Historia ya Hungaria Rekodi ya matukio

-370

Celts

maelezo ya chini

marejeleo


Historia ya Hungaria
History of Hungary ©HistoryMaps

3000 BCE - 2024

Historia ya Hungaria



Mipaka ya Hungaria takriban inalingana na Uwanda Mkuu wa Hungaria (Bonde la Pannonian) katika Ulaya ya Kati.Wakati wa Enzi ya Chuma, ilipatikana kwenye njia panda kati ya nyanja za kitamaduni za makabila ya Celtic (kama vile Scordisci, Boii na Veneti), makabila ya Dalmatian (kama vile Dalmatae, Histri na Liburni) na makabila ya Wajerumani (kama vile Lugii, Gepids na Marcomanni).Jina "Pannonian" linatokana na Pannonia, jimbo la Milki ya Kirumi.Sehemu ya magharibi tu ya eneo (kinachojulikana kama Transdanubia) ya Hungary ya kisasa iliunda sehemu ya Pannonia.Udhibiti wa Warumi uliporomoka na uvamizi wa Hunnic wa 370-410, na Pannonia ilikuwa sehemu ya Ufalme wa Ostrogothic mwishoni mwa karne ya 5 hadi katikati ya karne ya 6, ikifuatiwa na Avar Khaganate (karne ya 6 hadi 9).Wahungari walichukua milki ya Bonde la Carpathian kwa njia iliyopangwa awali, na kusonga kwa muda mrefu kati ya 862-895.Ufalme wa Kikristo wa Hungaria ulianzishwa mnamo 1000 chini ya Mfalme Mtakatifu Stephen, uliotawaliwa na nasaba ya Árpád kwa karne tatu zilizofuata.Katika kipindi cha juu cha zama za kati , ufalme huo ulienea hadi pwani ya Adriatic na kuingia umoja wa kibinafsi na Kroatia wakati wa utawala wa Mfalme Coloman mnamo 1102. Mnamo 1241 wakati wa utawala wa Mfalme Béla IV, Hungaria ilivamiwa na Wamongolia chini ya Batu Khan.Wahungaria waliokuwa wachache zaidi walishindwa katika vita vya Mohi na jeshi la Mongol .Katika uvamizi huu zaidi ya watu 500,000 wa Hungaria waliuawa kinyama na ufalme wote ukawa majivu.Ukoo wa baba wa nasaba tawala ya Árpád ulimalizika mnamo 1301, na wafalme wote waliofuata wa Hungaria (isipokuwa Mfalme Matthias Corvinus) walikuwa wazao wa utambuzi wa nasaba ya Árpád.Hungaria ilibeba mzigo mkubwa wa vita vya Ottoman huko Uropa wakati wa karne ya 15.Kilele cha mapambano haya kilifanyika wakati wa utawala wa Matthias Corvinus (r. 1458–1490).Vita vya Ottoman-Hungarian vilihitimishwa kwa hasara kubwa ya eneo na mgawanyiko wa ufalme baada ya Vita vya Mohács vya 1526.Ulinzi dhidi ya upanuzi wa Ottoman ulihamia Habsburg Austria, na sehemu iliyobaki ya ufalme wa Hungaria ikawa chini ya utawala wa wafalme wa Habsburg.Eneo lililopotea lilipatikana baada ya kumalizika kwa Vita Kuu ya Uturuki, kwa hivyo Hungary yote ikawa sehemu ya ufalme wa Habsburg.Kufuatia maasi ya utaifa ya 1848, Maelewano ya Austro-Hungarian ya 1867 yaliinua hadhi ya Hungaria kwa kuunda ufalme wa pamoja.Eneo lililowekwa chini ya Habsburg Archiregnum Hungaricum lilikuwa kubwa zaidi kuliko Hungaria ya kisasa, kufuatia Makazi ya Kikroeshia-Hungaria ya 1868 ambayo yaliweka hadhi ya kisiasa ya Ufalme wa Kroatia-Slavonia ndani ya Ardhi ya Taji ya Mtakatifu Stefano.Baada ya Vita vya Kwanza vya Kidunia , Mamlaka kuu zililazimisha kufutwa kwa ufalme wa Habsburg.Mikataba ya Saint-Germain-en-Laye na Trianon ilitenga karibu 72% ya eneo la Ufalme wa Hungaria, ambayo ilikabidhiwa kwa Czechoslovakia, Ufalme wa Rumania , Ufalme wa Serbs, Croats na Slovenes, Jamhuri ya Kwanza ya Austria, Jamhuri ya Pili ya Poland na Ufalme waItalia .Baadaye Jamhuri ya Watu ya muda mfupi ilitangazwa.Ulifuatiwa na Ufalme uliorudishwa wa Hungaria lakini ukatawaliwa na mtawala, Miklós Horthy.Aliwakilisha rasmi ufalme wa Hungary wa Charles IV, Mfalme wa Kitume wa Hungaria, ambaye alishikiliwa kifungoni wakati wa miezi yake ya mwisho huko Tihany Abbey.Kati ya 1938 na 1941, Hungaria ilipata sehemu ya maeneo yake yaliyopotea.Wakati wa Vita vya Kidunia vya pili, Hungaria ilitawaliwa na Wajerumani mnamo 1944, kisha chini ya udhibiti wa Soviet hadi mwisho wa vita.Baada ya Vita Vikuu vya Pili vya Dunia, Jamhuri ya Pili ya Hungaria ilianzishwa ndani ya mipaka ya sasa ya Hungaria kama Jamhuri ya Watu ya Kisoshalisti, iliyodumu kutoka 1949 hadi mwisho wa Ukomunisti huko Hungaria mnamo 1989. Jamhuri ya Tatu ya Hungaria ilianzishwa chini ya toleo lililorekebishwa la katiba. ya 1949, na katiba mpya iliyopitishwa mwaka wa 2011. Hungaria ilijiunga na Umoja wa Ulaya mwaka wa 2004.
Umri wa shaba wa Hungary
Umri wa Bronze Ulaya ©Anonymous
3600 BCE Jan 1

Umri wa shaba wa Hungary

Vučedol, Vukovar, Croatia
Wakati wa Enzi za Shaba na Shaba, vikundi vitatu muhimu vilikuwa tamaduni za Baden, Makó na Ottomány (zisichanganywe na Waturuki wa Ottoman).Uboreshaji mkubwa ulikuwa usanifu wa chuma, lakini utamaduni wa Baden pia ulileta uchomaji maiti na hata biashara ya umbali mrefu na maeneo ya mbali kama vile Baltic au Iran .Mabadiliko ya msukosuko katika kipindi cha marehemu cha Bronze Age yalikomesha ustaarabu wa asili, ulioendelea kiasi, na mwanzo wa Enzi ya Chuma ulishuhudia uhamiaji mkubwa wa wahamaji wa Indo-Uropa wanaoaminika kuwa wa asili ya zamani ya Irani.
Umri wa chuma wa Hungary
Utamaduni wa Hallstatt ©Angus McBride
700 BCE Jan 1

Umri wa chuma wa Hungary

Ópusztaszer, Pannonian Basin,
Katika Bonde la Carpathian, Enzi ya Chuma ilianza karibu 800 KK, wakati idadi mpya ya watu ilihamia katika eneo hilo na kumiliki vituo vya watu wa zamani vilivyoimarishwa na ardhi.Idadi mpya ya watu inaweza kuwa ilijumuisha makabila ya zamani ya Irani ambayo yalikuwa yamejitenga kutoka kwa shirikisho la makabila yaliyoishi chini ya suzerainty ya Cimmerians.[1] Walikuwa wahamaji wa farasi na waliunda watu wa utamaduni wa Mezőcsát ambao walitumia zana na silaha zilizotengenezwa kwa chuma.Walipanua utawala wao juu ya eneo ambalo sasa ni Uwanda Mkuu wa Hungaria na sehemu za mashariki za Transdanubia.[2]Takriban mwaka wa 750 KK, watu wa tamaduni ya Hallstatt walichukua hatua kwa hatua sehemu za magharibi za Transdanubia, lakini wakazi wa awali wa eneo hilo pia walinusurika na hivyo tamaduni hizo mbili za kiakiolojia zilikuwepo pamoja kwa karne nyingi.Watu wa tamaduni ya Hallstatt walichukua ngome za watu wa zamani (kwa mfano, huko Velem, Celldömölk, Tihany) lakini pia walijenga mpya zilizofungwa kwa udongo (kwa mfano, huko Sopron).Waheshimiwa walizikwa katika makaburi ya vyumba vilivyofunikwa na udongo.Baadhi ya makazi yao yaliyo kando ya Barabara ya Amber yalikua vituo vya biashara.[1]
Sigynnae
Waskiti ©Angus McBride
500 BCE Jan 1

Sigynnae

Transylvania, Romania
Kati ya 550 na 500 KWK, watu wapya waliishi kando ya mto Tisza na Transylvania .Uhamiaji wao unaweza kuwa ulihusishwa ama na kampeni za kijeshi za mfalme Dario wa Kwanza wa Uajemi (522 KK - 486 KK) kwenye Rasi ya Balkan au na mapambano kati ya Wacimmerian na Waskiti.Watu hao, ambao walikaa Transylvania na katika Banat, wanaweza kutambuliwa na Agathyrsi (labda kabila la kale la Thracian ambalo uwepo wao kwenye eneo ulirekodiwa na Herodotus);wakati wale walioishi katika eneo ambalo sasa ni Uwanda Mkuu wa Hungaria wanaweza kutambuliwa na Sigynnae.Idadi ya watu wapya ilianzisha matumizi ya gurudumu la mfinyanzi katika Bonde la Carpathian na walidumisha mawasiliano ya karibu ya kibiashara na watu wa jirani.[1]
Celts
Makabila ya Celtic ©Angus McBride
370 BCE Jan 1

Celts

Rába
Katika karne ya 4 KK, makabila ya Waselti yalihamia maeneo ya karibu na mto Rába na kuwashinda watu wa Illyrian waliokuwa wakiishi huko, lakini Waillyria walifanikiwa kuwaiga Waselti, ambao walichukua lugha yao.[2] Karibu 300 BCE walipigana vita vilivyofanikiwa dhidi ya Waskiti.Watu hawa waliunganishwa kwa kila mmoja kwa wakati.Katika miaka ya 290 na 280 KK, watu wa Celtic waliokuwa wakihama kuelekea Rasi ya Balkan walipitia Transdanubia lakini baadhi ya makabila yalikaa kwenye eneo hilo.[3] Kufuatia 279 KK, Scordisci (kabila la Waselti), ambao walikuwa wameshindwa huko Delphi, walikaa kwenye makutano ya mito Sava na Danube na wakapanua utawala wao juu ya sehemu za kusini za Transdanubia.[3] Karibu na wakati huo, sehemu za kaskazini za Transdanubia zilitawaliwa na Taurisci (pia kabila la Waselti) na kufikia 230 KK, Waselti (watu wa tamaduni ya La Tène) walikuwa wamechukua hatua kwa hatua eneo lote la Uwanda Mkuu wa Hungaria. .[3] Kati ya 150 na 100 KK, kabila jipya la Waselti, Wa Boii walihamia Bonde la Carpathian na wakamiliki sehemu za kaskazini na kaskazini mashariki mwa eneo hilo (hasa eneo la Slovakia ya sasa).[3] Kusini mwa Transdanubia ilidhibitiwa na kabila lenye nguvu zaidi la Waselti, Wascordisci, ambao walipingwa kutoka mashariki na Dacians.[4] Dacians walitawaliwa na Waselti na hawakuweza kujihusisha na siasa hadi karne ya 1 KK, wakati makabila yalipounganishwa na Burebista.[5] Dacia ilitiisha Scordisci, Taurisci na Boii, hata hivyo Burebista alikufa muda mfupi baadaye na nguvu kuu ikaporomoka.[4]
Utawala wa Kirumi
Vikosi vya Kirumi vitani katika Vita vya Dacian. ©Angus McBride
20 Jan 1 - 271

Utawala wa Kirumi

Ópusztaszer, Pannonian Basin,
Warumi walianza mashambulizi yao ya kijeshi katika Bonde la Carpathian mwaka wa 156 KK waliposhambulia Scordisci wanaoishi katika eneo la Transdanubian.Mnamo 119 KK, waliandamana dhidi ya Siscia (leo Sisak huko Kroatia) na kuimarisha utawala wao juu ya mkoa wa Illyricum wa baadaye kusini mwa Bonde la Carpathian.Mnamo mwaka wa 88 KK, Warumi waliwashinda Wascordisci ambao utawala wao ulirudishwa nyuma hadi sehemu za mashariki za Syrmia, wakati Wapannonian walihamia sehemu za kaskazini za Transdanubia.[1] Kipindi cha kati ya 15 KK na 9 CE kilikuwa na sifa ya uasi unaoendelea wa Wapannoni dhidi ya mamlaka inayoibuka ya Milki ya Kirumi.Milki ya Kirumi iliwashinda Wapannonian, Dacians , Celts na watu wengine katika eneo hili.Eneo la magharibi mwa Danube lilitekwa na Milki ya Kirumi kati ya 35 na 9 KK, na likawa jimbo la Milki ya Kirumi chini ya jina la Pannonia.Sehemu za mashariki kabisa za Hungaria ya leo zilipangwa baadaye (106 BK) kama jimbo la Kirumi la Dacia (lililodumu hadi 271).Eneo kati ya Danube na Tisza lilikaliwa na Iazyges ya Sarmatian kati ya karne ya 1 na 4 BK, au hata mapema zaidi (mabaki ya awali yameandikwa hadi 80 KK).Maliki wa Kirumi Trajan aliwaruhusu rasmi akina Iazyges kukaa huko wakiwa washiriki.Eneo lililobaki lilikuwa mikononi mwa Thracian (Dacian).Kwa kuongezea, Wavandali walikaa kwenye Tisza ya juu katika nusu ya 2 ya karne ya 2 BK.Karne nne za utawala wa Warumi ziliunda ustaarabu wa hali ya juu na unaostawi.Mengi ya majiji muhimu ya Hungaria ya leo yalianzishwa katika kipindi hiki, kama vile Aquincum (Budapest), Sopianae (Pécs), Arrabona (Győr), Solva (Esztergom), Savaria (Szombathely) na Scarbantia (Sopron).Ukristo ulienea huko Pannonia katika karne ya 4, wakati ikawa dini rasmi ya ufalme huo.
Kipindi cha Uhamiaji huko Hungaria
Milki ya Hun ilikuwa muungano wa makabila mbalimbali ya makabila ya nyika. ©Angus McBride
375 Jan 1

