ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ເກົາຫຼີ

1443

Hangul

ເອກະສານຊ້ອນທ້າຍ

ຕົວລະຄອນ

ໝາຍເຫດ

ອ້າງອີງ


Play button

8000 BCE - 2023

ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ເກົາຫຼີ



ປະຫວັດສາດຂອງເກົາຫລີໄດ້ຕາມຮອຍກັບຄືນໄປບ່ອນເຖິງຍຸກ Paleolithic ຕ່ໍາ, ກິດຈະກໍາຂອງມະນຸດທໍາອິດທີ່ຮູ້ຈັກໃນແຫຼມເກົາຫຼີແລະໃນ Manchuria ເກີດຂຶ້ນປະມານເຄິ່ງລ້ານປີກ່ອນ.[1] ໄລຍະເວລາ Neolithic ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນຫຼັງຈາກ 6000 BCE, ເນັ້ນໃສ່ໂດຍການມາຮອດຂອງເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາປະມານ 8000 BCE.ຮອດປີ 2000 ກ່ອນສ.[2] ຫນ້າສົນໃຈ, ອີງຕາມປະຫວັດສາດຂອງເກົາຫຼີ, ປະຊາຊົນ Paleolithic ບໍ່ແມ່ນບັນພະບຸລຸດໂດຍກົງຂອງປະຊາຊົນເກົາຫຼີໃນປະຈຸບັນ, ແຕ່ບັນພະບຸລຸດໂດຍກົງຂອງພວກເຂົາຖືກຄາດຄະເນວ່າເປັນປະຊາຊົນ Neolithic ປະມານ 2000 BCE.[3]Samguk Yusa mythical ເລົ່າຄືນການສ້າງຕັ້ງອານາຈັກ Gojoseon ໃນພາກເຫນືອຂອງເກົາຫຼີໃຕ້ແລະພາກໃຕ້ຂອງ Manchuria.[4] ໃນຂະນະທີ່ຕົ້ນກໍາເນີດທີ່ແນ່ນອນຂອງ Gojoseon ຍັງຄົງເປັນການຄາດເດົາ, ຫຼັກຖານທາງໂບຮານຄະດີຢືນຢັນການມີຢູ່ຂອງມັນຢູ່ໃນແຫຼມເກົາຫຼີແລະ Manchuria ຢ່າງຫນ້ອຍໃນສະຕະວັດທີ 4 BCE.ລັດ Jin ໃນ​ພາກ​ໃຕ້​ຂອງ​ເກົາ​ຫຼີ​ໃຕ້​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ທີ 3 BCE​.ໃນ​ທ້າຍ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ທີ 2 BC, Wiman Joseon ໄດ້​ທົດ​ແທນ Gija Joseon ແລະ​ຕໍ່​ມາ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຍອມ​ຈໍາ​ນົນ​ຂອງ ​ລາ​ຊະ​ວົງ Han ຂອງ​ຈີນ​.ອັນນີ້ເຮັດໃຫ້ຍຸກ Proto-Three Kingdoms, ເປັນຍຸກທີ່ວຸ້ນວາຍເຊິ່ງໝາຍເຖິງການສູ້ຮົບຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ.ສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫຼີ, ປະກອບມີ Goguryeo , Baekje, ແລະ Silla, ເລີ່ມຄອບຄອງແຫຼມແລະ Manchuria ຈາກສະຕະວັດທີ 1 BCE.ການ​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ຂອງ​ຊີ​ລາ​ໃນ​ປີ 676 CE ເປັນ​ຈຸດ​ຈົບ​ຂອງ​ການ​ປົກຄອງ​ສາມ​ຝ່າຍ.ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ໃນປີ 698, King Go ກໍ່ຕັ້ງ Balhae ໃນອານາເຂດຂອງ Goguryeo ໃນອະດີດ, ເລີ່ມຕົ້ນໃນໄລຍະລັດພາກເຫນືອແລະພາກໃຕ້ (698-926) ບ່ອນທີ່ Balhae ແລະ Silla ຢູ່ຮ່ວມກັນ.ໃນທ້າຍສະຕະວັດທີ 9 ໄດ້ເຫັນການແຕກແຍກຂອງ Silla ເຂົ້າໄປໃນສາມອານາຈັກຕໍ່ມາ (892-936), ເຊິ່ງໃນທີ່ສຸດກໍ່ເປັນເອກະພາບພາຍໃຕ້ລາຊະວົງ Goryeo ຂອງ Wang Geon.ໃນຂະນະດຽວກັນ, Balhae ໄດ້ຕົກຢູ່ໃນລາຊະວົງ Liao ທີ່ນໍາພາໂດຍ Khitan, ສ່ວນທີ່ເຫຼືອ, ລວມທັງເຈົ້າຊາຍມົງກຸດຜູ້ສຸດທ້າຍ, ປະສົມປະສານເຂົ້າໄປໃນ Goryeo.[5] ຍຸກ Goryeo ໄດ້ຖືກຫມາຍໂດຍການເຂົ້າລະຫັດກົດຫມາຍ, ລະບົບການບໍລິການພົນລະເຮືອນທີ່ມີໂຄງສ້າງ, ແລະວັດທະນະທໍາທີ່ມີອິດທິພົນຂອງພຸດທະສາສະຫນາທີ່ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ.​ເຖິງ​ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ​ໃນ​ສະຕະວັດ​ທີ 13, ການ​ຮຸກ​ຮານ​ຂອງ​ມົງ​ໂກນ ​ໄດ້​ນຳ​ເອົາ Goryeo ຕົກ​ຢູ່​ໃຕ້​ອິດ​ທິພົນ​ຂອງ​ຈັກກະພັດ​ມົງ​ໂກນ​ແລະ​ລາຊະວົງ​ຢວນ ຂອງ​ຈີນ.[6]ນາຍ​ພົນ Yi Seong-gye ​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ລາຊະວົງ Joseon ​ໃນ​ປີ 1392, ພາຍຫຼັງ​ການ​ກໍ່​ລັດຖະປະຫານ​ຕໍ່ ​ລາຊະວົງ Goryeo ຢ່າງ​ສຳ​ເລັດ​ຜົນ.[7] ຍຸກ Joseon ເປັນພະຍານເຖິງຄວາມກ້າວຫນ້າທີ່ສໍາຄັນ, ໂດຍສະເພາະພາຍໃຕ້ກະສັດ Sejong ທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ (1418-1450), ຜູ້ທີ່ແນະນໍາການປະຕິຮູບຈໍານວນຫລາຍແລະສ້າງ Hangul, ຫນັງສືພາສາເກົາຫຼີ.​ແນວ​ໃດ​ກໍ​ດີ, ທ້າຍ​ສະຕະວັດ​ທີ 16 ​ແລະ​ຕົ້ນ​ສະຕະວັດ​ທີ 17 ​ໄດ້​ຖືກ​ທຳລາຍ​ໂດຍ​ການ​ຮຸກ​ຮານ​ຂອງ​ຕ່າງປະ​ເທດ ​ແລະ ຄວາມ​ຂັດ​ແຍ້​ງກັນ​ພາຍ​ໃນ, ​ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ ​ການ​ຮຸກ​ຮານ​ຂອງ​ຍີ່ປຸ່ນ​ຂອງ ສ.​ເກົາຫຼີ .​ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ແກ້​ໄຂ​ການ​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​ຂອງ ​ເມືອງ​ໝິງ ​ຈີນ​ຢ່າງ​ສຳ​ເລັດ​ຜົນ, ​ແຕ່​ທັງ​ສອງ​ປະ​ເທດ​ໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ເສຍ​ຫາຍ​ຢ່າງ​ກວ້າງຂວາງ.ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ລາຊະວົງ Joseon ໄດ້ກາຍເປັນລັດທິໂດດດ່ຽວເພີ່ມຂຶ້ນ, ມາຮອດສະຕະວັດທີ 19 ເມື່ອເກົາຫຼີ, ລັ່ງເລທີ່ຈະປັບປຸງໃຫ້ທັນສະ ໄໝ, ໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາທີ່ບໍ່ສະ ເໝີ ພາບກັບມະຫາອຳນາດເອີຣົບ.ໄລຍະເວລາຂອງການຫຼຸດລົງນີ້ໃນທີ່ສຸດເຮັດໃຫ້ການສ້າງຕັ້ງຈັກກະພັດເກົາຫຼີ (1897-1910), ຍຸກສັ້ນໆຂອງການຫັນເປັນທີ່ທັນສະໄຫມຢ່າງໄວວາແລະການປະຕິຮູບສັງຄົມ.​ເຖິງ​ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ຮອດ​ປີ 1910, ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ອານາ​ນິຄົມ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ, ສະຖານະ​ການ​ທີ່​ຕົນ​ຈະ​ຮັກສາ​ໄວ້​ໄດ້​ຈົນ​ຮອດ​ປີ 1945.ການຕໍ່ຕ້ານຂອງເກົາຫຼີເໜືອຕໍ່ກັບການປົກຄອງຂອງຍີ່ປຸ່ນໄດ້ສູງສຸດດ້ວຍການເຄື່ອນໄຫວທີ່ແຜ່ຂະຫຍາຍໃນວັນທີ 1 ມີນາ 1919. ຫຼັງຈາກ ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ 2 , ໃນປີ 1945, ພັນທະມິດໄດ້ແບ່ງເກົາຫຼີອອກເປັນພາກເຫນືອ, ຄວບຄຸມໂດຍ ສະຫະພາບໂຊວຽດ , ແລະພາກໃຕ້ພາຍໃຕ້ການຊີ້ນໍາ ຂອງສະຫະລັດ .ພະແນກນີ້ແຂງແກ່ນໃນປີ 1948 ດ້ວຍການສ້າງຕັ້ງຂອງເກົາຫລີເຫນືອແລະໃຕ້.ສົງ​ຄາມ​ເກົາ​ຫຼີ ​, ການ​ລິ​ເລີ່ມ​ໂດຍ Kim Il Sung ຂອງ​ເກົາ​ຫຼີ​ເຫນືອ​ໃນ​ປີ 1950​, ສະ​ແຫວງ​ຫາ​ການ​ຟື້ນ​ຟູ​ແຫຼມ​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ປົກ​ຄອງ​ຂອງ​ຄອມ​ມິ​ວ​ນິ​ສ​.​ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ສິ້ນ​ສຸດ​ລົງ​ດ້ວຍ​ການ​ຢຸດ​ຍິງ​ໃນ​ປີ 1953, ​ແຕ່​ຜົນ​ກະທົບ​ຂອງ​ສົງຄາມ​ຍັງ​ຄົງ​ຢູ່​ມາ​ຮອດ​ທຸກ​ວັນ​ນີ້.​ເກົາຫຼີ ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ພັດທະນາ​ແບບ​ປະຊາທິປະ​ໄຕ​ແລະ​ການ​ເຕີບ​ໂຕ​ທາງ​ເສດຖະກິດ​ທີ່​ສຳຄັນ, ​ໄດ້​ຮັບ​ຖານະ​ທີ່​ທຽບ​ເທົ່າ​ກັບ​ປະ​ເທດ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ທີ່​ພັດທະນາ​ແລ້ວ.ກົງກັນຂ້າມ, ເກົາຫຼີເໜືອ, ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງແບບຜະເດັດການຂອງຄອບຄົວ Kim, ຍັງຄົງຖືກທ້າທາຍທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ເພິ່ງພາການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກຕ່າງປະເທດ.
HistoryMaps Shop

ເຂົ້າຊົມຮ້ານ

​ໄລຍະ​ປາ​ເລ​ລິ​ທິກ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ
ຕີ​ລາ​ຄາ​ສິ​ລະ​ປະ​ຂອງ​ໄລ​ຍະ Paleolithic ໃນ​ແຫຼມ​ເກົາ​ຫຼີ​. ©HistoryMaps
500000 BCE Jan 1 - 8000 BCE

​ໄລຍະ​ປາ​ເລ​ລິ​ທິກ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ

Korea
ໄລຍະ Paleolithic ຂອງເກົາຫຼີແມ່ນຍຸກກ່ອນປະຫວັດສາດທີ່ຮູ້ຈັກທີ່ສຸດຂອງແຫຼມເກົາຫຼີ, ເຊິ່ງກວມເອົາປະມານ 500,000 ຫາ 10,000 ປີກ່ອນ.ຍຸກນີ້ແມ່ນມີລັກສະນະການເກີດຂື້ນແລະການນໍາໃຊ້ເຄື່ອງມືຫີນໂດຍບັນພະບຸລຸດຂອງມະນຸດໃນຕົ້ນໆ.ສະຖານທີ່ຕ່າງໆໃນທົ່ວແຫຼມເກົາຫຼີໄດ້ຜະລິດເຄື່ອງຟັກ, ເຄື່ອງຈັບມື, ແລະເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາອື່ນໆທີ່ໃຫ້ຫຼັກຖານຂອງການຢູ່ອາໄສຂອງມະນຸດໃນຕົ້ນໆແລະການປັບຕົວເຂົ້າກັບສິ່ງແວດລ້ອມ.ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປ, ເຄື່ອງມືແລະສິ່ງປະດິດຈາກຍຸກນີ້ພັດທະນາຢ່າງສັບສົນ, ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມກ້າວຫນ້າໃນເຕັກນິກການສ້າງເຄື່ອງມື.ສະຖານທີ່ Paleolithic ໃນຕົ້ນໆມັກຈະເປີດເຜີຍເຄື່ອງມືທີ່ເຮັດຈາກ pebbles ຂອງແມ່ນ້ໍາ, ໃນຂະນະທີ່ສະຖານທີ່ Paleolithic ຕໍ່ມາສະແດງໃຫ້ເຫັນຫຼັກຖານຂອງເຄື່ອງມືທີ່ສ້າງຂຶ້ນຈາກຫີນຂະຫນາດໃຫຍ່ຫຼືວັດຖຸຂອງພູເຂົາໄຟ.ເຄື່ອງມືເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຖືກນໍາໃຊ້ຕົ້ນຕໍສໍາລັບການລ່າສັດ, ການລວບລວມ, ແລະກິດຈະກໍາການຢູ່ລອດປະຈໍາວັນອື່ນໆ.ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ, ຍຸກ Paleolithic ໃນເກົາຫຼີແມ່ນມີຄວາມ ສຳ ຄັນຫຼາຍ ສຳ ລັບຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບຮູບແບບການເຄື່ອນຍ້າຍແລະການຕັ້ງຖິ່ນຖານຂອງມະນຸດໃນຍຸກສະ ໄໝ ກ່ອນ.ຫຼັກຖານຟອດຊິວທໍາຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າມະນຸດໃນຕົ້ນໆໄດ້ຍ້າຍໄປຢູ່ໃນແຫຼມເກົາຫຼີຈາກພາກສ່ວນອື່ນໆຂອງອາຊີ.ເມື່ອສະພາບອາກາດປ່ຽນແປງ ແລະ ໄດ້ຮັບການຕ້ອນຮັບຫຼາຍຂື້ນ, ປະຊາກອນເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານ, ແລະວັດທະນະທໍາພາກພື້ນທີ່ແຕກຕ່າງກັນເລີ່ມປະກົດຂຶ້ນ.ການສິ້ນສຸດຂອງຍຸກ Paleolithic ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງການຫັນປ່ຽນໄປສູ່ຍຸກ Neolithic, ບ່ອນທີ່ເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາແລະການກະສິກໍາໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນມີບົດບາດສໍາຄັນໃນຊີວິດປະຈໍາວັນ.
▲
●
ເກົາຫຼີເໜືອ
ໄລຍະເວລາ Neolithic. ©HistoryMaps
8000 BCE Jan 1 - 1503 BCE

ເກົາຫຼີເໜືອ

Korean Peninsula
ໄລຍະເວລາເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ Jeulmun, ກວມເອົາແຕ່ 8000-1500 BCE, ກວມເອົາທັງໄລຍະວັດທະນະທໍາ Mesolithic ແລະ Neolithic ໃນເກົາຫລີ.[8] ຍຸກນີ້, ບາງຄັ້ງເອີ້ນວ່າ "ນີວລິກທິກເກົາຫຼີ," ແມ່ນມີຊື່ສຽງສໍາລັບເຮືອເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາທີ່ຕົກແຕ່ງ, ໂດຍສະເພາະທີ່ໂດດເດັ່ນຈາກ 4000-2000 BCE.ຄໍາວ່າ "Jeulmun" ແປວ່າ "Comb-patterned."ໄລຍະເວລານີ້ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງວິຖີຊີວິດທີ່ເດັ່ນຊັດໂດຍການລ່າສັດ, ການລວບລວມ, ແລະການປູກພືດຂະຫນາດນ້ອຍ.[9] ສະຖານທີ່ທີ່ມີຊື່ສຽງຈາກຍຸກນີ້, ເຊັ່ນ Gosan-ni ໃນເກາະ Jeju-do, ແນະນໍາຕົ້ນກໍາເນີດຂອງ Jeulmun ສາມາດຕິດຕາມຄືນໄດ້ເຖິງ 10,000 BCE.[10] ຄວາມສໍາຄັນຂອງເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາຈາກໄລຍະເວລານີ້ແມ່ນ underscored ໂດຍທ່າແຮງຂອງຕົນທີ່ຈະເປັນຫນຶ່ງໃນຮູບແບບເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດຂອງໂລກທີ່ຮູ້ຈັກ.The Early Jeulmun, ຈາກປະມານ 6000-3500 BCE, ມີລັກສະນະການລ່າສັດ, ການຫາປາໃນທະເລເລິກ, ແລະການສ້າງຕັ້ງການຕັ້ງຖິ່ນຖານຂອງເຮືອນຂຸມເຄິ່ງຖາວອນ.[11] ສະຖານທີ່ສໍາຄັນຈາກໄລຍະເວລານີ້, ເຊັ່ນ: Seopohang, Amsa-dong, ແລະ Osan-ri, ສະເຫນີຄວາມເຂົ້າໃຈໃນຊີວິດປະຈໍາວັນແລະການປະຕິບັດການດໍາລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ.ຫນ້າສົນໃຈ, ຫຼັກຖານຈາກເຂດແຄມຝັ່ງທະເລເຊັ່ນ Ulsan Sejuk-ri ແລະ Dongsam-dong ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງການເຕົ້າໂຮມຫອຍ, ເຖິງແມ່ນວ່ານັກໂບຮານຄະດີຫຼາຍຄົນເຊື່ອວ່າສະຖານທີ່ shellmound ເຫຼົ່ານີ້ເກີດຂື້ນໃນຕົ້ນ Jeulmun ຕໍ່ມາ.[12]ໄລຍະເວລາ Jeulmun ກາງ (c. 3500-2000 BCE) ສະຫນອງຫຼັກຖານຂອງການປະຕິບັດການປູກຝັງ.[13] ໂດຍສະເພາະ, ສະຖານທີ່ Dongsam-dong Shellmidden ໄດ້ຜະລິດໂດຍກົງ AMS dating ຂອງເມັດ foxtail millet ພາຍໃນປະເທດເຖິງຍຸກນີ້.[14] ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ເຖິງວ່າຈະມີການປູກຝັງ, ການຫາປາໃນທະເລເລິກ, ການລ່າສັດ, ແລະການລວບລວມຫອຍຍັງຄົງເປັນລັກສະນະທີ່ສໍາຄັນຂອງການດໍາລົງຊີວິດ.ເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາຂອງຍຸກນີ້, ເອີ້ນວ່າ "Julmun ຄລາສສິກ" ຫຼືເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ Bitsalmunui, ໄດ້ຖືກຈໍາແນກໂດຍການຕົກແຕ່ງດ້ວຍຫວີແລະການຫຸ້ມຫໍ່ດ້ວຍລວດ, ເຊິ່ງກວມເອົາພື້ນຜິວຂອງເຮືອທັງຫມົດ.ຍຸກ Jeulmun ທ້າຍ, ຈາກປະມານ 2000-1500 BCE, ໄດ້ເຫັນການປ່ຽນແປງຂອງຮູບແບບການດໍາລົງຊີວິດ, ໂດຍມີການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມເນັ້ນຫນັກໃສ່ການຂຸດຄົ້ນຫອຍ.[15] ການຕັ້ງຖິ່ນຖານເລີ່ມປະກົດຢູ່ໃນດິນ, ເຊັ່ນ: Sangchon-ri ແລະ Imbul-ri, ແນະນໍາການເຄື່ອນໄຫວໄປສູ່ການເອື່ອຍອີງການປູກຝັງ.ຊ່ວງເວລານີ້ດຳເນີນຂະໜານກັບວັດທະນະ ທຳ ເຊ້ຍຈຽງ ໃຕ້ ໃນເມືອງຫຼຽວໜິງ, ປະເທດຈີນ.ໃນຂະນະທີ່ຍຸກ Jeulmun ຊ້າລົງ, ຊາວເມືອງປະເຊີນກັບການແຂ່ງຂັນຈາກຜູ້ມາໃຫມ່ທີ່ມີຄວາມຊໍານິຊໍານານໃນການປູກຝັງແລະການເຜົາໄຫມ້ແລະການນໍາໃຊ້ເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ Mumun ທີ່ບໍ່ໄດ້ຕົກແຕ່ງ.ການປະຕິບັດການກະສິກໍາທີ່ກ້າວຫນ້າຂອງກຸ່ມນີ້ໄດ້ບຸກລຸກພື້ນທີ່ລ່າສັດພື້ນເມືອງຂອງປະຊາຊົນ Jeulmun, ເປັນເຄື່ອງຫມາຍການປ່ຽນແປງທີ່ສໍາຄັນໃນພູມສັນຖານວັດທະນະທໍາແລະການດໍາລົງຊີວິດຂອງພາກພື້ນ.
▲
●
ອາຍຸທອງສຳລິດຂອງເກົາຫຼີ
ຕົວ​ແທນ​ສິນ​ລະ​ປິນ​ຂອງ​ການ​ຕັ້ງ​ຖິ່ນ​ຖານ​ອາ​ຍຸ Bronze ເກົາ​ຫຼີ​. ©HistoryMaps
1500 BCE Jan 1 - 303 BCE

ອາຍຸທອງສຳລິດຂອງເກົາຫຼີ

Korea
ຍຸກເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ Mumun, ຕັ້ງແຕ່ປະມານ 1500-300 BCE, ເປັນຍຸກທີ່ສຳຄັນໃນຍຸກກ່ອນປະຫວັດສາດຂອງເກົາຫຼີ.ໄລຍະເວລານີ້ຖືກກໍານົດຕົ້ນຕໍໂດຍເຮືອປຸງແຕ່ງອາຫານທີ່ບໍ່ມີການຕົກແຕ່ງຫຼືທໍາມະດາແລະເກັບຮັກສາໄວ້ທີ່ໂດດເດັ່ນໂດຍສະເພາະລະຫວ່າງ 850-550 BCE.ຍຸກ Mumun ເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງການກະເສດທີ່ເຂັ້ມຂຸ້ນ ແລະວິວັດທະນາການຂອງສັງຄົມທີ່ຊັບຊ້ອນທັງໃນແຫຼມເກົາຫຼີ ແລະ ໝູ່ເກາະຍີ່ປຸ່ນ.ເຖິງວ່າຈະມີການຕິດສະຫລາກເປັນບາງຄັ້ງຄາວວ່າ "ຍຸກທອງແດງຂອງເກົາຫຼີ", ການຈັດປະເພດນີ້ສາມາດເຂົ້າໃຈຜິດໄດ້ນັບຕັ້ງແຕ່ການຜະລິດທອງແດງໃນທ້ອງຖິ່ນໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນຫຼາຍຕໍ່ມາ, ປະມານທ້າຍສະຕະວັດທີ 8 BCE, ແລະວັດຖຸບູຮານທອງເຫລືອງແມ່ນບໍ່ຄ່ອຍໄດ້ພົບເຫັນໃນຊ່ວງເວລານີ້.ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງການຂຸດຄົ້ນໂບຮານຄະດີນັບຕັ້ງແຕ່ກາງຊຸມປີ 1990 ໄດ້ເສີມສ້າງຄວາມເຂົ້າໃຈຂອງພວກເຮົາກ່ຽວກັບໄລຍະເວລາທີ່ສໍາຄັນນີ້ໃນຍຸກກ່ອນປະຫວັດສາດຂອງອາຊີຕາເວັນອອກ.[16]ກ່ອນຫນ້າໂດຍຍຸກເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ Jeulmun (c. 8000-1500 BCE), ເຊິ່ງມີລັກສະນະການລ່າສັດ, ການລວບລວມ, ແລະການປູກຝັງຫນ້ອຍ, ຕົ້ນກໍາເນີດຂອງຍຸກ Mumun ແມ່ນຂ້ອນຂ້າງ enigmatic.ການຄົ້ນພົບທີ່ສໍາຄັນຈາກອ່າງແມ່ນ້ໍາ Liao ແລະເກົາຫລີເຫນືອຈາກປະມານ 1800-1500 BCE, ເຊັ່ນ: ການຝັງສົບ megalithic, ເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ Mumun, ແລະການຕັ້ງຖິ່ນຖານຂະຫນາດໃຫຍ່, ອາດຈະຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງການລິເລີ່ມຂອງ Mumun ໃນພາກໃຕ້ຂອງເກົາຫລີໃຕ້.ໃນລະຫວ່າງໄລຍະນີ້, ບຸກຄົນທີ່ປະຕິບັດການປູກຝັງດ້ວຍການຕັດແລະການເຜົາໄຫມ້ໂດຍໃຊ້ເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາ Mumun ເບິ່ງຄືວ່າໄດ້ຍົກຍ້າຍຜູ້ທີ່ປະຕິບັດຕາມຮູບແບບການຢູ່ລອດຂອງ Jeulmun.[17]ມໍມອນຕົ້ນໆ (ຄ.ສ. 1500-850 ກ່ອນ ຄ.ສ.) ໄດ້ຖືກໝາຍໄວ້ໂດຍການຫັນປ່ຽນການກະເສດ, ການຫາປາ, ການລ່າສັດ, ແລະການປະກົດຕົວຂອງການຕັ້ງຖິ່ນຖານທີ່ແຕກຕ່າງກັບເຮືອນຂຸມເຄິ່ງໃຕ້ດິນຮູບສີ່ຫຼ່ຽມມົນ.ການຕັ້ງຖິ່ນຖານຈາກຍຸກນີ້ແມ່ນຕັ້ງຢູ່ໃນຮ່ອມພູແມ່ນ້ໍາຂອງພາກຕາເວັນຕົກກາງຂອງເກົາຫລີໃຕ້.ໃນຕອນທ້າຍຂອງໄລຍະເວລານີ້, ການຕັ້ງຖິ່ນຖານຂະຫນາດໃຫຍ່ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນ, ແລະປະເພນີທີ່ມີມາແຕ່ດົນນານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບພິທີການ Mumun ແລະລະບົບຝັງສົບ, ເຊັ່ນ: ການຝັງສົບ megalithic ແລະການຜະລິດເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາສີແດງ, ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນເປັນຮູບຊົງ.ກາງ Mumun (c. 850-550 BCE) ໄດ້ເຫັນການຂະຫຍາຍຕົວຂອງການກະສິກໍາແບບສຸມ, ມີພື້ນທີ່ແຫ້ງແລ້ງທີ່ກວ້າງຂວາງໄດ້ຖືກຄົ້ນພົບຢູ່ທີ່ Daepyeong, ສະຖານທີ່ຕັ້ງຖິ່ນຖານທີ່ສໍາຄັນ.ໄລຍະ​ນີ້​ຍັງ​ໄດ້​ເຫັນ​ເຖິງ​ການ​ເຕີບ​ໂຕ​ຂອງ​ຄວາມ​ບໍ່​ສະ​ເໝີ​ພາບ​ທາງ​ສັງຄົມ ​ແລະ ການ​ພັດທະນາ​ຂອງ​ກຸ່ມ​ຫົວ​ຮຸນ​ແຮງ.[18]ທ້າຍ Mumun (550-300 BCE) ມີລັກສະນະການເພີ່ມຂື້ນຂອງຄວາມຂັດແຍ້ງ, ການຕັ້ງຖິ່ນຖານເທິງພູທີ່ມີ fortified, ແລະຄວາມເຂັ້ມຂົ້ນຂອງປະຊາກອນທີ່ສູງຂຶ້ນໃນເຂດຊາຍຝັ່ງພາກໃຕ້.ໃນໄລຍະນີ້ໄດ້ມີການຫຼຸດລົງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຂອງຈໍານວນການຕັ້ງຖິ່ນຖານ, ອາດຈະເປັນຍ້ອນຄວາມຂັດແຍ້ງທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນຫຼືການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມລົ້ມເຫຼວຂອງການປູກພືດ.ມາຮອດປະມານ 300 ປີກ່ອນປີ ຄ.ສ., ໄລຍະເວລາ Mumun ມາຮອດຈຸດຈົບ, ເຊິ່ງໝາຍເຖິງການນຳເອົາທາດເຫຼັກ ແລະ ການປະກົດຕົວຂອງເຮືອນໃນຂຸມທີ່ມີເຕົາອົບປະກອບພາຍໃນທີ່ລະນຶກເຖິງຍຸກປະຫວັດສາດ.[19]ຮີດຄອງ​ປະ​ເພນີ​ຂອງ​ຍຸກ​ມູ​ນິນ​ມີ​ຄວາມ​ຫຼາກ​ຫຼາຍ.ໃນຂະນະທີ່ພູມສັນຖານທາງດ້ານພາສາຂອງຍຸກນີ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນອິດທິພົນຈາກທັງພາສາຍີ່ປຸ່ນແລະພາສາເກົາຫຼີ, ເສດຖະກິດສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນອີງໃສ່ການຜະລິດຂອງຄົວເຮືອນທີ່ມີບາງຕົວຢ່າງຂອງການຜະລິດຫັດຖະກໍາພິເສດ.ຮູບ​ແບບ​ການ​ລ້ຽງ​ດູ Mumun ແມ່ນ​ກວ້າງ​ຂວາງ, ກວມ​ເອົາ​ການ​ລ່າ​ສັດ, ການ​ຫາ​ປາ, ແລະ​ກະ​ສິ​ກໍາ.ຮູບ​ແບບ​ການ​ຕັ້ງ​ຖິ່ນ​ຖານ​ໄດ້​ພັດ​ທະ​ນາ​ຈາກ​ຄອບ​ຄົວ​ຫຼາຍ​ລຸ້ນ​ຂະ​ຫນາດ​ໃຫຍ່​ໃນ​ຕົ້ນ Mumun ໄປ​ເປັນ​ຫນ່ວຍ​ບໍ​ລິ​ການ nuclear ຂະ​ຫນາດ​ນ້ອຍ​ຢູ່​ໃນ​ບ້ານ​ຂຸມ​ທີ່​ແຍກ​ຕ່າງ​ຫາກ​ໂດຍ Mumun ກາງ​.ການປະຕິບັດການຝັງສົບແມ່ນມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍ, ດ້ວຍການຝັງສົບແບບ megalithic, ການຝັງສົບດ້ວຍຫີນ, ແລະການຝັງໄຫຫີນເປັນເລື່ອງທຳມະດາ.[20]
▲
●
1100 BCE
​ເກົາຫຼີ​ບູຮານornament
Gojoseon
ນິທານການສ້າງ Dangun. ©HistoryMaps
1100 BCE Jan 2 - 108 BCE

Gojoseon

Pyongyang, North Korea
Gojoseon, ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ Joseon, ເປັນອານາຈັກທຳອິດທີ່ສຸດໃນແຫຼມເກົາຫຼີ, ເຊື່ອກັນວ່າໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍກະສັດ Dangun ໃນ mythical ໃນປີ 2333 BCE.ອີງ​ຕາມ​ການ​ບັນ​ທຶກ​ໄວ້​ຂອງ​ສາມ​ອາ​ນາ​ຈັກ​, Dangun ເປັນ​ລູກ​ຫລານ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ຊາຍ​ສະ​ຫວັນ Hwanung ແລະ​ມີ​ແມ່​ຍິງ​ທີ່​ມີ​ຊື່ Ungnyeo​.ໃນຂະນະທີ່ການມີຢູ່ຂອງ Dangun ຍັງບໍ່ຖືກຢືນຢັນ, ເລື່ອງລາວມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍໃນການສ້າງຕົວຕົນຂອງເກົາຫຼີ, ທັງເກົາຫລີເຫນືອແລະເກົາຫລີໃຕ້ສະເຫຼີມສະຫຼອງການສ້າງຕັ້ງ Gojoseon ເປັນວັນມູນນິທິແຫ່ງຊາດ.ປະຫວັດສາດຂອງ Gojoseon ໄດ້ເຫັນອິດທິພົນຈາກພາຍນອກເຊັ່ນ Jizi, ນັກປັນຍາຊົນຈາກລາຊະວົງ Shang , ຜູ້ທີ່ເວົ້າວ່າໄດ້ຍ້າຍໄປຢູ່ໃນແຫຼມເກົາຫຼີເຫນືອໃນສະຕະວັດທີ 12 BCE, ເຊິ່ງນໍາໄປສູ່ການກໍ່ຕັ້ງ Gija Joseon.ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ການໂຕ້ວາທີຍັງຄົງຢູ່ກ່ຽວກັບຄວາມຖືກຕ້ອງແລະການຕີຄວາມຫມາຍຂອງຄວາມເປັນຢູ່ຂອງ Gija Joseon ແລະບົດບາດຂອງມັນໃນປະຫວັດສາດຂອງ Gojoseon.[21] ໂດຍ 194 BCE, ລາຊະວົງ Gojoseon ໄດ້ຖືກໂຄ່ນລົ້ມໂດຍ Wi Man, ຊາວອົບພະຍົບຈາກ Yan, ເຂົ້າໄປໃນຍຸກຂອງ Wiman Joseon.ໃນປີ 108 BCE, Wiman Joseon ປະເຊີນກັບການຍຶດຄອງໂດຍລາຊະວົງ Han ພາຍໃຕ້ການ Emperor Wu, ນໍາໄປສູ່ການສ້າງຕັ້ງຜູ້ບັນຊາການ 4 ຄົນຂອງຈີນໃນອະດີດຂອງ Gojoseon.ການປົກຄອງຂອງຈີນນີ້ຫາຍໄປໃນສະຕະວັດທີ 3, ແລະໃນປີ 313 CE, ພາກພື້ນໄດ້ຖືກຍຶດຄອງໂດຍ Goguryeo.Wanggeom, ປະຈຸບັນພຽງຢາງໃນຍຸກສະ ໄໝ ໃໝ່, ໄດ້ຮັບໃຊ້ເປັນນະຄອນຫຼວງຂອງ Gojoseon ຈາກສະຕະວັດທີ 2 BCE, ໃນຂະນະທີ່ລັດ Jin ໄດ້ເກີດຂື້ນໃນພາກໃຕ້ຂອງແຫຼມໃນສະຕະວັດທີ 3 BCE.[22]
▲
●
Jin Confederation
©Anonymous
300 BCE Jan 1 - 100 BCE

