ਇਟਲੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਅੰਤਿਕਾ

ਅੱਖਰ

ਹਵਾਲੇ


Play button

3300 BCE - 2023

ਇਟਲੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ



ਇਟਲੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ, ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਕਲਾਸੀਕਲ ਪੁਰਾਤਨਤਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਇਟ੍ਰਸਕੈਨ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਇਟਾਲਿਕ ਲੋਕ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਾਤੀਨੀ, ਸਾਮਨਾਈਟ ਅਤੇ ਉਮਬਰੀ), ਸੇਲਟਸ, ਮੈਗਨਾ ਗ੍ਰੇਸੀਆ ਬਸਤੀਵਾਦੀ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਲੋਕ ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਵਿੱਚ ਵੱਸੇ ਹੋਏ ਹਨ।ਪੁਰਾਤਨਤਾ ਵਿੱਚ, ਇਟਲੀ ਰੋਮੀਆਂ ਦਾ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਸੀ ਅਤੇ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸੂਬਿਆਂ ਦਾ ਮਹਾਨਗਰ ਸੀ।ਰੋਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 753 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 509 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਣਰਾਜ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਰੋਮਨ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਸੈਨੇਟ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਉਖਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਰੋਮਨ ਰੀਪਬਲਿਕ ਨੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਇਟਰਸਕੈਨ, ਸੇਲਟਸ ਅਤੇ ਯੂਨਾਨੀ ਬਸਤੀਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਇਟਲੀ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕੀਤਾ।ਰੋਮ ਨੇ ਸੋਸੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਇਟਾਲਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਘ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰੋਮ ਦੇ ਉਭਾਰ ਨਾਲ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ, ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਨੇੜਲੇ ਪੂਰਬ ਉੱਤੇ ਦਬਦਬਾ ਬਣ ਗਿਆ।ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਉੱਤੇ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਇਆ, ਪੱਛਮੀ ਦਰਸ਼ਨ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਕਲਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਬੇਅੰਤ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।ਸੀਈ 476 ਵਿੱਚ ਰੋਮ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਟਲੀ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰ-ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਸਮੁੰਦਰੀ ਗਣਰਾਜ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੇਨਿਸ ਅਤੇ ਜੇਨੋਆ , ਸ਼ਿਪਿੰਗ, ਵਣਜ ਅਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵੱਲ ਵਧੇ, ਏਸ਼ੀਆਈ ਅਤੇ ਨੇੜਲੇ ਪੂਰਬੀ ਆਯਾਤ ਸਾਮਾਨ ਲਈ ਯੂਰਪ ਦੇ ਮੁੱਖ ਬੰਦਰਗਾਹ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਲਈ ਆਧਾਰ ਬਣਾਇਆ।ਮੱਧ ਇਟਲੀ ਪੋਪਲ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਿਹਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ, ਅਰਬ, ਨੌਰਮਨ ,ਸਪੈਨਿਸ਼ ਅਤੇ ਬੋਰਬਨ ਤਾਜ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜਗੀਰੂ ਰਿਹਾ।ਇਤਾਲਵੀ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਬਾਕੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਤਾਵਾਦ, ਵਿਗਿਆਨ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ।ਇਤਾਲਵੀ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ (ਮਾਰਕੋ ਪੋਲੋ, ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਕੋਲੰਬਸ, ਅਤੇ ਅਮੇਰੀਗੋ ਵੇਸਪੁਚੀ ਸਮੇਤ) ਨੇ ਦੂਰ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦੁਨੀਆਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਰਸਤੇ ਖੋਜੇ, ਖੋਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਟਾਲੀਅਨ ਰਾਜਾਂ ਕੋਲ ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਾਮਰਾਜ ਲੱਭਣ ਦਾ ਕੋਈ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਬੇਸਿਨ.19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਤੱਕ, ਸਾਰਡੀਨੀਆ ਦੇ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜੂਸੇਪ ਗੈਰੀਬਾਲਡੀ ਦੁਆਰਾ ਇਤਾਲਵੀ ਏਕੀਕਰਨ, ਇੱਕ ਇਤਾਲਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵੱਲ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਸੀ।ਇਟਲੀ ਦਾ ਨਵਾਂ ਰਾਜ, 1861 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਨੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਾਮਰਾਜ ਬਣਾਇਆ, ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਅਤੇ ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ।ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਰਿਹਾ, ਇਟਾਲੀਅਨ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ।ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ, ਇਟਲੀ ਨੇ ਟ੍ਰੇਂਟੋ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਈਸਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਏਕੀਕਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਲੀਗ ਆਫ ਨੇਸ਼ਨਜ਼ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਸੀਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।ਇਤਾਲਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਗਾੜ ਵਾਲੀ ਜਿੱਤ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਟਲੀ ਕੋਲ ਲੰਡਨ ਦੀ ਸੰਧੀ (1915) ਦੁਆਰਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰ ਨਹੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਵਨਾ 1922 ਵਿੱਚ ਬੇਨੀਟੋ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਉਭਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ । ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰੀ। ਧੁਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਨਾਜ਼ੀ ਜਰਮਨੀ ਅਤੇਜਾਪਾਨ ਦੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਫੌਜੀ ਹਾਰ, ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਅਤੇ ਬਚ ਨਿਕਲਣਾ (ਜਰਮਨ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਅਡੌਲਫ ਹਿਟਲਰ ਦੁਆਰਾ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ), ਅਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ (ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ, ਹੁਣ) ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਤਾਲਵੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋਇਆ। ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਹਿ-ਜੰਗਵਾਦੀ) ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਾਜ਼ੀ-ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਰਾਜ ਜਿਸਨੂੰ ਇਤਾਲਵੀ ਸਮਾਜਿਕ ਗਣਰਾਜ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਟਲੀ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 1946 ਦੇ ਇਤਾਲਵੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨੇ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗਣਰਾਜ ਬਣ ਗਿਆ, ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ, ਇੱਕ ਆਰਥਿਕ ਚਮਤਕਾਰ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ, ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ (ਰੋਮ ਦੀ ਸੰਧੀ), ਨਾਟੋ, ਅਤੇ ਛੇ ਦੇ ਸਮੂਹ (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ G7 ਅਤੇ G20) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ).
HistoryMaps Shop

ਦੁਕਾਨ ਤੇ ਜਾਓ

Play button
17000 BCE Jan 1 - 238 BCE

ਨੂਰਾਗਿਕ ਸਭਿਅਤਾ

Sardinia, Italy
ਸਾਰਡੀਨੀਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰਸਿਕਾ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ, ਨੂਰਾਗੇ ਸਭਿਅਤਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਾਂਸੀ ਯੁੱਗ (18ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ) ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਚੱਲੀ, ਜਦੋਂ ਟਾਪੂਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰੋਮਨੀਕਰਨ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।ਉਹ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਾਲੇ ਨੁਰਾਗਿਕ ਟਾਵਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਮੇਗੈਲਿਥਿਕ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਡੌਲਮੇਨ ਅਤੇ ਮੇਨਹੀਰ ਬਣਾਏ ਸਨ।ਅੱਜ ਸਾਰਡੀਨੀਅਨ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਵਿੱਚ 7,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੂਰਾਗੇਸ ਬਿੰਦੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਕੋਈ ਲਿਖਤੀ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਖੋਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਨੂਰਾਗਿਕ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਆਖਰੀ ਪੜਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਸੰਭਾਵਿਤ ਛੋਟੇ ਐਪੀਗ੍ਰਾਫਿਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ।ਉੱਥੇ ਸਿਰਫ ਲਿਖਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਯੂਨਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਰੋਮਨ ਦੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸਾਹਿਤ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਕਾਂਸੀ ਯੁੱਗ ਦੌਰਾਨ ਸਾਰਡੀਨੀਆ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ (ਜਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ) ਅਣਜਾਣ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਲਿਖਤੀ ਰਿਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਾਲੀਆ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ, ਲੋਹ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਨੂਰਾਗਿਕ ਆਬਾਦੀ ਨੇ ਅਪਣਾਇਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯੂਬੋਆ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਰਣਮਾਲਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਇੱਕ ਅੱਖਰ।
Play button
900 BCE Jan 1 - 27 BCE

ਐਟ੍ਰਸਕਨ ਸਭਿਅਤਾ

Italy
ਈਟਰਸਕਨ ਸਭਿਅਤਾ 800 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰੀ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਵਧੀ।ਐਟ੍ਰਸਕਨ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਪੂਰਵ-ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚ ਗਈ ਹੈ।ਮੁੱਖ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਹਨ, ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਲਾਨੋਵਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ।2013 ਦੇ ਇੱਕ ਮਾਈਟੋਕੌਂਡਰੀਅਲ ਡੀਐਨਏ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਏਟਰਸਕੈਨ ਸ਼ਾਇਦ ਇੱਕ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਆਬਾਦੀ ਸੀ।ਇਹ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਏਟਰਸਕਨ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਇੰਡੋ-ਯੂਰਪੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਦੇ ਸਨ।ਏਜੀਅਨ ਟਾਪੂ ਲੇਮਨੋਸ ਉੱਤੇ ਸਮਾਨ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਮਿਲੇ ਹਨ।ਏਟਰਸਕੈਨ ਇੱਕ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਸਮਾਜ ਸੀ ਜੋ ਜੋੜੀ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਸੀ।ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਐਟ੍ਰਸਕਨਾਂ ਨੇ ਸਰਦਾਰੀ ਅਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਇਟਰਸਕੈਨ ਧਰਮ ਇੱਕ ਅਟੱਲ ਬਹੁਦੇਵਵਾਦ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਦਿਸਣ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਦੇਵਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ, ਮਨੁੱਖੀ ਕਿਰਿਆ ਜਾਂ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲਤਾ ਦੁਆਰਾ, ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਜਾਂ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਮਾਮਲੇਐਟ੍ਰਸਕਨ ਵਿਸਤਾਰ ਐਪੀਨਾਈਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸੀ।6ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਦੇ ਕੁਝ ਛੋਟੇ ਸ਼ਹਿਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਡੇ, ਵਧੇਰੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਖਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਏਟਰਸਕਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਢਾਂਚਾ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮੈਗਨਾ ਗ੍ਰੇਸੀਆ ਦੇ ਸਮਾਨ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਵਧੇਰੇ ਕੁਲੀਨ ਸੀ।ਧਾਤ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਅਤੇ ਵਪਾਰ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਾਂਬੇ ਅਤੇ ਲੋਹੇ, ਨੇ ਇਟ੍ਰਸਕਨ ਦੇ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਅਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵੱਲ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰੁਚੀਆਂ ਯੂਨਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਈਆਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 6ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਇਟਲੀ ਦੇ ਫੋਸ਼ੀਅਨਾਂ ਨੇ ਫਰਾਂਸ, ਕੈਟਾਲੋਨੀਆ ਅਤੇ ਕੋਰਸਿਕਾ ਦੇ ਤੱਟ ਦੇ ਨਾਲ ਕਲੋਨੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।ਇਸ ਨਾਲ ਏਟਰਸਕੇਨਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਾਰਥਜੀਨੀਅਨਾਂ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵੀ ਯੂਨਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਏ।ਲਗਭਗ 540 ਈਸਾ ਪੂਰਵ, ਅਲਾਲੀਆ ਦੀ ਲੜਾਈ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਵੰਡ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਲੜਾਈ ਦਾ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਵਿਜੇਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਾਰਥੇਜ ਗ੍ਰੀਕਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਿਹਾ, ਅਤੇ ਏਟ੍ਰੂਰੀਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੋਰਸਿਕਾ ਦੀ ਪੂਰੀ ਮਲਕੀਅਤ ਦੇ ਨਾਲ ਉੱਤਰੀ ਟਾਈਰੇਨੀਅਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।5ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੱਧ ਤੋਂ, ਨਵੀਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਆਪਣੇ ਦੱਖਣੀ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਟਰਸਕਨ ਦੇ ਪਤਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ।480 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ, ਏਟਰੂਰੀਆ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਕਾਰਥੇਜ ਨੂੰ ਮੈਗਨਾ ਗ੍ਰੇਸੀਆ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਗੱਠਜੋੜ ਦੁਆਰਾ ਸਾਈਰਾਕਿਊਜ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਹਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, 474 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ, ਸੈਰਾਕਿਊਜ਼ ਦੇ ਜ਼ਾਲਮ ਹੀਰੋ ਨੇ ਕਿਊਮੇ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਏਟਰਸਕਨ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ।ਲੈਟਿਅਮ ਅਤੇ ਕੈਮਪੇਨੀਆ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਉੱਤੇ ਇਟ੍ਰੂਰੀਆ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਰੋਮਨ ਅਤੇ ਸਾਮਨਾਈਟਸ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਏਟਰੂਰੀਆ ਨੇ ਇੱਕ ਗੈਲੀਕ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਪੋ ਘਾਟੀ ਅਤੇ ਐਡਰਿਆਟਿਕ ਤੱਟ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਖਤਮ ਕਰਦੇ ਦੇਖਿਆ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਰੋਮ ਨੇ ਏਟਰਸਕਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਸੂਬਿਆਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।ਇਟਰੁਸੀਆ ਨੂੰ ਰੋਮ ਦੁਆਰਾ 500 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਸਮਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
753 BCE - 476
ਰੋਮਨ ਪੀਰੀਅਡornament
Play button
753 BCE Jan 1 - 509 BCE

