Historia Tajwanu

dodatki

postacie

przypisy

Bibliografia


Play button

6000 BCE - 2023

Historia Tajwanu



Historia Tajwanu obejmuje dziesiątki tysięcy lat [1] , począwszy od najwcześniejszych dowodów zamieszkiwania ludzi i pojawienia się kultury rolniczej około 3000 roku p.n.e., przypisywanej przodkom dzisiejszych rdzennych ludów Tajwanu.[2] Na wyspę nawiązali kontaktChińczycy Han pod koniec XIII wieku, a późniejsze osady w XVII wieku.Eksploracja europejska doprowadziła do nazwania wyspy przez Portugalczyków Formoza, przy czym Holendrzy kolonizowali południe, aHiszpanie północ.Po obecności w Europie nastąpił napływ chińskich imigrantów Hoklo i Hakka.W 1662 r. Koxinga pokonał Holendrów, zakładając twierdzę, która została później zaanektowana przez dynastię Qing w 1683 r. Pod rządami Qing populacja Tajwanu wzrosła i w wyniku migracji z Chin kontynentalnych stała się głównie Chińczykami Han.W 1895 roku, po przegranej Qing w pierwszej wojnie chińsko-japońskiej, Tajwan i Penghu zostały scedowane naJaponię .Pod rządami Japonii Tajwan przeżył rozwój przemysłowy, stając się znaczącym eksporterem ryżu i cukru.Służył także jako baza strategiczna podczas drugiej wojny chińsko-japońskiej, ułatwiając inwazje na Chiny i inne regiony podczas II wojny światowej .Po wojnie, w 1945 r., Tajwan znalazł się pod kontrolą Republiki Chińskiej (ROC) pod przywództwem Kuomintangu (KMT) po zaprzestaniu działań wojennych podczas II wojny światowej.Jednak zasadność i charakter kontroli ROC, w tym przekazania suwerenności, pozostają przedmiotem debaty.[3]Do 1949 roku ROC, po utracie Chin kontynentalnych w chińskiej wojnie domowej , wycofał się na Tajwan, gdzie Czang Kaj-szek ogłosił stan wojenny, a KMT utworzyło państwo jednopartyjne.Trwało to cztery dekady, aż do wprowadzenia reform demokratycznych w latach 80. XX wieku, których kulminacją były pierwsze bezpośrednie wybory prezydenckie w 1996 r. W latach powojennych Tajwan był świadkiem niezwykłej industrializacji i postępu gospodarczego, co słynnie nazwano „cudem Tajwanu”, co plasowało go na pozycji lidera jeden z „czterech azjatyckich tygrysów”.
HistoryMaps Shop

Odwiedź sklep

Play button
3000 BCE Jan 1

Pierwsi mieszkańcy Tajwanu

Taiwan
W późnym plejstocenie poziom mórz był znacznie niższy, co odsłoniło dno Cieśniny Tajwańskiej jako pomost lądowy.[4] Między Tajwanem a Wyspami Penghu odkryto znaczące skamieniałości kręgowców, w szczególności kość szczęki należącą do niezidentyfikowanego gatunku z rodzaju Homo, którego wiek szacuje się na 450 000–190 000 lat.[5] Współczesne dowody obecności ludzi na Tajwanie datowane są na okres od 20 000 do 30 000 lat temu, [1] najstarszymi artefaktami są narzędzia z odłupanych kamieni z paleolitycznej kultury Changbin.Kultura ta istniała aż do 5000 lat temu [6] , o czym świadczą stanowiska w Eluanbi.Ponadto analiza osadów z jeziora Sun Moon wskazuje, że rolnictwo metodą cięcia i wypalania rozpoczęło się 11 000 lat temu i zakończyło się 4200 lat temu wraz z rozwojem upraw ryżu.[7] Wraz z rozpoczęciem holocenu 10 000 lat temu poziom mórz podniósł się, tworząc Cieśninę Tajwańską i izolując Tajwan od kontynentu.[4]Około 3000 roku p.n.e. pojawiła się neolityczna kultura Dapenkeng, która szybko rozprzestrzeniła się na wybrzeżu Tajwanu.Kultura ta, wyróżniająca się ceramiką sznurową i narzędziami z polerowanego kamienia, uprawiała ryż i proso, ale była w dużym stopniu uzależniona od zasobów morskich.Powszechnie uważa się, że kultura Dapenkeng została sprowadzona na Tajwan przez przodków obecnych tajwańskich aborygenów, którzy mówili wczesnymi językami austronezyjskimi.[2] Potomkowie tych ludzi wyemigrowali z Tajwanu do różnych regionów Azji Południowo-Wschodniej, Pacyfiku i Oceanu Indyjskiego.Warto zauważyć, że języki malajsko-polinezyjskie, używane obecnie na rozległych terytoriach, tworzą tylko jedną gałąź rodziny austronezyjskiej, a pozostałe gałęzie występują wyłącznie na Tajwanie.[8] Co więcej, handel z archipelagiem filipińskim rozpoczął się od początku drugiego tysiąclecia p.n.e., włączając wykorzystanie tajwańskiego jadeitu do filipińskiej kultury jadeitu.[9] Kilka kultur zastąpiło Dapenkeng, wraz z wprowadzeniem żelaza do kultur takich jak Niaosung [10] , a około 400 roku n.e. lokalne dymarnie produkowały kute żelazo, technologię prawdopodobnie uzyskaną z Filipin.[11]
▲
●
1292 Jan 1

Kontakt Chińczyków Han z Tajwanem

Taiwan
Zapanowania dynastii Yuan (1271–1368) Chińczycy Han rozpoczęli eksplorację Tajwanu.[12] Cesarz Yuan, Kubilaj-chan, wysłał urzędników do Królestwa Ryukyu w 1292 roku, aby potwierdzić dominację Yuan, ale oni omyłkowo wylądowali na Tajwanie.Po konflikcie, w wyniku którego zginęło trzech żołnierzy, natychmiast wrócili do Quanzhou w Chinach.Wang Dayuan odwiedził Tajwan w 1349 roku, zauważając, że jego mieszkańcy mają inne zwyczaje niż te w Penghu.Nie wspomniał o innych chińskich osadnikach, ale podkreślił zróżnicowany styl życia w regionach o nazwach Liuqiu i Pisheye.[13] Odkrycie ceramiki Chuhou z Zhejiang wskazuje, że chińscy kupcy odwiedzali Tajwan już w latach czterdziestych XIV wieku.[14]
▲
●
Pierwsza pisemna relacja z Tajwanu
Aborygeńskie plemiona Tajwanu ©HistoryMaps
1349 Jan 1

Pierwsza pisemna relacja z Tajwanu

Taiwan
W 1349 Wang Dayuan udokumentował swoją wizytę na Tajwanie [15] , odnotowując nieobecność chińskich osadników na wyspie, ale ich obecność na Penghu.[16] Wyróżnił różne regiony Tajwanu jako Liuqiu i Pisheye.Liuqiu opisywano jako krainę rozległych lasów i gór o cieplejszym klimacie niż Penghu.Jej mieszkańcy mieli specyficzne zwyczaje, transport odbywał się na tratwach, nosili kolorowe ubrania, a sól pozyskiwali z wody morskiej, a alkohol z trzciny cukrowej.Praktykowali kanibalizm przeciwko wrogom i posiadali różnorodne lokalne produkty i przedmioty handlowe.[17] Z drugiej strony Pisheye, położone na wschodzie, charakteryzowało się górzystym terenem i ograniczonym rolnictwem.Jego mieszkańcy mieli wyraźne tatuaże, nosili kępki włosów i zajmowali się najazdami i porwaniami.[18] Historyk Efren B. Isorena wywnioskował, że lud Pisheye z Tajwanu i Visayanie z Filipin byli blisko spokrewnieni, ponieważ Visayanie podróżowali na Tajwan przed najazdem na Chiny.[19]
▲
●
Wczesna era handlu i piratów na Tajwanie
Żołnierze Anti-wokou Ming dzierżący miecze i tarcze. ©Anonymous
1550 Jan 1

Wczesna era handlu i piratów na Tajwanie

Taiwan
Na początku XVI wieku nastąpił zauważalny wzrost liczbychińskich rybaków, handlarzy i piratów odwiedzających południowo-zachodnią część Tajwanu.Niektórzy kupcy z Fujianu biegle władali językami formozańskimi.W miarę upływu stulecia Tajwan stał się strategicznym punktem dla chińskich kupców i piratów unikających władzy Ming , a niektórzy z nich założyli na wyspę krótkie osady.Nazw takich jak Xiaodong dao i Dahui guo używano w tym okresie w odniesieniu do Tajwanu, przy czym słowo „Tajwan” wywodzi się od plemienia Tayouan.Znani piraci, tacy jak Lin Daoqian i Lin Feng, również wykorzystali Tajwan jako tymczasową bazę, zanim napotkali sprzeciw ze strony grup tubylczych i marynarki wojennej Ming.W 1593 r. Urzędnicy Ming zaczęli formalnie uznawać istniejący nielegalny handel na północnym Tajwanie, wydając pozwolenia na handel tam chińskimi śmieciami.[20]Chińscy kupcy początkowo handlowali żelazem i tekstyliami z rdzenną ludnością północnego Tajwanu w zamian za zasoby takie jak węgiel, siarka, złoto i dziczyzna.Jednak z biegiem czasu południowo-zachodni region Tajwanu stał się głównym celem chińskich handlarzy ze względu na obfitość barweny i skór jelenia.Te ostatnie były szczególnie dochodowe, gdyż sprzedawano jeJapończykom ze znacznym zyskiem.[21] Handel ten rozkwitł po 1567 r., stanowiąc pośredni sposób dla Chińczyków na zaangażowanie się w handel chińsko-japoński pomimo zakazów.W 1603 roku Chen Di poprowadził wyprawę na Tajwan, aby walczyć z piratami Wokou, [20] podczas której napotkał i udokumentował lokalne plemiona tubylcze oraz ich styl życia w „Dongfanji (Opowieść o wschodnich barbarzyńcach)”.
▲
●
Pierwsi Europejczycy na Tajwanie
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1582 Jan 1

Pierwsi Europejczycy na Tajwanie

Tainan, Taiwan
Żeglarze portugalscy , przepływając przez Tajwan w 1544 roku, po raz pierwszy zapisali w dzienniku pokładowym nazwę wyspy Ilha Formosa, co oznacza „Piękna wyspa”.W 1582 roku ocaleni z katastrofy portugalskiego statku spędzili dziesięć tygodni (45 dni) walcząc z malarią i tubylcami, po czym wrócili do Makau na tratwie.
▲
●
1603 Jan 1

Relacja wschodnich barbarzyńców

Taiwan
Na początku XVII wieku Chen Di odwiedził Tajwan podczas wyprawy przeciwkopiratom Wokou .[21] Po konfrontacji generał Shen z Wuyu pokonał piratów, a miejscowy wódz Damila w ramach wdzięczności ofiarował prezenty.[22] Chen skrupulatnie dokumentował swoje obserwacje w Dongfanji (Relacja o wschodnich barbarzyńcach), [23] dostarczając wglądu w rdzennych mieszkańców Tajwanu i ich sposób życia.Chen opisał rdzenną ludność, znaną jako wschodnich barbarzyńców, jako zamieszkującą różne regiony Tajwanu, takie jak Wanggang, Dayuan i Yaogang.Społecznościom tym, liczącym od 500 do 1000 osób, brakowało scentralizowanego przywództwa, często szanującego i podążającego za jednostką mającą najwięcej potomstwa.Mieszkańcy byli wysportowani i szybcy, zdolni do pokonywania ogromnych dystansów z prędkością konia.Rozwiązywali spory w drodze uzgodnionej walki, uprawiając headhunting [24] i rozprawili się ze złodziejami poprzez publiczne egzekucje.[25]Klimat regionu był ciepły, co skłoniło mieszkańców do noszenia minimalnej odzieży.Mężczyźni nosili krótkie włosy i przekłute uszy, podczas gdy kobiety nosiły długie włosy i zdobiły zęby.Warto zauważyć, że kobiety były pracowite i były głównymi żywicielami rodziny, podczas gdy mężczyźni byli zazwyczaj bezczynni.[25] Rdzennym mieszkańcom brakowało formalnego systemu kalendarza, przez co tracili poczucie czasu i swojego wieku.[24]Ich domy budowano z bambusa i strzechy, materiałów dostępnych w regionie.Społeczności plemienne posiadały „dom wspólny” dla niezamężnych mężczyzn, który służył również jako miejsce spotkań w dyskusjach.Zwyczaje małżeńskie były wyjątkowe;wybierając partnera, chłopiec podarował zainteresowanej dziewczynie koraliki agatu.Przyjęcie prezentu doprowadziłoby do muzycznych zalotów, a po ślubie chłopiec wprowadził się do rodziny dziewczyny, co było powodem, dla którego córki były bardziej faworyzowane.Jeśli chodzi o rolnictwo, tubylcy zajmowali się rolnictwem metodą cięcia i spalania.Uprawiali rośliny takie jak soja, soczewica i sezam, a także cieszyli się różnorodnymi warzywami i owocami, w tym słodkimi ziemniakami, cytronem i trzciną cukrową.Ich ryż został opisany jako lepszy pod względem smaku i długości w porównaniu do tego, który znał Chen.Bankiety polegały na piciu trunków ze sfermentowanego ryżu i ziół, którym towarzyszyły pieśni i tańce.[26] Ich dieta obejmowała mięso jeleni i wieprzowiny, ale wykluczała kurczaka, [27] Zajmowali się także polowaniem przy użyciu włóczni bambusowych i żelaznych.Co ciekawe, mimo że byli mieszkańcami wysp, nie zapuszczali się do morza, ograniczając swoje połowy do małych strumieni.Historycznie rzecz biorąc, w okresie Yongle słynny odkrywca Zheng He próbował nawiązać kontakt z tymi rdzennymi plemionami, ale pozostawały one nieuchwytne.W latach sześćdziesiątych XVI wieku, po atakach piratów Wokou, rdzenne plemiona zaczęły wchodzić w interakcje z Chinami.Chińscy kupcy z różnych portów nawiązali kontakty handlowe, wymieniając towary na produkty z jelenia.Rdzenni mieszkańcy cenili sobie przedmioty takie jak chińska odzież, nosząc je tylko podczas kontaktów handlowych.Chen, zastanawiając się nad ich stylem życia, docenił ich prostotę i zadowolenie.
▲
●
Inwazja szogunatu Tokugawy na Tajwan
Japoński statek z foką czerwoną ©Anonymous
1616 Jan 1

