უკრაინის ისტორია

უკრაინასა და მის მიდამოებში თანამედროვე ადამიანების დასახლება თარიღდება ძვ.ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 4500 წლისთვის ნეოლითური კუკუტენი-ტრიპილიის კულტურა აყვავებული იყო თანამედროვე უკრაინის ფართო რაიონებში, მათ შორის ტრიპილიასა და მთელ დნეპერ-დნესტრის რეგიონში.უკრაინა ასევე ითვლება ცხენის პირველი მოშინაურების სავარაუდო ადგილად.რკინის ხანაში მიწა დასახლებული იყო კიმერიელებით, სკვითებითა და სარმატებით.700-დან 200 წლამდე ის სკვითების სამეფოს ნაწილი იყო.VI საუკუნიდან ბერძნული , რომაული და ბიზანტიური კოლონიები დაარსდა შავი ზღვის ჩრდილო-აღმოსავლეთ სანაპიროზე, როგორიცაა ტირასი, ოლბია და ხერსონესუსი.ისინი აყვავდნენ მე-6 საუკუნეში.გოთები დარჩნენ ამ მხარეში, მაგრამ 370-იანი წლებიდან მოექცნენ ჰუნების ზეწოლას.VII საუკუნეში ტერიტორია, რომელიც ამჟამად აღმოსავლეთ უკრაინაა , ძველი დიდი ბულგარეთის ცენტრი იყო.საუკუნის ბოლოს, ბულგარული ტომების უმრავლესობა გადასახლდა სხვადასხვა მიმართულებით და ხაზარები აიღეს მიწის დიდი ნაწილი.მე-5 და მე-6 საუკუნეებში უკრაინაში ცხოვრობდნენ ადრეული სლავური, ანტეს ხალხი.ანტები იყვნენ უკრაინელების წინაპრები: თეთრი ხორვატები, სევერელები, აღმოსავლელი პოლონელები, დრევლიანები, დულები, ულიჩები და ტივერელები.დღევანდელი უკრაინის ტერიტორიებიდან ბალკანეთის მასშტაბით მიგრაციებმა მრავალი სამხრეთ სლავური ერი ჩამოაყალიბა.ჩრდილოეთის მიგრაციებმა, რომლებმაც მიაღწიეს თითქმის ილმენის ტბამდე, განაპირობა ილმენის სლავების, კრივიჩებისა და რადიმიჩების, რუსების საგვარეულო ჯგუფების გაჩენა.602 წელს ავარების დარბევისა და ანტების კავშირის დაშლის შემდეგ, ამ ხალხების უმეტესობა ცალკეულ ტომებად გადარჩა მეორე ათასწლეულის დასაწყისამდე.

კიევის კულტურა ან კიევის კულტურა არის არქეოლოგიური კულტურა, რომელიც თარიღდება დაახლოებით III-V საუკუნეებით, უკრაინის დედაქალაქის კიევის სახელით.იგი ფართოდ ითვლება პირველ იდენტიფიცირებულ სლავურ არქეოლოგიურ კულტურად.ეს იყო ჩერნიახოვის კულტურის თანადროული (და ძირითადად ჩრდილოეთით მდებარეობდა).დასახლებები გვხვდება ძირითადად მდინარის ნაპირებთან, ხშირად მაღალ კლდეებზე ან მდინარის პირას.საცხოვრებელი სახლები უმეტესად ნახევრად მიწისქვეშა ტიპისაა (გავრცელდა ადრე კელტურ და გერმანულ , მოგვიანებით კი სლავურ კულტურებში), ხშირად კვადრატული (დაახლოებით ოთხი ოთხი მეტრით), კუთხეში ღია კერით.სოფლების უმეტესობა შედგება მხოლოდ რამდენიმე საცხოვრებლისგან.შრომის დანაწილების შესახებ ძალიან ცოტა მტკიცებულება არსებობს, თუმცა ერთ შემთხვევაში სოფელი, რომელიც კიევის კულტურას მიეკუთვნებოდა, ამზადებდა რქების თხელ ზოლებს, რათა შემდგომ გადაემუშავებინათ ცნობილ გოთურ სავარცხლებში, ახლომდებარე ჩერნიახოვის კულტურულ სოფელში.კიევის კულტურის შთამომავლები - პრაღა-კორჩაკის, პენკოვკასა და კოლოჩინის კულტურები - დაარსდა V საუკუნეში აღმოსავლეთ ევროპაში.თუმცა, სამეცნიერო საზოგადოებაში არსებითი უთანხმოებაა კიევის კულტურის წინამორბედების ვინაობასთან დაკავშირებით, ზოგიერთი ისტორიკოსი და არქეოლოგი მას პირდაპირ მილოგრადის კულტურიდან მიჰყავს, სხვები კი ჩერნოლეს კულტურიდან (ჰეროდოტეს სკვითური ფერმერები) ზარუბინცის მეშვეობით. კულტურა, სხვები, როგორც პრჟევორსკის, ასევე ზარუბინცის კულტურის მეშვეობით.

რუს ხალხის გაქრისტიანება სავარაუდოდ 860-იან წლებში დაიწყო და იყო პირველი ეტაპი აღმოსავლეთ სლავების გაქრისტიანების პროცესში, რომელიც გაგრძელდა მე-11 საუკუნემდე.მიუხედავად მისი ისტორიული და კულტურული მნიშვნელობისა, მოვლენის დეტალური ჩანაწერები ძნელად მოიპოვება და, როგორც ჩანს, ის დავიწყებული იყო 980-იან წლებში ვლადიმერის მიერ კიევის ნათლობის დროს.რუსეთის პირველი გაქრისტიანების შესახებ ყველაზე ავტორიტეტული წყაროა კონსტანტინოპოლის პატრიარქ ფოტიუსის ენციკლური წერილი, რომელიც მოცემულია 867 წლის დასაწყისში . რუსეთ-ბიზანტიის 860 წლის ომზე მითითებით, ფოტიუსი აცნობებს აღმოსავლელ პატრიარქებსა და ეპისკოპოსებს, რომ მას შემდეგ, რაც ბულგარელები გადაბრუნდნენ. ქრისტეს 863 წელს, რუსები ისე გულმოდგინედ მიჰყვნენ, რომ მან გონივრული მიიჩნია მათ ქვეყანაში ეპისკოპოსის გაგზავნა.

882 წელს კიევი დააარსა ვარანგიელმა დიდებულმა ოლეჰმა (ოლეგი), რომელმაც დაიწყო რურიკიდების მთავრების მმართველობის ხანგრძლივი პერიოდი.ამ დროის განმავლობაში უკრაინაში იყო რამდენიმე სლავური ტომი, მათ შორის პოლონები, დრევლიანები, სევერიანები, ულიჩები, ტივერელები, თეთრი ხორვატები და დულები.მომგებიან სავაჭრო გზებზე მდებარე კიევი პოლონელებს შორის სწრაფად განვითარდა, როგორც ძლიერი სლავური სახელმწიფოს კიევან რუსის ცენტრი.მე-11 საუკუნეში კიევის რუსეთი იყო გეოგრაფიულად უდიდესი სახელმწიფო ევროპაში, რომელიც ცნობილი გახდა დანარჩენ ევროპაში, როგორც რუთენია (რუსეთის ლათინური სახელი), განსაკუთრებით რუსეთის დასავლეთ სამთავროებისთვის მონღოლთა შემოსევის შემდეგ.სახელწოდება "უკრაინა", რაც ნიშნავს "მიწაში" ან "მშობლიურ მიწას", ჩვეულებრივ ინტერპრეტაციას როგორც "სასაზღვრო მიწა", პირველად ჩნდება მე -12 საუკუნის ისტორიულ დოკუმენტებში, შემდეგ კი მე -16 საუკუნის პერიოდის ისტორიულ რუქებზე.ეს ტერმინი, როგორც ჩანს, სინონიმი იყო რუსეთის პროპრიას - კიევის, ჩერნიგოვისა და პერეიასლავის სამთავროების.ტერმინი "დიდი რუსეთი" გამოიყენებოდა მთელი კიევის რუსეთის ყველა მიწებზე, მათ შორის იმ მიწებზე, რომლებიც იყო არა მხოლოდ სლავური, არამედ ურალიც სახელმწიფოს ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში.რუსეთის ადგილობრივი რეგიონალური ქვედანაყოფები გაჩნდა სლავურ კერაში, მათ შორის "ბელორუსია" (თეთრი რუსეთი), "ჩორნა რუს" (შავი რუსეთი) და "ჩერვენ რუს" (წითელი რუსეთი) ჩრდილო-დასავლეთ და დასავლეთ უკრაინაში.

კიევის რუსეთის მემკვიდრე სახელმწიფო დღევანდელი უკრაინის ტერიტორიის ნაწილში იყო გალიცია-ვოჰინიას სამთავრო.მანამდე ვლადიმირ დიდმა რეგიონის დედაქალაქებად დააარსა ქალაქები ჰალიჩი და ლადომირი.ეს სახელმწიფო დაფუძნებული იყო დულებ, ტივერიან და თეთრ ხორვატ ტომებზე.სახელმწიფოს მართავდნენ იაროსლავ ბრძენის და ვლადიმერ მონომახის შთამომავლები.მცირე პერიოდის განმავლობაში სახელმწიფოს მართავდა უნგრელი დიდგვაროვანი.ასევე მოხდა ბრძოლები მეზობელ სახელმწიფოებთან პოლონეთთან და ლიტვასთან, ასევე შიდა ომი აღმოსავლეთით ჩერნიგოვის დამოუკიდებელ რუთენურ სამთავროსთან.ყველაზე დიდი გაფართოებით გალიცია-ვოჰინიის ტერიტორია მოიცავდა მოგვიანებით ვლახეთს/ბესარაბიას, რითაც მიაღწია შავი ზღვის სანაპიროებს.ამ პერიოდში (დაახლოებით 1200–1400 წწ.) თითოეული სამთავრო გარკვეული პერიოდის განმავლობაში დამოუკიდებელი იყო მეორისგან.ჰალიჩ-ვოლინიის შტატი საბოლოოდ გახდა მონღოლთა იმპერიის ვასალი, მაგრამ მცდელობები გაგრძელდა ევროპული მხარდაჭერის მოპოვება მონღოლთა წინააღმდეგობისთვის.ამ პერიოდში აღინიშნა პირველი "რუსის მეფე";ადრე რუსეთის მმართველებს უწოდებდნენ "დიდ ჰერცოგებს" ან "პრინცებს".

მე-13 საუკუნის მონღოლთა შემოსევამ გაანადგურა კიევის რუსეთი და კიევი მთლიანად განადგურდა 1240 წელს. დღევანდელ უკრაინის ტერიტორიაზე წარმოიშვა ჰალიჩისა და ვოლოდიმირ-ვოლინსკის სამთავროები და გაერთიანდა გალიცია-ვოლინის შტატში.დანიელ გალიციელმა, რომაელი დიდის ვაჟმა, ხელახლა გააერთიანა სამხრეთ-დასავლეთი რუსეთის დიდი ნაწილი, მათ შორის ვოლჰინია, გალიცია და უძველესი დედაქალაქი კიევი.იგი შემდგომში პაპის მთავარეპისკოპოსმა დაამყარა გვირგვინი, როგორც ახლადშექმნილი რუთენიის სამეფოს პირველი მეფე 1253 წელს.

ლიტვის დიდი საჰერცოგო, იმ დროისთვის ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი სახელმწიფო, გახდა კიევის რუსეთის ტრადიციების დე ფაქტო მემკვიდრე.ეკონომიკურად და კულტურულად რუთეინის მიწები ბევრად უფრო განვითარებული იყო, ვიდრე ლიტვური.რუთეინის ელიტებმა ასევე შექმნეს ლიტვის სახელმწიფოს სახე.ისწავლეს რუთეინური სამართლის უამრავი ნორმა, თანამდებობის წოდებები, მამულები, ადმინისტრაციის სისტემა და ა.შ.რუთეინური გახდა ლიტვის დიდი საჰერცოგოს ოფიციალური ენა, რომელიც გამოიყენებოდა საქმიანი დოკუმენტებისთვის.უკრაინის უმეტესი ნაწილი ესაზღვრებოდა ლიტვის ნაწილებს და ზოგი ამბობს, რომ სახელი "უკრაინა" მომდინარეობს ადგილობრივი სიტყვიდან "საზღვარი", თუმცა სახელი "უკრაინა" ასევე გამოიყენებოდა საუკუნეების წინ.და უფრო სავარაუდოა, რომ სახელი მიუთითებს ქვეყანაში მარცვლეულის ტრადიციულ წარმოებაზე.ლიტვამ აიღო კონტროლი ვოლინიის შტატზე ჩრდილოეთ და ჩრდილო-დასავლეთ უკრაინაში, მათ შორის კიევის (რუსეთი) მიმდებარე რეგიონის ჩათვლით და ლიტვის მმართველებმა შემდეგ მიიღეს რუსეთის მმართველის ტიტული.ამის მიუხედავად, ბევრი უკრაინელი (მაშინ ცნობილი როგორც რუთენიელები) იყო მაღალ თანამდებობებზე ლიტვის დიდ საჰერცოგოში, რომელშიც შედიოდა ადგილობრივი მმართველები, აზნაურები და თვით ლიტვის გვირგვინიც კი.ამ პერიოდის განმავლობაში, უკრაინამ და უკრაინელებმა დაინახეს შედარებით კეთილდღეობა და ავტონომია, სადაც საჰერცოგო უფრო მეტად ფუნქციონირებდა ლიტვურ-უკრაინის ერთობლივ სახელმწიფოს, მართლმადიდებლური ქრისტიანობის თავისუფლებით, უკრაინულად ლაპარაკით (განსაკუთრებით მეტყველებს უკრაინულ და ლიტვურ ენებს შორის მნიშვნელოვნად დაბალი ენობრივი გადაფარვით. ), და განაგრძობს ჩართვას უკრაინული კულტურის პრაქტიკაში, უცვლელი რჩება.გარდა ამისა, სახელმწიფოს ოფიციალური ენა იყო რუთენური ენა, ანუ ძველი უკრაინული.

მე-14 საუკუნეში პოლონეთი და ლიტვა იბრძოდნენ მონღოლ დამპყრობლების წინააღმდეგ და საბოლოოდ უკრაინის უმეტესი ნაწილი გადავიდა პოლონეთისა და ლიტვის მმართველობაში.უფრო კონკრეტულად, გალიცია (აღმოსავლეთ ევროპა) გახდა პოლონეთის ნაწილი, ხოლო პოლოცკის სავოევოდო, ვოლინია, ჩერნიგოვი და კიევი 1362 წლისთვის ლურჯი წყლების ბრძოლის შემდეგ.

