Παρθική Αυτοκρατορία

χαρακτήρες

βιβλιογραφικές αναφορές


Play button

247 BCE - 224

Παρθική Αυτοκρατορία



Η Παρθική Αυτοκρατορία, γνωστή και ως Αυτοκρατορία των Αρσακιδών, ήταν μια σημαντική ιρανική πολιτική και πολιτιστική δύναμη στο αρχαίο Ιράν από το 247 π.Χ. έως το 224 μ.Χ.Το τελευταίο του όνομα προέρχεται από τον ιδρυτή του, τον Αρσάκη Α', ο οποίος οδήγησε τη φυλή Parni στην κατάκτηση της περιοχής της Παρθίας στα βορειοανατολικά του Ιράν, στη συνέχεια μιας σατραπείας (επαρχίας) υπό τον Ανδραγόρα, σε εξέγερση κατά της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών .Ο Μιθριδάτης Α' επέκτεινε πολύ την αυτοκρατορία αρπάζοντας τη Μηδία και τη Μεσοποταμία από τους Σελευκίδες.Στο αποκορύφωμά της, η Παρθική Αυτοκρατορία εκτεινόταν από τα βόρεια άκρα του Ευφράτη, στη σημερινή κεντροανατολική Τουρκία, μέχρι το σημερινό Αφγανιστάν και το δυτικό Πακιστάν .Η αυτοκρατορία, που βρισκόταν στον εμπορικό δρόμο του Μεταξιού μεταξύ της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στη Λεκάνη της Μεσογείου και της δυναστείας των Χαν της Κίνας, έγινε κέντρο εμπορίου και εμπορίου.Οι Πάρθοι υιοθέτησαν σε μεγάλο βαθμό την τέχνη, την αρχιτεκτονική, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τα βασιλικά διακριτικά της πολιτιστικά ετερογενούς αυτοκρατορίας τους, η οποία περιελάμβανε περσικούς, ελληνιστικούς και περιφερειακούς πολιτισμούς.Για το πρώτο μισό περίπου της ύπαρξής της, η αυλή των Αρσακίδων υιοθέτησε στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού, αν και τελικά είδε μια σταδιακή αναβίωση των ιρανικών παραδόσεων.Οι ηγεμόνες των Αρσακίδων ονομάστηκαν «Βασιλιάς των Βασιλέων», ως ισχυρισμός ότι ήταν οι κληρονόμοι της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών .Πράγματι, δέχονταν πολλούς ντόπιους βασιλιάδες ως υποτελείς όπου οι Αχαιμενίδες θα είχαν διορίσει κεντρικά, αν και σε μεγάλο βαθμό αυτόνομους, σατράπες.Η αυλή όντως διόρισε έναν μικρό αριθμό σατράπων, σε μεγάλο βαθμό εκτός του Ιράν, αλλά αυτές οι σατραπείες ήταν μικρότερες και λιγότερο ισχυρές από τους Αχαιμενίδες εξουσιαστές.Με την επέκταση της εξουσίας των Αρσακίδων, η έδρα της κεντρικής κυβέρνησης μετατοπίστηκε από τη Νίσα στον Κτησιφώντα κατά μήκος του Τίγρη (νότια της σύγχρονης Βαγδάτης, Ιράκ), αν και πολλές άλλες τοποθεσίες χρησίμευαν επίσης ως πρωτεύουσες.Οι πρώτοι εχθροί των Πάρθων ήταν οι Σελευκίδες στα δυτικά και οι Σκύθες στα βόρεια.Ωστόσο, καθώς η Παρθία επεκτάθηκε προς τα δυτικά, ήρθαν σε σύγκρουση με το Βασίλειο της Αρμενίας και τελικά την ύστερη Ρωμαϊκή Δημοκρατία.Η Ρώμη και η Παρθία ανταγωνίστηκαν μεταξύ τους για να καθιερώσουν τους βασιλείς της Αρμενίας ως υποτελείς τους πελάτες.Οι Πάρθοι κατέστρεψαν τον στρατό του Μάρκου Λικίνιου Κράσσου στη μάχη της Καρράς το 53 π.Χ.Ωστόσο, ο Μάρκος Αντώνιος οδήγησε σε αντεπίθεση κατά της Παρθίας, αν και οι επιτυχίες του επιτεύχθηκαν γενικά ερήμην του, υπό την ηγεσία του υπολοχαγού του Βεντιδίου.Διάφοροι Ρωμαίοι αυτοκράτορες ή διορισμένοι στρατηγοί τους εισέβαλαν στη Μεσοποταμία κατά τη διάρκεια των Ρωμαιο-Παρθιακών Πολέμων που ακολούθησαν των επόμενων αιώνων.Οι Ρωμαίοι κατέλαβαν πολλές φορές τις πόλεις Σελεύκεια και Κτησιφώντα κατά τη διάρκεια αυτών των συγκρούσεων, αλλά δεν μπόρεσαν ποτέ να τις κρατήσουν.Οι συχνοί εμφύλιοι πόλεμοι μεταξύ Πάρθων διεκδικητών του θρόνου αποδείχθηκαν πιο επικίνδυνοι για τη σταθερότητα της Αυτοκρατορίας από την ξένη εισβολή και η δύναμη των Πάρθων εξατμίστηκε όταν ο Αρντασίρ Α', ηγεμόνας του Ισταχχρ στην Περσία, επαναστάτησε κατά των Αρσακίδων και σκότωσε τον τελευταίο τους ηγεμόνα, τον Αρτάβανο Δ', το 224 Κ.Χ. .Ο Αρντασίρ ίδρυσε την Αυτοκρατορία των Σασανίων , η οποία κυβέρνησε το Ιράν και μεγάλο μέρος της Εγγύς Ανατολής μέχρι τις μουσουλμανικές κατακτήσεις του 7ου αιώνα Κ.Χ., αν και η δυναστεία των Αρσακιδών ζούσε μέσω κλάδων της οικογένειας που κυβέρνησαν την Αρμενία ,την Ιβηρία και την Αλβανία στον Καύκασο.
HistoryMaps Shop

Επισκεφθείτε το κατάστημα

247 BCE - 141 BCE
Σχηματισμός και πρώιμη επέκτασηornament
Πάρνη άλωση της Παρθίας
Πάρνη άλωση της Παρθίας ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
247 BCE Jan 1 00:01

Πάρνη άλωση της Παρθίας

Ashgabat, Turkmenistan
Το 245 π.Χ., ο Ανδραγόρας, ο Σελευκίδης κυβερνήτης (σατράπης) της Παρθίας κήρυξε την ανεξαρτησία του από τους Σελευκίδες, όταν - μετά το θάνατο του Αντίοχου Β' - ο Πτολεμαίος Γ' κατέλαβε τον έλεγχο της πρωτεύουσας των Σελευκιδών στην Αντιόχεια και "έτσι άφησε το μέλλον της δυναστείας των Σελευκιδών «Εν τω μεταξύ, «ένας άνδρας ονόματι Αρσάκης, σκυθικής ή βακτριανής καταγωγής, [εκλέχθηκε] αρχηγός των φυλών Πάρνη».Μετά την απόσχιση της Παρθίας από την Αυτοκρατορία των Σελευκιδών και την επακόλουθη απώλεια της στρατιωτικής υποστήριξης των Σελευκιδών, ο Ανδραγόρας δυσκολεύτηκε να διατηρήσει τα σύνορά του και περίπου το 238 π.Χ. - υπό τη διοίκηση του "Αρσάκη και του αδελφού του Τιριδάτη" - ο Πάρνης εισέβαλε στην Παρθία και κατέλαβε τον έλεγχο του Astabene (Astawa), της βόρειας περιοχής αυτής της επικράτειας, διοικητική πρωτεύουσα της οποίας ήταν το Kabuchan (Kuchan στο vulgate).Λίγο αργότερα οι Πάρνη κατέλαβαν την υπόλοιπη Παρθία από τον Ανδραγόρα, σκοτώνοντάς τον στη διαδικασία.Με την κατάκτηση της επαρχίας, οι Αρσακίδες έγιναν γνωστοί ως Πάρθοι στις ελληνικές και ρωμαϊκές πηγές.Ο Αρσάκης Α' έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Παρθίας καθώς και ο ιδρυτής και επώνυμος της δυναστείας των Αρσακιδών της Παρθίας.
▲
●
Εκστρατείες του Αντιόχου Γ'
Σελευκιδικός γολγοθάς εναντίον Ρωμαϊκού Πεζικού ©Igor Dzis
209 BCE Jan 1

Εκστρατείες του Αντιόχου Γ'

Turkmenistan
Ο Αντίοχος Γ' ξεκίνησε μια εκστρατεία για να ανακτήσει τον έλεγχο των ανατολικών επαρχιών και αφού νίκησε τους Πάρθους στη μάχη, ανέκτησε επιτυχώς τον έλεγχο της περιοχής.Οι Πάρθοι αναγκάστηκαν να αποδεχτούν το καθεστώς υποτελείας και τώρα έλεγχαν μόνο τη γη που ήταν σύμφωνη με την πρώην επαρχία των Σελευκιδών της Παρθίας.Ωστόσο, η υποτέλεια της Παρθίας ήταν μόνο ονομαστική στην καλύτερη περίπτωση και μόνο επειδή ο στρατός των Σελευκιδών ήταν στο κατώφλι τους.Για την ανακατάληψη των ανατολικών επαρχιών και την καθιέρωση των συνόρων των Σελευκιδών τόσο ανατολικά όσο ήταν υπό τον Σέλευκο Α' Νικάτορα, ο Αντίοχος έλαβε τον τίτλο του μεγάλου από τους ευγενείς του.Ευτυχώς για τους Πάρθους, η Αυτοκρατορία των Σελευκιδών είχε πολλούς εχθρούς και δεν άργησε ο Αντίοχος να οδηγήσει τις δυνάμεις του δυτικά για να πολεμήσει τηνΠτολεμαϊκή Αίγυπτο και την ανερχόμενη Ρωμαϊκή Δημοκρατία.Οι Σελευκίδες δεν μπόρεσαν να επέμβουν περαιτέρω στις παρθικές υποθέσεις μετά την ήττα των Σελευκιδών στη Μαγνησία το 190 π.Χ.Ο Πριαπάτιος (περ. 191-176 π.Χ.) διαδέχθηκε τον Αρσάκη Β' και ο Φραάτης Α' (περ. 176-171 π.Χ.) ανέβηκε τελικά στον θρόνο των Πάρθων.Ο Φραάτης Α' κυβέρνησε την Παρθία χωρίς περαιτέρω παρέμβαση των Σελευκιδών.
▲
●
Απειλή από την Ανατολή
Saka Warriors ©JFoliveras
177 BCE Jan 1

