Тайваний түүх

хавсралтууд

тэмдэгтүүд

зүүлт тайлбар

лавлагаа


Play button

6000 BCE - 2023

Тайваний түүх



Тайваний түүх хэдэн арван мянган жилийн турш үргэлжилдэг бөгөөд [1] хүн төрөлхтөний оршин сууж байсан анхны нотлох баримтаас эхлээд МЭӨ 3000 оны орчимд газар тариалангийн соёл бий болсон нь өнөөгийн Тайваний уугуул иргэдийн өвөг дээдстэй холбоотой юм.[2] Арал нь 13-р зууны сүүлчээрХан Хятадуудтай холбоо тогтоож, 17-р зуунд дараагийн суурьшсан газруудыг харсан.Европын хайгуулын үр дүнд Португаличууд арлыг Формоза гэж нэрлэж, Голландчууд өмнөд хэсэгт,Испаничууд хойд хэсгийг колоничлоход хүргэсэн.Европт орсны дараа Хокло болон Хакка хятад цагаачид иржээ.1662 он гэхэд Косинга Голландчуудыг бут ниргэж, улмаар 1683 онд Чин гүрний мэдэлд орсон бэхлэлт байгуулжээ. Чин улсын засаглалын үед Тайваний хүн ам өсөж, эх газрын Хятадаас нүүдэллэн ирснээс болж Хан үндэстэн голчлон суурьшсан.1895 онд Чин улс Хятад-Японы нэгдүгээр дайнд ялагдсаны дараа Тайвань, Пэнху хоёрыгЯпонд шилжүүлжээ.Японы ноёрхлын үед Тайвань аж үйлдвэр хөгжиж, будаа, элсэн чихрийн томоохон экспортлогч болсон.Энэ нь мөн Хятад-Японы хоёрдугаар дайны үед стратегийн бааз болж, дэлхийн хоёрдугаар дайны үед Хятад болон бусад бүс нутгийг довтлоход тус дөхөм үзүүлжээ.Дайны дараа буюу 1945 онд Тайвань Дэлхийн 2-р дайны байлдааны ажиллагаа зогссоны дараа Гоминдан (КМТ) тэргүүтэй Бүгд Найрамдах Хятад Улсын (БНХАУ) хяналтад орсон.Гэсэн хэдий ч БНАСАУ-ын хяналт, түүний дотор тусгаар тогтнолыг шилжүүлэх хууль ёсны байдал, мөн чанар нь маргааны сэдэв хэвээр байна.[3]1949 он гэхэд Хятадын иргэний дайнд эх газрын Хятадыг алдсан БНАСАУ Тайвань руу ухарч, Чан Кайши тэнд байлдааны байдал зарлаж, КМТ нэг намын улс байгуулав.Энэ нь 1980-аад онд ардчилсан шинэчлэл хийгдэж, 1996 онд анхны ерөнхийлөгчийн шууд сонгуулиар өндөрлөх хүртэл дөчин жил үргэлжилсэн. Дайны дараах жилүүдэд Тайвань аж үйлдвэржилт, эдийн засгийн гайхалтай дэвшлийн гэрч болсон бөгөөд үүнийг "Тайваний гайхамшиг" гэж нэрлэсэн. "Азийн дөрвөн бар"-ын нэг.
HistoryMaps Shop

Дэлгүүр зочлох

Play button
3000 BCE Jan 1

Тайваний анхны оршин суугчид

Taiwan
Хожуу плейстоцений үед далайн түвшин мэдэгдэхүйц бага байсан нь Тайваний хоолойн ёроолыг хуурай замын гүүр болгожээ.[4] Тайвань болон Пэнху арлуудын хооронд сээр нуруутан амьтдын чухал олдвор олдсон бөгөөд ялангуяа 450,000-аас 190,000 жилийн настай Хомо овгийн үл мэдэгдэх зүйлд хамаарах эрүүний яс олдсон байна.[5] Тайвань дээрх хүний ​​орчин үеийн нотлох баримтууд 20,000-30,000 жилийн өмнөх үеийнх бөгөөд [1] хамгийн эртний олдворууд нь Палеолитын Чанбины үеийн соёлын чулуун чулуун багажнууд юм.Энэхүү соёл нь 5000 жилийн өмнө оршин тогтнож байсныг [6] Елуанбигийн дурсгалт газрууд нотолж байна.Нэмж дурдахад, Нарны сарны нуурын тунадасны шинжилгээ нь 11,000 жилийн өмнө газар тариалан эхэлсэн бөгөөд 4,200 жилийн өмнө будаа тариалах нь зогссон болохыг харуулж байна.[7] 10,000 жилийн өмнө Холоценийн үе эхлэхэд далайн түвшин нэмэгдэж, Тайванийн хоолойг үүсгэн Тайванийг эх газраас тусгаарлав.[4]Ойролцоогоор МЭӨ 3000 онд шинэ чулуун зэвсгийн үеийн Дапенкенгийн соёл бий болж, Тайваний эрэг орчимд маш хурдан тархжээ.Утастай вааран эдлэл, өнгөлсөн чулуун зэвсгээр ялгардаг энэ соёл нь будаа, шар будаа тариалж байсан ч далайн нөөцөөс ихээхэн хамааралтай байв.Дапенкенгийн соёлыг эртний австронезийн хэлээр ярьдаг одоогийн Тайванийн аборигенчуудын өвөг дээдэс Тайваньд нэвтрүүлсэн гэж олон нийт үздэг.[2] Эдгээр хүмүүсийн үр удам Тайваниас Зүүн өмнөд Ази, Номхон далай, Энэтхэгийн далай дахь янз бүрийн бүс нутагт нүүж ирсэн.Одоо өргөн уудам нутаг дэвсгэрт ярьдаг Малайо-Полинез хэл нь Австронезийн гэр бүлийн зөвхөн нэг салбарыг бүрдүүлдэг бөгөөд үлдсэн салбарууд нь зөвхөн Тайваньд байдаг.[8] Цаашилбал, Филиппиний хаш чулууны соёлд Тайваний хаш чулууг ашигласан нь МЭӨ 2-р мянганы эхэн үеэс Филиппиний архипелагтай худалдаа хийж эхэлсэн.[9] Ниаосунг зэрэг соёлд төмрийг нэвтрүүлснээр хэд хэдэн соёл Дапенкенг залгамжилж, [10] МЭ 400 он гэхэд орон нутгийн цэцэглэдэг үйлдвэрүүд Филиппинээс олж авсан технологитой төмрийг үйлдвэрлэжээ.[11]
▲
●
1292 Jan 1

Хан Хятадууд Тайваньтай харилцаж байна

Taiwan
Юань гүрний үед (1271-1368) Хан Хятадууд Тайванийг судалж эхэлсэн.[12] Юань улсын эзэн хаан Хубилай хаан 1292 онд Юан улсын ноёрхлыг батлахын тулд Рюкюгийн хаант улс руу түшмэдүүдийг илгээсэн боловч тэд андуурч Тайваньд газарджээ.Гурван цэрэг амиа алдсан мөргөлдөөний дараа тэд Хятадын Куанжоу руу нэн даруй буцаж ирэв.Ван Даюань 1349 онд Тайваньд айлчилж, оршин суугчид нь Пэнхугийнхаас ялгаатай зан заншилтай болохыг ажиглажээ.Тэрээр бусад хятадын оршин суугчдыг дурдаагүй боловч Люцю, Пишэйе хэмээх бүс нутгийн янз бүрийн амьдралын хэв маягийг онцлон тэмдэглэв.[13] Жэжянгаас Чухоу ваар олдсон нь Хятадын худалдаачид 1340-өөд оны үед Тайваньд очиж байсныг харуулж байна.[14]
▲
●
Тайваний тухай анхны бичмэл мэдээлэл
Тайваний уугуул овгууд ©HistoryMaps
1349 Jan 1

Тайваний тухай анхны бичмэл мэдээлэл

Taiwan
1349 онд Ван Даюан Тайваньд хийсэн айлчлалаа баримтжуулан [15] арал дээр Хятад суурьшсан иргэд байхгүй ч Пэнху арал дээр оршин сууж байсныг тэмдэглэжээ.[16] Тэрээр Тайваний өөр өөр бүс нутгийг Люциу, Пишэйе гэж ялгажээ.Люцюг Пэнху хотоос илүү дулаан уур амьсгалтай, өргөн уудам ой модтой, уулстай нутаг гэж тодорхойлсон байдаг.Оршин суугчид нь өвөрмөц зан заншилтай, тээврийн хэрэгсэлд сал дээр тулгуурладаг, өнгө өнгийн хувцас өмсдөг, далайн уснаас давс, чихрийн нишингээс архи авдаг байв.Тэд дайснуудын эсрэг каннибализм хийдэг байсан бөгөөд орон нутгийн төрөл бүрийн бүтээгдэхүүн, худалдааны эд зүйлстэй байв.[17] Нөгөөтэйгүүр, зүүн талаараа орших Пишейе нь уулархаг газар нутагтай, газар тариалан хязгаарлагдмал байдгаараа онцлог байв.Оршин суугчид нь өөр өөр шивээстэй, үсээ боосон үс зүүж, дээрэм, хулгай хийдэг байжээ.[18] Түүхч Эфрен Б.Исорена Тайваний Пишэй хүмүүс болон Филиппиний Висайчууд хоорондоо нягт холбоотой байсан, учир нь Визаячууд Хятад руу дайрахаасаа өмнө Тайвань руу аялдаг байсан нь мэдэгдэж байсан.[19]
▲
●
Тайваний эртний худалдаа ба далайн дээрэмчдийн эрин үе
Сэлэм, бамбай барьсан Мингийн эсрэг Вокоугийн цэргүүд. ©Anonymous
1550 Jan 1

Тайваний эртний худалдаа ба далайн дээрэмчдийн эрин үе

Taiwan
16-р зууны эхэн үед Тайваний баруун өмнөд хэсгээр байнга очдогхятад загасчид, худалдаачид, далайн дээрэмчдийн тоо мэдэгдэхүйц нэмэгдсэн байна.Фужианы зарим худалдаачид бүр Формозагийн хэлээр чөлөөтэй ярьдаг байжээ.Зуун жил өнгөрөх тусам Тайвань Мин улсын эрх мэдлээс зугтаж, Хятадын худалдаачид болон далайн дээрэмчдийн стратегийн цэг болж, зарим нь арал дээр богино хэмжээний суурин байгуулжээ.Шиаодун дао, Дахуй гуо зэрэг нэрсийг энэ үед Тайвань гэж нэрлэхдээ ашигладаг байсан бөгөөд "Тайвань" нь Тайуан овгоос гаралтай.Лин Даоциан, Лин Фэн зэрэг алдартай далайн дээрэмчид уугуул иргэд болон Мин улсын тэнгисийн цэргийн эсэргүүцэлтэй тулгарахаас өмнө Тайванийг түр бааз болгон ашиглаж байжээ.1593 онд Мин улсын түшмэдүүд Тайванийн умард нутагт байгаа хууль бус худалдааг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрч, Хятадын хог хаягдлыг тэнд худалдаалах зөвшөөрөл олгож эхэлжээ.[20]Хятадын худалдаачид анх Тайваний хойд нутгийн уугуул иргэдтэй нүүрс, хүхэр, алт, бугын мах гэх мэт баялгийн оронд төмөр, нэхмэл эдлэлийн худалдаа хийдэг байв.Гэсэн хэдий ч цаг хугацаа өнгөрөхөд Тайваний баруун өмнөд хэсэг нь дун загас, бугын арьс элбэг байсан тул Хятадын худалдаачдын анхаарлын төвд оржээ.Сүүлийнх нь ихээхэн ашиг олохын тулдяпончуудад зарагдсан тул ялангуяа ашигтай байсан.[21] Энэхүү худалдаа нь 1567 оноос хойш эрчимтэй хөгжиж, хоригийг үл харгалзан Хятадууд Хятад-Японы худалдаанд шууд бусаар оролцов.1603 онд Чен Ди Тайвань руу Вокоу далайн дээрэмчидтэй тэмцэх экспедицийг удирдаж, [20] "Донфанжи (Зүүн барбаруудын тухай өгүүлэл") номонд нутгийн уугуул овог аймгууд болон тэдний амьдралын хэв маягтай таарч, баримтжуулжээ.
▲
●
Тайвань дахь анхны европчууд
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1582 Jan 1

Тайвань дахь анхны европчууд

Tainan, Taiwan
1544 онд Тайванийг дайран өнгөрч буй Португалийн далайчид анх хөлөг онгоцны дэвтэрт "Үзэсгэлэнт арал" гэсэн утгатай Илха Формоса арлын нэрийг тэмдэглэжээ.1582 онд Португалийн хөлөг онгоцны сүйрлээс амьд үлдсэн хүмүүс хумхаа өвчин, уугуул иргэдтэй арваад долоо хоног (45 хоног) тэмцэж, сал дээр Макао руу буцаж ирэв.
▲
●
1603 Jan 1

Зүүн варваруудын тухай мэдээлэл

Taiwan
17-р зууны эхээр Чен ДиВокуу далайн дээрэмчдийн эсрэг экспедицийн үеэр Тайваньд айлчилжээ.[21] Мөргөлдөөний дараа Вүюгийн генерал Шен далайн дээрэмчдийг ялж, нутгийн уугуул ахлагч Дамила талархал илэрхийлж бэлэг өргөв.[22] Чен "Донфанжи" (Зүүн варваруудын тухай товхимол) номд ажиглалтаа нямбай баримтжуулж, [23] Тайваний уугуул оршин суугчид болон тэдний амьдралын хэв маягийн талаарх ойлголтыг өгчээ.Чен зүүн варвар гэгддэг уугуул иргэдийг Тайванийн Ванган, Даюань, Яоган зэрэг янз бүрийн бүс нутагт амьдардаг гэж тодорхойлсон.500-1000 хүнтэй эдгээр нийгэмлэгүүдэд төвлөрсөн удирдлага дутагдаж, ихэвчлэн хамгийн их үр удамд хүрсэн хүнийг хүндэтгэж, дагаж мөрддөг.Оршин суугчид нь хөнгөн атлетик, хурдан бөгөөд морь шиг хурдтай хол зайд гүйх чадвартай байв.Тэд тохиролцсон тулалдаанд оролцож, толгой агнах [24] зэргээр маргааныг шийдэж, олон нийтийн цаазаар авах замаар хулгайч нартай тэмцдэг байв.[25]Бүс нутгийн уур амьсгал дулаахан байсан нь нутгийн иргэдийг хамгийн бага хувцас өмсөхөд хүргэсэн.Эрэгтэйчүүд богино үстэй, чих цоолдог байсан бол эмэгтэйчүүд үсээ урт байлгаж, шүдээ чимэглэдэг байв.Хамгийн гол нь эмэгтэйчүүд ажилсаг, гол тэжээгч нь байсан бол эрэгтэйчүүд хоосон хонох хандлагатай байв.[25] Уугуул ард түмэнд албан ёсны хуанлийн систем дутмаг байсан тул цаг хугацаа, насаа алдаж байв.[24]Тэдний байшингууд нь бүс нутагт элбэг байдаг хулс, сүрэл материалаар баригдсан байв.Овгийн бүлгүүд гэрлээгүй эрчүүдэд зориулсан "нийтлэг байшин"-тай байсан бөгөөд энэ нь бас хэлэлцүүлэг хийх цэг болдог байв.Гэрлэлтийн ёс заншил өвөрмөц байсан;Түншээ сонгохдоо хүү сонирхож буй охиндоо оникс бөмбөлгүүдийг бэлэглэдэг.Бэлгийг хүлээн авснаар хөгжмийн үерхэл, хүү нь гэрлэсний дараа охины гэр бүлд шилжин суурьшихад хүргэсэн нь охидод илүү таалагдах болсон шалтгаан юм.Газар тариалангийн хувьд уугуул оршин суугчид газар тариалан эрхэлдэг байв.Тэд шар буурцаг, сэвэг зарам, кунжут зэрэг үр тариа тариалж, амтат төмс, цитрон, чихрийн нишингэ зэрэг төрөл бүрийн ногоо, жимс жимсгэнэ иддэг байв.Тэдний будаа нь Ченийн мэддэг байсантай харьцуулахад амт, уртаараа давуу гэж тодорхойлсон.Дайллагад айраг, ургамлаар хийсэн архи дарс ууж, дуу, бүжиг дагалддаг байв.[26] Тэдний хоолонд буга, гахайн мах орсон боловч тахианы махыг оруулаагүй [27] ба хулс, төмөр жад ашиглан ан хийдэг байв.Сонирхолтой нь тэд арлын оршин суугчид байсан ч далайд унадаггүй байсан тул загас агнуураа жижиг гол горхиоор хязгаарладаг байв.Түүхээс үзвэл, Юнлегийн үед нэрт аялагч Жэн Хэ эдгээр уугуул овог аймгуудтай холбоо тогтоохыг оролдсон боловч тэдгээр нь баригдашгүй хэвээр байв.1560-аад он гэхэд Вокоу далайн дээрэмчдийн дайралтын дараа нутгийн уугуул овгууд Хятадтай харилцаж эхэлсэн.Төрөл бүрийн боомтуудын хятад худалдаачид худалдааны холбоо тогтоож, бугын бүтээгдэхүүнээр бараагаа солилцдог байв.Уугуул иргэд хятад хувцас гэх мэт зүйлсийг нандигнаж, зөвхөн худалдааны харилцааны үеэр өмсдөг байв.Чен тэдний амьдралын хэв маягийг эргэцүүлэн бодохдоо тэдний энгийн бөгөөд сэтгэл хангалуун байдлыг үнэлэв.
▲
●
Токугава Шогунатын Тайванийг довтолсон
Японы улаан хавын хөлөг онгоц ©Anonymous
1616 Jan 1