საბოლოოდ, პოლონეთმა აიღო კონტროლი სამხრეთ-დასავლეთის რეგიონზე.პოლონეთსა და ლიტვას შორის გაერთიანების შემდეგ, პოლონელები, გერმანელები , ლიტველები და ებრაელები გადავიდნენ რეგიონში, რის გამოც უკრაინელები აიძულეს დაეტოვებინათ ძალაუფლების პოზიციები, რომლებიც ლიტველებთან ერთად იზიარებდნენ, უფრო მეტი უკრაინელი იძულებული გახდა ცენტრალურ უკრაინაში პოლონეთის მიგრაციის, პოლონიზაციისა და პოლონიზაციის შედეგად. უკრაინისა და უკრაინელების წინააღმდეგ ჩაგვრის სხვა ფორმებიც, ყველამ დაიწყო სრულად ჩამოყალიბება.

მე-15 საუკუნეში ოქროს ურდოს დაცემამ საშუალება მისცა დაარსდა ყირიმის სახანო, რომელმაც დაიპყრო დღევანდელი შავი ზღვის სანაპიროები და უკრაინის სამხრეთ სტეპები.მე-18 საუკუნის ბოლომდე ყირიმის სახანო აწარმოებდა მონებით მასიურ ვაჭრობას ოსმალეთის იმპერიასთან და ახლო აღმოსავლეთთან, 1500-1700 წლებში რუსეთიდან და უკრაინიდან დაახლოებით 2 მილიონი მონის ექსპორტით.იგი დარჩა ოსმალეთის იმპერიის ვასალურ სახელმწიფოდ 1774 წლამდე, როდესაც ის საბოლოოდ დაიშალა რუსეთის იმპერიის მიერ 1783 წელს.

1490 წელს, პოლონელთა მიერ უკრაინელების გაზრდილი ჩაგვრის გამო, წარმატებული აჯანყებების სერიას სათავეში ჩაუდგა უკრაინელი გმირი პეტრო მუხა, რომელსაც შეუერთდნენ სხვა უკრაინელები, როგორიცაა ადრეული კაზაკები და ჰუცულები, მოლდოველების ( რუმინელების ) გარდა.ცნობილი როგორც მუხას აჯანყება, ბრძოლების ამ სერიას მხარს უჭერდა მოლდოველი პრინცი სტეფანე დიდი და ეს არის უკრაინელების ერთ-ერთი ყველაზე ადრე ცნობილი აჯანყება პოლონეთის ჩაგვრის წინააღმდეგ.ამ აჯანყებებმა დაიპყრეს პოკუტიას რამდენიმე ქალაქი და მიაღწიეს დასავლეთით ლვოვამდე, მაგრამ ამ უკანასკნელის დაკავების გარეშე.

1569 წელს ლუბლინის კავშირის და პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის ჩამოყალიბების შემდეგ უკრაინა პოლონეთის ადმინისტრაციის ქვეშ მოექცა და გახდა პოლონეთის სამეფოს გვირგვინის ნაწილი.თანამეგობრობის შექმნის შემდგომ პერიოდში მოხდა კოლონიზაციის მცდელობების უზარმაზარი აღორძინება.მრავალი ახალი ქალაქი და სოფელი დაარსდა და კავშირები უკრაინის სხვადასხვა რეგიონებს შორის, როგორიცაა გალიცია და ვოლინი, მნიშვნელოვნად გაფართოვდა.ახალი სკოლები ავრცელებდნენ რენესანსის იდეებს;პოლონელი გლეხები დიდი რაოდენობით ჩამოვიდნენ და სწრაფად აირია ადგილობრივ მოსახლეობაში;ამ პერიოდის განმავლობაში უკრაინელი დიდებულების უმეტესობა პოლონიზებული გახდა და კათოლიციზმზე გადავიდა და სანამ რუთენურ ენაზე მოლაპარაკე გლეხების უმეტესობა დარჩა აღმოსავლეთ მართლმადიდებლურ ეკლესიაში, სოციალური დაძაბულობა გაიზარდა.ზოგიერთი პოლონიზებული მობილურობა დიდად აყალიბებს პოლონურ კულტურას, მაგალითად, სტანისლავ ორზეჩოვსკის.რუთენელი გლეხები, რომლებიც გაურბოდნენ მცდელობებს, რათა დაემორჩილებინათ ისინი, ცნობილნი იყვნენ როგორც კაზაკები და მოიპოვეს რეპუტაცია თავიანთი სასტიკი საბრძოლო სულისკვეთებით.ზოგიერთი კაზაკი თანამეგობრობის მიერ შეიყვანეს ჯარისკაცებად, რათა დაეცვათ თანამეგობრობის სამხრეთ-აღმოსავლეთი საზღვრები თათრებისგან ან მონაწილეობდნენ ლაშქრობებში საზღვარგარეთ (როგორიცაა პეტრო კონაშევიჩ-საჰაიდაჩნი 1621 წლის ხოტინის ბრძოლაში).კაზაკთა შენაერთები ასევე აქტიურობდნენ პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობასა და რუსეთის სამეფოს შორის ომებში.მიუხედავად კაზაკების სამხედრო სარგებლობისა, თანამეგობრობამ, რომელსაც დომინირებდა მისი კეთილშობილება, უარი თქვა მათთვის რაიმე მნიშვნელოვანი ავტონომიის მინიჭებაზე, სამაგიეროდ ცდილობდა კაზაკთა მოსახლეობის უმეტესი ნაწილი ყმებად გადაექცია.ამან გამოიწვია კაზაკთა აჯანყების მზარდი რაოდენობა, რომლებიც მიმართული იყო თანამეგობრობისკენ.

კაზაკთა ჰეტმანატი, ოფიციალურად ზაპოროჟის მასპინძელი ან ზაპორიჟიის არმია, იყო კაზაკთა სახელმწიფო რეგიონში, რომელიც დღევანდელ ცენტრალურ უკრაინაშია 1648-1764 წლებში (თუმცა მისი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი სისტემა 1782 წლამდე არსებობდა).ჰეტმანატი დააარსა ზაპორიჟიის მასპინძელმა ჰეტმანმა ბოჰდან ხმელნიცკიმ 1648–57 წლების აჯანყების დროს პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის აღმოსავლეთ ტერიტორიებზე.1654 წლის პერეიასლავის ზავით რუსეთის სამეფოსთან ვასალური ურთიერთობების დამყარება საბჭოთა, უკრაინულ და რუსულ ისტორიოგრაფიაში კაზაკთა ჰეტმანათის ეტალონად ითვლება.პერეიასლავის მეორე საბჭომ 1659 წელს კიდევ უფრო შეზღუდა ჰეტმანატის დამოუკიდებლობა და რუსეთის მხრიდან იყო მცდელობები, გამოეცხადებინათ 1659 წელს იური ხმელნიცკისთან მიღწეული შეთანხმებები, როგორც სხვა არაფერი, თუ არა 1654 წლის "ყოფილი ბოჰდანის შეთანხმებები". 1667 წლის ანდრუსოვოს ხელშეკრულება - ჩატარდა კაზაკთა ჰეტმანატის ყოველგვარი წარმომადგენლობის გარეშე - დაამყარა საზღვრები პოლონურ და რუსულ სახელმწიფოებს შორის, ჰეტმანათის გაყოფა დნეპრის გასწვრივ შუაზე და ზაპოროჟის სიჩის ფორმალური ერთობლივი რუსულ-პოლონური ადმინისტრაციის ქვეშ.1708 წელს ივან მაზეპას მიერ რუსეთთან კავშირის გაწყვეტის წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, მთელი ტერიტორია შევიდა კიევის მთავრობაში და კაზაკთა ავტონომია მკაცრად შეიზღუდა.რუსეთის ეკატერინე II-მ ოფიციალურად გააუქმა ჰეტმანის ინსტიტუტი 1764 წელს, ხოლო 1764-1781 წლებში კაზაკთა ჰეტმანატი დაარსდა როგორც პატარა რუსეთის გუბერნატორი, რომელსაც ხელმძღვანელობდა პიოტრ რუმიანცევი, ხოლო ჰეტმანატის ადმინისტრაციული სისტემის ბოლო ნარჩენები გაუქმდა 1788 წელს.

1648 წლის უკრაინის კაზაკთა (კოზაკების) აჯანყებამ ან ხმელნიცკის აჯანყებამ, რომელმაც დაიწყო ეპოქა, რომელიც ცნობილია როგორც ნანგრევები (პოლონეთის ისტორიაში, როგორც წარღვნა), შეარყია თანამეგობრობის საფუძვლები და სტაბილურობა.ახალშობილ კაზაკთა სახელმწიფო, კაზაკთა ჰეტმანატი, რომელიც ჩვეულებრივ უკრაინის წინამორბედად განიხილება, აღმოჩნდა სამმხრივ სამხედრო და დიპლომატიურ მეტოქეობაში ოსმალ თურქებთან, რომლებიც აკონტროლებდნენ თათრებს სამხრეთით, პოლონეთისა და ლიტვის თანამეგობრობასა და ცარდომს. მოსკოვის აღმოსავლეთით.

ზაპოროჟის მასპინძელმა, პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის დატოვების მიზნით, 1654 წელს მოითხოვა რუსეთთან დაცვის ხელშეკრულება. ეს შეთანხმება ცნობილი იყო როგორც პერეიასლავის ხელშეკრულება.თანამეგობრობის ხელისუფლება მაშინ ცდილობდა კომპრომისს უკრაინის კაზაკთა სახელმწიფოსთან 1658 წელს ჰადიახის ხელშეკრულების ხელმოწერით, მაგრამ ცამეტი წლის განუწყვეტელი ომის შემდეგ შეთანხმება მოგვიანებით შეცვალა 1667 წლის პოლონეთ-რუსეთის ანდრუსოვოს ხელშეკრულებით, რომელმაც უკრაინის ტერიტორია გაყო თანამეგობრობას შორის. და რუსეთი.რუსეთის ქვეშ, კაზაკებმა თავდაპირველად შეინარჩუნეს ოფიციალური ავტონომია ჰეტმანატში.გარკვეული პერიოდის განმავლობაში მათ ასევე შეინარჩუნეს ნახევრად დამოუკიდებელი რესპუბლიკა ზაპოროჟიაში და კოლონია რუსეთის საზღვარზე სლობოდა უკრაინაში.ხმელნიცკიმ უზრუნველყო რუსეთის მეფის სამხედრო დაცვა მეფისადმი ერთგულების სანაცვლოდ.რუსეთის მონარქისადმი ერთგულების ფიცი დადეს კაზაკთა ჰეტმანათის ხელმძღვანელობისგან, რასაც მალევე მოჰყვა სხვა ოფიციალური პირები, სასულიერო პირები და ჰეტმანათის მაცხოვრებლები ერთგულების ფიცი.ჰეტმანატსა და რუსეთს შორის შეთანხმებით გათვალისწინებული ურთიერთობის ზუსტი ხასიათი სამეცნიერო დავის საგანია.პერეიასლავის საბჭოს მოჰყვა ოფიციალური დოკუმენტების გაცვლა: მარტის სტატიები (კაზაკთა ჰეტმანათიდან) და მეფის დეკლარაცია (მოსკოვიდან).

კოლიივშჩინა იყო მთავარი ჰაიდამაკის აჯანყება, რომელიც იფეთქა მარჯვენა სანაპიროზე უკრაინაში 1768 წლის ივნისში, გამოწვეული ფულით (ჰოლანდიური დუკატები მოპოვებული სანკტ-პეტერბურგში) რუსეთის მიერ უკრაინაში გაგზავნილი ადვოკატთა კონფედერაციასთან მებრძოლი ადგილობრივი მოსახლეობისთვის, გლეხების უკმაყოფილებით. ადვოკატთა კონფედერაციის მიერ აღმოსავლელ კათოლიკეებთან და მართლმადიდებელ ქრისტიანებთან მოპყრობით და კაზაკებისა და გლეხების მხრიდან ბატონობისა და თავადაზნაურობისა და პოლონელების წინააღმდეგობის მუქარით.აჯანყებას თან ახლდა ძალადობა ადვოკატთა კონფედერაციის წევრებისა და მხარდამჭერების, პოლონელების, ებრაელებისა და კათოლიკეების და განსაკუთრებით უნიატ სასულიერო პირების მიმართ და კულმინაციას მიაღწია უმანის ხოცვა-ჟლეტით.მსხვერპლთა რიცხვი 100 000-დან 200 000-მდეა შეფასებული, რადგან აჯანყების ზონაში მთლიანად გაქრა ეროვნული უმცირესობების მრავალი საზოგადოება (როგორიცაა ძველი მორწმუნეები, სომხები , მუსლიმები და ბერძნები).

გალიციისა და ლოდომერიის სამეფო, ასევე ცნობილი როგორც ავსტრიული გალიცია, იყო სამეფო ავსტრიის იმპერიაში, მოგვიანებით ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ცისლეითანის ნაწილი, რომელიც დაარსდა 1772 წელს, როგორც ჰაბსბურგის მონარქიის გვირგვინი.ის მოიცავდა რეგიონებს, რომლებიც შეიძინა პოლონეთის პირველმა დაყოფამ .მისი სტატუსი უცვლელი დარჩა 1918 წელს მონარქიის დაშლამდე.დომენი თავდაპირველად მოჩუქურთმებული იყო 1772 წელს პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილიდან.მომდევნო პერიოდში რამდენიმე ტერიტორიული ცვლილება მოხდა.1795 წელს ჰაბსბურგთა მონარქია მონაწილეობდა პოლონეთის მესამე დაყოფაში და ანექსირებდა დამატებით პოლონურ ტერიტორიას, რომელსაც ეწოდა დასავლეთ გალიცია.ეს რეგიონი დაიკარგა 1809 წელს. 1849 წლის შემდეგ გვირგვინის საზღვრები სტაბილური დარჩა 1918 წლამდე.სახელი "გალიცია" არის ჰალიჩის ლათინირებული ფორმა, შუა საუკუნეების კიევის რუსეთის რამდენიმე რეგიონალური სამთავროდან.სახელი "ლოდომერია" ასევე არის ვოლოდიმრის ორიგინალური სლავური სახელის ლათინირებული ფორმა, რომელიც დაარსდა მე -10 საუკუნეში ვლადიმერ დიდის მიერ.ტიტული „გალიციისა და ლოდომერიის მეფე“ იყო გვიანი შუა საუკუნეების სამეფო ტიტული, რომელიც შეიქმნა უნგრეთის ანდრია II-ის მიერ მე-13 საუკუნეში რეგიონის დაპყრობის დროს.გალიცია-ვოჰინიას ომების შემდგომ, რეგიონი მე-14 საუკუნეში ანექსირებული იქნა პოლონეთის სამეფოს მიერ და დარჩა პოლონეთში მე-18 საუკუნის დანაწევრებამდე.მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ საზღვრების ცვლილების შედეგად გალიციის რეგიონი გაიყო პოლონეთსა და უკრაინას შორის.ისტორიული გალიციის ბირთვი შედგება დასავლეთ უკრაინის თანამედროვე ლვოვის, ტერნოპოლისა და ივანო-ფრანკოვსკის რეგიონებისგან.