Inwazja szogunatu Tokugawy na Tajwan

Nagasaki, Japan
W 1616 roku szogunat Tokugawa nakazał Murayamie Tōanowi inwazję na Tajwan.[28] Nastąpiło to po pierwszej misji odkrywczej Arimy Harunobu w 1609 r. Celem było utworzenie bazy dla bezpośrednich dostaw jedwabiu zChin , [29] zamiast konieczności dostarczania go z kontrolowanego przez Portugalię Makau lub kontrolowanej przezHiszpanię Manili . .Murayama miał flotę złożoną z 13 statków i około 4000 ludzi pod dowództwem jednego ze swoich synów.Opuścili Nagasaki 15 maja 1616 roku. Próba inwazji zakończyła się jednak niepowodzeniem.Tajfun rozproszył flotę i położył kres inwazji.[30] Król Ryukyu Sho Nei ostrzegł Ming China o japońskich zamiarach zajęcia wyspy i wykorzystania jej jako bazy handlowej z Chinami, [29] ale w każdym razie tylko jeden statek zdołał dotrzeć na wyspę i było to odparte przez lokalne siły.Pojedynczy statek wpadł w zasadzkę w potoku Formoza, a cała jego załoga popełniła samobójstwo („seppuku”), aby uniknąć schwytania.[28] Kilka statków skierowało się w stronę plądrowania chińskiego wybrzeża i według doniesień „zabiło ponad 1200 Chińczyków i zabrało całą napotkaną korę i śmieci, wyrzucając ludzi za burtę”.[31]
▲
●
1624 - 1668
kolonie holenderskie i hiszpańskieornament
Holenderska Formoza
Holenderska Kompania Wschodnioindyjska ©Anonymous
1624 Jan 2 - 1662

Holenderska Formoza

Tainan, Taiwan
Od 1624 do 1662 i ponownie od 1664 do 1668 wyspa Tajwan, często nazywana Formoza, znajdowała się pod kolonialną kontrolą Republiki Holenderskiej .W epoce odkryć Holenderska Kompania Wschodnioindyjska założyła swoją bazę na Formozie, aby ułatwić handel z sąsiednimi regionami, takimi jak Imperium Ming wChinach i szogunat Tokugawa wJaponii .Dodatkowo miały na celu przeciwdziałanie wysiłkom handlowym i kolonialnym Portugalczyków iHiszpanów w Azji Wschodniej.Jednak Holendrzy napotkali opór i musieli stłumić powstania zarówno ze strony rdzennej ludności, jak i niedawnych chińskich osadników Han.Wraz z pojawieniem się dynastii Qing w XVII wieku Holenderska Kompania Wschodnioindyjska zmieniła swoją lojalność z Ming na Qing w zamian za nieograniczony dostęp do szlaków handlowych.Ten rozdział kolonialny zakończył się po oblężeniu przez siły Koxingi Fort Zeelandia w 1662 r., co doprowadziło do wypędzenia Holendrów i ustanowienia lojalistycznego Ming, królestwa Tungning przeciwnego Qing.
▲
●
hiszpańska Formoza
Hiszpańska Formoza. ©Andrew Howat
1626 Jan 1 - 1642

hiszpańska Formoza

Keelung, Taiwan
Hiszpańska Formoza była kolonią Imperium Hiszpańskiego położoną w północnym Tajwanie od 1626 do 1642 roku. Założona w celu ochrony regionalnego handlu z Filipinami przed ingerencją Holendrów , była częścią Hiszpańskich Indii Wschodnich z siedzibą w Manili.Jednak znaczenie kolonii zmalało, a władze hiszpańskie w Manili niechętnie inwestowały w jej obronę.Po 17 latach Holendrzy oblegli i zdobyli ostatnią hiszpańską fortecę, przejmując kontrolę nad dużą częścią Tajwanu.Terytorium zostało ostatecznie scedowane na Republikę Holenderską podczas wojny osiemdziesięcioletniej.
▲
●
Zaczęli na Tajwanie
Kobieta Hakka na Tajwanie. ©HistoryMaps
1630 Jan 1

Zaczęli na Tajwanie

Taoyuan, Taiwan
Hakkowie żyli w prowincjach Honan i Szantung w północno-środkowychChinach około III wieku p.n.e.Następnie zostali zmuszeni do przeniesienia się na południe od rzeki Jangcy, aby uciec przed hordami nomadów najeżdżających z północy.W końcu osiedlili się w Kiangsi, Fukien, Kwangtung, Kwangsi i Hainan.Miejscowa ludność nazywała ich „obcymi”.Pierwszy exodus Hakków na Tajwan miał miejsce około 1630 roku, kiedy kontynent nawiedził dotkliwy głód.[33] Do czasu przybycia Hakków najlepsza ziemia została zajęta przez Hoklos, a miasta były już założone.Ponadto oba narody mówiły różnymi dialektami.„Obcym” trudno było znaleźć miejsce w społecznościach Hoklo.Większość Hakków została zepchnięta na obszary wiejskie, gdzie uprawiali marginalne grunty.Większość Hakków nadal żyje w takich rolniczych okręgach jak Taoyuan, Hsinchu, Miaoli i Pingtung.Mieszkańcy Chiayi, Hualien i Taitung wyemigrowali tam z innych obszarów podczas okupacji japońskiej.Druga imigracja Hakków na Tajwan miała miejsce tuż po 1662 roku, kiedy Cheng Cheng-kung, generał dworu w Ming , znany na Zachodzie jako Koxinga, wypędził Holendrów z wyspy.Niektórzy historycy twierdzą, że Cheng, pochodzący z Amoy, był Hakką.W ten sposób Hakkowie ponownie stali się „obcymi”, ponieważ większość tych, którzy wyemigrowali na Tajwan, przybyła po XVI wieku.
▲
●
Bitwa w zatoce Liaoluo
©Anonymous
1633 Jul 7 - Oct 19

Bitwa w zatoce Liaoluo

Fujian, China
W XVII wieku chińskie wybrzeże doświadczyło gwałtownego wzrostu handlu morskiego, ale osłabiona flota Ming pozwoliła piratom kontrolować ten handel.Wybitny przywódca piratów, Zheng Zhilong, wykorzystując europejską technologię, zdominował wybrzeże Fujian.W 1628 roku upadająca dynastia Ming zdecydowała się go zwerbować.Tymczasem Holendrzy , dążąc do wolnego handlu wChinach , początkowo zajęli stanowisko nad Pescadores.Jednak po porażce z Mingami przenieśli się na Tajwan.Zheng, obecnie admirał Ming, sprzymierzył się z holenderskim gubernatorem Tajwanu Hansem Putmansem w celu zwalczania piractwa.Mimo to narosło napięcie w związku z niespełnionymi obietnicami handlowymi złożonymi przez Zhenga, których kulminacją był niespodziewany holenderski atak na bazę Zhenga w 1633 roku.Flota Zhenga, będąca pod silnym wpływem projektu europejskiego, została zaskoczona holenderskim atakiem, uważając ją za sojusznika.Większość floty została zniszczona, a na pokładzie było tylko kilku pracowników, którzy uciekli z miejsca zdarzenia.Po tym ataku Holendrzy zdominowali morze, plądrując wioski i zdobywając statki.Utworzyli nawet koalicję piracką.Jednak ich agresywna taktyka zjednoczyła Zhenga z jego przeciwnikami politycznymi.Przygotowując się do odwetu, Zheng odbudował swoją flotę i stosując taktykę zwlekania, czekał na idealną okazję do uderzenia.W październiku 1633 roku w zatoce Liaoluo doszło do wielkiej bitwy morskiej.Flota Ming, wykorzystując statki strażackie, zadała Holendrom znaczne szkody.Doskonała technologia żeglarska tego ostatniego pozwoliła niektórym uciec, ale ogólne zwycięstwo przypadło Ming.Triumf Mingów w zatoce Liaoluo przywrócił władzę Chin w Cieśninie Tajwańskiej, powodując, że Holendrzy zaprzestali piractwa wzdłuż chińskiego wybrzeża.Podczas gdy Holendrzy wierzyli, że pokazali swoją siłę, Ming czuli, że odnieśli znaczące zwycięstwo.Po bitwie pozycja Zheng Zhilonga została podwyższona i wykorzystał swoje wpływy, aby przyznać Holendrom przywileje handlowe, o które prosili.W rezultacie, choć Zheng zdecydował się nie odbudowywać statków w stylu europejskim utraconych w ataku w 1633 r., umocnił władzę nad zamorskim handlem chińskim, stając się jedną z najbogatszych osób w Chinach.
▲
●
Holenderska kampania pacyfikacji
Robert Junius, jeden z przywódców wyprawy Mattau ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 Jan 1 - 1636 Feb

Holenderska kampania pacyfikacji

Tainan, Taiwan
W latach trzydziestych XVII wieku Holenderska Kompania Wschodnioindyjska (VOC) chciała rozszerzyć swoją kontrolę nad południowo-zachodnim Tajwanem, gdzie założyła przyczółek w Tayouan, ale napotkała opór ze strony lokalnych wiosek aborygeńskich.Szczególnie wrogo nastawiona była wioska Mattau, która w 1629 r. wpadła w zasadzkę i zabiła sześćdziesięciu żołnierzy holenderskich. W 1635 r., po otrzymaniu posiłków z Batawii , Holendrzy rozpoczęli kampanię przeciwko tym wioskom.Silny pokaz holenderskiej potęgi wojskowej doprowadził do szybkiego ujarzmienia kluczowych wiosek, takich jak Mattau i Soulang.Będąc świadkami tego, liczne okoliczne wsie dobrowolnie szukały pokoju z Holendrami, woląc poddać się konfliktowi.Konsolidacja rządów holenderskich na południowym zachodzie utorowała drogę kolonii do przyszłych sukcesów.Nowo zdobyte terytoria otworzyły możliwości w handlu jeleniami, który stał się dla Holendrów bardzo dochodowy.Ponadto żyzne ziemie przyciągały chińskich robotników, których sprowadzano, aby je uprawiali.Sprzymierzone wioski aborygeńskie nie tylko stały się partnerami handlowymi, ale także zapewniły wojowników, którzy pomagali Holendrom w różnych konfliktach.Co więcej, ustabilizowany region umożliwił holenderskim misjonarzom szerzenie swoich przekonań religijnych, co dodatkowo umocniło fundamenty kolonii.Ta era względnej stabilności jest czasami nazywana przez uczonych i historyków Pax Hollandica (pokój holenderski), co jest podobne do Pax Romana.[39]
▲
●
1652 Sep 7 - Sep 11

Bunt Guo Huaiyi

Tainan, Taiwan
W połowie XVII wieku Holendrzy zachęcaliChińczyków Han do imigracji na Tajwan na dużą skalę, głównie z południowego Fujianu.Ci imigranci, głównie młodzi, samotni mężczyźni, wahali się, czy osiedlić się na wyspie, która zyskała groźną reputację wśród żeglarzy i odkrywców.Napięcia nasiliły się z powodu rosnących cen ryżu, uciążliwych holenderskich podatków i skorumpowanych urzędników, których kulminacją był bunt Guo Huaiyi w 1652 r. Bunt był bezpośrednią reakcją na te czynniki i został brutalnie stłumiony przez Holendrów, a 25% rebeliantów zginęło w krótkim czasie.[32]Pod koniec lat czterdziestych XVII wieku różne wyzwania, w tym wzrost liczby ludności, podatki nałożone przez Holendrów i ograniczenia, doprowadziły do ​​dalszego niezadowolenia wśród chińskich osadników.W 1643 roku pirat imieniem Kinwang rozpoczął ataki na rodzime wioski, co jeszcze bardziej destabilizowało region.W końcu został schwytany przez tubylców i przekazany Holendrom na egzekucję.Jednak jego dziedzictwo było kontynuowane, gdy odkryto dokument nawołujący Chińczyków do buntu przeciwko Holendrom.Bunt pod przywództwem Guo Huaiyi w 1652 r. był świadkiem ataku ogromnej chińskiej armii chłopskiej na Sakam.Pomimo swojej liczebności przewyższyła ich kombinacja holenderskiej siły ognia i rodzimych wojowników.W następstwie doszło do znaczącej masakry chińskich rebeliantów, w wyniku której tysiące straciło życie.Po buncie Tajwan stanął w obliczu kryzysu rolnego z powodu utraty wiejskiej siły roboczej, ponieważ wielu rebeliantów było rolnikami.Kolejne żniwa w 1653 r. były wyjątkowo ubogie ze względu na brak rąk do pracy.Jednak migracja większej liczby Chińczyków na Tajwan z powodu niepokojów na kontynencie doprowadziła do umiarkowanego ożywienia w rolnictwie w następnym roku.Stosunki między Chińczykami a Holendrami uległy dalszemu pogorszeniu, a Holendrzy pozycjonowali się jako obrońcy rodzimych ziem przed chińską ekspansją.W okresie tym nasiliły się także nastroje antychińskie, a tubylcom zalecono zachowanie dystansu od chińskich osadników.Pomimo znaczącego buntu Holendrzy poczynili minimalne przygotowania militarne, powołując się na fakt, że wielu zamożnych Chińczyków pozostało im lojalnych.
▲
●
Koniec wpływów holenderskich na Tajwanie
Kapitulacja Fortu Zeelandia. ©Jan van Baden
1661 Mar 30 - 1662 Feb 1

Koniec wpływów holenderskich na Tajwanie

Fort Zeelandia, Guosheng Road,
Oblężenie Fortu Zeelandia (1661-1662) stanowiło kluczowy moment w historii Tajwanu, kończący dominację Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej i zapoczątkowujący panowanie Królestwa Tungninga.Holendrzy ugruntowali swoją obecność na Tajwanie, szczególnie w Fort Zeelandia i Fort Provintia.Jednak w połowie lat sześćdziesiątych XVII wieku Koxinga, lojalista Ming , dostrzegł strategiczne znaczenie Tajwanu.Uzbrojony w szczegółową wiedzę uciekiniera i posiadający potężną flotę i armię, Koxinga rozpoczął inwazję.Pomimo początkowego oporu Holendrzy zostali wymanewrowani i uzbrojeni.Po długotrwałym oblężeniu, malejących zapasach i braku nadziei na posiłki, Holendrzy pod wodzą gubernatora Fredericka Coyetta poddali Fort Zeelandia Koxingi.Obie strony podczas konfliktu zastosowały brutalną taktykę.Chińczycy schwytali wielu holenderskich jeńców, a po nieudanych próbach negocjacji rozstrzelali kilku, w tym misjonarza Antoniusa Hambroeka.Holenderskie kobiety i dzieci były zniewolone, a niektóre kobiety zmuszano do konkubinatu.Holendrzy mieli także konfrontacje z lokalnymi rdzennymi społecznościami Tajwanu, które w różnych okresach sprzymierzały się zarówno z Holendrami, jak i Chińczykami.Po oblężeniu Holendrzy próbowali odzyskać utracone terytoria, ale musieli stawić czoła ciągłym wyzwaniom.Zawarli sojusz z dynastią Qing przeciwko siłom Zheng, co skutkowało sporadycznymi bitwami morskimi.Do roku 1668 opór Aborygenów i wyzwania strategiczne zmusiły Holendrów do opuszczenia swojej ostatniej twierdzy w Keelung, co oznaczało całkowite wyjście z Tajwanu.Jednak potyczki morskie między Holendrami a następcami Koxingi trwały nadal, a Holendrzy ponieśli dalsze porażki.
▲
●
Play button
1661 Jun 14 - 1683

