរបស់ពួកគេដើម្បីបម្រើក្នុងជួរកងទ័ពរាជវង្សនៅឆ្នាំ 1397 ។ ទាហានដែលគ្មានវិជ្ជាជីវៈត្រូវបម្រើក្នុងកងជីវពលតែក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រោះបន្ទាន់ប៉ុណ្ណោះ។
បង្ហូរឈាម Sabor នៃKriževci
Bloody Sabor of Križevci ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
បន្ទាប់ពីសមរភូមិដ៏មហន្តរាយនៃ Nicopolis ស្តេច Sigismund បានអំពាវនាវឱ្យ Sabor នៅទីក្រុង Križevci ហើយបានចេញការធានាជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ (saluus conductus) ដោយបញ្ជាក់ថាគាត់នឹងមិនប៉ុនប៉ងសងសឹកផ្ទាល់ខ្លួនលើគូប្រជែង ឬធ្វើបាបពួកគេតាមមធ្យោបាយណាមួយឡើយ។ប៉ុន្តែគាត់បានរៀបចំការសម្លាប់ជនជាតិក្រូអាត Ban Stephen Lackfi (Stjepan Laković) និងអ្នកដើរតាមរបស់គាត់សម្រាប់ការគាំទ្របេក្ខជនស្តេចគូប្រជែង Ladislaus នៃ Naples ។ច្បាប់របស់ក្រូអាតបានកំណត់ថាគ្មាននរណាម្នាក់អាចចូលទៅក្នុង Sabor ដោយអាវុធនោះទេ ដូច្នេះ Ban Lackfi និងអ្នកគាំទ្ររបស់គាត់បានទុកដៃរបស់ពួកគេនៅមុខព្រះវិហារ។កង​ទ័ព​គាំទ្រ​របស់​ឡាក់ហ្វី​ក៏​នៅ​ក្រៅ​ក្រុង​ដែរ។ម្យ៉ាងវិញទៀត អ្នកគាំទ្ររបស់ស្តេចបានស្ថិតនៅក្នុងព្រះវិហាររួចហើយ ដោយប្រដាប់អាវុធយ៉ាងពេញលេញ។នៅក្នុងការជជែកដេញដោលដ៏ច្របូកច្របល់ដែលបានកើតឡើង អ្នកគាំទ្ររបស់ស្តេចបានចោទប្រកាន់ Lackfi ពីបទក្បត់ជាតិនៅក្នុងសមរភូមិ Nicopolis ។ពាក្យឃោរឃៅត្រូវបានប្រើប្រាស់ ការប្រយុទ្ធគ្នាបានចាប់ផ្តើម ហើយពួកពលទាហានរបស់ស្តេចបានទាញដាវរបស់ពួកគេនៅចំពោះមុខស្តេច កាប់បាន Ban Lackfi ក្មួយប្រុសរបស់គាត់ឈ្មោះ Stephen III Lackfi ដែលពីមុនធ្វើជាចៅហ្វាយសេះ និងអភិជន។Bloody Sabor បណ្តាលឱ្យ Sigismund មានការភ័យខ្លាចចំពោះការសងសឹករបស់បុរស Lackfi ការបះបោរថ្មីរបស់ពួកអភិជននៅក្នុងប្រទេសក្រូអាតនិងបូស្នៀការស្លាប់របស់ពួកអភិជនបូស្នៀចំនួន 170 នាក់ដែលត្រូវបានសម្លាប់ដោយ Sigismund និងលក់ Dalmatia ទៅ Venice ក្នុងតម្លៃ 100,000 ducats ដោយ Ladislaus of Nazi ។ទីបំផុតបន្ទាប់ពី 25 ឆ្នាំនៃការប្រយុទ្ធគ្នា Sigismund បានទទួលជោគជ័យក្នុងការដណ្តើមអំណាច ហើយត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាស្តេចតាមរយៈការផ្តល់សិទ្ធិដល់ពួកអភិជនក្រូអាត។
ស្តេចនៃប្រទេសក្រូអាត
King of Croatia ©Darren Tan
នៅឆ្នាំ 1406 Sigismund បានរៀបការជាមួយបងប្អូនជីដូនមួយរបស់ Mary Barbara នៃ Celje ដែលជាកូនស្រីរបស់ Count Hermann II នៃ Celje ។Sigismund បានគ្រប់គ្រងដើម្បីបង្កើតការគ្រប់គ្រងនៅ Slavonia ។គាត់មិនស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការប្រើវិធីហឹង្សា (សូមមើល Bloody Sabor of Križevci) ប៉ុន្តែពីទន្លេ Sava ទៅភាគខាងត្បូងការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់ខ្សោយ។Sigismund ផ្ទាល់បានដឹកនាំកងទ័ពជិត 50,000 នាក់ "បូស្នៀ" ប្រឆាំងនឹងបូស្នៀដោយបញ្ចប់ដោយសមរភូមិ Dobor ក្នុងឆ្នាំ 1408 ដែលជាការសម្លាប់រង្គាលនៃគ្រួសារអភិជនប្រហែល 200 គ្រួសារ។
លំដាប់នៃនាគ
លំដាប់នៃនាគ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Sigismund បានបង្កើតការបញ្ជាទិញផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់នៃ Knights, Order of the Dragon បន្ទាប់ពីជ័យជំនះនៅ Dobor ។គោលដៅសំខាន់នៃការបញ្ជាទិញគឺការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹង ចក្រភពអូតូម៉ង់ ។សមាជិក​នៃ​បញ្ជា​នេះ​ភាគ​ច្រើន​ជា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​នយោបាយ និង​អ្នក​គាំទ្រ​របស់​គាត់។សមាជិកសំខាន់ៗនៃការបញ្ជាទិញគឺសម្ព័ន្ធមិត្តជិតស្និទ្ធរបស់ Sigismund Nicholas II Garay, Hermann II of Celje, Stibor of Stiboricz និង Pippo Spano ។ស្តេចអឺរ៉ុបដ៏សំខាន់បំផុតបានក្លាយជាសមាជិកនៃលំដាប់។លោកបានលើកទឹកចិត្តដល់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិដោយការលុបចោលកាតព្វកិច្ចផ្ទៃក្នុង គ្រប់គ្រងពន្ធលើទំនិញបរទេស និងកំណត់ស្តង់ដារទម្ងន់ និងវិធានការទូទាំងប្រទេស។
ក្រុមប្រឹក្សា Constance
ព្រះចៅអធិរាជ Sigismund ភរិយាទីពីររបស់ព្រះអង្គ Barbara of Celje និងកូនស្រីរបស់ពួកគេ Elizabeth of Luxembourg នៅក្រុមប្រឹក្សា Constance ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ពីឆ្នាំ 1412 ដល់ 1423 Sigismund បានធ្វើយុទ្ធនាការប្រឆាំងនឹង សាធារណរដ្ឋ Venice ក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី។ស្តេចបានទាញយកប្រយោជន៍ពីការលំបាករបស់ Antipope John XXIII ដើម្បីទទួលបានការសន្យាថាក្រុមប្រឹក្សាមួយគួរតែត្រូវបានហៅនៅក្នុង Constance ក្នុងឆ្នាំ 1414 ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិលោកខាងលិច។គាត់បានចូលរួមក្នុងការពិភាក្សានៃសភានេះ ហើយក្នុងអំឡុងពេលអង្គុយបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសបារាំង អង់គ្លេស និង Burgundy ក្នុងការប៉ុនប៉ងឥតប្រយោជន៍ ដើម្បីធានាការដាក់រាជ្យរបស់សម្តេចប៉ាបជាគូប្រជែងទាំងបី។ក្រុមប្រឹក្សានេះបានបញ្ចប់នៅឆ្នាំ 1418 ដោយបានដោះស្រាយភាពច្របូកច្របល់ និងជាលទ្ធផលដ៏ធំធេងចំពោះអាជីពនាពេលអនាគតរបស់ Sigismund ដែលមានអ្នកកែទម្រង់សាសនាឆេក Jan Hus បានដុតនៅស្តេកសម្រាប់សាសនាខុសឆ្គងនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ 1415។ ភាពស្មុគស្មាញរបស់ Sigismund ក្នុងការស្លាប់របស់ Hus គឺជា បញ្ហានៃភាពចម្រូងចម្រាស។គាត់បានផ្តល់ឱ្យ Hus នូវអាកប្បកិរិយាប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងបានតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការជាប់ពន្ធនាគាររបស់គាត់;ហើយ Hus ត្រូវបានដុតកំឡុងពេលអវត្តមានរបស់ Sigismund ។
សង្គ្រាម Hussite
Jan Žižka ជួរមុខកងទ័ពនៃ Radical Hussites Jena Codex សតវត្សទី 15 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1419 Jul 30

សង្គ្រាម Hussite

Czech Republic
នៅឆ្នាំ 1419 ការសោយទិវង្គតរបស់ Wenceslaus IV បានចាកចេញពី Sigismund ដែលជាស្តេច Bohemia ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវរង់ចាំដប់ប្រាំពីរឆ្នាំ មុនពេល Czech Estates នឹងទទួលស្គាល់គាត់។ថ្វីបើសេចក្តីថ្លៃថ្នូរទាំងពីររបស់ស្តេចរ៉ូម និងស្តេចនៃបូហ៊ីម៉ាបានបន្ថែមយ៉ាងសំខាន់ចំពោះសារៈសំខាន់របស់គាត់ ហើយពិតជាបានធ្វើឱ្យគាត់ជាប្រមុខបណ្តោះអាសន្ននៃពិភពគ្រីស្ទសាសនាក៏ដោយ ពួកគេមិនបានផ្តល់ការបង្កើនអំណាច និងធ្វើឱ្យគាត់អាម៉ាស់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុឡើយ។ដោយប្រគល់រដ្ឋាភិបាលនៃ Bohemia ទៅ Sofia នៃ Bavaria ដែលជាស្ត្រីមេម៉ាយ Wenceslaus គាត់បានប្រញាប់ចូលទៅក្នុងប្រទេសហុងគ្រី។Bohemians ដែល​មិន​ទុក​ចិត្ត​គាត់​ថា​ជា​អ្នក​ក្បត់​របស់ Hus នោះ​បាន​ជាប់​ដៃ​ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ។ហើយអណ្តាតភ្លើងត្រូវបានឆាបឆេះនៅពេលដែល Sigismund ប្រកាសពីចេតនារបស់គាត់ក្នុងការកាត់ទោសសង្រ្គាមប្រឆាំងនឹងអ្នកខុសឆ្គង។យុទ្ធនាការចំនួនបីប្រឆាំងនឹង Hussites បានបញ្ចប់ដោយគ្រោះមហន្តរាយ ទោះបីជាកងទ័ពនៃសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏ស្មោះត្រង់បំផុតរបស់គាត់គឺ Stibor of Stiboricz ហើយក្រោយមកកូនប្រុសរបស់គាត់ Stibor of Beckov អាចរារាំងភាគី Hussite ឆ្ងាយពីព្រំដែននៃព្រះរាជាណាចក្រ។ទួគីបានវាយប្រហារហុងគ្រីម្តងទៀត។ស្តេចដែលមិនអាចទទួលបានការគាំទ្រពីព្រះអង្គម្ចាស់អាល្លឺម៉ង់បានគ្មានអំណាចនៅក្នុង Bohemia ។ការប៉ុនប៉ងរបស់គាត់នៅរបបអាហាររបស់ Nuremberg ក្នុងឆ្នាំ 1422 ដើម្បីបង្កើនកងទ័ពស៊ីឈ្នួលត្រូវបានរារាំងដោយការតស៊ូរបស់ទីក្រុង។ហើយនៅឆ្នាំ 1424 អ្នកបោះឆ្នោតដែលក្នុងចំណោមនោះគឺជាអតីតសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ Sigismund គឺ Frederick I នៃ Hohenzollern បានស្វែងរកការពង្រឹងអំណាចរបស់ពួកគេដោយការចំណាយរបស់ស្តេច។ទោះបីជាគ្រោងការណ៍នេះបរាជ័យក៏ដោយ គ្រោះថ្នាក់ដល់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ពី Hussites បាននាំទៅដល់សហភាព Bingen ដែលស្ទើរតែដកហូត Sigismund នៃភាពជាអ្នកដឹកនាំនៃសង្គ្រាម និងប្រមុខនៃប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។
សមរភូមិ Kutná Hora
សមរភូមិ Kutná Hora ©Darren Tan
1421 Dec 21