მიუხედავად იმისა, რომ მარჯვენა სანაპირო უკრაინა ეკუთვნოდა პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობას 1793 წლის ბოლომდე, მარცხენა სანაპირო უკრაინა 1667 წელს შედიოდა რუსეთის სამეფოში (ანდრუსოვოს ხელშეკრულებით).1672 წელს პოდოლია დაიპყრო თურქეთის ოსმალეთის იმპერიამ , ხოლო კიევი და ბრაცლავი ჰეტმან პეტრო დოროშენკოს კონტროლის ქვეშ მოექცა 1681 წლამდე, სანამ ისინიც დაიპყრეს თურქებმა, მაგრამ 1699 წელს კარლოვიცის ხელშეკრულებამ ეს მიწები თანამეგობრობას დაუბრუნა.უკრაინის უმეტესი ნაწილი დაეცა რუსეთის იმპერიას ეკატერინე დიდის მეფობის დროს;1793 წელს მარჯვენა სანაპირო უკრაინა რუსეთის მიერ იქნა ანექსირებული პოლონეთის მეორე დაყოფაში.რუსეთმა, სეპარატიზმის შიშით, დააწესა მკაცრი შეზღუდვები უკრაინული ენისა და კულტურის ამაღლების მცდელობებზე, აკრძალა კიდეც მისი გამოყენება და შესწავლა.რუსიფიკაციისა და პანსლავიზმის რუსოფილურმა პოლიტიკამ გამოიწვია უკრაინელი ინტელექტუალების დასავლეთ უკრაინაში გადასახლება.თუმცა, ბევრმა უკრაინელმა მიიღო თავისი ბედი რუსეთის იმპერიაში და ზოგიერთმა შეძლო იქ დიდი წარმატების მიღწევა.პატარა რუსეთი არის გეოგრაფიული და ისტორიული ტერმინი, რომელიც გამოიყენება უკრაინის თანამედროვე ტერიტორიების აღსაწერად.

1772, 1793 და 1795 წლებში პოლონეთის დაყოფის შემდეგ, უკრაინის უკიდურესი დასავლეთი ავსტრიელების კონტროლის ქვეშ მოექცა, დანარჩენი კი რუსეთის იმპერიის ნაწილი გახდა.რუსეთ-თურქეთის ომების შედეგად ოსმალეთის იმპერიის კონტროლი დაეცა სამხრეთ-ცენტრალურ უკრაინას, ხოლო უნგრეთის მმართველობა ამიერკარპატების რეგიონზე გაგრძელდა.პოლონეთის მესამე დაყოფა (1795) იყო ბოლო სერიიდან პოლონეთ-ლიტვის და პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის მიწა პრუსიას, ჰაბსბურგთა მონარქიასა და რუსეთის იმპერიას შორის, რომელმაც ფაქტობრივად დაასრულა პოლონეთ-ლიტვის ეროვნული სუვერენიტეტი. 1918 წ.უკრაინელების ბედი განსხვავებული იყო ავსტრიის იმპერიის პირობებში, სადაც ისინი აღმოჩნდნენ რუსულ-ავსტრიის ძალაუფლებისთვის ბრძოლის სალომბარდო პოზიციაზე ცენტრალურ და სამხრეთ ევროპაში.რუსეთისგან განსხვავებით, ელიტის უმეტესობა, რომელიც მართავდა გალიციას, წარმოშობით ავსტრიული ან პოლონური იყო, რუთენელები თითქმის ექსკლუზიურად გლეხობაში რჩებოდნენ.მე-19 საუკუნეში რუსოფილია ჩვეულებრივი მოვლენა იყო სლავურ მოსახლეობაში, მაგრამ უკრაინელი ინტელექტუალების მასობრივმა გამოსვლამ რუსული რეპრესიებისგან აღმოსავლეთ უკრაინაში, ისევე როგორც ავსტრიის ხელისუფლების ჩარევამ გამოიწვია მოძრაობა უკრაინოფილიით ჩანაცვლება. შემდეგ გადავიდნენ რუსეთის იმპერიაში.პირველი მსოფლიო ომის დაწყებისთანავე, ყველა, ვინც რუსეთს უჭერდა მხარს, ავსტრიულმა ძალებმა შეკრიბეს და დააკავეს ტალერჰოფის საკონცენტრაციო ბანაკში, სადაც ბევრი დაიღუპა.გალიცია დაეცა ავსტრიის იმპერიას, ხოლო დანარჩენი უკრაინა რუსეთის იმპერიას.

უკრაინის ეროვნული აღორძინება დღევანდელ დასავლეთ უკრაინაში დაწყებულად ითვლება 1837 წელს, როდესაც მარკიან შაშკევიჩმა, ივან ვაჰილევიჩმა და იაკივ ჰოლოვაცკიმ გამოაქვეყნეს Rusalka Dnistrovaya, უკრაინული ხალხური სიმღერების ალმანახი ბუდაში, უნგრეთი.1848 წლის რევოლუციის დროს ლვოვში დაარსდა უზენაესი რუთენური საბჭო, რომელიც გახდა პირველი ლეგალური უკრაინული პოლიტიკური ორგანიზაცია.1848 წლის მაისში ზორია ჰალიცკამ დაიწყო გამოცემა, როგორც პირველი გაზეთი უკრაინულ ენაზე.1890 წელს დაარსდა უკრაინის რადიკალური პარტია, პირველი უკრაინული პოლიტიკური პარტია.უკრაინის ეროვნული აღორძინება მოხდა დროის ისტორიულ პერიოდში, როდესაც თანამედროვე უკრაინის ტერიტორია გაიყო ავსტრიის იმპერიას, უნგრეთის სამეფოსა და რუსეთის იმპერიას შორის მე-18 საუკუნის ბოლოს პოლონეთის დანაწევრების შემდეგ.პერიოდი მალევე მოხდა მას შემდეგ, რაც ჰაიდამაკას აჯანყებამ (ასევე ცნობილი როგორც კოლიივშჩინა) შეარყია ყოფილი კაზაკთა ჰეტმანატის მიწები.ეს იყო პერიოდი, როდესაც უკრაინის ეროვნული წინააღმდეგობა თითქმის მთლიანად დაიმორჩილა და მთლიანად მიწისქვეშეთში გადავიდა.კაზაკთა მოძრაობასთან ერთად მთლიანად ლიკვიდირებული იქნა კაზაკთა ჰეტმანათის ყველა სახელმწიფო ინსტიტუტი.რუსეთის იმპერიის ევროპულმა ტერიტორიამ წარმატებით გადალახა დნეპერი და გაფართოვდა ცენტრალური ევროპისკენ, ასევე მიაღწია შავი ზღვის სანაპიროებს.მიუხედავად ამისა, ეს პერიოდი ასევე ითვლება თანამედროვე უკრაინული ლიტერატურის დასაწყისად, უმთავრესად ივან კოტლიარევსკის შემოქმედებით.რიგი უკრაინელი ისტორიკოსები, როგორებიც იყვნენ ვოლოდიმირ დოროშენკო და მიხაილო ჰრუშევსკი, ეს პერიოდი სამ ეტაპად დაყვეს.პირველი ეტაპი მე-18 საუკუნის ბოლოდან 1840-იან წლებამდე გრძელდება, მეორე ეტაპი მოიცავს 1840-1850-იან წლებს, მესამე ეტაპი კი მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარია.

პირველი მსოფლიო ომის დაწყებისთანავე, უკრაინა, როგორც ეს იყო იმ დროს, მაგალითად, ირლანდიასა და ინდოეთში, არსებობდა როგორც კოლონიზებული უძველესი ერი, მაგრამ არა როგორც დამოუკიდებელი პოლიტიკური ერთეული ან სახელმწიფო.ტერიტორია, რომელიც შეადგენდა უკრაინის თანამედროვე ქვეყანას, იყო რუსეთის იმპერიის ნაწილი, შესამჩნევი სამხრეთ-დასავლეთი რეგიონით, რომელსაც მართავს ავსტრო-უნგრეთის იმპერია და მათ შორის საზღვარი თარიღდება ვენის კონგრესით 1815 წელს.რუსეთის წინსვლა გალიციაში დაიწყო 1914 წლის აგვისტოში. შეტევის დროს, რუსეთის არმიამ წარმატებით აიძულა ავსტრიელები კარპატების ქედამდე, ეფექტურად დაიპყრო მთელი დაბლობი ტერიტორია და შეასრულა ტერიტორიის ანექსიის მათი ხანგრძლივი მისწრაფებები.უკრაინელები გაიყო ორ ცალკეულ და დაპირისპირებულ არმიად.3,5 მილიონი იბრძოდა რუსეთის იმპერიულ არმიასთან, ხოლო 250 000 იბრძოდა ავსტრია-უნგრეთის არმიისთვის.ამგვარად, ბევრი უკრაინელი ერთმანეთს ებრძოდა.ასევე, ბევრი უკრაინელი მშვიდობიანი მოქალაქე დაზარალდა, რადგან არმიებმა დახვრიტეს და მოკლეს ისინი მოწინააღმდეგე ჯარებთან თანამშრომლობაში დადანაშაულების შემდეგ (იხ. უკრაინის ავსტრიის ინტერნირება).

უკრაინა, რომელიც მოიცავდა ყირიმს, ყუბანს და დონ კაზაკთა მიწების ნაწილს დიდი უკრაინელი მოსახლეობით (ეთნიკურ რუსებთან და ებრაელებთან ერთად), ცდილობდა გათავისუფლებულიყო რუსეთისგან 1917 წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ სანკტ-პეტერბურგში.ისტორიკოსი პოლ კუბიჩეკი ამბობს:1917-დან 1920 წლამდე რამდენიმე სუბიექტი, რომლებიც ცდილობდნენ დამოუკიდებელი უკრაინის სახელმწიფოები გამხდარიყვნენ.თუმცა ეს პერიოდი უკიდურესად ქაოტური იყო, ახასიათებდა რევოლუცია, საერთაშორისო და სამოქალაქო ომი და ძლიერი ცენტრალური ავტორიტეტის ნაკლებობა.ბევრი ფრაქცია იბრძოდა ძალაუფლებისთვის დღევანდელ უკრაინაში და ყველა ჯგუფს არ სურდა ცალკე უკრაინის სახელმწიფო.საბოლოო ჯამში, უკრაინის დამოუკიდებლობა ხანმოკლე იყო, რადგან უკრაინული მიწების უმეტესობა საბჭოთა კავშირში გაერთიანდა , ხოლო დანარჩენი, დასავლეთ უკრაინაში, გაიყო პოლონეთს , ჩეხოსლოვაკიასა და რუმინეთს შორის .კანადელი მეცნიერი ორესტ სუბტელნი გვაწვდის კონტექსტს ევროპის ისტორიის ხანგრძლივი პერიოდიდან:1919 წელს სრული ქაოსი მოიცვა უკრაინა.მართლაც, ევროპის თანამედროვე ისტორიაში არცერთ ქვეყანას არ განუცდია ისეთი სრული ანარქია, მწარე სამოქალაქო დაპირისპირება და ხელისუფლების სრული კოლაფსი, როგორც ამ დროს უკრაინა.მის ტერიტორიაზე მოქმედებდა ექვსი განსხვავებული არმია - უკრაინელების, ბოლშევიკების, თეთრების, ფრანგების, პოლონელებისა და ანარქისტების.კიევმა ერთ წელიწადში ხუთჯერ შეიცვალა ხელი.ქალაქები და რეგიონები ერთმანეთს მოწყვეტილი იყო მრავალრიცხოვანი ფრონტით.გარე სამყაროსთან კომუნიკაცია თითქმის მთლიანად ჩაიშალა.მშიერი ქალაქები დაცარიელდა, რადგან ხალხი სოფლად გადავიდა საკვების საძიებლად.სხვადასხვა ფრაქციები იბრძოდნენ უკრაინის ტერიტორიაზე რუსეთის იმპერიის დაშლის შემდეგ 1917 წლის რუსეთის რევოლუციის შემდეგ და 1918 წელს პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ, რის შედეგადაც დაიშალა ავსტრია-უნგრეთი, რომელიც მართავდა უკრაინულ გალიციას.იმპერიების ნგრევამ დიდი გავლენა მოახდინა უკრაინის ნაციონალისტურ მოძრაობაზე და ოთხ წელიწადში რამდენიმე უკრაინის მთავრობა გაჩნდა.ამ პერიოდს ახასიათებდა ოპტიმიზმი და ერის მშენებლობა, ასევე ქაოსი და სამოქალაქო ომი.საქმეები გარკვეულწილად დასტაბილურდა 1921 წელს, როდესაც თანამედროვე უკრაინის ტერიტორია გაიყო საბჭოთა უკრაინას (რომელიც 1922 წელს საბჭოთა კავშირის შემადგენელი რესპუბლიკა გახდებოდა) და პოლონეთს შორის და მცირე ეთნიკურ-უკრაინული რეგიონებით, რომლებიც მიეკუთვნებოდნენ ჩეხოსლოვაკიას და რუმინეთს.