Kipindi cha Uhamiaji huko Hungaria

Ópusztaszer, Pannonian Basin,
Baada ya kipindi kirefu cha utawala salama wa Kirumi, kuanzia miaka ya 320 Pannonia ilikuwa katika vita vya mara kwa mara na Wajerumani Mashariki na watu wa Sarmatia kaskazini na mashariki.Wote Wavandali na Goth walitembea katika jimbo hilo, na kusababisha uharibifu mkubwa.[6] Baada ya mgawanyiko wa Dola ya Kirumi, Pannonia ilibaki chini ya utawala wa Milki ya Kirumi ya Magharibi, ingawa wilaya ya Sirmium kwa kweli ilikuwa zaidi katika nyanja ya ushawishi wa Mashariki.Kadiri wakazi wa Kilatini wa jimbo hilo wakikimbia kutokana na uvamizi wa washenzi wenye kuendelea, [7] Vikundi vya Hunnic vilianza kuonekana kwenye ukingo wa Danube.Mnamo mwaka wa 375 BK, Wahuni wahamaji walianza kuivamia Ulaya kutoka nyika za mashariki, wakichochea Enzi Kuu ya Uhamiaji.Mnamo 380, Wahun waliingia katika Hungaria ya sasa, na kubaki jambo muhimu katika eneo hilo hadi karne ya 5.Mikoa ya Pannonian iliteseka na Kipindi cha Uhamiaji kutoka 379 na kuendelea, makazi ya mshirika wa Goth-Alan-Hun yalisababisha migogoro na uharibifu wa mara kwa mara, watu wa wakati huo walielezea kama hali ya kuzingirwa, Pannonia ikawa ukanda wa uvamizi kaskazini na kaskazini. kusini.Kukimbia na kuhama kwa Warumi kulianza baada ya miongo miwili migumu mnamo 401, hii pia ilisababisha kushuka kwa uchumi katika maisha ya kidunia na ya kikanisa.Udhibiti wa Hun ulipanuka hatua kwa hatua juu ya Pannonia kutoka 410, hatimaye Milki ya Kirumi iliridhia kusitishwa kwa Pannonia kwa mkataba mnamo 433. Kukimbia na kuhama kwa Warumi kutoka Pannonia kuliendelea bila usumbufu hadi uvamizi wa Avars.Wahun, walichukua fursa ya kuondoka kwa Wagoths, Quadi, et al., waliunda himaya muhimu mnamo 423 yenye makao yake huko Hungaria.Mnamo 453 walifikia kilele cha upanuzi wao chini ya mshindi anayejulikana, Attila the Hun.Milki hiyo ilianguka mnamo 455, wakati Wahun waliposhindwa na makabila jirani ya Wajerumani (kama vile Quadi, Gepidi na Sciri).
Ostrogoths na Gepids
Hun na Gothic shujaa. ©Angus McBride
453 Jan 1

Ostrogoths na Gepids

Ópusztaszer, Pannonian Basin,
Wahun, walichukua fursa ya kuondoka kwa Wagoths, Quadi, et al., waliunda himaya muhimu mnamo 423 yenye makao yake huko Hungaria.Mnamo 453 walifikia kilele cha upanuzi wao chini ya mshindi anayejulikana, Attila the Hun.Milki hiyo ilianguka mnamo 455, wakati Wahun waliposhindwa na makabila jirani ya Wajerumani (kama vile Quadi, Gepidi na Sciri).Gepidi (wakiwa wameishi mashariki mwa mto Tisza wa juu tangu 260 CE) kisha wakahamia Bonde la Carpathian mashariki mwaka 455. Walikoma kuwepo mwaka 567 waliposhindwa na Lombards na Avars.Waostrogothi wa Kijerumani waliishi Pannonia, kwa ridhaa ya Roma, kati ya 456 na 471.
Lombards
Wapiganaji wa Lombard, kaskazini mwa Italia, karne ya 8 BK. ©Angus McBride
530 Jan 1 - 568

Lombards

Ópusztaszer, Pannonian Basin,
Waslavs wa kwanza walikuja kwenye eneo hilo, karibu hakika kutoka kaskazini, mara tu baada ya kuondoka kwa Ostrogoths (471 CE), pamoja na Lombards na Herulis.Karibu 530, Lombards za Kijerumani zilikaa Pannonia.Ilibidi wapigane dhidi ya Gepidi na Waslavs.Tangu mwanzoni mwa karne ya 6, Walombard walichukua milki hatua kwa hatua katika eneo hilo, na hatimaye kufikia Sirmium, mji mkuu wa kisasa wa Ufalme wa Gepid.[8] Baada ya mfululizo wa vita vilivyohusisha Wabyzantine, hatimaye waliangukia kwenye uvamizi wa Wapannonian wahamaji wa Avars wakiongozwa na Khagan Bayan I. Kwa sababu ya woga wao wa Avars wenye nguvu, Lombard pia waliondoka kwenda Italia mnamo 568, baada ya hapo bonde zima lilikuwa chini ya utawala wa Avar Khaganate.
Avars za Pannonian
Wapiganaji wa Avar na Bulgar, Ulaya ya Mashariki, karne ya 8 BK. ©Angus McBride
567 Jan 1 - 822

Avars za Pannonian

Ópusztaszer, Pannonian Basin,
Avars wahamaji walifika kutoka Asia katika miaka ya 560, wakaharibu kabisa Gepidi upande wa mashariki, wakawafukuza Walombard upande wa magharibi, na kuwatiisha Waslavs, kwa sehemu wakiwachukua.Avars walianzisha ufalme mkubwa, kama vile Huns walivyokuwa na miongo kadhaa kabla.Utawala wa watu wa Ujerumani ulifuatiwa na utawala wa kuhamahama wa karibu karne mbili na nusu.Avar Khagan walidhibiti eneo kubwa kutoka Vienna hadi mto Don, mara nyingi wakipigana vita dhidi ya Wabyzantine, Wajerumani na Waitaliano.Wapannonian Avars na watu wengine wa nyika wapya waliowasili katika shirikisho lao, kama vile Wakutriguri, walichanganyikana na mambo ya Kislavoni na Kijerumani, na kuwanyonya kabisa Wasarmatia.Avars pia iliangusha watu waliotawaliwa na kuchukua jukumu muhimu katika uhamiaji wa Slavic kwenda Balkan.[9] Karne ya 7 ilileta mgogoro mkubwa kwa jamii ya Avar.Baada ya jaribio lisilofaulu la kuteka Konstantinople mnamo 626, watu waliojisalimisha waliinuka dhidi ya utawala wao, na wengi kama Onogur upande wa mashariki [10] na Waslavs wa Samo upande wa magharibi wakijitenga.[11] Kuundwa kwa Milki ya Kwanza ya Kibulgaria kulitenganisha Milki ya Byzantium kutoka kwa Avar Khaganate, kwa hivyo Milki ya Frankish inayopanuka ikawa mpinzani wake mkuu.[10] Milki hii iliharibiwa karibu 800 na mashambulizi ya Frankish na Bulgar, na juu ya yote kwa ugomvi wa ndani, hata hivyo idadi ya watu wa Avar ilibakia kwa idadi hadi kufika kwa Magyars ya Árpád.Kutoka 800, eneo lote la Bonde la Pannonian lilikuwa chini ya udhibiti kati ya mamlaka mbili (Francia Mashariki na Dola ya Kwanza ya Kibulgaria).Karibu 800, kaskazini-mashariki mwa Hungaria ikawa sehemu ya Utawala wa Slavic wa Nitra, ambayo baadaye ikawa sehemu ya Great Moravia mnamo 833.
Utawala wa Frankish
Mgongano wa Avar na Carolingian Frank mapema karne ya 9. ©Angus McBride
800 Jan 1

Utawala wa Frankish

Pannonian Basin, Hungary
Baada ya 800, Hungaria ya Kusini-mashariki ilitekwa na Bulgaria.Wabulgaria hawakuwa na uwezo wa kuanzisha udhibiti mzuri juu ya Transylvania .[12] Hungaria ya Magharibi (Pannonia) ilikuwa tawimto la Wafrank .Chini ya sera ya upanuzi ya Ufalme wa Franks Mashariki, sera za awali za Slavic hazikuweza kuendeleza, isipokuwa moja, Utawala wa Moravia, ambao uliweza kupanuka hadi Slovakia ya Magharibi ya kisasa.[13] Mnamo 839 Enzi ya Balatoni ya Slavic ilianzishwa kusini-magharibi mwa Hungaria (chini ya Frank suzerainty).Pannonia ilibaki chini ya udhibiti wa Wafranki hadi Ushindi wa Hungaria.[14] Ingawa walipungua, Avars waliendelea kukaa katika Bonde la Carpathian.Hisa muhimu zaidi, hata hivyo, zikawa Waslavs wanaoongezeka kwa kasi [15] ambao waliingia katika eneo hasa kutoka kusini.[16]
895 - 1301
Msingi na Kipindi cha Mapema cha Zama za Katiornament
Ushindi wa Hungarian wa Bonde la Carpathian
Ushindi wa Hungarian wa Bonde la Carpathian ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
895 Jan 1 - 1000

Ushindi wa Hungarian wa Bonde la Carpathian

Pannonian Basin, Hungary
Kabla ya kuwasili kwa Wahungari, mamlaka tatu za enzi za kati, Milki ya Kwanza ya Kibulgaria , Francia Mashariki, na Moravia, zilikuwa zimepigana kwa udhibiti wa Bonde la Carpathian.Mara kwa mara waliajiri wapanda farasi wa Hungaria kama askari.Kwa hiyo, Wahungaria waliokaa kwenye nyika za Pontic mashariki ya Milima ya Carpathia walijua nchi ambayo ingekuwa nchi yao wakati ushindi wao ulipoanza.Ushindi wa Hungaria ulianza katika muktadha wa "marehemu au 'ndogo' ya uhamiaji wa watu".Wahungari walichukua milki ya Bonde la Carpathian kwa njia iliyopangwa awali, na kusonga kwa muda mrefu kati ya 862-895.Ushindi sahihi ulianza kutoka 894, wakati migogoro ya silaha ilifunguliwa na Wabulgaria na Moravians baada ya maombi ya msaada kutoka kwa Arnulf, mfalme wa Frankish na Leo VI , mfalme wa Byzantine.[17] Wakati wa uvamizi huo, Wahungari walipata idadi ndogo ya watu na hawakukutana na majimbo yaliyoimarishwa vyema au udhibiti mzuri wa milki yoyote katika uwanda huo.Waliweza kuchukua bonde hilo haraka, [18] wakishinda Tsardom ya Kwanza ya Kibulgaria, na kusambaratisha Utawala wa Moravia, na kuanzisha jimbo lao kwa uthabiti [19] huko kwa 900. [20] Matokeo ya kiakiolojia yanaonyesha kwamba waliishi katika nchi zilizo karibu. Sava na Nyitra kwa wakati huu.[21] Wahungaria waliimarisha udhibiti wao juu ya Bonde la Carpathian kwa kulishinda jeshi la Bavaria katika vita vilivyopiganwa Brezalauspurc tarehe 4 Julai 907. Walianzisha mfululizo wa kampeni kuelekea Ulaya Magharibi kati ya 899 na 955 na pia kulenga Milki ya Byzantine kati ya 943 na 971. Nguvu za kijeshi za taifa hilo ziliruhusu Wahungaria kufanya kampeni kali zenye mafanikio hadi maeneo ya Uhispania ya kisasa.Walakini, polepole walikaa kwenye bonde na kuanzisha ufalme wa Kikristo, Ufalme wa Hungaria, karibu 1000.
Kutoka kwa Wahamaji hadi Wakulima
From Nomads to Agriculturists ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
960 Jan 1

Kutoka kwa Wahamaji hadi Wakulima

Székesfehérvár, Hungary
Wakati wa karne ya 8 hadi 10 BK, Wamagyars, ambao hapo awali walihifadhi maisha ya kuhamahama yenye sifa ya kubadilika kwa utu, walianza kuhamia jamii ya kilimo iliyotulia.Mabadiliko haya yalitokana na mahitaji ya kiuchumi kama vile malisho ya kutosha kwa wahamaji na kutokuwa na uwezo wa kuhama zaidi.Matokeo yake, Magyars, kuunganishwa na Slavic za mitaa na wakazi wengine, wakawa wenye usawa zaidi na wakaanza kuendeleza vituo vya ngome ambavyo baadaye vilibadilika kuwa vituo vya kata.Mfumo wa kijiji cha Hungaria pia ulichukua sura wakati wa karne ya 10.Marekebisho makubwa katika muundo wa mamlaka ya jimbo linaloibuka la Hungaria yalianzishwa na Grand Princes Fajsz na Taksony.Walikuwa wa kwanza kualika wamisionari wa Kikristo na kuanzisha ngome, kuashiria mabadiliko kuelekea jamii iliyopangwa zaidi na isiyo na utulivu.Taksony, haswa, ilihamisha kitovu cha enzi ya Hungary kutoka Upper Tisza hadi maeneo mapya huko Székesfehérvár na Esztergom, ilianzisha tena huduma ya kijeshi ya jadi, kusasisha silaha za jeshi, na kupanga makazi mapya ya Wahungaria, na kuimarisha zaidi mabadiliko kutoka kwa chifu. kwa jamii ya serikali.
Ukristo wa Magyars
Ukristo wa Magyars ©Wenzel Tornøe
973 Jan 1

