Nomadische stamleden (voorouders van joden) migreren vanuit Mesopotamië om zich in het land Kanaän (later Israël genoemd) te vestigen, waar ze een patriarchale samenleving van stamlijnen vormden. Volgens de Bijbel was deze migratie en vestiging gebaseerd op een goddelijke roeping en belofte aan Abraham – een belofte van nationale zegen en milddadigheid voor Abraham en zijn nakomelingen als ze trouw blijven aan de Ene God (het eerste moment dat God de menselijke geschiedenis binnengaat) . Met deze oproep werd het eerste verbond gesloten tussen God en de nakomelingen van Abraham.

De meest vooraanstaande vroege bijbelse archeoloog was William F. Albright, die geloofde dat hij het patriarchale tijdperk in de periode 2100–1800 vGT had geïdentificeerd, de tussenliggende bronstijd, het interval tussen twee perioden van hoogontwikkelde stedelijke cultuur in het oude Kanaän. Albright voerde aan dat hij bewijs had gevonden van de plotselinge ineenstorting van de vorige cultuur uit de vroege bronstijd, en schreef dit toe aan de invasie van migrerende pastorale nomaden uit het noordoosten, die hij identificeerde met de Amorieten die in Mesopotamische teksten worden genoemd. Volgens Albright was Abraham een ​​rondtrekkende Amoriet die met zijn kudden en volgelingen vanuit het noorden naar de centrale hooglanden van Kanaän en de Negev migreerde toen de Kanaänitische stadstaten instortten. Albright, EA Speiser en Cyrus Gordon voerden aan dat, hoewel de door de documentaire hypothese beschreven teksten eeuwen na het patriarchale tijdperk werden geschreven, de archeologie had aangetoond dat ze niettemin een nauwkeurige weerspiegeling waren van de omstandigheden van het 2e millennium voor Christus. Volgens John Bright "kunnen we met het volste vertrouwen beweren dat Abraham, Isaac en Jacob werkelijke historische individuen waren."

Na de dood van Albright kreeg zijn interpretatie van het patriarchale tijdperk steeds meer kritiek: een dergelijke ontevredenheid markeerde zijn hoogtepunt met de publicatie van The Historicity of the Patriarchal Narratives door Thomas L. Thompson en Abraham in History and Tradition door John van Seters. Thompson, een literatuurwetenschapper, beargumenteerde het gebrek aan overtuigend bewijs dat de patriarchen in het tweede millennium v. milieu, en berichten suggereerden sterk dat het creaties uit de ijzertijd waren. De werken van Van Seter en Thompson waren een paradigmaverschuiving in de bijbelwetenschap en archeologie, die er geleidelijk toe leidde dat geleerden de patriarchale verhalen niet langer als historisch beschouwden. Sommige conservatieve geleerden probeerden in de daaropvolgende jaren de patriarchale verhalen te verdedigen, maar dit standpunt werd onder geleerden niet geaccepteerd. Aan het begin van de 21e eeuw hadden archeologen de hoop opgegeven om elke context te vinden die Abraham, Isaac of Jacob geloofwaardige historische figuren zou maken.

Abraham wordt geboren rond 1813 v.Chr. Volgens de eerste vijf boeken van de Bijbel kiest God Abraham als vader van Isaak, de stichter van het Joodse volk. Dit volk zal speciaal zijn voor God, maar ook een voorbeeld van heiligheid voor anderen over de hele wereld. Abraham verlaat Ur en trekt met zijn stam en kudden richting Kanaän. Abraham ontving openbaring van God en het idee van het beloofde land ontstond.

De meeste historici beschouwen het patriarchale tijdperk, samen met de Exodus en de periode van de bijbelse rechters, als een laat-literair construct dat geen verband houdt met een bepaald historisch tijdperk; en na een eeuw van uitvoerig archeologisch onderzoek is er geen bewijs gevonden voor een historische Abraham. Er wordt grotendeels geconcludeerd dat de Thora werd samengesteld tijdens de vroege Perzische periode (eind 6e eeuw vGT) als gevolg van spanningen tussen Joodse landeigenaren die tijdens de Babylonische ballingschap in Juda waren gebleven en hun recht op het land hadden herleid via hun ‘vader Abraham’. ", en de terugkerende ballingen die hun tegenvordering baseerden op Mozes en de Exodus-traditie van de Israëlieten.