საბჭოთა-უკრაინის ომი არის ტერმინი, რომელიც ჩვეულებრივ გამოიყენება პოსტსაბჭოთა უკრაინაში 1917–21 წლებში განვითარებული მოვლენებისთვის, რომელიც დღეს ძირითადად განიხილება, როგორც ომი უკრაინის სახალხო რესპუბლიკასა და ბოლშევიკებს შორის (უკრაინის საბჭოთა რესპუბლიკა და რსფსრ).ომი ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ მალევე დაიწყო, როდესაც ლენინმა ანტონოვის საექსპედიციო ჯგუფი გაგზავნა უკრაინასა და სამხრეთ რუსეთში.საბჭოთა ისტორიული ტრადიცია განიხილავდა მას, როგორც უკრაინის ოკუპაციას დასავლეთ და ცენტრალური ევროპის სამხედრო ძალების, მათ შორის პოლონეთის რესპუბლიკის სამხედრო ძალების მიერ - ბოლშევიკების გამარჯვება, რომელიც უკრაინის ამ ძალებისგან განთავისუფლებას წარმოადგენს.პირიქით, თანამედროვე უკრაინელი ისტორიკოსები მას მიიჩნევენ წარუმატებელ დამოუკიდებლობის ომად უკრაინის სახალხო რესპუბლიკის მიერ ბოლშევიკების წინააღმდეგ.

უკრაინის დამოუკიდებლობის ომი იყო კონფლიქტების სერია, რომელშიც მონაწილეობდა მრავალი მოწინააღმდეგე, რომელიც გაგრძელდა 1917 წლიდან 1921 წლამდე და გამოიწვია უკრაინის რესპუბლიკის დაარსება და განვითარება, რომლის უმეტესი ნაწილი მოგვიანებით შეიწოვება საბჭოთა კავშირში , როგორც 1922 წლის უკრაინის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა - 1991 წ.ომი მოიცავდა სამხედრო კონფლიქტებს სხვადასხვა სამთავრობო, პოლიტიკურ და სამხედრო ძალებს შორის.მეომარ მხარეებში შედიოდნენ უკრაინელი ნაციონალისტები, უკრაინელი ანარქისტები, ბოლშევიკები, გერმანიისა და ავსტრია-უნგრეთის ძალები, თეთრი რუსეთის მოხალისეთა არმია და პოლონეთის მეორე რესპუბლიკის ძალები.ისინი იბრძოდნენ უკრაინის კონტროლისთვის რუსეთის იმპერიაში თებერვლის რევოლუციის (1917 წლის მარტი) შემდეგ.ჩაერთნენ რუმინეთისა და საფრანგეთის მოკავშირეთა ძალებიც.ბრძოლა გაგრძელდა 1917 წლის თებერვლიდან 1921 წლის ნოემბრამდე და შედეგად მოჰყვა უკრაინის დაყოფა ბოლშევიკურ უკრაინის სსრ-ს, პოლონეთს , რუმინეთსა და ჩეხოსლოვაკიას შორის.კონფლიქტი ხშირად განიხილება 1917-1922 წლების რუსეთის სამოქალაქო ომის სამხრეთ ფრონტის, ასევე 1914-1918 წლების პირველი მსოფლიო ომის აღმოსავლეთის ფრონტის დახურვის ეტაპზე.

მახნოვშჩინა იყო 1917-1923 წლების რუსეთის რევოლუციის დროს უკრაინის ნაწილებში მოქალაქეობის არმქონე ანარქისტული საზოგადოების ჩამოყალიბების მცდელობა.ის არსებობდა 1918 წლიდან 1921 წლამდე, ამ პერიოდის განმავლობაში თავისუფალი საბჭოები და ლიბერტარიანული კომუნები მოქმედებდნენ ნესტორ მახნოს რევოლუციური აჯანყებულთა არმიის მფარველობით.ამ ტერიტორიას დაახლოებით შვიდი მილიონი მოსახლე ჰყავდა.მახნოვშჩინა დაარსდა 1918 წლის 27 ნოემბერს მახნოს ძალების მიერ ჰულიაიპოლის აღებით. ქალაქში შეიქმნა აჯანყებულთა შტაბი, რომელიც გახდა ტერიტორიის დე ფაქტო დედაქალაქი.თეთრი მოძრაობის რუსულმა ძალებმა, ანტონ დენიკინის მეთაურობით, დაიკავეს რეგიონის ნაწილი და ჩამოაყალიბეს სამხრეთ რუსეთის დროებითი მთავრობა 1920 წლის მარტში, რის შედეგადაც დე ფაქტო დედაქალაქი მოკლედ გადავიდა კატერინოსლავში (დღევანდელი დნიპრო).1920 წლის მარტის ბოლოს, დენიკინის ძალებმა უკან დაიხიეს ტერიტორია, რომლებიც განდევნილი იქნა წითელი არმიის მიერ მახნოს ძალებთან თანამშრომლობით, რომელთა ქვედანაყოფები ატარებდნენ პარტიზანულ ომს დენიკინის ხაზების უკან.მახნოვშჩინა დაიშალა 1921 წლის 28 აგვისტოს, როდესაც მძიმედ დაჭრილი მახნო და მისი 77 კაცი გაიქცნენ რუმინეთის გავლით მას შემდეგ, რაც ბოლშევიკურმა ძალებმა რამდენიმე მაღალჩინოსანი სიკვდილით დასაჯეს.შავი არმიის ნარჩენებმა ბრძოლა განაგრძეს 1922 წლის ბოლომდე.

პოლონეთ-უკრაინის ომი, 1918 წლის ნოემბრიდან 1919 წლის ივლისამდე, იყო კონფლიქტი პოლონეთის მეორე რესპუბლიკასა და უკრაინის ძალებს შორის (როგორც დასავლეთ უკრაინის სახალხო რესპუბლიკა, ასევე უკრაინის სახალხო რესპუბლიკა).კონფლიქტს თავისი ფესვები ჰქონდა რეგიონში მცხოვრებ პოლონურ და უკრაინულ მოსახლეობას შორის ეთნიკურ, კულტურულ და პოლიტიკურ განსხვავებაში, რადგან პოლონეთი და უკრაინის ორივე რესპუბლიკა დაშლილი რუსეთის და ავსტრიის იმპერიების მემკვიდრე სახელმწიფოები იყვნენ.ომი აღმოსავლეთ გალიციაში დაიწყო ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის დაშლის შემდეგ და გადაიზარდა ჩელმის მიწაზე და ვოლინიის (ვოლინის) რეგიონებში, რომლებიც ადრე რუსეთის იმპერიას ეკუთვნოდა, რომლებზეც ორივე პრეტენზიას იღებდა უკრაინის სახელმწიფო ( გერმანიის იმპერიის კლიენტი სახელმწიფო). ) და უკრაინის სახალხო რესპუბლიკა.პოლონეთმა ხელახლა დაიკავა სადავო ტერიტორია 1919 წლის 18 ივლისს.

კოლექტივიზაცია უკრაინაში, ოფიციალურად უკრაინის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა, იყო კოლექტივიზაციის პოლიტიკის ნაწილი სსრკ-ში და დეკულაკიზაციის პოლიტიკის ნაწილი, რომელიც გატარდა 1928-1933 წლებში, რათა გაეერთიანებინა ინდივიდუალური მიწა და შრომა კოლექტიურ მეურნეობებში, სახელწოდებით კოლხოზები და გაენადგურებინა მტრები. მუშათა კლასი.კოლმეურნეობის იდეა გლეხებმა ბატონობის აღორძინებად აღიქვეს.უკრაინაში ამ პოლიტიკამ დრამატული გავლენა მოახდინა უკრაინის ეთნიკურ მოსახლეობაზე და მის კულტურაზე, რადგან მოსახლეობის 86% ცხოვრობდა სოფლად.კოლექტივიზაციის პოლიტიკის ძალისმიერი შემოღება იყო ჰოლოდომორის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი.უკრაინაში კოლექტივიზაციას ჰქონდა კონკრეტული მიზნები და შედეგები.კოლექტივიზაციასთან დაკავშირებული საბჭოთა პოლიტიკა უნდა გავიგოთ იმდროინდელ საბჭოთა კავშირში მომხდარი სოციალური „რევოლუციის“ უფრო ფართო კონტექსტში.კოლმეურნეობების ჩამოყალიბება ეფუძნებოდა სოფლის მსხვილ მეურნეობებს სოფლის მცხოვრებთა კოლექტიური საკუთრებაში.მოსალოდნელი იყო მოსავლიანობის სავარაუდო ზრდა 150%-ით.კოლექტივიზაციის საბოლოო მიზანი იყო 1920-იანი წლების ბოლოს "მარცვლეულის პრობლემების" მოგვარება.1920-იანი წლების დასაწყისში საბჭოთა კავშირის გლეხობის მხოლოდ 3% იყო კოლექტივიზებული.პირველი ხუთწლიანი გეგმის ფარგლებში გლეხთა შინამეურნეობების 20%-ის კოლექტივიზაცია უნდა მომხდარიყო, თუმცა უკრაინაში ეს რიცხვი 30%-ით განისაზღვრა.

ჰოლოდომორი, ან უკრაინული შიმშილი, იყო ადამიანის მიერ შექმნილი შიმშილი, რომელიც მოხდა საბჭოთა უკრაინაში 1932 წლიდან 1933 წლამდე, უფრო ფართო საბჭოთა შიმშილის ნაწილი, რომელიც გავლენას ახდენდა მარცვლეულის მწარმოებელ რეგიონებზე.ამის შედეგად მილიონობით ადამიანი დაიღუპა უკრაინელებს შორის.მიუხედავად იმისა, რომ შეთანხმდნენ, რომ შიმშილი იყო ადამიანის ხელით გამოწვეული, მოსაზრებები განსხვავებულია იმის შესახებ, არის თუ არა იგი გენოციდს.ზოგი ამტკიცებს, რომ ეს იყო იოსებ სტალინის მცდელობა უკრაინის დამოუკიდებლობის მოძრაობის ჩახშობისთვის, ზოგი კი მას საბჭოთა ინდუსტრიალიზაციისა და კოლექტივიზაციის პოლიტიკის შედეგად მიიჩნევს.საშუალო შეხედულება ვარაუდობს, რომ თავდაპირველი უნებლიე მიზეზები მოგვიანებით გამოიყენეს უკრაინელების სამიზნე, დასაჯეს ისინი ნაციონალიზმისა და კოლექტივიზაციის წინააღმდეგობის გამო.უკრაინა, მარცვლეულის მთავარი მწარმოებელი, მარცვლეულის არაპროპორციულად მაღალი კვოტების წინაშე აღმოჩნდა, რამაც გააძლიერა შიმშილობის სიმძიმე იქ.დაღუპულთა რიცხვი განსხვავებულია, ადრეული მონაცემებით 7-დან 10 მილიონამდე მსხვერპლია, მაგრამ ბოლოდროინდელი სტიპენდიების შეფასებით 3,5-დან 5 მილიონამდე.უკრაინაში შიმშილის გავლენა კვლავ მნიშვნელოვანი რჩება.2006 წლიდან უკრაინამ, გაეროს სხვა წევრმა 33 ქვეყანამ, ევროპარლამენტმა და აშშ-ს 35 შტატმა საბჭოთა ხელისუფლების მიერ უკრაინელების წინააღმდეგ გენოციდად აღიარეს გოლოდომორი.

მეორე მსოფლიო ომი დაიწყო 1939 წლის სექტემბერში, როდესაც ჰიტლერი და სტალინი შეიჭრნენ პოლონეთში , საბჭოთა კავშირმა აიღო აღმოსავლეთ პოლონეთის უმეტესი ნაწილი.ნაცისტური გერმანია თავის მოკავშირეებთან ერთად 1941 წელს შეიჭრა საბჭოთა კავშირში. ზოგიერთი უკრაინელი თავდაპირველად ვერმახტის ჯარისკაცებს საბჭოთა მმართველობისგან განმათავისუფლებლად თვლიდა, ზოგი კი პარტიზანულ მოძრაობას აყალიბებდა.უკრაინის ნაციონალისტური მიწისქვეშა ნაწილის ზოგიერთმა ელემენტმა შექმნა უკრაინის მეამბოხე არმია, რომელიც ებრძოდა როგორც საბჭოთა ძალებს, ასევე ნაცისტებს.სხვები გერმანელებთან თანამშრომლობდნენ.ვოლჰინიაში უკრაინელმა მებრძოლებმა ხოცვა-ჟლეტა მოახდინეს 100 000-მდე პოლონელი მშვიდობიანი მოქალაქის წინააღმდეგ.UPA-პარტიზანების ნარჩენი მცირე ჯგუფები მოქმედებდნენ პოლონეთისა და საბჭოთა კავშირის საზღვართან 1950-იან წლებამდე.გალიცია, ვოლჰინია, სამხრეთ ბესარაბია, ჩრდილოეთ ბუკოვინა და კარპატების რუთენია დაემატა 1939 წელს მოლოტოვ-რიბენტროპის პაქტის და საბჭოთა კავშირის გამარჯვების შედეგად გერმანიაზე მეორე მსოფლიო ომში, 1939-45 წლებში.მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ მიღებული იქნა უკრაინის სსრ-ს კონსტიტუციაში შესწორებები, რამაც მას საშუალება მისცა მოქმედებდა როგორც საერთაშორისო სამართლის ცალკეული სუბიექტი ზოგიერთ შემთხვევაში და გარკვეულწილად, ამავე დროს დარჩეს საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში.კერძოდ, ამ ცვლილებებმა საშუალება მისცა უკრაინის სსრ გამხდარიყო გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის (გაერო) ერთ-ერთი დამფუძნებელი წევრი საბჭოთა კავშირთან და ბელორუსის სსრ-სთან ერთად.ეს იყო შეერთებულ შტატებთან შეთანხმების ნაწილი გენერალურ ასამბლეაში ბალანსის უზრუნველყოფის მიზნით, რომელიც, სსრკ-ს აზრით, დაუბალანსებელი იყო დასავლეთის ბლოკის სასარგებლოდ.გაეროს წევრის რანგში, უკრაინის სსრ იყო არჩეული გაეროს უშიშროების საბჭოს წევრი 1948–1949 და 1984–1985 წლებში.ყირიმის ოლქი რსფსრ-დან უკრაინის სსრ-ს გადაეცა 1954 წელს.