Ukristo wa Magyars

Hungary
Mwishoni mwa karne ya 10 WK, jimbo lililokuwa likiibuka la Hungaria, lililo kwenye mpaka wa Jumuiya ya Wakristo, lilianza kukubali Ukristo kwa sababu ya uvutano wa wamishonari Wakatoliki kutoka Ufaransa Mashariki.Kati ya 945 na 963, viongozi wakuu wa Utawala wa Hungaria, haswa gyula na horka, waligeukia Ukristo .Tukio muhimu katika Ukristo wa Hungaria lilitokea mwaka wa 973 wakati Géza wa Kwanza, pamoja na watu wa nyumba yake, walipobatizwa, na kuanzisha amani rasmi pamoja na Maliki Mtakatifu wa Roma Otto wa Kwanza. Licha ya ubatizo wake, Géza I alidumisha imani na mazoea mengi ya kipagani, mfano wa jinsi alivyolelewa. na baba yake mpagani, Taksony.Msingi wa utawa wa kwanza wa Wabenediktini wa Hungaria na Prince Géza mnamo 996 uliashiria uimarishaji zaidi wa Ukristo huko Hungaria.Chini ya utawala wa Géza, Hungaria ilihama kabisa kutoka kwa jamii ya kuhamahama hadi kuwa ufalme wa Kikristo uliotulia, mageuzi yaliyosisitizwa na ushiriki wa Hungaria katika Vita vya Lechfeld, vilivyotokea muda mfupi kabla ya utawala wa Géza mnamo 955.
Ufalme wa Hungaria
Knights wa karne ya 13 ©Angus McBride
1000 Jan 1 - 1301

Ufalme wa Hungaria

Hungary
Ufalme wa Hungaria ulianza kuwepo katika Ulaya ya Kati wakati Stephen wa Kwanza, Mkuu wa Wahungaria, alipotawazwa kuwa mfalme mwaka wa 1000 au 1001. Aliimarisha mamlaka kuu na kuwalazimisha raia wake kuukubali Ukristo.Ingawa vyanzo vyote vilivyoandikwa vinasisitiza tu jukumu lililochezwa na wapiganaji na makasisi wa Ujerumani na Italia katika mchakato huo, sehemu kubwa ya msamiati wa Kihungari wa kilimo, dini, na mambo ya serikali ilichukuliwa kutoka kwa lugha za Slavic.Vita vya wenyewe kwa wenyewe na maasi ya kipagani, pamoja na majaribio ya maliki Watakatifu wa Roma ya kupanua mamlaka yao juu ya Hungaria, vilihatarisha utawala huo mpya wa kifalme.Utawala ulitulia wakati wa utawala wa Ladislaus I (1077-1095) na Coloman (1095-1116).Watawala hawa waliteka Kroatia na Dalmatia kwa msaada wa sehemu ya wakazi wa eneo hilo.Mikoa yote miwili ilihifadhi nafasi yao ya uhuru.Warithi wa Ladislaus na Coloman—hasa Béla II (1131–1141), Béla III (1176–1196), Andrew II (1205–1235), na Béla IV (1235–1270)—waliendelea na sera hii ya upanuzi kuelekea Peninsula ya Balkan. na nchi zilizo mashariki mwa Milima ya Carpathian, zikigeuza ufalme wao kuwa mojawapo ya mamlaka kuu za Ulaya ya zama za kati.Hungaria ikiwa na utajiri wa ardhi zisizolimwa, fedha, dhahabu, na chumvi, ikawa mahali palipopendelewa na wakoloni wengi wa Ujerumani, Italia, na Ufaransa.Wahamiaji hawa wengi wao walikuwa wakulima walioishi vijijini, lakini wengine walikuwa mafundi na wafanyabiashara, ambao walianzisha miji mingi ya Ufalme.Kuwasili kwao kulichangia fungu kuu katika kuunda mtindo wa maisha wa mijini, tabia, na utamaduni katika Hungaria ya enzi za kati.Eneo la ufalme huo kwenye makutano ya njia za biashara ya kimataifa lilipendelea kuwepo kwa tamaduni kadhaa.Majengo ya Romanesque, Gothic, na Renaissance na kazi za fasihi zilizoandikwa kwa Kilatini zinathibitisha tabia ya kitamaduni ya Wakatoliki wengi;lakini Jumuiya za Waorthodoksi, na hata zisizo za Kikristo za makabila madogo pia zilikuwepo.Kilatini kilikuwa lugha ya kutunga sheria, utawala na mahakama, lakini "uwezo wa wingi wa lugha" ulichangia kuwepo kwa lugha nyingi, zikiwemo lahaja nyingi za Kislavoni.
Uvamizi wa Mongol
Wamongolia waliwashinda wapiganaji wa Kikristo kwenye Vita vya Liegnitz, 124. ©Angus McBride
1241 Jan 1 - 1238

Uvamizi wa Mongol

Hungary
Mnamo 1241-1242, ufalme huo ulipata pigo kubwa baada ya uvamizi wa Wamongolia wa Uropa.Baada ya Hungaria kuvamiwa na Wamongolia mnamo 1241, jeshi la Hungaria lilishindwa vibaya kwenye Vita vya Mohi.Mfalme Béla wa Nne alikimbia uwanja wa vita na kisha nchi baada ya Wamongolia kumfukuza hadi kwenye mipaka yake.Kabla ya Wamongolia kurudi nyuma, sehemu kubwa ya watu (20-50%) walikufa.[22] Katika tambarare, kati ya 50 na 80% ya makazi yaliharibiwa.[23] Majumba tu, miji iliyoimarishwa kwa ngome na abasia zingeweza kustahimili shambulio hilo, kwani Wamongolia hawakuwa na muda wa kuzingirwa kwa muda mrefu—lengo lao lilikuwa kuhamia magharibi haraka iwezekanavyo.Injini za kuzingirwa na wahandisiwa Kichina na Waajemi walioziendesha kwa Wamongolia walikuwa wameachwa katika nchi zilizotekwa za Kyivan Rus'.[24] Uharibifu uliosababishwa na uvamizi wa Wamongolia baadaye ulisababisha mwaliko wa walowezi kutoka sehemu nyingine za Ulaya, hasa kutoka Ujerumani.Wakati wa kampeni ya Wamongolia dhidi ya Kievan Rus, watu wapatao 40,000 wa Kuman, wa kabila la kuhamahama la Kipchaks wapagani, walifukuzwa magharibi mwa Milima ya Carpathian.[25] Huko, Wakuman walimwomba Mfalme Béla IV kwa ajili ya ulinzi.[26] Watu wa Jassic wa Irani walikuja Hungaria pamoja na Wakuman baada ya kushindwa na Wamongolia.Kumans ilijumuisha labda hadi 7-8% ya idadi ya watu wa Hungaria katika nusu ya pili ya karne ya 13.[27] Kwa karne nyingi waliingizwa kikamilifu katika idadi ya Wahungaria, na lugha yao ikatoweka, lakini walihifadhi utambulisho wao na uhuru wao wa kikanda hadi 1876. [28]Kama tokeo la uvamizi wa Wamongolia, Mfalme Béla aliamuru kujengwa kwa mamia ya ngome za mawe na ngome ili kusaidia kujilinda dhidi ya uwezekano wa uvamizi wa pili wa Wamongolia.Kwa hakika Wamongolia walirudi Hungaria mwaka wa 1286, lakini mifumo mipya iliyojengwa ya ngome ya mawe na mbinu mpya za kijeshi zilizohusisha idadi kubwa ya wapiganaji wenye silaha nzito ziliwazuia.Jeshi la Wamongolia lililovamia lilishindwa karibu na Pest na jeshi la kifalme la Mfalme Ladislaus IV.Uvamizi wa baadaye pia ulizuiliwa kwa mikono.Majumba yaliyojengwa na Béla IV yalithibitika kuwa ya manufaa sana baadaye katika mapambano ya muda mrefu dhidi ya Milki ya Ottoman .Hata hivyo, gharama ya kuwajenga ilimletea deni mfalme wa Hungaria kwa makabaila wakuu wa nyumba, hivyo kwamba mamlaka ya kifalme iliyorudishwa na Béla IV baada ya baba yake Andrew II kudhoofisha kwa mara nyingine tena ilitawanywa kati ya watu wa chini.
Arpáds za mwisho
Béla IV wa Hungary ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1242 Jan 1 - 1299

Arpáds za mwisho

Hungary
Baada ya Wamongolia kujiondoa, Béla IV aliachana na sera yake ya kurejesha mataji ya zamani.[29] Badala yake, alitoa mashamba makubwa kwa wafuasi wake, na akawahimiza kujenga majumba ya mawe na chokaa.[30] Alianzisha wimbi jipya la ukoloni ambalo lilisababisha kuwasili kwa idadi ya Wajerumani, Wamoraviani, Wapolandi na Waromania.[31] Mfalme aliwaalika tena Wakuman na kuwaweka katika tambarare kando ya Danube na Tisza.[32] Kundi la Alans, mababu wa watu wa Jassic, inaonekana kuwa walikaa katika ufalme karibu wakati huo huo.[33]Vijiji vipya vilionekana, vikiwa na nyumba za mbao zilizojengwa kando kando katika sehemu sawa za ardhi.[34] Vibanda vilitoweka, na nyumba mpya za mashambani zilizojumuisha sebule, jiko na pantry zilijengwa.[35] Mbinu za juu zaidi za kilimo, ikijumuisha jembe zito zisizolinganishwa, [36] pia zilienea katika ufalme wote.Uhamiaji wa ndani pia ulikuwa muhimu katika ukuzaji wa vikoa vipya vilivyoibuka katika ardhi za kifalme za zamani.Wamiliki wapya wa ardhi waliwapa uhuru wa kibinafsi na hali nzuri zaidi za kifedha kwa wale waliofika katika mashamba yao, ambayo pia iliwezesha wakulima ambao waliamua kutohama ili kuboresha nafasi zao.[37] Béla IV alitoa mapendeleo kwa zaidi ya miji kumi na mbili, ikiwa ni pamoja na Nagyszombat (Trnava, Slovakia) na Pest.[38]Wakati Ladislaus IV aliuawa mwaka wa 1290, Holy See ilitangaza ufalme kuwa fief wazi.[39] Ingawa Roma ilitoa ufalme kwa mwana wa dada yake, Charles Martel, mkuu wa Ufalme wa Naples, wengi wa mabwana wa Hungaria walimchagua Andrew, mjukuu wa Andrew II na mtoto wa mkuu wa uhalali wa shaka.[40] Kwa kifo cha Andrew III, ukoo wa kiume wa Nyumba ya Árpád ulitoweka, na kipindi cha machafuko kilianza.[41]
1301 - 1526
Enzi ya Nasaba za Kigeni na Upanuziornament
Interregnum
Interregnum ©Angus McBride
1301 Jan 1 00:01 - 1323

Interregnum

Hungary
Kifo cha Andrew III kilitoa fursa kwa mabwana kumi na wawili, au "oligarchs", ambao wakati huo walikuwa wamepata uhuru wa kweli wa mfalme ili kuimarisha uhuru wao.[42] Walipata majumba yote ya kifalme katika idadi ya kaunti ambapo kila mtu alilazimika kukubali ukuu wao au kuondoka.Huko Kroatia hali ya taji ilizidi kuwa mbaya zaidi, wakati makamu Paul Šubić na familia ya Babonić walipata uhuru wa kweli, na Paul Šubić hata alitengeneza sarafu yake mwenyewe na kuitwa na wanahistoria wa kisasa wa Kroatia kama "mfalme asiye na taji wa Wakroatia".Katika habari za kifo cha Andrew III, makamu Šubić alimwalika Charles wa Anjou, mtoto wa marehemu Charles Martel, kuchukua kiti cha enzi, ambaye aliharakisha kwenda Esztergom ambako alitawazwa kuwa mfalme.[43] Hata hivyo, mabwana wengi wa kilimwengu walipinga utawala wake na kupendekeza kiti cha enzi kwa Mfalme Wenceslaus wa Pili wa mwana wa jina la Bohemia.Mjumbe wa papa aliwashawishi wakuu wote kukubali utawala wa Charles wa Anjou mwaka wa 1310, lakini maeneo mengi yalibaki nje ya udhibiti wa kifalme.[44] Akisaidiwa na maaskofu na idadi inayoongezeka ya wakuu wa chini, Charles I alianzisha msururu wa misafara dhidi ya mabwana wakuu.Akitumia fursa ya ukosefu wa umoja kati yao, aliwashinda mmoja baada ya mwingine.[45] Alishinda ushindi wake wa kwanza katika vita vya Rozgony (Rozhanovce ya sasa, Slovakia) mnamo 1312. [46]
Angevins
Angevins ©Angus McBride
1323 Jan 1 - 1380

