تاریخ یهودیت

قبایل عشایری (اجداد یهودیان) از بین النهرین برای سکونت در سرزمین کنعان (که بعداً اسرائیل نامیده شد) مهاجرت می کنند، جایی که جامعه ای پدرسالار از دودمان قبیله ای تشکیل می دهند.طبق کتاب مقدس، این هجرت و اسکان بر اساس دعوت و وعده الهی به ابراهیم بوده است - وعده برکت و فضل ملی برای ابراهیم و فرزندانش در صورت وفادار ماندن به خدای یکتا (نخستین لحظه ورود خداوند به تاریخ بشر). .با این دعوت، اولین عهد بین خداوند و فرزندان ابراهیم بسته شد.برجسته ترین باستان شناسان اولیه کتاب مقدس، ویلیام اف. آلبرایت بود، که معتقد بود دوران ایلخانی را در دوره 2100-1800 قبل از میلاد، عصر برنز میانی، فاصله بین دو دوره از فرهنگ شهری بسیار توسعه یافته در کنعان باستان شناسایی کرده است.آلبرایت استدلال کرد که شواهدی از فروپاشی ناگهانی فرهنگ قبلی عصر مفرغ اولیه پیدا کرده است و این را به هجوم عشایر شبانی مهاجر از شمال شرقی نسبت می دهد که او آنها را با آموریایی های ذکر شده در متون بین النهرین می دانست.به گفته آلبرایت، ابراهیم یک آموری سرگردان بود که با فروپاشی ایالت-شهرهای کنعانی از شمال به ارتفاعات مرکزی کنعان و نقب همراه با گله ها و پیروان خود مهاجرت کرد.آلبرایت، EA Speiser و Cyrus Gordon استدلال کردند که اگرچه متون توصیف شده توسط فرضیه مستند قرن ها پس از عصر ایلخانی نوشته شده اند، باستان شناسی نشان داده است که با این وجود بازتاب دقیقی از شرایط هزاره دوم قبل از میلاد است.به گفته جان برایت "ما می توانیم با اطمینان کامل ادعا کنیم که ابراهیم، ​​اسحاق و یعقوب افراد واقعی تاریخی بودند."پس از مرگ آلبرایت، تفسیر او از عصر پدرسالاری مورد انتقاد فزاینده‌ای قرار گرفت: چنین نارضایتی با انتشار کتاب «تاریخیت روایت‌های پدرسالارانه» توسط توماس ال. تامپسون و آبراهام در تاریخ و سنت توسط جان ون سترز به اوج خود رسید.تامپسون، یک محقق ادبی، درباره فقدان شواهد قانع‌کننده مبنی بر زندگی پدرسالاران در هزاره دوم پیش از میلاد بحث کرد و اشاره کرد که چگونه برخی از متون کتاب مقدس شرایط و نگرانی‌های هزاره اول را منعکس می‌کنند، در حالی که ون سترز داستان‌های ایلخانی را بررسی کرد و استدلال کرد که نام آنها، اجتماعی است. محیط، و پیام ها به شدت حاکی از آن بود که آنها ساخته های عصر آهن هستند.آثار ون سیتر و تامپسون یک تغییر پارادایم در تحقیقات کتاب مقدس و باستان شناسی بود که به تدریج باعث شد محققان دیگر روایت های پدرسالار را تاریخی تلقی نکنند.برخی از علمای محافظه‌کار در سال‌های بعد تلاش کردند تا از روایات پدرسالار دفاع کنند، اما این موضع مورد قبولی در میان علما قرار نگرفت.با آغاز قرن بیست و یکم، باستان شناسان امید خود را برای بازیابی هر زمینه ای که ابراهیم، ​​اسحاق یا یعقوب را به چهره های تاریخی معتبر تبدیل می کرد، از دست داده بودند.

ابراهیم در حدود سال 1813 قبل از میلاد به دنیا آمد.بر اساس پنج کتاب اول کتاب مقدس، خداوند ابراهیم را به عنوان پدر اسحاق، بنیانگذار قوم یهود، انتخاب می کند.این مردم برای خداوند خاص خواهند بود و همچنین نمونه ای از تقدس برای دیگران در سراسر جهان خواهند بود.ابراهیم اور را ترک می کند و با قبیله خود به سوی کنعان حرکت می کند.ابراهیم از خدا مکاشفه دریافت کرد و ایده سرزمین موعود به وجود آمد.اکثر مورخان عصر ایلخانی، همراه با خروج و دوره قضات کتاب مقدس را به عنوان یک ساختار ادبی متأخر می بینند که به هیچ دوره تاریخی خاصی مربوط نمی شود.و پس از یک قرن بررسی جامع باستان شناسی، هیچ مدرکی برای یک ابراهیم تاریخی یافت نشد.تا حد زیادی به این نتیجه رسیدیم که تورات در اوایل دوره ایرانی (اواخر قرن ششم پیش از میلاد) در نتیجه تنش‌های بین زمین‌داران یهودی که در دوران اسارت بابل در یهودا اقامت داشتند و از طریق «پدر خود ابراهیم» حق خود را نسبت به این سرزمین ردیابی کردند، ساخته شد. و تبعیدیان بازگشته که ادعای متقابل خود را بر موسی و سنت خروج بنی اسرائیل استوار کردند.