Токугава Шогунатын Тайванийг довтолсон

Nagasaki, Japan
1616 онд Токугава Шогунатын засаглал Мураяама Тоаныг Тайванийг довтлохоор удирдав.[28] Энэ нь 1609 онд Арима Харунобугийн анхны хайгуулын номлолын дараа болсон. Зорилго нь Португалийн хяналттай Макао эсвэлИспанийн хяналттай Манилагаас нийлүүлэхийн орондХятадаас торго шууд нийлүүлэх бааз суурийг бий болгох явдал байв [29] .Мураяама нэг хүүгийн удирдлага дор 13 хөлөг онгоц, 4000 орчим хүнтэй флоттой байв.Тэд 1616 оны 5-р сарын 15-нд Нагасакигаас хөдөлсөн. Гэсэн хэдий ч түрэмгийлэх оролдлого бүтэлгүйтэв.Хар салхи флотыг тарааж, түрэмгийллийн хүчин чармайлтыг эрт зогсоов.[30] Рюкю Шо Ней хаан Мин Хятадад арлыг эзлэн авч, Хятадтай худалдааны бааз болгон ашиглахыг Японы санаархаж буйг анхааруулсан [29] боловч ямар ч байсан ганцхан хөлөг онгоц аралд хүрч чадсан бөгөөд орон нутгийн хүчнийхэн няцаав.Ганц хөлөг онгоц Формосан голд отолтонд өртөж, бүх багийнхан нь баригдахгүйн тулд амиа хорлосон (“сеппуку”).[28] Хэд хэдэн хөлөг онгоц Хятадын эргийг дээрэмдэхийн тулд өөр тийшээ чиглэн "1200 гаруй хятадыг хөнөөж, тэдэнтэй тааралдсан бүх хуцах, хог хаягдлыг авч, хүмүүсийг усан онгоцон дээр хаясан" гэж мэдээлсэн.[31]
▲
●
1624 - 1668
Голланд, Испанийн колониornament
Голландын Формоза
Голландын Зүүн Энэтхэг компани ©Anonymous
1624 Jan 2 - 1662

Голландын Формоза

Tainan, Taiwan
1624-1662 онуудад, 1664-1668 онуудад ихэвчлэн Формоса гэгддэг Тайвань арал нь Бүгд Найрамдах Нидерландын колоничлолын хяналтад байсан.Нээлтийн эрин үед Голландын Зүүн Энэтхэг компаниХятад дахь Мин гүрэн ,Япон дахь Токугава шогун зэрэг хөрш зэргэлдээх бүс нутгуудтай худалдаа хийхэд туслах зорилгоор Формоса дээр баазаа байгуулжээ.Нэмж дурдахад тэд Зүүн Ази дахь Португали ,Испанийн худалдаа, колоничлолын оролдлогыг эсэргүүцэх зорилготой байв.Гэсэн хэдий ч Голландчууд эсэргүүцэлтэй тулгарсан тул нутгийн уугуул иргэд болон сүүлийн үеийн Хан үндэстний хятадуудын бослогыг дарах шаардлагатай болжээ.17-р зуунд Чин гүрэн бий болсноор Голландын Зүүн Энэтхэг компани Мин улсаас Чин улс руу үнэнч байдлаа шилжүүлж, худалдааны замд хязгаарлалтгүйгээр нэвтрэх боломжийг олгосон.Косингагийн цэргүүд 1662 онд Форт Зеландиа хотыг бүслэн, Голландыг хөөж, Мин улсад үнэнч, Чин улсын эсрэг Туннин хаант улсыг байгуулсны дараа колоничлолын энэ бүлэг дуусав.
▲
●
Испанийн Формоза
Испанийн Формоза. ©Andrew Howat
1626 Jan 1 - 1642

Испанийн Формоза

Keelung, Taiwan
Испанийн Формоса нь 1626-1642 онд Тайванийн хойд хэсэгт байрлах Испанийн эзэнт гүрний колони байсан. Филиппинтэй бүс нутгийн худалдааг Голландын хөндлөнгийн оролцооноос хамгаалах зорилгоор байгуулагдсан бөгөөд Манила хотод төвтэй Испанийн Зүүн Энэтхэгийн нэг хэсэг байв.Гэсэн хэдий ч колонийн ач холбогдол буурч, Манила дахь Испанийн эрх баригчид түүнийг батлан ​​​​хамгаалахад илүү их хөрөнгө оруулалт хийхээс татгалзав.17 жилийн дараа Голландчууд Испанийн сүүлчийн цайзыг бүслэн эзлэн авч, Тайванийн нэлээд хэсгийг хяналтандаа авчээ.Наян жилийн дайны үеэр тус газар нутгийг эцэст нь Бүгд Найрамдах Нидерландад шилжүүлжээ.
▲
●
Тайваньд эхэлсэн
Тайвань дахь Хакка эмэгтэй. ©HistoryMaps
1630 Jan 1

Тайваньд эхэлсэн

Taoyuan, Taiwan
Хаккачууд МЭӨ 3-р зууны үедХятадын төв хойд хэсэгт орших Хонань, Шантун мужид амьдарч байжээ.Дараа нь тэд хойд зүгээс довтолж буй нүүдэлчдийн сүргээс зугтахын тулд Хөх мөрний өмнө зүгт нүүхээс өөр аргагүй болжээ.Тэд эцэст нь Кианси, Фукиен, Квантунг, Кванси, Хайнаньд суурьшжээ.Тэднийг уугуул ард түмэн "харийнхан" гэж нэрлэдэг байв.1630 онд эх газар хүчтэй өлсгөлөнд нэрвэгдэх үед Хаккас Тайвань руу анхны дүрвэсэн.[33] Хаккасыг ирэх үед хамгийн сайн газар нутгийг Хокло нар эзлэн авч, хотууд аль хэдийн байгуулагдаж байжээ.Нэмж дурдахад хоёр ард түмэн өөр өөр аялгаар ярьдаг байв."Танихгүй хүмүүс" Хокло нийгэмлэгүүдэд байр олоход хэцүү байв.Ихэнх Хаккачууд хөдөө орон нутагт нүүж, захын газар тариалан эрхэлдэг байв.Хаккасын дийлэнх нь Таоюань, Синчу, Миаоли, Пинтун зэрэг газар тариалангийн мужуудад амьдардаг.Чиайи, Хуалиен, Тайтун зэрэг газрууд Японы эзлэн түрэмгийллийн үед өөр нутгаас нүүж иржээ.Хаккасын хоёр дахь удаагаа Тайвань руу цагаачилсан нь 1662 оноос хойшхи жилүүдэд баруунд Косинга гэгддэг Мингийн ордны генерал Ченг Ченг-кунг Голландчуудыг арлаас хөөн гаргасан юм.Зарим түүхчид Амойгийн уугуул Ченг Хакка үндэстэн байсан гэж баталдаг.Ийнхүү Тайваньд нүүсэн хүмүүсийн ихэнх нь 16-р зууны дараа ирсэн тул Хаккас дахин "харийнхан" болжээ.
▲
●
Ляолуо булангийн тулаан
©Anonymous
1633 Jul 7 - Oct 19

Ляолуо булангийн тулаан

Fujian, China
17-р зуунд Хятадын эрэгт далайн худалдаа эрчимтэй хөгжиж байсан ч суларсан Мин улсын тэнгисийн цэргийн хүчин далайн дээрэмчдэд энэ худалдааг хянах боломжийг олгожээ.Далайн дээрэмчдийн нэрт удирдагч Жэн Жилонг ​​Европын технологийг ашиглан Фүжиан эрэгт ноёрхож байв.1628 онд доройтож буй Мин улс түүнийг элсүүлэхээр шийджээ.Энэ хоорондХятадад чөлөөт худалдаа хийхийг зорьж буй Голландчууд анх Пескадорын талаар байр сууриа тогтоожээ.Гэвч Мин улсад ялагдсаны дараа тэд Тайвань руу нүүжээ.Одоо Мин улсын адмирал Жэн Тайванийн Нидерландын амбан захирагч Ханс Путманстай хамтран далайн дээрэмчидтэй тэмцэж байв.Гэсэн хэдий ч Жэнгийн биелэгдээгүй худалдааны амлалтаас болж хурцадмал байдал үүсч, 1633 онд Жэнгийн бааз руу Голланд гэнэтийн дайралт хийснээр өндөрлөв.Европын загварт ихээхэн нөлөөлсөн Жэнгийн флот Нидерландын дайралтанд өртөж, тэднийг холбоотон гэж бодсон.Флотын ихэнх хэсэг сүйрсэн бөгөөд онгоцонд хэдхэн ажилчид байсан бөгөөд тэд хэргийн газраас зугтсан байна.Энэхүү дайралтын дараа Голландчууд далайд ноёрхож, тосгонуудыг дээрэмдэж, хөлөг онгоцуудыг олзолжээ.Тэд далайн дээрэмчдийн эвсэл хүртэл байгуулсан.Гэсэн хэдий ч тэдний түрэмгий тактик нь Жэнг улс төрийн дайснуудтайгаа нэгтгэв.Хариу арга хэмжээ авахад бэлтгэж байсан Жэн флотоо сэргээн, зогсонги тактик хэрэглэн цохилт өгөх төгс боломжийг хүлээж байв.1633 оны 10-р сард Ляолуо буланд тэнгисийн цэргийн томоохон тулалдаан болов.Мин улсын флот галын хөлөг ашиглан Голландад ихээхэн хохирол учруулсан.Сүүлчийн дарвуулт онгоцны өндөр технологи нь заримыг нь зугтах боломжийг олгосон ч нийт ялалт Мин улсын талд очсон.Ляолуо буланд Мин улс ялалт байгуулснаар Тайваний хоолойд Хятадын эрх мэдэл сэргэж, Голландчууд Хятадын эрэг дагуух далайн дээрэмчдээ зогсооход хүргэв.Голландчууд өөрсдийн хүч чадлаа харуулсан гэж итгэж байсан бол Мин улс чухал ялалт байгууллаа гэж бодож байв.Жэн Жилунгийн байр суурь тулалдааны дараа дээшилсэн бөгөөд тэрээр өөрийн нөлөөг ашиглан Голландчуудад тэдний хайж байсан худалдааны эрх олгов.Үүний үр дүнд Жэн 1633 оны дайралтад алдсан европ загварын хөлөг онгоцуудыг дахин бүтээхгүй байхаар шийдсэн ч Хятадын гадаад худалдаанд эрх мэдлээ нэгтгэж, Хятадын хамгийн баян хүмүүсийн нэг болжээ.
▲
●
Голландын тайвшруулах кампанит ажил
Роберт Жуниус, Маттау экспедицийн удирдагчдын нэг ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 Jan 1 - 1636 Feb

Голландын тайвшруулах кампанит ажил

Tainan, Taiwan
1630-аад оны үед Голландын Зүүн Энэтхэгийн компани (VOC) Тайванийн баруун өмнөд хэсэгт хяналтаа өргөжүүлэхийг зорьж байсан бөгөөд тэд Тайваньд хөл тавьж байсан боловч нутгийн уугуул тосгоны эсэргүүцэлтэй тулгарсан.Маттау тосгон онцгой дайсагналтай байсан бөгөөд 1629 онд жаран Голландын цэргийг отолтод оруулж, хөнөөжээ. 1635 онд Батавиагаас нэмэлт хүч хүлээн авсны дараа Голландчууд эдгээр тосгоны эсрэг кампанит ажил эхлүүлжээ.Голландын армийн хүчирхэг байдал нь Маттау, Соуланг зэрэг гол тосгоныг хурдан эрхшээлдээ оруулахад хүргэв.Үүнийг харсан олон тооны тосгонууд сайн дураараа Голландчуудтай энх тайвныг эрэлхийлж, мөргөлдөөнөөс бууж өгөхийг илүүд үздэг байв.Баруун өмнөд хэсэгт Голландын ноёрхлыг бэхжүүлсэн нь колонийн ирээдүйн амжилтанд хүрэх замыг зассан.Шинээр олж авсан нутаг дэвсгэрүүд нь бугын худалдаа эрхлэх боломжийг нээж өгсөн бөгөөд энэ нь Голландчуудын хувьд өндөр ашигтай болсон.Нэмж дурдахад үржил шимтэй газар тариалан эрхлэхээр авчирсан хятад ажилчдыг татдаг байв.Холбоот уугуул тосгонууд худалдааны түншүүд болоод зогсохгүй, голландчуудад янз бүрийн мөргөлдөөнд туслах дайчидаар хангадаг байв.Түүгээр ч барахгүй тогтворжсон бүс нутаг нь Голландын номлогчдод шашны итгэл үнэмшлээ түгээн дэлгэрүүлэх боломжийг олгож, улмаар колонийн үндэс суурийг тавьсан юм.Харьцангуй тогтвортой байдлын энэ эрин үеийг эрдэмтэд, түүхчид Пакс Романатай ижил төстэй байдлаар Пакс Олландика (Голландын энх тайван) гэж нэрлэдэг.[39]
▲
●
1652 Sep 7 - Sep 11

Гуо Хуайигийн бослого

Tainan, Taiwan
17-р зууны дунд үед ГолландчуудХан үндэстний Хятадаас Тайвань руу, ялангуяа өмнөд Фужианаас их хэмжээний цагаачлахыг дэмжсэн.Эдгээр цагаачид, гол төлөв ганц бие залуу эрэгтэйчүүд далайчид, судлаачдын дунд нэр хүндтэй болсон арал дээр суурьшихдаа эргэлзэж байв.Цагаан будааны үнийн өсөлт, Нидерландын дарангуйлагч татвар, авлигад идэгдсэн албан тушаалтнуудын улмаас хурцадмал байдал хурцдаж, 1652 оны Гуо Хуайигийн бослогоор өндөрлөв. Бослогыг эдгээр хүчин зүйлийн шууд хариу үйлдэл байсан бөгөөд Голландчууд харгис хэрцгийгээр дарж, босогчдын 25% нь амь үрэгджээ. богино хугацаанд.[32]1640-өөд оны сүүлч гэхэд хүн амын өсөлт, Нидерландын ногдуулсан татвар, хязгаарлалт зэрэг янз бүрийн сорилтууд нь Хятадад суурьшсан иргэдийн дургүйцлийг улам нэмэгдүүлэв.1643 онд Кинванг хэмээх далайн дээрэмчин уугуул тосгон руу довтолж, бүс нутгийг улам бүр тогтворгүй болгожээ.Эцэст нь түүнийг уугуул иргэд баривчилж, цаазлуулахаар Голландад хүлээлгэн өгчээ.Гэсэн хэдий ч Хятадуудыг Голландын эсрэг бослого гаргахад турхирсан баримт бичиг илэрсэн үед түүний өв залгамжлал үргэлжилсээр байв.1652 онд Гуо Хуайи тэргүүтэй бослогын үеэр Хятадын тариачдын асар их арми Сакам руу довтлохыг харав.Хэдийгээр тэдний тоо олон байсан ч тэд Голландын галын хүч, уугуул дайчдын хослолоор дийлэгдэж байв.Үүний дараа Хятадын босогчдыг их хэмжээгээр устгаж, олон мянган хүн амиа алдсан.Босогчдын ихэнх нь тариачид байсан тул Тайвань бослогын дараа хөдөөгийн ажиллах хүчээ алдсаны улмаас хөдөө аж ахуйн хямралтай тулгарчээ.1653 оны дараагийн ургац нь ажиллах хүчний хомсдолоос болж маш муу байв.Гэсэн хэдий ч эх газрын үймээн самууны улмаас илүү олон хятадууд Тайвань руу нүүсэн нь дараа жил нь хөдөө аж ахуй бага зэрэг сэргэхэд хүргэв.Хятадууд болон Голландын харилцаа улам бүр муудаж, Голландчууд өөрсдийгөө Хятадын тэлэлтээс хамгаалах уугуул нутгаа хамгаалагчид хэмээн байр сууриа илэрхийлэв.Энэ хугацаанд мөн Хятадыг эсэргүүцэх хандлага нэмэгдэж, уугуул иргэдэд хятадын оршин суугчдаас зайгаа барихыг зөвлөжээ.Их хэмжээний бослогыг үл харгалзан Голландчууд Хятадын олон чинээлэг хүмүүс тэдэнд үнэнч хэвээр үлдсэнд тулгуурлан цэргийн бэлтгэлээ базаажээ.
▲
●
Тайвань дахь Голландын нөлөөллийн төгсгөл
Форт Зеландиа бууж өгсөн. ©Jan van Baden
1661 Mar 30 - 1662 Feb 1

Тайвань дахь Голландын нөлөөллийн төгсгөл

Fort Zeelandia, Guosheng Road,
Форт Зеландиагийн бүслэлт (1661-1662) нь Тайваний түүхэн дэх чухал үеийг тэмдэглэж, Голландын Зүүн Энэтхэгийн компанийн ноёрхлыг зогсоож, Туннингийн хаант засаглалыг эхлүүлсэн юм.Голландчууд Тайваньд, ялангуяа Форт Зеландиа, Форт Провинтиа зэрэг газар нутаг дэвсгэрээ байгуулжээ.Гэсэн хэдий ч 1660-аад оны дундуур Мин улсын үнэнч зүтгэлтэн Косинга Тайвань стратегийн ач холбогдлыг олж мэдэв.Дефекторын нарийвчилсан мэдлэгээр зэвсэглэсэн, хүчирхэг флот, армитай Косинга довтолгоо эхлүүлэв.Анхны эсэргүүцэлтэй тулгарсан ч Голландчууд маневр хийж, буудсан.Удаан үргэлжилсэн бүслэлт, хангамж хомсдож, нэмэлт хүч авах найдваргүй болсны дараа амбан захирагч Фредерик Койетт тэргүүтэй Голландчууд Форт Зеландияаг Косингад бууж өгөв.Мөргөлдөөний үеэр хоёр тал харгис хэрцгий арга хэрэглэсэн.Хятадууд Нидерландын олон хоригдлыг олзолж, хэлэлцээр хийх оролдлого амжилтгүй болсны дараа номлогч Антониус Хамбрук зэрэг хэд хэдэн хүнийг цаазлав.Голландын эмэгтэйчүүд, хүүхдүүд боолчлолд өртөж, зарим эмэгтэйчүүдийг татвар эм болгон албаддаг байв.Голландчууд мөн янз бүрийн цаг үед Голланд, Хятадтай эвсэж байсан Тайваний нутгийн уугуул иргэдтэй зөрчилдөж байв.Бүслэлтийн дараа Голландчууд алдсан газар нутгаа эргүүлэн авахыг оролдсон боловч тасралтгүй сорилтуудтай тулгарсан.Тэд Чжэнгийн хүчний эсрэг Чин гүрэнтэй холбоо байгуулж, улмаар тэнгисийн цэргийн үе үе тулалддаг байв.1668 он гэхэд аборигенчуудын эсэргүүцэл ба стратегийн сорилтууд Голландчуудыг Килун дахь сүүлчийн бэхлэлтээ орхиход хүргэсэн нь Тайванаас бүрэн гарчээ.Гэсэн хэдий ч Голланд болон Косингагийн залгамжлагчдын хооронд тэнгисийн цэргийн мөргөлдөөн үргэлжилж, Голландчууд дахин ялагдал хүлээв.
▲
●
Play button
1661 Jun 14 - 1683

