ບົດບັນຍາຍ

1947

ການແບ່ງແຍກຂອງປະເທດອິນເດຍ

1952

ການເຄື່ອນໄຫວພາສາ

1958

1958 ການກໍ່ລັດຖະປະຫານຂອງທະຫານປາກີສະຖານ

1966

ການເຄື່ອນໄຫວຫົກຈຸດ

1969

1969 ການລຸກຮືຂຶ້ນຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ

1970

ການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປໃນປີ 1970 ໃນປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ

ເອກະລາດ ແລະ ການສ້າງສາປະເທດຊາດ

1971

ປະກາດເອກະລາດຂອງບັງກະລາເທດ

1971

ສົງຄາມປົດປ່ອຍບັງກະລາເທດ

1972

ກົດລະບຽບຂອງ Sheikh Mujib: ການພັດທະນາ, ໄພພິບັດ, ແລະຄວາມຂັດແຍ້ງ

ການປົກຄອງທາງການທະຫານແລະຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງທາງການເມືອງ

1975

ການລອບສັງຫານ Sheikh Mujibur Rahman

1977

ປະທານປະເທດ Ziaur Rahman

1982

ລະບອບຜະເດັດການຂອງ Hussain Muhammad Ershad

ການຫັນປ່ຽນປະຊາທິປະໄຕແລະການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ

1991

ການບໍລິຫານ Khaleda ທໍາອິດ

1996

ການບໍລິຫານ Hasina ທໍາອິດ

2001

ໄລຍະທີສາມຂອງ Khaleda

2006

ວິກິດການການເມືອງຂອງບັງກະລາເທດປີ 2006-2008

2009

ການບໍລິຫານ Hasina ທີສອງ

2013

2013 ການປະທ້ວງ Shahbag

2014

ການບໍລິຫານ Hasina ທີສາມ

2019

ສີ່ບໍລິຫານ Hasina

ອ້າງອີງ

History of Bangladesh ©Anonymous

1971 - 2024

ປະຫວັດສາດຂອງບັງກະລາເທດ

ປະຫວັດສາດຂອງບັງກະລາເທດຕັ້ງແຕ່ປີ 1971 ເປັນຕົ້ນໄປແມ່ນມີລັກສະນະເປັນໄລຍະຂອງການພັດທະນາທາງດ້ານການເມືອງແລະສັງຄົມທີ່ສໍາຄັນ.ຫຼັງຈາກໄດ້ຮັບເອກະລາດຈາກ ປາກີສະຖານ ໃນປີ 1971, ບັງກລາແດັສໄດ້ປະສົບກັບການທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງທ່ານ Sheikh Mujibur Rahman.ເຖິງວ່າຈະໄດ້ຮັບເອກະລາດໃນເບື້ອງຕົ້ນກໍ່ຕາມ, ແຕ່ປະເທດນີ້ຍັງປະສົບກັບຄວາມທຸກຍາກຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລະ ຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງທາງການເມືອງ.ຊຸມປີຫລັງການເປັນເອກະລາດໃນຕອນຕົ້ນແມ່ນໄດ້ຖືກລະບຸໄວ້ໂດຍຄວາມອຶດຢາກຂອງບັງກລາເທດຂອງປີ 1974, ເຊິ່ງໄດ້ມີຜົນກະທົບຮ້າຍແຮງຕໍ່ປະຊາກອນ.ການລອບສັງຫານທ່ານ Sheikh Mujibur Rahman ໃນປີ 1975 ໄດ້ກ້າວໄປສູ່ໄລຍະການປົກຄອງຂອງທະຫານທີ່ແກ່ຍາວເຖິງປີ 1990, ເຊິ່ງມີລັກສະນະການກໍ່ລັດຖະປະຫານ ແລະ ການຂັດແຍ້ງ, ໂດຍສະເພາະການຂັດແຍ້ງກ່ຽວກັບເສັ້ນທາງ Chittagong Hill Tracts.ການຫັນປ່ຽນໄປສູ່ປະຊາທິປະໄຕໃນຕົ້ນຊຸມປີ 1990 ແມ່ນຈຸດຫັນປ່ຽນຂອງບັງກລາແດັສ.ແນວໃດກໍດີ, ໄລຍະນີ້ບໍ່ແມ່ນຄວາມວຸ້ນວາຍ, ດັ່ງທີ່ເຫັນໄດ້ຈາກວິກິດການການເມືອງປີ 2006-2008.ໃນຍຸກສະໄໝປະຈຸບັນ, ແຕ່ປີ 2009, ບັງກລາແດັສ ໄດ້ສຸມໃສ່ບັນດາຂໍ້ລິເລີ່ມຄື Vision 2021 ແລະ Digital Bangladesh, ມຸ່ງໄປເຖິງການພັດທະນາເສດຖະກິດ ແລະ ທັນສະໄໝ.ເຖິງວ່າຈະປະເຊີນໜ້າກັບການທ້າທາຍຕ່າງໆເຊັ່ນການກໍ່ຄວາມຮຸນແຮງໃນຊຸມຊົນປີ 2021, ບັງກລາແດັສຍັງຄົງພະຍາຍາມກ້າວໄປສູ່ຄວາມກ້າວໜ້າ ແລະ ສະຖຽນລະພາບ.ຕະຫຼອດປະຫວັດສາດຫລັງການເປັນເອກະລາດ, ບັງກລາແດັສ ໄດ້ປະສົບກັບຄວາມວຸ້ນວາຍທາງດ້ານການເມືອງ, ການທ້າທາຍທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ແລະ ຄວາມກ້າວໜ້າທີ່ສຳຄັນໃນການພັດທະນາ.ການເດີນທາງຈາກປະເທດຊາດໃໝ່ທີ່ຖືກສົງຄາມໄປສູ່ປະເທດທີ່ພວມພັດທະນາສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມອົດທົນ ແລະຄວາມຕັ້ງໃຈຂອງປະຊາຊົນຂອງຕົນ.

1946 Jan 1

ບົດບັນຍາຍ

Bangladesh

ປະຫວັດສາດຂອງບັງກະລາເທດ, ພາກພື້ນທີ່ມີການພັດທະນາທາງດ້ານວັດທະນະທໍາແລະທາງດ້ານການເມືອງທີ່ອຸດົມສົມບູນ, ຮ່ອງຮອຍຂອງຕົ້ນກໍາເນີດມາເຖິງສະໄຫມໂບຮານ.ໃນເບື້ອງຕົ້ນເອີ້ນວ່າ Bengal, ມັນແມ່ນພາກສ່ວນທີ່ສໍາຄັນຂອງອານາຈັກຕ່າງໆໃນພາກພື້ນ, ລວມທັງຈັກກະພັດ Mauryan ແລະ Gupta Empires.ໃນຍຸກກາງ, Bengal ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງພາຍໃຕ້ ການປົກຄອງຂອງ Bengal Sultanate ແລະ Mughal , ທີ່ມີຊື່ສຽງທາງດ້ານການຄ້າແລະຄວາມຮັ່ງມີ, ໂດຍສະເພາະໃນອຸດສາຫະກໍາ muslin ແລະຜ້າໄຫມ.ສະຕະວັດທີ 16 ຫາ 18 ໄດ້ໝາຍເຖິງໄລຍະແຫ່ງຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ການປະດິດສ້າງວັດທະນະທຳໃນ Bengal.ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຍຸກນີ້ໄດ້ສິ້ນສຸດລົງດ້ວຍການມາຮອດ ການປົກຄອງຂອງອັງກິດ ໃນສະຕະວັດທີ 19.ການຄວບຄຸມຂອງບໍລິສັດອິນເດຍຕາເວັນອອກຂອງອັງກິດຕໍ່ Bengal ຫຼັງຈາກຮົບຂອງ Plassey ໃນ 1757 ໄດ້ນໍາໄປສູ່ການປ່ຽນແປງທາງເສດຖະກິດທີ່ສໍາຄັນແລະການນໍາສະເຫນີການຕັ້ງຖິ່ນຖານຖາວອນໃນປີ 1793.ການປົກຄອງຂອງອັງກິດໄດ້ເປັນພະຍານເຖິງການປະກົດຕົວຂອງການສຶກສາທີ່ທັນສະໄຫມແລະການເຄື່ອນໄຫວປະຕິຮູບທາງດ້ານສັງຄົມ - ສາດສະຫນາ, ນໍາພາໂດຍຕົວເລກເຊັ່ນ Raja Ram Mohan Roy.ການແບ່ງແຍກ Bengal ໃນປີ 1905, ເຖິງແມ່ນວ່າຈະຖືກຍົກເລີກໃນປີ 1911, ແຕ່ໄດ້ກະຕຸ້ນຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຊາດນິຍົມຢ່າງແຂງແຮງ.ໃນຕົ້ນສະຕະວັດທີ 20 ໄດ້ຖືກຫມາຍໂດຍ Bengali Renaissance, ເຊິ່ງມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການພັດທະນາວັດທະນະທໍາ - ສັງຄົມຂອງພາກພື້ນ.ຄວາມອຶດຢາກຂອງ Bengal ຂອງປີ 1943, ວິກິດການດ້ານມະນຸດສະທໍາທີ່ຮ້າຍກາດ, ເປັນຈຸດປ່ຽນຂອງປະຫວັດສາດຂອງ Bengal, ເຮັດໃຫ້ຄວາມຮູ້ສຶກຕໍ່ຕ້ານອັງກິດຮ້າຍແຮງຂຶ້ນ.ປັດຈຸບັນທີ່ຕັດສິນໄດ້ມາພ້ອມກັບການແບ່ງປັນຂອງອິນເດຍໃນປີ 1947, ຜົນໃຫ້ເກີດການສ້າງປະເທດຕາເວັນອອກແລະຕາເວັນຕົກປາກິສຖານ.ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຊາວມຸດສະລິມຕາເວັນອອກ Bengal ກາຍເປັນປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ, ກໍານົດຂັ້ນຕອນຂອງການຂັດແຍ້ງໃນອະນາຄົດເນື່ອງຈາກຄວາມແຕກຕ່າງທາງດ້ານພາສາແລະວັດທະນະທໍາກັບປາກີສະຖານຕາເວັນຕົກ.ໄລຍະນີ້ໄດ້ວາງພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການຕໍ່ສູ້ເພື່ອເອກະລາດຂອງບັງກະລາເດັດໃນທີ່ສຸດ, ເປັນບົດທີ່ສຳຄັນໃນປະຫວັດສາດອາຊີໃຕ້.

ລົດໄຟພິເສດຂອງຊາວອົບພະຍົບຢູ່ສະຖານີ Ambala ໃນລະຫວ່າງການແບ່ງສ່ວນຂອງປະເທດອິນເດຍ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1947 Aug 14 - Aug 15

ການແບ່ງແຍກຂອງປະເທດອິນເດຍ

India

ການແບ່ງແຍກຂອງອິນເດຍ , ຕາມທີ່ໄດ້ລະບຸໄວ້ໃນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍເອກະລາດຂອງອິນເດຍຂອງປີ 1947, ໄດ້ໝາຍເຖິງການສິ້ນສຸດ ການປົກຄອງຂອງອັງກິດ ໃນອາຊີໃຕ້ ແລະ ສົ່ງຜົນໃຫ້ມີການສ້າງອຳນາດປົກຄອງເອກະລາດ 2 ປະເທດຄື ອິນເດຍ ແລະ ປາກິດສະຖານ ໃນວັນທີ 14 ແລະ 15 ສິງຫາ 1947 ຕາມລໍາດັບ.ການແບ່ງແຍກນີ້ກ່ຽວຂ້ອງກັບການແບ່ງແຍກແຂວງ Bengal ແລະ Punjab ຂອງອັງກິດອິນເດຍໂດຍອີງໃສ່ສາສະຫນາສ່ວນໃຫຍ່, ໂດຍເຂດທີ່ຊາວມຸດສະລິມສ່ວນໃຫຍ່ກາຍເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງປາກີສະຖານແລະເຂດທີ່ບໍ່ແມ່ນຊາວມຸດສະລິມເຂົ້າຮ່ວມອິນເດຍ.ຄຽງຄູ່ກັບການແບ່ງເຂດດິນແດນ, ຊັບສິນຄືກອງທັບເຮືອອັງກິດ, ກອງທັບເຮືອ, ກອງທັບອາກາດ, ພົນລະເຮືອນ, ທາງລົດໄຟ, ແລະຄັງເງິນກໍ່ຖືກແບ່ງອອກ.ເຫດການນີ້ໄດ້ພາໃຫ້ມີການເຄື່ອນຍ້າຍຢ່າງຫຼວງຫຼາຍແລະໄວ, ຄາດຄະເນວ່າ 14 ຫາ 18 ລ້ານຄົນໄດ້ຍົກຍ້າຍ, ແລະປະມານ 1 ລ້ານຄົນເສຍຊີວິດຍ້ອນຄວາມຮຸນແຮງແລະຄວາມວຸ້ນວາຍ.ຊາວອົບພະຍົບ, ຕົ້ນຕໍແມ່ນ Hindus ແລະ Sikhs ຈາກພາກພື້ນເຊັ່ນ West Punjab ແລະ East Bengal, ອົບພະຍົບໄປອິນເດຍ, ໃນຂະນະທີ່ຊາວມຸດສະລິມຍ້າຍໄປປາກີສະຖານ, ຊອກຫາຄວາມປອດໄພໃນບັນດາຜູ້ຮ່ວມສາສະຫນາ.ການແບ່ງແຍກໄດ້ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມຮຸນແຮງໃນຊຸມຊົນຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ໂດຍສະເພາະໃນ Punjab ແລະ Bengal, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບໃນເມືອງເຊັ່ນ Calcutta, Delhi, ແລະ Lahore.ຊາວຮິນດູ, ຊາວມຸດສະລິມ, ແລະ Sikhs ປະມານນຶ່ງລ້ານຄົນໄດ້ສູນເສຍຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າໃນຂໍ້ຂັດແຍ່ງເຫຼົ່ານີ້.ຄວາມພະຍາຍາມເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຄວາມຮຸນແຮງແລະການຊ່ວຍເຫຼືອຊາວອົບພະຍົບແມ່ນໄດ້ດໍາເນີນການໂດຍທັງຜູ້ນໍາອິນເດຍແລະປາກິສຖານ.ໂດຍສະເພາະ, Mahatma Gandhi ໄດ້ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການສົ່ງເສີມສັນຕິພາບໂດຍຜ່ານການອົດອາຫານໃນ Calcutta ແລະ Delhi.^[4] ລັດຖະບານຂອງອິນເດຍແລະປາກິສຖານໄດ້ສ້າງຕັ້ງຄ້າຍບັນເທົາທຸກແລະການເຄື່ອນໄຫວກອງທັບສໍາລັບການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານມະນຸດສະທໍາ.ເຖິງວ່າມີຄວາມພະຍາຍາມດັ່ງກ່າວ, ການແບ່ງແຍກດິນແດນໄດ້ປະຖິ້ມຄວາມເປັນສັດຕູກັນແລະຄວາມບໍ່ໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈລະຫວ່າງອິນເດຍແລະປາກີສະຖານ, ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສາຍພົວພັນຂອງເຂົາເຈົ້າມາຮອດທຸກວັນນີ້.