Dertien jaar later, toen Abram 99 jaar oud was, verklaarde God Abrams nieuwe naam: "Abraham" – "een vader van vele naties". Abraham ontving toen de instructies voor het verbond der stukken, waarvan de besnijdenis het teken zou zijn. Abraham besnijdt zichzelf, en deze handeling symboliseert het verbond tussen God en al zijn nakomelingen. Onder dit verbond belooft God Abraham tot de vader van een grote natie te maken, en zijn nakomelingen het land te geven dat later Israël zal worden. Dit is de basis voor mannenbesnijdenis in het Joodse geloof.

Mozes wordt beschouwd als de belangrijkste profeet in het jodendom en een van de belangrijkste profeten in het christendom , de islam, het Druzen-geloof, het Baháʼí-geloof en andere Abrahamitische religies. Volgens zowel de Bijbel als de Koran was Mozes de leider van de Israëlieten en wetgever aan wie het auteurschap, of "verwerving uit de hemel", van de Thora (de eerste vijf boeken van de Bijbel) wordt toegeschreven.

Over het algemeen wordt Mozes gezien als een legendarische figuur, terwijl de mogelijkheid behouden blijft dat Mozes of een Mozes-achtige figuur in de 13e eeuw voor Christus bestond. Het rabbijnse judaïsme berekende een levensduur van Mozes die overeenkomt met 1391–1271 vGT; Jerome stelde 1592 vGT voor, en James Ussher stelde 1571 vGT voor als zijn geboortejaar.

De Thora is de compilatie van de eerste vijf boeken van de Hebreeuwse Bijbel, namelijk de boeken Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium. In die zin betekent Tora hetzelfde als Pentateuch of de Vijf Boeken van Mozes. Het is in de Joodse traditie ook bekend als de Geschreven Thora. Als het bedoeld is voor liturgische doeleinden, neemt het de vorm aan van een Thorarol (Sefer Torah). Als het in gebonden boekvorm is, wordt het Chumash genoemd en wordt het meestal gedrukt met de rabbijnse commentaren (perushim). De Joden schrijven de Thora op, het vroegste deel van de tekst dat later bij christenen bekend werd als het Oude Testament.

De Tempel van Salomo, ook wel bekend als de Eerste Tempel, was volgens de Hebreeuwse Bijbel de eerste tempel in Jeruzalem. Het werd gebouwd tijdens Salomo's regering over het Verenigd Koninkrijk van Israël en was volledig gebouwd rond ca. 957 v.Chr. Het bleef bijna vier eeuwen bestaan ​​tot het in 587/586 vGT werd verwoest door het Nieuw-Babylonische Rijk onder de tweede Babylonische koning, Nebukadnezar II, die vervolgens de Judeeërs naar Babylon verbannen na de val van het koninkrijk Juda en de annexatie ervan als Babylonisch rijk. provincie. De vernietiging van de Tempel en de Babylonische ballingschap werden gezien als vervullingen van Bijbelse profetieën en versterkten bijgevolg de joodse religieuze overtuigingen, waarmee de overgang van de Israëlieten begon van de polytheïstische of monolatristische overtuigingen van het jahwisme naar de monotheïstische overtuigingen die in het jodendom waren ontwikkeld. Deze tempel herbergt de Ark van het Verbond, een heilig relikwie dat de Tien Geboden bevat. Enkele honderden jaren later wordt de tempel verwoest door de Babyloniërs.

De Assyriërs veroveren Israël en lanceren de Joodse diaspora (ca. 722 v.Chr.). Rond 722 vGT veroveren de Assyriërs het koninkrijk Israël en dwingen ze de tien stammen zich volgens Assyrisch gebruik in andere delen van het rijk te vestigen. De verspreiding van de stammen is het begin van de Joodse diaspora, of het wegleven van Israël, wat een groot deel van de Joodse geschiedenis kenmerkt. Later verplaatsen de Babyloniërs ook de Judeeërs. In 722 vGT veroverden de Assyriërs onder Sargon II, opvolger van Salmaneser V, het koninkrijk Israël, en veel Israëlieten werden naar Mesopotamië gedeporteerd. De eigenlijke Joodse diaspora begon met de Babylonische ballingschap in de 6e eeuw voor Christus.