Тунгнин хаант улс

Tainan, Taiwan
Тунгнин вант улс нь 1661-1683 онд Тайванийн баруун өмнөд хэсэг болон Пэнху арлуудыг захирч байсан династ тэнгисийн улс бөгөөд Тайваний хяналтыг булаан авсны дараа Зеландиагийн нэрийг Анпин, Провинтияг Чикан болгон [40] болгон өөрчилсөн Косинга (Жэн Ченгонг) үүсгэн байгуулжээ. Голландаас .1662 оны 5-р сарын 29-нд Чиканыг "Мин зүүн нийслэл" (Донду Минжин) болгон өөрчилсөн.Хожим нь "Дорнын нийслэл" (Дунду) нь "Дорнын амгалан тайван байдал" гэсэн утгатай Дуннинг (Тунгнинг) нэртэй болсон [41]Тайваний түүхэнд голдуу Хан үндэстэн байсан анхны улс гэдгээрээ хүлээн зөвшөөрөгдсөн тус улсын далайн нөлөө нь Хятадын хоёр тэнгисийн гол далайн замаар дамжиж,Японоос Зүүн өмнөд Ази хүртэл худалдааны харилцаатай байв.Уг хаант улс нь эх газрынХятад дахь Чин гүрний гүйцэж түрүүлж байсан Мин гүрний үнэнч хүмүүсийн бааз суурь болж байв.Тайвань захирч байх хугацаандаа Чжэн гүрэн Чин улсын эсрэг эсэргүүцлээ бэхжүүлэхийг зорьсон тул язгууртны эсрэг тэмцэлд өртсөн.Уг хаант улс 1683 онд Чин гүрний бүрэлдэхүүнд орох хүртлээ оршин тогтнож байсан.
▲
●
Синикаци
Жэн Жин ©HistoryMaps
1665 Jan 1

Синикаци

Taiwan
Жэн Жин Тайваньд Мин улсын засаглалын өвийг үргэлжлүүлж, Мин улсын үнэнч хүмүүсийн дэмжлэгийг авчээ.Түүний гэр бүл, офицеруудаар удирдуулсан удирдлага нь хөдөө аж ахуй, дэд бүтцийн хөгжилд анхаарлаа хандуулсан.1666 он гэхэд Тайвань үр тарианы ургацаараа өөрийгөө хангадаг болсон.[42] Түүний засаглалын үед эзэн хааны академи, Күнзийн сүм зэрэг төрөл бүрийн соёл, боловсролын байгууллагууд байгуулагдаж, төрийн албаны байнгын шалгалтыг хэрэгжүүлдэг байв.[43] Жэн Жин мөн уугуул овог аймгуудыг сурган хүмүүжүүлэхийг эрмэлзэж, тэднийг газар тариалангийн дэвшилтэт арга техник, хятад хэлтэй танилцуулж байв.[44]Хэдийгээр уугуул иргэдийг уусгах оролдлого хийсэн ч хятадуудын суурьшлын тэлэлт нь хурцадмал байдал, бослогод хүргэсэн.Жэн Жингийн засаглал түүний бодлогыг эсэргүүцсэн хүмүүст хатуу ширүүн байсан;жишээлбэл, нэг кампанит ажлын үеэр Шалу овгийн хэдэн зуун хүн алагдсан.Үүний зэрэгцээ Тайвань дахь Хятадын хүн ам хоёр дахин нэмэгдэж, [45] цэргийн цэргүүд цэргийн колони болон шилжсэн.1684 он гэхэд Тайваний тариалангийн талбай 1660 оны Голландын эриний төгсгөлтэй харьцуулахад гурав дахин нэмэгджээ. [46] Жэнгийн худалдааны флотууд Япон болон Зүүн өмнөд Азитай худалдааны харилцаагаа хадгалж, Тайваний хоолойгоор ашиг орлогоо баталгаажуулж чадсан.Жэн Жингийн удирдлаган дор Тайвань нь бугын арьс, чихрийн нишингэ зэрэг тодорхой түүхий эдийг монополь эзэмшээд зогсохгүй, сольсон Голландын колониосоо илүү эдийн засгийг төрөлжүүлж чадсан.Нэмж дурдахад, 1683 онд Жэнгийн засаглалын төгсгөлд засгийн газар 1655 онд Голландын ноёрхлын үеийнхээс 30 гаруй хувиар илүү мөнгөн орлого олж байв.
▲
●
Чингийн Тайванийг байлдан дагуулсан байдал
Чин гүрний тэнгисийн цэрэг ©Anonymous
1683 Jul 1

Чингийн Тайванийг байлдан дагуулсан байдал

Penghu, Taiwan
Ши Лан анх Жэн Жилуны удирдлаган дор цэргийн удирдагч байсан бөгөөд дараа нь Жэн Ченгонтой зөрчилдсөний дараа Чин гүрэнд оров.Цингийн нэг хэсэг болохын хувьд Ши нь Жэнгийн дотоод үйл ажиллагааны талаарх мэдлэгээ ашиглан Жэн хүчний эсрэг кампанит ажилд гол үүрэг гүйцэтгэсэн.Тэрээр албан тушаал ахиж, 1662 онд Фүжянь хотын тэнгисийн цэргийн командлагчаар томилогдсон. Олон жилийн турш тэрээр Жэнгүүдийн эсрэг түрэмгий үйлдлүүдийг тууштай дэмжиж, удирдаж, тэр ч байтугай мөрдлөгийн явцад Голландын цэргүүдтэй мөргөлдөж байв.1664 он гэхэд зарим амжилтанд хүрсэн ч Ши эх газрын Хятад дахь Жэнгийн бэхлэлтийг бүрэн устгаж чадаагүй юм.Ши Ланг Тайваньд стратегийн довтолгоон хийх санал дэвшүүлж, Жэнгүүдэд урьдчилан сэргийлэх цохилт өгөх шаардлагатайг онцолжээ.Гэсэн хэдий ч Яо Цишэн зэрэг албаны хүмүүстэй санал зөрөлдөөн нь хүнд суртлын хурцадмал байдалд хүргэв.Ши-ийн төлөвлөгөө нь эхлээд Пэнхуг барихад чиглэгдсэн байсан ч Яо олон фронтод нэгэн зэрэг довтлохыг санал болгов.Канси хаан эхэндээ Шид довтолгоонд бүрэн хяналт тавьж өгөөгүй.Үүний зэрэгцээ Тайваньд дотоод зөрчилдөөн, гадаад дарамт шахалт нь Жэнгийн байр суурийг сулруулж, урваж, цаашид тогтворгүй байдалд хүргэв.1683 он гэхэд одоо асар их флот, армитай Ши Тайванийг довтлох ажлыг эхлүүлэв.Анхны бүтэлгүйтэл, тактикийн хувьд дахин бүлэглэсний дараа Ши-гийн цэргүүд Магонгийн буланд Жэн флотыг шийдэмгий ялж, Жэнг их хэмжээний хохирол амссан.Энэхүү ялалтын дараа Чингийн цэргүүд Пэнхуг, дараа нь Тайванийг хурдан эзлэн авав.Жэн Кешуан зэрэг арлын удирдлага албан ёсоор бууж өгснөөр Чин ёс заншлыг баримталж, Тайвань дахь Жэнгийн хаанчлалыг үр дүнтэй дуусгав.
▲
●
1683 - 1895
Чин дүрэмornament
1684 Jan 1 - 1795

Чин Тайвань: Эрэгтэйчүүд, шилжилт хөдөлгөөн, гэрлэлт

Taiwan
Чин гүрний Тайванийг захирч байх үед засгийн газар хүн ам хэт олширч, улмаар мөргөлдөөн үүсэхээс болгоомжилж эх газраас Тайвань руу шилжих хөдөлгөөнийг анхлан хязгаарлаж байсан.Гэсэн хэдий ч орон нутагт ажиллах хүчний хомсдол нь албан тушаалтнуудыг өөр тийшээ харах эсвэл бүр идэвхтэй хүмүүсийг авчрахад хүргэсэн тул хууль бус шилжилт хөдөлгөөн цэцэглэжээ.18-р зууны турш Чин улсын засгийн газар цагаачлалын бодлогыг эрс өөрчилж, зарим үед гэр бүлүүдийг Тайваньд оруулахыг зөвшөөрч, зарим үед тэднийг хориглож байв.Эдгээр зөрчилдөөн нь цагаач хүн амын дийлэнх хувийг эрэгтэйчүүд орон нутагт гэрлэж, "Аав нь Таншан, эх нь Таншань байхгүй" гэсэн хэлц үгсийг төрүүлэхэд хүргэсэн.Чин улсын засгийн газар Тайваньд засаг захиргааны арга барилдаа болгоомжтой хандаж, ялангуяа нутаг дэвсгэрийн тэлэлт, арлын уугуул иргэдтэй харилцах харилцаанд болгоомжтой ханддаг байв.Тэд эхэндээ захиргааны хяналтыг гол боомтууд болон тодорхой тэгш тал нутагт хязгаарлаж, эдгээр бүс нутгуудаас цааш суурьшихад нь зөвшөөрөл авах шаардлагатай байв.Цаг хугацаа өнгөрөхөд хууль бус газар нөхөн сэргээлт, шилжилт хөдөлгөөн үргэлжилсээр байсны улмаас Чин улс баруун тал руугаа бүхэлд нь хяналт тавьжээ.Абориген хүмүүсийг соёлжсон хүмүүс (шуфан) болон соёлгүй хүмүүс (шенфан) гэж ангилсан боловч эдгээр бүлгийг удирдах хүчин чармайлт бага байв.Аборигенчуудыг суурьшсан хүмүүсээс тусгаарлахын тулд хил хязгаарыг тогтоож, олон жилийн турш хэд хэдэн удаа бэхжүүлсэн.Гэсэн хэдий ч хэрэгжилт сул байсан тул суурьшсан хүмүүс уугуул нутгийн нутаг дэвсгэрт тасралтгүй дайрахад хүргэсэн.Чин улсын засаг захиргаа болгоомжтой хандаж, уугуул иргэдийн асуудлыг зохицуулах оролдлогыг үл харгалзан суурьшсан иргэд уугуул эмэгтэйчүүдтэй гэрлэхийг газар өмчлөх арга хэрэгсэл болгон ашигладаг байсан нь 1737 онд ийм нэгдэлд хориг тавихад хүргэсэн.18-р зууны сүүлч гэхэд Чин улсын засгийн газар хоёр эргийг дамнасан нүүдлийн талаарх хатуу дүрэм журмаа сулруулж эхэлсэн бөгөөд эцэст нь идэвхтэй хөндлөнгөөс оролцохоо больж, эцэст нь 1875 онд Тайвань руу нэвтрэх бүх хязгаарлалтыг хүчингүй болгов.
▲
●
Аборигенчуудын бослого
Жуан Датианыг олзолжээ. ©Anonymous
1720 Jan 1 - 1786

Аборигенчуудын бослого

Taiwan
Чин гүрний Тайванийг захирч байх үед янз бүрийн бослого гарч, янз бүрийн угсаатны бүлгүүд болон төрийн хоорондын ээдрээтэй динамикийг харуулсан.1723 онд төв эрэг орчмын нутгийн уугуул овог аймгууд болон Фэншань хошуунд суурьшсан Хан үндэстнүүд тус тусдаа бослого гаргасан нь нутгийн хүн ам болон Чин улсын засаглалын хоорондын зөрчилдөөнийг онцолсон юм.1720 онд Жу Йигуйн бослого татвар нэмэгдсэний хариу болгон гарч ирсэн нь нутгийн ард түмний эдийн засгийн дарамтыг харуулсан юм.Жу Йигуй, Хаккагийн удирдагч Лин Жүн-ин нар босогчдыг удирдаж, Тайвань даяар Чин гүрнийг ялсан.Гэсэн хэдий ч тэдний холбоо богино настай байсан тул бослогыг дарахын тулд Ши Шибианийн удирдлага дор Чин улсын флотыг илгээв.Жу Йигуйг баривчлан цаазалсан нь Тайвань дахь Чин улсын эсрэг гарсан томоохон бослогын нэгийг унтраасан юм.1786 онд Тяндихуй нийгэмлэгийн Лин Шуанвэн тэргүүтэй шинэ бослого дэгдэж, нийгэмлэгийн гишүүдийг татвараас зайлсхийсэн хэргээр баривчилсан.Эх газрын Хятадаас шинээр ирсэн олон босогчид газар олох гэж тэмцэлдэж бослого хүчээ авчээ.Хаккагийн ард түмнээс дэмжлэг авахыг оролдсон ч Чин улс 1788 он гэхэд Ли Шияо тэргүүтэй 50,000 цэрэг, дараа нь Фук'анган, Хайланка тэргүүтэй нэмэлт хүчний хүчээр бослогыг дарж чадсан.Өмнөх бослогуудаас ялгаатай нь Тиандихуйн бослого нь үндэстэн, угсаатны гомдлоос үүдэлтэй биш, харин нийгмийн өргөн хүрээний үймээн самууны шинж тэмдэг байв.Лин Шуанвэн цаазлагдсан нь Тайвань дахь Чин улсын эрх мэдэлд тулгарсан бас нэгэн томоохон сорилтыг эцэслэв.Чингийн засаглалын 200 жилийн туршид тал нутгийн уугуул иргэд голдуу бослого гаргадаггүй байсан бөгөөд уулын уугуул иргэд Чин улсын сүүлийн хэдэн арван жилийг хүртэл ганцаараа үлдэж байсныг тэмдэглэсэн байдаг.Ихэнх бослого нь үндэстэн ястны болон үндэсний ашиг сонирхлоос илүүтэй татвар ногдуулах, нийгмийн зөрчилдөөн зэрэг шалтгааны улмаас Хан үндэстнүүдийн санаачилгаар бослого гаргасан байдаг.
▲
●
Британийн Тайванийг довтолж чадсангүй
Зүүн Энэтхэгийн компанийн хөлөг онгоц (19-р зуун) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1840 Jan 1 - 1841

Британийн Тайванийг довтолж чадсангүй

Keelung, Taiwan
1831 он гэхэд Зүүн Энэтхэгийн компанихятадуудтай тэдний нөхцлийн дагуу худалдаа хийхээ больсон тул илүү түрэмгий арга хэмжээ авахаар төлөвлөжээ.Тайванийн стратегийн болон арилжааны ач холбогдлыг харгалзан 1840, 1841 онд Их Британи арлыг эзлэхийг санал болгов.Уильям Хаттман лорд Палмерстонд хандан "Хятад Тайванийг эелдэг захирч байгаа ба арлын стратегийн болон арилжааны ач холбогдлыг" онцлон бичсэн байна.[47] Тэрээр Тайванийг зөвхөн байлдааны хөлөг онгоцтой, 1500 хүрэхгүй цэргээр эзэлж, англичууд уугуул иргэдийн дунд христийн шашныг түгээн дэлгэрүүлэхийн зэрэгцээ худалдааг хөгжүүлэх боломжтой гэж тэр санал болгов.[48] ​​1841 онд Опиумын нэгдүгээр дайны үеэр Британичууд Килун боомтыг тойрсон өндрийг гурван удаа өргөх гэж оролдсон боловч бүтэлгүйтсэн.[49] Эцэст нь британичууд бат бөх байр сууриа тогтоож чадаагүй бөгөөд экспедицийг бүтэлгүйтсэн гэж үзэж байна.
▲
●
Формоса экспедиц
Зүүн Энэтхэгийн Формоза арлын далайн дээрэмчид рүү АНУ-ын тэнгисийн явган цэрэг ба далайчдын халдлага, Harper's Weekly сэтгүүл ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1867 Jun 1

Формоса экспедиц

Hengchun, Hengchun Township, P
Формоса экспедиц нь АНУ- аас Тайваний уугуул Паиван овгийн эсрэг явуулсан шийтгэлийн экспедиц байв.Энэ экспедиц нь 1867 оны 3-р сард Америкийн холтос Rover хөлөг онгоц сүйрч, багийнхныг нь Пайваны дайчид устгасан Роверын ослын хариуд хийсэн. Пайван тосгон.Паиван хариуд нь партизаны дайн хийж, удаа дараа отолт хийж, мөргөлдөж, салж, ухарч байв.Эцэст нь тэнгисийн явган цэргийн командлагч амь үрэгдэж, тэд ядарч туйлдсан, халуунд ядарсан тул хөлөг онгоц руугаа ухарч, Пайван тарж, ширэнгэн ой руу ухарчээ.Энэ үйлдлийг Америкийн бүтэлгүйтэл гэж үзэж байна.
▲
●
Мудан болсон явдал
Рюүжо бол Тайваний экспедицийн тэргүүлэх хөлөг байсан. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1874 May 6 - Dec 3

Мудан болсон явдал

Taiwan
1871 оны арванхоёрдугаар сард Тайваний эргийн ойролцоо Рюкюань хөлөг онгоц осолдож, Пайваны уугуул иргэдийн гарт 54 далайчин амиа алдсан юм.Муданы хэрэг гэж нэрлэгддэг энэхүү үйл явдал эцэстээ олон улсын анхаарлыг татсан.Эхэндээ, Рюкюань хөлөг онгоцны ослоос амьд үлдсэн хүмүүсийг эх оронд нь буцаан авчирсан олон жилийн түүхтэй Чин гүрэн амьд үлдсэн далайчдыг буцаан авчрах замаар нөхцөл байдлыг зохицуулсан.Гэвч энэ үйл явдал улс төрийн хурцадмал байдлыг хурцатгаж, ялангуяа Японы генерал Сукенори Кабаяама Тайванийн эсрэг цэргийн ажиллагаа явуулахыг уриалж,Япон Рюкюан хааныг хаан ширээнээс нь буулгасан юм.Япон, Чин Хятадын хооронд дипломат хэлэлцээ эрчимжиж, 1874 онд Японы цэргийн экспедиц Тайвань руу явснаар эцсийн дүндээ хүрчээ. Анхны амжилтыг үл харгалзан экспедиц нь уугуул овог аймгуудын партизаны дайн, хумхаа өвчний дэгдэлт зэрэг бүтэлгүйтэлтэй тулгарсан бөгөөд энэ нь цэргүүдэд ноцтой нөлөөлсөн юм.Чин улсын төлөөлөгчид болон нутгийн овог аймгууд Японы түрэмгийллийн талаар гомдоллож байсан ч үл тоомсорлосон.Япончууд хуаран байгуулж, туг далбаа байгуулж, өөрсдөд нь тааралдсан нутаг дэвсгэрт харьяалагдах эрхээ баталгаажуулав.Эцэст нь олон улсын дарамт шахалт, Японы экспедицийн хүчний эрүүл мэнд муудсан нь Япон, Чин Хятадын хооронд дипломат яриа хэлэлцээ хийхэд хүргэсэн бөгөөд үүний үр дүнд Бээжингийн хэлэлцээр бий болсон.Япон Рюкюг өөрийн харъяат улс хэмээн хүлээн зөвшөөрч, Хятадаас нөхөн төлбөр авч, эцэст нь 1874 оны 12-р сард Тайваниас цэргээ гаргав. Муданы хэрэг явдал болон түүний үр дагавар нь Хятад-Японы харилцаанд эгзэгтэй цэг болж, Япон бүс нутгийн хэмжээнд улам бүр хүчирхэгжиж байгааг онцолсон юм. хэрэг явдал, хоёр үндэстний хоорондын ирээдүйн зөрчилдөөний жишиг тогтсон.
▲
●
Өсөлт ба эсэргүүцэл: Тайваний аборигенууд Чингийн захиргаанд байдаг
©Anonymous
1875 Jan 1 - 1895