Απειλή από την Ανατολή

Bactra, Afghanistan
Ενώ οι Πάρθοι ανέκτησαν τα εδάφη που χάθηκαν στα δυτικά, μια άλλη απειλή εμφανίστηκε στα ανατολικά.Το 177–176 π.Χ., η νομαδική συνομοσπονδία των Xiongnu εκτόπισε τους νομάδες Yuezhi από τις πατρίδες τους στη σημερινή επαρχία Gansu στη βορειοδυτικήΚίνα .οι Yuezhi στη συνέχεια μετανάστευσαν δυτικά στη Βακτριανή και εκτόπισαν τις φυλές των Σάκα (Σκύθων).Οι Σάκα αναγκάστηκαν να κινηθούν πιο δυτικά, όπου εισέβαλαν στα βορειοανατολικά σύνορα της Παρθικής Αυτοκρατορίας.Ο Μιθριδάτης αναγκάστηκε έτσι να αποσυρθεί στην Υρκανία μετά την κατάκτηση της Μεσοποταμίας .Μερικοί από τους Σάκα κατατάχθηκαν στις δυνάμεις των Φραητών εναντίον του Αντιόχου.Ωστόσο, έφτασαν πολύ αργά για να εμπλακούν στη σύγκρουση.Όταν οι Φραάτες αρνήθηκαν να πληρώσουν τους μισθούς τους, οι Σάκα επαναστάτησαν, τον οποίο προσπάθησε να καταπνίξει με τη βοήθεια πρώην Σελευκιδών στρατιωτών, ωστόσο και αυτοί εγκατέλειψαν τους Φραάτες και συμμετείχαν στο πλευρό των Σάκα.Ο Φραάτης Β' βάδισε εναντίον αυτής της συνδυασμένης δύναμης, αλλά σκοτώθηκε στη μάχη.Ο Ρωμαίος ιστορικός Ιουστίνος αναφέρει ότι ο διάδοχός του Αρτάβανος Α' (περ. 128–124 π.Χ.) είχε παρόμοια μοίρα πολεμώντας νομάδες στα ανατολικά.
▲
●
Πόλεμος στην Ανατολή
©Angus McBride
163 BCE Jan 1 - 155 BCE

Πόλεμος στην Ανατολή

Balkh, Afghanistan
Ο Φραάτης Α' καταγράφεται ότι επεκτείνει τον έλεγχο της Παρθίας πέρα ​​από τις Πύλες του Αλεξάνδρου και την Απάμεια Ραγιανά.Οι τοποθεσίες αυτών είναι άγνωστες.Ωστόσο, η μεγαλύτερη επέκταση της δύναμης και της επικράτειας των Πάρθων έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αδελφού και διαδόχου του Μιθριδάτη Α' (περ. 171–132 π.Χ.), τον οποίο ο Κατουζιάν συγκρίνει με τον Κύρο τον Μέγα (π. 530 π.Χ.), ιδρυτή της Αχαιμενιδικής Αυτοκρατορίας.Ο Μιθριδάτης Α' έστρεψε το βλέμμα του στο Ελληνο-Βακτριανικό Βασίλειο που είχε αποδυναμωθεί σημαντικά ως αποτέλεσμα των πολέμων του εναντίον των γειτονικών Σογδιανών, Δραγιανών και Ινδών.Ο νέος ελληνοβακτριανός βασιλιάς Ευκρατίδης Α' (σ.σ. 171–145 π.Χ.) είχε σφετεριστεί τον θρόνο και ως αποτέλεσμα συναντήθηκε με αντιδράσεις, όπως η εξέγερση των Αρειανών, η οποία πιθανώς υποστηρίχθηκε από τον Μιθριδάτη Α', καθώς θα εξυπηρετούσε το πλεονέκτημά του.Κάπου μεταξύ 163–155 π.Χ., ο Μιθριδάτης Α΄ εισέβαλε στις επικράτειες του Ευκρατίδη, τον οποίο νίκησε και κατέλαβε την Άρια, τα Μαργιανά και τη δυτική Βακτρία.Ο Ευκρατίδης υποτίθεται ότι έγινε υποτελής των Πάρθων, όπως υποδεικνύουν οι κλασικοί ιστορικοί Ιουστίνος και Στράβων.Το Merv έγινε προπύργιο της κυριαρχίας των Πάρθων στα βορειοανατολικά.Μερικά από τα χάλκινα νομίσματα του Μιθριδάτη Α' απεικονίζουν έναν ελέφαντα στην πίσω όψη με τον μύθο "του Μεγάλου Βασιλιά, Αρσάκη".Οι Ελληνο-Βακτριανοί έκοψαν νομίσματα με εικόνες ελεφάντων, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα νομισματοκοπεία του ίδιου του ζώου του Μιθριδάτη Α ήταν πιθανότατα για να γιορτάσουν την κατάκτηση της Βακτρίας.
▲
●
141 BCE - 63 BCE
Χρυσή Εποχή και Συγκρούσεις με τη Ρώμηornament
Επέκταση στη Βαβυλωνία
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
141 BCE Jan 1 00:01

Επέκταση στη Βαβυλωνία

Babylon, Iraq
Στρέφοντας το βλέμμα του στο βασίλειο των Σελευκιδών , ο Μιθριδάτης Α' εισέβαλε στη Μηδία και κατέλαβε τα Εκβάτανα το 148 ή το 147 π.Χ.η περιοχή είχε γίνει πρόσφατα ασταθής αφού οι Σελευκίδες κατέστειλαν μια εξέγερση με επικεφαλής τον Τίμαρχο.Στη συνέχεια ο Μιθριδάτης Α' διόρισε κυβερνήτη της περιοχής τον αδελφό του Μπαγάση.Αυτή τη νίκη ακολούθησε η κατάκτηση της Μηδίας Ατροπατένης από τους Πάρθους.Το 141 π.Χ., ο Μιθριδάτης Α' κατέλαβε τη Βαβυλωνία στη Μεσοποταμία , όπου έκοψε νομίσματα στη Σελεύκεια και πραγματοποίησε επίσημη τελετή απονομής.Εκεί ο Μιθριδάτης Α' φαίνεται να εισήγαγε μια παρέλαση του φεστιβάλ της Πρωτοχρονιάς στη Βαβυλώνα, με την οποία ένα άγαλμα του αρχαίου θεού της Μεσοποταμίας Marduk οδηγήθηκε κατά μήκος της παρέλασης από τον ναό Esagila κρατώντας τα χέρια της θεάς Ishtar.Με τη Μεσοποταμία τώρα στα χέρια των Πάρθων, η διοικητική εστίαση της αυτοκρατορίας μεταφέρθηκε εκεί αντί για το ανατολικό Ιράν .Ο Μιθριδάτης Α' λίγο αργότερα αποσύρθηκε στην Υρκανία, ενώ οι δυνάμεις του υπέταξαν τα βασίλεια της Ελυμαϊδας και του Χαρακηνού και κατέλαβαν τα Σούσα.Εκείνη την εποχή, η εξουσία των Πάρθων επεκτεινόταν ανατολικά μέχρι τον Ινδό ποταμό.
▲
●
Κατάκτηση της Πέρσης
Παρθικά καταφράγματα ©Angus McBride
138 BCE Jan 1

Κατάκτηση της Πέρσης

Persia
Ο ηγεμόνας των Σελευκιδών Δημήτριος Β' Νικάτορας ήταν αρχικά επιτυχής στις προσπάθειές του να ανακαταλάβει τη Βαβυλωνία, ωστόσο, οι Σελευκίδες τελικά ηττήθηκαν και ο ίδιος ο Δημήτριος αιχμαλωτίστηκε από τις δυνάμεις των Πάρθων το 138 π.Χ.Στη συνέχεια παρέλασε μπροστά στους Έλληνες της Μηδίας και της Μεσοποταμίας με σκοπό να τους κάνει να αποδεχτούν την εξουσία των Πάρθων.Στη συνέχεια, ο Μιθριδάτης Α' έστειλε τον Δημήτριο σε ένα από τα ανάκτορά του στην Υρκανία.Εκεί ο Μιθριδάτης Α' περιποιήθηκε τον αιχμάλωτό του με μεγάλη φιλοξενία.πάντρεψε ακόμη και την κόρη του Ροδόγκη με τον Δημήτριο.Σύμφωνα με τον Ιουστίνο, ο Μιθριδάτης Α' είχε σχέδια για τη Συρία και σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει τον Δημήτριο ως όργανό του εναντίον του νέου ηγεμόνα των Σελευκιδών Αντίοχου Ζ' Σιδήτη (ρ. 138–129 π.Χ.).Ο γάμος του με τον Ροδόγουνο ήταν στην πραγματικότητα μια προσπάθεια του Μιθριδάτη Α' να ενσωματώσει τα εδάφη των Σελευκιδών στο επεκτεινόμενο βασίλειο των Πάρθων.Στη συνέχεια, ο Μιθριδάτης Α τιμώρησε το παρθικό υποτελές βασίλειο της Ελυμαϊδής για τη βοήθεια των Σελευκιδών – εισέβαλε για άλλη μια φορά στην περιοχή και κατέλαβε δύο από τις μεγάλες πόλεις τους.Περίπου την ίδια περίοδο, ο Μιθριδάτης Α' κατέκτησε τη νοτιοδυτική ιρανική περιοχή της Πέρσης και εγκατέστησε το Wadfradad II ως φραταράκα.του παραχώρησε μεγαλύτερη αυτονομία, πιθανότατα σε μια προσπάθεια να διατηρήσει υγιείς σχέσεις με την Πέρση, καθώς η Παρθική Αυτοκρατορία βρισκόταν σε συνεχή σύγκρουση με τους Σάκα, τους Σελευκίδες και τους Μεσήνιους.Ήταν φαινομενικά ο πρώτος Πάρθιος μονάρχης που είχε επιρροή στις υποθέσεις της Πέρσης.Η νομισματοκοπία του Wadfradad II δείχνει επιρροή από τα νομίσματα που κόπηκαν υπό τον Μιθριδάτη Ι. Ο Μιθριδάτης Α πέθανε τον περ.132 π.Χ. και τον διαδέχθηκε ο γιος του Φραάτης Β'.
▲
●
Παρακμή της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών
Πάρθοι στρατιώτες πυροβολούν εκεί εχθρούς ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
129 BCE Jan 1