Volgens de Bijbel werd de Tempel geplunderd door koning Nebukadnezar II van het Nieuw-Babylonische rijk toen de Babyloniërs Jeruzalem aanvielen tijdens de korte regering van Jojachin, ca. 598 vGT (2 Koningen 24:13). Tien jaar later belegerde Nebukadnezar Jeruzalem opnieuw en na dertig maanden brak hij uiteindelijk door de stadsmuren in 587/6 vGT. De stad viel uiteindelijk in juli 586/7 vGT in handen van zijn leger. Een maand later werd Nebuzaradan, commandant van Nebukadnezars lijfwacht, gestuurd om de stad in brand te steken en te verwoesten. Volgens de Bijbel "stak hij de Tempel van Jahweh, het koninklijk paleis en alle huizen van Jeruzalem in brand" (2 Koningen 25:9). Alles wat het plunderen waard was, werd vervolgens verwijderd en naar Babylon gebracht (2 Koningen 25:13-17).

De Tweede Tempel, in zijn latere jaren ook bekend als de Tempel van Herodes, was de gereconstrueerde Joodse heilige tempel die tussen c. 516 v.Chr. en 70 n.Chr. Het verving de Eerste Tempel (gebouwd op dezelfde locatie tijdens Salomo's regering over het Verenigd Koninkrijk Israël ) die in 587 vGT door het Nieuw-Babylonische rijk was verwoest tijdens de verovering van het koninkrijk Juda; het gevallen Joodse koninkrijk werd vervolgens geannexeerd als een Babylonische provincie en een deel van de bevolking werd gevangen gehouden in Babylon. De voltooiing van de Tweede Tempel in de nieuwe Achaemenidische provincie Yehud markeerde het begin van de Tweede Tempelperiode in de Joodse geschiedenis.

Het jodendom van de Tweede Tempel is het jodendom tussen de bouw van de Tweede Tempel in Jeruzalem, ca. 515 BCE, en de vernietiging ervan door de Romeinen in 70 CE. De ontwikkeling van de Hebreeuwse bijbelcanon, de synagoge, de joodse apocalyptische verwachtingen voor de toekomst en de opkomst van het christendom zijn allemaal terug te voeren op de Tweede Tempelperiode.

Het Griekse Oude Testament, of Septuaginta, is de vroegst bestaande Griekse vertaling van boeken uit de Hebreeuwse Bijbel. Het bevat verschillende boeken die verder gaan dan die welke zijn opgenomen in de masoretische tekst van de Hebreeuwse Bijbel, zoals canoniek gebruikt in de traditie van het reguliere rabbijnse jodendom. De aanvullende boeken zijn geschreven in het Grieks, Hebreeuws of Aramees, maar in de meeste gevallen is tot op de dag van vandaag alleen de Griekse versie bewaard gebleven. Het is de oudste en belangrijkste volledige vertaling van de Hebreeuwse Bijbel die door de Joden is gemaakt. Rond dezelfde tijd werden ook enkele targums gemaakt die de Bijbel in het Aramees vertaalden of parafraseerden.

De Hebreeuwse Bijbel of Tenach is de canonieke verzameling Hebreeuwse geschriften, waaronder de Thora, de Nevi'im en de Ketuvim. Deze teksten zijn bijna uitsluitend in Bijbels Hebreeuws, met een paar passages in Bijbels Aramees (in de boeken Daniël en Ezra, en het vers Jeremia 10:11).

Er bestaat geen wetenschappelijke consensus over wanneer de canon van de Hebreeuwse Bijbel werd vastgesteld: sommige geleerden beweren dat deze door de Hasmonese dynastie werd vastgesteld, terwijl anderen beweren dat deze pas in de tweede eeuw na Christus of zelfs later werd vastgesteld.

Volgens Louis Ginzbergs Legends of the Joden werd de canon van de vierentwintig boeken van de Hebreeuwse Bijbel vastgesteld door Ezra en de schriftgeleerden in de periode van de Tweede Tempel. Volgens de Talmoed werd een groot deel van de Tenach samengesteld door de mannen van de Grote Vergadering. (Anshei K'nesset HaGedolah), een taak die in 450 vGT werd voltooid en sindsdien onveranderd is gebleven.

De Farizeeën waren een Joodse sociale beweging en een denkrichting in de Levant in de tijd van het Tweede Tempel-jodendom. Na de verwoesting van de Tweede Tempel in 70 GT werden de Farizese geloofsovertuigingen de fundamentele, liturgische en rituele basis voor het rabbijnse jodendom.