Өсөлт ба эсэргүүцэл: Тайваний аборигенууд Чингийн захиргаанд байдаг

Taiwan
1874 оноос Тайвань дахь Чин улсын ноёрхлыг эцэс хүртэл арлыг хянах, орчин үеийн болгох талаар ихээхэн хүчин чармайлт гаргаснаар тэмдэглэгдсэн байв.1874 ондЯпон түр зуурын түрэмгийллийн дараа Чин улсын засаг захиргаа Тайвань, ялангуяа уугуул иргэд амьдардаг газар нутгийг эзлэх байр сууриа бэхжүүлэх зорилготой байв.Уулын зам, цахилгаан утас зэрэг дэд бүтцийн төслүүдийг эхлүүлж, уугуул овог аймгуудыг Чин улсын захиргаанд албан ёсоор оруулав.Эдгээр хүчин чармайлтыг үл харгалзан Чин улс Хятад-Францын дайн зэрэг сорилтуудтай тулгарсан бөгөөд үүний үр дүнд Францчууд Тайваний зарим хэсгийг түр эзэлсэн.Тайвань Чингийн засаглалын үед засаглал, дэд бүтцэд янз бүрийн өөрчлөлт орсон.Тайваний Батлан ​​хамгаалахын асуудал эрхэлсэн комиссар Лю Минчуан цахилгаан гэрэлтүүлэг, төмөр зам, аж үйлдвэрийн машин техникийг нэвтрүүлэх зэрэг шинэчлэлийн ажилд онцгой идэвхтэй оролцсон.Гэсэн хэдий ч эдгээр хүчин чармайлт хязгаарлагдмал амжилтанд хүрч, ашиг тустай харьцуулахад өндөр өртөгтэй тул шүүмжлэлд өртөв.1891 онд Лю эцэст нь огцорч, колоничлолын идэвхтэй хүчин чармайлт зогссон.Чин эриний эцэс гэхэд тус аралд 2.5 сая орчим хятад хүн ам баруун талдаа төвлөрч байсан бол уулархаг нутаг нь дийлэнх нь бие даасан байдалтай, уугуул иргэд амьдардаг байв.Хэдийгээр уугуул иргэдийг Чин улсын эрхшээлд оруулах оролдлого хийсэн ч 148,479 орчим хүн албан ёсоор өргөдлөө өгсөн ч эдгээр хүчин чармайлтын өртөг өндөр байсан бөгөөд бүрэн үр дүнтэй биш байв.Түүгээр ч зогсохгүй соёл иргэншилд ихээхэн түлхэц үзүүлж, тал нутгийн уугуул иргэдийн соёл, газар өмчлөлийн статусыг алдагдуулжээ.
▲
●
Keelung кампанит ажил
Ла Галиссоньер 1884 оны 8-р сарын 5-ны өдөр Килунг дахь Хятадын хамгаалалтыг бөмбөгдөв ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1884 Aug 1 - 1885 Mar

Keelung кампанит ажил

Taiwan, Northern Taiwan
Хятад-Францын дайны үеэр 1884 оны Килуны кампанит ажилд Францчууд Тайванийг онилсон.Эхэндээ Себастьян Леспе тэргүүтэй Францын цэргүүд Килунгийн боомтыг бөмбөгдөж байсан ч Лю Минчуаны удирдсанХятадын томоохон хүчний эсэргүүцэлтэй тулгарсан тул тэднийг буцаан татахад хүргэжээ.Гэвч 10-р сарын 1-нд Амедэ Курбет францын 2250 цэргийг удирдан Тамсуйг авч чадаагүй ч Килунг амжилттай эзлэн авчээ.Дараа нь францчууд Тайванийг бүсэлсэн боловч хэсэгчлэн үр дүнтэй болсон.Францын хөлөг онгоцууд Хятадын эх газрын эрэг орчмын хог хаягдлыг олзолж, оршин суугчдыг Килунд хамгаалалтын ажил барихад ашигласан боловч нийлүүлэлтийн хог хаягдал Такау, Анпин руу ирсээр, бүслэлтийг сааруулжээ.1885 оны 1-р сарын сүүл гэхэд Хятадын арми Килун хотын орчимд ихээхэн ялагдал хүлээв.Хэдийгээр францчууд энэ хотыг эзэлсэн ч хяналтаа хязгаараас хэтрүүлж чадаагүй юм.Тамсуйг эзлэх гэсэн оролдлого 3-р сард дахин бүтэлгүйтэж, Францын тэнгисийн цэргийн бөмбөгдөлт Пэнхуг бууж өгөхөд хүргэв.Гэсэн хэдий ч Францын олон цэргүүд удалгүй өвдөж, байлдааны чадвараа сулруулжээ.1885 оны 4-р сарын 15-нд энхийн хэлэлцээр байгуулсан нь дайсагнал зогссоныг илтгэв.Францчууд 6-р сарын 21 гэхэд Килун хотоос нүүлгэн шилжүүлж дуусгасан бөгөөд Пэнху Хятадын хяналтад хэвээр үлджээ.Хэдийгээр эрт амжилтанд хүрч, блоклосон ч Францын Тайвань дахь кампанит ажил нь эцсийн дүндээ хязгаарлагдмал стратегийн ашиг авчирсан.
▲
●
1895 - 1945
Японы эзэнт гүрэнornament
Чин гүрэн Тайванийг Японд өгчээ
Шимоносэкигийн хэлэлцээрийн модон блок хэвлэх ©Courtesy of Freer Gallery of Art, Smithsonian Institution, Washington, D.C.
1895 Apr 17

Чин гүрэн Тайванийг Японд өгчээ

Shimonoseki, Yamaguchi, Japan
Шимоносэки гэрээ нь 1895 оны 4-р сарын 17-нд Япон улсын Шимоносэки дахь Шунпанро зочид буудалдЯпоны эзэнт гүрэн болон Чин Хятадын хооронд байгуулсан гэрээ бөгөөд Хятад-Японы нэгдүгээр дайныг дуусгавар болгосон.Гэрээний нөхцлүүдийн дунд2 ба 3-р зүйл: Хятад улс Пескадорын бүлэг, Формоса (Тайвань) болон Ляодун хойгийн булангийн зүүн хэсэг (Далиан)-ыг бүх бэхлэлт, зэвсгийн нөөц, нийтийн өмчийн хамт Японд үүрд мөнхөд, бүрэн эрхт байдалд шилжүүлнэ.1895 оны 3, 4-р сард Япон, Чин улсын төлөөлөгчдийн дээд хэмжээний уулзалтын үеэр Ерөнхий сайд Хиробуми Ито, Гадаад хэргийн сайд Мунемицу Муцу нар Солонгосын хойгт төдийгүй Тайванийн арлуудад Чин гүрний хүчийг бууруулахыг хүсчээ.Түүгээр ч зогсохгүй Муцу Японы цэргийн хүчийг Өмнөд Хятад, Зүүн өмнөд Ази руу тэлэхийн тулд түүний ач холбогдлыг аль хэдийн анзаарчээ.Энэ нь бас империализмын эрин үе байсан тул Япон барууны улсуудын хийж буй зүйлийг дуурайхыг хүсч байв.Эзэнт гүрний Япон улс тухайн үед барууны гүрнүүдтэй өрсөлдөхийн тулд Солонгосын хойг болон эх газрын Хятадад колони, нөөц баялгийг хайж байв.Энэ бол 1867 оны Мэйжигийн сэргээн босголтоос хойш эзэн хааны Япон өрнөдтэй харьцуулахад ямар хурдацтай хөгжиж, барууны гүрнүүдийн Алс Дорнодод байгуулсан тэгш бус гэрээ хэлэлцээрт өөрчлөлт оруулахыг хүсч байгаагаа харуулахын тулд Японы удирдлага ийм арга замыг сонгосон юм.Японы эзэнт гүрний болон Чин гүрний хооронд болсон энх тайвны бага хурал дээр Чин гүрний хэлэлцээрийн ширээнд сууж байсан элчин сайд Ли Хунжан, Ли Жинфан нар Тайванийг орхихоор төлөвлөөгүй, учир нь тэд Тайвань барууны орнуудтай худалдаа хийх гайхалтай байрлалыг ойлгосон юм.Иймээс 19-р зуунд Чин улс Их Британи, Францын эсрэг дайнд ялагдсан ч 1683 оноос эхэлсэн Тайванийг өөрийн мэдэлд байлгах талаар Чин улсын эзэн хаан нухацтай хандаж байв.Чуулганы эхний хагаст Ито, Муцү нар Тайванийн бүрэн эрхт байдлыг хүлээн зөвшөөрөх нь туйлын нөхцөл гэж мэдэгдээд Пэнху арлууд болон Ляотун булангийн (Далиан) зүүн хэсгийн бүрэн эрхт байдлыг бүрэн шилжүүлэн өгөхийг Ли-д хүслээ.Ли Хунжан 1894-1895 оны хооронд болсон Хятад-Японы анхны дайны үеэр Тайвань хэзээ ч дайны талбар байгаагүй гэсэн үндэслэлээр татгалзсан юм. Чуулганы эцсийн шатанд Ли Хунжан Пэнху арлууд болон зүүн арлуудын бүрэн эрхт эрхийг шилжүүлэхийг зөвшөөрчээ. Ляотун хойгийн булангийн хэсгийг Японы эзэнт гүрний мэдэлд өгсөн ч тэрээр Тайванийг өгөхөөс татгалзсаар байв.Тайвань 1885 оноос хойш муж байсан тул Ли "Тайвань аль хэдийн муж болсон тул бусдад өгөх ёсгүй" гэж мэдэгджээ.Гэсэн хэдий ч эзэнт гүрний Япон милитарист давуу талтай байсан тул Ли Тайванийг бууж өгсөн.1895 оны 4-р сарын 17-нд эзэнт гүрний Япон болон Чин гүрний хооронд энхийн гэрээ байгуулагдаж, Япон Тайванийг амжилттай довтолсон юм.Энэ нь Тайваньд асар том бөгөөд урт хугацааны нөлөө үзүүлж, арлыг Японы эзэнт гүрний мэдэлд шилжүүлсэн нь Хятадын хавсаргалыг эсэргүүцсэн орон нутгийн эсэргүүцлийг үл харгалзан 200 жилийн Чин улсын ноёрхлыг дуусгавар болгож, Япончууд үүнийг түргэн хугацаанд устгасан юм.
▲
●
Play button
1895 Apr 17 - 1945

Японы эрхшээлд орсон Тайвань

Taiwan
1895 ондХятад-Японы нэгдүгээр дайныг дуусгасан Шимоносэки гэрээний дараа Тайвань Японы эрхшээлд оржээ.Чин гүрэнЯпонд газар нутгаа шилжүүлэн өгснөөр Японы засаглал тавин жил болсон.Тус арал нь Японы анхны колони байсан бөгөөд эдийн засаг, олон нийтийн хөгжилд асар их хөрөнгө оруулалт хийдэг "загвар колони" байх зорилготой байв.Япон мөн Тайванийг соёлын хувьд уусгахыг зорьж, опиум, давс, газрын тос зэрэг зайлшгүй шаардлагатай бараа бүтээгдэхүүнд янз бүрийн монополь байгууллаа.Дэлхийн 2-р дайны төгсгөл нь Тайваньд Японы засаг захиргааны хяналтыг хаасан юм.1945 оны 9-р сард Япон бууж өгч, Бүгд Найрамдах Хятад Улс (БНХАУ) 1-р ерөнхий тушаал гаргасны дараа тус газар нутгийг хяналтдаа авсан. 4-р сарын 28-нд хүчин төгөлдөр болсон Сан Францискогийн гэрээгээр Япон улс Тайванийн бүрэн эрхээс албан ёсоор татгалзав. 1952.Японы ноёрхлын үе Тайваньд ээдрээтэй өвийг үлдээжээ.Тайваньд болсон Дэлхийн 2-р дайны дараах хэлэлцүүлгүүд 1947 оны 2-р сарын 28-ны аллага, Тайваний буцаан гацсан өдөр, Тайваний эмэгтэйчүүдийн тайвшралын тухай зэрэг энэ эринтэй холбоотой хэд хэдэн асуудлаар өөр өөр үзэл бодолтой байдаг.Энэхүү туршлага нь Тайваний үндэсний болон угсаатны өвөрмөц байдал, албан ёсны тусгаар тогтнолын хөдөлгөөний талаарх маргаанд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.
▲
●
Японы Тайванийг түрэмгийлэл
Японы цэргүүд 1895 оны 6-р сарын 7-нд Тайбэйг эзэлжээ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1895 May 29 - Oct 18

Японы Тайванийг түрэмгийлэл

Tainan, Taiwan
Японы Тайванийг довтолсон нь 1895 оны 4-р сард Хятад -Японы нэгдүгээр дайны төгсгөлд Чин гүрэн Тайванийг Японд шилжүүлэн өгсний дарааЯпоны эзэнт гүрэн болон богино хугацаанд үргэлжилсэн Формоса Бүгд Найрамдах Улсын зэвсэгт хүчний хооронд үүссэн мөргөлдөөн юм.Япончууд шинэ эзэмшил газраа хяналтандаа авахыг эрэлхийлсэн бол Бүгд найрамдах хүчнийхэн Японы эзлэн түрэмгийллийг эсэргүүцэхээр тэмцэж байв.Япончууд 1895 оны 5-р сарын 29-нд Тайваний хойд эрэгт орших Килун хотын ойролцоо газардсан бөгөөд таван сарын аян дайнаар өмнө зүгт Тайнань руу хөдөлжээ.Хэдийгээр партизануудын үйл ажиллагаанаас болж тэдний дэвшил удааширч байсан ч Япончууд Формосан цэргүүдийг (Хятадын ердийн анги, орон нутгийн Хакка цэргүүдийн холимог) зогсохыг оролдох болгонд нь ялж байв.8-р сарын 27-нд Япончууд Багуашанд ялалт байгуулсан нь Тайванийн нутаг дэвсгэр дээр тулалдаж байсан хамгийн том тулаан байсан нь Формосаны эсэргүүцлийг эрт ялагдахад хүргэв.10-р сарын 21-нд Тайнань нуран унаснаар Японы эзлэн түрэмгийллийн эсрэг зохион байгуулалттай эсэргүүцлийг зогсоож, Тайваньд тавин жил үргэлжилсэн Японы ноёрхлыг эхлүүлэв.
▲
●
Японы засаглалын эсрэг зэвсэгт эсэргүүцэл
1930 оны Муша (Вушэ) бослого, Седик ард түмний удирдсан. ©Seediq Bale (2011)
1895 Nov 1 - 1930 Jan

Японы засаглалын эсрэг зэвсэгт эсэргүүцэл

Taiwan
1895 онд эхэлсэн ТайваньдЯпоны колончлолын дэглэм 20-р зууны эхэн үе хүртэл үргэлжилсэн томоохон зэвсэгт эсэргүүцэлтэй тулгарчээ.Анхны эсэргүүцлийг Формоса Бүгд Найрамдах Улс, Чин улсын албаны хүмүүс болон орон нутгийн цэрэгжсэн цэргүүд удирдсан.Тайбэйг унасны дараа ч зэвсэгт бослого үргэлжилсээр, Хакка тосгоны иргэд болон Хятадын үндсэрхэг үзэлтнүүд бослогыг байнга удирдаж байв.Юнлиний их хядлага, 1895 оны эсэргүүцлийн анхны дайн зэрэг янз бүрийн аллага, бослогын үеэр олон мянган хүн амь үрэгджээ. 1902 он гэхэд томоохон бослого намжсан боловч 1907 оны Бейпугийн бослого, 1915 оны Тапани үйл явдал зэрэг үйл явдлууд хурцадмал байдал үргэлжилж байгааг харуулж байна. Японы дэглэмийг эсэргүүцсэн.Мөн уугуул иргэд 1930-аад он хүртэл Японы хяналтыг эрс эсэргүүцэж байв.Тайваний уулархаг нутагт засгийн газрын цэргийн кампанит ажил явуулсны үр дүнд олон тооны уугуул тосгонууд сүйрч, ялангуяа Атаял, Бүнүн овгуудад нөлөөлсөн.Аборигенчуудын сүүлчийн томоохон бослого бол 1930 онд Седикчүүдээр удирдуулсан Муша (Вушэ) бослого байв.Энэхүү бослого олон зуун хүний ​​аминд хүрч, Седикийн удирдагчид амиа хорлосноор өндөрлөв.Японы засаглалыг харгислан эсэргүүцсэн нь колоничлолын бодлогыг өөрчлөхөд хүргэсэн бөгөөд үүнд Мушагийн үйл явдлын дараа нутгийн уугуул иргэдэд илүү эвлэрэх байр суурь тавигдсан.Гэсэн хэдий ч эсэргүүцлийн өв нь Тайваний түүх, хамтын ой санамжид гүнзгий нөлөө үзүүлж, колоничлогчид болон колоничлогчид хоорондын нарийн төвөгтэй, ихэвчлэн харгис хэрцгий харилцааг онцлон тэмдэглэв.Энэ үеийн үйл явдлууд Тайванийн нийгэм, улс төрийн бүтцэд гүн гүнзгий шингэж, үндэсний өвөрмөц байдал, түүхэн гэмтлийн талаарх маргаан, хэтийн төлөвт нөлөөлсөөр байна.
▲
●
Play button
1927 Aug 1 - 1949 Dec 7

