1300 Jan 1
ការធ្លាក់ចុះនៃចម្ប៉ានៅសតវត្សទី 14
Central Vietnam, Vietnamសតវត្សទី ១៤ បានឃើញព័ត៌មានជនជាតិដើមភាគតិចជាច្រើននៅក្នុងចម្ប៉ា ដោយមិនមានសិលាចារឹកណាមួយត្រូវបានសាងសង់ឡើងបន្ទាប់ពីឆ្នាំ ១៣០៧ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៤០១ បើទោះបីជាកំណត់ហេតុរបស់ចាមនៅតែមានបញ្ជីស្តេចនៃ Panduranga សតវត្សទី 14 ក៏ដោយ។សំណង់សាសនា និងសិល្បៈបានឈប់ឈរ ហើយពេលខ្លះថោកទាប។[១៧១] ទាំងនេះអាចជាតម្រុយនៃការធ្លាក់ចុះនៃវប្បធម៌ឥណ្ឌូនៅចាម្ប៉ា ឬជាផលវិបាកនៃសង្រ្គាមដ៏សាហាវរបស់ចម្ប៉ាជាមួយពួកដាយវៀត និង សុខោទ័យ ។សម្រាប់ហេតុផលនៃការដាច់ចរន្តអគ្គិសនីទាំងស្រុងនៃប្រវត្តិសាស្ត្រចាមនៅសតវត្សរ៍ទី 14 លោក Pierre Lafont អះអាងថា ប្រហែលជាដោយសារតែជម្លោះដ៏យូរអង្វែងពីមុនរបស់ចាម្ប៉ាជាមួយប្រទេសជិតខាងរបស់ពួកគេ អាណាចក្រអង្គរ និងដាយវៀត ហើយថ្មីៗនេះម៉ុងហ្គោលបានបង្កឱ្យមានការបំផ្លិចបំផ្លាញដ៏ធំ និងការបែកបាក់វប្បធម៌សង្គម។ .ការសោកស្តាយដែលមិនអាចដោះស្រាយបាន និងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនបានបន្តកើនឡើង។ការឆ្លាក់សិលាចារឹកសំស្រ្កឹតនៅចម្ប៉ា ជាភាសាដែលប្រើជាចម្បងសម្រាប់គោលបំណងសាសនា បានឈប់មាននៅឆ្នាំ [១២៥៣] ។[១៧៣] ការផ្លាស់ប្តូរសាសនាបន្តិចម្តងៗទៅកាន់ឥស្លាមក្នុងប្រទេសចម្ប៉ាពីសតវត្សទី 11 ដល់ទី 15 បានធ្វើឱ្យខូចដល់អាណាចក្រហិណ្ឌូ-ពុទ្ធសាសនាដែលបានបង្កើតឡើង និងទេវភាពខាងវិញ្ញាណរបស់ស្តេច ដែលបណ្តាលឱ្យមានការខកចិត្តនិងជម្លោះរវាងរាជវង្សចាមកាន់តែខ្លាំងឡើង។ទាំងនេះបាននាំឱ្យមានអស្ថិរភាពឥតឈប់ឈរ និងការធ្លាក់ចុះចុងក្រោយនៃប្រទេសចម្ប៉ាក្នុងអំឡុងសតវត្សទី១៤។[១៧៤]ដោយសារតែគ្មានសិលាចារឹកណាមួយនៅក្នុងចាម្ប៉ាក្នុងកំឡុងសម័យនេះត្រូវបានគេរកឃើញ វាមិនមានសុវត្ថិភាពក្នុងការបង្កើតត្រកូលនៃអ្នកដឹកនាំចាម្ប៉ាដោយមិនដឹងថាឈ្មោះដើមរបស់ពួកគេនិងឆ្នាំណាដែលពួកគេបានសោយរាជ្យ។អ្នកប្រវត្ដិសាស្រ្ដត្រូវសូត្រប្រវត្តិសាស្ត្រវៀតណាម និងប្រវត្ដិសាស្រ្ដចិនជាច្រើន ដើម្បីកសាងចម្ប៉ាឡើងវិញក្នុងអំឡុងសតវត្សទី 14 ដោយប្រុងប្រយ័ត្ន។[១៧៥]
▲
●