Królestwo Tungningu

Tainan, Taiwan
Królestwo Tungning było dynastycznym państwem morskim, które rządziło częścią południowo-zachodniego Tajwanu i wysp Penghu od 1661 do 1683. Zostało założone przez Koxingę (Zheng Chenggong), który po przejęciu kontroli nad Tajwanem zmienił nazwę Zeelandia na Anping i Provintia na Chikan [40.] od Holendrów .W dniu 29 maja 1662 r. nazwę Chikan zmieniono na „wschodnią stolicę Ming” (Dongdu Mingjing).Później nazwę „Wschodniej Stolicy” (Dongdu) zmieniono na Dongning (Tungning), co oznacza „Wschodnią Pacyfikację” [41]Uznane za pierwsze państwo w historii Tajwanu, w którym dominują etniczni Hanowie, jego wpływy morskie rozciągały się na główne szlaki morskie na obu morzach chińskich, a powiązania handlowe sięgały zJaponii do Azji Południowo-Wschodniej.Królestwo służyło jako baza dla lojalistów z dynastii Ming , która wChinach kontynentalnych została przejęta przez dynastię Qing .Podczas swoich rządów Tajwan doświadczył sinizacji, gdy dynastia Zheng chciała wzmocnić swój opór przeciwko Qing.Królestwo istniało aż do włączenia go do dynastii Qing w 1683 roku.
▲
●
Sinizacja
Zheng Jinga ©HistoryMaps
1665 Jan 1

Sinizacja

Taiwan
Zheng Jing kontynuował dziedzictwo rządów Ming na Tajwanie, zyskując poparcie lojalistów Ming .Jego administracja, na czele której stoi rodzina i funkcjonariusze, skupiała się na rozwoju rolnictwa i infrastruktury.Do 1666 roku Tajwan był samowystarczalny pod względem zbiorów zbóż.[42] Pod jego rządami powstały różne instytucje kulturalne i edukacyjne, w tym Akademia Cesarska i Sanktuarium Konfucjańskie, wraz z wprowadzeniem regularnych egzaminów do służby cywilnej.[43] Zheng Jing starał się także edukować plemiona aborygeńskie, zapoznając je z zaawansowanymi technikami rolniczymi i językiem chińskim.[44]Pomimo wysiłków zmierzających do asymilacji rdzennej ludności, ekspansja chińskich osad doprowadziła do napięć i buntów.Rządy Zheng Jinga były surowe dla tych, którzy sprzeciwiali się jego polityce;na przykład kilkuset członków plemienia Shalu zginęło podczas jednej kampanii.W tym samym czasie populacja Chińczyków na Tajwanie wzrosła ponad dwukrotnie [45] , a oddziały wojskowe zostały przeniesione do kolonii wojskowych.Do 1684 roku powierzchnia [uprawna] Tajwanu potroiła się w porównaniu z końcem ery holenderskiej w 1660 roku. Flota handlowa Zhenga była w stanie utrzymać stosunki handlowe z Japonią i Azją Południowo-Wschodnią, zabezpieczając zyski przez Cieśninę Tajwańską.Tajwan pod rządami Zheng Jinga nie tylko posiadał monopole na niektóre towary, takie jak skóry jelenia i trzcina cukrowa, ale także osiągnął większą dywersyfikację gospodarczą niż kolonia holenderska, którą zastąpiła.Ponadto pod koniec panowania Zhenga w 1683 r. rząd generował o ponad 30% większy roczny dochód ze srebra niż pod panowaniem holenderskim w 1655 r.
▲
●
Podbój Qing Tajwanu
Marynarka wojenna dynastii Qing ©Anonymous
1683 Jul 1

Podbój Qing Tajwanu

Penghu, Taiwan
Shi Lang, początkowo dowódca wojskowy Zheng Zhilonga, później przeszedł do dynastii Qing po konfliktach z Zheng Chenggongiem.Jako członek Qing Shi odegrał kluczową rolę w kampaniach przeciwko siłom Zheng, wykorzystując swoją dogłębną wiedzę na temat wewnętrznego funkcjonowania Zhenga.Awansował po szczeblach kariery i w 1662 roku został mianowany dowódcą marynarki wojennej Fujian. Przez lata konsekwentnie opowiadał się za agresywnymi działaniami Zhengów i prowadził je przeciwko Zhengom, a nawet ścierał się z siłami holenderskimi w swoich pościgach.Do 1664 roku, pomimo pewnych sukcesów, Shi nie był w stanie całkowicie wyeliminować twierdzy Zheng w Chinach kontynentalnych.Shi Lang zaproponował strategiczną inwazję na Tajwan, podkreślając potrzebę wyprzedzającego uderzenia na Zhengów.Jednakże nieporozumienia co do podejścia z urzędnikami takimi jak Yao Qisheng doprowadziły do ​​napięć biurokratycznych.Plan Shi skupiał się na pierwszym schwytaniu Penghu, ale Yao zaproponował jednoczesne ataki na wielu frontach.Cesarz Kangxi początkowo nie przyznał Shi pełnej kontroli nad inwazją.Tymczasem na Tajwanie konflikty wewnętrzne i naciski zewnętrzne osłabiły pozycję Zhenga, prowadząc do dezercji i dalszej niestabilności.W 1683 roku Shi, dysponujący obecnie ogromną flotą i armią, rozpoczął inwazję na Tajwan.Po kilku początkowych niepowodzeniach i taktycznym przegrupowaniu siły Shi zdecydowanie pokonały flotę Zheng w zatoce Magong, powodując znaczne straty w Zheng.Po tym zwycięstwie siły Qing szybko zdobyły Penghu, a następnie Tajwan.Przywódcy wyspy, w tym Zheng Keshuang, formalnie poddali się, przyjmując zwyczaje Qing i skutecznie kończąc panowanie Zheng na Tajwanie.
▲
●
1683 - 1895
Zasada Qingornament
1684 Jan 1 - 1795

Qing Tajwan: mężczyźni, migracja i małżeństwo

Taiwan
Podczas panowania dynastii Qing na Tajwanie rząd początkowo ograniczył migrację z kontynentu na Tajwan ze względu na obawę przed przeludnieniem i wynikającym z tego konfliktem.Mimo to nielegalna migracja rozkwitła, ponieważ lokalne niedobory siły roboczej skłoniły urzędników do odwracania wzroku lub nawet aktywnego sprowadzania ludzi.W XVIII wieku rząd Qing zmienił politykę migracyjną, czasami zezwalając rodzinom na wjazd na Tajwan, a innym razem zabraniając im.Te niespójności doprowadziły do ​​tego, że populacja imigrantów składająca się w większości z mężczyzn często zawierała małżeństwa lokalnie, co dało początek idiomowi „ma ojca Tangshana, a nie matkę Tangshan”.Rząd Qing był ostrożny w swoim podejściu administracyjnym do Tajwanu, zwłaszcza jeśli chodzi o ekspansję terytorialną i interakcje z rdzenną ludnością wyspy.Początkowo ograniczyli kontrolę administracyjną do kluczowych portów i niektórych obszarów równin, wymagając od osadników zezwoleń na ekspansję poza te regiony.Z biegiem czasu, w wyniku ciągłej nielegalnej rekultywacji gruntów i migracji, Qing rozszerzyło kontrolę na całe zachodnie równiny.Aborygenów podzielono na tych, którzy dokonali akulturacji (shufan) i tych, którzy tego nie zrobili (shengfan), ale wysiłki w zarządzaniu tymi grupami były minimalne.Granice zostały ustanowione w celu oddzielenia tubylców od osadników i na przestrzeni lat były wielokrotnie wzmacniane.Jednak egzekwowanie prawa było słabe, co prowadziło do ciągłego wkraczania osadników na terytoria rdzennych mieszkańców.Pomimo ostrożnej postawy administracji Qing i wysiłków zmierzających do zarządzania sprawami rdzennych mieszkańców, osadnicy często wykorzystywali małżeństwa z aborygeńskimi kobietami jako sposób na zdobycie ziemi, co doprowadziło do zakazu takich związków z 1737 roku.Pod koniec XVIII wieku rząd Qing zaczął łagodzić swoje rygorystyczne przepisy dotyczące migracji przez cieśninę i ostatecznie zaprzestał aktywnej ingerencji, ostatecznie uchylając wszelkie ograniczenia wjazdu na Tajwan w 1875 roku.
▲
●
Powstania Aborygenów
Schwytanie Zhuang Datiana. ©Anonymous
1720 Jan 1 - 1786

Powstania Aborygenów

Taiwan
Podczas panowania dynastii Qing na Tajwanie wybuchły różne bunty, odzwierciedlające skomplikowaną dynamikę między różnymi grupami etnicznymi a państwem.W 1723 roku rdzenne plemiona zamieszkujące środkową równinę przybrzeżną i osadnicy Han w hrabstwie Fengshan zbuntowali się oddzielnie, podkreślając napięcia między lokalną ludnością a rządami Qing.W 1720 r. w odpowiedzi na zwiększone podatki wybuchło powstanie Zhu Yigui, co ilustruje presję ekonomiczną odczuwaną przez miejscową ludność.Zhu Yigui i przywódca Hakka Lin Junying poprowadzili rebeliantów w miażdżącym zwycięstwie nad siłami Qing na całym Tajwanie.Jednak ich sojusz był krótkotrwały i flota Qing pod dowództwem Shi Shibiana została wysłana, aby stłumić bunt.Zhu Yigui został schwytany i stracony, stłumiając jedno z najważniejszych powstań przeciwko Qing na Tajwanie w tym okresie.W 1786 roku wybuchło nowe powstanie pod wodzą Lin Shuangwena ze stowarzyszenia Tiandihui, wywołane aresztowaniem członków stowarzyszenia za uchylanie się od płacenia podatków.Bunt początkowo nabrał tempa, a wielu rebeliantów składało się z nowo przybyłych z Chin kontynentalnych, którzy walczyli o znalezienie ziemi.Pomimo prób uzyskania wsparcia od ludu Hakka, Qing udało się stłumić powstanie do 1788 r., mając 50 000 żołnierzy dowodzonych przez Li Shiyao, a później dodatkowe siły dowodzone przez Fuk'anggana i Hailanqę.W przeciwieństwie do poprzednich buntów, bunt Tiandihui nie był motywowany głównie pretensjami narodowymi czy etnicznymi, ale był raczej oznaką powszechnych niepokojów społecznych.Lin Shuangwen został stracony, co oznaczało koniec kolejnego znaczącego wyzwania rzuconego władzom Qing na Tajwanie.Należy zauważyć, że przez 200 lat rządów Qing tubylcy z równin w większości nie byli zbuntowani, a aborygeni z gór byli w większości pozostawieni samym sobie aż do ostatnich dziesięcioleci administracji Qing.Większość buntów została zainicjowana przez osadników Han, często z powodów takich jak podatki lub niezgoda społeczna, a nie z interesów etnicznych lub narodowych.
▲
●
Brytyjska nieudana inwazja na Tajwan
Statek Kompanii Wschodnioindyjskiej (XIX wiek) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1840 Jan 1 - 1841

Brytyjska nieudana inwazja na Tajwan

Keelung, Taiwan
W 1831 roku Kompania Wschodnioindyjska zdecydowała, że ​​nie chce już handlować zChińczykami na ich warunkach i zaplanowała bardziej agresywne działania.Biorąc pod uwagę strategiczną i handlową wartość Tajwanu, w latach 1840 i 1841 pojawiły się brytyjskie sugestie zajęcia wyspy.William Huttman napisał do lorda Palmerstona, zwracając uwagę na „łagodne panowanie Chin nad Tajwanem oraz strategiczne i handlowe znaczenie wyspy”.[47] Zasugerował, że Tajwan mógłby zostać okupowany jedynie przez okręt wojenny i mniej niż 1500 żołnierzy, a Anglicy mogliby szerzyć chrześcijaństwo wśród tubylców i rozwijać handel.[48] ​​W 1841 roku, podczas pierwszej wojny opiumowej, Brytyjczycy trzykrotnie próbowali wspiąć się na wzgórza wokół portu Keelung, ale nie udało im się to.[49] Ostatecznie Brytyjczykom nie udało się zdobyć silnego przyczółka i wyprawę uznaje się za porażkę.
▲
●
Wyprawa na Formozę
Atak piechoty morskiej i marynarzy Stanów Zjednoczonych na piratów z wyspy Formosa w Indiach Wschodnich, Harper's Weekly ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1867 Jun 1

Wyprawa na Formozę

Hengchun, Hengchun Township, P
Ekspedycja Formosa była karną ekspedycją rozpoczętą przez Stany Zjednoczone przeciwko Paiwan, rdzennemu plemieniu tajwańskiemu.Wyprawa została podjęta w odwecie za incydent Rover, w którym Rover, amerykański bark, został rozbity, a jego załoga zmasakrowana przez wojowników z Paiwan w marcu 1867 roku. wieś Paiwan.Paiwan odpowiedział wojną partyzancką, wielokrotnie organizując zasadzki, potyczki, wycofując się i wycofując.W końcu dowódca piechoty morskiej został zabity, a oni wycofali się na swój statek z powodu zmęczenia i wyczerpania upałem, a Paiwan rozproszyli się i wycofali do dżungli.Akcja jest uznawana za amerykańską porażkę.
▲
●
Incydent w Mudanie
Ryūjō był okrętem flagowym wyprawy tajwańskiej. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1874 May 6 - Dec 3

Incydent w Mudanie

Taiwan
W grudniu 1871 roku statek Ryukyuan rozbił się u wybrzeży Tajwanu, co doprowadziło do śmierci 54 marynarzy z rąk aborygenów z Paiwanu.Wydarzenie to, znane jako incydent w Mudanie, ostatecznie przyciągnęło uwagę międzynarodową.Początkowo dynastia Qing , która miała długą historię repatriacji ocalałych z wraków statków w Ryukyuan, poradziła sobie z sytuacją, ułatwiając powrót ocalałych marynarzy.Jednak incydent zapoczątkował napięcia polityczne, zwłaszcza gdy japoński generał Sukenori Kabayama opowiadał się za działaniami militarnymi przeciwko Tajwanowi, aJaponia zdetronizowała króla Ryukyuan.Negocjacje dyplomatyczne między Japonią a Chinami Qing zintensyfikowały się, których kulminacją była japońska wyprawa wojskowa na Tajwan w 1874 r. Pomimo początkowych sukcesów wyprawa stanęła w obliczu niepowodzeń, w tym wojny partyzanckiej prowadzonej przez rdzenne plemiona i wybuchu malarii, która poważnie dotknęła żołnierzy.Przedstawiciele Qing i lokalne plemiona skarżyli się na japońską agresję, ale zostali w dużej mierze zignorowani.Japończycy zakładali obozy i flagi, potwierdzając swoją jurysdykcję nad napotkanymi terytoriami.Ostatecznie presja międzynarodowa i pogarszający się stan zdrowia japońskich sił ekspedycyjnych doprowadziły do ​​rozmów dyplomatycznych między Japonią a Chinami Qing, których efektem było Porozumienie Pekińskie.Japonia uzyskała uznanie Ryukyu za swoje państwo wasalne i otrzymała odszkodowanie od Chin, ostatecznie wycofując wojska z Tajwanu w grudniu 1874 r. Incydent w Mudanie i jego następstwa stanowiły punkt krytyczny w stosunkach chińsko-japońskich, podkreślając rosnącą asertywność Japonii w regionalnych i stworzenie precedensu dla przyszłych konfliktów między obydwoma narodami.
▲
●
Akulturacja i opór: Aborygeni Tajwanu pod rządami Qing
©Anonymous
1875 Jan 1 - 1895

