1548 Jan 1 - 1571
ព្រះបាទសត្ថាធិរាជ
Vientiane, Laosនៅឆ្នាំ ១៥៤៨ ព្រះបាទសត្ថាធិរាជ (ជាស្តេចនៃប្រទេសលានណា ) បានយកក្រុងឈៀងសាន ជារាជធានីរបស់ព្រះអង្គ ។ឈៀងម៉ៃនៅតែមានបក្សពួកដ៏មានអំណាចនៅតុលាការ ហើយការគំរាមកំហែងពី ភូមា និង អយុធ្យា កំពុងកើនឡើង។បន្ទាប់ពីការសោយទីវង្គតរបស់ព្រះបិតាទ្រង់មិនបានទាន់ពេលវេលា ព្រះបាទសុទធថាធិរាជបានចាកចេញពីលន់ណា បន្សល់ទុកមហេសីជារាជានុសិទ្ធិ។មកដល់ក្រុងឡានឆាង ព្រះបាទសត្ថាធិរាជបានឡើងសោយរាជ្យជាស្ដេចក្រុងឡានឆាង។ការចាកចេញនេះបានធ្វើឱ្យបក្សពួកជាគូប្រជែងនៅតុលាការ ដែលនៅឆ្នាំ 1551 ឡើងសោយរាជ្យ ចៅមាគត្យជាស្តេចនៃលន់ណា។[៣៦] នៅឆ្នាំ ១៥៥៣ ព្រះបាទស្រីសុធារិទ្ឋ បានបញ្ជូនទ័ពទៅដណ្ដើមយកទឹកដីលានណាមកវិញ ប៉ុន្តែត្រូវបរាជ័យ។ម្ដងទៀតនៅឆ្នាំ ១៥៥៥ ព្រះបាទសត្ថាធិរាជបានបញ្ជូនទ័ពទៅដណ្ដើមបានលន់ណាតាមបញ្ជារបស់សេនសូលីនថា ហើយបានគ្រប់គ្រងយកឈៀងសាន។នៅឆ្នាំ ១៥៥៦ ភូមា ក្រោមស្តេចបាយិនណុង វាយលុកលន់ណា។ស្តេច Mekuti នៃ Lanna បានចុះចាញ់ ឈៀងម៉ៃ ដោយមិនមានការប្រយុទ្ធគ្នា ប៉ុន្តែត្រូវបានបញ្ចូលឡើងវិញក្នុងឋានៈជាចៅហ្វាយនាយភូមាក្រោមការកាន់កាប់របស់យោធា។[37]នៅឆ្នាំ ១៥៦០ ព្រះបាទសត្ថាធិរាជ បានផ្លាស់ប្តូរជាផ្លូវការនូវរាជធានី Lan Xang ពីហ្លួងព្រះបាង ទៅក្រុងវៀងចន្ទន៍ ដែលនឹងនៅតែជារាជធានីក្នុងរយៈពេលពីររយហាសិបឆ្នាំខាងមុខ។[៣៨] ចលនាផ្លូវការនៃរាជធានីបានធ្វើតាមកម្មវិធីអគារធំមួយ ដែលរួមមានការពង្រឹងការការពារទីក្រុង ការសាងសង់វាំងផ្លូវការដ៏ធំមួយ និង Haw Phra Kaew ដើម្បីធ្វើផ្ទះព្រះពុទ្ធ Emerald និងការជួសជុលធំ ៗ ទៅថាហ្លួងនៅវៀងច័ន្ទ។ភូមាបានងាកទៅខាងជើងដើម្បីទម្លាក់ស្តេច Mekuti នៃ Lanna ដែលមិនគាំទ្រការឈ្លានពានរបស់ភូមានៅអយុធ្យានៅឆ្នាំ 1563 ។ នៅពេលដែលឈៀងម៉ៃបានធ្លាក់ទៅភូមាជនភៀសខ្លួនមួយចំនួនបានភៀសខ្លួនទៅវៀងច័ន្ទនិងឡានឆាង។ព្រះបាទសត្ថាធិរាជ ដោយដឹងថាក្រុងវៀងចន្ទន៍មិនអាចទប់ទល់នឹងការឡោមព័ទ្ធដ៏យូរបានទេ ទ្រង់បានបញ្ជាឱ្យជម្លៀសទីក្រុង និងដកហូតគ្រឿងផ្គត់ផ្គង់។នៅពេលដែលពួកភូមាដណ្តើមបានទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ពួកគេត្រូវបានបង្ខំឱ្យចូលទៅក្នុងទីជនបទដើម្បីផ្គត់ផ្គង់គ្រឿងផ្គត់ផ្គង់ ដែលស្តេចសិត្ថាធិរាជបានរៀបចំការវាយប្រហារទ័ពព្រៃ និងការវាយឆ្មក់តូចៗដើម្បីយាយីកងទ័ពភូមា។ប្រឈមមុខនឹងជំងឺ កង្វះអាហារូបត្ថម្ភ និងសង្គ្រាមទ័ពព្រៃដែលធ្វើឲ្យបាត់បង់ស្មារតី ស្តេចបាយិនណុងត្រូវបានបង្ខំឱ្យដកថយនៅឆ្នាំ ១៥៦៥ ដោយបន្សល់ទុកនូវនគរតៃតែមួយគត់ដែលនៅសេសសល់។[39]
▲
●
ធ្វើឱ្យទាន់សម័យចុងក្រោយSun Oct 15 2023