فروپاشی اواخر عصر برنز، که در حدود قرن دوازدهم قبل از میلاد اتفاق افتاد، دوره‌ای از تحولات مهم در شرق مدیترانه و خاور نزدیک، از جمله مناطقی مانندمصر ، بالکان، آناتولی و دریای اژه بود.این دوره با تغییرات محیطی، مهاجرت‌های انبوه، ویرانی شهرها و فروپاشی تمدن‌های بزرگ مشخص شد که منجر به تغییر چشمگیر اقتصاد کاخ‌های عصر برنز به فرهنگ‌های روستایی کوچک‌تر و منزوی شد که مشخصه قرون تاریک یونان بود.این فروپاشی باعث پایان چندین ایالت برجسته عصر برنز شد.امپراتوری هیتی در آناتولی و بخش‌هایی از شام از هم پاشید، در حالی که تمدن میسنی در یونان به دوره زوال معروف به عصر تاریک یونانی تبدیل شد که از حدود 1100 تا 750 قبل از میلاد ادامه داشت.اگرچه برخی از کشورها مانند امپراتوری آشور میانه و پادشاهی جدید مصر زنده ماندند، اما به طور قابل توجهی تضعیف شدند.برعکس، فرهنگ هایی مانند فنیقی ها به دلیل کاهش حضور نظامی قدرت های قبلی مانند مصر و آشور، شاهد افزایش نسبی خودمختاری و نفوذ بودند.علل فروپاشی اواخر عصر مفرغ به طور گسترده ای مورد بحث قرار گرفته است، با نظریه هایی از بلایای طبیعی و تغییرات آب و هوایی تا پیشرفت های تکنولوژیکی و تغییرات اجتماعی.برخی از رایج ترین عوامل ذکر شده عبارتند از فوران های آتشفشانی، خشکسالی شدید، بیماری ها و تهاجم مردمان مرموز دریا.تئوری‌های اضافی نشان می‌دهند که اختلالات اقتصادی ناشی از ظهور آهن‌کاری و تغییرات در فناوری نظامی است که جنگ ارابه‌ها را منسوخ کرده است.در حالی که زمانی تصور می شد که زمین لرزه نقش مهمی ایفا می کند، مطالعات جدیدتر تأثیر آنها را کمرنگ کرده اند.پس از فروپاشی، منطقه شاهد تغییرات تدریجی اما دگرگون کننده بود، از جمله گذار از عصر برنز به متالورژی عصر آهن.این تغییر در فناوری ظهور تمدن های جدید را تسهیل کرد و چشم انداز سیاسی-اجتماعی را در سراسر اوراسیا و آفریقا تغییر داد و زمینه را برای تحولات تاریخی بعدی در هزاره اول پیش از میلاد فراهم کرد.تخریب فرهنگیبین سالهای 1200 تا 1150 قبل از میلاد، فروپاشی فرهنگی قابل توجهی در سرتاسر مدیترانه شرقی و خاور نزدیک رخ داد.این دوره شاهد سقوط پادشاهی های میکنی، کاسی ها در بابل، امپراتوری هیتی ها و پادشاهی جدید مصر، همراه با نابودی اوگاریت و ایالات آموری، تکه تکه شدن در ایالت های لووی آناتولی غربی و هرج و مرج در کنعان بود.این فروپاشی ها باعث اختلال در مسیرهای تجاری و کاهش قابل توجه سواد در منطقه شد.چند ایالت از جمله آشور، پادشاهی جدید مصر، دولت شهرهای فنیقی و عیلام، موفق شدند از فروپاشی عصر برنز، هرچند به شکل های ضعیف، جان سالم به در ببرند.با این حال، ثروت آنها متفاوت بود.در اواخر قرن دوازدهم پیش از میلاد، عیلام پس از شکست از نبوکدنصر اول بابلی، که برای مدت کوتاهی قدرت بابلی را تقویت کرد، پیش از شکست آشوری‌ها، افول کرد.پس از سال 1056 قبل از میلاد، پس از مرگ آشور بل کالا، آشور وارد انحطاط یک قرنی شد و کنترل آن به مجاورت آن کاهش یافت.در همین حال، دولت-شهرهای فنیقیه در دوران Wenamun استقلال خود را از مصر به دست آوردند.