მეორე მსოფლიო ომის დროს, უკრაინის რაიხსკომისარიატი (შემოკლებით RKU) იყო ნაცისტური გერმანიის მიერ ოკუპირებული უკრაინის დიდი ნაწილის სამოქალაქო საოკუპაციო რეჟიმი (რომელიც მოიცავდა თანამედროვე ბელორუსის და ომამდელ მეორე პოლონეთის რესპუბლიკის მიმდებარე ტერიტორიებს).მას მართავდა აღმოსავლეთის ოკუპირებული ტერიტორიების რაიხის სამინისტრო, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ალფრედ როზენბერგი.1941 წლის სექტემბრიდან 1944 წლის აგვისტომდე რაიხსკომისარიატს ხელმძღვანელობდა ერიხ კოხი, როგორც რაიხსკომისარი.ადმინისტრაციის ამოცანები მოიცავდა რეგიონის დამშვიდებას და მისი რესურსებისა და ხალხის გერმანიის სასარგებლოდ გამოყენებას.ადოლფ ჰიტლერმა 1941 წლის 17 ივლისს გამოსცა ფიურერის ბრძანებულება, რომელიც განსაზღვრავდა ახლად ოკუპირებული აღმოსავლეთის ტერიტორიების ადმინისტრაციას.გერმანიის შემოსევამდე უკრაინა იყო საბჭოთა კავშირის შემადგენელი რესპუბლიკა, დასახლებული უკრაინელებით რუსული, რუმინელი , პოლონელი , ებრაელი, ბელორუსიელი, გერმანელი, ბოშური და ყირიმელი თათრული უმცირესობებით.ეს იყო გერმანიის სახელმწიფოს ომის შემდგომი გაფართოების ნაცისტური დაგეგმვის მთავარი საგანი.ნაცისტების განადგურების პოლიტიკამ უკრაინაში, ადგილობრივი უკრაინელი კოლაბორატორების დახმარებით, დაასრულა მილიონობით მშვიდობიანი მოქალაქის სიცოცხლე ჰოლოკოსტისა და ნაცისტების სხვა მასობრივი მკვლელობების დროს: სავარაუდოდ, 900,000-დან 1,6 მილიონ ებრაელამდე და 3-დან 4 მილიონამდე არაებრაელი უკრაინელი დაიღუპა. ოკუპაციის დროს;სხვა წყაროების შეფასებით, 5,2 მილიონი უკრაინელი მშვიდობიანი მოქალაქე (ყველა ეთნიკური ჯგუფიდან) დაიღუპა კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულების, ომთან დაკავშირებული დაავადებებისა და შიმშილის გამო, რაც იმ დროისთვის უკრაინის მოსახლეობის 12%-ზე მეტს შეადგენდა.

მეორე მსოფლიო ომის დროს საბჭოთა კავშირმა განიცადა მნიშვნელოვანი ადამიანური და მატერიალური დანაკარგები, დაკარგა დაახლოებით 8,6 მილიონი საბჭოთა მებრძოლი და დაახლოებით 18 მილიონი მშვიდობიანი მოქალაქე.უკრაინა, საბჭოთა კავშირის ნაწილი, ძალიან დაზარალდა, 6,8 მილიონი სამოქალაქო და სამხედრო მოსამსახურე დაიღუპა, 3,9 მილიონი ევაკუირებული იქნა რუსეთის საბჭოთა ფედერაციულ სოციალისტურ რესპუბლიკაში და 2,2 მილიონი გაგზავნილი გერმანელების მიერ იძულებითი შრომის ბანაკებში.მატერიალური განადგურება უკრაინაში ფართო იყო 1943 წელს ჰიტლერის ბრძანების გამო „განადგურების ზონის“ შექმნისა და 1941 წელს საბჭოთა არმიის გადამწვარი მიწის პოლიტიკის გამო, რის შედეგადაც განადგურდა 28000-ზე მეტი სოფელი, 714 ქალაქი და ქალაქი და დატოვა 19 მილიონი ადამიანი. უსახლკარო.დიდი განადგურება განიცადა სამრეწველო და სასოფლო-სამეურნეო ინფრასტრუქტურამ.ომის შემდგომი უკრაინის სსრ ტერიტორია გაფართოვდა, მოიპოვა დასავლეთ უკრაინა პოლონეთიდან კურზონის ხაზამდე, იზმაილთან მდებარე ტერიტორიები რუმინეთიდან და კარპატების რუთენია ჩეხოსლოვაკიიდან, დაამატა დაახლოებით 167,000 კვადრატული კილომეტრი (64,500 კვ. mi) და 11 მილიონი ადამიანი მის მოსახლეობას. .მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ უკრაინის სსრ კონსტიტუციაში შეტანილმა ცვლილებებმა მას საშუალება მისცა ემოქმედა, როგორც ცალკეული ერთეული საერთაშორისო სამართალში, საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში ყოფნისას.ამ ცვლილებებმა საშუალება მისცა უკრაინას გამხდარიყო გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ერთ-ერთი დამფუძნებელი წევრი და ემსახურა გაეროს უშიშროების საბჭოში 1948-1949 და 1984-1985 წლებში, რაც ასახავს მის გაზრდილ ომს და ტერიტორიულ მიღწევებს.

1953 წლის 5 მარტს სტალინის გარდაცვალების შემდეგ კოლექტიურმა ხელმძღვანელობამ, მათ შორის ხრუშჩოვმა, მალენკოვმა, მოლოტოვმა და ბერიამ წამოიწყო დესტალინიზაცია, რაც მიუთითებდა სტალინის პოლიტიკიდან, რუსიფიკაციის მიდგომის ჩათვლით.ამ პოლიტიკის კრიტიკა ღიად გააჟღერა უკრაინის კომუნისტურმა პარტიამ (CPU) ჯერ კიდევ 1953 წლის ივნისში. ამ პერიოდში მნიშვნელოვანი იყო ეთნიკურად უკრაინელი ალექსეი კირიჩენკოს დანიშვნა CPU-ს პირველ მდივნად, პირველი 1920-იანი წლების შემდეგ. .დესტალინიზაცია მოიცავდა როგორც ცენტრალიზაციას, ასევე დეცენტრალიზაციას.ცენტრალიზაციის მნიშვნელოვანი აქტით, რსფსრ-მ ყირიმი უკრაინას გადასცა 1954 წლის თებერვალში, უკრაინის რუსეთთან გაერთიანების 300 წლის იუბილეს აღნიშვნის დროს, რაც ასახავდა უკრაინელებსა და რუსებს შორის ძმური ურთიერთობების ნარატივს.ეპოქა, რომელიც ცნობილია როგორც "დათბობა", მიზნად ისახავდა ლიბერალიზაციას და მოიცავდა ამნისტიებს ომის დროს და ომის შემდეგ სახელმწიფო დანაშაულებისთვის მსჯავრდებულებისთვის, 1958 წელს უკრაინის პირველი მისიის დაარსება გაეროში და უკრაინელების რაოდენობის ზრდა. CPU და მთავრობის წოდებები.ამ პერიოდში ასევე მოხდა კულტურული და ნაწილობრივი უკრაინიზაციის დათბობა.თუმცა, ხრუშჩოვის დეპონირებამ 1964 წლის ოქტომბერში და ბრეჟნევის აღზევებამ აღნიშნა სტაგნაციის ეპოქის დასაწყისი, რომელიც ხასიათდება სოციალური და ეკონომიკური სტაგნაციით.ბრეჟნევმა ხელახლა შემოიღო რუსიფიკაციის პოლიტიკა საბჭოთა ეროვნების ერთიანი საბჭოთა იდენტობისკენ გაერთიანების საფარქვეშ, კომუნიზმის ბოლო ეტაპის ლენინის ხედვის შესაბამისად.ბრეჟნევის დროს ეს პერიოდი ასევე განისაზღვრა „განვითარებული სოციალიზმის“ იდეოლოგიური კონცეფციით, რომელიც აჭიანურებდა კომუნიზმის დაპირებას.1982 წელს ბრეჟნევის გარდაცვალებამ გამოიწვია ანდროპოვისა და ჩერნენკოს თანმიმდევრული ხანმოკლე მოღვაწეობა, რასაც მოჰყვა მიხეილ გორბაჩოვის აღზევება 1985 წელს, რაც აღნიშნა სტაგნაციის ეპოქის დასასრულს და მნიშვნელოვანი რეფორმების დასაწყისს, რომელიც საბჭოთა კავშირის დაშლისკენ მიისწრაფვის.

გვიან საბჭოთა ეპოქაში უკრაინამ განიცადა მიხეილ გორბაჩოვის პერესტროიკის (რესტრუქტურიზაციის) და გლასნოსტის (გახსნილობის) პოლიტიკის დაგვიანებული გავლენა, უპირველეს ყოვლისა, უკრაინის კომუნისტური პარტიის პირველი მდივნის ვოლოდიმირ შჩერბიცკის კონსერვატიული პოზიციის გამო.რეფორმის განხილვის მიუხედავად, 1990 წლისთვის უკრაინის მრეწველობისა და სოფლის მეურნეობის 95% რჩებოდა სახელმწიფოს საკუთრებაში, რამაც გამოიწვია უკრაინელების ფართო იმედგაცრუება და წინააღმდეგობა, რაც გამწვავდა 1986 წლის ჩერნობილის კატასტროფის, რუსიფიკაციის მცდელობების და ეკონომიკური სტაგნაციის გამო.გლასნოსტის პოლიტიკამ ხელი შეუწყო უკრაინული დიასპორის ხელახლა დაკავშირებას სამშობლოსთან, გააცოცხლა რელიგიური პრაქტიკა და წარმოშვა სხვადასხვა ოპოზიციური პუბლიკაციები.თუმცა, ხელშესახები ცვლილებები, რომლებსაც პერესტროიკა დაჰპირდა, ძირითადად განუხორციელებელი დარჩა, რამაც შემდგომი უკმაყოფილება გამოიწვია.უკრაინის დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვა დაჩქარდა 1991 წლის აგვისტოს მოსკოვში წარუმატებელი გადატრიალების შემდეგ. 1991 წლის 24 აგვისტოს უკრაინის უმაღლესმა საბჭომ უკრაინის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა დამოუკიდებლად გამოაცხადა და მას უკრაინა უწოდა.1991 წლის 1 დეკემბერს რეფერენდუმმა დაინახა დამოუკიდებლობის აბსოლუტური მხარდაჭერა ყველა რეგიონში, მათ შორის ყირიმის უმრავლესობამ, რომელიც რსფსრ-დან უკრაინას გადაეცა 1954 წელს. ეს ხმა დამოუკიდებლობისთვის იყო ისტორიული ნაბიჯი თვითგამორკვევისკენ. უცხოური ჩარევის ან სამოქალაქო ომის გარეშე, სწრაფი საერთაშორისო აღიარების მიღება.1991 წელს ლეონიდ კრავჩუკის პრეზიდენტად არჩევამ ხმების 62%-ით გააძლიერა უკრაინის გზა დამოუკიდებლობისკენ.1991 წლის 8 დეკემბერს უკრაინის, რუსეთისა და ბელორუსის მიერ ბელოვეჟის შეთანხმების ხელმოწერამ გამოაცხადა საბჭოთა კავშირი ფაქტობრივად დაშლილი, რამაც გამოიწვია დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობის (დსთ) ჩამოყალიბება.ეს შეთანხმება, რომელიც გაფართოვდა ალმა-ატას პროტოკოლით დამატებით ყოფილ საბჭოთა რესპუბლიკებთან, აღნიშნა საბჭოთა კავშირის ოფიციალურ დასასრულს 1991 წლის 26 დეკემბერს, რითაც დაიხურა მნიშვნელოვანი თავი მე-20 საუკუნის ისტორიაში და მიანიშნა უკრაინის დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ გაჩენის შესახებ. .

უკრაინის გზა დამოუკიდებლობისკენ ფორმალური გახდა 1991 წლის 24 აგვისტოს, როდესაც მისმა უზენაესმა საბჭომ გამოაცხადა, რომ ქვეყანა აღარ დაიცავდა სსრკ-ს კანონებს, რაც ფაქტობრივად ამტკიცებდა მის გამოყოფას საბჭოთა კავშირისგან .ამ დეკლარაციას აბსოლიტურად დაუჭირა მხარი 1991 წლის 1 დეკემბერს რეფერენდუმმა, სადაც უკრაინის მოქალაქეების 90%-ზე მეტმა ხმა მისცა დამოუკიდებლობას, რაც აჩვენებს უმრავლესობას ყველა რეგიონში, მათ შორის ყირიმის მნიშვნელოვანი ხმა, მიუხედავად მისი ძირითადად ეთნიკური რუსი მოსახლეობისა.საბჭოთა კავშირის დაშლა 1991 წლის 26 დეკემბერს, უკრაინის, ბელორუსის და რუსეთის ლიდერების შეთანხმების შემდეგ, ოფიციალურად აღნიშნა უკრაინის დამოუკიდებლობა საერთაშორისო ასპარეზზე.პოლონეთი და კანადა იყვნენ პირველი ქვეყნები, რომლებმაც აღიარეს უკრაინის დამოუკიდებლობა 1991 წლის 2 დეკემბერს. უკრაინის დამოუკიდებლობის პირველი წლები, პრეზიდენტების ლეონიდ კრავჩუკისა და ლეონიდ კუჩმას დროს, ხასიათდებოდა გარდამავალი ეტაპით, სადაც, მიუხედავად ნომინალური დამოუკიდებლობისა, უკრაინა მჭიდრო ურთიერთობას ინარჩუნებდა რუსეთთან. .განიარაღების ფრონტზე უკრაინა გახდა არაბირთვული სახელმწიფო 1996 წლის 1 ივნისს, 1994 წლის იანვარში უსაფრთხოების გარანტიების შესახებ ბუდაპეშტის მემორანდუმისადმი მისი ვალდებულების შემდეგ დატოვა რუსეთს საბჭოთა კავშირიდან მემკვიდრეობით მიღებული 1900 სტრატეგიული ბირთვული ქობინიდან ბოლო.1996 წლის 28 ივნისს მისი კონსტიტუციის მიღებამ მნიშვნელოვანი ნაბიჯი გადადგა უკრაინის, როგორც დამოუკიდებელი სახელმწიფოს განვითარებაში, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა ქვეყნის საკანონმდებლო ბაზას.