Παρακμή της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών

Ecbatana, Hamadan Province, Ir
Ο Αντίοχος Ζ' Σιδήτης, αδελφός του Δημητρίου, ανέλαβε τον θρόνο των Σελευκιδών και παντρεύτηκε τη σύζυγο του τελευταίου Κλεοπάτρα Θέα.Αφού νίκησε τον Διόδοτο Τρύφωνα, ο Αντίοχος ξεκίνησε μια εκστρατεία το 130 π.Χ. για να ανακαταλάβει τη Μεσοποταμία , τώρα υπό την κυριαρχία του Φραάτη Β' (132-127 π.Χ.).Ο Πάρθιος στρατηγός Indates ηττήθηκε κατά μήκος του Μεγάλου Zab, ακολουθούμενος από μια τοπική εξέγερση όπου σκοτώθηκε ο Πάρθιος κυβερνήτης της Βαβυλωνίας.Ο Αντίοχος κατέλαβε τη Βαβυλωνία και κατέλαβε τα Σούσα, όπου έκοψε νομίσματα.Αφού προώθησαν τον στρατό του στη Μηδία, οι Πάρθοι πίεσαν για ειρήνη, την οποία ο Αντίοχος αρνήθηκε να δεχτεί, εκτός εάν οι Αρσακίδες του παραχωρούσαν όλα τα εδάφη εκτός από την Παρθία, πλήρωναν βαρύ φόρο και απελευθέρωναν τον Δημήτριο από την αιχμαλωσία.Ο Αρσάκης απελευθέρωσε τον Δημήτριο και τον έστειλε στη Συρία, αλλά αρνήθηκε τις άλλες απαιτήσεις.Την άνοιξη του 129 π.Χ., οι Μήδοι ήταν σε ανοιχτή εξέγερση εναντίον του Αντίοχου, του οποίου ο στρατός είχε εξαντλήσει τους πόρους της υπαίθρου κατά τη διάρκεια του χειμώνα.Ενώ προσπαθούσε να καταπνίξει τις εξεγέρσεις, η κύρια δύναμη των Πάρθων εισέβαλε στην περιοχή και σκότωσε τον Αντίοχο στη μάχη των Εκβάτανων το 129 π.Χ.Το σώμα του στάλθηκε πίσω στη Συρία σε ένα ασημένιο φέρετρο.Ο γιος του Σέλευκος έμεινε Πάρθιος όμηρος και μια κόρη μπήκε στο χαρέμι ​​του Φραάτη.
▲
●
Μιθραδάτης Β'
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
124 BCE Jan 1 - 115 BCE

Μιθραδάτης Β'

Sistan, Afghanistan
Σύμφωνα με τον Ιουστίνο, ο Μιθριδάτης Β' εκδικήθηκε τον θάνατο των «γονέων ή προγόνων» του (ultor iniuriae parentum), κάτι που δείχνει ότι πολέμησε και νίκησε τους Τοχαρείς, που είχαν σκοτώσει τον Αρτάβανο Α' και τον Φραάτη Β'.Ο Μιθριδάτης Β' ανακατέκτησε επίσης τη δυτική Βακτρία από τους Σκύθες.Η παρθική νομισματοκοπία και οι διάσπαρτες αναφορές υποδηλώνουν ότι ο Μιθριδάτης Β' κυβέρνησε τη Βάκτρα, την Καμπύρτεπα και τον Τερμέζ, πράγμα που σημαίνει ότι είχε ξανακατακτήσει τα εδάφη που είχε κατακτήσει ο συνονόματός του Μιθριδάτης Α' (ρ. 171 – 132 π.Χ.).Ο έλεγχος στο μεσαίο Amu Darya συμπεριλαμβανομένου του Amul ήταν ζωτικής σημασίας για τους Πάρθους, προκειμένου να αποτρέψουν τις επιδρομές νομάδων από την Transoxiana, ιδιαίτερα από τη Sogdia.Παρθικά νομίσματα συνέχισαν να κόβονται στη δυτική Βακτριανή και στη μέση Amu Darya μέχρι τη βασιλεία του Gotarzes II (ρ. 40–51 CE).Οι νομαδικές επιδρομές είχαν φτάσει και στην ανατολική Παρθική επαρχία Drangiana, όπου είχαν εγκατασταθεί ισχυρές κυριαρχίες των Σάκα, δίνοντας έτσι την αφορμή στο όνομα Sakastan («γη των Σάκα»).Αυτοί οι νομάδες μάλλον είχαν μεταναστεύσει στην περιοχή λόγω της πίεσης που ασκούσαν εναντίον τους ο Αρτάβανος Α' και ο Μιθριδάτης Β' στο βορρά.Κάπου μεταξύ 124 και 115 π.Χ., ο Μιθριδάτης Β' έστειλε στρατό με επικεφαλής έναν στρατηγό του Οίκου των Σουρέν για να ανακαταλάβει την περιοχή.Αφού το Σακαστάν ενσωματώθηκε ξανά στο βασίλειο των Πάρθων, ο Μιθριδάτης Β' αντάμειψε την περιοχή στον Σουρενίδη στρατηγό ως φέουδο του.Η ανατολική έκταση της Παρθικής Αυτοκρατορίας υπό τον Μιθριδάτη Β' έφτασε μέχρι την Αραχωσία.
▲
●
Εμπορικές σχέσεις Χαν-Πάρθου
Σαμαρκάνδη κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
121 BCE Jan 1

Εμπορικές σχέσεις Χαν-Πάρθου

China
Μετά το διπλωματικό εγχείρημα του Zhang Qian στην Κεντρική Ασία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Wu of Han (ρ. 141–87 BCE), η Αυτοκρατορία Han τηςΚίνας έστειλε αντιπροσωπεία στην αυλή του Μιθριδάτη Β΄ το 121 π.Χ.Η πρεσβεία των Χαν άνοιξε επίσημες εμπορικές σχέσεις με την Παρθία μέσω του Δρόμου του Μεταξιού, αλλά δεν πέτυχε την επιθυμητή στρατιωτική συμμαχία ενάντια στη συνομοσπονδία των Xiongnu.Η Παρθική Αυτοκρατορία εμπλουτίστηκε με τη φορολόγηση του ευρασιατικού εμπορίου καραβανιών με μετάξι, το πολυτελές αγαθό με την υψηλότερη τιμή που εισήγαγαν οι Ρωμαίοι.Τα μαργαριτάρια ήταν επίσης μια πολύτιμη εισαγωγή από την Κίνα, ενώ οι Κινέζοι αγόραζαν παρθικά μπαχαρικά, αρώματα και φρούτα.Εξωτικά ζώα δόθηκαν επίσης ως δώρα από τους Αρσακίδες στις αυλές των Χαν.το 87 μ.Χ. ο Pacorus II της Παρθίας έστειλε λιοντάρια και περσικές γαζέλες στον αυτοκράτορα Zhang του Χαν (ρ. 75–88 CE).Εκτός από το μετάξι, τα παρθικά προϊόντα που αγόραζαν Ρωμαίοι έμποροι περιελάμβαναν σίδηρο από την Ινδία, μπαχαρικά και εκλεκτό δέρμα.Καραβάνια που ταξίδευαν μέσω της Παρθικής Αυτοκρατορίας έφεραν στην Κίνα πολυτελή γυάλινα σκεύη από τη Δυτική Ασία και μερικές φορές ρωμαϊκά.Οι έμποροι της Σογδίας, που μιλούσαν μια ανατολική ιρανική γλώσσα, χρησίμευσαν ως οι κύριοι μεσάζοντες αυτού του ζωτικού εμπορίου μεταξιού μεταξύ της Παρθίας και της Κίνας Χαν.
▲
●
Ιδρύθηκε ο Κτησιφών
Η Αψίδα του Κτησιφώντος ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
120 BCE Jan 1

Ιδρύθηκε ο Κτησιφών

Salman Pak, Madain, Iraq
Η Κτησιφών ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 120 π.Χ.Χτίστηκε στη θέση ενός στρατοπέδου που είχε ιδρύσει απέναντι από τη Σελεύκεια ο Μιθριδάτης Α΄ της Παρθίας.Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Γκοταρζή είδα τον Κτησιφώντα να κορυφώνεται ως πολιτικό και εμπορικό κέντρο.Η πόλη έγινε η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας περίπου το 58 π.Χ. κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ορόδη Β'.Σταδιακά, η πόλη ενώθηκε με την παλιά ελληνιστική πρωτεύουσα της Σελεύκειας και άλλους κοντινούς οικισμούς σχηματίζοντας μια κοσμοπολίτικη μητρόπολη.
▲
●
Η Αρμενία γίνεται υποτελής των Πάρθων
Αρμένιοι πολεμιστές ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
120 BCE Jan 1