Akulturacja i opór: Aborygeni Tajwanu pod rządami Qing

Taiwan
Okres od 1874 roku do końca panowania Qing na Tajwanie upłynął pod znakiem znacznych wysiłków zmierzających do przejęcia kontroli nad wyspą i jej modernizacji.Po tymczasowej inwazjiJaponii w 1874 r. administracja Qing dążyła do wzmocnienia swojej władzy nad Tajwanem, zwłaszcza na terytoriach zamieszkałych przez Aborygenów.Zainicjowano projekty infrastrukturalne, w tym drogi górskie i linie telegraficzne, a plemiona aborygeńskie zostały formalnie objęte rządami Qing.Pomimo tych wysiłków Qing stanęło w obliczu wyzwań, takich jak wojna chińsko-francuska, w wyniku której Francuzi tymczasowo zajęli część Tajwanu.Tajwan przeszedł różne zmiany w zarządzaniu i infrastrukturze pod rządami Qing.Liu Mingchuan, tajwański komisarz obrony, był szczególnie aktywny w wysiłkach modernizacyjnych, obejmujących wprowadzenie oświetlenia elektrycznego, kolei i maszyn przemysłowych.Jednak wysiłki te zakończyły się ograniczonym sukcesem i spotkały się z krytyką ze względu na wysokie koszty w stosunku do korzyści.Liu ostatecznie zrezygnował w 1891 r., a aktywne wysiłki kolonizacyjne ustały.Pod koniec ery Qing wyspę zamieszkiwało około 2,5 miliona Chińczyków, skupionych na zachodnich równinach, podczas gdy obszary górskie pozostały w dużej mierze autonomiczne i zamieszkane przez Aborygenów.Chociaż podjęto wysiłki, aby przejąć kontrolę nad Aborygenami, formalnie poddało się około 148 479 osób, koszt tych wysiłków był wysoki i nie do końca skuteczny.Co więcej, akulturacja poczyniła znaczące postępy, podważając status kulturowy i własności ziemi aborygenów z równin.
▲
●
Kampania Keelunga
La Galissonnière bombarduje chińską obronę w Keelung, 5 sierpnia 1884 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1884 Aug 1 - 1885 Mar

Kampania Keelunga

Taiwan, Northern Taiwan
Podczas wojny chińsko-francuskiej Francuzi zaatakowali Tajwan w kampanii Keelung w 1884 r. Początkowo siły francuskie dowodzone przez Sébastiena Lespèsa zbombardowały port w Keelung, ale napotkały opór większych siłchińskich pod dowództwem Liu Mingchuana, zmuszając je do wycofania się.Jednak 1 października Amédée Courbet poprowadził 2250 żołnierzy francuskich do pomyślnego schwytania Keelung, mimo że nie udało mu się zdobyć Tamsui.Następnie Francuzi nałożyli blokadę na Tajwan, ale była ona tylko częściowo skuteczna.Francuskie statki przechwyciły dżonki wokół wybrzeża Chin kontynentalnych, aby wykorzystać ich mieszkańców do budowy obiektów obronnych w Keelung, ale dżonki z zaopatrzeniem nadal docierały do ​​Takau i Anping, podważając blokadę.Pod koniec stycznia 1885 roku siły chińskie poniosły znaczącą porażkę wokół Keelung.Pomimo zdobycia miasta Francuzom nie udało się rozszerzyć swojej kontroli poza jego granice.Próby zdobycia Tamsui ponownie nie powiodły się w marcu, a francuskie bombardowanie morskie doprowadziło do kapitulacji Penghu.Jednak wkrótce potem wielu francuskich żołnierzy zachorowało, co osłabiło ich zdolności bojowe.15 kwietnia 1885 roku osiągnięto zawieszenie broni, co oznaczało koniec działań wojennych.Francuzi zakończyli ewakuację z Keelung do 21 czerwca, a Penghu pozostawało pod chińską kontrolą.Pomimo wczesnych sukcesów i nałożenia blokady francuska kampania na Tajwanie ostatecznie przyniosła ograniczone zyski strategiczne.
▲
●
1895 - 1945
Imperium Japońskieornament
Dynastia Qing ceduje Tajwan na rzecz Japonii
Drzeworyt przedstawiający negocjacje traktatu z Shimonoseki ©Courtesy of Freer Gallery of Art, Smithsonian Institution, Washington, D.C.
1895 Apr 17

Dynastia Qing ceduje Tajwan na rzecz Japonii

Shimonoseki, Yamaguchi, Japan
Traktat z Shimonoseki był traktatem podpisanym w hotelu Shunpanrō w Shimonoseki w Japonii 17 kwietnia 1895 roku między CesarstwemJaponii a Chinami Qing, kończącym pierwszą wojnę chińsko-japońską.Wśród postanowień traktatowychArtykuły 2 i 3: Chiny przekazują Japonii na zawsze i pełną suwerenność grupy Pescadores, Formozy (Tajwan) i wschodniej części zatoki półwyspu Liaodong (Dalian) wraz ze wszystkimi fortyfikacjami, arsenałami i własnością publiczną.Podczas szczytu przedstawicieli Japonii i Qing w marcu i kwietniu 1895 r. premier Hirobumi Ito i minister spraw zagranicznych Munemitsu Mutsu chcieli ograniczyć władzę dynastii Qing nie tylko na Półwyspie Koreańskim, ale także na wyspach Tajwanu.Co więcej, Mutsu już dostrzegł jego znaczenie dla rozszerzenia japońskiej potęgi militarnej w kierunku południowych Chin i Azji Południowo-Wschodniej.Był to także wiek imperializmu, więc Japonia chciała naśladować to, co robiły narody zachodnie.Cesarska Japonia szukała kolonii i zasobów na Półwyspie Koreańskim iw Chinach kontynentalnych, aby konkurować z obecnością ówczesnych mocarstw zachodnich.W ten sposób przywódcy japońscy wybrali, aby zilustrować, jak szybko imperialna Japonia posunęła się naprzód w porównaniu z Zachodem od czasu Restauracji Meiji w 1867 r., Oraz zakres, w jakim chcieli zmienić nierówne traktaty zawarte na Dalekim Wschodzie przez mocarstwa zachodnie.Na konferencji pokojowej między Cesarską Japonią a dynastią Qing, Li Hongzhang i Li Jingfang, ambasadorzy przy biurku negocjacyjnym dynastii Qing, początkowo nie planowali scedować Tajwanu, ponieważ zdali sobie również sprawę z doskonałej lokalizacji Tajwanu do handlu z Zachodem.Dlatego, mimo że Qing przegrali wojny z Wielką Brytanią i Francją w XIX wieku, cesarz Qing poważnie myślał o utrzymaniu Tajwanu pod swoimi rządami, które rozpoczęły się w 1683 roku.W pierwszej połowie konferencji Ito i Mutsu twierdzili, że oddanie pełnej suwerenności Tajwanowi jest warunkiem bezwzględnym i zażądali od Li przekazania pełnej suwerenności wysp Penghu i wschodniej części zatoki Liaotung (Dalian).Li Hongzhang odmówił, argumentując, że Tajwan nigdy nie był polem bitwy podczas pierwszej wojny chińsko-japońskiej w latach 1894-1895. Pod koniec konferencji Li Hongzhang zgodził się na przekazanie pełnej suwerenności wyspom Penghu i wschodnim część zatoki półwyspu Liaotung cesarskiej Japonii, nadal odmawiał oddania Tajwanu.Ponieważ Tajwan był prowincją od 1885 r., Li stwierdził: „Tajwan jest już prowincją i dlatego nie można go oddawać”.Jednak jako Cesarska Japonia miała przewagę militarną i ostatecznie Li zrezygnował z Tajwanu.17 kwietnia 1895 roku podpisano traktat pokojowy między cesarską Japonią a dynastią Qing, po którym nastąpiła udana japońska inwazja na Tajwan.Miało to ogromny i trwały wpływ na Tajwan, przekazanie wyspy cesarskiej Japonii oznaczało koniec 200-letniego panowania Qing pomimo lokalnego chińskiego oporu przeciwko aneksji, która została szybko stłumiona przez Japończyków.
▲
●
Play button
1895 Apr 17 - 1945

Tajwan pod panowaniem japońskim

Taiwan
Tajwan znalazł się pod panowaniem Japonii w 1895 roku w wyniku traktatu z Shimonoseki, który zakończyłpierwszą wojnę chińsko-japońską .Dynastia Qing przekazała terytoriumJaponii , co doprowadziło do pięciu dekad japońskich rządów.Wyspa służyła jako pierwsza kolonia Japonii i miała być „wzorową kolonią” z szeroko zakrojonymi inwestycjami w jej rozwój gospodarczy i publiczny.Japonia dążyła także do kulturowej asymilacji Tajwanu i ustanowiła różne monopole na podstawowe towary, takie jak opium, sól i ropa naftowa.Koniec II wojny światowej oznaczał koniec japońskiej kontroli administracyjnej nad Tajwanem.Japonia skapitulowała we wrześniu 1945 r., a Republika Chińska (ROC) przejęła kontrolę nad terytorium po wydaniu Rozkazu Generalnego nr 1. Japonia formalnie zrzekła się suwerenności nad Tajwanem na mocy Traktatu z San Francisco, który wszedł w życie 28 kwietnia, 1952.Okres rządów japońskich pozostawił na Tajwanie skomplikowane dziedzictwo.W dyskusjach na Tajwanie po drugiej wojnie światowej pojawiły się rozbieżne poglądy na kilka kwestii związanych z tą epoką, w tym masakrę 28 lutego 1947 r., Dzień Retrocesji na Tajwanie oraz trudną sytuację tajwańskich kobiet do towarzystwa.Doświadczenie to odgrywa także rolę w toczących się debatach na temat tożsamości narodowej i etnicznej Tajwanu, a także na temat jego formalnego ruchu niepodległościowego.
▲
●
Japońska inwazja na Tajwan
Wojska japońskie zajmują Tajpej, 7 czerwca 1895 r ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1895 May 29 - Oct 18

Japońska inwazja na Tajwan

Tainan, Taiwan
Japońska inwazja na Tajwan była konfliktem między CesarstwemJaponii a siłami zbrojnymi krótkotrwałej Republiki Formozy po cesji Tajwanu przez dynastię Qing na rzecz Japonii w kwietniu 1895 r. Pod koniec pierwszej wojny chińsko-japońskiej .Japończycy starali się przejąć kontrolę nad swoim nowym posiadaniem, podczas gdy siły republikańskie walczyły, by stawić opór japońskiej okupacji.Japończycy wylądowali w pobliżu Keelung na północnym wybrzeżu Tajwanu 29 maja 1895 roku iw ciągu pięciu miesięcy kampanii przetoczyli się na południe do Tainan.Chociaż ich postęp był spowolniony przez działalność partyzancką, Japończycy pokonywali siły formozańskie (mieszankę regularnych jednostek chińskich i lokalnych milicji Hakka), ilekroć próbowali się stawić.Zwycięstwo Japonii pod Baguashan 27 sierpnia, największa bitwa, jaką kiedykolwiek stoczono na tajwańskiej ziemi, skazało formozanski opór na wczesną porażkę.Upadek Tainan 21 października zakończył zorganizowany opór wobec japońskiej okupacji i zainaugurował pięć dekad japońskich rządów na Tajwanie.
▲
●
Zbrojny opór wobec japońskich rządów
Powstanie Musha (Wushe) w 1930 r., na którego czele stał lud Seediq. ©Seediq Bale (2011)
1895 Nov 1 - 1930 Jan

Zbrojny opór wobec japońskich rządów

Taiwan
Japońskie panowanie kolonialne na Tajwanie, które rozpoczęło się w 1895 r., napotkało znaczący opór zbrojny, który trwał aż do początków XX wieku.Początkowy opór stanął na czele Republiki Formozy, urzędników Qing i lokalnych bojówek.Zbrojne powstania trwały nawet po upadku Tajpej, a buntom często przewodzili wieśniacy Hakka i chińscy nacjonaliści.Warto zauważyć, że tysiące ludzi zginęło w różnych masakrach i powstaniach, takich jak masakra w Yunlin i początkowa wojna oporu w 1895 r. Główne bunty zostały mniej więcej stłumione do 1902 r., ale incydenty takie jak powstanie w Beipu w 1907 r. i incydent w Tapani w 1915 r. wskazywały na ciągłe napięcie i sprzeciw wobec japońskich rządów.Społeczności tubylcze również zaciekle opierały się japońskiej kontroli aż do lat trzydziestych XX wieku.Kampanie wojskowe rządu na górzystych obszarach Tajwanu doprowadziły do ​​​​zniszczenia wielu rdzennych wiosek, szczególnie dotykając plemion Atayal i Bunun.Ostatnim znaczącym powstaniem rdzennych mieszkańców było powstanie Musha (Wushe) w 1930 r., na którego czele stał lud Seediq.Bunt ten pociągnął za sobą setki ofiar i zakończył się samobójstwem przywódców Seediqa.Gwałtowny sprzeciw wobec rządów Japonii doprowadził do zmiany polityki kolonialnej, w tym do bardziej ugodowego stanowiska wobec rdzennej ludności po incydencie w Musha.Niemniej jednak dziedzictwo oporu wywarło głęboki wpływ na historię Tajwanu i pamięć zbiorową, podkreślając złożone i często brutalne relacje między kolonizatorami a skolonizowanymi.Wydarzenia tego okresu są głęboko zakorzenione w strukturze społecznej i politycznej Tajwanu, nadal wpływając na debaty i perspektywy dotyczące tożsamości narodowej i traumy historycznej.
▲
●
Play button
1927 Aug 1 - 1949 Dec 7

chińska wojna domowa

China
Chińska wojna domowa toczyła się między kierowanym przez Kuomintang (KMT) rządem Republiki Chińskiej (ROC) a siłami Komunistycznej Partii Chin (KPCh), trwająca z przerwami po 1927 roku.Wojna jest generalnie podzielona na dwie fazy z przerwą: od sierpnia 1927 do 1937 Sojusz KMT-KPCh upadł podczas Ekspedycji Północnej, a nacjonaliści kontrolowali większość Chin.Od 1937 do 1945 roku działania wojenne były w większości zawieszane, ponieważ Drugi Zjednoczony Front walczył z japońską inwazją na Chiny z ewentualną pomocą aliantów z II wojny światowej , ale nawet wtedy współpraca między KMT i KPCh była minimalna, a starcia zbrojne między były powszechne.Dalsze zaostrzenie podziałów w Chinach polegało na tym, że powołano marionetkowy rząd, sponsorowany przez Japonię i nominalnie kierowany przez Wang Jingwei, aby nominalnie rządził częściami Chin pod japońską okupacją.Wojna domowa została wznowiona, gdy tylko stało się jasne, że klęska Japonii jest nieuchronna, a KPCh zdobyła przewagę w drugiej fazie wojny od 1945 do 1949 r., ogólnie określanej jako chińska rewolucja komunistyczna.Komuniści przejęli kontrolę nad Chinami kontynentalnymi i w 1949 roku utworzyli Chińską Republikę Ludową (ChRL), zmuszając przywódców Republiki Chińskiej do wycofania się na wyspę Tajwan.Począwszy od lat pięćdziesiątych XX wieku doszło do trwałego impasu politycznego i wojskowego między dwiema stronami Cieśniny Tajwańskiej, w którym RKP na Tajwanie i ChRL w Chinach kontynentalnych oficjalnie twierdziły, że są prawowitym rządem całych Chin.Po drugim kryzysie w Cieśninie Tajwańskiej obaj po cichu wstrzymali ogień w 1979 roku;jednakże nigdy nie podpisano żadnego rozejmu ani traktatu pokojowego.
▲
●
Play button
1937 Jan 1 - 1945

