Маъракаи Франция дар Миср ва Сурия

Мафхуми хамрох карданиМиср ба сифати мустамликаи Франция аз он вакте ки Франсуа Барон де Тотт дар соли 1777 барои муайян кардани имконпазирии он ба Левант миссияи махфй гирифт, мавриди мухокима карор гирифт.Маърузаи барон де Тотт мусоид буд, вале ягон чораи таъчилй дида нашуд.Бо вуҷуди ин, Миср як мавзӯи баҳси байни Таллейранд ва Наполеон гардид, ки дар мукотибаи онҳо дар давраи маъракаи итолиёвии Наполеон идома ёфт.Дар аввали соли 1798 Бонапарт барои забт кардани Миср экспедитсияи ҳарбӣ пешниҳод кард.Дар мактубе, ки ба директория фиристода буд, вай таклиф кард, ки ин манфиатхои тичоратии Францияро хифз карда, ба тичорати Англия хучум мекунад ва дастрасии Англияро ба Хиндустон ва Хиндустони Шаркиро халалдор мекунад, зеро Миср дар роххои тичорати ба ин чойхо нагз чойгир буд.Бонапарт хостори таъсиси ҳузури фаронсавӣ дар Ховари Миёна буд ва орзуи ниҳоии иртибот бо иттифоқчии Фаронса Типу Султон, ҳокими Майсури Ҳиндустон.Азбаски Франция ба хучуми сар-сарона ба мукобили худи Британияи Кабир тайёр набуд, директория карор дод, ки бавосита дахолат карда, «бандари дугона»-ро, ки бахри Сурхро бо бахри Миёназамин мепайвандад, сохта, канали Суэцро пешакй мегардонад.Дар он вақт Миср аз соли 1517 як вилояти усмонӣ буд, аммо ҳоло аз назорати мустақими усмонӣ берун буд ва дар бесарусомонӣ дар байни элитаи ҳокимимамлюкҳо ихтилоф буд.Мувофики хабари 13 февраль Таллейранд: «Мо Мисрро ишгол карда, мустахкам намуда, кушунхои 15 хазорнафариро аз Суэц ба султонати Майсур мефиристем, то ки ба кушунхои Типу Султон хамрох шуда, англисхоро пеш кунанд».Директория дар моҳи март ба нақша розӣ шуд, гарчанде ки аз миқёс ва арзиши он ташвишовар буд.Онҳо диданд, ки ин Наполеони машҳур ва аз ҳад зиёд шӯҳратпарастро аз маркази қудрат дур мекунад, гарчанде ки ин ният муддати тӯлонӣ пинҳон буд.

Дар бандархои бахри Миёназамини Франция 40 хазор солдат ва 10 хазор матрос чамъ шуда буданд, овозахо пахн шуданд.Дар Тулон флоти калон чамъ карда шуд: 13 киштии хаттй, 14 фрегат ва 400 транспорт.Барои роҳ надодан ба боздоштани флоти Бритониё таҳти роҳбарии Нелсон, ҳадафи экспедитсия махфӣ нигоҳ дошта мешуд.Ба флот дар Тулон эскадрильяҳо аз Генуя , Сивитавекия ва Бастия ҳамроҳ шуданд ва таҳти фармондеҳии адмирал Бруейс ва Контре-амиралҳо Вильнев, Дю Чайла, Декр ва Ганто гузошта шуданд.Бонапарт 9 май ба Тулон омад ва дар назди афсари масъули тайёр кардани флот Бенуа Жорж де Наяк хобид.