Η Αρμενία γίνεται υποτελής των Πάρθων

Armenia
Περίπου το 120 π.Χ., ο Πάρθιος βασιλιάς Μιθριδάτης Β' (σ.σ. 124–91 π.Χ.) εισέβαλε στην Αρμενία και έκανε τον βασιλιά της Αρταβάσδη Α' να αναγνωρίσει την επικυριαρχία των Πάρθων.Ο Αρταβάσδης Α' αναγκάστηκε να δώσει στους Πάρθους τον Τιγράνη, που ήταν είτε γιος είτε ανιψιός του, ως όμηρο.Ο Τιγράνης έζησε στην Παρθική αυλή στην Κτησιφώνα, όπου εκπαιδεύτηκε στον Παρθικό πολιτισμό.Ο Τιγράνης παρέμεινε όμηρος στην Παρθική αυλή μέχρι τον γ.96/95 π.Χ., όταν ο Μιθριδάτης Β' τον απελευθέρωσε και τον διόρισε βασιλιά της Αρμενίας.Ο Τιγράνης παραχώρησε στον Μιθριδάτη Β΄ μια περιοχή που ονομαζόταν «εβδομήντα κοιλάδες» στην Κασπία, είτε ως ενέχυρο είτε επειδή το απαίτησε ο Μιθριδάτης Β΄.Η κόρη του Τιγράνη Αριαζάτη είχε επίσης παντρευτεί έναν γιο του Μιθριδάτη Β', κάτι που έχει προταθεί από τον σύγχρονο ιστορικό Edward Dąbrowa ότι έγινε λίγο πριν ανέλθει στον αρμενικό θρόνο ως εγγύηση της πίστης του.Ο Τιγράνης θα παραμείνει παρθικός υποτελής μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 80 π.Χ.
▲
●
Επαφή με Ρωμαίους
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
96 BCE Jan 1

Επαφή με Ρωμαίους

Rome, Metropolitan City of Rom
Το επόμενο έτος, ο Μιθριδάτης Β' επιτέθηκε στην Αδιαβένη, τη Γορντιήνη και την Οσροήνη και κατέκτησε αυτές τις πόλεις-κράτη, μετατοπίζοντας τα δυτικά σύνορα του παρθικού βασιλείου προς τον Ευφράτη.Εκεί οι Πάρθοι συνάντησαν για πρώτη φορά τους Ρωμαίους.Το 96 π.Χ. ο Μιθριδάτης Β' έστειλε έναν από τους αξιωματούχους του, τον Ορόβαζο, ως απεσταλμένο στον Σύλλα.Καθώς οι Ρωμαίοι αυξάνονταν σε δύναμη και επιρροή, οι Πάρθοι επιδίωκαν φιλικές σχέσεις με τους Ρωμαίους και έτσι ήθελαν να καταλήξουν σε μια συμφωνία που να εξασφάλιζε τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ των δύο δυνάμεων.Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις στις οποίες ο Σύλλας προφανώς κέρδισε το πάνω χέρι, γεγονός που έκανε τον Ορόβαζο και τους Πάρθους να μοιάζουν με ικέτες.Ο Orobazus αργότερα θα εκτελεστεί.
▲
●
Parthian Dark Age
Parthian Dark Age ©Angus McBride
91 BCE Jan 1 - 57 BCE

Parthian Dark Age

Turkmenistan
Η επονομαζόμενη «Σκοτεινή εποχή των Πάρθων» αναφέρεται σε μια περίοδο τριών δεκαετιών στην ιστορία της Παρθικής Αυτοκρατορίας μεταξύ του θανάτου (ή των τελευταίων ετών) του Μιθριδάτη Β΄ το 91 π.Χ. με διάφορα εύρη ημερομηνιών να αναφέρονται από μελετητές.Ονομάζεται «Σκοτεινή Εποχή» λόγω έλλειψης σαφών πληροφοριών για τα γεγονότα αυτής της περιόδου στην αυτοκρατορία, εκτός από μια σειρά από, προφανώς αλληλοεπικαλυπτόμενες, βασιλείες.Καμία γραπτή πηγή που να περιγράφει αυτή την περίοδο δεν έχει διασωθεί και οι μελετητές δεν μπόρεσαν να ανασυνθέσουν με σαφήνεια τη διαδοχή των ηγεμόνων και τα χρόνια της βασιλείας τους χρησιμοποιώντας τις υπάρχουσες νομισματικές πηγές λόγω των ασαφειών τους.Κανένα νομικό ή διοικητικό έγγραφο αυτής της περιόδου δεν έχει διατηρηθεί.Πολλές θεωρίες έχουν προταθεί για την μερική αντιμετώπιση αυτού του νομισματικού προβλήματος.Με βάση τις κλασικές πηγές, τα ονόματα των ηγεμόνων αυτής της περιόδου είναι ο Σινατρούκης και ο γιος του Φραάτης (III), ο Μιθριδάτης (III/IV), ο Ορόδης (ΙΙ), οι γιοι του Φραάτη Γ' και κάποιος Δαρείος (Ι), κυβερνήτης των Μέσων (ή Μέσων Ατροπατένη;).Δύο άλλα ονόματα, Gotarzes (I) και Orodes (I) μαρτυρούνται σε χρονολογημένες σφηνοειδείς πινακίδες από τη Βαβυλώνα.
▲
●
Σύνολο ορίων Παρθίας-Ρώμης
Μάχη της Tigranocerta ©Angus McBride
69 BCE Oct 6

Σύνολο ορίων Παρθίας-Ρώμης

Euphrates River, Iraq
Μετά το ξέσπασμα του Τρίτου Μιθριδατικού Πολέμου, ο Μιθριδάτης VI του Πόντου (119–63 π.Χ.), σύμμαχος του Τιγράνη Β΄ της Αρμενίας, ζήτησε βοήθεια από την Παρθία κατά της Ρώμης, αλλά ο Σινατρούκης αρνήθηκε βοήθεια.Όταν ο Ρωμαίος διοικητής Λούκουλλος βάδισε εναντίον της αρμενικής πρωτεύουσας Τιγρανόκερτα το 69 π.Χ., ο Μιθριδάτης ΣΤ' και ο Τιγράνης Β' ζήτησαν τη βοήθεια του Φραάτη Γ' (rc 71–58).Ο Φραάτης δεν έστειλε βοήθεια σε κανένα από τα δύο, και μετά την πτώση της Τιγρανόκερτας επιβεβαίωσε με τον Λούκουλλο τον Ευφράτη ως το όριο μεταξύ Παρθίας και Ρώμης.
▲
●
Play button
53 BCE Jan 1

Carrhae

Harran, Şanlıurfa, Turkey
Ο Μάρκος Λικίνιος Κράσσος, ένας από τους τριήμους, που ήταν τώρα ανθύπατος της Συρίας, εισέβαλε στην Παρθία το 53 π.Χ. για την καθυστερημένη υποστήριξη του Μιθριδάτη.Καθώς ο στρατός του βάδιζε προς την Carrhae (σημερινό Harran, νοτιοανατολική Τουρκία), ο Orodes II εισέβαλε στην Αρμενία, κόβοντας την υποστήριξη από τον σύμμαχο της Ρώμης Artavasdes II της Αρμενίας (ρ. 53–34 π.Χ.).Ο Ορόδης έπεισε τον Αρταβάσδη σε μια γαμήλια συμμαχία μεταξύ του διάδοχου πρίγκιπα Πακώρου Α' της Παρθίας (π. 38 π.Χ.) και της αδελφής του Αρταβάσδη.Η Σουρένα, με στρατό εξ ολοκλήρου έφιππο, πήγε να συναντήσει τον Κράσσο.Οι 1.000 καταφρακτές του Σουρένα (οπλισμένοι με λόγχες) και οι 9.000 τοξότες αλόγων ξεπερνούσαν κατά προσέγγιση τέσσερις προς ένα από τον στρατό του Κράσσου, αποτελούμενος από επτά ρωμαϊκές λεγεώνες και βοηθούς, συμπεριλαμβανομένων έφιππων Γαλατών και ελαφρού πεζικού.Χρησιμοποιώντας ένα τρένο αποσκευών με περίπου 1.000 καμήλες, ο παρθικός στρατός παρείχε στους τοξότες αλόγων μια συνεχή προμήθεια βελών.Οι τοξότες αλόγων χρησιμοποίησαν την τακτική της «Πάρθικης βολής»: προσποιούνται ότι υποχωρούν για να τραβήξουν τον εχθρό έξω, μετά στρέφονται και πυροβολούν εναντίον τους όταν εκτίθενται.Αυτή η τακτική, που εκτελέστηκε με βαριά σύνθετα τόξα στην επίπεδη πεδιάδα, κατέστρεψε το πεζικό του Κράσσου.Με περίπου 20.000 Ρωμαίους νεκρούς, περίπου 10.000 αιχμαλωτισμένους και περίπου άλλους 10.000 να δραπετεύουν δυτικά, ο Κράσσος κατέφυγε στην αρμενική ύπαιθρο.Επικεφαλής του στρατού του, η Σουρένα πλησίασε τον Κράσσο, προσφέροντας μια συζήτηση, την οποία ο Κράσσος δέχτηκε.Ωστόσο, σκοτώθηκε όταν ένας από τους κατώτερους αξιωματικούς του, υποπτευόμενος μια παγίδα, προσπάθησε να τον εμποδίσει να μπει στο στρατόπεδο της Σουρένα.Η ήττα του Κράσσου στις Carrhae ήταν μια από τις χειρότερες στρατιωτικές ήττες της ρωμαϊκής ιστορίας.Η νίκη της Παρθίας εδραίωσε τη φήμη της ως τρομερής αν όχι ίσης δύναμης με τη Ρώμη.Με τους οπαδούς του του στρατοπέδου, τους αιχμαλώτους πολέμου και την πολύτιμη ρωμαϊκή λεία, ο Σουρένα ταξίδεψε περίπου 700 χιλιόμετρα πίσω στη Σελεύκεια όπου γιορτάστηκε η νίκη του.Ωστόσο, φοβούμενος τις φιλοδοξίες του ακόμη και για τον θρόνο των Αρσακίδων, ο Ορόδης έβαλε την Σουρένα να εκτελέσει λίγο αργότερα.
▲
●
50 BCE - 224
Περίοδος αστάθειας και εσωτερικής διαμάχηςornament
Μάχη των Κιλικιακών Πυλών
Ρωμαίοι πολεμούν τους Πάρθους ©Angus McBride
39 BCE Jan 1

