Dynastia Tang

Przejście od Sui do Tang (613-628) odnosi się do okresu między końcem dynastii Sui a początkiem dynastii Tang.Terytoria dynastii Sui zostały podzielone na kilka krótkotrwałych stanów przez jej urzędników, generałów i agrarnych przywódców rebeliantów.Nastąpił proces eliminacji i aneksji, który ostatecznie zakończył się konsolidacją dynastii Tang przez byłego generała Sui Li Yuana.Pod koniec Sui Li Yuan zainstalował marionetkowego cesarza Yang You.Li później stracił Yanga i ogłosił się cesarzem nowej dynastii Tang.

Po upadku dynastii Sui kraj pogrąża się w chaosie.Li Yuan, wasal na dworze Sui, gromadzi armię i ogłasza się cesarzem Gaozu w 618 roku. Zmienia tytuł państwowy na Tang, ustanawiając w ten sposób dynastię Tang, zachowując Chang'an jako stolicę.Gaozu działa na rzecz reformy podatków i monet.

Incydent w bramie Xuanwu był zamachem stanu na tron ​​​​dynastii Tang w dniu 2 lipca 626 r., Kiedy książę Li Shimin (książę Qin) i jego zwolennicy zamordowali księcia koronnego Li Jianchenga i księcia Li Yuanji (księcia Qi).Li Shimin, drugi syn cesarza Gaozu, toczył zaciekłą rywalizację ze swoim starszym bratem Li Jianchengiem i młodszym bratem Li Yuanji.Przejął kontrolę i zorganizował zasadzkę przy Bramie Xuanwu, północnej bramie prowadzącej do Miasta Pałacowego stolicy cesarstwa Chang'an.Tam Li Jiancheng i Li Yuanji zostali zamordowani przez Li Shimina i jego ludzi.W ciągu trzech dni po przewrocie Li Shimin został następcą tronu.Cesarz Gaozu abdykował kolejne sześćdziesiąt dni później i przekazał tron ​​Li Shiminowi, który stał się znany jako cesarz Taizong.

Cesarz Taizong z Tang (626-649), drugi cesarz chińskiej dynastii Tang, stanął w obliczu poważnego zagrożenia ze strony północnego sąsiada Tang, wschodnio-tureckiego kaganatu.Na początku panowania cesarza Taizonga udobruchał Illiga Qaghana ze wschodnio-tureckiego kaganatu (zwanego także Jieli Khan i Ashina Duobi), przygotowując się przez kilka lat do wielkiej ofensywy przeciwko wschodnio-tureckim (w tym do zawarcia sojuszu z niespokojnym wasalem wschodnio-tureckiego kaganatu Xueyantuo , która była gotowa zrzucić jarzmo wschodnio-tureckie).Rozpoczął ofensywę zimą 629 r. Pod dowództwem generała dywizji Li Jing, aw 630 r., Po zdobyciu przez Li Jing Ashiny Duobi, wschodnio-turecki kaganat został zniszczony.Następnie kontrola nad terytorium na północ od Tang ( mat ak.wm ) w dużej mierze przypadła Xueyantuo, a cesarz Taizong początkowo próbował osiedlić wielu wschodnich Turków w granicach Tang.W końcu, po incydencie, w którym prawie został zamordowany przez członka wschodnio-tureckiego domu królewskiego, Ashinę Jiesheshuai, próbował przesiedlić lud wschodnio-turecki na północ od Wielkiego Muru i na południe od pustyni Gobi, aby służył jako bufor między Tang i Xueyantuo, tworząc lojalnego księcia wschodnio-tureckiego kaganatu, Ashinę Simo, jako Qilibi Khan, ale panowanie Ashiny Simo upadło około nowego roku 645 z powodu wewnętrznego sprzeciwu i presji ze strony Xueyantuo na zewnątrz, a Tang nie próbowałby odtworzyć wschodnio-tureckiego kaganatu dalej ( chociaż pozostałe plemiona powstały później i za panowania syna cesarza Taizonga, cesarza Gaozonga, wschodnio-turecki został przywrócony pod rządami Ashiny Gudulu jako wrogie mocarstwo przeciwko Tang).

Sa'adibn Waqqas, wujek Mahometa ze strony matki, przewodzi delegacji do Chin i zaprasza cesarza Gaozonga do przyjęcia islamu .Aby okazać swój podziw dla religii, cesarz nakazuje wybudowanie pierwszego meczetu w Chinach w Kantonie.

