د متحده ایالاتو تاریخ

ضمیمه

کرکټرونه

فوټ نوټونه

حوالې


Play button

1492 - 2023

د متحده ایالاتو تاریخ



د متحده ایالاتو تاریخ د 15,000 BCE په شاوخوا کې د اصلي خلکو له راتګ سره پیل کیږي ، ورپسې د 15 پیړۍ په وروستیو کې د اروپا استعمار پیل شو.کلیدي پیښې چې ملت یې شکل ورکړ د امریکا انقلاب شامل دي، کوم چې د برتانوي مالیاتو په وړاندې د غبرګون په توګه پرته له نمایندګۍ پیل شو او په 1776 کې د خپلواکۍ په اعالمیه کې پای ته ورسید. نوي ملت په پیل کې د کنفدراسیون د مادو لاندې مبارزه وکړه مګر د متحده ایالاتو په تصویب سره ثبات وموند. په 1789 کې اساسي قانون او په 1791 کې د حقونو بل، په پیل کې د ولسمشر جورج واشنګټن په مشرۍ یو پیاوړی مرکزي حکومت رامینځته کړ.د لوېدیځ لور ته پراختیا د 19 پیړۍ تعریف کړه، د ښکاره برخلیک د مفکورې لخوا سونګ شوی.دا دوره د غلامۍ د ویشلو مسلې لخوا هم په نښه شوې وه، چې په 1861 کې د ولسمشر ابراهیم لینکن له ټاکنو وروسته کورنۍ جګړې ته لاره هواره شوه.په 1865 کې د کنفدراسیون ماتې د غلامۍ له منځه وړلو سبب شوه، او د بیارغونې دورې آزادو نارینه غلامانو ته قانوني او د رایې ورکولو حق وغزاوه.په هرصورت، د جیم کرو دور چې تعقیب یې د 1960 لسیزې د مدني حقونو غورځنګ پورې ډیری افریقایي امریکایان بې برخې کړل.د دې دورې په جریان کې، متحده ایالات د یو صنعتي ځواک په توګه هم راڅرګند شو، د ښځو د رایې او نوي تړون په شمول ټولنیز او سیاسي اصالحات تجربه کړل، کوم چې د عصري امریکا لیبرالیزم تعریف کولو کې مرسته وکړه.[1]متحده ایالاتو په شلمه پیړۍ کې د نړیوال زبر ځواک په توګه خپل رول پیاوړی کړ، په ځانګړې توګه د دویمې نړیوالې جګړې پرمهال او وروسته.د سړې جګړې دوره امریکا او شوروي اتحاد د سیالو زبرځواکونو په توګه د وسلو په سیالۍ او ایډیالوژیکي جګړو کې ښکیل وو.د 1960 لسیزې د مدني حقونو غورځنګ د پام وړ ټولنیز اصلاحات ترلاسه کړل، په ځانګړې توګه د افريقا امریکایانو لپاره.په 1991 کې د سړې جګړې پای امریکا د نړۍ یوازینی زبرځواک په توګه پریښوده، او وروستۍ بهرنۍ پالیسۍ اکثرا په منځني ختیځ کې په شخړو تمرکز کوي، په ځانګړې توګه د سپټمبر د 11 له بریدونو وروسته.
HistoryMaps Shop

دوکان ته ورشه

30000 BCE
مخکې تاریخornament
د امریکا خلک
امریکا ته د ننوتلو دمخه، لومړنیو انسانانو د زرګونو کلونو لپاره د ځمکې په پراخه پل کې ژوند کاوه چې د بیرینګ تنګي پوښلی - یوه سیمه چې اوس ډوب شوې ده. ©Anonymous
30000 BCE Jan 2 - 10000 BCE

