شورش ایونی و شورش‌های مرتبط با آن در آئولیس، دوریس، قبرس و کاریا، شورش‌های نظامی چندین منطقه یونانی آسیای صغیر علیه حکومت ایران بود که از ۴۹۹ قبل از میلاد تا ۴۹۳ پیش از میلاد ادامه یافت.در مرکز این شورش، نارضایتی شهرهای یونانی آسیای صغیر از ظالمان منصوب شده توسط ایران به همراه اقدامات فردی دو ظالم میلزی، هیستیائوس و آریستاگوراس بود.شهرهای ایونیا در حدود سال 540 قبل از میلاد توسط ایران فتح شده بود و پس از آن توسط ظالمان بومی که توسط ساتراپ ایرانی در ساردیس نامزد شده بودند، اداره می شدند.در سال 499 قبل از میلاد، آریستاگوراس، ستمگر میلتوس، یک لشکرکشی مشترک با ساتراپ ایرانی آرتافرنس برای فتح ناکسوس در تلاش برای تقویت موقعیت خود به راه انداخت.این مأموریت یک شکست بود و آریستاگوراس با احساس برکناری قریب‌الوقوع خود به عنوان ظالم، تصمیم گرفت تا کل ایونیا را علیه پادشاه ایرانی داریوش بزرگ به شورش برانگیزد.شورش ایونی اولین درگیری بزرگ بین یونان و امپراتوری ایران را تشکیل داد و به این ترتیب نشان دهنده مرحله اول جنگ های یونان و ایران است.اگر چه آسیای صغیر به ایران بازگردانده شده بود، داریوش عهد کرد که آتن و ارتریا را به دلیل حمایت از شورش مجازات کند.علاوه بر این، به گفته هرودوت، داریوش از آنجایی که شهرهای بی شمار یونان تهدیدی مستمر برای ثبات امپراتوری او بودند، تصمیم گرفت کل یونان را تسخیر کند.در سال 492 قبل از میلاد، اولین حمله ایرانیان به یونان، مرحله بعدی جنگ های یونان و ایران، به عنوان پیامد مستقیم شورش ایونی آغاز شد.