សមរភូមិ Kutná Hora

Kutna Hora, Czechia
សមរភូមិ Kutná Hora (Kuttenberg) គឺជាសមរភូមិដំបូង និងយុទ្ធនាការជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងសង្គ្រាម Hussite ដែលបានប្រយុទ្ធនៅថ្ងៃទី 21 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 1421 រវាងកងទ័ពអាល្លឺម៉ង់ និងហុងគ្រីនៃ ចក្រភពរ៉ូមបរិសុទ្ធ និង Hussites ដែលជាក្រុមកំណែទម្រង់សាសនាដំបូងដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងអ្វីដែលជា ឥឡូវនេះសាធារណរដ្ឋឆេក។នៅឆ្នាំ 1419 សម្តេចប៉ាប Martin V បានប្រកាសធ្វើបូជនីយកិច្ចប្រឆាំងនឹង Hussites ។សាខាមួយនៃ Hussites ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា Taborites បានបង្កើតសហគមន៍សាសនា-យោធានៅTábor។ក្រោមការដឹកនាំរបស់ឧត្តមសេនីយដែលមានទេពកោសល្យ Jan Žižka ពួកតាបូរីតបានយកអាវុធចុងក្រោយបង្អស់ដែលអាចរកបាន រួមទាំងកាំភ្លើងខ្លី កាំភ្លើងវែង កាំភ្លើងស្តើង រហស្សនាមថា "ពស់" និងរទេះចម្បាំង។ការអនុម័តរបស់ពួកគេក្រោយបានផ្តល់ឱ្យពួកគេនូវសមត្ថភាពក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរចនាប័ទ្មសង្គ្រាមដែលអាចបត់បែនបាននិងចល័ត។ដើមឡើយត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាវិធានការនៃមធ្យោបាយចុងក្រោយ ប្រសិទ្ធភាពរបស់វាប្រឆាំងនឹងទ័ពសេះរាជបានប្រែក្លាយកាំភ្លើងធំវាលទៅជាផ្នែករឹងមាំនៃកងទ័ព Hussite ។
អូតូម៉ង់ ជ្រៀតចូលបាល់កង់
អ្នកចម្បាំងទួរគីអូតូម៉ង់ ©Angus McBride
ពួកអូតូម៉ង់បានកាន់កាប់ Golubac Fortress នៅឆ្នាំ 1427 ហើយបានចាប់ផ្តើមប្លន់ទឹកដីជិតខាងជាប្រចាំ។ការវាយឆ្មក់របស់អូតូម៉ង់បានបង្ខំអ្នកស្រុកជាច្រើនឱ្យចាកចេញទៅកាន់តំបន់ការពារប្រសើរជាងមុន។កន្លែងរបស់ពួកគេត្រូវបានកាន់កាប់ដោយជនភៀសខ្លួន Slavic ខាងត្បូង (ភាគច្រើនជាជនជាតិស៊ែប៊ី)។ពួកគេជាច្រើនត្រូវបានរៀបចំជាអង្គភាពយោធាចល័តដែលគេស្គាល់ថាជា hussars ។
ចុងបញ្ចប់នៃសង្គ្រាម Hussite
សមរភូមិ Lipany ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
នៅថ្ងៃទី 30 ខែឧសភា ឆ្នាំ 1434 កងទ័ព Taborite ដែលដឹកនាំដោយ Prokop the Great និង Prokop the Lesser ដែលទាំងពីរបានធ្លាក់ក្នុងសមរភូមិត្រូវបានចាញ់ទាំងស្រុង និងស្ទើរតែត្រូវបានបំផ្លាញនៅសមរភូមិ Lipany ។នៅថ្ងៃទី 5 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 1436 ការបង្រួមត្រូវបានទទួលយក និងចុះហត្ថលេខាជាផ្លូវការនៅ Jihlava (Iglau) ក្នុងទីក្រុង Moravia ដោយស្តេច Sigismund ដោយប្រតិភូ Hussite និងដោយអ្នកតំណាងនៃសាសនាចក្ររ៉ូម៉ាំងកាតូលិក។
អាយុរបស់ Hunyadi
លោក John Hunyadi ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
លោក John Hunyadi គឺជាអ្នកនយោបាយ និងយោធា ហុងគ្រី នាំមុខគេនៅអឺរ៉ុបកណ្តាល និងភាគអាគ្នេយ៍ក្នុងអំឡុងសតវត្សទី 15 ។យោងតាមប្រភពសហសម័យភាគច្រើនគាត់គឺជាសមាជិកនៃគ្រួសារអភិជននៃវង្សត្រកូល Wallachian ។គាត់បានស្ទាត់ជំនាញខាងយោធារបស់គាត់នៅលើទឹកដីភាគខាងត្បូងនៃព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រី ដែលប្រឈមនឹងការវាយប្រហារ របស់អូតូម៉ង់ ។ត្រូវបានតែងតាំងជា voivode នៃ Transylvania និងជាប្រធាននៃតំបន់ភាគខាងត្បូងមួយចំនួនគាត់បានទទួលខុសត្រូវសម្រាប់ការការពារព្រំដែននៅឆ្នាំ 1441 ។គាត់​បាន​ប្រើ​ទាហាន​អាជីព ប៉ុន្តែ​ក៏​បាន​កេណ្ឌ​កសិករ​ក្នុង​តំបន់​ប្រឆាំង​នឹង​អ្នក​ឈ្លានពាន។ការច្នៃប្រឌិតទាំងនេះបានរួមចំណែកដល់ជោគជ័យដំបូងបំផុតរបស់គាត់ប្រឆាំងនឹងកងទ័ពអូតូម៉ង់ដែលកំពុងប្លន់ការហែក្បួនភាគខាងត្បូងនៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1440 ។ទោះបីជាចាញ់ក្នុងសមរភូមិ Varna នៅឆ្នាំ 1444 និងនៅក្នុងសមរភូមិទីពីរនៃកូសូវ៉ូក្នុងឆ្នាំ 1448 ក៏ដោយ "យុទ្ធនាការដ៏វែង" របស់គាត់ដែលទទួលបានជោគជ័យឆ្លងកាត់ភ្នំ Balkan ក្នុងឆ្នាំ 1443-44 និងការការពារទីក្រុង Belgrade (Nándorfehérvár) ក្នុងឆ្នាំ 1456 ប្រឆាំងនឹងកងទ័ពដែលដឹកនាំដោយស្តេចស៊ុលតង់។ បានបង្កើតកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់គាត់ជាឧត្តមសេនីយ៍ដ៏អស្ចារ្យ។លោក John Hunyadi ក៏ជារដ្ឋបុរសដ៏ល្បីម្នាក់ផងដែរ។គាត់បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលរវាងភាគីនៃ Wladislas I និងអនីតិជន Ladislaus V ដែលជាអ្នកទាមទារពីររូបដើម្បីគ្រងរាជ្យបល្ល័ង្កនៃប្រទេសហុងគ្រីនៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1440 ក្នុងនាមអតីត។របបរាជានិយមនៃប្រទេសហុងគ្រីបានជ្រើសរើសលោក Hunyadi ជារាជានុសិទ្ធិតែមួយគត់ដែលមានឋានៈជាអភិបាល។ជ័យជំនះរបស់ Hunyadi លើជនជាតិទួគីបានរារាំងពួកគេមិនឱ្យឈ្លានពានព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រីអស់រយៈពេលជាង 60 ឆ្នាំ។កិត្តិនាមរបស់គាត់គឺជាកត្តាសម្រេចចិត្តក្នុងការបោះឆ្នោតកូនប្រុសរបស់គាត់ Matthias Corvinus ជាស្តេចតាមរបបអាហារឆ្នាំ 1457 ។ Hunyadi គឺជាឥស្សរជនប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ពេញនិយមក្នុងចំណោមជនជាតិហុងគ្រី រ៉ូម៉ានី ស៊ែប ប៊ុលហ្គារី និងប្រជាជាតិផ្សេងទៀតនៃតំបន់។
Antal Nagy នៃ Buda បានបះបោរ
Budai Nagy Antal Revolt ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1437 Jun 1

Antal Nagy នៃ Buda បានបះបោរ

Transylvania, Romania
គោលនយោបាយការបរទេសសកម្មរបស់ Sigismund ទាមទារប្រភពចំណូលថ្មី។ជាឧទាហរណ៍ ស្តេចបានដាក់ពន្ធ "វិសាមញ្ញ" លើបុព្វបុរស និងបានបញ្ចាំទីក្រុង Saxon ចំនួន 13 នៅ Szepesség ទៅ ប៉ូឡូញ ក្នុងឆ្នាំ 1412។ គាត់បានបដិសេធជាប្រចាំនូវកាក់ប្រាក់ដែលបណ្តាលឱ្យមានការបះបោរដ៏ធំរបស់កសិករហុងគ្រី និង រ៉ូម៉ានី នៅ Transylvania ក្នុងឆ្នាំ 1437។ វាត្រូវបានបង្ក្រាបដោយ កងកម្លាំងរួមរបស់ពួកអភិជនហុងគ្រី Székelys និង Transylvanian Saxons ដែលបានបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងប្រឆាំងនឹងពួកឧទ្ទាម។
អូតូម៉ង់វាយលុកស៊ែប៊ី
អូតូម៉ង់វាយលុកស៊ែប៊ី ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ពួកអូតូម៉ង់ បានកាន់កាប់ផ្នែកធំនៃស៊ែប៊ីនៅចុងឆ្នាំ 1438។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះ កងទ័ពអូតូម៉ង់ដែលគាំទ្រដោយ Vlad II Dracul ព្រះអង្គម្ចាស់ Wallachia បានលុកលុយចូលទៅក្នុង Transylvania ដោយប្លន់យក Hermannstadt/Nagyszeben, Gyulafehérvárday ( Iulia, Romania) និងទីក្រុងផ្សេងទៀត។បន្ទាប់ពីពួកអូតូម៉ង់បានឡោមព័ទ្ធ Smederevo ដែលជាបន្ទាយដ៏សំខាន់ចុងក្រោយរបស់ស៊ែប៊ីនៅខែមិថុនាឆ្នាំ 1439 Đurađ Branković, Despot of Serbia បានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសហុងគ្រីដើម្បីស្វែងរកជំនួយយោធា។
ស្តេចនៃប្រទេសហុងគ្រីពីរ
សង្គ្រាមស៊ីវិលហុងគ្រី ©Darren Tan
ស្តេច Albert បានសោយទិវង្គតដោយជំងឺរាគនៅថ្ងៃទី 27 ខែតុលា ឆ្នាំ 1439។ ស្ត្រីមេម៉ាយរបស់គាត់ឈ្មោះ Elisabeth ដែលជាបុត្រីរបស់អធិរាជ Sigismund បានផ្តល់កំណើតឱ្យកូនប្រុសក្រោយខ្នងឈ្មោះ Ladislaus ។The Estates of the realm បានផ្តល់មកុដដល់ Vladislaus ដែលជាស្តេចនៃប្រទេសប៉ូឡូញ ប៉ុន្តែ Elizabeth បានអោយកូនប្រុសរបស់គាត់ឡើងសោយរាជ្យនៅថ្ងៃទី 15 ខែឧសភា ឆ្នាំ 1440។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Vladislaus បានទទួលយកការផ្តល់ជូនរបស់ Estates ហើយក៏ត្រូវបានគ្រងរាជ្យនៅថ្ងៃទី 17 ខែកក្កដាផងដែរ។ក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាមស៊ីវិលបន្តរវាងបក្សពួករបស់ស្តេចទាំងពីរ Hunyadi បានគាំទ្រ Vladislaus ។Hunyadi បានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹង Ottoman នៅ Wallachia ដែលស្តេច Vladislaus បានផ្តល់សិទ្ធិឱ្យគាត់ចំនួនប្រាំនៅក្នុងតំបន់ជុំវិញនៃទ្រព្យសម្បត្តិគ្រួសាររបស់គាត់នៅថ្ងៃទី 9 ខែសីហាឆ្នាំ 1440 ។Hunyadi រួមជាមួយ Nicholas នៃ Ilok បានបំផ្លាញកងទ័ពនៃគូប្រជែងរបស់ Vladislaus នៅBátaszékនៅដើមឆ្នាំ 1441។ ជ័យជំនះរបស់ពួកគេបានបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។ព្រះមហាក្សត្រដែលមានអំណរគុណបានតែងតាំង Hunyadi និងសមមិត្តរួមរបស់គាត់ Vovodes នៃ Transylvania និង Counts of the Székelys នៅក្នុងខែកុម្ភៈ។សរុបមក ព្រះមហាក្សត្រក៏បានតែងតាំងពួកគេ Ispáns នៃ Temes County ហើយបានប្រគល់ឱ្យពួកគេនូវបញ្ជារបស់ Belgrade និងប្រាសាទផ្សេងទៀតទាំងអស់នៅតាមបណ្តោយទន្លេ Danube ។
ការវាយឆ្មក់របស់ Hunyadi នៃអូតូម៉ង់ស៊ែប៊ី
Hunyadi's raid of Ottoman Serbia ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Hunyadi បានកំណត់អំពីការជួសជុលជញ្ជាំងនៃទីក្រុង Belgrade ដែលត្រូវបានខូចខាតក្នុងអំឡុងពេលការវាយប្រហាររបស់ Ottoman ។នៅក្នុងការសងសឹកចំពោះការវាយឆ្មក់របស់ Ottoman នៅក្នុងតំបន់នៃទន្លេ Sava គាត់បានលុកលុយចូលទៅក្នុងទឹកដី Ottoman នៅរដូវក្តៅ ឬរដូវស្លឹកឈើជ្រុះឆ្នាំ 1441។ គាត់បានស៊ុតបាល់បញ្ចូលទីនូវជ័យជំនះលើសមរភូមិលើ Ishak Bey ដែលជាមេបញ្ជាការ Smederovo ។
សមរភូមិ Hermannstadt
សមរភូមិ Hermannstadt ©Peter Dennis
1442 Mar 16