1991 წელს საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, უკრაინა გახდა დამოუკიდებელი სახელმწიფო, რომელიც ოფიციალურად გაფორმდა რეფერენდუმით 1991 წლის დეკემბერში. 1990 წლის 21 იანვარს 300 000-ზე მეტმა უკრაინელმა მოაწყო ადამიანური ჯაჭვი უკრაინის დამოუკიდებლობისთვის კიევსა და ლვოვს შორის.უკრაინამ ოფიციალურად გამოაცხადა თავი დამოუკიდებელ ქვეყნად 1991 წლის 24 აგვისტოს, როდესაც უკრაინის კომუნისტურმა უზენაესმა საბჭომ (პარლამენტმა) გამოაცხადა, რომ უკრაინა აღარ დაემორჩილებოდა სსრკ-ს კანონებს და მხოლოდ უკრაინის სსრ-ს კანონებს, დე ფაქტო გამოაცხადა უკრაინის დამოუკიდებლობა საბჭოთა კავშირისგან. კავშირი.1 დეკემბერს ამომრჩეველმა დაამტკიცა რეფერენდუმი საბჭოთა კავშირისგან დამოუკიდებლობის ფორმირებით.უკრაინის მოქალაქეების 90%-ზე მეტმა ხმა მისცა დამოუკიდებლობას, უმრავლესობა ყველა რეგიონში, მათ შორის 56% ყირიმში.საბჭოთა კავშირმა ოფიციალურად შეწყვიტა არსებობა 26 დეკემბერს, როდესაც უკრაინის, ბელორუსის და რუსეთის პრეზიდენტები (სსრკ-ს დამფუძნებელი წევრები) შეხვდნენ ბიალოვიეჟას ტყეში, რათა ოფიციალურად დაეშვათ კავშირი საბჭოთა კონსტიტუციის შესაბამისად.ამით უკრაინის დამოუკიდებლობა დე იურე გახდა და საერთაშორისო საზოგადოების მიერ აღიარებული.ასევე 1991 წლის 1 დეკემბერს უკრაინელმა ამომრჩევლებმა პირველ საპრეზიდენტო არჩევნებზე აირჩიეს ლეონიდ კრავჩუკი.მისი პრეზიდენტობის დროს უკრაინის ეკონომიკა წელიწადში 10%-ზე მეტით იკლებს (1994 წელს 20%-ზე მეტით).უკრაინის მე-2 პრეზიდენტის, ლეონიდ კუჩმას პრეზიდენტობა (1994–2005) გარშემორტყმული იყო მრავალი კორუფციული სკანდალით და მედიის თავისუფლების შემცირებით, მათ შორის კასეტების სკანდალით.კუჩმას პრეზიდენტობის დროს ეკონომიკა გამოჯანმრთელდა, მშპ-ის ზრდა წელიწადში დაახლოებით 10% იყო მისი მმართველობის ბოლო წლებში.

ნარინჯისფერი რევოლუცია (უკრაინული: Помаранчева революція, რომანიზებული: Pomarancheva revoliutsiia) იყო საპროტესტო და პოლიტიკური მოვლენების სერია, რომელიც მოხდა უკრაინაში 2004 წლის ნოემბრის ბოლოდან 2005 წლის იანვრამდე, 2004 წლის უკრაინის საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურის შემდეგ. არჩევნები, რომელიც ამტკიცებდა, რომ მასიური კორუფცია, ამომრჩეველთა დაშინება და არჩევნების გაყალბება დაირღვა.კიევი, უკრაინის დედაქალაქი, იყო მოძრაობის სამოქალაქო წინააღმდეგობის კამპანიის ყურადღების ცენტრში, სადაც ყოველდღიურად ათასობით დემონსტრანტი გამოდიოდა.ქვეყნის მასშტაბით, რევოლუცია გამოიკვეთა ოპოზიციური მოძრაობის მიერ ორგანიზებული სამოქალაქო დაუმორჩილებლობის, მჯდომარე და საყოველთაო გაფიცვებით.საპროტესტო გამოსვლები გამოწვეული იყო რამდენიმე ადგილობრივი და უცხოელი დამკვირვებლის ანგარიშებით, ასევე ფართო საზოგადოების მოსაზრებით, რომ 2004 წლის 21 ნოემბრის არჩევნების მეორე ტურის შედეგები წამყვან კანდიდატებს ვიქტორ იუშჩენკოსა და ვიქტორ იანუკოვიჩს შორის გაყალბდა ხელისუფლების მიერ. უკანასკნელი.მთელი ქვეყნის მასშტაბით პროტესტმა წარმატებას მიაღწია, როდესაც თავდაპირველი მეორე ტურის შედეგები გაუქმდა და უკრაინის უზენაესმა სასამართლომ 2004 წლის 26 დეკემბერს დანიშნა ხელახალი კენჭისყრა. ადგილობრივი და საერთაშორისო დამკვირვებლების ინტენსიური კონტროლის ქვეშ, მეორე მეორე ტური გამოცხადდა "თავისუფალად". და სამართლიანი".საბოლოო შედეგებმა აჩვენა იუშჩენკოს აშკარა გამარჯვება, რომელმაც მიიღო ხმების დაახლოებით 52%, ხოლო იანუკოვიჩის 45%.იუშჩენკო გამოცხადდა ოფიციალურ გამარჯვებულად და მისი ინაუგურაციით 2005 წლის 23 იანვარს კიევში დასრულდა ნარინჯისფერი რევოლუცია.მომდევნო წლებში ნარინჯისფერ რევოლუციას ნეგატიური ელფერი ჰქონდა ბელორუსისა და რუსეთის პროსამთავრობო წრეებში.2010 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში იანუკოვიჩი გახდა იუშჩენკოს მემკვიდრე უკრაინის პრეზიდენტის პოსტზე მას შემდეგ, რაც ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ და საერთაშორისო დამკვირვებლებმა განაცხადეს, რომ საპრეზიდენტო არჩევნები სამართლიანად ჩატარდა.იანუკოვიჩი ძალაუფლებიდან ოთხი წლის შემდეგ ჩამოაგდეს 2014 წლის თებერვალში ევრომაიდანის შეტაკებების შემდეგ კიევის დამოუკიდებლობის მოედანზე.უსისხლო ნარინჯისფერი რევოლუციისგან განსხვავებით, ამ პროტესტს მოჰყვა 100-ზე მეტი სიკვდილი, ძირითადად 2014 წლის 18-დან 20 თებერვლამდე.

2006 წლის მარტში უკრაინის საპარლამენტო არჩევნებმა გამოიწვია "ანტიკრიზისული კოალიციის" ჩამოყალიბება, რომელშიც შედიოდნენ რეგიონების პარტია, კომუნისტური პარტია და სოციალისტური პარტია.ამ ახალმა კოალიციამ პრემიერ მინისტრად დანიშნა ვიქტორ იანუკოვიჩი, ხოლო სოციალისტური პარტიის წევრმა ალექსანდრე მოროზმა დაიკავა პარლამენტის თავმჯდომარის თანამდებობა.პრეზიდენტმა იუშჩენკომ 2007 წლის აპრილში დაითხოვა უზენაესი რადა მისი პარტიიდან ოპოზიციაში გადასვლის მოტივით, გადაწყვეტილებას, რომელსაც მისი ოპონენტები არაკონსტიტუციურობის ბრალდებებით შეხვდნენ.იუშჩენკოს პრეზიდენტობის დროს უკრაინა-რუსეთის ურთიერთობები დაძაბული იყო, განსაკუთრებით ხაზგასმულია გაზპრომთან 2005 წელს ბუნებრივი აირის ფასებთან დაკავშირებული დავა, რამაც ასევე იმოქმედა უკრაინაში გამავალ გაზზე დამოკიდებულ ევროპულ ქვეყნებზე.ამ საკითხზე კომპრომისი საბოლოოდ მიღწეული იქნა 2006 წლის იანვარში, შემდგომი შეთანხმებით 2010 წელს რუსული გაზის ფასის დაფიქსირების შესახებ.2010 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებმა ყოფილი მოკავშირეები იუშჩენკო და ტიმოშენკო, ნარინჯისფერი რევოლუციის მთავარი ფიგურები, მოწინააღმდეგეები გახდნენ.იუშჩენკოს უარი ტიმოშენკოს მხარდაჭერაზე იანუკოვიჩის წინააღმდეგ, ხელი შეუწყო იანუკოვიჩის საწინააღმდეგო ხმის გაყოფას, რამაც გამოიწვია იანუკოვიჩის პრეზიდენტად არჩევა მეორე ტურში ტიმოშენკოს წინააღმდეგ ხმების 48%-ით, რომელმაც მიიღო 45%.ნარინჯისფერი რევოლუციის ყოფილ მოკავშირეებს შორის ამ განხეთქილებამ მნიშვნელოვანი ცვლილება გამოიწვია უკრაინის პოლიტიკურ ლანდშაფტში.

ვიქტორ იანუკოვიჩის პრეზიდენტობის დროს მას ადანაშაულებდნენ პრესაში უფრო მკაცრი შეზღუდვების დაწესებაში და პარლამენტის მცდელობებში შეკრების თავისუფლების შეზღუდვის შესახებ.მისი წარსული მოიცავდა მსჯავრდებებს ქურდობის, ძარცვისა და ვანდალიზმისთვის ახალგაზრდობაში, სასჯელებით, რომლებიც საბოლოოდ გაორმაგდა.კრიტიკის მთავარი პუნქტი იყო იულია ტიმოშენკოს დაპატიმრება 2011 წლის აგვისტოში, სხვა პოლიტიკურ მოწინააღმდეგეებთან ერთად, რომლებიც კრიმინალური გამოძიების წინაშე დგანან, რაც მიუთითებს იანუკოვიჩის სავარაუდო მცდელობებზე ძალაუფლების კონსოლიდაციისკენ.ტიმოშენკოს მიესაჯა შვიდი წლით თავისუფლების აღკვეთა 2011 წლის ოქტომბერში სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებისთვის, რომელიც დაკავშირებულია 2009 წელს რუსეთთან გაზის ხელშეკრულებასთან დაკავშირებით, რაც დაგმეს ევროკავშირმა და სხვა სუბიექტებმა, როგორც პოლიტიკურად მოტივირებული.2013 წლის ნოემბერში იანუკოვიჩის გადაწყვეტილებამ არ მოაწეროს ხელი უკრაინა-ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმებას და აირჩია რუსეთთან მჭიდრო ურთიერთობა, გამოიწვია ფართო პროტესტი.დემონსტრანტებმა დაიკავეს მაიდან ნეზალეჟნოსტი კიევში, გადაიზარდა სამთავრობო შენობების ხელში ჩაგდებამდე და პოლიციასთან ძალადობრივ შეტაკებამდე, რის შედეგადაც 2014 წლის თებერვალში დაახლოებით 80 ადამიანი დაიღუპა.ძალადობრივმა დარბევამ გამოიწვია იანუკოვიჩის პარლამენტის მხარდაჭერის შეცვლა, რაც დასრულდა მისი თანამდებობიდან 2014 წლის 22 თებერვალს გადაყენებით და ტიმოშენკოს ციხიდან გათავისუფლებით.ამ მოვლენების შემდეგ იანუკოვიჩი გაიქცა კიევიდან და ტიმოშენკოს მოკავშირე ალექსანდრე ტურჩინოვი დაინიშნა დროებით პრეზიდენტად, რაც მნიშვნელოვანი შემობრუნება მოახდინა უკრაინის პოლიტიკურ ლანდშაფტში.

ევრომაიდანი, ანუ მაიდანის აჯანყება, იყო დემონსტრაციებისა და სამოქალაქო არეულობის ტალღა უკრაინაში, რომელიც დაიწყო 2013 წლის 21 ნოემბერს დიდი საპროტესტო აქციებით კიევში, მაიდან ნეზალეჟნოსტიში (დამოუკიდებლობის მოედანი).პროტესტი გამოიწვია უკრაინის მთავრობის უეცარმა გადაწყვეტილებამ არ მოაწეროს ხელი ევროკავშირ-უკრაინის ასოცირების შეთანხმებას, სამაგიეროდ აირჩია უფრო მჭიდრო კავშირები რუსეთთან და ევრაზიულ ეკონომიკურ კავშირთან.უკრაინის პარლამენტმა უმრავლესობით დაამტკიცა ევროკავშირთან შეთანხმების დასრულება, ხოლო რუსეთი ახორციელებდა ზეწოლას უკრაინაზე უარის თქმის შესახებ.საპროტესტო აქციების მასშტაბები გაფართოვდა, პრეზიდენტ ვიქტორ იანუკოვიჩისა და აზაროვის მთავრობის გადადგომის მოწოდებით.მომიტინგეები ეწინააღმდეგებოდნენ იმას, რასაც ისინი თვლიდნენ, როგორც ფართო სამთავრობო კორუფციას, ოლიგარქების გავლენას, ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებას და ადამიანის უფლებების დარღვევას უკრაინაში.საერთაშორისო გამჭვირვალობამ იანუკოვიჩი კორუფციის მთავარ მაგალითად დაასახელა.30 ნოემბერს მომიტინგეების ძალადობრივმა დარბევამ შემდგომი აღშფოთება გამოიწვია.ევრომაიდანმა გამოიწვია 2014 წლის ღირსების რევოლუცია.აჯანყების დროს კიევის დამოუკიდებლობის მოედანი (მაიდანი) იყო უზარმაზარი საპროტესტო ბანაკი, რომელიც ათასობით მომიტინგემ დაიპყრო და დაცული იყო იმპროვიზირებული ბარიკადებით.მას ჰქონდა სამზარეულოები, პირველადი სამედიცინო დახმარების პუნქტები და სამაუწყებლო საშუალებები, ასევე გამოსვლების, ლექციების, დებატებისა და სპექტაკლების სცენები.მას იცავდნენ "მაიდანის თავდაცვის" ქვედანაყოფები, რომლებიც შედგებოდა მოხალისეებისგან იმპროვიზირებული ფორმისა და ჩაფხუტით, ფარებით და შეიარაღებული ჯოხებით, ქვებით და ბენზინის ბომბებით.საპროტესტო აქციები გაიმართა უკრაინის ბევრ სხვა რაიონშიც.კიევში 1 დეკემბერს მოხდა შეტაკება პოლიციასთან;და პოლიცია ბანაკს 11 დეკემბერს თავს დაესხა.საპროტესტო აქციები გაიზარდა იანვრის შუა რიცხვებიდან, საპასუხოდ, რომ მთავრობამ შემოიღო დრაკონული საპროტესტო კანონები.19-22 იანვარს ხრუშევსკის ქუჩაზე სასიკვდილო შეტაკებები მოხდა.აქციის მონაწილეებმა დაიკავეს სამთავრობო შენობები უკრაინის ბევრ რეგიონში.აჯანყებამ კულმინაციას მიაღწია 18-20 თებერვალს, როდესაც კიევში სასტიკი ბრძოლა მაიდანის აქტივისტებსა და პოლიციას შორის მოჰყვა თითქმის 100 მომიტინგე და 13 პოლიციელი დაიღუპა.შედეგად, იანუკოვიჩმა და საპარლამენტო ოპოზიციის ლიდერებმა 2014 წლის 21 თებერვალს ხელი მოაწერეს შეთანხმებას, რომელიც მოითხოვდა დროებითი ერთიანობის მთავრობის შექმნას, საკონსტიტუციო რეფორმებს და ვადამდელ არჩევნებს.შეთანხმებიდან მალევე იანუკოვიჩი და მთავრობის სხვა მინისტრები ქვეყნიდან გაიქცნენ.შემდეგ პარლამენტმა იანუკოვიჩი თანამდებობიდან გადააყენა და დროებითი მთავრობა დააყენა.ღირსების რევოლუციას მალე მოჰყვა რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსია და პრორუსული არეულობა აღმოსავლეთ უკრაინაში, რომელიც საბოლოოდ გადაიზარდა რუსეთ-უკრაინის ომში.