Jin Confederation

South Korea
ລັດ Jin, ທີ່ມີຢູ່ແລ້ວລະຫວ່າງສະຕະວັດທີ 4 ຫາ 2 BCE, ເປັນສະຫະພັນຂອງ statelets ໃນພາກໃຕ້ຂອງແຫຼມເກົາຫຼີ, ໃກ້ຄຽງກັບອານາຈັກ Gojoseon ໄປທາງທິດເຫນືອ.[23​] ນະ​ຄອນ​ຫຼວງ​ຂອງ​ຕົນ​ແມ່ນ​ຕັ້ງ​ຢູ່​ບາງ​ບ່ອນ​ທາງ​ໃຕ້​ຂອງ​ນ​້​ໍ​າ Han​.ໃນຂະນະທີ່ໂຄງສ້າງການຈັດຕັ້ງທີ່ແນ່ນອນຂອງ Jin ໃນຖານະທີ່ເປັນນິຕິບຸກຄົນທາງການເມືອງຍັງບໍ່ແນ່ນອນ, ມັນເບິ່ງຄືວ່າເປັນສະຫະພັນຂອງລັດຂະຫນາດນ້ອຍ, ຄ້າຍຄືກັນກັບສະຫະພັນ Samhan ຕໍ່ມາ.ເຖິງວ່າຈະມີຄວາມບໍ່ແນ່ນອນ, ການພົວພັນຂອງ Jin ກັບ Wiman Joseon ແລະຄວາມພະຍາຍາມທີ່ຈະສ້າງສາຍພົວພັນທາງການທູດກັບລາຊະວົງHan ຕາເວັນຕົກ ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງລະດັບອໍານາດສູນກາງທີ່ຫມັ້ນຄົງ.ໂດຍສະເພາະ, ຫຼັງຈາກ Wiman ໄດ້ຄອບຄອງບັນລັງຂອງຕົນ, ກະສັດ Jun ຂອງ Gojoseon ໄດ້ຖືກກ່າວວ່າໄດ້ສະແຫວງຫາບ່ອນລີ້ໄພໃນ Jin.ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ, ນັກວິຊາການບາງຄົນເຊື່ອວ່າການອ້າງອີງຂອງຈີນກ່ຽວກັບ Gaeguk ຫຼື Gaemaguk ສາມາດກ່ຽວຂ້ອງກັບ Jin.[24]ການຫຼຸດລົງຂອງ Jin ແມ່ນຫົວຂໍ້ຂອງການໂຕ້ວາທີໃນບັນດານັກປະຫວັດສາດ.[25] ບັນທຶກບາງຢ່າງຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າມັນພັດທະນາເຂົ້າໄປໃນສະຫະພັນ Jinhan, ໃນຂະນະທີ່ຄົນອື່ນໂຕ້ຖຽງວ່າມັນແຍກອອກເພື່ອສ້າງ Samhan ທີ່ກວ້າງກວ່າ, ກວມເອົາ Mahan, Jinhan, ແລະ Byeonhan.ການຄົ້ນພົບໂບຮານຄະດີທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ Jin ໄດ້ຖືກຄົ້ນພົບສ່ວນໃຫຍ່ໃນເຂດທີ່ຕໍ່ມາເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ Mahan.ໜັງສື​ປະ​ຫວັດ​ສາດ​ຂອງ​ຈີນ, ບັນທຶກ​ຂອງ​ສາມ​ອານາຈັກ, ຢືນຢັນ​ວ່າ, ຈີ​ນຮວາ​ແມ່ນ​ຜູ້​ສືບ​ທອດ​ອຳນາດ​ໂດຍ​ກົງ​ຂອງ​ຈີ​ນ.ກົງ​ກັນ​ຂ້າມ​, ປື້ມ​ບັນ​ທຶກ​ຂອງ​ຕໍ່​ມາ Han ຕໍາ​ແຫນ່ງ​ວ່າ Mahan​, Jinhan​, ແລະ Byeonhan​, ພ້ອມ​ກັບ 78 ຊົນ​ເຜົ່າ​ອື່ນໆ​, ທັງ​ຫມົດ​ແມ່ນ​ມາ​ຈາກ​ລັດ Jin ໄດ້​.[26]ເຖິງວ່າຈະມີການລະລາຍຂອງມັນ, ມໍລະດົກຂອງ Jin ຍັງຄົງຢູ່ໃນຍຸກຕໍ່ມາ.ຊື່ "Jin" ຍັງສືບຕໍ່ຢູ່ໃນສະຫະພັນ Jinhan ແລະຄໍາວ່າ "Byeonjin," ຊື່ສະລັບຂອງ Byeonhan.ນອກຈາກນັ້ນ, ໃນໄລຍະທີ່ແນ່ນອນ, ຜູ້ນໍາຂອງ Mahan ໄດ້ຮັບຮອງເອົາຫົວຂໍ້ "ກະສັດ Jin", ເປັນສັນຍາລັກຂອງນາມມະຍົດສູງສຸດຂອງຊົນເຜົ່າ Samhan.
▲
●
ສີ່ຄໍາສັ່ງຂອງ Han
ສີ່ຄໍາສັ່ງຂອງ Han ©Anonymous
108 BCE Jan 1 - 300

ສີ່ຄໍາສັ່ງຂອງ Han

Liaotung Peninsula, Gaizhou, Y
ກອງບັນຊາການ 4 ແຫ່ງຂອງຮານແມ່ນກອງບັນຊາການຂອງຈີນ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນແຫຼມເກົາຫຼີເໜືອ ແລະເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງແຫຼມລຽວຕົງຕັ້ງແຕ່ທ້າຍສະຕະວັດທີ 2 ກ່ອນ ຄ.ສ. ຈົນຮອດຕົ້ນສະຕະວັດທີ 4 ຂອງສສ.ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍຈັກກະພັດ Wu ຂອງ ລາຊະວົງ Han ໃນຕົ້ນສະຕະວັດທີ 2 BCE ຫລັງຈາກທີ່ພຣະອົງໄດ້ເອົາຊະນະ Wiman Joseon, ແລະໄດ້ຖືກເຫັນວ່າເປັນອານານິຄົມຂອງຈີນໃນອະດີດ Gojoseon, ໄປເຖິງພາກໃຕ້ຂອງແມ່ນ້ໍາ Han.Lelang, Lintun, Zhenfan, ແລະ Xuantu ແມ່ນຄໍາສັ່ງທີ່ຖືກສ້າງຕັ້ງຂື້ນ, Lelang ເປັນສູນກາງທີ່ຍືນຍົງແລະເປັນສູນກາງທີ່ສໍາຄັນຂອງການແລກປ່ຽນວັດທະນະທໍາແລະເສດຖະກິດກັບລາຊະວົງຈີນຕໍ່ມາ.ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປ, ສາມຄໍາສັ່ງໄດ້ຫຼຸດລົງຫຼື retreated, ແຕ່ Lelang ຍັງຄົງຢູ່ສໍາລັບສີ່ສັດຕະວັດແລ້ວ, ມີອິດທິພົນຕໍ່ປະຊາກອນພື້ນເມືອງແລະການທໍາລາຍຜ້າຂອງສັງຄົມ Gojoseon.Goguryeo, ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນ 37 BCE, ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການດູດຊຶມຄໍາສັ່ງເຫຼົ່ານີ້ເຂົ້າໄປໃນອານາເຂດຂອງຕົນໃນຕົ້ນສະຕະວັດທີ 5.ໃນ​ເບື້ອງ​ຕົ້ນ, ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ພ່າຍ​ແພ້​ຂອງ Gojoseon ໃນ 108 BCE, ສາມ​ຄໍາ​ສັ່ງ​ຂອງ Lelang​, Lintun​, ແລະ Zhenfan ໄດ້​ຖືກ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​, ໂດຍ Xuantu Commander ໄດ້​ຖືກ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ໃນ 107 BCE​.ໃນສະຕະວັດທີ 1 CE, Lintun ໄດ້ລວມເຂົ້າໄປໃນ Xuantu, ແລະ Zhenfan ເຂົ້າໄປໃນ Lelang.ໃນ 75 BCE, Xuantu ໄດ້ຍ້າຍນະຄອນຫຼວງຂອງຕົນເນື່ອງຈາກການຕໍ່ຕ້ານທ້ອງຖິ່ນ.ບັນດາ​ຜູ້​ບັນຊາ​ການ, ​ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ Lelang, ​ໄດ້​ສ້າງ​ການ​ພົວພັນ​ດ້ານ​ການ​ຄ້າ​ກັບ​ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ບ້ານ​ໃກ້​ເຮືອນ​ຄຽງ​ຄື Jinhan ​ແລະ Byeonhan.​ໃນ​ຂະນະ​ທີ່​ບັນດາ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ເຂົ້າ​ກັບ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ​ຮ້ານ, ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ​ເລ​ລານ​ທີ່​ເປັນ​ເອ​ກະ​ລັກ​ສະ​ເພາະ​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ທີ 1 ແລະ 2 ສ.ສ.Gongsun Du, ບຸກຄົນສໍາຄັນຈາກກອງບັນຊາການ Liaodong, ໄດ້ຂະຫຍາຍເຂົ້າໄປໃນອານາເຂດ Goguryeo ແລະໄດ້ຄອບຄອງຢູ່ໃນພາກຕາເວັນອອກສຽງເຫນືອ.ການປົກຄອງຂອງພຣະອົງໄດ້ເຫັນການປະເຊີນຫນ້າກັບ Goguryeo ແລະການຂະຫຍາຍເຂົ້າໄປໃນດິນແດນຂອງມັນ.ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງລາວໃນປີ 204, ຜູ້ສືບທອດຂອງລາວຍັງສືບຕໍ່ຢືນຢັນອິດທິພົນຂອງພວກເຂົາ, ໂດຍ Gongsun Kang ແມ່ນໄດ້ຍຶດເອົາບາງສ່ວນຂອງ Goguryeo ໃນຕົ້ນສະຕະວັດທີ 3.​ເຖິງ​ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ່ຕາມ, ​ໃນ​ທ້າຍ​ສະຕະວັດ​ທີ 3, Sima Yi ຂອງ Cao Wei ​ໄດ້​ບຸກ​ເຂົ້າ​ຍຶດ​ເອົາ​ເຂດ​ດິນ​ແດນ​ຂອງ​ຕົນ.ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ຕົກ​ຂອງ​ຜູ້​ບັນຊາ​ການ Han, Goguryeo ​ໄດ້​ມີ​ຄວາມ​ເຂັ້ມ​ແຂງ​ຂຶ້ນ, ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ໄດ້​ເອົາ​ຊະນະ​ກອງ​ບັນຊາ​ການ Lelang, Daifang, ​ແລະ Xuantu ​ໃນ​ຕົ້ນ​ຊຸມ​ປີ 300.
▲
●
ສະຫະພັນກຳມະບານ Samhan
ສະຫະພັນກຳມະບານ Samhan. ©HistoryMaps
108 BCE Jan 2 - 280

ສະຫະພັນກຳມະບານ Samhan

Korean Peninsula
Samhan, ຊຶ່ງເອີ້ນກັນວ່າສາມຮັນ, ຫມາຍເຖິງພັນທະມິດ Byeonhan, Jinhan, ແລະ Mahan ທີ່ເກີດຂື້ນໃນສະຕະວັດທີ 1 BCE ໃນລະຫວ່າງ Proto-three Kingdoms ຂອງເກົາຫຼີ.confederacies ເຫຼົ່າ ນີ້, ຕັ້ງ ຢູ່ ໃນ ພາກ ກາງ ແລະ ພາກ ໃຕ້ ຂອງ ແຫຼມ ເກົາ ຫຼີ, ຕໍ່ ມາ ໄດ້ ພັດ ທະ ນາ ເຂົ້າ ໄປ ໃນ ອາ ນາ ຈັກ ຂອງ Baekje, Gaya, ແລະ Silla.ຄຳວ່າ "ຊຳຮັນ" ແມ່ນມາຈາກຄຳພາສາຈີນ-ເກົາຫຼີ "ຊຳ" ແປວ່າ "ສາມ" ແລະ ພາສາເກົາຫຼີ "ຮັນ" ເຊິ່ງໝາຍເຖິງ "ໃຫຍ່" ຫຼື "ໃຫຍ່".ຊື່ "Samhan" ຍັງຖືກໃຊ້ເພື່ອພັນລະນາເຖິງສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫລີ, ແລະຄໍາວ່າ "Han" ຍັງມີຢູ່ໃນຄໍາສັບພາສາເກົາຫຼີຕ່າງໆໃນມື້ນີ້.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ມັນແຕກຕ່າງຈາກ Han ໃນຈີນ Han ແລະອານາຈັກແລະລາຊະວົງຂອງຈີນຍັງເອີ້ນວ່າ Han.ເຊື່ອກັນວ່າສະຫະພັນ Samhan ໄດ້ປະກົດຕົວຂຶ້ນຫຼັງຈາກການລົ້ມລົງຂອງ Gojoseon ໃນປີ 108 BCE.ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວເຂົາເຈົ້າໄດ້ຖືກຮັບຮູ້ວ່າເປັນກຸ່ມວ່າງຂອງລັດທີ່ມີກຳແພງເມືອງ.Mahan, ທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດແລະທໍາອິດທີ່ສຸດຂອງສາມ, ຕັ້ງຢູ່ທາງທິດຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້ແລະຕໍ່ມາໄດ້ກາຍເປັນພື້ນຖານສໍາລັບອານາຈັກ Baekje.Jinhan, ປະ​ກອບ​ດ້ວຍ 12 statelets, ໄດ້​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ເປັນ​ອາ​ນາ​ຈັກ Silla ແລະ​ຄິດ​ວ່າ​ຈະ​ໄດ້​ຕັ້ງ​ຢູ່​ທາງ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ຂອງ​ຮ່ອມ​ພູ​ນ​້​ໍ​າ Nakdong​.Byeonhan, ຍັງປະກອບດ້ວຍ 12 statelets, ນໍາໄປສູ່ການສ້າງຕັ້ງຂອງສະຫະພັນ Gaya, ເຊິ່ງຕໍ່ມາໄດ້ຖືກລວມເຂົ້າໃນ Silla.ອານາເຂດທີ່ແນ່ນອນຂອງສະຫະພັນ Samhan ແມ່ນເປັນເລື່ອງຂອງການໂຕ້ວາທີ, ແລະຂອບເຂດຊາຍແດນຂອງພວກເຂົາອາດຈະປ່ຽນແປງຕາມເວລາ.ການ​ຕັ້ງ​ຖິ່ນ​ຖານ​ໂດຍ​ປົກ​ກະ​ຕິ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ກໍ່​ສ້າງ​ໃນ​ຮ່ອມ​ພູ​ທີ່​ປອດ​ໄພ, ການ​ຂົນ​ສົ່ງ​ແລະ​ການ​ຄ້າ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສະ​ດວກ​ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ໂດຍ​ຜ່ານ​ທາງ​ແມ່​ນໍ້າ​ແລະ​ທາງ​ທະ​ເລ.ຍຸກ Samhan ໄດ້ເຫັນການນໍາເອົາທາດເຫຼັກໄປສູ່ແຫຼມເກົາຫຼີໃຕ້ຢ່າງເປັນລະບົບ, ນໍາໄປສູ່ຄວາມກ້າວຫນ້າທາງດ້ານກະສິກໍາແລະການຜະລິດແລະສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນທາດເຫຼັກ, ໂດຍສະເພາະໂດຍລັດ Byeonhan.ໄລຍະ​ນີ້​ຍັງ​ໄດ້​ເຫັນ​ເຖິງ​ການ​ເຕີບ​ໂຕ​ຂອງ​ການ​ຄ້າ​ສາກົນ, ​ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ກອງ​ບັນຊາ​ການ​ຂອງ​ຈີນ​ທີ່​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ຢູ່​ເຂດ Gojoseon ​ໃນ​ຂະນະ​ນັ້ນ.ການ​ຄ້າ​ກັບ​ບັນ​ດາ​ປະ​ເທດ​ທີ່​ພົ້ນ​ເດັ່ນ​ຂຶ້ນ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ​ໄດ້​ມີ​ການ​ແລກ​ປ່ຽນ​ເຄື່ອງ​ປະ​ດັບ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ​ສຳ​ລັບ​ເຫລັກ​ສ​ເກົາ​ຫຼີ.ໃນສະຕະວັດທີ 3, ນະໂຍບາຍດ້ານການຄ້າໄດ້ປ່ຽນແປງໄປເມື່ອສະຫະພັນ Yamatai ໃນ Kyūshū ໄດ້ຮັບການຄວບຄຸມການຄ້າຍີ່ປຸ່ນກັບ Byeonhan.
▲
●
ຊື້ໂອ
ຊື້ໂອ. ©Angus McBride
100 BCE Jan 1 - 494

ຊື້ໂອ

Nong'an County, Changchun, Jil
Buyeo, [27] ທີ່ຮູ້ກັນໃນນາມ Puyŏ ຫຼື Fuyu, [28] ເປັນອານາຈັກບູຮານທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນພາກເຫນືອຂອງ Manchuria ແລະພາກຕາເວັນອອກສຽງເຫນືອຂອງຈີນທີ່ທັນສະໄຫມລະຫວ່າງສະຕະວັດທີ 2 BCE ເຖິງ 494 CE.ບາງຄັ້ງມັນໄດ້ຖືກຮັບຮູ້ວ່າເປັນອານາຈັກຂອງເກົາຫຼີເນື່ອງຈາກສາຍພົວພັນຂອງຕົນກັບປະຊາຊົນ Yemaek, ຖືວ່າເປັນຄາຣະວາສໍາລັບຊາວເກົາຫຼີທີ່ທັນສະໄຫມ.[29] Buyeo ຖືກເບິ່ງວ່າເປັນ predecessor ທີ່ສໍາຄັນຂອງອານາຈັກເກົາຫຼີຂອງ Goguryeo ແລະ Baekje.ໃນ​ເບື້ອງ​ຕົ້ນ​, ໃນ​ໄລ​ຍະ​ຕໍ່​ມາ​ຂອງ Han ຕາ​ເວັນ​ຕົກ (202 BCE – 9 ສ.[30] ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ໃນກາງສະຕະວັດທີ 1 CE, Buyeo ກາຍເປັນພັນທະມິດທີ່ສໍາຄັນຂອງລາຊະວົງ Han ຕາເວັນອອກ, ຮັບໃຊ້ເປັນການຕ້ານການຂົ່ມຂູ່ຈາກ Xianbei ແລະ Goguryeo.​ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ປະ​ເຊີນ​ໜ້າ​ກັບ​ການ​ຮຸກ​ຮານ​ແລະ​ການ​ທ້າ​ທາຍ​ທາງ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ​ກໍ່ຕາມ, ​ແຕ່ Buyeo ​ໄດ້​ຮັກສາ​ພັນທະ​ມິດ​ຍຸດ​ທະ​ສາດ​ກັບ​ບັນດາ​ລາຊະວົງ​ຂອງ​ຈີນ, ​ເຊິ່ງສະທ້ອນ​ເຖິງ​ຄວາມ​ສຳຄັນ​ຂອງ​ຕົນ​ໃນ​ພາກ​ພື້ນ.[31]ຕະຫຼອດຊີວິດຂອງມັນ, Buyeo ປະເຊີນກັບການຂົ່ມຂູ່ພາຍນອກຫຼາຍ.ການບຸກລຸກຂອງຊົນເຜົ່າ Xianbei ໃນປີ 285 ເຮັດໃຫ້ການຍົກຍ້າຍສານຂອງຕົນໄປ Okjeo.ຕໍ່ມາລາຊະວົງ Jin ໄດ້ຊ່ວຍເຫຼືອໃນການຟື້ນຟູ Buyeo, ແຕ່ອານາຈັກໄດ້ຫຼຸດລົງຕື່ມອີກຍ້ອນການໂຈມຕີຈາກ Goguryeo ແລະການບຸກໂຈມຕີ Xianbei ອີກໃນປີ 346. ໃນປີ 494, ພາຍໃຕ້ຄວາມກົດດັນຈາກຊົນເຜົ່າ Wuji (ຫຼື Mohe), ທີ່ເຫຼືອຂອງ Buyeo ໄດ້ຍ້າຍອອກໄປແລະໃນທີ່ສຸດກໍຍອມຈໍານົນ. ກັບ Goguryeo, ຫມາຍເຖິງການສິ້ນສຸດຂອງມັນ.ໂດຍສະເພາະແມ່ນບົດເລື່ອງປະຫວັດສາດເຊັ່ນ: ບັນທຶກຂອງສາມອານາຈັກໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງສາຍພົວພັນທາງພາສາແລະວັດທະນະທໍາລະຫວ່າງ Buyeo ກັບປະເທດເພື່ອນບ້ານພາກໃຕ້, Goguryeo ແລະ Ye.ມໍລະດົກຂອງ Buyeo ຍັງຄົງຢູ່ໃນອານາຈັກເກົາຫຼີຕໍ່ມາ.ທັງ Goguryeo ແລະ Baekje, ສອງໃນສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫຼີ, ຖືວ່າຕົນເອງເປັນຜູ້ສືບທອດຂອງ Buyeo.ກະສັດ Onjo ຂອງ Baekje ເຊື່ອກັນວ່າແມ່ນເຊື້ອສາຍຂອງກະສັດ Dongmyeong, ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ Goguryeo.ນອກຈາກນັ້ນ, Baekje ໄດ້ປ່ຽນຊື່ຕົນເອງຢ່າງເປັນທາງການວ່າ Nambuyeo (South Buyeo) ໃນປີ 538. ລາຊະວົງ Goryeo ຍັງໄດ້ຮັບຮູ້ສາຍພົວພັນຂອງບັນພະບຸລຸດຂອງຕົນກັບ Buyeo, Goguryeo, ແລະ Baekje, ຫມາຍເຖິງອິດທິພົນອັນຍືນຍົງແລະມໍລະດົກຂອງ Buyeo ໃນການສ້າງເອກະລັກແລະປະຫວັດສາດຂອງເກົາຫຼີ.
▲
●
ຕົກລົງ
ການສະແດງສິລະປະຂອງລັດ Okjeo. ©HistoryMaps
100 BCE Jan 1 - 400

ຕົກລົງ

Korean Peninsula
Okjeo, ລັດຊົນເຜົ່າເກົາຫຼີບູຮານ, ມີຢູ່ໃນແຫຼມເກົາຫຼີເຫນືອຕັ້ງແຕ່ສະຕະວັດທີ 2 BCE ເຖິງສະຕະວັດທີ 5 CE.ມັນໄດ້ຖືກແບ່ງອອກເປັນສອງເຂດຕົ້ນຕໍ: Dong-okjeo (ພາກຕາເວັນອອກ Okjeo), ກວມເອົາພື້ນທີ່ຂອງແຂວງ Hamgyŏng ໃນປະຈຸບັນໃນເກົາຫລີເຫນືອ, ແລະ Buk-okjeo (ພາກເຫນືອ Okjeo), ຕັ້ງຢູ່ອ້ອມຮອບພາກພື້ນແມ່ນ້ໍາ Duman.ໃນຂະນະທີ່ Dong-okjeo ມັກຈະຖືກເອີ້ນວ່າ Okjeo, Buk-okjeo ມີຊື່ທາງເລືອກເຊັ່ນ Chiguru ຫຼື Guru, ເຊິ່ງສຸດທ້າຍແມ່ນຊື່ຂອງ Goguryeo.[32] Okjeo ໃກ້ຄຽງລັດຂະຫນາດນ້ອຍຂອງ Dongye ກັບພາກໃຕ້ຂອງຕົນແລະມີປະຫວັດສາດ interwoven ກັບອໍານາດໃກ້ຄຽງຂະຫນາດໃຫຍ່ເຊັ່ນ: Gojoseon, Goguryeo , ແລະຄໍາສັ່ງຂອງຈີນຕ່າງໆ.[33]ຕະຫຼອດຊີວິດຂອງມັນ, Okjeo ໄດ້ປະສົບກັບໄລຍະການສະຫຼັບຂອງການປົກຄອງໂດຍຜູ້ບັນຊາການຈີນແລະ Goguryeo.ຈາກສະຕະວັດທີ 3 BCE ເຖິງ 108 BCE, ມັນຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄວບຄຸມຂອງ Gojoseon.ຮອດປີ 107 ກ່ອນສ.ຕໍ່ມາ, ເມື່ອ Goguryeo ຂະຫຍາຍອອກໄປ, Okjeo ໄດ້ກາຍເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງກອງບັນຊາການ Lelang ຕາເວັນອອກ.ລັດ, ເນື່ອງຈາກສະຖານທີ່ຍຸດທະສາດຂອງຕົນ, ມັກຈະເປັນບ່ອນອົບພະຍົບສໍາລັບອານາຈັກໃກ້ຄຽງ;ສໍາລັບຕົວຢ່າງ, ກະສັດ Dongcheon ຂອງ Goguryeo ແລະສານ Buyeo ໄດ້ຊອກຫາທີ່ພັກອາໄສໃນ Okjeo ໃນລະຫວ່າງການບຸກລຸກໃນປີ 244 ແລະ 285, ຕາມລໍາດັບ.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນຕົ້ນສະຕະວັດທີ 5, Gwanggaeto ທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງ Goguryeo ໄດ້ເອົາຊະນະ Okjeo ຢ່າງເຕັມສ່ວນ.ຂໍ້ມູນວັດທະນະທໍາກ່ຽວກັບ Okjeo, ເຖິງແມ່ນວ່າມີຄວາມກະແຈກກະຈາຍ, ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າປະຊາຊົນແລະການປະຕິບັດຂອງມັນມີຄວາມຄ້າຍຄືກັນກັບ Goguryeo."Samguk Sagi" ອະທິບາຍວ່າ Okjeo ຕາເວັນອອກເປັນດິນແດນທີ່ອຸດົມສົມບູນທີ່ຕັ້ງຢູ່ລະຫວ່າງທະເລແລະພູເຂົາ, ແລະຊາວເມືອງຂອງມັນແມ່ນທະຫານຕີນທີ່ກ້າຫານແລະຊໍານິຊໍານານ.ວິຖີຊີວິດ, ພາສາ, ແລະຮີດຄອງປະເພນີຂອງເຂົາເຈົ້າ—ລວມທັງການແຕ່ງງານແລະການຝັງສົບ—ໄດ້ແບ່ງປັນຄວາມຄ້າຍຄືກັນກັບ Goguryeo.ປະຊາຊົນ Okjeo ໄດ້ເອົາສະມາຊິກໃນຄອບຄົວຢູ່ໃນໂລງສົບດຽວແລະມີລູກເຈົ້າສາວຢູ່ກັບຄອບຄົວເຈົ້າບ່າວຂອງພວກເຂົາຈົນເຖິງຜູ້ໃຫຍ່.
▲
●
57 BCE - 668
ສາມ​ອານາຈັກ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີornament
Play button
57 BCE Jan 1 - 668

ສາມ​ອານາຈັກ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ

Korean Peninsula
ສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫຼີ, ປະກອບມີ Goguryeo , Baekje, ແລະ Silla, ໄດ້ຕໍ່ສູ້ເພື່ອຄອບງໍາແຫຼມເກົາຫຼີໃນໄລຍະວັດຖຸບູຮານ.ອານາຈັກເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ເກີດຂື້ນຫຼັງຈາກການລົ້ມລົງຂອງ Wiman Joseon, ໄດ້ດູດເອົາລັດຂະຫນາດນ້ອຍແລະ confederacies.ໃນຕອນທ້າຍຂອງສາມອານາຈັກ, ມີພຽງແຕ່ Goguryeo, Baekje, ແລະ Silla ເທົ່ານັ້ນທີ່ຍັງຄົງຢູ່, ໂດຍມີການຍຶດເອົາລັດເຊັ່ນ Buyeo ໃນປີ 494 ແລະ Gaya ໃນປີ 562. ຮ່ວມກັນ, ພວກເຂົາຍຶດຄອງແຫຼມທັງຫມົດແລະສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ Manchuria, ແບ່ງປັນວັດທະນະທໍາແລະພາສາທີ່ຄ້າຍຄືກັນ.ພຸດທະສາສະນິກະຊົນ , ໄດ້ຖືກນໍາສະເຫນີໃນສະຕະວັດທີ 3 CE, ໄດ້ກາຍເປັນສາສະຫນາຂອງລັດຂອງສາມອານາຈັກ, ເລີ່ມຕົ້ນຈາກ Goguryeo ໃນປີ 372 CE.[34]ສະໄໝ​ສາມ​ອານາຈັກ​ໄດ້​ສິ້ນ​ສຸດ​ລົງ​ໃນ​ສະຕະວັດ​ທີ 7 ​ເມື່ອ​ຊີ​ລາ, ​ເປັນ​ພັນທະ​ມິດ​ກັບ ​ລາຊະວົງ​ຖາງ​ຂອງ​ຈີນ , ​ໄດ້​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ແຫຼມ​ເກົາຫຼີ.ການໂຮມເຂົ້າກັນນີ້ປະຕິບັດຕາມການເອົາຊະນະ Gaya ໃນປີ 562, Baekje ໃນປີ 660 ແລະ Goguryeo ໃນປີ 668. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຫລັງການໂຮມກັນໄດ້ເຫັນການສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານທະຫານຂອງລາຊະວົງ Tang ໂດຍຫຍໍ້ໃນບາງສ່ວນຂອງເກົາຫຼີ.Silla, ສະຫນັບສະຫນູນໂດຍ Goguryeo ແລະ Baekje loyalists, ຕ້ານການຄອບຄອງ Tang, ໃນທີ່ສຸດກໍນໍາໄປສູ່ການຕໍ່ມາສາມອານາຈັກແລະ Silla ການຍຶດຄອງໂດຍລັດ Goryeo .ຕະຫຼອດຍຸກນີ້, ແຕ່ລະອານາຈັກຍັງຄົງຮັກສາອິດທິພົນວັດທະນະທໍາທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງຕົນ: Goguryeo ຈາກພາກເຫນືອຂອງຈີນ, Baekje ຈາກພາກໃຕ້ຂອງຈີນ, ແລະ Silla ຈາກ steppe Eurasian ແລະປະເພນີທ້ອງຖິ່ນ.[35]​ເຖິງ​ວ່າ​ມີ​ຮາກ​ຖານ​ວັດທະນະທຳ ​ແລະ ພາສາ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ຮ່ວມ​ກັນ, ​ແຕ່​ລະ​ອານາຈັກ​ລ້ວນ​ແຕ່​ມີ​ເອກະລັກ​ແລະ​ປະຫວັດສາດ​ທີ່​ແຕກ​ຕ່າງ​ກັນ.ດັ່ງທີ່ບັນທຶກໄວ້ໃນປື້ມບັນທຶກຂອງ Sui, "ປະເພນີ, ກົດຫມາຍ, ແລະເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມຂອງ Goguryeo, Baekje, ແລະ Silla ໂດຍທົ່ວໄປແມ່ນຄ້າຍຄືກັນ".[36] ໃນເບື້ອງຕົ້ນຮາກຖານຢູ່ໃນການປະຕິບັດ shamanistic, ພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮັບອິດທິພົນເພີ່ມຂຶ້ນໂດຍປັດຊະຍາຈີນເຊັ່ນ: ຂົງຈື້ແລະ Taoism.ມາຮອດສະຕະວັດທີ 4, ພຸດທະສາສະນິກະຊົນໄດ້ແຜ່ຂະຫຍາຍໄປທົ່ວແຫຼມ, ໄລຍະສັ້ນໆ, ໄດ້ກາຍເປັນສາສະຫນາທີ່ເດັ່ນຊັດຂອງສາມອານາຈັກ.ພຽງແຕ່ໃນໄລຍະລາຊະວົງ Goryeo ແມ່ນປະຫວັດສາດລວມຂອງແຫຼມເກົາຫຼີໄດ້ລວບລວມ.[37]
▲
●
Play button
57 BCE Jan 1 - 933