د امریکا خلک

America
دا په دقیقه توګه معلومه نده چې څنګه او کله اصلي امریکایان په لومړي ځل امریکا او اوسنۍ متحده ایالاتو کې میشته شول.موجوده تیوري وړاندیز کوي چې د یوریشیا خلکو د بیرینګیا په اوږدو کې لوبه تعقیب کړه ، یو ځمکنی پل چې سایبریا د یخ دورې په جریان کې له اوسني الاسکا سره وصل کړی و او بیا په ټوله امریکا کې سویل ته خپور شو.دا مهاجرت ښايي له 30,000 کاله وړاندې پیل شوی وي [2] او شاوخوا 10,000 کاله وړاندې یې دوام وکړ، کله چې د ځمکې پل د سمندر د سطحې د لوړیدو له امله د ګلیشیرونو د خټکي له امله ډوب شو.[3] دا لومړني اوسیدونکي چې د پیلیو - هنديانو په نوم یادیږي ، ډیر ژر په سلګونو کلتوري جلا میشتو سیمو او هیوادونو ته متنوع شول.دا د کولمبیا څخه مخکې دوره د امریکا په تاریخ کې ټولې دوره شامله ده مخکې له دې چې په امریکا براعظمونو کې د اروپا نفوذ څرګند شي، د پورتنۍ پیلولوتیک دورې له اصلي استوګنې څخه د عصري عصري دورې په جریان کې د اروپا استعمار ته.پداسې حال کې چې دا اصطلاح په تخنیکي ډول په 1492 کې د کریسټوفر کولمبس سفر دمخه دورې ته اشاره کوي، په عمل کې دا اصطلاح معمولا د امریکا د اصلي کلتورونو تاریخ شاملوي تر هغه چې دوی فتح شوي یا د اروپایانو لخوا د پام وړ اغیزمن شوي، حتی که دا د کولمبس لومړنۍ ځمکې ته لسیزې یا پیړۍ وروسته پیښ شوي.[۴]
پیلو- هندیان
په شمالي امریکا کې د پیلیو-هندوستاني بیسن ښکار کوي. ©HistoryMaps
10000 BCE Jan 1

پیلو- هندیان

America
په 10,000 BCE کې، انسانان په شمالي امریکا کې نسبتا ښه تاسیس شوي.په اصل کې، پیلیو - هندیانو د میمو په څیر د یخ عمر میګافاونا ښکار کاوه، مګر لکه څنګه چې دوی له منځه تلل پیل کړل، خلکو د خوړو د سرچینې په توګه بایسون ته مخه کړه.لکه څنګه چې وخت تیر شو، د بیر او تخمونو غوښه د ښکار لپاره یو مهم بدیل شو.په مرکزي مکسیکو کې پیلیو - هندیان په امریکا کې لومړني کسان وو چې کرنه یې وکړه، شاوخوا 8,000 BCE کې یې جوار، لوبیا او اسکواش کرل پیل کړل.په نهایت کې ، پوهه شمال ته خپره شوه.په 3,000 BCE کې، جوار د اریزونا او نیو میکسیکو په دره کې کرل کیدل، وروسته د اوبو لګولو لومړني سیسټمونه او د هووکام لومړني کلیو لخوا.[۵]په اوسني متحده ایالاتو کې یو له پخوانیو کلتورونو څخه د کلوویس کلتور و، کوم چې په ابتدايي توګه د کلوویس پوائنټ په نوم د فلو شوي نرۍ ټکو په کارولو سره پیژندل شوي.له 9,100 څخه تر 8,850 BCE پورې، کلتور د شمالي امریکا په ډیرو برخو کې و او په جنوبي امریکا کې هم راڅرګند شو.د دې کلتور اثار په لومړي ځل په 1932 کې کلویس، نیو میکسیکو ته نږدې کیندل شوي.د فولسم کلتور ورته و، مګر د فولسم ټکي په کارولو سره نښه شوی.یو وروستنی مهاجرت چې د ژبپوهانو، انتروپولوژیستانو او لرغونپوهانو لخوا پیژندل شوی د 8,000 BCE شاوخوا پیښ شوی.پدې کې د نا-ډین خبرې کونکي خلک شامل وو، چې د 5000 BCE لخوا د آرام سمندر شمال لویدیځ ته رسیدلي.[6] له هغه ځایه، دوی د آرام سمندر ساحل او داخلي برخو ته مهاجر شول او په خپلو کلیو کې یې د څو کورنیو لوی کورونه جوړ کړل، چې یوازې په اوړي کې په موسم کې د ښکار او کب نیولو لپاره کارول کیده، او په ژمي کې د خوراکي توکو راټولولو لپاره.[7] بله ډله، د اوشارا دود خلک، چې د 5,500 څخه تر 600 CE پورې ژوند کاوه، د لرغونو سویل لویدیځ برخه وه.
د غونډۍ جوړونکي
کاهوکیا ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
3500 BCE Jan 1