Kominka

Taiwan
Wjapońskim okresie kolonialnym na Tajwanie rząd Meiji wdrożył połączenie silnej i asymilacyjnej polityki, aby ustanowić kontrolę.Hrabia Kodama Gentarō, czwarty gubernator generalny, i Gotō Shinpei, jego szef spraw wewnętrznych, wprowadzili do zarządzania podejście „kija i marchewki”.[34] Jedną z kluczowych reform Gotō był system Hoko, zaadaptowany z systemu baojia dynastii Qing , w celu sprawowania kontroli społeczności.System ten polegał na organizowaniu społeczności w grupy po dziesięć gospodarstw domowych, zwane Ko, do zadań takich jak pobór podatków i monitorowanie populacji.Gotō utworzył także komisariaty policji na całej wyspie, które pełniły dodatkowe role, takie jak edukacja i utrzymywanie małej gospodarki barterowej na obszarach wiejskich i rdzennych mieszkańców.W 1914 r. tajwański ruch asymilacyjny, na którego czele stał Itagaki Taisuke, w odpowiedzi na apele tajwańskich elit dążył do integracji Tajwanu z Japonią.W tym celu utworzono Tajwańskie stowarzyszenie Dōkakai, które szybko zyskało poparcie zarówno ludności japońskiej, jak i tajwańskiej.Ostatecznie jednak stowarzyszenie zostało rozwiązane, a jego przywódcy aresztowani.Pełną asymilację osiągano rzadko, a politykę ścisłej segregacji Japończyków i Tajwańczyków utrzymywano aż do 1922 roku [. 35] Tajwańczycy, którzy przenieśli się do Japonii na studia, mogli integrować się swobodniej, ale pozostali świadomi swojej odrębnej tożsamości.W 1937 roku, gdy Japonia przystąpiła do wojny zChinami , rząd kolonialny wdrożył politykę kōminka mającą na celu całkowitą japonizację tajwańskiego społeczeństwa.Wiązało się to z wykorzenieniem kultury tajwańskiej, w tym zakazem języka chińskiego w gazetach i edukacji, [36] wymazaniem historii Chin i Tajwanu [37] oraz zastąpieniem tradycyjnych tajwańskich praktyk japońskimi zwyczajami.Pomimo tych wysiłków wyniki były mieszane;tylko 7% Tajwańczyków przyjęło japońskie imiona, [38] a wielu dobrze wykształconych rodzin nie nauczyło się języka japońskiego.Polityka ta wywarła trwały wpływ na krajobraz kulturowy Tajwanu, podkreślając złożony charakter jego historii kolonialnej.
▲
●
1945
Republika Chińskaornament
Dzień Retrocesji na Tajwanie
Chen (po prawej) przyjmujący w ratuszu Tajpej odbiór rozkazu nr 1 podpisanego przez Rikichi Andō (po lewej), ostatniego japońskiego gubernatora generalnego Tajwanu. ©Anonymous
1945 Oct 25

Dzień Retrocesji na Tajwanie

Taiwan
We wrześniu 1945 roku Republika Chińska powołała Rząd Prowincji Tajwanu [50] i ogłosiła 25 października 1945 „Dniem Retrocesji Tajwanu”, upamiętniając dzień kapitulacji wojsk japońskich.Ta jednostronna aneksja Tajwanu nie została jednak uznana przez aliantów II wojny światowej , gdyżJaponia nie zrzekła się jeszcze formalnie suwerenności nad wyspą.We wczesnych latach powojennych administrację Kuomintangu (KMT) kierowaną przez Chen Yi nękała korupcja i załamanie dyscypliny wojskowej, co poważnie zagroziło strukturze dowodzenia.Gospodarka wyspy również stanęła przed poważnymi wyzwaniami, wchodząc w recesję i powodując powszechne trudności finansowe.Przed zakończeniem wojny na Tajwanie mieszkało około 309 000 mieszkańców Japonii.[51] Po kapitulacji Japonii w 1945 r. do 25 kwietnia 1946 r. siły Republiki Chińskiej odesłały 90% japońskich mieszkańców do Japonii.[52] Oprócz tej repatriacji wprowadzono politykę „dejapanizacji”, która doprowadziła do rozłamów kulturowych.Okres przejściowy spowodował także napięcia między napływającą ludnością z Chin kontynentalnych a przedwojennymi mieszkańcami wyspy.Monopolizacja władzy przez Chen Yi zaostrzyła te problemy, prowadząc do niestabilnego otoczenia naznaczonego zarówno trudnościami gospodarczymi, jak i napięciami społecznymi.
▲
●
Play button
1947 Feb 28 - May 16

Incydent z 28 lutego

Taiwan
Incydent z 28 lutego 1947 r. stanowił krytyczny punkt zwrotny we współczesnej historii Tajwanu, zapoczątkowując tajwański ruch niepodległościowy.Powstanie antyrządowe rozpoczęło się starciem agentów Monopolu Tytoniowego z ludnością cywilną, w wyniku czego mężczyzna został zastrzelony.Incydent szybko nasilił się, gdy tłumy w Tajpej, a ostatecznie na całym Tajwanie, protestowały przeciwko rządowi Republiki Chińskiej pod przywództwem Kuomintangu (KMT).Ich skargi obejmowały korupcję, inflację i bezrobocie.Pomimo początkowej kontroli ze strony tajwańskiej ludności cywilnej, która przedstawiła listę 32 żądań reform, rząd pod przewodnictwem gubernatora prowincji Chen Yi oczekiwał posiłków z Chin kontynentalnych.Po przybyciu posiłków rozpoczęto brutalną represję.Doniesienia szczegółowo opisują masowe zabójstwa i aresztowania dokonywane przez żołnierzy.Czołowi tajwańscy organizatorzy byli systematycznie więzieni lub straceni, a łączną liczbę ofiar śmiertelnych szacuje się na 18 000–28 000.[53] Niektóre tajwańskie grupy uznano za „komunistyczne”, co doprowadziło do aresztowań i egzekucji ich członków.Incydent był szczególnie druzgocący dla Tajwańczyków, którzy wcześniej służyli w Cesarskiej Armii Japońskiej, ponieważ byli oni celem odwetu rządu.Incydent z 28 lutego miał trwałe konsekwencje polityczne.Pomimo „bezlitosnej brutalności” okazanej podczas tłumienia powstania, Chen Yi został zwolniony ze swoich obowiązków generalnego gubernatora dopiero ponad rok później.Ostatecznie został stracony w 1950 r. za próbę przejścia do Komunistycznej Partii Chin.Wydarzenia te ogromnie podsyciły ruch niepodległościowy Tajwanu i pozostają ciemnym rozdziałem w stosunkach Tajwan-ROC.
▲
●
Stan wojenny na Tajwanie
Zniesienie stanu wojennego i otwarcie Tajwanu ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1949 May 20 - 1987 Jul 15

Stan wojenny na Tajwanie

Taiwan
Stan wojenny został ogłoszony na Tajwanie przez Chen Chenga, przewodniczącego rządu prowincji Tajwanu, 19 maja 1949 r., podczas chińskiej wojny domowej .Ta prowincjonalna deklaracja została później zastąpiona ogólnokrajowym ogłoszeniem stanu wojennego wydanym przez rząd centralny Republiki Chińskiej, ratyfikowanym przez Legislatywny Yuan 14 marca 1950 r. Okres stanu wojennego, który był nadzorowany przez Siły Zbrojne Republiki Chińskiej i rząd pod przywództwem Kuomintangu obowiązywał do jego zniesienia przez prezydenta Chiang Ching-kuo 15 lipca 1987 r. Stan wojenny na Tajwanie trwał ponad 38 lat, co czyni go najdłuższym okresem stanu wojennego narzuconym przez jakikolwiek reżim na Tajwanie. świat w tamtym czasie.Rekord ten został później pobity przez Syrię.
▲
●
Biały Terror
Przerażająca inspekcja autorstwa tajwańskiego grafika Li Jun. Opisuje wrogie środowisko na Tajwanie krótko po incydencie z 28 lutego, który zapoczątkował okres Białego Terroru ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1949 May 20 00:01 - 1990

Biały Terror

Taiwan
Na Tajwanie określeniem Biały Terror określa się represje polityczne wobec ludności cywilnej zamieszkującej wyspę i tereny wokół niej kontrolowane przez rząd pod rządami Kuomintangu (KMT, czyli Chińskiej Partii Nacjonalistycznej).Powszechnie uważa się, że okres białego terroru rozpoczął się wraz z ogłoszeniem stanu wojennego na Tajwanie 19 maja 1949 r., co umożliwiły przepisy tymczasowe przeciwko powstaniu komunistycznemu z 1948 r., a zakończył się 21 września 1992 r. wraz z uchyleniem art. Kodeks karny, który pozwalał na ściganie osób za działalność „antypaństwową”;przepisy przejściowe zostały uchylone rok wcześniej 22 kwietnia 1991 r., a stan wojenny został zniesiony 15 lipca 1987 r.
▲
●
Play button
1949 Oct 25 - Oct 27

Bitwa, która ocaliła Tajwan: Bitwa pod Guningtou

Jinning, Jinning Township, Kin
Bitwa pod Kuningtou, znana również jako bitwa pod Kinmen, miała miejsce w 1949 roku podczas chińskiej wojny domowej .Była to kluczowa bitwa stoczona o wyspę Kinmen w Cieśninie Tajwańskiej.Komunistyczna Armia Ludowo- Wyzwoleńcza (PLA) planowała zająć wyspy Kinmen i Matsu jako odskocznię do większej inwazji na Tajwan, kontrolowany przez Republikę Chińską (ROC) pod rządami Czang Kaj-szeka.PLA nie doceniła sił ROC na Kinmen, myśląc, że z łatwością pokonają je swoimi 19 000 żołnierzy.Jednak garnizon ROC był dobrze przygotowany i silnie ufortyfikowany, udaremniając desantowy atak PLA i powodując ciężkie straty.Bitwa rozpoczęła się 25 października, kiedy zauważono siły PLA i napotkano zaciekły opór.Złe planowanie, niedocenianie możliwości ROC i trudności logistyczne doprowadziły do ​​​​dezorganizacji lądowania i niepowodzenia w zabezpieczeniu przyczółków dla PLA.Siły ROC skutecznie kontratakowały, wykorzystując dobrze skonstruowaną obronę, miny lądowe i zbroje.PLA poniosła ciężkie straty, a ich statki desantowe utknęły na mieliźnie z powodu zmian pływów, co czyni je podatnymi na ataki okrętów ROC Navy i sił lądowych.Niepowodzenie PLA w schwytaniu Kinmena miało daleko idące konsekwencje.Dla Republiki Korei było to zwycięstwo podnoszące morale, które skutecznie powstrzymało komunistyczne plany inwazji na Tajwan.Wybuch wojny koreańskiej w 1950 r. i późniejsze podpisanie chińsko-amerykańskiego traktatu o wzajemnej obronie w 1954 r. jeszcze bardziej odstraszyły komunistyczne plany inwazji.Bitwa ta była w dużej mierze niedostatecznie nagłośniona w Chinach kontynentalnych, ale na Tajwanie uważa się ją za znaczącą, ponieważ przygotowała grunt pod utrzymujące się polityczne status quo między Tajwanem a Chinami kontynentalnymi.
▲
●
Play button
1949 Dec 7

Odwrót Kuomintangu na Tajwan

Taiwan
Odwrót Kuomintangu na Tajwan odnosi się do exodusu pozostałości uznanego na arenie międzynarodowej rządu Republiki Chińskiej rządzonego przez Kuomintang (ROC) na wyspę Tajwan (Formosa) w dniu 7 grudnia 1949 r., po przegranej chińskiej wojnie domowej w kontynent.W odwrocie wzięli udział Kuomintang (Chińska Partia Nacjonalistyczna), jej oficerowie i około 2 miliony żołnierzy ROC, a także wielu cywilów i uchodźców uciekających przed natarciem Armii Ludowo-Wyzwoleńczej Komunistycznej Partii Chin (KPCh).Żołnierze ROC uciekali na Tajwan głównie z prowincji południowych Chin, w szczególności z prowincji Syczuan, gdzie miał miejsce ostatni bastion głównej armii ROC.Lot na Tajwan odbył się ponad cztery miesiące po ogłoszeniu przez Mao Zedonga powstania Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) w Pekinie 1 października 1949 r. Wyspa Tajwan pozostawała częścią Japonii podczas okupacji do czasu zerwania przez Japonię roszczeń terytorialnych w traktacie z San Francisco, który wszedł w życie w 1952 r.Po odwrocie przywódcy RKP, zwłaszcza generalissimus i prezydent Czang Kaj-szek, planowali, że odwrót będzie tylko tymczasowy, mając nadzieję na przegrupowanie, umocnienie i ponowne podbicie kontynentu.[54] Plan ten, który nigdy nie wszedł w życie, był znany jako „Projekt Chwała Narodowa” i uczynił RKP narodowym priorytetem w sprawie Tajwanu.Kiedy stało się jasne, że takiego planu nie da się zrealizować, uwaga RKP przesunęła się na modernizację i rozwój gospodarczy Tajwanu.
▲
●
Rozwój ekonomiczny
Sklep spożywczy na Tajwanie, lata 50 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1

Rozwój ekonomiczny

Taiwan
W latach następujących po drugiej wojnie światowej i podczas chińskiej wojny domowej Tajwan doświadczył poważnych wyzwań gospodarczych, w tym szalejącej inflacji i niedoboru towarów.Partia Kuomintang (KMT) przejęła kontrolę nad Tajwanem i znacjonalizowała aktywa będące wcześniej własnościąJapończyków .Koncentrując się początkowo na rolnictwie, gospodarka Tajwanu odbiła się do poziomu przedwojennego w 1953 r. Przy wsparciu amerykańskiej pomocy i polityk krajowych, takich jak „ Pielęgnuj przemysł poprzez rolnictwo ”, rząd zaczął dywersyfikować gospodarkę w kierunku industrializacji.Wprowadzono politykę substytucji importu, aby wspierać krajowy przemysł, a w latach sześćdziesiątych XX wieku Tajwan zaczął skupiać się na wzroście zorientowanym na eksport, przyciągając inwestycje zagraniczne i tworząc pierwszą w Azji strefę przetwórstwa eksportowego w Kaohsiung.Wysiłki opłaciły się, ponieważ Tajwan utrzymywał wysoki średnioroczny wzrost gospodarczy od 1968 r. do kryzysu naftowego w 1973 r.W tym okresie ożywienia gospodarczego i wzrostu rząd KMT wdrożył znaczącą politykę reformy rolnej, która miała dalekosiężne pozytywne skutki.Ustawa 375 o obniżce czynszu obniżyła obciążenia podatkowe chłopów, inna ustawa dokonała redystrybucji ziemi między drobnymi rolnikami i zrekompensowała dużym właścicielom ziemskim towary i udziały w państwowych zakładach przemysłowych.To podwójne podejście nie tylko zmniejszyło obciążenie finansowe społeczności rolniczej, ale także dało początek pierwszemu pokoleniu kapitalistów przemysłowych na Tajwanie.Rozważna polityka fiskalna rządu, taka jak przeniesienie chińskich rezerw złota na Tajwan, pomogła ustabilizować nowo wyemitowanego dolara tajwańskiego i ograniczyć hiperinflację.Nieruchomości znacjonalizowane z Japonii, wraz z amerykańską pomocą, taką jak China Aid Act i Chińsko-Amerykańska Wspólna Komisja ds. Odbudowy Obszarów Wiejskich, również przyczyniły się do szybkiego powojennego ożywienia Tajwanu.Wykorzystując te inicjatywy i pomoc zagraniczną, Tajwan z sukcesem przeszedł od gospodarki rolnej do rozwijającej się potęgi handlowej i przemysłowej.
▲
●
Reforma rolna na Tajwanie
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1