ຂະບວນແຫ່ຂະບວນຈັດຂຶ້ນໃນວັນທີ 21 ກຸມພາ 1952 ທີ່ນະຄອນດາກາ. ©Anonymous

1952 Feb 21

ການເຄື່ອນໄຫວພາສາ

Bangladesh

ໃນປີ 1947, ຫຼັງຈາກການແບ່ງປັນຂອງອິນເດຍ, East Bengal ໄດ້ກາຍເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງ Dominion ຂອງ ປາກິສຖານ .ເຖິງວ່າຈະມີປະຊາກອນສ່ວນໃຫຍ່ມີ 44 ລ້ານຄົນ, ປະຊາກອນທີ່ເວົ້າພາສາເບັງກາຕາຕາເວັນອອກຂອງ Bengal ພົບວ່າຕົນເອງມີການຂາດແຄນໃນລັດຖະບານ, ການບໍລິການພົນລະເຮືອນ, ແລະທະຫານຂອງປາກີສະຖານ, ເຊິ່ງຖືກຄອບງໍາໂດຍປີກຕາເວັນຕົກ.^[1] ເຫດການສໍາຄັນເກີດຂຶ້ນໃນປີ 1947 ໃນກອງປະຊຸມສຸດຍອດການສຶກສາແຫ່ງຊາດໃນ Karachi, ບ່ອນທີ່ມີມະຕິໄດ້ສະຫນັບສະຫນູນ Urdu ເປັນພາສາລັດດຽວ, ເຮັດໃຫ້ເກີດການຄັດຄ້ານທັນທີໃນ East Bengal.ນໍາພາໂດຍ Abul Kashem, ນັກສຶກສາໃນ Dhaka ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການຮັບຮູ້ Bengali ເປັນພາສາທາງການແລະເປັນສື່ກາງຂອງການສຶກສາ.^[2] ເຖິງວ່າຈະມີການປະທ້ວງເຫຼົ່ານີ້, ຄະນະກໍາມະການບໍລິການສາທາລະນະຂອງປາກີສະຖານໄດ້ຍົກເວັ້ນພາສາ Bengali ຈາກການນໍາໃຊ້ຢ່າງເປັນທາງການ, ເຮັດໃຫ້ຄວາມໂກດແຄ້ນຂອງສາທາລະນະເພີ່ມຂຶ້ນ.^[3]ນີ້ໄດ້ເຮັດໃຫ້ເກີດການປະທ້ວງທີ່ສໍາຄັນ, ໂດຍສະເພາະໃນວັນທີ 21 ເດືອນກຸມພາ 1952, ເມື່ອນັກຮຽນໃນ Dhaka ຄັດຄ້ານການຫ້າມການຊຸມນຸມສາທາລະນະ.ຕຳຫຼວດໄດ້ຕອບໂຕ້ດ້ວຍແກັສນ້ຳຕາແລະການຍິງປືນ, ເຮັດໃຫ້ນັກຮຽນຫຼາຍຄົນເສຍຊີວິດ.^[1] ຄວາມຮຸນແຮງເພີ່ມຂຶ້ນເປັນຄວາມບໍ່ເປັນລະບຽບໃນທົ່ວນະຄອນ, ມີການໂຈມຕີຢ່າງກວ້າງຂວາງແລະການປິດ.ເຖິງວ່າຈະໄດ້ຮັບການອ້ອນວອນຈາກບັນດາສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດທ້ອງຖິ່ນ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Nurul Amin, ໄດ້ປະຕິເສດທີ່ຈະແກ້ໄຂບັນຫາຢ່າງພຽງພໍ.ເຫດການເຫຼົ່ານີ້ເຮັດໃຫ້ການປະຕິຮູບລັດຖະທໍາມະນູນ.Bengali ໄດ້ຮັບການຮັບຮູ້ເປັນພາສາທາງການຄຽງຄູ່ Urdu ໃນປີ 1954, ເປັນທາງການໃນລັດຖະທໍາມະນູນ 1956.ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ລະບອບທະຫານພາຍໃຕ້ Ayub Khan ຕໍ່ມາໄດ້ພະຍາຍາມສ້າງຕັ້ງ Urdu ເປັນພາສາແຫ່ງຊາດດຽວ.^[4]ການເຄື່ອນໄຫວທາງພາສາແມ່ນປັດໄຈທີ່ສຳຄັນທີ່ພາໄປສູ່ສົງຄາມປົດປ່ອຍບັງກລາແດັສ.ຄວາມມັກນິຍົມຂອງລະບອບທະຫານຕໍ່ປາກີສະຖານຕາເວັນຕົກ, ບວກກັບຄວາມແຕກຕ່າງດ້ານເສດຖະກິດແລະການເມືອງ, ໄດ້ພາໃຫ້ເກີດຄວາມຄຽດແຄ້ນຢູ່ປາກີສະຖານ.ການຮຽກຮ້ອງຂອງສັນນິບາດ Awami ສໍາລັບການປົກຄອງແຂວງທີ່ໃຫຍ່ກວ່າແລະການປ່ຽນຊື່ຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກເປັນບັງກະລາເທດແມ່ນຈຸດໃຈກາງຂອງຄວາມເຄັ່ງຕຶງເຫຼົ່ານີ້, ໃນທີ່ສຸດກໍເຮັດໃຫ້ການເປັນເອກະລາດຂອງບັງກະລາເທດ.

ພົນເອກ Ayub Khan, ຜູ້ບັນຊາການກອງທັບປາກີສະຖານໃນເວລາຮັບຕຳແໜ່ງໃນວັນທີ 23 ມັງກອນ 1951. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1958 Oct 27

1958 ການກໍ່ລັດຖະປະຫານຂອງທະຫານປາກີສະຖານ

Pakistan

ການກໍ່ລັດຖະປະຫານທາງທະຫານ ຂອງປາກິສຖານ ໃນປີ 1958, ເກີດຂຶ້ນໃນວັນທີ 27 ຕຸລາ 1958, ເຊິ່ງເປັນການກໍ່ລັດຖະປະຫານຄັ້ງທຳອິດຂອງປາກີສະຖານ.ມັນໄດ້ນໍາໄປສູ່ການປົດຕໍາແຫນ່ງປະທານາທິບໍດີ Iskandar Ali Mirza ໂດຍ Muhammad Ayub Khan, ຜູ້ບັນຊາການກອງທັບໃນເວລານັ້ນ.ນໍາໄປສູ່ການກໍ່ລັດຖະປະຫານ, ຄວາມບໍ່ສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງໄດ້ plagued ປາກິສຖານ, ມີນາຍົກລັດຖະມົນຕີຈໍານວນຫຼາຍໃນລະຫວ່າງປີ 1956 ແລະ 1958. ຄວາມເຄັ່ງຕຶງໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນໂດຍຄວາມຕ້ອງການຂອງປາກິສຖານຕາເວັນອອກສໍາລັບການມີສ່ວນຮ່ວມຫຼາຍກວ່າເກົ່າໃນການປົກຄອງສູນກາງ.ທ່າມກາງຄວາມເຄັ່ງຕຶງດັ່ງກ່າວ, ປະທານາທິບໍດີ Mirza, ສູນເສຍການສະຫນັບສະຫນູນທາງດ້ານການເມືອງແລະປະເຊີນຫນ້າກັບຝ່າຍຄ້ານຈາກຜູ້ນໍາເຊັ່ນ Suhrawardy, ໄດ້ຫັນໄປຫາທະຫານສໍາລັບການສະຫນັບສະຫນູນ.ວັນທີ 7 ຕຸລານີ້, ທ່ານໄດ້ປະກາດກົດໄອຍະການ, ຍຸບລັດຖະທຳມະນູນ, ຍົກເລີກລັດຖະບານ, ຍຸບສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະ ສະພາແຫ່ງຊາດແຂວງ, ແລະຫ້າມບໍ່ໃຫ້ພັກການເມືອງ.ນາຍພົນ Ayub Khan ໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງເປັນຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການທະຫານ ແລະຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີຄົນໃໝ່.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ພັນທະມິດລະຫວ່າງ Mirza ແລະ Ayub Khan ແມ່ນສັ້ນ.ມາຮອດວັນທີ 27 ເດືອນຕຸລາ, Mirza, ຮູ້ສຶກວ່າຖືກຂົ່ມເຫັງໂດຍອໍານາດການຂະຫຍາຍຕົວຂອງ Ayub Khan, ພະຍາຍາມຢືນຢັນສິດອໍານາດຂອງລາວ.ໃນທາງກົງກັນຂ້າມ, Ayub Khan, ສົງໃສ Mirza ວາງແຜນຕໍ່ຕ້ານລາວ, ບັງຄັບໃຫ້ Mirza ລາອອກແລະໄດ້ຮັບຕໍາແຫນ່ງປະທານາທິບໍດີ.ການກໍ່ລັດຖະປະຫານໄດ້ຮັບການຕ້ອນຮັບໃນເບື້ອງຕົ້ນຢູ່ໃນປາກີສະຖານ, ເຫັນວ່າເປັນການພັກຜ່ອນຈາກຄວາມບໍ່ສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງແລະການນໍາພາທີ່ບໍ່ມີປະສິດທິພາບ.ມີຄວາມຄິດໃນແງ່ດີວ່າ ການນຳທີ່ເຂັ້ມແຂງຂອງ Ayub Khan ຈະຮັກສາສະຖຽນລະພາບຂອງເສດຖະກິດ, ຊຸກຍູ້ການຫັນເປັນທັນສະໄໝ, ແລະໃນທີ່ສຸດຈະຟື້ນຟູປະຊາທິປະໄຕ.ລະບອບຂອງທ່ານໄດ້ຮັບການສະຫນັບສະຫນູນຈາກລັດຖະບານຕ່າງປະເທດ, ລວມທັງ ສະຫະລັດ .

Sheikh Mujibur Rahman ປະກາດ 6 ຈຸດໃນ Lahore ໃນວັນທີ 5 ກຸມພາ 1966. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1966 Feb 5

ການເຄື່ອນໄຫວຫົກຈຸດ

Bangladesh

ການເຄື່ອນໄຫວ 6 ຈຸດ, ໄດ້ລິເລີ່ມໃນປີ 1966 ໂດຍ Sheikh Mujibur Rahman ຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ, ໄດ້ສະແຫວງຫາອຳນາດປົກຄອງຕົນເອງຫຼາຍຂຶ້ນສຳລັບພາກພື້ນ.^[5] ການເຄື່ອນໄຫວນີ້, ຕົ້ນຕໍແມ່ນນໍາພາໂດຍສະຫະພັນ Awami, ເປັນການຕອບສະຫນອງຕໍ່ການຂູດຮີດຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກໂດຍຜູ້ປົກຄອງຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນຕົກແລະເຫັນວ່າເປັນບາດກ້າວທີ່ສໍາຄັນໄປສູ່ຄວາມເປັນເອກະລາດຂອງບັງກະລາເທດ.ໃນເດືອນກຸມພາ 1966, ຜູ້ນໍາຝ່າຍຄ້ານໃນປາກີສະຖານຕາເວັນອອກໄດ້ປະຊຸມລະດັບຊາດເພື່ອປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບສະຖານະການທາງດ້ານການເມືອງຫລັງ Tashkent.Sheikh Mujibur Rahman, ຕາງໜ້າສະຫະພັນ Awami, ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມຢູ່ Lahore.ທ່ານໄດ້ສະເໜີ 6 ຈຸດໃນວັນທີ 5 ກຸມພານີ້, ເພື່ອແນໃສ່ນຳເຂົ້າໃນວາລະຂອງກອງປະຊຸມ.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ການສະເຫນີຂອງລາວໄດ້ຖືກປະຕິເສດ, ແລະ Rahman ໄດ້ຖືກຕິດສະຫລາກວ່າເປັນນັກແຍກຕົວອອກ.ດ້ວຍເຫດນັ້ນ, ລາວຈຶ່ງບໍ່ຍອມເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມໃນວັນທີ 6 ກຸມພາ.ຕໍ່ມາໃນເດືອນນັ້ນ, ຄະນະກຳມະການເຮັດວຽກຂອງ Awami League ໄດ້ຮັບເອົາຫົກຄະແນນເປັນເອກະສັນ.ຂໍ້ສະເໜີ 6 ຈຸດແມ່ນເກີດຈາກຄວາມປາດຖະໜາທີ່ຈະໃຫ້ປາກີສະຖານຕາເວັນອອກເປັນເອກະລາດເພີ່ມເຕີມ.ເຖິງວ່າຈະມີປະຊາກອນສ່ວນໃຫຍ່ ຂອງປາກີສະຖານ ແລະປະກອບສ່ວນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຕໍ່ລາຍຮັບການສົ່ງອອກຂອງຕົນໂດຍຜ່ານຜະລິດຕະພັນເຊັ່ນ: jute, ຊາວປາກີສະຖານຕາເວັນອອກຮູ້ສຶກວ່າຖືກດ້ອຍໂອກາດໃນອໍານາດທາງດ້ານການເມືອງແລະຜົນປະໂຫຍດທາງດ້ານເສດຖະກິດພາຍໃນປາກີສະຖານ.ຂໍ້ສະເໜີດັ່ງກ່າວໄດ້ປະເຊີນກັບການປະຕິເສດຈາກນັກການເມືອງຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນຕົກ ແລະນັກການເມືອງທີ່ບໍ່ແມ່ນສັນນິບາດ Awami ຈາກພາກຕາເວັນອອກຂອງປາກີສະຖານ, ລວມທັງປະທານພັກ Awami League ຂອງປາກີສະຖານ, ທ່ານ Nawabzada Nasarullah Khan, ພ້ອມທັງບັນດາພັກຄື ພັກ Awami ແຫ່ງຊາດ, Jamaat-i-Islami, ແລະ. Nizam-i-Islam.ເຖິງວ່າຈະມີການຄັດຄ້ານນີ້ກໍ່ຕາມ, ແຕ່ການເຄື່ອນໄຫວດັ່ງກ່າວໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນຈຳນວນປະຊາກອນສ່ວນໃຫຍ່ຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ.