د غونډۍ جوړونکي

Cahokia Mounds State Historic
اډینا د 600 BCE په شاوخوا کې د ځمکی د لویو ډبرو جوړول پیل کړل.دوی ترټولو لومړني پیژندل شوي خلک دي چې د غونډۍ جوړونکي وو، په هرصورت، په متحده ایالاتو کې داسې غونډۍ شتون لري چې دا کلتور وړاندې کوي.واټسن بریک په لوزیانا کې یو 11 متر کمپلیکس دی چې د 3,500 BCE نیټه ده، او نږدې Poverty Point، د Poverty Point کلتور لخوا جوړ شوی، د ځمکې کار کولو کمپلیکس دی چې نیټه یې 1,700 BCE پورې ده.دا غونډۍ شاید یو مذهبي هدف ته خدمت وکړي.اډینان د امید ویل دود کې جذب شوي، یو ځواکمن خلک چې په پراخه سیمه کې د وسایلو او توکو تجارت کوي.دوی د غونډۍ جوړولو اډینا دود ته دوام ورکړ ، د څو زره پاتې پاتې کیدو سره اوس هم په سویلي اوهایو کې د دوی د پخوانۍ سیمې په مرکزي برخه کې شتون لري.هوپ ویل د هوپ ویل ایکسچینج سیسټم په نوم د سوداګرۍ سیسټم رامینځته کړی ، کوم چې په خورا لوی حد کې د اوسني سویل ختیځ څخه د کاناډا د اونټاریو جهیل پورې و.[8] په 500 عیسوی کې، هپ ویلیان هم ورک شوي وو، د لوی مسیسیپي کلتور ته جذب شوي.مسیسپیان د قومونو یوه پراخه ډله وه.د دوی تر ټولو مهم ښار کاهوکیا و، د عصري ورځې سینټ لوئس، میسوري ته نږدې.په 12 پیړۍ کې په خپل اوج کې، ښار د 20,000 اټکل شوي نفوس درلود، چې د هغه وخت د لندن نفوس څخه لوی و.ټول ښار د یوې غونډۍ په شاوخوا کې متمرکز و چې 100 فوټ (30 متر) لوړ و.کاهوکیا، د وخت د ډیرو نورو ښارونو او کلیو په څیر، په ښکار، څارویو، سوداګرۍ او کرنې پورې تړلی و، او د غلامانو او انساني قربانیو سره یې طبقاتي سیسټم رامینځته کړ چې د سویل په څیر د میانانو په څیر د ټولنو لخوا اغیزمن شوی و.[9]
د آرام سمندر شمال لویدیز ځایی خلک
درې ځوان چینوک سړي ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1000 BCE Jan 1

د آرام سمندر شمال لویدیز ځایی خلک

British Columbia, Canada
د آرام سمندر شمال لویدیز اصلي خلک احتمالا ترټولو بډایه اصلي امریکایان وو.ډیری بیلابیل کلتوري ډلې او سیاسي ادارې هلته وده کړې، مګر دوی ټول ځینې عقیدې، دودونه او عملونه شریک کړي، لکه د سالمون مرکزيت د سرچینې او روحاني سمبول په توګه.دایمي کلیو په دې سیمه کې د 1,000 BCE په پیل کې وده پیل کړه، او دا ټولنې د پوټلاچ د ډالۍ ورکولو جشن لخوا ولمانځل شوه.دا غونډې معمولا د ځانګړو پیښو د یادولو لپاره تنظیم شوې وې لکه د Totem قطب پورته کول یا د نوي مشر جشن.
Pueblos
د کلیف ماڼۍ ©Anonymous
900 BCE Jan 1

Pueblos

Cliff Palace, Cliff Palace Loo
په سویل لویدیز کې، اناسازي شاوخوا 900 BCE شاوخوا د ډبرو او اډوب پیوبلوس جوړول پیل کړل.[10] د اپارتمان په څیر دا جوړښتونه ډیری وختونه د خټو مخونو کې جوړ شوي، لکه څنګه چې په میسا ورد کې د کلف په ماڼۍ کې لیدل کیږي.ځینې ​​​​یې د ښارونو اندازه وده کړې ، په نیو میکسیکو کې د چاکو سیند په اوږدو کې د Pueblo Bonito سره یو وخت 800 خونې درلودې.[9]
1492
د اروپا استعمارornament
د متحده ایالاتو د استعمار تاریخ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1492 Oct 12 - 1776