Хятадын иргэний дайн

China
Хятадын иргэний дайн 1927 оноос хойш тасралтгүй үргэлжилсэн Бүгд Найрамдах Хятад улсын Гоминдан (КМТ) тэргүүтэй засгийн газар болон Хятадын Коммунист намын (ХКН) хүчний хооронд тулалдаж байв.Дайныг ерөнхийдөө хоёр үе шатанд хуваадаг: 1927 оны 8-р сараас 1937 он хүртэл Хойд экспедицийн үеэр KMT-CCP ​​холбоо нурж, үндсэрхэг үзэлтнүүд Хятадын ихэнх хэсгийг хянаж байв.1937-1945 онуудад 2-р нэгдсэн фронт Японы довтолгооны эсрэг Дэлхийн 2-р дайны холбоотнуудын туслалцаатайгаар Хятадад тулалдаж байсан тул дайсагналцах ажиллагаа ихэвчлэн зогссон боловч тэр үед ч KMT болон ХКН-ын хамтын ажиллагаа маш бага байсан бөгөөд тэдний хооронд зэвсэгт мөргөлдөөн гарч байв. тэд нийтлэг байсан.Хятадын доторх хуваагдлыг улам хурцатгасан нь Япон ивээн тэтгэсэн, Ван Жинвэй тэргүүтэй утсан хүүхэлдэйн засгийн газар байгуулж, Японы эзлэн түрэмгийлсэн Хятадын зарим хэсгийг нэртэйгээр удирдахаар болсон явдал байв.Япончууд ялагдал хүлээх нь тодорхой болмогц иргэний дайн дахин эхэлж, 1945-1949 оны хооронд дайны хоёр дахь үе шатанд ХКН ялалт байгуулж, ерөнхийдөө Хятадын Коммунист хувьсгал гэж нэрлэдэг.Коммунистууд эх газрын Хятадад хяналтаа тогтоож, 1949 онд Бүгд Найрамдах Хятад Ард ​​Улсыг (БНХАУ) байгуулснаар БНМАУ-ын удирдлага Тайвань арал руу ухрахаас өөр аргагүйд хүрсэн.1950-иад оноос эхлэн Тайванийн хоолойн хоёр эргийн хооронд улс төр, цэргийн байнгын сөргөлдөөн үүсч, Тайвань дахь БНАСАУ болон эх газрын Хятад дахь БНХАУ албан ёсоор бүх Хятадын хууль ёсны засгийн газар гэдгээ зарлав.Тайваний хоолойн хоёр дахь хямралын дараа 1979 онд хоёулаа галаа чимээгүйхэн зогсоосон;Гэсэн хэдий ч энх тайвны гэрээ, хэлэлцээрт гарын үсэг зураагүй байна.
▲
●
Play button
1937 Jan 1 - 1945

Зуух

Taiwan
Тайвань дахьЯпоны колоничлолын үед Мэйжигийн засгийн газар хяналт тогтоохын тулд хүчтэй, өөртөө шингээх бодлогыг хослуулан хэрэгжүүлсэн.Дөрөв дэх Ерөнхий захирагч Гүн Кодама Гентаро, түүний Дотоод хэргийн дарга Гото Шинпэй нар засаглалд "лууван ба саваа" гэсэн аргыг нэвтрүүлсэн.[34] Готогийн гол шинэчлэлийн нэг нь Чин гүрний баожиа тогтолцоонд тохируулан олон нийтийн хяналтыг хэрэгжүүлэх зорилгоор Хокогийн систем байв.Энэхүү систем нь татвар хураах, хүн амын хяналт зэрэг ажлыг гүйцэтгэхийн тулд ард иргэдийг Ко хэмээх арван өрхийн бүлэг болгон зохион байгуулахад оролцдог.Гото арал даяар цагдаагийн газар байгуулж, хөдөө орон нутаг, уугуул иргэдийн боловсрол, жижиг солилцооны эдийн засгийг хадгалах зэрэг нэмэлт үүрэг гүйцэтгэсэн.1914 онд Итагаки Тайсукэгийн удирдсан Тайванийг уусгах хөдөлгөөн Тайваний элитүүдийн уриалгыг хүлээн авч, Тайванийг Японтой нэгтгэхийг эрмэлзэж байв.Энэ зорилгоор Тайваний Докакай нийгэмлэг байгуулагдаж, Япон, Тайваний хүн амын дэмжлэгийг маш хурдан олж авсан.Гэвч сүүлдээ нийгэм тарж, удирдагчдыг нь баривчилсан.Бүрэн уусгах нь ховор байсан бөгөөд 1922 он хүртэл Япон, Тайваньчуудын хооронд хатуу тусгаарлах бодлого баримталсан. [35] Японд суралцахаар нүүсэн Тайваньчууд илүү чөлөөтэй нэгдэх боломжтой байсан ч өөрсдийн өвөрмөц онцлогийг мэддэг хэвээр байв.1937 онд ЯпонХятадтай дайтахад колончлолын засгийн газар Тайванийн нийгмийг бүхэлд нь япончлоход чиглэсэн коминка бодлогыг хэрэгжүүлэв.Үүнд Тайваний соёлыг устгах, тухайлбал хятад хэлийг сонин хэвлэл, боловсролд оруулахыг хориглох, [36] Хятад болон Тайваний түүхийг устгах, [37] , Тайваний уламжлалт зан үйлийг Японы зан заншлаар солих зэрэг багтсан.Эдгээр хүчин чармайлтыг үл харгалзан үр дүн нь холилдсон;Тайваньчуудын ердөө 7% нь япон нэрийг хүлээн авсан [38] ба олон сайн боловсролтой гэр бүлүүд япон хэл сурч чадаагүй.Эдгээр бодлого нь Тайванийн соёлын ландшафтад удаан хугацааны нөлөө үзүүлж, колоничлолын түүхийн ээдрээтэй мөн чанарыг онцолж байв.
▲
●
1945
Бүгд Найрамдах Хятад Улсornament
Тайваний сэргэлтийн өдөр
Чен (баруун талд) Тайпэй хотын танхимд Тайванийн сүүлчийн Японы ерөнхий захирагч Рикичи Андогийн (зүүн талд) гарын үсэг зурсан 1 тоот тушаалыг хүлээн авсныг хүлээн авч байна. ©Anonymous
1945 Oct 25

Тайваний сэргэлтийн өдөр

Taiwan
1945 оны 9-р сард Бүгд Найрамдах Хятад улс Тайвань мужийн засгийн газрыг [50] байгуулж, 1945 оны 10-р сарын 25-ны өдрийг Японы цэргүүд бууж өгсөн өдрийг тохиолдуулан "Тайванийг буцаах өдөр" болгон зарласан.Гэсэн хэдий чЯпон улс арлын бүрэн эрхээсээ албан ёсоор татгалзаж амжаагүй байсан тул Тайванийг нэг талт нэг талдаа нэгтгэхийг Дэлхийн 2-р дайны холбоотнууд хүлээн зөвшөөрөөгүй.Дайны дараах эхний жилүүдэд Чен И тэргүүтэй Гоминданы (КМТ) засаг захиргаа авлига хээл хахуульд нэрвэгдэж, цэргийн сахилга бат доголдож, командлалын хэлхээг ноцтой алдагдуулжээ.Арлын эдийн засаг мөн томоохон сорилтуудтай тулгарч, уналтад орж, санхүүгийн өргөн цар хүрээтэй хүндрэл учруулсан.Дайн дуусахаас өмнө Тайваньд ойролцоогоор 309,000 Японы оршин суугч амьдарч байжээ.[51] 1945 онд Япончууд бууж өгсний дараа 1946 оны 4-р сарын 25 хүртэл Бүгд Найрамдах Хятад улсын хүчин эдгээр Японы оршин суугчдын 90%-ийг Япон руу буцаажээ.[52] Энэхүү эх оронд нь буцаахтай зэрэгцээд "Япончлолоос ангижруулах" бодлого хэрэгжиж, соёлын хагарал үүссэн.Шилжилтийн үе нь эх газрын Хятадаас ирж буй хүн ам болон арлын дайны өмнөх оршин суугчдын хооронд хурцадмал байдлыг бий болгосон.Чен И эрх мэдлийг монопольчлох нь эдгээр асуудлыг улам хурцатгаж, эдийн засгийн хүндрэл, нийгмийн хурцадмал байдал зэрэг тогтворгүй орчинд хүргэсэн.
▲
●
Play button
1947 Feb 28 - May 16

Хоёрдугаар сарын 28-ны үйл явдал

Taiwan
1947 оны 2-р сарын 28-ны үйл явдал Тайванийн орчин үеийн түүхэнд чухал эргэлт болж, Тайваний тусгаар тогтнолын хөдөлгөөнийг өдөөсөн юм.Тамхины монополийн агентууд энгийн иргэдтэй мөргөлдөж, нэг хүн буудуулж амиа алдсанаас болж засгийн газрын эсрэг бослого эхэлсэн.Тайбэй хотод цугласан олон хүн Тайвань даяар Гоминдан (КМТ) тэргүүтэй БНХАУ-ын засгийн газрыг эсэргүүцсэн тул хэрэг явдал хурдан хурцадсан.Тэдний гомдолд авлига, инфляци, ажилгүйдэл багтсан.Тайванийн энгийн иргэд шинэчлэл хийх 32 шаардлагын жагсаалтыг танилцуулсан хэдий ч мужийн захирагч Чен И-гийн удирдлаган дор засгийн газар эх газрын Хятадаас нэмэлт хүч ирэхийг хүлээж байв.Арматурыг ирэнгүүт харгис хэрцгий ажиллагаа явуулж эхэлсэн.Цэргүүд ялгаварлан гадуурхсан аллага, баривчилгааг нарийвчлан бичсэн байна.Тайванийн тэргүүлэгч зохион байгуулагчдыг системтэй шоронд хорьсон эсвэл цаазалсан бөгөөд нийт амиа алдагсдын тоо 18,000-аас 28,000 хүртэл байна.[53] Тайванийн зарим бүлгүүдийг "коммунист" гэж зарласан нь тэдний гишүүдийг баривчилж цаазлахад хүргэсэн.Энэхүү үйл явдал нь өмнө нь Японы эзэнт гүрний армид алба хааж байсан Тайванчуудад ихээхэн хохирол учруулсан тул засгийн газрын хариу арга хэмжээний үеэр тэд тусгайлан онилсон байв.Хоёрдугаар сарын 28-нд болсон хэрэг явдал улс төрийн үр дагавартай.Бослогыг дарахдаа "өршөөлгүй харгислал" үзүүлсэн ч Чен И жил гаруйн дараа л амбан захирагчийн үүрэгт ажлаасаа чөлөөлөгдөв.Тэрээр 1950 онд Хятадын Коммунист намд урвах гэж оролдсон хэргээр цаазлуулжээ.Энэ үйл явдлууд Тайванийн тусгаар тогтнолын хөдөлгөөнд ихээхэн түлхэц өгсөн бөгөөд Тайвань-БНХАУ-ын харилцаанд хар бараан хуудас хэвээр үлдэв.
▲
●
Тайвань дахь тулааны хууль
Дайны хуулийг цуцалж, Тайванийг нээж байна ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1949 May 20 - 1987 Jul 15

Тайвань дахь тулааны хууль

Taiwan
Хятадын иргэний дайны үеэр 1949 оны 5-р сарын 19-нд Тайвань мужийн засгийн газрын дарга Чен Чен Тайваньд байлдааны байдлыг зарлав.Энэхүү мужийн тунхаглалыг хожим нь 1950 оны 3-р сарын 14-ний өдөр Хууль тогтоох юанаар соёрхон баталсан Бүгд Найрамдах Хятад улсын төв засгийн газраас улс даяар дайн зарласан тунхаглалаар сольсон. Гоминданы тэргүүлсэн засгийн газар 1987 оны 7-р сарын 15-нд Ерөнхийлөгч Чан Чинг-куо огцрох хүртэл үргэлжилсэн. Тайваньд цэргийн байдлын хугацаа 38 гаруй жил үргэлжилсэн нь тус улсын аль ч дэглэмээс тогтоосон цэргийн дэглэмийн хамгийн урт хугацаа болсон юм. тэр үеийн ертөнц.Энэ рекордыг хожим Сири давсан.
▲
●
Цагаан террор
Тайваний хэвлэх зураач Ли Жун хийсэн аймшигт шалгалт. Энэ нь цагаан террорын үе эхэлсэн 2-р сарын 28-ны үйл явдлын дараахан Тайвань дахь дайсагнасан орчныг дүрсэлдэг. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1949 May 20 00:01 - 1990

Цагаан террор

Taiwan
Тайваньд "Цагаан терроризм" гэдэг нь Гоминданы (КМТ, өөрөөр хэлбэл Хятадын үндсэрхэг нам) засаглалын үеийн засгийн газраас тус арал болон түүний эргэн тойронд амьдарч буй энгийн иргэдийг улс төрийн хэлмэгдүүлэлтэд өртөж байгааг тайлбарлахад хэрэглэгддэг.Цагаан терроризмын үеийг 1949 оны тавдугаар сарын 19-нд Тайваньд байлдааны байдал зарласнаар эхэлж, 1948 оны Коммунист бослогын эсрэг түр заалтууд хэрэгжиж, 1992 оны 9-р сарын 21-ний өдөр тус хуулийн 100 дугаар зүйлийг хүчингүй болгосноор дууссан гэж үздэг. "Төрийн эсрэг" үйл ажиллагаа явуулсан хүмүүсийг яллахыг зөвшөөрсөн Эрүүгийн хууль;Түр заалтуудыг жилийн өмнө 1991 оны 4-р сарын 22-нд хүчингүй болгож, 1987 оны 7-р сарын 15-нд байлдааны байдлыг цуцалсан.
▲
●
Play button
1949 Oct 25 - Oct 27

Тайванийг аварсан тулаан: Гунингтоугийн тулаан

Jinning, Jinning Township, Kin
Кунингтоугийн тулалдаан нь 1949 онд Хятадын иргэний дайны үеэр болсон.Энэ бол Тайваний хоолой дахь Кинмен арлын төлөө тулалдсан гол тулаан байв.Коммунист Ардын Чөлөөлөх Арми (ХАЧА) Кинмень болон Мацу арлуудыг Чан Кайшигийн удирдлаган дор Бүгд Найрамдах Хятад улсын (ROC) хяналтанд байсан Тайваньд томоохон довтолгооны шат болгон авахаар төлөвлөж байжээ.ХАЧА нь Кинмен дэх БНАСАУ-ын хүчийг дутуу үнэлж, тэднийг 19,000 цэргээрээ амархан ялна гэж бодсон.Харин БНАСАУ-ын гарнизон маш сайн бэлтгэгдсэн бөгөөд хүчтэй бэхлэгдсэн байсан нь ХАЧА-ын газар уснаа явган довтолгоог таслан зогсоож, их хэмжээний хохирол учруулсан.10-р сарын 25-нд ХАЧА-ын цэргүүдийг олж харан ширүүн эсэргүүцэлтэй тулгарснаар тулаан эхэлсэн.Муу төлөвлөлт, БНАСАУ-ын чадавхийг дутуу үнэлж, ложистикийн хүндрэлүүд нь зохион байгуулалтгүй буулт хийж, ХАЧА-д зориулсан далайн эргийн цэгүүдийг аюулгүй болгож чадаагүй.БНАСАУ-ын хүчнийхэн сайн бүтээгдсэн хамгаалалт, мина, хуяг дуулга зэргийг ашиглан үр дүнтэй довтолгоо хийсэн.ХАЧА их хэмжээний хохирол амссан бөгөөд далайн түрлэгийн өөрчлөлтийн улмаас тэдний буух хөлөг онгоцууд гацсан нь тэднийг БНАСАУ-ын Тэнгисийн цэргийн болон хуурай замын хүчний дайралтанд өртөмтгий болгожээ.ХАЧА Кинменийг барьж чадаагүй нь маш том үр дагаварт хүргэв.БНАСАУ-ын хувьд энэ нь коммунистуудын Тайванийг довтлох төлөвлөгөөг үр дүнтэй зогсоож, сэтгэл санааг дэмжсэн ялалт байлаа.1950 онд Солонгосын дайн дэгдэж, улмаар 1954 онд Хятад-Америкийн харилцан хамгаалалтын гэрээнд гарын үсэг зурсан нь коммунистуудын түрэмгийллийн төлөвлөгөөг улам бүр таслан зогсоов.Энэхүү тулааныг эх газрын Хятадад төдийлөн сурталчлахгүй байсан ч Тайвань болон эх газрын Хятадын хооронд үргэлжилж буй улс төрийн статус-квогийн үндэс суурийг тавьсан тул Тайваньд чухал ач холбогдолтой гэж үздэг.
▲
●
Play button
1949 Dec 7

Гоминданы Тайвань руу буцсан нь

Taiwan
Гоминданы Тайвань руу ухарсан нь 1949 оны 12-р сарын 7- нд Хятадын иргэний дайнд ялагдсаны дараа олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн Гоминданы удирддаг Бүгд Найрамдах Хятад Улсын Засгийн газрын үлдэгдэл Тайвань арал (Формоса) руу дүрвэсэнтэй холбоотой. эх газар.Ухрах ажиллагаанд Гоминдан (Хятадын үндсэрхэг нам), түүний офицерууд болон БНАСАУ-ын 2 сая орчим цэрэг оролцсон бөгөөд Хятадын Коммунист Намын (ХКН) Ардын Чөлөөлөх Армийн давшилтаас зугтсан олон энгийн иргэд, дүрвэгсэд байв.БНАСАУ-ын цэргүүд гол төлөв Хятадын өмнөд хэсгийн мужууд, тэр дундаа БНХАУ-ын үндсэн армийн сүүлчийн байлдааны ажиллагаа болсон Сычуань мужаас Тайвань руу дүрвэжээ.1949 оны 10-р сарын 1-нд Мао Зэдун Бээжинд Бүгд Найрамдах Хятад Ард ​​Улс (БНХАУ) байгуулснаа зарласнаас хойш дөрвөн сар гаруйн дараа Тайвань руу нислэг үйлджээ. Тайвань арал эзлэгдсэн үед Япон газар нутгийн нэхэмжлэлээ таслах хүртэл Японы нэг хэсэг хэвээр байв. 1952 онд хүчин төгөлдөр болсон Сан Францискогийн гэрээнд.Буцагдсаны дараа БНАСАУ-ын удирдлага, ялангуяа генералиссимо, ерөнхийлөгч Чан Кайши нар эх газрыг дахин нэгтгэж, бэхжүүлж, дахин байлдан дагуулна гэж найдаж, түр зуурын ухралт хийхээр төлөвлөжээ.[54] Хэзээ ч биелээгүй энэхүү төлөвлөгөө нь "Үндэсний алдар төсөл" гэж нэрлэгддэг байсан бөгөөд БНАСАУ-ын Тайванийг үндэсний тэргүүлэх чиглэл болгосон.Ийм төлөвлөгөө хэрэгжих боломжгүй нь тодорхой болмогц БНАСАУ-ын үндэсний анхаарлыг Тайванийг шинэчлэх, эдийн засгийг хөгжүүлэхэд чиглүүлсэн.
▲
●
Эдийн засгийн хөгжил
1950-иад оны Тайвань дахь хүнсний дэлгүүр ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1