سیزده سال بعد، هنگامی که ابرام 99 ساله بود، خداوند نام جدید ابرام را اعلام کرد: "ابراهام" - "پدر بسیاری از ملل".سپس ابراهیم دستورات عهد قطعات را دریافت کرد، که ختنه باید نشانه آن باشد.ابراهیم خود را ختنه می کند و این عمل نماد عهد و پیمانی است که بین خدا و همه فرزندانش بسته است.بر اساس این عهد، خدا وعده می دهد که ابراهیم را پدر یک ملت بزرگ قرار دهد و به فرزندانش سرزمینی را که بعداً اسرائیل می شود، بدهد.این اساس ختنه مرد در دین یهود است.

موسی را مهمترین پیامبر یهودیت و یکی از مهمترین پیامبران مسیحیت ، اسلام، دروزی، بهائی و دیگر ادیان ابراهیمی می دانند.بر اساس هر دو کتاب مقدس و قرآن، موسی رهبر بنی اسرائیل و قانونگذار بود که تألیف یا «کسب از آسمان» تورات (پنج کتاب اول کتاب مقدس) به او نسبت داده شده است.به طور کلی، موسی به عنوان یک شخصیت افسانه ای دیده می شود، در حالی که این احتمال وجود دارد که موسی یا شخصیتی شبیه موسی در قرن سیزدهم قبل از میلاد وجود داشته باشد.یهودیت خاخام، طول عمر موسی را مربوط به 1391-1271 قبل از میلاد محاسبه کرد.جروم 1592 قبل از میلاد را پیشنهاد کرد و جیمز آشر سال 1571 قبل از میلاد را به عنوان سال تولد خود پیشنهاد کرد.

تورات مجموعه پنج کتاب اول کتاب مقدس عبری، یعنی کتابهای پیدایش، خروج، لاویان، اعداد و تثنیه است.از این نظر، تورات به معنای همان پنج کتاب یا پنج کتاب موسی است.در سنت یهودی به تورات مکتوب نیز معروف است.اگر برای مقاصد مذهبی باشد، به شکل طومار تورات (سفر تورات) می باشد.اگر به صورت صحافی باشد، چوماش نامیده می شود و معمولاً با تعلیقات ربانی (پروشیم) چاپ می شود.یهودیان تورات را می نویسند، اولین قسمت متنی که بعداً برای مسیحیان به عنوان عهد عتیق شناخته شد.

طبق کتاب مقدس عبری، معبد سلیمان که به عنوان اولین معبد نیز شناخته می شود، اولین معبد اورشلیم بود.این بنا در زمان سلطنت سلیمان بر پادشاهی متحده اسرائیل ساخته شد و به طور کامل توسط ج.957 ق.م.تقریباً چهار قرن پابرجا بود تا اینکه در سال 587/586 قبل از میلاد توسط امپراتوری نو-بابلی تحت فرمان دومین پادشاه بابلی، نبوکدنصر دوم، که متعاقباً یهودیان را به دنبال سقوط پادشاهی یهودا و الحاق آن به عنوان یک بابلی به بابل تبعید کرد، پابرجا بود. استانتخریب معبد و تبعید بابلی به عنوان تحقق پیشگویی های کتاب مقدس و در نتیجه تقویت اعتقادات دینی یهودی تلقی می شد و شروع گذار اسرائیلی ها از عقاید شرک یا تک لاتریستی یهوه به باورهای توحیدی توسعه یافته در یهودیت بود.این معبد صندوق عهد را در خود جای داده است، یادگاری مقدس که حاوی ده فرمان است.چند صد سال بعد، معبد توسط بابلی ها ویران شد.

آشوری ها اسراییل را فتح کردند و دیاسپورای یهودی را راه اندازی کردند (حدود 722 ق.م).در حدود سال 722 قبل از میلاد، آشوری ها پادشاهی اسرائیل را فتح کردند و طبق رسم آشوریان، ده قبیله را مجبور کردند در سایر نقاط امپراتوری ساکن شوند.پراکندگی قبایل آغاز مهاجرت یهودیان یا زندگی دور از اسرائیل است که مشخصه بسیاری از تاریخ یهودیان است.بعدها بابلی ها یهودیان را نیز جابه جا کردند.در سال 722 قبل از میلاد، آشوری ها به رهبری سارگون دوم، جانشین شلمانسر پنجم، پادشاهی اسرائیل را فتح کردند و بسیاری از اسرائیلی ها به بین النهرین تبعید شدند.دیاسپورای مناسب یهودیان با تبعید بابلی در قرن ششم قبل از میلاد آغاز شد.