د متحده ایالاتو د استعمار تاریخ

New England, USA
د متحده ایالاتو استعماري تاریخ د 17 پیړۍ له پیل څخه د خپلواکۍ له جګړې وروسته په متحده ایالاتو کې د دیارلس استعمارونو له یوځای کیدو پورې د شمالي امریکا د اروپایی استعمار تاریخ پوښي.د 16 پیړۍ په وروستیو کې، انګلستان ، فرانسه ،هسپانیه او د هالنډ جمهوریت په شمالي امریکا کې د استعمار لوی پروګرامونه پیل کړل.[11] د لومړنیو مهاجرینو په مینځ کې د مړینې کچه خورا لوړه وه، او ځینې ابتدايي هڅې په بشپړه توګه ورکې شوې، لکه د انګلیسي ورک شوي کالوني د Roanoke.په هرصورت، بریالي استعمارونه د څو لسیزو په اوږدو کې تاسیس شول.اروپایی اوسیدونکي د بیلابیلو ټولنیزو او مذهبي ډلو څخه راغلي ، پشمول د اتلانو ، بزګرانو ، راجع شوي نوکرانو ، سوداګرو او د اشرافو څخه ډیر لږ.په میشته کیدوونکو کې د نوي هالینډ هالنډي ، د نوي سویډن سویډن او فنس ، د پنسلوانیا ولایت انګلیسي کویکران ، د نیو انګلینډ انګلیسي پیوریتانان ، د جیمزټاون ، ویرجینیا انګلیسي میشته کونکي ، د انګلیسي کاتولیکان او د انګلیسي کاتولیکانو او پروټیسټنټ غیر موافقت کونکي شامل وو. مریلینډ، د جورجیا د والیت "وړ بې وزله"، هغه آلمانان چې د اتلانتیک په مینځ کې میشته شوي، او د اپالچین غرونو السټر سکاټس.دا ټول هغه وخت د متحده ایالاتو برخه شول کله چې په 1776 کې یې خپلواکي ترلاسه کړه . روسیه امریکا او د نوي فرانسې او نوي هسپانیا ځینې برخې هم په وروستیو وختونو کې په متحده ایالاتو کې شاملې شوې.د دې مختلفو سیمو څخه متنوع استعمارانو د ځانګړي ټولنیز، مذهبي، سیاسي او اقتصادي سټایل استعمارونه جوړ کړل.د وخت په تیریدو سره، د مسیسیپي سیند ختیځ غیر برتانوي استعمارونه ونیول شول او ډیری اوسیدونکي یوځای شول.په نووا سکوټیا کې، که څه هم، برتانویانو فرانسوي اکاډینان وشړل، او ډیری یې لوزیانا ته لیږدول.په دیارلس کالونیو کې کورنۍ جګړه نه وه شوې.دوه لوی وسله وال بغاوتونه په 1676 کې په ویرجینیا کې او په 1689-91 کې په نیویارک کې د لنډمهاله ناکامیو وو.ځینو استعمارونو د غلامۍ قانوني سیسټمونه رامینځته کړل، [12] چې په لویه کچه د اتلانتیک د غلام تجارت شاوخوا مرکز و.د فرانسوي او هندي جنګونو په جریان کې د فرانسوي او انګلیسانو ترمینځ جنګونه تکرار شوي.په 1760 کې، فرانسې ماتې وخوړه او استعمار یې د انګلستان لخوا ونیول شو.په ختیځ سمندر کې، د انګلیسي څلور جلا سیمې نیو انګلستان، منځنۍ استعمار، د چیسپیک خلیج کالونیز (پورته سویل)، او سویلي کالونیز (لوی سویل) وو.ځینې ​​تاریخپوهان د "فرنټیر" پنځمه سیمه اضافه کوي، کوم چې هیڅکله په جلا توګه تنظیم شوی نه و.په ختیځه سیمه کې د اصلي امریکایانو یوه د پام وړ سلنه د 1620 څخه دمخه د ناروغۍ لخوا ویجاړ شوي، احتمال لري چې دوی لسیزې دمخه د سپړونکو او سیلانیانو لخوا معرفي شوي وي (که څه هم کوم حتمي لامل ندی رامینځته شوی).[13]
هسپانوي فلوریډا
هسپانوي فلوریډا ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1513 Jan 1