ຂະບວນການນັກສຶກສາຢູ່ວິທະຍາໄລ Dhaka ໃນລະຫວ່າງການປະທ້ວງຂອງມະຫາຊົນຂອງປີ 1969. ©Anonymous

1969 Jan 1 - Mar

1969 ການລຸກຮືຂຶ້ນຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ

Bangladesh

ການລຸກຮືຂຶ້ນຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກປີ 1969 ແມ່ນການເຄື່ອນໄຫວປະຊາທິປະໄຕທີ່ສຳຄັນຕໍ່ຕ້ານການປົກຄອງທາງທະຫານຂອງປະທານາທິບໍດີ Muhammad Ayub Khan.ໂດຍການປະທ້ວງທີ່ນຳພາໂດຍນັກສຶກສາ ແລະໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກພັກການເມືອງຄືພັກ Awami League ແລະພັກ Awami ແຫ່ງຊາດ, ການປະທ້ວງໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການປະຕິຮູບທາງດ້ານການເມືອງ ແລະໄດ້ປະທ້ວງກໍລະນີສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດ Agartala ແລະການກັກຂັງພວກຜູ້ນຳຊາດນິຍົມບັງກະລາເທດ, ລວມທັງ Sheikh Mujibur Rahman.^[6] ການເຄື່ອນໄຫວ, ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກການເຄື່ອນໄຫວຫົກຈຸດຂອງປີ 1966, ເພີ່ມຂຶ້ນໃນຕົ້ນປີ 1969, ສະແດງໃຫ້ເຫັນການປະທ້ວງຢ່າງກວ້າງຂວາງແລະເປັນບາງຄັ້ງຄາວຂໍ້ຂັດແຍ່ງກັບກໍາລັງລັດຖະບານ.ຄວາມກົດດັນຂອງສາທາລະນະນີ້ໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໃນການລາອອກຂອງປະທານາທິບໍດີ Ayub Khan ແລະນໍາໄປສູ່ການຖອນຕົວຂອງກໍລະນີສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດ Agartala, ສົ່ງຜົນໃຫ້ Sheikh Mujibur Rahman ແລະຜູ້ອື່ນໆຖືກຕັດສິນລົງໂທດ.ເພື່ອເປັນການຕອບໂຕ້ຕໍ່ຄວາມບໍ່ສະຫງົບ, ປະທານາທິບໍດີ Yahya Khan, ຜູ້ສືບທອດ Ayub Khan, ໄດ້ປະກາດແຜນການເລືອກຕັ້ງແຫ່ງຊາດໃນເດືອນຕຸລາປີ 1970. ທ່ານໄດ້ປະກາດວ່າສະພາຜູ້ເລືອກຕັ້ງໃຫມ່ຈະຮ່າງລັດຖະທໍາມະນູນຂອງປາກີສະຖານແລະປະກາດການແບ່ງ ພາກຕາເວັນຕົກຂອງປາກີສະຖານ ເປັນແຂວງແຍກຕ່າງຫາກ.ໃນວັນທີ 31 ມີນາ 1970, ລາວໄດ້ນໍາສະເຫນີຄໍາສັ່ງກອບກົດຫມາຍ (LFO), ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ການເລືອກຕັ້ງໂດຍກົງສໍາລັບສະພານິຕິບັນຍັດດຽວ.^[7] ການເຄື່ອນໄຫວນີ້ແມ່ນສ່ວນຫນຶ່ງເພື່ອແກ້ໄຂຄວາມຢ້ານກົວໃນພາກຕາເວັນຕົກກ່ຽວກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກສໍາລັບການປົກຄອງແຂວງຢ່າງກວ້າງຂວາງ.LFO ມີຈຸດປະສົງເພື່ອຮັບປະກັນລັດຖະທໍາມະນູນໃນອະນາຄົດຈະຮັກສາຄວາມສົມບູນຂອງອານາເຂດຂອງປາກີສະຖານແລະອຸດົມການອິດສະລາມ.ແຂວງປະສົມປະສານທີ່ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 1954 ຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນຕົກໄດ້ຖືກຍົກເລີກ, ກັບຄືນໄປສູ່ 4 ແຂວງເດີມຄື: Punjab, Sindh, Balochistan, ແລະແຂວງຊາຍແດນຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ.ການເປັນຕົວແທນໃນສະພາແຫ່ງຊາດແມ່ນອີງໃສ່ປະຊາກອນ, ໃຫ້ປາກິສຖານຕາເວັນອອກ, ມີປະຊາກອນຫຼາຍກວ່າ, ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ຂອງທີ່ນັ່ງ.ເຖິງວ່າຈະມີການເຕືອນໄພກ່ຽວກັບຄວາມຕັ້ງໃຈຂອງ Sheikh Mujib ທີ່ຈະບໍ່ສົນໃຈ LFO ແລະການແຊກແຊງທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນຂອງອິນເດຍໃນປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ, Yahya Khan ໄດ້ປະເມີນຄວາມກ້າວຫນ້າທາງດ້ານການເມືອງ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການສະຫນັບສະຫນູນ Awami League ໃນປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ.^[7]ການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປທີ່ຈັດຂຶ້ນໃນວັນທີ 7 ທັນວາ 1970 ເປັນຄັ້ງທຳອິດຂອງປາກິສຖານ ນັບຕັ້ງແຕ່ໄດ້ຮັບເອກະລາດ ແລະຄັ້ງສຸດທ້າຍກ່ອນບັງກລາແດັສເປັນເອກະລາດ.ການເລືອກຕັ້ງແມ່ນສຳລັບ 300 ເຂດເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ, ມີ 162 ບ່ອນຢູ່ປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ ແລະ 138 ໃນພາກຕາເວັນຕົກຂອງປາກີສະຖານ, ແລະ ເພີ່ມອີກ 13 ທີ່ນັ່ງສຳລັບເພດຍິງ.^[8] ການເລືອກຕັ້ງນີ້ແມ່ນປັດຈຸບັນສໍາຄັນໃນພູມສັນຖານທາງການເມືອງຂອງປາກິສຖານແລະການສ້າງຕັ້ງຂອງບັງກະລາເທດໃນທີ່ສຸດ.

ກອງປະຊຸມຂອງ Sheikh Mujibur Rahman ໃນ Dhaka ສໍາລັບການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປຂອງປາກິສຖານ 1970. ©Dawn/White Star Archives

1970 Dec 7

ການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປໃນປີ 1970 ໃນປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ

Bangladesh

ການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ປາກີສະຖານໃນວັນທີ 7 ທັນວາປີ 1970 ແມ່ນເຫດການສຳຄັນໃນປະຫວັດສາດຂອງປາກີສະຖານ.ການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງນີ້ໄດ້ດຳເນີນໄປເພື່ອເລືອກເອົາສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ 5 ຂອງປາກີສະຖານ 169 ຄົນ, ດ້ວຍ 162 ທີ່ນັ່ງທີ່ໄດ້ກຳນົດເປັນທີ່ນັ່ງທົ່ວໄປ ແລະ 7 ບ່ອນນັ່ງສຳລັບເພດຍິງ.ສະຫະພັນ Awami, ນຳພາໂດຍ Sheikh Mujibur Rahman, ບັນລຸໄດ້ໄຊຊະນະຢ່າງໂດດເດັ່ນ, ຍາດໄດ້ 167 ທີ່ນັ່ງໃນຈຳນວນທັງໝົດ 169 ທີ່ນັ່ງທີ່ຈັດສັນໃຫ້ປາກີສະຖານຕາເວັນອອກໃນສະພາແຫ່ງຊາດ.ຜົນສໍາເລັດອັນລົ້ນເຫຼືອນີ້ຍັງໄດ້ຂະຫຍາຍໄປສູ່ສະພາແຂວງຕາເວັນອອກຂອງປາກີສະຖານ, ບ່ອນທີ່ Awami League ໄດ້ຊະນະຢ່າງຖ້ວມລົ້ນ.ໝາກຜົນການເລືອກຕັ້ງໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມປາຖະໜາອັນແຮງກ້າຂອງຄວາມເປັນເອກະລາດຂອງປະຊາກອນປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ ແລະ ໄດ້ຕັ້ງເວທີໃຫ້ເກີດວິກິດການທາງດ້ານການເມືອງ ແລະ ລັດຖະທຳມະນູນທີ່ຖັດມາທີ່ພາໃຫ້ເກີດສົງຄາມປົດປ່ອຍບັງກະລາເທດ ແລະ ຄວາມເປັນເອກະລາດຂອງບັງກະລາເທດໃນທີ່ສຸດ.

1971 - 1975

ເອກະລາດ ແລະ ການສ້າງສາປະເທດຊາດ ornament

Sheikh Mujib ພາຍໃຕ້ການຄຸມຂັງຂອງທະຫານປາກິສຖານ ຫຼັງຈາກລາວຖືກຈັບ ແລະບິນໄປປາກີສະຖານຕາເວັນຕົກ ໃນລະຫວ່າງສົງຄາມປົດປ່ອຍບັງກລາແດັສ. ©Anonymous

1971 Mar 26

ປະກາດເອກະລາດຂອງບັງກະລາເທດ

Bangladesh

ໃນຕອນແລງຂອງວັນທີ 25 ມີນາ 1971, Sheikh Mujibur Rahman, ຜູ້ນໍາຂອງສະຫະພັນ Awami (AL), ໄດ້ປະຊຸມກັບຜູ້ນໍາຊາດນິຍົມຂອງຊາວເບັງກາລີທີ່ສໍາຄັນ, ລວມທັງ Tajuddin Ahmad ແລະ Colonel MAG Osmani, ທີ່ພັກເຊົາຂອງລາວໃນ Dhanmondi, Dhaka.ພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນຈາກບັນດາວົງການທະຫານປະເທດ Bengali ກ່ຽວກັບການປາບປາມໂດຍກຳລັງປະກອບອາວຸດປາກິສຖານ.ໃນຂະນະທີ່ຜູ້ນໍາບາງຄົນໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ Mujib ປະກາດເອກະລາດ, ລາວລັງເລ, ຢ້ານການກ່າວຫາການກະບົດ.ທ່ານ Tajuddin Ahmad ແມ່ນແຕ່ໄດ້ນຳເອົາອຸປະກອນບັນທຶກສຽງໄປຈັບພາບການປະກາດເອກະລາດ, ແຕ່ທ່ານ Mujib, ຫວັງວ່າຈະມີການແກ້ໄຂການເຈລະຈາກັບ ປາກີສະຖານຕາເວັນຕົກ ແລະ ຄວາມເປັນໄປໄດ້ໃນການເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ປາກິດສະຖານ, ປະຕິເສດການປະກາດດັ່ງກ່າວ.ແທນທີ່ຈະ, Mujib ແນະນໍາຜູ້ອາວຸໂສໃຫ້ຫນີໄປ ອິນເດຍ ເພື່ອຄວາມປອດໄພ, ແຕ່ເລືອກທີ່ຈະຢູ່ໃນ Dhaka ຕົນເອງ.ໃນຄືນດຽວກັນ, ກອງກຳລັງປະກອບອາວຸດປາກີສະຖານໄດ້ເລີ່ມດຳເນີນການເຄື່ອນໄຫວຊອກຄົ້ນຫາຢູ່ນະຄອນ Dhaka, ນະຄອນຫຼວງຂອງປາກີສະຖານ.ການປະຕິບັດງານນີ້ ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງກັບການນຳໃຊ້ລົດຖັງ ແລະທະຫານ, ຜູ້ທີ່ລາຍງານວ່າ ໄດ້ສັງຫານນັກສຶກສາ ແລະນັກປັນຍາໃນມະຫາວິທະຍາໄລ Dhaka ແລະໂຈມຕີພົນລະເຮືອນຢູ່ໃນເຂດອື່ນໆຂອງເມືອງ.ການເຄື່ອນໄຫວເພື່ອແນໃສ່ປາບປາມການຕໍ່ຕ້ານຈາກຕຳຫຼວດ ແລະ ກອງກຳລັງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ, ເຮັດໃຫ້ການທຳລາຍຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລະ ຄວາມວຸ່ນວາຍຢູ່ບັນດາຕົວເມືອງໃຫຍ່.ວັນທີ 26 ມີນາ 1971, ການຮຽກຮ້ອງຂອງທ່ານ Mujib ເພື່ອຕ້ານທານໄດ້ຖືກອອກອາກາດຜ່ານວິທະຍຸ.MA Hannan, ເລຂາທິການຂອງ Awami League ໃນ Chittagong, ອ່ານຖະແຫຼງການໃນເວລາ 2:30 ແລະ 19:40 ໂມງຈາກສະຖານີວິທະຍຸໃນ Chittagong.ການອອກອາກາດຄັ້ງນີ້ໄດ້ເປັນຂີດໝາຍສຳຄັນໃນການຕໍ່ສູ້ເພື່ອເອກະລາດຂອງບັງກລາແດັສ.ປະຈຸບັນ ບັງກະລາເທດ ເປັນປະເທດທີ່ມີອະທິປະໄຕ ແລະ ເປັນເອກະລາດ.ໃນຄືນວັນພະຫັດ [25 ມີນາ 1971], ກອງທັບປາກິສຖານຕາເວັນຕົກໄດ້ບຸກໂຈມຕີຢ່າງກະທັນຫັນກັບຄ້າຍທະຫານຢູ່ Razarbagh ແລະສໍານັກງານໃຫຍ່ EPR ທີ່ Pilkhana ໃນ Dhaka.ຜູ້ບໍລິສຸດແລະຄົນບໍ່ມີອາວຸດຫຼາຍຄົນໄດ້ເສຍຊີວິດຢູ່ນະຄອນ Dhaka ແລະບ່ອນອື່ນໆຂອງບັງກລາແດັສ.ການປະທະກັນຢ່າງຮຸນແຮງລະຫວ່າງ EPR ກັບຕຳຫຼວດໃນດ້ານໜຶ່ງ ແລະກຳລັງປະກອບອາວຸດຂອງປາກີສະຖານພວມດຳເນີນໄປ.ຊາວ Bengalis ກໍາລັງຕໍ່ສູ້ກັບສັດຕູດ້ວຍຄວາມກ້າຫານທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ເພື່ອບັງກະລາເທດເອກະລາດ.ຂໍໃຫ້ Allah ຊ່ວຍພວກເຮົາໃນການຕໍ່ສູ້ເພື່ອເສລີພາບຂອງພວກເຮົາ.ຄວາມສຸກ Bangla.ໃນວັນທີ 27 ມີນາ 1971, ນາຍພົນ Ziaur Rahman ໄດ້ອອກອາກາດຂໍ້ຄວາມຂອງ Mujib ເປັນພາສາອັງກິດ ທີ່ຮ່າງໂດຍ Abul Kashem Khan.ຂໍ້ຄວາມຂອງ Zia ໄດ້ລະບຸໄວ້ດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້.ນີ້ແມ່ນ Swadhin Bangla Betar Kendra.ຂ້າພະເຈົ້າ, ນາຍພົນ Ziaur Rahman, ໃນນາມຂອງ Bangabandhu Sheikh Mujibur Rahman, ປະກາດນີ້ວ່າສາທາລະນະລັດປະຊາຊົນບັງກະລາເທດເອກະລາດໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ.ຂ້າພະເຈົ້າຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຊາວ Bengalis ທັງຫມົດລຸກຂຶ້ນຕ້ານການໂຈມຕີໂດຍກອງທັບຕາເວັນຕົກປາກິສຖານ.ພວກເຮົາຈະຕໍ່ສູ້ຈົນສຸດທ້າຍເພື່ອປົດປ່ອຍປະເທດຊາດຂອງພວກເຮົາ.ໂດຍພຣະຄຸນຂອງ Allah, ໄຊຊະນະແມ່ນຂອງພວກເຮົາ.ວັນທີ 10 ເມສາປີ 1971, ລັດຖະບານຊົ່ວຄາວຂອງບັງກລາແດັສໄດ້ອອກຖະແຫຼງການປະກາດເອກະລາດ, ຢືນຢັນການປະກາດເອກະລາດເດີມຂອງທ່ານ Mujib.ການປະກາດຍັງລວມເອົາຄໍາສັບ Bangabandhu ເປັນຄັ້ງທໍາອິດໃນເຄື່ອງມືທາງດ້ານກົດຫມາຍ.ຖະແຫຼງການໄດ້ລະບຸໄວ້ດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້.Bangabandhu Sheikh Mujibur Rahman, ຜູ້ນໍາທີ່ບໍ່ມີການໂຕ້ຖຽງຂອງປະຊາຊົນ 75 ລ້ານຄົນຂອງບັງກະລາເທດ, ໃນການປະຕິບັດຕາມສິດທິທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດຫມາຍຂອງການຕັດສິນໃຈຂອງຕົນເອງຂອງປະຊາຊົນຂອງບັງກະລາເທດ, ໄດ້ເຮັດການປະກາດເອກະລາດທີ່ Dacca ໃນວັນທີ 26 ມີນາ 1971, ແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປະຊາຊົນ. ບັງກລາແດັສ ເພື່ອປົກປ້ອງກຽດສັກສີ ແລະ ຄວາມຊື່ສັດຂອງບັງກລາແດັສ.ຕາມທ່ານ AK Khandker, ທີ່ດຳລົງຕຳແໜ່ງເປັນຮອງເສນາທິການກອງທັບບັງກລາແດັສ ໃນສົງຄາມປົດປ່ອຍ;ທ່ານ Sheikh Mujib ໄດ້ຫຼີກລ່ຽງການອອກອາກາດທາງວິທະຍຸ ໂດຍຢ້ານວ່າ ມັນອາດຈະຖືກໃຊ້ເປັນຫຼັກຖານຂອງການກະຕືລືລົ້ນຂອງທະຫານປາກິສຖານ ຕໍ່ລາວໃນລະຫວ່າງການທົດລອງຂອງລາວ.ທັດສະນະນີ້ຍັງໄດ້ຮັບການສະຫນັບສະຫນູນຢູ່ໃນຫນັງສືທີ່ຂຽນໂດຍລູກສາວຂອງ Tajuddin Ahmed.