طبق کتاب مقدس، معبد توسط نبوکدنصر دوم، پادشاه امپراتوری نو-بابلی، زمانی که بابلی ها به اورشلیم حمله کردند در طول سلطنت کوتاه یهویاکین، غارت شد.598 ق.م (دوم پادشاهان 24:13).یک دهه بعد، نبوکدنصر دوباره اورشلیم را محاصره کرد و پس از 30 ماه سرانجام در سال 587/6 قبل از میلاد دیوارهای شهر را شکست.شهر سرانجام در ژوئیه 586/7 پ.م به دست ارتش او افتاد.یک ماه بعد، نبوزرادان، فرمانده گارد نبوکدنصر، برای سوزاندن و تخریب شهر فرستاده شد.بر اساس کتاب مقدس، "او معبد یهوه، کاخ سلطنتی و تمام خانه های اورشلیم را به آتش کشید" (دوم پادشاهان 25:9).سپس هر چیزی که ارزش غارت را داشت برداشته شد و به بابل بردند (دوم پادشاهان 25:13-17).

معبد دوم که در سال‌های آخر به نام معبد هیرودیس نیز شناخته می‌شد، معبد مقدس یهودی بازسازی‌شده بود که بر روی کوه معبد در شهر اورشلیم قرار داشت.516 پ.م و 70 م.این معبد جایگزین معبد اول شد (که در همان مکان در زمان سلطنت سلیمان بر پادشاهی متحد اسرائیل ساخته شد) که در سال 587 قبل از میلاد توسط امپراتوری نو-بابلی در طی فتح پادشاهی یهودا ویران شده بود.پادشاهی سقوط کرده یهودیان متعاقباً به عنوان استان بابل ضمیمه شد و بخشی از جمعیت آن در بابل اسیر شدند.تکمیل معبد دوم در استان جدید هخامنشی یهود، آغاز دوره معبد دوم در تاریخ یهود بود.یهودیت معبد دوم یهودیت بین ساخت معبد دوم در اورشلیم، ق.515 قبل از میلاد و نابودی آن توسط رومیان در 70 پس از میلاد.توسعه قانون کتاب مقدس عبری، کنیسه، انتظارات آخرالزمانی یهودیان برای آینده، و ظهور مسیحیت همه را می توان در دوره معبد دوم دنبال کرد.

عهد عتیق یونانی یا سپتواژینت، نخستین ترجمه یونانی موجود از کتاب‌های کتاب مقدس عبری است.این کتاب شامل چندین کتاب فراتر از کتاب‌های موجود در متن ماسوری کتاب مقدس عبری است که به طور متعارف در سنت جریان اصلی یهودیت خاخامی استفاده می‌شود.کتاب‌های اضافی به زبان یونانی، عبری یا آرامی نوشته شده‌اند، اما در بیشتر موارد، تنها نسخه یونانی آن تا به امروز باقی مانده است.این قدیمی ترین و مهمترین ترجمه کامل کتاب مقدس عبری است که توسط یهودیان انجام شده است.برخی از تارگوم‌هایی که کتاب مقدس را به آرامی ترجمه یا ترجمه می‌کردند نیز در همان زمان ساخته شدند.

کتاب مقدس عبری یا تناخ مجموعه متعارفی از متون مقدس عبری، از جمله تورات، نوییم و کتوویم است.این متون تقریباً به طور انحصاری به زبان عبری کتاب مقدس، با چند قسمت به زبان آرامی کتاب مقدس (در کتاب های دانیال و عزرا، و آیه ارمیا 10:11) هستند.درباره اینکه قانون کتاب مقدس عبری چه زمانی تثبیت شده است، توافق علمی وجود ندارد: برخی از محققان استدلال می‌کنند که این قانون توسط سلسله هامونیان ثابت شده است، در حالی که برخی دیگر استدلال می‌کنند که تا قرن دوم میلادی یا حتی بعد از آن ثابت نشده است.با توجه به افسانه‌های یهودیان لویی گینزبرگ، قانون بیست و چهار کتاب انجیل عبری توسط عزرا و کاتبان در دوره معبد دوم تثبیت شد. طبق تلمود، بسیاری از تناخ توسط مردان مجمع بزرگ گردآوری شده است. (Anshei K'nesset HaGedolah)، کاری که در سال 450 قبل از میلاد تکمیل شد و از آن زمان تاکنون بدون تغییر باقی مانده است.