សមរភូមិ Hermannstadt

Szeben, Romania
ស្តេចអូតូម៉ង់ស៊ុលតង់ Murad II បានប្រកាសនៅរដូវស្លឹកឈើជ្រុះឆ្នាំ 1441 ថាការវាយឆ្មក់ចូលទៅក្នុង Transylvania ហុងគ្រីនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែមីនាឆ្នាំ 1442 ។ នៅដើមខែមីនាឆ្នាំ 1442 ព្រះអង្គម្ចាស់ Mezid Bey បានដឹកនាំទាហានទ័ពសេះ Akinji ចំនួន 16,000 នាក់ឆ្លងកាត់ជញ្ជាំង Transylubia ឆ្ពោះទៅកាន់ទីក្រុង Danach ។ Nicopolis និង​ដើរ​ទៅ​ទិស​ខាង​ជើង​ក្នុង​ការ​បង្កើត។John Hunyadi ត្រូវបានភ្ញាក់ផ្អើល និងចាញ់ការប្រយុទ្ធលើកដំបូងនៅជិត Marosszentimre (Sântimbru, Romania)។ Bey Mezid បានឡោមព័ទ្ធ Hermannstadt ប៉ុន្តែកងកម្លាំងរួបរួមរបស់ Hunyadi និង Újlaki ដែលក្នុងពេលនោះបានមកដល់ Transylvania បានបង្ខំ Ottoman ឱ្យលើកទ័ព។ ការឡោមព័ទ្ធ។កងកម្លាំងអូតូម៉ង់ត្រូវបានបំផ្លាញ។នេះគឺជាជ័យជម្នះលើកទីបីរបស់ Hunyadi លើ Ottoman បន្ទាប់ពីការសង្គ្រោះ Smederevo ក្នុងឆ្នាំ 1437 និងការបរាជ័យរបស់ Ishak Beg នៅពាក់កណ្តាលផ្លូវរវាង Semendria និង Belgrade ក្នុងឆ្នាំ 1441។
សម្តេចប៉ាបរៀបចំសន្តិភាព
Pope arranges peace ©Angus McBride
សម្តេចប៉ាប Eugenius IV ដែលជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយដ៏សាទរនៃបូជនីយកិច្ចថ្មីប្រឆាំងនឹងពួកអូតូម៉ង់ បានបញ្ជូនបុព្វបុរសរបស់គាត់គឺ Cardinal Giuliano Cesarini ទៅកាន់ប្រទេសហុងគ្រី។ខាឌីណាល់បានមកដល់នៅខែឧសភាឆ្នាំ 1442 ដោយមានភារកិច្ចសម្របសម្រួលសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពរវាងស្តេច Vladislaus និង Dowager Queen Elisabeth ។
Hunyadi បំផ្លាញកងទ័ពអូតូម៉ង់មួយទៀត
Hunyadi annihilates another Ottoman army ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ស្តេចអូតូម៉ង់ស៊ុលតង់ Murad II បានបញ្ជូន Şihabeddin Pasha ដែលជាអភិបាលនៃ Rumelia ទៅឈ្លានពាន Transylvania ជាមួយនឹងកម្លាំង 70,000 ។Pasha បាននិយាយថាការមើលឃើញនៃក្បាលរបស់គាត់នឹងបង្ខំសត្រូវរបស់គាត់ឱ្យរត់ទៅឆ្ងាយ។ទោះបីជា Hunyadi អាចប្រមូលកម្លាំងបានត្រឹមតែ 15,000 នាក់ក៏ដោយ គាត់បានធ្វើឱ្យមានការបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើពួក Ottoman នៅទន្លេ Ialomița ក្នុងខែកញ្ញា។Hunyadi បានដាក់ Basarab II នៅលើបល្ល័ង្កសំខាន់នៃ Wallachia ប៉ុន្តែគូប្រជែងរបស់ Basarab Vlad Dracul បានត្រឡប់មកវិញហើយបានបង្ខំ Basarab ឱ្យភៀសខ្លួននៅដើមឆ្នាំ 1443 ។
បូជនីយកិច្ចរបស់វណ្ណា
Crusade of Varna ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
នៅខែមេសាឆ្នាំ 1443 ស្តេច Vladislaus និងចៅហ្វាយនាយរបស់គាត់បានសម្រេចចិត្តធ្វើយុទ្ធនាការដ៏ធំមួយប្រឆាំងនឹង ចក្រភពអូតូម៉ង់ ។ជាមួយនឹងការសម្រុះសម្រួលរបស់ Cardinal Cesarini Vladislaus បានឈានដល់បទឈប់បាញ់ជាមួយ Frederick III នៃប្រទេសអាឡឺម៉ង់ដែលជាអាណាព្យាបាលរបស់កុមារ Ladislaus V. ការឈប់បាញ់បានធានាថា Frederick III នឹងមិនវាយប្រហារហុងគ្រីក្នុងរយៈពេលដប់ពីរខែបន្ទាប់។ដោយចំណាយប្រាក់ប្រហែល 32,000 ដុំមាសពីរតនាគាររបស់គាត់ លោក Hunyadi បានជួលទាហានស៊ីឈ្នួលជាង 10,000 នាក់។ព្រះមហាក្សត្រក៏បានប្រមូលកងទ័ព ហើយកម្លាំងបានមកដល់ពីប៉ូឡូញ និងម៉ុលដាវី។ស្តេច និង Hunyadi បានចេញដំណើរសម្រាប់យុទ្ធនាការនៅប្រមុខកងទ័ព 25-27.000 នាក់ក្នុងរដូវស្លឹកឈើជ្រុះឆ្នាំ 1443 ។ តាមទ្រឹស្តី វ្ល៉ាឌីសឡាសបានបញ្ជាកងទ័ព ប៉ុន្តែមេដឹកនាំពិតប្រាកដនៃយុទ្ធនាការនេះគឺ Hunyadi ។Despot Đurađ Branković បានចូលរួមជាមួយពួកគេជាមួយនឹងកម្លាំងចំនួន 8,000 នាក់។Hunyadi បានបញ្ជាទ័ពជួរមុខ និងបានបញ្ជូនកងកម្លាំងអូតូម៉ង់តូចៗចំនួនបួន ដោយរារាំងការបង្រួបបង្រួមរបស់ពួកគេ។គាត់បានចាប់ Kruševac, Niš និង Sofia ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កងទ័ពហុងគ្រីមិនអាចទម្លុះឆ្លងកាត់ភ្នំ Balkan ឆ្ពោះទៅកាន់ Edirne បានទេ។អាកាសធាតុត្រជាក់ និងកង្វះការផ្គត់ផ្គង់បានបង្ខំឱ្យកងទ័ពគ្រីស្ទានបញ្ឈប់យុទ្ធនាការនៅ Zlatitsa ។បន្ទាប់ពីបានទទួលជ័យជម្នះក្នុងសមរភូមិ Kunovica ពួកគេបានត្រលប់ទៅបែលក្រាដក្នុងខែមករា និង Buda ក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 1444 ។
សមរភូមិនីស
Battle of Nish ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1443 Nov 1

សមរភូមិនីស

Niš, Serbia
សមរភូមិ Niš (ដើមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 1443) បានឃើញពួកបូជនីយកិច្ចដឹកនាំដោយ John Hunyadi និង Đurađ Branković ដណ្តើមយកបន្ទាយ Ottoman នៃ Niš ក្នុងប្រទេសស៊ែប៊ី ហើយកម្ចាត់កងទ័ពចំនួនបីនៃ ចក្រភពអូតូម៉ង់ ។សមរភូមិ Niš គឺជាផ្នែកមួយនៃបេសកកម្មរបស់ Hunyadi ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាយុទ្ធនាការដ៏យូរ។Hunyadi ជាមេទ័ពជួរមុខបានឆ្លងកាត់តំបន់បាល់កង់តាមច្រកទ្វារ Trajan ចាប់យក Niš កម្ចាត់ប៉ាសាទួរគីបីនាក់ ហើយបន្ទាប់ពីយក Sofia រួបរួមគ្នាជាមួយកងទ័ពរាជវង្ស ហើយកម្ចាត់ Sultan Murad II នៅ Snaim (Kustinitza)។ភាពអត់ធ្មត់របស់ស្តេចនិងភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរដូវរងាបានបង្ខំគាត់ (ក្នុងខែកុម្ភៈ 1444) ឱ្យត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។
សមរភូមិ Zlatitsa
Battle of Zlatitsa ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1443 Dec 12

សមរភូមិ Zlatitsa

Zlatitsa, Bulgaria
សមរភូមិ Zlatitsa ត្រូវបានវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅថ្ងៃទី 12 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 1443 រវាង ចក្រភពអូតូម៉ង់ និងកងទ័ពស៊ែប៊ី ហុងគ្រី នៅតំបន់បាល់កង់។ការប្រយុទ្ធត្រូវបានប្រយុទ្ធនៅ Zlatitsa Pass ក្បែរទីក្រុង Zlatitsa ក្នុងភ្នំ Balkan ចក្រភពអូតូម៉ង់ ( ប៊ុលហ្គារី សម័យទំនើប) ។ភាពអត់ធ្មត់របស់ស្តេចប៉ូឡូញ និងភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរដូវរងាបានបង្ខំ Hunyadi (កុម្ភៈ 1444) ឱ្យត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ប៉ុន្តែមិនមែនមុនពេលដែលគាត់បានបំបែកអំណាចរបស់ស៊ុលតង់ទាំងស្រុងនៅបូស្នៀ ហឺហ្សេហ្គោវីណា ស៊ែប៊ី ប៊ុលហ្គារី និងអាល់បានីនោះទេ។
សមរភូមិ Kunovica
Battle of Kunovica ©Angus McBride
1444 Jan 2

សមរភូមិ Kunovica

Kunovica, Serbia
ពួកគ្រិស្តបរិស័ទបានចាប់ផ្តើមការដកថយរបស់ពួកគេនៅថ្ងៃទី 24 ខែធ្នូឆ្នាំ 1443 បន្ទាប់ពីសមរភូមិ Zlatica ។កងកម្លាំងអូតូម៉ង់បានតាមពួកគេឆ្លងកាត់ទន្លេ Iskar និង Nišava ហើយនៅក្នុងផ្លូវ Kunorica បានវាយប្រហារ (ប្រភពខ្លះនិយាយថាត្រូវបានស្ទាក់ចាប់ដោយ) កងខាងក្រោយនៃកងទ័ពដែលដកថយដែលផ្សំឡើងដោយកងទ័ពនៃ Despotate ស៊ែប៊ីក្រោមការបញ្ជារបស់Đurađ Branković។ការប្រយុទ្ធគ្នាបានកើតឡើងនៅពេលយប់ក្រោមព្រះច័ន្ទពេញវង់។Hunyadi និង Władysław ដែលឆ្លងកាត់រួចហើយបានចាកចេញពីការផ្គត់ផ្គង់របស់ពួកគេដែលត្រូវបានការពារដោយថ្មើរជើងហើយបានវាយប្រហារកងកម្លាំងអូតូម៉ង់នៅជិតទន្លេនៅផ្នែកខាងកើតនៃភ្នំ។ពួកអូតូម៉ង់ត្រូវបានចាញ់ ហើយមេទ័ពអូតូម៉ង់ជាច្រើននាក់ រួមទាំង Mahmud Çelebi នៃគ្រួសារ Çandarlı (នៅក្នុងប្រភពពីមុនខ្លះហៅថា Karambeg) ត្រូវបានចាប់ខ្លួន។ការបរាជ័យរបស់ជនជាតិអូតូម៉ង់ក្នុងសមរភូមិ Kunovica និងការចាប់យក Mahmud Bey ដែលជាកូនប្រសាររបស់ស្តេចស៊ុលតង់ បានបង្កើតចំណាប់អារម្មណ៍នៃយុទ្ធនាការទទួលជ័យជម្នះទាំងមូល។យោងតាមប្រភពខ្លះ Skanderbeg បានចូលរួមក្នុងសមរភូមិនេះនៅខាង Ottoman ហើយបានបោះបង់ចោលកងកម្លាំង Ottoman កំឡុងពេលមានជម្លោះ។
សមរភូមិវ៉ាណា
សមរភូមិវ៉ាណា ©Stanislaw Chlebowski
1444 Nov 10