Conflicten tussen Farizeeën en Sadduceeën vonden plaats in de context van veel bredere en al lang bestaande sociale en religieuze conflicten tussen Joden, die verergerd werden door de Romeinse verovering. Eén conflict was van culturele aard, tussen degenen die voorstander waren van de hellenisering (de Sadduceeën) en degenen die zich ertegen verzetten (de Farizeeën). Een andere was juridisch-religieus, tussen degenen die het belang van de Tempel met zijn rituelen en diensten benadrukten, en degenen die het belang van andere Mozaïsche wetten benadrukten. Een specifiek religieus conflictpunt betrof verschillende interpretaties van de Thora en hoe deze op het huidige Joodse leven konden worden toegepast, waarbij Sadduceeën alleen de Geschreven Thora erkenden (met de Griekse filosofie) en profeten, geschriften en doctrines zoals de Mondelinge Thora en de opstanding verwierpen. van de doden.

De Sadduceeën waren een sociaal-religieuze sekte van Joodse mensen die actief waren in Judea tijdens de Tweede Tempelperiode, vanaf de tweede eeuw v.Chr. tot aan de verwoesting van de Tempel in 70 n.Chr. De Sadduceeën worden vaak vergeleken met andere sekten uit die tijd, waaronder de Farizeeën en de Essenen. Josephus, die aan het einde van de eerste eeuw na Christus schreef, associeert de sekte met het hogere sociale en economische echelon van de Judese samenleving. Als geheel vervulden ze verschillende politieke, sociale en religieuze rollen, waaronder het onderhouden van de Tempel in Jeruzalem. De groep stierf enige tijd uit na de verwoesting van de Tempel van Herodes in Jeruzalem in 70 CE.

Het Karaïtische jodendom is een joodse religieuze beweging die wordt gekenmerkt door de erkenning van alleen de geschreven Thora als de hoogste autoriteit op het gebied van de halakha (joodse religieuze wet) en theologie. De Karaïeten beweren dat alle goddelijke geboden die God aan Mozes had overgeleverd, in de geschreven Thora waren opgetekend zonder aanvullende mondelinge wet of uitleg. Het Karaïtische jodendom onderscheidt zich van het reguliere rabbijnse jodendom, dat de mondelinge Thora, gecodificeerd in de Talmoed en daaropvolgende werken, beschouwt als gezaghebbende interpretaties van de Thora. Bijgevolg beschouwen Karaïtische joden de geschreven collecties van de mondelinge traditie in de Midrasj of de Talmoed niet als bindend.

Bij het lezen van de Thora streven de Karaïeten ernaar zich te houden aan de duidelijke of meest voor de hand liggende betekenis (peshat) van de tekst; dit is niet noodzakelijkerwijs de letterlijke betekenis, maar eerder de betekenis die de oude Hebreeën op natuurlijke wijze zouden hebben begrepen toen de boeken van de Thora voor het eerst werden geschreven - zonder het gebruik van de mondelinge Thora. Daarentegen vertrouwt het rabbijnse judaïsme op de wettelijke uitspraken van het Sanhedrin zoals deze zijn gecodificeerd in de Midrasj, de Talmoed en andere bronnen om de authentieke betekenis van de Thora aan te geven. Het Karaïtische jodendom onderwerpt elke interpretatie van de Thora aan hetzelfde onderzoek, ongeacht de bron ervan, en leert dat het de persoonlijke verantwoordelijkheid is van elke individuele Jood om de Thora te bestuderen en uiteindelijk persoonlijk over de juiste betekenis ervan te beslissen. Karaïeten kunnen argumenten uit de Talmoed en andere werken in overweging nemen zonder ze boven andere standpunten te verheffen.

De Essenen waren een mystieke joodse sekte tijdens de Tweede Tempelperiode, die bloeide van de 2e eeuw voor Christus tot de 1e eeuw na Christus. Josephus gaf later een gedetailleerd verslag van de Essenen in de Joodse Oorlog (ca. 75 CE), met een kortere beschrijving in Antiquities of the Joden (ca. 94 CE) en The Life of Flavius ​​Josephus (ca. 97 CE). Hij claimt kennis uit de eerste hand en noemt de Essenoi als een van de drie sekten van de joodse filosofie, naast de Farizeeën en de Sadduceeën. Hij vertelt dezelfde informatie over vroomheid, het celibaat, de afwezigheid van persoonlijke eigendommen en geld, het geloof in gemeenschappelijkheid en de toewijding aan een strikte naleving van de sabbat. Hij voegt er verder aan toe dat de Essenen elke ochtend ritueel ondergedompeld in water – een praktijk vergelijkbaar met het gebruik van het mikwe voor dagelijkse onderdompeling dat wordt aangetroffen bij sommige hedendaagse chassidim – na het gebed samen aten, zich wijdden aan liefdadigheid en welwillendheid, de uiting van woede verboden, de boeken van de oudsten bewaarden geheimen en hielden zeer goed rekening met de namen van de engelen die in hun heilige geschriften werden bewaard.