فریسیان یک جنبش اجتماعی یهودی و یک مکتب فکری در شام در زمان یهودیت معبد دوم بودند.پس از ویرانی معبد دوم در سال 70 پس از میلاد، عقاید فریسایی به پایه اساسی، مذهبی و آیینی برای یهودیت خاخام تبدیل شد.درگیری‌های بین فریسیان و صدوقی‌ها در چارچوب درگیری‌های اجتماعی و مذهبی بسیار گسترده‌تر و طولانی‌تر میان یهودیان رخ داد که با فتح روم بدتر شد.یک درگیری فرهنگی بود، بین کسانی که طرفدار هلنی شدن (صدوقیان) و کسانی که در برابر آن مقاومت می کردند (فریسیان).دیگری حقوقی-مذهبی بود، بین کسانی که بر اهمیت معبد با مناسک و خدمات آن تأکید می کردند و کسانی که بر اهمیت سایر قوانین موزاییک تأکید می کردند.یک نقطه تعارض خاص مذهبی شامل تفاسیر متفاوتی از تورات و نحوه اعمال آن در زندگی فعلی یهودیان بود که صدوقیان تنها تورات مکتوب (با فلسفه یونانی) را به رسمیت می شناختند و پیامبران، نوشته ها و آموزه هایی مانند تورات شفاهی و معاد را رد می کردند. از مردگان

صدوقیان یک فرقه اجتماعی-مذهبی از یهودیان بودند که در دوره معبد دوم، از قرن دوم پیش از میلاد تا تخریب معبد در سال 70 پس از میلاد، در یهودیه فعال بودند.صدوقیان اغلب با دیگر فرقه های هم عصر خود از جمله فریسیان و اسنی ها مقایسه می شوند.ژوزفوس که در پایان قرن یکم پس از میلاد می نویسد، این فرقه را با رده بالای اجتماعی و اقتصادی جامعه یهود مرتبط می کند.به طور کلی، آنها نقش های مختلف سیاسی، اجتماعی و مذهبی، از جمله حفظ معبد در اورشلیم را ایفا کردند.این گروه مدتی پس از تخریب معبد هیرودیس در اورشلیم در سال 70 میلادی منقرض شد.

یهودیت کارائیت یک جنبش مذهبی یهودی است که با به رسمیت شناختن تورات مکتوب به تنهایی به عنوان مرجع عالی آن در هالاخا (قانون دینی یهود) و الهیات مشخص می شود.قرائیان معتقدند که تمام احکام الهی که از جانب خدا به موسی صادر شده است در تورات مکتوب بدون قانون شفاهی یا توضیح اضافی ثبت شده است.یهودیت کارائیتی متمایز از جریان اصلی یهودیت خاخام است که تورات شفاهی را که در تلمود و آثار بعدی مدون شده است، تفاسیر معتبر تورات می داند.در نتیجه، یهودیان کارائیت مجموعه های مکتوب سنت شفاهی در میدراش یا تلمود را الزام آور نمی دانند.هنگام خواندن تورات، قرائیان تلاش می کنند تا به معنای ساده یا واضح (پیشات) متن پایبند باشند.این لزوماً معنای تحت اللفظی آن نیست، بلکه معنایی است که به طور طبیعی توسط عبرانیان باستان زمانی که کتاب های تورات برای اولین بار نوشته شد - بدون استفاده از تورات شفاهی - درک می شد.در مقابل، یهودیت ربانی بر احکام قانونی سنهدرین تکیه می‌کند که در میدراش، تلمود و سایر منابع برای نشان دادن معنای معتبر تورات مدون شده‌اند.یهودیت کارائیت هر تفسیری از تورات را بدون توجه به منبع آن مورد بررسی قرار می دهد و می آموزد که این مسئولیت شخصی هر یهودی است که تورات را مطالعه کند و در نهایت شخصاً معنای صحیح آن را تعیین کند.قرائیان ممکن است استدلال‌هایی را که در تلمود و آثار دیگر آورده شده است، بدون برتری دادن آنها بر سایر دیدگاه‌ها در نظر بگیرند.

اسن ها یک فرقه عرفانی یهودی در دوره معبد دوم بودند که از قرن دوم قبل از میلاد تا قرن اول پس از میلاد شکوفا شدند.ژوزفوس بعداً در جنگ یهودیان (حدود 75 پس از میلاد) شرح مفصلی از اسن ها ارائه کرد، با توضیحات کوتاه تری در آثار باستانی یهودیان (حدود 94 پس از میلاد) و زندگی فلاویوس ژوزفوس (حدود 97 پس از میلاد).او با ادعای دانش دست اول، اسنوی ها را به عنوان یکی از سه فرقه فلسفه یهود در کنار فریسیان و صدوقیان فهرست می کند.او همین اطلاعات را در مورد تقوا، تجرد، فقدان اموال شخصی و پول، اعتقاد به اجتماع، و تعهد به رعایت دقیق سبت بیان می کند.او همچنین اضافه می‌کند که اسنی‌ها هر روز صبح در آب غوطه‌ور می‌شدند - عملی شبیه به استفاده از میکوه برای غوطه‌وری روزانه که در میان برخی از حسیدیان معاصر یافت می‌شود - بعد از نماز با هم غذا می‌خوردند، خود را وقف خیرات و احسان کردند، ابراز خشم را ممنوع می‌کردند، مطالعه می‌کردند. کتابهای بزرگان، اسرار را حفظ می کردند و به اسامی فرشتگان که در نوشته های مقدسشان نگهداری می شد بسیار توجه داشتند.