ਰੋਮਨ ਰਾਜ

Rome, Metropolitan City of Rom
ਰੋਮਨ ਰਾਜ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਨਿਸ਼ਚਤ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਲਿਖਤੀ ਰਿਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਜੋ ਕਿ ਗਣਤੰਤਰ ਅਤੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲਿਖੇ ਗਏ ਸਨ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੰਤਕਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰੋਮਨ ਰਾਜ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਧ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਟਾਈਬਰ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪੈਲਾਟਾਈਨ ਪਹਾੜੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਬਸਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ 753 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਤੱਕ ਸੀ, ਅਤੇ ਲਗਭਗ 509 ਵਿੱਚ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਤਖਤਾਪਲਟ ਅਤੇ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋਇਆ। ਬੀ.ਸੀ.ਈ.ਰੋਮ ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਫੋਰਡ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਟਾਈਬਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।ਪੈਲਾਟਾਈਨ ਹਿੱਲ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਚੌੜੇ ਉਪਜਾਊ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਚਾਅਯੋਗ ਸਥਿਤੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ।ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।ਰੋਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 21 ਅਪ੍ਰੈਲ 753 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਨੂੰ ਜੁੜਵਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਰੋਮੂਲਸ ਅਤੇ ਰੀਮਸ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਟਰੋਜਨ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਏਨੀਅਸ ਤੋਂ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਜੋ ਲਾਤੀਨੀ ਰਾਜੇ ਦੇ ਪੋਤੇ ਸਨ, ਐਲਬਾ ਲੋਂਗਾ ਦੇ ਨੁਮੀਟਰ।
Play button
509 BCE Jan 1 - 27 BCE

ਰੋਮਨ ਗਣਰਾਜ

Rome, Metropolitan City of Rom
ਪਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਲੇਖਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਿਵੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੋਮਨ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 509 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਰੋਮ ਦੇ ਸੱਤ ਰਾਜਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਰੀ, ਟਾਰਕਿਨ ਦ ਪ੍ਰਾਉਡ, ਨੂੰ ਲੂਸੀਅਸ ਜੂਨੀਅਸ ਬਰੂਟਸ ਦੁਆਰਾ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਾਲਾਨਾ ਚੁਣੇ ਗਏ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟਾਂ ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਅਸੈਂਬਲੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਗਣਰਾਜ ਗੌਲਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਰੋਮ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਅਤੇ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਰੋਮੀਆਂ ਨੇ ਫਿਰ ਹਥਿਆਰ ਚੁੱਕੇ ਅਤੇ ਕੈਮਿਲਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਗੌਲਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭਜਾ ਦਿੱਤਾ।ਰੋਮੀਆਂ ਨੇ ਇਟ੍ਰਸਕਨਸ ਸਮੇਤ ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੇ ਅਧੀਨ ਕਰ ਲਿਆ।ਤੀਸਰੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਰੋਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਵਿਰੋਧੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ: ਕਾਰਥੇਜ ਦਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਫੋਨੀਸ਼ੀਅਨ ਸਿਟੀ-ਸਟੇਟ।ਤਿੰਨ ਪੁਨਿਕ ਯੁੱਧਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਾਰਥੇਜ ਆਖਰਕਾਰ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਰੋਮ ਨੇ ਹਿਸਪੈਨੀਆ, ਸਿਸਲੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਮੈਸੇਡੋਨੀਅਨ ਅਤੇ ਸੈਲਿਊਸੀਡ ਸਾਮਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੋਮੀ ਲੋਕ ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੋਕ ਬਣ ਗਏ।ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਸਿਮਬਰੀ ਅਤੇ ਟਿਊਟੋਨਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨਿਕ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਰਵਾਸ ਹੋਇਆ।Aquae Sextiae ਦੀ ਲੜਾਈ ਅਤੇ Vercellae ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖ਼ਤਰਾ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।53 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ, ਕ੍ਰਾਸਸ ਦੀ ਮੌਤ 'ਤੇ ਟ੍ਰਿਯੂਮਵਾਇਰੇਟ ਟੁੱਟ ਗਿਆ।ਕ੍ਰਾਸਸ ਨੇ ਸੀਜ਼ਰ ਅਤੇ ਪੌਂਪੀ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਚੋਲੇ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਦੋ ਜਨਰਲਾਂ ਨੇ ਸੱਤਾ ਲਈ ਲੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਗੈਲਿਕ ਯੁੱਧਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫੌਜਾਂ ਤੋਂ ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਮਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੀਜ਼ਰ ਪੌਂਪੀ ਲਈ ਇੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਖ਼ਤਰਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਸੀਜ਼ਰ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਸੀਜ਼ਰ ਨੇ ਰੁਬੀਕਨ ਨਦੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 49 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਰੋਮ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ , ਪੌਂਪੀ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ।ਉਸ ਦਾ ਕਤਲ 44 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ, ਲਿਬਰੇਟੋਰਸ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਚ ਦੇ ਆਈਡਸ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਸੀਜ਼ਰ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨੇ ਰੋਮ ਵਿਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਮਚਾਈ।ਔਕਟਾਵੀਅਨ ਨੇ 31 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਐਕਟਿਅਮ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚਮਿਸਰੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਮਾਰਕ ਐਂਟਨੀ ਅਤੇ ਕਲੀਓਪੇਟਰਾ ਨੇ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਲਈ, ਓਕਟਾਵੀਅਨਸ ਨੂੰ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਸ਼ਾਸਕ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।
Play button
27 BCE Jan 1 - 476

ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ

Rome, Metropolitan City of Rom
27 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ, ਔਕਟਾਵੀਅਨ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਰੋਮਨ ਆਗੂ ਸੀ।ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਨੇ ਰੋਮਨ ਸਭਿਅਤਾ ਦੀ ਸਿਖਰ ਲਿਆਂਦੀ, ਜੋ ਚਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ।ਉਸ ਸਾਲ, ਉਸਨੇ ਅਗਸਟਸ ਨਾਮ ਲਿਆ।ਉਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਜੋਂ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸਰਕਾਰ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਸੀ, ਪਰ ਔਗਸਟਸ ਨੇ ਪੂਰਨ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕੀਤੀਆਂ।ਸੈਨੇਟ ਨੇ ਔਕਟਾਵੀਅਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਕੋਨਸੁਲਰ ਇਮਪੀਰੀਅਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਗ੍ਰੇਡ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਕੌਂਸਲਾਂ (ਮਿਲਟਰੀ ਗਵਰਨਰ) ਉੱਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ।ਆਗਸਟਸ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਰੋਮਨ ਸਾਹਿਤ ਲਾਤੀਨੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਿਆ।ਵਰਜਿਲ, ਹੋਰੇਸ, ਓਵਿਡ ਅਤੇ ਰੂਫਸ ਵਰਗੇ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਸਾਹਿਤ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਅਗਸਤਸ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਮਿੱਤਰ ਸਨ।ਮੇਸੇਨਾਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਨੇ ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਰਜਿਲ ਦੇ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਏਨੀਡ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਰਚਨਾਵਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਿਵੀ ਦੀਆਂ।ਇਸ ਸਾਹਿਤਕ ਯੁੱਗ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਰੋਮਨ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀਆਂ, ਅਤੇ ਕਲਾਸਿਕ ਹਨ।ਆਗਸਟਸ ਨੇ ਵੀ ਸੀਜ਼ਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮੋਟ ਕੀਤੇ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀਆਂ, ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਔਗਸਟਸ ਦੇ ਗਿਆਨਵਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਾਮਰਾਜ ਲਈ 200 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਅਤੇ ਸੰਪੰਨ ਯੁੱਗ ਹੋਇਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੈਕਸ ਰੋਮਾਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਆਪਣੀ ਫੌਜੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੱਦ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਯਤਨ ਕੀਤੇ;ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਜਿੱਤ, ਸਮਰਾਟ ਕਲੌਡੀਅਸ (47) ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਅਤੇ ਸਮਰਾਟ ਟ੍ਰੈਜਨ ਦੀ ਡੇਸੀਆ (101-102, 105-106) ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੈ।ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਰੋਮਨ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨਿਕ ਕਬੀਲਿਆਂ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਪਾਰਥੀਅਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਨਾਲ ਰੁਕ-ਰੁਕ ਕੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਗਾਵਤਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੂਡੀਆ ਵਿੱਚ ਹਿਬਰਿਕ ਵਿਦਰੋਹ) (70) ਅਤੇ ਸੰਖੇਪ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਾਰ ਸਮਰਾਟਾਂ ਦੇ ਸਾਲ 68 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ) ਨੇ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਧਿਆਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅੱਧ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਯਹੂਦੀ-ਰੋਮਨ ਯੁੱਧਾਂ ਦੇ ਸੱਤਰ ਸਾਲ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸਨ।ਪਹਿਲੀ ਯਹੂਦੀ ਵਿਦਰੋਹ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 1,356,460 ਯਹੂਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ;ਦੂਜੀ ਯਹੂਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ (115-117) ਨੇ 200,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਾਇਆ;ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਯਹੂਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ (132-136) ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 580,000 ਯਹੂਦੀ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।ਯਹੂਦੀ ਲੋਕ 1948 ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਰਾਜ ਦੇ ਬਣਨ ਤੱਕ ਕਦੇ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਏ।ਸਮਰਾਟ ਥੀਓਡੋਸੀਅਸ ਪਹਿਲੇ (395) ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਮਰਾਜ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਵਧਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਵਹਿਸ਼ੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਇਸਲਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨੂੰ ਮੇਡੀਓਲਾਨਮ ਤੋਂ ਰੈਵੇਨਾ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।476 ਵਿੱਚ, ਆਖ਼ਰੀ ਪੱਛਮੀ ਸਮਰਾਟ ਰੋਮੂਲਸ ਔਗਸਟੁਲਸ ਨੂੰ ਓਡੋਸਰ ਦੁਆਰਾ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ;ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਇਟਲੀ ਓਡੋਸਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਅਧੀਨ ਇਕਜੁੱਟ ਰਿਹਾ, ਸਿਰਫ ਓਸਟ੍ਰੋਗੋਥਸ ਦੁਆਰਾ ਉਖਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਦਲੇ ਵਿਚ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ ਜਸਟਿਨਿਅਨ ਦੁਆਰਾ ਉਖਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਲੋਮਬਾਰਡਜ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ, ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਤੇਰ੍ਹਾਂ ਸਦੀਆਂ ਬਾਅਦ ਤੱਕ ਇੱਕ ਇੱਕਲੇ ਸ਼ਾਸਕ ਦੇ ਅਧੀਨ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਜੁੜਿਆ।
Play button
476 Jan 1

ਪੱਛਮੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਪਤਨ

Rome, Metropolitan City of Rom
ਪੱਛਮੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਪਤਨ ਪੱਛਮੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸੀ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਮਰਾਜ ਆਪਣਾ ਸ਼ਾਸਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਈ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ।ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਉਹ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ;ਆਧੁਨਿਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਫੌਜ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਸੰਖਿਆ, ਰੋਮਨ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸੰਖਿਆ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਤਾਕਤ, ਸਮਰਾਟਾਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ, ਸੱਤਾ ਲਈ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੰਘਰਸ਼, ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਸਮੇਤ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਿਵਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ.ਰੋਮਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਹਮਲਾਵਰ ਬਰਬਰਾਂ ਦੇ ਵਧਦੇ ਦਬਾਅ ਨੇ ਵੀ ਢਹਿਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਰੋਗ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫੌਰੀ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਇਆ।ਢਹਿ ਜਾਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਰਾਜ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।376 ਵਿੱਚ, ਗੌਥ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੈਰ-ਰੋਮਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬੇਕਾਬੂ ਗਿਣਤੀ, ਹੂਨਾਂ ਤੋਂ ਭੱਜ ਕੇ, ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ।395 ਵਿੱਚ, ਦੋ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਥੀਓਡੋਸੀਅਸ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਇੱਕ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋਈ ਫੀਲਡ ਫੌਜ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਅਤੇ ਸਾਮਰਾਜ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਗੋਥਸ ਦੁਆਰਾ ਪੀੜਤ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਦੋ ਅਯੋਗ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਹੋਰ ਵਹਿਸ਼ੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨੇ ਰਾਈਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ, ਗੋਥਾਂ ਵਾਂਗ, ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਜਾਂ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀਆਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਘੱਟ ਅਤੇ ਬੇਅਸਰ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਅਤੇ ਯੋਗ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰਿਕਵਰੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।476 ਤੱਕ, ਪੱਛਮੀ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੇ ਨਾਮੁਮਕਿਨ ਫੌਜੀ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਜਾਂ ਵਿੱਤੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਖਿੰਡੇ ਹੋਏ ਪੱਛਮੀ ਡੋਮੇਨਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਰੋਮਨ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।ਬਰਬਰ ਸਲਤਨਤਾਂ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਲਈ ਸੀ।476 ਵਿੱਚ, ਜਰਮਨਿਕ ਵਹਿਸ਼ੀ ਰਾਜੇ ਓਡੋਸਰ ਨੇ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸਮਰਾਟ ਰੋਮੂਲਸ ਔਗਸਟੁਲਸ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸੈਨੇਟ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ ਫਲੇਵੀਅਸ ਜ਼ੇਨੋ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਚਿੰਨ੍ਹ ਭੇਜਿਆ।
476 - 1250
ਵਿਚਕਾਰਲਾ ਯੁੱਗornament
Play button
493 Jan 1 - 553

ਓਸਟ੍ਰੋਗੋਥਿਕ ਰਾਜ

Ravenna, Province of Ravenna,
ਓਸਟ੍ਰੋਗੋਥਿਕ ਰਾਜ, ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜ, ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 493 ਤੋਂ 553 ਤੱਕ ਜਰਮਨਿਕ ਓਸਟ੍ਰੋਗੋਥਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ, ਥੀਓਡੋਰਿਕ ਮਹਾਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਓਸਟ੍ਰੋਗੋਥਸ ਨੇ ਇੱਕ ਜਰਮਨਿਕ ਸਿਪਾਹੀ, ਓਡੋਸਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ, ਜੋ ਕਿ ਓਡੋਸਰ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਨੇਤਾ ਸੀ। ਉੱਤਰੀ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ foederati, ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਦਾ ਅਸਲ ਸ਼ਾਸਕ, ਜਿਸਨੇ 476 ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸਮਰਾਟ, ਰੋਮੂਲਸ ਔਗਸਟੁਲਸ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਥੀਓਡੋਰਿਕ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਇਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਰਾਜਾ, ਓਸਟ੍ਰੋਗੋਥਿਕ ਰਾਜ ਆਧੁਨਿਕ ਦੱਖਣੀ ਫਰਾਂਸ ਤੋਂ ਫੈਲਦਾ ਹੋਇਆ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਪੱਛਮੀ ਸਰਬੀਆ ਤੱਕ।ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਪੱਛਮੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਥੀਓਡੋਰਿਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੋਥੋਰਮ ਰੋਮਨੋਰਮਕ ਰੈਕਸ ("ਗੋਥਾਂ ਅਤੇ ਰੋਮੀਆਂ ਦਾ ਰਾਜਾ") ਕਿਹਾ, ਦੋਵਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਨੇਤਾ ਬਣਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।535 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਜਸਟਿਨਿਅਨ I ਦੇ ਅਧੀਨ ਇਟਲੀ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਓਸਟ੍ਰੋਗੋਥਿਕ ਸ਼ਾਸਕ, ਵਿਟੀਗੇਸ, ਰਾਜ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰੈਵੇਨਾ ਡਿੱਗ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਓਸਟ੍ਰੋਗੋਥਸ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਨੇਤਾ, ਟੋਟੀਲਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ, ਪਰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਗਏ।ਓਸਟ੍ਰੋਗੋਥਿਕ ਰਾਜ ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ ਰਾਜਾ ਤੇਈਆ ਸੀ।
Play button
568 Jan 1 - 774

ਲੋਮਬਾਰਡਸ ਦਾ ਰਾਜ

Pavia, Province of Pavia, Ital
ਲੋਮਬਾਰਡਜ਼ ਦਾ ਰਾਜ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜ, 6ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਉੱਤੇ ਲੋਮਬਾਰਡਜ਼, ਇੱਕ ਜਰਮਨਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੱਧਕਾਲੀ ਰਾਜ ਸੀ।ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਲੋਂਬਾਰਡੀ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਉੱਤਰੀ ਇਤਾਲਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਵੀਆ ਸੀ।ਇਟਲੀ ਦੇ ਲੋਂਬਾਰਡ ਹਮਲੇ ਦਾ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਕੰਟਰੋਲ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀ।ਰਾਜ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਲਈ, ਬਾਈਜ਼ੈਂਟੀਨ ਸ਼ਾਸਿਤ ਐਕਸਚੇਟ ਆਫ ਰੇਵੇਨਾ ਅਤੇ ਰੋਮ ਦੇ ਡਚੀ ਨੇ ਉੱਤਰੀ ਲੋਂਬਾਰਡ ਡਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੈਂਗੋਬਾਰਡੀਆ ਮਾਈਓਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਸਪੋਲੇਟੋ ਅਤੇ ਬੇਨੇਵੈਂਟੋ ਦੀਆਂ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਦੱਖਣੀ ਡੱਚੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਲੈਂਗੋਬਾਰਡੀਆ ਮਾਈਨਰ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ।ਇਸ ਵੰਡ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਦੱਖਣੀ ਡਚੀ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰੀ ਡੱਚੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਸਨ।ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਲੋਮਬਾਰਡਸ ਨੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਰੋਮਨ ਸਿਰਲੇਖਾਂ, ਨਾਮਾਂ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਲਿਆ।ਜਦੋਂ ਪੌਲ ਡੇਕਨ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਲੋਂਬਾਰਡਿਕ ਭਾਸ਼ਾ, ਪਹਿਰਾਵੇ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਸਟਾਈਲ ਸਭ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਲੋਮਬਾਰਡਸ ਏਰੀਅਨ ਈਸਾਈ ਜਾਂ ਮੂਰਤੀਵਾਦੀ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਮਨ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਪੋਪ ਦੇ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦ ਰੱਖਦੇ ਸਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ, 7ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੈਥੋਲਿਕ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਫਿਰ ਵੀ, ਪੋਪ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਕਰਾਅ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਫ੍ਰੈਂਕਸ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 774 ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਗੁਆਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲੋਮਬਾਰਡਜ਼ ਦਾ ਰਾਜ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਮਾਮੂਲੀ ਜਰਮਨਿਕ ਰਾਜ ਸੀ।
ਫਰੈਂਕਸ ਅਤੇ ਪੇਪਿਨ ਦਾ ਦਾਨ
ਸ਼ਾਰਲਮੇਨ ਦੀ ਸ਼ਾਹੀ ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ©Friedrich Kaulbach
756 Jan 1 - 846

ਫਰੈਂਕਸ ਅਤੇ ਪੇਪਿਨ ਦਾ ਦਾਨ

Rome, Metropolitan City of Rom
ਜਦੋਂ 751 ਵਿੱਚ ਰੈਵੇਨਾ ਦਾ ਐਕਸਚੇਟ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਲੋਂਬਾਰਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗ ਪਿਆ, ਤਾਂ ਰੋਮ ਦਾ ਡਚੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਇਹ ਸਿਧਾਂਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।ਪੋਪਾਂ ਨੇ ਫ੍ਰੈਂਕਸ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਕੀਤਾ।751 ਵਿੱਚ, ਪੋਪ ਜ਼ੈਕਰੀ ਨੇ ਸ਼ਕਤੀਹੀਣ ਮੇਰੋਵਿੰਗੀਅਨ ਮੂਰਤੀ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾ ਚਾਈਲਡਰਿਕ III ਦੀ ਥਾਂ ਪੇਪਿਨ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਤਾਜ ਪਹਿਨਾਇਆ ਸੀ।ਜ਼ੈਕਰੀ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ, ਪੋਪ ਸਟੀਫਨ II, ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੇਪਿਨ ਨੂੰ ਰੋਮੀਆਂ ਦੇ ਪੈਟਰੀਸ਼ੀਅਨ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ।ਪੇਪਿਨ ਨੇ 754 ਅਤੇ 756 ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫ੍ਰੈਂਕਿਸ਼ ਫੌਜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਪੇਪਿਨ ਨੇ ਲੋਮਬਾਰਡਜ਼ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ - ਉੱਤਰੀ ਇਟਲੀ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਲੈ ਲਿਆ।781 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਾਰਲੇਮੇਨ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਕੋਡਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਪੋਪ ਅਸਥਾਈ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇਗਾ: ਰੋਮ ਦਾ ਡਚੀ ਮੁੱਖ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਕੇ ਰੈਵੇਨਾ, ਡਚੀ ਆਫ਼ ਪੈਂਟਾਪੋਲਿਸ, ਡਚੀ ਆਫ਼ ਬੇਨੇਵੈਂਟੋ, ਟਸਕਨੀ, ਕੋਰਸਿਕਾ, ਲੋਂਬਾਰਡੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। , ਅਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਇੱਕ ਨੰਬਰ.ਪੋਪਸੀ ਅਤੇ ਕੈਰੋਲਿੰਗੀਅਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਯੋਗ 800 ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਪੋਪ ਲਿਓ III ਨੇ ਸ਼ਾਰਲਮੇਨ ਨੂੰ 'ਰੋਮਾਂ ਦਾ ਸਮਰਾਟ' ਵਜੋਂ ਤਾਜ ਪਹਿਨਾਇਆ।ਸ਼ਾਰਲਮੇਨ (814) ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਵਾਂ ਸਾਮਰਾਜ ਛੇਤੀ ਹੀ ਉਸਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਟੁੱਟ ਗਿਆ।ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇਟਲੀ ਵਿਚ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਖਲਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਅਰਬ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ, ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਉਭਾਰ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ।ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ, ਉਮਯਾਦ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਅਤੇ ਅੱਬਾਸੀ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਦੇ ਹਮਲੇ ਹੋਏ ਸਨ।ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਦੀ ਵਾਰੀ ਨੇ ਇਤਾਲਵੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਦਾ ਦੌਰ ਲਿਆਇਆ।11ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਵਪਾਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਠੀਕ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੁੜ ਵਿਕਾਸ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ।ਪੋਪਸੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਅਧਿਕਾਰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ।
Play button
836 Jan 1 - 915

ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਵਿਚ ਇਸਲਾਮ

Bari, Metropolitan City of Bar
ਸਿਸਲੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਵਿਚ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਮਜ਼ਾਰਾ ਵਿਖੇ ਸਿਸਲੀ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਅਰਬ ਬਸਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ 827 ਵਿਚ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਿਸਲੀ ਅਤੇ ਮਾਲਟਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦਾ ਰਾਜ 10ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਸਿਸਲੀ ਦੀ ਅਮੀਰਾਤ 831 ਤੋਂ 1061 ਤੱਕ ਚੱਲੀ, ਅਤੇ 902 ਤੱਕ ਪੂਰੇ ਟਾਪੂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰ ਲਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿਸਲੀ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਮੁਸਲਿਮ ਦਾ ਮੁਢਲਾ ਗੜ੍ਹ ਸੀ, ਕੁਝ ਅਸਥਾਈ ਪੈਦਲ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ ਬਾਰੀ ਦਾ ਬੰਦਰਗਾਹ ਸ਼ਹਿਰ (847 ਤੋਂ 871 ਤੱਕ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ)। , ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਛਾਪੇ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਹੰਮਦ I ਇਬਨ ਅਲ-ਅਗਲਾਬ ਦੇ, ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਨੈਪਲਜ਼, ਰੋਮ ਅਤੇ ਪੀਡਮੌਂਟ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ।ਅਰਬੀ ਹਮਲੇ ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨ, ਫਰੈਂਕਿਸ਼, ਨੌਰਮਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਇਤਾਲਵੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਵੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ।ਅਰਬਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਈਸਾਈ ਧੜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦੂਜੇ ਧੜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਹਿਯੋਗੀ ਵਜੋਂ ਮੰਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
Play button
1017 Jan 1 - 1078

ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ 'ਤੇ ਨੌਰਮਨ ਦੀ ਜਿੱਤ

Sicily, Italy
ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਦੀ ਨੌਰਮਨ ਜਿੱਤ 999 ਤੋਂ 1139 ਤੱਕ ਚੱਲੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਜੇਤੂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।1130 ਵਿੱਚ, ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਸਿਸਲੀ ਦੇ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਸਲੀ ਦਾ ਟਾਪੂ, ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦਾ ਦੱਖਣੀ ਤੀਜਾ ਹਿੱਸਾ (ਬੇਨੇਵੈਂਟੋ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਜੋ ਕਿ ਦੋ ਵਾਰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ), ਮਾਲਟਾ ਦਾ ਦੀਪ ਸਮੂਹ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। .ਘੁੰਮਣ-ਫਿਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਨੌਰਮਨ ਫੌਜਾਂ ਲੋਮਬਾਰਡ ਅਤੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਧੜਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਭਾੜੇ ਦੇ ਫੌਜੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੀਆਂ, ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਮੌਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਰ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।ਇਹ ਸਮੂਹ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੀ ਜਾਗੀਰਦਾਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਸਲ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਕੀਤਾ।ਇੰਗਲੈਂਡ (1066) ਦੀ ਨੌਰਮਨ ਜਿੱਤ ਦੇ ਉਲਟ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਰਣਾਇਕ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਹਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਲੜਾਈਆਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਸੀ, ਕੁਝ ਨਿਰਣਾਇਕ।ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਇਹ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਅਤੇ ਅਸੰਗਠਿਤ ਸੀ, ਪਰ ਬਰਾਬਰ ਸੰਪੂਰਨ ਸੀ।
ਗੈਲਫਸ ਅਤੇ ਘਿਬੇਲਿਨਸ
ਗੈਲਫਸ ਅਤੇ ਘਿਬੇਲਿਨਸ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1125 Jan 1 - 1392

ਗੈਲਫਸ ਅਤੇ ਘਿਬੇਲਿਨਸ

Milano, Metropolitan City of M
ਮੱਧ ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਇਟਲੀ ਦੇ ਇਤਾਲਵੀ ਸ਼ਹਿਰ-ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਗੁਏਲਫ਼ਸ ਅਤੇ ਘਿਬੇਲਿਨ ਪੋਪ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਧੜੇ ਸਨ।12 ਵੀਂ ਅਤੇ 13 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਇਹਨਾਂ ਦੋਨਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨੇ ਮੱਧਕਾਲੀ ਇਟਲੀ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪਹਿਲੂ ਬਣਾਇਆ।ਪੋਪਸੀ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਤਾ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਿਵਾਦ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਕਿ 1075 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਅਤੇ 1122 ਵਿੱਚ ਕਨਕੋਰਡੈਟ ਆਫ਼ ਵਰਮਜ਼ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੋਇਆ।15ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਇਤਾਲਵੀ ਯੁੱਧਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਗੈਲਫ਼ਾਂ ਨੇ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਚਾਰਲਸ ਅੱਠਵੇਂ ਦਾ ਇਟਲੀ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਘਿਬੇਲਿਨ ਸਮਰਾਟ ਮੈਕਸੀਮਿਲੀਅਨ ਪਹਿਲੇ, ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਸਨ।ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਚਾਰਲਸ ਪੰਜਵੇਂ, ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ ਨੇ 1529 ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਸਾਮਰਾਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। 1494 ਤੋਂ 1559 ਦੇ ਇਤਾਲਵੀ ਯੁੱਧਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਇੰਨਾ ਬਦਲ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਗੁਏਲਫਸ ਅਤੇ ਘਿਬੇਲਿਨ ਵਿਚਕਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਬਣ ਗਈ। ਪੁਰਾਣੀ.
Play button
1200 Jan 1

ਇਤਾਲਵੀ ਸ਼ਹਿਰ-ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਉਭਾਰ

Venice, Metropolitan City of V
12 ਵੀਂ ਅਤੇ 13 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇਟਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜੀਬ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪੈਟਰਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਐਲਪਸ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਮੰਤੀ ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਖਰਾ ਸੀ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਉਭਰੀਆਂ, ਓਲੀਗਰਿਕ ਸ਼ਹਿਰ-ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਰੂਪ ਬਣ ਗਿਆ।ਚਰਚ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਸਾਮਰਾਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਾਂਹ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 'ਤੇ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੁਤੰਤਰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਰਾਜ ਵਪਾਰ ਦੁਆਰਾ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋਏ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੂੰਜੀਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਕਲਾਤਮਕ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਲਈ ਹਾਲਾਤ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਇਟਾਲੀਅਨ ਕਸਬੇ ਜਗੀਰਦਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇ ਜਾਪਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜ ਵਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ।ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉੱਤਰੀ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਵੀ ਆਪਣੇ ਵਪਾਰੀ ਗਣਰਾਜਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਵੇਨਿਸ ਗਣਰਾਜ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਨ।ਜਗੀਰੂ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਇਤਾਲਵੀ ਸੁਤੰਤਰ ਕਮਿਊਨਾਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀ ਗਣਰਾਜਾਂ ਨੇ ਸਾਪੇਖਿਕ ਰਾਜਨੀਤਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ ਜਿਸ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਕਲਾਤਮਕ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦਿੱਤਾ।ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਤਾਲਵੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਗਣਤੰਤਰ ਰੂਪ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਲੋਰੈਂਸ, ਲੂਕਾ, ਜੇਨੋਆ , ਵੇਨਿਸ ਅਤੇ ਸਿਏਨਾ ਦੇ ਗਣਰਾਜ।13ਵੀਂ ਅਤੇ 14ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਯੂਰਪੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੱਡੇ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਏ।ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿਚਕਾਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਨੁਕੂਲ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ, ਵੈਨਿਸ ਵਰਗੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਹੱਬ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਲਾਂਘੇ ਬਣ ਗਏ।ਮਿਲਾਨ, ਫਲੋਰੈਂਸ ਅਤੇ ਵੇਨਿਸ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਹੋਰ ਇਤਾਲਵੀ ਸ਼ਹਿਰ-ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਬੈਂਕਿੰਗ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਾਧਨ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਉਭਾਰ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ।ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਇਟਲੀ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਗਣਰਾਜਾਂ ਦਾ ਉਭਾਰ ਦੇਖਿਆ: ਵੇਨਿਸ, ਜੇਨੋਆ, ਪੀਸਾ, ਅਮਾਲਫੀ, ਰਾਗੁਸਾ, ਐਂਕੋਨਾ, ਗਾਏਟਾ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਨੋਲੀ।10ਵੀਂ ਤੋਂ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅਤੇ ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ ਦੇ ਪਾਰ ਵਿਆਪਕ ਵਪਾਰਕ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਬੇੜੇ ਬਣਾਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਰੂਸੇਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਗਈ।ਸਮੁੰਦਰੀ ਗਣਰਾਜ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੇਨਿਸ ਅਤੇ ਜੇਨੋਆ, ਛੇਤੀ ਹੀ ਪੂਰਬ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਰਪ ਦੇ ਮੁੱਖ ਗੇਟਵੇ ਬਣ ਗਏ, ਕਾਲੇ ਸਾਗਰ ਤੱਕ ਕਾਲੋਨੀਆਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਸੰਸਾਰ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ।ਸੈਵੋਏ ਦੀ ਕਾਉਂਟੀ ਨੇ ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਫਲੋਰੈਂਸ ਇੱਕ ਉੱਚ ਸੰਗਠਿਤ ਵਪਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸ਼ਹਿਰ-ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ, ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਰੇਸ਼ਮ, ਉੱਨ, ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਤੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੀ ਯੂਰਪੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣ ਗਿਆ।
1250 - 1600
ਪੁਨਰਜਾਗਰਣornament
Play button
1300 Jan 1 - 1600

ਇਤਾਲਵੀ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ

Florence, Metropolitan City of
ਇਤਾਲਵੀ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ 15ਵੀਂ ਅਤੇ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਤਾਲਵੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਦੌਰ ਸੀ।ਇਹ ਸਮਾਂ ਇੱਕ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੂਰੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਤੋਂ ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਦਾ ਸੀ।"ਲੰਬੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ" ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸਾਲ 1300 ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 1600 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਮੱਧ ਇਟਲੀ ਦੇ ਟਸਕਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਫਲੋਰੈਂਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸੀ।ਫਲੋਰੇਨਟਾਈਨ ਰੀਪਬਲਿਕ, ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰ-ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਅਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਵੱਲ ਵਧਿਆ।ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੈਨਿਸ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ, ਇੱਕ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਦਿਲ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਦੇ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਰੂਟਾਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਹ ਧਰਮ ਯੁੱਧਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਅਤੇ 1271 ਅਤੇ 1295 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮਾਰਕੋ ਪੋਲੋ ਦੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ। ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਜਿਸ ਨੇ ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਗ੍ਰੰਥ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ।ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਦਾ ਪੋਪਲ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਰੋਮ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਜਿਆਦਾਤਰ ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਅਤੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਪੋਪਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੂਲੀਅਸ II (ਆਰ. 1503-1513) ਅਤੇ ਲੀਓ ਐਕਸ (ਆਰ. 1513-1521), ਜੋ ਅਕਸਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਤਾਲਵੀ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਝਗੜਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਿੱਚ, ਜਿਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੀ.1517ਇਤਾਲਵੀ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ, ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ, ਮੂਰਤੀ, ਸਾਹਿਤ, ਸੰਗੀਤ, ਦਰਸ਼ਨ, ਵਿਗਿਆਨ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹੈ।15ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਇਟਲੀ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਯੂਰਪੀਅਨ ਨੇਤਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਪੀਸ ਆਫ਼ ਲੋਦੀ (1454-1494) ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਤਾਲਵੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣੀ।16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਇਤਾਲਵੀ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਘਰੇਲੂ ਝਗੜਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਇਤਾਲਵੀ ਯੁੱਧਾਂ (1494-1559) ਦੇ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਤਾਲਵੀ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਆਦਰਸ਼ ਬਾਕੀ ਦੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਏ, 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।ਸਮੁੰਦਰੀ ਗਣਰਾਜਾਂ ਦੇ ਇਤਾਲਵੀ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਖੋਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਿਆਂ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਕੋਲੰਬਸ (ਜੋ ਸਪੇਨ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ), ਜਿਓਵਨੀ ਦਾ ਵੇਰਾਜ਼ਾਨੋ (ਫਰਾਂਸ ਲਈ), ਅਮੇਰੀਗੋ ਵੇਸਪੁਚੀ (ਪੁਰਤਗਾਲ ਲਈ), ਅਤੇ ਜੌਨ ਕੈਬੋਟ (ਇੰਗਲੈਂਡ ਲਈ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।ਇਤਾਲਵੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੈਲੋਪਿਓ, ਟਾਰਟਾਗਲੀਆ, ਗੈਲੀਲੀਓ ਅਤੇ ਟੋਰੀਸੇਲੀ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਈਆਂ, ਅਤੇ ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਅਤੇ ਵੇਸਾਲੀਅਸ ਵਰਗੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਇਤਾਲਵੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ।ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੇ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਤਾਰੀਖਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ 1648 ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਦੇ ਯੂਰਪੀ ਯੁੱਧਾਂ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ, ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਦੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।
Play button
1494 Jan 1 - 1559