Angevins

Hungary
Charles I alianzisha muundo wa kati wa nguvu katika miaka ya 1320.Akisema kwamba "maneno yake yana nguvu ya sheria", hakuwahi tena kuitisha Diet.[47] Charles I alirekebisha mfumo wa mapato ya kifalme na ukiritimba.Kwa mfano, aliweka "thelathini" (kodi kwa bidhaa zinazohamishwa kupitia mipaka ya ufalme), [48] na kuwaidhinisha wamiliki wa ardhi kubakisha theluthi moja ya mapato kutoka kwa migodi iliyofunguliwa katika mashamba yao.[49] Migodi hiyo mipya ilizalisha takriban kilo 2,250 (lb 4,960) za dhahabu na kilo 9,000 (lb 20,000) za fedha kila mwaka, ambayo ilitengeneza zaidi ya asilimia 30 ya uzalishaji wa ulimwengu hadi ushindi wa Uhispania wa Amerika katika miaka ya 1490.[48] ​​Charles I pia aliagiza uchimbaji wa sarafu thabiti za dhahabu zilizotengenezwa kwa mfano wa maua ya Florence.[50] Marufuku yake ya kufanya biashara na dhahabu ambayo haijatolewa ilizalisha upungufu katika soko la Ulaya ambao ulidumu hadi kifo chake mwaka wa 1342. [51]Louis I ambaye alikuwa mrithi wa kimbelembele wa Casimir III wa Poland aliwasaidia Wapoland mara kadhaa dhidi ya Lithuania na Golden Horde .[52] Kando ya mipaka ya kusini, Louis I aliwalazimisha Waveneti kujiondoa kutoka Dalmatia mwaka wa 1358 [53] na kulazimisha idadi ya watawala wa eneo hilo (ikiwa ni pamoja na Tvrtko I wa Bosnia, na Lazar wa Serbia) kukubali suzerainty yake.Ushabiki wa kidini ni moja wapo ya sehemu inayoangazia ya utawala wa Louis I.[54] Alijaribu, bila kufaulu, kuwageuza raia wake wengi wa Kiorthodoksi kwa Ukatoliki kwa nguvu.[55] Aliwafukuza Wayahudi karibu 1360, lakini akawaruhusu kurudi katika 1367. [56]
Vita vya Sigismund
Sigismund's Crusade ©Angus McBride
1382 Jan 1 - 1437

Vita vya Sigismund

Hungary
Mnamo 1390, Stefan Lazarević wa Serbia alikubali suzerainty ya sultani wa Ottoman, hivyo upanuzi wa Dola ya Ottoman ulifikia mipaka ya kusini ya Hungaria.[57] Sigismund aliamua kuandaa vita vya msalaba dhidi ya Waottoman.[58] Jeshi kubwa lililojumuisha hasa wapiganaji wa Kifaransa walikusanyika, lakini wapiganaji wa vita vya msalaba walishindwa katika vita vya Nikopoli mwaka wa 1396. [59]Waothmaniyya walichukua Ngome ya Golubac mnamo 1427 na kuanza kupora mara kwa mara ardhi za jirani.[60] Maeneo ya kaskazini ya ufalme (Slovakia ya sasa) yaliporwa karibu kila mwaka na Wahus Wacheki kutoka 1428. [61] Hata hivyo, mawazo ya Wahusi yalienea katika kaunti za kusini, hasa miongoni mwa wakazi wa Szerémség.Wahubiri wa Hussite pia walikuwa wa kwanza kutafsiri Biblia katika Kihungaria.Walakini, Wahuss wote waliuawa au kufukuzwa kutoka Szerémség mwishoni mwa miaka ya 1430.[62]
Umri wa Hunyadi
Age of Hunyadi ©Angus McBride
1437 Jan 1 - 1486

Umri wa Hunyadi

Hungary
Mwishoni mwa 1437, Estates ilimchagua Albert V wa Austria kama Mfalme wa Hungaria.Alikufa kwa ugonjwa wa kuhara damu wakati wa operesheni isiyofanikiwa ya kijeshi dhidi ya Milki ya Ottoman mwaka wa 1439. Ingawa mjane wa Albert, Elizabeth wa Luxembourg, alijifungua mwana baada ya kifo chake, Ladislaus V, wakuu wengi walipendelea mfalme ambaye anaweza kupigana.Walitoa taji kwa Władysław III wa Poland.Ladislaus na Władysław walitawazwa na kusababisha vita vya wenyewe kwa wenyewe.John Hunyadi alikuwa mwanajeshi mkuu wa Hungary na mwanasiasa katika Ulaya ya Kati na Kusini-Mashariki katika karne ya 15.Władysław alimteua Hunyadi (pamoja na rafiki yake wa karibu, Nicholas Újlaki) kuamuru ulinzi wa kusini mnamo 1441. Hunyadi alifanya mashambulizi kadhaa dhidi ya Waothmania.Wakati wa "kampeni yake ndefu" ya 1443-1444, vikosi vya Hungary vilipenya hadi Sofia ndani ya Milki ya Ottoman.Holy See iliandaa vita mpya, lakini Waottoman waliangamiza majeshi ya Kikristo kwenye Vita vya Varna mnamo 1444, ambapo Władysław aliuawa.Waheshimiwa waliokusanyika walimchagua mtoto wa John Hunyadi, Matthias Hunyadi, mfalme mnamo 1458. Mfalme Matthias alianzisha mageuzi makubwa ya kifedha na kijeshi.Kuongezeka kwa mapato ya kifalme kulimwezesha Mathias kuanzisha na kudumisha jeshi lililosimama.Likiwa na mamluki hasa wa Kicheki, Wajerumani na Wahungaria, "Jeshi Weusi" lake lilikuwa mojawapo ya vikosi vya kwanza vya kijeshi vya kitaaluma huko Uropa.[63] Matthias aliimarisha mtandao wa ngome kando ya mpaka wa kusini, [64] lakini hakufuata sera ya kukera ya baba yake dhidi ya Ottoman.Badala yake, alianzisha mashambulizi dhidi ya Bohemia, Poland, na Austria, akisema kwamba alikuwa akijaribu kuunda muungano wenye nguvu za kutosha kuwafukuza Ottoman kutoka Ulaya.Mahakama ya Matthias "bila shaka ilikuwa miongoni mwa mahakama zenye kipaji zaidi barani Ulaya".[65] Maktaba yake, Bibliotheca Corviniana na hati zake 2,000, ilikuwa ya pili kwa ukubwa kati ya mkusanyiko wa vitabu wa kisasa.Matthias alikuwa mfalme wa kwanza kaskazini mwa Alps kuanzisha mtindo wa Ufufuo wa Kiitaliano katika milki zake.Akiongozwa na mke wake wa pili, Beatrice wa Naples, alijenga majumba ya kifalme huko Buda na Visegrád chini ya usimamizi wa wasanifu wa Italia na wasanii baada ya 1479.
Kukataa na Kugawanya Ufalme wa Hungaria
Vita juu ya Bango la Kituruki. ©Józef Brandt
1490 Jan 1 - 1526

Kukataa na Kugawanya Ufalme wa Hungaria

Hungary
Marekebisho ya Matthias hayakudumu miongo yenye msukosuko iliyofuata kifo chake mwaka wa 1490. Kikundi cha watawala wenye ugomvi kilipata udhibiti wa Hungaria.Kwa kutotaka mfalme mwingine mzito, walipata kutawazwa kwa Vladislaus II, mfalme wa Bohemia na mwana wa Casimir IV wa Poland, haswa kwa sababu ya udhaifu wake mbaya: alijulikana kama Mfalme Dobže, au Dobzse (ikimaanisha "sawa" ), kutokana na tabia yake ya kukubali, bila swali, kila ombi na hati iliyowekwa mbele yake.Vladislaus II pia alikomesha ushuru ambao uliunga mkono jeshi la mamluki la Matthias.Kwa sababu hiyo, jeshi la mfalme lilitawanyika kama vile Waturuki walivyokuwa wakiitishia Hungaria.Vigogo hao pia walisambaratisha utawala wa Mathias na kuwachukiza wakuu wa chini.Wakati Vladislaus II alipokufa mwaka wa 1516, mtoto wake wa miaka kumi Louis II akawa mfalme, lakini baraza la kifalme lililoteuliwa na Diet lilitawala nchi.Hungaria ilikuwa katika hali ya karibu machafuko chini ya utawala wa wakuu.Fedha za mfalme zilikuwa tete;alikopa ili kukidhi gharama za kaya yake licha ya kwamba zilifikia takriban theluthi moja ya pato la taifa.Ulinzi wa nchi ulidorora huku walinzi wa mpakani wakikosa kulipwa, ngome ziliharibika, na mipango ya kuongeza ushuru ili kuimarisha ulinzi ilizimwa.Mnamo Agosti 1526, Waottoman chini ya Suleiman walitokea kusini mwa Hungaria, na alitembea karibu askari 100,000 wa Kituruki-Kiislamu hadi katikati ya Hungaria.Jeshi la Hungaria, ambalo lilikuwa na idadi ya karibu 26,000, lilikutana na Waturuki huko Mohács.Ijapokuwa wanajeshi wa Hungaria walikuwa na vifaa vya kutosha na waliofunzwa vizuri, hawakuwa na kiongozi mzuri wa kijeshi, huku wanajeshi wa Kroatia na Transylvania hawakufika kwa wakati.Walishindwa kabisa, na hadi 20,000 waliuawa kwenye uwanja, wakati Louis mwenyewe alikufa wakati alianguka kutoka kwa farasi wake kwenye bogi.Baada ya kifo cha Louis, vikundi vilivyoshindana vya wakuu wa Hungary vilichagua wafalme wawili kwa wakati mmoja, John Zápolya na Ferdinand wa Habsburg.Waturuki walichukua fursa hiyo, wakashinda jiji la Buda na kisha kugawanya nchi mnamo 1541.
1526 - 1709
Kazi ya Ottoman na Utawala wa Habsburgornament
Hungaria ya Kifalme
Royal Hungary ©Angus McBride
1526 Jan 1 00:01 - 1699

Hungaria ya Kifalme

Bratislava, Slovakia
Royal Hungary lilikuwa jina la sehemu ya Ufalme wa enzi za kati wa Hungaria ambapo Habsburgs walitambuliwa kama Wafalme wa Hungaria baada ya ushindi wa Ottoman kwenye Vita vya Mohács (1526) na mgawanyiko uliofuata wa nchi.Mgawanyiko wa muda wa eneo kati ya watawala wapinzani John I na Ferdinand I ulitokea tu mnamo 1538, chini ya Mkataba wa Nagyvárad, [66] wakati Habsburgs walipata sehemu za kaskazini na magharibi za nchi (Royal Hungary), na mji mkuu mpya Pressburg (Pozsony). , sasa Bratislava).John I alipata sehemu ya mashariki ya ufalme (unaojulikana kama Ufalme wa Hungaria Mashariki).Wafalme wa Habsburg walihitaji nguvu ya kiuchumi ya Hungaria kwa vita vya Ottoman.Wakati wa vita vya Ottoman eneo la Ufalme wa zamani wa Hungaria lilipunguzwa kwa karibu asilimia 60.Licha ya hasara hizi kubwa za kimaeneo na idadi ya watu, Hungary ya Kifalme iliyoharibiwa na vita vidogo na vikali ilikuwa muhimu kama vile ardhi ya urithi wa Austria au taji la Bohemian mwishoni mwa karne ya 16.[67]Eneo la Slovakia ya sasa na Transdanubia ya kaskazini-magharibi zilikuwa sehemu za sera hii, huku udhibiti wa eneo la kaskazini-mashariki mwa Hungaria mara nyingi ukihama kati ya Royal Hungary na Utawala wa Transylvania.Maeneo ya kati ya ufalme wa Hungaria wa zama za kati yalitwaliwa na Milki ya Ottoman kwa miaka 150 (tazama Hungaria ya Ottoman).Mnamo 1570, John Sigismund Zápolya alijiuzulu kama Mfalme wa Hungaria kwa upendeleo wa Maliki Maximilian II chini ya masharti ya Mkataba wa Speyer.Neno "Royal Hungary" liliacha kutumika baada ya 1699, na Wafalme wa Habsburg walitaja nchi mpya iliyopanuliwa kwa neno rasmi zaidi "Ufalme wa Hungaria".
Hungaria ya Ottoman
Wanajeshi wa Ottoman wa karne ya 16-17. ©Osprey Publishing
1541 Jan 1 - 1699