در ابتدا، مورخان بر این باور بودند که یک فاجعه گسترده در شرق مدیترانه از پیلوس تا غزه در حدود قرن 13 تا 12 قبل از میلاد رخ داد که منجر به تخریب خشونت‌آمیز و رها شدن شهرهای بزرگ مانند Hattusa، Mycenae و Ugarit شد.رابرت دروز به طور معروف اظهار داشت که تقریباً تمام شهرهای مهم در این دوره ویران شدند و بسیاری از آنها هرگز دوباره اشغال نشدند.با این حال، تحقیقات جدیدتر، از جمله کار آن کیلبرو، نشان می دهد که دروز ممکن است میزان تخریب را بیش از حد برآورد کرده باشد.یافته‌های کیلبرو نشان می‌دهد که در حالی که برخی از شهرها مانند اورشلیم در دوره‌های قبل و بعد مهم و مستحکم بودند، در اواخر عصر برنز و اوایل عصر آهن، در واقع کوچک‌تر، بدون استحکامات و اهمیت کمتری داشتند.علل احتمالینظریه های مختلفی برای توضیح فروپاشی اواخر عصر برنز ارائه شده است، از جمله تغییرات آب و هوایی، مانند خشکسالی یا فعالیت های آتشفشانی، تهاجم گروه هایی مانند مردم دریا، گسترش متالورژی آهن، پیشرفت در سلاح ها و تاکتیک های نظامی، و شکست در سیاست، سیستم های اجتماعی و اقتصادیبا این حال، هیچ نظریه واحدی مورد پذیرش جهانی قرار نگرفته است.این احتمال وجود دارد که فروپاشی به دلیل ترکیبی از این عوامل باشد که هر کدام به درجات مختلفی در ایجاد اختلالات گسترده در این دوره نقش داشته اند.دوستیابی با فروپاشیتعیین سال 1200 قبل از میلاد به عنوان نقطه شروع افول اواخر عصر برنز تا حد زیادی تحت تأثیر مورخ آلمانی آرنولد هرمان لودویگ هیرن بود.هیرن در کار خود در سال 1817 در مورد یونان باستان پیشنهاد کرد که دوره اول پیش از تاریخ یونان در حدود 1200 قبل از میلاد به پایان رسید، تاریخی که او با سقوط تروا در سال 1190 قبل از میلاد پس از یک جنگ ده ساله مرتبط دانست.او بیشتر این تاریخ‌گذاری را به نشانه پایان سلسله نوزدهم مصر در همان دوره در انتشارات خود در سال 1826 گسترش داد.در طول قرن نوزدهم، این تاریخ به یک نقطه کانونی تبدیل شد و مورخان آن را با رویدادهای مهم دیگری مانند حمله به مردم دریا، تهاجم دوریان و فروپاشی یونان میسنی مرتبط می‌دانند.تا سال 1896، این تاریخ همچنین شامل اولین ذکر تاریخی از اسرائیل در جنوب شام بود، همانطور که در استیل مرنپتا ثبت شده است.این همگرایی رویدادهای تاریخی در حدود سال 1200 قبل از میلاد، از آن زمان به روایت علمی فروپاشی اواخر عصر برنز شکل داده است.عواقبدر پایان عصر تاریک که پس از فروپاشی اواخر عصر برنز، بقایای تمدن هیتی در چندین ایالت کوچک سیرو-هیتی در کیلیکیه و شام ادغام شد.این ایالات جدید از ترکیبی از عناصر هیتی و آرامی تشکیل شده بودند.از اواسط قرن دهم قبل از میلاد، مجموعه ای از پادشاهی های کوچک آرامی در شام پدید آمدند.علاوه بر این، فلسطینیان در جنوب کنعان مستقر شدند، جایی که گویشوران زبان‌های کنعانی سیاست‌های مختلفی از جمله اسرائیل، موآب، ادوم و عمون تشکیل داده بودند.این دوره تحول قابل توجهی را در چشم انداز سیاسی منطقه رقم زد که مشخصه آن شکل گیری دولت های جدید و کوچکتر از بقایای تمدن های بزرگتر عصر برنز بود.