Reforma rolna na Tajwanie

Taiwan
W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych Tajwan przeszedł znaczącą reformę rolną, która przebiegała w trzech głównych fazach.Pierwsza faza w 1949 r. polegała na ograniczeniu czynszów rolnych do 37,5% zbiorów.Drugi etap rozpoczął się w 1951 r. i skupiał się na sprzedaży gruntów publicznych dzierżawcom.Trzeci i ostatni etap rozpoczął się w 1953 r. i skupiał się na podziale rozległych posiadłości ziemskich w celu ich redystrybucji wśród dzierżawców, co jest podejściem powszechnie określanym jako „ziemia do rolnika”.Po wycofaniu się rządu nacjonalistycznego na Tajwan, Chińsko-Amerykańska Wspólna Komisja ds. Odbudowy Obszarów Wiejskich nadzorowała reformę rolną i rozwój społeczności.Jednym z czynników, który uczynił te reformy łatwiejszymi do zaakceptowania, był fakt, że wielu głównych właścicieli ziemskich to Japończycy, którzy już opuścili wyspę.Pozostali duzi właściciele ziemscy otrzymali rekompensatę w postaci japońskich aktywów handlowych i przemysłowych skonfiskowanych po powrocie Tajwanu pod chińskie panowanie w 1945 roku.Ponadto program reformy rolnej skorzystał na tym, że większość przywódców Kuomintangu pochodziła z Chin kontynentalnych i jako tacy mieli ograniczone powiązania z lokalnymi tajwańskimi właścicielami ziemskimi.Brak powiązań lokalnych ułatwił rządowi skuteczne przeprowadzenie reform rolnych.
▲
●
Pomoc amerykańska
Obok prezydenta Czang Kaj-szeka prezydent USA Dwight D. Eisenhower machał do tłumów podczas swojej wizyty w Tajpej w czerwcu 1960 r. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1 - 1962

Pomoc amerykańska

United States
W latach 1950–1965 Tajwan otrzymał znaczną pomoc finansową od Stanów Zjednoczonych , o łącznej wartości 1,5 miliarda dolarów pomocy gospodarczej i dodatkowe 2,4 miliarda dolarów wsparcia wojskowego.[55] Pomoc ta dobiegła końca w 1965 r., kiedy Tajwanowi udało się stworzyć solidne podstawy finansowe.Po tym okresie stabilizacji finansowej prezydent ROC Czang Ching-kuo, syn Czang Kaj-szeka, zainicjował przedsięwzięcia kierowane przez państwo, takie jak Dziesięć głównych projektów budowlanych.[56] Projekty te położyły podwaliny pod rozwój potężnej gospodarki napędzanej eksportem.
▲
●
Traktat z San Francisco
Yoshida i członkowie delegacji japońskiej podpisują traktat. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1951 Sep 8

Traktat z San Francisco

San Francisco, CA, USA
Traktat z San Francisco został podpisany 8 września 1951 r. i wszedł w życie 28 kwietnia 1952 r., oficjalnie kończąc stan wojny międzyJaponią a mocarstwami sprzymierzonymi i służąc jako traktat pokojowy Japonii po II wojnie światowej .Warto zauważyć, żeChiny nie zostały zaproszone do udziału w dyskusjach na temat traktatu ze względu na spory co do tego, który rząd – Republika Chińska (ROC) czy Chińska Republika Ludowa (ChRL) – legalnie reprezentuje naród chiński.Traktat nakazywał Japonii zrzeczenie się wszelkich roszczeń wobec Tajwanu, Pescadores, Wysp Spratly i Wysp Paracelskich.Niejednoznaczne sformułowanie traktatu dotyczące statusu politycznego Tajwanu doprowadziło do powstania teorii nieokreślonego statusu Tajwanu.Teoria ta sugeruje, że suwerenność Republiki Korei lub ChRL nad Tajwanem może mieć charakter bezprawny lub tymczasowy i podkreśla, że ​​kwestię tę należy rozwiązać w oparciu o zasadę samostanowienia.Teoria ogólnie skłania się ku niepodległości Tajwanu i zazwyczaj nie twierdzi, że Japonia powinna nadal sprawować suwerenność nad Tajwanem, chociaż są pewne wyjątki.
▲
●
Play button
1954 Sep 3 - 1955 May 1

Pierwszy kryzys w Cieśninie Tajwańskiej

Penghu County, Taiwan
Pierwszy kryzys w Cieśninie Tajwańskiej rozpoczął się 3 września 1954 r., kiedy Armia Ludowo-Wyzwoleńcza (PLA) Komunistycznej Republiki Ludowej (ChRL) rozpoczęła bombardowanie kontrolowanej przez Republikę Chińską (ROC) wyspy Quemoy, położonej zaledwie kilka mil od Chiny kontynentalne.Konflikt później rozszerzył się na inne pobliskie wyspy kontrolowane przez ROC, takie jak Matsu i Dachen.Chociaż Stany Zjednoczone początkowo postrzegały te wyspy jako nieistotne pod względem militarnym, miały one kluczowe znaczenie dla Republiki Korei w każdej potencjalnej przyszłej kampanii mającej na celu odzyskanie Chin kontynentalnych.W odpowiedzi na działania PLA Kongres Stanów Zjednoczonych przyjął 24 stycznia 1955 r. Rezolucję w sprawie Formozy, upoważniającą Prezydenta do obrony Tajwanu i jego przybrzeżnych wysp.Kulminacją działalności wojskowej PLA było zdobycie wyspy Yijiangshan w styczniu 1955 r., gdzie zginęło lub zostało rannych 720 żołnierzy ROC.To skłoniło Stany Zjednoczone i Republikę Chińską do sformalizowania w grudniu 1954 r. chińsko-amerykańskiego traktatu o wzajemnej obronie, który umożliwił wsparcie Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych w ewakuacji sił nacjonalistycznych z wrażliwych pozycji, takich jak Wyspy Dachen.Kryzys nastąpił chwilową deeskalację w marcu 1955 r., kiedy ChALW zaprzestała działań ostrzałowych.Pierwszy kryzys w Cieśninie Tajwańskiej oficjalnie zakończył się w kwietniu 1955 r. podczas konferencji w Bandungu, kiedy premier Zhou Enlai ogłosił zamiar Chin prowadzenia negocjacji ze Stanami Zjednoczonymi.Kolejne dyskusje na szczeblu ambasadorów rozpoczęły się w Genewie w sierpniu 1955 r., chociaż podstawowe kwestie leżące u podstaw konfliktu pozostały nierozwiązane, co przygotowało grunt pod kolejny kryzys trzy lata później.
▲
●
Play button
1958 Aug 23 - Dec 1

Drugi kryzys w Cieśninie Tajwańskiej

Penghu, Magong City, Penghu Co
Drugi kryzys w Cieśninie Tajwańskiej rozpoczął się 23 sierpnia 1958 r. od wojskowych potyczek powietrznych i morskich pomiędzy Chińską Republiką Ludową (ChRL) a Republiką Chińską (ROC).ChRL rozpoczęła bombardowania artyleryjskie na kontrolowanych przez ROC wyspach Kinmen (Quemoy) i Wyspach Matsu, podczas gdy ROC zemściła się, ostrzeliwując Amoy na kontynencie.Stany Zjednoczone interweniowały, dostarczając RKP myśliwce, rakiety przeciwlotnicze i okręty desantowe, ale nie spełniły prośby Czang Kaj-szeka o zbombardowanie Chin kontynentalnych.Nieformalne zawieszenie broni weszło w życie, gdy 25 października ChRL oświadczyła, że ​​będzie ostrzeliwać Kinmen tylko w dni nieparzyste, umożliwiając ROC uzupełnienie zaopatrzenia dla swojego wojska w dni parzyste.Kryzys był o tyle znaczący, że doprowadził do wysokich napięć i groził wciągnięciem Stanów Zjednoczonych w szerszy konflikt, potencjalnie nawet nuklearny.Stany Zjednoczone stanęły w obliczu wyzwań dyplomatycznych, w tym ryzyka alienacji kluczowych sojuszników, takich jak Francja i Japonia.Do znaczącej eskalacji doszło w czerwcu 1960 r., kiedy prezydent Eisenhower odwiedził Tajpej;ChRL odpowiedziała intensyfikacją bombardowań, co doprowadziło do ofiar po obu stronach.Jednak po wizycie Eisenhowera sytuacja wróciła do poprzedniego stanu niepokojącego napięcia.Kryzys ostatecznie uległ deeskalacji 2 grudnia, kiedy Stany Zjednoczone dyskretnie wycofały swoje dodatkowe zasoby morskie z Cieśniny Tajwańskiej, umożliwiając Marynarce Wojennej ROC wznowienie obowiązków bojowych i eskortowych.Choć kryzys uznano za wynik status quo, doprowadził on sekretarza stanu USA Johna Fostera Dullesa do wniosku, że taka sytuacja nie powinna się powtórzyć.Po tym konflikcie kolejny kryzys w Cieśninie Tajwańskiej nastąpił dopiero w latach 1995-1996, ale od 1958 roku w regionie nie miał miejsca żaden inny kryzys z udziałem Stanów Zjednoczonych.
▲
●
Tajwan wydalony z Organizacji Narodów Zjednoczonych
Tajwan wydalony z ONZ. ©Anonymous
1971 Oct 25

Tajwan wydalony z Organizacji Narodów Zjednoczonych

United Nations Headquarters, E
W 1971 r. rząd Republiki Chińskiej (ROC) wystąpił z Organizacji Narodów Zjednoczonych tuż przed uznaniem przez tę organizację Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) za legalnego przedstawiciela siedziby Chin przy ONZ.Choć na stole leżała propozycja podwójnej reprezentacji, przywódca RKP Czang Kaj-szek nalegał na utrzymanie miejsca w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, na co ChRL nie zgodziła się.Chiang przedstawił swoje stanowisko w godnym uwagi przemówieniu, w którym oświadczył, że „niebo nie jest wystarczająco duże, aby pomieścić dwa słońca”.W rezultacie Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję 2758 w październiku 1971 r., wypierając „przedstawicieli Czang Kaj-szeka”, a tym samym RKP, i wyznaczając ChRL jako oficjalne „Chiny” w ONZ.W 1979 r. Stany Zjednoczone również przeniosły swoje uznanie dyplomatyczne z Tajpej do Pekinu.
▲
●
Dziesięć głównych projektów budowlanych
Port Taichung, jeden z Dziesięciu Głównych Projektów Budowlanych ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1974 Jan 1

Dziesięć głównych projektów budowlanych

Taiwan
Dziesięć głównych projektów budowlanych to krajowe projekty infrastrukturalne w latach 70. XX wieku na Tajwanie.Rząd Republiki Chińskiej uważał, że w kraju brakuje kluczowych mediów, takich jak autostrady, porty morskie, lotniska i elektrownie.Ponadto Tajwan odczuwał znaczące skutki kryzysu naftowego z 1973 r.Dlatego, aby unowocześnić przemysł i rozwój kraju, rząd planował dziesięć ogromnych projektów budowlanych.Zostały one zaproponowane przez premiera Chiang Ching-kuo, począwszy od 1974 r., Z planowanym zakończeniem do 1979 r. Było sześć projektów transportowych, trzy projekty przemysłowe i jeden projekt budowy elektrowni, które ostatecznie kosztowały łącznie ponad 300 miliardów dolarów tajwańskich.Dziesięć projektów:Autostrada północ-południe (droga krajowa nr 1)Elektryfikacja linii kolejowej West Coast LineKolej North-Link LineMiędzynarodowy port lotniczy Czang Kaj-szek (później przemianowany na międzynarodowy port lotniczy Taoyuan)Port w TaichungPort Su-aoDuża stocznia (Stocznia Kaohsiung of China Shipbuilding Corporation)Zintegrowana huta stali (China Steel Corporation)Rafineria ropy naftowej i park przemysłowy (rafineria Kaohsiung należąca do CPC Corporation)Elektrownia jądrowa ( elektrownia jądrowa Jinshan )
▲
●
1979 Apr 10

Ustawa o stosunkach z Tajwanem

United States
Ustawa o stosunkach tajwańskich (TRA) została uchwalona przez Kongres Stanów Zjednoczonych w 1979 r. w celu uregulowania nieoficjalnych, ale istotnych stosunków między Stanami Zjednoczonymi a Tajwanem, po formalnym uznaniu Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) przez Stany Zjednoczone.Akt ten nastąpił po rozwiązaniu chińsko-amerykańskiego traktatu o wzajemnej obronie z Republiką Chińską (ROC), władzą rządzącą Tajwanem.Przyjęta przez obie izby i podpisana przez prezydenta Jimmy'ego Cartera, TRA utworzyła Instytut Amerykański na Tajwanie (AIT) jako korporację non-profit, która ma zajmować się interakcjami handlowymi, kulturalnymi i innymi bez oficjalnej reprezentacji dyplomatycznej.Ustawa weszła w życie z mocą wsteczną 1 stycznia 1979 r. i stanowi, że umowy międzynarodowe między Stanami Zjednoczonymi a Republiką Korei sprzed 1979 r. nadal obowiązują, chyba że zostaną wyraźnie rozwiązane.TRA zapewnia ramy współpracy wojskowej i związanej z obronnością.Nie gwarantuje amerykańskiej interwencji wojskowej, jeśli Tajwan zostanie zaatakowany przez ChRL, ale nakłada na Stany Zjednoczone obowiązek udostępnienia Tajwanowi artykułów i usług związanych z obronnością „w takiej ilości, jaka może być konieczna, aby umożliwić Tajwanowi utrzymanie wystarczających zdolności do samoobrony”.W ustawie podkreślono, że wszelkie niepokojowe wysiłki mające na celu podjęcie decyzji o przyszłości Tajwanu wzbudziłyby „poważne zaniepokojenie” Stanów Zjednoczonych i nakłada na Stany Zjednoczone obowiązek posiadania zdolności przeciwstawienia się wszelkim siłom zagrażającym bezpieczeństwu, systemowi społecznemu lub gospodarczemu Tajwanu.Na przestrzeni lat, pomimo żądań ChRL i amerykańskiej polityki jednych Chin, kolejne administracje USA kontynuowały sprzedaż broni do Tajwanu w ramach postanowień TRA.Ustawa ta stanowi podstawowy dokument określający politykę USA wobec Tajwanu, zawierający stanowisko „strategicznej dwuznaczności”, mające na celu odwiedzenie zarówno Tajwanu od ogłoszenia niepodległości, jak i ChRL od przymusowego zjednoczenia Tajwanu z Chinami kontynentalnymi.
▲
●
Play button
1987 Feb 1