Вакте ки флоти Наполеон ба назди Малта расид, Наполеон аз рыцархои Малта талаб кард, ки ба флоти вай ичозат дихад, ки ба бандар дохил шаванд ва обу лавозимот гиранд.Гранд-мейстер фон Хомпеш чавоб дод, ки дар як вакт танхо ба ду киштии хоричй ичозат дода мешавад, ки ба бандар дохил шаванд.Дар доираи ин маҳдудият, барқарорсозии флоти Фаронса ҳафтаҳо тӯл мекашид ва он ба флоти бритониёии адмирал Нелсон осебпазир хоҳад буд.Бинобар ин Наполеон фармон дод, ки ба Малта ҳамла кунад.Инқилоби Фаронса даромади Найтсҳо ва қобилияти онҳоро барои муқовимати ҷиддӣ ба таври назаррас коҳиш дод.Нисфи рыцарҳо фаронсавӣ буданд ва аксари ин рыцарҳо аз ҷанг даст кашиданд.Кушунхои Франция пагохии 11 июнь дар 7 пункт аз Мальта фуромаданд.Генерал Луи Барагеи д'Хильерс дар кисми гарбии чазираи асосии Мальта солдатхо ва тупхоро дар зери оташи артиллерия аз истехкомхои Мальта фуровард.Нерӯҳои фаронсавӣ бо муқовимати аввал дучор шуданд, вале ба пеш фишор оварданд.Нерӯҳои бади тайёркардаи Найтсҳо дар ин минтақа, ки шумораашон ҳамагӣ 2000 нафар буд, дубора ҷамъ шуд.Французлар ҳужумни давом эттирдилар.Пас аз задухурди шадиди тирандозӣ, ки бисту чор соат давом кард, қисми зиёди қувваҳои Найтс дар ғарб таслим шуданд.Наполеон дар давоми будубоши худ дар Мальта дар Палаццо Парижио дар Валлетта зиндагӣ мекард.Пас аз он Наполеон гуфтушунидро оғоз кард.Бо қувваҳои хеле бартарии Фаронса ва талафоти ғарбии Малта дучор омада, фон Хомпес қалъаи асосии Валлеттаро таслим кард.

Наполеон аз Малта баМиср рафт.Пас аз бомуваффақият аз кашфи Флоти Шоҳӣ дар тӯли 13 рӯз, флот дар пеши назари Искандария буд, ки дар он ҷо 1 июл фуруд омад, гарчанде нақшаи Наполеон ба ҷои дигар фуруд омада буд.Шаби 1-уми июл Бонапарт, ки хабардор шуд, ки Искандария ба ӯ муқобилат кардан мехоҳад, бе интизори фуруд омадани артиллерия ё аскарони савора ба соҳил шитофт ва дар сари 4000-5000 ба Искандария ҳаракат кард. мардон.Дар соати 2 пагохй, 2 июль, вай дар се колонна ба марш баромад, аз тарафи чап, Мену ба «калъаи секунча» хучум кард, ки дар он чо хафт захм гирифт, дар ҳоле ки Клебер дар марказ буд, ки дар пешонааш тир гирифтааст. вале факат ярадор шуд ва Луи Андре Бон аз тарафи рост ба дарвозаи шахр хучум кард.Искандарияро Кораим Поша ва 500 нафараш дифоъ мекарданд.Аммо баъди тирпарронии хеле пурчушу хуруш дар шахр мухофи-затчиён таслим шуда гурехтанд.Вақте ки тамоми қувваҳои экспедитсионӣ аз киштӣ фуроварданд, адмирал Бруейс фармон гирифт, ки флотро ба Абукир ба халиҷ барад, пеш аз он ки флоти ҷангиро дар бандари кӯҳнаи Искандария лангар кунад ё ба Корфу барад.Ин чорахои эхтиётй ба сабаби наздик омадани флоти Англия, ки аллакай 24 соат пеш аз омадани флоти Франция дар наздикии Искандария дида шуда буд, хеле мухим гардиданд.

