Er zijn geen bewijzen meer van groot verzet of enige opstand van de Bulgaarse bevolking of adel in het eerste decennium na de vestiging van de Byzantijnse overheersing.Gezien het bestaan ​​van zulke onverzoenlijke tegenstanders van de Byzantijnen als Krakra, Nikulitsa, Dragash en anderen, lijkt een dergelijke schijnbare passiviteit moeilijk te verklaren.Basilius II garandeerde de ondeelbaarheid van Bulgarije binnen zijn vroegere geografische grenzen en schafte niet officieel de lokale heerschappij van de Bulgaarse adel af, die als archonten of strategoi onderdeel werd van de Byzantijnse aristocratie.Ten tweede erkenden speciale charters (koninklijke besluiten) van Basil II de autocefalie van het Bulgaarse aartsbisdom Ohrid en stelden de grenzen ervan vast, waardoor de voortzetting van de bisdommen die al onder Samuil bestonden, hun eigendommen en andere privileges veilig werden gesteld.Na de dood van Basilius II kwam het rijk in een periode van instabiliteit terecht.In 1040 organiseerde Peter Delyan een grootschalige opstand, maar slaagde er niet in de Bulgaarse staat te herstellen en werd gedood.Kort daarna kwam de Komnenos-dynastie in opvolging en stopte het verval van het rijk.Gedurende deze tijd beleefde de Byzantijnse staat een eeuw van stabiliteit en vooruitgang.In 1180 stierf de laatste van de bekwame Komnenoi, Manuel I Komnenos, en werd vervangen door de relatief incompetente Angeloi-dynastie, waardoor enkele Bulgaarse edelen een opstand konden organiseren.In 1185 leidden Peter en Asen, leidende edelen van veronderstelde en omstreden Bulgaarse, Cuman, Vlach of gemengde afkomst, een opstand tegen de Byzantijnse overheersing en Peter riep zichzelf uit tot tsaar Peter II.Het jaar daarop werden de Byzantijnen gedwongen de onafhankelijkheid van Bulgarije te erkennen.Peter noemde zichzelf "Tsaar van de Bulgaren, Grieken en Walachijiërs ".