Drzeworyt powstał we wczesnej epoce Tang, a przykłady jego rozwoju datuje się na około 650 rok n.e. Bardziej powszechne zastosowanie można znaleźć w IX wieku w kalendarzach, książkach dla dzieci, przewodnikach testowych, podręcznikach uroków, słownikach i almanachach.Książki komercyjne zaczęto drukować około 762 roku p.n.e. W 835 roku p.n.e. wprowadzono zakaz druku prywatnego, spowodowany rozpowszechnianiem niesankcjonowanych kalendarzy.Najstarszym zachowanym drukowanym dokumentem z epoki Tang jest Diamentowa Sutra z 868 roku n.e., zwój o długości 16 stóp zawierający kaligrafię i ilustracje.

Bitwa nad rzeką Irtysz lub bitwa nad rzeką Yexi była bitwą w 657 roku między generałem dynastii Tang Su Dingfangiem a zachodnio-tureckim kaganatem qaghan Ashina Helu podczas kampanii Tang przeciwko zachodnim Turkom.Walczono wzdłuż rzeki Irtysz w pobliżu gór Ałtaj.Siły Helu, składające się ze 100 000 kawalerii, zostały zaatakowane przez Su, gdy Helu ścigał wabiące oddziały Tang, które wysłał Su.Helu został pokonany podczas niespodziewanego ataku Su i stracił większość swoich żołnierzy.Plemiona tureckie lojalne wobec Helu poddały się, a wycofujący się Helu został schwytany następnego dnia.Klęska Helu zakończyła zachodnio-turecki kaganat, wzmocniła kontrolę Tang nad Xinjiangiem i doprowadziła do zwierzchnictwa Tang nad zachodnimi Turkami

W Azji Wschodniej chińskie kampanie wojskowe Tang były mniej skuteczne gdzie indziej niż w poprzednich chińskich dynastiach cesarskich.Podobnie jak cesarze z dynastii Sui przed nim, Taizong rozpoczął w 644 kampanię wojskową przeciwkokoreańskiemu królestwu Goguryeo w wojnie Goguryeo – Tang ;doprowadziło to jednak do jego wycofania się w pierwszej kampanii, ponieważ nie udało im się pokonać udanej obrony prowadzonej przez generała Yeona Gaesomuna.Sprzymierzając się z koreańskim Królestwem Silla, Chińczycy walczyli z Baekje i ichjapońskimi sojusznikami Yamato w bitwie pod Baekgang w sierpniu 663 r., Decydującym zwycięstwem Tang-Silla.Marynarka dynastii Tang miała do dyspozycji kilka różnych typów statków do prowadzenia działań wojennych na morzu, statki te zostały opisane przez Li Quana w jego Taipai Yinjing (Kanonie białej i ponurej planety wojny) z 759 r. Bitwa pod Baekgang była w rzeczywistości przywróceniem ruch resztek sił Baekje, ponieważ ich królestwo zostało obalone w 660 r. przez wspólną inwazję Tang – Silla, prowadzoną przez chińskiego generała Su Dingfanga i koreańskiego generała Kim Yushina (595–673).Podczas kolejnej wspólnej inwazji z Silla armia Tang poważnie osłabiła Królestwo Goguryeo na północy, niszcząc jego zewnętrzne forty w roku 645. Dzięki wspólnym atakom armii Silla i Tang pod dowództwem Li Shiji (594–669), Królestwo Goguryeo został zniszczony przez 668.

Wang Wei był chińskim poetą, muzykiem, malarzem i politykiem w czasach dynastii Tang.Był jednym z najbardziej znanych ludzi sztuki i literatury swoich czasów.Zachowało się wiele jego wierszy, a dwadzieścia dziewięć znalazło się w bardzo wpływowej XVIII-wiecznej antologii Trzysta wierszy tangowych .

Li Bai był chińskim poetą, uznawanym od swoich czasów po dziś dzień za geniusza i postać romantyczną, która wyniosła tradycyjne formy poetyckie na nowy poziom.On i jego przyjaciel Du Fu (712–770) byli dwiema najwybitniejszymi postaciami rozkwitu chińskiej poezji w dynastii Tang, która jest często nazywana „złotym wiekiem chińskiej poezji”.Wyrażenie „Trzy cuda” odnosi się do poezji Li Baia, szermierki Pei Min i kaligrafii Zhang Xu.

Cesarz Xuanzong był czwartym cesarzem chińskiej dynastii Tang, panującym krótko w 684 r. i ponownie w latach 705–710. W pierwszym okresie nie rządził, a cały rząd znajdował się w rękach jego matki, cesarzowej Wu Zetian i został skutecznie obalony przez jej cesarską władzę po przeciwstawieniu się swojej matce.W drugim okresie panowania większość rządu znajdowała się w rękach jego ukochanej żony, cesarzowej Wei.Słynie z wyżyn kulturowych osiągniętych podczas jego rządów od 712 do 756 roku n.e.Powitał na swoim dworze duchownych buddyjskich i taoistycznych, w tym nauczycieli buddyzmu tantrycznego, najnowszej formy tej religii.Xuanzong miał pasję do muzyki i koni.W tym celu posiadał grupę tańczących koni i zaprosił na swój dwór znanego malarza koni Hana Gana.Stworzył także Imperialną Akademię Muzyczną, wykorzystując nowe międzynarodowe wpływy na muzykę chińską.Upadek Xuanzong stał się trwałą historią miłosną w Chinach.Xuanzong tak bardzo zakochał się w konkubinie Yang Guifei, że zaczął ignorować swoje królewskie obowiązki, a także awansować członków jej rodziny na wysokie stanowiska rządowe.