یشیوا (به عبری: ישיבה، به معنای نشستن؛ جمع ישיבות، یشیوت یا یشیووس) یک مؤسسه آموزشی سنتی یهودی است که بر مطالعه ادبیات خاخام، عمدتاً تلمود و هالاچا (قانون یهود)، در حالی که تورات و یهودیان متمرکز است. فلسفه به صورت موازی مورد مطالعه قرار می گیرد.مطالعه معمولاً از طریق شیوریم روزانه (سخنرانی یا کلاس) و همچنین در جفت های مطالعه به نام chavrusas (در زبان آرامی به معنای "دوستی" یا "همراهی") انجام می شود.یادگیری به سبک چاوروسا یکی از ویژگی های منحصر به فرد یشیوا است.

تنائیم حکیمان خاخام بودند که دیدگاه هایشان در میشنا ثبت شده است، تقریباً از 10 تا 220 پس از میلاد.دوره تنائیم که به آن دوره میشنائیک نیز گفته می شود، حدود 210 سال به طول انجامید.پس از دوره زوگوت ("جفت")، و بلافاصله پس از دوره آمورائیم ("مفسران") آمد.ریشه تاننا (תנא‎) معادل آرامی تلمودی برای ریشه عبری shanah (שנה‎) است که همچنین ریشه کلمه میشنا است.فعل شاناه (שנה) در لغت به معنای «تکرار [آنچه به او آموخته شد]» است و به معنای «یادگیری» به کار می رود.دوره میشنائیک معمولاً بر اساس نسل ها به پنج دوره تقسیم می شود.تقریباً 120 تنایم شناخته شده وجود دارد.تنائیم در چندین ناحیه از سرزمین اسرائیل زندگی می کردند.مرکز معنوی یهودیت در آن زمان اورشلیم بود، اما پس از ویرانی شهر و معبد دوم، یوهان بن زکای و شاگردانش مرکز مذهبی جدیدی را در یاون تأسیس کردند.سایر مکان های آموزش یهودی توسط شاگردان او در لود و بنی براک تأسیس شد.

میشنا یا میشنا اولین مجموعه مکتوب عمده از سنت های شفاهی یهودی است که به تورات شفاهی معروف است.همچنین اولین اثر مهم ادبیات خاخامی است.میشنا توسط یهودا هاناسی در آغاز قرن سوم پس از میلاد در زمانی تنظیم شد که طبق تلمود، آزار و اذیت یهودیان و گذشت زمان این احتمال را افزایش داد که جزئیات سنت های شفاهی فریسیان از دوره معبد دوم (516 قبل از میلاد - 70 پس از میلاد) فراموش خواهد شد.بیشتر میشنا به زبان عبری میشنایی نوشته شده است، اما برخی از بخش ها به زبان آرامی است.میشنا از شش راسته (sedarim، سدر مفرد סדר) تشکیل شده است که هر کدام شامل 7 تا 12 تراکت (masechtot، masechet مفرد מסכת؛ به معنای "وب")، در مجموع 63 است، و بیشتر به فصل ها و پاراگراف ها تقسیم می شود.کلمه میشنا همچنین می تواند نشان دهنده یک پاراگراف اثر باشد، یعنی کوچکترین واحد ساختاری در میشنا.به همین دلیل گاه به کل اثر به صورت جمع «میشنایوت» گفته می شود.

هگزاپلا (یونانی باستان: Ἑξαπλᾶ، «شش برابر») اصطلاحی است برای نسخه انتقادی کتاب مقدس عبری در شش نسخه، که چهار نسخه از آنها به یونانی ترجمه شده و تنها در قطعات حفظ شده است.این مقایسه کلمه به کلمه عظیم و پیچیده متون مقدس عبری با ترجمه یونانی Septuagint و سایر ترجمه های یونانی بود.این اصطلاح مخصوصاً و به طور کلی در مورد نسخه عهد عتیق که توسط خداشناس و محقق اوریگن، قبل از 240 گردآوری شده است، به کار می رود.هدف از تدوین هگزاپلا مورد مناقشه است.به احتمال زیاد، این کتاب برای بحث و جدل مسیحی-خاخام در مورد فساد متن کتاب مقدس در نظر گرفته شده است.کدکس شامل متن عبری، حروف صدادار آن در رونویسی یونانی و حداقل چهار ترجمه موازی یونانی، از جمله سپتواژینت بود.از این نظر، نمونه اولیه چند زبانه بعدی است.تعدادی از منابع می گویند که برای زبور دو یا سه نسخه از ترجمه وجود داشته است، مانند برخی از کتاب های نبوی.اوریگن در پایان زندگی خود نسخه کوتاه شده ای از کار خود را ایجاد کرد - Tetrapla که فقط شامل چهار ترجمه یونانی بود (از این رو نام آن).