ღირსების რევოლუცია, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც მაიდანის რევოლუცია და უკრაინის რევოლუცია, მოხდა უკრაინაში 2014 წლის თებერვალში ევრომაიდანის საპროტესტო აქციების დასასრულს, როდესაც სასიკვდილო შეტაკებები დემონსტრანტებსა და უსაფრთხოების ძალებს შორის უკრაინის დედაქალაქ კიევში დასრულდა. აირჩიეს პრეზიდენტი ვიქტორ იანუკოვიჩი, რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყება და უკრაინის მთავრობის დამხობა.2013 წლის ნოემბერში, ფართომასშტაბიანი საპროტესტო ტალღა იფეთქა პრეზიდენტ იანუკოვიჩის მოულოდნელი გადაწყვეტილების საპასუხოდ, არ მოეწერა ხელი ევროკავშირთან პოლიტიკურ ასოცირებისა და თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებას, ნაცვლად იმისა, რომ აირჩია უფრო მჭიდრო კავშირები რუსეთთან და ევროკავშირთან. ევრაზიის ეკონომიკური კავშირი.იმავე წლის თებერვალში უმაღლესმა რადამ (უკრაინის პარლამენტმა) ხმით დაამტკიცა ევროკავშირთან შეთანხმების დასრულება.რუსეთმა ზეწოლა მოახდინა უკრაინაზე უარის თქმის მიზნით.ეს პროტესტი თვეების განმავლობაში გაგრძელდა;მათი ფარგლები გაფართოვდა, იანუკოვიჩისა და აზაროვის მთავრობის გადადგომის მოწოდებით.მომიტინგეები ეწინააღმდეგებოდნენ იმას, რასაც თვლიდნენ, როგორც ხელისუფლების ფართო კორუფციას და ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებას, ოლიგარქების გავლენას, პოლიციის სისასტიკეს და ადამიანის უფლებების დარღვევას უკრაინაში.რეპრესიულმა ანტიპროტესტის კანონებმა კიდევ უფრო გაამძაფრა აღშფოთება.დიდმა, ბარიკადებულმა საპროტესტო ბანაკმა დაიკავა დამოუკიდებლობის მოედანი კიევის ცენტრში მთელი "მაიდანის აჯანყების" განმავლობაში.2014 წლის იანვარსა და თებერვალში კიევში დემონსტრანტებსა და სპეცრაზმს ბერკუტის სპეცრაზმს შორის შეტაკებები მოჰყვა 108 დემონსტრანტისა და 13 პოლიციელის დაღუპვას და მრავალი სხვას დაჭრას.პირველი მომიტინგეები 19-22 იანვარს ხრუშევსკის ქუჩაზე პოლიციასთან სასტიკი შეტაკებისას მოკლეს.ამის შემდეგ აქციის მონაწილეებმა მთელი ქვეყნის მასშტაბით სამთავრობო შენობები დაიკავეს.ყველაზე მომაკვდინებელი შეტაკებები იყო 18-20 თებერვალს, სადაც ყველაზე მძიმე ძალადობა უკრაინაში დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ მოხდა.ათასობით მომიტინგე მიიწია პარლამენტისკენ, ფარებითა და ჩაფხუტიანი აქტივისტების ხელმძღვანელობით, და მათ პოლიციის სნაიპერებმა ცეცხლი გაუხსნეს.21 თებერვალს პრეზიდენტ იანუკოვიჩსა და საპარლამენტო ოპოზიციის ლიდერებს შორის ხელი მოეწერა შეთანხმებას, რომელიც მოითხოვდა დროებითი ერთიანობის მთავრობის ჩამოყალიბებას, საკონსტიტუციო რეფორმებს და ვადამდელ არჩევნებს.მეორე დღეს კიევის ცენტრიდან პოლიცია გავიდა, რომელიც მომიტინგეების ეფექტური კონტროლის ქვეშ მოექცა.იანუკოვიჩი გაიქცა ქალაქიდან.იმ დღეს უკრაინის პარლამენტმა მხარი დაუჭირა იანუკოვიჩის თანამდებობიდან გადაყენებას 328 0-ის წინააღმდეგ (პარლამენტის 450 წევრის 72,8%).იანუკოვიჩმა თქვა, რომ ეს კენჭისყრა უკანონო და შესაძლოა იძულებითი იყო და რუსეთს დახმარება სთხოვა.რუსეთმა იანუკოვიჩის დამხობა უკანონო გადატრიალებად მიიჩნია და დროებით მთავრობას არ სცნო.ფართო საპროტესტო გამოსვლები, როგორც რევოლუციის მომხრე, ასევე წინააღმდეგი, გაიმართა აღმოსავლეთ და სამხრეთ უკრაინაში, სადაც იანუკოვიჩს მანამდე დიდი მხარდაჭერა ჰქონდა 2010 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე.ეს პროტესტი გადაიზარდა ძალადობაში, რამაც გამოიწვია პრორუსული არეულობები მთელ უკრაინაში, განსაკუთრებით ქვეყნის სამხრეთ და აღმოსავლეთ რეგიონებში.როგორც ასეთი, რუსეთ-უკრაინის ომის ადრეული ეტაპი მალევე გადაიზარდა რუსეთის სამხედრო ინტერვენციაში, რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსიაში და დონეცკსა და ლუგანსკში თვითგამოცხადებული სეპარატისტული სახელმწიფოების შექმნაზე.ამან გამოიწვია დონბასის ომი და კულმინაციას მიაღწია იმით, რომ რუსეთმა დაიწყო 2022 წელს ქვეყანაში სრულმასშტაბიანი შეჭრა.დროებითმა მთავრობამ, არსენი იაცენიუკის ხელმძღვანელობით, ხელი მოაწერა ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმებას და დაშალა ბერკუტი.პეტრო პოროშენკო პრეზიდენტი 2014 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში გამარჯვების შემდეგ გახდა (პირველ ტურში ხმების 54,7%).ახალმა მთავრობამ აღადგინა 2004 წლის შესწორებები უკრაინის კონსტიტუციაში, რომელიც საკამათო გზით გაუქმდა, როგორც არაკონსტიტუციური 2010 წელს, და წამოიწყო დამხობელ რეჟიმთან დაკავშირებული საჯარო მოხელეების გადაყენება.ასევე მოხდა ქვეყნის საყოველთაო დეკომუნიზაცია.

რუსეთ-უკრაინის ომი არის მიმდინარე ომი რუსეთს (პრორუსულ სეპარატისტულ ძალებთან ერთად) და უკრაინას შორის.ის რუსეთმა დაიწყო 2014 წლის თებერვალში უკრაინის ღირსების რევოლუციის შემდეგ და თავდაპირველად ყურადღება გაამახვილა ყირიმისა და დონბასის სტატუსზე, რომელიც საერთაშორისოდ აღიარებულია უკრაინის ნაწილად.კონფლიქტის პირველი რვა წელი მოიცავდა რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსიას (2014) და ომს დონბასში (2014–დღემდე) უკრაინასა და რუსეთის მიერ მხარდაჭერილ სეპარატისტებს შორის, ასევე საზღვაო ინციდენტები, კიბერომი და პოლიტიკური დაძაბულობა.2021 წლის ბოლოდან რუსეთ-უკრაინის საზღვარზე რუსეთის სამხედრო ძალების გაძლიერების შემდეგ, კონფლიქტი მნიშვნელოვნად გაფართოვდა, როდესაც რუსეთმა 2022 წლის 24 თებერვალს უკრაინაში სრულმასშტაბიანი შეჭრა დაიწყო.ევრომაიდანის საპროტესტო აქციებისა და რევოლუციის შემდეგ, რამაც გამოიწვია პრორუსული პრეზიდენტის ვიქტორ იანუკოვიჩის გადაყენება 2014 წლის თებერვალში, პრორუსულმა არეულობამ იფეთქა უკრაინის ნაწილებში.რუსმა სამხედროებმა ნიშნების გარეშე აიღეს კონტროლი უკრაინის ყირიმის ტერიტორიაზე სტრატეგიულ პოზიციებსა და ინფრასტრუქტურაზე და ყირიმის პარლამენტი დაიკავეს.რუსეთმა მოაწყო საკამათო რეფერენდუმი, რომლის შედეგი იყო ყირიმის რუსეთთან შეერთება.ამან გამოიწვია ყირიმის ანექსია.2014 წლის აპრილში დონბასში პრორუსული ჯგუფების დემონსტრაციები გადაიზარდა ომში უკრაინის შეიარაღებულ ძალებსა და თვითგამოცხადებული დონეცკისა და ლუგანსკის რესპუბლიკების რუსეთის მიერ მხარდაჭერილ სეპარატისტებს შორის.2014 წლის აგვისტოში რუსული სამხედრო მანქანებმა დონეცკის რესპუბლიკის საზღვარი გადაკვეთეს.დაიწყო გამოუცხადებელი ომი უკრაინულ ძალებს შორის ერთის მხრივ, ხოლო სეპარატისტები შეერივნენ რუსეთის ჯარებს, მეორეს მხრივ, თუმცა რუსეთი ცდილობდა დაემალა თავისი მონაწილეობა.ომი გადაიზარდა სტატიკურ კონფლიქტში, ცეცხლის შეწყვეტის განმეორებითი წარუმატებელი მცდელობებით.2015 წელს მინსკი II-ის შეთანხმებებს ხელი მოაწერეს რუსეთმა და უკრაინამ, მაგრამ არაერთმა დავამ ხელი შეუშალა მათ სრულად განხორციელებას.2019 წლისთვის უკრაინის 7% უკრაინის მთავრობამ დროებით ოკუპირებულ ტერიტორიებად მოიხსენია.2021 წელს და 2022 წლის დასაწყისში, უკრაინის საზღვრებთან დიდი რუსული სამხედრო ფორმირება მოხდა.ნატომ რუსეთი შეჭრის დაგეგმვაში დაადანაშაულა, რაც მან უარყო.რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა გააკრიტიკა ნატოს გაფართოება, როგორც საფრთხე მისი ქვეყნისთვის და მოითხოვა, რომ უკრაინას ოდესმე სამხედრო ალიანსში გაწევრიანება შეეზღუდოს.მან ასევე გამოხატა ირედენტისტული შეხედულებები, ეჭვქვეშ დააყენა უკრაინის არსებობის უფლება და ტყუილად თქვა, რომ უკრაინა ვლადიმერ ლენინმა დააარსა.2022 წლის 21 თებერვალს რუსეთმა ოფიციალურად აღიარა დონბასში ორი თვითგამოცხადებული სეპარატისტული სახელმწიფო და ღიად გაგზავნა ჯარები ამ ტერიტორიებზე.სამი დღის შემდეგ რუსეთი უკრაინაში შეიჭრა.საერთაშორისო საზოგადოების დიდმა ნაწილმა მკაცრად დაგმო რუსეთი უკრაინაში მისი ქმედებების გამო, დაადანაშაულა იგი საერთაშორისო სამართლის დარღვევაში და უკრაინის სუვერენიტეტის უხეშ დარღვევაში.ბევრმა ქვეყანამ დააწესა ეკონომიკური სანქციები რუსეთის, რუსი ფიზიკური პირების ან კომპანიების წინააღმდეგ, განსაკუთრებით 2022 წლის შემოჭრის შემდეგ.

2014 წლის თებერვალსა და მარტში რუსეთი შეიჭრა და შემდგომში უკრაინისგან ყირიმის ნახევარკუნძულის ანექსია მოახდინა.ეს მოვლენა მოხდა ღირსების რევოლუციის შემდგომ და წარმოადგენს რუსეთ-უკრაინის ფართო ომის ნაწილს.კიევში განვითარებულმა მოვლენებმა, რომლებმაც გადააყენეს უკრაინის პრეზიდენტი ვიქტორ იანუკოვიჩი, გამოიწვია დემონსტრაციები უკრაინის ახალი მთავრობის წინააღმდეგ.ამავდროულად, რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა უსაფრთხოების სამსახურის უფროსებთან განიხილა უკრაინის მოვლენები და აღნიშნა, რომ "ჩვენ უნდა დავიწყოთ მუშაობა ყირიმის რუსეთში დაბრუნებაზე".27 თებერვალს რუსეთის ჯარებმა ყირიმის სტრატეგიული ადგილები დაიკავეს.ამან გამოიწვია ყირიმში პრორუსული აქსიონოვის მთავრობის დაყენება, ყირიმის სტატუსის რეფერენდუმი და ყირიმის დამოუკიდებლობის გამოცხადება 2014 წლის 16 მარტს. მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთი თავდაპირველად აცხადებდა, რომ მათი სამხედროები არ მონაწილეობდნენ მოვლენებში, მოგვიანებით აღიარა, რომ ისინი იყვნენ.რუსეთმა ყირიმი ოფიციალურად 2014 წლის 18 მარტს შეუერთდა.ანექსიის შემდეგ რუსეთმა გააძლიერა თავისი სამხედრო ყოფნა ნახევარკუნძულზე და ატომური მუქარა შექმნა ახალი სტატუს კვოს ადგილზე.უკრაინამ და ბევრმა სხვა ქვეყანამ დაგმეს ანექსია და მიიჩნევენ, რომ ეს არის საერთაშორისო სამართლისა და რუსეთის ხელშეკრულებების დარღვევა უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობის დაცვის შესახებ.ანექსიამ გამოიწვია ის, რომ მაშინდელი G8-ის სხვა წევრებმა შეაჩერეს რუსეთი ჯგუფიდან და სანქციები შემოიღეს.გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ ასევე უარყო რეფერენდუმი და ანექსია, მიიღო რეზოლუცია, რომელიც ადასტურებს "უკრაინის ტერიტორიულ მთლიანობას მის საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებში".რუსეთის მთავრობა ეწინააღმდეგება „ანექსიის“ იარლიყს, პუტინი იცავს რეფერენდუმს, როგორც ხალხთა თვითგამორკვევის პრინციპს.

