Пеш аз пайдоиши халххои эронй дар даврони аввали охан, теппаи Эрон тамаддунхои сершумори кадимро истикомат мекард.Асри биринҷӣ шоҳиди урбанизатсия ба давлатҳои шаҳрӣ ва ихтирои хат дар Шарқи Наздик буд.Суза, яке аз қадимтарин шаҳракҳои ҷаҳон, тақрибан дар соли 4395 пеш аз милод ^[4] пас аз шаҳри Уруки Шумер дар соли 4500 пеш аз милод таъсис ёфтааст.Археологҳо боварӣ доранд, ки Суса аз ҷониби Урук таъсир расонидааст, ки паҳлӯҳои зиёди фарҳанги Месопотамияро дар бар мегирад.^[5] Суза баъдтар пойтахти Элам шуд, ки тақрибан дар соли 4000 пеш аз милод таъсис ёфтааст.^[4]Элам, ки марказаш дар ғарб ва ҷанубу ғарби Эрон аст, як тамаддуни муҳими қадимӣ буд, ки то ҷануби Ироқ паҳн шуда буд.Номи он Элам аз тарҷумаҳои шумерӣ ва аккадӣ гирифта шудааст.Элам як қувваи пешбари сиёсии Шарқи Қадим буд, ки дар адабиёти классикӣ бо номи Сусиана, пас аз пойтахти он Суса маъруф аст.Фарҳанги Элам ба сулолаи Ҳахоманишиёни Форс таъсир гузошта буд ва забони эломӣ, ки як забони ҷудогона маҳсуб мешуд, дар он давра расман истифода мешуд.Эломиёнро аҷдодони лурҳои муосир медонанд, ки забонашон лурӣ аз форсии миёна дур буд.Илова бар ин, теппаи Эрон дорои мавзеъҳои сершумори пеш аз таърихист, ки аз мавҷудияти фарҳангҳои бостонӣ ва шаҳракҳои шаҳрӣ дар ҳазораи чоруми пеш аз милод шаҳодат медиҳанд.^[6] Қисмҳои Эрони имрӯзаи шимолу ғарбӣ як вақтҳо ба фарҳанги Кура-Аракс (тақрибан 3400 пеш аз милод - тақрибан 2000 пеш аз милод) дохил шуда, то Қафқоз ва Анатолия паҳн мешуданд.^[7] Фарҳанги Ҷирофт дар ҷанубу шарқи Эрон аз қадимтарин фарҳангҳо дар теппа аст.Ҷирофт як макони муҳими бостоншиносӣ бо асарҳои зиёди ҳазораи 4-уми то милод аст, ки дорои нақшҳои беназири ҳайвонот, фигураҳои мифологӣ ва нақшҳои меъморӣ мебошад.Ин артефактҳо, ки аз маводи хлорит, мис, биринҷӣ, терракота ва лапис лазулӣ сохта шудаанд, аз мероси ғании фарҳангӣ шаҳодат медиҳанд.Муаррихи рус Игор М.Диаконов таъкид кардааст, ки эрониёни муосир на аз қабилаҳои прото-ҳинду аврупоӣ, пеш аз ҳама аз гурӯҳҳои ғайриҳиндуаврупоӣ, бахусус сокинони пеш аз эронӣ дар платои Эрон, насл доранд.^[8]