Артиши Фаронса таҳти роҳбарии Наполеон Бонапарт бар қувваҳои ҳокимони маҳаллиимамлюкҳо ғалабаи қатъӣ ба даст оварда, қариб тамоми артиши усмониро , ки дарМиср ҷойгир буд, несту нобуд кард.Ин ҷанг буд, ки дар он Наполеон тактикаи квадратии дивизияро ба кор бурд.Ҷойгир кардани бригадаҳои фаронсавӣ дар ин сохторҳои азими росткунҷа борҳо зарбаҳои сершумори савораи мамлюкҳоро паси сар кард.Дар ҳама ҷо 300 фаронсавӣ ва тақрибан 6000 мамлюк кушта шуданд.Дар ин ҷанг даҳҳо ҳикоят ва расмҳо ба вуҷуд омад.Ғалаба забт кардани Фаронсаро дар Миср ба таври муассир мӯҳр зад, зеро Мурод Бей боқимондаҳои артиши худро наҷот дода, бетартибона ба Мисри боло фирор кард.Талафоти фаронсавӣ тақрибан 300 нафарро ташкил дод, аммо талафоти усмонӣ ва мамлюкҳо ба ҳазорон нафар расид.Наполеон пас аз ҷанг вориди Қоҳира шуд ва таҳти роҳбарии ӯ маъмурияти нави маҳаллӣ таъсис дод.Ҷанг таназзули бунёдии ҳарбӣ ва сиёсии Империяи Усмониро дар тӯли садаи гузашта, махсусан дар муқоиса бо қудрати афзояндаи Фаронса фош кард.Бригадаи Дупуй душмани торуморшударо таъкиб карда, шабона ба Кохира, ки онро бекхо Мурод ва Иброхим партофта буданд, даромад.22 июли соли 2019 ҷамоати Қоҳира ба Ҷиза омада, ба пешвози Бонапарт пешниҳод карданд, ки шаҳрро ба ӯ супоранд.

Нақлиёт ба Фаронса баргаштанд, аммо флоти ҷангӣ боқӣ монд ва артишро дар соҳил дастгирӣ кард.Флоти Англия дар тахти фармондехии Хоратио Нельсон хафтахо боз бехуда флоти Францияро чустучу мекард.Флоти бритониёӣ барои пешгирӣ кардани фуруд баМиср сари вақт наёфта буд, аммо 1 август Нелсон киштиҳои ҳарбии Фаронсаро кашф кард, ки дар мавқеъи пурқуввати мудофиавӣ дар халиҷи Абукир лангар мондаанд.Фаронса боварӣ дошт, ки онҳо барои ҳамла танҳо аз як тараф кушодаанд, тарафи дигарро соҳил муҳофизат мекунад.Дар давоми ҷанги Нил флоти воридшудаи Бритониё таҳти роҳбарии Ҳоратио Нелсон тавонист нисфи киштиҳои худро дар байни замин ва хатти фаронсавӣ лағжонад ва ҳамин тавр аз ҳарду ҷониб ҳамла кунад.Дар давоми якчанд соат аз 13 киштии Франция 11-тоаш ва аз 4 фрегати Франция 2-тоаш асир ё нобуд карда шуд;чор киштии бокимонда гурехт.Ин максади Бонапартро дар бобати мустахкам намудани мавкеъхои Франция дар бахри Миёназамин барбод дод ва ба чои он онро комилан зери назорати Англия гузошт.

Пас аз шикасти баҳрӣ дар Абукир, маъракаи Бонапарт дар замин боқӣ монд.Артиши ӯ то ҳол ба таҳкими қудрат дарМиср муваффақ шуд, гарчанде ки он ба шӯришҳои такрории миллатгароён дучор шуд ва Наполеон ҳамчун ҳокими мутлақи тамоми Миср рафтор кард.Бонапарт дар талоши аксаран бемуваффақият барои ба даст овардани дастгирии аҳолии Миср эъломияе нашр кард, ки ӯро ҳамчун озодкунандаи мардум аз зулми усмонӣ вамамлукҳо муаррифӣ карда, аҳкоми исломро ситоиш мекард ва бо вуҷуди дахолати Фаронса дар Миср дӯстӣ байни Фаронса ва Империяи Усмонӣ дошт. давлати ҷудоихоҳ.