សមរភូមិវ៉ាណា

Varna, Bulgaria
ដោយគិតទុកជាមុនអំពី ការលុកលុយរបស់ជនជាតិអូតូម៉ង់ ដែលត្រូវបានលើកទឹកចិត្តដោយស្តេចស៊ុលតង់អូតូម៉ង់ថ្មីវ័យក្មេង និងគ្មានបទពិសោធន៍ ហុងគ្រីបានសហការជាមួយ ទីក្រុង Venice និង Pope Eugene IV ដើម្បីរៀបចំកងទ័ពបូជនីយកិច្ចថ្មីដែលដឹកនាំដោយ Hunyadi និង Władysław III ។នៅ​ពេល​ទទួល​បាន​ដំណឹង​នេះ Mehmet II បាន​យល់​ថា​គាត់​នៅ​ក្មេង​ពេក និង​គ្មាន​បទពិសោធន៍​ក្នុង​ការ​ប្រយុទ្ធ​ជាមួយ​ក្រុម​ចម្រុះ​ដោយ​ជោគជ័យ។គាត់បានរំលឹក Murad II ឡើងគ្រងរាជ្យដើម្បីដឹកនាំកងទ័ពចូលទៅក្នុងសមរភូមិប៉ុន្តែ Murad II បានបដិសេធ។ដោយខឹងនឹងឪពុករបស់គាត់ ដែលបានចូលនិវត្តន៍តាំងពីយូរយារណាស់មកហើយ ដើម្បីជីវិតសញ្ជឹងគិតនៅភាគនិរតី Anatolia លោក Mehmed II បានសរសេរថា "ប្រសិនបើអ្នកជាស្តេចស៊ុលតង់ ចូរមកដឹកនាំកងទ័ពរបស់អ្នក ប្រសិនបើខ្ញុំជាស្តេចស៊ុលតង់ ខ្ញុំបញ្ជាឱ្យអ្នកមកដឹកនាំកងទ័ពរបស់ខ្ញុំ។ "វាគ្រាន់តែបន្ទាប់ពីទទួលបានសំបុត្រនេះដែល Murad II បានយល់ព្រមដឹកនាំកងទ័ពអូតូម៉ង់។ក្នុងអំឡុងពេលប្រយុទ្ធស្តេចវ័យក្មេងដោយមិនអើពើនឹងដំបូន្មានរបស់ Hunyadi បានប្រញាប់ប្រញាល់ទាហានប៉ូឡូញចំនួន 500 នាក់ប្រឆាំងនឹងមជ្ឈមណ្ឌលអូតូម៉ង់។ពួកគេបានព្យាយាមវាយលុកទ័ពថ្មើរជើង Janissary និងចាប់អ្នកទោស Murad ហើយស្ទើរតែបានជោគជ័យ ប៉ុន្តែនៅពីមុខតង់របស់ Murad សេះ Władysław បានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងអន្ទាក់ ឬត្រូវបានចាក់ ហើយស្តេចត្រូវបានសម្លាប់ដោយទាហានស៊ីឈ្នួល Kodja Hazar ដែលបានកាត់ក្បាលគាត់នៅពេលកំពុងធ្វើដូច្នេះ។ទ័ពសេះចម្រុះដែលនៅសេសសល់ត្រូវបានបាត់បង់ស្មារតី និងចាញ់ដោយពួកអូតូម៉ង់។Hunyadi បានរត់គេចខ្លួនយ៉ាងចង្អៀតពីសមរភូមិ ប៉ុន្តែត្រូវបានទាហាន Wallachian ចាប់ និងចាប់ដាក់គុក។ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ Vlad Dracul បានដោះលែងគាត់ជាយូរមកហើយ។
Ladislaus V, ព្រះមហាក្សត្រត្រឹមត្រូវ។
Ladislaus the Postumous ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
នៅឯរបបអាហារបន្ទាប់របស់ហុងគ្រីដែលបានប្រមូលផ្តុំនៅក្នុងខែមេសា 1445 Estates បានសម្រេចចិត្តថាពួកគេនឹងទទួលស្គាល់ជាឯកច្ឆ័ន្ទចំពោះការគ្រប់គ្រងរបស់ Ladislaus V ប្រសិនបើស្តេច Vladislaus ដែលជោគវាសនានៅតែមិនច្បាស់លាស់មិនបានមកដល់ហុងគ្រីនៅចុងខែឧសភា។Estates ក៏បានជ្រើសរើស "ប្រធានក្រុម" ចំនួនប្រាំពីររួមទាំង Hunyadi ដែលម្នាក់ៗទទួលខុសត្រូវចំពោះការស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់ផ្ទៃក្នុងនៅក្នុងទឹកដីដែលបានបែងចែកឱ្យពួកគេ។Hunyadi ត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យគ្រប់គ្រងទឹកដីនៅភាគខាងកើតនៃទន្លេ Tisza ។នៅទីនេះគាត់មានប្រាសាទយ៉ាងតិចប្រាំមួយ និងដីកាន់កាប់នៅក្នុងស្រុកប្រហែលដប់ ដែលធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយជាបារ៉ែនដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតនៅក្នុងតំបន់ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់។
Hunyadi ទម្លាក់ Vlad Dracul
Vlad II the Devil, Voivode នៃ Wallachia ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1447 Dec 1

Hunyadi ទម្លាក់ Vlad Dracul

Wallachia, Romania

Hunyadi បានឈ្លានពាន Wallachia ហើយបានទម្លាក់ Vlad Dracul នៅខែធ្នូឆ្នាំ 1447 ។ គាត់បានដំឡើងបងប្អូនជីដូនមួយរបស់គាត់ Vladislav ឱ្យឡើងសោយរាជ្យ។

សមរភូមិកូសូវ៉ូ
សមរភូមិកូសូវ៉ូ ©Pavel Ryzhenko
សមរភូមិទីពីរនៃកូសូវ៉ូគឺជាចំណុចកំពូលនៃការវាយលុករបស់ហុងគ្រីដើម្បីសងសឹកការបរាជ័យនៅ Varna បួនឆ្នាំមុន។នៅក្នុងការប្រយុទ្ធរយៈពេលបីថ្ងៃ កងទ័ព អូតូម៉ង់ ក្រោមការបញ្ជារបស់ស៊ុលតង់ Murad II បានកម្ចាត់កងទ័ព Crusader នៃ Regent John Hunyadi ។បន្ទាប់ពីសមរភូមិនោះ មាគ៌ាច្បាស់លាស់សម្រាប់ទួគីដើម្បីដណ្តើមយកប្រទេសស៊ែប៊ី និងរដ្ឋបាល់កង់ផ្សេងទៀត វាក៏បានបញ្ចប់ក្តីសង្ឃឹមនៃការសង្គ្រោះ Constantinople ផងដែរ។រាជាណាចក្រហុងគ្រីលែងមានធនធានយោធា និងហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីវាយលុកប្រឆាំងនឹងពួកអូតូម៉ង់។ជាមួយនឹងការបញ្ចប់នៃការគំរាមកំហែងរបស់ Crusader ពាក់កណ្តាលសតវត្សទៅកាន់ព្រំដែនអឺរ៉ុបរបស់ពួកគេ កូនប្រុសរបស់ Murad Mehmed II មានសេរីភាពក្នុងការឡោមព័ទ្ធ Constantinople ក្នុងឆ្នាំ 1453 ។
ការឡោមព័ទ្ធទីក្រុងបែលក្រាដ
ខ្នាតតូចអូតូម៉ង់នៃការឡោមព័ទ្ធទីក្រុងបែលក្រាដ 1456 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
បន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃទីក្រុង Constantinople ក្នុងឆ្នាំ 1453 អូតូម៉ង់ Sultan Mehmed the Conqueror បានប្រមូលផ្តុំធនធានរបស់គាត់ដើម្បីគ្រប់គ្រងព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រី។គោលបំណងភ្លាមៗរបស់គាត់គឺ បន្ទាយព្រំដែននៃទីក្រុងបែលក្រាដ។លោក John Hunyadi ដែលជា Count of Temes និងជាអគ្គមេបញ្ជាការនៃប្រទេសហុងគ្រី ដែលបានប្រយុទ្ធជាច្រើនដងប្រឆាំងនឹងពួក Turks ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍មុននោះ បានរៀបចំការការពារបន្ទាយ។ការឡោមព័ទ្ធបានកើនឡើងជាសមរភូមិដ៏សំខាន់មួយ ក្នុងអំឡុងពេលដែល Hunyadi បានដឹកនាំការវាយបកភ្លាមៗដែលវាយលុកជំរុំអូតូម៉ង់ ទីបំផុតបានបង្ខំ Mehmed II ដែលរងរបួសឱ្យលើកការឡោមព័ទ្ធ ហើយដកថយ។ការប្រយុទ្ធគ្នាមានផលវិបាកយ៉ាងសំខាន់ ដោយសារវាបានធ្វើឱ្យមានស្ថេរភាពនៃព្រំដែនភាគខាងត្បូងនៃព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រីអស់រយៈពេលជាងកន្លះសតវត្ស ហើយដូច្នេះវាបានពន្យារពេលយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ដល់ការឈានទៅមុខរបស់អូតូម៉ង់នៅអឺរ៉ុប។ដូចដែលគាត់ធ្លាប់បានបញ្ជាឱ្យរាជាណាចក្រកាតូលិកទាំងអស់ឱ្យអធិស្ឋានសម្រាប់ជ័យជំនះរបស់អ្នកការពារនៃទីក្រុងបែលក្រាដនោះសម្តេចប៉ាបបានប្រារព្ធពិធីទទួលជ័យជម្នះដោយធ្វើពិធីមួយដើម្បីរំលឹកដល់ថ្ងៃនោះ។នេះនាំឱ្យរឿងព្រេងនិទានថា ពិធីជួងពេលថ្ងៃត្រង់ ធ្វើឡើងនៅក្នុងព្រះវិហារកាតូលិក និងប្រូតេស្តង់ចាស់ ដែលអនុម័តដោយសម្តេចប៉ាប មុនពេលសមរភូមិត្រូវបានបង្កើតឡើង ដើម្បីរំលឹកដល់ជ័យជំនះ។ថ្ងៃ​នៃ​ការ​ទទួល​ជ័យ​ជម្នះ​គឺ​ថ្ងៃ​ទី 22 ខែ​កក្កដា ជា​ថ្ងៃ​រំលឹក​ដល់​ប្រទេស​ហុងគ្រី​តាំង​ពី​ពេល​នោះ​មក។
ការស្លាប់របស់ Hunyadi
Death of Hunyadi ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1456 Aug 11