Wzrost Tajwanu w kluczowym przemyśle półprzewodników

Hsinchu, Hsinchu City, Taiwan
W 1986 roku Morris Chang został zaproszony przez Li Kwoh-tinga, reprezentującego tajwańskiego dyrektora wykonawczego Yuan, do kierowania Instytutem Badań nad Technologią Przemysłową (ITRI), którego celem było wzmocnienie tajwańskiego przemysłu półprzewodników.W tamtym czasie wysokie koszty i ryzyko związane z sektorem półprzewodników utrudniały znalezienie inwestorów.Ostatecznie Philips zgodził się na utworzenie spółki joint venture, wnosząc 58 milionów dolarów i transfer technologii w zamian za 27,5% udziałów w nowo utworzonej firmie Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC).Rząd Tajwanu zapewnił 48% kapitału startowego, reszta pochodziła od zamożnych tajwańskich rodzin, co czyni TSMC od początku projektem quasi-państwowym.Od tego czasu TSMC odnotowało znaczny wzrost, aczkolwiek z wahaniami wynikającymi z popytu rynkowego.W 2011 roku firma zamierzała zwiększyć wydatki na badania i rozwój o prawie 39% do 50 miliardów dolarów tajwańskich, aby przeciwdziałać rosnącej konkurencji.Planowała także zwiększyć swoje możliwości produkcyjne o 30%, aby sprostać dużemu zapotrzebowaniu rynku.W kolejnych latach firma dalej zwiększała inwestycje kapitałowe, w tym zatwierdzoną przez zarząd kwotą 568 mln dolarów w 2014 r. na zwiększenie możliwości produkcyjnych i dodatkowe 3,05 mld dolarów w dalszej części tego roku.Dziś TSMC to tajwańska międzynarodowa firma zajmująca się produkcją i projektowaniem półprzewodników, wyróżniająca się tym, że jest pierwszą na świecie wyspecjalizowaną odlewnią półprzewodników.Jest najcenniejszą firmą produkującą półprzewodniki na świecie i największą firmą na Tajwanie.Mimo że posiada większość inwestorów zagranicznych, największym akcjonariuszem pozostaje rząd centralny Tajwanu.TSMC w dalszym ciągu pozostaje liderem w swojej branży, a jej siedziba główna i główne operacje znajdują się w Parku Naukowym Hsinchu w Hsinchu na Tajwanie.
▲
●
Play button
1990 Mar 16 - Mar 22

Ruch studencki Wild Lily

Liberty Square, Zhongshan Sout
Ruch Studencki Dzikiej Lilii był sześciodniową demonstracją w marcu 1990 r., której celem było promowanie demokracji na Tajwanie.Zainicjowana przez studentów Narodowego Uniwersytetu Tajwanu demonstracja odbyła się na Placu Pamięci w Tajpej (później przemianowanym na Plac Wolności na cześć ruchu), a liczba demonstrantów wzrosła do 22 000.Protestujący, ozdobieni białymi liliami z Formozy jako symbolem demokracji, domagali się bezpośrednich wyborów na prezydenta i wiceprezydenta Tajwanu, a także nowych powszechnych wyborów dla wszystkich przedstawicieli Zgromadzenia Narodowego.Demonstracja zbiegła się z inauguracją Lee Teng-hui, wybranego w ramach jednopartyjnego systemu rządów Kuomintangu.Pierwszego dnia swojej kadencji Prezydent Lee Teng-hui spotkał się z pięćdziesięcioma przedstawicielami studentów i wyraził swoje poparcie dla ich demokratycznych dążeń, obiecując zainicjowanie reform demokratycznych tego lata.Ten ruch kierowany przez studentów stanowił znaczący punkt zwrotny w krajobrazie politycznym Tajwanu, przygotowując grunt pod reformy demokratyczne.Sześć lat po powstaniu Lee został pierwszym powszechnie wybranym przywódcą Tajwanu w wyborach, w których frekwencja wyborcza przekroczyła 95%.Kolejne obchody upamiętniające ruch nadal odbywają się 21 marca i pojawiały się wezwania do przeniesienia Dnia Młodzieży Tajwanu na tę datę w uznaniu wkładu studentów na rzecz demokracji.Wpływ Ruchu Studenckiego Wild Lily jest szczególnie uderzający w porównaniu z reakcją chińskiego rządu na protesty na placu Tiananmen, które miały miejsce zaledwie rok przed ruchem tajwańskim.Chen Shui-bian, następca Lee, zwrócił uwagę na wyraźną różnicę w podejściu obu rządów do protestów studentów.Podczas gdy protesty na placu Tiananmen zakończyły się brutalnym stłumieniem, ruch tajwański doprowadził do wymiernych reform demokratycznych, w tym do głosowania Zgromadzenia Narodowego za rozwiązaniem się w 2005 roku.
▲
●
Play button
1996 Mar 23

Wybory prezydenckie na Tajwanie w 1996 roku

Taiwan
Wybory prezydenckie, które odbyły się na Tajwanie 23 marca 1996 r., były historycznym kamieniem milowym, ponieważ odbyły się pierwsze bezpośrednie wybory prezydenckie w kraju.Wcześniej prezydenta i wiceprezydenta wybierali deputowani Zgromadzenia Narodowego.Wybory wygrał Lee Teng-hui, urzędujący i kandydat rządzącego Kuomintangu, zdobywając 54% głosów.Zwycięstwo nadeszło pomimo podejmowanych przez Chińską Republikę Ludową (ChRL) prób zastraszenia tajwańskich wyborców testami rakietowymi, co ostatecznie zakończyło się niepowodzeniem.Frekwencja wyborcza wyniosła 76,0%.W okresie poprzedzającym wybory Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza wystrzeliła rakiety balistyczne do wód w pobliżu tajwańskich portów Keelung i Kaohsiung w dniach 8–15 marca. Akcja miała zniechęcić tajwańskich wyborców do wspierania Lee i jego kandydata na kandydata, Penga, którego Pekin oskarżył o próbę „podzielenia ojczyzny”.Inne osobistości polityczne, takie jak Chen Li-an, ostrzegały nawet, że głosowanie na Lee będzie wyborem wojny.Kryzys został zażegnany, gdy Stany Zjednoczone rozmieściły w pobliżu Tajwanu dwie grupy bojowe lotniskowców.Wybory nie tylko oznaczały zwycięstwo Lee, ale także pokazały go jako silnego przywódcę zdolnego przeciwstawić się ChRL.Incydent skłonił wielu wyborców, w tym tych z południowego Tajwanu, którzy opowiadali się za niepodległością, do oddania głosu na Lee.Według gazety United Daily News z Tajpej aż od 14 do 15% 54% udziału w głosach Lee przypadało na zwolenników Demokratycznej Partii Postępowej (DPP), co świadczy o szerokim zainteresowaniu, jakie zyskał dzięki sposobowi poradzenia sobie z kryzysem .
▲
●
Play button
2000 Jan 1

Koniec rządów Kuomintangu (KMT).

Taiwan
Wybory prezydenckie w 2000 roku oznaczały koniec rządów Kuomintangu (KMT).Kandydat DPP Chen Shui-bian wygrał trójstronny wyścig, w którym głosy Pan-Blue zostały podzielone przez niezależnego Jamesa Soonga (dawniej z Kuomintangu) i kandydata z Kuomintangu Lien Chan.Chen zdobył 39% głosów.
▲
●
2005 Mar 14

Ustawa antysecesyjna

China
Ustawa antysecesyjna została uchwalona przez Narodowy Kongres Ludowy Chińskiej Republiki Ludowej 14 marca 2005 r. i weszła w życie natychmiast.Ustawa, sformalizowana przez prezydenta Hu Jintao, składa się z dziesięciu artykułów i w szczególności stanowi jasno, że Chiny mogą użyć siły militarnej przeciwko Tajwanowi, jeśli wyczerpią się pokojowe środki zapobiegające niepodległości Tajwanu.Chociaż ustawa nie definiuje wyraźnie „Chin” jako Chińskiej Republiki Ludowej, jest ona wyjątkowa, ponieważ jest jedyną ustawą przyjętą przez Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych bez przedrostka „Chińska Republika Ludowa” lub określenia „decyzja/uchwała” .”Ustawa doprowadziła do znaczących protestów na Tajwanie, podczas których 26 marca 2005 r. setki tysięcy ludzi wyszło na ulice Tajpej, aby wyrazić swoje niezadowolenie.Chociaż od czasu przyjęcia ustawy prowadzono pewien dialog polityczny między Chinami a Tajwanem, stosunki w cieśninie są nadal obarczone niepewnością.
▲
●
Play button
2014 Mar 18 - Apr 10

Słonecznikowy Ruch Studencki

Legislative Yuan, Zhongshan So
Ruch Studencki Słonecznik na Tajwanie rozwijał się między 18 marca a 10 kwietnia 2014 r. w wyniku zawarcia przez rządzącą partię Kuomintang (KMT) bez dokładnej analizy umowy o handlu usługami przez cieśninę z Chinami.Protestujący, głównie studenci i grupy obywatelskie, okupowali Yuan Legislacyjny, a później Yuan Wykonawczy, sprzeciwiając się paktowi handlowemu, który ich zdaniem zaszkodzi gospodarce Tajwanu i zwiększy jego podatność na naciski polityczne ze strony Chin.Ich początkowe żądania dotyczące przeglądu umowy klauzula po klauzuli ostatecznie przekształciły się w wezwania do jego całkowitego odrzucenia, ustanowienia przepisów zapewniających ścisłe monitorowanie przyszłych umów z Chinami oraz dyskusje obywatelskie na temat poprawek do konstytucji.Pomimo pewnej otwartości ze strony KMT na szczegółową analizę porozumienia, partia odmówiła zwrotu go do przeglądu przez komisję.Opozycyjna Demokratyczna Partia Postępowa (DPP) również odrzuciła późniejszą propozycję KMT dotyczącą utworzenia wspólnej komisji rewizyjnej, nalegając na dokonanie przeglądu wszystkich porozumień w cieśninie, powołując się na opinię publiczną głównego nurtu.Propozycja DPP została z kolei odrzucona przez KMT.Według organizatorów na wiecu, który odbył się 30 marca, zebrały się setki tysięcy osób, aby wesprzeć Ruch Słonecznikowy, a wiece w opozycji organizowali także działacze i grupy prochińskie.Głośnik legislacyjny Wang Jin-pyng ostatecznie obiecał odłożyć jakikolwiek przegląd paktu handlowego do czasu wprowadzenia przepisów regulujących monitorowanie wszystkich porozumień przez cieśninę, co doprowadziło protestujących do ogłoszenia, że ​​10 kwietnia opuszczą okupowane pomieszczenia. Chociaż KMT wyraziło niezadowolenie z decyzji Wanga jednostronną decyzję, DPP ją poparła.Prezydent Ma Ying-jeou, który nie był wcześniej wtajemniczony w działania Wanga, w dalszym ciągu nawoływał do szybkiego przyjęcia paktu handlowego, określając ustępstwa jako nierealne.Protestujący ostatecznie opuścili siedzibę parlamentu, obiecując kontynuować swój ruch w szerszym społeczeństwie tajwańskim, a przed wyjazdem wyczyścili izbę ustawodawczą.
▲
●
2020 Jan 11

Wybory prezydenckie na Tajwanie w 2020 r

Taiwan
Wybory prezydenckie na Tajwanie odbyły się 11 stycznia 2020 r. równolegle z 10. wyborami do legislacyjnego juana.Zwyciężyła urzędująca prezydent Tsai Ing-wen i jej kandydatka na kandydatkę, była premier Lai Ching-te, obie z Demokratycznej Partii Postępowej (DPP).Pokonali burmistrza Kaohsiung Hana Kuo-yu z Kuomintangu (KMT) i jego kandydata na kandydata Chang San-cheng, a także kandydata trzeciej partii Jamesa Soonga.Zwycięstwo nadeszło po tym, jak Tsai zrezygnowała z przewodnictwa swojej partii w związku z poważnymi porażkami w wyborach lokalnych w 2018 r. i stanęła przed głównym wyzwaniem ze strony Lai Ching-te.Ze strony KMT Han Kuo-yu pokonał w prawyborach byłego kandydata na prezydenta Erica Chu i dyrektora generalnego Foxconn Terry'ego Gou.Kampania dotyczyła zarówno kwestii wewnętrznych, takich jak reforma pracy i zarządzanie gospodarką, jak i stosunków w Cieśninie.Han skrytykował Tsai za dostrzegane niepowodzenia w różnych obszarach polityki, ale zdecydowane stanowisko Tsai wobec nacisków Pekinu na zjednoczenie odbiło się echem wśród wyborców.Było to szczególnie widoczne w obliczu szeroko obserwowanych protestów przeciwko ekstradycji w Hongkongu.W wyborach frekwencja wyniosła 74,9%, najwyższa w wyborach ogólnokrajowych od 2008 roku. Tsai otrzymała rekordową liczbę 8,17 mln głosów, czyli 57,1% w głosowaniu powszechnym, co stanowi najwyższy udział głosów na kandydata DPP w wyborach prezydenckich.DPP zdołała odwrócić losy KMT w głównych obszarach metropolitalnych, szczególnie w Kaohsiung.W międzyczasie KMT w dalszym ciągu wykazywała siłę w niektórych regionach wschodnich i okręgach wyborczych poza wyspami.Inauguracja Tsai Ing-wen i Lai Ching-te odbyła się 20 maja 2020 r., rozpoczynając ich kadencję.
▲
●

Appendices



APPENDIX 1

Taiwan's Indigenous Peoples, Briefly Explained


Play button




APPENDIX 2

Sun Yunsuan, Taiwan’s Economic Mastermind


Play button




APPENDIX

From China to Taiwan: On Taiwan's Han Majority


Play button




APPENDIX 4

Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples


Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples
Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples ©Bstlee