ອານາຈັກຂອງ Silla

Gyeongju, Gyeongsangbuk-do, So
Silla, ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ Shilla, ແມ່ນໜຶ່ງໃນອານາຈັກເກົາຫຼີບູຮານທີ່ມີຕັ້ງແຕ່ 57 BCE ເຖິງ 935 CE, ເຊິ່ງຕັ້ງຢູ່ທາງທິດໃຕ້ແລະພາກກາງຂອງແຫຼມເກົາຫຼີເປັນຫຼັກ.ຮ່ວມກັນກັບ Baekje ແລະ Goguryeo, ພວກເຂົາເຈົ້າສ້າງຕັ້ງສາມອານາຈັກປະຫວັດສາດຂອງເກົາຫລີ.ໃນນັ້ນ, Silla ມີປະຊາກອນທີ່ນ້ອຍທີ່ສຸດ, ປະມານ 850,000 ຄົນ, ເຊິ່ງແມ່ນຫນ້ອຍກ່ວາ Baekje ຂອງ 3,800,000 ແລະ Goguryeo ຂອງ 3,500,000.[38] ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Hyeokgeose ຂອງ Silla ຈາກຄອບຄົວ Park, ອານາຈັກໄດ້ເຫັນຄວາມເດັ່ນຊັດໂດຍຕະກູນ Gyeongju Kim ສໍາລັບ 586 ປີ, clan Miryang Park ສໍາລັບ 232 ປີ, ແລະຕະກູນ Wolseong Seok ສໍາລັບ 172 ປີ.Silla ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ confederacies Samhan ແລະຕໍ່ມາຜູກພັນກັບ Sui ແລະລາຊະວົງ Tang ຂອງຈີນ.ໃນທີ່ສຸດມັນໄດ້ເປັນເອກະພາບແຫຼມເກົາຫຼີໂດຍການເອົາຊະນະ Baekje ໃນປີ 660 ແລະ Goguryeo ໃນປີ 668. ປະຕິບັດຕາມນີ້, Unified Silla ໄດ້ປົກຄອງແຫຼມສ່ວນໃຫຍ່ຂອງແຫຼມ, ໃນຂະນະທີ່ພາກເຫນືອໄດ້ເຫັນການເກີດຂື້ນຂອງ Balhae, ລັດສືບທອດຂອງ Goguryeo.ຫຼັງຈາກພັນປີ, Silla ໄດ້ແບ່ງອອກເປັນສາມອານາຈັກຕໍ່ມາ, ເຊິ່ງຕໍ່ມາໄດ້ປ່ຽນອໍານາດໄປສູ່ Goryeo ໃນປີ 935. [39]ປະຫວັດສາດຕົ້ນໆຂອງ Silla ກັບຄືນສູ່ຍຸກ Proto-Three Kingdoms, ໃນລະຫວ່າງນັ້ນ ເກົາຫຼີ ໄດ້ແບ່ງອອກເປັນສາມປະເທດທີ່ມີຊື່ວ່າ Samhan.Silla ມີ​ຕົ້ນ​ກໍາ​ເນີດ​ເປັນ "Saro​-guk​"​, ລັດ​ພາຍ​ໃນ 12 ສະ​ມາ​ຊິກ​ສະ​ມາ​ຊິກ​ທີ່​ເອີ້ນ​ວ່າ Jinhan​.ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປ, Saro-guk ໄດ້ພັດທະນາເຂົ້າໄປໃນຫົກ Clans ຂອງ Jinhan ຈາກມໍລະດົກຂອງ Gojoseon.[40] ບັນທຶກປະຫວັດສາດຂອງເກົາຫຼີ, ໂດຍສະເພາະຄວາມຫມາຍກ່ຽວກັບການກໍ່ຕັ້ງຂອງ Silla, ບອກ Bak Hyeokgeose ສ້າງຕັ້ງອານາຈັກປະມານ Gyeongju ປະຈຸບັນໃນ 57 BCE.ນິທານທີ່ໜ້າສົນໃຈໄດ້ເລົ່າຄືນວ່າ Hyeokgeose ເກີດຈາກໄຂ່ທີ່ວາງໄວ້ໂດຍມ້າຂາວ ແລະໄດ້ຂຶ້ນຄອງລາດເມື່ອອາຍຸໄດ້ 13 ປີ. ມີໜັງສືຈາລຶກທີ່ບອກວ່າເຊື້ອສາຍຂອງລາຊະວົງຊິລລາມີສາຍສຳພັນກັບ Xiongnu ຜ່ານເຈົ້າຊາຍຊື່ Kim Il-je ຫຼື Jin. Midi ໃນແຫຼ່ງຈີນ.[41] ນັກປະຫວັດສາດບາງຄົນຄາດຄະເນວ່າຊົນເຜົ່ານີ້ອາດຈະເປັນຕົ້ນກໍາເນີດຂອງເກົາຫຼີແລະໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມສະຫະພັນ Xiongnu, ຕໍ່ມາກັບຄືນສູ່ເກົາຫລີແລະປະສົມປະສານກັບຄອບຄົວລາດຊະວົງ Silla.ສັງຄົມຂອງ Silla, ໂດຍສະເພາະຫຼັງຈາກທີ່ມັນກາຍເປັນລັດສູນກາງ, ມີຄວາມເປັນຊົນຊັ້ນສູງທີ່ແຕກຕ່າງກັນ.ຄ່າພາກຫຼວງ Silla ດໍາເນີນການລະບົບການຈັດອັນດັບກະດູກ, ກໍານົດສະຖານະພາບທາງສັງຄົມ, ສິດທິພິເສດ, ແລະແມ້ກະທັ້ງຕໍາແຫນ່ງທີ່ເປັນທາງການ.ສອງຊັ້ນປະຖົມຂອງຄ່າພາກຫຼວງມີຢູ່: "ກະດູກສັກສິດ" ແລະ "ກະດູກທີ່ແທ້ຈິງ".bifurcation ນີ້ໄດ້ສິ້ນສຸດລົງດ້ວຍການຄອບຄອງຂອງ Queen Jindeok, ຜູ້ປົກຄອງ "ກະດູກສັກສິດ" ສຸດທ້າຍ, ໃນ 654. [42] ໃນຂະນະທີ່ກະສັດຫຼືລາຊິນີເປັນກະສັດຢ່າງແທ້ຈິງ, ຄົນຊັ້ນສູງມີອິດທິພົນທີ່ສໍາຄັນ, ໂດຍ "Hwabaek" ຮັບໃຊ້ເປັນສະພາລາດຊະວົງ. ການຕັດສິນໃຈທີ່ສໍາຄັນ, ເຊັ່ນການເລືອກສາສະຫນາຂອງລັດ.[43] ປະຕິບັດຕາມການລວມຕົວ, ການປົກຄອງຂອງ Silla ໄດ້ຮັບການດົນໃຈຈາກຕົວແບບ bureaucraticຂອງຈີນ .ນີ້ແມ່ນການປ່ຽນແປງຈາກສະ ໄໝ ກ່ອນທີ່ກະສັດ Silla ເນັ້ນ ໜັກ ເຖິງ ພຸດທະສາສະ ໜາ ແລະສະແດງຕົວເອງວ່າເປັນ "ກະສັດ".ໂຄງປະກອບການທາງທະຫານໃນຕົ້ນໆຂອງ Silla ໝູນວຽນອ້ອມຮອບກອງລາດຊະວົງ, ຜູ້ທີ່ປົກປ້ອງລາຊະວົງ ແລະ ຊັ້ນສູງ.ເນື່ອງຈາກໄພຂົ່ມຂູ່ຈາກພາຍນອກ, ໂດຍສະເພາະຈາກ Baekje, Goguryeo, ແລະ Yamato ຍີ່ປຸ່ນ, Silla ໄດ້ພັດທະນາ garrisons ທ້ອງຖິ່ນໃນແຕ່ລະເມືອງ.ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປ, ທະຫານເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ພັດທະນາ, ນໍາໄປສູ່ການສ້າງຕັ້ງຫນ່ວຍງານ "ປ້າຍໂຄສະນາ".Hwarang, ທຽບເທົ່າກັບ knights ຂອງຕາເວັນຕົກ, ກາຍເປັນຜູ້ນໍາທາງທະຫານທີ່ສໍາຄັນແລະມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການເອົາຊະນະຂອງ Silla, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການເປັນເອກະພາບຂອງແຫຼມເກົາຫຼີ.ເທັກໂນໂລຍີການທະຫານຂອງ Silla, ລວມທັງໄມ້ກາງແຂນ Cheonbono, ມີຊື່ສຽງຍ້ອນປະສິດທິພາບແລະຄວາມທົນທານຂອງມັນ.ນອກຈາກນັ້ນ, Nine Legions, ກອງທັບກາງຂອງ Silla, ປະກອບດ້ວຍກຸ່ມທີ່ຫຼາກຫຼາຍຈາກ Silla, Goguryeo, Baekje, ແລະ Mohe.[44] ຄວາມສາມາດທາງທະເລຂອງ Silla ແມ່ນເປັນທີ່ຫນ້າສັງເກດ, ໂດຍມີກອງທັບເຮືອສະຫນັບສະຫນູນການກໍ່ສ້າງເຮືອທີ່ເຂັ້ມແຂງແລະ seamanship.ສ່ວນທີ່ສໍາຄັນຂອງມໍລະດົກວັດທະນະທໍາຂອງ Silla ອາໄສຢູ່ໃນ Gyeongju, ມີອຸບໂມງ Silla ຈໍານວນຫລາຍຍັງຄົງຢູ່.ວັດຖຸບູຮານທາງວັດທະນະທໍາຂອງ Silla, ໂດຍສະເພາະມົງກຸດຄໍາ ແລະເຄື່ອງປະດັບ, ສະເຫນີຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບສິລະປະ ແລະຝີມືຂອງອານາຈັກ.ສິ່ງມະຫັດສະຈັນທາງສະຖາປັດຕະຍະກຳຫຼັກແມ່ນ Cheomseongdae, ເປັນຫໍສັງເກດການທາງດາລາສາດທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດໃນອາຊີຕາເວັນອອກ.ສາກົນ, Silla ໄດ້ສ້າງຕັ້ງການພົວພັນໂດຍຜ່ານເສັ້ນທາງສາຍໄໝ, ດ້ວຍບັນທຶກຂອງ Silla ທີ່ພົບເຫັນຢູ່ໃນບົດກະວີຂອງຊາວເປີເຊຍເຊັ່ນ Kushnameh.ພໍ່​ຄ້າ​ແລະ​ຜູ້​ຄ້າ​ໄດ້​ສ້າງ​ຄວາມ​ສະ​ດວກ​ໃນ​ການ​ໄຫຼ​ເຂົ້າ​ຂອງ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ​ແລະ​ການ​ຄ້າ​ລະ​ຫວ່າງ Silla ແລະ​ພາກ​ສ່ວນ​ອື່ນໆ​ຂອງ​ອາ​ຊີ​, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ Persia ​.[45] ບົດເລື່ອງຂອງຍີ່ປຸ່ນ , Nihon Shoki ແລະ Kojiki, ຍັງໄດ້ອ້າງເຖິງ Silla, recounting ນິທານແລະສາຍພົວພັນປະຫວັດສາດລະຫວ່າງສອງພາກພື້ນ.
▲
●
ໂກກູຣີໂອ
Goguryeo Cataphract, ທະຫານ​ມ້າ​ໜັກ​ເກົາຫຼີ. ©Jack Huang
37 BCE Jan 1 - 668

ໂກກູຣີໂອ

Liaoning, China
Goguryeo , ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ Goryeo, ເປັນອານາຈັກເກົາຫຼີທີ່ມີຕັ້ງແຕ່ 37 BCE ເຖິງ 668 CE.ຕັ້ງຢູ່ໃນພາກເຫນືອແລະພາກກາງຂອງແຫຼມເກົາຫຼີ, ມັນຂະຫຍາຍອິດທິພົນຂອງຕົນໄປສູ່ພາກຕາເວັນອອກສຽງເຫນືອຂອງຈີນທີ່ທັນສະໄຫມ, ຕາເວັນອອກມົງໂກນ, ມົງໂກນໃນແລະບາງສ່ວນຂອງລັດເຊຍ.​ໃນ​ຖານະ​ທີ່​ເປັນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ສາມ​ອານາຈັກ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ, ພ້ອມ​ກັບ​ແບກ​ເຈ​ແລະ​ຊີ​ລາ, Goguryeo ​ໄດ້​ມີ​ບົດບາດ​ສຳຄັນ​ໃນ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ອຳນາດ​ຂອງ​ແຫຼມ​ເກົາຫຼີ ​ແລະ​ມີ​ການ​ພົວພັນ​ທີ່​ສຳຄັນ​ກັບ​ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ບ້ານ​ໃກ້​ເຮືອນ​ຄຽງ​ຈີນ​ແລະ​ຍີ່​ປຸ່ນ.Samguk sagi, ບັນທຶກປະຫວັດສາດຈາກສະຕະວັດທີ 12, ບອກວ່າ Goguryeo ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 37 BCE ໂດຍ Jumong, ເຈົ້າຊາຍຈາກ Buyeo.ຊື່ "Goryeo" ໄດ້ຖືກຮັບຮອງເອົາເປັນຊື່ຢ່າງເປັນທາງການໃນສະຕະວັດທີ 5 ແລະເປັນຕົ້ນກໍາເນີດຂອງຄໍາສັບພາສາອັງກິດທີ່ທັນສະໄຫມ "ເກົາຫຼີ".ການປົກຄອງໃນຕອນຕົ້ນຂອງ Goguryeo ແມ່ນມີລັກສະນະເປັນສະຫະພັນຂອງຫ້າຊົນເຜົ່າ, ເຊິ່ງໄດ້ພັດທະນາໄປສູ່ເມືອງທີ່ມີການລວມສູນເພີ່ມຂຶ້ນ.ມາຮອດສະຕະວັດທີ 4, ອານາຈັກໄດ້ສ້າງຕັ້ງລະບົບການປົກຄອງພາກພື້ນໂດຍມີຈຸດໃຈກາງຂອງປ້ອມປາການ.ໃນຂະນະທີ່ Goguryeo ຂະຫຍາຍອອກໄປ, ມັນໄດ້ພັດທະນາລະບົບປືນ, ຮູບແບບຂອງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ.ລະບົບ​ດັ່ງກ່າວ​ໄດ້​ແບ່ງ​ເຂດ​ຕ່າງໆ​ອອກ​ເປັນ​ເມືອງ​ເຊ​ອອງ (ປ້ອມ) ຫຼື​ເມືອງ​ຊົນ (ໝູ່​ບ້ານ), ໂດຍ​ມີ​ຊູ​ຊາ ຫຼື​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ຄົນ​ອື່ນໆ​ເປັນ​ຜູ້​ຄວບ​ຄຸມ​ເຂດ.ທາງດ້ານການທະຫານ, Goguryeo ແມ່ນກໍາລັງທີ່ຈະນັບຢູ່ໃນອາຊີຕາເວັນອອກ.ລັດ​ມີ​ກອງທັບ​ທີ່​ມີ​ການ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ສູງ, ສາມາດ​ລະດົມ​ກຳລັງ​ທະຫານ​ໄດ້​ເຖິງ 300,000 ຄົນ.ໂຄງສ້າງການທະຫານໄດ້ພັດທະນາໄປຕາມການເວລາ, ດ້ວຍການປະຕິຮູບໃນສະຕະວັດທີ 4 ນໍາໄປສູ່ການຍຶດເອົາດິນແດນທີ່ສໍາຄັນ.ພົນລະເມືອງຜູ້ຊາຍທຸກຄົນໄດ້ຖືກຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຮັບໃຊ້ໃນກອງທັບ, ມີທາງເລືອກເຊັ່ນການຈ່າຍຄ່າພາສີເມັດພືດເພີ່ມເຕີມ.ຄວາມກ້າຫານທາງດ້ານການທະຫານຂອງອານາຈັກແມ່ນເຫັນໄດ້ຊັດເຈນຢູ່ໃນສຸສານແລະເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາຈໍານວນຫລາຍ, ເຊິ່ງໃນນັ້ນມີຫຼາຍຮູບແຕ້ມທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງສົງຄາມ, ພິທີການ, ແລະສະຖາປັດຕະຍະກໍາຂອງ Goguryeo.ຊາວເມືອງ Goguryeo ມີວິຖີຊີວິດທີ່ມີຊີວິດຊີວາ, ມີຮູບແຕ້ມ ແລະເຄື່ອງປັ້ນດິນເຜົາທີ່ພັນລະນາເຖິງພວກມັນໃນສະໄໝກ່ອນຂອງ hanbok ສະໄໝກ່ອນ.ເຂົາເຈົ້າມີສ່ວນຮ່ວມໃນກິດຈະກໍາເຊັ່ນ: ດື່ມ, ຮ້ອງເພງ, ເຕັ້ນລໍາ, ແລະ wrestling.ບຸນ​ເຕັດ​ດົງ​ມາ, ​ໄດ້​ຈັດ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ທຸກໆ​ເດືອນ​ຕຸລາ, ​ແມ່ນ​ງານ​ບຸນ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ໝາຍ​ສຳຄັນ​ທີ່​ໄດ້​ດຳ​ເນີນ​ພິທີ​ບູຊາ​ບັນພະບຸລຸດ ​ແລະ ​ເທວະ​ດາ.ການລ່າສັດຍັງເປັນອາຊີບທີ່ເປັນທີ່ນິຍົມ, ໂດຍສະເພາະໃນບັນດາຜູ້ຊາຍ, ຮັບໃຊ້ທັງການບັນເທີງແລະການຝຶກຊ້ອມທະຫານ.ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ຍິງ​ທະ​ນູ​ເປັນ​ເລື່ອງ​ທຳ​ມະ​ດາ, ເນັ້ນ​ເຖິງ​ຄວາມ​ສຳ​ຄັນ​ຂອງ​ສີ​ມື​ນີ້​ໃນ​ສັງ​ຄົມ Goguryeo.ໃນທາງສາສະຫນາ, Goguryeo ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍ.ປະຊາຊົນໄດ້ນະມັດສະການບັນພະບຸລຸດຂອງພວກເຂົາແລະເຄົາລົບສັດເດຍລະສານ mythical.ພຸດທະສາສະ ໜາ ໄດ້ຖືກ ນຳ ສະ ເໜີ ຕໍ່ Goguryeo ໃນປີ 372 ແລະກາຍເປັນສາສະ ໜາ ທີ່ມີອິດທິພົນ, ມີວັດວາອາຮາມແລະສາສະ ໜາ ຫຼາຍແຫ່ງທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນການປົກຄອງຂອງອານາຈັກ.Shamanism ຍັງເປັນສ່ວນຫນຶ່ງທີ່ສໍາຄັນຂອງວັດທະນະທໍາ Goguryeo.ມໍລະດົກທາງດ້ານວັດທະນະທໍາຂອງ Goguryeo, ລວມທັງສິລະປະ, ການເຕັ້ນ, ແລະນະວັດກໍາສະຖາປັດຕະຍະກໍາເຊັ່ນ ondol (ລະບົບຄວາມຮ້ອນຊັ້ນ), ຍັງຄົງຢູ່ແລະຍັງສາມາດເຫັນໄດ້ໃນວັດທະນະທໍາເກົາຫຼີທີ່ທັນສະໄຫມ.
▲
●
Play button
18 BCE Jan 1 - 660

ບັກເຈ

Incheon, South Korea
Baekje, ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ Paekche, ເປັນອານາຈັກທີ່ໂດດເດັ່ນໃນພາກຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້ຂອງແຫຼມເກົາຫຼີ, ມີປະຫວັດສາດທີ່ອຸດົມສົມບູນຕັ້ງແຕ່ 18 BCE ເຖິງ 660 CE.ມັນແມ່ນ ໜຶ່ງ ໃນສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫຼີ, ພ້ອມກັບ Goguryeo ແລະ Silla.ອານາຈັກໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Onjo, ລູກຊາຍທີສາມຂອງຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ Goguryeo Jumong ແລະ consort ລາວ Soseono, ທີ່ Wiryeseong, ເຊິ່ງປະຈຸບັນເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງພາກໃຕ້ຂອງກຸງໂຊລ.Baekje ຖືກພິຈາລະນາເປັນຜູ້ສືບທອດຂອງ Buyeo, ລັດທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນ Manchuria ໃນປະຈຸບັນ.ອານາຈັກມີບົດບາດສໍາຄັນໃນສະພາບການປະຫວັດສາດຂອງພາກພື້ນ, ເລື້ອຍໆໃນພັນທະມິດທາງທະຫານແລະທາງດ້ານການເມືອງແລະການຂັດແຍ້ງກັບອານາຈັກໃກ້ຄຽງ, Goguryeo ແລະ Silla.ໃນຈຸດສູງສຸດຂອງອໍານາດຂອງຕົນໃນສະຕະວັດທີ 4, Baekje ໄດ້ຂະຫຍາຍອານາເຂດຂອງຕົນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ຄວບຄຸມສ່ວນໃຫຍ່ຂອງແຫຼມເກົາຫຼີຕາເວັນຕົກແລະອາດຈະແມ່ນບາງສ່ວນຂອງຈີນ, ໄປເຖິງພາກເຫນືອຂອງພຽງຢາງ.ອານາຈັກຕັ້ງຢູ່ໃນຍຸດທະສາດ, ເຮັດໃຫ້ມັນກາຍເປັນອໍານາດທາງທະເລທີ່ສໍາຄັນໃນອາຊີຕາເວັນອອກ.Baekje ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ການ​ພົວ​ພັນ​ທາງ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ​ແລະ​ການ​ຄ້າ​ຢ່າງ​ກວ້າງ​ຂວາງ​ກັບ​ອາ​ນາ​ຈັກ​ຂອງ​ຈີນ ​ແລະ​ຍີ່​ປຸ່ນ ​.ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ທາງ​ທະ​ເລ​ຂອງ​ຕົນ​ບໍ່​ພຽງ​ແຕ່​ໄດ້​ສ້າງ​ຄວາມ​ສະ​ດວກ​ໃຫ້​ແກ່​ການ​ຄ້າ​ເທົ່າ​ນັ້ນ, ຫາກ​ຍັງ​ຊ່ວຍ​ໃຫ້​ການ​ແຜ່​ກະ​ຈາຍ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ ແລະ ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ​ໃນ​ທົ່ວ​ພາກ​ພື້ນ.Baekje ແມ່ນເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບຄວາມຊັບຊ້ອນທາງດ້ານວັດທະນະທໍາແລະບົດບາດສໍາຄັນຂອງມັນໃນການເຜີຍແຜ່ພຸດທະສາດສະຫນາໃນທົ່ວອາຊີຕາເວັນອອກ.ອານາຈັກໄດ້ຖືເອົາ ພຸດທະສາສະນິກະຊົນ ໃນສະຕະວັດທີ 4, ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ວັດທະນະທໍາແລະສິລະປະຂອງພຸດທະສາດສະຫນາຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ.Baekje ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການນໍາພຸດທະສາສະຫນາໄປສູ່ຍີ່ປຸ່ນ, ມີອິດທິພົນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຕໍ່ວັດທະນະທໍາແລະສາສະຫນາຍີ່ປຸ່ນ.ອານາຈັກຍັງເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບຄວາມກ້າວຫນ້າທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຢີ, ສິລະປະ, ແລະສະຖາປັດຕະຍະກໍາ, ປະກອບສ່ວນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຕໍ່ມໍລະດົກວັດທະນະທໍາຂອງເກົາຫລີ.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງຂອງ Baekje ບໍ່ໄດ້ຢູ່ຕະຫຼອດການ.ອານາຈັກປະເຊີນກັບການຂົ່ມຂູ່ທາງທະຫານຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຈາກອານາຈັກໃກ້ຄຽງແລະກໍາລັງພາຍນອກ.ໃນກາງສະຕະວັດທີ 7, Baekje ພົບເຫັນຕົວເອງພາຍໃຕ້ການໂຈມຕີຈາກພັນທະມິດຂອງ ລາຊະວົງ Tang ແລະ Silla.ເຖິງວ່າຈະມີການຕໍ່ຕ້ານຢ່າງຮຸນແຮງ, ໃນທີ່ສຸດ Baekje ໄດ້ຖືກເອົາຊະນະໃນປີ 660 CE, ເຊິ່ງຫມາຍເຖິງການສິ້ນສຸດຂອງຄວາມເປັນເອກະລາດຂອງມັນ.ການ​ຕົກ​ຂອງ​ເມືອງ Baekje ​ແມ່ນ​ເຫດການ​ທີ່​ສຳຄັນ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ສາມ​ອານາຈັກ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ, ​ເຮັດ​ໃຫ້​ໄລຍະ​ແຫ່ງ​ການ​ສ້າງ​ໂຄງ​ປະກອບ​ການ​ເມືອງ​ຄືນ​ໃໝ່​ໃນ​ພາກ​ພື້ນ.ມໍລະດົກຂອງ Baekje ຍັງຄົງຢູ່ຈົນເຖິງທຸກມື້ນີ້, ໂດຍອານາຈັກໄດ້ຖືກລະນຶກເຖິງຜົນສໍາເລັດທາງດ້ານວັດທະນະທໍາ, ພາລະບົດບາດຂອງຕົນໃນການເຜີຍແຜ່ພຸດທະສາດສະຫນາ, ແລະຕໍາແຫນ່ງທີ່ເປັນເອກະລັກໃນປະຫວັດສາດຂອງອາຊີຕາເວັນອອກ.ສະຖານທີ່ປະຫວັດສາດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ Baekje, ລວມທັງພະລາຊະວັງ, ສຸສານ, ແລະປ້ອມປາການ, ຍັງສືບຕໍ່ເປັນທີ່ສົນໃຈຂອງນັກປະຫວັດສາດ, ນັກຄົ້ນຄວ້າ, ແລະນັກທ່ອງທ່ຽວ, ສ່ອງແສງເຖິງປະຫວັດສາດແລະວັດທະນະທໍາອັນອຸດົມສົມບູນຂອງອານາຈັກເກົ່າແກ່ນີ້.
▲
●
Play button
42 Jan 1 - 532

Gaya Confederacy

Nakdong River
Gaya, ສະຫະພັນເກົາຫຼີທີ່ມີຢູ່ໃນລະຫວ່າງ CE 42-532, ຕັ້ງຢູ່ໃນເຂດອ່າງແມ່ນ້ໍາ Nakdong ຂອງພາກໃຕ້ຂອງເກົາຫຼີ, ພົ້ນເດັ່ນຂື້ນຈາກສະຫະພັນ Byeonhan ຂອງຍຸກ Samhan.ສະ​ມາ​ຄົມ​ນີ້​ແມ່ນ​ປະ​ກອບ​ດ້ວຍ​ນະ​ຄອນ​ຂະ​ຫນາດ​ນ້ອຍ​, ແລະ​ມັນ​ໄດ້​ຖືກ​ຍຶດ​ເອົາ​ໂດຍ​ອາ​ນາ​ຈັກ Silla​, ຫນຶ່ງ​ໃນ​ສາມ​ອາ​ນາ​ຈັກ​ຂອງ​ເກົາ​ຫຼີ​.ຫຼັກຖານທາງໂບຮານຄະດີຈາກສັດຕະວັດທີ 3 ແລະສີ່ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງການຫັນປ່ຽນຈາກສະຫະພັນ Byeonhan ໄປສູ່ສະຫະພັນ Gaya, ມີການປ່ຽນແປງທີ່ໂດດເດັ່ນໃນກິດຈະກໍາທາງທະຫານແລະປະເພນີ funerary.ສະຖານທີ່ໂບຮານຄະດີທີ່ສໍາຄັນລວມມີສຸສານຝັງສົບ Daeseong-dong ແລະ Bokcheon-dong, ເຊິ່ງຖືກຕີຄວາມວ່າເປັນບ່ອນຝັງສົບຂອງລາຊະວົງ Gaya.[46]ຄວາມຫມາຍ, ດັ່ງທີ່ບັນທຶກໄວ້ໃນສະຕະວັດທີ 13 Samguk Yusa, ບັນຍາຍເຖິງການກໍ່ຕັ້ງຂອງ Gaya.ມັນບອກເຖິງໄຂ່ຫົກໜ່ວຍທີ່ລົງມາຈາກສະຫວັນໃນປີ CE 42 ເຊິ່ງມີເດັກຊາຍຫົກໜ່ວຍເກີດມາແລະໃຫຍ່ໄວ.ຫນຶ່ງໃນນັ້ນ, Suro, ກາຍເປັນກະສັດຂອງ Geumgwan Gaya, ໃນຂະນະທີ່ຄົນອື່ນກໍ່ຕັ້ງ Gayas ຫ້າທີ່ຍັງເຫຼືອ.ການເມືອງ Gaya ພັດທະນາມາຈາກສິບສອງຊົນເຜົ່າຂອງສະຫະພັນ Byeonhan, ຫັນໄປສູ່ອຸດົມການທາງທະຫານຫຼາຍຂຶ້ນໃນທ້າຍສະຕະວັດທີ 3, ໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກອົງປະກອບຈາກອານາຈັກ Buyeo.[47]Gaya ປະສົບກັບຄວາມກົດດັນຈາກພາຍນອກແລະການປ່ຽນແປງພາຍໃນໃນລະຫວ່າງການທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ.ພາຍຫຼັງສົງຄາມອານາຈັກແປດທ່າເຮືອ (209-212) ລະຫວ່າງ Silla ແລະ Gaya, ສະຫະພັນ Gaya ສາມາດຮັກສາເອກະລາດຂອງຕົນເຖິງວ່າຈະມີອິດທິພົນຂອງ Silla ເພີ່ມຂຶ້ນ, ໂດຍການໃຊ້ອໍານາດທາງດ້ານການທູດຂອງຍີ່ປຸ່ນແລະ Baekje.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຄວາມເປັນເອກະລາດຂອງ Gaya ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນທີ່ຈະສູນເສຍໄປພາຍໃຕ້ຄວາມກົດດັນຈາກ Goguryeo (391-412), ແລະມັນໄດ້ຖືກຍຶດຕິດກັບ Silla ຢ່າງເຕັມສ່ວນໃນປີ 562 ຫຼັງຈາກການຊ່ວຍເຫຼືອ Baekje ໃນສົງຄາມຕ້ານ Silla.​ເປັນ​ໜ້າ​ສັງ​ເກດ​ແມ່ນ​ຄວາມ​ພະຍາຍາມ​ທາງ​ການ​ທູດ​ຂອງ Ara Gaya, ລວມທັງ​ການ​ເປັນ​ເຈົ້າພາບ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ກອງ​ປະຊຸມ Anra, ​ເພື່ອ​ຮັກສາ​ເອກະລາດ ​ແລະ ຍົກ​ສູງ​ສະຖານະ​ການ​ສາກົນ.[48]ເສດຖະກິດ Gaya ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍ, ອີງໃສ່ການກະສິກໍາ, ການຫາປາ, ການຫລໍ່ໂລຫະ, ແລະການຄ້າທາງໄກ, ໂດຍມີຊື່ສຽງໂດຍສະເພາະໃນການເຮັດວຽກຂອງທາດເຫຼັກ.ຄວາມຊໍານານໃນການຜະລິດທາດເຫຼັກນີ້ໄດ້ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃນການພົວພັນການຄ້າກັບ Baekje ແລະອານາຈັກ Wa, ເຊິ່ງ Gaya ໄດ້ສົ່ງອອກແຮ່ເຫຼັກ, ເກາະ, ແລະອາວຸດ.ບໍ່ເຫມືອນກັບ Byeonhan, Gaya ພະຍາຍາມຮັກສາສາຍພົວພັນທາງດ້ານການເມືອງທີ່ເຂັ້ມແຂງກັບອານາຈັກເຫຼົ່ານີ້.ທາງດ້ານການເມືອງ, ສະຫະພັນ Gaya ຮັກສາສາຍພົວພັນທີ່ດີກັບຍີ່ປຸ່ນແລະ Baekje, ມັກຈະສ້າງພັນທະມິດກັບສັດຕູທົ່ວໄປຂອງພວກເຂົາ, Silla ແລະ Goguryeo.ການເມືອງ Gaya ສ້າງຕັ້ງເປັນສະຫະພັນທີ່ມີສູນກາງປະມານ Geumgwan Gaya ໃນສະຕະວັດທີ 2 ແລະ 3, ເຊິ່ງຕໍ່ມາໄດ້ຖືກຟື້ນຟູຄືນໃຫມ່ປະມານ Daegaya ໃນສະຕະວັດທີ 5 ແລະ 6, ເຖິງແມ່ນວ່າໃນທີ່ສຸດມັນຫຼຸດລົງກັບການຂະຫຍາຍຂອງ Silla.[49]ຫລັງ​ຈາກ​ການ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ເຂົ້າ​ກັນ, ຊັ້ນ​ສູງ Gaya ໄດ້​ຖືກ​ລວມ​ເຂົ້າ​ໃນ​ໂຄງ​ສ້າງ​ສັງ​ຄົມ​ຂອງ Silla, ລວມ​ທັງ​ລະ​ບົບ​ການ​ຈັດ​ອັນ​ດັບ​ຂອງ​ກະ​ດູກ​ຂອງ​ຕົນ.ການ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ນີ້​ແມ່ນ​ເປັນ​ຕົວຢ່າງ​ໂດຍ​ພົນ​ເອກ Sillan Kim Yu-sin, ​ເຊື້ອສາຍ​ຂອງ​ລາຊະວົງ Gaya, ຜູ້​ທີ່​ມີ​ບົດບາດ​ສຳຄັນ​ໃນ​ການ​ໂຮມ​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ຂອງ​ສາມ​ອານາຈັກ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ.ຕໍາແຫນ່ງລະດັບສູງຂອງ Kim ໃນລໍາດັບຊັ້ນຂອງ Silla ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງການລວມຕົວແລະອິດທິພົນຂອງຄວາມສູງສົ່ງຂອງ Gaya ພາຍໃນອານາຈັກ Silla, ເຖິງແມ່ນວ່າຫຼັງຈາກການລົ້ມລົງຂອງສະຫະພັນ Gaya.[50]
▲
●
Hanji: ເອກະສານເກົາຫຼີໄດ້ນໍາສະເຫນີ
Hanji, ຫນັງ​ສື​ພິມ​ພາ​ສາ​ເກົາ​ຫຼີ​ແນະ​ນໍາ​. ©HistoryMaps
300 Jan 1