ماسوریت‌ها گروه‌هایی از علمای کاتبان یهودی بودند که از اواخر قرن پنجم تا دهم میلادی کار می‌کردند و عمدتاً در فلسطین قرون وسطی (جند فلاستین) در شهرهای طبریه و اورشلیم و همچنین در عراق (بابل) مستقر بودند.هر گروه سیستمی از تلفظ و راهنمای دستوری را در قالب یادداشت‌های تشریحی (نقود) بر روی شکل بیرونی متن کتاب مقدس در تلاش برای استاندارد کردن تلفظ، تقسیم بندی بند و آیات، و بیان کتاب مقدس عبری (تناخ) گردآوری کرد. برای جامعه یهودی در سراسر جهانخانواده بن اشر از ماسوریت ها عمدتاً مسئول حفظ و تولید متن ماسوریتی بودند، اگرچه متن ماسوریتی جایگزینی از بن نفتالی ماسوریت ها وجود داشت که حدود 875 تفاوت با متن بن اشر دارد.میمونید، اقتدار هلاخی، بن عشر را به عنوان برتر تأیید کرد، اگرچه دانشمند یهودیمصری ، سعدیا گاون الفیومی، سیستم بن نفتالی را ترجیح داده بود.گفته می شود که خاندان بن اشر و اکثریت ماسوریت ها قرائی بودند.با این حال، جفری خان معتقد است که خانواده بن آشر احتمالاً کارائی نبودند، و آرون دوتان معتقد است که «شواهد قاطعی وجود دارد که بن‌آشر یک کارائیت نبود.

میمونید در تفسیر خود بر میشنا (رساله سنهدرین، فصل 10)، "13 اصل ایمان" خود را فرموله می کند.و اینکه این اصول آنچه را که او به عنوان اعتقادات مورد نیاز یهودیت می‌دانست، خلاصه می‌کند:وجود خدا.وحدت و تقسیم ناپذیری خداوند به عناصر.معنویت و غیر جسمانی خداوند.ابدیت خداتنها خدا باید مورد عبادت باشد.وحی از طریق پیامبران خدا.برتری حضرت موسی در میان پیامبران.اینکه تمام تورات (اعم از قانون مکتوب و شفاهی) منشأ الهی دارند و توسط خداوند در کوه سینا به موسی دیکته شده است.توراتی که موسی داده دائمی است و جایگزین یا تغییر نخواهد کرد.آگاهی خداوند از تمام اعمال و افکار انسان.پاداش نیکوکاری و کیفر بد.آمدن مسیح یهود.زنده شدن مردگان.گفته می شود که میمونید اصول را از منابع مختلف تلمودی گردآوری کرده است.این اصول زمانی که برای اولین بار مطرح شدند بحث برانگیز بودند و انتقاد خاخام‌ها حسدای کرسکاس و جوزف آلبو را برانگیختند و عملاً توسط بسیاری از جامعه یهودی برای چند قرن بعدی نادیده گرفته شدند.با این حال، این اصول به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است و به عنوان اصول اساسی ایمان برای یهودیان ارتدکس در نظر گرفته می شود.دو بیان دوباره شاعرانه از این اصول (انی مأمین و یگدال) سرانجام در بسیاری از نسخه‌های سیدور (کتاب دعای یهودیان) به رسمیت شناخته شد.این اصول را می‌توان در Siddur Edot Hamizrach، اضافات برای شاچاریت مشاهده کرد. حذف فهرستی از این اصول در آثار بعدی او، میشنه تورات و راهنمای سرگشتگان، باعث شده است که برخی پیشنهاد کنند که او یا از خود پس گرفته است. موضع قبلی، یا اینکه این اصول به جای تجویزی، توصیفی هستند.