Эдийн засгийн хөгжил

Taiwan
Дэлхийн 2-р дайны дараах жилүүдэд болон Хятадын иргэний дайны үед Тайвань инфляцийн өсөлт, бараа бүтээгдэхүүний хомсдол зэрэг эдийн засгийн хүнд сорилтуудыг туулсан.Гоминданы нам Тайванийг хяналтандаа авч, өмнө ньяпончуудын эзэмшиж байсан хөрөнгийг үндэсний болгосон.Анх хөдөө аж ахуйд анхаарлаа хандуулж байсан Тайваний эдийн засаг 1953 он гэхэд дайны өмнөх түвшиндээ сэргэсэн. Америкийн тусламж болон "Аж үйлдвэрийг хөдөө аж ахуйгаар хөгжүүлье" гэх мэт дотоодын бодлогын дэмжлэгтэйгээр засгийн газар эдийн засгаа үйлдвэржилт рүү чиглүүлж эхлэв.Дотоодын үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор импортыг орлох бодлогыг хэрэгжүүлж, 1960-аад он гэхэд Тайвань экспортод чиглэсэн өсөлтөд анхаарлаа хандуулж, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татаж, Азийн анхны экспортын боловсруулалтын бүсийг Каошюнд байгуулж эхэлсэн.Тайвань 1968 оноос 1973 оны нефтийн хямрал хүртэл жилийн дундаж эдийн засгийн өсөлтөө өндөр хадгалсан тул хүчин чармайлт үр дүнд хүрсэн.Нөхөн сэргэлт, өсөлтийн энэ хугацаанд KMT-ийн засгийн газар газрын шинэчлэлийн томоохон бодлогыг хэрэгжүүлсэн нь өргөн хүрээний эерэг нөлөө үзүүлсэн.Түрээсийн хэмжээг бууруулах 375 хууль нь тариачдад ногдуулах татварын дарамтыг бууруулсан бол өөр нэг актаар жижиг тариаланчдын дунд газрыг дахин хуваарилж, томоохон газар эзэмшигчдэд бараа бүтээгдэхүүн, төрийн өмчийн аж үйлдвэрийн хувьцаагаар нөхөн олговор олгосон.Энэхүү хоёрдмол хандлага нь хөдөө аж ахуйн нийгэмлэгийн санхүүгийн ачааллыг хөнгөвчлөхөөс гадна Тайванийн анхны үйлдвэрлэлийн капиталистуудыг бий болгосон.Хятадын алтны нөөцийг Тайвань руу зөөх зэрэг засгийн газрын төсвийн ухаалаг бодлого нь шинээр гаргасан Тайванийн долларын ханшийг тогтворжуулж, хэт инфляцийг хазаарлахад тусалсан.Хятадын тусламжийн тухай хууль, Хятад-Америкийн Хөдөөгийн сэргээн босголтын хамтарсан комисс зэрэг Америкийн тусламжийн хамт Японоос үндэсний болгож авсан үл хөдлөх хөрөнгийн хөрөнгө нь дайны дараах Тайванийг хурдан сэргээхэд хувь нэмэр оруулсан.Эдгээр санаачилга, гадаадын тусламжийг ашигласнаар Тайвань хөдөө аж ахуйн эдийн засгаас хөгжиж буй худалдаа, аж үйлдвэрийн хүчирхэг төв рүү амжилттай шилжсэн.
▲
●
Тайвань дахь газрын шинэчлэл
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1

Тайвань дахь газрын шинэчлэл

Taiwan
1950, 1960-аад онд Тайваньд газрын томоохон шинэчлэл хийгдсэн бөгөөд үүнийг үндсэн гурван үе шаттайгаар хэрэгжүүлсэн.1949 оны эхний үе шат нь ургацын 37.5% -д хөдөө аж ахуйн түрээсийн дээд хэмжээг тогтоосон.Хоёр дахь үе шат нь 1951 онд эхэлсэн бөгөөд нийтийн эзэмшлийн газрыг түрээслэгч тариаланчдад худалдахад чиглэв.Гурав дахь буюу эцсийн шат нь 1953 онд эхэлсэн бөгөөд өргөн цар хүрээтэй газар нутгийг задлан, түрээслэгч тариаланчдад дахин хуваарилахад чиглэгдсэн бөгөөд энэ аргыг ихэвчлэн "тариаланч хүртэл" гэж нэрлэдэг.Үндсэрхэг үзэлтэй засгийн газар Тайвань руу ухарсны дараа Хятад-Америкийн Хөдөөгийн сэргээн босголтын хамтарсан комисс газрын шинэчлэл, орон нутгийн хөгжлийг удирдаж байв.Эдгээр шинэчлэлийг илүү тааламжтай болгосон нэг хүчин зүйл бол томоохон газар эзэмшигчдийн ихэнх нь арлыг орхин явсан япончууд байсан юм.Үлдсэн томоохон газар эзэмшигчдэд 1945 онд Тайвань Хятадын эрхшээлд буцаж ирсний дараа хураагдсан Японы худалдаа, аж үйлдвэрийн хөрөнгөөс нөхөн олговор олгожээ.Нэмж дурдахад, Гоминданы удирдагчдын дийлэнх нь эх газрын Хятадаас ирсэн тул Тайваний нутгийн газар эзэмшигчидтэй хязгаарлагдмал харилцаатай байсан нь газрын шинэчлэлийн хөтөлбөрт ашигтай байв.Орон нутгийн харилцаа холбоо байхгүй байгаа нь засгийн газарт газрын шинэчлэлийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд хялбар болгосон.
▲
●
Америкийн тусламж
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дуайт Эйзенхауэр 1960 оны 6-р сард Тайбэйд айлчлах үеэрээ Ерөнхийлөгч Чан Кайшигийн дэргэд цугласан олон руу гар далласан. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1 - 1962

Америкийн тусламж

United States
1950-1965 оны хооронд Тайвань АНУ- аас их хэмжээний санхүүгийн тусламж, нийтдээ 1.5 тэрбум долларын эдийн засгийн тусламж, 2.4 тэрбум долларын цэргийн тусламжийг хүлээн авч байжээ.[55] Энэхүү тусламж нь 1965 онд Тайвань санхүүгийн хүчирхэг суурийг амжилттай бий болгосноор дуусгавар болсон.Санхүүгийн тогтворжилтын энэ үеийн дараа Чан Кайшигийн хүү БНАСАУ-ын ерөнхийлөгч Чан Чин Куо Арван томоохон бүтээн байгуулалтын төсөл зэрэг төрийн удирдсан ажлуудыг эхлүүлсэн.[56] Эдгээр төслүүд нь экспортод тулгуурласан хүчирхэг эдийн засгийг хөгжүүлэх үндсийг тавьсан юм.
▲
●
Сан Францискогийн гэрээ
Ёшида болон Японы төлөөлөгчдийн гишүүд гэрээнд гарын үсэг зурав. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1951 Sep 8

Сан Францискогийн гэрээ

San Francisco, CA, USA
Сан Францискогийн гэрээ нь 1951 оны 9-р сарын 8-нд гарын үсэг зурж, 1952 оны 4-р сарын 28-нд хүчин төгөлдөр болж,Япон болон Холбоот гүрний хоорондох дайны байдлыг албан ёсоор дуусгаж, Дэлхийн 2-р дайны дараа Японы энх тайвны гэрээ болсон юм.Бүгд найрамдах Хятад улс (БНХАУ) эсвэл Бүгд Найрамдах Хятад Ард ​​Улс (БНХАУ) аль засгийн газар нь Хятадын ард түмнийг хууль ёсны дагуу төлөөлөх тухай маргаанаас болжХятад улс гэрээний хэлэлцүүлэгт оролцохыг урьсангүй.Энэ гэрээгээр Япон улс Тайвань, Пескадорес, Спратли, Параселийн арлуудад тавьсан бүх нэхэмжлэлээсээ татгалзсан.Тайваний улс төрийн статустай холбоотой хоёрдмол утгатай гэрээ хэлцэл нь Тайваний статус тодорхойгүй тухай онолыг бий болгоход хүргэсэн.Энэхүү онол нь БНАСАУ эсвэл БНХАУ-ын аль нэг Тайвань дахь тусгаар тогтнол нь хууль бус эсвэл түр зуурынх байж болохыг харуулж байгаа бөгөөд асуудлыг өөрөө шийдэх зарчмаар шийдвэрлэх ёстойг онцолдог.Энэ онол нь ерөнхийдөө Тайваний тусгаар тогтнолд тулгуурладаг бөгөөд зарим үл хамаарах зүйлүүд байдаг ч Япон улс Тайванийн бүрэн эрхт байдал хэвээр байх ёстой гэж үздэггүй.
▲
●
Play button
1954 Sep 3 - 1955 May 1

Тайваний хоолойн анхны хямрал

Penghu County, Taiwan
Тайваний хоолойн анхны хямрал 1954 оны 9-р сарын 3-нд Бүгд Найрамдах Коммунист Хятад (БНХАУ)-ын Ардын Чөлөөлөх Арми Хятадаас хэдхэн милийн зайд орших БНКУ-ын хяналтад байдаг Куемой арлыг бөмбөгдөж эхэлснээр эхэлсэн. эх газрын Хятад.Дараа нь мөргөлдөөн өргөжин тэлж, Мацу, Дачен зэрэг ойролцоох БНАСАУ-ын эзэмшилд байдаг бусад арлуудыг хамарсан.Хэдийгээр АНУ эдгээр арлуудыг цэргийн хувьд ач холбогдолгүй гэж үзэж байсан ч эх газрын Хятадыг эргүүлэн авах ирээдүйн кампанит ажилд БНАСАУ-ын хувьд чухал ач холбогдолтой байв.ХАЧА-ын үйл ажиллагааны хариуд АНУ-ын Конгресс 1955 оны 1-р сарын 24-нд Формоза тогтоолыг баталж, Ерөнхийлөгчид Тайвань болон түүний оффшор арлуудыг хамгаалах эрхийг олгосон.ХАЧА-ын цэргийн үйл ажиллагаа 1955 оны 1-р сард Ижианшан арлыг эзлэн авснаар дээд цэгтээ хүрч, БНАСАУ-ын 720 цэрэг алагдаж, шархаджээ.Энэ нь АНУ болон БНАСАУ-ыг 1954 оны 12-р сард Хятад-Америкийн харилцан хамгаалалтын гэрээг албан ёсоор батлахад хүргэсэн бөгөөд энэ нь АНУ-ын Тэнгисийн цэргийн хүчинд Дачены арлууд гэх мэт эмзэг байрлалаас үндсэрхэг хүчнийг нүүлгэн шилжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх боломжийг олгосон юм.1955 оны 3-р сард ХАЧА буудлага хийх үйл ажиллагаагаа зогсоосноор хямрал түр зуурын хурцадмал байдлыг харуулсан.Тайваний хоолойн анхны хямрал 1955 оны 4-р сард Бандунгийн бага хурлын үеэр Ерөнхий сайд Жоу Энлай Хятад улс АНУ-тай хэлэлцээ хийх хүсэлтэй байгаагаа зарласнаар албан ёсоор дуусав.Элчин сайдын түвшний дараагийн хэлэлцүүлэг 1955 оны 8-р сард Женевт эхэлсэн боловч мөргөлдөөний үндсэн асуудлууд шийдэгдээгүй хэвээр байсан нь гурван жилийн дараа дахин хямралын эхлэлийг тавьсан юм.
▲
●
Play button
1958 Aug 23 - Dec 1

Тайваний хоолойн хоёр дахь хямрал

Penghu, Magong City, Penghu Co
Тайваний хоолойн хоёр дахь хямрал 1958 оны 8-р сарын 23-нд эхэлсэн бөгөөд үүнд Бүгд Найрамдах Хятад Ард ​​Улс (БНХАУ) болон Бүгд Найрамдах Хятад Улс (БНХАУ) хоорондын цэргийн агаарын болон тэнгисийн цэргийн оролцоотой холбоотой.БНХАУ БНАСАУ-ын хяналтад байдаг Кинмен (Кемой) болон Мацу арлууд руу их буугаар бөмбөгдөлтийг эхлүүлсэн бол БНАСАУ хариу арга хэмжээ авч эх газрын Амойг бууджээ.АНУ БНАСАУ- д сөнөөгч онгоц, зенитийн пуужин, довтолгооны хөлөг онгоц нийлүүлэх замаар хөндлөнгөөс оролцсон боловч эх газрын Хятадыг бөмбөгдөх Чан Кай Шигийн хүсэлтийг биелүүлж чадаагүй юм.10-р сарын 25-нд Хятад улс зөвхөн сондгой тоотой өдөр Кинменчүүдийг буудна гэж зарласнаар албан бус гал зогсоох хэлэлцээр хүчин төгөлдөр болсон бөгөөд ингэснээр БНАСАУ-д тэгш тоотой өдрүүдэд армиа дахин нийлүүлэх боломжийг олгосон.Энэ хямрал нь хурцадмал байдалд хүргэж, АНУ-ыг илүү өргөн хүрээний, бүр цөмийн мөргөлдөөнд оруулах эрсдэлтэй тул ихээхэн ач холбогдолтой байв.АНУ дипломат сорилтуудтай тулгарсан бөгөөд үүнд Франц, Япон зэрэг гол холбоотнуудаа салгах эрсдэлтэй байв.1960 оны 6-р сард ерөнхийлөгч Эйзенхауэр Тайбэйд айлчлах үед хурцадмал байдал үүссэн.БНХАУ хариуд нь бөмбөгдөлтөө эрчимжүүлж, хоёр тал хохироход хүргэв.Гэсэн хэдий ч Эйзенхауэрын айлчлалын дараа нөхцөл байдал өмнөх таагүй хурцадмал байдалдаа эргэж ирэв.12-р сарын 2-нд АНУ Тайванийн хоолойноос нэмэлт тэнгисийн цэргийн хүчээ болгоомжтой татаж, БНАСАУ-ын Тэнгисийн цэргийн хүчинд байлдааны болон дагалдан явах үүргээ сэргээх боломжийг олгосноор хямрал эцэстээ намжив.Хямралыг статус квогийн үр дүн гэж үзэж байсан ч АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Жон Фостер Даллес ийм нөхцөл байдлыг дахин давтахыг зөвшөөрөх ёсгүй гэсэн дүгнэлтэд хүргэв.Энэхүү мөргөлдөөний дараа зөвхөн 1995-1996 онд Тайваний хоолойд дахин хямрал үүссэн боловч 1958 оноос хойш тус бүс нутагт АНУ-тай холбоотой өөр хямрал гараагүй байна.
▲
●
Тайванийг НҮБ-аас хөөв
Тайвань НҮБ-аас хөөгдөв. ©Anonymous
1971 Oct 25

Тайванийг НҮБ-аас хөөв

United Nations Headquarters, E
1971 онд Бүгд Найрамдах Хятад Ард ​​Улс (БНХАУ)-ыг НҮБ-д суугаа Хятадын хууль ёсны төлөөлөгч хэмээн хүлээн зөвшөөрөхийн өмнөхөн Бүгд Найрамдах Хятад улсын засгийн газар НҮБ-аас гарчээ.Хоёр талын төлөөллийн саналыг хэлэлцэх үед БНАСАУ-ын удирдагч Чан Кайши НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийн гишүүний суудалд үлдэхийг шаардаж, БНХАУ зөвшөөрөхгүй.Чанг илтгэлдээ өөрийн байр сууриа илэрхийлж, "тэнгэр хоёр наранд хангалттай том биш" гэж мэдэгдэв.Үүний үр дүнд НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей 1971 оны 10-р сард 2758 тоот тогтоол гаргаж, "Чан Кайшигийн төлөөлөгчдийг" улмаар БНАСАУ-ыг хөөн зайлуулж, БНХАУ-ыг НҮБ-ын албан ёсны "Хятад" улс гэж тодорхойлсон.1979 онд АНУ мөн дипломат хүлээн зөвшөөрлөө Тайбэйгээс Бээжин рүү шилжүүлсэн.
▲
●
Арван томоохон бүтээн байгуулалтын төсөл
Арван томоохон бүтээн байгуулалтын нэг болох Тайчун боомт ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1974 Jan 1

Арван томоохон бүтээн байгуулалтын төсөл

Taiwan
Арван томоохон бүтээн байгуулалтын төсөл нь 1970-аад оны Тайваньд үндэсний дэд бүтцийн төслүүд байсан.БНХАУ-ын засгийн газар тус улсад хурдны зам, далайн боомт, нисэх онгоцны буудал, цахилгаан станц зэрэг гол инженерийн шугам сүлжээ дутагдаж байна гэж үзэж байв.Түүгээр ч зогсохгүй Тайвань 1973 оны нефтийн хямралаас ихээхэн хохирол амссан.Иймээс аж үйлдвэрийг шинэчлэх, улс орныхоо хөгжлийг хангахын тулд Засгийн газар арван томоохон бүтээн байгуулалт хийхээр төлөвлөжээ.Эдгээрийг Ерөнхий сайд Чан Чин Куо 1974 оноос эхлэн санал болгосон бөгөөд 1979 он гэхэд дуусгахаар төлөвлөжээ. Тээврийн зургаан төсөл, аж үйлдвэрийн гурван төсөл, цахилгаан станц барих нэг төсөл нийтдээ 300 гаруй тэрбум NT долларын өртөгтэй байсан.Арван төсөл:Хойд-Өмнөд хурдны зам (Үндэсний авто замын №1)Баруун эргийн төмөр замыг цахилгаанжуулахХойд холбоосын төмөр замЧан Кайши олон улсын нисэх онгоцны буудал (дараа нь Таоюань олон улсын нисэх онгоцны буудал гэж өөрчлөгдсөн)Тайчун боомтСу-ао боомтТом усан онгоцны үйлдвэр (Хятадын усан онгоцны үйлдвэрлэлийн корпорацийн Каохсиун усан онгоцны үйлдвэр)Гангийн нэгдсэн үйлдвэр (China Steel Corporation)Газрын тос боловсруулах үйлдвэр, аж үйлдвэрийн парк (ХКН корпорацийн Каосюнг боловсруулах үйлдвэр)Цөмийн цахилгаан станц (Жиншань цөмийн цахилгаан станц)
▲
●
1979 Apr 10