Μάχη των Κιλικιακών Πυλών

Mersin, Akdeniz/Mersin, Turkey
Οι Παρθικές δυνάμεις πραγματοποίησαν αρκετές επιδρομές στο ρωμαϊκό έδαφος μετά την ήττα του ρωμαϊκού στρατού υπό τον Κράσσο στη Μάχη των Καρχεών.Οι Ρωμαίοι υπό τον Γάιο Κάσσιο Λογγίνο υπερασπίστηκαν με επιτυχία τα σύνορα ενάντια σε αυτές τις Παρθικές επιδρομές.Ωστόσο, το 40 π.Χ. μια δύναμη εισβολής των Πάρθων που συμμάχησε με αντάρτικες ρωμαϊκές δυνάμεις που υπηρέτησαν υπό τον Quintus Labienus επιτέθηκε στις ανατολικές ρωμαϊκές επαρχίες, γνώρισαν μεγάλη επιτυχία καθώς ο Λαβιηνός κατέλαβε όλη τη Μικρά Ασία εκτός από μερικές πόλεις, ενώ ο νεαρός πρίγκιπας Pacorus I της Παρθίας κατέλαβε τη Συρία και το κράτος των Χασμοναίων στην Ιουδαία.Μετά από αυτά τα περιστατικά ο Μάρκος Αντώνιος έδωσε τη διοίκηση των ανατολικών ρωμαϊκών δυνάμεων στον υπολοχαγό του, Publius Ventidius Bassus, έναν επιδέξιο στρατιωτικό στρατηγό που υπηρετούσε υπό τον Ιούλιο Καίσαρα.Ο Βεντίδιος αποβιβάστηκε απροσδόκητα στις ακτές της Μικράς Ασίας, γεγονός που ανάγκασε τον Λαβιηνό να πέσει πίσω στην Κιλικία όπου έλαβε πρόσθετες Παρθικές ενισχύσεις από τον Πάκορο.Αφού ο Labienus είχε ανασυνταχθεί με τις πρόσθετες δυνάμεις του Pacorus, ο στρατός του και του Ventidius συναντήθηκαν κάπου στα βουνά του Ταύρου.Η Μάχη των Κιλικιακών Πυλών το 39 π.Χ. ήταν μια αποφασιστική νίκη για τον Ρωμαίο στρατηγό Publius Ventidius Bassus επί του Πάρθου στρατού και των Ρωμαίων συμμάχων του που υπηρέτησαν υπό τον Quintus Labienus στη Μικρά Ασία.
▲
●
Η παρθική εκστρατεία του Αντώνιου αποτυγχάνει
©Angus McBride
36 BCE Jan 1

Η παρθική εκστρατεία του Αντώνιου αποτυγχάνει

Lake Urmia, Iran
Ο Πάρθιος Πόλεμος του Αντώνιου ήταν μια στρατιωτική εκστρατεία του Μάρκου Αντώνιου, του ανατολικού τριυμβίρ της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, εναντίον της Παρθικής Αυτοκρατορίας υπό τον Φραάτη Δ'.Ο Ιούλιος Καίσαρας είχε σχεδιάσει μια εισβολή στην Παρθία αλλά δολοφονήθηκε πριν προλάβει να την εφαρμόσει.Το 40 π.Χ., οι Πάρθοι ενώθηκαν από τις δυνάμεις της Πομπηίας και κατέλαβαν για λίγο μεγάλο μέρος της Ρωμαϊκής Ανατολής, αλλά μια δύναμη που έστειλε ο Αντώνιος τους νίκησε και ανέτρεψε τα κέρδη τους.Συμμαχώντας με πολλά βασίλεια, συμπεριλαμβανομένης της Αρμενίας , ο Αντώνιος ξεκίνησε μια εκστρατεία κατά της Παρθίας με τεράστια δύναμη το 36 π.Χ.Το μέτωπο του Ευφράτη βρέθηκε ισχυρό και έτσι ο Αντώνιος επέλεξε τη διαδρομή μέσω Αρμενίας.Κατά την είσοδό τους στην Ατροπατίνη, η ρωμαϊκή αμαξοστοιχία αποσκευών και οι πολιορκητικές μηχανές, που είχαν πάρει διαφορετική διαδρομή, καταστράφηκαν από παρθική δύναμη ιππικού.Ο Αντώνιος εξακολουθούσε να πολιορκεί την Ατροπατινή πρωτεύουσα, αλλά δεν τα κατάφερε.Το επίπονο ταξίδι της υποχώρησης στην Αρμενία και στη συνέχεια στη Συρία προκάλεσε περαιτέρω μεγάλες απώλειες στη δύναμή του.Οι ρωμαϊκές πηγές κατηγορούν τον Αρμένιο βασιλιά για τη βαριά ήττα, αλλά οι σύγχρονες πηγές σημειώνουν την κακή διαχείριση και προγραμματισμό του Αντώνιου.Αργότερα ο Αντώνιος εισέβαλε και λεηλάτησε την Αρμενία και εκτέλεσε τον βασιλιά της.
▲
●
Ινδοπαρθικό Βασίλειο
Ινδο-Παρτθικό Βασίλειο που ιδρύθηκε από τους Γονδοφάρες ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
19 Jan 1 - 226

Ινδοπαρθικό Βασίλειο

Taxila, Pakistan
Το ινδοπαρθικό βασίλειο ήταν ένα παρθικό βασίλειο που ιδρύθηκε από τους Γονδοφάρες και δραστηριοποιήθηκε από το 19 Κ.Χ.226 Κ.Χ.Στο ζενίθ τους, κυβέρνησαν μια περιοχή που κάλυπτε τμήματα του ανατολικού Ιράν , διάφορα μέρη του Αφγανιστάν και τις βορειοδυτικές περιοχές τηςινδικής υποηπείρου (το μεγαλύτερο μέρος του σύγχρονου Πακιστάν και τμήματα της βορειοδυτικής Ινδίας).Οι ηγεμόνες μπορεί να ήταν μέλη του Οίκου των Σουρέν, και το βασίλειο ονομάστηκε ακόμη και "Βασίλειο των Σουρέν" από ορισμένους συγγραφείς. Το βασίλειο ιδρύθηκε το 19 όταν ο κυβερνήτης της Ντρανγκιάνα (Σακασταν) Γκοντοφάρες διακήρυξε την ανεξαρτησία από την Πάρθια Αυτοκρατορία.Αργότερα θα έκανε εκστρατείες προς τα ανατολικά, κατακτώντας εδάφη από τους Ινδοσκύθες και τους Ινδοέλληνες, μετατρέποντας έτσι το βασίλειό του σε αυτοκρατορία.Οι επικράτειες των Ινδοπάρθων μειώθηκαν πολύ μετά τις επιδρομές των Κουσάνων στο δεύτερο μισό του 1ου.αιώνας.Κατάφεραν να διατηρήσουν τον έλεγχο του Σακαστάν, μέχρι την κατάκτησή του από τη Σασανική Αυτοκρατορία τον περ.224/5.Στο Μπαλουχιστάν, οι Paratarajas, μια τοπική ινδοπαρθική δυναστεία, έπεσαν στην τροχιά της Σασανικής Αυτοκρατορίας περίπου το 262 Κ.Χ.
▲
●
Πόλεμος της Αρμενικής Διαδοχής
©Angus McBride
58 Jan 1 - 63