ការស្លាប់របស់ Hunyadi

Zemun, Belgrade, Serbia
ជ័យជំនះរបស់ពួកបូជនីយកិច្ចនៅបែលក្រាដលើស្តេចស៊ុលតង់ដែលបានសញ្ជ័យ Constantinople បានបង្កើតភាពរីករាយនៅទូទាំងទ្វីបអឺរ៉ុប។ក្បួនដង្ហែដើម្បីអបអរសាទរជ័យជំនះរបស់ Hunyadi ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅទីក្រុង Venice និង Oxford ។ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងជំរំរបស់ពួកបូជនីយកិច្ច ភាពចលាចលកំពុងតែកើនឡើង ពីព្រោះពួកកសិករបានបដិសេធថា បារ៉ុនមិនបានដើរតួនាទីណាមួយក្នុងជ័យជម្នះនោះទេ។ដើម្បីជៀសវាងការបះបោរបើកចំហ Hunyadi និង Capistrano បានបំបែកកងទ័ពរបស់ពួកបូជនីយកិច្ច។ទន្ទឹមនឹងនេះ គ្រោះកាចបានផ្ទុះឡើង និងបានសម្លាប់មនុស្សជាច្រើននៅក្នុងជំរំរបស់ពួកបូជនីយកិច្ច។Hunyadi ក៏​បាន​ធ្លាក់ខ្លួន​ឈឺ និង​បាន​ស្លាប់​នៅ​ជិត Zimony (Zemun បច្ចុប្បន្ន ប្រទេស​ស៊ែ​ប៊ី​) នៅ​ថ្ងៃ​ទី 11 ខែ​សីហា​។
កងទ័ពខ្មៅនៃប្រទេសហុងគ្រី
ទាហានថ្មើរជើងខ្មៅនៅក្នុងប្រាសាទ 1480s ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
កងទ័ពខ្មៅ គឺជាឈ្មោះទូទៅដែលត្រូវបានផ្តល់ឱ្យកងកម្លាំងយោធាដែលបម្រើនៅក្រោមរជ្ជកាលរបស់ស្តេច Matthias Corvinus នៃប្រទេសហុងគ្រី។បុព្វបុរស និងស្នូលនៃកងទ័ពស៊ីឈ្នួលឈរដំបូងនេះ បានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងយុគសម័យរបស់ឪពុករបស់គាត់ឈ្មោះ John Hunyadi នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1440 ។គំនិតនៃកងទ័ពស៊ីឈ្នួលឈរអាជីពបានមកពីការអានអនីតិជនរបស់ Matthias អំពីជីវិតរបស់ Julius Caesar ។ជាប្រពៃណី កងទ័ពខ្មៅរបស់ប្រទេសហុងគ្រី គ្របដណ្តប់ពីឆ្នាំ 1458 ដល់ 1494 ។ ទាហានស៊ីឈ្នួលនៃប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងសម័យនោះ ត្រូវបានបញ្ចូលពីប្រជាជនទូទៅនៅពេលមានវិបត្តិ ហើយទាហានបានធ្វើការជាអ្នកដុតនំ កសិករ អ្នកផលិតឥដ្ឋ។ល។ ឆ្នាំផ្ទុយ​ទៅ​វិញ បុរស​នៃ​កងទ័ព​ខ្មៅ​បាន​ប្រយុទ្ធ​ជា​ទាហាន​ស៊ីឈ្នួល​ពេញ​ម៉ោង​ដែល​មាន​ប្រាក់​ខែ​ល្អ ហើយ​បាន​លះបង់​សុទ្ធសាធ​ចំពោះ​សិល្បៈ​នៃ​សង្គ្រាម។វាគឺជាកងទ័ពស៊ីឈ្នួលឈរដែលដណ្តើមយកផ្នែកធំ ៗ នៃប្រទេសអូទ្រីស (រួមទាំងរដ្ឋធានីវីយែនក្នុងឆ្នាំ 1485) និងជាងពាក់កណ្តាលនៃភ្នំពេញក្រោន Bohemia (Moravia, Silesia និងទាំងពីរ Lusatias) ជ័យជំនះដ៏សំខាន់ផ្សេងទៀតនៃកងទ័ពត្រូវបានឈ្នះប្រឆាំងនឹងអូតូម៉ង់។ នៅសមរភូមិ Breadfield ក្នុងឆ្នាំ 1479 ។
រជ្ជកាល Matthias Corvinus
ស្តេច Matthias Corvinus នៃប្រទេសហុងគ្រី ©Andrea Mantegna
ស្តេច Matthias បានធ្វើសង្រ្គាមប្រឆាំងនឹងទាហានស៊ីឈ្នួលឆេក ដែលបានត្រួតត្រាលើហុងគ្រី (សព្វថ្ងៃនេះផ្នែកនៃស្លូវ៉ាគី និងហុងគ្រីខាងជើង) និងប្រឆាំងនឹងហ្វ្រេឌ្រិចទី 3 ដែលជាអធិរាជរ៉ូម៉ាំងដ៏បរិសុទ្ធ ដែលបានទាមទារហុងគ្រីសម្រាប់ខ្លួនគាត់។នៅក្នុងអំឡុងពេលនេះ ចក្រភពអូតូម៉ង់ បានសញ្ជ័យ ស៊ែប៊ី និងបូស្នៀ ដោយបញ្ចប់តំបន់នៃរដ្ឋទ្រនាប់នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនភាគខាងត្បូងនៃព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រី។Matthias បានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពជាមួយ Frederick III ក្នុងឆ្នាំ 1463 ដោយទទួលស្គាល់សិទ្ធិរបស់អធិរាជក្នុងការធ្វើរចនាប័ទ្មខ្លួនឯងជាស្តេចនៃប្រទេសហុងគ្រី។Matthias បានណែនាំពន្ធថ្មី និងកំណត់ពន្ធជាប្រចាំនៅកម្រិតវិសាមញ្ញ។វិធានការទាំងនេះបណ្តាលឱ្យមានការបះបោរនៅ Transylvania ក្នុងឆ្នាំ 1467 ប៉ុន្តែគាត់បានបង្ក្រាបពួកឧទ្ទាម។នៅឆ្នាំបន្ទាប់ Matthias បានប្រកាសសង្រ្គាមលើ George of Poděbrady ដែលជាស្តេច Hussite នៃ Bohemia ហើយបានសញ្ជ័យ Moravia, Silesia និង Lausitz ប៉ុន្តែគាត់មិនអាចកាន់កាប់ Bohemia បានត្រឹមត្រូវ។Catholic Estates បានប្រកាសថាគាត់ជាស្តេចនៃ Bohemia នៅថ្ងៃទី 3 ខែឧសភាឆ្នាំ 1469 ប៉ុន្តែចៅហ្វាយនាយ Hussite បានបដិសេធមិនព្រមប្រគល់ឱ្យគាត់សូម្បីតែបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់មេដឹកនាំ George of Poděbrady ក្នុងឆ្នាំ 1471 ក៏ដោយ។Matthias បានបង្កើតកងទ័ពដែលមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈដំបូងគេបំផុតនៃទ្វីបអឺរ៉ុបមជ្ឈិមសម័យ (កងទ័ពខ្មៅនៃប្រទេសហុងគ្រី) បានធ្វើកំណែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងយុត្តិធម៌ កាត់បន្ថយអំណាចនៃអ្នកបំរើ និងលើកកម្ពស់អាជីពរបស់បុគ្គលដែលមានទេពកោសល្យដែលត្រូវបានជ្រើសរើសសម្រាប់សមត្ថភាពរបស់ពួកគេ ជាជាងឋានៈសង្គមរបស់ពួកគេ។Matthias ឧបត្ថម្ភសិល្បៈ និងវិទ្យាសាស្រ្ត;បណ្ណាល័យរាជវង្សរបស់គាត់ Bibliotheca Corviiana គឺជាបណ្តុំសៀវភៅធំបំផុតមួយនៅអឺរ៉ុប។ជាមួយនឹងការឧបត្ថម្ភរបស់គាត់ ហុងគ្រីបានក្លាយជាប្រទេសដំបូងគេដែលទទួលយកក្រុមហ៊ុន Renaissance ពីប្រទេសអ៊ីតាលី។ក្នុងនាមជា Matthias the Just ដែលជាស្តេចដែលវង្វេងក្នុងចំណោមប្រធានបទរបស់គាត់ក្នុងការក្លែងបន្លំ គាត់នៅតែជាវីរបុរសដ៏ពេញនិយមនៃរឿងនិទានប្រជាប្រិយហុងគ្រី និងស្លូវ៉ាគី។
Matthias បង្រួបបង្រួមការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់។
Matthias Corvinus ឡើងកាន់អំណាច ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ព្រះមហាក្សត្រវ័យក្មេងក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីបានដក Ladislaus Garay ដ៏មានឥទ្ធិពលចេញពីការិយាល័យ palatine និងពូរបស់គាត់ Michael Szilágyi នៃរាជវង្ស។ដឹកនាំដោយ Garay គូប្រជែងរបស់គាត់បានផ្តល់មកុដដល់ Frederick III ប៉ុន្តែ Matthias បានកម្ចាត់ពួកគេ ហើយបានបញ្ចប់សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពជាមួយអធិរាជនៅឆ្នាំ 1464 ។
ការបះបោរនៅ Transylvania
Rebellion in Transylvania ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1467 Jan 1

ការបះបោរនៅ Transylvania

Transylvania, Romania
នៅរបបអាហារនៃខែមីនា 1467 ពន្ធប្រពៃណីពីរត្រូវបានប្តូរឈ្មោះ។បន្ទាប់​មក​ប្រាក់​ចំណេញ​របស់​អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​ត្រូវ​បាន​ប្រមូល​ជា​ពន្ធ​នៃ​រតនាគារ​រាជវង្ស និង​ភាគ​ទី​សាមសិប​ជា​គយ​របស់​ភ្នំពេញក្រោន។ដោយសារតែការផ្លាស់ប្តូរនេះ ការលើកលែងពន្ធពីមុនទាំងអស់បានក្លាយជាមោឃៈ ដែលបង្កើនប្រាក់ចំណូលរបស់រដ្ឋ។Matthias បានកំណត់អំពីការកណ្តាលការគ្រប់គ្រងនៃចំណូលរាជ។គាត់បានប្រគល់ការគ្រប់គ្រងទំនៀមទម្លាប់របស់ក្រោនទៅឱ្យ John Ernuszt ដែលជាពាណិជ្ជករជនជាតិយូដាដែលបានប្រែចិត្តជឿ។ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំ Ernuszt ទទួលខុសត្រូវចំពោះការប្រមូលពន្ធធម្មតា និងវិសាមញ្ញ និងការគ្រប់គ្រងអណ្តូងរ៉ែអំបិល។កំណែទម្រង់ពន្ធរបស់ Matthias បណ្តាលឱ្យមានការបះបោរនៅ Transylvania ។អ្នកតំណាងនៃ "ប្រជាជាតិទាំងបី" នៃខេត្ត - ពួកអភិជន Saxons និង Székelys - បានបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពប្រឆាំងនឹងស្តេចនៅ Kolozsmonostor (ឥឡូវនេះស្រុក Mănăștur នៅ Cluj-Napoca ប្រទេសរ៉ូម៉ានី) នៅថ្ងៃទី 18 ខែសីហាដោយបញ្ជាក់ថាពួកគេមានឆន្ទៈក្នុងការ តស៊ូដើម្បីសេរីភាពរបស់ហុងគ្រី។Matthias បាន​ប្រមូល​ទ័ព​ភ្លាម ហើយ​ប្រញាប់​ទៅ​ខេត្ត។ពួកឧទ្ទាមបានចុះចាញ់ដោយគ្មានការតស៊ូ ប៉ុន្តែ Matthias បានដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់មេដឹកនាំរបស់ពួកគេ ដែលភាគច្រើនត្រូវបានកាត់ក្បាល កាត់ក្បាល ឬធ្វើទារុណកម្មដោយគ្មានមេត្តាតាមការបញ្ជារបស់គាត់។ដោយសង្ស័យថា Stephen the Great បានគាំទ្រការបះបោរ Matthias បានលុកលុយប្រទេសម៉ុលដាវី។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កងកម្លាំងរបស់ស្ទេផានបានបណ្តេញ Matthias នៅសមរភូមិ Baia នៅថ្ងៃទី 15 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 1467។ Matthias បានរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយបង្ខំឱ្យគាត់ត្រឡប់ទៅប្រទេសហុងគ្រីវិញ។
សមរភូមិ Baia
Battle of Baia ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1467 Dec 15