Тайванийн харилцааны тухай хууль

United States
Тайванийн харилцааны тухай хууль (TRA) нь 1979 онд АНУ-ын Конгрессоос АНУ болон Тайванийн хоорондын албан бус боловч чухал харилцааг зохицуулах зорилгоор БНХАУ- ын Бүгд Найрамдах Хятад Ард ​​Улсыг (БНХАУ) албан ёсоор хүлээн зөвшөөрсний дараа баталсан.Тайванийн эрх баригч Бүгд Найрамдах Хятад Улс (БНХАУ)-тай байгуулсан Хятад-Америкийн харилцан батлан ​​хамгаалах гэрээг татан буулгасны дараа ийм үйлдэл хийсэн юм.Хоёр танхимаар дамжиж, Ерөнхийлөгч Жимми Картер гарын үсэг зурснаар TRA нь Тайваньд Америкийн Институтийг (AIT) албан ёсны дипломат төлөөлөгчгүйгээр худалдаа, соёл, бусад харилцааг зохицуулах ашгийн бус корпораци хэлбэрээр байгуулсан.Энэхүү акт нь 1979 оны 1-р сарын 1-нээс хойш хүчин төгөлдөр болсон бөгөөд АНУ, БНАСАУ-ын хооронд 1979 оноос өмнө байгуулсан олон улсын гэрээ нь тодорхой цуцлагдаагүй тохиолдолд хүчинтэй хэвээр байна.TRA нь цэргийн болон батлан ​​​​хамгаалахтай холбоотой хамтын ажиллагааны хүрээг бүрдүүлдэг.Энэ нь Тайваньд БНХАУ-ын халдлагад өртсөн тохиолдолд АНУ-ын цэргийн хөндлөнгийн оролцоог баталгаажуулахгүй ч Тайваньд өөрийгөө хамгаалах хангалттай чадавхийг хадгалахад шаардлагатай хэмжээгээр АНУ-аас Тайваньд батлан ​​хамгаалах бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг үзүүлэхийг үүрэг болгож байна.Тайваний ирээдүйг шийдэх энх тайвны бус аливаа хүчин чармайлт нь АНУ-ын хувьд "маш их санаа зовниж" байх болно гэдгийг тус хуульд онцлон тэмдэглэж, Тайваний аюулгүй байдал, нийгэм, эдийн засгийн тогтолцоонд аюул учруулах аливаа хүчийг эсэргүүцэх чадвартай байхыг АНУ-аас шаарддаг.Өнгөрсөн жилүүдэд БНХАУ-ын шаардлага болон АНУ-ын “Нэг Хятад” бодлогыг үл харгалзан АНУ-ын үе үеийн засаг захиргаа TRA-ийн заалтын дагуу Тайваньд зэвсэг худалдсаар ирсэн.Энэхүү акт нь Тайванийг тусгаар тогтнолоо зарлахаас, БНХАУ-ыг Тайванийг эх газрын Хятадтай хүчээр нэгтгэхээс татгалзахад чиглэсэн "стратегийн тодорхой бус байдлын" байр суурийг агуулсан, Тайванийн талаарх АНУ-ын бодлогыг тодорхойлсон суурь баримт бичиг болж байна.
▲
●
Play button
1987 Feb 1

Тайвань хагас дамжуулагчийн гол салбар дахь өсөлт

Hsinchu, Hsinchu City, Taiwan
1986 онд Моррис Чанг Тайваний хагас дамжуулагчийн үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор Тайваний Гүйцэтгэх захирал Юанийг төлөөлж Ли Кво-тин урьсан бөгөөд Аж үйлдвэрийн технологийн судалгааны хүрээлэнг (ITRI) удирдахаар болжээ.Тухайн үед хагас дамжуулагчийн салбартай холбоотой өндөр зардал, эрсдэлүүд хөрөнгө оруулагчдыг олоход хүндрэл учруулж байв.Эцэст нь Philips хамтарсан компани байгуулахаар тохиролцож, 58 сая доллар, технологийн шилжүүлэг хийж, шинээр байгуулагдсан Тайванийн хагас дамжуулагч үйлдвэрлэлийн компанид (TSMC) 27.5%-ийг эзэмшихээр болжээ.Тайваний засгийн газар гарааны хөрөнгийн 48%-ийг бүрдүүлсэн бол үлдсэн хэсэг нь Тайваний чинээлэг гэр бүлүүдээс бүрдсэн нь TSMC-ийг анх байгуулагдсан цагаасаа эхлэн хагас улсын төсөл болгосон.TSMC тэр цагаас хойш зах зээлийн эрэлтээс шалтгаалан хэлбэлзэлтэй байсан ч мэдэгдэхүйц өсөлтөд хүрсэн.2011 онд тус компани өсөн нэмэгдэж буй өрсөлдөөнийг эсэргүүцэхийн тулд судалгаа, хөгжүүлэлтийн зардлаа бараг 39 хувиар нэмэгдүүлж, 50 тэрбум долларт хүргэхээр зорьж байсан.Мөн зах зээлийн эрэлт хэрэгцээг хангахын тулд үйлдвэрлэлийн хүчин чадлаа 30 хувиар нэмэгдүүлэхээр төлөвлөжээ.Дараагийн жилүүдэд тус компани хөрөнгийн хөрөнгө оруулалтаа улам бүр нэмэгдүүлж, 2014 онд ТУЗ-өөс баталсан 568 сая ам.доллараар үйлдвэрлэлийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, мөн оны сүүлээр 3.05 тэрбум ам.доллар нэмжээ.Өнөөдөр TSMC нь Тайваний үндэстэн дамнасан хагас дамжуулагчийн үйлдвэрлэл, дизайны фирм бөгөөд дэлхийн анхны хагас дамжуулагч цутгах үйлдвэр гэдгээрээ онцлог юм.Энэ бол дэлхийн хамгийн үнэ цэнэтэй хагас дамжуулагч компани бөгөөд Тайванийн хамгийн том компани юм.Хэдийгээр гадаадын хөрөнгө оруулагчдын дийлэнх хувийг эзэлдэг ч Тайваний төв засгийн газар хамгийн том хувьцаа эзэмшигч хэвээр байна.TSMC нь Тайванийн Синчу хотын Шинчу шинжлэх ухааны паркад байрладаг төв байр, үндсэн үйл ажиллагаагаараа салбартаа тэргүүлэгч хэвээр байна.
▲
●
Play button
1990 Mar 16 - Mar 22

Зэрлэг сараана оюутны хөдөлгөөн

Liberty Square, Zhongshan Sout
Зэрлэг сараана сурагчдын хөдөлгөөн нь 1990 оны гуравдугаар сард Тайваньд ардчиллыг дэмжих зорилготой зургаан өдрийн жагсаал байв.Тайванийн Үндэсний Их Сургуулийн оюутнуудын санаачилсан суулт Тайбэй хотын Дурсгалын талбайд (хожим нь уг хөдөлгөөнийг хүндэтгэн Эрх чөлөөний талбай гэж нэрлэсэн) болж, 22,000 жагсагч оролцсон байна.Ардчиллын бэлгэ тэмдэг болсон цагаан Формоза сараана цэцгээр чимэглэсэн жагсагчид Тайванийн ерөнхийлөгч, дэд ерөнхийлөгчийг шууд сонгох, мөн Үндэсний ассамблейн бүх төлөөлөгчдийг шинээр ард түмний сонгуулийг явуулахыг шаарджээ.Энэхүү жагсаал Гоминданы нэг намын засаглалын тогтолцоогоор сонгогдсон Ли Тэн Хуйгийн тангараг өргөх ёслолтой давхцсан юм.Ерөнхийлөгч Ли Тэн Хуй бүрэн эрхийнхээ эхний өдөр тавин оюутны төлөөлөлтэй уулзаж, тэдний ардчиллын хүсэл эрмэлзлийг дэмжиж байгаагаа илэрхийлж, тэр зун ардчилсан шинэчлэлийг эхлүүлнэ гэж амласан.Оюутнуудын удирдсан энэхүү хөдөлгөөн нь Тайваний улс төрийн нөхцөл байдалд томоохон эргэлт хийж, ардчилсан шинэчлэлийн эхлэлийг тавьсан юм.Хөдөлгөөнөөс хойш зургаан жилийн дараа Ли Тайваний анхны ард түмнээс сонгогдсон удирдагч болсон бөгөөд сонгуулийн ирц 95 гаруй хувьтай байв.Хөдөлгөөний дараа жил бүрийн 3-р сарын 21-ний өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлсээр байгаа бөгөөд оюутнуудын ардчилалд оруулсан хувь нэмрийг үнэлэн Тайваний Залуучуудын өдрийг энэ өдөр болгохыг уриалж байна.Тайванийн хөдөлгөөнөөс ердөө нэг жилийн өмнө болсон Тяньаньмэний талбайд болсон эсэргүүцлийн жагсаалд Хятадын засгийн газрын хариу үйлдэл үзүүлсэнтэй харьцуулахад Зэрлэг сараана сурагчдын хөдөлгөөний нөлөөлөл онцгой гайхалтай юм.Лигийн залгамжлагч Чен Шуй-бян хоёр засгийн газрын оюутнуудын эсэргүүцлийг хэрхэн зохицуулах талаар эрс ялгаатай байгааг онцолжээ.Тяньаньмэний жагсаал хүчирхийллийн дарангуйлалаар дуусч байхад Тайваний хөдөлгөөн 2005 онд Үндэсний ассамблей өөрөө тарах санал хураалт зэрэг бодит ардчилсан шинэчлэлд хүргэсэн.
▲
●
Play button
1996 Mar 23

1996 оны Тайваний Ерөнхийлөгчийн сонгууль

Taiwan
1996 оны 3-р сарын 23-нд Тайваньд болсон ерөнхийлөгчийн сонгууль нь тус улсын анхны ерөнхийлөгчийн шууд сонгууль болж түүхэн чухал үйл явдал болсон юм.Өмнө нь ерөнхийлөгч, дэд ерөнхийлөгчийг Үндэсний ассамблейн депутатууд сонгодог байсан.Сонгуульд эрх баригч Гоминдан намын одоогийн Ерөнхийлөгч, нэр дэвшигч Ли Тэн Хуй 54 хувийн санал авч ялалт байгууллаа.Бүгд Найрамдах Хятад Ард ​​Улс (БНХАУ) Тайванийн сонгогчдыг пуужингийн туршилтаар айлгах гэж оролдсон ч эцсийн дүндээ бүтэлгүйтсэн тактик нь ялалт байгуулсан юм.Сонгогчдын ирц 76.0 хувьтай байна.Сонгуулийн өмнөхөн Хятадын Ардын чөлөөлөх арми 3-р сарын 8-наас 3-р сарын 15-ны хооронд Тайваний Килун, Каошюн боомтуудын ойролцоох ус руу баллистик пуужин харвасан. Энэ үйлдэл нь Тайваний сонгогчдыг Ли болон түүний нэр дэвшигчийг дэмжихээс сэргийлэх зорилготой байв. "Эх орноо хагалан бутаргах" гэсэн оролдлого гэж Бээжин буруутгаж байсан Пэн.Чен Ли-ан зэрэг бусад улс төрийн зүтгэлтнүүд Лигийн төлөө санал өгөх нь дайныг сонгох болно гэдгийг хүртэл анхааруулж байсан.АНУ Тайванийн ойролцоо нисэх онгоц тээгч хоёр байлдааны бүлгийг байршуулснаар хямрал намжсан.Сонгууль нь Лигийн ялалтыг илэрхийлээд зогсохгүй түүнийг БНХАУ-ын эсрэг зогсох чадвартай хүчирхэг удирдагч болохыг харуулсан юм.Энэ үйл явдал олон сонгогч, тэр дундаа Тайваний өмнөд нутгийн тусгаар тогтнолыг дэмжигч иргэдийг Лигийн төлөө саналаа өгөхөд түлхэв.Тайбэй хотын United Daily News сонинд мэдээлснээр Лигийн 54 хувийн саналын 14-15 хүртэлх хувийг Ардчилсан дэвшилт намын (АНУ) дэмжигчид өгсөн нь хямралыг даван туулж чадсаныхаа төлөө олон нийтийн анхаарлыг татсаныг харуулж байна. .
▲
●
Play button
2000 Jan 1

Гоминданы (КМТ) засаглалын төгсгөл

Taiwan
2000 оны ерөнхийлөгчийн сонгуулиар Гоминданы (КМТ) засаглал дууссан.АН-аас нэр дэвшигч Чен Шуй-бянь гурван талын өрсөлдөөнд ялалт байгуулснаар Пан-Цэнхэрийн саналыг бие даагч Жеймс Сун (хуучнаар Гоминданы гишүүн) болон Гоминданы нэр дэвшигч Лиен Чан нар хуваажээ.Чен 39 хувийн санал авчээ.
▲
●
2005 Mar 14

Салан тусгаарлахын эсрэг хууль

China
2005 оны 3-р сарын 14-ний өдөр Бүгд Найрамдах Хятад Ард ​​Улсын Ардын Төлөөлөгчдийн Их Хурлаас салан тусгаарлах тухай хуулийг баталж, тэр даруй хүчин төгөлдөр болсон.Ерөнхийлөгч Ху Жинтаогийн баталсан хууль нь арван зүйлээс бүрдэх бөгөөд Тайваний тусгаар тогтнолыг зогсоох энх тайвны арга замаа шавхсан тохиолдолд Хятад улс Тайванийн эсрэг цэргийн хүч хэрэглэж болно гэдгийг тодорхой зааж өгсөн байна.Уг хуульд "Хятад" гэдгийг БНХАУ гэж тодорхой заагаагүй ч "БНХАУ" гэсэн угтваргүй, "Шийдвэр/Тогтоол" гэсэн тэмдэглэгээгүй Бүх Хятадын Ардын Төлөөлөгчдийн Их Хурлаас баталсан цорын ганц хууль гэдгээрээ онцлог юм. ."Энэ хууль Тайваньд томоохон эсэргүүцлийн жагсаал зохион байгуулж, 2005 оны 3-р сарын 26-нд олон зуун мянган хүн Тайбэй хотын гудамжинд гарч, дургүйцлээ илэрхийлжээ.Хууль батлагдсанаас хойш Хятад, Тайванийн хооронд зарим улс төрийн яриа хэлэлцээ өрнөж байгаа ч хоёр эргийн харилцаа тодорхойгүй хэвээр байна.
▲
●
Play button
2014 Mar 18 - Apr 10

Наранцэцэг оюутны хөдөлгөөн

Legislative Yuan, Zhongshan So
Тайвань дахь Наранцэцэгийн оюутны хөдөлгөөн 2014 оны 3-р сарын 18-наас 4-р сарын 10-ны хооронд өрнөсөн бөгөөд эрх баригч Гоминданы нам Хятадтай байгуулсан хоёр хоолойн хоёр эргийн үйлчилгээний худалдааны хэлэлцээрийг (CSSTA) нарийвчлан хянуулалгүйгээр баталсантай холбоотой юм.Эсэргүүцэгчид, голдуу оюутнууд болон иргэний бүлгүүд Тайванийн эдийн засагт хохирол учруулж, Хятадын улс төрийн дарамтад өртөх эрсдэлийг нэмэгдүүлнэ гэж үзэн худалдааны гэрээг эсэргүүцэж, хууль тогтоох юанийг, дараа нь Гүйцэтгэх засаглалын юанийг эзэлжээ.Тэдний анхны шаардлага нь гэрээг заалт тус бүрээр нь хянан үзэхийг шаардсан нь эцэстээ гэрээнээс бүрмөсөн татгалзах, Хятадтай хийх ирээдүйн гэрээ хэлэлцээрийг сайтар хянаж байх хууль тогтоомжийг бий болгох, Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудлаар иргэдээр хэлэлцүүлэх зэрэг шаардлага болон хувирав.Хэлэлцээрийг үе шаттайгаар хянан үзэхийн тулд KMT тодорхой хэмжээгээр нээлттэй хандсан ч нам нь түүнийг хороонд хянуулахаас татгалзав.Сөрөг хүчин болох Ардчилсан дэвшилт нам (АН) мөн олон нийтийн нийтлэг санаа бодлыг иш татан, хоёр эргийн бүх хэлэлцээрийг хянан шалгах ёстой гэж КМТ-ийн хамтарсан хяналтын хороо байгуулах саналыг няцаасан юм.Харин АН-ын саналыг МАН хүлээж аваагүй.Гуравдугаар сарын 30-нд болсон жагсаалд олон зуун мянган хүн "Наранцэцгийн хөдөлгөөн"-ийг дэмжихээр цугларсан бол Хятадыг дэмжигч болон бүлгүүд мөн эсэргүүцлийн жагсаал зохион байгуулжээ.Хууль тогтоох байгууллагын дарга Ван Жин Пин эцэст нь хоёр эргийн бүх хэлэлцээрт хяналт тавих хууль гаргах хүртэл худалдааны гэрээг хянан үзэхийг хойшлуулна гэж амласан нь жагсагчид 4-р сарын 10-нд эзлэгдсэн байраа чөлөөлөхөө зарлахад хүргэсэн. Харин KMT Вангийн хийсэн хэрэгт сэтгэл дундуур байгаагаа илэрхийлжээ. Нэг талын шийдвэр гаргавал АН дэмжсэн.Вангийн үйлдлийг урьдчилж мэдээгүй байсан ерөнхийлөгч Ма Инжөү худалдааны гэрээг эртхэн батлахыг уриалж, концессыг бодитой бус гэж дүгнэв.Жагсагчид эцэст нь Тайваний нийгэмд хөдөлгөөнөө үргэлжлүүлнэ гэж амлаж, хууль тогтоох байгууллагыг чөлөөлж, явахаасаа өмнө хууль тогтоох танхимыг цэвэрлэв.
▲
●
2020 Jan 11

2020 оны Тайваний Ерөнхийлөгчийн сонгууль

Taiwan
Тайваний ерөнхийлөгчийн сонгууль 2020 оны 1-р сарын 11-нд хууль тогтоох юанийн 10 дахь сонгуулийн хамт явагдсан.Одоогийн Ерөнхийлөгч Цай Инвэн болон түүний хамтрагч, Ерөнхий сайд асан Лай Чинг-тэ нар Ардчилсан дэвшилт намаас (АНУ) ялалт байгууллаа.Тэд Гоминдан намын (КМТ) Каосюн хотын дарга Хан Куо Юй болон түүний хамтрагч Чан Сан Ченг, мөн гуравдагч намын нэр дэвшигч Жеймс Сүн нарыг ялсан юм.Цай 2018 оны орон нутгийн сонгуульд томоохон ялагдал хүлээж, Лай Чин Тегийн гол сорилттой тулгарсны дараа намынхаа даргын суудлаасаа огцорсны дараа ялалт байгуулсан юм.KMT талд Хан Куо Юй ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч асан Эрик Чу, Foxconn-ийн гүйцэтгэх захирал Терри Гоу нарыг өрсөлдөөнтэй анхан шатны сонгуульд ялсан.Энэхүү кампанит ажил нь хөдөлмөрийн шинэчлэл, эдийн засгийн менежмент зэрэг дотоодын асуудлууд, мөн хоёр эргийн харилцаа зэрэгтэй холбоотой байв.Хань Цайг бодлогын янз бүрийн салбарт бүтэлгүйтсэн гэж шүүмжилсэн ч нэгдэхийн төлөөх Бээжингийн шахалтын эсрэг Цай хатуу байр суурьтай байгаа нь сонгогчдын дунд цуурайтаж байв.Энэ нь Хонконгод шилжүүлэн өгөхийг эсэргүүцсэн жагсаал цуглааны үеэр ялангуяа үнэн байв.Энэ удаагийн сонгуулийн ирц 74.9%-д хүрч, 2008 оноос хойш улс даяар болсон сонгуулийн хамгийн өндөр ирц болсон байна. Цай 8.17 сая санал буюу 57.1%-ийн санал авч, ерөнхийлөгчийн сонгуульд АН-аас нэр дэвшигчид хамгийн өндөр санал авчээ.DPP томоохон хотууд, ялангуяа Каошюн хотод KMT-ийн хувь заяаг эргүүлж чадсан.Үүний зэрэгцээ, KMT зүүн бүс нутаг болон арлын гаднах тойрогт хүчээ үзүүлсээр байв.Цай Ин Вэн, Лай Чинг-тэ нар 2020 оны тавдугаар сарын 20-нд тангараг өргөснөөр бүрэн эрхийн хугацаа нь эхэлсэн юм.
▲
●