Πόλεμος της Αρμενικής Διαδοχής

Armenia
Ο Ρωμαϊκός-Πάρθιος Πόλεμος του 58-63 ή ο Πόλεμος της Αρμενικής Διαδοχής διεξήχθη μεταξύ της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Πάρθιας Αυτοκρατορίας για τον έλεγχο της Αρμενίας, μια ζωτικής σημασίας ουδέτερη κατάσταση μεταξύ των δύο βασιλείων.Η Αρμενία ήταν ρωμαϊκό πελατειακό κράτος από την εποχή του αυτοκράτορα Αυγούστου, αλλά το 52/53, οι Πάρθοι κατάφεραν να εγκαταστήσουν τον δικό τους υποψήφιο, τον Τιριδάτη, στον αρμενικό θρόνο.Τα γεγονότα αυτά συνέπεσαν με την άνοδο του Νέρωνα στον αυτοκρατορικό θρόνο της Ρώμης και ο νεαρός αυτοκράτορας αποφάσισε να αντιδράσει δυναμικά.Ο πόλεμος, που ήταν η μόνη μεγάλη ξένη εκστρατεία της βασιλείας του, ξεκίνησε με ταχεία επιτυχία για τις ρωμαϊκές δυνάμεις, με επικεφαλής τον ικανό στρατηγό Γναίο Δομίτιο Κόρβουλο.Ξεπέρασαν τις δυνάμεις που ήταν πιστές στον Τιριδάτη, εγκατέστησαν τον δικό τους υποψήφιο, τον Τιγράνη ΣΤ', στον αρμενικό θρόνο και εγκατέλειψαν τη χώρα.Οι Ρωμαίοι βοηθήθηκαν από το γεγονός ότι ο Πάρθιος βασιλιάς Βολογάσης είχε εμπλακεί στην καταστολή μιας σειράς εξεγέρσεων στη χώρα του.Μόλις όμως αντιμετωπιστούν αυτά, οι Πάρθοι έστρεψαν την προσοχή τους στην Αρμενία και μετά από μερικά χρόνια ατελούς εκστρατείας, προκάλεσαν βαριά ήττα στους Ρωμαίους στη μάχη της Ράνδειας.Η σύγκρουση έληξε αμέσως μετά, σε ένα ουσιαστικό αδιέξοδο και έναν επίσημο συμβιβασμό: ένας Πάρθιος πρίγκιπας της γραμμής των Αρσακίδων θα καθόταν στο εξής στον αρμενικό θρόνο, αλλά η υποψηφιότητά του έπρεπε να εγκριθεί από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα.Αυτή η σύγκρουση ήταν η πρώτη άμεση αντιπαράθεση μεταξύ της Παρθίας και των Ρωμαίων μετά την καταστροφική εκστρατεία του Κράσσου και τις εκστρατείες του Μάρκου Αντώνιου έναν αιώνα νωρίτερα, και θα ήταν η πρώτη από μια μακρά σειρά πολέμων μεταξύ της Ρώμης και των ιρανικών δυνάμεων για την Αρμενία.
▲
●
Εισβολή των Αλανών
©JFoliveras
72 Jan 1

Εισβολή των Αλανών

Ecbatana, Hamadan Province, Ir
Οι Αλάνοι αναφέρονται επίσης στο πλαίσιο μιας νομαδικής εισβολής στην Παρθική Αυτοκρατορία το 72 μ.Χ.Σάρωσαν την επικράτεια των Πάρθων από τα βορειοανατολικά και έφτασαν στη Μηδία στο σημερινό δυτικό Ιράν , καταλαμβάνοντας το βασιλικό χαρέμι ​​του βασιλιά μονάρχη των Αρσακίδων, Vologeses I (Valakhsh I).Από τη Μηδία επιτέθηκαν στην Αρμενία και νίκησαν τους στρατούς του Τιριδάτη, ο οποίος παραλίγο να αιχμαλωτιστεί.Οι Πάρθοι και οι Αρμένιοι ήταν τόσο ανήσυχοι από την καταστροφή που προκάλεσαν αυτοί οι νομάδες εισβολείς που έκαναν έκκληση στη Ρώμη για επείγουσα βοήθεια, αλλά οι Ρωμαίοι αρνήθηκαν να βοηθήσουν (Frye: 240).Ευτυχώς για τους Πάρθους και τους Αρμένιους, οι Αλάνοι επέστρεψαν στις απέραντες στέπες της Ευρασίας αφού είχαν μαζέψει μεγάλη ποσότητα λείας (Κολλέγιο: 52).
▲
●
Κινεζική διπλωματική αποστολή στη Ρώμη
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
97 Jan 1

Κινεζική διπλωματική αποστολή στη Ρώμη

Persian Gulf (also known as th
Το 97 Κ.Χ., ο Χαν Κινέζος στρατηγός Μπαν Τσάο, ο Γενικός Προστάτης των Δυτικών Περιοχών, έστειλε τον απεσταλμένο του Γκαν Γινγκ σε διπλωματική αποστολή για να φτάσει στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.Ο Gan επισκέφτηκε την αυλή του Pacorus II στον Εκατόμπυλο πριν αναχωρήσει για τη Ρώμη.Ταξίδεψε δυτικά ως τον Περσικό Κόλπο, όπου οι Πάρθικές αρχές τον έπεισαν ότι ένα επίπονο θαλάσσιο ταξίδι γύρω από την Αραβική Χερσόνησο ήταν το μόνο μέσο για να φτάσει στη Ρώμη.Απογοητευμένος από αυτό, ο Γκαν Γινγκ επέστρεψε στην αυλή των Χαν και παρείχε στον Αυτοκράτορα Χε του Χαν (ρ. 88–105 Κ.Χ.) μια λεπτομερή αναφορά για τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία βασισμένη σε προφορικές αφηγήσεις των Πάρθων οικοδεσποτών του.Ο William Watson εικάζει ότι οι Πάρθοι θα είχαν ανακουφιστεί από τις αποτυχημένες προσπάθειες της Αυτοκρατορίας των Χαν να ανοίξει διπλωματικές σχέσεις με τη Ρώμη, ειδικά μετά τις στρατιωτικές νίκες του Ban Chao εναντίον των Xiongnu στην ανατολική Κεντρική Ασία.
▲
●
Η παρθική εκστρατεία του Τραϊανού
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
115 Jan 1 - 117

Η παρθική εκστρατεία του Τραϊανού

Levant
Η παρθική εκστρατεία του Τραϊανού έγινε από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Τραϊανό το 115 κατά της Παρθικής Αυτοκρατορίας στη Μεσοποταμία .Ο πόλεμος ήταν αρχικά επιτυχής για τους Ρωμαίους, αλλά μια σειρά αποτυχιών, συμπεριλαμβανομένων των εξεγέρσεων ευρείας κλίμακας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Βόρεια Αφρική και τον θάνατο του Τραϊανού το 117, κατέληξαν σε μια Ρωμαϊκή αποχώρηση.Το 113, ο Τραϊανός αποφάσισε ότι ήταν ώριμη η στιγμή για μια οριστική επίλυση του «ανατολικού ζητήματος» με την αποφασιστική ήττα της Παρθίας και την προσάρτηση της Αρμενίας .Οι κατακτήσεις του σηματοδότησε μια σκόπιμη αλλαγή της ρωμαϊκής πολιτικής έναντι της Παρθίας και μια μετατόπιση της έμφασης στη «μεγάλη στρατηγική» της αυτοκρατορίας.Το 114, ο Τραϊανός εισέβαλε στην Αρμενία.την προσάρτησε ως ρωμαϊκή επαρχία και σκότωσε τον Παρθαμασίρη, τον οποίο είχε τοποθετήσει στον αρμενικό θρόνο ο συγγενής του, ο βασιλιάς της Παρθίας Όσροης Α΄.Το 115, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας κατέλαβε τη βόρεια Μεσοποταμία και την προσάρτησε επίσης στη Ρώμη.Η κατάκτησή του κρίθηκε απαραίτητη, αφού διαφορετικά, οι Αρμένιοι θα μπορούσαν να αποκοπούν από τους Πάρθους από το νότο.Στη συνέχεια, οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την πρωτεύουσα των Πάρθων, τον Κτησιφώντα, πριν πλεύσουν στον Περσικό Κόλπο.Ωστόσο, εξεγέρσεις ξέσπασαν εκείνο το έτος στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Βόρεια Αφρική και τη βόρεια Μεσοποταμία, ενώ μια μεγάλη εβραϊκή εξέγερση ξέσπασε στη ρωμαϊκή επικράτεια, η οποία επέκτεινε σοβαρά τους ρωμαϊκούς στρατιωτικούς πόρους.Ο Τραϊανός δεν κατάφερε να πάρει τη Χάτρα, η οποία απέφυγε την ολική ήττα των Πάρθων.Οι Παρθικές δυνάμεις επιτέθηκαν σε βασικές ρωμαϊκές θέσεις και οι ρωμαϊκές φρουρές στη Σελεύκεια, τη Νισίβη και την Έδεσσα εκδιώχθηκαν από τους τοπικούς πληθυσμούς.Ο Τραϊανός υπέταξε τους επαναστάτες στη Μεσοποταμία.εγκατέστησε έναν Πάρθιο πρίγκιπα, τον Παρθαμασπάτη, ως πελάτη ηγεμόνα και αποσύρθηκε στη Συρία.Ο Τραϊανός πέθανε το 117 πριν προλάβει να ανανεώσει τον πόλεμο
▲
●
Παρθικός πόλεμος του Lucius Verus
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
161 Jan 1 - 166

Παρθικός πόλεμος του Lucius Verus

Armenia
Ο Ρωμαϊκός-Παρθιακός Πόλεμος του 161-166 (ονομάζεται επίσης Παρθικός Πόλεμος του Λούσιου Βέρους) διεξήχθη μεταξύ της Ρωμαϊκής και της Πάρθικης Αυτοκρατορίας πάνω από την Αρμενία και την Άνω Μεσοποταμία .Ολοκληρώθηκε το 166 αφού οι Ρωμαίοι πραγματοποίησαν επιτυχημένες εκστρατείες στην Κάτω Μεσοποταμία και τη Μηδία και λεηλάτησαν την Κτησιφώνα, την πρωτεύουσα των Πάρθων.
▲
●
Ρωμαιοπαρθικός πόλεμος του Σεβήρου
Πολιορκία της Χάτρα ©Angus McBride
195 Jan 1