هسپانوي فلوریډا

Florida, USA
هسپانوي فلوریډا په 1513 کې رامینځته شوه ، کله چې جوآن پونس ډی لیون شمالي امریکا ته د لومړي رسمي اروپایی سفر په جریان کېد اسپانیا لپاره د ټاپووزمې فلوریډا ادعا وکړه.دا ادعا پراخه شوه ځکه چې ډیری سپړونکي (په ځانګړي توګه پانفیلو نارویز او هیرناډو ډی سوټو) د 1500 لسیزې په مینځ کې د تامپا خلیج ته نږدې راوتلي او د اپالچین غرونو پورې شمال ته او تر لویدیز پورې د تکزاس په لویه کچه د سرو زرو په لټون کې ناکام شوي.[14] د سینټ اګسټین صدارت په 1565 کې د فلوریډا په اتلانتیک ساحل کې تاسیس شو.د 1600 لسیزې په اوږدو کې د فلوریډا panhandle، جورجیا او جنوبي کارولینا کې د ماموریتونو لړۍ جوړه شوې وه؛او پینساکولا په 1698 کې د لویدیز فلوریډا پانډل کې تاسیس شوی ، د سیمې دې برخې ته د هسپانوي ادعاګانې پیاوړې کوي.د فلوریډا ټاپوزول هسپانوي کنټرول د 17 پیړۍ په جریان کې د اصلي کلتورونو له مینځه وړلو سره خورا اسانه شوی و.د امریکا ډیری اصلي ډلې (د تیموکوا، کالوسا، ټیکیستا، اپالچی، توکوباګا، او د آیس خلکو په ګډون) د فلوریډا ډیری اوسیدونکي وو، او ډیری یې د دوی په خاوره کې د هسپانوي یرغل سره مقاومت کاوه.په هرصورت، د هسپانوي سفرونو سره شخړه، د کارولینا استعمارانو او د دوی د اصلي متحدینو لخوا بریدونه، او (په ځانګړې توګه) له اروپا څخه راوړل شوي ناروغۍ د فلوریډا د ټولو اصلي خلکو نفوس کې د پام وړ کمښت المل شو، او د جزیرې لویه برخه اکثره بې آباده وه. د 1700s په لومړیو کې.د 1700 لسیزې په مینځ کې ، د کریک او نورو اصلي امریکایی مهاجرینو کوچنۍ ډلې وروسته له هغه چې د سویلي کارولین میشته ځایونو او بریدونو لخوا د دوی ځمکې پریښودو ته اړ ایستل شوي ، د هسپانوي فلوریډا سویل ته حرکت پیل کړ.دوی وروسته د افریقی - امریکایانو سره یوځای شول چې په نږدې استعمارونو کې د غلامۍ څخه تښتیدل.دا نوي راغلي - او شاید د فلوریډا د اصلي خلکو یو څو ژوندي پاتې شوي اولادونه - په پای کې په نوي سیمینول کلتور کې سره یوځای شول.
د امریکا د فرانسې استعمار
د ژاک کارټیر انځور د تیوفیل هامیل لخوا، arr.۱۸۴۴ ز ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1524 Jan 1

د امریکا د فرانسې استعمار

Gaspé Peninsula, La Haute-Gasp
فرانسې په 16 پیړۍ کې د امریکا استعمار پیل کړ او تر راتلونکو پیړیو پورې یې دوام وکړ ځکه چې په لویدیځ نیمه کره کې یې استعماري امپراتوري جوړه کړه.فرانسې د ختیځې شمالي امریکا په ډیرو برخو کې، د کارابین په یو شمیر ټاپوګانو او په جنوبي امریکا کې استعمارونه جوړ کړل.ډیری استعمارونه د محصولاتو صادرولو لپاره رامینځته شوي لکه کب ، وريجې ، بوره او فرور.د فرانسې لومړۍ استعماري امپراتورۍ په ۱۷۱۰ کال کې تر ۱۰،۰۰۰،۰۰۰ کیلومتره مربع پورې وغځېده، چې لههسپانوي امپراتورۍ وروسته په نړۍ کې دوهم لوی استعماري امپراتوري وه.[۱۵] لکه څنګه چې دوی نوې نړۍ استعمار کړه، فرانسوي کلاګانې او استوګنځایونه جوړ کړل چې په کاناډا کې به د کیوبیک او مونټریال په څیر ښارونه جوړ شي.په متحده ایالاتو کې ډیټرویټ، ګرین بی، سینټ لویس، کیپ ګیرارډو، موبایل، بلوکسسي، بیټن روج او نیو اورلینز؛او پورټ-او-پرنس، کیپ-هیتین (د Cap-Français په نوم تاسیس شوی) په هایټي کې، کیین په فرانسوي ګیانا کې او ساو لوئس (په برازیل کې د سینټ لوئس دي مارګنان په نوم تاسیس شوی).
Play button
1526 Jan 1 - 1776

