پس از مرگ بولسلاو اول شجاع، سیاست‌های گسترده او منجر به فشار بر منابع دولت اولیه لهستان شد که در نهایت منجر به فروپاشی سلطنت شد.بهبودی توسط کازیمیر اول بازگرداننده آغاز شد، که از 1039 تا 1058 حکومت کرد. با این حال، پسر او، بولسلاو دوم سخاوتمند، در طول سلطنت خود از 1058 تا 1079 با چالش‌های مهمی مواجه شد، از جمله درگیری بدنام با اسقف استانیسلاوس شچپانوف.قتل اسقف توسط بولسلاو، پس از تکفیر او به دلیل اتهامات زنا، شورش اشراف لهستانی را برانگیخت و در نتیجه بولسلاو را به خاک سپرده و تبعید کرد.تکه تکه شدن لهستان پس از 1138 بیشتر شد، زمانی که بولسلاو سوم، در عهدنامه خود، قلمرو خود را بین پسرانش تقسیم کرد، که منجر به کاهش کنترل سلطنتی و درگیری های داخلی مکرر در طول قرن های 12 و 13 شد.در این دوران، شخصیت‌های برجسته‌ای مانند کازیمیر دوم عادل در سال 1180 به دنبال تقویت حکومت خود با همسویی نزدیک‌تر با کلیسا بودند، در حالی که وینسنتی کادلوبک، وقایع‌نویس، بینش‌های تاریخی بیشتری را در حدود سال 1220 ارائه کرد.تقسیمات داخلی لهستان را در برابر تهدیدات خارجی آسیب پذیر کرد که نمونه آن حمله شوالیه های توتونی به دستور کنراد اول مازوویا در سال 1226 بود که در ابتدا برای مبارزه با مشرکان پروس بالتیک بود اما منجر به درگیری های طولانی بر سر قلمرو شد.تهاجمات مغول که در سال 1240 آغاز شد، با شکست قابل توجه در نبرد لگنیکا در سال 1241، منطقه را بی‌ثبات‌تر کرد. شهرهای متعددی تحت قانون ماگدبورگ تأسیس شدند.تلاش‌ها برای اتحاد مجدد لهستان در اواخر قرن سیزدهم، با سلطنت کوتاه دوک پرزمیسل دوم به عنوان پادشاه در سال 1295 که نشان‌دهنده بازسازی کوتاه مدت سلطنت بود، مورد توجه قرار گرفت.تا زمانی که ولادیسلاو اول در سال 1320 صعود کرد، پیشرفت قابل توجهی در جهت اتحاد مجدد حاصل نشد.پسرش، کازیمیر سوم کبیر، که از سال 1333 تا 1370 حکومت کرد، پادشاهی لهستان را به طور قابل توجهی تقویت و گسترش داد، اگرچه زیان هایی مانند سیلسیا همچنان ادامه داشت.کازیمیر سوم همچنین ادغام جمعیت های متنوع را بیشتر کرد و در سال 1334 امتیازات جامعه یهودی را که توسط بولسلاو پارسا در سال 1264 تأسیس شد تأیید کرد و بدین ترتیب سکونتگاه های یهودی را تشویق کرد.سلطنت او همچنین شاهد آغاز فتح روتنی سرخ در سال 1340 و تأسیس دانشگاه Jagiellonian در سال 1364 بود که بر دوره ای از گسترش فرهنگی و سرزمینی قابل توجه علیرغم چالش های مداوم تأکید داشت.