ਇਤਾਲਵੀ ਯੁੱਧ

Italy
ਇਤਾਲਵੀ ਯੁੱਧ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੈਬਸਬਰਗ-ਵੈਲੋਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 1494 ਤੋਂ 1559 ਦੀ ਮਿਆਦ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਸੀ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀਆਂ ਸਨ।ਮੁੱਖ ਝਗੜੇ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਵੈਲੋਇਸ ਰਾਜੇ ਅਤੇਸਪੇਨ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸਨ।ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਨਾਲ ਕਈ ਇਤਾਲਵੀ ਰਾਜ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।1454 ਇਟਾਲਿਕ ਲੀਗ ਨੇ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜੋ ਕਿ 1492 ਵਿੱਚ ਲੋਰੇਂਜ਼ੋ ਡੀ' ਮੇਡੀਸੀ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋਇਆ। ਲੁਡੋਵਿਕੋ ਸਫੋਰਜ਼ਾ ਦੀ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਸਦੇ ਪਤਨ ਨੇ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਚਾਰਲਸ ਅੱਠਵੇਂ ਨੂੰ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ। 1494 ਵਿੱਚ ਨੇਪਲਜ਼, ਜੋ ਸਪੇਨ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।1495 ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਚਾਰਲਸ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਇਟਾਲੀਅਨ ਰਾਜ ਆਪਣੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵੰਡਾਂ ਕਾਰਨ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਦੋਵੇਂ ਸਨ।ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਹੈਬਸਬਰਗਜ਼ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਯੂਰਪੀ ਹਕੂਮਤ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਇੱਕ ਜੰਗ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਬਣ ਗਿਆ, ਸੰਘਰਸ਼ ਫਲਾਂਡਰਜ਼, ਰਾਈਨਲੈਂਡ ਅਤੇ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ।ਕਾਫ਼ੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਲੜੇ ਗਏ, ਯੁੱਧ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਧਾਰਮਿਕ ਗੜਬੜ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੋਏ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ।ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਤੋਂ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਧ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋੜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਰਕਬਸ ਜਾਂ ਹੈਂਡਗਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਦੇ ਤੋਪਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਕਨੀਕੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ।ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਕਮਾਂਡਰ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਛਪਾਈ ਦੇ ਢੰਗ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਕਾਲੀ ਖਾਤਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਖਿਆ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਟਕਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਗੁਈਸੀਆਰਡੀਨੀ, ਨਿਕੋਲੋ ਮੈਕਿਆਵੇਲੀ ਅਤੇ ਬਲੇਸ ਡੀ ਮੋਂਟਲੂਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।1503 ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੜਾਈ ਲੋਂਬਾਰਡੀ ਅਤੇ ਪੀਡਮੌਂਟ ਦੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ, ਉਹ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ।1557 ਤੱਕ, ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦੋਵੇਂ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵੰਡਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਪੇਨ ਨੂੰ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਬਗਾਵਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।ਕੈਟੋ-ਕੈਂਬਰੇਸਿਸ ਦੀ ਸੰਧੀ (1559) ਨੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਇਟਲੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ, ਬਦਲੇ ਵਿਚ ਕੈਲੇਸ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਬਿਸ਼ੋਪਿਕਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ;ਇਸਨੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਪੇਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ, ਨੈਪਲਜ਼ ਅਤੇ ਸਿਸਲੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ।
Play button
1545 Jan 2 - 1648

ਵਿਰੋਧੀ-ਸੁਧਾਰ

Rome, Metropolitan City of Rom
ਕਾਊਂਟਰ-ਸੁਧਾਰਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਪੁਨਰ-ਉਥਾਨ ਦਾ ਦੌਰ ਸੀ ਜੋ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਕਾਉਂਸਿਲ ਆਫ਼ ਟ੍ਰੈਂਟ (1545-1563) ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 1648 ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਦੇ ਯੂਰਪੀ ਯੁੱਧਾਂ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਮਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਵਿਰੋਧੀ-ਸੁਧਾਰ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਯਤਨ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁਆਫ਼ੀ ਅਤੇ ਵਾਦ-ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਾਉਂਸਿਲ ਆਫ਼ ਟ੍ਰੈਂਟ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੀਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਰਚਨਾ।ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸਾਮਰਾਜੀ ਡਾਇਟਸ ਦੇ ਯਤਨਾਂ, ਧਰਮ ਦੇ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਜਾਂਚ-ਪੜਤਾਲ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਯਤਨ, ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅੰਦੋਲਨ, ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਧਾਰਮਿਕ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।ਅਜਿਹੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟਾਂ ਦੇ ਗ਼ੁਲਾਮੀ 1781 ਦੇ ਪੇਟੈਂਟ ਆਫ਼ ਟੋਲਰੇਸ਼ਨ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਕੱਢੇ ਗਏ ਸਨ।ਅਜਿਹੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਚਰਚ ਦੀਆਂ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਸੈਮੀਨਾਰਾਂ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ, ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਬੁਨਿਆਦਾਂ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਕਰਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ, ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਨਵੀਆਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਲਹਿਰਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਮਸੀਹ ਦੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸਕੂਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਆ ਅਤੇ ਬੰਬੇ-ਬਾਸੀਨ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਇਨਕਵੀਜ਼ੀਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਵਿਰੋਧੀ-ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਜ਼ੋਰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਨ ਸੀ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਥੋਲਿਕ ਵਜੋਂ ਉਪਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸਵੀਡਨ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਰਗੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਬਦਲਣਾ ਜੋ ਕਦੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਈਸਾਈਕਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੈਥੋਲਿਕ ਸਨ, ਪਰ ਸੁਧਾਰ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚ ਗਏ ਸਨ।ਪੀਰੀਅਡ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਟਰੈਂਟ ਦੀ ਕੌਂਸਲ (1545-63);ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਪਹਿਲੀ (1570) ਦੀ ਬਰਖਾਸਤਗੀ, ਇਕਸਾਰ ਰੋਮਨ ਰੀਤੀ ਪੁੰਜ (1570) ਦਾ ਕੋਡੀਫਿਕੇਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਲੇਪੈਂਟੋ ਦੀ ਲੜਾਈ (1571), ਪਾਈਅਸ V ਦੇ ਪੋਨਟੀਫਿਕੇਟ ਦੌਰਾਨ ਵਾਪਰੀ;ਰੋਮ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਗੋਰੀਅਨ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ, ਗ੍ਰੇਗੋਰੀਅਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਗ੍ਰੈਗੋਰੀਅਨ ਕੈਲੰਡਰ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ, ਅਤੇ ਮੈਟਿਓ ਰਿੱਕੀ ਦਾ ਜੇਸੁਇਟ ਚੀਨ ਮਿਸ਼ਨ, ਇਹ ਸਭ ਪੋਪ ਗ੍ਰੈਗਰੀ XIII (ਆਰ. 1572-1585) ਦੇ ਅਧੀਨ;ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਧਰਮ ਯੁੱਧ;ਲੰਮੀ ਤੁਰਕੀ ਜੰਗ ਅਤੇ ਪੋਪ ਕਲੇਮੇਂਟ VIII ਦੇ ਅਧੀਨ 1600 ਵਿੱਚ ਜਿਓਰਦਾਨੋ ਬਰੂਨੋ ਦੀ ਫਾਂਸੀ;ਪੋਪ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਲਿਨਸੀਅਨ ਅਕੈਡਮੀ ਦਾ ਜਨਮ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਮੁੱਖ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਗੈਲੀਲੀਓ ਗੈਲੀਲੀ ਸੀ (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ);ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਜੰਗ (1618-48) ਦੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਅਰਬਨ VIII ਅਤੇ ਇਨੋਸੈਂਟ X ਦੇ ਪੋਨਟੀਫਿਕੇਟਸ ਦੌਰਾਨ;ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਤੁਰਕੀ ਯੁੱਧ (1683-1699) ਦੌਰਾਨ ਇਨੋਸੈਂਟ XI ਦੁਆਰਾ ਆਖਰੀ ਹੋਲੀ ਲੀਗ ਦਾ ਗਠਨ।
1559 - 1814
ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਸੁਧਾਰornament
ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਜੰਗ ਅਤੇ ਇਟਲੀ
ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਜੰਗ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1618 May 23 - 1648

ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਜੰਗ ਅਤੇ ਇਟਲੀ

Mantua, Province of Mantua, It
ਉੱਤਰੀ ਇਟਲੀ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ, ਜੋ ਕਿ ਇਟਲੀ ਦੇ ਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ, 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਹੈਬਸਬਰਗ ਦੁਆਰਾ ਲੜੇ ਗਏ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ, ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਖੇਤਰ ਜਿਸਦਾ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਲੰਬਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸੀ। ਕੇਂਦਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ.ਜਦੋਂ ਕਿ ਲੋਂਬਾਰਡੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚਸਪੇਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ, ਸੰਚਾਰ ਦੀਆਂ ਲੰਬੀਆਂ ਬਾਹਰੀ ਲਾਈਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਸੀ।ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਰੋਡ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੈਪਲਜ਼ ਦੇ ਰਾਜ ਤੋਂ ਲੋਂਬਾਰਡੀ ਰਾਹੀਂ ਫਲੈਂਡਰਜ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਤੱਕ ਭਰਤੀ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ।ਫ੍ਰੈਂਚਾਂ ਨੇ ਮਿਲਾਨ ਦੇ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਡਚੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਗ੍ਰੀਸਨ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕਰਕੇ ਐਲਪਾਈਨ ਲੰਘਣ ਨੂੰ ਰੋਕ ਕੇ ਸੜਕ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।ਡਚੀ ਆਫ ਮੈਂਟੁਆ ਦਾ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਇਲਾਕਾ ਮੋਂਟਫੇਰਾਟ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੈਸੇਲ ਮੋਨਫੇਰਾਟੋ ਦਾ ਕਿਲਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਨੇ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਮਿਲਾਨ ਨੂੰ ਧਮਕੀ ਦੇਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।ਇਸਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਜਦੋਂ ਦਸੰਬਰ 1627 ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੀ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਡਿਊਕ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਦਾਅਵੇਦਾਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 1628 ਤੋਂ 1631 ਵਿੱਚ ਮੈਨਟੂਆਨ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰ ਦੀ ਜੰਗ ਹੋਈ।ਫ੍ਰੈਂਚ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਡਿਊਕ ਆਫ਼ ਨੇਵਰਸ ਨੂੰ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਵੇਨਿਸ ਗਣਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੀ, ਸਪੇਨ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਡਿਊਕ ਆਫ਼ ਗੁਆਸਟਲਾ, ਫਰਡੀਨੈਂਡ II, ਸੈਵੋਏ ਅਤੇ ਟਸਕੇਨੀ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਸ ਮਾਮੂਲੀ ਟਕਰਾਅ ਦਾ ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਯੁੱਧ 'ਤੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੋਪ ਅਰਬਨ ਅੱਠਵੇਂ ਨੇ ਇਟਲੀ ਵਿਚ ਹੈਬਸਬਰਗ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨੂੰ ਪੋਪ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਖਤਰੇ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਸੀ।ਨਤੀਜਾ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਨੂੰ ਵੰਡਣਾ, ਪੋਪ ਨੂੰ ਫਰਡੀਨੈਂਡ II ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨਾ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ।1635 ਵਿੱਚ ਫ੍ਰੈਂਕੋ-ਸਪੈਨਿਸ਼ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰਿਚੇਲੀਯੂ ਨੇ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹਣ ਲਈ ਮਿਲਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਕਟਰ ਅਮਾਡੇਅਸ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਹਮਲੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ 1635 ਵਿੱਚ ਵੈਲੇਂਜ਼ਾ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਅਸਫਲ ਹਮਲਾ, ਟੋਰਨਾਵੇਂਟੋ ਅਤੇ ਮੋਮਬਾਲਡੋਨ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿੱਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉੱਤਰੀ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਹੈਬਸਬਰਗ ਵਿਰੋਧੀ ਗਠਜੋੜ ਉਦੋਂ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਸਤੰਬਰ 1637 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੈਨਟੂਆ ਦੇ ਚਾਰਲਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਟਰ ਅਮੇਡੀਅਸ, ਜਿਸਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਉਸਦੀ ਵਿਧਵਾ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਅਤੇ ਭਰਾਵਾਂ, ਥਾਮਸ ਵਿਚਕਾਰ ਸਵੋਯਾਰਡ ਰਾਜ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ। ਅਤੇ ਮੌਰੀਸ।1639 ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਝਗੜਾ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ, ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਦੋਵਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਟਿਊਰਿਨ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਹੋਈ।17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫੌਜੀ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਇੱਕ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫ਼ੌਜਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਘੇਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੁਰਤਗਾਲ ਅਤੇ ਕੈਟਾਲੋਨੀਆ ਵਿੱਚ ਬਗ਼ਾਵਤ ਨੇ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਸ਼ਰਤਾਂ 'ਤੇ ਯੁੱਧ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ ਦੀ ਉਮਰ
ਵੇਰੀ ਸੀ.1740 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1685 Jan 1 - 1789

ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ ਦੀ ਉਮਰ

Italy
ਗਿਆਨ ਨੇ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇਟਲੀ, 1685-1789 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਜੇ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਟਲੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਹੈਬਸਬਰਗ ਜਾਂ ਪੋਪ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਟਸਕਨੀ ਕੋਲ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਕੁਝ ਮੌਕੇ ਸਨ।ਟਸਕਨੀ ਦੇ ਲੀਓਪੋਲਡ II ਨੇ ਟਸਕਨੀ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰਸ਼ਿਪ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ।ਨੇਪਲਜ਼ ਤੋਂ ਐਂਟੋਨੀਓ ਜੇਨੋਵੇਸੀ (1713-69) ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਇਤਾਲਵੀ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ।ਉਸਦੀ ਪਾਠ-ਪੁਸਤਕ "ਡੀਸੀਓਸੀਨਾ, ਓ ਸਿਆ ਡੇਲਾ ਫਿਲੋਸੋਫੀਆ ਡੇਲ ਗਿਸਟੋ ਈ ਡੇਲ'ਓਨੇਸਟੋ" (1766) ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਨੈਤਿਕ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਸਮਾਜ ਦੁਆਰਾ ਦਰਪੇਸ਼ ਖਾਸ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਚੋਲਗੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ। ਕੋਈ ਹੋਰ.ਇਸ ਵਿੱਚ ਜੇਨੋਵੇਸੀ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ - ਨੇਪੋਲੀਟਨ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਗਾਈਡਬੁੱਕ।ਅਲੇਸੈਂਡਰੋ ਵੋਲਟਾ ਅਤੇ ਲੁਈਗੀ ਗਾਲਵਾਨੀ ਨੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਕੀਤੀਆਂ।ਪੀਟਰੋ ਵੇਰੀ ਲੋਂਬਾਰਡੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੀ।ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਜੋਸਫ ਸ਼ੂਮਪੀਟਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ 'ਸਸਤੀ-ਅਤੇ-ਪਲੇਟਟੀ' 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰੀ-ਸਮਿਥੀਅਨ ਅਥਾਰਟੀ' ਸੀ।ਇਤਾਲਵੀ ਗਿਆਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਿਦਵਾਨ ਫਰੈਂਕੋ ਵੈਨਟੂਰੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਸਪੇਨੀ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਜੰਗ
ਸਪੇਨੀ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਜੰਗ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1701 Jul 1 - 1715

ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਸਪੇਨੀ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਜੰਗ

Mantua, Province of Mantua, It
ਇਟਲੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਿਲਾਨ ਅਤੇ ਮੈਨਟੂਆ ਦੇ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਿਤ ਡਚੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜੋ ਆਸਟ੍ਰੀਆ ਦੀਆਂ ਦੱਖਣੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ।1701 ਵਿੱਚ, ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਵਿਕਟਰ ਅਮੇਡਿਉਸ II, ਡਿਊਕ ਆਫ਼ ਸੈਵੋਏ, ਨੇ ਫ਼ਰਾਂਸ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕੀਤਾ, ਉਸਦੀ ਧੀ ਮਾਰੀਆ ਲੁਈਸਾ ਨੇ ਫਿਲਿਪ V ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਮਈ 1701 ਵਿੱਚ, ਸੈਵੋਏ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸ ਯੂਜੀਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਸ਼ਾਹੀ ਫ਼ੌਜ ਉੱਤਰੀ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਚਲੀ ਗਈ;ਫਰਵਰੀ 1702 ਤੱਕ, ਕਾਰਪੀ, ਚਿਆਰੀ ਅਤੇ ਕ੍ਰੇਮੋਨਾ ਦੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਨੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਨੂੰ ਅੱਡਾ ਨਦੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਅਪ੍ਰੈਲ ਲਈ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਟੂਲੋਨ ਦੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਬੇਸ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸੰਯੁਕਤ ਸੈਵੋਯਾਰਡ-ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਨੈਪਲਜ਼ ਦੇ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਬੋਰਬਨ ਕਿੰਗਡਮ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਟੂਲੋਨ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।1707 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਨਾਇਸ ਅਤੇ ਸੈਵੋਏ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਟਰ ਅਮੇਡੀਅਸ ਦੁਆਰਾ ਛੋਟੇ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ।
Play button
1792 Apr 20 - 1801 Feb 9

ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਯੁੱਧਾਂ ਦੀਆਂ ਇਤਾਲਵੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ

Mantua, Province of Mantua, It

ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜੰਗਾਂ (1792-1802) ਦੀਆਂ ਇਤਾਲਵੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਆਸਟਰੀਆ, ਰੂਸ, ਪੀਡਮੋਂਟ-ਸਾਰਡੀਨੀਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਇਤਾਲਵੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਗੱਠਜੋੜ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਸੀ।

ਇਟਲੀ ਦਾ ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਰਾਜ
ਨੈਪੋਲੀਅਨ I ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜਾ 1805-1814 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1805 Jan 1 - 1814

ਇਟਲੀ ਦਾ ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਰਾਜ

Milano, Metropolitan City of M
ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜ ਉੱਤਰੀ ਇਟਲੀ (ਪਹਿਲਾਂ ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ) ਵਿੱਚ ਨੈਪੋਲੀਅਨ I ਦੇ ਅਧੀਨ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਜ ਸੀ। ਇਹ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਫਰਾਂਸ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ ਅਤੇ ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਦੀ ਹਾਰ ਅਤੇ ਪਤਨ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋਇਆ।ਇਸਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਦੁਆਰਾ ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਵਾਇਸਰਾਏਲਟੀ ਉਸਦੇ ਮਤਰੇਏ ਪੁੱਤਰ ਯੂਜੀਨ ਡੀ ਬੇਉਹਾਰਨਾਈਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸੀ।ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੈਵੋਏ ਅਤੇ ਲੋਂਬਾਰਡੀ, ਵੇਨੇਟੋ, ਏਮੀਲੀਆ-ਰੋਮਾਗਨਾ, ਫਰੀਉਲੀ ਵੈਨੇਜ਼ੀਆ ਜਿਉਲੀਆ, ਟ੍ਰੇਂਟੀਨੋ, ਸਾਊਥ ਟਾਇਰੋਲ ਅਤੇ ਮਾਰਚੇ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।ਨੈਪੋਲੀਅਨ I ਨੇ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਇਟਲੀ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਨਾਇਸ, ਅਓਸਟਾ, ਪੀਡਮੌਂਟ, ਲਿਗੂਰੀਆ, ਟਸਕਨੀ, ਉਮਬਰੀਆ ਅਤੇ ਲਾਜ਼ੀਓ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਨਾ ਕਿ ਇੱਕ ਜਾਗੀਰ ਰਾਜ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ।
1814 - 1861
ਏਕੀਕਰਨornament
Play button
1848 Jan 1 - 1871

ਇਟਲੀ ਦਾ ਏਕੀਕਰਨ

Italy
ਇਟਲੀ ਦਾ ਏਕੀਕਰਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਿਸੋਰਜੀਮੈਂਟੋ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਲਹਿਰ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 1861 ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕਤਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।1820 ਅਤੇ 1830 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਿਯੇਨ੍ਨਾ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਵਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ, ਏਕੀਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 1848 ਦੇ ਇਨਕਲਾਬਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਰੋਮ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1871 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। .ਕੁਝ ਰਾਜ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਏਕੀਕਰਨ ਲਈ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ (terre irredente) ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਦੇ ਆਸਟ੍ਰੀਆ-ਹੰਗਰੀ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1918 ਤੱਕ ਇਟਲੀ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋਏ ਸਨ।ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ, ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਏਕੀਕਰਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਨੂੰ 1871 ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ (1915-1918) ਦੌਰਾਨ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਅਤੇ 4 ਨਵੰਬਰ 1918 ਨੂੰ ਵਿਲਾ ਜਿਉਸਤੀ ਦੇ ਆਰਮਿਸਟਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਏਕੀਕਰਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਵਿਟੋਰੀਆਨੋ ਵਿਖੇ ਰਿਸੋਰਜੀਮੈਂਟੋ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜ
ਵਿਕਟਰ ਇਮੈਨੁਅਲ ਟੀਨੋ ਵਿੱਚ ਜੂਸੇਪ ਗੈਰੀਬਾਲਡੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ©Sebastiano De Albertis
1861 Jan 1 - 1946

ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜ

Turin, Metropolitan City of Tu
ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਰਾਜ ਸੀ ਜੋ 1861 ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਸੀ-ਜਦੋਂ ਸਾਰਡੀਨੀਆ ਦੇ ਰਾਜਾ ਵਿਕਟਰ ਇਮੈਨੁਅਲ II ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ-1946 ਤੱਕ, ਜਦੋਂ ਸਿਵਲ ਅਸੰਤੋਸ਼ ਨੇ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾਗਤ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਾਰਡੀਨੀਆ ਦੇ ਸੇਵੋਏ-ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਰਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਧੀਨ ਰਿਸੋਰਗੀਮੈਂਟੋ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੂਰਵਗਾਮੀ ਰਾਜ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Play button
1915 Apr 1 -

ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਟਲੀ

Italy
ਹਾਲਾਂਕਿ ਟ੍ਰਿਪਲ ਅਲਾਇੰਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ, ਇਟਲੀ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ - ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਆਸਟਰੀਆ-ਹੰਗਰੀ - ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ 28 ਜੁਲਾਈ 1914 ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ I ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਟ੍ਰਿਪਲ ਅਲਾਇੰਸ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਰੱਖਿਆਤਮਕ ਗਠਜੋੜ.ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਟ੍ਰਿਪਲ ਅਲਾਇੰਸ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੀਆ-ਹੰਗਰੀ ਦੋਵੇਂ ਬਾਲਕਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵੀ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ: ਆਸਟ੍ਰੀਆ-ਹੰਗਰੀ ਨੇ ਜਰਮਨੀ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਇਟਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹੀਂ। ਸਰਬੀਆ ਨੂੰ ਅਲਟੀਮੇਟਮ ਜਾਰੀ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਯੁੱਧ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਨਾਲ ਗੁਪਤ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ (ਮਿੱਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਨੇ ਜਿੱਤਣ 'ਤੇ ਖੇਤਰ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਜੇ ਨਿਰਪੱਖ ਹੋਣ 'ਤੇ ਖੇਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨਾਲ) ਇਟਲੀ ਨੇ ਮਿੱਤਰ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। .ਇਟਲੀ ਨੇ ਉੱਤਰੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਸਟਰੀਆ-ਹੰਗਰੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ-ਇਤਾਲਵੀ ਐਲਪਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਠੰਡੀਆਂ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਆਈਸੋਨਜ਼ੋ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਉੱਚਾ ਸੀ।ਇਤਾਲਵੀ ਫੌਜ ਨੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੜਾਈਆਂ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਡਿਫੈਂਡਰ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰਦਾ ਸੀ।ਰੂਸ ਦੁਆਰਾ ਯੁੱਧ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਟਲੀ ਨੂੰ ਫਿਰ 1917 ਵਿੱਚ ਕਾਪੋਰੇਟੋ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਰਮਨ-ਆਸਟ੍ਰੀਆ ਦੇ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲੇ ਦੁਆਰਾ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ ਮੋਰਚੇ ਤੋਂ ਇਟਾਲੀਅਨ ਫਰੰਟ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਦੁਆਰਾ ਨਵੰਬਰ 1917 ਵਿੱਚ ਮੋਂਟੇ ਗ੍ਰੇਪਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਅਤੇ ਮਈ 1918 ਵਿੱਚ ਪਾਈਵ ਨਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਟਲੀ ਨੇ ਮਾਰਨੇ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲੜਾਈ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸੌ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। .24 ਅਕਤੂਬਰ 1918 ਨੂੰ ਇਟਾਲੀਅਨਾਂ ਨੇ, ਗਿਣਤੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਵਿਟੋਰੀਓ ਵੇਨੇਟੋ ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੀਅਨ ਲਾਈਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੇ ਹੈਬਸਬਰਗ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ।ਇਟਲੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕੈਪੋਰੇਟੋ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਆਚਿਆ ਖੇਤਰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਟ੍ਰੈਂਟੋ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਟਾਇਰੋਲ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ।ਲੜਾਈ 4 ਨਵੰਬਰ 1918 ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਈ। ਇਤਾਲਵੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਫੌਜਾਂ ਅਫਰੀਕੀ ਥੀਏਟਰ, ਬਾਲਕਨ ਥੀਏਟਰ, ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਾਂਸਟੈਂਟੀਨੋਪਲ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਇਟਲੀ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਲੀਗ ਆਫ ਨੇਸ਼ਨਜ਼ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਸੀਟ ਦੇ ਨਾਲ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
1922 - 1946
ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧornament
ਇਤਾਲਵੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ
ਬੇਨੀਟੋ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਅਤੇ 1935 ਵਿੱਚ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਬਲੈਕਸ਼ਰਟ ਨੌਜਵਾਨ। ©Anonymous
1922 Jan 1 - 1943

ਇਤਾਲਵੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ

Italy
ਇਤਾਲਵੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਮੂਲ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਿਓਵਨੀ ਜੇਨਟਾਈਲ ਅਤੇ ਬੇਨੀਟੋ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੁਆਰਾ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਬੇਨੀਟੋ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਦੋ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ: ਨੈਸ਼ਨਲ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ (PNF), ਜਿਸ ਨੇ 1922 ਤੋਂ 1943 ਤੱਕ ਇਟਲੀ ਦੇ ਰਾਜ 'ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਜਿਸ ਨੇ 1943 ਤੋਂ 1945 ਤੱਕ ਇਟਾਲੀਅਨ ਸਮਾਜਿਕ ਗਣਰਾਜ 'ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਇਟਾਲੀਅਨ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਇਟਾਲੀਅਨ ਸਮਾਜਿਕ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਟਾਲੀਅਨ ਨਵ-ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
Play button
1940 Sep 27 - 1945 May

ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਟਲੀ

Italy
ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤੀ ਦੇ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਢਾਂਚੇ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਦੀ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਅਕਸਰ ਬਾਹਰੀ ਕਾਰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ।ਇਟਲੀ 1940 ਵਿੱਚ ਧੁਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਤੀਸਰੇ ਗਣਰਾਜ ਨੇ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕੀਤਾ, ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਮਲੇ ਉੱਤੇ ਇਟਾਲੀਅਨ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਿਸਨੂੰ "ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਯੁੱਧ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯੂਰਪੀਅਨ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਪਤਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ.ਇਟਾਲੀਅਨਾਂ ਨੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਫਲਸਤੀਨ 'ਤੇ ਬੰਬਾਰੀ ਕੀਤੀ,ਮਿਸਰ ' ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਨਾਲ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਯੁੱਧ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ 1941 ਵਿੱਚ ਜਰਮਨ ਅਤੇਜਾਪਾਨੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਮਝੌਤੇ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਇਤਾਲਵੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਅਸਫਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਇਤਾਲਵੀ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਬੇਨੀਟੋ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਇਟਲੀ ਲੰਬੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਸਰੋਤ ਸਫਲ ਪਰ ਮਹਿੰਗੇ ਪ੍ਰੀ-ਡਬਲਯੂਡਬਲਯੂਆਈ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਘਟਾਏ ਗਏ ਸਨ: ਲੀਬੀਆ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਤਾਲਵੀ ਬੰਦੋਬਸਤ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ),ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ (ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਦੋਸਤਾਨਾ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ), ਅਤੇ ਇਥੋਪੀਆ ਅਤੇ ਅਲਬਾਨੀਆ ਦੇ ਹਮਲੇ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਨੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਸਾਮਰਾਜੀ ਇੱਛਾਵਾਂ, ਜੋ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ (ਮੇਰੇ ਨੋਸਟ੍ਰਮ) ਵਿੱਚ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੀਆਂ ਸਨ, 1942 ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ। ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨਯੂਗੋਸਲਾਵੀਆ ਅਤੇ ਬਾਲਕਨ ਦੇ ਧੁਰੇ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਟਲੀ ਨੇ ਲਜੁਬਲਜਾਨਾ, ਡਾਲਮਾਟੀਆ ਅਤੇ ਮੋਂਟੇਨੇਗਰੋ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਕ੍ਰੋਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਸ ਦੇ ਕਠਪੁਤਲੀ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।ਵਿੱਕੀ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਪਤਨ ਅਤੇ ਕੇਸ ਐਂਟੋਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਟਲੀ ਨੇ ਕੋਰਸਿਕਾ ਅਤੇ ਟਿਊਨੀਸ਼ੀਆ ਦੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਇਤਾਲਵੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਯੂਗੋਸਲਾਵੀਆ ਅਤੇ ਮੋਂਟੇਨੇਗਰੋ ਵਿੱਚ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜਿੱਤਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਇਟਾਲੋ-ਜਰਮਨ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਗਜ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਲ-ਅਲਾਮੇਨ ਵੱਲ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼-ਅਧਿਕਾਰਤ ਮਿਸਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬਗਾਵਤਾਂ (ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੂਨਾਨੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਅਤੇ ਯੂਗੋਸਲਾਵ ਪੱਖਪਾਤੀ) ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ, ਇਟਲੀ ਦੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਭਾਰੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਟਲੀ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜੀ।ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਾਮਰਾਜੀ ਓਵਰਸਟ੍ਰੈਚ (ਅਫਰੀਕਾ, ਬਾਲਕਨ, ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮੋਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣਾ) ਆਖਰਕਾਰ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਹਾਰ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਹੋਇਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਤਾਲਵੀ ਸਾਮਰਾਜ ਢਹਿ ਗਿਆ।ਜੁਲਾਈ 1943 ਵਿੱਚ, ਸਿਸਲੀ ਉੱਤੇ ਮਿੱਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਨੂੰ ਕਿੰਗ ਵਿਕਟਰ ਇਮੈਨੁਅਲ III ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੁਆਰਾ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਂਦਾ ਸੀ।ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇਟਲੀ ਦੀ ਫੌਜ ਢਹਿ ਗਈ, ਇਸਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਜਰਮਨ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ।ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਪੀਟਰੋ ਬੈਡੋਗਲਿਓ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਇਟਲੀ ਨੇ 3 ਸਤੰਬਰ 1943 ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਬਾਅਦ ਜਰਮਨ ਫੌਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਿਨਾਂ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਛੁਡਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।13 ਅਕਤੂਬਰ 1943 ਨੂੰ, ਇਟਲੀ ਦਾ ਰਾਜ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਬਕਾ ਐਕਸਿਸ ਭਾਈਵਾਲ ਜਰਮਨੀ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।ਇਤਾਲਵੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਅੱਧੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਜਰਮਨਾਂ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਹਿਯੋਗੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਰਾਜ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ (ਧੁਰੇ ਲਈ 800,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿਪਾਹੀ, ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਮਿਲਸ਼ੀਆ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ), ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੱਖਣ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। , ਜਿਸ ਨੇ ਇਤਾਲਵੀ ਸਹਿ-ਬਲੀਗਰੈਂਟ ਆਰਮੀ (ਇਸਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ 50,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਦਮੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲਗਭਗ 350,000 ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਲਹਿਰ ਦੇ ਪੱਖਪਾਤੀ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਬਕਾ ਸ਼ਾਹੀ ਇਤਾਲਵੀ ਫੌਜ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ) ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗੀ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਲੜੇ ਸਨ। ਪੂਰੇ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।28 ਅਪ੍ਰੈਲ 1945 ਨੂੰ, ਹਿਟਲਰ ਦੀ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਗਿਉਲੀਨੋ ਵਿਖੇ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੀ ਇਤਾਲਵੀ ਧਿਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਇਤਾਲਵੀ ਸਿਵਲ ਯੁੱਧ
ਮਿਲਾਨ ਵਿੱਚ ਇਤਾਲਵੀ ਪੱਖਪਾਤੀ, ਅਪ੍ਰੈਲ 1945 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1943 Sep 8 - 1945 May 1

ਇਤਾਲਵੀ ਸਿਵਲ ਯੁੱਧ

Italy
ਇਤਾਲਵੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਇਟਲੀ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਸੀ ਜੋ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ 8 ਸਤੰਬਰ 1943 (ਕੈਸੀਬਲ ਦੀ ਆਰਮੀਸਟਾਈਸ ਦੀ ਮਿਤੀ) ਤੋਂ 2 ਮਈ 1945 (ਕੈਸਰਟਾ ਦੇ ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਮਿਤੀ), ਦੇ ਇਤਾਲਵੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਟਾਲੀਅਨ ਸੋਸ਼ਲ ਰੀਪਬਲਿਕ, ਇਟਲੀ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦੌਰਾਨ ਨਾਜ਼ੀ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਹੇਠ ਬਣਾਈ ਗਈ ਇੱਕ ਸਹਿਯੋਗੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਰਾਜ, ਇਟਾਲੀਅਨ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਇਤਾਲਵੀ ਪੱਖਪਾਤੀਆਂ (ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਸੰਗਠਿਤ) ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ, ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਭੌਤਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਇਤਾਲਵੀ ਪੱਖਪਾਤੀ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਇਤਾਲਵੀ ਸਹਿ-ਜੰਗੀ ਫੌਜ ਨੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਕਾਬਜ਼ ਨਾਜ਼ੀ ਜਰਮਨ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਲੜੀ।ਇਟਾਲੀਅਨ ਸੋਸ਼ਲ ਰਿਪਬਲਿਕ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਆਰਮੀ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਇਟਾਲੀਅਨ ਕੋ-ਬੇਲੀਗਰੇਂਟ ਆਰਮੀ ਦਰਮਿਆਨ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਝੜਪਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੱਖਪਾਤੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੁਝ ਅੰਦਰੂਨੀ ਟਕਰਾਅ ਸੀ।ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਜਰਮਨਾਂ ਨੇ, ਕਈ ਵਾਰ ਇਤਾਲਵੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਇਤਾਲਵੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਅਤੇ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਈ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਕੀਤੇ।ਜਿਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਤਾਲਵੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਉਹ ਸੀ ਕਿੰਗ ਵਿਕਟਰ ਇਮੈਨੁਅਲ III ਦੁਆਰਾ 25 ਜੁਲਾਈ 1943 ਨੂੰ ਬੇਨੀਟੋ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਅਤੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਟਲੀ ਨੇ 8 ਸਤੰਬਰ 1943 ਨੂੰ ਕੈਸੀਬਿਲ ਦੇ ਆਰਮਿਸਟਿਸ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ, ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਲੜਾਈ ਖਤਮ ਕੀਤੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਰਮਨ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਪਹਿਲਾਂ, ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਐਕਸੇ ਰਾਹੀਂ ਇਟਲੀ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਜੰਗਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਇਟਲੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਇਟਲੀ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇਟਾਲੀਅਨ ਸੋਸ਼ਲ ਰਿਪਬਲਿਕ (RSI) ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ। ਗ੍ਰੈਨ ਸਾਸੋ ਦੇ ਛਾਪੇ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨ ਪੈਰਾਟ੍ਰੋਪਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੀਡਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਜਰਮਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਇਤਾਲਵੀ ਸਹਿ-ਬਲੀਗਰੇਂਟ ਆਰਮੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਹੋਰ ਇਤਾਲਵੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਆਰਮੀ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲੜਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਇਤਾਲਵੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਲਹਿਰ ਨੇ ਜਰਮਨ ਅਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਤਾਕਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਗੁਰੀਲਾ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।ਫਾਸੀਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਜਿੱਤ ਨੇ ਮੁਸੋਲਿਨੀ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਾਇਆ, ਅਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਫੌਜੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਧੀਨ ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਕਿ ਇਟਲੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਸੰਧੀ ਤੱਕ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਸੀ। 1947
1946
ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜornament
ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ
ਇਟਲੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਰਾਜੇ ਅੰਬਰਟੋ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਪੁਰਤਗਾਲ ਵਿਚ ਜਲਾਵਤਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1946 Jun 2

ਇਤਾਲਵੀ ਗਣਰਾਜ

Italy
ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਟਲੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਬਾਹ ਹੋਈ ਆਰਥਿਕਤਾ, ਇੱਕ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਸਮਾਜ, ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਇਹਨਾਂ ਨਿਰਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੇ ਇਤਾਲਵੀ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।ਵਿਕਟਰ ਇਮੈਨੁਅਲ III ਦੇ ਤਿਆਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਨਵੇਂ ਰਾਜਾ ਉਮਬਰਟੋ II, ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਬੁਲਾਉਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਇਟਲੀ ਨੂੰ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਬਣੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇੱਕ ਗਣਰਾਜ ਬਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।2 ਜੂਨ 1946 ਨੂੰ, ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਪੱਖ ਨੇ 54% ਵੋਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਣਤੰਤਰ ਬਣ ਗਿਆ।ਹਾਊਸ ਆਫ ਸੇਵੋਏ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਰਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਇਟਲੀ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਪਾਬੰਦੀ ਸਿਰਫ 2002 ਵਿਚ ਰੱਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।ਇਟਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਸੰਧੀ, 1947 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਇਸਤਰੀਆ, ਕਵਾਰਨਰ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜੂਲੀਅਨ ਮਾਰਚ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਜ਼ਾਰਾ ਦੇ ਡਾਲਮੇਟੀਅਨ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਯੂਗੋਸਲਾਵੀਆ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸਤਰੀ-ਡਾਲਮੇਟੀਅਨ ਕੂਚ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ 230,000 ਅਤੇ 350,000 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਰਵਾਸ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਟਾਲੀਅਨ (ਇਸਟ੍ਰੀਅਨ ਇਟਾਲੀਅਨ ਅਤੇ ਡੈਲਮੇਟੀਅਨ ਇਟਾਲੀਅਨ), ਦੂਸਰੇ ਨਸਲੀ ਸਲੋਵੇਨੀਅਨ, ਨਸਲੀ ਕ੍ਰੋਏਸ਼ੀਅਨ, ਅਤੇ ਨਸਲੀ ਇਸਟਰੋ-ਰੋਮਾਨੀਅਨ ਹਨ, ਇਤਾਲਵੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹਨ।1946 ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ, ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੋਈਆਂ, ਨੇ ਇੱਕ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ 556 ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 207 ਈਸਾਈ ਡੈਮੋਕਰੇਟਸ, 115 ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਅਤੇ 104 ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਸਨ।ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇੱਕ ਸੰਸਦੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ.1947 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਇਤਾਲਵੀ ਆਮ ਚੋਣਾਂ, 1948 ਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਡੈਮੋਕਰੇਟਸ ਲਈ ਭਾਰੀ ਜਿੱਤ ਦੇਖੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਅਗਲੇ ਚਾਲੀ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸਿਸਟਮ ਉੱਤੇ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਇਆ।
ਇਟਲੀ ਮਾਰਸ਼ਲ ਪਲਾਨ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ
25 ਮਾਰਚ 1957 ਨੂੰ ਰੋਮ ਦੀ ਸੰਧੀ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ, ਈਈਸੀ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ, ਮੌਜੂਦਾ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦਾ ਅਗਾਮੀ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1

