نبرد استالینگراد (23 اوت 1942 - 2 فوریه 1943) یک نبرد بزرگ در جبهه شرقی جنگ جهانی دوم بود که در آن آلمان نازی و متحدانش برای کنترل شهر استالینگراد (که بعداً به ولگوگراد تغییر نام داد) با اتحاد جماهیر شوروی جنگیدند. روسیه جنوبیاین نبرد با نبردهای شدید نزدیک و حملات مستقیم به غیرنظامیان در حملات هوایی مشخص شد و نبرد مظهر جنگ شهری بود.نبرد استالینگراد مرگبارترین نبردی بود که در طول جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد و یکی از خونین‌ترین نبردها در تاریخ جنگ است که مجموعاً 2 میلیون تلفات داشت.امروزه، نبرد استالینگراد به عنوان نقطه عطفی در تئاتر جنگ اروپا در نظر گرفته می شود، زیرا اوبرکوماندو در ورماخت (فرماندهی عالی آلمان) را مجبور کرد تا نیروهای نظامی قابل توجهی را از مناطق دیگر در اروپای اشغالی خارج کند تا تلفات آلمان در شرق را جایگزین کند. جلو.پیروزی در استالینگراد به ارتش سرخ انرژی داد و توازن قوا را به نفع شوروی تغییر داد.استالینگراد به عنوان یک مرکز صنعتی و حمل و نقل بزرگ در رودخانه ولگا برای هر دو طرف اهمیت استراتژیک داشت.هر کس استالینگراد را کنترل کند، به میدان های نفتی قفقاز دسترسی خواهد داشت.و کنترل ولگا.آلمان که قبلاً بر روی کاهش ذخایر سوخت کار می‌کرد، تلاش‌های خود را بر حرکت عمیق‌تر به داخل خاک شوروی و گرفتن میادین نفتی به هر قیمتی متمرکز کرد.در 4 آگوست، آلمان ها با استفاده از ارتش 6 و عناصر ارتش 4 پانزر، حمله ای را آغاز کردند.این حمله با بمباران شدید لوفت وافه پشتیبانی شد که بسیاری از شهر را به ویرانه تبدیل کرد.نبرد به نبرد خانه به خانه تبدیل شد زیرا هر دو طرف نیروهای کمکی را به شهر ریختند.در اواسط نوامبر، آلمانی‌ها با هزینه‌های گزاف، مدافعان شوروی را به مناطق باریک در امتداد ساحل غربی رودخانه عقب راندند.در 19 نوامبر، ارتش سرخ عملیات اورانوس را آغاز کرد، یک حمله دو طرفه که ارتش رومانیایی را که از جناحین ارتش ششم محافظت می کرد، هدف قرار داد.جناح های محور تسخیر شد و ارتش ششم قطع شد و در منطقه استالینگراد محاصره شد.آدولف هیتلر مصمم بود که شهر را به هر قیمتی حفظ کند و ارتش ششم را از تلاش برای فرار منع کرد.در عوض، تلاش شد تا از طریق هوا تامین شود و محاصره از بیرون شکسته شود.اتحاد جماهیر شوروی موفق شد آلمانها را از توانایی تامین مجدد از طریق هوا محروم کند که نیروهای آلمانی را تا نقطه شکست آنها تحت فشار قرار داد.با این وجود، نیروهای آلمانی مصمم به ادامه پیشروی خود بودند و نبردهای سنگین تا دو ماه دیگر ادامه یافت.در 2 فوریه 1943، ارتش ششم آلمان که مهمات و مواد غذایی خود را تمام کرده بود، سرانجام تسلیم شد و اولین ارتش میدانی هیتلر بود که در طول جنگ جهانی دوم پس از پنج ماه، یک هفته و سه روز نبرد تسلیم شد.