Hanji: ເອກະສານເກົາຫຼີໄດ້ນໍາສະເຫນີ

Korean Peninsula
ໃນປະເທດເກົາຫຼີ, ການຜະລິດເຈ້ຍໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນບໍ່ດົນຫລັງຈາກເກີດຢູ່ໃນປະເທດຈີນ ລະຫວ່າງສະຕະວັດທີ 3 ແລະທ້າຍສະຕະວັດທີ 6, ໃນເບື້ອງຕົ້ນແມ່ນໃຊ້ວັດຖຸດິບເຊັ່ນ: hemp ແລະ ramie scraps.ສະໄໝ​ຂອງ​ສາມ​ອານາຈັກ (57 ກ່ອນ​ສ.ແຜ່ນພິມໄມ້ທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດໃນໂລກທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່, Pure Light Dharani Sutra, ພິມໃສ່ hanji ປະມານ 704, ຢືນຢູ່ເປັນຫຼັກຖານສະແດງເຖິງຄວາມຊັບຊ້ອນຂອງເຄື່ອງເຈ້ຍເກົາຫຼີໃນຍຸກນີ້.ຫັດຖະກໍາເຈ້ຍຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ, ແລະອານາຈັກ Silla, ໂດຍສະເພາະ, ປະສົມປະສານຢ່າງເລິກເຊິ່ງຂອງການຜະລິດເຈ້ຍເຂົ້າໄປໃນວັດທະນະທໍາເກົາຫຼີ, ໂດຍອ້າງອີງໃສ່ມັນເປັນ Gyerimji.ຍຸກ Goryeo (918–1392) ເປັນ​ຂີດ​ໝາຍ​ຍຸກ​ທອງ​ຂອງ Hanji, ໂດຍ​ມີ​ການ​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ໃນ​ຄຸນ​ນະ​ພາບ​ແລະ​ການ​ນໍາ​ໃຊ້ Hanji, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ໃນ​ການ​ພິມ​.Hanji ໄດ້​ຖືກ​ນໍາ​ໃຊ້​ສໍາ​ລັບ​ຈຸດ​ປະ​ສົງ​ຕ່າງໆ​ລວມ​ທັງ​ເງິນ​, ບົດ ​ພຣະ ​ຄໍາ​ພີ​, ປຶ້ມ​ການ​ແພດ​, ແລະ​ບັນ​ທຶກ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ​.ການ​ສະໜັບສະໜູນ​ຂອງ​ລັດຖະບານ​ໃນ​ການ​ປູກຝັງ​ດາກ​ໄດ້​ນຳ​ໄປ​ສູ່​ການ​ປູກ​ຢ່າງ​ກວ້າງ​ຂວາງ, ​ໄດ້​ເສີມ​ຂະຫຍາຍ​ຊື່​ສຽງ​ຂອງ hanji ​ໃຫ້​ມີ​ຄວາມ​ເຂັ້ມ​ແຂງ ​ແລະ ສະຫງ່າ​ງາມ​ໃນ​ທົ່ວ​ອາຊີ.ຜົນສຳເລັດອັນໜ້າສັງເກດໃນຊ່ວງເວລານີ້ ລວມມີການແກະສະຫຼັກພຣະໄຕຣປິດົກ ພາສາເກົາຫຼີ ແລະ ການພິມ Jikji ໃນປີ 1377, ເຊິ່ງເປັນປຶ້ມທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດໃນໂລກ ທີ່ພິມດ້ວຍປະເພດໂລຫະເຄື່ອນທີ່.ຍຸກ Joseon (1392–1910) ໄດ້ເຫັນການແຜ່ຂະຫຍາຍຂອງ hanji ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງໃນຊີວິດປະຈໍາວັນ, ໂດຍການນໍາໃຊ້ຂອງມັນຂະຫຍາຍໄປສູ່ປຶ້ມ, ເຄື່ອງໃຊ້ໃນຄົວເຮືອນ, ພັດລົມ, ແລະຖົງຢາສູບ.ນະວັດຕະກໍາລວມມີກະດາດສີແລະກະດາດທີ່ເຮັດຈາກເສັ້ນໄຍຫຼາກຫຼາຍຊະນິດ.ລັດຖະບານໄດ້ສ້າງຕັ້ງອົງການບໍລິຫານສໍາລັບການຜະລິດເຈ້ຍແລະແມ້ກະທັ້ງການນໍາໃຊ້ເກາະເຈ້ຍສໍາລັບທະຫານ.​ເຖິງ​ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ການ​ນຳ​ໃຊ້​ວິ​ທີ​ການ​ຜະລິດ​ເຈ້ຍ​ຂອງ​ຕາ​ເວັນ​ຕົກ​ໃນ​ປີ 1884 ​ໄດ້​ມີ​ການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ທີ່​ສຳຄັນ, ​ເປັນ​ການ​ທ້າ​ທາຍ​ຕໍ່​ຂະ​ແໜງ​ການ hanji ດັ້ງ​ເດີມ.
▲
●
ພຸດທະສາສະໜາເກົາຫຼີ
ພຸດທະສາສະ ໜາ ເກົາຫຼີ ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ. ©HistoryMaps
372 Jan 1

ພຸດທະສາສະໜາເກົາຫຼີ

Korean Peninsula
ການ​ເດີນ​ທາງ ​ຂອງ​ພຸດ​ທະ​ສາ​ສະ​ຫນາ ​ກັບ​ເກົາ​ຫຼີ​ໄດ້​ເລີ່ມ​ຕົ້ນ​ຕະ​ວັດ​ແລ້ວ​ຫຼັງ​ຈາກ​ທີ່​ມີ​ຕົ້ນ​ກໍາ​ເນີດ​ໃນ​ອິນ​ເດຍ ​.ຜ່ານ​ເສັ້ນທາງ​ສາຍ​ໄໝ, ພຸດທະ​ສາສະໜາ​ມະຫາຍານ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ໄປ​ຮອດ​ປະ​ເທດ​ຈີນ ​ໃນ​ສະຕະວັດ​ທີ 1 ​ສ.ສ.​ແລະ​ຕໍ່​ມາ​ເຂົ້າ​ສູ່​ສ.​ເກົາຫຼີ​ໃນ​ສະຕະວັດ​ທີ 4 ​ໃນ​ສະ​ໄໝ​ສາມ​ອານາຈັກ, ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ກໍ​ຖືກ​ສົ່ງ​ໄປ​ຍັງ​ຍີ່ປຸ່ນ .ໃນປະເທດເກົາຫຼີ, ພຸດທະສາສະ ໜາ ໄດ້ຖືກຮັບຮອງເອົາເປັນສາສະ ໜາ ຂອງລັດໂດຍສາມອານາຈັກ: Goguryeo ໃນປີ 372 CE, Silla ໃນປີ 528 CE, ແລະ Baekje ໃນປີ 552 CE.[51] Shamanism, ສາສະຫນາພື້ນເມືອງຂອງເກົາຫຼີ, ໄດ້ຢູ່ຮ່ວມກັນຢ່າງກົມກຽວກັບພຸດທະສາດສະຫນາ, ອະນຸຍາດໃຫ້ຄໍາສອນຂອງຕົນໄດ້ຖືກລວມເຂົ້າກັນ.ພະສົງສາມອົງທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນໃນການນໍາພຸດທະສາສະຫນາກັບເກົາຫລີແມ່ນ Malananta, ຜູ້ທີ່ໄດ້ນໍາເອົາໄປ Baekje ໃນ 384 CE;Sundo, ຜູ້ທີ່ແນະນໍາມັນກັບ Goguryeo ໃນ 372 CE;ແລະ Ado, ຜູ້ທີ່ເອົາມັນໄປ Silla.[52]ໃນໄລຍະຕົ້ນປີຢູ່ໃນເກົາຫຼີ, ພຸດທະສາສະ ໜາ ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຢ່າງກວ້າງຂວາງແລະໄດ້ກາຍເປັນອຸດົມການຂອງລັດໃນໄລຍະ Goryeo (918-1392 CE).ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ອິດທິພົນຂອງມັນໄດ້ຫລຸດລົງໃນລະຫວ່າງຍຸກ Joseon (1392–1897 CE), ເຊິ່ງໄດ້ແກ່ຍາວໄປຫ້າສັດຕະວັດ, ຍ້ອນວ່າລັດທິນິໂອ-ຂົງຈື້ກາຍເປັນປັດຊະຍາທີ່ເດັ່ນຊັດ.ມັນເປັນພຽງແຕ່ເວລາທີ່ພະສົງພຸດທະສາສະ ໜາ ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນ ການຕ້ານການຮຸກຮານຂອງຍີ່ປຸ່ນໃນເກົາຫຼີ ລະຫວ່າງ 1592-98 ເທົ່ານັ້ນທີ່ການຂົ່ມເຫັງຕໍ່ພວກເຂົາຢຸດເຊົາ.ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ພຸດທະສາສະ ໜາ ຍັງຄົງຢູ່ຂ້ອນຂ້າງອ່ອນເພຍຈົນກ່ວາໃນຕອນທ້າຍຂອງຍຸກ Joseon .ຫຼັງຈາກຍຸກ Joseon, ບົດບາດຂອງພຸດທະສາສະ ໜາ ເກົາຫຼີ ປະສົບກັບການຟື້ນຟູ, ໂດຍສະເພາະໃນຊ່ວງເວລາອານານິຄົມຈາກ 1910 ຫາ 1945. ພະສົງພຸດທະສາສະ ໜາ ບໍ່ພຽງແຕ່ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການສິ້ນສຸດການປົກຄອງຂອງຍີ່ປຸ່ນໃນປີ 1945 ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງໄດ້ກ້າວໄປສູ່ການປະຕິຮູບປະເພນີແລະການປະຕິບັດຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງ. ເນັ້ນຫນັກໃສ່ເອກະລັກທາງສາສະຫນາ.ໄລຍະເວລານີ້ໄດ້ເຫັນການລຸກຂຶ້ນຂອງອຸດົມການ Mingung Pulgyo, ຫຼື "ພຸດທະສາດສະຫນາສໍາລັບປະຊາຊົນ", ເຊິ່ງໄດ້ສຸມໃສ່ການແກ້ໄຂບັນຫາປະຈໍາວັນຂອງຜູ້ຊາຍທົ່ວໄປ.[53] ຫຼັງຈາກ ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ , ໂຮງຮຽນ Seon ຂອງພຸດທະສາດສະຫນາເກົາຫຼີ regained ຂອງຕົນເປັນຊື່ສຽງແລະການຍອມຮັບໃນສັງຄົມເກົາຫຼີ.
▲
●
ລະບົບການຈັດອັນດັບກະດູກ
ລະບົບການຈັດອັນດັບກະດູກໃນອານາຈັກຂອງ Silla. ©HistoryMaps
520 Jan 1

ລະບົບການຈັດອັນດັບກະດູກ

Korean Peninsula
ລະບົບການຈັດອັນດັບກະດູກໃນອານາຈັກ Silla ຂອງເກົາຫຼີບູຮານແມ່ນລະບົບຊັ້ນວັນນະທີ່ສືບທອດທີ່ໃຊ້ເພື່ອແຍກສັງຄົມ, ໂດຍສະເພາະພວກຊັ້ນສູງ, ໂດຍອີງໃສ່ຄວາມໃກ້ຊິດຂອງພວກເຂົາກັບບັນລັງແລະລະດັບສິດອໍານາດ.ລະບົບນີ້ອາດຈະໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກກົດຫມາຍບໍລິຫານຈາກປະເທດຈີນ , ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ King Beopheung ໃນປີ 520. Samguk Sagi, ຂໍ້ຄວາມປະຫວັດສາດຂອງເກົາຫຼີໃນສະຕະວັດທີ 12, ສະຫນອງບັນຊີລາຍລະອຽດຂອງລະບົບນີ້, ລວມທັງອິດທິພົນຂອງມັນກ່ຽວກັບລັກສະນະຂອງຊີວິດເຊັ່ນ: ສະຖານະພາບທາງການ,. ສິດທິການແຕ່ງງານ, ເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ, ແລະຊີວິດການເປັນຢູ່, ເຖິງແມ່ນວ່າການພັນລະນາຂອງສັງຄົມ Silla ໄດ້ຖືກວິພາກວິຈານວ່າມີຄວາມຄົງທີ່ຫຼາຍເກີນໄປ.[54]ອັນດັບສູງສຸດໃນລະບົບກະດູກ - ອັນດັບແມ່ນ "ກະດູກສັກສິດ" (Seonggol), ຕາມດ້ວຍ "ກະດູກທີ່ແທ້ຈິງ" (Jingol), ກະສັດຫຼັງຈາກ Muyeol ຂອງ Silla ຂຶ້ນກັບປະເພດສຸດທ້າຍ, ຫມາຍເຖິງການປ່ຽນແປງຂອງເຊື້ອສາຍຂອງລາຊະວົງ. ເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າ 281 ປີ ຈົນກ່ວາ Silla ເສຍຊີວິດ.[55] ຂ້າງລຸ່ມນີ້ "ກະດູກທີ່ແທ້ຈິງ" ແມ່ນອັນດັບຫົວ, ມີພຽງແຕ່ອັນດັບທີ 6, 5, ແລະ 4th ທີ່ໄດ້ຮັບການຢັ້ງຢືນ, ແລະຕົ້ນກໍາເນີດແລະຄໍານິຍາມຂອງອັນດັບຕ່ໍາເຫຼົ່ານີ້ຍັງຄົງເປັນຫົວຂໍ້ຂອງການໂຕ້ວາທີທາງວິຊາການ.ສະມາຊິກຂອງອັນດັບທີ 6 ສາມາດໄດ້ຮັບຕໍາແຫນ່ງທີ່ສໍາຄັນໃນລະບົບບໍລິຫານ, ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ໃນອັນດັບສີ່ແລະຫ້າແມ່ນຈໍາກັດພຽງແຕ່ຕໍາແໜ່ງເລັກນ້ອຍ.ຄວາມເຂັ້ມງວດຂອງລະບົບການຈັດອັນດັບກະດູກ, ແລະຂໍ້ຈໍາກັດທີ່ມັນວາງໄວ້ໃນບຸກຄົນ, ໂດຍສະເພາະຜູ້ທີ່ເປັນຫົວຫນ້າຊັ້ນ 6, ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການເມືອງຂອງ Silla ທ້າຍ, ໂດຍມີຫລາຍຄົນຊອກຫາໂອກາດໃນລັດທິຂົງຈື້ຫຼືພຸດທະສາດສະຫນາເປັນທາງເລືອກ.ຄວາມເຂັ້ມງວດຂອງລະບົບການຈັດອັນດັບກະດູກໄດ້ປະກອບສ່ວນເຮັດໃຫ້ Silla ອ່ອນເພຍໄປສູ່ການສິ້ນສຸດຂອງໄລຍະເວລາ Silla ທີ່ເປັນເອກະພາບ, ເຖິງວ່າຈະມີປັດໃຈອື່ນໆກໍ່ຢູ່ໃນການຫຼິ້ນ.ຫຼັງຈາກ Silla ຕົກ, ລະບົບດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກຍົກເລີກຢ່າງສົມບູນ, ເຖິງແມ່ນວ່າລະບົບຊັ້ນວັນນະຕ່າງໆຍັງຄົງຢູ່ໃນເກົາຫຼີຈົນກ່ວາທ້າຍສະຕະວັດທີ 19.ຄວາມທະເຍີທະຍານທີ່ອຸກອັ່ງຂອງຫົວຫນ້າອັນດັບຫົກແລະການຊອກຫາໂອກາດຕໍ່ມາຂອງພວກເຂົາຢູ່ນອກລະບົບການປົກຄອງແບບດັ້ງເດີມຊີ້ໃຫ້ເຫັນລັກສະນະຈໍາກັດຂອງລະບົບແລະຜົນກະທົບຂອງມັນຕໍ່ສັງຄົມເກົາຫຼີໃນໄລຍະເວລານີ້.
▲
●
ສົງຄາມ Goguryeo-Sui
ສົງຄາມ Goguryeo-Sui ©Angus McBride
598 Jan 1 - 614

ສົງຄາມ Goguryeo-Sui

Liaoning, China
ສົງຄາມ Goguryeo-Sui, ກວມເອົາແຕ່ CE 598 - 614, ແມ່ນການຮຸກຮານທາງທະຫານທີ່ລິເລີ່ມໂດຍລາຊະວົງ Sui ຂອງຈີນ ຕໍ່ກັບ Goguryeo, ຫນຶ່ງໃນສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫລີ.ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ຊີ້​ນຳ​ຂອງ​ຈັກກະ​ພັດ​ເວີນ​ແລະ​ຜູ້​ສືບ​ທອດ​ຂອງ​ເພິ່ນ​ຄື​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ຢາງ, ລາ​ຊະ​ວົງ​ຊູຍ​ມີ​ຈຸດ​ປະ​ສົງ​ທີ່​ຈະ​ເອົາ​ຊະ​ນະ Goguryeo ແລະ​ຍຶດ​ໝັ້ນ​ການ​ຄອບ​ຄອງ​ຂອງ​ຕົນ​ໃນ​ພາກ​ພື້ນ.Goguryeo, ນໍາພາໂດຍກະສັດ Pyeongwon ຕິດຕາມໂດຍກະສັດ Yeongyang, ໄດ້ຕໍ່ຕ້ານຄວາມພະຍາຍາມເຫຼົ່ານີ້, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຮັກສາສາຍພົວພັນທີ່ເທົ່າທຽມກັນກັບລາຊະວົງ Sui.ຄວາມພະຍາຍາມໃນເບື້ອງຕົ້ນເພື່ອປາບປາມ Goguryeo ໄດ້ພົບກັບການຕໍ່ຕ້ານທີ່ເຂັ້ມແຂງ, ລວມທັງການລົ້ມລະລາຍໃນຕົ້ນປີ 598 ເນື່ອງຈາກສະພາບອາກາດທີ່ບໍ່ເອື້ອອໍານວຍແລະການປ້ອງກັນ Goguryeo ຢ່າງຮຸນແຮງ, ເຮັດໃຫ້ເກີດການສູນເສຍ Sui ຢ່າງຮຸນແຮງ.ຂະ​ບວນການ​ທີ່​ສຳຄັນ​ທີ່​ສຸດ​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ປີ 612, ​ໂດຍ​ເຈົ້າ​ຈັກກະພັດ Yang ​ໄດ້​ລະດົມ​ກອງທັບ​ຂະໜາດ​ໃຫຍ່, ມີ​ລາຍ​ງານ​ວ່າ​ມີ​ຄວາມ​ເຂັ້ມ​ແຂງ​ຫຼາຍ​ລ້ານ​ຄົນ, ​ເພື່ອ​ເອົາ​ຊະ​ນະ Goguryeo.ຂະບວນການດັ່ງກ່າວມີສ່ວນຮ່ວມກັບການປິດລ້ອມແລະການສູ້ຮົບທີ່ຍາວນານ, ໂດຍ Goguryeo ນຳໃຊ້ການຖອຍຫລັງທາງຍຸດທະສາດ ແລະຍຸດທະວິທີ guerrilla ພາຍໃຕ້ການບັນຊາຂອງນາຍພົນ Eulji Mundeok.ເຖິງວ່າຈະມີຜົນສໍາເລັດໃນເບື້ອງຕົ້ນໃນການຂ້າມແມ່ນ້ໍາ Liao ແລະກ້າວໄປສູ່ອານາເຂດຂອງ Goguryeo, ໃນທີ່ສຸດກໍາລັງ Sui ໄດ້ຖືກທໍາລາຍ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການສູ້ຮົບຂອງນ້ໍາ Salsu, ບ່ອນທີ່ກໍາລັງ Goguryeo ໄດ້ບຸກໂຈມຕີແລະເຮັດໃຫ້ເກີດການບາດເຈັບທີ່ຮ້າຍແຮງຕໍ່ກອງທັບ Sui.ການບຸກລຸກຕໍ່ມາໃນປີ 613 ແລະ 614 ໄດ້ເຫັນຮູບແບບທີ່ຄ້າຍຄືກັນຂອງການຮຸກຮານ Sui ໄດ້ພົບກັບການປ້ອງກັນ Goguryeo ທີ່ແຂງກະດ້າງ, ນໍາໄປສູ່ຄວາມລົ້ມເຫຼວຂອງ Sui ຕື່ມອີກ.ສົງຄາມ Goguryeo-Sui ໄດ້ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການເຮັດໃຫ້ລາຊະວົງ Sui ອ່ອນແອລົງ, ທັງທາງດ້ານການທະຫານແລະເສດຖະກິດ, ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການລົ້ມລົງໃນທີ່ສຸດໃນປີ 618 ແລະການເພີ່ມຂື້ນຂອງ ລາຊະວົງ Tang .ການ​ສູນ​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​ອັນ​ໃຫຍ່​ຫຼວງ, ການ​ຂາດ​ເຂີນ​ຊັບ​ພະ​ຍາ​ກອນ, ແລະ​ການ​ສູນ​ເສຍ​ຄວາມ​ໄວ້​ເນື້ອ​ເຊື່ອ​ໃຈ​ໃນ​ການ​ປົກ​ຄອງ​ຂອງ​ເມືອງ Sui ໄດ້​ພາ​ໃຫ້​ເກີດ​ຄວາມ​ບໍ່​ພໍ​ໃຈ ແລະ​ການ​ກະ​ບົດ​ທົ່ວ​ປະ​ເທດ​ຈີນ.ເຖິງວ່າຈະມີການຮຸກຮານຂອງກອງທັບ Sui ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ແຕ່ຄວາມຢືດຢຸ່ນແລະຄວາມຄ່ອງແຄ້ວທາງຍຸດທະສາດຂອງ Goguryeo ພາຍໃຕ້ຜູ້ນໍາເຊັ່ນກະສັດ Yeongyang ແລະນາຍພົນ Eulji Mundeok ໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາສາມາດຕ້ານການບຸກໂຈມຕີແລະປົກປ້ອງອະທິປະໄຕຂອງພວກເຂົາ, ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ສົງຄາມເປັນບົດທີ່ໂດດເດັ່ນໃນພາສາເກົາຫຼີ. ປະຫວັດສາດ.
▲
●
ສົງຄາມ Goguryeo-Tang
ສົງຄາມ Goguryeo-Tang ©Anonymous
645 Jan 1 - 668

ສົງຄາມ Goguryeo-Tang

Korean Peninsula
ສົງຄາມ Goguryeo-Tang (645-668) ແມ່ນການຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງອານາຈັກ Goguryeo ແລະ ລາຊະວົງ Tang , ເຊິ່ງຫມາຍໂດຍພັນທະມິດກັບລັດຕ່າງໆແລະຍຸດທະສາດການທະຫານ.ໄລຍະທຳອິດຂອງສົງຄາມ (645–648) ເຫັນວ່າ Goguryeo ປະສົບຜົນສຳເລັດໃນການຂັບໄລ່ກຳລັງ Tang.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຫຼັງຈາກ Tang ແລະ Silla ການເອົາຊະນະ Baekje ຮ່ວມກັນໃນປີ 660, ພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ເປີດຕົວການບຸກລຸກຂອງ Goguryeo ໃນປີ 661, ພຽງແຕ່ຖືກບັງຄັບໃຫ້ retreat ໃນປີ 662. ການເສຍຊີວິດຂອງ dictator ທະຫານ Goguryeo, Yeon Gaesomun, ໃນປີ 666 ນໍາໄປສູ່ການ strife ພາຍໃນ, defections. , ແລະ​ການ​ເສຍ​ສິນ​ລະ​ທຳ, ຊຶ່ງ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ໄປ​ໃນ​ກຳ​ມື​ຂອງ​ພັນ​ທະ​ມິດ Tang-Silla.ພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ເປີດຕົວການບຸກລຸກຄືນໃຫມ່ໃນປີ 667, ແລະໃນທ້າຍປີ 668, Goguryeo ໄດ້ຍອມຈໍານົນກັບກອງທັບຊັ້ນສູງຂອງລາຊະວົງ Tang ແລະ Silla, ຫມາຍເຖິງການສິ້ນສຸດຂອງສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫລີແລະກໍານົດຂັ້ນຕອນສໍາລັບສົງຄາມ Silla-Tang ຕໍ່ມາ.[56]ການເລີ່ມຕົ້ນຂອງສົງຄາມໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກການຮ້ອງຂໍຂອງ Silla ສໍາລັບການສະຫນັບສະຫນູນທາງທະຫານຂອງ Tang ຕໍ່ Goguryeo ແລະການຂັດແຍ້ງຂອງພວກເຂົາກັບ Baekje.ໃນປີ 641 ແລະ 642, ອານາຈັກ Goguryeo ແລະ Baekje ໄດ້ເຫັນການປ່ຽນອໍານາດດ້ວຍການລຸກຂຶ້ນຂອງ Yeon Gaesomun ແລະ King Uija, ຕາມລໍາດັບ, ນໍາໄປສູ່ການເປັນສັດຕູເພີ່ມຂຶ້ນແລະເປັນພັນທະມິດເຊິ່ງກັນແລະກັນຕໍ່ຕ້ານ Tang ແລະ Silla.ຈັກກະພັດ Taizong ຂອງ Tang ໄດ້ລິເລີ່ມການຂັດແຍ້ງຄັ້ງທໍາອິດໃນປີ 645, ປະຕິບັດກອງທັບແລະກອງທັບເຮືອຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ຍຶດເອົາທີ່ໝັ້ນ Goguryeo ຫຼາຍ, ແຕ່ໃນທີ່ສຸດບໍ່ສາມາດຍຶດເອົາປ້ອມ Ansi, ສົ່ງຜົນໃຫ້ Tang ຖອຍຄືນ.[57]ໃນ​ໄລ​ຍະ​ຕໍ່​ມາ​ຂອງ​ສົງ​ຄາມ (654–668​)​, ພາຍ​ໃຕ້​ການ Emperor Gaozong​, ລາຊະວົງ Tang ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ເປັນ​ພັນ​ທະ​ມິດ​ການ​ທະ​ຫານ​ກັບ Silla​.ເຖິງວ່າຈະມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນເບື້ອງຕົ້ນແລະການຮຸກຮານທີ່ລົ້ມເຫລວໃນປີ 658, ພັນທະມິດ Tang-Silla ໄດ້ເອົາຊະນະ Baekje ໃນປີ 660. ຈຸດສຸມຫຼັງຈາກນັ້ນໄດ້ຍ້າຍໄປ Goguryeo, ດ້ວຍການບຸກລຸກທີ່ລົ້ມເຫລວໃນປີ 661 ແລະການໂຈມຕີໃຫມ່ໃນປີ 667 ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Yeon Gaesomun ແລະຄວາມບໍ່ມີສະຖຽນລະພາບຂອງ Goguryeo.ສົງຄາມ​ໄດ້​ສິ້ນ​ສຸດ​ລົງ​ດ້ວຍ​ການ​ຕົກ​ຂອງ​ພຽງ​ຢາງ​ແລະ​ການ​ຍຶດ​ເອົາ​ເມືອງ Goguryeo ​ໃນ​ປີ 668, ນຳ​ໄປ​ສູ່​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ອົງການ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ​ສັນຕິພາບ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ໂດຍ​ລາຊະວົງ​ຖາງ.ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ສິ່ງທ້າທາຍດ້ານການຂົນສົ່ງແລະການຫັນປ່ຽນຍຸດທະສາດໄປສູ່ນະໂຍບາຍສັນຕິພາບຫຼາຍຂຶ້ນໂດຍ Empress Wu, ທ່າມກາງສຸຂະພາບທີ່ລົ້ມເຫລວຂອງ Emperor Gaozong, ໃນທີ່ສຸດກໍ່ຕັ້ງຂັ້ນຕອນສໍາລັບການຕໍ່ຕ້ານແລະຄວາມຂັດແຍ້ງທີ່ຈະມາເຖິງລະຫວ່າງ Silla ແລະ Tang.[58]
▲
●
667 - 926
ໄລຍະລັດພາກເໜືອ ແລະພາກໃຕ້ornament
ສາມັກຄີ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
668 Jan 1 - 935

ສາມັກຄີ

Gyeongju, Gyeongsangbuk-do, So
Unified Silla, ເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ Late Silla, ມີຢູ່ຕັ້ງແຕ່ 668 CE ເຖິງ 935 CE, ເຊິ່ງຫມາຍເຖິງການເປັນເອກະພາບຂອງແຫຼມເກົາຫຼີພາຍໃຕ້ອານາຈັກ Silla.ຍຸກນີ້ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນຫຼັງຈາກ Silla ສ້າງຕັ້ງພັນທະມິດກັບ ລາຊະວົງ Tang , ນໍາໄປສູ່ການເອົາຊະນະ Baekje ໃນສົງຄາມ Baekje-Tang ແລະການຍຶດເອົາດິນແດນ Goguryeo ພາກໃຕ້ຕາມສົງຄາມ Goguryeo-Tang ແລະສົງຄາມ Silla-Tang.ເຖິງວ່າຈະມີການເອົາຊະນະເຫຼົ່ານີ້, Unified Silla ປະເຊີນກັບຄວາມວຸ່ນວາຍທາງດ້ານການເມືອງແລະການກະບົດໃນອານາເຂດພາກເຫນືອຂອງຕົນ, ສ່ວນທີ່ເຫຼືອຂອງ Baekje ແລະ Goguryeo , ນໍາໄປສູ່ຍຸກສາມອານາຈັກຕໍ່ມາໃນທ້າຍສະຕະວັດທີ 9.ນະຄອນຫຼວງຂອງ Unified Silla ແມ່ນ Gyeongju, ແລະລັດຖະບານໄດ້ໃຊ້ລະບົບ "Bone Clan Class" ເພື່ອຮັກສາອໍານາດ, ໂດຍມີຊົນຊັ້ນສູງຂະຫນາດນ້ອຍປົກຄອງປະຊາຊົນສ່ວນໃຫຍ່.Unified Silla ແມ່ນມີຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງທາງດ້ານວັດທະນະທໍາແລະເສດຖະກິດ, ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບສິລະປະ, ວັດທະນະທໍາ, ແລະຄວາມກ້າວຫນ້າທາງທະເລ.ອານາຈັກຄອບຄອງທະເລຕາເວັນອອກແລະເສັ້ນທາງການຄ້າລະຫວ່າງຈີນ , ສ.ເກົາຫຼີ, ແລະຍີ່ປຸ່ນ ໃນສະຕະວັດທີ 8 ແລະ 9, ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຍ້ອນອິດທິພົນຂອງຕົວເລກເຊັ່ນ Jang Bogo.ພຸດທະສາສະ ໜາ ແລະລັດທິຂົງຈື້ແມ່ນອຸດົມການທີ່ເດັ່ນຊັດ, ເຊິ່ງຊາວພຸດເກົາຫຼີຫຼາຍຄົນໄດ້ຮັບຊື່ສຽງໃນປະເທດຈີນ.ລັດຖະບານຍັງໄດ້ດໍາເນີນການສໍາມະໂນຄົວແລະການເກັບຮັກສາບັນທຶກຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ແລະມີການເນັ້ນຫນັກໃສ່ຄວາມກ້າວຫນ້າທາງດ້ານໂຫລາສາດແລະຄວາມກ້າວຫນ້າທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຢີ, ໂດຍສະເພາະໃນດ້ານກະສິກໍາ.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ອານາຈັກບໍ່ໄດ້ໂດຍບໍ່ມີການທ້າທາຍຂອງຕົນ.ຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງທາງດ້ານການເມືອງ ແລະ ຄວາມບໍ່ລົງລອຍກັນແມ່ນບັນຫາຄົງທີ່, ແລະການຍຶດຄອງອຳນາດຂອງພວກຊົນຊັ້ນສູງໄດ້ຖືກຄຸກຄາມຈາກກຳລັງພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ.​ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ປະສົບ​ກັບ​ສິ່ງ​ທ້າ​ທາຍ​ດັ່ງກ່າວ​ກໍ່ຕາມ, ​ແຕ່​ເອກະ​ພາບ Silla ​ໄດ້​ຮັກສາ​ສາຍ​ພົວພັນ​ອັນ​ສະໜິດສະໜົມ​ກັບ​ລາຊະວົງ​ຖາງ, ຊຸກຍູ້​ການ​ແລກປ່ຽນ​ວັດທະນະທຳ ​ແລະ ການ​ຮ່ຳຮຽນ.ຍຸກໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໃນປີ 935 CE ເມື່ອກະສັດ Gyeongsun ຍອມຈໍານົນກັບ Goryeo , ເຊິ່ງຫມາຍເຖິງການສິ້ນສຸດຂອງລາຊະວົງ Silla ແລະຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງຍຸກ Goryeo.
▲
●
Play button
698 Jan 1 - 926