Hungaria ya Ottoman

Budapest, Hungary
Hungaria ya Ottoman ilikuwa sehemu za kusini na katikati ya ule uliokuwa Ufalme wa Hungaria mwishoni mwa kipindi cha enzi za kati, na ambazo zilitekwa na kutawaliwa na Milki ya Ottoman kuanzia 1541 hadi 1699. Utawala wa Ottoman ulifunika karibu eneo lote la Uwanda Mkuu wa Hungaria. (isipokuwa sehemu za kaskazini mashariki) na Kusini mwa Transdanubia.Eneo hilo lilivamiwa na kuunganishwa na Milki ya Ottoman na Sultan Suleiman Mkuu kati ya 1521 na 1541. Ukingo wa kaskazini-magharibi wa ufalme wa Hungaria ulibakia bila kushindwa na wanachama waliotambulika wa Nyumba ya Habsburg kama Wafalme wa Hungaria, na kuipa jina "Royal. Hungaria".Mpaka kati ya hizo mbili baadaye ukawa mstari wa mbele katika vita vya Ottoman-Habsburg katika kipindi cha miaka 150 iliyofuata.Kufuatia kushindwa kwa Waotomani katika Vita Kuu ya Uturuki, sehemu kubwa ya Hungaria ya Ottoman ilikabidhiwa kwa Habsburgs chini ya Mkataba wa Karlowitz mnamo 1699.Wakati wa utawala wa Ottoman, Hungaria iligawanywa kwa madhumuni ya kiutawala katika Eyalets (mikoa), ambayo iligawanywa zaidi katika Sanjaks.Umiliki wa sehemu kubwa ya ardhi uligawiwa kwa wanajeshi na maafisa wa Uthmaniyya huku takriban 20% ya eneo hilo likisalia na serikali ya Ottoman.Kama eneo la mpaka, sehemu kubwa ya Hungaria ya Ottoman iliimarishwa sana na ngome za askari.Ikisalia kuwa na maendeleo duni ya kiuchumi, ikawa shida ya rasilimali za Ottoman.Ingawa kulikuwa na wahamiaji kutoka sehemu zingine za Dola na wengine waongofu hadi Uislamu, eneo hilo lilibaki kuwa la Kikristo.Waothmaniyya walikuwa wavumilivu wa kidini na uvumilivu huu uliruhusu Uprotestanti kustawi tofauti na katika Royal Hungary ambapo Habsburgs waliukandamiza.Kufikia mwisho wa karne ya 16, karibu 90% ya watu walikuwa Waprotestanti, haswa WaCalvin.Katika nyakati hizi, eneo la Hungaria ya sasa lilianza kufanyiwa mabadiliko kutokana na uvamizi wa Ottoman.Ardhi kubwa ilibaki bila watu na kufunikwa na misitu.Nyanda za mafuriko zikawa mabwawa.Maisha ya wakazi wa upande wa Ottoman hayakuwa salama.Wakulima walikimbilia msituni na kwenye mabwawa, na kuunda vikundi vya waasi, vilivyojulikana kama askari wa Hajdú.Hatimaye, eneo la Hungaria ya sasa likawa mbinyo kwenye Milki ya Ottoman, na kumeza mapato yake mengi katika matengenezo ya mlolongo mrefu wa ngome za mpaka.Hata hivyo, baadhi ya sehemu za uchumi zilistawi.Katika maeneo makubwa yasiyo na watu, vitongoji vilizalisha ng'ombe waliokuwa wakichungwa kusini mwa Ujerumani na kaskazini mwa Italia - katika baadhi ya miaka walisafirisha ng'ombe 500,000 nje ya nchi.Mvinyo iliuzwa kwa nchi za Czech, Austria na Poland.
Vita Kuu ya Uturuki
Sobieski huko Vienna na Stanisław Chlebowski - Mfalme John III wa Poland na Grand Duke wa Lithuania ©Stanisław Chlebowski
1683 Jul 14 - 1699 Jan 26

Vita Kuu ya Uturuki

Hungary
Vita Kuu ya Kituruki, pia inaitwa Vita vya Ligi Takatifu, ilikuwa mfululizo wa migogoro kati ya Milki ya Ottoman na Ligi Takatifu iliyojumuisha Dola Takatifu ya Kirumi, Poland -Lithuania, Venice , Urusi , na Ufalme wa Hungaria.Mapigano makali yalianza mwaka wa 1683 na kumalizika kwa kutiwa saini Mkataba wa Karlowitz mwaka wa 1699. Kushindwa kwa majeshi ya Ottoman yakiongozwa na Grand Vizier Kara Mustafa Pasha kwenye Kuzingirwa kwa Pili kwa Vienna mnamo 1683, mikononi mwa majeshi ya pamoja ya Poland na Dola Takatifu ya Kirumi chini ya John III Sobieski, lilikuwa tukio la kuamua ambalo lilibadilisha usawa wa mamlaka katika eneo hilo.Chini ya masharti ya Mkataba wa Karlowitz, uliomaliza Vita Kuu ya Uturuki mnamo 1699, Waottoman walikabidhi kwa Habsburgs sehemu kubwa ya eneo ambalo hapo awali walikuwa wamechukua kutoka kwa Ufalme wa Zama za Kati wa Hungaria.Kufuatia mkataba huu, washiriki wa nasaba ya Habsburg walisimamia Ufalme wa Habsburg uliopanuliwa wa Hungaria.
Vita vya Uhuru vya Rákóczi
Kuruc akijiandaa kushambulia makocha wasafiri na wapanda farasi, c.1705 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1703 Jun 15 - 1711 May 1

Vita vya Uhuru vya Rákóczi

Hungary
Vita vya Uhuru vya Rákóczi (1703-1711) vilikuwa vita vya kwanza muhimu vya uhuru katika Hungaria dhidi ya utawala wa Habsburg wa utimilifu.Ilipigwa vita na kundi la waheshimiwa, matajiri na wapenda maendeleo wa ngazi za juu waliotaka kukomesha ukosefu wa usawa wa mahusiano ya mamlaka, wakiongozwa na Francis II Rákóczi (II. Rákóczi Ferenc katika Hungarian).Malengo yake makuu yalikuwa kulinda haki za mifumo tofauti ya kijamii, na kuhakikisha maendeleo ya kiuchumi na kijamii ya nchi.Kwa sababu ya usawa mbaya wa nguvu, hali ya kisiasa huko Uropa na migogoro ya ndani vita vya uhuru vilikandamizwa, lakini ilifanikiwa kuizuia Hungaria kuwa sehemu muhimu ya Milki ya Habsburg, na katiba yake ilihifadhiwa, ingawa ilikuwa tu. utaratibu.Baada ya kuondoka kwa Waottoman, Wahabsburg walitawala Ufalme wa Hungaria.Tamaa mpya ya Wahungaria ya kutaka uhuru ilisababisha Vita vya Uhuru vya Rákóczi.Sababu muhimu zaidi za vita zilikuwa kodi mpya na za juu na harakati mpya ya Kiprotestanti.Rákóczi alikuwa mkuu wa Hungary, mwana wa shujaa wa hadithi Ilona Zrínyi.Alitumia sehemu ya ujana wake katika utumwa wa Austria.Kuruc walikuwa askari wa Rákóczi.Hapo awali, jeshi la Kuruc lilipata ushindi kadhaa muhimu kwa sababu ya wapanda farasi wao wa hali ya juu.Silaha zao nyingi zilikuwa bastola, saber nyepesi na fokos.Katika Vita vya Saint Gotthard (1705), János Bottyán alishinda jeshi la Austria.Kanali wa Hungaria Ádám Balogh alikaribia kumkamata Joseph I, Mfalme wa Hungaria na Archduke wa Austria.Mnamo 1708, Habsburgs hatimaye walishinda jeshi kuu la Hungary kwenye Vita vya Trencsén, na hii ilipunguza ufanisi zaidi wa jeshi la Kuruc.Wakati Wahungari walikuwa wamechoka na mapigano, Waustria walishinda jeshi la Ufaransa katika Vita vya Urithi wa Uhispania.Wangeweza kutuma wanajeshi zaidi Hungaria dhidi ya waasi.Transylvania ikawa sehemu ya Hungaria tena kuanzia mwisho wa karne ya 17, na iliongozwa na magavana.
1711 - 1848
Mageuzi na Uamsho wa Kitaifaornament
Mapinduzi ya Hungary ya 1848
Wimbo wa Taifa ukisomwa katika Makumbusho ya Taifa ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1848 Mar 15 - 1849 Oct 4

Mapinduzi ya Hungary ya 1848

Hungary
Utaifa wa Hungaria uliibuka kati ya wasomi walioathiriwa na Enzi ya Mwangaza na Utamaduni.Ilikua haraka, ikitoa msingi wa mapinduzi ya 1848-49.Kulikuwa na mkazo maalum katika lugha ya Kimagyar, ambayo ilichukua nafasi ya Kilatini kama lugha ya serikali na shule.[68] Katika miaka ya 1820, Mtawala Francis I alilazimika kuitisha Mlo wa Hungaria, ambao ulianzisha Kipindi cha Marekebisho.Hata hivyo, maendeleo yalipunguzwa kasi na wakuu waliong'ang'ania marupurupu yao (kutozwa kodi, haki za kipekee za kupiga kura, n.k.).Kwa hivyo, mafanikio yalikuwa mengi ya tabia ya ishara, kama vile maendeleo ya lugha ya Kimagyar.Mnamo tarehe 15 Machi 1848, maandamano makubwa huko Pest na Buda yaliwawezesha wanamageuzi wa Hungaria kusukuma orodha ya Mahitaji Kumi na Mbili.Mlo wa Hungaria ulichukua fursa ya Mapinduzi ya 1848 katika maeneo ya Habsburg kutunga Sheria za Aprili, mpango wa kina wa sheria wa mageuzi kadhaa ya haki za kiraia.Akikabiliwa na mapinduzi nyumbani na huko Hungaria, Maliki wa Austria Ferdinand wa Kwanza alilazimika kukubali matakwa ya Hungaria.Baada ya maasi ya Austria kukandamizwa, maliki mpya Franz Joseph alichukua mahali pa mjomba wake Ferdinand mwenye kifafa.Joseph alikataa mageuzi yote na kuanza silaha dhidi ya Hungaria.Mwaka mmoja baadaye, mnamo Aprili 1849, serikali huru ya Hungaria ilianzishwa.[69]Serikali mpya ilijitenga na Milki ya Austria.[70] Nyumba ya Habsburg ilivuliwa ufalme katika sehemu ya Hungaria ya Milki ya Austria, na Jamhuri ya kwanza ya Hungaria ilitangazwa, na Lajos Kossuth kama gavana na rais.Waziri mkuu wa kwanza alikuwa Lajos Batthyány.Joseph na washauri wake kwa ustadi walitumia makabila madogo ya taifa jipya, wakulima wa Kikroatia, Waserbia na Waromania, wakiongozwa na makasisi na maofisa waliokuwa waaminifu kabisa kwa akina Habsburg, na kuwashawishi kuasi serikali mpya.Wahungari waliungwa mkono na idadi kubwa ya Waslovakia, Wajerumani, na Warusyn wa nchi, na karibu Wayahudi wote, na pia idadi kubwa ya wajitoleaji wa Kipolishi, Austria na Italia.[71]Wanachama wengi wa mataifa yasiyo ya Hungaria walipata vyeo vya juu katika jeshi la Hungaria, kwa mfano Jenerali János Damjanich, Mserbia wa kabila ambaye alikuja kuwa shujaa wa taifa la Hungary kupitia amri yake ya Kikosi cha 3 cha Jeshi la Hungary.Hapo awali, vikosi vya Hungary (Honvédség) viliweza kushikilia msimamo wao.Mnamo Julai 1849, Bunge la Hungary lilitangaza na kutunga haki za kikabila na za wachache zilizoendelea zaidi ulimwenguni, lakini ilikuwa imechelewa.Ili kuyatiisha mapinduzi ya Hungaria, Joseph alikuwa ametayarisha wanajeshi wake dhidi ya Hungaria na kupata msaada kutoka kwa "Gendarme of Europe", Mtawala wa Urusi Nicholas I. Mnamo Juni, majeshi ya Urusi yalivamia Transylvania kwa pamoja na majeshi ya Austria yakienda Hungaria kutoka pande za magharibi ambako yalishambulia. walikuwa washindi (Italia, Galicia na Bohemia).Majeshi ya Urusi na Austria yalilemea jeshi la Hungary, na Jenerali Artúr Görgey alijisalimisha mnamo Agosti 1849. Marshall wa Austria Julius Freiherr von Haynau kisha akawa gavana wa Hungary kwa miezi michache na tarehe 6 Oktoba aliamuru kuuawa kwa viongozi 13 wa jeshi la Hungary kama pamoja na Waziri Mkuu Batthyány;Kossuth alitorokea uhamishoni.Kufuatia vita vya 1848-1849, nchi ilizama katika "upinzani wa kupita kiasi".Archduke Albrecht von Habsburg aliteuliwa kuwa gavana wa Ufalme wa Hungaria, na wakati huu alikumbukwa kwa Ujamaa uliofuatwa kwa usaidizi wa maafisa wa Czech.
1867 - 1918
Milki ya Austro-Hungary na Vita vya Kiduniaornament
Austria-Hungaria
Gwaride huko Prague, Ufalme wa Bohemia, 1900 ©Emanuel Salomon Friedberg
1867 Jan 1 - 1918