Characters



Chiang Kai-shek

Chiang Kai-shek

Chinese Nationalist Leader

Tsai Ing-wen

Tsai Ing-wen

President of the Republic of China

Koxinga

Koxinga

King of Tungning

Yen Chia-kan

Yen Chia-kan

President of the Republic of China

Sun Yat-sen

Sun Yat-sen

Chinese Revolutionary Statesman

Zheng Zhilong

Zheng Zhilong

Chinese Admiral

Chiang Ching-kuo

Chiang Ching-kuo

President of the Republic of China

Sun Yun-suan

Sun Yun-suan

Premier of the Republic of China

Zheng Jing

Zheng Jing

King of Tungning

Lee Teng-hui

Lee Teng-hui

President of the Republic of China

Zheng Keshuang

Zheng Keshuang

King of Tungning

Gotō Shinpei

Gotō Shinpei

Japanese Politician

Seediq people

Seediq people

Taiwanese Indigenous People

Chen Shui-bian

Chen Shui-bian

President of the Republic of China

Morris Chang

Morris Chang

CEO of TSMC

Footnotes



  1. Olsen, John W.; Miller-Antonio, Sari (1992), "The Palaeolithic in Southern China", Asian Perspectives, 31 (2): 129–160, hdl:10125/17011.
  2. Jiao, Tianlong (2007), The neolithic of southeast China: cultural transformation and regional interaction on the coast, Cambria Press, ISBN 978-1-934043-16-5, pp. 91–94.
  3. "Foreign Relations of the United States". US Dept. of State. January 6, 1951. The Cairo declaration manifested our intention. It did not itself constitute a cession of territory.
  4. Chang, K.C. (1989), translated by W. Tsao, ed. by B. Gordon, "The Neolithic Taiwan Strait" (PDF), Kaogu, 6: 541–550, 569.
  5. Chang, Chun-Hsiang; Kaifu, Yousuke; Takai, Masanaru; Kono, Reiko T.; Grün, Rainer; Matsu'ura, Shuji; Kinsley, Les; Lin, Liang-Kong (2015). "The first archaic Homo from Taiwan". Nature Communications. 6 (6037): 6037.
  6. Jiao (2007), pp. 89–90.
  7. 李壬癸 [ Li, Paul Jen-kuei ] (Jan 2011). 1. 台灣土著民族的來源 [1. Origins of Taiwan Aborigines]. 台灣南島民族的族群與遷徙 [The Ethnic Groups and Dispersal of the Austronesian in Taiwan] (Revised ed.). Taipei: 前衛出版社 [Avanguard Publishing House]. pp. 46, 48. ISBN 978-957-801-660-6.
  8. Blust, Robert (1999), "Subgrouping, circularity and extinction: some issues in Austronesian comparative linguistics", in E. Zeitoun; P.J.K Li (eds.), Selected papers from the Eighth International Conference on Austronesian Linguistics, Taipei: Academia Sinica, pp. 31–94.
  9. Bellwood, Peter; Hung, Hsiao-Chun; Iizuka, Yoshiyuki (2011), "Taiwan Jade in the Philippines: 3,000 Years of Trade and Long-distance Interaction" (PDF), in Benitez-Johannot, Purissima (ed.), Paths of Origins: The Austronesian Heritage in the Collections of the National Museum of the Philippines, the Museum Nasional Indaonesia, and the Netherlands Rijksmuseum voor Volkenkunde, Singapore: ArtPostAsia, pp. 31–41, hdl:1885/32545, ISBN 9789719429203, pp. 35–37, 41.
  10. Jiao (2007), pp. 94–103.
  11. Tsang, Cheng-hwa (2000), "Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan", Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, 20: 153–158.
  12. Andrade, Tonio (2008f), "Chapter 6: The Birth of Co-colonization", How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press.
  13. Thompson, Lawrence G. (1964). "The earliest eyewitness accounts of the Formosan aborigines". Monumenta Serica. 23: 163–204. doi:10.1080/02549948.1964.11731044. JSTOR 40726116, p. 168–169.
  14. Knapp, Ronald G. (1980), China's Island Frontier: Studies in the Historical Geography of Taiwan, The University of Hawaii, p. 7–8.
  15. Rubinstein, Murray A. (1999), Taiwan: A New History, East Gate Books, p. 86.
  16. Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer, p. 82.
  17. Thompson, Lawrence G. (1964). "The earliest eyewitness accounts of the Formosan aborigines". Monumenta Serica. 23: 163–204. doi:10.1080/02549948.1964.11731044. JSTOR 40726116, p. 168–169.
  18. Thompson 1964, p. 169–170.
  19. Isorena, Efren B. (2004). "The Visayan Raiders of the China Coast, 1174–1190 Ad". Philippine Quarterly of Culture and Society. 32 (2): 73–95. JSTOR 29792550.
  20. Andrade, Tonio (2008), How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press.
  21. Jenco, Leigh K. (2020). "Chen Di's Record of Formosa (1603) and an Alternative Chinese Imaginary of Otherness". The Historical Journal. 64: 17–42. doi:10.1017/S0018246X1900061X. S2CID 225283565.
  22. Thompson 1964, p. 178.
  23. Thompson 1964, p. 170–171.
  24. Thompson 1964, p. 172.
  25. Thompson 1964, p. 175.
  26. Thompson 1964, p. 173.
  27. Thompson 1964, p. 176.
  28. Jansen, Marius B. (1992). China in the Tokugawa World. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-06-7411-75-32.
  29. Recent Trends in Scholarship on the History of Ryukyu's Relations with China and Japan Gregory Smits, Pennsylvania State University, p.13.
  30. Frei, Henry P.,Japan's Southward Advance and Australia, Univ of Hawaii Press, Honolulu, ç1991. p.34.
  31. Boxer, Charles. R. (1951). The Christian Century in Japan. Berkeley: University of California Press. OCLC 318190 p. 298.
  32. Andrade (2008), chapter 9.
  33. Strangers in Taiwan, Taiwan Today, published April 01, 1967.
  34. Huang, Fu-san (2005). "Chapter 6: Colonization and Modernization under Japanese Rule (1895–1945)". A Brief History of Taiwan. ROC Government Information Office.
  35. Rubinstein, Murray A. (1999). Taiwan: A New History. Armonk, NY [u.a.]: Sharpe. ISBN 9781563248153, p. 220–221.
  36. Rubinstein 1999, p. 240.
  37. Chen, Yingzhen (2001), Imperial Army Betrayed, p. 181.
  38. Rubinstein 1999, p. 240.
  39. Andrade (2008), chapter 3.
  40. Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer, p. 105–106.
  41. Hang, Xing (2010), Between Trade and Legitimacy, Maritime and Continent, p. 209.
  42. Wong 2017, p. 115.
  43. Hang 2010, p. 209.
  44. Hang 2010, p. 210.
  45. Hang 2010, p. 195–196.
  46. Hang 2015, p. 160.
  47. Shih-Shan Henry Tsai (2009). Maritime Taiwan: Historical Encounters with the East and the West. Routledge. pp. 66–67. ISBN 978-1-317-46517-1.
  48. Leonard H. D. Gordon (2007). Confrontation Over Taiwan: Nineteenth-Century China and the Powers. Lexington Books. p. 32. ISBN 978-0-7391-1869-6.
  49. Elliott, Jane E. (2002), Some Did it for Civilisation, Some Did it for Their Country: A Revised View of the Boxer War, Chinese University Press, p. 197.
  50. 去日本化「再中國化」：戰後台灣文化重建（1945–1947）,Chapter 1. Archived 2011-07-22 at the Wayback Machine publisher: 麥田出版社, author: 黃英哲, December 19, 2007.
  51. Grajdanzev, A. J. (1942). "Formosa (Taiwan) Under Japanese Rule". Pacific Affairs. 15 (3): 311–324. doi:10.2307/2752241. JSTOR 2752241.
  52. "Taiwan history: Chronology of important events". Archived from the original on 2016-04-16. Retrieved 2016-04-20.
  53. Forsythe, Michael (July 14, 2015). "Taiwan Turns Light on 1947 Slaughter by Chiang Kai-shek's Troops". The New York Times.
  54. Han, Cheung. "Taiwan in Time: The great retreat". Taipei Times.
  55. Chan (1997), "Taiwan as an Emerging Foreign Aid Donor: Developments, Problems, and Prospects", Pacific Affairs, 70 (1): 37–56, doi:10.2307/2761227, JSTOR 2761227.
  56. "Ten Major Construction Projects - 台灣大百科全書 Encyclopedia of Taiwan".

References



  • Andrade, Tonio (2008f), "Chapter 6: The Birth of Co-colonization", How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press
  • Bellwood, Peter; Hung, Hsiao-Chun; Iizuka, Yoshiyuki (2011), "Taiwan Jade in the Philippines: 3,000 Years of Trade and Long-distance Interaction" (PDF), in Benitez-Johannot, Purissima (ed.), Paths of Origins: The Austronesian Heritage in the Collections of the National Museum of the Philippines, the Museum Nasional Indonesia, and the Netherlands Rijksmuseum voor Volkenkunde, Singapore: ArtPostAsia, pp. 31–41, hdl:1885/32545, ISBN 9789719429203.
  • Bird, Michael I.; Hope, Geoffrey; Taylor, David (2004), "Populating PEP II: the dispersal of humans and agriculture through Austral-Asia and Oceania" (PDF), Quaternary International, 118–119: 145–163, Bibcode:2004QuInt.118..145B, doi:10.1016/s1040-6182(03)00135-6, archived from the original (PDF) on 2014-02-12, retrieved 2007-04-12.
  • Blusse, Leonard; Everts, Natalie (2000), The Formosan Encounter: Notes on Formosa's Aboriginal Society – A selection of Documents from Dutch Archival Sources Vol. I & II, Taipei: Shung Ye Museum of Formosan Aborigines, ISBN 957-99767-2-4 and ISBN 957-99767-7-5.
  • Blust, Robert (1999), "Subgrouping, circularity and extinction: some issues in Austronesian comparative linguistics", in E. Zeitoun; P.J.K Li (eds.), Selected papers from the Eighth International Conference on Austronesian Linguistics, Taipei: Academia Sinica, pp. 31–94.
  • Borao Mateo, Jose Eugenio (2002), Spaniards in Taiwan Vol. II:1642–1682, Taipei: SMC Publishing, ISBN 978-957-638-589-6.
  • Campbell, Rev. William (1915), Sketches of Formosa, London, Edinburgh, New York: Marshall Brothers Ltd. reprinted by SMC Publishing Inc 1996, ISBN 957-638-377-3, OL 7051071M.
  • Chan (1997), "Taiwan as an Emerging Foreign Aid Donor: Developments, Problems, and Prospects", Pacific Affairs, 70 (1): 37–56, doi:10.2307/2761227, JSTOR 2761227.
  • Chang, K.C. (1989), translated by W. Tsao, ed. by B. Gordon, "The Neolithic Taiwan Strait" (PDF), Kaogu, 6: 541–550, 569, archived from the original (PDF) on 2012-04-18.
  • Ching, Leo T.S. (2001), Becoming "Japanese" – Colonial Taiwan and The Politics of Identity Formation, Berkeley: University of California Press., ISBN 978-0-520-22551-0.
  • Chiu, Hsin-hui (2008), The Colonial 'Civilizing Process' in Dutch Formosa, 1624–1662, BRILL, ISBN 978-90-0416507-6.
  • Clements, Jonathan (2004), Pirate King: Coxinga and the Fall of the Ming Dynasty, United Kingdom: Muramasa Industries Limited, ISBN 978-0-7509-3269-1.
  • Diamond, Jared M. (2000), "Taiwan's gift to the world", Nature, 403 (6771): 709–710, Bibcode:2000Natur.403..709D, doi:10.1038/35001685, PMID 10693781, S2CID 4379227.
  • Everts, Natalie (2000), "Jacob Lamay van Taywan: An Indigenous Formosan Who Became an Amsterdam Citizen", Ed. David Blundell; Austronesian Taiwan:Linguistics' History, Ethnology, Prehistory, Berkeley, CA: University of California Press.
  • Gates, Hill (1981), "Ethnicity and Social Class", in Emily Martin Ahern; Hill Gates (eds.), The Anthropology of Taiwanese Society, Stanford University Press, ISBN 978-0-8047-1043-5.
  • Guo, Hongbin (2003), "Keeping or abandoning Taiwan", Taiwanese History for the Taiwanese, Taiwan Overseas Net.
  • Hill, Catherine; Soares, Pedro; Mormina, Maru; Macaulay, Vincent; Clarke, Dougie; Blumbach, Petya B.; Vizuete-Forster, Matthieu; Forster, Peter; Bulbeck, David; Oppenheimer, Stephen; Richards, Martin (2007), "A Mitochondrial Stratigraphy for Island Southeast Asia", The American Journal of Human Genetics, 80 (1): 29–43, doi:10.1086/510412, PMC 1876738, PMID 17160892.
  • Hsu, Wen-hsiung (1980), "From Aboriginal Island to Chinese Frontier: The Development of Taiwan before 1683", in Knapp, Ronald G. (ed.), China's Island Frontier: Studies in the historical geography of Taiwan, University Press of Hawaii, pp. 3–29, ISBN 978-0-8248-0743-6.
  • Hu, Ching-fen (2005), "Taiwan's geopolitics and Chiang Ching-Kuo's decision to democratize Taiwan" (PDF), Stanford Journal of East Asian Affairs, 1 (1): 26–44, archived from the original (PDF) on 2012-10-15.
  • Jiao, Tianlong (2007), The neolithic of southeast China: cultural transformation and regional interaction on the coast, Cambria Press, ISBN 978-1-934043-16-5.
  • Katz, Paul (2005), When The Valleys Turned Blood Red: The Ta-pa-ni Incident in Colonial Taiwan, Honolulu, HA: University of Hawaii Press, ISBN 978-0-8248-2915-5.
  • Keliher, Macabe (2003), Out of China or Yu Yonghe's Tales of Formosa: A History of 17th Century Taiwan, Taipei: SMC Publishing, ISBN 978-957-638-608-4.
  • Kerr, George H (1966), Formosa Betrayed, London: Eyre and Spottiswoode, archived from the original on March 9, 2007.
  • Knapp, Ronald G. (1980), China's Island Frontier: Studies in the Historical Geography of Taiwan, The University of Hawaii
  • Leung, Edwin Pak-Wah (1983), "The Quasi-War in East Asia: Japan's Expedition to Taiwan and the Ryūkyū Controversy", Modern Asian Studies, 17 (2): 257–281, doi:10.1017/s0026749x00015638, S2CID 144573801.
  • Morris, Andrew (2002), "The Taiwan Republic of 1895 and the Failure of the Qing Modernizing Project", in Stephane Corcuff (ed.), Memories of the Future: National Identity issues and the Search for a New Taiwan, New York: M.E. Sharpe, ISBN 978-0-7656-0791-1.
  • Olsen, John W.; Miller-Antonio, Sari (1992), "The Palaeolithic in Southern China", Asian Perspectives, 31 (2): 129–160, hdl:10125/17011.
  • Rubinstein, Murray A. (1999), Taiwan: A New History, East Gate Books
  • Shepherd, John R. (1993), Statecraft and Political Economy on the Taiwan Frontier, 1600–1800, Stanford, California: Stanford University Press., ISBN 978-0-8047-2066-3. Reprinted 1995, SMC Publishing, Taipei. ISBN 957-638-311-0
  • Spence, Jonathan D. (1999), The Search for Modern China (Second Edition), USA: W.W. Norton and Company, ISBN 978-0-393-97351-8.
  • Singh, Gunjan (2010), "Kuomintang, Democratization and the One-China Principle", in Sharma, Anita; Chakrabarti, Sreemati (eds.), Taiwan Today, Anthem Press, pp. 42–65, doi:10.7135/UPO9781843313847.006, ISBN 978-0-85728-966-7.
  • Takekoshi, Yosaburō (1907), Japanese rule in Formosa, London, New York, Bombay and Calcutta: Longmans, Green, and co., OCLC 753129, OL 6986981M.
  • Teng, Emma Jinhua (2004), Taiwan's Imagined Geography: Chinese Colonial Travel Writing and Pictures, 1683–1895, Cambridge MA: Harvard University Press, ISBN 978-0-674-01451-0.
  • Tsang, Cheng-hwa (2000), "Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan", Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, 20: 153–158, doi:10.7152/bippa.v20i0.11751, archived from the original on 2012-03-25, retrieved 2012-06-07.
  • Wills, John E., Jr. (2006), "The Seventeenth-century Transformation: Taiwan under the Dutch and the Cheng Regime", in Rubinstein, Murray A. (ed.), Taiwan: A New History, M.E. Sharpe, pp. 84–106, ISBN 978-0-7656-1495-7.
  • Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer
  • Xiong, Victor Cunrui (2012), Emperor Yang of the Sui Dynasty: His Life, Times, and Legacy, SUNY Press, ISBN 978-0-7914-8268-1.
  • Zhang, Yufa (1998), Zhonghua Minguo shigao 中華民國史稿, Taipei, Taiwan: Lian jing (聯經), ISBN 957-08-1826-3.