ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕ

ਅੰਤਿਕਾ

ਅੱਖਰ

ਫੁਟਨੋਟ

ਹਵਾਲੇ


Play button

1037 - 1194

ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕ



ਮਹਾਨ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਜਾਂ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਇੱਕ ਉੱਚ ਮੱਧਕਾਲੀ ਤੁਰਕੋ -ਫ਼ਾਰਸੀ ਸੁੰਨੀ ਮੁਸਲਿਮ ਸਾਮਰਾਜ ਸੀ, ਜੋ ਓਗੁਜ਼ ਤੁਰਕਸ ਦੀ ਕਿਨਿਕ ਸ਼ਾਖਾ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਇਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੱਦ ਤੱਕ, ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਐਨਾਟੋਲੀਆ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਲੇਵਾਂਟ ਤੋਂ ਹਿੰਦੂ ਕੁਸ਼ ਤੱਕ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਫਾਰਸ ਦੀ ਖਾੜੀ ਤੱਕ ਫੈਲੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ।
HistoryMaps Shop

ਦੁਕਾਨ ਤੇ ਜਾਓ

700
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਇਤਿਹਾਸornament
766 Jan 1

ਪ੍ਰੋਲੋਗ

Jankent, Kazakhstan
ਸੇਲਜੁਕਸ ਓਗੁਜ਼ ਤੁਰਕਾਂ ਦੀ ਕਿਨਿਕ ਸ਼ਾਖਾ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ, [1] ਜੋ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਉੱਤੇ, ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਾਗਰ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਅਰਾਲ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਓਗੁਜ਼ ਯਾਬਗੂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ, [2] ਕਜ਼ਾਖ ਸਟੈਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦੇ.10ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਓਗੁਜ਼ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ ਸੀ।[3] ਜਦੋਂ ਸੇਲਜੁਕ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਆਗੂ ਸੇਲਜੁਕ ਦਾ ਓਘੁਜ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਸਰਦਾਰ ਯਾਬਘੂ ਨਾਲ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਬੀਲੇ ਨੂੰ ਓਘੁਜ਼ ਤੁਰਕ ਦੇ ਸਮੂਹ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਡੇਰਾ ਲਾ ਲਿਆ। ਸਿਰ ਦਰਿਆ।
ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਲਿਆ
ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ 985 ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਕੀਤਾ। ©HistoryMaps
985 Jan 1

ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਲਿਆ

Kyzylorda, Kazakhstan
ਸੇਲਜੂਕ ਜੇਂਡ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖਵਾਰੇਜ਼ਮ ਚਲੇ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ [985] ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਿਆ।999 ਤੱਕ ਸਮਾਨੀਡਜ਼ ਟਰਾਂਸੌਕਸਿਆਨਾ ਵਿੱਚ ਕਾਰਾ-ਖਾਨਿਡਾਂ ਕੋਲ ਡਿੱਗ ਗਏ, ਪਰ ਗਜ਼ਨਵੀਡਾਂ ਨੇ ਔਕਸਸ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਸੈਲਜੂਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸੁਤੰਤਰ ਅਧਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸ਼ਕਤੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਾਰਾ-ਖਾਨਿਦਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਖਰੀ ਸਮਾਨਿਦ ਅਮੀਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।
ਸੇਲਜੁਕ ਪਰਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ
ਸੇਲਜੁਕ ਪਰਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। ©HistoryMaps
1020 Jan 1 - 1040

ਸੇਲਜੁਕ ਪਰਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ

Mazandaran Province, Iran
1020 ਅਤੇ 1040 ਈਸਵੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਓਘੁਜ਼ ਤੁਰਕ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰਕਮੇਨਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸੈਲਜੁਕ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਮੂਸਾ ਅਤੇ ਭਤੀਜੇ ਤੁਗਰਿਲ ਅਤੇ ਚਘਰੀ ਨੇ ਕੀਤੀ, ਇਰਾਨ ਚਲੇ ਗਏ।ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਸੱਦੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਗਠਜੋੜ ਅਤੇ ਟਕਰਾਅ ਦੁਆਰਾ ਖਿੱਚੇ ਗਏ, ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸੌਕਸਿਆਨਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਖੋਰਾਸਾਨ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ।ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਹੋਰ ਓਘੁਜ਼ ਤੁਰਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਖੁਰਾਸਾਨ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਏ ਸਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਪੇਟ ਦਾਗ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ, ਇਹ ਖੇਤਰ ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਾਗਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੇਰਵ ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਇਸ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਸਬੂਤ ਅੱਜ ਦੇ ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਸਮਕਾਲੀ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸਤਾਨ, ਫਰਾਵਾ, ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਸਰਖ ਵਰਗੇ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।1034 ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ, ਤੁਗ਼ਰੀਲ ਅਤੇ ਚਘਰੀ ਨੂੰ ਓਗੁਜ਼ ਯਬਘੂ ਅਲੀ ਟੇਗਿਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਖਤ ਹਾਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਂਸੌਕਸੀਆਨਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਤੁਰਕਮੇਨੀਆਂ ਨੇ ਖਵਾਰਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲਈ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਚਰਾਗਾਹ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਗਜ਼ਨਵੀ ਗਵਰਨਰ, ਹਾਰੂਨ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਤੋਂ ਖੁਰਾਸਾਨ ਨੂੰ ਖੋਹਣ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ ਸੈਲਜੂਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਜਦੋਂ 1035 ਵਿੱਚ ਗਜ਼ਨਵੀ ਏਜੰਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹਾਰੂਨ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਭੱਜਣਾ ਪਿਆ, ਇਸ ਵਾਰ ਕਰਾਕੁਮ ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਾਰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਰਕਮੇਨੀਆਂ ਨੇ ਮੇਰਵ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਬਣਾਇਆ, ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਿਲਾਬੰਦੀ ਕਾਰਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਨਾਸਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲੈਣ ਲਈ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਬਦਲ ਲਿਆ।ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਖੁਰਾਸਾਨ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ, ਪ੍ਰਾਂਤ ਨੂੰ ਗਜ਼ਨਵੀ ਤਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਹਿਣਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।ਸੇਲਜੁਕ ਨੇ 1035 ਵਿੱਚ ਨਾਸਾ ਮੈਦਾਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਗਜ਼ਨਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਸੀ। ਸੇਲਜੁਕ ਦੇ ਪੋਤੇ, ਤੁਗ਼ਰੀਲ ਅਤੇ ਚਘਰੀ, ਨੂੰ ਗਵਰਨਰ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ, ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਗਰਾਂਟ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਹਕਾਨ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5]ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸੇਲਜੂਕ ਨੂੰ ਮਹਿਮੂਦ ਨੇ ਖਦੇੜ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਖਵਾਰੇਜ਼ਮ ਨੂੰ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ, ਪਰ ਤੁਗ਼ਰੀਲ ਅਤੇ ਚਘਰੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰਵ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਾਪੁਰ (1037/38) ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਛਾਪੇ ਮਾਰੇ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ, ਮਸੂਦ ਨਾਲ, ਖੁਰਾਸਾਨ ਅਤੇ ਬਲਖ ਦੇ ਪਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਕੀਤਾ।ਉਹ ਪੂਰਬੀ ਪਰਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵੱਸਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
1040
ਵਿਸਥਾਰornament
ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਲੜਾਈ
ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ©HistoryMaps
1040 May 23

ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਲੜਾਈ

Mary, Turkmenistan
ਜਦੋਂ ਸੇਲਜੂਕ ਨੇਤਾ ਤੁਗਰਿਲ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਚਘਰੀ ਨੇ ਇੱਕ ਫੌਜ ਖੜੀ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗਜ਼ਨਵੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।ਸੇਲਜੁਕ ਦੇ ਛਾਪਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਰਹੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਲੁੱਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੁਲਤਾਨ ਮਸੂਦ ਪਹਿਲੇ (ਗਜ਼ਨੀ ਦੇ ਮਹਿਮੂਦ ਦੇ ਪੁੱਤਰ) ਨੇ ਸੈਲਜੂਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।ਮਸੂਦ ਦੀ ਫੌਜ ਦੇ ਸਰਖਸ ਵੱਲ ਮਾਰਚ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸੇਲਜੂਕ ਧਾੜਵੀਆਂ ਨੇ ਗਜ਼ਨਵੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਹਿੱਟ-ਐਂਡ-ਰਨ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨਾਲ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ।ਗਜ਼ਨਵੀ ਤੁਰਕਾਂ ਦੀ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਭਾਰੀ-ਲਦੀ ਫੌਜ ਨਾਲੋਂ ਸਵਿਫਟ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਤੁਰਕਮੇਨ ਮੈਦਾਨਾਂ ਅਤੇ ਰੇਗਿਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈਆਂ ਲੜਨ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਸਨ।ਸੇਲਜੂਕ ਤੁਰਕਮੇਨਸ ਨੇ ਗਜ਼ਨਵੀਡਜ਼ ਦੀਆਂ ਸਪਲਾਈ ਲਾਈਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੇੜਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਖੂਹਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ।ਇਸ ਨਾਲ ਗ਼ਜ਼ਨਵੀ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਮਨੋਬਲ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਘਟਾਇਆ ਗਿਆ।23 ਮਈ, 1040 ਨੂੰ, ਲਗਭਗ 16,000 ਸੇਲਜੂਕ ਸਿਪਾਹੀ ਡੰਡਨਾਕਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭੁੱਖੇ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਗਜ਼ਨਵੀ ਫੌਜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰਵ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਰਾਇਆ ਅਤੇ ਗਜ਼ਨਵੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[6] ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਨੀਸ਼ਾਪੁਰ, ਹੇਰਾਤ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਬਲਖ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ।
ਖੁਰਾਸਾਨ ਦਾ ਸੇਲਜੁਕਸ ਰਾਜ
ਖੁਰਾਸਾਨ ਦਾ ਸੇਲਜੁਕਸ ਰਾਜ ©HistoryMaps
1046 Jan 1