ລົດຖັງ T-55 ຂອງພັນທະມິດອິນເດຍ ກຳລັງເດີນທາງໄປເມືອງ Dacca ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1971 Mar 26 - Dec 16

ສົງຄາມປົດປ່ອຍບັງກະລາເທດ

Bangladesh

ວັນທີ 25 ມີນາ 1971, ການປະທະກັນທີ່ສຳຄັນໄດ້ເກີດຂຶ້ນຢູ່ປາກີສະຖານຕາເວັນອອກພາຍຫຼັງການຍົກເລີກການເລືອກຕັ້ງໂດຍພັກການເມືອງ Awami League, ພັກການເມືອງຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ.ເຫດການນີ້ເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງການປະຕິບັດງານ Searchlight, ^[9] ຂະບວນການທາງທະຫານທີ່ໂຫດຮ້າຍໂດຍການສ້າງຕັ້ງຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນຕົກເພື່ອສະກັດກັ້ນຄວາມບໍ່ພໍໃຈທາງດ້ານການເມືອງທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນແລະລັດທິວັດທະນະທໍາແຫ່ງຊາດໃນປາກີສະຖານຕາເວັນອອກ.^[10] ການກະທຳຮຸນແຮງ ຂອງກອງທັບປາກິສຖານ ເຮັດໃຫ້ Sheikh Mujibur Rahman, ^[11] ຜູ້ນໍາສັນນິບາດ Awami, ປະກາດເອກະລາດຂອງປາກີສະຖານຕາເວັນອອກເປັນບັງກະລາເທດໃນວັນທີ 26 ມີນາ 1971. ^[12] ໃນຂະນະທີ່ຊາວເບັງກາລີສ່ວນໃຫຍ່ສະໜັບສະໜູນການປະກາດນີ້, ບາງກຸ່ມເຊັ່ນ: ລັດອິສລາມ ແລະ. Biharis ເຂົ້າຂ້າງກອງທັບປາກີສະຖານ.ປະທານາທິບໍດີ ປາກິສຖານ Agha Muhammad Yahya Khan ໄດ້ສັ່ງໃຫ້ທະຫານຢືນຢັນການຄວບຄຸມຄືນໃໝ່, ເຮັດໃຫ້ເກີດສົງຄາມກາງເມືອງ.ການປະທະກັນນີ້ສົ່ງຜົນໃຫ້ເກີດວິກິດການຊາວອົບພະຍົບຄັ້ງໃຫຍ່, ມີປະມານ 10 ລ້ານຄົນໄດ້ຫຼົບໜີໄປແຂວງພາກຕາເວັນອອກຂອງອິນເດຍ.^[13] ໃນການຕອບສະຫນອງ, ອິນເດຍໄດ້ສະຫນັບສະຫນູນການເຄື່ອນໄຫວຕໍ່ຕ້ານບັງກະລາເທດ, ການ Mukti Bahini.ກຸ່ມ Mukti Bahini, ປະກອບດ້ວຍທະຫານບັງກະລາເທດ, ທະຫານປ້ອງກັນ, ແລະພົນລະເຮືອນ, ໄດ້ດຳເນີນສົງຄາມປ້ອງກັນຕ້ານທະຫານປາກີສະຖານ, ໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດທີ່ສຳຄັນໃນໄລຍະຕົ້ນ.ກອງທັບປາກີສະຖານໄດ້ຟື້ນຟູພື້ນທີ່ບາງສ່ວນໃນລະດູຝົນ, ແຕ່ Mukti Bahini ໄດ້ຕອບໂຕ້ດ້ວຍການເຄື່ອນໄຫວທີ່ຄ້າຍຄື Operation Jackpot ແລະການໂຈມຕີທາງອາກາດໂດຍກອງທັບອາກາດບັງກລາແດັສ.ຄວາມເຄັ່ງຕຶງໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນເປັນຂໍ້ຂັດແຍ່ງທີ່ກວ້າງຂວາງຂຶ້ນເມື່ອປາກີສະຖານໂຈມຕີທາງອາກາດລ່ວງໜ້າໃສ່ອິນເດຍໃນວັນທີ 3 ທັນວາ 1971, ເຮັດໃຫ້ສົງຄາມອິນໂດປາກີສະຖານ.ການປະທະກັນໄດ້ສິ້ນສຸດລົງດ້ວຍການຍອມຈໍານົນຂອງປາກີສະຖານໃນ Dhaka ໃນວັນທີ 16 ທັນວາ 1971 ເຊິ່ງເປັນເຫດການປະຫວັດສາດໃນປະຫວັດສາດການທະຫານ.ຕະຫຼອດສົງຄາມ, ກອງທັບປາກິສຖານ ແລະພວກທະຫານພັນທະມິດ, ລວມທັງພວກ Razakars, Al-Badr, ແລະ Al-Shams, ໄດ້ກະທຳຄວາມໂຫດຮ້າຍຢ່າງແຜ່ຫຼາຍຕໍ່ພົນລະເຮືອນຊາວ Bengali, ນັກສຶກສາ, ປັນຍາຊົນ, ຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ, ແລະບຸກຄະລາກອນປະກອບອາວຸດ.^[14] ການກະທໍາເຫຼົ່ານີ້ລວມເຖິງການຄາດຕະກໍາມະຫາຊົນ, ການເນລະເທດ, ແລະການຂົ່ມຂືນ genocidal ເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງຂະບວນການທໍາລາຍລະບົບ.ຄວາມຮຸນແຮງໄດ້ພາໃຫ້ມີການອົບພະຍົບຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ຄາດວ່າມີຜູ້ອົບພະຍົບພາຍໃນປະມານ 30 ລ້ານຄົນ ແລະຊາວອົບພະຍົບ 10 ລ້ານຄົນໄດ້ຫຼົບໜີໄປອິນເດຍ.^[15]ສົງຄາມໄດ້ປ່ຽນແປງພູມສັນຖານທາງດ້ານການເມືອງຂອງອາຊີໃຕ້ຢ່າງເລິກເຊິ່ງ, ເຮັດໃຫ້ບັງກະລາເທດສ້າງຕັ້ງເປັນປະເທດທີ່ມີປະຊາກອນຫຼາຍອັນດັບ 7 ໃນໂລກ.ຄວາມຂັດແຍ້ງຍັງມີຜົນກະທົບຢ່າງກວ້າງຂວາງໃນໄລຍະ ສົງຄາມເຢັນ , ກ່ຽວຂ້ອງກັບບັນດາປະເທດມະຫາອໍານາດຂອງໂລກເຊັ່ນ: ສະຫະລັດ , ສະຫະພາບໂຊວຽດ , ແລະ ສາທາລະນະລັດປະຊາຊົນຈີນ .ບັງກະລາເທດໄດ້ຮັບການຮັບຮູ້ເປັນປະເທດອະທິປະໄຕໂດຍປະເທດສະມາຊິກສະຫະປະຊາຊາດສ່ວນໃຫຍ່ໃນປີ 1972.

ຜູ້ນຳຜູ້ກໍ່ຕັ້ງຂອງບັງກລາແດັສ Sheikh Mujibur Rahman, ເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ກັບປະທານາທິບໍດີສະຫະລັດທ່ານ Gerald Ford ຢູ່ຫ້ອງການ Oval ໃນປີ 1974. ©Anonymous

1972 Jan 10 - 1975 Aug 15

ກົດລະບຽບຂອງ Sheikh Mujib: ການພັດທະນາ, ໄພພິບັດ, ແລະຄວາມຂັດແຍ້ງ

Bangladesh

ພາຍຫຼັງການປົດປ່ອຍໃນວັນທີ 10 ມັງກອນ 1972, ທ່ານ Sheikh Mujibur Rahman ມີບົດບາດສຳຄັນໃນ ບັງກະລາເທດ ທີ່ເປັນເອກະລາດໃໝ່, ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີຊົ່ວຄາວ ກ່ອນທີ່ຈະກາຍເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ.ທ່ານໄດ້ນຳພາການໂຮມຄະນະລັດຖະບານ ແລະ ການຕັດສິນໃຈເຂົ້າຮ່ວມທັງໝົດ, ດ້ວຍບັນດານັກການເມືອງທີ່ຖືກເລືອກຕັ້ງໃນການເລືອກຕັ້ງໃນປີ 1970 ໄດ້ສ້າງຕັ້ງສະພາຊົ່ວຄາວ.^[16] ການ Mukti Bahini ແລະ militias ອື່ນໆໄດ້ຖືກປະສົມປະສານເຂົ້າໄປໃນກອງທັບໃຫມ່ຂອງບັງກະລາເທດ, ຢ່າງເປັນທາງການຈາກກໍາລັງອິນເດຍໃນ 17 ມີນາ.ການບໍລິຫານຂອງ Rahman ປະເຊີນກັບສິ່ງທ້າທາຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງ, ລວມທັງການຟື້ນຟູຫຼາຍລ້ານຄົນທີ່ຖືກຍົກຍ້າຍຈາກຄວາມຂັດແຍ້ງໃນປີ 1971, ການແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຈາກພາຍຸໄຊໂຄລນ 1970, ແລະການຟື້ນຟູເສດຖະກິດທີ່ຖືກທໍາລາຍຈາກສົງຄາມ.^[16]ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງທ່ານ Rahman, ບັງກລາແດັສ ໄດ້ຮັບເຂົ້າຮ່ວມອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວບໍ່ຮ່ວມກຸ່ມ.ທ່ານໄດ້ສະແຫວງຫາການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກຕ່າງປະເທດໂດຍການຢ້ຽມຢາມປະເທດຕ່າງໆເຊັ່ນ ສະຫະລັດ ແລະ ອັງກິດ , ແລະໄດ້ລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາມິດຕະພາບກັບ ອິນເດຍ , ເຊິ່ງໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນດ້ານເສດຖະກິດແລະມະນຸດສະທຳທີ່ສຳຄັນ ແລະໄດ້ຊ່ອຍໃນການຝຶກອົບຮົມກຳລັງຮັກສາຄວາມປອດໄພຂອງບັງກລາແດັສ.^[17] Rahman ສ້າງຕັ້ງສາຍພົວພັນທີ່ໃກ້ຊິດກັບ Indira Gandhi, ຊື່ນຊົມການສະຫນັບສະຫນູນຂອງອິນເດຍໃນລະຫວ່າງສົງຄາມປົດປ່ອຍ.ລັດຖະບານຂອງທ່ານໄດ້ດຳເນີນຄວາມພະຍາຍາມທີ່ສຳຄັນເພື່ອຟື້ນຟູຊາວອົບພະຍົບປະມານ 10 ລ້ານຄົນ, ຟື້ນຟູເສດຖະກິດ, ແລະຫຼີກເວັ້ນໄພອຶດຫີວ.ໃນປີ 1972, ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບໃໝ່ໄດ້ຖືກນຳໃຊ້, ແລະການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງຕໍ່ມາໄດ້ຮັດແໜ້ນອຳນາດຂອງທ່ານ Mujib ດ້ວຍພັກຂອງທ່ານທີ່ໄດ້ຮັບສຽງສ່ວນຫຼາຍຢ່າງແທ້ຈິງ.ການບໍລິຫານໄດ້ເນັ້ນໜັກເຖິງການຂະຫຍາຍການບໍລິການ ແລະ ພື້ນຖານໂຄງລ່າງທີ່ຈຳເປັນ, ໄດ້ວາງອອກແຜນການ 5 ປີໃນປີ 1973 ໂດຍສຸມໃສ່ຂົງເຂດກະສິກຳ, ພື້ນຖານໂຄງລ່າງຊົນນະບົດ ແລະ ອຸດສາຫະກຳກະເສດ.^[18]ເຖິງວ່າຈະມີຄວາມພະຍາຍາມເຫຼົ່ານີ້, ບັງກະລາເທດໄດ້ປະເຊີນກັບຄວາມອຶດຢາກທີ່ຮ້າຍກາດຈາກເດືອນມີນາ 1974 ຫາເດືອນທັນວາ 1974, ຖືວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນອັນຕະລາຍທີ່ສຸດຂອງສະຕະວັດທີ 20.ສັນຍານເບື້ອງຕົ້ນປະກົດຂຶ້ນໃນເດືອນມີນາ 1974, ລາຄາເຂົ້າເພີ່ມຂຶ້ນ ແລະ ເມືອງ Rangpur ປະສົບກັບຜົນກະທົບເບື້ອງຕົ້ນ.^[19] ຄວາມອຶດຢາກເຮັດໃຫ້ຜູ້ເສຍຊີວິດປະມານ 27,000 ຫາ 1,500,000 ຄົນ, ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງສິ່ງທ້າທາຍທີ່ຮ້າຍແຮງທີ່ປະເທດຊາດຫນຸ່ມປະເຊີນຫນ້າໃນຄວາມພະຍາຍາມຂອງຕົນເພື່ອຟື້ນຕົວຈາກສົງຄາມປົດປ່ອຍແລະໄພພິບັດທໍາມະຊາດ.ຄວາມອຶດຢາກທີ່ຮຸນແຮງໃນປີ 1974 ໄດ້ມີອິດທິພົນຢ່າງເລິກເຊິ່ງຕໍ່ແນວທາງການປົກຄອງຂອງ Mujib ແລະໄດ້ນຳໄປສູ່ການປ່ຽນແປງອັນສຳຄັນໃນຍຸດທະສາດການເມືອງຂອງລາວ.^[20] ຢູ່ໃນພື້ນຫລັງຂອງຄວາມບໍ່ສະຫງົບທາງດ້ານການເມືອງ ແລະຄວາມຮຸນແຮງທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ, Mujib ໄດ້ເພີ່ມການລວມອໍານາດຂອງລາວ.ວັນທີ 25 ມັງກອນປີ 1975, ລາວໄດ້ປະກາດພາວະສຸກເສີນ, ແລະຜ່ານການປັບປຸງລັດຖະທຳມະນູນ, ໄດ້ຫ້າມທຸກພັກການເມືອງຝ່າຍຄ້ານ.ດຳລົງຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີ, ທ່ານ Mujib ໄດ້ຮັບອຳນາດທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນ.^[21] ລະບອບການປົກຄອງຂອງລາວໄດ້ສ້າງຕັ້ງສະຫະພັນບັງກະລາເທດ Krishak Sramik Awami (BAKSAL) ເປັນນິຕິບຸກຄົນທາງດ້ານການເມືອງທາງດ້ານກົດຫມາຍແຕ່ພຽງຜູ້ດຽວ, ຕໍາແຫນ່ງມັນເປັນຕົວແທນຂອງປະຊາກອນຊົນນະບົດ, ລວມທັງຊາວກະສິກອນແລະແຮງງານ, ແລະລິເລີ່ມໂຄງການສັງຄົມນິຍົມ.^[22]ຢູ່ໃນຈຸດສູງສຸດຂອງການນໍາພາຂອງ Sheikh Mujibur Rahman, ບັງກະລາເທດໄດ້ປະເຊີນກັບການປະທະກັນພາຍໃນໃນຂະນະທີ່ປີກທະຫານຂອງ Jatiyo Samajtantrik Dal, Gonobahini, ໄດ້ເປີດຕົວການກະບົດທີ່ມີຈຸດປະສົງເພື່ອສ້າງຕັ້ງລະບອບ Marxist.^[23] ການຕອບໂຕ້ຂອງລັດຖະບານແມ່ນການສ້າງ Jatiya Rakkhi Bahini, ກໍາລັງທີ່ທັນທີໄດ້ກາຍເປັນຊື່ສຽງສໍາລັບການລ່ວງລະເມີດສິດທິມະນຸດທີ່ຮ້າຍແຮງຕໍ່ພົນລະເຮືອນ, ລວມທັງການລອບສັງຫານທາງດ້ານການເມືອງ, ^[24] ການຂ້ານອກສານໂດຍກຸ່ມການເສຍຊີວິດ, ^[25] ແລະຕົວຢ່າງຂອງການຂົ່ມຂືນ.^[26] ກໍາລັງນີ້ດໍາເນີນການດ້ວຍຄວາມຕ້ານທານທາງດ້ານກົດຫມາຍ, ປົກປ້ອງສະມາຊິກຂອງຕົນຈາກການດໍາເນີນຄະດີແລະການດໍາເນີນການທາງດ້ານກົດຫມາຍອື່ນໆ.^[22] ເຖິງວ່າຈະມີການສະຫນັບສະຫນູນຈາກພາກສ່ວນປະຊາກອນຕ່າງໆ, ການກະທໍາຂອງ Mujib, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການນໍາໃຊ້ກໍາລັງແລະການຈໍາກັດເສລີພາບທາງດ້ານການເມືອງ, ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມບໍ່ພໍໃຈໃນບັນດານັກຮົບເກົ່າຂອງສົງຄາມປົດປ່ອຍ.ພວກເຂົາເຈົ້າຖືວ່າມາດຕະການເຫຼົ່ານີ້ເປັນການອອກຈາກອຸດົມຄະຕິປະຊາທິປະໄຕແລະສິດທິພົນລະເມືອງທີ່ກະຕຸ້ນການຕໍ່ສູ້ເພື່ອເອກະລາດຂອງບັງກະລາເທດ.