Ρωμαιοπαρθικός πόλεμος του Σεβήρου

Baghdad, Iraq
Στις αρχές του 197 ο Σεβήρος εγκατέλειψε τη Ρώμη και έπλευσε προς τα ανατολικά.Επιβιβάστηκε στο Brundisium και πιθανότατα αποβιβάστηκε στο λιμάνι των Αιγαίων στην Κιλικία, ταξιδεύοντας στη Συρία μέσω ξηράς.Αμέσως συγκέντρωσε τον στρατό του και πέρασε τον Ευφράτη.Ο Abgar IX, τιτουλάριος βασιλιάς της Osroene αλλά ουσιαστικά μόνο ο ηγεμόνας της Έδεσσας από την προσάρτηση του βασιλείου του ως ρωμαϊκή επαρχία, παρέδωσε τα παιδιά του ως ομήρους και βοήθησε την εκστρατεία του Σεβήρου παρέχοντας τοξότες.Ο βασιλιάς Χοσρόφ Α΄ της Αρμενίας έστειλε επίσης ομήρους, χρήματα και δώρα.Ο Σεβήρος ταξίδεψε στη Νισίβη, την οποία ο στρατηγός του Ιούλιος Λάετος είχε αποτρέψει να πέσει στα χέρια των Πάρθων.Στη συνέχεια ο Σεβήρος επέστρεψε στη Συρία για να σχεδιάσει μια πιο φιλόδοξη εκστρατεία.Το επόμενο έτος ηγήθηκε μιας άλλης, πιο επιτυχημένης εκστρατείας κατά της Παρθικής Αυτοκρατορίας, σύμφωνα με πληροφορίες ως αντίποινα για την υποστήριξη που είχε δώσει στον Pescennius Niger.Οι λεγεώνες του λεηλάτησαν την Παρθική βασιλική πόλη Κτησιφώντα και προσάρτησε το βόρειο μισό της Μεσοποταμίας στην αυτοκρατορία.Ο Σεβήρος πήρε τον τίτλο Parthicus Maximus, ακολουθώντας το παράδειγμα του Τραϊανού.Ωστόσο, δεν μπόρεσε να καταλάβει το φρούριο της Χάτρα, ακόμη και μετά από δύο μακροχρόνιες πολιορκίες - όπως ακριβώς ο Τραϊανός, που είχε προσπαθήσει σχεδόν έναν αιώνα πριν.Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στα ανατολικά, ωστόσο, ο Σεβήρος επέκτεινε επίσης το Limes Arabicus, χτίζοντας νέες οχυρώσεις στην αραβική έρημο από το Basie έως τη Dumatha.Αυτοί οι πόλεμοι οδήγησαν στη ρωμαϊκή απόκτηση της βόρειας Μεσοποταμίας, μέχρι τις περιοχές γύρω από τη Νίσιμπι και τη Σινγκάρα.
▲
●
Παρθικός πόλεμος του Καρακάλλα
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
216 Jan 1 - 217

Παρθικός πόλεμος του Καρακάλλα

Antakya, Küçükdalyan, Antakya/
Ο Πάρθιος πόλεμος του Καρακάλλα ήταν μια ανεπιτυχής εκστρατεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπό τον Καρακάλλα εναντίον της Παρθικής Αυτοκρατορίας το 216–17 Κ.Χ.Ήταν το αποκορύφωμα μιας τετραετούς περιόδου, που ξεκίνησε το 213, όταν ο Καρακάλλα συνέχισε μια μακρά εκστρατεία στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και την Εγγύς Ανατολή.Αφού παρενέβη για να ανατρέψει ηγεμόνες σε πελατειακά βασίλεια που γειτνιάζουν με την Παρθία, εισέβαλε το 216 χρησιμοποιώντας μια αποτυχημένη πρόταση γάμου στην κόρη του Πάρθου βασιλιά Αρταβάνου ως casus belli.Οι δυνάμεις του πραγματοποίησαν μια εκστρατεία σφαγών στις βόρειες περιοχές της Παρθικής Αυτοκρατορίας πριν αποσυρθούν στη Μικρά Ασία, όπου δολοφονήθηκε τον Απρίλιο του 217. Ο πόλεμος έληξε τον επόμενο χρόνο μετά τη νίκη των Πάρθων σε μια μάχη στη Νισίμπις, με τους Ρωμαίους να πληρώνουν ένα τεράστιο ποσό πολεμικών αποζημιώσεων στους Πάρθους.
▲
●
Play button
217 Jan 1

Μάχη της Νισίβης

Nusaybin, Mardin, Turkey
Η Μάχη της Νισίβης διεξήχθη το καλοκαίρι του 217 μεταξύ των στρατευμάτων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπό τον νεοανερχόμενο αυτοκράτορα Μακρίνο και του Πάρθου στρατού του βασιλιά Αρταβάνου Δ'.Διήρκεσε τρεις ημέρες, και έληξε με μια αιματηρή νίκη των Πάρθων, με τις δύο πλευρές να έχουν μεγάλες απώλειες.Ως αποτέλεσμα της μάχης, ο Μακρίνος αναγκάστηκε να αναζητήσει ειρήνη, πληρώνοντας στους Πάρθους ένα τεράστιο ποσό και εγκαταλείποντας την εισβολή στη Μεσοποταμία που είχε ξεκινήσει ο Καρακάλλα ένα χρόνο πριν.Τον Ιούνιο του 218, ο Macrinus ηττήθηκε από τις δυνάμεις που υποστήριζαν τον Elagabalus έξω από την Αντιόχεια, ενώ ο Artabanus αντιμετώπισε την εξέγερση της περσικής οικογένειας των Σασσανιδών υπό τον Ardashir I. Ο Nisibis ήταν έτσι η τελευταία μεγάλη μάχη μεταξύ Ρώμης και Παρθίας, καθώς η δυναστεία των Πάρθων ανατράπηκε από λίγους Ardashir χρόνια μετά.Ωστόσο, ο πόλεμος μεταξύ Ρώμης και Περσίας άρχισε ξανά σύντομα, καθώς ο Αρντασίρ και ο διάδοχος του Μακρίνου Αλέξανδρος Σεβήρος πολέμησαν για τη Μεσοποταμία και οι εχθροπραξίες συνεχίστηκαν κατά διαστήματα μέχρι τις μουσουλμανικές κατακτήσεις .
▲
●
224 - 226
Παρακμή και πτώση στους Σασσανίδεςornament
Τέλος της Παρθικής Αυτοκρατορίας
©Angus McBride
224 Jan 1 00:01

Τέλος της Παρθικής Αυτοκρατορίας

Fars Province, Iran
Την Παρθική Αυτοκρατορία, αποδυναμωμένη από εσωτερικές διαμάχες και πολέμους με τη Ρώμη, σύντομα θα ακολουθούσε η Σασανική Αυτοκρατορία .Πράγματι, λίγο αργότερα, ο Αρντασίρ Α', ο τοπικός Ιρανός ηγεμόνας της Πέρσης (σημερινή επαρχία Φαρς, Ιράν) από το Ιστάχρ άρχισε να υποτάσσει τις γύρω περιοχές σε πείσμα της κυριαρχίας των Αρσακίδων.Αντιμετώπισε τον Αρτάβανο Δ΄ στη Μάχη του Χορμοζγκάν στις 28 Απριλίου 224 Κ.Χ., ίσως σε μια τοποθεσία κοντά στο Ισφαχάν, νικώντας τον και ιδρύοντας τη Σασανική Αυτοκρατορία.Υπάρχουν ενδείξεις, ωστόσο, που υποδηλώνουν ότι ο Βολογάσης VI συνέχισε να κόβει νομίσματα στη Σελεύκεια μέχρι το 228 Κ.Χ.Οι Σασσανοί όχι μόνο θα αναλάμβαναν την κληρονομιά της Παρθίας ως περσική εχθρός της Ρώμης, αλλά θα προσπαθούσαν επίσης να αποκαταστήσουν τα όρια της Αχαιμενιδικής Αυτοκρατορίας κατακτώντας για λίγο το Λεβάντε, την Ανατολία καιτην Αίγυπτο από την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Khosrau II (ρ. 590–628 CE).Ωστόσο, θα έχαναν αυτά τα εδάφη από τον Ηράκλειο —τον τελευταίο Ρωμαίο αυτοκράτορα πριν από τις αραβικές κατακτήσεις.Ωστόσο, για μια περίοδο 400 και πλέον ετών, διαδέχτηκαν το βασίλειο των Πάρθων ως ο κύριος αντίπαλος της Ρώμης.
▲
●