Balhae

Dunhua, Yanbian Korean Autonom
Balhae ເປັນອານາຈັກທີ່ມີຫຼາຍຊົນເຜົ່າທີ່ມີດິນແດນທີ່ຂະຫຍາຍໄປສູ່ປະຈຸບັນຂອງຈີນຕາເວັນອອກສຽງເຫນືອ, ແຫຼມເກົາຫຼີແລະຕາເວັນອອກໄກຂອງລັດເຊຍ.ມັນໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 698 ໂດຍ Dae Joyeong (Da Zuorong) ແລະເດີມເອີ້ນວ່າອານາຈັກ Jin (Zhen) ຈົນກ່ວາ 713 ເມື່ອຊື່ຂອງມັນໄດ້ຖືກປ່ຽນເປັນ Balhae.ປະຫວັດສາດຕົ້ນໆຂອງ Balhae ກ່ຽວຂ້ອງກັບຄວາມສໍາພັນອັນແຂງກະດ້າງກັບ ລາຊະວົງ Tang ທີ່ເຫັນຄວາມຂັດແຍ້ງທາງທະຫານແລະທາງດ້ານການເມືອງ, ແຕ່ໃນທ້າຍສະຕະວັດທີ 8, ສາຍພົວພັນໄດ້ກາຍເປັນມິດຕະພາບແລະມິດຕະພາບ.ໃນທີ່ສຸດລາຊະວົງ Tang ຈະຮັບຮູ້ Balhae ເປັນ "ປະເທດທີ່ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງຂອງຕາເວັນອອກ".​ໄດ້​ມີ​ການ​ແລກປ່ຽນ​ດ້ານ​ວັດທະນະທຳ ​ແລະ ການ​ເມືອງ​ຫຼາຍ​ຄັ້ງ.Balhae ຖືກຍຶດຄອງໂດຍ ລາຊະວົງ Liao ທີ່ນຳພາໂດຍ Khitan ໃນປີ 926. Balhae ໄດ້ລອດຊີວິດເປັນກຸ່ມປະຊາກອນທີ່ແຕກຕ່າງໄປອີກສາມສັດຕະວັດໃນລາຊະວົງ Liao ແລະ Jin ກ່ອນທີ່ຈະຫາຍໄປພາຍໃຕ້ ການປົກຄອງຂອງມົງໂກນ .ປະຫວັດ​ແຫ່ງ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂອງ​ລັດ, ອົງ​ປະກອບ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ຂອງ​ຕົນ, ສັນຊາດ​ຂອງ​ລາຊະວົງ​ປົກຄອງ, ການ​ອ່ານ​ຊື່​ຂອງ​ຕົນ, ​ແລະ​ເຂດ​ຊາຍ​ແດນ​ຂອງ​ຕົນ​ແມ່ນ​ບັນຫາ​ຂັດ​ແຍ້​ງທາງ​ປະຫວັດສາດ​ລະຫວ່າງ​ສ.​ເກົາຫຼີ, ຈີນ ​ແລະ ລັດ​ເຊຍ.ແຫຼ່ງປະຫວັດສາດຈາກທັງຈີນແລະເກົາຫຼີໄດ້ອະທິບາຍເຖິງຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ Balhae, Dae Joyeong, ກ່ຽວຂ້ອງກັບປະຊາຊົນ Mohe ແລະ Goguryeo.
▲
●
ຍ້າຍ
Gwageo, ການສອບເສັງແຫ່ງຊາດຄັ້ງທໍາອິດ. ©HistoryMaps
788 Jan 1

ຍ້າຍ

Korea
ການ​ສອບ​ເສັງ​ລະດັບ​ຊາດ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ​ໄດ້​ຖືກ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ຢູ່​ໃນ​ອານາຈັກ​ຊີ​ລາ​ເລີ່​ມ​ແຕ່​ປີ 788, ພາຍຫຼັງ​ນັກ​ວິຊາ​ຂົງ​ຈື້​ໂຈ່​ວຊີ​ວອນ​ໄດ້​ຍື່ນ​ຂໍ້​ສະ​ເໜີ​ອັນ​ຮີບ​ດ່ວນ​ສິບ​ຢ່າງ​ຂອງ​ການ​ປະຕິ​ຮູບ​ໃຫ້​ພະ​ລາຊີ​ນີ Jinseong, ຜູ້​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຊີ​ລາ​ໃນ​ເວລາ​ນັ້ນ.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ເນື່ອງຈາກລະບົບການຈັດອັນດັບກະດູກຂອງ Silla, ເຊິ່ງກໍານົດວ່າການແຕ່ງຕັ້ງແມ່ນອີງໃສ່ການເກີດ, ການກວດສອບເຫຼົ່ານີ້ບໍ່ມີຜົນດີຕໍ່ລັດຖະບານ.
▲
●
ຕໍ່ມາສາມອານາຈັກ
ຕໍ່ມາສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫຼີ. ©HistoryMaps
889 Jan 1 - 935

ຕໍ່ມາສາມອານາຈັກ

Korean Peninsula
ຍຸກສາມອານາຈັກຕໍ່ມາໃນເກົາຫລີ (889-936 CE) ເປັນຍຸກທີ່ວຸ້ນວາຍໃນເວລາທີ່ອານາຈັກ Silla ທີ່ເຄີຍເປັນເອກະພາບກັນ (668-935 CE) ປະເຊີນກັບການຫຼຸດລົງຍ້ອນລະບົບການຈັດອັນດັບກະດູກທີ່ແຂງກະດ້າງແລະຄວາມຂັດແຍ້ງພາຍໃນ, ເຊິ່ງນໍາໄປສູ່ການເຕີບໃຫຍ່ຂອງບັນດານັກຮົບໃນພາກພື້ນ. ແລະ​ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ຢ່າງ​ກວ້າງ​ຂວາງ.ການສູນຍາກາດພະລັງງານນີ້ໄດ້ກໍານົດຂັ້ນຕອນສໍາລັບການປະກົດຕົວຂອງສາມອານາຈັກຕໍ່ມາ, ຍ້ອນວ່າຜູ້ນໍາທີ່ສວຍໂອກາດເຊັ່ນ Gyeon Hwon ແລະ Gung Ye ໄດ້ແກະສະຫຼັກລັດຂອງຕົນເອງອອກຈາກ Silla ທີ່ເຫຼືອ.Gyeon Hwon ໄດ້ຟື້ນຟູ Baekje ບູຮານໃນພາກຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້ໂດຍ 900 CE, ໃນຂະນະທີ່ Gung Ye ຕໍ່ມາ Goguryeo ໃນພາກເຫນືອໃນປີ 901 CE, ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງການແຕກແຍກແລະການຕໍ່ສູ້ເພື່ອການປົກຄອງສູງສຸດໃນແຫຼມເກົາຫຼີ.ການປົກຄອງແບບທໍລະຍົດຂອງ Gung Ye ແລະການປະກາດຕົນເອງເປັນພຣະພຸດທະເຈົ້າ Maitreya ນໍາໄປສູ່ການລົ້ມລົງແລະການລອບສັງຫານຂອງລາວໃນປີ 918 CE, ເຮັດໃຫ້ລັດຖະມົນຕີຂອງລາວ Wang Geon ເຂົ້າມາຄອບຄອງແລະສ້າງຕັ້ງລັດ Goryeo.ໃນ​ຂະ​ນະ​ດຽວ​ກັນ, Gyeon Hwon ປະ​ເຊີນ​ກັບ​ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ພາຍ​ໃນ​ໃນ​ການ​ຟື້ນ​ຟູ Baekje ຂອງ​ເຂົາ, ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ໄດ້​ຖືກ​ໂຄ່ນ​ລົ້ມ​ໂດຍ​ລູກ​ຊາຍ​ຂອງ​ເຂົາ.ທ່າມກາງຄວາມວຸ່ນວາຍ, Silla, ການເຊື່ອມຕໍ່ທີ່ອ່ອນແອທີ່ສຸດ, ໄດ້ສະແຫວງຫາພັນທະມິດແລະປະເຊີນກັບການບຸກລຸກ, ໂດຍສະເພາະການປົດຕໍາແຫນ່ງນະຄອນຫຼວງ Gyeongju, ໃນປີ 927 CE.Gyeongae ຂອງການຂ້າຕົວຕາຍຄັ້ງຕໍ່ມາຂອງ Silla ແລະການຕິດຕັ້ງຂອງຜູ້ປົກຄອງຂອງ puppet ພຽງແຕ່ເຮັດໃຫ້ວິກິດການ Silla ເລິກລົງ.ການ​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ຮັບ​ຜົນ​ສຳ​ເລັດ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ພາຍ​ໃຕ້ Wang Geon, ຜູ້​ໄດ້​ສວຍ​ໃຊ້​ຄວາມ​ວຸ້ນວາຍ​ຢູ່​ໃນ​ເຂດ Baekje ​ແລະ Goguryeo.ຫຼັງ​ຈາກ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ໄຊ​ຊະ​ນະ​ທາງ​ການ​ທະ​ຫານ​ທີ່​ສໍາ​ຄັນ​ແລະ​ການ​ຍອມ​ຈໍາ​ນົນ​ໂດຍ​ສະ​ຫມັກ​ໃຈ​ຂອງ Gyeongsun ຜູ້​ປົກຄອງ​ຄົນ​ສຸດ​ທ້າຍ​ຂອງ Silla ໃນ 935 CE, Wang ໄດ້​ຮວບ​ຮວມ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ຂອງ​ຕົນ​.ໄຊຊະນະຂອງລາວໃນສົງຄາມກາງເມືອງ Baekje ໃນປີ 936 CE ໄດ້ນໍາໄປສູ່ການສ້າງຕັ້ງລາຊະວົງ Goryeo , ເຊິ່ງຈະປົກຄອງເກົາຫຼີເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າຫ້າສັດຕະວັດ, ການສ້າງພື້ນຖານສໍາລັບປະເທດຊາດທີ່ທັນສະໄຫມແລະຊື່ຂອງມັນ.
▲
●
918 - 1392
ໂກຣີໂອornament
Play button
918 Jan 2 - 1392

ອານາຈັກ Goryeo

Korean Peninsula
ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນ 918 ໃນໄລຍະຕໍ່ມາສາມຊະອານາຈັກ, Goryeo ເອກະພາບແຫຼມເກົາຫຼີຈົນກ່ວາ 1392, feat ສະເຫຼີມສະຫຼອງເປັນ "ເອກະພາບແຫ່ງຊາດທີ່ແທ້ຈິງ" ໂດຍນັກປະຫວັດສາດເກົາຫຼີ.ການລວມຕົວນີ້ແມ່ນມີຄວາມ ສຳ ຄັນຍ້ອນວ່າມັນໄດ້ລວມເອົາຕົວຕົນຂອງສາມອານາຈັກກ່ອນ ໜ້າ ນີ້ແລະລວມເອົາອົງປະກອບຈາກຊົນຊັ້ນປົກຄອງຂອງ Balhae, ຜູ້ສືບທອດຂອງ Goguryeo.ຊື່ "ເກົາຫຼີ" ມີຕົ້ນກໍາເນີດມາຈາກ "Goryeo", ເຊິ່ງເປັນຫຼັກຖານສະແດງເຖິງອິດທິພົນອັນຍືນຍົງຂອງລາຊະວົງຕໍ່ເອກະລັກຂອງຊາດເກົາຫຼີ.Goryeo ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບວ່າເປັນຜູ້ສືບທອດທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍຂອງທັງຕໍ່ມາ Goguryeo ແລະອານາຈັກ Goguryeo ບູຮານ, ດ້ວຍເຫດນີ້ການສ້າງເສັ້ນທາງປະຫວັດສາດແລະວັດທະນະທໍາເກົາຫຼີ.ຍຸກ Goryeo, ຢູ່ຮ່ວມກັນກັບ Unified Silla, ຖືກເອີ້ນວ່າ "ຍຸກທອງຂອງພຸດທະສາດສະຫນາ" ໃນເກົາຫລີ, ສາສະຫນາຂອງລັດໄດ້ບັນລຸລະດັບສູງທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນ.ມາຮອດສະຕະວັດທີ 11, ນະຄອນຫຼວງມີວັດວາອາຮາມ 70 ແຫ່ງ, ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງອິດທິພົນຂອງພຸດທະສາສະນິກະຊົນຢ່າງເລິກເຊິ່ງຢູ່ໃນອານາຈັກ.ໄລຍະນີ້ຍັງໄດ້ເຫັນການຄ້າທີ່ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ, ມີຕາໜ່າງການຄ້າທີ່ຂະຫຍາຍໄປເຖິງຕາເວັນອອກກາງ, ແລະ ນະຄອນຫຼວງຂອງ Kaesong ຍຸກສະໄໝໃໝ່ໄດ້ເບີກບານເປັນສູນກາງທາງດ້ານການຄ້າ ແລະ ອຸດສາຫະກຳ.ພູມສັນຖານວັດທະນະທໍາຂອງ Goryeo ໄດ້ຖືກຫມາຍໂດຍຜົນສໍາເລັດທີ່ສໍາຄັນໃນສິລະປະແລະວັດທະນະທໍາເກົາຫຼີ, ເສີມຂະຫຍາຍມໍລະດົກຂອງປະເທດຊາດ.ທາງດ້ານການທະຫານ, Goryeo ມີຄວາມເປັນຕາຢ້ານ, ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຂັດແຍ້ງກັບຈັກກະພັດພາກເຫນືອເຊັ່ນ: Liao (Khitans) ແລະ Jin (Jurchens) ແລະທ້າທາຍລາຊະວົງ Mongol-Yuan ໃນຂະນະທີ່ມັນສູນເສຍໄປ.ຄວາມພະຍາຍາມເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງຄໍາສອນການຂະຫຍາຍພາກເຫນືອຂອງ Goryeo, ມີຈຸດປະສົງເພື່ອຍຶດເອົາດິນແດນຂອງຜູ້ສືບທອດ Goguryeo ຂອງພວກເຂົາຄືນ.ເຖິງວ່າຈະມີການປັບປຸງທາງດ້ານວັດທະນະທໍາ, Goryeo ສາມາດລວບລວມກໍາລັງທະຫານທີ່ມີອໍານາດເພື່ອຕ້ານການຂົ່ມຂູ່ເຊັ່ນພວກກະບົດ Turban ສີແດງແລະໂຈນສະຫລັດຍີ່ປຸ່ນ.ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ລາຊະວົງທີ່ຢືດຢຸ່ນນີ້ໄດ້ບັນລຸຈຸດສິ້ນສຸດເມື່ອແຜນການບຸກໂຈມຕີຂອງ ລາຊະວົງ Ming ເຮັດໃຫ້ເກີດການກໍ່ລັດຖະປະຫານໂດຍນາຍພົນ Yi Seong-gye ໃນປີ 1392, ສະຫຼຸບບົດ Goryeo ໃນປະຫວັດສາດຂອງເກົາຫຼີ.
▲
●
ກຸກຈາກາມ
ກຸກຈາກາມ ©HistoryMaps
992 Jan 1

ກຸກຈາກາມ

Kaesŏng, North Hwanghae, North
ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 992 ພາຍໃຕ້ກະສັດ Seongjong, Gukjagam ແມ່ນຈຸດສູງສຸດຂອງລະບົບການສຶກສາຂອງລາຊະວົງ Goryeo , ຕັ້ງຢູ່ໃນນະຄອນຫຼວງ Gaegyeong.ປ່ຽນຊື່ຕະຫຼອດປະຫວັດສາດຂອງມັນ, ມັນຖືກເອີ້ນວ່າ Gukhak ແລະຕໍ່ມາ Seonggyungwan, ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນວິວັດທະນາການຂອງຕົນເປັນສູນກາງສໍາລັບການຮຽນຮູ້ກ້າວຫນ້າທາງດ້ານຄລາສສິກຂອງຈີນ.ສະຖາບັນນີ້ແມ່ນອົງປະກອບທີ່ສໍາຄັນຂອງການປະຕິຮູບຂົງຈື້ຂອງ Seongjong, ເຊິ່ງລວມທັງການສອບເສັງລັດຖະກອນ gwageo ແລະການກໍ່ຕັ້ງໂຮງຮຽນຂອງແຂວງ, ທີ່ເອີ້ນວ່າ hyanggyo.An Hyang, ນັກວິຊາການ Neo-Confucian ທີ່ມີຊື່ສຽງ, ໄດ້ເສີມຂະຫຍາຍຄວາມສໍາຄັນຂອງ Gukjagam ໃນລະຫວ່າງຄວາມພະຍາຍາມປະຕິຮູບຂອງລາວໃນຊຸມປີຕໍ່ມາຂອງ Goryeo.ຫຼັກສູດຂອງ Gukjagam ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ແບ່ງອອກເປັນຫົກຫຼັກສູດ, ໂດຍມີສາມວິຊາທີ່ອຸທິດຕົນໃຫ້ແກ່ລູກຂອງເຈົ້າຫນ້າທີ່ລະດັບສູງ - Gukjahak, Taehak, ແລະ Samunhak - ກວມເອົາຄລາສສິກຂອງຂົງຈື້ໃນໄລຍະເກົ້າປີ.ອີກສາມພະແນກ, Seohak, Sanhak, ແລະ Yulhak, ຕ້ອງການຫົກປີເພື່ອໃຫ້ສໍາເລັດແລະມີເດັກນ້ອຍຂອງເຈົ້າຫນ້າທີ່ຈາກຊັ້ນຕ່ໍາ, ປະສົມປະສານການຝຶກອົບຮົມດ້ານວິຊາການກັບການສຶກສາຄລາສສິກ.ໃນປີ 1104, ຫຼັກສູດການທະຫານທີ່ເອີ້ນວ່າ Gangyejae ໄດ້ຖືກນໍາສະເຫນີ, ເຊິ່ງຫມາຍເຖິງການສຶກສາການທະຫານຢ່າງເປັນທາງການຄັ້ງທໍາອິດໃນປະຫວັດສາດຂອງເກົາຫຼີ, ເຖິງແມ່ນວ່າມັນມີອາຍຸສັ້ນຍ້ອນຄວາມເຄັ່ງຕຶງທາງດ້ານການທະຫານ - ຊັ້ນສູງແລະຖືກໂຍກຍ້າຍໃນປີ 1133.ການສະຫນັບສະຫນູນທາງດ້ານການເງິນສໍາລັບ Gukjagam ແມ່ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ;ດຳລັດຂອງ Seongjong ໃນປີ 992 ໄດ້ໃຫ້ທີ່ດິນ ແລະຂ້າທາດເພື່ອຍືນຍົງສະຖາບັນ.ເຖິງວ່າຈະມີສິ່ງດັ່ງກ່າວ, ຄ່າຮຽນແມ່ນສູງ, ໂດຍທົ່ວໄປຈໍາກັດການເຂົ້າເຖິງຜູ້ຮັ່ງມີຈົນກ່ວາ 1304, ເມື່ອ An Hyang ຈັດຕັ້ງການເກັບພາສີໃຫ້ແກ່ເຈົ້າຫນ້າທີ່ເພື່ອສະຫນັບສະຫນູນຄ່າຮຽນຂອງນັກຮຽນ, ເຮັດໃຫ້ການສຶກສາສາມາດເຂົ້າເຖິງໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ.ສໍາລັບຊື່ຂອງມັນ, ມັນໄດ້ຖືກປ່ຽນເປັນ Gukhak ໃນປີ 1275, ຫຼັງຈາກນັ້ນເປັນ Seonggyungam ໃນປີ 1298, ແລະ Seonggyungwan ໃນປີ 1308. ມັນໄດ້ກັບຄືນໄປ Gukjagam ໃນໄລຍະການປົກຄອງຂອງກະສັດ Gongmin ໃນ 1358 ກ່ອນທີ່ຈະຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ໃນ Seonggyungwan ໃນປີ 1362 ຈົນກ່ວາໃນຕອນທ້າຍຂອງ Gorynastyeo. .
▲
●
ສົງຄາມ Goryeo-Khitan
ນັກຮົບຕັດສີນ ©HistoryMaps
993 Jan 1 - 1019

ສົງຄາມ Goryeo-Khitan

Korean Peninsula
ສົງຄາມ Goryeo-Khitan, ການສູ້ຮົບລະຫວ່າງ ລາຊະວົງ Goryeo ຂອງເກົາຫຼີແລະລາຊະວົງ Liao ທີ່ນໍາພາໂດຍ Khitan ຂອງຈີນ , ກ່ຽວຂ້ອງກັບການຂັດແຍ້ງຫຼາຍຢ່າງໃນທົ່ວສະຕະວັດທີ 10 ແລະ 11th ໃກ້ກັບຊາຍແດນຈີນ - ເກົາຫຼີເຫນືອໃນປະຈຸບັນ.ພື້ນຫລັງຂອງສົງຄາມເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນຮາກຖານຢູ່ໃນການປ່ຽນແປງອານາເຂດກ່ອນຫນ້າຫຼັງຈາກການລົ້ມລົງຂອງ Goguryeo ໃນປີ 668, ມີການປ່ຽນແປງອໍານາດຕໍ່ມາຍ້ອນວ່າ Göktürks ຖືກຂັບໄລ່ໂດຍລາຊະວົງ Tang, ການລຸກຂຶ້ນຂອງ Uyghurs, ແລະການປະກົດຕົວຂອງປະຊາຊົນ Khitan ຜູ້ທີ່ກໍ່ຕັ້ງ. ລາຊະວົງ Liao ໃນປີ 916. ໃນຂະນະທີ່ລາຊະວົງ Tang ລົ້ມລົງ, ລາຊະວົງ Khitan ເຂັ້ມແຂງຂຶ້ນ, ແລະການພົວພັນລະຫວ່າງ Goryeo ແລະ Khitan ເຂັ້ມຂຸ້ນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນພາຍຫຼັງທີ່ Khitan ເອົາຊະນະ Balhae ໃນປີ 926 ແລະນະໂຍບາຍຂະຫຍາຍພາກເຫນືອຂອງ Goryeo ພາຍໃຕ້ກະສັດ Taejo.ການ​ພົວ​ພັນ​ໃນ​ເບື້ອງ​ຕົ້ນ​ລະ​ຫວ່າງ Goryeo ແລະ​ລາ​ຊະ​ວົງ Liao ແມ່ນ​ມີ​ຄວາມ​ສະ​ຫນິດ​ສະ​ຫນົມ​ບາງ​ຢ່າງ, ມີ​ການ​ແລກ​ປ່ຽນ​ຂອງ​ຂວັນ.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນປີ 993, ຄວາມເຄັ່ງຕຶງໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນໄປສູ່ຄວາມຂັດແຍ້ງທີ່ເປີດເຜີຍໃນເວລາທີ່ Liao ບຸກໂຈມຕີ Goryeo, ອ້າງເອົາກໍາລັງຂອງ 800,000.ການຢຸດຊະງັກທາງທະຫານໄດ້ນໍາໄປສູ່ການເຈລະຈາແລະສັນຕິພາບທີ່ບໍ່ສະບາຍໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ, ໂດຍ Goryeo ໄດ້ຕັດສາຍສໍາພັນກັບລາຊະວົງ Song, ສະແດງຄວາມເສຍໃຈຕໍ່ Liao, ແລະຂະຫຍາຍອານາເຂດຂອງຕົນໄປທາງເຫນືອໄປຫາແມ່ນ້ໍາ Yalu ຫຼັງຈາກຂັບໄລ່ຊົນເຜົ່າ Jurchen.ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ເປັນ​ແນວ​ນັ້ນ, Goryeo ໄດ້​ຮັກ​ສາ​ການ​ສື່​ສານ​ກັບ​ລາ​ຊະ​ວົງ Song ແລະ fortified ອາ​ນາ​ເຂດ​ພາກ​ເຫນືອ​ຂອງ​ຕົນ.ການຮຸກຮານຕໍ່ມາໂດຍ Liao ໃນປີ 1010, ນໍາພາໂດຍ Emperor Shengzong, ເຮັດໃຫ້ມີການຂັບໄລ່ຂອງນະຄອນຫຼວງ Goryeo ແລະການເປັນສັດຕູຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ເຖິງແມ່ນວ່າ Liao ບໍ່ສາມາດຮັກສາການປະກົດຕົວທີ່ສໍາຄັນຢູ່ໃນດິນ Goryeo.ການບຸກໂຈມຕີຄັ້ງໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 3 ໃນປີ 1018 ເປັນຈຸດຫັນປ່ຽນເມື່ອນາຍພົນ Kang Kamch'an ຂອງ Goryeo ໄດ້ນຳໃຊ້ການປ່ອຍເຂື່ອນຍຸດທະສາດເພື່ອບຸກໂຈມຕີ ແລະ ເຮັດໃຫ້ມີຜູ້ບາດເຈັບລົ້ມຕາຍຢ່າງໜັກໜ່ວງຕໍ່ກຳລັງ Liao, ສິ້ນສຸດການສູ້ຮົບທີ່ສຳຄັນຂອງ Gwiju ບ່ອນທີ່ທະຫານ Liao ເກືອບຖືກທຳລາຍ.ຄວາມຂັດແຍ້ງທີ່ຍັງຄົງຄ້າງ ແລະການສູນເສຍອັນຮ້າຍແຮງທີ່ເກີດຂຶ້ນໂດຍພວກ Liao ໃນລະຫວ່າງການບຸກລຸກຄັ້ງນີ້ ໃນທີ່ສຸດກໍເຮັດໃຫ້ທັງສອງລັດລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາສັນຕິພາບໃນປີ 1022, ສະຫຼຸບສົງຄາມ Goryeo-Khitan ແລະເຮັດໃຫ້ພາກພື້ນມີສະຖຽນລະພາບໃນໄລຍະຫນຶ່ງ.
▲
●
Cheolli Jangseong
Cheolli Jangseong ©HistoryMaps
1033 Jan 1

Cheolli Jangseong

Hamhung, South Hamgyong, North

Cheolli Jangseong (lit. "Thousand Li Wall") ໃນປະຫວັດສາດເກົາຫຼີມັກຈະຫມາຍເຖິງໂຄງສ້າງການປ້ອງກັນທາງເຫນືອຂອງສະຕະວັດທີ 11 ທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນລາຊະວົງ Goryeo ໃນຍຸກປະຈຸບັນຂອງເກົາຫຼີເຫນືອ, ເຖິງແມ່ນວ່າມັນຍັງຫມາຍເຖິງເຄືອຂ່າຍຂອງສັດຕະວັດທີ 7 ຂອງກອງທະຫານໃນ ພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງຈີນໃນປັດຈຸບັນ, ສ້າງໂດຍ Goguryeo, ເຊິ່ງເປັນ ໜຶ່ງ ໃນສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫຼີ.

▲
●
ແຊມກຸກ ຊາກິ
ແຊມກຸກ ຊາກິ. ©HistoryMaps
1145 Jan 1

ແຊມກຸກ ຊາກິ

Korean Peninsula
Samguk Sagi ແມ່ນບັນທຶກປະຫວັດສາດຂອງສາມອານາຈັກຂອງເກົາຫຼີ: Goguryeo, Baekje ແລະ Silla.Samguk Sagi ແມ່ນຂຽນເປັນພາສາຈີນຄລາສສິກ, ພາສາຂຽນຂອງວັນນະຄະດີຂອງເກົາຫຼີບູຮານ, ແລະການລວບລວມຂອງມັນໄດ້ຖືກສັ່ງໂດຍກະສັດ Injong ຂອງ Goryeo (r. 1122-1146) ແລະປະຕິບັດໂດຍເຈົ້າຫນ້າທີ່ລັດຖະບານແລະນັກປະຫວັດສາດ Kim Busik ແລະທີມງານຂອງ. ນັກວິຊາການຊັ້ນສູງ.ສໍາເລັດໃນປີ 1145, ມັນເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີໃນເກົາຫລີເປັນປະຫວັດສາດເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດຂອງປະຫວັດສາດເກົາຫຼີ.ເອກະສານດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກສ້າງເປັນດິຈິຕອລໂດຍສະຖາບັນປະຫວັດສາດເກົາຫຼີແຫ່ງຊາດ ແລະ ມີໃຫ້ອອນລາຍດ້ວຍການແປພາສາເກົາຫຼີສະໄໝໃໝ່ໃນ Hangul ແລະ ຂໍ້ຄວາມຕົ້ນສະບັບໃນພາສາຈີນຄລາສສິກ.
▲
●
Play button
1170 Jan 1 - 1270

ລະບອບທະຫານ Goryeo

Korean Peninsula
ລະບອບທະຫານ Goryeo ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນດ້ວຍການກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນປີ 1170, ນໍາພາໂດຍນາຍພົນ Jeong Jung-bu ແລະບັນດາສະມາຊິກຂອງລາວ, ເຊິ່ງຫມາຍເຖິງການສິ້ນສຸດການຄອບຄອງຂອງເຈົ້າຫນ້າທີ່ພົນລະເຮືອນໃນລັດຖະບານກາງຂອງລາຊະວົງ Goryeo .ເຫດການນີ້ບໍ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນຢູ່ໃນຄວາມໂດດດ່ຽວ;ມັນ​ໄດ້​ຮັບ​ອິດ​ທິ​ພົນ​ຈາກ​ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ພາຍ​ໃນ​ແລະ​ໄພ​ຂົ່ມ​ຂູ່​ພາຍ​ນອກ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ເກັບ​ພາ​ສີ​ອາ​ນາ​ຈັກ​ສໍາ​ລັບ​ປີ​.ກອງທັບ​ໄດ້​ມີ​ການ​ຂະຫຍາຍ​ອຳນາດ​ຍ້ອນ​ສົງຄາມ​ທີ່​ຍັງ​ດຳ​ເນີນ​ຢູ່, ​ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ການ​ຂັດ​ແຍ້​ງກັນ​ກັບ​ຊົນ​ເຜົ່າ Jurchen ທາງ​ພາກ​ເໜືອ​ແລະ​ລາຊະວົງ Liao ທີ່​ນຳພາ​ໂດຍ Khitan.ການຍຶດອຳນາດຂອງທ່ານ Choe Chung-heon ໃນປີ 1197 ໄດ້ຮັດແໜ້ນການປົກຄອງທາງທະຫານຕື່ມອີກ.ລະບອບ​ການ​ທະຫານ​ມີ​ຢູ່​ຕໍ່​ຕ້ານ ​ການ​ຮຸກ​ຮານ​ຫຼາຍ​ຄັ້ງ​ຈາກ​ຈັກກະພັດ​ມົງ​ໂກນ , ​ເຊິ່ງ​ເລີ່​ມຕົ້ນ​ໃນ​ຕົ້ນ​ສະຕະວັດ​ທີ 13.ການບຸກລຸກຂອງມົງໂກນທີ່ຍືດເຍື້ອຍາວນານ, ເຊິ່ງເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 1231, ແມ່ນປັດໃຈພາຍນອກທີ່ສໍາຄັນທີ່ທັງສອງເຮັດໃຫ້ການຄວບຄຸມຂອງທະຫານແລະທ້າທາຍອໍານາດຂອງຕົນ.ເຖິງວ່າຈະມີການຕໍ່ຕ້ານໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ລາຊະວົງ Goryeo ໄດ້ກາຍເປັນລັດເຄິ່ງປົກຄອງຕົນເອງຂອງລາຊະວົງມົງໂກນຢວນ, ໂດຍມີຜູ້ນໍາທາງທະຫານທີ່ມີຄວາມສໍາພັນທີ່ສັບສົນກັບມົງໂກນເພື່ອຍຶດອໍານາດຂອງພວກເຂົາ.ຕະຫຼອດລະບອບການປົກຄອງຂອງທະຫານ, ສານ Goryeo ຍັງຄົງເປັນສະຖານທີ່ຂອງ intrigue ແລະການປ່ຽນແປງພັນທະມິດ, ກັບຄອບຄົວ Choe ຮັກສາການຍຶດອໍານາດຂອງເຂົາເຈົ້າໂດຍຜ່ານການ maneuvering ທາງດ້ານການເມືອງແລະການແຕ່ງງານຍຸດທະສາດຈົນກ່ວາການລົ້ມລົງໂດຍຜູ້ບັນຊາການທະຫານ Kim Jun ໃນປີ 1258. ອິດທິພົນຂອງລະບອບການທະຫານທີ່ຫຼຸດລົງໄປ. ໃນທ້າຍສະຕະວັດທີ 13 ແລະການສູ້ຮົບທາງອຳນາດພາຍໃນໄດ້ກຳນົດຂັ້ນຕອນຂອງການລຸກຂຶ້ນຂອງນາຍພົນ Yi Seong-gye, ເຊິ່ງຕໍ່ມາໄດ້ສ້າງຕັ້ງລາຊະວົງ Joseon ໃນປີ 1392. ການຫັນປ່ຽນນີ້ຍັງຖືກບົ່ງບອກເຖິງອິດທິພົນຂອງລາຊະວົງມົງໂກນຢວນໃນປະເທດຈີນ . ​ແລະ​ການ​ລຸກ​ຂຶ້ນ​ຂອງ ​ລາຊະວົງ​ມິງ , ​ເຊິ່ງ​ໄດ້​ປ່ຽນ​ແປງ​ພູມ​ສັນຖານ​ທາງ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ​ຂອງ​ອາຊີ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ.ການ​ຕົກ​ຂອງ​ລະບອບ​ທະຫານ​ໄດ້​ສິ້ນ​ສຸດ​ລົງ​ໃນ​ຍຸກ​ທີ່​ທະຫານ​ມັກ​ຈະ​ປົກຄອງ​ອຳນາດ​ພົນລະ​ເຮືອນ, ​ແລະ​ມັນ​ໄດ້​ເປີດ​ທາງ​ໃຫ້​ລະບົບ​ການ​ປົກຄອງ​ທີ່​ຍຶດໝັ້ນ​ຂອງ​ລາຊະວົງ Joseon ຫຼາຍ​ຂຶ້ນ.
▲
●
Play button
1231 Jan 1 - 1270

ການ​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ຂອງ​ມົງ​ໂກນ​ຂອງ​ເກົາ​ຫຼີ​