Bitwa pod Talas była starciem militarnym i starciem cywilizacji islamskiej z cywilizacją chińską w VIII wieku, w szczególności pomiędzy kalifatem Abbasydów wraz z jego sojusznikiem, Imperium Tybetańskim, przeciwko chińskiej dynastii Tang.W lipcu 751 roku n.e. siły Tangów i Abbasydów spotkały się w dolinie rzeki Talas, aby rywalizować o kontrolę nad regionem Syr-Daria w Azji Środkowej.Według chińskich źródeł, po kilku dniach impasu, Turcy Karlukowie, pierwotnie sprzymierzeni z dynastią Tang, uciekli do armii Abbasydów i przechylili równowagę sił, co doprowadziło do pogromu Tang.Klęska oznaczała koniec ekspansji Tang na zachód i spowodowała, że ​​muzułmanie przejęli kontrolę nad Transoxianą przez następne 400 lat.Kontrola regionu była korzystna ekonomicznie dla Abbasydów, ponieważ znajdował się na Jedwabnym Szlaku.Mówi się, że chińscy jeńcy schwytani w następstwie bitwy przynieśli do Azji Zachodniej technologię produkcji papieru.

Bunt An Lushan był buntem przeciwko dynastii Tang w Chinach (618 do 907) w połowie dynastii, próbując zastąpić ją dynastią o imieniu Yan.Ten bunt był pierwotnie prowadzony przez An Lushana, generała systemu wojskowego Tang.To wydarzenie obejmuje rzeczywistą działalność wojskową i bezpośrednie zgony w bitwie;ale wiąże się również z poważnymi powiązanymi znaczącymi stratami ludności w wyniku głodu, przemieszczeń ludności i tak dalej.

Yangzhou, u zbiegu rzeki Jangcy i Kanału Grande, było centrum handlu, finansów i przemysłu oraz jednym z najbogatszych miast w Chinach Tang, z dużą populacją zagranicznych kupców.W 760 roku n.e. wysłannik Jiedu z Huainan, Liu Zhan, wraz ze swoim bratem Liu Yinem wszczął bunt.Ich armia początkowo pokonała armię gubernatora Deng Jingshana w hrabstwie Xucheng (współczesne Sihong, Jiangsu), po czym przekroczyła rzekę Jangcy i pokonała Li Yao, który uciekł do Xuancheng.Za radą słynnego generała Guo Ziyi Deng zwerbował generała z Pinglu, Tian Shengong, aby stłumić bunt.Tian i jego armia wylądowali w Jinshan w zatoce Hangzhou i pomimo początkowych strat pokonał armię Liu składającą się z 8000 elitarnych żołnierzy pod Guangling.Sam Liu Zhan został postrzelony strzałą w oko i ścięty.Ponieważ Tian walczył wcześniej w Rebelii An Shi, był zainteresowany ponownym przywiązaniem się do cesarza Tang.Wybrał Yangzhou jako idealny cel do łupienia prezentów dla cesarza.Kiedy przybyły siły Tiana, splądrowały mieszkańców, zabijając tysiące arabskich i perskich kupców.Następnie Tian udał się do stolicy Tang, Chang'an, i podarował cesarzowi zrabowane złoto i srebro.Podczas masakry w Yangzhou siły chińskie pod dowództwem Tian Shengonga zabiły tysiące zagranicznych kupców w Yangzhou w 760 roku n.e. za dynastii Tang.

Chociaż te klęski żywiołowe i bunty splamiły reputację i utrudniły skuteczność rządu centralnego, mimo to początek IX wieku jest postrzegany jako okres ożywienia dynastii Tang.Wycofanie się rządu z roli w zarządzaniu gospodarką przyniosło niezamierzony skutek w postaci pobudzenia handlu, w miarę otwierania się większej liczby rynków z mniejszą liczbą ograniczeń biurokratycznych.Do roku 780 stary podatek zbożowy i usługi pracy z VII wieku został zastąpiony podatkiem płaconym co pół roku w gotówce, co oznaczało przejście do gospodarki pieniężnej wspieranej przez klasę kupiecką.Miasta w regionie Jiangnan na południu, takie jak Yangzhou, Suzhou i Hangzhou, prosperowały gospodarczo w późnym okresie Tang.Monopol rządowy na produkcję soli, osłabiony po powstaniu An Lushan, został przekazany Komisji Solnej, która stała się jedną z najpotężniejszych agencji państwowych, kierowaną przez zdolnych ministrów wybranych na specjalistów.Komisja rozpoczęła praktykę sprzedawania kupcom praw do zakupu monopolistycznej soli, którą następnie transportowali i sprzedawali na lokalnych targowiskach.W 799 r. sól stanowiła ponad połowę dochodów państwa.

