جنگ تونگو-آوا یک درگیری نظامی بود که در برمه سفلی و مرکزی کنونی (میانمار) بین سلسله تونگو و کنفدراسیون ایالت های شان به رهبری آوا، هانتاوادی پگو و آراکان (Mrauk-U) رخ داد.پیروزی قاطع تونگو به پادشاهی تازه تاسیس کنترل تمام مرکز برمه را داد و ظهور آن را به عنوان بزرگترین حکومت در برمه از زمان سقوط امپراتوری بت پرستان در سال 1287 تثبیت کرد ^{[. 45]}جنگ در سال 1538 آغاز شد، زمانی که آوا، از طریق دست نشاندش پروم، در جنگ چهار ساله بین تونگو و پگو از پگو حمایت کرد.پس از اینکه نیروهایش محاصره پرومه را در سال 1539 شکستند، آوا با متحدان کنفدراسیون خود موافقت کرد که برای جنگ آماده شوند و با آراکان اتحاد تشکیل داد.^[46] اما اتحاد سست به طور اساسی در باز کردن جبهه دوم در طول هفت ماه خشک سال 1540-1541 شکست خورد، زمانی که تونگو برای فتح مارتبان (موتاما) تلاش می کرد.زمانی که نیروهای تونگو در نوامبر 1541 جنگ را علیه پروم تجدید کردند، متحدان در ابتدا آمادگی نداشتند. به دلیل هماهنگی ضعیف، ارتش های کنفدراسیون به رهبری آوا و آراکان توسط نیروهای تونگو سازمان یافته تر در آوریل 1542 عقب رانده شدند، پس از آن نیروی دریایی آراکان، که قبلاً دو بندر کلیدی دلتای ایروادی را گرفته بود، عقب نشینی کرد.پرومه یک ماه بعد تسلیم شد.^[47] سپس جنگ وارد یک وقفه 18 ماهه شد که طی آن آراکان اتحاد را ترک کرد و آوا دستخوش تغییر رهبری بحث برانگیز شد.در دسامبر 1543، بزرگترین ارتش و نیروهای دریایی آوا و کنفدراسیون برای بازپس گیری پروم فرود آمدند.اما نیروهای تونگو، که اکنون از مزدوران خارجی و اسلحه های گرم استفاده کرده بودند، نه تنها نیروی تهاجم از نظر عددی برتر را عقب راندند، بلکه تا آوریل 1544 تمام برمه مرکزی تا پاگان (باگان) را نیز تصرف کردند. ^[48] در فصل خشک بعدی، یک ارتش کوچک آوا به سالین حمله کرد اما توسط نیروهای بزرگتر تونگو نابود شد.شکست های پی در پی، اختلافات طولانی مدت بین آوا و مهنین از کنفدراسیون را به منصه ظهور رساند.آوا در سال 1545 که با یک شورش جدی مورد حمایت مهنیین روبرو شد، به دنبال یک معاهده صلح با تونگو بود و با آن موافقت کرد که در آن آوا به طور رسمی تمام برمه مرکزی را بین پاگان و پروم واگذار کرد.^[49] آوا برای شش سال آینده در محاصره شورش قرار خواهد گرفت، در حالی که تونگوی شجاع توجه خود را به فتح آراکان در 1545-1547 و سیام در 1547-1549 معطوف کرد.