Een yeshiva (; Hebreeuws: ישיבה, letterlijk 'zittend'; mv. ישיבות, yeshivot of yeshivos) is een traditionele joodse onderwijsinstelling die zich richt op de studie van rabbijnse literatuur, voornamelijk de Talmoed en de halacha (joodse wet), terwijl de Thora en de joodse filosofie worden parallel bestudeerd. Het studeren gebeurt meestal door middel van dagelijkse shiurim (lezingen of lessen) en ook in studieparen genaamd chavrusas (Aramees voor 'vriendschap' of 'gezelschap'). Leren in Chavrusa-stijl is een van de unieke kenmerken van de yeshiva.

Tannaim waren de rabbijnse wijzen wier opvattingen zijn opgetekend in de Misjna, van ongeveer 10 tot 220 n.Chr. De periode van de Tannaim, ook wel de Misjna-periode genoemd, duurde ongeveer 210 jaar. Het kwam na de periode van de Zugot ("paren"), en werd onmiddellijk gevolgd door de periode van de Amoraim ("tolken"). De wortel tanna (תנא) is het Talmoedische Aramese equivalent voor de Hebreeuwse wortel shanah (שנה), dat ook het stamwoord is van Misjna. Het werkwoord shanah (שנה) betekent letterlijk "herhalen [wat men heeft geleerd]" en wordt gebruikt in de betekenis van "leren".

De Misjna-periode wordt gewoonlijk verdeeld in vijf perioden, afhankelijk van generaties. Er zijn ongeveer 120 bekende Tannaim. De Tannaim woonden in verschillende gebieden van het Land Israël . Het spirituele centrum van het jodendom was in die tijd Jeruzalem, maar na de verwoesting van de stad en de Tweede Tempel stichtten Yohanan ben Zakkai en zijn studenten een nieuw religieus centrum in Yavne. Andere plaatsen van joodse kennis werden gesticht door zijn studenten in Lod en in Bnei Brak.

De Misjna of de Misjna is de eerste grote schriftelijke verzameling van de Joodse mondelinge tradities die bekend staat als de Mondelinge Thora. Het is ook het eerste grote werk uit de rabbijnse literatuur. De Misjna werd aan het begin van de 3e eeuw na Christus door Juda ha-Nasi geredigeerd in een tijd waarin, volgens de Talmoed, de vervolging van de Joden en het verstrijken van de tijd de mogelijkheid opriepen dat de details van de mondelinge tradities van de Farizeeën uit de Tweede Tempelperiode (516 v.Chr. – 70 n.Chr.) zouden vergeten worden. Het grootste deel van de Misjna is geschreven in het Misjna-Hebreeuws, maar sommige delen zijn in het Aramees.

De Misjna bestaat uit zes orden (sedarim, enkelvoud seder סדר), elk met 7-12 traktaten (masechtot, enkelvoud masechet מסכת; letterlijk "web"), 63 in totaal, en verder onderverdeeld in hoofdstukken en paragrafen. Het woord Misjna kan ook een enkele paragraaf van het werk aanduiden, dat wil zeggen de kleinste structuureenheid in de Misjna. Om deze reden wordt het hele werk soms in de meervoudsvorm Misjnayot genoemd.

Hexapla (Oudgrieks: Ἑξαπλᾶ, "zesvoudig") is de term voor een kritische editie van de Hebreeuwse Bijbel in zes versies, waarvan er vier in het Grieks zijn vertaald en slechts in fragmenten bewaard zijn gebleven. Het was een enorme en complexe woord-voor-woord-vergelijking van de oorspronkelijke Hebreeuwse Geschriften met de Griekse Septuaginta-vertaling en met andere Griekse vertalingen. De term is vooral en in het algemeen van toepassing op de editie van het Oude Testament, samengesteld door de theoloog en geleerde Origenes, ergens vóór 240.