პეტრო პოროშენკოს პრეზიდენტობა, დაწყებული მისი არჩევით 2014 წლის ივნისში, განვითარდა რთულ ვითარებაში, მათ შორის საპარლამენტო ოპოზიცია, ეკონომიკური კრიზისი და კონფლიქტი.თანამდებობის დაკავებიდან მალევე პოროშენკომ გამოაცხადა ერთკვირიანი ზავი პრორუსულ ძალებთან კონფლიქტში, რომელიც რუსეთის სამხედრო ინტერვენციის გამო გამწვავდა.მიუხედავად ამ მცდელობებისა, კონფლიქტი ჩიხში ჩავარდა, რომელიც მოქცეული იყო მინსკის შეთანხმებებით, რომლებიც მიზნად ისახავდა ომის გაყინვას სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ, მაგრამ ასევე გააძლიერებდა გაურკვევლობას დონბასის რეგიონში.ეკონომიკურად, პოროშენკოს ვადა აღინიშნა 2014 წლის 27 ივნისს უკრაინა-ევროკავშირის ასოცირების შეთანხმების ხელმოწერით და მნიშვნელოვანი ნაბიჯებით ევროინტეგრაციისკენ, მათ შორის უვიზო მიმოსვლა შენგენის ზონაში უკრაინელებისთვის 2017 წელს. თუმცა, უკრაინას სერიოზული ფინანსური სირთულეები შეექმნა. 2014 წელს ეროვნული ვალუტის მკვეთრი დევალვაციით და მშპ-ს მნიშვნელოვანი შემცირებით 2014 და 2015 წლებში.პოროშენკოს ადმინისტრაციამ გაატარა რამდენიმე რეფორმა, მათ შორის სამხედრო და პოლიციის რეფორმები, რომლებიც მიზნად ისახავდა უკრაინის ნატოს სტანდარტებთან დაახლოებას და მილიციის ეროვნულ პოლიციად გარდაქმნას.მიუხედავად ამისა, ამ რეფორმებს აკრიტიკებდნენ იმის გამო, რომ ის იყო არასრული ან ნახევრად.ეკონომიკურმა ვითარებამ გარკვეული სტაბილიზაცია დაინახა სსფ-ის დახმარებით, მაგრამ ოლიგარქიულ გავლენებთან და ქონების ნაციონალიზაციასთან დაკავშირებული დაპირისპირებამ შეარყია მისი ვადა.პოროშენკოს დროს საგარეო პოლიტიკური მიღწევები მოიცავდა ანტირუსული სანქციების მხარდაჭერას და უკრაინის ევროკავშირში ინტეგრაციის შემდგომ განვითარებას.შიდა დონეზე, ანტიკორუფციული ძალისხმევა და სასამართლო რეფორმები დაიწყო, მაგრამ შეზღუდული წარმატებით და მიმდინარე გამოწვევებით, მათ შორის სკანდალებით და რეფორმების ნელი ტემპით.საინფორმაციო პოლიტიკის სამინისტროს შექმნა მიზნად ისახავდა რუსული პროპაგანდის წინააღმდეგობის გაწევას, თუმცა მისი ეფექტურობა ეჭვქვეშ დადგა.პოროშენკოს გადაწყვეტილებამ შეწყვიტოს უკრაინის მონაწილეობა დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობაში 2018 წელს, რუსეთის გავლენისგან მნიშვნელოვანი გადახვევა იყო.მის თანამდებობაზე ასევე მოიპოვა იურიდიული გამარჯვებები, როგორიცაა ნაფტოგაზის არბიტრაჟის გამარჯვება გაზპრომის წინააღმდეგ და დაძაბულობის მომენტები რუსეთთან, განსაკუთრებით 2018 წელს ქერჩის სრუტის ინციდენტი. 2019 წლის საკონსტიტუციო ცვლილებებმა დაადასტურა უკრაინის მისწრაფება გაწევრიანდეს ევროკავშირსა და ნატოში.თუმცა, ისეთმა დაპირისპირებებმა, როგორიცაა რუსეთში მისი საკონდიტრო ნაწარმის ქარხნის დაგვიანებული გაყიდვა, „პანამაგატის“ სკანდალი და ეროვნულ რეფორმებს შორის ნავიგაციისთვის ბრძოლა და ძველი ძალაუფლების სტრუქტურების შენარჩუნება, გაართულა მისი პრეზიდენტობა.სახელმწიფოს მშენებლობაში მიღწეული მნიშვნელოვანი მიღწევებისა და ევროინტეგრაციისკენ სწრაფვის მიუხედავად, პოროშენკოს ვადა ასევე იყო კამათის პერიოდი, რაც ხაზს უსვამდა უკრაინის გარდამავალ სირთულეებს.

2019 წლის 21 აპრილს საპრეზიდენტო არჩევნებში ვოლოდიმირ ზელენსკის გამარჯვებამ, ხმების 73,23%-ით, მნიშვნელოვანი ცვლილებაა უკრაინის პოლიტიკურ ლანდშაფტში.მისმა ინაუგურაციამ 20 მაისს გამოიწვია უმაღლესი რადას დაშლა და ვადამდელი არჩევნების გამოცხადება.21 ივლისის ამ არჩევნებმა საშუალება მისცა ზელენსკის „ხალხის მსახურს“ მიეღო აბსოლუტური უმრავლესობა, რაც უკრაინის ისტორიაში პირველი იყო, რაც საშუალებას აძლევდა მთავრობის ფორმირებას პრემიერ მინისტრ ოლექსიი ჰონჩარუკის ხელმძღვანელობით, კოალიციების საჭიროების გარეშე.თუმცა, 2020 წლის მარტში, ჰონჩარუკის მთავრობა დაითხოვეს ეკონომიკური ვარდნის გამო და დენის შმიჰალმა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობა დაიკავა.ამ პერიოდის მნიშვნელოვანი მოვლენები მოიცავს 2019 წლის 7 სექტემბერს საპასუხო გათავისუფლების ოპერაციას, რომლის დროსაც რუსეთიდან 22 უკრაინელი მეზღვაურის, 2 უშიშროების ოფიცრის და 11 პოლიტპატიმრის დაბრუნება მოხდა.ირანის ისლამური რევოლუციის გვარდიის კორპუსის მიერ 2020 წლის 8 იანვარს უკრაინის საერთაშორისო ავიახაზების რეისის 752-ის ჩამოგდებას შედეგად 176 ადამიანი ემსხვერპლა, რამაც გამოიწვია საერთაშორისო დაძაბულობა.ლუბლინის სამკუთხედის ინიციატივა, რომელიც დაიწყო პოლონეთთან და ლიტვასთან 2020 წლის 28 ივლისს, მიზნად ისახავს თანამშრომლობის გაძლიერებას და უკრაინის მისწრაფებების მხარდაჭერას ევროკავშირისა და ნატოს წევრობისკენ.2021 წელს ზელენსკის ადმინისტრაციამ გადამწყვეტი ქმედებები მიიღო პრორუსული მედია სუბიექტების წინააღმდეგ, აკრძალა არხების მაუწყებლობა, როგორიცაა 112 Ukraine, NewsOne და ZIK, ეროვნული უსაფრთხოების შეშფოთების მოტივით.სანქციები ასევე დაწესდა პრორუსულ საქმიანობასთან დაკავშირებულ პირებსა და სუბიექტებზე, მათ შორის პოლიტიკოს ვიქტორ მედვედჩუკზე.უკრაინის ევროატლანტიკური ინტეგრაცია კიდევ უფრო გამახვილდა 2021 წლის ივნისის ბრიუსელის სამიტზე, სადაც ნატოს ლიდერებმა დაადასტურეს ქვეყნის მომავალი წევრობა და საკუთარი საგარეო პოლიტიკის განსაზღვრის უფლება.ასოციაციის ტრიოს ფორმირებამ 2021 წლის მაისში, საქართველოსა და მოლდოვას გვერდით, ხაზი გაუსვა სამმხრივ ვალდებულებას ევროკავშირის მჭიდრო კავშირებისა და პოტენციური წევრობის მიმართ.უკრაინის განაცხადი ევროკავშირში გაწევრიანებაზე 2022 წლის თებერვალში იყო გადამწყვეტი ნაბიჯი ევროინტეგრაციისკენ, რაც ასახავს მის სტრატეგიულ ორიენტაციას დასავლეთისკენ მიმდინარე გამოწვევების ფონზე.

2022 წლის 24 თებერვალს, რუსეთი შეიჭრა უკრაინაში რუსეთ-უკრაინის ომის ძირითადი ესკალაციის შედეგად, რომელიც დაიწყო 2014 წელს. შეჭრამ გამოიწვია ევროპაში ყველაზე დიდი ლტოლვილთა კრიზისი მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, 6,3 მილიონზე მეტმა უკრაინელმა დატოვა ქვეყანა და მოსახლეობის მესამედი. გადაადგილებული.შეჭრამ ასევე გამოიწვია საკვების გლობალური დეფიციტი.2014 წელს რუსეთი შემოიჭრა და ანექსია ყირიმი, ხოლო რუსეთის მიერ მხარდაჭერილმა სეპარატისტებმა დაიკავეს სამხრეთ-აღმოსავლეთ უკრაინის დონბასის რეგიონის ნაწილი, რომელიც შედგება ლუგანსკის და დონეცკის ოლქებისგან, რამაც გამოიწვია რეგიონალური ომი.2021 წელს რუსეთმა უკრაინასთან საზღვრის გასწვრივ დაიწყო დიდი სამხედრო გაძლიერება, 190 000-მდე ჯარისკაცი და მათი აღჭურვილობა დააგროვა.შეჭრამდე ცოტა ხნით ადრე სატელევიზიო მიმართვაში რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი ემხრობოდა ირედენტისტულ შეხედულებებს, დაუპირისპირდა უკრაინის სახელმწიფოებრიობის უფლებას და ცრუ ამტკიცებდა, რომ უკრაინას მართავდნენ ნეონაცისტები, რომლებიც დევნიდნენ ეთნიკურ რუს უმცირესობას.2022 წლის 21 თებერვალს რუსეთმა აღიარა დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა და ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკა, ორი თვითგამოცხადებული სეპარატისტული კვაზისახელმწიფო დონბასში.მეორე დღეს რუსეთის ფედერაციის საბჭომ სამხედრო ძალის გამოყენების უფლება მისცა და რუსული ჯარები სასწრაფოდ დაიძრნენ ორივე ტერიტორიაზე.შეჭრა დაიწყო 24 თებერვალს დილით, როდესაც პუტინმა გამოაცხადა "სპეციალური სამხედრო ოპერაცია" უკრაინის "დემილიტარიზაციისა და დენაციფიკაციისთვის".რამდენიმე წუთის შემდეგ, რაკეტები და საჰაერო დარტყმები მოხვდა უკრაინაში, მათ შორის დედაქალაქ კიევში.დიდი სახმელეთო შემოჭრა მოჰყვა მრავალი მიმართულებით.უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ გამოაცხადა საომარი მდგომარეობა და 18-დან 60 წლამდე უკრაინის ყველა მამრობითი სქესის მოქალაქეების საერთო მობილიზაცია, რომლებსაც აეკრძალათ ქვეყნიდან გასვლა.რუსეთის თავდასხმები თავდაპირველად დაიწყო ჩრდილოეთ ფრონტზე ბელორუსიდან კიევისკენ, ჩრდილო-აღმოსავლეთის ფრონტზე ხარკოვისკენ, სამხრეთის ფრონტზე ყირიმიდან და სამხრეთ-აღმოსავლეთის ფრონტზე ლუგანსკიდან და დონეცკიდან.მარტში რუსეთის წინსვლა კიევისკენ შეჩერდა.დიდი დანაკარგების და უკრაინის ძლიერი წინააღმდეგობის ფონზე, რუსეთის ჯარებმა 3 აპრილს უკან დაიხიეს კიევის ოლქიდან.19 აპრილს, რუსეთმა განაახლეს შეტევა დონბასზე, რომელიც ძალიან ნელა მიმდინარეობდა, ლუგანსკის ოლქი სრულად დაიპყრო მხოლოდ 3 ივლისისთვის, ხოლო სხვა ფრონტები ძირითადად სტაციონარული დარჩა.ამავდროულად, რუსული ძალები განაგრძობდნენ დაბომბვას როგორც სამხედრო, ასევე სამოქალაქო სამიზნეებს ფრონტის ხაზიდან შორს, მათ შორის კიევში, ლვოვში, სერჰიივკაში ოდესასთან და კრემენჩუკში და სხვა.20 ივლისს რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა გამოაცხადა, რომ რუსეთი უპასუხებს უკრაინის მიერ უცხოეთიდან მიღებულ სამხედრო დახმარებას, რომელიც ამართლებს "სპეციალური ოპერაციების" ფრონტის გაფართოებას, რათა მოიცავდეს სამხედრო მიზნებს როგორც ზაპორიჟჟის ოლქში, ასევე ხერსონის ოლქში. დონბასის რეგიონის ოლქების ორიგინალური მიზნები.შეჭრამ ფართო საერთაშორისო დაგმობა გამოიწვია.გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ მიიღო რეზოლუცია, რომელიც გმობს შეჭრას და მოითხოვდა რუსული ძალების სრულად გაყვანას.მართლმსაჯულების საერთაშორისო სასამართლომ რუსეთს სამხედრო ოპერაციების შეჩერება დაავალა და ევროსაბჭომ რუსეთი გააძევა.ბევრმა ქვეყანამ რუსეთს სანქციები დაუწესა, რამაც გავლენა მოახდინა რუსეთისა და მსოფლიოს ეკონომიკაზე და უკრაინას ჰუმანიტარული და სამხედრო დახმარება გაუწია.საპროტესტო აქციები გაიმართა მთელ მსოფლიოში;მათ რუსეთში მასობრივი დაპატიმრებები და მედიის გაზრდილი ცენზურა შეხვდნენ, მათ შორის სიტყვები „ომი“ და „შეჭრა“ აკრძალეს.სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლომ 2013 წლიდან დაიწყო გამოძიება უკრაინაში კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილ დანაშაულებზე, ისევე როგორც 2022 წელს სამხედრო დანაშაულებებზე.