1975 - 1990

ການປົກຄອງທາງການທະຫານແລະຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງທາງການເມືອງ ornament

1975 Aug 15 04:30

ການລອບສັງຫານ Sheikh Mujibur Rahman

Dhaka, Bangladesh

ວັນທີ 15 ສິງຫາປີ 1975, ເຈົ້າໜ້າທີ່ກອງທັບຮຸ່ນນ້ອຍກຸ່ມໜຶ່ງ, ໂດຍໃຊ້ລົດຖັງ, ໄດ້ບຸກໂຈມຕີທຳນຽບປະທານາທິບໍດີ ແລະ ລອບສັງຫານ Sheikh Mujibur Rahman, ພ້ອມດ້ວຍຄອບຄົວ ແລະ ພະນັກງານສ່ວນຕົວ.ມີພຽງແຕ່ລູກສາວຂອງລາວ, Sheikh Hasina Wajed ແລະ Sheikh Rehana ຫນີໄປໃນຂະນະທີ່ພວກເຂົາຢູ່ໃນເຢຍລະມັນຕາເວັນຕົກໃນເວລານັ້ນແລະດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງຖືກຫ້າມບໍ່ໃຫ້ກັບຄືນໄປບັງກະລາເທດ.ການກໍ່ລັດຖະປະຫານໄດ້ຖືກຈັດຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍຝ່າຍຄ້ານພາຍໃນສະຫະພັນ Awami, ລວມທັງບາງພັນທະມິດໃນອະດີດ ແລະນາຍທະຫານຂອງ Mujib, ໂດຍສະເພາະທ່ານ Khondaker Mostaq Ahmad, ຜູ້ທີ່ຫຼັງຈາກນັ້ນໄດ້ຮັບດຳລົງຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີ.ເຫດການດັ່ງກ່າວເຮັດໃຫ້ເກີດການຄາດເດົາຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ລວມທັງການກ່າວຫາກ່ຽວກັບການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງ ອົງການຂ່າວສູນກາງຂອງສະຫະລັດ (CIA), ກັບນັກຂ່າວ Lawrence Lifschultz ແນະນໍາການສັບສົນຂອງ CIA, ^[27] ອີງຕາມຄໍາຖະແຫຼງຂອງເອກອັກຄະລັດຖະທູດສະຫະລັດໃນ Dhaka ໃນເວລານັ້ນ, Eugene Booster.^[28] ການລອບສັງຫານຂອງ Mujib ໄດ້ນໍາພາບັງກະລາເທດເຂົ້າໄປໃນໄລຍະເວລາທີ່ຍາວນານຂອງຄວາມບໍ່ສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງ, ໂດຍມີການກໍ່ລັດຖະປະຫານຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງແລະການກໍ່ລັດຖະປະຫານ, ພ້ອມກັບການລອບສັງຫານທາງດ້ານການເມືອງຈໍານວນຫລາຍທີ່ເຮັດໃຫ້ປະເທດຕົກຢູ່ໃນຄວາມວຸ້ນວາຍ.ສະຖຽນລະພາບໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນກັບຄືນມາເມື່ອຜູ້ບັນຊາການກອງທັບ Ziaur Rahman ໄດ້ເຂົ້າຄວບຄຸມພາຍຫຼັງການກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນປີ 1977. ຫຼັງຈາກປະກາດຕົນເອງເປັນປະທານາທິບໍດີໃນປີ 1978, Zia ໄດ້ອອກກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການຊົດເຊີຍ, ໃຫ້ການຄຸ້ມກັນທາງດ້ານກົດໝາຍແກ່ຜູ້ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການວາງແຜນ ແລະ ປະຕິບັດການລອບສັງຫານທ່ານ Mujib.

Juliana ຂອງເນເທີແລນ ແລະ Ziaur Rahman 1979 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1977 Apr 21 - 1981 May 30

ປະທານປະເທດ Ziaur Rahman

Bangladesh

Ziaur Rahman, ມັກຈະເອີ້ນວ່າ Zia, ຮັບຕໍາແໜ່ງປະທານາທິບໍດີຂອງບັງກະລາເທດໃນໄລຍະທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍສິ່ງທ້າທາຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງ.ປະເທດກໍາລັງປະເຊີນກັບຜົນຜະລິດທີ່ຕໍ່າ, ຄວາມອຶດຢາກທີ່ຮ້າຍກາດໃນປີ 1974, ການເຕີບໂຕທາງດ້ານເສດຖະກິດທີ່ຊ້າລົງ, ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງທີ່ແຜ່ຂະຫຍາຍ, ແລະບັນຍາກາດທາງດ້ານການເມືອງທີ່ມີການປ່ຽນແປງຫຼັງຈາກການລອບສັງຫານຂອງ Sheikh Mujibur Rahman.ຄວາມວຸ້ນວາຍນີ້ໄດ້ເຕົ້າໂຮມຂຶ້ນໂດຍການຕ້ານລັດຖະປະຫານຂອງທະຫານຕໍ່ມາ.ເຖິງວ່າຈະມີອຸປະສັກເຫຼົ່ານີ້, Zia ໄດ້ຖືກລະນຶກເຖິງສໍາລັບການບໍລິຫານທີ່ມີປະສິດທິພາບແລະນະໂຍບາຍການປະຕິບັດຂອງລາວທີ່ຊຸກຍູ້ການຟື້ນຕົວທາງດ້ານເສດຖະກິດຂອງບັງກະລາເທດ.ການຄອບຄອງຄອງບັນລັງຂອງລາວໄດ້ຖືກໝາຍໂດຍການເປີດເສລີທາງການຄ້າ ແລະ ການຊຸກຍູ້ການລົງທຶນຂອງພາກເອກະຊົນ.ຜົນສຳເລັດອັນພົ້ນເດັ່ນແມ່ນການລິເລີ່ມສົ່ງອອກກຳລັງຄົນໄປປະເທດຕາເວັນອອກກາງ, ຊຸກຍູ້ການສົ່ງເງິນຈາກຕ່າງປະເທດຂອງບັງກະລາເທດຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ຫັນປ່ຽນເສດຖະກິດຊົນນະບົດ.ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງທ່ານ, ບັງກລາແດັສຍັງໄດ້ເຂົ້າສູ່ຂະແໜງການຕັດຫຍິບທີ່ພ້ອມແລ້ວ, ດ້ວຍການລົງທຶນໃນຂໍ້ຕົກລົງຫຼາຍເສັ້ນ.ໃນປັດຈຸບັນອຸດສາຫະກໍານີ້ກວມເອົາ 84% ຂອງການສົ່ງອອກທັງຫມົດຂອງບັງກະລາເທດ.ນອກນີ້, ອັດຕາສ່ວນພາສີອາກອນແລະອາກອນຂາຍຂອງພາສີອາກອນໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 39% ໃນປີ 1974 ຂຶ້ນເປັນ 64% ໃນປີ 1979, ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງການເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຂອງການເຄື່ອນໄຫວເສດຖະກິດ.^[29] ການກະເສດຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງໃນໄລຍະການເປັນປະທານາທິບໍດີຂອງ Zia, ດ້ວຍຜົນຜະລິດເພີ່ມຂຶ້ນສອງຫາສາມເທົ່າພາຍໃນຫ້າປີ.ໂດຍສະເພາະແມ່ນໃນປີ 1979, jute ໄດ້ກາຍເປັນກໍາໄລຄັ້ງທໍາອິດໃນປະຫວັດສາດຂອງບັງກະລາເທດເອກະລາດ.^[30]ການເປັນຜູ້ນຳຂອງທ່ານ Zia ໄດ້ຖືກທ້າທາຍໂດຍການກໍ່ລັດຖະປະຫານຫຼາຍຄັ້ງຢູ່ໃນກອງທັບບັງກລາແດັສ, ຊຶ່ງທ່ານໄດ້ສະກັດກັ້ນດ້ວຍກຳລັງ.ການທົດລອງລັບຕາມກົດໝາຍການທະຫານໄດ້ດຳເນີນໄປຕາມຄວາມພະຍາຍາມກໍ່ລັດຖະປະຫານແຕ່ລະຄັ້ງ.ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໂຊກຊະຕາຂອງລາວໄດ້ຫມົດໄປໃນວັນທີ 30 ພຶດສະພາ 1981, ເມື່ອລາວຖືກລອບສັງຫານໂດຍພະນັກງານທະຫານຢູ່ທີ່ເຮືອນວົງຈອນ Chittagong.Zia ໄດ້ຮັບພິທີຝັງສົບຂອງລັດໃນ Dhaka ໃນວັນທີ 2 ມິຖຸນາປີ 1981, ເຂົ້າຮ່ວມໂດຍປະຊາຊົນຫຼາຍຮ້ອຍພັນຄົນ, ເຊິ່ງຖືວ່າເປັນຫນຶ່ງໃນງານສົບທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດໂລກ.ມໍລະດົກຂອງລາວແມ່ນການຜະສົມຜະສານຂອງການຟື້ນຟູເສດຖະກິດແລະຄວາມບໍ່ສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງ, ດ້ວຍການປະກອບສ່ວນທີ່ສໍາຄັນຕໍ່ການພັດທະນາຂອງບັງກະລາເທດແລະການປົກຄອງທີ່ຖືກທໍາລາຍໂດຍຄວາມບໍ່ສະຫງົບທາງທະຫານ.

Ershad ມາຮອດສໍາລັບການຢ້ຽມຢາມທາງລັດຖະກິດໃນສະຫະລັດ (1983). ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1982 Mar 24 - 1990 Dec 6

ລະບອບຜະເດັດການຂອງ Hussain Muhammad Ershad

Bangladesh

ພົນໂທ Hussain Muhammad Ershad ໄດ້ຍຶດອໍານາດໃນບັງກະລາເທດໃນວັນທີ 24 ມີນາ 1982, ທ່າມກາງ "ວິກິດການທາງດ້ານການເມືອງ, ເສດຖະກິດແລະສັງຄົມທີ່ຮ້າຍແຮງ."ໂດຍບໍ່ພໍໃຈກັບການປົກຄອງຂອງປະທານາທິບໍດີ Sattar ໃນເວລານັ້ນ ແລະ ການປະຕິເສດຂອງທ່ານທີ່ຈະປະກອບກອງທັບເຂົ້າໃນດ້ານການເມືອງຕື່ມອີກ, ທ່ານ Ershad ໄດ້ໂຈະລັດຖະທຳມະນູນ, ໄດ້ປະກາດກົດບັນຍັດ ແລະ ເລີ່ມປະຕິຮູບເສດຖະກິດ.ການປະຕິຮູບເຫຼົ່ານີ້ລວມມີການຫັນເປັນເອກະຊົນຂອງລັດທີ່ຄອບງຳເສດຖະກິດແລະການເຊື້ອເຊີນການລົງທຶນຈາກຕ່າງປະເທດ, ເຊິ່ງໄດ້ເຫັນວ່າເປັນບາດກ້າວທີ່ດີໃນການແກ້ໄຂບັນຫາທ້າທາຍທາງເສດຖະກິດທີ່ຮ້າຍແຮງຂອງບັງກລາແດັສ.ທ່ານ Ershad ດຳລົງຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີໃນປີ 1983, ຮັກສາບົດບາດເປັນເສນາທິການກອງທັບ ແລະ ຫົວໜ້າບໍລິຫານກົດໝາຍຕ້ານການທະຫານ (CMLA).ລາວໄດ້ພະຍາຍາມເຂົ້າຮ່ວມບັນດາພັກຝ່າຍຄ້ານໃນການເລືອກຕັ້ງທ້ອງຖິ່ນພາຍໃຕ້ກົດບັນຍັດ martial, ແຕ່ປະເຊີນກັບການປະຕິເສດຂອງພວກເຂົາ, ລາວໄດ້ຊະນະການລົງປະຊາມະຕິແຫ່ງຊາດໃນເດືອນມີນາ 1985 ກ່ຽວກັບການນໍາພາຂອງລາວທີ່ມີຈໍານວນຜູ້ລົງຄະແນນຕໍ່າ.ການສ້າງຕັ້ງພັກ Jatiya ໄດ້ເປັນຂີດໝາຍການເຄື່ອນໄຫວຂອງທ່ານ Ershad ໄປສູ່ການເປັນປົກກະຕິທາງດ້ານການເມືອງ.ເຖິງວ່າຈະມີການ boycott ໂດຍພັກຝ່າຍຄ້ານທີ່ສໍາຄັນ, ການເລືອກຕັ້ງສະພາແຫ່ງຊາດໃນເດືອນພຶດສະພາ 1986 ເຫັນວ່າພັກ Jatiya ຊະນະສຽງສ່ວນຫຼາຍເລັກນ້ອຍ, ດ້ວຍການເຂົ້າຮ່ວມຂອງ Awami League ໄດ້ເພີ່ມຄວາມຊອບທໍາບາງຢ່າງ.ກ່ອນການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີໃນເດືອນຕຸລາ, Ershad ໄດ້ອອກກິນເບັ້ຍບໍານານຈາກການເປັນທະຫານ.ການເລືອກຕັ້ງໄດ້ມີການປະທະກັນທ່າມກາງການກ່າວຫາວ່າມີຄວາມບໍ່ສະໝ່ຳສະເໝີຂອງການລົງຄະແນນສຽງແລະຜູ້ໄປປ່ອນບັດຕ່ຳ, ເຖິງແມ່ນວ່າ ທ່ານ Ershad ຊະນະດ້ວຍຄະແນນສຽງ 84%.ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍອຳນາດການປົກຄອງໄດ້ຖືກຍົກອອກໃນເດືອນພະຈິກ 1986 ພາຍຫຼັງການປັບປຸງລັດຖະທຳມະນູນເພື່ອໃຫ້ການກະທຳຂອງລະບອບກົດບັນຍັດລັດຖະທຳມະນູນເປັນກົດໝາຍ.ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ຄວາມພະຍາຍາມຂອງລັດຖະບານໃນເດືອນກໍລະກົດປີ 1987 ທີ່ຈະຜ່ານຮ່າງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການເປັນຕົວແທນຂອງທະຫານໃນສະພາບໍລິຫານທ້ອງຖິ່ນໄດ້ພາໃຫ້ມີການເຄື່ອນໄຫວຂອງຝ່າຍຄ້ານທີ່ເປັນເອກະພາບ, ເຮັດໃຫ້ເກີດການປະທ້ວງຢ່າງແຜ່ຫຼາຍ ແລະຖືກຈັບກຸມນັກເຄື່ອນໄຫວຝ່າຍຄ້ານ.ການຕອບໂຕ້ຂອງ Ershad ແມ່ນເພື່ອປະກາດສະຖານະການສຸກເສີນແລະຍຸບສະພາ, ກໍານົດການເລືອກຕັ້ງໃຫມ່ສໍາລັບເດືອນມີນາ 1988. ເຖິງວ່າຈະມີການປະທ້ວງຂອງຝ່າຍຄ້ານ, ພັກ Jatiya ໄດ້ຊະນະສຽງສ່ວນຫຼາຍໃນການເລືອກຕັ້ງເຫຼົ່ານີ້.ໃນເດືອນມິຖຸນາ 1988, ການປັບປຸງລັດຖະທໍາມະນູນເຮັດໃຫ້ອິດສະລາມເປັນສາສະຫນາຂອງລັດຂອງບັງກະລາເທດ, ທ່າມກາງການຂັດແຍ້ງແລະການຕໍ່ຕ້ານ.ເຖິງວ່າມີສັນຍານຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານການເມືອງໃນເບື້ອງຕົ້ນກໍ່ຕາມ, ແຕ່ການຄັດຄ້ານຕໍ່ການປົກຄອງຂອງທ່ານ Ershad ໄດ້ເພີ່ມທະວີຂຶ້ນໃນທ້າຍປີ 1990, ໂດຍການບຸກໂຈມຕີທົ່ວໄປ ແລະ ການແຫ່ຂະບວນປະທ້ວງທົ່ວປວງຊົນ, ເຮັດໃຫ້ສະພາບກົດໝາຍ ແລະ ຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍຊຸດໂຊມ.ໃນປີ 1990, ພັກຝ່າຍຄ້ານໃນບັງກລາແດັສ, ນໍາໂດຍ Khaleda Zia ຂອງ BNP ແລະ Sheikh Hasina ຂອງ Awami League, ໄດ້ສາມັກຄີຕໍ່ຕ້ານປະທານາທິບໍດີ Ershad.ການປະທ້ວງແລະການໂຈມຕີຂອງເຂົາເຈົ້າ, ສະຫນັບສະຫນູນໂດຍນັກສຶກສາແລະພັກອິດສະລາມເຊັ່ນ Jamaat-e-Islami, ໄດ້ເຮັດໃຫ້ປະເທດໄດ້ເສຍຫາຍ.Ershad ໄດ້ລາອອກໃນວັນທີ 6 ເດືອນທັນວາ 1990. ຫຼັງຈາກຄວາມບໍ່ສະຫງົບຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ລັດຖະບານຊົ່ວຄາວໄດ້ຈັດການເລືອກຕັ້ງທີ່ເສລີແລະຍຸຕິທໍາໃນວັນທີ 27 ກຸມພາ 1991.