Het doel van het samenstellen van de Hexapla wordt betwist. Hoogstwaarschijnlijk was het boek bedoeld voor de christelijk-rabbijnse polemiek over de corruptie van de tekst van de Bijbel. De codex omvatte de Hebreeuwse tekst, de klinkers ervan in Griekse transcriptie en minstens vier parallelle Griekse vertalingen, waaronder de Septuaginta; in dit opzicht is het een prototype van de latere polyglot. Een aantal bronnen zeggen dat er voor het Psalter twee of drie versies van de vertaling waren, zoals voor sommige profetische boeken. Aan het einde van zijn leven creëerde Origenes een verkorte versie van zijn werk: de Tetrapla, die slechts vier Griekse vertalingen bevatte (vandaar de naam).

De Masoreten waren groepen Joodse schriftgeleerden die werkten van rond het einde van de 5e tot de 10e eeuw na Christus, voornamelijk gevestigd in het middeleeuwse Palestina (Jund Filastin) in de steden Tiberias en Jeruzalem, maar ook in Irak (Babylonië). Elke groep stelde een systeem van uitspraak- en grammaticale richtlijnen samen in de vorm van diakritische noten (niqqud) over de externe vorm van de bijbeltekst in een poging om de uitspraak, paragraaf- en versindelingen en cantillation van de Hebreeuwse Bijbel (de Tenach) te standaardiseren. voor de wereldwijde Joodse gemeenschap.

De ben Asher-familie van Masoreten was grotendeels verantwoordelijk voor het behoud en de productie van de masoretische tekst, hoewel er een alternatieve masoretische tekst bestond van de ben Naftali-masoreten, die ongeveer 875 verschillen vertoont met de ben Asher-tekst. De halachische autoriteit Maimonides onderschreef de ben Asher als superieur, hoewel deEgyptisch- joodse geleerde Saadya Gaon al-Fayyumi de voorkeur had gegeven aan het ben Naphtali-systeem. Er is gesuggereerd dat de familie Ben Asher en de meerderheid van de Masoreten Karaïeten waren. Geoffrey Khan gelooft echter dat de familie Ben Asher waarschijnlijk geen Karaïet was, en Aron Dotan beweert dat er "doorslaggevende bewijzen zijn dat M. Ben-Asher geen Karaïet was.

In zijn commentaar op de Misjna (traktaat Sanhedrin, hoofdstuk 10) formuleert Maimonides zijn "13 geloofsbeginselen"; en dat deze principes een samenvatting vormden van wat hij beschouwde als de vereiste overtuigingen van het jodendom:

1. Het bestaan ​​van God.
2. Gods eenheid en ondeelbaarheid in elementen.
3. Gods spiritualiteit en onstoffelijkheid.
4. Gods eeuwigheid.
5. Alleen God zou het voorwerp van aanbidding moeten zijn.
6. Openbaring door Gods profeten.
7. De superioriteit van Mozes onder de profeten.
8. Dat de gehele Thora (zowel de geschreven als de mondelinge wet) van goddelijke oorsprong is en door God aan Mozes werd gedicteerd op de berg Sinaï.
9. De Torah gegeven door Mozes is permanent en zal niet vervangen of veranderd worden.
10. Gods bewustzijn van alle menselijke handelingen en gedachten.
11. Beloning van gerechtigheid en bestraffing van het kwaad.
12. De komst van de Joodse Messias.
13. De opstanding van de doden.

Maimonides zou de principes uit verschillende Talmoedische bronnen hebben samengesteld. Deze principes waren controversieel toen ze voor het eerst werden voorgesteld en riepen kritiek op van rabbijnen Hasdai Crescas en Joseph Albo, en werden de daaropvolgende eeuwen door een groot deel van de Joodse gemeenschap feitelijk genegeerd. Deze principes zijn echter wijdverspreid geworden en worden beschouwd als de belangrijkste geloofsbeginselen voor orthodoxe joden. Twee poëtische herformuleringen van deze principes (Ani Ma'amin en Yigdal) werden uiteindelijk heilig verklaard in vele edities van de Siddur (Joods gebedenboek).

De principes kunnen worden opgesomd in de Siddur Edot HaMizrach, Additions for Shacharit. Het weglaten van een lijst van deze principes als zodanig in zijn latere werken, de Mishneh Torah en The Guide for the Perplexed, heeft ertoe geleid dat sommigen suggereren dat hij ofwel zijn eerdere positie, of dat deze beginselen eerder beschrijvend dan prescriptief zijn.

De Zohar is een fundamenteel werk in de literatuur van het joodse mystieke denken, bekend als Kabbalah. Het is een groep boeken met commentaar op de mystieke aspecten van de Thora (de vijf boeken van Mozes) en schriftuurlijke interpretaties, evenals materiaal over mystiek, mythische kosmogonie en mystieke psychologie. De Zohar bevat discussies over de aard van God, de oorsprong en structuur van het universum, de aard van zielen, verlossing, de relatie van ego tot duisternis en "ware zelf" tot "Het licht van God".