ਖੁਰਾਸਾਨ ਦਾ ਸੇਲਜੁਕਸ ਰਾਜ

Turkmenistan
ਦੰਡਨਾਕਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਰਕਮੇਨੀਆਂ ਨੇ ਖੁਰਾਸਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਤੋਗਰੁਲ ਦੇ ਨਾਮਾਤਰ ਮਾਲਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਰਾਜ-ਸੱਤਾ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਫਾਰਸੀ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ।1046 ਤੱਕ, ਅਬਾਸੀਦ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਅਲ-ਕਾਇਮ ਨੇ ਤੁਗ਼ਰੀਲ ਨੂੰ ਖੁਰਾਸਾਨ ਉੱਤੇ ਸੇਲਜੁਕ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਡਿਪਲੋਮਾ ਭੇਜਿਆ ਸੀ।
ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ
ਬਿਜ਼ੰਤੀਨ ਕੈਵਲਰੀਮੈਨ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ©HistoryMaps
1048 Sep 18

ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ

Pasinler, Erzurum, Türkiye
ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਅਜੋਕੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 1040 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਓਘੁਜ਼ ਤੁਰਕ ਅਰਮੀਨੀਆ ਦੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਰਹੱਦਾਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ।ਜੇਹਾਦ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਲੁੱਟ ਅਤੇ ਭਿੰਨਤਾ ਲਈ ਉਤਸੁਕ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਰਮੇਨੀਆ ਵਿਚ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਕਾਂਸਟੈਂਟਾਈਨ IX ਮੋਨੋਮਾਚੋਸ (ਆਰ. 1042-1055) ਦੁਆਰਾ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਈਬੇਰੀਆ ਅਤੇ ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ ਦੀਆਂ ਥੀਮੈਟਿਕ ਫੌਜਾਂ (ਸੂਬਾਈ ਲੇਵੀਜ਼) ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਭੁਗਤਾਨ.ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਸੇਲਜੁਕ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਇੱਕ ਉਲਝਣ ਵਾਲਾ ਮਾਮਲਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤੁਰਕੀ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਰਵਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ।ਇਹ ਕਬੀਲੇ ਸੇਲਜੁਕ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਸਿਰਫ ਨਾਮਾਤਰ ਪਰਜਾ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਸੀ: ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੇਲਜੂਕ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਵਿਵਸਥਿਤ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰਾਜ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਕਬੀਲੇ ਲੁੱਟ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਚਰਾਗਾਹ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛਾਪੇ ਮਾਰਦੇ ਸਨ। ਸੇਲਜੁਕ ਅਦਾਲਤ ਦੇ.ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਨੇ ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਨੇ ਸੇਲਜੁਕ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।ਕਾਪੇਟਰੋਨ ਦੀ ਲੜਾਈ 1048 ਵਿੱਚ ਕਾਪੇਟਰੋਨ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ-ਜਾਰਜੀਅਨ ਫੌਜ ਅਤੇ ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਸੇਲਜੁਕ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਇਬਰਾਹਿਮ ਇਨਾਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸ਼ਾਸਿਤ ਅਰਮੀਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਸੀ।ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਨਿਯਮਤ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਤੁਰਕਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਫ਼ੀ ਸੰਖਿਆਤਮਕ ਨੁਕਸਾਨ 'ਤੇ ਸਨ: ਸਥਾਨਕ ਥੀਮਿਕ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਲੀਓ ਟੋਰਨੀਕਿਓਸ ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਲਕਨ ਵੱਲ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਕਮਾਂਡਰ, ਐਰੋਨ ਅਤੇ ਕਾਟਾਕਾਲੋਨ ਕੇਕੌਮੇਨੋਸ, ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਅਸਹਿਮਤ ਸਨ ਕਿ ਹਮਲੇ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ।ਕੇਕੌਮੇਨੋਸ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਰੋਨ ਨੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦੇ ਆਉਣ ਤੱਕ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।ਸਮਰਾਟ ਕਾਂਸਟੈਂਟਾਈਨ IX ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਾਲਾ ਵਿਕਲਪ ਚੁਣਿਆ ਅਤੇ ਜਾਰਜੀਅਨ ਸ਼ਾਸਕ ਲਿਪਰਿਟ IV ਤੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੈਸਿਵ ਰੁਖ ਅਪਣਾਉਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।ਇਸਨੇ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਰਟਜ਼ੇ ਦੇ ਮਹਾਨ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।ਜਾਰਜੀਅਨਾਂ ਦੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਯੁਕਤ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨ-ਜਾਰਜੀਅਨ ਫੋਰਸ ਨੇ ਕਾਪੇਟਰੋਨ ਵਿਖੇ ਲੜਾਈ ਦਿੱਤੀ।ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਰਾਤ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ, ਈਸਾਈ ਸਹਿਯੋਗੀ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਭਜਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਏ, ਅਤੇ ਹਾਰੂਨ ਅਤੇ ਕੇਕੌਮੇਨੋਸ, ਦੋ ਫਲੈਂਕਾਂ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਵਿੱਚ, ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਤੱਕ ਤੁਰਕਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਨਾਲ ਨੇ ਲਿਪਾਰਿਟ ਨੂੰ ਫੜਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸਦੇ ਬਾਰੇ ਦੋ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਸੂਚਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਇਨਾਲ ਭਾਰੀ ਲੁੱਟ ਲੈ ਕੇ, ਰੇਅ ਵਿਖੇ ਸੇਲਜੁਕ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਬੇਰੋਕ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ।ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਦੂਤਾਵਾਸਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਿਪਰਿਟ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਅਤੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਅਤੇ ਸੇਲਜੁਕ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ।ਸਮਰਾਟ ਕਾਂਸਟੈਂਟਾਈਨ ਨੌਵੇਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰਬੀ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ, ਪਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਕਾਰਨ 1054 ਤੱਕ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਤੁਰਕਾਂ ਨੇ ਵਧਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੇਚਨੇਗਜ਼ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਬਾਲਕਨਾਂ ਵੱਲ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੋੜ ਦੁਆਰਾ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਵਾਦ। ਪੂਰਬੀ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ, ਅਤੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਫੌਜ ਦਾ ਪਤਨ।
ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਬਗਦਾਦ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ
ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਬਗਦਾਦ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। ©HistoryMaps
1055 Jan 1

ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਬਗਦਾਦ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ

Baghdad, Iraq
ਜਿੱਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਗ਼ਰੀਲ ਨੇ ਬਗਦਾਦ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ, ਖਲੀਫ਼ਤ ਦੀ ਸੀਟ, ਅਤੇ ਬੁਆਇਡ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਰੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਤੁਗ਼ਰੀਲ ਨੂੰ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਅਲ-ਕਾਇਮ ਦੁਆਰਾ ਸੁਲਤਾਨ (ਮਹਾਨ ਸੇਲਜੁਕ ਸਲਤਨਤ ਦਾ) ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਬੁਆਇਡਜ਼ ਵਾਂਗ, ਸੈਲਜੂਕ ਨੇ ਅੱਬਾਸੀ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਨੂੰ ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ।
ਦਮਘਨ ਦੀ ਲੜਾਈ
ਦਮਘਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ©HistoryMaps
1063 Jan 1

ਦਮਘਨ ਦੀ ਲੜਾਈ

Iran
ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਤੁਗਰਿਲ, ਬੇਔਲਾਦ ਮਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਚਘਰੀ ਬੇਗ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ।ਤੁਗਰਿਲ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੇਲਜੁਕ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਕੁਤਾਲਮਿਸ਼ ਨੇ ਨਵਾਂ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਗਰਿਲ ਬੇਔਲਾਦ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਜੀਵਿਤ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।ਅਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਫੌਜ ਕੁਤਾਲਮਿਸ਼ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਸੀ।ਕੁਤਾਲਮਿਸ਼ ਨੇ ਐਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਦੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਦੀ ਦੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਐਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਬਣਾਈ ਦਲਦਲ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ।ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਦੋ ਸੇਲਜੁਕ ਫ਼ੌਜਾਂ ਮਿਲੀਆਂ, ਕੁਤਾਲਮਿਸ਼ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਭੱਜ ਗਈਆਂ।ਰੇਸੁਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੁਤਾਲਮਿਸ਼ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸੁਲੇਮਾਨ (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚਰਮ ਦੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ) ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਕੁਤਲਮਿਸ਼ ਬਚ ਨਿਕਲਿਆ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਗਿਰਦਕੁਹ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਹ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਅਤੇ 7 ਦਸੰਬਰ 1063 ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਤਾਲਮਿਸ਼ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸੁਲੇਮਾਨ ਨੂੰ ਕੈਦੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ;ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਰਮ ਦੀ ਸਲਤਨਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਨੇ ਮਹਾਨ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।
ਅਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਅਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ©HistoryMaps
1064 Apr 27

ਅਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

Damghan, Iran

ਅਰਸਲਾਨ ਨੇ ਗੱਦੀ ਲਈ ਕੁਤਾਲਮਿਸ਼ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਅਤੇ 27 ਅਪ੍ਰੈਲ 1064 ਨੂੰ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਵਜੋਂ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਇਆ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਓਕਸਸ ਨਦੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਟਾਈਗ੍ਰਿਸ ਤੱਕ ਪਰਸ਼ੀਆ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਰਾਜਾ ਬਣ ਗਿਆ।

ਐਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਨੇ ਅਰਮੀਨੀਆ ਅਤੇ ਜਾਰਜੀਆ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ
ਐਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਨੇ ਅਰਮੀਨੀਆ ਅਤੇ ਜਾਰਜੀਆ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ©HistoryMaps
1064 Jun 1

ਐਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਨੇ ਅਰਮੀਨੀਆ ਅਤੇ ਜਾਰਜੀਆ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ

Ani, Armenia

ਕੈਪਾਡੋਸੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕੈਸੇਰੀਆ ਮਜ਼ਾਕਾ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਾਲ, ਅਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤੁਰਕੋਮੈਨ" ਘੋੜਸਵਾਰ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ, ਫਰਾਤ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਨਿਜ਼ਾਮ ਅਲ-ਮੁਲਕ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਅਰਮੇਨੀਆ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜਾਰਜੀਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ 1064 ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। 25 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਅਰਮੀਨੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਐਨੀ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।

ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸੰਘਰਸ਼
ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨ ਦੁਆਰਾ ਹਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ©HistoryMaps
1068 Jan 1

ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸੰਘਰਸ਼

Cilicia, Turkey
1068 ਵਿੱਚ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਫਾਤਿਮੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ, ਐਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਨੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।ਸਮਰਾਟ ਰੋਮਨੋਸ IV ਡਾਇਓਜੀਨੇਸ, ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਮਾਂਡ ਸੰਭਾਲਦੇ ਹੋਏ, ਸਿਲੀਸੀਆ ਵਿੱਚ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ।ਤਿੰਨ ਕਠਿਨ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ, ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਹਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1070 ਵਿੱਚ ਫਰਾਤ ਦੇ ਪਾਰ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲੀਆਂ ਦੋ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਸਮਰਾਟ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਤੀਜੀ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਸਮਰਾਟ ਮੈਨੁਅਲ ਕਾਮਨੇਨੋਸ ਦੇ ਪੜਦੇ ਚਾਚਾ ਮੈਨੁਅਲ ਕੋਮਨੇਨੋਸ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
Play button
1071 Aug 26

ਮੰਜ਼ਿਕਰਟ ਦੀ ਲੜਾਈ

Manzikert
ਮੰਜ਼ਿਕਰਟ ਦੀ ਲੜਾਈ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ (ਐਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ) ਵਿਚਕਾਰ ਲੜੀ ਗਈ ਸੀ।ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਫੌਜ ਦੀ ਨਿਰਣਾਇਕ ਹਾਰ ਅਤੇ ਸਮਰਾਟ ਰੋਮਨੋਸ IV ਡਾਇਓਜੀਨੇਸ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਨੇ ਐਨਾਟੋਲੀਆ ਅਤੇ ਅਰਮੇਨੀਆ ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਅਤੇ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਦੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਤੁਰਕੀਕਰਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ।ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤੁਰਕ, ਜੋ ਕਿ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਨੇ ਮਾਨਜ਼ੀਕਰਟ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਏਸ਼ੀਆ ਮਾਈਨਰ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ।
ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣਿਆ
ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣਿਆ ©HistoryMaps
1072 Jan 1

ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਸੁਲਤਾਨ ਬਣਿਆ

Isfahan, Iran
ਅਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ, ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੋ ਫ਼ਾਰਸੀ ਵਜ਼ੀਰਾਂ, ਨਿਜ਼ਾਮ ਅਲ-ਮੁਲਕ ਅਤੇ ਤਾਜ ਅਲ-ਮੁਲਕ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਸੇਲਜੁਕ ਰਾਜ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਅਰਬ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਈਰਾਨੀ ਸਰਹੱਦ ਤੱਕ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ। ਪੂਰਬ ਵਿੱਚਚੀਨ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨ।ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਉਹ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰੇ ਤੋਂ ਇਸਫਾਹਾਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਇਹ ਉਸਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸੀ ਕਿ ਸੇਲਜੂਕ ਸਾਮਰਾਜ ਆਪਣੀਆਂ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ।
1073 - 1200
ਸੈਲਜੁਕ ਤੁਰਕਮੇਨ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆornament
Play button
1073 Jan 1 - 1200

ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਦਾ ਤੁਰਕੀਕਰਣ

Anatolia, Türkiye
ਐਲਪ ਅਰਸਲਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤੁਰਕੋਮੈਨ ਜਨਰਲਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨ ਐਨਾਟੋਲੀਆ ਤੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰਿਆਸਤਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਟਾਬੇਗ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸਨ।ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੁਰਕਮੇਨੀਆਂ ਨੇ ਏਜੀਅਨ ਸਾਗਰ ਤੱਕ ਕਈ ਬੇਲਿਕਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਿਯੰਤਰਣ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ: ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਸਲਟੂਕਿਡਜ਼, ਪੂਰਬੀ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹ-ਆਰਮੇਂਸ ਅਤੇ ਮੇਂਗੂਜੇਕਿਡਜ਼, ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਆਰਟੂਕਿਡਜ਼, ਮੱਧ ਐਨਾਟੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਡੈਨਿਸ਼ਮੇਂਡਿਸ, ਰੂਮ ਬੇਲਿਕਜ਼ ( ਸੁਲੇਮਾਨ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਐਨਾਟੋਲੀਆ) ਅਤੇ ਇਜ਼ਮੀਰ (ਸਮਿਰਨਾ) ਵਿੱਚ ਸਮਰਨਾ ਦੇ ਤਜ਼ਾਚਾਸ ਦੇ ਬੇਲਿਕ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ।
ਕੇਰਜ ਅਬੂ ਦੁਲਾਫ ਦੀ ਲੜਾਈ
ਕੇਰਜ ਅਬੂ ਦੁਲਾਫ ਦੀ ਲੜਾਈ ©HistoryMaps
1073 Jan 1

ਕੇਰਜ ਅਬੂ ਦੁਲਾਫ ਦੀ ਲੜਾਈ

Hamadan, Hamadan Province, Ira
ਕੇਰਜ ਅਬੂ ਦੁਲਫ ਦੀ ਲੜਾਈ 1073 ਵਿੱਚ ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਸੇਲਜੁਕ ਫੌਜ ਅਤੇ ਕਵੂਰਤ ਦੀ ਕੇਰਮਨ ਸੇਲਜੁਕ ਫੌਜ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਸੁਲਤਾਨ-ਸ਼ਾਹ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜੀ ਗਈ ਸੀ।ਇਹ ਹਮਾਦਾਨ ਅਤੇ ਅਰਾਕ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਕੇਰਜ ਅਬੂ ਦੁਲਾਫ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਗਭਗ ਵਾਪਰਿਆ, ਅਤੇ ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ I ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਰਣਾਇਕ ਜਿੱਤ ਸੀ।ਅਲਪ-ਅਰਸਲਾਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਨਵਾਂ ਸੁਲਤਾਨ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਰਲੇਵੇਂ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੇ ਚਾਚਾ ਕਵੂਰਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਗੱਦੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ: "ਮੈਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਜਵਾਨ ਪੁੱਤਰ ਹੋ; ਮੇਰਾ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਅਲਪ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਹੱਕ ਹੈ। -ਅਰਸਲਾਨ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ।"ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਫਿਰ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜ ਕੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ: "ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇੱਕ ਭਰਾ ਵਾਰਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।"ਇਸ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੇ ਕਵੂਰਤ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਫਹਾਨ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।1073 ਵਿੱਚ ਹਮਾਦਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਲੜਾਈ ਹੋਈ, ਜੋ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਚੱਲੀ।ਕਵੂਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਸੱਤ ਪੁੱਤਰ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕਮੇਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਗ਼ੁਲਾਮ ("ਫੌਜੀ ਗੁਲਾਮ") ਅਤੇ ਕੁਰਦਿਸ਼ ਅਤੇ ਅਰਬ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਲੜਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਫੌਜ ਦੇ ਤੁਰਕ ਉਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਕਵੂਰਤ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਿਹਾ।ਕਵੂਰਟ ਨੇ ਫਿਰ ਰਹਿਮ ਦੀ ਭੀਖ ਮੰਗੀ ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਓਮਾਨ ਨੂੰ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਿਜ਼ਾਮ ਅਲ-ਮੁਲਕ ਨੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ, ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਬਖਸ਼ਣਾ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਸੀ।ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਕਵੂਰਟ ਨੂੰ ਕਮਾਨ ਨਾਲ ਗਲਾ ਘੁੱਟ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।
ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਕਰਾਖਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ
ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਕਰਾਖਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ©HistoryMaps
1073 Jan 1

ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਕਰਾਖਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ

Bukhara, Uzbekistan
1040 ਵਿੱਚ, ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕਾਂ ਨੇ ਡੰਡਨਾਕਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਗਜ਼ਨਵੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਅਤੇ ਇਰਾਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ।ਕਰਾਖਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਕਰਾਖਾਨਿਡ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸੇਲਜੁਕ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਗਏ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਗ੍ਰੇਟਰ ਖੁਰਾਸਾਨ ਦੇ ਸੇਲਜੁਕ ਕਸਬਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ।ਕਾਰਖਾਨੀਆਂ ਨੇ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਧਾਰਮਿਕ ਜਮਾਤਾਂ (ਉਲਾਮਾ) ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਟਕਰਾਅ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਟਰਾਂਸੌਕਸਿਆਨਾ ਦੇ ਉਲਾਮਾ ਨੇ ਫਿਰ ਸੇਲਜੁਕਸ ਦੇ ਦਖਲ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ।1089 ਵਿਚ ਇਬਰਾਹਿਮ ਦੇ ਪੋਤੇ ਅਹਿਮਦ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੀ.ਖਿਦਰ, ਸੇਲਜੂਕ ਨੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਖਾਨੇਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਡੋਮੇਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਮਰਕੰਦ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਪੱਛਮੀ ਕਰਾਖਾਨਿਡਜ਼ ਖਾਨੇਟ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਲਈ ਸੇਲਜੁਕਸ ਦਾ ਜਾਗੀਰ ਬਣ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਖਾਨੇਟ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਹ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬਿਠਾਉਣ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਸੀ।ਅਹਿਮਦ ਬੀ.ਖ਼ਿਦਰ ਨੂੰ ਸੇਲਜੁਕਸ ਦੁਆਰਾ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ 1095 ਵਿੱਚ, ਉਲਾਮਾ ਨੇ ਅਹਿਮਦ 'ਤੇ ਧਰਮ-ਧਰੋਹ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ।ਕਾਸ਼ਗਰ ਦੇ ਕਾਰਖਾਨੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਤਾਲਾਸ ਅਤੇ ਜ਼ੇਟੀਸੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੇਲਜੁਕ ਮੁਹਿੰਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਅਧੀਨਗੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਪੂਰਬੀ ਖਾਨੇਟ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੇਲਜੁਕ ਜਾਲਦਾਰ ਸੀ।12ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਟਰਾਂਸੌਕਸਿਆਨਾ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਟਰਮੇਜ਼ ਦੇ ਸੇਲਜੁਕ ਕਸਬੇ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।
ਪਾਰਸਖਸੀ ਦੀ ਲੜਾਈ
ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕ। ©HistoryMaps
1074 Jan 1