Korean Peninsula
ໃນລະຫວ່າງປີ 1231 ແລະ 1270, ຈັກກະພັດມົງໂກນໄດ້ດໍາເນີນການ ຂະບວນການໃຫຍ່ 7 ຂະບວນການ ຕໍ່ຕ້ານ ລາຊະວົງ Goryeo ໃນເກົາຫຼີ.ຂະບວນການເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບອັນຮ້າຍກາດຕໍ່ຊີວິດຂອງພົນລະເຮືອນ ແລະສົ່ງຜົນໃຫ້ໂກຣີໂອກາຍເປັນລັດທິຈັກກະພັດຂອງລາຊະວົງຢວນເປັນເວລາປະມານ 80 ປີ.Mongols ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ບຸກໂຈມຕີໃນປີ 1231 ພາຍໃຕ້ຄໍາສັ່ງຂອງ Ögedei Khan, ນໍາໄປສູ່ການຍອມຈໍານົນຂອງນະຄອນຫຼວງ Goryeo, Gaesong, ແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີ tributes ແລະຊັບພະຍາກອນທີ່ສໍາຄັນ, ລວມທັງຜິວຫນັງ otter, ມ້າ, ຜ້າໄຫມ, ເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ, ແລະແມ້ກະທັ້ງເດັກນ້ອຍແລະຊ່າງຫັດຖະກໍາເປັນສໍາລອງ.Goryeo ໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ຟ້ອງຮ້ອງເພື່ອສັນຕິພາບ, ແລະ Mongols ໄດ້ຖອນຕົວອອກແຕ່ໄດ້ໃຫ້ເຈົ້າຫນ້າທີ່ຢູ່ໃນພາກຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອຂອງ Goryeo ເພື່ອບັງຄັບໃຊ້ເງື່ອນໄຂຂອງພວກເຂົາ.ການບຸກລຸກຄັ້ງທີສອງໃນປີ 1232 ເຫັນວ່າ Goryeo ຍ້າຍນະຄອນຫຼວງຂອງຕົນໄປ Ganghwado ແລະສ້າງການປ້ອງກັນທີ່ເຂັ້ມແຂງ, ຂຸດຄົ້ນຄວາມຢ້ານຂອງມົງໂກນຂອງທະເລ.​ເຖິງ​ແມ່ນ​ວ່າ​ພວກ​ມົງ​ໂກນ​ຍຶດຄອງ​ພາກ​ເໜືອ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ, ​ແຕ່​ບໍ່​ສາມາດ​ຍຶດ​ເອົາ​ເກາະ Ganghwa ​ແລະ​ຖືກ​ຂັບ​ໄລ່​ຢູ່ Gwangju.ການ​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ຄັ້ງ​ທີ​ສາມ, ແກ່​ຍາວ​ແຕ່​ປີ 1235 ຫາ 1239, ມີ​ສ່ວນ​ກ່ຽວ​ຂ້ອງ​ກັບ​ຂະ​ບວນ​ການ​ຂອງ​ມົງ​ໂກນ ທີ່​ໄດ້​ທຳ​ລາຍ​ພາກ​ສ່ວນ​ຂອງ​ແຂວງ Gyeongsang ແລະ Jeolla.Goryeo ໄດ້ຕ້ານທານຢ່າງດຸເດືອດ, ແຕ່ຊາວມົງໂກນໄດ້ໃຊ້ໄຟເຜົາດິນໄຮ່ເພື່ອຄວາມອຶດຫິວຂອງປະຊາຊົນ.ໃນ​ທີ່​ສຸດ Goryeo ໄດ້​ຟ້ອງ​ຮ້ອງ​ເພື່ອ​ສັນ​ຕິ​ພາບ​ອີກ​ເທື່ອ​ຫນຶ່ງ, ສົ່ງ hostages ແລະ​ຕົກ​ລົງ​ເຫັນ​ດີ​ກັບ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ Mongols.ຂະບວນການຕໍ່ມາໄດ້ປະຕິບັດຕາມ, ແຕ່ວ່າການບຸກລຸກຄັ້ງທີ 9 ໃນປີ 1257 ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງການເຈລະຈາແລະສົນທິສັນຍາສັນຕິພາບ.ຕໍ່ມາ, Goryeo ສ່ວນໃຫຍ່ຖືກທໍາລາຍ, ມີການທໍາລາຍວັດທະນະທໍາແລະການສູນເສຍທີ່ສໍາຄັນ.Goryeo ຍັງ​ຄົງ​ເປັນ​ລັດ​ວິ​ສາ​ຫະກິດ​ແລະ​ພັນທະ​ມິດ​ບັງຄັບ​ຂອງ​ລາຊະວົງ​ຢວນ ​ເປັນ​ເວລາ​ປະມານ 80 ປີ, ​ໂດຍ​ການ​ຕໍ່ສູ້​ພາຍ​ໃນ​ຍັງ​ສືບ​ຕໍ່​ຢູ່​ພາຍ​ໃນ​ລາຊະວົງ.ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ມົງ​ໂກນ​ໄດ້​ອຳນວຍ​ຄວາມ​ສະດວກ​ໃຫ້​ແກ່​ການ​ແລກປ່ຽນ​ດ້ານ​ວັດທະນະທຳ, ​ໃນ​ນັ້ນ​ມີ​ການ​ຖ່າຍທອດ​ແນວ​ຄິດ ​ແລະ ​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຢີຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ.Goryeo ຄ່ອຍໆໄດ້ຄືນດິນແດນທາງພາກເໜືອບາງສ່ວນໃນຊຸມປີ 1350 ໃນຂະນະທີ່ລາຊະວົງຢວນອ່ອນແອລົງຍ້ອນການກະບົດໃນປະເທດຈີນ.
▲
●
ການພິມປະເພດໂລຫະທີ່ສາມາດເຄື່ອນທີ່ໄດ້ invented
©HistoryMaps
1234 Jan 1

ການພິມປະເພດໂລຫະທີ່ສາມາດເຄື່ອນທີ່ໄດ້ invented

Korea
ໃນ 1234 ປື້ມທໍາອິດທີ່ຮູ້ຈັກວ່າໄດ້ຖືກພິມອອກໃນຊຸດປະເພດໂລຫະໄດ້ຖືກຈັດພີມມາໃນ Goryeo ລາຊະວົງເກົາຫຼີ.​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ປະກອບ​ເປັນ​ຊຸດ​ຂອງ​ປຶ້ມ​ພິທີກຳ, Sangjeong Gogeum Yemun, ສັງ​ລວມ​ໂດຍ Choe Yun-ui.ໃນຂະນະທີ່ປຶ້ມເຫຼົ່ານີ້ຍັງບໍ່ທັນມີຊີວິດລອດ, ປຶ້ມເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດໃນໂລກທີ່ພິມອອກດ້ວຍໂລຫະປະເພດເຄື່ອນທີ່ໄດ້ແມ່ນ Jikji, ພິມໃນເກົາຫຼີໃນປີ 1377. ຫ້ອງອ່ານອາຊີຂອງຫໍສະໝຸດສະພາໃນວໍຊິງຕັນ ດີຊີສະແດງຕົວຢ່າງຂອງປະເພດໂລຫະນີ້.ຄໍາເຫັນກ່ຽວກັບການປະດິດສ້າງປະເພດໂລຫະໂດຍຊາວເກົາຫຼີ, ນັກວິຊາການຝຣັ່ງ Henri-Jean Martin ອະທິບາຍວ່ານີ້ແມ່ນ "ຄ້າຍຄືກັນກັບ Gutenberg's".ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ການພິມປະເພດໂລຫະທີ່ສາມາດເຄື່ອນທີ່ຂອງເກົາຫຼີໄດ້ແຕກຕ່າງຈາກການພິມເອີຣົບໃນວັດສະດຸທີ່ໃຊ້ສໍາລັບປະເພດ, ດີໃຈຫລາຍ, ມາຕຣິກເບື້ອງ, mold ແລະວິທີການສ້າງຄວາມປະທັບໃຈ."ຂໍ້ຫ້າມຂອງຂົງຈື້ກ່ຽວກັບການພິມການຄ້າ" ຍັງຂັດຂວາງການແຜ່ຂະຫຍາຍຂອງປະເພດເຄື່ອນທີ່, ຈໍາກັດການແຈກຢາຍຫນັງສືທີ່ຜະລິດໂດຍໃຊ້ວິທີການໃຫມ່ໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານ.ເຕັກນິກດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກຈຳກັດໃຫ້ນຳໃຊ້ໂດຍໂຮງພິມຂອງລາຊະວົງ ສຳລັບການພິມຈຳໜ່າຍຂອງລັດຢ່າງເປັນທາງການເທົ່ານັ້ນ, ບ່ອນທີ່ສຸມໃສ່ການພິມຄືນປຶ້ມເກົ່າແກ່ຂອງຈີນທີ່ສູນເສຍໄປໃນປີ 1126 ເມື່ອຫໍສະໝຸດ ແລະພະລາຊະວັງຂອງເກົາຫຼີຖືກທຳລາຍໃນຄວາມຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງລາຊະວົງ.
▲
●
Goryeo ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງມົງໂກນ
Goryeo ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງມົງໂກນ ©HistoryMaps
1270 Jan 1 - 1356

Goryeo ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງມົງໂກນ

Korean Peninsula
ໃນໄລຍະທີ່ Goryeo ຢູ່ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງມົງໂກນ, ເຊິ່ງໃຊ້ເວລາປະມານ 1270 ຫາ 1356, ແຫຼມເກົາຫຼີໄດ້ຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄອບຄອງຂອງມົງໂກນແລະລາຊະວົງຢວນທີ່ນໍາພາມົງໂກນ.ຍຸກນີ້ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນດ້ວຍ ການບຸກລຸກຂອງມົງໂກນຂອງເກົາຫຼີ , ເຊິ່ງລວມມີ 6 ຂະບວນການໃຫຍ່ລະຫວ່າງປີ 1231 ແລະ 1259. ການບຸກລຸກເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ສົ່ງຜົນໃຫ້ການຍຶດເອົາດິນແດນເກົາຫຼີເໜືອໂດຍພວກມົງໂກນ, ເຊິ່ງໄດ້ສ້າງຕັ້ງແຂວງ Ssangseong ແລະແຂວງ Dongnyeong.ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ, Goryeo ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ລັດ vassal ເຄິ່ງ​ປົກ​ຄອງ​ຕົນ​ເອງ​ແລະ​ເປັນ​ພັນ​ທະ​ມິດ​ບັງ​ຄັບ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຢວນ ​.ສະມາຊິກ​ຂອງ​ລາຊະວົງ Goryeo ​ໄດ້​ແຕ່ງງານ​ກັບ​ຄູ່​ສົມລົດ​ຈາກ​ត្រកូល​ຈັກກະວານ​ຢວນ, ​ໄດ້​ເສີມ​ຂະຫຍາຍ​ຖານະ​ເປັນ​ລູກ​ເຂີຍ​ຂອງ​ຈັກກະພັດ.ບັນດາ​ຜູ້​ປົກຄອງ​ຂອງ Goryeo ​ໄດ້​ຮັບ​ອະນຸຍາດ​ໃຫ້​ປົກຄອງ​ໃນ​ຖານະ​ເປັນ​ເຈົ້າ​ອຳນາດ, ​ແລະ ນາຍ Yuan ​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ກອງ​ເລຂາ​ສາຂາ​ຂອງ​ຂະ​ບວນການ​ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ ​ເພື່ອ​ຄວບ​ຄຸມ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ຂອງ​ມົງ​ໂກນ ​ແລະ ອຳນາດ​ທາງ​ການ​ເມືອງ​ໃນ​ພາກ​ພື້ນ.ຕະຫຼອດ​ໄລຍະ​ນີ້, ການ​ແຕ່ງງານ​ລະຫວ່າງ​ຊາວ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ແລະ​ມົງ​ໂກນ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຊຸກຍູ້, ​ເຮັດ​ໃຫ້​ສາຍ​ພົວພັນ​ມິດຕະພາບ​ລະຫວ່າງ​ສອງ​ລາຊະວົງ​ມີ​ຄວາມ​ສະໜິດ​ແໜ້ນ.ແມ່ຍິງເກົາຫຼີໄດ້ເຂົ້າໄປໃນອານາຈັກມົງໂກນໃນສົງຄາມ, ແລະພວກຊົນຊັ້ນສູງຂອງເກົາຫຼີໄດ້ແຕ່ງງານກັບເຈົ້າຍິງມົງໂກນ.ກະສັດຂອງ Goryeo ໄດ້ຖືສະຖານະພາບທີ່ເປັນເອກະລັກພາຍໃນລໍາດັບຊັ້ນຂອງຈັກກະພັດມົງໂກນ, ຄ້າຍຄືກັບຄອບຄົວທີ່ສໍາຄັນອື່ນໆຂອງລັດທີ່ຖືກເອົາຊະນະຫຼືລູກຄ້າ.ກອງ​ເລຂາ​ສາຂາ​ຂອງ​ຂະ​ບວນການ​ພາກ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ມີ​ບົດບາດ​ສຳຄັນ​ໃນ​ການ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ເມືອງ Goryeo ​ແລະ​ຮັກສາ​ການ​ຄວບ​ຄຸມ​ຂອງ​ມົງ​ໂກນ.ໃນຂະນະທີ່ Goryeo ຮັກສາເອກະລາດບາງຢ່າງໃນການດໍາເນີນການຂອງລັດຖະບານຂອງຕົນເອງ, ເລຂາທິການສາຂາໄດ້ຮັບປະກັນອິດທິພົນຂອງມົງໂກນໃນລັກສະນະຕ່າງໆຂອງການປົກຄອງຂອງເກົາຫຼີ, ລວມທັງການສອບເສັງຈັກກະພັດ.ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປ, ສາຍພົວພັນຂອງ Goryeo ກັບລາຊະວົງຢວນໄດ້ພັດທະນາ.ກະສັດ Gongmin ຂອງ Goryeo ໄດ້ເລີ່ມຕໍ່ຕ້ານທະຫານມົງໂກນໃນຊຸມປີ 1350, ກົງກັບການຫຼຸດລົງຂອງລາຊະວົງຢວນໃນປະເທດຈີນ.ໃນ​ທີ່​ສຸດ, Goryeo ໄດ້​ຕັດ​ສາຍ​ພົວ​ພັນ​ຂອງ​ຕົນ​ກັບ Mongols ໃນ 1392, ນໍາ​ໄປ​ສູ່​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂອງ ​ລາ​ຊະ​ວົງ Joseon .ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງມົງໂກນ, ການປ້ອງກັນພາກເຫນືອຂອງ Goryeo ໄດ້ອ່ອນແອລົງ, ແລະກອງທັບທີ່ຢືນຢູ່ໄດ້ຖືກຍົກເລີກ.ລະບົບການທະຫານຂອງມົງໂກນ, ເອີ້ນວ່າ tumen, ໄດ້ຖືກນໍາສະເຫນີໃຫ້ Goryeo, ມີທະຫານແລະເຈົ້າຫນ້າທີ່ Goryeo ນໍາພາຫນ່ວຍງານເຫຼົ່ານີ້.ວັດທະນະທໍາເກົາຫຼີຍັງໄດ້ປະສົບອິດທິພົນທີ່ສໍາຄັນຈາກປະເພນີມົງໂກນ, ລວມທັງເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ, ຊົງຜົມ, ອາຫານ, ແລະພາສາ.ທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ສະກຸນເງິນເຈ້ຍຢວນໄດ້ເຂົ້າສູ່ຕະຫຼາດຂອງ Goryeo, ນໍາໄປສູ່ຄວາມກົດດັນຂອງອັດຕາເງິນເຟີ້.ເສັ້ນ​ທາງ​ການ​ຄ້າ​ເຊື່ອມ​ຕໍ່​ເມືອງ Goryeo ກັບ​ນະ​ຄອນ​ຫຼວງ​ຢວນ Khanbaliq, ສ້າງ​ຄວາມ​ສະ​ດວກ​ໃນ​ການ​ແລກ​ປ່ຽນ​ສິນ​ຄ້າ​ແລະ​ເງິນ​ຕາ.
▲
●
1392 - 1897
ອານາຈັກ Joseonornament
Play button
1392 Jan 1 - 1897

ລາຊະວົງ Joseon

Korean Peninsula
Joseon ໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍ Yi Seong-gye ໃນເດືອນກໍລະກົດ 1392, ຫຼັງຈາກການໂຄ່ນລົ້ມຂອງລາຊະວົງ Goryeo , ແລະໄດ້ແກ່ຍາວຈົນກ່ວາມັນໄດ້ຖືກປ່ຽນແທນໂດຍຈັກກະພັດເກົາຫຼີໃນເດືອນຕຸລາ 1897. ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນ Kaesong ໃນມື້ນີ້, ອານາຈັກໄດ້ຍ້າຍນະຄອນຫຼວງຂອງຕົນໄປສູ່ທີ່ທັນສະໄຫມ. -ມື້ ກຸງໂຊລ.Joseon ໄດ້ຂະຫຍາຍອານາເຂດຂອງຕົນເພື່ອປະກອບມີເຂດພາກເຫນືອທີ່ສຸດຈົນເຖິງ Amnok (Yalu) ແລະແມ່ນ້ໍາ Tumen ໂດຍຜ່ານການ subjugation ຂອງ Jurchens, ຮັດກຸມການຄວບຄຸມຂອງຕົນໃນແຫຼມເກົາຫຼີ.ຕະຫຼອດຫ້າສັດຕະວັດຂອງຕົນ, Joseon ໄດ້ຖືກສະແດງໂດຍການສົ່ງເສີມລັດທິຂົງຈື້ເປັນອຸດົມການຂອງລັດ, ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ສັງຄົມເກົາຫຼີໄດ້ປ່ຽນແປງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ.ໄລຍະເວລານີ້ເປັນການຫຼຸດຫນ້ອຍລົງຂອງ ພຸດທະສາດສະຫນາ , ເຊິ່ງໄດ້ເຫັນການຂົ່ມເຫັງເປັນບາງຄັ້ງຄາວ.ເຖິງວ່າຈະມີສິ່ງທ້າທາຍພາຍໃນແລະໄພຂົ່ມຂູ່ຈາກຕ່າງປະເທດ, ລວມທັງ ການຮຸກຮານຂອງຍີ່ປຸ່ນທີ່ຮ້າຍກາດໃນຊຸມປີ 1590 ແລະການຮຸກຮານໂດຍລາ ຊະວົງ Jin ແລະ Qing ຕໍ່ມາໃນປີ 1627 ແລະ 1636-1637, Joseon ແມ່ນເວລາທີ່ມີຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງທາງດ້ານວັດທະນະທໍາ, ຫມາຍເຖິງຄວາມກ້າວຫນ້າທາງດ້ານວັນນະຄະດີ, ການຄ້າ, ແລະວິທະຍາສາດ.ມໍລະດົກຂອງລາຊະວົງ Joseon ແມ່ນຝັງເລິກຢູ່ໃນວັດທະນະທໍາເກົາຫຼີທີ່ທັນສະໄຫມ, ມີອິດທິພົນຕໍ່ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງຈາກພາສາແລະພາສາເພື່ອບັນທັດຖານຂອງສັງຄົມແລະລະບົບ bureaucratic.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນທ້າຍສະຕະວັດທີ 19, ການແບ່ງແຍກພາຍໃນ, ການຕໍ່ສູ້ທາງອໍານາດ, ແລະຄວາມກົດດັນຈາກພາຍນອກໄດ້ຫຼຸດລົງຢ່າງໄວວາ, ນໍາໄປສູ່ການສິ້ນສຸດຂອງລາຊະວົງແລະການປະກົດຕົວຂອງຈັກກະພັດເກົາຫຼີ.
▲
●
Hangul
Hangul ສ້າງໂດຍກະສັດ Sejong ທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່. ©HistoryMaps
1443 Jan 1

Hangul

Korean Peninsula
ກ່ອນທີ່ຈະສ້າງ Hangul, ຊາວເກົາຫຼີໄດ້ໃຊ້ພາສາຈີນຄລາສສິກແລະຕົວອັກສອນພື້ນເມືອງຕ່າງໆເຊັ່ນ Idu, Hyangchal, Gugyeol, ແລະ Gakpil, [59] ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ການຮູ້ຫນັງສືເປັນສິ່ງທ້າທາຍສໍາລັບຄົນຊັ້ນຕ່ໍາທີ່ບໍ່ມີການສຶກສາເນື່ອງຈາກຄວາມສັບສົນຂອງພາສາແລະຈໍານວນທີ່ກວ້າງຂວາງ. ຂອງ​ຕົວ​ອັກ​ສອນ​ຈີນ​.ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫານີ້, ກະສັດເຊຈົງໃຫຍ່ຂອງລາຊະວົງ Joseon ໄດ້ປະດິດສ້າງ Hangul ໃນສະຕະວັດທີ 15 ເພື່ອສົ່ງເສີມການຮູ້ຫນັງສືຂອງຊາວເກົາຫຼີທັງຫມົດ, ບໍ່ວ່າຈະຢູ່ໃນສະຖານະພາບທາງສັງຄົມ.script ໃຫມ່ນີ້ໄດ້ຖືກນໍາສະເຫນີໃນປີ 1446 ໃນເອກະສານທີ່ມີຫົວຂໍ້ "Hunminjeongeum" (ສຽງທີ່ຖືກຕ້ອງສໍາລັບການສຶກສາຂອງປະຊາຊົນ), ເຊິ່ງໄດ້ວາງພື້ນຖານສໍາລັບການນໍາໃຊ້ຕົວອັກສອນ.[60]ເຖິງວ່າຈະມີການອອກແບບທີ່ປະຕິບັດໄດ້, Hangul ປະເຊີນກັບການຕໍ່ຕ້ານຈາກບັນດານັກວັນນະຄະດີທີ່ຝັງຮາກເລິກຢູ່ໃນປະເພນີຂົງຈື້ແລະເຫັນວ່າການໃຊ້ຕົວອັກສອນຈີນເປັນຮູບແບບການຂຽນທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດຫມາຍເທົ່ານັ້ນ.ການຕໍ່ຕ້ານນີ້ເຮັດໃຫ້ໄລຍະເວລາທີ່ຕົວຫນັງສືຖືກສະກັດກັ້ນ, ໂດຍສະເພາະໃນປີ 1504 ໂດຍກະສັດ Yeonsangun ແລະອີກເທື່ອຫນຶ່ງໃນປີ 1506 ໂດຍກະສັດ Jungjong, ເຊິ່ງໄດ້ຂັດຂວາງການພັດທະນາແລະມາດຕະຖານຂອງມັນ.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນທ້າຍສະຕະວັດທີ 16, Hangul ປະສົບກັບການຟື້ນຟູ, ໂດຍສະເພາະໃນວັນນະຄະດີທີ່ນິຍົມເຊັ່ນ: ກາບກອນກາຊາແລະ sijo, ແລະໃນສະຕະວັດທີ 17 ກັບການມາເຖິງຂອງນະວະນິຍາຍຕົວຫນັງສືເກົາຫຼີ, ເຖິງວ່າຈະມີການຂາດມາດຕະຖານ orthographic.[61]ການຟື້ນຟູແລະປົກປັກຮັກສາ Hangul ສືບຕໍ່ເຂົ້າໄປໃນສະຕະວັດທີ 18 ແລະ 19th, ໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈຈາກນັກວິຊາການຕ່າງປະເທດເຊັ່ນ: ຊາວໂຮນລັງ Isaac Titsingh ຜູ້ທີ່ແນະນໍາຫນັງສືເກົາຫຼີກັບໂລກຕາເວັນຕົກ.ການລວມຕົວຂອງ Hangul ເຂົ້າໄປໃນເອກະສານທາງການແມ່ນໄດ້ຮັບຮູ້ໃນປີ 1894, ໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກລັດທິນິຍົມເກົາຫຼີ, ການເຄື່ອນໄຫວປະຕິຮູບ, ແລະຜູ້ເຜີຍແຜ່ຕາເວັນຕົກ, ຫມາຍເຖິງການສ້າງຕັ້ງຂອງຕົນໃນການຮູ້ຫນັງສືແລະການສຶກສາຂອງເກົາຫຼີທີ່ທັນສະໄຫມ, ຕາມຫຼັກຖານສະແດງໂດຍການລວມຢູ່ໃນບົດເລື່ອງປະຖົມຈາກ 1895 ແລະໃນຫນັງສືພິມສອງພາສາ Tongnip Sinmun ໃນ 1896.
▲
●
Play button
1592 May 23 - 1598 Dec 16

ຍີ່ປຸ່ນບຸກໂຈມຕີເກົາຫຼີເໜືອ

Korean Peninsula
ສົງຄາມ Imjin , ໄລຍະ 1592 ຫາ 1598, ໄດ້ລິເລີ່ມໂດຍ Toyotomi Hideyoshi ຂອງຍີ່ປຸ່ນ, ເຊິ່ງມີຈຸດປະສົງເພື່ອເອົາຊະນະແຫຼມເກົາຫຼີແລະຫຼັງຈາກນັ້ນປະເທດຈີນ , ປົກຄອງໂດຍ Joseon ແລະ Ming dynasty ຕາມລໍາດັບ.ການບຸກໂຈມຕີຄັ້ງທຳອິດໃນປີ 1592 ເຫັນວ່າກຳລັງຂອງຍີ່ປຸ່ນໄດ້ຍຶດຄອງພື້ນທີ່ຂະໜາດໃຫຍ່ຂອງເກົາຫຼີໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ ແຕ່ພວກເຂົາໄດ້ປະເຊີນໜ້າກັບການຕໍ່ຕ້ານຢ່າງໜັກໜ່ວງຈາກກຳລັງທະຫານ Ming [62] ແລະການໂຈມຕີຂອງກອງທັບເຮືອ Joseon ໃນກອງກຳລັງສະໜອງຂອງພວກເຂົາ, [63] ເຊິ່ງບັງຄັບໃຫ້ຍີ່ປຸ່ນຖອນຕົວອອກຈາກບັນດາແຂວງພາກເໜືອ.ສົງຄາມ Guerrilla ໂດຍ militias ພົນລະເຮືອນ Joseon [64] ແລະບັນຫາການສະຫນອງໄດ້ນໍາໄປສູ່ການຢຸດສະງັກແລະການຢຸດຕິໄລຍະທໍາອິດຂອງການຂັດແຍ້ງໃນປີ 1596, ດ້ວຍການເຈລະຈາສັນຕິພາບທີ່ບໍ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດ.ຂໍ້ຂັດແຍ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ເລີ່ມຄືນມາດ້ວຍການບຸກຮຸກຮານຄັ້ງທີສອງຂອງຍີ່ປຸ່ນໃນປີ 1597, ເຊິ່ງໄດ້ຈຳລອງຮູບແບບຂອງການຍາດແຍ່ງດິນແດນໃນເບື້ອງຕົ້ນຢ່າງວ່ອງໄວຕາມມາດ້ວຍການຢຸດສະງັກ.ເຖິງວ່າຈະມີການຍຶດເອົາເມືອງແລະປ້ອມປາການຈໍານວນຫນຶ່ງ, ຍີ່ປຸ່ນໄດ້ຖືກຍູ້ກັບຄືນໄປຝັ່ງພາກໃຕ້ຂອງເກົາຫລີໂດຍກໍາລັງ Ming ແລະ Joseon, ຜູ້ທີ່ຈາກນັ້ນບໍ່ສາມາດປົດປ່ອຍຊາວຍີ່ປຸ່ນໄດ້, ເຮັດໃຫ້ການຢຸດຊະງັກເປັນເວລາສິບເດືອນ.[65​] ສົງ​ຄາມ​ໄດ້​ບັນ​ລຸ stalemate​, ທັງ​ສອງ​ຝ່າຍ​ບໍ່​ສາ​ມາດ​ເຮັດ​ໃຫ້​ມີ​ຄວາມ​ຄືບ​ຫນ້າ​ທີ່​ສໍາ​ຄັນ​.ສົງຄາມໄດ້ສິ້ນສຸດລົງຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງ Toyotomi Hideyoshi ໃນປີ 1598, ເຊິ່ງຄຽງຄູ່ກັບຜົນປະໂຫຍດທາງອານາເຂດທີ່ຈໍາກັດແລະການຂັດຂວາງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຂອງສາຍການສະຫນອງຂອງຍີ່ປຸ່ນໂດຍກອງທັບເຮືອເກົາຫຼີ, ໄດ້ກະຕຸ້ນໃຫ້ຍີ່ປຸ່ນຖອນຕົວອອກຈາກຍີ່ປຸ່ນຕາມຄໍາສັ່ງຂອງສະພາຜູ້ສູງອາຍຸຫ້າຄົນ.ການ​ເຈລະຈາ​ສັນຕິພາບ​ຄັ້ງ​ສຸດ​ທ້າຍ​ທີ່​ໃຊ້​ເວລາ​ຫຼາຍ​ປີ, ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້ການ​ພົວພັນ​ລະຫວ່າງ​ບັນດາ​ຝ່າຍ​ທີ່​ກ່ຽວຂ້ອງ​ເປັນ​ປົກກະຕິ.[66] ຂະຫນາດຂອງການຮຸກຮານຂອງຍີ່ປຸ່ນ, ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຜູ້ຊາຍຫຼາຍກວ່າ 300,000, ຫມາຍໃຫ້ພວກເຂົາເປັນການໂຈມຕີທາງທະເລທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຈົນກ່ວາການລົງຈອດ Normandy ໃນ 1944.
▲
●
ຕໍ່ມາ Jin ບຸກລຸກຂອງ Joseon
ຮູບແຕ້ມພາສາເກົາຫຼີທີ່ພັນລະນາເຖິງນັກຮົບ Jurchen ສອງຄົນ ແລະມ້າຂອງເຂົາເຈົ້າ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1627 Jan 1 - Mar 1

ຕໍ່ມາ Jin ບຸກລຸກຂອງ Joseon

Korean Peninsula
ໃນໄລຍະຕົ້ນຂອງ 1627, ຕໍ່ມາ Jin, ພາຍໃຕ້ການ Prince Amin, ໄດ້ເປີດການບຸກລຸກຂອງ Joseon , ເຊິ່ງໄດ້ສະຫຼຸບຫຼັງຈາກສາມເດືອນກັບ Jin ຕໍ່ມາ imposing ສາຂາກ່ຽວກັບ Joseon.ເຖິງ​ແມ່ນ​ວ່າ​ແນວ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, Joseon ໄດ້​ສືບ​ຕໍ່​ພົວ​ພັນ​ກັບ ​ລາ​ຊະ​ວົງ Ming ແລະ​ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ການ​ຕໍ່​ຕ້ານ​ຕໍ່​ມາ Jin ໄດ້​.ພື້ນຫລັງຂອງການບຸກລຸກກ່ຽວຂ້ອງກັບການສະໜັບສະໜຸນທາງທະຫານຂອງ Joseon ຕໍ່ກັບກຸ່ມ Ming ຕໍ່ກັບ Jin ຕໍ່ມາໃນປີ 1619, ແລະຄວາມວຸ້ນວາຍທາງດ້ານການເມືອງພາຍໃນ Joseon ທີ່ກະສັດ Gwanghaegun ຖືກປ່ຽນແທນໂດຍ Injo ໃນປີ 1623, ຕິດຕາມມາດ້ວຍການກະບົດທີ່ລົ້ມເຫລວຂອງ Yi Gwal ໃນປີ 1624. The 'Fasters' faction, ຍຶດ​ເອົາ​ທ່າ​ທີ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜູນ​ເມືອງ Ming ແລະ​ຕ້ານ Jurchen ຢ່າງ​ແຂງ​ແຮງ, ໄດ້​ສົ່ງ​ອິດ​ທິ​ພົນ​ໃຫ້ Injo ຕັດ​ສາຍ​ພົວ​ພັນ​ກັບ​ບັນ​ດາ​ຝ່າຍ​ຕໍ່​ມາ Jin, ໃນ​ຂະ​ນະ​ທີ່​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ທາງ​ການ​ທະ​ຫານ​ຂອງ​ນາຍ​ພົນ Ming Mao Wenlong ຕໍ່​ຕ້ານ Jurchens ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜູນ​ຈາກ Joseon.[67]ການບຸກລຸກຂອງ Jin ຕໍ່ມາໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນດ້ວຍກໍາລັງທີ່ເຂັ້ມແຂງ 30,000 ນໍາພາໂດຍ Amin, ປະເຊີນກັບການຕໍ່ຕ້ານໃນເບື້ອງຕົ້ນແຕ່ໄດ້ overrun ການປ້ອງກັນ Joseon ຢ່າງໄວວາແລະໄດ້ຍຶດເອົາສະຖານທີ່ສໍາຄັນຈໍານວນຫນຶ່ງ, ລວມທັງພຽງຢາງ, ໃນທ້າຍເດືອນມັງກອນ 1627. King Injo ໄດ້ຕອບສະຫນອງໂດຍການຫນີຈາກກຸງໂຊລແລະການເປີດການເຈລະຈາສັນຕິພາບ.ສົນທິສັນຍາ​ສະບັບ​ຕໍ່​ມາ​ໄດ້​ຮຽກຮ້ອງ​ໃຫ້ Joseon ປະ​ຖິ້ມ​ຊື່​ຂອງ​ຍຸກ​ໝິງ, ສະ​ເໜີ​ຕົວ​ປະກັນ, ​ແລະ​ເຄົາລົບ​ອະທິປະ​ໄຕ​ຜືນ​ແຜ່ນດິນ​ຂອງ​ສອງ​ປະ​ເທດ.​ແນວ​ໃດ​ກໍ​ດີ, ​ເຖິງ​ວ່າ​ກອງທັບ​ຈິນຈະ​ຖອນ​ອອກ​ໄປ​ເມືອງ​ມູກ​ເດນ​ກໍ່ຕາມ, ​ແຕ່ Joseon ​ໄດ້​ສືບ​ຕໍ່​ພົວພັນ​ກັບ​ທ່ານ​ໝິງ ​ແລະ ບໍ່​ປະຕິບັດ​ຕາມ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ຂອງ​ສົນທິສັນຍາ​ຢ່າງ​ຄົບ​ຖ້ວນ, ​ເຮັດ​ໃຫ້​ມີ​ການ​ຮ້ອງ​ຮຽນ​ຈາກ​ຮົງ​ກົງ.[68]ໄລຍະຫຼັງການຮຸກຮານ ເຫັນວ່າ ຕໍ່ມາ ຈິນ ໄດ້ດຶງເອົາການສໍາປະທານເສດຖະກິດຈາກ Joseon ເພື່ອບັນເທົາຄວາມລໍາບາກຂອງຕົນເອງ.ຄວາມສໍາພັນທີ່ບໍ່ສະບາຍລະຫວ່າງສອງຄົນແມ່ນຮ້າຍແຮງຂຶ້ນເມື່ອ Manchus ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງທາງດ້ານການທູດໃນປີ 1636, ເຊິ່ງຖືກປະຕິເສດໂດຍ Joseon, ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມຂັດແຍ້ງຕື່ມອີກ.ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງ Ming ໃນຄວາມຂັດແຍ້ງໄດ້ຫຼຸດລົງຫຼັງຈາກການກ່າວຫາຂອງນາຍພົນ Yuan Chonghuan, ແລະການປະຫານຊີວິດ Mao Wenlong ໃນປີ 1629 ສໍາລັບການກະທໍາທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຂອງລາວເຮັດໃຫ້ຄວາມສໍາພັນທີ່ເຄັ່ງຕຶງຕື່ມອີກ, ໂດຍ Yuan ຖືວ່າການປະຫານຊີວິດເປັນວິທີການເສີມສ້າງອໍານາດຂອງຈັກກະພັດ.[69]
▲
●
Play button
1636 Dec 9 - 1637 Jan 30