1990

ການຫັນປ່ຽນປະຊາທິປະໄຕແລະການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ ornament

Zia ໃນປີ 1979. ©Nationaal Archief

1991 Mar 20 - 1996 Mar 30

ການບໍລິຫານ Khaleda ທໍາອິດ

Bangladesh

ໃນປີ 1991, ການເລືອກຕັ້ງລັດຖະສະພາຂອງບັງກລາແດັສ ເຫັນວ່າ ພັກຊາດນິຍົມບັງກລາແດັສ (BNP), ນໍາໂດຍ Khaleda Zia, ແມ່ຫມ້າຍຂອງ Ziaur Rahman, ໄດ້ຊະນະຄະແນນສຽງຫຼາຍ.BNP ສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານໂດຍໄດ້ຮັບການສະຫນັບສະຫນູນຈາກ Jamaat-I-Islami.ລັດຖະສະພາຍັງປະກອບມີສະຫະພັນ Awami (AL) ນໍາໂດຍ Sheikh Hasina, Jamaat-I-Islami (JI), ແລະພັກ Jatiya (JP).ສະໄໝທຳອິດຂອງທ່ານນາງ Khaleda Zia ເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ບັງກະລາເທດ ແຕ່ປີ 1991 ຫາ 1996 ແມ່ນໄລຍະທີ່ສຳຄັນໃນປະຫວັດສາດການເມືອງຂອງປະເທດ, ເປັນຂີດໝາຍເຖິງການຟື້ນຟູປະຊາທິປະໄຕຂອງລັດຖະສະພາ ຫຼັງຈາກການປົກຄອງຂອງທະຫານ ແລະການປົກຄອງແບບເອກະລາດຫຼາຍປີ.ການນຳພາຂອງທ່ານນາງແມ່ນມີບົດບາດສຳຄັນໃນການຫັນບັງກລາແດັສໄປສູ່ລະບອບປະຊາທິປະໄຕ, ໂດຍລັດຖະບານຂອງທ່ານນາງໄດ້ກວດກາເບິ່ງການດຳເນີນການເລືອກຕັ້ງທີ່ເສລີແລະຍຸຕິທຳ, ເປັນບາດກ້າວພື້ນຖານໃນການສ້າງລະບອບປະຊາທິປະໄຕຄືນໃໝ່ໃນປະເທດ.ທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ອຳນາດການປົກຄອງຂອງ Zia ໄດ້ໃຫ້ບຸລິມະສິດການເປີດເສລີ, ແນໃສ່ຊຸກຍູ້ພາກເອກະຊົນ ແລະ ດຶງດູດການລົງທຶນຈາກຕ່າງປະເທດ, ປະກອບສ່ວນຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕເສດຖະກິດຢ່າງໝັ້ນຄົງ.ການຄອບຄອງຂອງທ່ານນາງຍັງໄດ້ຖືກສັງເກດເຫັນສໍາລັບການລົງທຶນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນພື້ນຖານໂຄງລ່າງ, ລວມທັງການພັດທະນາຖະຫນົນຫົນທາງ, ຂົວ, ແລະໂຮງງານໄຟຟ້າ, ຄວາມພະຍາຍາມທີ່ພະຍາຍາມປັບປຸງພື້ນຖານເສດຖະກິດຂອງບັງກະລາເທດແລະເສີມຂະຫຍາຍການເຊື່ອມຕໍ່.ນອກຈາກນັ້ນ, ລັດຖະບານຂອງນາງໄດ້ເອົາບາດກ້າວເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາສັງຄົມ, ດ້ວຍຂໍ້ລິເລີ່ມທີ່ແນໃສ່ການປັບປຸງຕົວຊີ້ວັດດ້ານສຸຂະພາບແລະການສຶກສາ.ການຖົກຖຽງກັນໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນເດືອນມີນາ 1994 ກ່ຽວກັບການກ່າວຫາກ່ຽວກັບການສໍ້ໂກງການເລືອກຕັ້ງໂດຍ BNP, ນໍາໄປສູ່ການປະທະກັນຂອງພັກຝ່າຍຄ້ານຂອງສະພາແລະການປະທ້ວງທົ່ວໄປຫຼາຍຄັ້ງທີ່ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານຂອງ Khaleda Zia ລາອອກ.ເຖິງວ່າຈະມີຄວາມພະຍາຍາມໄກ່ເກ່ຍ, ຝ່າຍຄ້ານໄດ້ລາອອກຈາກລັດຖະສະພາໃນທ້າຍເດືອນທັນວາ 1994 ແລະສືບຕໍ່ປະທ້ວງຂອງພວກເຂົາ.ວິກິດການທາງການເມືອງໄດ້ພາໄປສູ່ການປະທ້ວງການເລືອກຕັ້ງໃນເດືອນກຸມພາ 1996, ທ່ານ Khaleda Zia ໄດ້ຮັບເລືອກຕັ້ງຄືນໃໝ່ໃນບັນດາການຮຽກຮ້ອງຄວາມບໍ່ຍຸຕິທຳ.ເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມວຸ້ນວາຍດັ່ງກ່າວ, ການດັດແກ້ລັດຖະທຳມະນູນໃນເດືອນ 3/1996 ໄດ້ເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານຜູ້ດູແລເປັນກາງກວດກາການເລືອກຕັ້ງໃໝ່.ການເລືອກຕັ້ງເດືອນມິຖຸນາ 1996 ສົ່ງຜົນໃຫ້ມີໄຊຊະນະສໍາລັບສະຫະພັນ Awami, ໂດຍ Sheikh Hasina ກາຍເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານດ້ວຍການສະຫນັບສະຫນູນຂອງພັກ Jatiya.

ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Sheikh Hasina ກວດກາພິທີພິທີກອງກຽດສັກສີໃນລະຫວ່າງການເຂົ້າເຖິງຂອງກຽດສັກສີຢ່າງເຕັມທີ່ຢູ່ Pentagon ໃນວັນທີ 17 ເດືອນຕຸລາ 2000. ©United States Department of Defense

1996 Jun 23 - 2001 Jul 15

ການບໍລິຫານ Hasina ທໍາອິດ

Bangladesh

ການດຳລົງຕຳແໜ່ງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ບັງກະລາເທດ ສະໄໝທຳອິດຂອງທ່ານນາງ Sheikh Hasina ແຕ່ເດືອນມິຖຸນາ 1996 ຫາເດືອນ ກໍລະກົດ 2001, ໄດ້ມີຜົນສຳເລັດອັນສຳຄັນ ແລະ ນະໂຍບາຍທີ່ກ້າວໜ້າ ເພື່ອແນໃສ່ປັບປຸງພູມສັນຖານເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ແລະ ການພົວພັນສາກົນຂອງປະເທດ.ການບໍລິຫານຂອງນາງແມ່ນສໍາຄັນໃນການລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາແບ່ງປັນນ້ໍາ 30 ປີກັບອິນເດຍສໍາລັບແມ່ນ້ໍາ Ganges, ເປັນບາດກ້າວທີ່ສໍາຄັນໃນການແກ້ໄຂການຂາດແຄນນ້ໍາໃນພາກພື້ນແລະຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືກັບອິນເດຍ.ພາຍໃຕ້ການນໍາພາຂອງ Hasina, ບັງກະລາເທດໄດ້ເຫັນການເປີດເສລີຂອງຂະແຫນງການໂທລະຄົມນາຄົມ, ແນະນໍາການແຂ່ງຂັນແລະການຢຸດເຊົາການຜູກຂາດຂອງລັດຖະບານ, ເຊິ່ງໄດ້ປັບປຸງປະສິດທິພາບແລະການເຂົ້າເຖິງຂອງຂະແຫນງການຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ.ສັນຍາສັນຕິພາບເຂດພູຈິດຕະກຳທີ່ໄດ້ລົງນາມໃນເດືອນທັນວາ 1997, ໄດ້ສິ້ນສຸດການກໍ່ຄວາມກະບົດໃນພາກພື້ນເປັນຫຼາຍທົດສະວັດ, ເຊິ່ງ Hasina ໄດ້ຮັບລາງວັນສັນຕິພາບ UNESCO, ເນັ້ນໜັກເຖິງບົດບາດຂອງທ່ານນາງໃນການຊຸກຍູ້ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມປອງດອງຊາດ.ທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ນະໂຍບາຍຂອງລັດຖະບານຂອງນາງເຮັດໃຫ້ GDP ເຕີບໂຕສະເລ່ຍ 5.5%, ອັດຕາເງິນເຟີ້ຮັກສາຢູ່ໃນອັດຕາຕ່ໍາເມື່ອທຽບກັບປະເທດທີ່ກໍາລັງພັດທະນາອື່ນໆ.ຂໍ້ລິເລີ່ມເຊັ່ນ: ໂຄງການ Ashrayan-1 ສໍາລັບທີ່ຢູ່ອາໄສສໍາລັບຄົນທີ່ບໍ່ມີທີ່ຢູ່ອາໄສແລະນະໂຍບາຍອຸດສາຫະກໍາໃຫມ່ເພື່ອແນໃສ່ຊຸກຍູ້ພາກເອກະຊົນແລະຊຸກຍູ້ການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ, ຊຸກຍູ້ເສດຖະກິດຂອງບັງກະລາເທດທົ່ວໂລກ.ໂດຍສະເພາະແມ່ນນະໂຍບາຍໄດ້ສຸມໃສ່ພັດທະນາຂະແໜງອຸດສາຫະກຳຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ເຮືອນຄົວ, ຊຸກຍູ້ການພັດທະນາສີມືແຮງງານ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນແມ່ຍິງ, ແລະ ການນຳໃຊ້ວັດຖຸດິບຂອງທ້ອງຖິ່ນ.ການບໍລິຫານຂອງ Hasina ຍັງໄດ້ກ້າວໄປສູ່ສະຫວັດດີການສັງຄົມ, ສ້າງຕັ້ງລະບົບປະກັນສັງຄົມທີ່ປະກອບມີເງິນອຸດໜູນສໍາລັບຜູ້ສູງອາຍຸ, ແມ່ຫມ້າຍ, ແລະແມ່ຍິງທີ່ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ແລະສ້າງຕັ້ງພື້ນຖານສໍາລັບຄົນພິການ.ໂຄງການກໍ່ສ້າງຂົວຂ້າມນໍ້າຂອງ Bangabandhu ສຳເລັດໃນປີ 1998 ແມ່ນຜົນສຳເລັດດ້ານພື້ນຖານໂຄງລ່າງທີ່ສຳຄັນ, ເພີ່ມທະວີການເຊື່ອມຕໍ່ ແລະ ການຄ້າ.ໃນເວທີສາກົນ, Hasina ໄດ້ເປັນຕົວແທນຂອງບັງກະລາເທດໃນເວທີປາໄສທົ່ວໂລກຕ່າງໆ, ລວມທັງກອງປະຊຸມສຸດຍອດສິນເຊື່ອຈຸນລະພາກຂອງໂລກແລະກອງປະຊຸມ SAARC, ເພີ່ມທະວີການທູດຂອງບັງກະລາເທດ.ລັດຖະບານຂອງທ່ານນາງໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດໃນອາຍຸການ 5 ປີເຕັມ, ເປັນຄັ້ງທຳອິດນັບແຕ່ບັງກລາແດັສໄດ້ຮັບເອກະລາດ, ໄດ້ວາງແບບຢ່າງຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງປະຊາທິປະໄຕ.ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຜົນການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປໃນປີ 2001 ທີ່ເຫັນວ່າພັກຂອງທ່ານນາງໄດ້ເສຍໄປເຖິງແມ່ນຈະໄດ້ຮັບຄະແນນສຽງສ່ວນໃຫຍ່ຂອງປະຊາຊົນ, ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມທ້າທາຍຂອງລະບົບການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງທຳອິດ ແລະ ໄດ້ຕັ້ງຄຳຖາມກ່ຽວກັບຄວາມຍຸຕິທຳໃນການເລືອກຕັ້ງ, ການຂັດແຍ້ງກັນທີ່ໄດ້ພົບເຫັນ. ດ້ວຍການກວດກາຂອງສາກົນ ແຕ່ໃນທີ່ສຸດໄດ້ພາໃຫ້ມີການຫັນປ່ຽນອຳນາດໂດຍສັນຕິ.