Норозигй аз французхо боиси шуриши ахолии Кохира гардид.Ҳангоме ки Бонапарт дар Қоҳираи қадим буд, аҳолии шаҳр ба паҳн кардани силоҳ дар атрофи якдигар ва мустаҳкам кардани нуқтаҳои мустаҳкам, махсусан дар масҷиди Ал-Азҳар шурӯъ карданд.Французхо чавоб дода, дар Цитадел тупхо гузошта, онхоро ба районхое, ки куввахои исьёнгарон доштанд, тирборон карданд.Дар давоми шаб солдатхои француз дар атрофи Кохира пеш рафта, хар як баррикада ва истехкомхои ба онхо дучор омадаро вайрон карданд.Исёнгарон ба зудӣ бо қувваи нерӯҳои фаронсавӣ ба ақиб кашида шуданд ва тадриҷан назорати минтақаҳои шаҳрро аз даст доданд.Бонапарт дар зери назорати мутлақи Қоҳира буд, муаллифон ва барангехтагони шӯришро ҷустуҷӯ кард.Якчанд шайхҳо дар баробари афроди дорои нуфузи мухталиф барои ширкат дар ин дасиса маҳкум шуда, ба қатл расонида шуданд.Барои ба итмом расонидани муҷозоти ӯ ба шаҳр андози сангин гузошта шуд ва девони онро комиссияи ҳарбӣ иваз кард.

Дар ҳамин ҳол, Усмониён дар Константинопол (Истанбули имрӯза) хабари нобудшавии флоти фаронсавӣ дар Абӯкирро гирифтанд ва боварӣ доштанд, ки ин ба анҷоми Бонапарт ва экспедитсияи ӯ, ки дарМиср афтода буд.Султон Селим III тасмим гирифт, ки бар зидди Фаронса ҷанг кунад ва ду лашкарро ба Миср фиристод.Артиши аввал бо фармондеҳии Ҷиззар Пошо бо 12 000 сарбоз ба роҳ баромад;балки бо кушунхои Димишк, Халаб, Ирок (10.000 кас) ва Ерусалим (8.000 кас) мустахкам карда шуд.Артиши дуюм бо фармондеҳии Мустафо Пошо бо тақрибан ҳашт ҳазор сарбоз дар Родос оғоз ёфт.Вай инчунин медонист, ки тақрибан 42 000 сарбозро аз Албания, Константинопол, Осиёи Хурд ва Юнон мегирад.Усмониён бар зидди Қоҳира ду ҳамла ба нақша гирифта буданд: аз Сурия, тавассути биёбони Эл Салхея-Билбейс-Ал-Канка ва аз Родос тавассути фурудгоҳи баҳрӣ дар минтақаи Абукир ё шаҳри бандарии Дамиетта.

Дар моҳи январи соли 1799, ҳангоми экспедитсияи канал, фаронсавӣ аз ҳаракатҳои душманонаи усмонӣ хабардор шуд ва Ҷиззар қалъаи биёбони Эл-Аришро дар масофаи 16 км (10 мил) аз сарҳади Сурия боМиср , ки ӯ барои посбонӣ буд, забт кард.Бонапарт мутмаин буд, ки ҷанг бо султони усмонӣ наздик буд ва ӯ аз лашкари усмонӣ дифоъ карда наметавонад, Бонапарт тасмим гирифт, ки беҳтарин дифоъи ӯ нахуст ҳамла ба онҳо дар Сурия бошад ва дар он ҷо пирӯзӣ ба ӯ вақти бештаре барои омодагӣ бар зидди артиши усмонӣ медиҳад. кушунхо дар Родос.Муҳосираи Ҷаффа як амалиёти низомӣ байни артиши Фаронса таҳти роҳбарии Наполеон Бонапарт ва нерӯҳои усмонӣ таҳти роҳбарии Аҳмад ал-Ҷаззор буд.3 марти соли 1799 фаронсавӣ шаҳри Яффаро, ки зери назорати усмонӣ буд, муҳосира карданд.Аз 3 то 7 марти соли 1799 чанг карда шуд. 7 март ба кушунхои Франция муяссар гардид, ки шахрро ишгол кунанд.Дар ҳамин ҳол, эпидемияи вабо дар натиҷаи риоя накардани гигиена дар қароргоҳи Фаронса дар Рамла ҳам мардуми маҳаллӣ ва ҳам артиши Фаронсаро ба ҳалокат расонд.Тавре ки ӯ инчунин ҳангоми муҳосираи Акра пешниҳод карда буд, дар арафаи ақибнишинӣ аз Сурия-Фаластин Наполеон ба табибони артиши худ (бо роҳбарии Десгенетт) пешниҳод кард, ки ба аскарони вазнин, ки эвакуатсия карда намешаванд, бояд як миқдори марговар дода шаванд. laudanum, вале онҳо ӯро маҷбур карданд, ки аз идея даст кашад.