សមរភូមិ Baia

Baia, Romania
សមរភូមិ Baia គឺជាការប៉ុនប៉ងចុងក្រោយរបស់ហុងគ្រីដើម្បីបង្ក្រាបប្រទេសម៉ុលដាវី ខណៈដែលការប៉ុនប៉ងពីមុនបានបញ្ចប់ដោយការបរាជ័យ។Matthias Corvinus បានលុកលុយប្រទេសម៉ុលដាវី ដែលជាផលវិបាកនៃការដាក់បញ្ចូលរបស់ស្ទេផាន ឈីលី ដែលជាបន្ទាយ និងកំពង់ផែនៅលើឆ្នេរនៃសមុទ្រខ្មៅ - ពីកងកម្លាំងហុងគ្រី និងវ៉ាលឡាចៀន។វាជាកម្មសិទ្ធិរបស់ម៉ុលដាវីជាច្រើនសតវត្សមុន។ការប្រយុទ្ធគ្នាគឺជាជ័យជម្នះរបស់ម៉ុលដាវី ដែលលទ្ធផលរបស់ពួកគេបានបញ្ចប់ការទាមទាររបស់ហុងគ្រីលើប្រទេសម៉ុលដាវី។
សង្រ្គាម Bohemian-ហុងគ្រី
Bohemian–Hungarian War ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
សង្រ្គាម Bohemian (1468-1478) បានចាប់ផ្តើមនៅពេលដែលព្រះរាជាណាចក្រ Bohemia ត្រូវបានឈ្លានពានដោយស្តេចនៃប្រទេសហុងគ្រី Matthias Corvinus ។Matthias បានឈ្លានពានជាមួយនឹងលេសនៃការវិលត្រឡប់ Bohemia ទៅកាន់សាសនាកាតូលិក;នៅពេលនោះ វាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយស្តេច Hussite គឺ George of Poděbrady ។ការលុកលុយរបស់ Matthias បានទទួលជោគជ័យយ៉ាងធំធេង ដែលនាំទៅដល់ការទិញយកតំបន់ភាគខាងត្បូង និងភាគខាងកើតនៃប្រទេស។ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ទឹកដីស្នូលរបស់វា ដែលផ្តោតលើទីក្រុង Prague មិនត្រូវបានយកទេ។នៅទីបំផុតទាំង Matthias និង George នឹងប្រកាសថាខ្លួនជាស្តេច ទោះបីជាមិនដែលបានទទួលតំណែងក្រោមបង្គាប់ចាំបាច់ទាំងអស់ក៏ដោយ។នៅពេលដែល George បានស្លាប់នៅឆ្នាំ 1471 អ្នកស្នងតំណែងរបស់គាត់ Vladislaus II បានបន្តការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹង Matthias ។នៅឆ្នាំ 1478 សង្រ្គាមបានបញ្ចប់បន្ទាប់ពីសន្ធិសញ្ញា Brno និង Olomouc ។នៅពេល Matthias សោយទិវង្គតនៅឆ្នាំ 1490 Vladislaus នឹងឡើងសោយរាជ្យបន្តពីគាត់ជាស្តេចនៃប្រទេសហុងគ្រីនិង Bohemia ។
សង្គ្រាមអូទ្រីស-ហុងគ្រី
Austrian–Hungarian War ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
សង្រ្គាមអូទ្រីស-ហុងគ្រី គឺជាជម្លោះយោធារវាងរាជាណាចក្រហុងគ្រីក្រោម Mathias Corvinus និង Habsburg Archduchy នៃប្រទេសអូទ្រីសក្រោមការដឹកនាំរបស់ Frederick V (ក៏ Holy Roman Emperor as Frederick III) ។សង្រ្គាមបានអូសបន្លាយពីឆ្នាំ 1477 ដល់ 1488 ហើយបានបណ្តាលឱ្យមានការកើនឡើងយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ Matthias ដែលបានធ្វើឱ្យ Frederick អាម៉ាស់មុខ ប៉ុន្តែត្រូវបានបញ្ច្រាស់ដោយការស្លាប់ភ្លាមៗរបស់ Matthias ក្នុងឆ្នាំ 1490 ។
ស្តេច Renaissance
ស្តេច Matthias ទទួលបាន Papal Legates (គំនូរដោយ Gyula Benczúr ក្នុងឆ្នាំ 1915) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1479 Jan 1

ស្តេច Renaissance

Bratislava, Slovakia
Matthias គឺជាស្តេចដែលមិនមែនជាជនជាតិអ៊ីតាលីដំបូងគេដែលលើកកម្ពស់ការរីករាលដាលនៃរចនាប័ទ្មក្រុមហ៊ុន Renaissance នៅក្នុងអាណាចក្ររបស់គាត់។អាពាហ៍ពិពាហ៍របស់គាត់ជាមួយ Beatrice នៃទីក្រុង Naples បានពង្រឹងឥទ្ធិពលនៃសិល្បៈអ៊ីតាលីសហសម័យ និងអាហារូបករណ៍ ហើយវាស្ថិតនៅក្រោមរជ្ជកាលរបស់គាត់ដែលហុងគ្រីបានក្លាយជាទឹកដីដំបូងគេនៅខាងក្រៅប្រទេសអ៊ីតាលីដើម្បីទទួលយកក្រុមហ៊ុន Renaissance ។រូបរាងដំបូងបំផុតនៃអគារ និងការងាររចនាប័ទ្មក្រុមហ៊ុន Renaissance នៅខាងក្រៅប្រទេសអ៊ីតាលីគឺនៅប្រទេសហុងគ្រី។អ្នកប្រាជ្ញអ៊ីតាលី Marsilio Ficino បានណែនាំ Matthias ដល់គំនិតរបស់ Plato អំពីទស្សនវិទូ - ស្តេចដែលបង្រួបបង្រួមប្រាជ្ញា និងកម្លាំងនៅក្នុងខ្លួនគាត់ ដែលធ្វើអោយ Matthias ចាប់អារម្មណ៍។Matthias គឺជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងសាធារណរដ្ឋ និងព្រះរាជាណាចក្ររបស់ Aurelio Lippo Brandolini ជាការសន្ទនាស្តីពីការប្រៀបធៀបនៃទម្រង់រដ្ឋាភិបាលទាំងពីរ។យោងតាម ​​Brandolini លោក Matthias បាននិយាយថា ស្តេចមួយអង្គ "ជាប្រមុខនៃច្បាប់ និងគ្រប់គ្រងលើវា" នៅពេលសង្ខេបគំនិតនៃរដ្ឋផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់។Matthias ក៏បានដាំដុះសិល្បៈប្រពៃណីផងដែរ។កំណាព្យ​វីរភាព​ហុងគ្រី និង​ចម្រៀង​ទំនុកច្រៀង​ត្រូវ​បាន​ច្រៀង​ជា​ញឹកញាប់​នៅ​តុលាការ​របស់​គាត់។គាត់មានមោទនភាពចំពោះតួនាទីរបស់គាត់ជាអ្នកការពារសាសនារ៉ូម៉ាំងកាតូលិកប្រឆាំងនឹង Ottoman និង Hussites ។គាត់បានផ្តួចផ្តើមការជជែកវែកញែកខាងទ្រឹស្ដី ជាឧទាហរណ៍លើគោលលទ្ធិនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ហើយបានលើសទាំងសម្តេចប៉ាប និងបុព្វបុរសរបស់គាត់ "ទាក់ទងនឹងការគោរពតាមសាសនា" នេះបើយោងតាមអត្ថបទក្រោយ។Matthias បានចេញកាក់នៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1460 ដែលមានរូបភាពនៃវឺដ្យីន Virgin Mary ដោយបង្ហាញពីការលះបង់ពិសេសរបស់គាត់ចំពោះការគោរពរបស់នាង។តាមគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ Matthias អាចារ្យ John Vitéz និងប៊ីស្សព Janus Pannonius បានបញ្ចុះបញ្ចូល Pope Paul II ឱ្យអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេបង្កើតសាកលវិទ្យាល័យនៅ Pressburg (ឥឡូវ Bratislava ក្នុងប្រទេសស្លូវ៉ាគី) នៅថ្ងៃទី 29 ខែឧសភា ឆ្នាំ 1465 ។ Academia Istropolitana ត្រូវបានបិទភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់អាចារ្យ។Matthias កំពុងសញ្ជឹងគិតអំពីការបង្កើតសាកលវិទ្យាល័យថ្មីមួយនៅ Buda ប៉ុន្តែផែនការនេះមិនត្រូវបានសម្រេចទេ។ការធ្លាក់ចុះ (1490–1526)
សមរភូមិ Breadfield
សមរភូមិ Breadfield ដោយ Eduard Gurk ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1479 Oct 13

សមរភូមិ Breadfield

Alkenyér, Romania
កងទ័ពអូតូម៉ង់បានចូលទៅក្នុង Transylvania នៅថ្ងៃទី 9 ខែតុលានៅជិត Kelnek (Calnic) ដែលដឹកនាំដោយ Ali Koca Bey ។Akıncıs បានវាយលុកភូមិមួយចំនួន ផ្ទះសំបែង និងទីប្រជុំជនផ្សារ ដោយចាប់យកជនជាតិហុងគ្រី វ៉ាឡាច និងសាសុនមួយចំនួនជាឈ្លើយ។នៅថ្ងៃទី 13 ខែតុលា Koca Bey បានបង្កើតជំរុំរបស់គាត់នៅ Breadfield (Kenyérmező) នៅជិតZsibót។Koca Bey ត្រូវ​បាន​កាតព្វកិច្ច​ចូល​ក្នុង​យុទ្ធនាការ​នេះ​ដោយ​ការ​ទទូច​របស់ Basarab cel Tânăr ជា​ព្រះអង្គម្ចាស់ Wallachian ដែល​ខ្លួន​គាត់​បាន​នាំ​ទ័ព​ថ្មើរ​ជើង​ពី 1,000-2,000 នាក់​មក​រក​មូលហេតុ។ការប្រយុទ្ធបានចាប់ផ្តើមនៅពេលរសៀល។Stephen V Báthory ដែលជាជនជាតិ Voivode នៃ Transylvania បានធ្លាក់ពីលើសេះរបស់គាត់ ហើយពួក Ottoman ស្ទើរតែចាប់គាត់ ប៉ុន្តែបុរសអភិជនម្នាក់ឈ្មោះ Antal Nagy បានវាយបកចេញ។ដោយបានចូលរួមក្នុងសមរភូមិ អូតូម៉ង់បានឡើងកាន់អំណាចតាំងពីដើមដំបូងមក ប៉ុន្តែ Kinizsi បានចោទប្រកាន់ជនជាតិទួគីជាមួយនឹងទ័ពសេះធុនធ្ងន់ហុងគ្រី និង 900 ជនជាតិស៊ែប៊ី នៅក្រោម Jakšić ជួយដោយ "រាជវង្សជាច្រើននៃស្តេច" ។Ali Bey ត្រូវបានបង្ខំឱ្យដកថយ។Kinizsi បានផ្លាស់ប្តូរនៅពេលក្រោយដើម្បីកម្ទេចមជ្ឈមណ្ឌលទួរគីយ៉ាងខ្លាំងក្លា ហើយមិនយូរប៉ុន្មាន Isa Bey ក៏បានដកខ្លួនចេញដែរ។ជនជាតិទួគីពីរបីនាក់ដែលបានរួចរស់ជីវិតពីការសម្លាប់រង្គាលបានរត់ចូលទៅក្នុងភ្នំដែលភាគច្រើនត្រូវបានសម្លាប់ដោយបុរសក្នុងតំបន់។វីរបុរសនៃសមរភូមិគឺ Pál Kinizsi ដែលជាឧត្តមសេនីយ៍ហុងគ្រីរឿងព្រេងនិទាន និងជាបុរសដែលមានកម្លាំង Herculean ក្នុងការបម្រើកងទ័ពខ្មៅរបស់ Matthias Corvinus នៃប្រទេសហុងគ្រី។
សមរភូមិ Leitzersdorf
កងទ័ពខ្មៅ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1484 Jun 16

