در 25 مارس 1971، پس از رد پیروزی در انتخابات توسط اتحادیه عوامی، یک حزب سیاسی پاکستان شرقی، درگیری مهمی در پاکستان شرقی رخ داد.این رویداد آغاز عملیات نورافکن بود، ^[9] یک کمپین نظامی وحشیانه توسط تشکیلات پاکستان غربی برای سرکوب نارضایتی سیاسی فزاینده و ناسیونالیسم فرهنگی در شرق پاکستان.^[10] اقدامات خشونت آمیز ارتش پاکستان باعث شد که شیخ مجیب الرحمان، ^[11] رهبر عوامی لیگ، استقلال پاکستان شرقی را به عنوان بنگلادش در 26 مارس 1971 اعلام کند. ^[12] در حالی که اکثر بنگالی ها از این اعلامیه حمایت کردند، گروه های خاصی مانند اسلام گرایان و بیهاری ها در کنار ارتش پاکستان بودند.آغا محمد یحیی خان رئیس جمهور پاکستان به ارتش دستور داد تا کنترل خود را مجدداً تحت کنترل درآورند و جنگ داخلی شعله ور شد.این درگیری منجر به یک بحران گسترده پناهجویان شد و تقریباً 10 میلیون نفر به استان های شرقی هند گریختند.^[13] در پاسخ، هند از جنبش مقاومت بنگلادش، Mukti Bahini حمایت کرد.موکتی باهینی متشکل از نظامیان، شبه نظامیان و غیرنظامیان بنگالی، جنگ چریکی را علیه ارتش پاکستان به راه انداخت و به موفقیت های اولیه چشمگیری دست یافت.ارتش پاکستان در طول فصل باران های موسمی مقداری زمین را به دست آورد، اما موکتی باهینی با عملیاتی مانند عملیات جکپات متمرکز دریایی و حملات هوایی توسط نیروی هوایی تازه تاسیس بنگلادش پاسخ داد.هنگامی که پاکستان در 3 دسامبر 1971 حملات هوایی پیشگیرانه را به هند انجام داد و به جنگ هند و پاکستان منجر شد، تنش ها به یک درگیری گسترده تر تبدیل شد.این درگیری با تسلیم پاکستان در داکا در 16 دسامبر 1971 پایان یافت که یک رویداد تاریخی در تاریخ نظامی بود.در طول جنگ، ارتش پاکستان و شبه‌نظامیان متحدش از جمله رزاقار، البدر و الشمس، جنایات گسترده‌ای را علیه غیرنظامیان، دانشجویان، روشنفکران، اقلیت‌های مذهبی و پرسنل مسلح بنگالی مرتکب شدند.^[14] این اعمال شامل قتل عام، تبعید، و تجاوز نسل کشی به عنوان بخشی از یک کمپین سیستماتیک نابودی بود.خشونت منجر به آوارگی قابل توجهی شد و تخمین زده می شود که 30 میلیون آواره داخلی و 10 میلیون پناهنده به هند فرار کنند.^[15]جنگ عمیقاً چشم‌انداز ژئوپلیتیک آسیای جنوبی را تغییر داد و منجر به ایجاد بنگلادش به عنوان هفتمین کشور پرجمعیت جهان شد.این درگیری همچنین پیامدهای گسترده تری در طول جنگ سرد داشت که شامل قدرت های بزرگ جهانی مانند ایالات متحده ، اتحاد جماهیر شوروی و جمهوری خلق چین می شد.بنگلادش در سال 1972 توسط اکثریت کشورهای عضو سازمان ملل متحد به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته شد.