Qing ການບຸກລຸກຂອງ Joseon

Korean Peninsula
ການບຸກຮຸກຮານຂອງ Manchu ຄັ້ງທີ 2 ຂອງສ.ເກົາຫຼີ ໃນປີ 1636 ໄດ້ເປັນຂີດໝາຍອັນສຳຄັນໃນປະຫວັດສາດອາຊີຕາເວັນອອກ, ຍ້ອນວ່າ ລາຊະວົງຊິງ ໄດ້ສະແຫວງຫາການທົດແທນອິດທິພົນ ຂອງລາຊະວົງມິງ ຢູ່ໃນພາກພື້ນ, ເຊິ່ງກໍ່ໃຫ້ເກີດການປະທະກັນໂດຍກົງກັບ ໂຈຊອນ ເກົາຫຼີໃຕ້.ການ​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ໄດ້​ຕົກ​ລົງ​ໂດຍ​ການ​ໂຕ້​ຕອບ​ທີ່​ສະ​ລັບ​ສັບ​ຊ້ອນ​ຂອງ​ຄວາມ​ເຄັ່ງ​ຕຶງ ແລະ​ຄວາມ​ເຂົ້າ​ໃຈ​ຜິດ​ທີ່​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ.ເຫດການສໍາຄັນລວມມີການສູ້ຮົບແລະການປິດລ້ອມຢ່າງໂຫດຮ້າຍ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການປິດລ້ອມທີ່ສໍາຄັນຂອງປ້ອມປ້ອງກັນພູ Namhan, ເຊິ່ງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໃນການຍອມຈໍານົນຂອງກະສັດ Injo ແລະການບັງຄັບໃຊ້ຄວາມຮຽກຮ້ອງທີ່ເຂັ້ມງວດຕໍ່ Joseon, ເຊັ່ນ: ການຈັບຕົວຂອງລາຊະວົງ.ຜົນ​ຮ້າຍ​ຢ້ອນ​ຫຼັງ​ຂອງ​ການ​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ໄດ້​ສົ່ງ​ຜົນ​ກະ​ທົບ​ຢ່າງ​ເລິກ​ເຊິ່ງ​ຕໍ່ Joseon, ສົ່ງ​ຜົນ​ກະ​ທົບ​ຕໍ່​ນະ​ໂຍ​ບາຍ​ພາຍ​ໃນ ແລະ ຕ່າງ​ປະ​ເທດ.ມີ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ສາຍ​ພົວ​ພັນ​ສາ​ຂາ​ກັບ​ຊົນ​ຊິງ​ໄດ້​, ບວກ​ກັບ​ຄວາມ​ຮູ້​ສຶກ​ຂອງ​ຄວາມ​ກຽດ​ຊັງ​ແລະ​ຄວາມ​ຕັ້ງ​ໃຈ​ທີ່​ຈະ​ຮັກ​ສາ​ມໍ​ລະ​ດົກ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ມິງ​.ຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ສັບສົນນີ້ເຮັດໃຫ້ນະໂຍບາຍສອງຢ່າງຂອງການຍື່ນສະເຫນີຢ່າງເປັນທາງການແລະການຕໍ່ຕ້ານເອກະຊົນ.ການບາດເຈັບຈາກການບຸກລຸກໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຕໍ່ຄວາມພະຍາຍາມທາງທະຫານແລະການທູດຕໍ່ໄປຂອງ Joseon, ລວມທັງແຜນການທີ່ທະເຍີທະຍານຂອງກະສັດ Hyojong ທີ່ຈະເປີດຕົວການເລັ່ງລັດທາງພາກເຫນືອເພື່ອຕ້ານ Qing, ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມປາດຖະຫນາຕໍ່ອະທິປະໄຕແລະເອກະລາດ.ຜົນ​ສະທ້ອນ​ຂອງ​ການ​ຍຶດຄອງ​ເມືອງ Qing ​ໄດ້​ຂະຫຍາຍ​ໄປ​ໄກ​ກວ່າ​ຊາຍ​ແດນ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ.ຄວາມສໍາເລັດຂອງ Qing ຕໍ່ Joseon ເປັນສັນຍາລັກຂອງການຂຶ້ນລາຊະວົງເພື່ອກາຍເປັນອໍານາດທີ່ເດັ່ນໃນອາຊີຕາເວັນອອກ, ສະຫຼຸບໄດ້ຫຼຸດລົງການຍຶດຄອງຂອງລາຊະວົງ Ming ໃນພາກພື້ນ.ການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ນີ້​ໄດ້​ສົ່ງ​ຜົນ​ສະທ້ອນ​ອັນ​ບໍ່​ຢຸດ​ຢັ້ງ, ຫັນ​ພູມ​ສັນຖານ​ການ​ເມືອງ​ຂອງ​ອາຊີ​ຕາ​ເວັນ​ອອກ​ຄືນ​ໃໝ່ ​ແລະ ກຳນົດ​ທິດ​ໃຫ້​ຂະ​ບວນການ​ກຳລັງ​ອຳນາດ​ຂອງ​ພາກ​ພື້ນ​ທີ່​ຄົງ​ຕົວ​ມາ​ເປັນ​ເວລາ​ຫຼາຍ​ສັດຕະວັດ, ສົ່ງ​ຜົນ​ສະທ້ອນ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ຕໍ່​ໄລຍະ​ປະຫວັດສາດ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ ​ແລະ ທ່າ​ທີ​ຍຸດ​ທະ​ສາດ​ໃນ​ພາກ​ພື້ນ.
▲
●
ດົງຫົວກະບົດ
ການ​ກະບົດ Donghak ​ແມ່ນ​ການ​ກະບົດ​ທີ່​ປະກອບ​ອາວຸດ​ຢູ່ ສ.​ເກົາຫຼີ ນຳພາ​ໂດຍ​ຊາວ​ກະ​ສີກ​ອນ ​ແລະ ຜູ້​ນັບຖື​ສາສະໜາ​ Donghak. ©HistoryMaps
1894 Jan 11 - 1895 Dec 25

ດົງຫົວກະບົດ

Korean Peninsula
ການ​ປະຕິວັດ​ຊາວ​ກະ​ສີ​ກອນ​ດົງ​ກອກ​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ຈາກ​ນະ​ໂຍບາຍ​ກົດ​ຂີ່​ຂອງ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ທ້ອງ​ຖິ່ນ Jo Byeong-gap ​ໃນ​ປີ 1892, ​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ວັນ​ທີ 11 ມັງກອນ 1894, ​ແລະ​ສືບ​ຕໍ່​ມາ​ຮອດ​ວັນ​ທີ 25/12/1895. ຢູ່ໃນ Gobu-gun ແລະໃນເບື້ອງຕົ້ນແມ່ນຫົວ ໜ້າ ໂດຍຜູ້ນໍາ Jeon Bong-jun ແລະ Kim Gae-nam.​ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ປະສົບ​ກັບ​ຄວາມ​ຫຍຸ້ງຍາກ​ໃນ​ໄລຍະ​ຕົ້ນ, ​ເຊັ່ນ​ການ​ສະກັດ​ກັ້ນ​ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ຂອງ​ທ່ານ Yi Yong-tae ​ແລະ ການ​ຖອນ​ຕົວ​ຊົ່ວຄາວ​ຂອງ​ທ່ານ Jeon Bong-jun, ພວກ​ກະບົດ​ໄດ້​ຈັດ​ກຸ່ມ​ຄືນ​ໃໝ່​ຢູ່​ເທິງ​ພູ Paektu.ພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ຍຶດເອົາ Gobu ໃນເດືອນເມສາ, ໄຊຊະນະໃນຮົບຂອງ Hwangtojae ແລະການສູ້ຮົບຂອງ Hwangryong River, ແລະໄດ້ຍຶດເອົາປ້ອມ Jeonju.ສັນຕິພາບ​ທີ່​ເຄັ່ງ​ຕຶງ​ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ຕາມ​ສົນທິສັນຍາ Jeonju ​ໃນ​ເດືອນ​ພຶດສະພາ​ຜ່ານ​ມາ, ​ເຖິງ​ແມ່ນ​ວ່າ​ຄວາມ​ໝັ້ນຄົງ​ຂອງ​ພາກ​ພື້ນ​ຍັງ​ຄົງ​ຢູ່​ໃນ​ລະດູ​ຮ້ອນ.ລັດຖະບານ Joseon , ຮູ້ສຶກວ່າຖືກຂົ່ມຂູ່ໂດຍການກະບົດທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ, ໄດ້ສະແຫວງຫາການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກລາຊະວົງ Qing, ນໍາໄປສູ່ການສົ່ງທະຫານ 2,700 ຄົນ.ການ​ແຊກ​ແຊງ​ຄັ້ງ​ນີ້, ຂັດ​ກັບ​ສົນ​ທິ​ສັນ​ຍາ Tientsin ແລະ​ບໍ່​ໄດ້​ເປີດ​ເຜີຍ​ຕໍ່​ຍີ່​ປຸ່ນ, ໄດ້​ກະ​ຕຸ້ນ​ໃຫ້​ເກີດ​ສົງ​ຄາມ​ຈີນ-ຍີ່​ປຸ່ນ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ .ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ນີ້​ໄດ້​ຫຼຸດ​ຜ່ອນ​ອິດ​ທິ​ພົນ​ຂອງ​ຈີນ​ຢູ່​ສ.​ເກົາຫຼີ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ ແລະ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້​ຂະ​ບວນ​ການ​ສ້າງ​ຄວາມ​ເຂັ້ມ​ແຂງ​ຂອງ​ຈີນ​ເປັນ​ເຈົ້າ​ການ.ການ​ມີ​ໜ້າ​ທີ່​ແລະ​ອິດ​ທິ​ພົນ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ ​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຢູ່​ສ.​ເກົາຫຼີ​ພາຍຫຼັງ​ສົງ​ຄາມ​ເພີ່ມ​ຄວາມ​ວິ​ຕົກ​ກັງ​ວົນ​ໃຫ້​ພວກ​ກະ​ບົດ Donghak.ໃນການຕອບໂຕ້, ຜູ້ນໍາຂອງພວກກະບົດໄດ້ປະຊຸມຢູ່ໃນ Samrye ໃນເດືອນກັນຍາຫາເດືອນຕຸລາ, ໃນທີ່ສຸດໄດ້ລວບລວມກໍາລັງທະຫານຈາກ 25,000 ຫາ 200,000 ຄົນເພື່ອໂຈມຕີ Gongju.ການ​ກະບົດ​ໄດ້​ປະ​ເຊີນ​ກັບ​ຄວາມ​ລົ້ມ​ເຫຼວ​ອັນ​ໃຫຍ່​ຫຼວງ​ເມື່ອ​ພວກ​ກະບົດ​ໄດ້​ປະສົບ​ກັບ​ຄວາມ​ພ່າຍ​ແພ້​ຢ່າງ​ໜັກໜ່ວງ​ໃນ​ການ​ສູ້​ຮົບ Ugeumchi, ຕິດຕາມ​ມາ​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ພ່າຍ​ແພ້​ອີກ​ເທື່ອ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ການ​ສູ້​ຮົບ​ຂອງ Taein.ການສູນເສຍເຫຼົ່ານີ້ເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງການສິ້ນສຸດຂອງການປະຕິວັດ, ເຊິ່ງໄດ້ເຫັນຜູ້ນໍາຂອງຕົນຖືກຈັບແລະຖືກປະຫານຊີວິດຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍການແຂວນຄໍໃນເດືອນມີນາ 1895, ຍ້ອນວ່າການສູ້ຮົບຍັງສືບຕໍ່ເຂົ້າໄປໃນພາກຮຽນ spring ຂອງປີນັ້ນ.ການ​ປະ​ຕິ​ວັດ​ຊາວ​ກະ​ສິ​ກອນ​ດົງ​ກອກ, ດ້ວຍ​ການ​ຕ້ານ​ຢັນ​ຢ່າງ​ເລິກ​ເຊິ່ງ​ຕໍ່​ການ​ຮຸກ​ຮານ​ພາຍ​ໃນ​ປະ​ເທດ​ແລະ​ການ​ແຊກ​ແຊງ​ຂອງ​ຕ່າງ​ປະ​ເທດ, ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ໄດ້​ຫັນ​ປ່ຽນ​ທັດ​ສະ​ນະ​ການ​ເມືອງ - ສັງ​ຄົມ​ຂອງ ສ.ເກົາຫຼີ ໃນ​ທ້າຍ​ສັດ​ຕະ​ວັດ​ທີ 19.
▲
●
1897 - 1910
ປະຫວັດສາດທີ່ທັນສະໄຫມornament
ອານາຈັກເກົາຫຼີ
Gojong ຂອງ​ຈັກ​ກະ​ພັດ​ເກົາ​ຫຼີ​ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1897 Jan 1 - 1910

ອານາຈັກເກົາຫຼີ

Korean Peninsula
ອານາຈັກເກົາຫຼີ, ປະກາດໃນເດືອນຕຸລາ 1897 ໂດຍກະສັດ Gojong, ເປັນເຄື່ອງຫມາຍການຫັນປ່ຽນຂອງລາຊະວົງ Joseon ໄປສູ່ລັດທີ່ທັນສະໄຫມ.​ໄລຍະ​ນີ້​ໄດ້​ເຫັນ​ການ​ປະຕິ​ຮູບ​ກວາງ​ມູ, ​ເພື່ອ​ແນ​ໃສ່​ຫັນ​ເປັນ​ທັນ​ສະ​ໄໝ ​ແລະ ຫັນ​ການ​ທະຫານ, ​ເສດຖະກິດ, ລະບົບ​ທີ່​ດິນ, ການ​ສຶກສາ, ອຸດສາຫະກຳ.ຈັກກະພັດມີຢູ່ຈົນກ່ວາເກົາຫຼີຖືກຍຶດເອົາໂດຍຍີ່ປຸ່ນ ໃນເດືອນສິງຫາປີ 1910. ການສ້າງຕັ້ງຈັກກະພັດແມ່ນການຕອບສະຫນອງຕໍ່ການພົວພັນສາຂາຂອງເກົາຫຼີກັບຈີນ ແລະອິດທິພົນຂອງແນວຄວາມຄິດຂອງຕາເວັນຕົກ.ການກັບຄືນຂອງ Gojong ຈາກການຖືກເນລະເທດລັດເຊຍເຮັດໃຫ້ການປະກາດຂອງຈັກກະພັດ, ໂດຍມີປີ Gwangmu ເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງຍຸກໃຫມ່ໃນປີ 1897. ເຖິງວ່າຈະມີຄວາມສົງໄສຂອງຕ່າງປະເທດໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ການປະກາດດັ່ງກ່າວຄ່ອຍໆໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຈາກສາກົນ.ໃນ​ໄລ​ຍະ​ທີ່​ມີ​ຢູ່​ໂດຍ​ຫຍໍ້​ຂອງ​ຕົນ​, Empire ສ​ເກົາ​ຫຼີ​ໄດ້​ດໍາ​ເນີນ​ການ​ປະ​ຕິ​ຮູບ​ທີ່​ສໍາ​ຄັນ​.ການປະຕິຮູບ Gwangmu, ນຳ ພາໂດຍເຈົ້າ ໜ້າ ທີ່ອະນຸລັກນິຍົມແລະກ້າວ ໜ້າ, ໄດ້ຟື້ນຟູພາສີເລັກນ້ອຍເພື່ອໃຫ້ການປ່ຽນແປງເຫຼົ່ານີ້, ເສີມຂະຫຍາຍຄວາມຮັ່ງມີຂອງລັດຖະບານຂອງຈັກກະພັດແລະເຮັດໃຫ້ການປະຕິຮູບຕື່ມອີກ.ກອງທັບໄດ້ຮັບການປັບປຸງໃຫ້ທັນສະໄຫມໂດຍການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງລັດເຊຍຈົນກ່ວາ 1897, ແລະຄວາມພະຍາຍາມເພື່ອສ້າງຕັ້ງກອງທັບເຮືອທີ່ທັນສະໄຫມແລະສົ່ງເສີມການເປັນອຸດສາຫະກໍາ.ການ​ປະຕິ​ຮູບ​ທີ່​ດິນ​ເພື່ອ​ແນ​ໃສ່​ກຳນົດ​ສິດ​ກຳມະສິດ​ໃຫ້​ດີ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ການ​ເກັບ​ພາສີ​ໄດ້​ເລີ່​ມດຳ​ເນີນ​ແຕ່​ປະ​ເຊີນ​ໜ້າ​ກັບ​ການ​ຕໍ່ຕ້ານ​ພາຍ​ໃນ.ສປປ ​ເກົາຫຼີ​ປະ​ເຊີນ​ໜ້າ​ກັບ​ການ​ທ້າ​ທາຍ​ທາງ​ການ​ທູດ, ພິ​ເສດ​ແມ່ນ​ຈາກ​ຍີ່​ປຸ່ນ.ປີ 1904, ​ໃນ​ທ່າມກາງ​ອິດ​ທິພົນ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ​ທີ່​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ, ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ປະກາດ​ຄວາມ​ເປັນ​ກາງ, ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຮັບ​ຮູ້​ຈາກ​ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ມະຫາ​ອຳນາດ.​ເຖິງ​ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ, ບົດ​ບັນທຶກ​ຊ່ວຍ​ຈຳ Taft-Katsura ປີ 1905 ​ໄດ້​ເປັນ​ສັນຍານ​ໃຫ້ ​ອາ​ເມ​ລິ​ກາ ​ຍອມຮັບ​ການ​ຊີ້​ນຳ​ຂອງ​ຍີ່ປຸ່ນ​ຕໍ່​ສ.​ເກົາຫຼີ.ນີ້​ໄດ້​ລ່ວງ​ລະ​ເມີດ​ສົນ​ທິ​ສັນ​ຍາ Portsmouth ປີ 1905, ເຊິ່ງ​ໄດ້​ສິ້ນ​ສຸດ ​ສົງ​ຄາມ​ຣັດ​ເຊຍ - ຍີ່​ປຸ່ນ ​ແລະ​ໄດ້​ຢືນ​ຢັນ​ອິດ​ທິ​ພົນ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ​ໃນ​ເກົາ​ຫຼີ.Emperor Gojong ໄດ້ພະຍາຍາມຢ່າງສິ້ນເຊີງໃນການທູດລັບເພື່ອຮັກສາອະທິປະໄຕແຕ່ປະເຊີນກັບການຄວບຄຸມຂອງຍີ່ປຸ່ນທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນແລະຄວາມຄວາມບໍ່ສະຫງົບພາຍໃນປະເທດ, ເຊິ່ງນໍາໄປສູ່ການສະລະລາຊະວັງໃນປີ 1907. [70]ການຂຶ້ນສະເດັດຂຶ້ນຂອງຈັກກະພັດ Sunjong ໄດ້ເຫັນການຍຶດໝັ້ນຂອງຍີ່ປຸ່ນຢ່າງໜັກແໜ້ນຕໍ່ເກົາຫຼີ ດ້ວຍສົນທິສັນຍາປີ 1907, ເພີ່ມທະວີການມີໜ້າຂອງຍີ່ປຸ່ນໃນບົດບາດຂອງລັດຖະບານ.ສິ່ງດັ່ງກ່າວເຮັດໃຫ້ການປົດອາວຸດ ແລະ ຍຸບເລີກບັນດາກຳລັງທະຫານຂອງ ສປປ ເກົາຫຼີ ແລະ ຊຸກຍູ້ການຕ້ານຢັນຈາກບັນດາກອງທັບທີ່ຊອບທຳ, ໃນທີ່ສຸດກໍ່ຖືກສະກັດກັ້ນໂດຍກຳລັງຂອງ ຍີ່ປຸ່ນ.ຮອດ​ປີ 1908, ອັດ​ຕາ​ສ່ວນ​ທີ່​ສຳ​ຄັນ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ສ.ປ.ປ.​ເກົາ​ຫຼີ​ແມ່ນ​ຊາວ​ຍີ່​ປຸ່ນ, ຍົກ​ຍ້າຍ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ສ.ປ.​ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ມີ​ການ​ທ້າ​ທາຍ​ທາງ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ​ກໍ່ຕາມ, ​ແຕ່ ສປປ ​ເກົາຫຼີ ​ໄດ້​ຮັກສາ​ຄວາມ​ກ້າວໜ້າ​ດ້ານ​ເສດຖະກິດ.GDP ຕໍ່​ຫົວ​ຄົນ​ໃນ​ປີ 1900 ​ແມ່ນ​ສູງ​ເປັນ​ທີ່​ໜ້າ​ສັງ​ເກດ, ​ແລະ​ຍຸກ​ດັ່ງກ່າວ​ໄດ້​ເຫັນ​ການ​ເລີ່​ມຕົ້ນ​ຂອງ​ວິ​ສາ​ຫະກິດ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ທີ່​ທັນ​ສະ​ໄໝ, ບາງ​ແຫ່ງ​ຍັງ​ຄົງ​ຕົວ​ຢູ່​ໃນ​ປະຈຸ​ບັນ.​ແນວ​ໃດ​ກໍ​ດີ, ​ເສດຖະກິດ​ໄດ້​ຖືກ​ນາບ​ຂູ່​ຈາກ​ການ​ໄຫຼ​ເຂົ້າ​ຂອງ​ຜະລິດ​ຕະພັນ​ຂອງ​ຍີ່ປຸ່ນ ​ແລະ ລະບົບ​ທະນາຄານ​ທີ່​ຍັງ​ບໍ່​ທັນ​ພັດທະນາ.ໂດຍສະເພາະ, ຕົວເລກທີ່ໃກ້ຊິດກັບ Emperor ໄດ້ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການສ້າງຕັ້ງບໍລິສັດໃນໄລຍະເວລານີ້.[71]
▲
●
​ເກົາຫຼີ​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຍີ່ປຸ່ນ
ທະ​ຫານ​ທະ​ເລ​ຍີ່​ປຸ່ນ​ລົງ​ຈອດ​ຈາກ Unyo ທີ່​ເກາະ Yeongjong ທີ່​ໃກ້​ກັບ Ganghwa ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1910 Jan 1 - 1945

​ເກົາຫຼີ​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ປົກຄອງ​ຂອງ​ຍີ່ປຸ່ນ

Korean Peninsula
​ໃນ​ໄລຍະ​ທີ່​ຍີ່ປຸ່ນ​ປົກຄອງ​ສ. ​ເກົາຫຼີ, ​ເລີ່​ມຕົ້ນ​ຈາກ​ສົນທິສັນຍາ​ການ​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ລະຫວ່າງ​ຍີ່​ປຸ່ນ-ສ.​ເກົາຫຼີ​ໃນ​ປີ 1910, ອຳນາດ​ອະທິປະ​ໄຕ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຄັດຄ້ານ​ຢ່າງ​ໜັກໜ່ວງ.ຍີ່ປຸ່ນ​ອ້າງ​ວ່າ​ສົນທິສັນຍາ​ດັ່ງກ່າວ​ມີ​ຄວາມ​ຖືກຕ້ອງ​ຕາມ​ກົດໝາຍ, ​ແຕ່​ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ໂຕ້​ຖຽງ​ກັນ​ວ່າ​ມີ​ຜົນ​ສັກສິດ, ​ໂດຍ​ຢືນຢັນ​ວ່າ​ໄດ້​ລົງ​ນາມ​ຢ່າງ​ເຄັ່ງ​ຄັດ ​ແລະ ​ໂດຍ​ບໍ່​ມີ​ຄວາມ​ເຫັນ​ດີ​ເຫັນ​ພ້ອມ​ທີ່​ຈຳ​ເປັນ​ຂອງ​ຈັກກະພັດ​ສ.​ເກົາຫຼີ.[72​] ການ​ຕໍ່​ຕ້ານ​ຂອງ​ເກົາ​ຫຼີ​ກັບ​ການ​ປົກ​ຄອງ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ​ແມ່ນ embodied ໂດຍ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂອງ​ກອງ​ທັບ​ທີ່​ຊອບ​ທໍາ​.ເຖິງວ່າຈະມີຄວາມພະຍາຍາມຂອງຍີ່ປຸ່ນເພື່ອສະກັດກັ້ນວັດທະນະທໍາເກົາຫຼີແລະຜົນປະໂຫຍດທາງດ້ານເສດຖະກິດຈາກອານານິຄົມ, ພື້ນຖານໂຄງລ່າງສ່ວນໃຫຍ່ທີ່ເຂົາເຈົ້າກໍ່ສ້າງໄດ້ຖືກທໍາລາຍໃນ ສົງຄາມເກົາຫຼີ .[73]ການສິ້ນພຣະຊົນຂອງຈັກກະພັດ Gojong ໃນເດືອນມັງກອນປີ 1919 ເຮັດໃຫ້ເກີດການເຄື່ອນໄຫວຂອງວັນທີ 1 ມີນາ, ການປະທ້ວງທົ່ວປະເທດຕໍ່ຕ້ານການປົກຄອງຂອງຍີ່ປຸ່ນ.ຊຸກຍູ້ໂດຍຫຼັກການຕັດສິນຕົນເອງຂອງ Woodrow Wilson, ປະມານ 2 ລ້ານຄົນເກົາຫຼີໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ, ເຖິງແມ່ນວ່າບັນທຶກຂອງຍີ່ປຸ່ນຊີ້ໃຫ້ເຫັນຫນ້ອຍລົງ.ການ​ປະ​ທ້ວງ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສະ​ກັດ​ກັ້ນ​ຢ່າງ​ໂຫດ​ຮ້າຍ​ໂດຍ​ຊາວ​ຍີ່​ປຸ່ນ, ສົ່ງ​ຜົນ​ໃຫ້​ຊາວ​ເກົາ​ຫຼີ​ປະ​ມານ 7,000 ຄົນ​ເສຍ​ຊີ​ວິດ.[74] ການລຸກຮືຂຶ້ນນີ້ເຮັດໃຫ້ການສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານຊົ່ວຄາວຂອງສາທາລະນະລັດເກົາຫຼີໃນ Shanghai, ເຊິ່ງໄດ້ຮັບການຍອມຮັບໃນລັດຖະທໍາມະນູນຂອງເກົາຫຼີໃຕ້ເປັນລັດຖະບານທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດຫມາຍຂອງຕົນຈາກ 1919 ຫາ 1948. [75.]ນະ​ໂຍ​ບາຍ​ການ​ສຶກ​ສາ​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ປົກ​ຄອງ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ​ໄດ້​ຖືກ​ແບ່ງ​ແຍກ​ໂດຍ​ພາ​ສາ​, ຊຶ່ງ​ມີ​ຜົນ​ກະ​ທົບ​ທັງ​ນັກ​ສຶກ​ສາ​ຍີ່​ປຸ່ນ​ແລະ​ເກົາ​ຫຼີ​.ຫຼັກສູດ​ໃນ​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ຢ່າງ​ແຮງ, ​ໂດຍ​ມີ​ຂໍ້​ຈຳກັດ​ໃນ​ການ​ສອນ​ພາສາ​ເກົາຫຼີ ​ແລະ ປະຫວັດສາດ.ຮອດ​ປີ 1945, ​ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ປະສົບ​ກັບ​ສິ່ງ​ທ້າ​ທາຍ​ດັ່ງກ່າວ​ກໍ່ຕາມ, ​ແຕ່​ອັດຕາ​ການ​ຮູ້​ໜັງສື​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ບັນລຸ 22%.[76] ນອກຈາກນັ້ນ, ນະໂຍບາຍຂອງຍີ່ປຸ່ນໄດ້ບັງຄັບໃຊ້ການລວມຕົວຂອງວັດທະນະທໍາ, ເຊັ່ນການບັງຄັບໃຫ້ຊື່ພາສາຍີ່ປຸ່ນສໍາລັບຊາວເກົາຫຼີແລະການຫ້າມຫນັງສືພິມພາສາເກົາຫຼີ.​ເຄື່ອງ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ​ຍັງ​ຖືກ​ລັກ​ລອບ, ມີ 75,311 ອັນ​ຖືກ​ນຳ​ໄປ​ຍີ່​ປຸ່ນ.[77]ກອງທັບປົດປ່ອຍເກົາຫຼີ (KLA) ໄດ້ກາຍເປັນສັນຍາລັກຂອງການຕໍ່ຕ້ານຂອງເກົາຫຼີ, ປະກອບດ້ວຍຊາວເກົາຫຼີທີ່ຖືກອົບພະຍົບອອກຈາກປະເທດຈີນແລະສະຖານທີ່ອື່ນໆ.​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ປະ​ທະ​ກັນ​ໃນ​ການ​ສູ້​ຮົບ​ກອງ​ທະຫານ​ຕໍ່ຕ້ານ​ກອງ​ກຳລັງ​ຍີ່ປຸ່ນ​ຢູ່​ຕາມ​ຊາຍ​ແດນ​ຈີນ-​ເກົາຫລີ​ໃຕ້ ​ແລະ​ເປັນ​ສ່ວນ​ນຶ່ງ​ຂອງ​ການ​ປະຕິບັດ​ງານ​ຂອງ​ພັນທະ​ມິດ​ໃນ​ຈີນ ​ແລະ​ເອ​ເຊຍ​ຕາ​ເວັນ​ອອກສຽງ​ໃຕ້.KLA ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສະໜັບສະໜູນ​ຈາກ​ຊາວ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ຫຼາຍ​ໝື່ນ​ຄົນ​ທີ່​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ກອງ​ກຳລັງ​ຕໍ່ຕ້ານ​ອື່ນໆ​ເຊັ່ນ​ກອງທັບ​ປົດ​ປ່ອຍ​ປະ​ຊາ​ຊົນ ​ແລະ ກອງທັບ​ປະ​ຕິ​ວັດ​ແຫ່ງ​ຊາດ.ພາຍຫຼັງ​ຍີ່ປຸ່ນ​ຍອມ​ຈຳນົນ​ໃນ​ປີ 1945, ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ປະ​ເຊີນ​ໜ້າ​ກັບ​ສະພາບ​ຂາດ​ສະຖຽນ​ລະ​ພາບ​ດ້ານ​ບໍລິຫານ ​ແລະ ວິຊາ​ການ.ພົນລະ​ເມືອງ​ຍີ່ປຸ່ນ​ທີ່​ປະກອບ​ເປັນ​ປະຊາກອນ​ສ່ວນ​ໜ້ອຍ​ແຕ່​ມີ​ອຳນາດ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ໃນ​ຕົວ​ເມືອງ​ແລະ​ສາຂາວິຊາ​ອາຊີບ​ນັ້ນ​ຖືກ​ຂັບ​ໄລ່​ອອກ.ອັນນີ້ເຮັດໃຫ້ປະຊາກອນຊາວເກົາຫຼີທີ່ເຮັດກະສິກຳສ່ວນໃຫຍ່ຂອງເກົາຫຼີ ກໍ່ສ້າງຄືນໃໝ່ ແລະຫັນປ່ຽນຈາກການຍຶດຄອງອານານິຄົມຫຼາຍທົດສະວັດ.[78]
▲
●
ສົງຄາມເກົາຫຼີ
ຖັນ​ແຖວ​ກຳ​ລັງ​ທະ​ເລ​ທີ 1 ຂອງ​ສະ​ຫະ​ລັດ ເຄື່ອນ​ຍ້າຍ​ຜ່ານ​ເສັ້ນ​ທາງ​ຂອງ​ຈີນ ໃນ​ລະ​ຫວ່າງ​ການ​ແຕກ​ອອກ​ຈາກ​ອ່າງ​ເກັບ​ນ້ຳ Chosin. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jun 25 - 1953 Jul 27