សមរភូមិ Leitzersdorf

Leitzersdorf, Austria
សមរភូមិ Leitzersdorf គឺជាសមរភូមិរវាងចក្រភពរ៉ូមដ៏បរិសុទ្ធ និងព្រះរាជាណាចក្រហុងគ្រីក្នុងឆ្នាំ 1484។ ជំរុញដោយជម្លោះមុនរបស់ Matthias Corvinus និង Frederick III ដែលជាអធិរាជរ៉ូម៉ាំងបរិសុទ្ធ។វា​បាន​សម្គាល់​ការ​បញ្ចប់​នៃ​ការ​រៀបចំ​ប្រឆាំង​នឹង​អូតូម៉ង់ និង​ការចាប់ផ្តើម​នៃ​សង្រ្គាម​ដ៏បរិសុទ្ធ។វាគឺជាសមរភូមិបើកចំហតែមួយគត់នៃសង្រ្គាមអូទ្រីស-ហុងគ្រី ហើយការបរាជ័យមានន័យថា - ក្នុងរយៈពេលវែង - ការបាត់បង់ Archduchy នៃប្រទេសអូទ្រីសសម្រាប់ចក្រភពរ៉ូមដ៏បរិសុទ្ធ។
ការឡោមព័ទ្ធទីក្រុងវីយែន
ទីក្រុងវីយែនឆ្នាំ ១៤៩៣ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ការឡោមព័ទ្ធទីក្រុងវីយែនគឺជាការឡោមព័ទ្ធដោយការសម្រេចចិត្តនៅឆ្នាំ 1485 នៃសង្រ្គាមអូទ្រីស-ហុងគ្រី។វាជាផលវិបាកនៃជម្លោះដែលកំពុងបន្តរវាង Frederick III និង Matthias Corvinus ។ការដួលរលំនៃទីក្រុងវីយែនមានន័យថាវារួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយប្រទេសហុងគ្រីពីឆ្នាំ 1485 ដល់ឆ្នាំ 1490 ។ Matthias Corvinus ក៏បានផ្លាស់ប្តូររាជវាំងរបស់គាត់ទៅទីក្រុងដែលទើបនឹងកាន់កាប់។ទីក្រុងវីយែនបានក្លាយជារដ្ឋធានីនៃប្រទេសហុងគ្រីអស់រយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍។
រជ្ជកាល Vladislaus II នៃប្រទេសហុងគ្រី
Rey de Bohemia ។រូបសំណាកដ៏ល្អរបស់ Vladislaus Jagiellon ដែលពណ៌នាថាជាស្តេច Bohemia និង "Arch-Cupbearer of the Empire" នៅលើរូបភាព។33r នៃរថពាសដែកព័រទុយហ្គាល់ Livro do Armeiro-Mor (1509) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Vladislaus បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅប្រទេសហុងគ្រីបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់ Matthias ។Diet of Hungary បានជ្រើសរើសគាត់ជាស្តេចបន្ទាប់ពីអ្នកគាំទ្ររបស់គាត់បានយកឈ្នះ John Corvinus ។អ្នកទាមទារពីរនាក់ទៀតគឺ Maximilian នៃ Habsburg និងបងប្រុសរបស់ Vladislaus គឺ John Albert បានឈ្លានពានប្រទេសហុងគ្រី ប៉ុន្តែពួកគេមិនអាចអះអាងការទាមទាររបស់ពួកគេ និងបានធ្វើសន្តិភាពជាមួយ Vladislaus នៅឆ្នាំ 1491 ។ គាត់បានតាំងទីលំនៅនៅ Buda ដោយបើកឱ្យ Estates of Bohemia, Moravia, Silesia និង Lusatias ទាំងពីរ។ ទទួលបន្ទុកគ្រប់គ្រងរដ្ឋទាំងស្រុង។ដូចកាលពីមុននៅ Bohemia ដែរ នៅប្រទេសហុងគ្រី Vladislaus តែងតែអនុម័តការសម្រេចចិត្តរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជវង្ស ហេតុដូច្នេះហើយបានជាឈ្មោះហៅក្រៅហុងគ្រីរបស់គាត់ "Dobzse László" (មកពី Czech král Dobře ជាភាសាឡាតាំង Rex Bene - "King Very Well")។ដោយសារតែសម្បទានដែលគាត់បានធ្វើមុនពេលបោះឆ្នោតរបស់គាត់ រតនាគាររបស់រាជមិនអាចផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់កងទ័ពឈរជើង ហើយកងទ័ពខ្មៅរបស់ Matthias Corvinus ត្រូវបានរំលាយបន្ទាប់ពីការបះបោរ បើទោះបីជាពួក Ottoman បានធ្វើការវាយឆ្មក់ជាទៀងទាត់ប្រឆាំងនឹងព្រំដែនភាគខាងត្បូង និងក្រោយឆ្នាំ 1493 សូម្បីតែទឹកដីដែលបានបញ្ចូលក្នុងប្រទេសក្រូអាស៊ីក៏ដោយ។ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ទ្រង់ អំណាចរាជវង្សហុងគ្រីបានបដិសេធមិនពេញចិត្តនឹងមហាសេដ្ឋីហុងគ្រី ដែលបានប្រើអំណាចរបស់ពួកគេដើម្បីកាត់បន្ថយសេរីភាពរបស់កសិករ។រជ្ជកាលរបស់គាត់នៅក្នុងប្រទេសហុងគ្រីមានស្ថេរភាពយ៉ាងទូលំទូលាយ ទោះបីជាហុងគ្រីស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធជាប់ព្រំដែនពីចក្រភពអូតូម៉ង់ ហើយបានឆ្លងកាត់ការបះបោររបស់György Dózsaក៏ដោយ។នៅថ្ងៃទី 11 ខែមីនា ឆ្នាំ 1500 របប Bohemian Diet បានអនុម័តរដ្ឋធម្មនុញ្ញដីថ្មីដែលកំណត់អំណាចរបស់រាជវង្ស ហើយ Vladislav បានចុះហត្ថលេខាលើវានៅឆ្នាំ 1502។ លើសពីនេះទៀត គាត់បានមើលការខុសត្រូវលើការសាងសង់ (1493-1502) នៃសាល Vladislav ដ៏ធំសម្បើមនៅលើព្រះរាជវាំងនៅប្រាសាទ Prague ។
កងទ័ពខ្មៅត្រូវបានរំលាយ
Black Army dissolved ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Vladislaus បានទទួលមរតកនូវរតនាគារស្ទើរតែទទេពី Matthias ហើយគាត់មិនអាចរៃអង្គាសប្រាក់ដើម្បីផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់កងទ័ពខ្មៅរបស់អ្នកកាន់តំណែងមុនរបស់គាត់ (កងទ័ពទាហានស៊ីឈ្នួលឈរ) ។ទាហានស៊ីឈ្នួលដែលមិនបានទទួលប្រាក់ឈ្នួលបានក្រោកឡើងហើយបានប្លន់ភូមិជាច្រើននៅតាមដងទន្លេសាវ៉ា។Paul Kinizsi បានបញ្ជូនពួកគេនៅក្នុងខែកញ្ញា។ទាហានស៊ីឈ្នួលភាគច្រើនត្រូវបានប្រហារជីវិត ហើយ Vladislaus បានរំលាយកងទ័ពដែលនៅសល់នៅថ្ងៃទី 3 ខែមករា ឆ្នាំ 1493។
ការបះបោររបស់ Dozsa
រូបគំនូរក្រោយសម័យរបស់ György Dózsa ពីឆ្នាំ 1913 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1514 Jun 1

ការបះបោររបស់ Dozsa

Temesvár, Romania
នៅឆ្នាំ 1514 អធិការបតីហុងគ្រី Tamás Bakócz បានត្រលប់មកពី Holy See ដោយមានគោក្របីដែលចេញដោយ Leo X ផ្តល់សិទ្ធិធ្វើបូជនីយកិច្ចប្រឆាំងនឹងអូតូម៉ង់។គាត់បានតែងតាំងDózsaដើម្បីរៀបចំនិងដឹកនាំចលនា។ក្នុងរយៈពេលពីរបីសប្តាហ៍ Dózsa បានប្រមូលផ្តុំកងទ័ពប្រហែល 40,000 នាក់ដែលហៅថា hajdúta ដែលមានសម្រាប់ផ្នែកភាគច្រើននៃពួកកសិករ សិស្សវង្វេង បព្វជិត និងបូជាចារ្យព្រះសហគមន៍កាតូលិក ដែលជាក្រុមដែលមានឋានៈទាបបំផុតនៃសង្គមមជ្ឈិមសម័យ។អ្នកស្ម័គ្រចិត្តកាន់តែខឹងសម្បារកាន់តែខ្លាំងចំពោះការបរាជ័យរបស់ពួកអភិជនក្នុងការផ្តល់នូវភាពជាអ្នកដឹកនាំយោធា (មុខងារដើម និងចម្បងនៃភាពអភិជន និងយុត្តិកម្មសម្រាប់ឋានៈខ្ពស់ជាងនៅក្នុងសង្គម។) ក្នុងអំឡុងពេលនៃការដើរក្បួនរបស់ពួកគេឆ្លងកាត់ Great Hungarian Plain ហើយ Bakócz បានលុបចោលយុទ្ធនាការនេះ។ចលនានេះត្រូវបានបង្វែរចេញពីវត្ថុដើមរបស់វា ហើយពួកកសិករ និងមេដឹកនាំរបស់ពួកគេបានចាប់ផ្តើមសង្រ្គាមសងសឹកប្រឆាំងនឹងម្ចាស់ដី។ការបះបោរបានរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជាចម្បងនៅក្នុងខេត្ត Magyar ភាគកណ្តាល ឬសុទ្ធសាធ ជាកន្លែងដែលផ្ទះ និងប្រាសាទរាប់រយត្រូវបានដុតបំផ្លាញ ហើយមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ដោយការកាត់ទោស ការឆ្កាង និងវិធីសាស្រ្តផ្សេងៗទៀត។ជំរុំរបស់ Dozsa នៅCegléd គឺជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃ Jacquerie ខណៈដែលការវាយឆ្មក់ទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់ជុំវិញបានចាប់ផ្តើមចេញពីទីនោះ។ដោយសារការគាបសង្កត់របស់គាត់បានក្លាយជាភាពចាំបាច់ខាងនយោបាយ ដូសសាត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់ទីក្រុងTemesvár (សព្វថ្ងៃនេះ Timișoara ប្រទេសរូម៉ានី) ដោយកងទ័ពចំនួន 20,000 នាក់ដែលដឹកនាំដោយ John Zápolya និង István Báthory។គាត់ត្រូវបានគេចាប់បានបន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នា ហើយត្រូវបានថ្កោលទោសឱ្យអង្គុយលើបល្ល័ង្កដែកដ៏ក្ដៅគគុក ហើយត្រូវបង្ខំឱ្យពាក់មកុដដែក និងដំបងដែកដែលគេឱ្យឈ្មោះថា (ចំអកឱ្យមហិច្ឆិតាចង់ក្លាយជាស្តេច)។ការ​បះបោរ​ត្រូវ​បាន​គេ​សង្កត់សង្កិន ប៉ុន្តែ​កសិករ​ប្រហែល 70,000 នាក់​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ទារុណកម្ម។ការប្រហារជីវិតរបស់ György និងការគាបសង្កត់យ៉ាងឃោរឃៅរបស់ពួកកសិករបានជួយយ៉ាងខ្លាំងដល់ការលុកលុយរបស់អូតូម៉ង់ឆ្នាំ 1526 ខណៈដែលជនជាតិហុងគ្រីលែងជាប្រជាជនដែលមានការរួបរួមនយោបាយទៀតហើយ។
រជ្ជកាល Louis II នៃប្រទេសហុងគ្រី
រូបភាពរបស់ Louis II នៃប្រទេសហុងគ្រីដោយ Hans Krell, 1526 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

Louis II គឺជាស្តេចនៃ ប្រទេសហុងគ្រី ក្រូអាត និង Bohemia ពីឆ្នាំ 1516 ដល់ឆ្នាំ 1526 ។ គាត់ត្រូវបានគេសម្លាប់ក្នុងកំឡុងសមរភូមិ Mohács ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹង Ottoman ដែលជ័យជំនះបាននាំទៅដល់ ការបញ្ចូលអូតូម៉ង់ នៃផ្នែកធំៗនៃប្រទេសហុងគ្រី។