De Zohar werd voor het eerst gepubliceerd door Moses de León (ca. 1240 – 1305), die beweerde dat het een Tannaitisch werk was waarin de leringen van Simeon ben Yochai waren vastgelegd. Deze bewering wordt universeel verworpen door moderne geleerden, van wie de meesten geloven dat De León, ook een beruchte vervalser van geonisch materiaal, het boek zelf heeft geschreven. Sommige geleerden beweren dat de Zohar het werk is van meerdere middeleeuwse auteurs en/of een kleine hoeveelheid echt antiek nieuw materiaal bevat.

De Sabbateans (of Sabbatianen) waren een verscheidenheid aan Joodse volgelingen, discipelen en gelovigen in Sabbatai Zevi (1626–1676), een Sefardische Joodse rabbijn en kabbalist die in 1666 door Nathan van Gaza tot de Joodse Messias werd uitgeroepen.

Grote aantallen joden in de joodse diaspora accepteerden zijn beweringen, zelfs nadat hij uiterlijk een afvallige werd vanwege zijn gedwongen bekering tot de islam in hetzelfde jaar. De volgelingen van Sabbatai Zevi staan, zowel tijdens zijn uitgeroepen messiasschap als na zijn gedwongen bekering tot de islam, bekend als sabbateërs. Een deel van de Sabbateërs leefde tot ver in het 21e-eeuwse Turkije voort als afstammelingen van de Dönmeh.

De Haskalah, vaak Joodse Verlichting genoemd (Hebreeuws: השכלה; letterlijk "wijsheid", "eruditie" of "onderwijs"), was een intellectuele beweging onder de Joden in Midden- en Oost-Europa, met zekere invloed op die in West-Europa en de Islamitische wereld. Het ontstond als een gedefinieerd ideologisch wereldbeeld in de jaren zeventig van de zeventiende eeuw, en de laatste fase ervan eindigde rond 1881 met de opkomst van het joodse nationalisme.

De Haskalah streefde twee complementaire doelstellingen na. Het probeerde de joden als een afzonderlijk, uniek collectief te behouden, en het streefde een reeks projecten na voor culturele en morele vernieuwing, waaronder een heropleving van het Hebreeuws voor gebruik in het seculiere leven, wat resulteerde in een toename van het Hebreeuws dat in gedrukte vorm werd aangetroffen. Tegelijkertijd streefde zij naar een optimale integratie in de omringende samenlevingen. Beoefenaars bevorderden de studie van exogene cultuur, stijl en volkstaal, en de adoptie van moderne waarden. Tegelijkertijd werd economische productiviteit nagestreefd. De Haskalah promootte rationalisme, liberalisme, vrijheid van denken en onderzoek, en wordt grotendeels gezien als de joodse variant van het algemene tijdperk van de Verlichting. De beweging omvatte een breed spectrum, variërend van gematigden, die hoopten op een maximaal compromis, tot radicalen, die op zoek waren naar ingrijpende veranderingen.

Rabbi Israel ben Eliezer (ca. 1698 – 22 mei 1760), bekend als de Baal Shem Tov of als de Besht, was een joodse mysticus en genezer uit Polen die wordt beschouwd als de grondlegger van het chassidische jodendom. "Besht" is de afkorting voor Baal Shem Tov, wat "iemand met de goede naam" of "iemand met een goede reputatie" betekent.

Een centraal principe in de leer van Baal Shem Tov is de directe verbinding met het goddelijke, "dvekut", dat doordrenkt is met elke menselijke activiteit en elk wakker uur. Gebed is van het allergrootste belang, samen met de mystieke betekenis van Hebreeuwse letters en woorden. Zijn innovatie ligt in het "aanmoedigen van aanbidders om hun afleidende gedachten te volgen naar hun wortels in het goddelijke". Degenen die zijn leringen volgen, beschouwen hem als een afstammeling van de Davidische lijn die teruggaat tot het koninklijk huis van David.

Het orthodoxe jodendom is de verzamelnaam voor de traditionalistische en theologisch conservatieve takken van het hedendaagse jodendom. Theologisch gezien wordt het vooral gedefinieerd door het beschouwen van de Thora, zowel geschreven als mondeling, zoals geopenbaard door God aan Mozes op de berg Sinaï en sindsdien getrouw overgedragen.

