Шоҳигарии Паган аввалин салтанати Бирма буд, ки минтақаҳоеро муттаҳид кард, ки баъдтар Мянмари муосирро ташкил медиҳанд.Ҳукмронии 250-солаи бутпарастӣ бар водии Ирравадӣ ва канори он барои болоравии забон ва фарҳанги Бирма, паҳншавии этникии Бамар дар Мянмаи Боло ва афзоиши буддизми Теравада дар Мянмар ва дар қитъаи Осиёи Ҷанубу Шарқӣ замина гузошт.^[22]Салтанат аз як шаҳраки хурди асри 9 дар Паган (ҳозира Баган) аз ҷониби Мранма / Бурманҳо, ки ба наздикӣ аз Шоҳигарии Нанҷао ба водии Ирравадӣ ворид шуда буданд, ба вуҷуд омадааст.Дар тӯли дусад соли оянда, князияти хурд тадриҷан минтақаҳои гирду атрофи худро то солҳои 1050 ва 1060, вақте ки шоҳ Анаврахта империяи бутпарастиро таъсис дод ва бори аввал водии Ирравадӣ ва атрофи онро дар зери як ҳукумат муттаҳид кард, афзоиш ёфт.Дар охири асри 12, ворисони Анаврахта нуфузи худро ба ҷануб ба нимҷазираи болоии Малайя , ба шарқ ҳадди аққал то дарёи Салвин, дар шимоли дуртар то сарҳади кунунии Чин ва дар ғарб, дар шимол паҳн карданд. Аракан ва теппахои Чин.^[23] Дар асрҳои 12 ва 13, Паган дар баробари Империяи Кхмер , яке аз ду империяи асосӣ дар қитъаи Осиёи Ҷанубу Шарқӣ буд.^[24]Забон ва фарҳанги Бирма тадриҷан дар водии болоии Ирравадӣ ҳукмфармо шуд ва дар охири асри 12 меъёрҳои пю, мон ва палиро фаро гирифт.Буддизми Теравада оҳиста-оҳиста ба сатҳи деҳа паҳн шуданро оғоз кард, гарчанде ки таҷрибаҳои тантрикӣ, махаяна, брахманӣ ва анимистӣ дар тамоми табақаҳои иҷтимоӣ устувор буданд.Ҳокимони Паган дар минтақаи археологии Баган зиёда аз 10 000 маъбади буддоӣ сохтанд, ки зиёда аз 2000-тои онҳо боқӣ мондаанд.Сарватдорон замини бе андозро ба мақомоти динӣ ҳадя карданд.^[25]Подшоҳӣ дар миёнаҳои асри 13 ба таназзул дучор шуд, зеро афзоиши пайвастаи сарвати динии бидуни андоз то солҳои 1280 ба қобилияти тоҷ барои нигоҳ доштани садоқати дарбориён ва хизматчиёни ҳарбӣ таъсири сахт расонд.Ин як ҳалқаи шадиди ихтилоли дохилӣ ва мушкилоти берунии Араканҳо, Монҳо, Муғулҳо ва Шанҳоро ба вуҷуд овард.Ҳамлаҳои такрории муғулҳо (1277–1301) соли 1287 салтанати чаҳорсадсоларо сарнагун карданд. Пас аз фурӯпошии 250 соли парокандагии сиёсӣ ба амал омад, ки то асри 16 давом кард.^[26] Салтанати бутпарастон бебозгашт ба якчанд салтанатҳои хурд тақсим карда шуд.Дар нимаи асри 14, кишвар дар чаҳор маркази бузурги энергетикӣ ташкил карда шуд: Бирмаи Боло, Бирмаи Поён, Штатҳои Шан ва Аракан.Бисёре аз марказҳои қудратӣ худашон аз салтанатҳои хурд ё давлатҳои князӣ иборат буданд (аксар вақт озод нигоҳ дошта мешаванд).Ин давра бо як қатор ҷангҳо ва иттифоқҳои ивазкунӣ қайд карда шуд.Салтанатҳои хурдтар як бозии хатарноки садоқат ба давлатҳои тавонотарро бозӣ мекарданд, баъзан ҳамзамон.