សង្គ្រាមជាមួយ Suleiman
Suleiman the Magnificent ធ្វើជាអធិបតីលើតុលាការដ៏អស្ចារ្យរបស់គាត់។ ©Angus McBride
បន្ទាប់ពីការឡើងគ្រងរាជ្យរបស់ Suleiman I ស៊ុលតង់បានបញ្ជូនឯកអគ្គរដ្ឋទូតទៅកាន់ Louis II ដើម្បីប្រមូលសួយសារអាករប្រចាំឆ្នាំដែលហុងគ្រីបានទទួលរង។Louis បានបដិសេធមិនព្រមបង់ថ្លៃសួយសារអាករប្រចាំឆ្នាំ ហើយបានឱ្យឯកអគ្គរដ្ឋទូតអូតូម៉ង់ប្រហារជីវិត ហើយបញ្ជូនក្បាលទៅកាន់ស៊ុលតង់។Louis ជឿថារដ្ឋ Papal និងរដ្ឋគ្រីស្ទានផ្សេងទៀតរួមទាំង Charles V, Holy Roman Emperor នឹងជួយគាត់។ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានពន្លឿនការដួលរលំនៃប្រទេសហុងគ្រី។ហុងគ្រី​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថានភាព​អនាធិបតេយ្យ​ជិត​ស្និទ្ធ​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៥២០ ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​មហាសេដ្ឋី។ហិរញ្ញវត្ថុរបស់ស្តេចមានការរអាក់រអួល។គាត់​បាន​ខ្ចី​ដើម្បី​បំពេញ​ការ​ចំណាយ​ក្នុង​គ្រួសារ​របស់​គាត់ បើ​ទោះ​បី​ជា​ចំនួន​សរុប​ប្រហែល​មួយ​ភាគ​បី​នៃ​ចំណូល​ជាតិ​ក៏​ដោយ។ការការពាររបស់ប្រទេសបានចុះខ្សោយ នៅពេលដែលឆ្មាំព្រំដែនមិនមានប្រាក់ខែ បន្ទាយបានធ្លាក់ចុះក្នុងសភាពទ្រុឌទ្រោម ហើយគំនិតផ្តួចផ្តើមដើម្បីបង្កើនពន្ធដើម្បីពង្រឹងការការពារត្រូវបានរារាំង។នៅឆ្នាំ 1521 ស្តេចស៊ុលតង់ ស៊ូឡៃម៉ាន ដ៏អស្ចារ្យ បានដឹងយ៉ាងច្បាស់អំពីភាពទន់ខ្សោយរបស់ហុងគ្រី។ចក្រភពអូតូម៉ង់ បានប្រកាសសង្រ្គាមលើរាជាណាចក្រហុងគ្រី ស៊ូឡៃម៉ានបានពន្យារពេលផែនការរបស់គាត់ដើម្បីឡោមព័ទ្ធរ៉ូដ ហើយបានធ្វើបេសកកម្មទៅកាន់ទីក្រុងបែលក្រាដ។Louis និងភរិយារបស់គាត់ឈ្មោះ Mary បានស្នើសុំជំនួយយោធាពីបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបផ្សេងទៀត។ពូរបស់គាត់ ស្តេច Sigismund នៃប្រទេសប៉ូឡូញ និងប្អូនថ្លៃរបស់គាត់ Archduke Ferdinand មានឆន្ទៈជួយ។លោក Ferdinand បានបញ្ជូនកងទ័ពថ្មើរជើងចំនួន 3,000 នាក់ និងកាំភ្លើងធំមួយចំនួន ខណៈពេលដែលកំពុងរៀបចំដើម្បីប្រមូលផ្តុំទឹកដីអូទ្រីស ខណៈដែល Sigismund បានសន្យាថានឹងបញ្ជូនទាហានជើងគោក។ដំណើរការសម្របសម្រួលបានបរាជ័យទាំងស្រុង។ម៉ារៀ ថ្វីត្បិតតែជាអ្នកដឹកនាំដែលមានការតាំងចិត្តក៏ដោយ បណ្តាលឱ្យមានការមិនទុកចិត្តដោយការពឹងផ្អែកលើទីប្រឹក្សាដែលមិនមែនជាជនជាតិហុងគ្រី ខណៈដែល Louis ខ្វះភាពក្លាហាន ដែលពួកអភិជនរបស់គាត់បានដឹង។ទីក្រុងបែលក្រាដ និងប្រាសាទយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសស៊ែប៊ីត្រូវបានកាន់កាប់ដោយអូតូម៉ង់។នេះ​ជា​មហន្តរាយ​សម្រាប់​នគរ Louis ។ដោយគ្មានទីក្រុងសំខាន់ៗជាយុទ្ធសាស្ត្រនៃទីក្រុង Belgrade និង Šabac ប្រទេសហុងគ្រី រួមទាំង Buda ត្រូវបានបើកចំហសម្រាប់ការសញ្ជ័យទួរគីបន្ថែមទៀត។
សមរភូមិ Mohács
សមរភូមិ Mohacs ©Bertalan Szekely
1526 Aug 29

សមរភូមិ Mohács

Mohács, Hungary
បន្ទាប់ពីការឡោមព័ទ្ធរបស់ Rhodes នៅឆ្នាំ 1526 Suleiman បានធ្វើបេសកកម្មលើកទីពីរដើម្បីបង្ក្រាបប្រទេសហុងគ្រីទាំងអស់។នៅពាក់កណ្តាលខែកក្កដា ស្តេចវ័យក្មេងបានចាកចេញពី Buda ដោយតាំងចិត្តថានឹង "វាយតបតនឹងពួកឈ្លានពាន ឬត្រូវបានកំទេចម្តង និងសម្រាប់ទាំងអស់" ។Louis បានបង្កើតកំហុសមួយនៅពេលគាត់ព្យាយាមបញ្ឈប់កងទ័ព Ottoman នៅក្នុងសមរភូមិបើកចំហជាមួយកងទ័ពមជ្ឈិមសម័យ អាវុធមិនគ្រប់គ្រាន់ និងយុទ្ធសាស្ត្រដែលលែងប្រើ។នៅថ្ងៃទី 29 ខែសីហាឆ្នាំ 1526 លោក Louis បានដឹកនាំកងកម្លាំងរបស់គាត់ប្រឆាំងនឹង Suleiman នៅក្នុងសមរភូមិមហន្តរាយនៃ Mohács ។កងទ័ពហុងគ្រីត្រូវបានឡោមព័ទ្ធដោយទ័ពសេះអូតូម៉ង់ក្នុងចលនាមួយ ហើយនៅចំកណ្តាលក្រុមទ័ពជើងគោក និងថ្មើរជើងរបស់ហុងគ្រីត្រូវបានបណ្តេញចេញ និងទទួលរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសពីកាំភ្លើងធំអូតូម៉ង់ដែលមានទីតាំងល្អ និងទាហានជើងទឹក Janissary ប្រដាប់ដោយអាវុធល្អ។ស្ទើរតែកងទ័ពរាជវង្សហុងគ្រីទាំងមូលត្រូវបានបំផ្លាញក្នុងរយៈពេលជិត 2 ម៉ោងនៅលើសមរភូមិ។ក្នុងអំឡុងពេលនៃការដកថយនោះ ស្តេចដែលមានព្រះជន្មម្ភៃឆ្នាំបានសោយទិវង្គត នៅពេលដែលទ្រង់ធ្លាក់ពីលើខ្នងសេះ ខណៈពេលដែលព្យាយាមជិះលើជ្រោះដ៏ចោតនៃស្ទ្រីម Csele ។គាត់បានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងទឹក ហើយដោយសារតែទម្ងន់នៃពាសដែករបស់គាត់ គាត់មិនអាចក្រោកឈរបាន ហើយលង់ទឹកស្លាប់។ដោយសារ Louis មិនមានកូនស្របច្បាប់ Ferdinand ត្រូវបានជ្រើសរើសជាអ្នកស្នងតំណែងរបស់គាត់នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ Bohemia និង Hungary ប៉ុន្តែបល្ល័ង្ករបស់ហុងគ្រីត្រូវបានប្រកួតប្រជែងដោយ John Zápolya ដែលគ្រប់គ្រងតំបន់នៃនគរដែលត្រូវបានសញ្ជ័យដោយទួគីជាអតិថិជនអូតូម៉ង់។

Characters



Louis I of Hungary

Louis I of Hungary

King of Hungary and Croatia

Władysław III of Poland

Władysław III of Poland

King of Hungary and Croatia

Wenceslaus III of Bohemia

Wenceslaus III of Bohemia

King of Hungary and Croatia

Ladislaus the Posthumous

Ladislaus the Posthumous

King of Hungary and Croatia

Charles I of Hungary

Charles I of Hungary

King of Hungary and Croatia

Vladislaus II of Hungary

Vladislaus II of Hungary

King of Hungary and Croatia

Otto III, Duke of Bavaria

Otto III, Duke of Bavaria

King of Hungary and Croatia

Louis II of Hungary

Louis II of Hungary

King of Hungary and Croatia

Sigismund of Luxembourg

Sigismund of Luxembourg

Holy Roman Emperor

Matthias Corvinus

Matthias Corvinus

King of Hungary and Croatia

Mary, Queen of Hungary

Mary, Queen of Hungary

Queen of Hungary and Croatia

References



  • Anonymus, Notary of King Béla: The Deeds of the Hungarians (Edited, Translated and Annotated by Martyn Rady and László Veszprémy) (2010). In: Rady, Martyn; Veszprémy, László; Bak, János M. (2010); Anonymus and Master Roger; CEU Press; ISBN 978-9639776951.
  • Master Roger's Epistle to the Sorrowful Lament upon the Destruction of the Kingdom of Hungary by the Tatars (Translated and Annotated by János M. Bak and Martyn Rady) (2010). In: Rady, Martyn; Veszprémy, László; Bak, János M. (2010); Anonymus and Master Roger; CEU Press; ISBN 978-9639776951.
  • The Deeds of Frederick Barbarossa by Otto of Freising and his continuator, Rahewin (Translated and annotated with an introduction by Charles Christopher Mierow, with the collaboration of Richard Emery) (1953). Columbia University Press. ISBN 0-231-13419-3.
  • The Laws of the Medieval Kingdom of Hungary, 1000–1301 (Translated and Edited by János M. Bak, György Bónis, James Ross Sweeney with an essay on previous editions by Andor Czizmadia, Second revised edition, In collaboration with Leslie S. Domonkos) (1999). Charles Schlacks, Jr. Publishers.
  • Bak, János M. (1993). "Linguistic pluralism" in Medieval Hungary. In: The Culture of Christendom: Essays in Medieval History in Memory of Denis L. T. Bethel (Edited by Marc A. Meyer); The Hambledon Press; ISBN 1-85285-064-7.
  • Bak, János (1994). The late medieval period, 1382–1526. In: Sugár, Peter F. (General Editor); Hanák, Péter (Associate Editor); Frank, Tibor (Editorial Assistant); A History of Hungary; Indiana University Press; ISBN 0-253-20867-X.
  • Berend, Nora (2006). At the Gate of Christendom: Jews, Muslims and "Pagans" in Medieval Hungary, c. 1000–c. 1300. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-02720-5.
  • Crowe, David M. (2007). A History of the Gypsies of Eastern Europe and Russia. PALGRAVE MACMILLAN. ISBN 978-1-4039-8009-0.
  • Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500–1250. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81539-0.
  • Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3.
  • Fine, John V. A. Jr. (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08149-7.
  • Fine, John Van Antwerp (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4.
  • Georgescu, Vlad (1991). The Romanians: A History. Ohio State University Press. ISBN 0-8142-0511-9.
  • Goldstein, Ivo (1999). Croatia: A History (Translated from the Croatian by Nikolina Jovanović). McGill-Queen's University Press. ISBN 978-0-7735-2017-2.
  • Johnson, Lonnie (2011). Central Europe: Enemies, Neighbors, Friends. Oxford University Press.
  • Kirschbaum, Stanislav J. (2005). A History of Slovakia: The Struggle for Survival. Palgrave. ISBN 1-4039-6929-9.
  • Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9.
  • Makkai, László (1994). The Hungarians' prehistory, their conquest of Hungary and their raids to the West to 955 and The foundation of the Hungarian Christian state, 950–1196. In: Sugár, Peter F. (General Editor); Hanák, Péter (Associate Editor); Frank, Tibor (Editorial Assistant); A History of Hungary; Indiana University Press; ISBN 0-253-20867-X.
  • Molnár, Miklós (2001). A Concise History of Hungary. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66736-4.
  • Rady, Martyn (2000). Nobility, Land and Service in Medieval Hungary. Palgrave (in association with School of Slavonic and East European Studies, University College London). ISBN 0-333-80085-0.
  • Reuter, Timothy, ed. (2000). The New Cambridge Medieval History, Volume 3, c.900–c.1024. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9781139055727.
  • Sedlar, Jean W. (1994). East Central Europe in the Middle Ages, 1000–1500. University of Washington Press. ISBN 0-295-97290-4.
  • Spiesz, Anton; Caplovic, Dusan; Bolchazy, Ladislaus J. (2006). Illustrated Slovak History: A Struggle for Sovereignty in Central Europe. Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-0-86516-426-0.
  • Spinei, Victor (2003). The Great Migrations in the East and South East of Europe from the Ninth to the Thirteenth Century (Translated by Dana Bădulescu). ISBN 973-85894-5-2.
  • Zupka, Dušan (2014). Urban Rituals and Literacy in the Medieval Kingdom of Hungary. In: Using the Written Word in Medieval Towns: Varieties of Medieval Urban Literacy II. ed. Marco Mostert and Anna Adamska. Utrecht Studies in Medieval Literacy 28. Turhnout, Brepols, 2014. ISBN 978-2-503-54960-6.