Муҳосираи Акри соли 1799 як муҳосираи бемуваффақияти фаронсавӣ ба шаҳри Усмонии Акри (ҳоло Акко дар Исроили муосир) буд ва нуқтаи гардиши ҳамлаи Наполеон баМиср ва Сурия дар баробари ҷанги Нил буд.Ин дувумин шикасти тактикии Наполеон дар карераи худ буд, се сол пеш вай дар ҷанги дуюми Бассано шикаст хӯрда буд.Дар натиҷаи муҳосираи ноком, Наполеон Бонапарт пас аз ду моҳ ақибнишинӣ кард ва ба Миср кашид.

Ҷанги кӯҳи Тобор 16 апрели соли 1799 байни нерӯҳои фаронсавӣ таҳти фармондеҳии Наполеон Бонапарт ва генерал Жан-Батист Клебер бар зидди артиши усмонӣ таҳти роҳбарии Абдулло Пошо ал-Азм, ҳокими Димишқ, ҷараён гирифт.Ҷанг натиҷаи муҳосираи Акра, дар марҳилаҳои охири маъракаи Фаронса дарМиср ва Сурия буд.Генерал Бонапарт шунид, ки аз Димишк ба Акра кушунхои туркхо вамамлукхо фиристода шуданд, ки бо максади мачбур кардани французхо ба му-хосираи Акра зур заданд, барои пайгирии он отрядхо фиристод.Генерал Клебер як посбони пешқадамро сарварӣ кард ва далерона тасмим гирифт, ки артиши хеле калонтари туркро, ки иборат аз 35 000 нафарро дар наздикии кӯҳи Тобор ҷалб кунад ва тавонист онро нигоҳ дорад, то он даме ки Наполеон дивизияи 2000 нафар генерал Луи Андре Бонро дар як манёври даврзанӣ ронда, туркҳоро комилан ба ҳайрат овард дар акибгохи онхо.Ҷанги натиҷавӣ дид, ки қувваҳои аз ҳад зиёди фаронсавӣ ҳазорон талафот доданд ва қувваҳои боқимондаи пашшаи Димишқро пароканда карданд ва онҳоро маҷбур карданд, ки аз умеди дубора забт кардани Миср ва озод кардани Наполеон барои идомаи муҳосираи Акра даст кашанд.

Наполеон фармон дод, ки аз муҳосираи худ аз шаҳри Акра бар асари вабо, ки аз нерӯҳои муҳосираи Фаронса мегузарад, хориҷ шавад.Сипоҳ барои пинҳон шуданаш аз муҳосира, Шабона ба роҳ баромад.Ба Ҷаффа расида, Бонапарт фармон дод, ки беморони вабо ба се нуқтаи гуногун эвакуатсия карда шаванд - яке аз тариқи баҳр ба Дамиетта, яке аз замин ба Ғазза ва дигаре аз замин ба Ариш.Ниҳоят, пас аз чаҳор моҳи дурӣ аз Миср, экспедиция бо 1800 захмӣ ба Қоҳира баргашт ва 600 нафарро аз вабо ва 1200 нафарро дар амалиёти душман талаф дод.