Austria-Hungaria

Austria
Ushindi mkubwa wa kijeshi, kama vile Vita vya Königgrätz mnamo 1866, ulimlazimu Mtawala Joseph kukubali mageuzi ya ndani.Ili kuwatuliza Wahungaria wanaotaka kujitenga, maliki alifanya mapatano ya usawa na Hungaria, Mapatano ya Austro-Hungarian ya 1867 yaliyojadiliwa na Ferenc Deák, ambayo kwayo ufalme wa nchi mbili wa Austria-Hungaria ulikuja kuwepo.Mikoa hiyo miwili ilitawaliwa tofauti na mabunge mawili kutoka miji mikuu miwili, yenye mfalme mmoja na sera za pamoja za kigeni na kijeshi.Kiuchumi, himaya ilikuwa muungano wa forodha.Waziri mkuu wa kwanza wa Hungary baada ya maelewano alikuwa Count Gyula Andrássy.Katiba ya zamani ya Hungaria ilirejeshwa, na Franz Joseph akatawazwa kuwa mfalme wa Hungaria.Taifa la Austria-Hungary kijiografia lilikuwa nchi ya pili kwa ukubwa barani Ulaya baada ya Urusi.Maeneo yake yalikadiriwa kuwa kilomita za mraba 621,540 (239,977 sq mi) mwaka wa 1905. [72] Baada ya Urusi na Dola ya Ujerumani , ilikuwa nchi ya tatu kwa watu wengi zaidi barani Ulaya.Enzi hizo zilishuhudia maendeleo makubwa ya kiuchumi katika maeneo ya vijijini.Uchumi wa nyuma wa Hungaria ulikua wa kisasa na wa kiviwanda mwanzoni mwa karne ya 20, ingawa kilimo kilibakia kutawala katika Pato la Taifa hadi 1880. Mnamo 1873, mji mkuu wa zamani wa Buda na Óbuda (Buda ya zamani) ziliunganishwa rasmi na mji wa tatu, Pest. , hivyo kuunda jiji jipya la Budapest.Pest ilikua kitovu cha kiutawala, kisiasa, kiuchumi, kibiashara na kitamaduni nchini.Maendeleo ya kiteknolojia yaliharakisha ukuaji wa viwanda na ukuaji wa miji.Pato la Taifa kwa kila mtu lilikua takriban 1.45% kwa mwaka kutoka 1870 hadi 1913, ikilinganishwa na mataifa mengine ya Ulaya.Sekta zinazoongoza katika upanuzi huu wa kiuchumi zilikuwa umeme na teknolojia ya kielektroniki, mawasiliano ya simu, na usafirishaji (haswa injini za treni, tramu na ujenzi wa meli).Alama kuu za maendeleo ya viwanda zilikuwa wasiwasi wa Ganz na Kazi za Tungsram.Taasisi nyingi za serikali na mifumo ya kisasa ya kiutawala ya Hungaria ilianzishwa katika kipindi hiki.Sensa ya jimbo la Hungary mnamo 1910 (isipokuwa Kroatia), ilirekodi mgawanyo wa idadi ya watu wa Hungarian 54.5%, Kiromania 16.1%, Kislovakia 10.7%, na Kijerumani 10.4%.[73] Dhehebu la kidini lililokuwa na wafuasi wengi zaidi lilikuwa Ukatoliki wa Kirumi (49.3%), ukifuatiwa na UCalvinism (14.3%), Othodoksi ya Kigiriki (12.8%), Ukatoliki wa Kigiriki (11.0%), Ulutheri (7.1%) na Uyahudi. (5.0%)
Hungary katika Vita vya Kwanza vya Kidunia
Hungary in World War I ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1914 Aug 1 - 1918 Nov 11

Hungary katika Vita vya Kwanza vya Kidunia

Europe
Baada ya mauaji ya Archduke wa Austria Franz Ferdinand huko Sarajevo tarehe 28 Juni 1914, mfululizo wa migogoro uliongezeka haraka.Vita vya jumla vilianza tarehe 28 Julai na tangazo la vita dhidi ya Serbia na Austria-Hungary.Austria-Hungary iliandika wanajeshi milioni 9 katika Vita vya Kwanza vya Kidunia , ambapo milioni 4 kati yao walikuwa kutoka ufalme wa Hungaria.Austria-Hungaria ilipigana upande wa Ujerumani , Bulgaria na Milki ya Ottoman —zilizoitwa Mamlaka ya Kati.Waliikalia kwa mabavu Serbia, na Rumania ikatangaza vita.Mamlaka ya Kati kisha iliteka Romania ya kusini na mji mkuu wa Romania wa Bucharest.Mnamo Novemba 1916, Maliki Franz Joseph alikufa;mfalme mpya, Maliki Charles wa Kwanza wa Austria (IV. Károly), aliwahurumia wapigania amani katika milki yake.Katika mashariki, Mamlaka ya Kati yalizuia mashambulizi kutoka kwa Dola ya Kirusi .Mbele ya Mashariki ya ile inayoitwa Mamlaka ya Entente iliyoshirikiana na Urusi ilianguka kabisa.Austria-Hungary ilijiondoa kutoka kwa nchi zilizoshindwa.Kwa upande wa Italia, jeshi la Austro-Hungarian halikuweza kufanya maendeleo yenye mafanikio zaidi dhidi yaItalia baada ya Januari 1918. Licha ya mafanikio katika Upande wa Mashariki, Ujerumani ilikabiliwa na mkwamo na hatimaye kushindwa kwenye Front ya Magharibi iliyoamua zaidi.Kufikia 1918, hali ya kiuchumi ilikuwa imezorota kwa kuogofya katika Austria-Hungaria;migomo katika viwanda ilipangwa na vuguvugu la mrengo wa kushoto na wa pacifist, na maasi katika jeshi yalikuwa ya kawaida.Katika miji mikuu ya Vienna na Budapest, vuguvugu la kiliberali la mrengo wa kushoto wa Austria na Hungaria na viongozi wao waliunga mkono utengano wa makabila madogo.Austria-Hungaria ilitia saini Mkataba wa Villa Giusti huko Padua tarehe 3 Novemba 1918. Mnamo Oktoba 1918, muungano wa kibinafsi kati ya Austria na Hungaria ulivunjwa.
1918 - 1989
Kipindi cha Vita vya Kidunia, Vita vya Kidunia vya pili, na Enzi ya Ukomunistiornament
Hungary kati ya Vita vya Kidunia
Mkomunisti József Pogány anazungumza na askari wa mapinduzi wakati wa mapinduzi ya 1919 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1919 Jan 1 - 1944

Hungary kati ya Vita vya Kidunia

Hungary
Kipindi cha vita nchini Hungaria, kuanzia 1919 hadi 1944, kilikuwa na mabadiliko makubwa ya kisiasa na kimaeneo.Baada ya Vita vya Kwanza vya Kidunia , Mkataba wa Trianon mnamo 1920 ulipunguza sana eneo na idadi ya watu wa Hungaria, na kusababisha chuki iliyoenea.Kupotea kwa theluthi mbili ya eneo lake kuliifanya nchi hiyo kujipatanisha na Ujerumani na Italia katika jaribio la kurejesha ardhi iliyopotea.Utawala wa Admiral Miklós Horthy, ambao ulitawala kutoka 1920 hadi 1944, ulizingatia sera za kupinga ukomunisti na ulitaka kuunda miungano ili kurekebisha suluhu ya baada ya vita.Katika miaka ya 1930, Hungaria iliendelea kusonga mbele kuelekea kupatana na Ujerumani ya Nazi na Italia ya Ufashisti.Sera ya mambo ya nje ya nchi hiyo ililenga kurejesha maeneo yaliyopotea kwa mataifa jirani, na kusababisha kushiriki katika unyakuzi wa Czechoslovakia na Yugoslavia.Hungaria ilijiunga na Nguvu za Mhimili katika Vita vya Kidunia vya pili , ambayo hapo awali ilionekana kutimiza matamanio yake ya kieneo.Hata hivyo, vita vilipogeuka dhidi ya mhimili huo, Hungaria ilijaribu kufanya mazungumzo ya amani tofauti, na kusababisha kukaliwa kwa Wajerumani mnamo 1944. Uvamizi huo ulisababisha kuanzishwa kwa serikali ya vibaraka, mateso makubwa ya Wayahudi, na kuhusika zaidi katika vita hadi kukaliwa kwa mabavu. na vikosi vya Soviet.
Hungary katika Vita vya Kidunia vya pili
Jeshi la Kifalme la Hungarian katika Vita vya Kidunia vya pili. ©Osprey Publishing
1940 Nov 20 - 1945 May 8

Hungary katika Vita vya Kidunia vya pili

Central Europe
Wakati wa Vita vya Kidunia vya pili , Ufalme wa Hungaria ulikuwa mwanachama wa nguvu za Axis.[74] Katika miaka ya 1930, Ufalme wa Hungaria ulitegemea kuongezeka kwa biashara naItalia ya Kifashisti na Ujerumani ya Nazi ili kujiondoa kutoka kwa Unyogovu Mkuu.Siasa za Kihungari na sera za kigeni zilikuwa za kitaifa zaidi kufikia 1938, na Hungaria ikapitisha sera ya kutojitambua sawa na ya Ujerumani, ikijaribu kujumuisha maeneo ya kikabila ya Hungaria katika nchi jirani ndani ya Hungaria.Hungary ilinufaika kimaeneo kutokana na uhusiano wake na mhimili huo.Masuluhisho yalijadiliwa kuhusu mizozo ya eneo na Jamhuri ya Chekoslovaki, Jamhuri ya Slovakia, na Ufalme wa Rumania .Mnamo Novemba 20, 1940, Hungaria ikawa mwanachama wa nne kujiunga na nguvu za Axis ilipotia saini Mkataba wa Utatu.[75] Mwaka uliofuata, majeshi ya Hungary yalishiriki katika uvamizi wa Yugoslavia na uvamizi wa Muungano wa Sovieti .Ushiriki wao ulibainishwa na waangalizi wa Ujerumani kwa ukatili wake hasa, na watu waliokaliwa wakikabiliwa na vurugu za kiholela.Wajitolea wa Hungaria wakati mwingine walirejelewa kama wanaoshiriki katika "utalii wa mauaji."[76]Baada ya miaka miwili ya vita dhidi ya Umoja wa Kisovieti, Waziri Mkuu Miklós Kállay alianza mazungumzo ya amani na Marekani na Uingereza katika vuli ya 1943. [77] Berlin ilikuwa tayari inashuku serikali ya Kállay, na Septemba 1943, Jenerali wa Ujerumani. Wafanyakazi walitayarisha mradi wa kuivamia na kuikalia Hungaria.Mnamo Machi 1944, vikosi vya Ujerumani viliteka Hungary.Majeshi ya Sovieti yalipoanza kutishia Hungaria, makubaliano ya kusitisha mapigano yalitiwa saini kati ya Hungary na USSR na Regent Miklós Horthy.Muda mfupi baadaye, mtoto wa Horthy alitekwa nyara na makomando wa Ujerumani na Horthy alilazimika kubatilisha upigaji silaha.Wakati huo Regent aliondolewa madarakani, huku kiongozi wa fashisti wa Hungary Ferenc Szálasi akianzisha serikali mpya, akiungwa mkono na Ujerumani.Mnamo 1945, vikosi vya Hungarian na Ujerumani huko Hungaria vilishindwa na majeshi ya Sovieti.[78]Takriban wanajeshi 300,000 wa Hungary na zaidi ya raia 600,000 walikufa wakati wa Vita vya Kidunia vya pili, kutia ndani Wayahudi kati ya 450,000 na 606,000 [79] na Waroma 28,000.[80] Miji mingi iliharibiwa, haswa mji mkuu wa Budapest.Wayahudi wengi nchini Hungaria walilindwa dhidi ya kuhamishwa hadi kwenye kambi za maangamizi za Wajerumani kwa miaka michache ya kwanza ya vita, ingawa walikuwa chini ya kipindi kirefu cha ukandamizaji wa sheria za kupinga Wayahudi ambazo ziliweka mipaka juu ya ushiriki wao katika maisha ya umma na ya kiuchumi.[81]
Kipindi cha Kikomunisti huko Hungaria
Bango la Propoganda la Hungaria ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1949 Jan 1 - 1989

Kipindi cha Kikomunisti huko Hungaria

Hungary
Jamhuri ya Pili ya Hungaria ilikuwa jamhuri ya bunge iliyoanzishwa kwa muda mfupi baada ya kuvunjwa kwa Ufalme wa Hungaria tarehe 1 Februari 1946 na yenyewe ilivunjwa tarehe 20 Agosti 1949. Ilifuatiwa na Jamhuri ya Watu wa Hungaria.Jamhuri ya Watu wa Hungaria ilikuwa nchi ya chama kimoja cha kisoshalisti kuanzia tarehe 20 Agosti 1949 [82] hadi 23 Oktoba 1989. [83] Ilitawaliwa na Chama cha Wafanyakazi wa Kisoshalisti cha Hungaria, ambacho kilikuwa chini ya ushawishi wa Muungano wa Kisovieti .[84] Kwa mujibu wa Mkutano wa Moscow wa 1944, Winston Churchill na Joseph Stalin walikuwa wamekubaliana kwamba baada ya vita Hungaria ingejumuishwa katika nyanja ya ushawishi ya Soviet.[85] HPR ilibakia kuwepo hadi 1989, wakati vikosi vya upinzani vilileta mwisho wa ukomunisti nchini Hungaria.Jimbo hilo lilijiona kuwa mrithi wa Jamhuri ya Mabaraza ya Hungaria, ambayo iliundwa mnamo 1919 kama jimbo la kwanza la kikomunisti lililoundwa baada ya Jamhuri ya Kijamii ya Kisoshalisti ya Urusi (Russian SFSR).Iliteuliwa kuwa "jamhuri ya kidemokrasia ya watu" na Umoja wa Kisovieti katika miaka ya 1940.Kijiografia, ilipakana na Rumania na Umoja wa Kisovyeti (kupitia SSR ya Kiukreni) kuelekea mashariki;Yugoslavia (kupitia SRs Kroatia, Serbia, na Slovenia) kuelekea kusini-magharibi;Czechoslovakia upande wa kaskazini na Austria upande wa magharibi.Mienendo hiyo hiyo ya kisiasa iliendelea kwa miaka mingi, huku Umoja wa Kisovieti ukishinikiza na kuendesha siasa za Hungary kupitia Chama cha Kikomunisti cha Hungaria, ikiingilia wakati wowote ilipohitajika, kwa kulazimishwa kijeshi na operesheni za siri.[86] Ukandamizaji wa kisiasa na kuzorota kwa uchumi kulisababisha vuguvugu la watu wengi nchini kote mnamo Oktoba-Novemba 1956 lililojulikana kama Mapinduzi ya Hungaria ya 1956, ambayo ilikuwa kitendo kikubwa zaidi cha upinzani katika historia ya Kambi ya Mashariki.Baada ya awali kuruhusu Mapinduzi yaendeshe mkondo wake, Muungano wa Kisovieti ulituma maelfu ya wanajeshi na vifaru kukandamiza upinzani na kuweka serikali mpya inayodhibitiwa na Sovieti chini ya János Kádár, na kuua maelfu ya Wahungari na kuwafukuza mamia ya maelfu.Lakini kufikia mwanzoni mwa miaka ya 1960, serikali ya Kádár ilikuwa imelegea kwa kiasi kikubwa mstari wake, ikitekeleza aina ya kipekee ya Ukomunisti wa nusu huria unaojulikana kama "Ukomunisti wa Goulash".Serikali iliruhusu uagizaji wa bidhaa fulani za walaji na kitamaduni za Magharibi, iliwapa Wahungari uhuru zaidi wa kusafiri nje ya nchi, na kurudisha nyuma serikali ya siri ya polisi.Hatua hizi ziliifanya Hungaria kuwa mtawala wa "baraki ya watu waliofurahi zaidi katika kambi ya ujamaa" katika miaka ya 1960 na 1970.[87]Mmoja wa viongozi waliokaa muda mrefu zaidi katika karne ya 20, Kádár hatimaye angestaafu mwaka wa 1988 baada ya kulazimishwa kutoka ofisini na vikosi vinavyounga mkono mageuzi zaidi huku kukiwa na kuzorota kwa uchumi.Hungaria ilikaa hivyo hadi mwishoni mwa miaka ya 1980, wakati machafuko yalipozuka katika Kambi ya Mashariki, na kuhitimishwa na kuanguka kwa Ukuta wa Berlin na kuvunjika kwa Umoja wa Kisovieti.Licha ya kumalizika kwa udhibiti wa kikomunisti nchini Hungaria, katiba ya 1949 ilibakia kufanya kazi pamoja na marekebisho ya kuakisi mpito wa nchi kuelekea demokrasia huria.Mnamo tarehe 1 Januari 2012, katiba ya 1949 ilibadilishwa na katiba mpya kabisa.
Mapinduzi ya Hungary ya 1956
Umati wa watu wakishangilia wanajeshi wa Kihungari wenye msimamo mkali huko Budapest. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1956 Jun 23 - Nov 4