ਇਟਲੀ ਮਾਰਸ਼ਲ ਪਲਾਨ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ

Italy
ਇਟਲੀ ਮਾਰਸ਼ਲ ਪਲਾਨ (ERP) ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ।1950 ਤੱਕ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਥਿਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਵਧਣ ਲੱਗੀ ਸੀ।1957 ਵਿੱਚ, ਇਟਲੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਆਰਥਿਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰ ਸੀ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ (ਈਯੂ) ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ।ਮਾਰਸ਼ਲ ਪਲਾਨ ਦੀ ਲੰਮੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਇਟਲੀ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਸੀ।ਕਿਵੇਂ ਇਤਾਲਵੀ ਸਮਾਜ ਨੇ ਇਸ ਚੁਣੌਤੀ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ, ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ, ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਧੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਗਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ।ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਸਦੀ ਸ਼ਕਤੀ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀਵਾਦ, ਅਤੇ ਇਮੂਲੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੱਦੇ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਤਾਲਿਨਵਾਦ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ।ERP ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜੋ ਇਸ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਕਾਰੀਗਰੀ, ਕਠੋਰਤਾ ਅਤੇ ਕਿਫ਼ਾਇਤੀ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲਜ਼ ਅਤੇ ਫੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਦੇ ਉਲਟ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ, ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਯੁੱਗ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆਵਾਦ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਬੇਚੈਨ ਸੀ। ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮੌਕੇ.1953 ਤੱਕ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ 1938 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੁੱਗਣਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵਾਧੇ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਦਰ 6.4% ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦਰ ਨਾਲੋਂ ਦੁੱਗਣੀ ਸੀ।ਫਿਏਟ ਵਿਖੇ, 1948 ਅਤੇ 1955 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਉਤਪਾਦਨ ਚੌਗੁਣਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਇੱਕ ਤੀਬਰ, ਮਾਰਸ਼ਲ ਯੋਜਨਾ-ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ (ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫੈਕਟਰੀ-ਫਲੋਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੀਬਰ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ) ਦਾ ਫਲ ਹੈ।ਵਿਟੋਰੀਓ ਵੈਲੇਟਾ, ਫਿਏਟ ਦੇ ਜਨਰਲ ਮੈਨੇਜਰ, ਨੇ ਵਪਾਰਕ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ, ਤਕਨੀਕੀ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਹਮਲਾਵਰ ਨਿਰਯਾਤ ਰਣਨੀਤੀ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕੀਤਾ।ਉਸਨੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਪਲਾਨ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਏ ਆਧੁਨਿਕ ਪਲਾਂਟਾਂ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸੱਟਾ ਲਗਾਇਆ।ਇਸ ਨਿਰਯਾਤ ਅਧਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਵਧ ਰਹੇ ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਫਿਏਟ ਗੰਭੀਰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸੀ।ਫਿਏਟ ਕਾਰ ਨਿਰਮਾਣ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਅਤਿਅੰਤ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਉਤਪਾਦਨ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਕਰੀ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫੇ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
ਇਤਾਲਵੀ ਆਰਥਿਕ ਚਮਤਕਾਰ
1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਡਾਊਨਟਾਊਨ ਮਿਲਾਨ। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1958 Jan 1 - 1963

ਇਤਾਲਵੀ ਆਰਥਿਕ ਚਮਤਕਾਰ

Italy
ਇਤਾਲਵੀ ਆਰਥਿਕ ਚਮਤਕਾਰ ਜਾਂ ਇਤਾਲਵੀ ਆਰਥਿਕ ਉਛਾਲ (ਇਤਾਲਵੀ: il boom economico) ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ, ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ, ਅਤੇ ਮਾਸ ਮੀਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਮਨੋਨੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 1958 ਤੋਂ 1963 ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਲ। ਇਤਾਲਵੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇਹ ਪੜਾਅ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ - ਜੋ ਇੱਕ ਗਰੀਬ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਂਡੂ, ਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਸੀ - ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਮਿਆਦ ਵੀ ਇਤਾਲਵੀ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ.ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, "ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਵਰੇਜ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਉਦਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਲਈ ਜੀਵਨ ਦੇ ਪਦਾਰਥਕ ਮਿਆਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।"

Appendices



APPENDIX 1

Italy's Geographic Challenge


Play button




APPENDIX 2

Why Was Italy so Fragmented in the Middle Ages?


Play button

Characters



Petrarch

Petrarch

Humanist

Alcide De Gasperi

Alcide De Gasperi

Prime Minister of Italy

Julius Caesar

Julius Caesar

Roman General

Antonio Vivaldi

Antonio Vivaldi

Venetian Composer

Pompey

Pompey

Roman General

Livy

Livy

Historian

Giuseppe Mazzini

Giuseppe Mazzini

Italian Politician

Marco Polo

Marco Polo

Explorer

Cosimo I de' Medici

Cosimo I de' Medici

Grand Duke of Tuscany

Umberto II of Italy

Umberto II of Italy

Last King of Italy

Victor Emmanuel II

Victor Emmanuel II

King of Sardinia

Marcus Aurelius

Marcus Aurelius

Roman Emperor

Benito Mussolini

Benito Mussolini

Duce of Italian Fascism

Michelangelo

Michelangelo

Polymath

References



  • Abulafia, David. Italy in the Central Middle Ages: 1000–1300 (Short Oxford History of Italy) (2004) excerpt and text search
  • Alexander, J. The hunchback's tailor: Giovanni Giolitti and liberal Italy from the challenge of mass politics to the rise of fascism, 1882-1922 (Greenwood, 2001).
  • Beales. D.. and E. Biagini, The Risorgimento and the Unification of Italy (2002)
  • Bosworth, Richard J. B. (2005). Mussolini's Italy.
  • Bullough, Donald A. Italy and Her Invaders (1968)
  • Burgwyn, H. James. Italian foreign policy in the interwar period, 1918-1940 (Greenwood, 1997),
  • Cannistraro, Philip V. ed. Historical Dictionary of Fascist Italy (1982)
  • Carpanetto, Dino, and Giuseppe Ricuperati. Italy in the Age of Reason, 1685–1789 (1987) online edition
  • Cary, M. and H. H. Scullard. A History of Rome: Down to the Reign of Constantine (3rd ed. 1996), 690pp
  • Chabod, Federico. Italian Foreign Policy: The Statecraft of the Founders, 1870-1896 (Princeton UP, 2014).
  • Clark, Martin. Modern Italy: 1871–1982 (1984, 3rd edn 2008)
  • Clark, Martin. The Italian Risorgimento (Routledge, 2014)
  • Clodfelter, M. (2017). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492-2015 (4th ed.). Jefferson, North Carolina: McFarland. ISBN 978-0786474707.
  • Cochrane, Eric. Italy, 1530–1630 (1988) online edition
  • Collier, Martin, Italian Unification, 1820–71 (Heinemann, 2003); textbook, 156 pages
  • Davis, John A., ed. (2000). Italy in the nineteenth century: 1796–1900. London: Oxford University Press.
  • De Grand, Alexander. Giovanni Giolitti and Liberal Italy from the Challenge of Mass Politics to the Rise of Fascism, 1882–1922 (2001)
  • De Grand, Alexander. Italian Fascism: Its Origins and Development (1989)
  • Encyclopædia Britannica (12th ed. 1922) comprises the 11th edition plus three new volumes 30-31-32 that cover events 1911–1922 with very thorough coverage of the war as well as every country and colony. Included also in 13th edition (1926) partly online
  • Farmer, Alan. "How was Italy Unified?", History Review 54, March 2006
  • Forsythe, Gary. A Critical History of Early Rome (2005) 400pp
  • full text of vol 30 ABBE to ENGLISH HISTORY online free
  • Gilmour, David.The Pursuit of Italy: A History of a Land, Its Regions, and Their Peoples (2011). excerpt
  • Ginsborg, Paul. A History of Contemporary Italy, 1943–1988 (2003). excerpt and text search
  • Grant, Michael. History of Rome (1997)
  • Hale, John Rigby (1981). A concise encyclopaedia of the Italian Renaissance. London: Thames & Hudson. OCLC 636355191..
  • Hearder, Harry. Italy in the Age of the Risorgimento 1790–1870 (1983) excerpt
  • Heather, Peter. The Fall of the Roman Empire: A New History of Rome and the Barbarians (2006) 572pp
  • Herlihy, David, Robert S. Lopez, and Vsevolod Slessarev, eds., Economy, Society and Government in Medieval Italy (1969)
  • Holt, Edgar. The Making of Italy 1815–1870, (1971).
  • Hyde, J. K. Society and Politics in Medieval Italy (1973)
  • Kohl, Benjamin G. and Allison Andrews Smith, eds. Major Problems in the History of the Italian Renaissance (1995).
  • La Rocca, Cristina. Italy in the Early Middle Ages: 476–1000 (Short Oxford History of Italy) (2002) excerpt and text search
  • Laven, David. Restoration and Risorgimento: Italy 1796–1870 (2012)
  • Lyttelton, Adrian. Liberal and Fascist Italy: 1900–1945 (Short Oxford History of Italy) (2002) excerpt and text search
  • Marino, John A. Early Modern Italy: 1550–1796 (Short Oxford History of Italy) (2002) excerpt and text search
  • McCarthy, Patrick ed. Italy since 1945 (2000).
  • Najemy, John M. Italy in the Age of the Renaissance: 1300–1550 (The Short Oxford History of Italy) (2005) excerpt and text search
  • Overy, Richard. The road to war (4th ed. 1999, ISBN 978-0-14-028530-7), covers 1930s; pp 191–244.
  • Pearce, Robert, and Andrina Stiles. Access to History: The Unification of Italy 1789–1896 (4th rf., Hodder Education, 2015), textbook. excerpt
  • Riall, Lucy (1998). "Hero, saint or revolutionary? Nineteenth-century politics and the cult of Garibaldi". Modern Italy. 3 (2): 191–204. doi:10.1080/13532949808454803. S2CID 143746713.
  • Riall, Lucy. Garibaldi: Invention of a hero (Yale UP, 2008).
  • Riall, Lucy. Risorgimento: The History of Italy from Napoleon to Nation State (2009)
  • Riall, Lucy. The Italian Risorgimento: State, Society, and National Unification (Routledge, 1994) online
  • Ridley, Jasper. Garibaldi (1974), a standard biography.
  • Roberts, J.M. "Italy, 1793–1830" in C.W. Crawley, ed. The New Cambridge Modern History: IX. War and Peace in an age of upheaval 1793-1830 (Cambridge University Press, 1965) pp 439–461. online
  • Scullard, H. H. A History of the Roman World 753–146 BC (5th ed. 2002), 596pp
  • Smith, D. Mack (1997). Modern Italy: A Political History. Ann Arbor: The University of Michigan Press. ISBN 0-472-10895-6.
  • Smith, Denis Mack. Cavour (1985)
  • Smith, Denis Mack. Medieval Sicily, 800–1713 (1968)
  • Smith, Denis Mack. Victor Emanuel, Cavour, and the Risorgimento (Oxford UP, 1971)
  • Stiles, A. The Unification of Italy 1815–70 (2nd edition, 2001)
  • Thayer, William Roscoe (1911). The Life and Times of Cavour vol 1. old interpretations but useful on details; vol 1 goes to 1859; volume 2 online covers 1859–62
  • Tobacco, Giovanni. The Struggle for Power in Medieval Italy: Structures of Political Power (1989)
  • Toniolo, Gianni, ed. The Oxford Handbook of the Italian Economy since Unification (Oxford University Press, 2013) 785 pp. online review; another online review
  • Toniolo, Gianni. An Economic History of Liberal Italy, 1850–1918 (1990)
  • Venturi, Franco. Italy and the Enlightenment (1972)
  • White, John. Art and Architecture in Italy, 1250–1400 (1993)
  • Wickham, Chris. Early Medieval Italy: Central Power and Local Society, 400–1000 (1981)
  • Williams, Isobel. Allies and Italians under Occupation: Sicily and Southern Italy, 1943–45 (Palgrave Macmillan, 2013). xiv + 308 pp. online review
  • Woolf, Stuart. A History of Italy, 1700–1860 (1988)
  • Zamagni, Vera. The Economic History of Italy, 1860–1990 (1993) 413 pp. ISBN 0-19-828773-9.