Корпуси 167 нафар мутахассисони техникӣ (савант), ки бо номи Комиссияи илмҳо ва санъат маъруфанд, артиши экспедисияи Фаронсаро баМиср ҳамроҳӣ карданд.15 июли соли 1799 солдатхои француз тахти фармондихии полковник д'Хотпул мудофиаи Форт-Жулиенро, ки дар як-ду мил дуртар шимолу шарктари шахри бандарии Розеттаи Миср (Рашиди имруза) вокеъ аст, мустахкам мекарданд.Лейтенант Пьер-Франсуа Бушар тахтаеро дид, ки дар як тарафаш навиштачотхоеро, ки солдатхо ошкор карда буданд.Вай ва д'Хотпул дарҳол диданд, ки ин шояд муҳим бошад ва генерал Жак-Франсуа Менуро, ки тасодуфан дар Розетта буд, хабардор карданд.Бозёфт ба иттиҳодияи илмии навтаъсиси Наполеон дар Қоҳира, Institut d'Égypte, дар гузориши узви Комиссия Мишел Анҷ Ланкрет эълон карда шуд, ки дар он се катиба мавҷуд аст, ки якумаш бо иероглифҳо ва сеюмӣ ба юнонӣ мебошад ва дуруст пешниҳод мекунад, ки се катиба нусхаи як матн буданд.Маърузаи Ланкрет, ки 19 июли соли 1799 буд, дер мачлиси институт баъди 25 июли соли чорй хонда шуд.Дар ҳамин ҳол, Бухард сангро барои муоина аз ҷониби олимон ба Қоҳира интиқол дод.Худи Наполеон он чиро, ки аллакай ла Пьер де Розет номида шуда буд, санги Розеттаро чанде пеш аз бозгашт ба Фаронса дар моҳи августи соли 1799 тафтиш кард.

Бонапарт хабар дода буд, ки Мурод Бей аз таъқиби генералҳо Десаикс, Беллиард, Донзелот ва Давут гурехта, ба Мисри Боло мефуромад.Ҳамин тариқ, Бонапарт барои ҳамла ба ӯ дар Гиза рафт ва инчунин фаҳмид, ки 100 киштии усмонӣ дар назди Абукир буданд, ки Искандарияро таҳдид мекарданд.Бонапарт вақтро аз даст надода ва ба Қоҳира барнагашт, ба генералҳои худ фармон дод, ки тамоми суръатро барои пешвоз гирифтани лашкари фармондеҳии пошои Румелия Саид-Мустафо, ки бо қувваҳои таҳти роҳбарии Муродбей ва Иброҳим ҳамроҳ шуда буданд, равона кунанд.Аввал Бонапарт ба Искандария пеш рафт ва аз он ҷо ба сӯи Абукир, ки қалъаи он ҳоло аз ҷониби усмониён сахт посбонӣ шуда буд, равон шуд.Бонапарт артиши худро сафарбар кард, то Мустафо бояд бо тамоми оилааш ғалаба кунад ё бимирад.Артиши Мустафо аз 18 000 нафар иборат буд ва бо чанд туп пуштибонӣ мекард, ки дар он хандакҳо дар тарафи хушкӣ онро муҳофизат мекарданд ва дар тарафи баҳр бо флоти усмонӣ алоқаи озод доштанд.Бонапарт 25 июл ба ҳамла фармон дод ва ҷанги Абукир оғоз ёфт.Дар тӯли чанд соат хандакҳо гирифта шуданд, 10 000 усмонӣ дар баҳр ғарқ шуданд ва боқимонда асир ё кушта шуданд.Аксари ќудрати пирўзии Фаронса дар он рўз ба Мурат, ки худи Мустафоро асир гирифта буд, меравад.

23 август, эъломия ба артиш хабар дод, ки Бонапарт ваколатҳои худро ҳамчун фармондеҳи олӣ ба генерал Клебер додааст.Ин хабарро бад қабул карданд, зеро сарбозон аз Бонапарт ва ҳукумати Фаронса, ки онҳоро тарк карда буданд, хашмгин шуданд, аммо ин хашм ба зудӣ хотима ёфт, зеро аскарон ба Клебер боварӣ доштанд, ки онҳоро бовар кунонд, ки Бонапарт ба таври доимӣ нарафтааст, вале ба зудӣ бо онҳо бармегардад. куввахои мусаллахи Франция.Дар сафари 41-рӯзаи худ Бонапарт ягон киштии душманро надид, то онҳоро боздорад.1 октябрь флотилияи хурди Наполеон ба бандари Аяччо даромад ва дар он чо шамолхои баръакс онхоро то 8 октябрь, вакте ки онхо ба суи Франция рафтанд.