ສົງຄາມເກົາຫຼີ

Korean Peninsula
ສົງຄາມເກົາຫຼີ , ຄວາມຂັດແຍ້ງທີ່ໃຫຍ່ຫຼວງໃນຍຸກ ສົງຄາມເຢັນ , ໄດ້ເລີ່ມຂຶ້ນໃນວັນທີ 25 ມິຖຸນາ 1950 ເມື່ອເກົາຫຼີເໜືອ, ສະໜັບສະໜູນໂດຍ ຈີນ ແລະ ສະຫະພາບໂຊວຽດ , ໄດ້ບຸກໂຈມຕີ ເກົາຫຼີໃຕ້ , ສະໜັບສະໜູນໂດຍ ສະຫະລັດ ແລະ ພັນທະມິດຂອງສະຫະປະຊາຊາດ.ການ​ເປັນ​ປໍ​ລະ​ປັກ​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ຈາກ​ການ​ແບ່ງ​ແຍກ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ໂດຍ​ການ​ຍຶດ​ຄອງ​ກຳ​ລັງ​ອາ​ເມ​ລິ​ກາ​ແລະ​ໂຊ​ວຽດ​ໃນ​ເສັ້ນ​ຂະ​ໜານ​ທີ 38 ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ຍອມ​ຈຳນົນ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ ​ໃນ​ວັນ​ທີ 15 ສິງ​ຫາ 1945, ເຊິ່ງ​ໄດ້​ສິ້ນ​ສຸດ​ການ​ປົກ​ຄອງ​ຂອງ​ເກົາ​ຫຼີ​ເປັນ​ເວ​ລາ 35 ປີ.ຮອດ​ປີ 1948, ການ​ແບ່ງ​ແຍກ​ນີ້​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ສອງ​ປະ​ເທດ​ທີ່​ເປັນ​ສັດຕູ​ກັນ​ຄື ​ເກົາຫຼີ​ເໜືອ​ຄອມ​ມິ​ວນິສ​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ປົກຄອງ Kim Il Sung ​ແລະ​ລັດທິທຶນ​ນິຍົມ​ເກົາຫຼີ​ໃຕ້​ພາຍ​ໃຕ້ Syngman Rhee.ລະບອບ​ທັງ​ສອງ​ໄດ້​ປະຕິ​ເສດ​ບໍ່​ຮັບ​ຮູ້​ຊາຍ​ແດນ​ເປັນ​ເຂດ​ຊາຍ​ແດນ​ຖາວອນ ​ແລະ ອ້າງ​ເອົາ​ອະທິປະ​ໄຕ​ທົ່ວ​ແຫຼມ​ເກົາຫຼີ.[79]ການປະທະກັນຢູ່ຕາມເສັ້ນຂະໜານທີ 38 ແລະການກະບົດໃນພາກໃຕ້ທີ່ໄດ້ຮັບການສະຫນັບສະຫນູນຈາກພາກເຫນືອ, ໄດ້ກໍານົດຂັ້ນຕອນສໍາລັບການບຸກລຸກຂອງເກົາຫຼີເຫນືອທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດສົງຄາມ.ສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດ​ທີ່​ຂາດ​ການ​ຄັດຄ້ານ​ຈາກ​ສະຫະພາບ​ໂຊ​ວຽດ ທີ່​ບໍ່​ຍອມ​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ສະພາ​ຄວາມ​ໝັ້ນຄົງ​ນັ້ນ ​ໄດ້​ຕອບ​ໂຕ້​ໂດຍ​ການ​ເຕົ້າ​ໂຮມ​ກຳລັງ​ຈາກ 21 ປະ​ເທດ ຊຶ່ງ​ສ່ວນ​ໃຫຍ່​ແມ່ນ​ທະຫານ​ສະຫະລັດ ​ເພື່ອ​ສະໜັບສະໜູນ​ເກົາຫລີ​ໃຕ້.ຄວາມ​ພະຍາຍາມ​ຂອງ​ນາໆ​ຊາດ​ນີ້ ​ໄດ້​ເປັນ​ຂີດ​ໝາຍ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ທາງ​ທະຫານ​ຄັ້ງ​ໃຫຍ່​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ໜູນ​ຊ່ວຍ​ຂອງ​ສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດ.[80]ຄວາມກ້າວໜ້າຂອງເກົາຫຼີເໜືອໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ຊຸກດັນໃຫ້ກຳລັງເກົາຫຼີໃຕ້ ແລະ ອາເມຣິກາ ເຂົ້າໄປໃນເຂດປ້ອງກັນຂະໜາດນ້ອຍ, ບໍລິເວນພູຊານ.ການ​ໂຈມ​ຕີ​ຢ່າງ​ກ້າຫານ​ຂອງ​ອົງການ​ສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດ​ທີ່​ເມືອງ Incheon ​ໃນ​ເດືອນ​ກັນຍາ​ປີ 1950 ​ໄດ້​ຫັນປ່ຽນ​ທ່າ​ແຮງ, ​ໄດ້​ຕັດ​ກຳລັງ​ທະຫານ​ຂອງ​ເກົາຫຼີ​ເໜືອ​ຄືນ​ໃໝ່.ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ສະພາບສົງຄາມໄດ້ປ່ຽນແປງເມື່ອກອງກຳລັງຂອງຈີນເຂົ້າມາໃນເດືອນຕຸລາ 1950, ບັງຄັບໃຫ້ທະຫານຂອງສະຫະປະຊາຊາດຕ້ອງຖອຍອອກຈາກເກົາຫຼີເໜືອ.ຫຼັງ​ຈາກ​ການ​ບຸກ​ໂຈມ​ຕີ​ແລະ​ການ​ຕອບ​ໂຕ້​ຢ່າງ​ບໍ່​ຢຸດ​ຢັ້ງ, ກອງ​ທັບ​ໜ້າ​ໄດ້​ສະ​ຖຽນ​ລະ​ພາບ​ຢູ່​ໃກ້​ກັບ​ກອງ​ທັບ​ເດີມ​ຢູ່​ເສັ້ນ​ຂະ​ໜານ​ທີ 38.[81]​ເຖິງ​ວ່າ​ມີ​ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ຢ່າງ​ດຸ​ເດືອດ, ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ເບື້ອງ​ໜ້າ​ໄດ້​ຮັກສາ​ສະຖຽນ​ລະ​ພາບ​ຢູ່​ໃກ້​ກັບ​ເສັ້ນ​ແບ່ງ​ຂັ້ນ​ຕົ້ນ, ສົ່ງ​ຜົນ​ໃຫ້​ເກີດ​ຄວາມ​ເຄັ່ງ​ຕຶງ.ວັນ​ທີ 27 ກໍລະກົດ​ປີ 1953, ສັນຍາ​ຢຸດ​ຍິງ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ລົງ​ນາມ, ສ້າງ​ເຂດ DMZ ​ເພື່ອ​ແຍກ​ສອງ​ພາກ​ເກົາຫຼີ, ​ເຖິງ​ວ່າ​ສົນທິສັນຍາ​ສັນຕິພາບ​ຢ່າງ​ເປັນ​ທາງ​ການ​ຍັງ​ບໍ່​ທັນ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສະຫລຸບ.ນັບ​ມາ​ຮອດ​ປີ 2018, ທັງ​ສອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ສະ​ແດງ​ຄວາມ​ສົນ​ໃຈ​ໃນ​ການ​ຢຸດຕິ​ສົງຄາມ​ຢ່າງ​ເປັນ​ທາງ​ການ, ​ໄດ້​ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ລັກສະນະ​ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ທີ່​ຍັງ​ຄົງ​ຄ້າງ.[82]ສົງຄາມ​ເກົາຫຼີ​ແມ່ນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ບັນດາ​ການ​ປະ​ທະ​ກັນ​ທີ່​ຮ້າຍ​ແຮງ​ທີ່​ສຸດ​ໃນ​ສະຕະວັດ​ທີ 20, ມີ​ພົນລະ​ເຮືອນ​ເສຍ​ຊີວິດ​ຫຼາຍ​ກວ່າ ​ສົງຄາມ​ໂລກ​ຄັ້ງ​ທີ 2 ​ແລະ ສົງຄາມ​ຫວຽດນາມ , ຄວາມ​ໂຫດຮ້າຍ​ທີ່​ສຳຄັນ​ທີ່​ສອງ​ຝ່າຍ​ໄດ້​ກະທຳ, ​ແລະ ການ​ທຳລາຍ​ຢ່າງ​ກວ້າງຂວາງ​ຢູ່ ສ.​ເກົາຫຼີ.ປະມານ 3 ລ້ານ​ຄົນ​ເສຍ​ຊີວິດ​ໃນ​ການ​ປະ​ທະ​ກັນ, ​ແລະ​ການ​ວາງ​ລະ​ເບີດ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້​ເກົາຫຼີ​ເໜືອ​ໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ເສຍ​ຫາຍ​ຢ່າງ​ໜັກໜ່ວງ.ສົງຄາມຍັງໄດ້ກະຕຸ້ນໃຫ້ມີການບິນຂອງຊາວເກົາຫຼີເຫນືອ 1.5 ລ້ານຄົນ, ເພີ່ມວິກິດການຜູ້ອົບພະຍົບທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ມໍລະດົກຂອງສົງຄາມ.[83]
▲
●
​ເກົາຫຼີ
Moon ແລະ Kim ຈັບມືກັນຂ້າມເສັ້ນແບ່ງເຂດ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1953 Jan 1 - 2022

​ເກົາຫຼີ

Korean Peninsula
ການ​ແບ່ງ​ປະ​ເທດ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ອອກ​ເປັນ​ສອງ​ອົງການ​ແມ່ນ​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ຈາກ ​ສົງຄາມ​ໂລກ​ຄັ້ງ​ທີ 2 ສິ້ນ​ສຸດ​ລົງ​ເມື່ອ​ຍີ່ປຸ່ນ ​ຍອມ​ຈຳນົນ​ໃນ​ວັນ​ທີ 15 ສິງຫາ 1945 ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ພັນທະ​ມິດ​ພິຈາລະນາ​ອະນາຄົດ​ຂອງ​ການ​ປົກຄອງ​ຕົນ​ເອງ​ຂອງ​ສ.​ເກົາຫຼີ.​ໃນ​ເບື້ອງ​ຕົ້ນ, ສ.​ເກົາຫຼີ ​ແມ່ນ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປົດ​ປ່ອຍ​ຈາກ​ການ​ຍຶດ​ຄອງ​ຂອງ​ຍີ່​ປຸ່ນ ​ແລະ ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ຢູ່​ພາຍ​ໃຕ້​ການ​ໄວ້​ເນື້ອ​ເຊື່ອ​ໃຈ​ສາກົນ​ຕາມ​ການ​ຕົກລົງ​ຂອງ​ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ພັນທະ​ມິດ.ພະແນກຂະຫນານທີ 38 ໄດ້ຖືກສະເຫນີໂດຍ ສະຫະລັດ ແລະຕົກລົງເຫັນດີໂດຍ ສະຫະພາບໂຊວຽດ , ມີຈຸດປະສົງເປັນມາດຕະການຊົ່ວຄາວຈົນກ່ວາສາມາດຈັດແຈງການໄວ້ວາງໃຈໄດ້.​ແນວ​ໃດ​ກໍ​ດີ, ການ​ເລີ່​ມຕົ້ນ​ຂອງ ​ສົງຄາມ​ເຢັນ ​ແລະ​ຄວາມ​ລົ້ມ​ເຫຼວ​ໃນ​ການ​ເຈລະຈາ​ໄດ້​ລົບ​ລ້າງ​ການ​ຕົກລົງ​ໃດໆ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ເປັນ​ເຈົ້າ​ການ, ​ເຮັດ​ໃຫ້​ສ.​ເກົາຫຼີ​ຕົກ​ຢູ່​ໃນ​ຂອບ​ເຂດ.ຮອດ​ປີ 1948, ລັດ​ຖະ​ບານ​ຕ່າງ​ປະ​ເທດ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຄື: ສ​ປ​ປ ເກົາຫຼີ ​ໃນ​ວັນ​ທີ 15/8 ແລະ ສ​ປ​ປ​ເກົາຫຼີ​ໃນ​ວັນ​ທີ 9/9, ແຕ່​ລະ​ຝ່າຍ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜູນ​ໂດຍ​ສະ​ຫະ​ລັດ ແລະ ສະ​ຫະ​ພາບ​ໂຊ​ວຽດ​ຕາມ​ລຳ​ດັບ.ຄວາມເຄັ່ງຕຶງລະຫວ່າງສອງເກົາຫຼີໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໃນການບຸກຮຸກຮານຂອງເກົາຫຼີໃຕ້ໃນວັນທີ 25 ມິຖຸນາ 1950, ເລີ່ມຕົ້ນ ສົງຄາມເກົາຫຼີ ທີ່ແກ່ຍາວເຖິງປີ 1953. ເຖິງວ່າຈະມີການສູນເສຍແລະການທໍາລາຍຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງ, ແຕ່ຄວາມຂັດແຍ້ງໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໃນຄວາມບໍ່ສະຫງົບ, ເຊິ່ງນໍາໄປສູ່ການສ້າງຕັ້ງເຂດປອດທະຫານຂອງສປປ. DMZ), ເຊິ່ງຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາຍັງຄົງເປັນສັນຍາລັກທີ່ຍືນຍົງຂອງການແບ່ງແຍກລະຫວ່າງເກົາຫຼີເຫນືອແລະເກົາຫຼີໃຕ້.ຄວາມ​ພະ​ຍາ​ຍາມ​ມຸ່ງ​ໄປ​ເຖິງ​ຄວາມ​ປອງ​ດອງ​ຊາດ​ແລະ​ການ​ເຕົ້າ​ໂຮມ​ກັນ​ຄືນ​ໃໝ່​ໄດ້​ສືບ​ຕໍ່​ດຳ​ເນີນ​ໄປ​ຢ່າງ​ບໍ່​ຢຸດ​ຢັ້ງ, ມີ​ບັນ​ດາ​ບາດ​ກ້າວ​ສຳ​ຄັນ​ໃນ​ໄລ​ຍະ​ກອງ​ປະ​ຊຸມ​ສຸດຍອດ​ລະ​ຫວ່າງ​ເກົາ​ຫຼີ​ປີ 2018.ວັນ​ທີ 27 ​ເມສາ​ປີ 2018, ການ​ນຳ​ສອງ​ປະ​ເທດ​ສ.​ເກົາຫຼີ​ໄດ້​ລົງ​ນາມ​ໃນ​ຖະ​ແຫຼ​ງການ Panmunjom, ​ໄດ້​ເຫັນ​ດີ​ເຫັນ​ພ້ອມ​ກ່ຽວ​ກັບ​ບັນດາ​ບາດກ້າວ​ມຸ່ງ​ໄປ​ສູ່​ສັນຕິພາບ​ແລະ​ການ​ເຕົ້າ​ໂຮມ​ກັນ​ຄືນ​ໃໝ່.ຄວາມ​ຄືບ​ໜ້າ​ລວມ​ເຖິງ​ການ​ມ້າງ​ປ້ອມ​ຍາມ ແລະ​ສ້າງ​ເຂດ​ປ້ອງ​ກັນ ເພື່ອ​ຫຼຸດ​ຜ່ອນ​ຄວາມ​ເຄັ່ງ​ຕຶງ​ທາງ​ການ​ທະ​ຫານ.ໃນ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ຄັ້ງ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ​ໃນ​ວັນ​ທີ 12 ທັນ​ວາ 2018, ທະ​ຫານ​ທັງ​ສອງ​ຝ່າຍ​ໄດ້​ຜ່ານ​ເສັ້ນ​ຊາຍ​ແດນ​ທາງ​ທະ​ຫານ​ເປັນ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ​ທີ່​ເປັນ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ສັນ​ຕິ​ພາບ​ແລະ​ການ​ຮ່ວມ​ມື.[84]
▲
●

Appendices



APPENDIX 1

THE HISTORY OF KOREAN BBQ


Play button




APPENDIX 2

The Origins of Kimchi and Soju with Michael D. Shin


Play button




APPENDIX 3

HANBOK, Traditional Korean Clothes


Play button




APPENDIX 4

Science in Hanok (The Korean traditional house)


Play button

Characters



Geunchogo of Baekje

Geunchogo of Baekje

13th King of Baekje

Dae Gwang-hyeon

Dae Gwang-hyeon

Last Crown Prince of Balhae

Choe Museon

Choe Museon

Goryeo Military Commander

Gang Gam-chan

Gang Gam-chan

Goryeo Military Commander

Muyeol of Silla

Muyeol of Silla

Unifier of the Korea's Three Kingdoms

Jeongjo of Joseon

Jeongjo of Joseon

22nd monarch of the Joseon dynasty

Empress Myeongseong

Empress Myeongseong

Empress of Korea

Hyeokgeose of Silla

Hyeokgeose of Silla

Founder of Silla

Gwanggaeto the Great

Gwanggaeto the Great

Nineteenth Monarch of Goguryeo

Taejong of Joseon

Taejong of Joseon

Third Ruler of the Joseon Dynasty

Kim Jong-un

Kim Jong-un

Supreme Leader of North Korea

Yeon Gaesomun

Yeon Gaesomun

Goguryeo Dictator

Seon of Balhae

Seon of Balhae

10th King of Balhae

Syngman Rhee

Syngman Rhee

First President of South Korea

Taejodae of Goguryeo

Taejodae of Goguryeo

Sixth Monarch of Goguryeo

Taejo of Goryeo

Taejo of Goryeo

Founder of the Goryeo Dynasty

Gojong of Korea

Gojong of Korea

First Emperor of Korea

Go of Balhae

Go of Balhae

Founder of Balhae

Gongmin of Goryeo

Gongmin of Goryeo

31st Ruler of Goryeo

Kim Jong-il

Kim Jong-il

Supreme Leader of North Korea

Yi Sun-sin

Yi Sun-sin

Korean Admiral

Kim Il-sung

Kim Il-sung

Founder of North Korea

Jizi

Jizi

Semi-legendary Chinese Sage

Choe Je-u

Choe Je-u

Founder of Donghak

Yeongjo of Joseon

Yeongjo of Joseon

21st monarch of the Joseon Dynasty

Gyeongsun of Silla

Gyeongsun of Silla

Final Ruler of Silla

Park Chung-hee

Park Chung-hee

Dictator of South Korea

Onjo of Baekje

Onjo of Baekje

Founder of Baekje

Mun of Balhae

Mun of Balhae

Third Ruler of Balhae

Taejo of Joseon

Taejo of Joseon

Founder of Joseon Dynasty

Sejong the Great

Sejong the Great

Fourth Ruler of the Joseon Dynasty

Empress Gi

Empress Gi

Empress of Toghon Temür

Gim Yu-sin

Gim Yu-sin

Korean Military General

Jang Bogo

Jang Bogo

Sillan Maritime Figure

Footnotes



  1. Eckert, Carter J.; Lee, Ki-Baik (1990). Korea, old and new: a history. Korea Institute Series. Published for the Korea Institute, Harvard University by Ilchokak. ISBN 978-0-9627713-0-9, p. 2.
  2. Eckert & Lee 1990, p. 9.
  3. 金両基監修『韓国の歴史』河出書房新社 2002, p.2.
  4. Sin, Hyong-sik (2005). A Brief History of Korea. The Spirit of Korean Cultural Roots. Vol. 1 (2nd ed.). Seoul: Ewha Womans University Press. ISBN 978-89-7300-619-9, p. 19.
  5. Pratt, Keith (2007). Everlasting Flower: A History of Korea. Reaktion Books. p. 320. ISBN 978-1-86189-335-2, p. 63-64.
  6. Seth, Michael J. (2011). A History of Korea: From Antiquity to the Present. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-6715-3. OCLC 644646716, p. 112.
  7. Kim Jongseo, Jeong Inji, et al. "Goryeosa (The History of Goryeo)", 1451, Article for July 934, 17th year in the Reign of Taejo.
  8. Bale, Martin T. 2001. Archaeology of Early Agriculture in Korea: An Update on Recent Developments. Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association 21(5):77-84. Choe, C.P. and Martin T. Bale 2002. Current Perspectives on Settlement, Subsistence, and Cultivation in Prehistoric Korea. Arctic Anthropology 39(1-2):95-121. Crawford, Gary W. and Gyoung-Ah Lee 2003. Agricultural Origins in the Korean Peninsula. Antiquity 77(295):87-95. Lee, June-Jeong 2001. From Shellfish Gathering to Agriculture in Prehistoric Korea: The Chulmun to Mumun Transition. PhD dissertation, University of Wisconsin-Madison, Madison. Proquest, Ann Arbor. Lee, June-Jeong 2006. From Fisher-Hunter to Farmer: Changing Socioeconomy during the Chulmun Period in Southeastern Korea, In Beyond "Affluent Foragers": The Development of Fisher-Hunter Societies in Temperate Regions, eds. by Grier, Kim, and Uchiyama, Oxbow Books, Oxford.
  9. Lee 2001, 2006.
  10. Choe and Bale 2002.
  11. Im, Hyo-jae 2000. Hanguk Sinseokgi Munhwa [Neolithic Culture in Korea]. Jibmundang, Seoul.
  12. Lee 2001.
  13. Choe and Bale 2002, p.110.
  14. Crawford and Lee 2003, p. 89.
  15. Lee 2001, p.323.
  16. Ahn, Jae-ho (2000). "Hanguk Nonggyeongsahoe-eui Seongnib (The Formation of Agricultural Society in Korea)". Hanguk Kogo-Hakbo (in Korean). 43: 41–66.
  17. Lee, June-Jeong (2001). From Shellfish Gathering to Agriculture in Prehistoric Korea: The Chulmun to Mumun Transition. Madison: University of Wisconsin-Madison Press.
  18. Bale, Martin T. (2001). "Archaeology of Early Agriculture in Korea: An Update on Recent Developments". Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association. 21 (5): 77–84.
  19. Rhee, S. N.; Choi, M. L. (1992). "Emergence of Complex Society in Prehistoric Korea". Journal of World Prehistory. 6: 51–95. doi:10.1007/BF00997585. S2CID 145722584.
  20. Janhunen, Juha (2010). "Reconstructing the Language Map of Prehistorical Northeast Asia". Studia Orientalia (108): 281–304. ... there are strong indications that the neighbouring Baekje state (in the southwest) was predominantly Japonic-speaking until it was linguistically Koreanized."
  21. Kim, Djun Kil (2014). The History of Korea, 2nd Edition. ABC-CLIO. p. 8. ISBN 9781610695824.
  22. "Timeline of Art and History, Korea, 1000 BC – 1 AD". Metropolitan Museum of Art.
  23. Lee Injae, Owen Miller, Park Jinhoon, Yi Hyun-Hae, 〈Korean History in Maps〉, 2014, pp.18-20.
  24. Records of the Three Kingdomsof the Biographies of the Wuhuan, Xianbei, and Dongyi.
  25. Records of the Three Kingdoms,Han dynasty(韓),"有三種 一曰馬韓 二曰辰韓 三曰弁韓 辰韓者古之辰國也".
  26. Book of the Later Han,Han(韓),"韓有三種 一曰馬韓 二曰辰韓 三曰弁辰 … 凡七十八國 … 皆古之辰國也".
  27. Escher, Julia (2021). "Müller Shing / Thomas O. Höllmann / Sonja Filip: Early Medieval North China: Archaeological and Textual Evidence". Asiatische Studien - Études Asiatiques. 74 (3): 743–752. doi:10.1515/asia-2021-0004. S2CID 233235889.
  28. Pak, Yangjin (1999). "Contested ethnicities and ancient homelands in northeast Chinese archaeology: the case of Koguryo and Puyo archaeology". Antiquity. 73 (281): 613–618. doi:10.1017/S0003598X00065182. S2CID 161205510.
  29. Byington, Mark E. (2016), The Ancient State of Puyŏ in Northeast Asia: Archaeology and Historical Memory, Cambridge (Massachusetts) and London: Harvard University Asia Center, ISBN 978-0-674-73719-8, pp. 20–30.
  30. "夫餘本屬玄菟", Dongyi, Fuyu chapter of the Book of the Later Han.
  31. Lee, Hee Seong (2020). "Renaming of the State of King Seong in Baekjae and His Political Intention". 한국고대사탐구학회. 34: 413–466.
  32. 임기환 (1998). 매구루 (買溝婁 [Maeguru]. 한국민족문화대백과사전 [Encyclopedia of Korean Culture] (in Korean). Academy of Korean Studies.
  33. Byeon, Tae-seop (변태섭) (1999). 韓國史通論 (Hanguksa tongnon) [Outline of Korean history] (4th ed.). Seoul: Samyeongsa. ISBN 978-89-445-9101-3., p. 49.
  34. Lee Injae, Owen Miller, Park Jinhoon, Yi Hyun-Hae, 2014, Korean History in Maps, Cambridge University Press, pp. 44–49, 52–60.
  35. "한국사데이터베이스 비교보기 > 風俗·刑政·衣服은 대략 高[句]麗·百濟와 같다". Db.history.go.kr.
  36. Hong, Wontack (2005). "The Puyeo-Koguryeo Ye-maek the Sushen-Yilou Tungus, and the Xianbei Yan" (PDF). East Asian History: A Korean Perspective. 1 (12): 1–7.
  37. Susan Pares, Jim Hoare (2008). Korea: The Past and the Present (2 vols): Selected Papers From the British Association for Korean Studies Baks Papers Series, 1991–2005. Global Oriental. pp. 363–381. ISBN 9789004217829.
  38. Chosun Education (2016). '[ 기획 ] 역사로 살펴본 한반도 인구 추이'.
  39. '사단법인 신라문화진흥원 – 신라의 역사와 문화'. Archived from the original on 2008-03-21.
  40. '사로국(斯盧國) ─ The State of Saro'.
  41. 김운회 (2005-08-30). 김운회의 '대쥬신을 찾아서' 금관의 나라, 신라. 프레시안. 
  42. "성골 [聖骨]". Empas Encyclopedia. Archived from the original on 2008-06-20.
  43. "The Bone Ranks and Hwabaek". Archived from the original on 2017-06-19.
  44. "구서당 (九誓幢)". e.g. Encyclopedia of Korean Culture.
  45. "Cultural ties put Iran, S Korea closer than ever for cooperation". Tehran Times. 2016-05-05.
  46. (2001). Kaya. In The Penguin Archaeology Guide, edited by Paul Bahn, pp. 228–229. Penguin, London.
  47. Barnes, Gina L. (2001). Introducing Kaya History and Archaeology. In State Formation in Korea: Historical and Archaeological Perspectives, pp. 179–200. Curzon, London, p. 180-182.
  48. 백승옥. 2004, "安羅高堂會議'의 성격과 安羅國의 위상", 지역과 역사, vol.0, no.14 pp.7-39.
  49. Farris, William (1996). "Ancient Japan's Korean Connection". Korean Studies. 20: 6-7. doi:10.1353/ks.1996.0015. S2CID 162644598.
  50. Barnes, Gina (2001). Introducing Kaya History and Archaeology. In State Formation in Korea: Historical and Archaeological Perspectives. London: Curzon. p. 179-200.
  51. Lee Injae, Owen Miller, Park Jinhoon, Yi Hyun-Hae, 2014, Korean History in Maps, Cambridge University Press, pp. 44-49, 52-60.
  52. "Malananta bring Buddhism to Baekje" in Samguk Yusa III, Ha & Mintz translation, pp. 178-179.
  53. Woodhead, Linda; Partridge, Christopher; Kawanami, Hiroko; Cantwell, Cathy (2016). Religion in the Modern World- Traditions and Transformations (3rd ed.). London and New York: Routledge. pp. 96–97. ISBN 978-0-415-85881-6.
  54. Adapted from: Lee, Ki-baik. A New History of Korea (Translated by Edward W. Wagner with Edward J. Shultz), (Cambridge, MA:Harvard University Press, 1984), p. 51. ISBN 0-674-61576-X
  55. "國人謂始祖赫居世至眞德二十八王 謂之聖骨 自武烈至末王 謂之眞骨". 三國史記. 654. Retrieved 2019-06-14.
  56. Shin, Michael D., ed. (2014). Korean History in Maps: From Prehistory to the Twenty-first Century. Cambridge University Press. p. 29. ISBN 978-1-107-09846-6. The Goguryeo-Tang War | 645–668.
  57. Seth, Michael J. (2010). A history of Korea: From antiquity to the present. Lanham: Rowman & Littlefield. ISBN 9780742567177, p. 44.
  58. Lee, Kenneth B. (1997). Korea and East Asia: The story of a phoenix. Westport: Praeger. ISBN 9780275958237, p. 17.
  59. "Different Names for Hangeul". National Institute of Korean Language. 2008. Retrieved 3 December 2017.
  60. Hannas, W[illia]m C. (1997). Asia's Orthographic Dilemma. University of Hawaiʻi Press. ISBN 978-0-8248-1892-0, p. 57.
  61. Pratt, Rutt, Hoare, 1999. Korea: A Historical and Cultural Dictionary. Routledge.
  62. "明史/卷238 – 維基文庫，自由的圖書館". zh.wikisource.org.
  63. Ford, Shawn. "The Failure of the 16th Century Japanese Invasions of Korea" 1997.
  64. Lewis, James (December 5, 2014). The East Asian War, 1592–1598: International Relations, Violence and Memory. Routledge. pp. 160–161. ISBN 978-1317662747.
  65. "Seonjo Sillok, 31년 10월 12일 7번, 1598". Records of the Joseon Dynasty.
  66. Turnbull, Stephen; Samurai Invasions of Korea 1592–1598, pp. 5–7.
  67. Swope, Kenneth (2014), The Military Collapse of China's Ming Dynasty, Routledge, p. 23.
  68. Swope 2014, p. 65.
  69. Swope 2014, p. 65-66.
  70. Hulbert, Homer B. (1904). The Korea Review, p. 77.
  71. Chu, Zin-oh. "독립협회와 대한제국의 경제정책 비 연구" (PDF).
  72. Kawasaki, Yutaka (July 1996). "Was the 1910 Annexation Treaty Between Korea and Japan Concluded Legally?". Murdoch University Journal of Law. 3 (2).
  73. Kim, C. I. Eugene (1962). "Japanese Rule in Korea (1905–1910): A Case Study". Proceedings of the American Philosophical Society. 106 (1): 53–59. ISSN 0003-049X. JSTOR 985211.
  74. Park, Eun-sik (1972). 朝鮮独立運動の血史 1 (The Bloody History of the Korean Independence Movement). Tōyō Bunko. p. 169.
  75. Lee, Ki-baik (1984). A New History of Korea. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-61576-2, pp. 340–344.
  76. The New Korea”, Alleyne Ireland 1926 E.P. Dutton & Company pp.198–199.
  77. Kay Itoi; B. J. Lee (2007-10-17). "Korea: A Tussle over Treasures — Who rightfully owns Korean artifacts looted by Japan?". Newsweek.
  78. Morgan E. Clippinger, “Problems of the Modernization of Korea: the Development of Modernized Elites Under Japanese Occupation” ‘’Asiatic Research Bulletin’’ (1963) 6#6 pp 1–11.
  79. Millett, Allan. "Korean War". britannica.com.
  80. United Nations Security Council Resolution 83.
  81. Devine, Robert A.; Breen, T.H.; Frederickson, George M.; Williams, R. Hal; Gross, Adriela J.; Brands, H.W. (2007). America Past and Present. Vol. II: Since 1865 (8th ed.). Pearson Longman. pp. 819–21. ISBN 978-0321446619.
  82. He, Kai; Feng, Huiyun (2013). Prospect Theory and Foreign Policy Analysis in the Asia Pacific: Rational Leaders and Risky Behavior. Routledge. p. 50. ISBN 978-1135131197.
  83. Fisher, Max (3 August 2015). "Americans have forgotten what we did to North Korea". Vox.
  84. "Troops cross North-South Korea Demilitarized Zone in peace for 1st time ever". Cbsnews.com. 12 December 2018.

References



  • Association of Korean History Teachers (2005a). Korea through the Ages, Vol. 1 Ancient. Seoul: Academy of Korean Studies. ISBN 978-89-7105-545-8.
  • Association of Korean History Teachers (2005b). Korea through the Ages, Vol. 2 Modern. Seoul: Academy of Korean Studies. ISBN 978-89-7105-546-5.
  • Buzo, Adrian (2002). The Making of Modern Korea. Routledge.
  • Cumings, Bruce (2005). Korea's Place in the Sun: A Modern History (2nd ed.). W W Norton.
  • Eckert, Carter J.; Lee, Ki-Baik (1990). Korea, old and new: a history. Korea Institute Series. Published for the Korea Institute, Harvard University by Ilchokak. ISBN 978-0-9627713-0-9.
  • Grayson, James Huntley (1989). Korea: a religious history.
  • Hoare, James; Pares, Susan (1988). Korea: an introduction. New York: Routledge. ISBN 978-0-7103-0299-1.
  • Hwang, Kyung-moon (2010). A History of Korea, An Episodic Narrative. Palgrave Macmillan. p. 328. ISBN 978-0-230-36453-0.
  • Kim, Djun Kil (2005). The History of Korea. Greenwood Press. ISBN 978-0-313-03853-2. Retrieved 20 October 2016. Via Internet Archive
  • Kim, Djun Kil (2014). The History of Korea (2nd ed.). ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-582-4. OCLC 890146633. Retrieved 21 July 2016.
  • Kim, Jinwung (2012). A History of Korea: From "Land of the Morning Calm" to States in Conflict. Indiana University Press. ISBN 978-0-253-00078-1. Retrieved 15 July 2016.
  • Korea National University of Education. Atlas of Korean History (2008)
  • Lee, Kenneth B. (1997). Korea and East Asia: The Story of a Phoenix. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-275-95823-7. Retrieved 28 July 2016.
  • Lee, Ki-baik (1984). A New History of Korea. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-61576-2.
  • Lee, Hyun-hee; Park, Sung-soo; Yoon, Nae-hyun (2005). New History of Korea. Paju: Jimoondang. ISBN 978-89-88095-85-0.
  • Li, Narangoa; Cribb, Robert (2016). Historical Atlas of Northeast Asia, 1590-2010: Korea, Manchuria, Mongolia, Eastern Siberia. ISBN 978-0-231-16070-4.
  • Nahm, Andrew C. (2005). A Panorama of 5000 Years: Korean History (2nd revised ed.). Seoul: Hollym International Corporation. ISBN 978-0-930878-68-9.
  • Nahm, Andrew C.; Hoare, James (2004). Historical dictionary of the Republic of Korea. Lanham: Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-4949-5.
  • Nelson, Sarah M. (1993). The archaeology of Korea. Cambridge, UK: Cambridge University Press. p. 1013. ISBN 978-0-521-40783-0.
  • Park, Eugene Y. (2022). Korea: A History. Stanford: Stanford University Press. p. 432. ISBN 978-1-503-62984-4.
  • Peterson, Mark; Margulies, Phillip (2009). A Brief History of Korea. Infobase Publishing. p. 328. ISBN 978-1-4381-2738-5.
  • Pratt, Keith (2007). Everlasting Flower: A History of Korea. Reaktion Books. p. 320. ISBN 978-1-86189-335-2.
  • Robinson, Michael Edson (2007). Korea's twentieth-century odyssey. Honolulu: U of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-3174-5.
  • Seth, Michael J. (2006). A Concise History of Korea: From the Neolithic Period Through the Nineteenth Century. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-4005-7. Retrieved 21 July 2016.
  • Seth, Michael J. (2010). A History of Korea: From Antiquity to the Present. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. p. 520. ISBN 978-0-7425-6716-0.
  • Seth, Michael J. (2011). A History of Korea: From Antiquity to the Present. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-6715-3. OCLC 644646716.
  • Sin, Hyong-sik (2005). A Brief History of Korea. The Spirit of Korean Cultural Roots. Vol. 1 (2nd ed.). Seoul: Ewha Womans University Press. ISBN 978-89-7300-619-9.