زوهر اثری بنیادی در ادبیات اندیشه عرفانی یهود است که به کابالا معروف است.مجموعه ای از کتاب ها شامل تفسیر جنبه های عرفانی تورات (کتب پنج گانه موسی) و تفاسیر کتاب مقدس و همچنین مطالبی در مورد عرفان، جهان شناسی اساطیری و روان شناسی عرفانی است.زوهر شامل بحث هایی درباره ماهیت خدا، منشأ و ساختار جهان، ماهیت ارواح، رستگاری، رابطه نفس با تاریکی و «خود واقعی» با «نور خدا» است.زوهر اولین بار توسط موسی دو لئون (حدود 1240 - 1305) منتشر شد، او ادعا کرد که این اثری تانایی است که آموزه های سیمئون بن یوچای را ضبط می کند.این ادعا به طور جهانی توسط محققان مدرن رد شده است، که اکثر آنها معتقدند د لئون، همچنین یک جاعل بدنام مواد ژئونیک، خود کتاب را نوشته است.برخی از محققان استدلال می‌کنند که زوهار اثر چندین نویسنده قرون وسطایی است و/یا حاوی مقدار کمی از مطالب رمان واقعاً عتیقه است.

ساباتی ها (یا ساباتیان) انواعی از پیروان، شاگردان و معتقدان یهودی به ساباتای زوی (1626-1676)، خاخام و کابالیست یهودی سفاردی بودند که در سال 1666 توسط ناتان غزه به عنوان مسیح یهودی اعلام شد.تعداد زیادی از یهودیان مهاجر یهودی ادعاهای او را پذیرفتند، حتی پس از اینکه او در ظاهر به دلیل گرویدن اجباری به اسلام در همان سال مرتد شد.پیروان سباتای زوی، چه در دوران مسیحیت اعلام شده و چه پس از گرویدن اجباری او به اسلام، به عنوان سبتیان شناخته می شوند.بخشی از سابات ها تا قرن بیست و یکم ترکیه به عنوان نوادگان دونمه زندگی می کردند.

هسکاله که اغلب روشنگری یهودی نامیده می شود (به عبری: השכלה؛ به معنای واقعی کلمه، «حکمت»، «دانش» یا «آموزش»)، یک جنبش فکری در میان یهودیان اروپای مرکزی و شرقی بود که تأثیر خاصی بر یهودیان اروپای غربی و اروپا داشت. جهان اسلاماین به عنوان یک جهان بینی ایدئولوژیک تعریف شده در طول دهه 1770 ظهور کرد و آخرین مرحله آن در حدود سال 1881 با ظهور ناسیونالیسم یهودی به پایان رسید.حسکاله دو هدف مکمل را دنبال می کرد.به دنبال حفظ یهودیان به عنوان یک مجموعه مجزا و منحصر به فرد بود و مجموعه ای از پروژه های تجدید فرهنگی و اخلاقی را دنبال کرد، از جمله احیای زبان عبری برای استفاده در زندگی سکولار، که منجر به افزایش زبان عبری در چاپ شد.همزمان، برای یکپارچگی بهینه در جوامع اطراف تلاش کرد.تمرین‌کنندگان مطالعه فرهنگ برون‌زا، سبک و زبان بومی و پذیرش ارزش‌های مدرن را ترویج کردند.همزمان بهره وری اقتصادی نیز دنبال شد.حسکاله عقل گرایی، لیبرالیسم، آزادی اندیشه و تحقیق را ترویج می کرد و تا حد زیادی به عنوان گونه یهودی عصر عمومی روشنگری تلقی می شود.این جنبش طیف گسترده‌ای را در بر می‌گرفت، از میانه‌روها، که امیدوار به سازش حداکثری بودند تا رادیکال‌ها، که به دنبال تغییرات گسترده بودند.

خاخام اسرائیل بن الیزر (حدود 1698 - 22 مه 1760)، معروف به Baal Shem Tov یا به عنوان Besht، یک عارف و شفا دهنده یهودی اهل لهستان بود که به عنوان بنیانگذار یهودیت حسیدی شناخته می شود."بشت" مخفف بعل شم توو است که به معنای "یکی با نام نیک" یا "کسی که شهرت دارد" است.یک اصل اساسی در تعالیم بعل شم توف، ارتباط مستقیم با الهی، «دوکوت» است که در هر فعالیت انسانی و هر ساعت بیداری تزریق می شود.نماز در کنار اهمیت عرفانی حروف و کلمات عبری از اهمیت بالایی برخوردار است.نوآوری او در "تشویق نمازگزاران به دنبال افکار منحرف کننده خود به ریشه های الهی است".کسانی که از تعالیم او پیروی می کنند او را از نسل داوود می دانند که نسب خود را به خاندان سلطنتی داوود می رساند.