1 ноябри соли 1799 флоти Англия бо фармондехии адмирал Сидней Смит як лашкари янисархоро дар наздикии Дамиетта, дар байни кули Манзала ва бахр холй кард.Гарнизони Дамиетта, ки 800 аскари пиёда ва 150 савора дошт, бо фармондеҳии генерал Жан-Антуан Вердье бо туркҳо рӯ ба рӯ шуд.Тибқи гузориши Клебер, 2000 то 3000 янисар кушта ё ғарқ шуда, 800 нафар, аз ҷумла раҳбари онҳо Исмоил Бей таслим шуданд.Туркхо хам 32 стандар ва 5 тубро аз даст доданд.

Клебер бо максади бошарафона азМиср баровардани бокимондахои кушунхои Франция барои иштирок дар амалиёт дар Европа хам бо Англия ва хам бо усмонхо гуфтушунид мекард.Созишнома (Конвенсияи Эл Ариш) 23 январи соли 1800 ба имзо расид, ки чунин бозгашт ба Фаронсаро иҷоза медиҳад, аммо ба далели ихтилофоти дохилии бритониёиҳо ва танқиди султон имконнопазир буд, ки дар Миср низоъ дубора оғоз шуд.Клебер аз ҷониби адмирали Бритониё Кейт, ки конвенсияи Эл Аришро эҳтиром намекард, хиёнат кард.Аз ин рӯ, ӯ ҷангро дубора оғоз кард, зеро ӯ таслим шуданро рад кард.Бритониё ва Усмониён боварӣ доштанд, ки артиши Шарқ ҳоло барои муқовимат ба онҳо хеле заиф аст ва аз ин рӯ, Юсуф Пошо ба Қоҳира раҳсипор шуд, ки дар он ҷо аҳолии маҳаллӣ ба даъвати ӯ ба исён бар зидди ҳукмронии Фаронса итоат карданд.Гарчанде ки вай зиёда аз 10 000 нафар надошт, Клебер ба қувваҳои Туркия дар Ҳелиополис ҳамла кард.Бар хилофи ҳама интизориҳо, фаронсавӣ, ки шумораашон аз ҳад зиёд буд, артиши Усмониро шикаст дод ва Қоҳираро бозпас гирифт.

Десанти неруҳои экспедитсионии Бритониё таҳти сарварии сэр Ралф Аберкромби барои шикаст додан ё рондани тақрибан 21,000 сарбози боқимондаи ҳамлаи бадбахтонаи Наполеон ба Миср пешбинӣ шуда буд.Ба флоти фармондеҳии Барон Кит ҳафт киштии қаторӣ, панҷ фрегат ва даҳҳо корветҳои мусаллаҳ дохил мешуданд.Бо интиқоли сарбозон, он дар халиҷ чанд рӯз бо тӯфони шадид ва баҳрҳои шадид пеш аз фуруд омадан ба таъхир афтод.Дар зери фармондеҳии генерал Фриант, ҳудуди 2000 сарбози фаронсавӣ ва даҳ силоҳи саҳроӣ, ки дар мавқеъҳои баланд буданд, ба як нерӯи бузурги бритониёӣ, ки аз флоти нерӯҳои корӣ бо қаиқҳо, ки ҳар кадоме 50 нафарро дар бар мегирифтанд, то ба соҳил фуруд оваранд, талафоти гарон карданд.Пас аз он бритониёҳо шитофтанд ва муҳофизонро бо найҳои собит ғарқ карданд ва мавқеъро таъмин карданд, ки боқимондаи артиши 17,500-нафарӣ ва техникаи онро ба тартиб андохтанд.Ин задухӯрд муқаддимаи ҷанги Искандария буд ва боиси талафоти бритониёӣ 730 кушта ва захмӣ ё бедарак шуд.Французхо акибнишинй карда, камаш 300 нафар кушта ё ярадор ва 8 дона тубро талаф доданд.