Zia ກັບນາຍົກລັດຖະມົນຕີຍີ່ປຸ່ນ Jun'ichirō Koizumi ທີ່ໂຕກຽວ (2005). ©首相官邸ホームページ

2001 Oct 10 - 2006 Oct 29

ໄລຍະທີສາມຂອງ Khaleda

Bangladesh

ໃນໄລຍະດຳລົງຕຳແໜ່ງເປັນສະໄໝທີ 3 ຂອງທ່ານນາງ, ທ່ານນາງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Khaleda Zia ໄດ້ສຸມໃສ່ປະຕິບັດຄຳໝັ້ນສັນຍາການເລືອກຕັ້ງ, ຊຸກຍູ້ແຫຼ່ງກຳລັງພາຍໃນໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດ, ດຶງດູດການລົງທຶນສາກົນຈາກບັນດາປະເທດຄື ອາເມລິກາ, ອັງກິດ, ຍີ່ປຸ່ນ.ທ່ານນາງແນໃສ່ຟື້ນຟູກົດໝາຍ ແລະ ຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ, ຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືໃນພາກພື້ນໂດຍຜ່ານ "ນະໂຍບາຍເບິ່ງຕາເວັນອອກ", ແລະ ເພີ່ມທະວີການເຂົ້າຮ່ວມຂອງບັງກລາແດັສ ໃນບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມຮັກສາສັນຕິພາບຂອງ ສປຊ.ການບໍລິຫານຂອງທ່ານນາງໄດ້ຮັບການຍ້ອງຍໍຕໍ່ບົດບາດຂອງຕົນໃນການສຶກສາ, ການແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກ, ແລະບັນລຸລະດັບເຕີບໂຕ GDP ທີ່ເຂັ້ມແຂງ.ໄລຍະທີສາມຂອງ Zia ເຫັນວ່າການເຕີບໂຕທາງດ້ານເສດຖະກິດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງ GDP ຍັງຄົງຢູ່ເຫນືອ 6%, ການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງລາຍໄດ້ຕໍ່ຫົວຄົນ, ການຊຸກຍູ້ຂອງຄັງສໍາຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ, ແລະການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ.ການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດຂອງບັງກລາແດັສໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນເປັນ 2,5 ຕື້ໂດລາ.ຂະແຫນງອຸດສາຫະກໍາຂອງ GDP ໄດ້ເກີນ 17 ສ່ວນຮ້ອຍໃນຕອນທ້າຍຂອງຫ້ອງການຂອງ Zia.^[31]ຂໍ້ລິເລີ່ມນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດຂອງ Zia ລວມເຖິງການເພີ່ມທະວີການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດກັບ Saudi Arabia, ປັບປຸງເງື່ອນໄຂໃຫ້ຄົນງານບັງກະລາເທດ, ການພົວພັນກັບຈີນກ່ຽວກັບການຄ້າແລະການລົງທຶນ, ແລະພະຍາຍາມຮັບປະກັນເງິນທຶນຂອງຈີນສໍາລັບໂຄງການພື້ນຖານໂຄງລ່າງ.ການຢ້ຽມຢາມອິນເດຍໃນປີ 2012 ຂອງທ່ານນາງ ເພື່ອແນໃສ່ເພີ່ມທະວີການຄ້າສອງຝ່າຍ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງໃນພາກພື້ນ, ເປັນຂີດໝາຍຄວາມມານະພະຍາຍາມທາງການທູດທີ່ສຳຄັນໃນການຮ່ວມມືກັບບັນດາປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງສອງຝ່າຍ.^[32]

2006 Oct 29 - 2008 Dec 29

ວິກິດການການເມືອງຂອງບັງກະລາເທດປີ 2006-2008

Bangladesh

ໃນການວາງແຜນການເລືອກຕັ້ງໃນວັນທີ 22 ມັງກອນ 2007, ບັງກລາແດັສໄດ້ປະສົບກັບຄວາມບໍ່ສະຫງົບທາງການເມືອງ ແລະ ການຖົກຖຽງກັນຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງພາຍຫຼັງລັດຖະບານຂອງທ່ານ Khaleda Zia ສິ້ນສຸດລົງໃນເດືອນຕຸລາ ປີ 2006. ຜູ້ນໍາຂອງລັດຖະບານດູແລ, ຖືກກ່າວຫາໂດຍ Awami League ວ່າສະຫນັບສະຫນູນ BNP.ຄວາມພະຍາຍາມຂອງທີ່ປຶກສາປະທານາທິບໍດີ Mukhlesur Rahman Chowdhury ເພື່ອນໍາທຸກພັກຝ່າຍເຂົ້າຮ່ວມການເລືອກຕັ້ງໄດ້ຖືກຂັດຂວາງໃນເວລາທີ່ພັນທະມິດ Grand Alliance ຖອນຕົວຜູ້ສະຫມັກຂອງຕົນ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ເຜີຍແຜ່ລາຍຊື່ຜູ້ລົງຄະແນນສຽງ.ສະຖານະການເພີ່ມຂຶ້ນເມື່ອປະທານາທິບໍດີ Iajuddin Ahmed ປະກາດພາວະສຸກເສີນ ແລະລາອອກຈາກຕຳແໜ່ງທີ່ປຶກສາ, ແຕ່ງຕັ້ງ Fakhruddin Ahmed ແທນ.ການເຄື່ອນໄຫວນີ້ໄດ້ໂຈະການເຄື່ອນໄຫວທາງການເມືອງຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ.ລັດຖະບານໃໝ່ທີ່ໜູນຫຼັງໂດຍທະຫານໄດ້ລິເລີ່ມຄະດີສໍ້ລາດບັງຫຼວງຕໍ່ບັນດາຜູ້ນຳຈາກພັກການເມືອງໃຫຍ່ທັງສອງ, ລວມທັງການກ່າວຫາຕໍ່ລູກຊາຍຂອງ Khaleda Zia, Sheikh Hasina, ແລະ Zia ເອງໃນຕົ້ນປີ 2007. ມີຄວາມພະຍາຍາມຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ທະຫານອາວຸໂສທີ່ຈະຍົກເວັ້ນ Hasina ແລະ Zia ອອກຈາກການເມືອງ.ລັດຖະບານດູແລຍັງໄດ້ສຸມໃສ່ການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງຄະນະກໍາມະການຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງແລະຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງບັງກະລາເທດ.ຄວາມຮຸນແຮງໄດ້ເກີດຂຶ້ນຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລ Dhaka ໃນເດືອນສິງຫາປີ 2007, ໂດຍພວກນັກສຶກສາໄດ້ປະທະກັນກັບກອງທັບບັງກະລາເທດ, ເຮັດໃຫ້ເກີດການປະທ້ວງຢ່າງກວ້າງຂວາງ.ການຕອບໂຕ້ທີ່ຮຸກຮານຂອງລັດຖະບານ, ລວມທັງການໂຈມຕີຕໍ່ນັກສຶກສາແລະຄະນະວິຊາ, ເຮັດໃຫ້ເກີດການປະທ້ວງຕື່ມອີກ.ໃນທີ່ສຸດກອງທັບໄດ້ຍອມຮັບຕໍ່ບາງຂໍ້ຮຽກຮ້ອງ, ລວມທັງການຖອນຄ້າຍທະຫານອອກຈາກວິທະຍາເຂດມະຫາວິທະຍາໄລ, ແຕ່ສະຖານະການສຸກເສີນແລະຄວາມເຄັ່ງຕຶງທາງດ້ານການເມືອງຍັງຄົງຢູ່.

2009 Jan 6 - 2014 Jan 24

ການບໍລິຫານ Hasina ທີສອງ

Bangladesh

ການບໍລິຫານ Hasina ຄັ້ງທີສອງໄດ້ສຸມໃສ່ການເສີມຂະຫຍາຍສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານເສດຖະກິດຂອງປະເທດ, ສົ່ງຜົນໃຫ້ GDP ເຕີບໂຕແບບຍືນຍົງ, ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນອຸດສາຫະກໍາແຜ່ນແພ, ການໂອນເງິນ, ແລະກະສິກໍາ.ນອກນີ້, ຍັງໄດ້ມີຄວາມພະຍາຍາມເພື່ອປັບປຸງຕົວຊີ້ວັດທາງດ້ານສັງຄົມ, ລວມທັງສຸຂະພາບ, ການສຶກສາ, ຄວາມສະເໝີພາບທາງເພດ, ປະກອບສ່ວນຫຼຸດຜ່ອນລະດັບຄວາມທຸກຍາກ.ລັດຖະບານຍັງໄດ້ໃຫ້ບຸລິມະສິດການພັດທະນາພື້ນຖານໂຄງລ່າງ, ດ້ວຍບັນດາໂຄງການທີ່ໂດດເດັ່ນເພື່ອແນໃສ່ປັບປຸງການເຊື່ອມຕໍ່ແລະການສະຫນອງພະລັງງານ.ເຖິງວ່າຈະມີຄວາມກ້າວໜ້າດັ່ງກ່າວກໍ່ຕາມ, ແຕ່ລັດຖະບານຍັງປະສົບກັບສິ່ງທ້າທາຍຕ່າງໆ, ລວມທັງຄວາມບໍ່ສະຫງົບທາງການເມືອງ, ຄວາມເປັນຫ່ວງກ່ຽວກັບການປົກຄອງແລະສິດທິມະນຸດ, ແລະ ບັນຫາສິ່ງແວດລ້ອມ.ໃນປີ 2009, ນາງໄດ້ປະເຊີນກັບວິກິດການອັນໃຫຍ່ຫຼວງໂດຍການກະບົດຂອງ Rifles ບັງກະລາເທດກ່ຽວກັບການຂັດແຍ້ງກ່ຽວກັບຄ່າຈ້າງ, ເຮັດໃຫ້ 56 ຄົນເສຍຊີວິດ, ລວມທັງນາຍທະຫານ.^[33] ກອງທັບໄດ້ວິພາກວິຈານ Hasina ສໍາລັບການບໍ່ແຊກແຊງຢ່າງເດັດຂາດຕໍ່ການປະຕິວັດ.^[34] ບັນທຶກຈາກປີ 2009 ເປີດເຜີຍຄວາມອຸກອັ່ງຂອງເຈົ້າຫນ້າທີ່ກອງທັບກັບການຕອບໂຕ້ເບື້ອງຕົ້ນຂອງນາງຕໍ່ວິກິດການ, ໂດຍໃຫ້ເຫດຜົນວ່າຄວາມພະຍາຍາມຂອງນາງທີ່ຈະເຈລະຈາກັບຜູ້ນໍາຂອງ revolt ໄດ້ປະກອບສ່ວນເຮັດໃຫ້ escalation ແລະສົ່ງຜົນໃຫ້ມີຜູ້ບາດເຈັບເພີ່ມເຕີມ.ໃນປີ 2012, ທ່ານນາງໄດ້ມີທ່າທີທີ່ໜັກແໜ້ນໂດຍການປະຕິເສດບໍ່ໃຫ້ຊາວອົບພະຍົບ Rohingya ຈາກມຽນມາເຂົ້າໄປໃນການກໍ່ຄວາມວຸ້ນວາຍໃນລັດ Rakhine.

2013 Feb 5

2013 ການປະທ້ວງ Shahbag

Shahbagh Road, Dhaka, Banglade

ວັນທີ 5 ກຸມພາ 2013, ການປະທ້ວງ Shahbagh ໄດ້ລະເບີດຂຶ້ນໃນບັງກລາແດັສ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປະຫານຊີວິດ Abdul Quader Mollah, ຄະດີອາຍາສົງຄາມ ແລະຜູ້ນຳອິດສະລາມ, ເຊິ່ງກ່ອນໜ້ານີ້ໄດ້ຖືກຕັດສິນໂທດຈຳຄຸກຕະຫຼອດຊີວິດຍ້ອນອາດຊະຍາກຳຂອງລາວໃນລະຫວ່າງສົງຄາມປົດປ່ອຍບັງກະລາເທດປີ 1971.ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງ Mollah ໃນສົງຄາມລວມມີການສະໜັບສະໜູນ ປາກິສຖານຕາເວັນຕົກ ແລະມີສ່ວນຮ່ວມໃນການສັງຫານພວກຊາດນິຍົມ ແລະນັກປັນຍາຊົນຊາວ Bengali.ການປະທ້ວງຍັງໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການຫ້າມກຸ່ມ Jamaat-e-Islami ຊຶ່ງເປັນກຸ່ມຫົວຮຸນແຮງຂວາ ແລະລັດທິອິດສະລາມອະນຸລັກນິຍົມຈາກການເມືອງ ແລະການປະທ້ວງຕໍ່ອົງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.ຄວາມອ່ອນເພຍໃນເບື້ອງຕົ້ນຂອງປະໂຫຍກຂອງ Mollah ໄດ້ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມໂກດແຄ້ນ, ເຮັດໃຫ້ມີການລະດົມທຶນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໂດຍນັກຂຽນບລັອກແລະນັກເຄື່ອນໄຫວອອນໄລນ໌, ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ການມີສ່ວນຮ່ວມໃນການປະທ້ວງ Shahbagh ເພີ່ມຂຶ້ນ.ໃນການຕອບໂຕ້, Jamaat-e-Islami ໄດ້ຈັດການປະທ້ວງຕໍ່ຕ້ານ, ໂຕ້ແຍ້ງຄວາມຊອບທໍາຂອງສານແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປ່ອຍຕົວຜູ້ຖືກກ່າວຫາ.ການຄາດຕະກຳຂອງນັກຂຽນບລັອກ ແລະນັກເຄື່ອນໄຫວ Ahmed Rajib Haider ໃນວັນທີ 15 ກຸມພາ ໂດຍສະມາຊິກຂອງກຸ່ມກໍ່ການຮ້າຍຂວາໄກ Ansarullah Bangla Team ທີ່ພົວພັນກັບກຸ່ມນັກສຶກສາຂອງ Jamaat-e-Islami, ໄດ້ສ້າງຄວາມໂກດແຄ້ນຕໍ່ສາທາລະນະຊົນ.ຕໍ່ມາໃນເດືອນນັ້ນ, ວັນທີ 27 ກຸມພາ, ສານສົງຄາມໄດ້ຕັດສິນລົງໂທດປະຫານຊີວິດຄົນສຳຄັນອີກຄົນໜຶ່ງ, ທ່ານ Delwar Hossain Sayeedi, ໃນຂໍ້ຫາກໍ່ອາດຊະຍາກຳສົງຄາມຕ້ານມະນຸດຊາດ.

