انقلاب عباسیان در سال ۷۵۰ پس از میلاد، ^[۳۴] به رهبری سردار ایرانی ابومسلم خراسانی، تحولی چشمگیر در امپراتوری اسلامی رقم زد.ارتش عباسی، متشکل از ایرانیان و اعراب، خلافت امویان را سرنگون کرد، که نشان دهنده پایان تسلط اعراب و آغاز یک دولت فراگیرتر و چند قومیتی در خاورمیانه بود.^[35]یکی از اولین اقدامات عباسیان انتقال پایتخت از دمشق به بغداد بود، ^[36] که در سال 762 بر روی رودخانه دجله در منطقه ای متاثر از فرهنگ ایرانی تأسیس شد.این اقدام تا حدی در پاسخ به خواسته های موالی ایرانی بود که به دنبال کاهش نفوذ اعراب بودند.عباسیان نقش وزیر را در اداره خود معرفی کردند، منصبی شبیه به نایب خلیفه، که باعث شد بسیاری از خلفا نقش های تشریفاتی بیشتری را بر عهده بگیرند.این تغییر، همراه با ظهور بوروکراسی جدید ایرانی، نشانگر انحراف آشکار از عصر امویان بود.در قرن نهم، با ظهور رهبران منطقه ای، کنترل خلافت عباسی تضعیف شد و اقتدار آن را به چالش کشید.^[36] خلفا شروع به استخدام ممالیک، جنگجویان ترک زبان، به عنوان سرباز بردند.با گذشت زمان، این ممالک قدرت قابل توجهی یافتند و در نهایت خلفا را تحت الشعاع قرار دادند.^[34]این دوره همچنین شاهد قیام هایی مانند نهضت خرمی به رهبری بابک خرمدین در آذربایجان بود که از استقلال ایران و بازگشت به شکوه ایران قبل از اسلام دفاع می کرد.این جنبش بیش از بیست سال قبل از سرکوب آن ادامه داشت.^[37]سلسله های مختلفی در ایران در دوره عباسیان به وجود آمدند، از جمله طاهریان در خراسان، صفاریان در سیستان و سامانیان که حکومت خود را از مرکز ایران تا پاکستان گسترش دادند.^[34]در اوایل قرن دهم، خاندان آل بویه، یک جناح ایرانی، قدرت قابل توجهی در بغداد به دست آورد و عملاً حکومت عباسیان را تحت کنترل داشت.آل بویه بعداً توسط ترکان سلجوقی شکست خوردند، که تا زمان حمله مغول در سال 1258، که به سلسله عباسیان پایان داد، بیعت اسمی خود را با عباسیان حفظ کردند.^[36]عصر عباسیان همچنین شاهد قدرت‌گیری مسلمانان غیر عرب (موالی) و تغییر از یک امپراتوری عرب محور به یک امپراتوری مسلمان بود.در حدود سال 930 پس از میلاد، سیاستی ارائه شد که بر اساس آن همه بوروکرات های امپراتوری باید مسلمان باشند.