ਪਾਰਸਖਸੀ ਦੀ ਲੜਾਈ

Partskhisi, Georgia
ਦੱਖਣੀ ਜਾਰਜੀਆ ਵਿੱਚ ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ I ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਗਈ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਮੁਹਿੰਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਮਰਾਟ ਨੇ ਸਮਸ਼ਵਿਲਡੇ ਅਤੇ ਅਰਾਨ ਦੇ ਡੱਚੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਸ "ਗੰਦਜ਼ਾ ਦੇ ਸਾਰੰਗ" ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਰਬੀ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਵਥਾਂਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸਾਰੰਗ ਵੱਲ 48,000 ਘੋੜ ਸਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਉਸਨੇ ਜਾਰਜੀਆ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਅਧੀਨ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ।ਅਰਰਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ, ਦਮਨੀਸੀ, ਡਵਿਨ ਅਤੇ ਗੰਜਾ ਦੇ ਮੁਸਲਿਮ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਜਾਰਜੀਆ ਵੱਲ ਲੈ ਗਏ।ਆਧੁਨਿਕ ਜਾਰਜੀਅਨ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮਲੇ ਦੀ ਡੇਟਿੰਗ ਵਿਵਾਦਗ੍ਰਸਤ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਲੜਾਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ 1074 (ਲੋਰਟਕੀਪਨੀਡਜ਼ੇ, ਬਰਡਜ਼ੇਨਿਸ਼ਵਿਲੀ, ਪਾਪਾਸਕੀਰੀ) ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ, ਪ੍ਰੋ. ਇਵਾਨੇ ਜਾਵਾਖਿਸ਼ਵਿਲੀ ਨੇ 1073 ਅਤੇ 1074 ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਜਾਰਜੀਅਨ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਟੇਡੋ ਜੌਰਡਨੀਆ ਨੇ ਲੜਾਈ ਦੀ ਤਾਰੀਖ਼ 1077 ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਖੋਜ ਅਨੁਸਾਰ। ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਸਤੰਬਰ 1075 ਈ.[7] ਜਿਓਰਗੀ II, ਕਾਖੇਤੀ ਦੇ ਅਗਸਾਰਟਨ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਫੌਜੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ, ਪਾਰਸਖਸੀ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਲੜਾਈ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਧਿਐਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਹ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਜਾਰਜੀਅਨ ਰਈਸ, ਕਲਡੇਕਰੀ ਦੇ ਇਵਾਨ ਬਾਘੁਆਸ਼ੀ, ਨੇ ਸੇਲਜੁਕਸ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕੀਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ, ਲਿਪਰਿਟ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੈਦੀ ਵਜੋਂ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ।ਇਹ ਲੜਾਈ ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਤੱਕ ਚਲਦੀ ਰਹੀ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਾਰਜੀਆ ਦੇ ਜਿਓਰਗੀ II ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਰਣਾਇਕ ਜਿੱਤ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੋਈ।[8] ਪਾਰਸਖਸੀ ਵਿੱਚ ਲੜੀ ਗਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਲੜਾਈ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਗਤੀ ਨੇ ਜਾਰਜੀਅਨਾਂ ਨੂੰ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ (ਕਾਰਸ, ਸਮਸ਼ਵਿਲਡੇ) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ (ਅਨਾਕੋਪੀਆ, ਕਲਾਰਜੇਤੀ, ਸ਼ਾਵਸ਼ੇਤੀ, ਅਰਦਾਹਾਨ, ਜਾਵਾਖੇਤੀ) ਤੋਂ ਗੁਆਚੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ। ).[9]
ਡੈਨਮਾਰਕ ਦੀ ਰਿਆਸਤ
ਦਾਨੀਸ਼ਮੇਂਦ ਗਾਜ਼ੀ ©HistoryMaps
1075 Jan 1

ਡੈਨਮਾਰਕ ਦੀ ਰਿਆਸਤ

Sivas, Turkey
ਮੈਨਜ਼ੀਕਰਟ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਫੌਜ ਦੀ ਹਾਰ ਨੇ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡੈਨਿਸ਼ਮੇਂਡ ਗਾਜ਼ੀ ਦੀਆਂ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਫ਼ੌਜਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ।ਡੈਨਿਸ਼ਮੇਂਡ ਗਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਨਿਓਕੇਸਰੀਆ, ਟੋਕਟ, ਸਿਵਾਸ ਅਤੇ ਯੂਚੈਤਾ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਕੇ, ਕੇਂਦਰੀ ਐਨਾਟੋਲੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਜੋਂ ਲੈ ਲਿਆ।ਇਹ ਰਾਜ ਸੀਰੀਆ ਤੋਂ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਪਹਿਲੇ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲੇ ਨੇ ਜਾਰਜੀਆ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ
ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲੇ ਨੇ ਜਾਰਜੀਆ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ©HistoryMaps
1076 Jan 1

ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲੇ ਨੇ ਜਾਰਜੀਆ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ

Georgia
ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲੇ ਨੇ ਜਾਰਜੀਆ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਸਤੀਆਂ ਨੂੰ ਖੰਡਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।1079/80 ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਾਰਜੀਆ 'ਤੇ ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਲਾਨਾ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਕੀਮਤੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕੇ।
ਰਮ ਦੀ ਸੇਲਜੁਕ ਸਲਤਨਤ
ਰਮ ਦੀ ਸੇਲਜੁਕ ਸਲਤਨਤ। ©HistoryMaps
1077 Jan 1

ਰਮ ਦੀ ਸੇਲਜੁਕ ਸਲਤਨਤ

Asia Minor
ਸੁਲੇਮਾਨ ਇਬਨ ਕੁਤੁਲਮਿਸ਼ (ਮੇਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਚਚੇਰਾ ਭਰਾ) ਨੇ ਕੋਨੀਆ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜੋ ਹੁਣ ਪੱਛਮੀ ਤੁਰਕੀ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਹਾਨ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਜਾਲਦਾਰ ਇਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਰਮ ਦੀ ਸਲਤਨਤ 1077 ਵਿੱਚ ਸੁਲੇਮਾਨ ਇਬਨ ਕੁਤੁਲਮਿਸ਼ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮਹਾਨ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਮੱਧ ਐਨਾਟੋਲੀਆ ਦੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਮੰਜ਼ਿਕਰਟ (1071) ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਛੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ।ਇਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪਹਿਲਾਂ ਇਜ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕੋਨੀਆ ਵਿਖੇ ਸੀ।ਇਹ ਤੁਰਕੀ ਸਮੂਹ ਏਸ਼ੀਆ ਮਾਈਨਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕਾਂ ਨੇ ਦਮਿਸ਼ਕ ਲੈ ਲਿਆ
ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕਾਂ ਨੇ ਦਮਿਸ਼ਕ ਲੈ ਲਿਆ। ©HistoryMaps
1078 Jan 1

ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕਾਂ ਨੇ ਦਮਿਸ਼ਕ ਲੈ ਲਿਆ

Damascus
ਸੁਲਤਾਨ ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਤੁਤੁਸ਼ ਨੂੰ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਅਤਸੀਜ਼ ਇਬਨ ਉਵਾਕ ਅਲ-ਖਵਾਰਜ਼ਮੀ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਦਮਿਸ਼ਕ ਭੇਜਿਆ।ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਤੁਸ਼ ਨੇ ਅਤਸੀਜ਼ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦਮਿਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ।ਉਸਨੇ ਫਾਤਿਮੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਲ ਲਈ।ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਵਪਾਰ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਹੋਵੇ।
ਸਮਰਨਾ ਦੀ ਰਿਆਸਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1081 Jan 1

ਸਮਰਨਾ ਦੀ ਰਿਆਸਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ

Smyrna
ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ, ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਕਮਾਂਡਰ, ਤਜ਼ਾਚਸ ਨੇ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਮਰਨਾ, ਏਸ਼ੀਆ ਮਾਈਨਰ ਦੇ ਏਜੀਅਨ ਤੱਟਵਰਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਪਏ ਟਾਪੂਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਉਸਨੇ ਸਮਰਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਆਸਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੂੰ ਏਜੀਅਨ ਸਾਗਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਸੈਲਜੂਕ ਨੇ ਐਂਟੀਓਕ ਅਤੇ ਅਲੇਪੋ ਨੂੰ ਲੈ ਲਿਆ
ਸੈਲਜੂਕ ਐਂਟੀਓਕ ਲੈ ਗਏ ©HistoryMaps
1085 Jan 1

ਸੈਲਜੂਕ ਨੇ ਐਂਟੀਓਕ ਅਤੇ ਅਲੇਪੋ ਨੂੰ ਲੈ ਲਿਆ

Antioch, Turkey
1080 ਵਿੱਚ, ਟੂਤੁਸ਼ ਨੇ ਅਲੇਪੋ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਪੱਕਾ ਇਰਾਦਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਸਨੂੰ ਇਸਦੇ ਨੇੜਲੇ ਬਚਾਅ ਪੱਖ ਤੋਂ ਖੋਹਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ;ਇਸ ਲਈ, ਉਸਨੇ ਮਨਬੀਜ, ਹਿਸਨ ਅਲ-ਫਯਾ (ਅਜੋਕੇ ਅਲ-ਬੀਰਾ ਵਿਖੇ), ਬਿਜ਼ਾ ਅਤੇ ਅਜ਼ਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ।ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸਾਬੀਕ ਨੂੰ ਉਕੈਲਿਡ ਅਮੀਰ ਮੁਸਲਿਮ ਇਬਨ ਕੁਰੈਸ਼ "ਸ਼ਰਫ ਅਲ-ਦੌਲਾ" ਨੂੰ ਅਮੀਰਾਤ ਸੌਂਪਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ।ਅਲੇਪੋ ਵਿੱਚ ਹੈੱਡਮੈਨ, ਸ਼ਰੀਫ ਹਸਨ ਇਬਨ ਹਿਬਤ ਅੱਲ੍ਹਾ ਅਲ-ਹੁਤਾਇਤੀ, ਜੋ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸੁਲੇਮਾਨ ਇਬਨ ਕੁਤਲਮਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਤੂਤੁਸ਼ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ।ਸੁਲੇਮਾਨ ਸੈਲਜੂਕ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਦੂਰ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1084 ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਓਕ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਕੇ ਅਲੇਪੋ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਰਾਜ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਤੁਤੁਸ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਫੌਜ 1086 ਵਿੱਚ ਅਲੇਪੋ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੁਲੇਮਾਨ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਅਗਲੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸੁਲੇਮਾਨ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਭੱਜ ਗਈਆਂ। , ਸੁਲੇਮਾਨ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਕਿਲਿਕ ਅਰਸਲਾਨ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਤੂਤੁਸ਼ ਨੇ ਮਈ 1086 ਵਿੱਚ ਗੜ੍ਹ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਅਲੇਪੋ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਉਹ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਦਮਿਸ਼ਕ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਿਆ।ਸੁਲਤਾਨ ਖੁਦ ਦਸੰਬਰ 1086 ਵਿੱਚ ਆਇਆ, ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਏਕ ਸੁਨਕੁਰ ਅਲ-ਹਜੀਬ ਨੂੰ ਅਲੇਪੋ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ।
Play button
1091 Apr 29

ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਪੁਨਰ-ਉਥਾਨ

Enez, Edirne, Türkiye
1087 ਦੀ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ, ਉੱਤਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਖਬਰ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਈ।ਹਮਲਾਵਰ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਕਾਲੇ ਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਪੇਚਨੇਗ ਸਨ;ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 80,000 ਸੀ।ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀਆਂ ਦੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਪੇਚਨੇਗ ਦੀ ਭੀੜ ਕਾਂਸਟੈਂਟੀਨੋਪਲ ਵਿਖੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵੱਲ ਵਧੀ, ਉੱਤਰੀ ਬਾਲਕਨ ਨੂੰ ਲੁੱਟਦੇ ਹੋਏ।ਹਮਲੇ ਨੇ ਅਲੈਕਸੀਓਸ ਦੇ ਸਾਮਰਾਜ ਲਈ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਵੀ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਅਣਗਹਿਲੀ ਕਾਰਨ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਫੌਜੀ ਸਮਰਾਟ ਨੂੰ ਪੇਚਨੇਗ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਭਜਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਫੌਜ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ।ਅਲੈਕਸੀਓਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਚਤੁਰਾਈ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਹੁਨਰ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਤੁਰਕ ਖਾਨਾਬਦੋਸ਼ ਕਬੀਲੇ, ਕੁਮਨ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਪੇਚਨੇਗਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ।1090 ਜਾਂ 1091 ਦੇ ਆਸਪਾਸ, ਸਮਿਰਨਾ ਦੇ ਅਮੀਰ ਚਾਕਾ ਨੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਪੇਚਨੇਗਜ਼ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ।[10]ਪੇਚਨੇਗਜ਼ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਬਦਲੇ ਅਲੈਕਸੀਓਸ ਦੁਆਰਾ ਸੋਨੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਕੁਮਨ ਨੇ ਅਲੈਕਸੀਓਸ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕਾਹਲੀ ਕੀਤੀ।1091 ਦੀ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਕੁਮਨ ਫ਼ੌਜਾਂ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੀਆਂ, ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਫ਼ੌਜ ਪੇਚਨੇਗਜ਼ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਈ।ਸੋਮਵਾਰ, 28 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1091 ਨੂੰ, ਅਲੈਕਸੀਓਸ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹੇਬਰੋਸ ਨਦੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲੇਵੋਨੀਅਨ ਵਿਖੇ ਪੇਚਨੇਗ ਕੈਂਪ ਪਹੁੰਚੇ।Pechenegs ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਫੜਿਆ ਗਿਆ ਜਾਪਦਾ ਹੈ.ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ, ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਲੇਵੋਨੀਅਨ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਲੜਾਈ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਤਲੇਆਮ ਸੀ।ਪੇਚਨੇਗ ਯੋਧੇ ਆਪਣੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਮਲੇ ਦੀ ਭਿਆਨਕਤਾ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸਨ।ਕੁਮਨ ਅਤੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਕੈਂਪ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਪਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਸਭ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।ਪੇਚਨੇਗਜ਼ ਜਲਦੀ ਹੀ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਗਏ, ਅਤੇ ਜੇਤੂ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਲਗਭਗ ਮਿਟ ਗਏ ਸਨ।ਬਚੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਫੜ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਲੇਵੋਨੀਅਨ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਫੌਜ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸਭ ਤੋਂ ਨਿਰਣਾਇਕ ਜਿੱਤ ਸੀ।ਲੜਾਈ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋੜ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਦੀ ਹੈ;ਸਾਮਰਾਜ ਪਿਛਲੇ ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਦੇ ਨਾਦਿਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਲੇਵੋਨੀਅਨ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਹੁਣ ਆਖਰਕਾਰ ਸਾਮਰਾਜ ਰਿਕਵਰੀ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਸੀ।ਪੇਚਨੇਗਸ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀਆਂ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੰਪੱਤੀਆਂ ਹੁਣ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਨ।ਅਲੈਕਸੀਓਸ ਨੇ ਲੋੜ ਦੀ ਘੜੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਾਈਜ਼ੈਂਟੀਅਮ ਦੇ ਮੁਕਤੀਦਾਤਾ ਵਜੋਂ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਬਾਈਜ਼ੈਂਟੀਨ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
1092
ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਵੰਡornament
Play button
1092 Nov 19

ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਵੰਡ

Isfahan, Iran
ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਮੌਤ 19 ਨਵੰਬਰ 1092 ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਈ।ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਗਵਰਨਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਾਮਰਾਜ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਛੇੜ ਦਿੱਤੀ।ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕਬੀਲੇ, ਡੈਨਿਸ਼ਮੇਂਡਜ਼, ਮੰਗੂਜੇਕਿਡਜ਼, ਸਲਟੂਕਿਡਜ਼, ਟੇਂਗਰੀਬਰਿਸ਼ ਬੇਗਜ਼, ਆਰਟੂਕਿਡਜ਼ (ਓਰਟੋਕਿਡਜ਼) ਅਤੇ ਅਖਲਾਤ-ਸ਼ਾਹ, ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਜ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਲੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲੇ ਨੂੰ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਕਿਲੀਜ ਅਰਸਲਾਨ I, ਜਿਸਨੇਰਮ ਦੀ ਸਲਤਨਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਤੁਤੁਸ਼ I ਦੁਆਰਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਮਹਿਮੂਦ ਪਹਿਲਾ, ਜਿਸਦਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਹੋਰ ਤਿੰਨ ਭਰਾਵਾਂ ਬਰਕੀਆਰੂਕ ਦੁਆਰਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਰਾਕ , ਬਗਦਾਦ ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਖੁਰਾਸਾਨ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮਦ ਸੰਜਰ।ਸੇਲਜੁਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਥਿਤੀ ਪਹਿਲੀ ਜੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੋਰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1098 ਅਤੇ 1099 ਵਿੱਚ ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਮੁਸਲਿਮ ਕੰਟਰੋਲ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਮਲਿਕ-ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ
ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਟੁਕੜਾ
ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਟੁਕੜਾ। ©HistoryMaps
1095 Jan 1

ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਟੁਕੜਾ

Syria
ਤੁਤੁਸ਼ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ (ਉਸ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਕਾਕੁਇਦ ਅਲੀ ਇਬਨ ਫਰਾਮੁਰਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ) ਅਤੇ ਬਰਕ-ਯਾਰੂਕ 17 ਸਫ਼ਰ 488 (26 ਫਰਵਰੀ 1095 ਈ.) ਨੂੰ ਰੇ ਦੇ ਬਾਹਰ ਮਿਲੀਆਂ, ਪਰ ਲੜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੂਤੁਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਏਕ-ਸੋਨਕੁਰ ਦਾ ਗੁਲਾਮ (ਸਿਪਾਹੀ-ਗੁਲਾਮ)।ਤੁਤੁਸ਼ ਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਸਿਰ ਬਗਦਾਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਤੁਤੁਸ਼ ਦੇ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਦੁਕਾਕ ਨੂੰ ਫਿਰ ਦਮਿਸ਼ਕ ਦਾ ਵਾਰਸ ਮਿਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਦਵਾਨ ਨੇ ਅਲੇਪੋ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵੰਡਿਆ।ਪਹਿਲੇ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਟੁਕੜੇ।
ਪਹਿਲੀ ਧਰਮ ਯੁੱਧ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1096 Aug 15

ਪਹਿਲੀ ਧਰਮ ਯੁੱਧ

Levant
ਪਹਿਲੇ ਕਰੂਸੇਡ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸੈਲਜੁਕਸ ਦੇ ਖੰਡਿਤ ਰਾਜ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਤ ਸਨ।ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ 1096 ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪੀਪਲਜ਼ ਕਰੂਸੇਡ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ, ਪਰ ਉਹ ਬਾਅਦ ਦੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾਂ ਦੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਫੌਜ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿਕੀਆ (ਇਜ਼ਨਿਕ), ਆਈਕੋਨਿਅਮ (ਕੋਨਿਆ), ਕੈਸੇਰੀਆ ਮਜ਼ਾਕਾ (ਕੇਸੇਰੀ), ਅਤੇ ਐਂਟੀਓਕ (ਅੰਟਾਕਿਆ) ਯਰੂਸ਼ਲਮ (ਅਲ-ਕੁਦਸ) ਵੱਲ ਮਾਰਚ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।1099 ਵਿੱਚ ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਨੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਭੂਮੀ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਕਰੂਸੇਡਰ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।ਸੇਲਜੁਕਸ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਫਾਤਿਮੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਫਲਸਤੀਨ ਗੁਆ ​​ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਉੱਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।
Xerigordos ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1096 Sep 29

Xerigordos ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ

Xerigordos
1096 ਵਿੱਚ ਜ਼ੇਰੀਗੋਰਡੋਸ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ, ਰੋਮ ਦੇ ਸੇਲਜੁਕ ਸੁਲਤਾਨ, ਕਿਲੀਜ ਅਰਸਲਾਨ ਪਹਿਲੇ ਦੇ ਜਨਰਲ, ਐਲਚਨੇਸ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਹੇਠ ਤੁਰਕਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਰੇਨਾਲਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪੀਪਲਜ਼ ਕਰੂਸੇਡ ਦੇ ਜਰਮਨ।ਕ੍ਰੂਸੇਡਰ ਛਾਪਾਮਾਰ ਦਲ ਨੇ ਇੱਕ ਲੁੱਟਮਾਰ ਚੌਕੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ, ਨਾਈਸੀਆ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਮਾਰਚ, ਜ਼ੇਰੀਗੋਰਡੋਸ ਦੇ ਤੁਰਕੀ ਕਿਲ੍ਹੇ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਐਲਚੇਨ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ ਕ੍ਰੂਸੇਡਰਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ।ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਕੋਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਅਤੇ ਅੱਠ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 29 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਝ ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਨੇ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
Play button
1098 Jun 28