2014 Jan 14 - 2019 Jan 7

ການບໍລິຫານ Hasina ທີສາມ

Bangladesh

ທ່ານ Sheikh Hasina ໄດ້ຮັບການເລືອກຕັ້ງເປັນສະໄໝທີສອງຕິດຕໍ່ກັນໃນການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປໃນປີ 2014 ກັບກຸ່ມ Awami League ແລະພັນທະມິດ Grand Alliance ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຢ່າງຖ້ວມລົ້ນ.ການເລືອກຕັ້ງທີ່ຖືກປະທ້ວງໂດຍພັກຝ່າຍຄ້ານໃຫຍ່ລວມທັງ BNP ຍ້ອນຄວາມເປັນຫ່ວງກ່ຽວກັບຄວາມຍຸຕິທຳແລະການບໍ່ມີການປົກຄອງແບບບໍ່ມີພັກຝ່າຍຄ້ານ, ໄດ້ເຮັດໃຫ້ກຸ່ມພັນທະມິດໃຫຍ່ທີ່ນຳພາໂດຍ Awami League ຊະນະ 267 ທີ່ນັ່ງ, ດ້ວຍ 153 ທີ່ບໍ່ມີການແຂ່ງຂັນ.ຂໍ້ກ່າວຫາກ່ຽວກັບການບໍ່ປະຕິບັດໜ້າທີ່ໃນການເລືອກຕັ້ງ, ເຊັ່ນກ່ອງລົງຄະແນນສຽງທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍບ່ອນປ່ອນບັດ, ແລະການປາບປາມຝ່າຍຄ້ານ ໄດ້ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການໂຕ້ຖຽງກັນຮອບເລືອກຕັ້ງ.ດ້ວຍ 234 ທີ່ນັ່ງ, ອົງການ Awami League ໄດ້ຮັບປະກັນສຽງສ່ວນຫຼາຍຂອງລັດຖະສະພາ ທ່າມກາງການລາຍງານຄວາມຮຸນແຮງ ແລະຜູ້ລົງຄະແນນສຽງ 51%.ເຖິງວ່າຈະມີການ boycott ແລະມີຄໍາຖາມທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດຫມາຍ, Hasina ສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານ, ໂດຍມີພັກ Jatiya ເປັນຝ່າຍຄ້ານຢ່າງເປັນທາງການ.ໃນລະຫວ່າງການດຳລົງຕຳແໜ່ງຂອງທ່ານນາງ, ບັງກລາແດັສ ໄດ້ປະເຊີນໜ້າກັບສິ່ງທ້າທາຍຂອງລັດທິອິດສະລາມຫົວຮຸນແຮງ, ໂດຍເນັ້ນໃຫ້ເຫັນການໂຈມຕີເມື່ອເດືອນກໍລະກົດ ປີ 2016 Dhaka, ເຊິ່ງຖືກພັນລະນາວ່າເປັນການໂຈມຕີຂອງພວກອິດສະລາມທີ່ເສຍຊີວິດທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດຂອງປະເທດ.ບັນດາຜູ້ຊ່ຽວຊານສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ການປາບປາມຂອງລັດຖະບານຕໍ່ຝ່າຍຄ້ານ ແລະການຫຼຸດຜ່ອນຊ່ອງທາງປະຊາທິປະໄຕ ໄດ້ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ກຸ່ມຫົວຮຸນແຮງໂດຍບໍ່ຕັ້ງໃຈ.ໃນປີ 2017, ບັງກລາແດັສ ໄດ້ມອບກຳປັ່ນດຳນ້ຳສອງລຳທຳອິດຂອງຕົນ ແລະຕອບສະໜອງວິກິດການຊາວໂຣຮິງຢາ ໂດຍການສະໜອງບ່ອນລີ້ໄພ ແລະການຊ່ວຍເຫຼືອແກ່ຊາວອົບພະຍົບປະມານໜຶ່ງລ້ານຄົນ.ການຕັດສິນໃຈຂອງທ່ານນາງທີ່ຈະສະໜັບສະໜູນການຖອນຮູບປັ້ນຍຸຕິທຳອອກຕໍ່ໜ້າສານສູງສຸດ ໄດ້ປະເຊີນໜ້າກັບການວິພາກວິຈານທີ່ໄດ້ສົ່ງຜົນໃຫ້ເກີດການກົດດັນທາງສາສະໜາ-ທາງການເມືອງ.

2019 Jan 7 - 2024 Jan 10

ສີ່ບໍລິຫານ Hasina

Bangladesh

ນາງ Sheikh Hasina ໄດ້ຮັບການເລືອກຕັ້ງເປັນສະໄໝທີ 3 ແລະເປັນສະໄໝທີ 4 ໃນການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ, ໂດຍສະພາແຫ່ງຊາດ Awami League ໄດ້ຊະນະ 288 ບ່ອນນັ່ງໃນຈຳນວນ 300 ທີ່ນັ່ງຂອງລັດຖະສະພາ.ການເລືອກຕັ້ງໄດ້ປະເຊີນກັບການວິພາກວິຈານວ່າ "ເປັນເລື່ອງແປກປະຫຼາດ", ດັ່ງທີ່ກ່າວໂດຍຜູ້ນໍາຝ່າຍຄ້ານ Kamal Hossain ແລະໄດ້ສະທ້ອນໂດຍ Human Rights Watch, ອົງການສິດທິອື່ນໆ, ແລະຄະນະບັນນາທິການຂອງ The New York Times, ເຊິ່ງໄດ້ຕັ້ງຄໍາຖາມເຖິງຄວາມຈໍາເປັນຂອງການລົງຄະແນນສຽງທີ່ຄາດວ່າຈະຊະນະ Hasina ໂດຍບໍ່ມີມັນ. .BNP, ໄດ້ boycotted ໃນການເລືອກຕັ້ງປີ 2014, ໄດ້ຮັບພຽງ 8 ທີ່ນັ່ງ, ເປັນຂີດໝາຍການເຄື່ອນໄຫວຂອງຝ່າຍຄ້ານທີ່ອ່ອນແອທີ່ສຸດນັບແຕ່ປີ 1991.ເພື່ອຕອບໂຕ້ການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19, Hasina ໄດ້ເປີດສໍານັກງານໃຫຍ່ໃຫມ່ຂອງຫ້ອງການໄປສະນີບັງກະລາເທດ, Dak Bhaban, ໃນເດືອນພຶດສະພາ 2021, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ການພັດທະນາເພີ່ມເຕີມຂອງການບໍລິການໄປສະນີແລະການຫັນເປັນດິຈິຕອນຂອງຕົນ.ໃນເດືອນມັງກອນ 2022, ລັດຖະບານຂອງນາງໄດ້ຜ່ານກົດຫມາຍວ່າດ້ວຍການສ້າງຕັ້ງໂຄງການບໍານານ Universal ສໍາລັບພົນລະເມືອງບັງກະລາເທດທັງຫມົດອາຍຸ 18 ຫາ 60 ປີ.ໜີ້ສິນພາຍນອກຂອງບັງກລາແດັສບັນລຸ 95,86 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດໃນທ້າຍປີງົບປະມານ 2021-22, ເຊິ່ງເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຈາກປີ 2011, ຄຽງຄູ່ກັບຄວາມບໍ່ສະໝ່ຳສະເໝີຂອງຂະແໜງການທະນາຄານ.ໃນເດືອນກໍລະກົດປີ 2022, ກະຊວງການເງິນໄດ້ສະແຫວງຫາການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານການເງິນຈາກ IMF ເນື່ອງຈາກການຖອນເງິນຄັງສໍາຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ, ສົ່ງຜົນໃຫ້ໂຄງການສະຫນັບສະຫນູນ $ 4.7 ຕື້ພາຍໃນເດືອນມັງກອນ 2023 ເພື່ອຊ່ວຍສະຖຽນລະພາບເສດຖະກິດ.ການປະທ້ວງຕໍ່ຕ້ານລັດຖະບານໃນເດືອນທັນວາ 2022 ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນຄວາມບໍ່ພໍໃຈຂອງປະຊາຊົນທີ່ມີຄ່າໃຊ້ຈ່າຍທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ Hasina ລາອອກ.ໃນເດືອນດຽວກັນ, Hasina ໄດ້ເປີດຕົວໄລຍະທໍາອິດຂອງ Dhaka Metro Rail, ລະບົບຂົນສົ່ງມວນຊົນທໍາອິດທີ່ໄວຂອງບັງກະລາເທດ.ໃນກອງປະຊຸມສຸດຍອດ G20 ທີ່ນິວເດລີ ປີ 2023, ທ່ານ Hasina ໄດ້ພົບປະກັບທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ອິນເດຍ Narendra Modi ເພື່ອປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບການຜັນຂະຫຍາຍການຮ່ວມມືລະຫວ່າງ ອິນເດຍ ແລະ ບັງກລາແດັສ.ກອງປະຊຸມສຸດຍອດຍັງໄດ້ຮັບໃຊ້ເປັນເວທີເພື່ອໃຫ້ Hasina ມີການພົວພັນກັບບັນດາຜູ້ນຳທົ່ວໂລກອື່ນໆ, ເພີ່ມທະວີການພົວພັນສາກົນຂອງບັງກະລາເດັດ.

Appendices

APPENDIX 1

The Insane Complexity of the India/Bangladesh Border

APPENDIX 2

How did Bangladesh become Muslim?

APPENDIX 3

How Bangladesh is Secretly Becoming the Richest Country In South Asia

Characters

Bangladeshi writer

President of Bangladesh

President of Bangladesh

Father of the Nation in Bangladesh

Bangladeshi Economist

Prime Minister of Bangladesh

Bangladeshi writer

President of Bangladesh

Prime Minister of Bangladesh

Bengali Military Leader

Footnotes

Al Helal, Bashir (2012). "Language Movement". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A. (eds.). Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second ed.). Asiatic Society of Bangladesh. Archived from the original on 7 March 2016.
Umar, Badruddin (1979). Purbo-Banglar Bhasha Andolon O Totkalin Rajniti পূর্ব বাংলার ভাষা আন্দোলন ও তাতকালীন রজনীতি (in Bengali). Dhaka: Agamee Prakashani. p. 35.
Al Helal, Bashir (2003). Bhasa Andolaner Itihas [History of the Language Movement] (in Bengali). Dhaka: Agamee Prakashani. pp. 227–228. ISBN 984-401-523-5.
Lambert, Richard D. (April 1959). "Factors in Bengali Regionalism in Pakistan". Far Eastern Survey. 28 (4): 49–58. doi:10.2307/3024111. ISSN 0362-8949. JSTOR 3024111.
"Six-point Programme". Banglapedia. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 22 March 2016.
Sirajul Islam; Miah, Sajahan; Khanam, Mahfuza; Ahmed, Sabbir, eds. (2012). "Mass Upsurge, 1969". Banglapedia: the National Encyclopedia of Bangladesh (Online ed.). Dhaka, Bangladesh: Banglapedia Trust, Asiatic Society of Bangladesh. ISBN 984-32-0576-6. OCLC 52727562.
Ian Talbot (1998). Pakistan: A Modern History. St. Martin's Press. p. 193. ISBN 978-0-312-21606-1.
Baxter, Craig (1971). "Pakistan Votes -- 1970". Asian Survey. 11 (3): 197–218. doi:10.2307/3024655. ISSN 0004-4687.
Bose, Sarmila (8 October 2005). "Anatomy of Violence: Analysis of Civil War in East Pakistan in 1971" (PDF). Economic and Political Weekly. 40 (41). Archived from the original (PDF) on 28 December 2020. Retrieved 7 March 2017.
"Gendercide Watch: Genocide in Bangladesh, 1971". gendercide.org. Archived from the original on 21 July 2012. Retrieved 11 June 2017.
Bass, Gary J. (29 September 2013). "Nixon and Kissinger's Forgotten Shame". The New York Times. ISSN 0362-4331. Archived from the original on 21 March 2021. Retrieved 11 June 2017.
"Civil War Rocks East Pakistan". Daytona Beach Morning Journal. 27 March 1971. Archived from the original on 2 June 2022. Retrieved 11 June 2017.
"World Refugee Day: Five human influxes that have shaped India". The Indian Express. 20 June 2016. Archived from the original on 21 March 2021. Retrieved 11 June 2017.
Schneider, B.; Post, J.; Kindt, M. (2009). The World's Most Threatening Terrorist Networks and Criminal Gangs. Springer. p. 57. ISBN 9780230623293. Archived from the original on 7 February 2023. Retrieved 8 March 2017.
Totten, Samuel; Bartrop, Paul Robert (2008). Dictionary of Genocide: A-L. ABC-CLIO. p. 34. ISBN 9780313346422. Archived from the original on 11 January 2023. Retrieved 8 November 2020.
"Rahman, Bangabandhu Sheikh Mujibur". Banglapedia. Retrieved 5 February 2018.
Frank, Katherine (2002). Indira: The Life of Indira Nehru Gandhi. New York: Houghton Mifflin. ISBN 0-395-73097-X, p. 343.
Farid, Shah Mohammad. "IV. Integration of Poverty Alleviation and Social Sector Development into the Planning Process of Bangladesh" (PDF).
Rangan, Kasturi (13 November 1974). "Bangladesh Fears Thousands May Be Dead as Famine Spreads". The New York Times. Retrieved 28 December 2021.
Karim, S. A. (2005). Sheikh Mujib: Triumph and Tragedy. The University Press Limited. p. 345. ISBN 984-05-1737-6.
Maniruzzaman, Talukder (February 1976). "Bangladesh in 1975: The Fall of the Mujib Regime and Its Aftermath". Asian Survey. 16 (2): 119–29. doi:10.2307/2643140. JSTOR 2643140.
"JS sees debate over role of Gono Bahini". The Daily Star. Retrieved 9 July 2015.
"Ignoring Executions and Torture : Impunity for Bangladesh's Security Forces" (PDF). Human Rights Watch. 18 March 2009. Retrieved 16 August 2013.
Chowdhury, Atif (18 February 2013). "Bangladesh: Baptism By Fire". Huffington Post. Retrieved 12 July 2016.
Fair, Christine C.; Riaz, Ali (2010). Political Islam and Governance in Bangladesh. Routledge. pp. 30–31. ISBN 978-1136926242. Retrieved 19 June 2016.
Maniruzzaman, Talukder (February 1976). "Bangladesh in 1975: The Fall of the Mujib Regime and Its Aftermath". Asian Survey. 16 (2): 119–29. doi:10.2307/2643140. JSTOR 2643140.
Shahriar, Hassan (17 August 2005). "CIA involved in 1975 Bangla military coup". Deccan Herald. Archived from the original on 18 May 2006. Retrieved 7 July 2006.
Lifschultz, Lawrence (15 August 2005). "The long shadow of the August 1975 coup". The Daily Star. Retrieved 8 June 2007.
Sobhan, Rehman; Islam, Tajul (June 1988). "Foreign Aid and Domestic Resource Mobilisation in Bangladesh". The Bangladesh Development Studies. 16 (2): 30. JSTOR 40795317.
Ahsan, Nazmul (11 July 2020). "Stopping production at BJMC jute mills-II: Incurring losses since inception". Retrieved 10 May 2022.
Sirajul Islam; Miah, Sajahan; Khanam, Mahfuza; Ahmed, Sabbir, eds. (2012). "Zia, Begum Khaleda". Banglapedia: the National Encyclopedia of Bangladesh (Online ed.). Dhaka, Bangladesh: Banglapedia Trust, Asiatic Society of Bangladesh. ISBN 984-32-0576-6. OCLC 52727562. OL 30677644M. Retrieved 26 January 2024.
"Khaleda going to Saudi Arabia". BDnews24. 7 August 2012. Archived from the original on 22 August 2012. Retrieved 29 October 2012.
Ramesh, Randeep; Monsur, Maloti (28 February 2009). "Bangladeshi army officers' bodies found as death toll from mutiny rises to more than 75". The Guardian. ISSN 0261-3077. Archived from the original on 9 February 2019. Retrieved 8 February 2019.
Khan, Urmee; Nelson, Dean. "Bangladeshi army officers blame prime minister for mutiny". www.telegraph.co.uk. Archived from the original on 9 February 2019. Retrieved 26 December 2022.

References

Ahmed, Helal Uddin (2012). "History". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A. (eds.). Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second ed.). Asiatic Society of Bangladesh.
CIA World Factbook (July 2005). Bangladesh
Heitzman, James; Worden, Robert, eds. (1989). Bangladesh: A Country Study. Washington, D.C.: Federal Research Division, Library of Congress.
Frank, Katherine (2002). Indira: The Life of Indira Nehru Gandhi. New York: Houghton Mifflin. ISBN 0-395-73097-X.