Het orthodoxe jodendom pleit daarom voor een strikte naleving van de joodse wet, of halakha, die uitsluitend geïnterpreteerd en bepaald moet worden volgens traditionele methoden en in overeenstemming met het continuüm van door de eeuwen heen aanvaarde precedenten. Het beschouwt het hele halachische systeem als uiteindelijk gegrondvest op onveranderlijke openbaring en buiten invloed van buitenaf. Belangrijke praktijken zijn het vieren van de sabbat, koosjer eten en Thorastudie. Belangrijke doctrines zijn onder meer een toekomstige Messias die de Joodse praktijk zal herstellen door de tempel in Jeruzalem te bouwen en alle Joden in Israël te verzamelen, het geloof in een toekomstige lichamelijke opstanding van de doden, goddelijke beloning en straf voor de rechtvaardigen en de zondaars.

Torah im Derech Eretz (Hebreeuws: תורה עם דרך ארץ - Torah met "de weg van het land") is een uitdrukking die veel voorkomt in de rabbijnse literatuur en verwijst naar verschillende aspecten van iemands interactie met de wijdere wereld. Het verwijst ook naar een filosofie van het orthodoxe jodendom, verwoord door rabbijn Samson Raphael Hirsch (1808–88), die een relatie formaliseert tussen het traditioneel observerende jodendom en de moderne wereld. Sommigen noemen de daaruit voortvloeiende vorm van het orthodoxe jodendom neoorthodoxie.

Reconstructionistisch jodendom is een joodse beweging die het jodendom beschouwt als een zich geleidelijk ontwikkelende beschaving in plaats van als een religie, gebaseerd op concepten ontwikkeld door Mordecai Kaplan (1881–1983). De beweging ontstond als een semi-georganiseerde stroming binnen het conservatieve jodendom en ontwikkelde zich van het einde van de jaren twintig tot de jaren veertig, voordat ze zich in 1955 afscheidde en in 1967 een rabbijnse universiteit oprichtte. Het reconstructionistische jodendom wordt door sommige geleerden erkend als een van de vijf stromingen van het jodendom naast Orthodox, conservatief, hervormingsgezind en humanistisch.

Het charedi-jodendom bestaat uit groepen binnen het orthodoxe jodendom die worden gekenmerkt door hun strikte naleving van de halakha (joodse wet) en tradities, in tegenstelling tot moderne waarden en praktijken. De leden worden in het Engels gewoonlijk ultraorthodox genoemd; De term "ultraorthodox" wordt echter door veel van zijn aanhangers als pejoratief beschouwd, die de voorkeur geven aan termen als strikt orthodox of charedi. Haredi-joden beschouwen zichzelf als de meest religieus authentieke groep joden, hoewel andere bewegingen van het jodendom het daar niet mee eens zijn.

Sommige geleerden hebben gesuggereerd dat het charedi-jodendom een ​​reactie is op maatschappelijke veranderingen, waaronder politieke emancipatie, de Haskalah-beweging afgeleid van de Verlichting, acculturatie, secularisatie, religieuze hervormingen in al zijn vormen, van mild tot extreem, de opkomst van de Joodse nationale bewegingen, enz. In tegenstelling tot het moderne orthodoxe jodendom scheiden aanhangers van het charedi-jodendom zich tot op zekere hoogte af van andere delen van de samenleving. Veel charedi-gemeenschappen moedigen hun jongeren echter aan om een ​​professionele opleiding te volgen of een bedrijf op te richten. Bovendien moedigen sommige charedi-groepen, zoals Chabad-Lubavitch, de hulpverlening aan aan minder oplettende en niet-aangesloten joden en hilonim (seculiere Israëlische joden). Er ontstaan ​​dus vaak professionele en sociale relaties tussen charedi en niet-haredi-joden, maar ook tussen charedi-joden en niet-joden.

Haredi-gemeenschappen zijn voornamelijk te vinden in Israël (12,9% van de Israëlische bevolking), Noord-Amerika en West-Europa. Hun geschatte wereldbevolking bedraagt ​​ruim 1,8 miljoen, en door de vrijwel afwezigheid van interreligieuze huwelijken en een hoog geboortecijfer groeit de charedi-bevolking snel. Hun aantal is sinds de jaren zeventig ook toegenomen doordat seculiere joden een charedi-levensstijl aannamen als onderdeel van de baal teshuva-beweging; Dit werd echter gecompenseerd door degenen die vertrokken.