በ12ኛው እና በ13ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መካከል፣ ጣሊያን ከአልፕስ ተራሮች በስተሰሜን ካለው ፊውዳል አውሮፓ በእጅጉ የተለየ ልዩ የሆነ የፖለቲካ ዘይቤ አዘጋጀች።በሌሎች የአውሮፓ ክፍሎች እንዳደረጉት ምንም ዓይነት የበላይ ኃይሎች ብቅ እያሉ፣ ኦሊጋርኪክ ከተማ-ግዛት በጣም የተስፋፋው የመንግሥት ዓይነት ሆነ።የቤተክርስቲያንን ቀጥተኛ ቁጥጥር እና ኢምፔሪያል ሥልጣንን በቅርበት በመያዝ፣ ብዙ ነጻ የከተማ ግዛቶች በንግድ የበለፀጉ፣ በቀደምት የካፒታሊዝም መርሆች ላይ በመመሥረት በመጨረሻ በሕዳሴው ዘመን ለተፈጠሩት ጥበባዊ እና አእምሯዊ ለውጦች ሁኔታዎችን ፈጥረዋል።የጣሊያን ከተሞች ህብረተሰባቸው በነጋዴ እና በንግድ ላይ የተመሰረተ እንዲሆን ከፊውዳሊዝም የወጡ ይመስሉ ነበር።የሰሜኑ ከተሞች እና ግዛቶች እንኳን ለነጋዴ ሪፐብሊካኖቻቸው በተለይም ለቬኒስ ሪፐብሊክ ታዋቂዎች ነበሩ.ከፊውዳል እና ፍፁም ንጉሳዊ መንግስታት ጋር ሲነፃፀሩ፣ የኢጣሊያ ነፃ ማህበረሰብ እና የነጋዴ ሪፐብሊካኖች አንፃራዊ የፖለቲካ ነፃነት አግኝተው ሳይንሳዊ እና ጥበባዊ እድገትን ያሳደጉ።በዚህ ወቅት፣ ብዙ የኢጣሊያ ከተሞች እንደ ፍሎረንስ፣ ሉካ፣ ጄኖዋ ፣ ቬኒስ እና ሲዬና ሪፐብሊካኖች ያሉ ሪፐብሊካን የመንግስት ቅርጾችን አዳብረዋል።በ13ኛው እና በ14ኛው ክፍለ ዘመን እነዚህ ከተሞች በአውሮፓ ደረጃ ዋና የገንዘብ እና የንግድ ማዕከላት ሆኑ።በምስራቅ እና በምእራብ መካከል ላሳዩት ምቹ ቦታ ምስጋና ይግባውና እንደ ቬኒስ ያሉ የኢጣሊያ ከተሞች አለም አቀፍ የንግድ እና የባንክ ማዕከል እና የእውቀት መስቀለኛ መንገዶች ሆነዋል።ሚላን ፣ ፍሎረንስ እና ቬኒስ እንዲሁም ሌሎች በርካታ የኢጣሊያ ከተማ-ግዛቶች በፋይናንሺያል ልማት ውስጥ ወሳኝ የፈጠራ ሚና ተጫውተዋል ፣ የባንክ ዋና መሳሪያዎችን እና ልምዶችን በመንደፍ እና አዳዲስ የማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ አደረጃጀት ዓይነቶች መፈጠር።በዚሁ ወቅት ጣሊያን የባህር ሪፐብሊክ ሪፐብሊኮችን ቬኒስ, ጄኖዋ, ፒሳ, አማልፊ, ራጉሳ, አንኮና, ጋታ እና ትንሹ ኖሊ.ከ 10 ኛው እስከ 13 ኛው ክፍለ ዘመን እነዚህ ከተሞች ለራሳቸው ጥበቃ እና በሜዲትራኒያን ባህር ላይ ሰፊ የንግድ መረቦችን ለመደገፍ መርከቦችን ገነቡ ።የባህር ላይ ሪፐብሊካኖች በተለይም ቬኒስ እና ጄኖዋ ብዙም ሳይቆይ ከምሥራቅ ጋር ለመገበያየት የአውሮፓ ዋና መግቢያዎች ሆኑ, እስከ ጥቁር ባህር ድረስ ቅኝ ግዛቶችን በመመስረት እና አብዛኛውን ጊዜ ከባይዛንታይን ኢምፓየር እና ከእስላማዊው የሜዲትራኒያን ዓለም ጋር የንግድ ልውውጥን ይቆጣጠሩ ነበር.የሳቮይ ግዛት በመካከለኛው ዘመን መገባደጃ ላይ ግዛቱን ወደ ባሕረ ገብ መሬት አስፋፍቷል፣ ፍሎረንስ ግን በከፍተኛ ሁኔታ የተደራጀ የንግድ እና የፋይናንስ ከተማ-ግዛት ሆና ለብዙ መቶ ዓመታት የአውሮፓ የሀር፣ የሱፍ፣ የባንክ እና የጌጣጌጥ ዋና ከተማ ሆነች።