Ostatnim wielkim ambitnym władcą dynastii Tang był cesarz Xianzong (805–820), którego panowaniu sprzyjały reformy fiskalne z lat osiemdziesiątych XVIII wieku, w tym rządowy monopol na przemysł solny.Miał też w stolicy skuteczną i dobrze wyszkoloną armię cesarską, na czele której stali jego nadworni eunuchowie;była to Armia Boskiej Strategii, licząca 240 000 w sile, jak odnotowano w 798 r. W latach 806-819 cesarz Xianzong przeprowadził siedem głównych kampanii wojskowych, aby stłumić zbuntowane prowincje, które twierdziły, że są niezależne od władzy centralnej, podporządkowując sobie wszystkie z wyjątkiem dwóch z nich.Za jego panowania nastąpił krótki koniec dziedzicznego jiedushi, gdy Xianzong mianował własnych oficerów wojskowych i ponownie obsadził regionalną biurokrację urzędnikami cywilnymi.

Jednak następcy Xianzonga okazali się mniej zdolni i bardziej zainteresowani wypoczynkiem polegającym na polowaniu, ucztowaniu i uprawianiu sportów na świeżym powietrzu, pozwalając eunuchom zgromadzić większą władzę, gdy poborowi uczeni-urzędnicy wywołali konflikty w biurokracji z partiami frakcyjnymi.Potęga eunuchów stała się niekwestionowana po nieudanym spisku cesarza Wenzonga (826–840), mającym na celu obalenie ich;zamiast tego sojusznicy cesarza Wenzonga zostali publicznie straceni na Zachodnim Rynku w Chang'an na rozkaz eunuchów.

Jednak Tangom udało się przywrócić przynajmniej pośrednią kontrolę nad dawnymi terytoriami Tang aż do korytarza Hexi i Dunhuang w Gansu.W 848 etniczny chiński generał Han Zhang Yichao (799–872) zdołał odebrać kontrolę nad regionem Imperium Tybetańskiemu podczas jego wojny domowej.Wkrótce potem cesarz Xuānzong z Tang (r. 846–859) uznał Zhanga za obrońcę (・・・・・・・・・・・・・ハッーックックックックックックックククククククク, Fangyushi) i gubernatora wojskowego jiedushi nowego okręgu Guiyi.Dynastia Tang odzyskała swoją władzę dziesiątki lat po buncie An Lushan i nadal była w stanie przeprowadzać ofensywne podboje i kampanie, takie jak zniszczenie ujgurskiego kaganatu w Mongolii w latach 840–847.

Wielka powódź wzdłuż Canal Grande i na Nizinie Północnochińskiej zabija dziesiątki tysięcy ludzi.Niezdolność rządu do reagowania na powódź przyczynia się do narastania niechęci wśród chłopów i kładzie podwaliny pod bunt.

Bunt Huang Chao prowadzi do walki o władzę w Chinach, a dowódca wojskowy Zhu Wen wychodzi zwycięsko.W 907 zmusza cesarza do abdykacji i ogłasza się pierwszym cesarzem dynastii Hou Liang, kończąc tym samym dynastię Tang.

Oprócz klęsk żywiołowych i gromadzenia autonomicznej kontroli przez jiedushi, bunt Huang Chao (874–884) doprowadził do splądrowania zarówno Chang'an, jak i Luoyang, a jego stłumienie zajęło całą dekadę.Tang nigdy nie doszedł do siebie po tym buncie, osłabiając go, aby przyszłe potęgi wojskowe mogły go zastąpić.Duże grupy bandytów wielkości małych armii spustoszyły okolicę w ostatnich latach Tang;W ciągu ostatnich dwóch dekad dynastii Tang stopniowy upadek władzy centralnej doprowadził do powstania dwóch wybitnych rywalizujących ze sobą wojskowych w północnych Chinach: Li Keyong i Zhu Wen.Południowe Chiny pozostały podzielone na różne małe królestwa, dopóki większość Chin nie została ponownie zjednoczona pod panowaniem dynastii Song (960–1279).Z tego okresu wywodziła się również kontrola nad częściami północno-wschodnich Chin i Mandżurii przez dynastię Liao ludu Khitan .;