ਅੰਤਾਕਿਯਾ ਦੀ ਲੜਾਈ

Edessa & Antioch
1098 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਕਰਬੋਘਾ ਨੇ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਨੇ ਐਂਟੀਓਕ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ।ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਬਾਲਡਵਿਨ I ਦੁਆਰਾ ਇਸਦੀ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਡੇਸਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਐਂਟੀਓਕ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਵੀ ਫਰੈਂਕਿਸ਼ ਗੜੀ ਛੱਡ ਨਾ ਜਾਵੇ।ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਉਸਨੇ ਅੰਤਾਕਿਯਾ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੇਕਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ।ਉਸਦੀ ਤਾਕਤ ਸ਼ਾਇਦ ਐਂਟੀਓਕ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਰੂਸੇਡ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਐਡੇਸਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਰਾ ਯੁੱਧ ਬਚਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਹੁੰਚਿਆ, 7 ਜੂਨ ਦੇ ਆਸਪਾਸ, ਕਰੂਸੇਡਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਜਿੱਤ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਅਤੇ 3 ਜੂਨ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।ਉਹ ਕੇਰਬੋਘਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਘੇਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।28 ਜੂਨ ਨੂੰ, ਜਦੋਂ ਈਸਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਨੇਤਾ ਬੋਹੇਮੰਡ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਅਮੀਰਾਂ ਨੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਪਲ 'ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਕੇਰਬੋਘਾ ਨੂੰ ਨਿਮਰ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।ਕੇਰਬੋਘਾ ਨੂੰ ਈਸਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ.ਇਹ ਪ੍ਰੇਰਿਤ, ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਈਸਾਈ ਫੌਜ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਸੀ ਕਿ ਕੇਰਬੋਘਾ ਦੀ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬੇਅਸਰ ਸੀ।ਉਸ ਨੂੰ ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਉਸਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੋਸੂਲ ਇੱਕ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਿਆ ਸੀ।
Play button
1101 Aug 1

ਮਰਸੀਵਨ ਦੀ ਲੜਾਈ

Merzifon, Amasya, Türkiye
ਮੇਰਸੀਵਨ ਦੀ ਲੜਾਈ 1101 ਦੇ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਉੱਤਰੀ ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਕਿਲੀਜ ਅਰਸਲਾਨ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀਅਨ ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਅਤੇ ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜੀ ਗਈ ਸੀ। ਤੁਰਕਾਂ ਨੇ ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਣਾਇਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਰਾਇਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੈਫਲਾਗੋਨੀਆ ਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਚਾਰ-ਪੰਜਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਮੇਰਸੀਵਨ।ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ: ਬਰਗੁੰਡੀਅਨਜ਼, ਰੇਮੰਡ IV, ਟੂਲੂਜ਼ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨ, ਜਰਮਨ, ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਅਤੇ ਲੋਮਬਾਰਡਸ।ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਤੁਰਕਾਂ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਸੀ-ਸੁੱਕੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਲਈ ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਹ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਘੋੜਸਵਾਰ ਇਕਾਈਆਂ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਥਾਂ ਸੀ।ਤੁਰਕ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਲਾਤੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੁਸੀਬਤ ਭਰੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਆਖਰਕਾਰ ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਉਹ ਉੱਥੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਕਿਲੀਜ ਅਰਸਲਾਨ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸਪਲਾਈ ਮਿਲੀ ਹੈ।ਲੜਾਈ ਕਈ ਦਿਨ ਚੱਲੀ।ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ, ਤੁਰਕਾਂ ਨੇ ਕਰੂਸੇਡਿੰਗ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ।ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਕੋਨਰਾਡ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਰਮਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜੋ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਈ।ਨਾ ਸਿਰਫ ਉਹ ਤੁਰਕੀ ਲਾਈਨਾਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ, ਉਹ ਮੁੱਖ ਕਰੂਸੇਡਰ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੇੜਲੇ ਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲੈਣੀ ਪਈ।ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਮਲੇ ਲਈ ਸਪਲਾਈ, ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਤੋਂ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੇ ਜਰਮਨ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਫੌਜੀ ਤਾਕਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਸਕਦੇ ਸਨ।ਤੀਸਰਾ ਦਿਨ ਥੋੜਾ ਸ਼ਾਂਤ ਸੀ, ਥੋੜੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਗੰਭੀਰ ਲੜਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਪਰ ਚੌਥੇ ਦਿਨ, ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਸ ਜਾਲ ਤੋਂ ਛੁਡਾਉਣ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹ ਫਸ ਗਏ ਸਨ। ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਨੇ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ, ਪਰ ਦਿਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਹਮਲਾ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ।ਕਿਲੀਜ ਅਰਸਲਾਨ ਨਾਲ ਅਲੇਪੋ ਦੇ ਰਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਡੈਨਿਸ਼ਮੰਡ ਦੇ ਹੋਰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।ਲੋਂਬਾਰਡਜ਼, ਵੈਨਗਾਰਡ ਵਿੱਚ, ਹਾਰ ਗਏ, ਪੇਚਨੇਗਸ ਉਜਾੜ ਗਏ, ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਏ।ਰੇਮੰਡ ਇੱਕ ਚੱਟਾਨ ਉੱਤੇ ਫਸ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੈਨਰੀ IV, ਪਵਿੱਤਰ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ ਦੇ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਸਟੀਫਨ ਅਤੇ ਕੋਨਰਾਡ ਦੁਆਰਾ ਬਚਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਲੜਾਈ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੀ, ਜਦੋਂ ਕਰੂਸੇਡਰ ਕੈਂਪ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਾਈਟਸ ਭੱਜ ਗਏ, ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰੇ ਜਾਂ ਗ਼ੁਲਾਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਗਏ।ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਮਬਾਰਡ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਘੋੜੇ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਛੇਤੀ ਹੀ ਤੁਰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲੱਭੇ ਗਏ ਅਤੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਜਾਂ ਗ਼ੁਲਾਮ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।ਰੇਮੰਡ, ਸਟੀਫਨ, ਕਾਉਂਟ ਆਫ ਬਲੋਇਸ, ਅਤੇ ਸਟੀਫਨ I, ਕਾਉਂਟ ਆਫ ਬਰਗੰਡੀ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਸਿਨੋਪ ਵੱਲ ਭੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਕਾਂਸਟੈਂਟੀਨੋਪਲ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ।[11]
ਅਰਤਸੁਖੀ ਦੀ ਲੜਾਈ
11ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕ ਸਿਪਾਹੀ। ©Angus McBride
1104 Jan 1

ਅਰਤਸੁਖੀ ਦੀ ਲੜਾਈ

Tbilisi, Georgia
ਕਾਖੇਤੀ-ਹੇਰੇਤੀ ਦਾ ਰਾਜ 1080 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ, 1104 ਵਿੱਚ, ਊਰਜਾਵਾਨ ਜਾਰਜੀਅਨ ਰਾਜਾ ਡੇਵਿਡ IV (ਸੀ. 1089-1125) ਸੇਲਜੁਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਅਤੇ ਸੇਲਜੁਕ ਰਾਜ ਦੇ ਕਾਕੇਟੀ-ਹੇਰੇਤੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਏਰੀਸਤਾਵੋ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।ਕਾਖੇਤੀ-ਹੇਰੇਤੀ ਦੇ ਰਾਜੇ, ਅਗਸਰਟਨ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਜਾਰਜੀਅਨ ਰਈਸ ਬਾਰਾਮਿਸਦਜ਼ੇ ਅਤੇ ਅਰਸ਼ੀਆਨੀ ਨੇ ਫੜ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕੁਟੈਸੀ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਸੇਲਜੁਕ ਸੁਲਤਾਨ ਬਰਕਯਾਰੂਕ ਨੇ ਕਾਕੇਤੀ ਅਤੇ ਹੇਰਤੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਲਈ ਜਾਰਜੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਫੌਜ ਭੇਜੀ।ਇਹ ਲੜਾਈ ਰਾਜ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਤਬਲੀਸੀ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਅਰਤਸੁਖੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਲੜੀ ਗਈ ਸੀ।ਜਾਰਜੀਆ ਦੇ ਰਾਜਾ ਡੇਵਿਡ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਸੇਲਜੁਕਸ ਨੇ ਨਿਰਣਾਇਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਰਜੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਭੱਜ ਗਈ।ਸੇਲਜੁਕ ਤੁਰਕਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਤਬਿਲਿਸੀ ਦੀ ਅਮੀਰਾਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਜਾਲਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।
ਗਜ਼ਨੀ ਦੀ ਲੜਾਈ
ਗਜ਼ਨੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ©HistoryMaps
1117 Jan 1

ਗਜ਼ਨੀ ਦੀ ਲੜਾਈ

Ghazni, Afghanistan
1115 ਵਿੱਚ ਗਜ਼ਨੀ ਦੇ ਮਸੂਦ ਤੀਜੇ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਗੱਦੀ ਲਈ ਇੱਕ ਗਰਮ ਮੁਕਾਬਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।ਉਸ ਸਾਲ ਸ਼ੀਰਜ਼ਾਦ ਨੇ ਗੱਦੀ ਸੰਭਾਲੀ ਪਰ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਉਸ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਅਰਸਲਾਨ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।ਅਰਸਲਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਭਰਾ ਬਹਿਰਾਮ ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੇਲਜੁਕ ਸੁਲਤਾਨ ਅਹਿਮਦ ਸੰਜਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੀ।ਖੁਰਾਸਾਨ ਤੋਂ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਹਿਮਦ ਸੰਜਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਹਾਬਾਦ ਵਿਖੇ ਗਜ਼ਨੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਅਰਸਲਾਨ ਨੂੰ ਕਰਾਰੀ ਹਾਰ ਦਿੱਤੀ।ਅਰਸਲਾਨ ਭੱਜਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਹਿਰਾਮ ਸੇਲਜੁਕ ਦੇ ਜਾਲਦਾਰ ਵਜੋਂ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬੈਠਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ।
Play button
1121 Aug 12