Characters



Artabanus IV of Parthia

Artabanus IV of Parthia

Last Ruler of the Parthian Empire

Ardashir I

Ardashir I

Founder of the Sasanian Empire

Arsaces I of Parthia

Arsaces I of Parthia

Founder of the Arsacid dynasty of Parthia

Orodes II

Orodes II

King of the Parthian Empire

Mithridates I of Parthia

Mithridates I of Parthia

King of the Parthian Empire

References



  • An, Jiayao (2002), "When Glass Was Treasured in China", in Juliano, Annette L. and Judith A. Lerner (ed.), Silk Road Studies: Nomads, Traders, and Holy Men Along China's Silk Road, vol. 7, Turnhout: Brepols Publishers, pp. 79–94, ISBN 978-2-503-52178-7.
  • Asmussen, J.P. (1983). "Christians in Iran". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 924–948. ISBN 0-521-24693-8.
  • Assar, Gholamreza F. (2006). A Revised Parthian Chronology of the Period 91-55 BC. Parthica. Incontri di Culture Nel Mondo Antico. Vol. 8: Papers Presented to David Sellwood. Istituti Editoriali e Poligrafici Internazionali. ISBN 978-8-881-47453-0. ISSN 1128-6342.
  • Ball, Warwick (2016), Rome in the East: Transformation of an Empire, 2nd Edition, London & New York: Routledge, ISBN 978-0-415-72078-6.
  • Bausani, Alessandro (1971), The Persians, from the earliest days to the twentieth century, New York: St. Martin's Press, pp. 41, ISBN 978-0-236-17760-8.
  • Bickerman, Elias J. (1983). "The Seleucid Period". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 3–20. ISBN 0-521-20092-X..
  • Bivar, A.D.H. (1983). "The Political History of Iran Under the Arsacids". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 21–99. ISBN 0-521-20092-X..
  • Bivar, A.D.H. (2007), "Gondophares and the Indo-Parthians", in Curtis, Vesta Sarkhosh and Sarah Stewart (ed.), The Age of the Parthians: The Ideas of Iran, vol. 2, London & New York: I.B. Tauris & Co Ltd., in association with the London Middle East Institute at SOAS and the British Museum, pp. 26–36, ISBN 978-1-84511-406-0.
  • Boyce, Mary (1983). "Parthian Writings and Literature". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 1151–1165. ISBN 0-521-24693-8..
  • Bringmann, Klaus (2007) [2002]. A History of the Roman Republic. Translated by W. J. Smyth. Cambridge: Polity Press. ISBN 978-0-7456-3371-8.
  • Brosius, Maria (2006), The Persians: An Introduction, London & New York: Routledge, ISBN 978-0-415-32089-4.
  • Burstein, Stanley M. (2004), The Reign of Cleopatra, Westport, CT: Greenwood Press, ISBN 978-0-313-32527-4.
  • Canepa, Matthew (2018). The Iranian Expanse: Transforming Royal Identity Through Architecture, Landscape, and the Built Environment, 550 BCE–642 CE. Oakland: University of California Press. ISBN 9780520379206.
  • Colpe, Carsten (1983). "Development of Religious Thought". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 819–865. ISBN 0-521-24693-8..
  • Curtis, Vesta Sarkhosh (2007), "The Iranian Revival in the Parthian Period", in Curtis, Vesta Sarkhosh and Sarah Stewart (ed.), The Age of the Parthians: The Ideas of Iran, vol. 2, London & New York: I.B. Tauris & Co Ltd., in association with the London Middle East Institute at SOAS and the British Museum, pp. 7–25, ISBN 978-1-84511-406-0.
  • de Crespigny, Rafe (2007), A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23–220 AD), Leiden: Koninklijke Brill, ISBN 978-90-04-15605-0.
  • De Jong, Albert (2008). "Regional Variation in Zoroastrianism: The Case of the Parthians". Bulletin of the Asia Institute. 22: 17–27. JSTOR 24049232..
  • Demiéville, Paul (1986), "Philosophy and religion from Han to Sui", in Twitchett and Loewe (ed.), Cambridge History of China: the Ch'in and Han Empires, 221 B.C. – A.D. 220, vol. 1, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 808–872, ISBN 978-0-521-24327-8.
  • Duchesne-Guillemin, J. (1983). "Zoroastrian religion". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 866–908. ISBN 0-521-24693-8..
  • Ebrey, Patricia Buckley (1999), The Cambridge Illustrated History of China, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-66991-7 (paperback).
  • Emmerick, R.E. (1983). "Buddhism Among Iranian Peoples". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 949–964. ISBN 0-521-24693-8..
  • Frye, R.N. (1983). "The Political History of Iran Under the Sasanians". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 116–180. ISBN 0-521-20092-X..
  • Garthwaite, Gene Ralph (2005), The Persians, Oxford & Carlton: Blackwell Publishing, Ltd., ISBN 978-1-55786-860-2.
  • Green, Tamara M. (1992), The City of the Moon God: Religious Traditions of Harran, BRILL, ISBN 978-90-04-09513-7.
  • Howard, Michael C. (2012), Transnationalism in Ancient and Medieval Societies: the Role of Cross Border Trade and Travel, Jefferson: McFarland & Company.
  • Katouzian, Homa (2009), The Persians: Ancient, Medieval, and Modern Iran, New Haven & London: Yale University Press, ISBN 978-0-300-12118-6.
  • Kennedy, David (1996), "Parthia and Rome: eastern perspectives", in Kennedy, David L.; Braund, David (eds.), The Roman Army in the East, Ann Arbor: Cushing Malloy Inc., Journal of Roman Archaeology: Supplementary Series Number Eighteen, pp. 67–90, ISBN 978-1-887829-18-2
  • Kurz, Otto (1983). "Cultural Relations Between Parthia and Rome". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 559–567. ISBN 0-521-20092-X..
  • Lightfoot, C.S. (1990), "Trajan's Parthian War and the Fourth-Century Perspective", The Journal of Roman Studies, 80: 115–126, doi:10.2307/300283, JSTOR 300283, S2CID 162863957
  • Lukonin, V.G. (1983). "Political, Social and Administrative Institutions: Taxes and Trade". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 681–746. ISBN 0-521-24693-8..
  • Mawer, Granville Allen (2013), "The Riddle of Cattigara", in Nichols, Robert; Woods, Martin (eds.), Mapping Our World: Terra Incognita to Australia, Canberra: National Library of Australia, pp. 38–39, ISBN 978-0-642-27809-8.
  • Mommsen, Theodor (2004) [original publication 1909 by Ares Publishers, Inc.], The Provinces of the Roman Empire: From Caesar to Diocletian, vol. 2, Piscataway (New Jersey): Gorgias Press, ISBN 978-1-59333-026-2.
  • Morton, William S.; Lewis, Charlton M. (2005), China: Its History and Culture, New York: McGraw-Hill, ISBN 978-0-07-141279-7.
  • Neusner, J. (1983). "Jews in Iran". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 909–923. ISBN 0-521-24693-8..
  • Olbrycht, Marek Jan (2016). "The Sacral Kingship of the early Arsacids. I. Fire Cult and Kingly Glory". Anabasis. 7: 91–106.
  • Posch, Walter (1998), "Chinesische Quellen zu den Parthern", in Weisehöfer, Josef (ed.), Das Partherreich und seine Zeugnisse, Historia: Zeitschrift für alte Geschichte, vol. 122 (in German), Stuttgart: Franz Steiner, pp. 355–364.
  • Rezakhani, Khodadad (2013). "Arsacid, Elymaean, and Persid Coinage". In Potts, Daniel T. (ed.). The Oxford Handbook of Ancient Iran. Oxford University Press. ISBN 978-0199733309.
  • Roller, Duane W. (2010), Cleopatra: a biography, Oxford: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-536553-5.
  • Schlumberger, Daniel (1983). "Parthian Art". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 1027–1054. ISBN 0-521-24693-8..
  • Sellwood, David (1976). "The Drachms of the Parthian "Dark Age"". The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. Cambridge University Press. 1 (1): 2–25. doi:10.1017/S0035869X00132988. JSTOR 25203669. S2CID 161619682. (registration required)
  • Sellwood, David (1983). "Parthian Coins". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 279–298. ISBN 0-521-20092-X..
  • Shahbazi, Shahpur A. (1987), "Arsacids. I. Origin", Encyclopaedia Iranica, 2: 255
  • Shayegan, Rahim M. (2007), "On Demetrius II Nicator's Arsacid Captivity and Second Rule", Bulletin of the Asia Institute, 17: 83–103
  • Shayegan, Rahim M. (2011), Arsacids and Sasanians: Political Ideology in Post-Hellenistic and Late Antique Persia, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-76641-8
  • Sheldon, Rose Mary (2010), Rome's Wars in Parthia: Blood in the Sand, London & Portland: Valentine Mitchell, ISBN 978-0-85303-981-5
  • Skjærvø, Prods Oktor (2004). "Iran vi. Iranian languages and scripts". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume XIII/4: Iran V. Peoples of Iran–Iran IX. Religions of Iran. London and New York: Routledge & Kegan Paul. pp. 348–366. ISBN 978-0-933273-90-0.
  • Strugnell, Emma (2006), "Ventidius' Parthian War: Rome's Forgotten Eastern Triumph", Acta Antiqua, 46 (3): 239–252, doi:10.1556/AAnt.46.2006.3.3
  • Syme, Ronald (2002) [1939], The Roman Revolution, Oxford: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-280320-7
  • Torday, Laszlo (1997), Mounted Archers: The Beginnings of Central Asian History, Durham: The Durham Academic Press, ISBN 978-1-900838-03-0
  • Wang, Tao (2007), "Parthia in China: a Re-examination of the Historical Records", in Curtis, Vesta Sarkhosh and Sarah Stewart (ed.), The Age of the Parthians: The Ideas of Iran, vol. 2, London & New York: I.B. Tauris & Co Ltd., in association with the London Middle East Institute at SOAS and the British Museum, pp. 87–104, ISBN 978-1-84511-406-0.
  • Waters, Kenneth H. (1974), "The Reign of Trajan, part VII: Trajanic Wars and Frontiers. The Danube and the East", in Temporini, Hildegard (ed.), Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. Principat. II.2, Berlin: Walter de Gruyter, pp. 415–427.
  • Watson, William (1983). "Iran and China". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 537–558. ISBN 0-521-20092-X..
  • Widengren, Geo (1983). "Sources of Parthian and Sasanian History". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 1261–1283. ISBN 0-521-24693-8..
  • Wood, Frances (2002), The Silk Road: Two Thousand Years in the Heart of Asia, Berkeley and Los Angeles: University of California Press, ISBN 978-0-520-24340-8.
  • Yarshater, Ehsan (1983). "Iranian National History". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 359–480. ISBN 0-521-20092-X..
  • Yü, Ying-shih (1986), "Han Foreign Relations", in Twitchett, Denis and Michael Loewe (ed.), Cambridge History of China: the Ch'in and Han Empires, 221 B.C. – A.D. 220, vol. 1, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 377–462, ISBN 978-0-521-24327-8.
  • Young, Gary K. (2001), Rome's Eastern Trade: International Commerce and Imperial Policy, 31 BC - AD 305, London & New York: Routledge, ISBN 978-0-415-24219-6.
  • Zhang, Guanuda (2002), "The Role of the Sogdians as Translators of Buddhist Texts", in Juliano, Annette L. and Judith A. Lerner (ed.), Silk Road Studies: Nomads, Traders, and Holy Men Along China's Silk Road, vol. 7, Turnhout: Brepols Publishers, pp. 75–78, ISBN 978-2-503-52178-7.
  • Daryaee, Touraj (2012). The Oxford Handbook of Iranian History. Oxford University Press. pp. 1–432. ISBN 978-0-19-987575-7. Archived from the original on 2019-01-01. Retrieved 2019-02-10.