312 BCE - 63 BCE
Империяи Селевкиён
Империяи Селевкиён як давлати юнонӣ дар Осиёи Ғарбӣ буд, ки дар давраи эллинизм аз соли 312 то 63 то милод вуҷуд дошт.Империяи Селевкиён аз ҷониби генерали македония Селевкис I Никатор, пас аз тақсимоти империяи Македония, ки аз ҷониби Искандари Мақдунӣ таъсис дода шудааст, таъсис дода шудааст.Пас аз ба даст овардани минтақаи Месопотамияи Бобулия дар соли 321 пеш аз милод, Селевки I ба васеъ кардани ҳукмронии худ шурӯъ кард, то ба қаламравҳои Шарқи Наздик дохил шавад, ки Ироқ , Эрон , Афғонистон, Сурияи имрӯзаро дар бар мегирад, ки ҳама пас аз суқути ҳукумати пешин таҳти назорати Македония буданд. Империяи Ҳахоманишиёни Форс .Дар баландии Империяи Селевкиҳо он аз қаламраве иборат буд, ки Анадолу, Форс, Левант ва Ироқ, Кувайт, Афғонистон ва қисматҳои Туркманистонро дар бар мегирифт.Империяи Селевкиён як маркази бузурги маданияти эллинизм буд.урфу одат ва забони юнонӣ имтиёз доштанд;гуногунии анъанаҳои маҳаллӣ ба таври умум таҳаммул карда мешуд, дар ҳоле ки элитаи шаҳрии юнонӣ синфи бартаридоштаи сиёсиро ташкил медод ва тавассути муҳоҷирати доимӣ аз Юнон мустаҳкам карда шуд.Ҳудудҳои ғарбии империя борҳо боМисри Птолемей - як давлати рақиби эллинистӣ баҳс мекарданд.Дар шарқ, низоъ бо ҳокими Ҳиндустон ЧандрагуптаиИмперияи Маврия дар соли 305 то пеш аз милод боиси тасарруфи қаламрави азим дар ғарби Ҳиндустон ва иттифоқи сиёсӣ гардид.Дар ибтидои асри дуюми пеш аз милод Антиохуси III кӯшиш кард, ки қудрат ва қудрати Селевкиёнро ба Юнони эллинистӣ интиқол диҳад, аммо кӯшишҳои ӯ аз ҷониби Ҷумҳурии Рум ва иттифоқчиёни юнонии он барбод дода шуданд.Селевкиён маҷбур шуданд, ки ҷуброни гаронбаҳои ҷангиро пардохт кунанд ва маҷбур шуданд аз даъвоҳои ҳудудӣ дар ғарби кӯҳҳои Таврос дар ҷануби Анатолия даст кашанд, ки ин ба таназзули тадриҷии империяи онҳо ишора мекунад.Митридои I Парфия дар миёнахои асри II пеш аз милод кисми зиёди заминхои бокимондаи шаркии империяи Селевкихоро забт кард, дар ҳоле ки салтанати мустақили Юнону Бохтар дар шимолу шарқ нашъунамо дошт.Подшоҳони Селевкиён баъд аз он ба як давлати пушт дар Сурия табдил ёфтанд, то он даме, ки Тиграни Бузурги Арманистон дар соли 83 то милод забт карда шуд ва дар соли 63 пеш аз милод аз ҷониби генерали румӣ Помпей сарнагун шуд.