یهودیت ارتدوکس اصطلاح جمعی برای شاخه های سنت گرا و محافظه کار الهیات یهودیت معاصر است.از نظر الهیات، عمدتاً با توجه به تورات، کتبی و شفاهی، که توسط خدا بر موسی در کوه سینا نازل شده و از آن زمان به طور صادقانه منتقل شده است، تعریف می شود.بنابراین یهودیت ارتدوکس از رعایت دقیق قوانین یهود یا هالاخا حمایت می کند، که باید منحصراً بر اساس روش های سنتی و با تبعیت از تداوم سابقه دریافت شده در طول اعصار تفسیر و تعیین شود.کل نظام هلاخی را در نهایت مبتنی بر مکاشفه تغییرناپذیر و فراتر از تأثیر خارجی می داند.اعمال کلیدی عبارتند از رعایت سبت، خوردن کوشر و مطالعه تورات.آموزه‌های کلیدی شامل مسیح آینده است که با ساختن معبد در اورشلیم، عمل یهودی را بازسازی می‌کند و همه یهودیان را در اسرائیل جمع می‌کند، اعتقاد به رستاخیز بدنی مردگان در آینده، پاداش الهی و مجازات برای صالحان و گناهکاران.

Torah im Derech Eretz (به عبری: תורה עם דרך ארץ - تورات با "راه زمین") عبارتی رایج در ادبیات خاخام است که به جنبه های مختلف تعامل فرد با جهان گسترده تر اشاره دارد.همچنین به فلسفه یهودیت ارتدوکس اشاره دارد که توسط خاخام سامسون رافائل هیرش (1808-1888) بیان شده است، که رابطه بین یهودیت سنتی و جهان مدرن را رسمیت می بخشد.برخی از شیوه حاصل از یهودیت ارتدوکس به عنوان نئوارتدکس یاد می کنند.

یهودیت بازسازی‌گرا یک جنبش یهودی است که یهودیت را به‌عنوان تمدنی در حال تکامل به‌جای یک دین، بر اساس مفاهیم توسعه‌یافته موردخای کاپلان (۱۸۸۱–۱۹۸۳) می‌بیند.جنبش به عنوان یک جریان نیمه سازمان یافته در یهودیت محافظه کار سرچشمه گرفت و از اواخر دهه 1920 تا 1940 توسعه یافت، قبل از اینکه در سال 1955 جدا شد و در سال 1967 یک کالج خاخام تاسیس کرد. یهودیت بازسازی گرا توسط برخی از محققان به عنوان یکی از پنج جریان یهودیت در کنار آن شناخته می شود. ارتدوکس، محافظه کار، اصلاح طلب و انسان گرا.

یهودیت هاردی متشکل از گروه‌هایی در یهودیت ارتدکس است که مشخصه آن‌ها تبعیت شدید از هالاخا (قانون یهودی) و سنت‌ها، در تقابل با ارزش‌ها و شیوه‌های مدرن است.اعضای آن معمولاً در انگلیسی به عنوان فوق ارتدکس شناخته می شوند.با این حال، بسیاری از طرفداران آن، که اصطلاحاتی مانند کاملاً ارتدوکس یا هاردی را ترجیح می دهند، اصطلاح "اولترا ارتدوکس" را تحقیر آمیز می دانند.یهودیان حریدی خود را معتبرترین گروه یهودیان از نظر مذهبی می دانند، اگرچه سایر جنبش های یهودیت با این موضوع موافق نیستند.برخی از محققان پیشنهاد کرده اند که یهودیت حردی واکنشی است به تغییرات اجتماعی، از جمله رهایی سیاسی، جنبش حسکاله ناشی از روشنگری، فرهنگ پذیری، سکولاریزاسیون، اصلاحات مذهبی در همه اشکال آن از خفیف تا شدید، ظهور جنبش های ملی یهودی و غیره. بر خلاف یهودیت ارتدوکس مدرن، پیروان یهودیت هاردی تا حدی خود را از سایر بخش‌های جامعه جدا می‌کنند.با این حال، بسیاری از جوامع حریدی، جوانان خود را تشویق می‌کنند تا مدرک حرفه‌ای دریافت کنند یا کسب‌وکاری ایجاد کنند.علاوه بر این، برخی از گروه‌های حریدی، مانند چاباد-لوباویچ، کمک به یهودیان و هیلونیم‌های کمتر دیده‌بان و غیروابسته (یهودیان اسرائیلی سکولار) را تشویق می‌کنند.بنابراین، روابط حرفه ای و اجتماعی اغلب بین یهودیان حریدی و غیرحاردی و همچنین بین یهودیان حریدی و غیریهودی شکل می گیرد.جوامع حریدی عمدتاً در اسرائیل (12.9٪ از جمعیت اسرائیل)، آمریکای شمالی و اروپای غربی یافت می شوند.جمعیت جهانی تخمین زده شده آنها بیش از 1.8 میلیون نفر است و به دلیل عدم وجود ازدواج بین ادیان و نرخ بالای تولد، جمعیت هاردی به سرعت در حال رشد است.تعداد آنها همچنین از دهه 1970 توسط یهودیان سکولار که سبک زندگی حردی را به عنوان بخشی از جنبش بعل تشووا اتخاذ کردند، افزایش یافته است.با این حال، این با کسانی که ترک می کنند جبران شده است.