ਦੀਦਗੋਰੀ ਦੀ ਲੜਾਈ

Didgori, Georgia
ਜਾਰਜੀਆ ਦਾ ਰਾਜ 1080 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਸੇਲਜੂਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ, 1090 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਊਰਜਾਵਾਨ ਜਾਰਜੀਅਨ ਰਾਜਾ ਡੇਵਿਡ IV ਸੈਲਜੂਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਭੂਮੀ ਉੱਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਪਹਿਲੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਦਾ ਪੁਨਰਗਠਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਪਚਾਕ, ਐਲਨ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਫਰੈਂਕਿਸ਼ ਕਿਰਾਏਦਾਰਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆਚੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਜਿੱਤ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।ਡੇਵਿਡ ਦੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ, ਕਰੂਸੇਡਰਾਂ ਦੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਵਾਂਗ, ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਧਾਰਮਿਕ ਯੁੱਧ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਕਾਕੇਸ਼ਸ ਨੂੰ ਖਾਨਾਬਦੋਸ਼ ਸੇਲਜੂਕ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ-ਫੌਜੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ।ਜਾਰਜੀਆ ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਹਿੱਸੇ ਲਈ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਉਤਪਾਦਕ ਬਣਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ।ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ, ਕਿੰਗ ਡੇਵਿਡ ਨੇ 1118-1120 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਫੌਜੀ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਈ ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਪਚਕਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਸਟੈਪਸ ਤੋਂ ਜਾਰਜੀਆ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਵਸਾਇਆ।ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ, ਕਿਪਚਕਸ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਇੱਕ ਸਿਪਾਹੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿੰਗ ਡੇਵਿਡ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਹੀ ਫੌਜਾਂ (ਮੋਨਸਪਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ) ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਖੜੀ ਫੌਜ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।ਨਵੀਂ ਫੌਜ ਨੇ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਖਤਰਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰਭੂਆਂ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲੋੜੀਂਦੀ ਤਾਕਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ।1120 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕਿੰਗ ਡੇਵਿਡ ਨੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਹਮਲਾਵਰ ਨੀਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਅਰੇਕਸ ਦਰਿਆ ਦੇ ਬੇਸਿਨ ਅਤੇ ਕੈਸਪੀਅਨ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੱਕ ਘੁਸਪੈਠ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਦੱਖਣੀ ਕਾਕੇਸ਼ਸ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਡਰਾਇਆ।ਜੂਨ 1121 ਤੱਕ, ਤਬਿਲਿਸੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਰਜੀਅਨ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਇਸਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕੁਲੀਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡੇਵਿਡ IV ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਜਾਰਜੀਅਨਾਂ ਦੀ ਫੌਜੀ ਊਰਜਾ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਉਭਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੁਤੰਤਰ ਸ਼ਹਿਰ ਟਬਿਲਸੀ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਲਈ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਮੁਸਲਿਮ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਲਿਆਇਆ।1121 ਵਿੱਚ, ਸੇਲਜੁਕ ਸੁਲਤਾਨ ਮਹਿਮੂਦ ਦੂਜੇ (ਸੀ. 1118-1131) ਨੇ ਜਾਰਜੀਆ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਯੁੱਧ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।ਡਿਡਗੋਰੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਪੂਰੇ ਜਾਰਜੀਅਨ-ਸੇਲਜੁਕ ਯੁੱਧਾਂ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਸੀ ਅਤੇ 1122 ਵਿੱਚ ਜਾਰਜੀਅਨਾਂ ਦੀ ਤਬਿਲਿਸੀ ਉੱਤੇ ਮੁੜ ਜਿੱਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਡੇਵਿਡ ਨੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕੁਟੈਸੀ ਤੋਂ ਤਬਿਲਿਸੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।ਡਿਡਗੋਰੀ ਵਿਖੇ ਜਿੱਤ ਨੇ ਮੱਧਕਾਲੀ ਜਾਰਜੀਅਨ ਸੁਨਹਿਰੀ ਯੁੱਗ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ।
1141
ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਰੋornament
ਕਾਤਵਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ
ਕਾਤਵਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ©HistoryMaps
1141 Sep 9

ਕਾਤਵਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ

Samarkand, Uzbekistan
ਖਿਤਾਨ ਲੀਆਓ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਸਨ ਜੋ ਉੱਤਰੀ ਚੀਨ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ ਜਦੋਂ ਜਿਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਨੇ 1125 ਵਿੱਚ ਲਿਆਓ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਲਿਆਓ ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਬਚਿਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਯੇਲੂ ਦਾਸ਼ੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਿਸਨੇ ਬਾਲਸਾਗੁਨ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਕਾਰਖਾਨਿਦ ਰਾਜਧਾਨੀ ਲੈ ਲਈ।1137 ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁਜੰਦ ਵਿਖੇ, ਪੱਛਮੀ ਕਰਾਖਾਨਿਡਜ਼, ਸੈਲਜੂਕ ਦੇ ਇੱਕ ਜਾਲਦਾਰ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ, ਅਤੇ ਕਾਰਖਾਨਿਦ ਸ਼ਾਸਕ ਮਹਿਮੂਦ ਦੂਜੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੇਲਜੁਕ ਹਾਕਮ ਅਹਿਮਦ ਸੰਜਰ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।ਸੰਨ 1141 ਵਿਚ ਸੰਜਰ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਨਾਲ ਸਮਰਕੰਦ ਪਹੁੰਚਿਆ।ਕਾਰਾ-ਖਿਤਾਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਵਾਰਜ਼ਮੀਆਂ (ਉਦੋਂ ਸੇਲਜੁਕਸ ਦਾ ਇੱਕ ਜਾਲਦਾਰ ਵੀ) ਦੁਆਰਾ ਸੇਲਜੁਕਸ ਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਾਰਲੁਕਸ ਦੁਆਰਾ ਦਖਲ ਦੇਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਕਾਰਖਾਨਿਡਾਂ ਅਤੇ ਸੇਲਜੂਕ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। , ਵੀ ਪਹੁੰਚੇ।ਕਾਤਵਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ, ਸੇਲਜੁਕ ਦੀ ਨਿਰਣਾਇਕ ਹਾਰ ਹੋਈ, ਜੋ ਕਿ ਮਹਾਨ ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਸੀ।
ਏਡੇਸਾ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1144 Nov 28

ਏਡੇਸਾ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ

Edessa
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕ੍ਰੂਸੇਡਰ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਵੀ ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਕਰੂਸੇਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧਦੀ ਸੁਤੰਤਰ ਅਤਾਬੇਗ ਅਕਸਰ ਦੂਜੇ ਅਤਾਬੇਗਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਰੂਸੇਡਰ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਖੇਤਰ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਸਨ।ਮੋਸੁਲ ਵਿਖੇ, ਜ਼ੇਂਗੀ ਨੇ ਅਤਾਬੇਗ ਵਜੋਂ ਕੇਰਬੋਘਾ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਅਤਾਬੇਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।1144 ਵਿੱਚ ਜ਼ੇਂਗੀ ਨੇ ਐਡੇਸਾ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਐਡੇਸਾ ਕਾਉਂਟੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਰਟੂਕਿਡਜ਼ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਦੂਜੇ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।ਨੂਰ ਅਦ-ਦੀਨ, ਜ਼ੇਂਗੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜੋ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਲੇਪੋ ਦੇ ਅਤਾਬੇਗ ਵਜੋਂ ਆਇਆ ਸੀ, ਨੇ 1147 ਵਿੱਚ ਉਤਰੇ ਦੂਜੇ ਯੁੱਧ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਠਜੋੜ ਬਣਾਇਆ।
ਦੂਜਾ ਧਰਮ ਯੁੱਧ
ਦੂਜਾ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ©Angus McBride
1145 Jan 1 - 1149

ਦੂਜਾ ਧਰਮ ਯੁੱਧ

Levant
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕ੍ਰੂਸੇਡਰ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਵੀ ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਕਰੂਸੇਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧਦੀ ਸੁਤੰਤਰ ਅਤਾਬੇਗ ਅਕਸਰ ਦੂਜੇ ਅਤਾਬੇਗਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਰੂਸੇਡਰ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਖੇਤਰ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਸਨ।ਮੋਸੁਲ ਵਿਖੇ, ਜ਼ੇਂਗੀ ਨੇ ਅਤਾਬੇਗ ਵਜੋਂ ਕੇਰਬੋਘਾ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਅਤਾਬੇਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।1144 ਵਿੱਚ ਜ਼ੇਂਗੀ ਨੇ ਐਡੇਸਾ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਐਡੇਸਾ ਕਾਉਂਟੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਰਟੂਕਿਡਜ਼ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਦੂਜੇ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।ਨੂਰ ਅਦ-ਦੀਨ, ਜ਼ੇਂਗੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜੋ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਲੇਪੋ ਦੇ ਅਤਾਬੇਗ ਵਜੋਂ ਆਇਆ ਸੀ, ਨੇ 1147 ਵਿੱਚ ਉਤਰੇ ਦੂਜੇ ਯੁੱਧ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਠਜੋੜ ਬਣਾਇਆ।
ਸੇਲਜੁਕਸ ਹੋਰ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਆ ​​ਬੈਠਦੇ ਹਨ
ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਅਤੇ ਜਾਰਜੀਅਨ (13ਵੀਂ ਸੀ)। ©Angus McBride
1153 Jan 1 - 1155

ਸੇਲਜੁਕਸ ਹੋਰ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਆ ​​ਬੈਠਦੇ ਹਨ

Anatolia, Türkiye
1153 ਵਿੱਚ, ਗ਼ਜ਼ (ਓਘੁਜ਼ ਤੁਰਕ) ਨੇ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੰਜਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।ਉਹ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਭੱਜਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।ਅਤਾਬੇਗ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ੇਂਗੀਡਸ ਅਤੇ ਆਰਟੂਕਿਡਜ਼, ਸਿਰਫ ਨਾਮਾਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੇਲਜੁਕ ਸੁਲਤਾਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਨ, ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੀਰੀਆ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ' ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦੇ ਸਨ।ਜਦੋਂ 1157 ਵਿਚ ਅਹਿਮਦ ਸੰਜਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੇ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅਤਾਬੇਗਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਦੂਜੇ ਮੋਰਚਿਆਂ 'ਤੇ, ਜਾਰਜੀਆ ਦਾ ਰਾਜ ਇੱਕ ਖੇਤਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਸੇਲਜੁਕ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ।ਐਨਾਟੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਅਰਮੀਨੀਆ ਦੇ ਲੀਓ II ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੀਲੀਸੀਆ ਦੇ ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਰਾਜ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਹੀ ਸੱਚ ਸੀ।ਅਬਾਸੀਦ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਅਨ-ਨਸੀਰ ਨੇ ਵੀ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖਵਾਰਜ਼ਮਸ਼ਾਹ ਤਕਸ਼ ਨਾਲ ਜੋੜ ਲਿਆ।
ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਢਹਿ ਗਿਆ
©Angus McBride
1194 Jan 1

ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਢਹਿ ਗਿਆ

Anatolia, Turkey
ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਤੋਗਰੁਲ III ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਸੇਲਜੁਕ ਦਾ ਸੁਲਤਾਨ ਸੀ।1194 ਵਿੱਚ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤੋਗਰੁਲ ਨੂੰ ਖਵਾਰਜ਼ਮੀਡ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਸ਼ਾਹ, ਤਕਾਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਹਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸੈਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ ਢਹਿ ਗਿਆ ਸੀ।ਸਾਬਕਾ ਸੇਲਜੂਕ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚੋਂ, ਅਨਾਤੋਲੀਆ ਵਿੱਚ ਕੇਵਲਰੋਮ ਦੀ ਸਲਤਨਤ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ
1194 Jan 2

ਐਪੀਲੋਗ

Antakya, Küçükdalyan, Antakya/
ਸੈਲਜੂਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਦਾਲਤਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਗ਼ੁਲਾਮ ਜਾਂ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਵਜੋਂ ਪੜ੍ਹੇ ਗਏ ਸਨ।ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਰਬਾਂ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਵਾਲੀ ਇਸਲਾਮੀ ਸਭਿਅਤਾ ਵਿੱਚ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ, ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਪੁਨਰ-ਮਿਲਨ ਲਿਆਇਆ।ਸੈਲਜੁਕਸ ਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਵੀ ਸਨ।ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਫ਼ਾਰਸੀ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਮਰ ਖ਼ਯਾਮ, ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ਰ ਅਲ-ਗ਼ਜ਼ਾਲੀ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ।ਸੈਲਜੁਕਸ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਨਵੀਂ ਫ਼ਾਰਸੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਲਈ ਭਾਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਗਦਾਦ ਤੋਂ ਕਾਇਰੋ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੇਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਪਤਨ ਹੋਇਆ, ਮੰਗੋਲਾਂ ਨੇ 1260 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਐਨਾਟੋਲੀਆ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਐਨਾਟੋਲੀਅਨ ਬੇਲਿਕਸ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ ਅਮੀਰਾਤ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ।ਆਖਰਕਾਰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਓਟੋਮੈਨ , ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਵੇਗਾ।

Appendices



APPENDIX 1

Coming of the Seljuk Turks


Play button




APPENDIX 2

Seljuk Sultans Family Tree


Play button




APPENDIX 3

The Great Age of the Seljuks: A Conversation with Deniz Beyazit


Play button

Characters



Chaghri Beg

Chaghri Beg

Seljuk Sultan

Suleiman ibn Qutalmish

Suleiman ibn Qutalmish

Seljuk Sultan of Rûm

Malik-Shah I

Malik-Shah I

Sultan of Great Seljuk

Tutush I

Tutush I

Seljuk Sultan of Damascus

Masʽud I of Ghazni

Masʽud I of Ghazni

Sultan of the Ghazvanid Empire

David IV of Georgia

David IV of Georgia

King of Georgia

Kaykhusraw II

Kaykhusraw II

Seljuk Sultan of Rûm

Alp Arslan

Alp Arslan

Sultan of Great Seljuk

Seljuk

Seljuk

Founder of the Seljuk Dynasty

Tamar of Georgia

Tamar of Georgia

Queen of Georgia

Kilij Arslan II

Kilij Arslan II

Seljuk Sultan of Rûm

Tughril Bey

Tughril Bey

Turkoman founder

David Soslan

David Soslan

Prince of Georgia

Baiju Noyan

Baiju Noyan

Mongol Commander

Suleiman II

Suleiman II

Seljuk Sultan of Rûm

Romanos IV Diogenes

Romanos IV Diogenes

Byzantine Emperor

Footnotes



  1. Concise Britannica Online Seljuq Dynasty 2007-01-14 at the Wayback Machine article
  2. Wink, Andre, Al Hind: the Making of the Indo-Islamic World Brill Academic Publishers, 1996, ISBN 90-04-09249-8 p. 9
  3. Michael Adas, Agricultural and Pastoral Societies in Ancient and Classical History, (Temple University Press, 2001), 99.
  4. Peacock, Andrew (2015). The Great Seljuk Empire. Edinburgh University Press Ltd. ISBN 978-0-7486-9807-3, p.25
  5. Bosworth, C.E. The Ghaznavids: 994-1040, Edinburgh University Press, 1963, 242.
  6. Sicker, Martin (2000). The Islamic World in Ascendancy : From the Arab Conquests to the Siege of Vienna. Praeger. ISBN 9780275968922.
  7. Metreveli, Samushia, King of Kings Giorgi II, pg. 77-82.
  8. Battle of Partskhisi, Alexander Mikaberidze, Historical Dictionary of Georgia, (Rowman & Littlefield, 2015), 524.
  9. Studi bizantini e neoellenici: Compte-rendu, Volume 15, Issue 4, 1980, pg. 194-195
  10. W. Treadgold. A History of the Byzantine State and Society, p. 617.
  11. Runciman, Steven (1987). A history of the Crusades, vol. 2: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East, 1100-1187. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 23-25. ISBN 052134770X. OCLC 17461930.

References



  • Arjomand, Said Amir (1999). "The Law, Agency, and Policy in Medieval Islamic Society: Development of the Institutions of Learning from the Tenth to the Fifteenth Century". Comparative Studies in Society and History. 41, No. 2 (Apr.) (2): 263–293. doi:10.1017/S001041759900208X. S2CID 144129603.
  • Basan, Osman Aziz (2010). The Great Seljuqs: A History. Taylor & Francis.
  • Berkey, Jonathan P. (2003). The Formation of Islam: Religion and Society in the Near East, 600–1800. Cambridge University Press.
  • Bosworth, C.E. (1968). "The Political and Dynastic History of the Iranian World (A.D. 1000–1217)". In Boyle, J.A. (ed.). The Cambridge History of Iran. Vol. 5: The Saljuq and Mongol Periods. Cambridge University Press.
  • Bosworth, C.E., ed. (2010). The History of the Seljuq Turks: The Saljuq-nama of Zahir al-Din Nishpuri. Translated by Luther, Kenneth Allin. Routledge.
  • Bulliet, Richard W. (1994). Islam: The View from the Edge. Columbia University Press.
  • Canby, Sheila R.; Beyazit, Deniz; Rugiadi, Martina; Peacock, A.C.S. (2016). Court and Cosmos: The Great Age of the Seljuqs. The Metropolitan Museum of Art.
  • Frye, R.N. (1975). "The Samanids". In Frye, R.N. (ed.). The Cambridge History of Iran. Vol. 4:The Period from the Arab invasion to the Saljuqs. Cambridge University Press.
  • Gardet, Louis (1970). "Religion and Culture". In Holt, P.M.; Lambton, Ann K. S.; Lewis, Bernard (eds.). The Cambridge History of Islam. Vol. 2B. Cambridge University Press. pp. 569–603.
  • Herzig, Edmund; Stewart, Sarah (2014). The Age of the Seljuqs: The Idea of Iran Vol.6. I.B. Tauris. ISBN 978-1780769479.
  • Hillenbrand, Robert (1994). Islamic Architecture: Form, Function, and Meaning. Columbia University Press.
  • Korobeinikov, Dimitri (2015). "The Kings of the East and the West: The Seljuk Dynastic Concept and Titles in the Muslim and Christian sources". In Peacock, A.C.S.; Yildiz, Sara Nur (eds.). The Seljuks of Anatolia. I.B. Tauris.
  • Kuru, Ahmet T. (2019). Islam, Authoritarianism, and Underdevelopment: A Global and Historical Underdevelopment. Cambridge University Press.
  • Lambton, A.K.S. (1968). "The Internal Structure of the Saljuq Empire". In Boyle, J.A. (ed.). The Cambridge History of Iran. Vol. 5: The Saljuq and Mongol Periods. Cambridge University Press.
  • Minorsky, V. (1953). Studies in Caucasian History I. New Light on the Shaddadids of Ganja II. The Shaddadids of Ani III. Prehistory of Saladin. Cambridge University Press.
  • Mirbabaev, A.K. (1992). "The Islamic lands and their culture". In Bosworth, Clifford Edmund; Asimov, M. S. (eds.). History of Civilizations of Central Asia. Vol. IV: Part Two: The age of achievement: A.D. 750 to the end of the fifteenth century. Unesco.
  • Christie, Niall (2014). Muslims and Crusaders: Christianity's Wars in the Middle East, 1095–1382: From the Islamic Sources. Routledge.
  • Peacock, Andrew C. S. (2010). Early Seljūq History: A New Interpretation.
  • Peacock, A.C.S.; Yıldız, Sara Nur, eds. (2013). The Seljuks of Anatolia: Court and Society in the Medieval Middle East. I.B.Tauris. ISBN 978-1848858879.
  • Peacock, Andrew (2015). The Great Seljuk Empire. Edinburgh University Press Ltd. ISBN 978-0-7486-9807-3.
  • Mecit, Songül (2014). The Rum Seljuqs: Evolution of a Dynasty. Routledge. ISBN 978-1134508990.
  • Safi, Omid (2006). The Politics of Knowledge in Premodern Islam: Negotiating Ideology and Religious Inquiry (Islamic Civilization and Muslim Networks). University of North Carolina Press.
  • El-Azhari, Taef (2021). Queens, Eunuchs and Concubines in Islamic History, 661–1257. Edinburgh University Press. ISBN 978-1474423182.
  • Green, Nile (2019). Green, Nile (ed.). The Persianate World: The Frontiers of a Eurasian Lingua Franca. University of California Press.
  • Spuler, Bertold (2014). Iran in the Early Islamic Period: Politics, Culture, Administration and Public Life between the Arab and the Seljuk Conquests, 633–1055. Brill. ISBN 978-90-04-28209-4.
  • Stokes, Jamie, ed. (2008). Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East. New York: Facts On File. ISBN 978-0-8160-7158-6. Archived from the original on 2017-02-14.
  • Tor, D.G. (2011). "'Sovereign and Pious': The Religious Life of the Great Seljuq Sultans". In Lange, Christian; Mecit, Songul (eds.). The Seljuqs: Politics, Society, and Culture. Edinburgh University Press. pp. 39–62.
  • Tor, Deborah (2012). "The Long Shadow of Pre-Islamic Iranian Rulership: Antagonism or Assimilation?". In Bernheimer, Teresa; Silverstein, Adam J. (eds.). Late Antiquity: Eastern Perspectives. Oxford: Oxbow. pp. 145–163. ISBN 978-0-906094-53-2.
  • Van Renterghem, Vanessa (2015). "Baghdad: A View from the Edge on the Seljuk Empire". In Herzig, Edmund; Stewart, Sarah (eds.). The Age of the Seljuqs: The Idea of Iran. Vol. VI. I.B. Tauris.