Appendices



APPENDIX 1

Taiwan's Indigenous Peoples, Briefly Explained


Play button




APPENDIX 2

Sun Yunsuan, Taiwan’s Economic Mastermind


Play button




APPENDIX

From China to Taiwan: On Taiwan's Han Majority


Play button




APPENDIX 4

Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples


Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples
Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples ©Bstlee

Characters



Chiang Kai-shek

Chiang Kai-shek

Chinese Nationalist Leader

Tsai Ing-wen

Tsai Ing-wen

President of the Republic of China

Koxinga

Koxinga

King of Tungning

Yen Chia-kan

Yen Chia-kan

President of the Republic of China

Sun Yat-sen

Sun Yat-sen

Chinese Revolutionary Statesman

Zheng Zhilong

Zheng Zhilong

Chinese Admiral

Chiang Ching-kuo

Chiang Ching-kuo

President of the Republic of China

Sun Yun-suan

Sun Yun-suan

Premier of the Republic of China

Zheng Jing

Zheng Jing

King of Tungning

Lee Teng-hui

Lee Teng-hui

President of the Republic of China

Zheng Keshuang

Zheng Keshuang

King of Tungning

Gotō Shinpei

Gotō Shinpei

Japanese Politician

Seediq people

Seediq people

Taiwanese Indigenous People

Chen Shui-bian

Chen Shui-bian

President of the Republic of China

Morris Chang

Morris Chang

CEO of TSMC

Footnotes



  1. Olsen, John W.; Miller-Antonio, Sari (1992), "The Palaeolithic in Southern China", Asian Perspectives, 31 (2): 129–160, hdl:10125/17011.
  2. Jiao, Tianlong (2007), The neolithic of southeast China: cultural transformation and regional interaction on the coast, Cambria Press, ISBN 978-1-934043-16-5, pp. 91–94.
  3. "Foreign Relations of the United States". US Dept. of State. January 6, 1951. The Cairo declaration manifested our intention. It did not itself constitute a cession of territory.
  4. Chang, K.C. (1989), translated by W. Tsao, ed. by B. Gordon, "The Neolithic Taiwan Strait" (PDF), Kaogu, 6: 541–550, 569.
  5. Chang, Chun-Hsiang; Kaifu, Yousuke; Takai, Masanaru; Kono, Reiko T.; Grün, Rainer; Matsu'ura, Shuji; Kinsley, Les; Lin, Liang-Kong (2015). "The first archaic Homo from Taiwan". Nature Communications. 6 (6037): 6037.
  6. Jiao (2007), pp. 89–90.
  7. 李壬癸 [ Li, Paul Jen-kuei ] (Jan 2011). 1. 台灣土著民族的來源 [1. Origins of Taiwan Aborigines]. 台灣南島民族的族群與遷徙 [The Ethnic Groups and Dispersal of the Austronesian in Taiwan] (Revised ed.). Taipei: 前衛出版社 [Avanguard Publishing House]. pp. 46, 48. ISBN 978-957-801-660-6.
  8. Blust, Robert (1999), "Subgrouping, circularity and extinction: some issues in Austronesian comparative linguistics", in E. Zeitoun; P.J.K Li (eds.), Selected papers from the Eighth International Conference on Austronesian Linguistics, Taipei: Academia Sinica, pp. 31–94.
  9. Bellwood, Peter; Hung, Hsiao-Chun; Iizuka, Yoshiyuki (2011), "Taiwan Jade in the Philippines: 3,000 Years of Trade and Long-distance Interaction" (PDF), in Benitez-Johannot, Purissima (ed.), Paths of Origins: The Austronesian Heritage in the Collections of the National Museum of the Philippines, the Museum Nasional Indaonesia, and the Netherlands Rijksmuseum voor Volkenkunde, Singapore: ArtPostAsia, pp. 31–41, hdl:1885/32545, ISBN 9789719429203, pp. 35–37, 41.
  10. Jiao (2007), pp. 94–103.
  11. Tsang, Cheng-hwa (2000), "Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan", Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, 20: 153–158.
  12. Andrade, Tonio (2008f), "Chapter 6: The Birth of Co-colonization", How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press.
  13. Thompson, Lawrence G. (1964). "The earliest eyewitness accounts of the Formosan aborigines". Monumenta Serica. 23: 163–204. doi:10.1080/02549948.1964.11731044. JSTOR 40726116, p. 168–169.
  14. Knapp, Ronald G. (1980), China's Island Frontier: Studies in the Historical Geography of Taiwan, The University of Hawaii, p. 7–8.
  15. Rubinstein, Murray A. (1999), Taiwan: A New History, East Gate Books, p. 86.
  16. Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer, p. 82.
  17. Thompson, Lawrence G. (1964). "The earliest eyewitness accounts of the Formosan aborigines". Monumenta Serica. 23: 163–204. doi:10.1080/02549948.1964.11731044. JSTOR 40726116, p. 168–169.
  18. Thompson 1964, p. 169–170.
  19. Isorena, Efren B. (2004). "The Visayan Raiders of the China Coast, 1174–1190 Ad". Philippine Quarterly of Culture and Society. 32 (2): 73–95. JSTOR 29792550.
  20. Andrade, Tonio (2008), How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press.
  21. Jenco, Leigh K. (2020). "Chen Di's Record of Formosa (1603) and an Alternative Chinese Imaginary of Otherness". The Historical Journal. 64: 17–42. doi:10.1017/S0018246X1900061X. S2CID 225283565.
  22. Thompson 1964, p. 178.
  23. Thompson 1964, p. 170–171.
  24. Thompson 1964, p. 172.
  25. Thompson 1964, p. 175.
  26. Thompson 1964, p. 173.
  27. Thompson 1964, p. 176.
  28. Jansen, Marius B. (1992). China in the Tokugawa World. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-06-7411-75-32.
  29. Recent Trends in Scholarship on the History of Ryukyu's Relations with China and Japan Gregory Smits, Pennsylvania State University, p.13.
  30. Frei, Henry P.,Japan's Southward Advance and Australia, Univ of Hawaii Press, Honolulu, ç1991. p.34.
  31. Boxer, Charles. R. (1951). The Christian Century in Japan. Berkeley: University of California Press. OCLC 318190 p. 298.
  32. Andrade (2008), chapter 9.
  33. Strangers in Taiwan, Taiwan Today, published April 01, 1967.
  34. Huang, Fu-san (2005). "Chapter 6: Colonization and Modernization under Japanese Rule (1895–1945)". A Brief History of Taiwan. ROC Government Information Office.
  35. Rubinstein, Murray A. (1999). Taiwan: A New History. Armonk, NY [u.a.]: Sharpe. ISBN 9781563248153, p. 220–221.
  36. Rubinstein 1999, p. 240.
  37. Chen, Yingzhen (2001), Imperial Army Betrayed, p. 181.
  38. Rubinstein 1999, p. 240.
  39. Andrade (2008), chapter 3.
  40. Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer, p. 105–106.
  41. Hang, Xing (2010), Between Trade and Legitimacy, Maritime and Continent, p. 209.
  42. Wong 2017, p. 115.
  43. Hang 2010, p. 209.
  44. Hang 2010, p. 210.
  45. Hang 2010, p. 195–196.
  46. Hang 2015, p. 160.
  47. Shih-Shan Henry Tsai (2009). Maritime Taiwan: Historical Encounters with the East and the West. Routledge. pp. 66–67. ISBN 978-1-317-46517-1.
  48. Leonard H. D. Gordon (2007). Confrontation Over Taiwan: Nineteenth-Century China and the Powers. Lexington Books. p. 32. ISBN 978-0-7391-1869-6.
  49. Elliott, Jane E. (2002), Some Did it for Civilisation, Some Did it for Their Country: A Revised View of the Boxer War, Chinese University Press, p. 197.
  50. 去日本化「再中國化」：戰後台灣文化重建（1945–1947）,Chapter 1. Archived 2011-07-22 at the Wayback Machine publisher: 麥田出版社, author: 黃英哲, December 19, 2007.
  51. Grajdanzev, A. J. (1942). "Formosa (Taiwan) Under Japanese Rule". Pacific Affairs. 15 (3): 311–324. doi:10.2307/2752241. JSTOR 2752241.
  52. "Taiwan history: Chronology of important events". Archived from the original on 2016-04-16. Retrieved 2016-04-20.
  53. Forsythe, Michael (July 14, 2015). "Taiwan Turns Light on 1947 Slaughter by Chiang Kai-shek's Troops". The New York Times.
  54. Han, Cheung. "Taiwan in Time: The great retreat". Taipei Times.
  55. Chan (1997), "Taiwan as an Emerging Foreign Aid Donor: Developments, Problems, and Prospects", Pacific Affairs, 70 (1): 37–56, doi:10.2307/2761227, JSTOR 2761227.
  56. "Ten Major Construction Projects - 台灣大百科全書 Encyclopedia of Taiwan".

References



  • Andrade, Tonio (2008f), "Chapter 6: The Birth of Co-colonization", How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press
  • Bellwood, Peter; Hung, Hsiao-Chun; Iizuka, Yoshiyuki (2011), "Taiwan Jade in the Philippines: 3,000 Years of Trade and Long-distance Interaction" (PDF), in Benitez-Johannot, Purissima (ed.), Paths of Origins: The Austronesian Heritage in the Collections of the National Museum of the Philippines, the Museum Nasional Indonesia, and the Netherlands Rijksmuseum voor Volkenkunde, Singapore: ArtPostAsia, pp. 31–41, hdl:1885/32545, ISBN 9789719429203.
  • Bird, Michael I.; Hope, Geoffrey; Taylor, David (2004), "Populating PEP II: the dispersal of humans and agriculture through Austral-Asia and Oceania" (PDF), Quaternary International, 118–119: 145–163, Bibcode:2004QuInt.118..145B, doi:10.1016/s1040-6182(03)00135-6, archived from the original (PDF) on 2014-02-12, retrieved 2007-04-12.
  • Blusse, Leonard; Everts, Natalie (2000), The Formosan Encounter: Notes on Formosa's Aboriginal Society – A selection of Documents from Dutch Archival Sources Vol. I & II, Taipei: Shung Ye Museum of Formosan Aborigines, ISBN 957-99767-2-4 and ISBN 957-99767-7-5.
  • Blust, Robert (1999), "Subgrouping, circularity and extinction: some issues in Austronesian comparative linguistics", in E. Zeitoun; P.J.K Li (eds.), Selected papers from the Eighth International Conference on Austronesian Linguistics, Taipei: Academia Sinica, pp. 31–94.
  • Borao Mateo, Jose Eugenio (2002), Spaniards in Taiwan Vol. II:1642–1682, Taipei: SMC Publishing, ISBN 978-957-638-589-6.
  • Campbell, Rev. William (1915), Sketches of Formosa, London, Edinburgh, New York: Marshall Brothers Ltd. reprinted by SMC Publishing Inc 1996, ISBN 957-638-377-3, OL 7051071M.
  • Chan (1997), "Taiwan as an Emerging Foreign Aid Donor: Developments, Problems, and Prospects", Pacific Affairs, 70 (1): 37–56, doi:10.2307/2761227, JSTOR 2761227.
  • Chang, K.C. (1989), translated by W. Tsao, ed. by B. Gordon, "The Neolithic Taiwan Strait" (PDF), Kaogu, 6: 541–550, 569, archived from the original (PDF) on 2012-04-18.
  • Ching, Leo T.S. (2001), Becoming "Japanese" – Colonial Taiwan and The Politics of Identity Formation, Berkeley: University of California Press., ISBN 978-0-520-22551-0.
  • Chiu, Hsin-hui (2008), The Colonial 'Civilizing Process' in Dutch Formosa, 1624–1662, BRILL, ISBN 978-90-0416507-6.
  • Clements, Jonathan (2004), Pirate King: Coxinga and the Fall of the Ming Dynasty, United Kingdom: Muramasa Industries Limited, ISBN 978-0-7509-3269-1.
  • Diamond, Jared M. (2000), "Taiwan's gift to the world", Nature, 403 (6771): 709–710, Bibcode:2000Natur.403..709D, doi:10.1038/35001685, PMID 10693781, S2CID 4379227.
  • Everts, Natalie (2000), "Jacob Lamay van Taywan: An Indigenous Formosan Who Became an Amsterdam Citizen", Ed. David Blundell; Austronesian Taiwan:Linguistics' History, Ethnology, Prehistory, Berkeley, CA: University of California Press.
  • Gates, Hill (1981), "Ethnicity and Social Class", in Emily Martin Ahern; Hill Gates (eds.), The Anthropology of Taiwanese Society, Stanford University Press, ISBN 978-0-8047-1043-5.
  • Guo, Hongbin (2003), "Keeping or abandoning Taiwan", Taiwanese History for the Taiwanese, Taiwan Overseas Net.
  • Hill, Catherine; Soares, Pedro; Mormina, Maru; Macaulay, Vincent; Clarke, Dougie; Blumbach, Petya B.; Vizuete-Forster, Matthieu; Forster, Peter; Bulbeck, David; Oppenheimer, Stephen; Richards, Martin (2007), "A Mitochondrial Stratigraphy for Island Southeast Asia", The American Journal of Human Genetics, 80 (1): 29–43, doi:10.1086/510412, PMC 1876738, PMID 17160892.
  • Hsu, Wen-hsiung (1980), "From Aboriginal Island to Chinese Frontier: The Development of Taiwan before 1683", in Knapp, Ronald G. (ed.), China's Island Frontier: Studies in the historical geography of Taiwan, University Press of Hawaii, pp. 3–29, ISBN 978-0-8248-0743-6.
  • Hu, Ching-fen (2005), "Taiwan's geopolitics and Chiang Ching-Kuo's decision to democratize Taiwan" (PDF), Stanford Journal of East Asian Affairs, 1 (1): 26–44, archived from the original (PDF) on 2012-10-15.
  • Jiao, Tianlong (2007), The neolithic of southeast China: cultural transformation and regional interaction on the coast, Cambria Press, ISBN 978-1-934043-16-5.
  • Katz, Paul (2005), When The Valleys Turned Blood Red: The Ta-pa-ni Incident in Colonial Taiwan, Honolulu, HA: University of Hawaii Press, ISBN 978-0-8248-2915-5.
  • Keliher, Macabe (2003), Out of China or Yu Yonghe's Tales of Formosa: A History of 17th Century Taiwan, Taipei: SMC Publishing, ISBN 978-957-638-608-4.
  • Kerr, George H (1966), Formosa Betrayed, London: Eyre and Spottiswoode, archived from the original on March 9, 2007.
  • Knapp, Ronald G. (1980), China's Island Frontier: Studies in the Historical Geography of Taiwan, The University of Hawaii
  • Leung, Edwin Pak-Wah (1983), "The Quasi-War in East Asia: Japan's Expedition to Taiwan and the Ryūkyū Controversy", Modern Asian Studies, 17 (2): 257–281, doi:10.1017/s0026749x00015638, S2CID 144573801.
  • Morris, Andrew (2002), "The Taiwan Republic of 1895 and the Failure of the Qing Modernizing Project", in Stephane Corcuff (ed.), Memories of the Future: National Identity issues and the Search for a New Taiwan, New York: M.E. Sharpe, ISBN 978-0-7656-0791-1.
  • Olsen, John W.; Miller-Antonio, Sari (1992), "The Palaeolithic in Southern China", Asian Perspectives, 31 (2): 129–160, hdl:10125/17011.
  • Rubinstein, Murray A. (1999), Taiwan: A New History, East Gate Books
  • Shepherd, John R. (1993), Statecraft and Political Economy on the Taiwan Frontier, 1600–1800, Stanford, California: Stanford University Press., ISBN 978-0-8047-2066-3. Reprinted 1995, SMC Publishing, Taipei. ISBN 957-638-311-0
  • Spence, Jonathan D. (1999), The Search for Modern China (Second Edition), USA: W.W. Norton and Company, ISBN 978-0-393-97351-8.
  • Singh, Gunjan (2010), "Kuomintang, Democratization and the One-China Principle", in Sharma, Anita; Chakrabarti, Sreemati (eds.), Taiwan Today, Anthem Press, pp. 42–65, doi:10.7135/UPO9781843313847.006, ISBN 978-0-85728-966-7.
  • Takekoshi, Yosaburō (1907), Japanese rule in Formosa, London, New York, Bombay and Calcutta: Longmans, Green, and co., OCLC 753129, OL 6986981M.
  • Teng, Emma Jinhua (2004), Taiwan's Imagined Geography: Chinese Colonial Travel Writing and Pictures, 1683–1895, Cambridge MA: Harvard University Press, ISBN 978-0-674-01451-0.
  • Tsang, Cheng-hwa (2000), "Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan", Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, 20: 153–158, doi:10.7152/bippa.v20i0.11751, archived from the original on 2012-03-25, retrieved 2012-06-07.
  • Wills, John E., Jr. (2006), "The Seventeenth-century Transformation: Taiwan under the Dutch and the Cheng Regime", in Rubinstein, Murray A. (ed.), Taiwan: A New History, M.E. Sharpe, pp. 84–106, ISBN 978-0-7656-1495-7.
  • Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer
  • Xiong, Victor Cunrui (2012), Emperor Yang of the Sui Dynasty: His Life, Times, and Legacy, SUNY Press, ISBN 978-0-7914-8268-1.
  • Zhang, Yufa (1998), Zhonghua Minguo shigao 中華民國史稿, Taipei, Taiwan: Lian jing (聯經), ISBN 957-08-1826-3.