Mapinduzi ya Hungary ya 1956

Hungary
Mapinduzi ya Hungaria ya 1956, ambayo pia yanajulikana kama Mapinduzi ya Hungary, yalikuwa mapinduzi ya nchi nzima dhidi ya serikali ya Jamhuri ya Watu wa Hungary (1949-1989) na sera zilizosababishwa na utii wa serikali kwa Umoja wa Kisovieti (USSR).Maasi hayo yalichukua siku 12 kabla ya kupondwa na vifaru na wanajeshi wa Soviet mnamo Novemba 4, 1956. Maelfu waliuawa na kujeruhiwa na karibu Wahungaria robo milioni walikimbia nchi.[88]Mapinduzi ya Hungaria yalianza tarehe 23 Oktoba 1956 huko Budapest wakati wanafunzi wa chuo kikuu waliwaomba raia wajiunge nao kwenye Jengo la Bunge la Hungaria kupinga utawala wa kijiografia wa USSR wa Hungary kupitia serikali ya Stalinist ya Mátyas Rákosi.Ujumbe wa wanafunzi uliingia katika jengo la Magyar Rádió kutangaza madai yao kumi na sita ya mageuzi ya kisiasa na kiuchumi kwa mashirika ya kiraia, lakini walizuiliwa na walinzi.Wakati wanafunzi waandamanaji waliokuwa nje ya jengo la redio walipotaka kuachiliwa kwa ujumbe wao, polisi kutoka ÁVH (Mamlaka ya Ulinzi ya Jimbo) waliwapiga risasi na kuwaua baadhi yao.[89]Kwa hiyo, Wahungari walijipanga katika wanamgambo wa kimapinduzi ili kupigana dhidi ya ÁVH;viongozi wa ndani wa kikomunisti wa Hungaria na polisi wa ÁVH walikamatwa na kuuawa kwa ufupi au kuuawa;na wafungwa wa kisiasa waliachiliwa na kuwa na silaha.Ili kutimiza matakwa yao ya kisiasa, kiuchumi na kijamii, soviti za mitaa (mabaraza ya wafanyakazi) zilichukua udhibiti wa serikali ya manispaa kutoka kwa Chama cha Watu Wanaofanya Kazi cha Hungaria (Magyar Dolgozók Pártja).Serikali mpya ya Imre Nagy ilivunja ÁVH, ikatangaza kujiondoa kwa Hungaria kutoka kwa Mkataba wa Warsaw, na kuahidi kuanzisha tena uchaguzi huru.Kufikia mwisho wa Oktoba mapigano makali yalikuwa yamepungua.Ingawa mwanzoni ilikuwa tayari kujadili uondoaji wa Jeshi la Soviet kutoka Hungary, USSR ilikandamiza Mapinduzi ya Hungary mnamo Novemba 4 1956, na kupigana na wanamapinduzi wa Hungary hadi 10 Novemba;ukandamizaji wa Maasi ya Hungaria uliua Wahungaria 2,500 na wanajeshi 700 wa Jeshi la Soviet, na kuwalazimisha Wahungari 200,000 kutafuta kimbilio la kisiasa nje ya nchi.[90]
1989
Hungary ya kisasaornament
Jamhuri ya Tatu
Kuondolewa kwa askari wa Soviet kutoka Hungary, 1 Julai 1990. ©Miroslav Luzetsky
1989 Jan 1 00:01

Jamhuri ya Tatu

Hungary
Uchaguzi wa kwanza huria wa ubunge, uliofanyika Mei 1990, ulikuwa wa kura ya maoni juu ya ukomunisti.Wakomunisti waliohuishwa na waliofanyiwa marekebisho walifanya vibaya.Vyama vya siasa kali, vya kati-kulia, na vya kiliberali vilifanya vyema zaidi, huku MDF ikishinda 43% ya kura na SZDSZ ikipata 24%.Chini ya Waziri Mkuu József Antall, MDF iliunda serikali ya mseto ya mseto wa mrengo wa kulia na Chama cha Wakulima Wadogo Huru na Christian Democratic People's Party ili kuwa na wingi wa asilimia 60 katika bunge.Kati ya Juni 1991, askari wa Soviet ("Kikundi cha Jeshi la Kusini") waliondoka Hungary.Jumla ya wanajeshi wa Sovieti na raia waliowekwa nchini Hungaria walikuwa karibu 100,000, wakiwa na vifaa vya kijeshi takriban 27,000.Uondoaji huo ulifanywa na magari 35,000 ya reli.Vikosi vya mwisho vilivyoamriwa na jenerali Viktor Silov vilivuka mpaka wa Hungarian na Kiukreni huko Záhony-Chop.Muungano huo uliathiriwa na ujamaa wa Pembe, na mwelekeo wa kiuchumi wa wanatekinolojia wake (ambao walikuwa wamesoma Magharibi katika miaka ya 1970 na 1980) na wafuasi wa wajasiriamali wa kada ya zamani, na mshirika wake wa muungano wa kiliberali SZDSZ.Ikikabiliwa na tishio la kufilisika kwa serikali, Pembe ilianzisha mageuzi ya kiuchumi na ubinafsishaji mkali wa mashirika ya serikali kwa kampuni za kimataifa kwa malipo ya matarajio ya uwekezaji (kwa njia ya ujenzi, upanuzi na kisasa).Serikali ya kijamaa-iliberali ilipitisha programu ya kubana matumizi ya fedha, kifurushi cha Bokros mwaka 1995, ambayo ilikuwa na madhara makubwa kwa utulivu wa kijamii na ubora wa maisha.Serikali ilianzisha ada za masomo ya baada ya sekondari, huduma za serikali zilizobinafsishwa kwa sehemu, lakini iliunga mkono sayansi moja kwa moja na kwa njia isiyo ya moja kwa moja, kupitia sekta ya kibinafsi.Serikali ilifuata sera ya kigeni ya ushirikiano na taasisi za Euro-Atlantic na maridhiano na nchi jirani.Wakosoaji walidai kuwa sera za muungano unaotawala zilikuwa za mrengo wa kulia kuliko zile za serikali ya awali ya mrengo wa kulia.