Корпуси экспедиционии Бритониё таҳти роҳбарии сэр Ралф Аберкромби артиши Фаронсаро таҳти роҳбарии генерал Мену дар ҷанги Искандария ҳангоми ҳамлаи заминии Англия ва Усмонӣ мағлуб кард.Артиши ҳарду дар ин рӯз тақрибан 14 000 нафар буданд.Талафоти бритониёӣ 1468 нафар кушта, захмӣ ва гумшуда, аз ҷумла Аберкромби (28 март вафот кард), Мур ва се генерали дигар захмӣ шуданд.Фаронса аз тарафи дигар 1160 нафар кушта ва (?) 3000 нафар ярадор шуданд.Англия ба Искандария пеш рафта, онро муҳосира карданд.

Ниҳоят, аз 17 август то 2 сентябр дар Искандария муҳосира шуд, Мену дар ниҳоят ба Бритониё таслим шуд.Тибқи шартҳои таслим шуданаш генерали бритониёӣ Ҷон Ҳели-Хатчинсон иҷозат дод, ки артиши Фаронса дар киштиҳои Бритониё ба ватан баргардонида шавад.Мену инчунин ба Бритониё ганҷинаи бебаҳои қадимии Миср ба монанди санги Розеттаро, ки ҷамъоварӣ карда буд, имзо кард.30 январи соли 1802 пас аз музокироти аввалия дар Ал-Ариш, Шартномаи Париж дар 25 июн тамоми ҷангҳои байни Фаронса ва Империяи Усмониро хотима дода,Мисрро ба Усмонӣ баргардонд.

Натиҷаҳои асосӣ:Хукмрониимамлук -бекхо дарМиср вайрон шуд.Империяи Усмонӣ назорати Мисрро дубора ба дасти худ гирифт.Бартарии Франция дар бахри Миёназамини Шаркй пешгирй карда мешавад.Бозёфтҳои муҳими археологӣ, аз ҷумла санги РозеттаТавсифи де l'Egypte, ки дар он бозёфтҳои олимон ва олимоне, ки Наполеонро ба Миср ҳамроҳӣ карда буданд, муфассал баён карда шудааст.Ин нашрия асоси таҳқиқоти муосир дар бораи таърих, ҷомеа ва иқтисоди Миср гардид.Ин хучум бартарии харбй, технологй ва ташкилии давлатхои Европаи Гарбиро нисбат ба Шарки Наздик нишон дод, ки ин боиси дигаргунихои ами-ки социалй дар ин минтака гардид.Мошини матбааро бори аввал Наполеон ба Миср ворид кардааст.Вай бо экспедицияи худ як матбааи фаронсави, арабй ва юнониро овард, ки аз чихати суръат, самара ва сифат ба наздиктарин матбахое, ки дар Истамбул истифода мешуданд, хеле бартарй доштанд.Ҳамла ихтирооти ғарбӣ, аз қабили матбаа ва ғояҳо, аз қабили либерализм ва миллатгароии навбаромадро ба Ховари Миёна ворид кард, ки дар ниҳоят ба истиқлолияти Миср ва навсозии Муҳаммад Алӣ Пошо дар нимаи аввали асри 19 ва дар ниҳоят Наҳда ё Эҳёи Араб.Ба муаррихони модернистӣ, омадани фаронсавӣ оғози Ховари Миёнаи муосирро нишон медиҳад.Ин маърака бебарор анҷом ёфт, 15 000 сарбози фаронсавӣ дар амалиёт ва 15 000 нафар аз беморӣ кушта шуданд.Шӯҳрати Наполеон ҳамчун фармондеҳи олиҷаноби ҳарбӣ, сарфи назар аз баъзе нокомиҳои ӯ дар ҷараёни маърака бетағйир монд ва ҳатто баландтар шуд.