Footnotes



  1. Benda, Kálmán (General Editor) (1981). Magyarország történeti kronológiája - I. kötet: A kezdetektől 1526-ig. Budapest: Akadémiai Kiadó. p. 350. ISBN 963-05-2661-1.
  2. Kristó, Gyula (1998). Magyarország története - 895-1301 The History of Hungary - From 895 to 1301. Budapest: Osiris. p. 316. ISBN 963-379-442-0.
  3. Elekes, Lajos; Lederer, Emma; Székely, György (1961). Magyarország története az őskortól 1526-ig (PDF). Vol. Magyarország története I. Budapest: Tankönyvkiadó., p. 10.
  4. Kristó, Gyula (1998). Magyarország története, 895-1301. Budapest: Osiris, p. 17.
  5. Vékony, Gábor (2000). Dacians, Romans, Romanians. Matthias Corvinus Publishing. ISBN 1-882785-13-4, p. 38.
  6. Kontler, László (2002). A History of Hungary: Millennium in Central Europe. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-40390-317-4, p. 29.
  7. Kristó, Gyula (1998). Magyarország története, 895-1301. Budapest: Osiris, p. 20.
  8. Kristó, Gyula (1998). Magyarország története, 895-1301. Budapest: Osiris, p. 22.
  9. Elekes, Lajos; Lederer, Emma; Székely, György (1961). Magyarország története az őskortól 1526-ig (PDF). Vol. Magyarország története I. Budapest: Tankönyvkiadó, p. 21.
  10. Elekes, Lajos; Lederer, Emma; Székely, György (1961). Magyarország története az őskortól 1526-ig (PDF). Vol. Magyarország története I. Budapest: Tankönyvkiadó, p. 22.
  11. Kristó, Gyula (1998). Magyarország története, 895-1301. Budapest: Osiris., p. 23.
  12. Barta, István; Berend, Iván T.; Hanák, Péter; Lackó, Miklós; Makkai, László; Nagy, Zsuzsa L.; Ránki, György (1975). Pamlényi, Ervin (ed.). A history of Hungary. Translated by Boros, László; Farkas, István; Gulyás, Gyula; Róna, Éva. London: Collet's. ISBN 9780569077002., p. 22.
  13. Kontler, László (2002). A History of Hungary: Millennium in Central Europe. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-40390-317-4, p. 33.
  14. Szőke, M. Béla (2014). Gergely, Katalin; Ritoók, Ágnes (eds.). The Carolingian Age in the Carpathians (PDF). Translated by Pokoly, Judit; Strong, Lara; Sullivan, Christopher. Budapest: Hungarian National Museum. p. 112. ISBN 978-615-5209-17-8, p. 112.
  15. Elekes, Lajos; Lederer, Emma; Székely, György (1961). Magyarország története az őskortól 1526-ig (PDF). Vol. Magyarország története I. Budapest: Tankönyvkiadó, p. 23.
  16. Kristó, Gyula (1998). Magyarország története, 895-1301. Budapest: Osiris, p. 26.
  17. Engel, Pál; Ayton, Andrew (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895-1526. I.B. Tauris. ISBN 978-0-85773-173-9.
  18. Macartney, Carlile A. (1962). Hungary: a short history. Chicago University Press. p. 5. ISBN 9780852240359.
  19. Szabados, György (2019). Miljan, Suzana; B. Halász, Éva; Simon, Alexandru (eds.). "The origins and the transformation of the early Hungarian state" (PDF). Reform and Renewal in Medieval East and Central Europe: Politics, Law and Society. Zagreb.
  20. Engel, Pál (1990). Glatz, Ferenc; Burucs, Kornélia (eds.). Beilleszkedés Európába a kezdetektől 1440-ig. Vol. Magyarok Európában I. Budapest: Háttér Lapkiadó és Könykiadó. p. 97. ISBN 963-7403-892.
  21. Barta, István; Berend, Iván T.; Hanák, Péter; Lackó, Miklós; Makkai, László; Nagy, Zsuzsa L.; Ránki, György (1975). Pamlényi, Ervin (ed.). A history of Hungary. Translated by Boros, László; Farkas, István; Gulyás, Gyula; Róna, Éva. London: Collet's. ISBN 9780569077002, p. 22.
  22. "One Thousand Years of Hungarian Culture" (PDF). Kulugyminiszterium.hu. Archived from the original (PDF) on 8 April 2008. Retrieved 29 March 2008.
  23. Makkai, Laszló (1994). "Transformation into a Western-type State, 1196-1301". In Sugar, Peter F.; Hanák, Péter; Frank, Tibor (eds.). A History of Hungary. Bloomington, IN: Indiana University Press. p. 27. ISBN 0-253-20867-X.
  24. Chambers, James (1979). The Devil's Horsemen: The Mongol Invasion of Europe. New York City: Atheneum Books. ISBN 978-0-68910-942-3.
  25. Hévizi, Józsa (2004). Autonomies in Hungary and Europe: A Comparative Study (PDF). Translated by Thomas J. DeKornfeld (2nd Enlarged ed.). Buffalo, New York: Corvinus Society. pp. 18–19. ISBN 978-1-88278-517-9.
  26. "Mongol Invasions: Battle of Liegnitz". HistoryNet. 12 June 2006.
  27. Berend, Nóra (2001). At the Gate of Christendom: Jews, Muslims, and 'Pagans' in medieval Hungary, c. 1000-c. 1300. Cambridge, UK: Cambridge University Press. p. 72. ISBN 0-521-65185-9.
  28. "Jászberény". National and Historical Symbols of Hungary. Archived from the original on 29 July 2008. Retrieved 20 September 2009.
  29. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9, p. 80.
  30. Engel, Pál (2001). Ayton, Andrew (ed.). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. Translated by Tamás Pálosfalvi. I.B. Tauris. ISBN 1-86064-061-3, p. 104.
  31. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9, p. 81.
  32. Molnár, Miklós (2001). A Concise History of Hungary. Cambridge Concise Histories. Translated by Anna Magyar. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66736-4, p. 38.
  33. Engel, Pál (2001). Ayton, Andrew (ed.). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. Translated by Tamás Pálosfalvi. I.B. Tauris. ISBN 1-86064-061-3, p. 105.
  34. Makkai, László (1994). "The Hungarians' prehistory, their conquest of Hungary and their raids to the West to 955; The foundation of the Hungarian Christian state, 950–1196; Transformation into a Western-type state, 1196–1301". In Sugár, Peter F.; Hanák, Péter; Frank, Tibor (eds.). A History of Hungary. Indiana University Press. pp. 8–33. ISBN 0-253-20867-X, p. 33.
  35. Engel, Pál (2001). Ayton, Andrew (ed.). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. Translated by Tamás Pálosfalvi. I.B. Tauris. ISBN 1-86064-061-3, p. 272.
  36. Engel, Pál (2001). Ayton, Andrew (ed.). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. Translated by Tamás Pálosfalvi. I.B. Tauris. ISBN 1-86064-061-3, p. 111.
  37. Engel, Pál (2001). Ayton, Andrew (ed.). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. Translated by Tamás Pálosfalvi. I.B. Tauris. ISBN 1-86064-061-3, p. 112.
  38. Engel, Pál (2001). Ayton, Andrew (ed.). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. Translated by Tamás Pálosfalvi. I.B. Tauris. ISBN 1-86064-061-3, pp. 112–113.
  39. Makkai, László (1994). "The Hungarians' prehistory, their conquest of Hungary and their raids to the West to 955; The foundation of the Hungarian Christian state, 950–1196; Transformation into a Western-type state, 1196–1301". In Sugár, Peter F.; Hanák, Péter; Frank, Tibor (eds.). A History of Hungary. Indiana University Press. pp. 8–33. ISBN 0-253-20867-X, p. 31.
  40. Engel, Pál (2001). Ayton, Andrew (ed.). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. Translated by Tamás Pálosfalvi. I.B. Tauris. ISBN 1-86064-061-3, p. 110.
  41. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9, p. 84.
  42. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9, p. 84.
  43. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, p. 126.
  44. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, p. 130.
  45. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9, p. 88.
  46. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, p. 131.
  47. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, p. 133.
  48. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, pp. 192-193.
  49. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9, p. 90.
  50. Bak, János (1994). The late medieval period, 1382–1526. In: Sugár, Peter F. (General Editor); Hanák, Péter (Associate Editor); Frank, Tibor (Editorial Assistant); A History of Hungary; Indiana University Press; ISBN 0-253-20867-X, p. 58.
  51. Sedlar, Jean W. (1994). East Central Europe in the Middle Ages, 1000–1500. University of Washington Press. ISBN 0-295-97290-4, p. 346.
  52. Kirschbaum, Stanislav J. (2005). A History of Slovakia: The Struggle for Survival. Palgrave. ISBN 1-4039-6929-9, p. 46.
  53. Georgescu, Vlad (1991). The Romanians: A History. Ohio State University Press. ISBN 0-8142-0511-9.
  54. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, pp. 165-166.
  55. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, p. 172.
  56. Molnár, Miklós (2001). A Concise History of Hungary. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66736-4, p. 53.
  57. Fine, John V. A. Jr. (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4, p. 412.
  58. Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9, pp. 102-103.
  59. Fine, John V. A. Jr. (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4, p. 424.
  60. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, pp. 232-234.
  61. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, p. 339.
  62. Spiesz, Anton; Caplovic, Dusan; Bolchazy, Ladislaus J. (2006). Illustrated Slovak History: A Struggle for Sovereignty in Central Europe. Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-0-86516-426-0, pp. 52-53.
  63. Sedlar, Jean W. (1994). East Central Europe in the Middle Ages, 1000–1500. University of Washington Press. ISBN 0-295-97290-4, pp. 225., 238
  64. Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3, p. 309.
  65. Bak, János (1994). The late medieval period, 1382–1526. In: Sugár, Peter F. (General Editor); Hanák, Péter (Associate Editor); Frank, Tibor (Editorial Assistant); A History of Hungary; Indiana University Press; ISBN 0-253-20867-X, p. 74.
  66. István Keul, Early Modern Religious Communities in East-Central Europe: Ethnic Diversity, Denominational Plurality, and Corporative Politics in the Principality of Transylvania (1526–1691), BRILL, 2009, p. 40
  67. Robert Evans, Peter Wilson (2012). The Holy Roman Empire, 1495-1806: A European Perspective. van Brill's Companions to European History. Vol. 1. BRILL. p. 263. ISBN 9789004206830.
  68. Gángó, Gábor (2001). "1848–1849 in Hungary" (PDF). Hungarian Studies. 15 (1): 39–47. doi:10.1556/HStud.15.2001.1.3.
  69. Jeszenszky, Géza (17 November 2000). "From 'Eastern Switzerland' to Ethnic Cleansing: Is the Dream Still Relevant?". Duquesne History Forum.
  70. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Austria-Hungary" . Encyclopædia Britannica. Vol. 3 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 2.
  71. van Duin, Pieter (2009). Central European Crossroads: Social Democracy and National Revolution in Bratislava (Pressburg), 1867–1921. Berghahn Books. pp. 125–127. ISBN 978-1-84545-918-5.
  72. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Austria-Hungary" . Encyclopædia Britannica. Vol. 3 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 2.
  73. Jeszenszky, Géza (1994). "Hungary through World War I and the End of the Dual Monarchy". In Sugar, Peter F.; Hanák, Péter; Frank, Tibor (eds.). A History of Hungary. Bloomington, IN: Indiana University Press. p. 274. ISBN 0-253-20867-X.
  74. Hungary: The Unwilling Satellite Archived 16 February 2007 at the Wayback Machine John F. Montgomery, Hungary: The Unwilling Satellite. Devin-Adair Company, New York, 1947. Reprint: Simon Publications, 2002.
  75. "On this Day, in 1940: Hungary signed the Tripartite Pact and joined the Axis". 20 November 2020.
  76. Ungváry, Krisztián (23 March 2007). "Hungarian Occupation Forces in the Ukraine 1941–1942: The Historiographical Context". The Journal of Slavic Military Studies. 20 (1): 81–120. doi:10.1080/13518040701205480. ISSN 1351-8046. S2CID 143248398.
  77. Gy Juhász, "The Hungarian Peace-feelers and the Allies in 1943." Acta Historica Academiae Scientiarum Hungaricae 26.3/4 (1980): 345-377 online
  78. Gy Ránki, "The German Occupation of Hungary." Acta Historica Academiae Scientiarum Hungaricae 11.1/4 (1965): 261-283 online.
  79. Dawidowicz, Lucy. The War Against the Jews, Bantam, 1986, p. 403; Randolph Braham, A Magyarországi Holokauszt Földrajzi Enciklopediája (The Geographic Encyclopedia of the Holocaust in Hungary), Park Publishing, 2006, Vol 1, p. 91.
  80. Crowe, David. "The Roma Holocaust," in Barnard Schwartz and Frederick DeCoste, eds., The Holocaust's Ghost: Writings on Art, Politics, Law and Education, University of Alberta Press, 2000, pp. 178–210.
  81. Pogany, Istvan, Righting Wrongs in Eastern Europe, Manchester University Press, 1997, pp.26–39, 80–94.
  82. "1949. évi XX. törvény. A Magyar Népköztársaság Alkotmánya" [Act XX of 1949. The Constitution of the Hungarian People's Republic]. Magyar Közlöny (in Hungarian). Budapest: Állami Lapkiadó Nemzeti Vállalat. 4 (174): 1361. 20 August 1949.
  83. "1989. évi XXXI. törvény az Alkotmány módosításáról" [Act XXXI of 1989 on the Amendment of the Constitution]. Magyar Közlöny (in Hungarian). Budapest: Pallas Lap- és Könyvkiadó Vállalat. 44 (74): 1219. 23 October 1989.
  84. Rao, B. V. (2006), History of Modern Europe A.D. 1789–2002, Sterling Publishers Pvt. Ltd.
  85. Melvyn Leffler, Cambridge History of the Cold War: Volume 1 (Cambridge University Press, 2012), p. 175
  86. Crampton, R. J. (1997), Eastern Europe in the twentieth century and after, Routledge, ISBN 0-415-16422-2, p. 241.
  87. Nyyssönen, Heino (1 June 2006). "Salami reconstructed". Cahiers du monde russe. 47 (1–2): 153–172. doi:10.4000/monderusse.3793. ISSN 1252-6576.
  88. "This Day in History: November 4, 1956". History.com. Retrieved 16 March 2023.
  89. "Hungarian Revolt of 1956", Dictionary of Wars(2007) Third Edition, George Childs Kohn, Ed. pp. 237–238.
  90. Niessen, James P. (11 October 2016). "Hungarian Refugees of 1956: From the Border to Austria, Camp Kilmer, and Elsewhere". Hungarian Cultural Studies. 9: 122–136. doi:10.5195/AHEA.2016.261. ISSN 2471-965X.

References



  • Barta, István; Berend, Iván T.; Hanák, Péter; Lackó, Miklós; Makkai, László; Nagy, Zsuzsa L.; Ránki, György (1975). Pamlényi, Ervin (ed.). A history of Hungary. Translated by Boros, László; Farkas, István; Gulyás, Gyula; Róna, Éva. London: Collet's. ISBN 9780569077002.
  • Engel, Pál; Ayton, Andrew (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895-1526. I.B. Tauris. ISBN 978-0-85773-173-9.
  • Engel, Pál (1990). Glatz, Ferenc; Burucs, Kornélia (eds.). Beilleszkedés Európába a kezdetektől 1440-ig. Vol. Magyarok Európában I. Budapest: Háttér Lapkiadó és Könykiadó. p. 97. ISBN 963-7403-892.
  • Benda, Kálmán (1988). Hanák, Péter (ed.). One Thousand Years: A Concise History of Hungary. Budapest: Corvina. ISBN 978-9-63132-520-1.
  • Cartledge, Bryan (2012). The Will to Survive: A History of Hungary. Columbia University Press. ISBN 978-0-23170-225-6.
  • Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500–1250. Cambridge University Press. ISBN 978-0-52181-539-0.
  • Evans, R.J.W. (2008). Austria, Hungary, and the Habsburgs: Central Europe c.1683-1867. Oxford University Press. doi:10.1093/acprof:oso/9780199541621.001.0001. ISBN 978-0-19954-162-1.
  • Frucht, Richard (2000). Encyclopedia of Eastern Europe: From the Congress of Vienna to the Fall of Communism. New York City: Garland Publishing. ISBN 978-0-81530-092-2.
  • Hanák, Peter & Held, Joseph (1992). "Hungary on a fixed course: An outline of Hungarian history". In Held, Joseph (ed.). The Columbia history of Eastern Europe in the Twentieth Century. New York City: Columbia University Press. pp. 164–228. ISBN 978-0-23107-696-8. Covers 1918 to 1991.
  • Hoensch, Jörg K. (1996). A History of Modern Hungary, 1867–1994. Translated by Kim Traynor (2nd ed.). London, UK: Longman. ISBN 978-0-58225-649-1.
  • Janos, Andrew (1982). The Politics of backwardness in Hungary: 1825-1945. Princeton University Press. ISBN 978-0-69107-633-1.
  • Knatchbull-Hugessen, C.M. (1908). The Political Evolution of the Hungarian Nation. London, UK: The National Review Office. (Vol.1 & Vol.2)
  • Kontler, László (2002). A History of Hungary: Millennium in Central Europe. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-40390-317-4.
  • Macartney, C. A. (1962). Hungary, A Short History. Edinburgh University Press.
  • Molnár, Miklós (2001). A Concise History of Hungary. Translated by Anna Magyar. Cambridge Concise Histories. ISBN 978-0521667364.
  • Sinor, Denis (1976) [1959]. History of Hungary. New York City: Frederick A. Praeger Publishers. ISBN 978-0-83719-024-2.
  • Stavrianos, L. S. (2000) [1958]. Balkans Since 1453 (4th ed.). New York University Press. ISBN 0-8147-9766-0.
  • Sugar, Peter F.; Hanák, Péter; Frank, Tibor, eds. (1994). A History of Hungary. Bloomington, IN: Indiana University Press. ISBN 0-253-20867-X.
  • Várdy, Steven Béla (1997). Historical Dictionary of Hungary. Lanham, MD: Scarecrow Press. ISBN 978-0-81083-254-1.
  • Elekes, Lajos; Lederer, Emma; Székely, György (1961). Magyarország története az őskortól 1526-ig (PDF). Vol. Magyarország története I. Budapest: Tankönyvkiadó.
  • Kristó, Gyula (1998). Magyarország története, 895-1301. Budapest: Osiris.
  • Vékony, Gábor (2000). Dacians, Romans, Romanians. Matthias Corvinus Publishing. ISBN 1-882785-13-4.