په امریکا کې غلامي

New England, USA
د متحده ایالاتو په استعماري تاریخ کې غلامي، له 1526 څخه تر 1776 پورې، د پیچلو فکتورونو څخه رامینځته شوې، او څیړونکو د غلامۍ او د غلامۍ سوداګرۍ د بنسټ پراختیا تشریح کولو لپاره ډیری تیورۍ وړاندیز کړې.غلامي د کار لپاره د اروپایی استعمارونو غوښتنې سره په کلکه اړیکه لري ، په ځانګړي توګه په کارابین او سویلي امریکا کې د شوګر کالونیو کې د کارګر پلوه کښت کولو اقتصاد لپاره چې د انګلستان ، فرانسې ،هسپانیې ، پرتګال او هالنډ جمهوریت لخوا پرمخ وړل کیږي.د اتلانتیک د غلامانو د سوداګرۍ غلامۍ کښتۍ له افریقا څخه امریکا ته د غلامۍ لپاره بندیان لیږدول.اصلي خلک هم د شمالي امریکا په استعمارونو کې غلامان شوي وو، مګر په کوچنۍ پیمانه، او د هند غلامي په لویه کچه د اتلسمې پیړۍ په وروستیو کې پای ته ورسیده.د اصلي خلکو غلامي په سویلي ایالتونو کې تر هغه پورې دوام درلود چې په 1863 کې د ولسمشر ابراهیم لینکن لخوا د آزادۍ اعلان خپور شو. غلامي د آزادو خلکو لخوا ترسره شوي جرمونو لپاره د سزا په توګه هم کارول کیده.په استعمارونو کې، د افریقایانو لپاره د غلام حالت په استعماري قانون کې د مدني قانون پلي کولو او پلي کولو سره میراثي شو، کوم چې په استعمار کې د زیږیدلو ماشومانو وضعیت تعریف کړی لکه څنګه چې د مور لخوا ټاکل کیږي - د پارټوس سیکیټور وینټرم په نوم پیژندل کیږي.هغه ماشومان چې د غلامۍ میرمنو څخه زیږیدلي غلامان زیږیدلي، پرته له دې چې د میندوارۍ په پام کې نیولو سره.د آزادو میرمنو څخه زیږیدلي ماشومان د توکم په پام کې نیولو پرته آزاد وو.د امریکا د انقلاب په وخت کې، اروپایی استعماري قدرتونو د راتلونکي متحده ایالاتو په ګډون په ټوله امریکا کې د افریقایانو او د دوی د اولادونو لپاره د چټل غلامۍ ځای په ځای کړی و.
د شمالي امریکا هالنډي استعمار
د منهاټا ټاپو د 24 1626 ډالرو لپاره پیرود ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1602 Jan 1

د شمالي امریکا هالنډي استعمار

New York, NY, USA
په 1602 کې، د اوه متحده هالنډ جمهوریت د هالنډ ختیځ هند شرکت (Vereneigde Oostindische Compagnie یا "VOC") یو ځوان او لیواله دی چې انډیز ته د مستقیم تیریدو لپاره د شمالي امریکا د سیندونو او خلیجونو سپړلو ماموریت لري.د لارې په اوږدو کې، هالنډي پلټونکو ته د متحده ایالتونو لپاره د هرې نامعلومې سیمې ادعا کولو تور لګول شوی و، چې د ډیری پام وړ سفرونو المل شو او د وخت په تیریدو سره، هالنډي پلټونکو د نوي هالنډ ولایت تاسیس کړ.په 1610 کې، VOC لا دمخه د انګلیسي سپړونکي هینري هډسن ته دنده سپارلې وه چې انډیز ته د شمال لویدیز لارې موندلو په هڅه کې، د اوسني متحده ایالاتو او کاناډا د VOC برخې کشف او ادعا یې وکړه.هډسن د نیو یارک خلیج ته د کښتۍ په واسطه داخل شو، د هډسن سیند په سر کې، چې اوس د هغه نوم لري.په شمال کې د فرانسويانو په څیر، هالنډ د پوستکي سوداګرۍ ته د دوی ګټو تمرکز وکړ.د دې لپاره، دوی د Iroquois د پنځو هیوادونو سره متقابلې اړیکې ټینګې کړې ترڅو کلیدي مرکزي سیمو ته ډیر لاسرسی ومومي چې له هغې څخه پوستکي راغلي.هالنډ د وخت په تیریدو سره یو ډول فیوډال اشرافیه وهڅوله چې د هډسن سیند سیمې ته میشته خلک راجلب کړي ، کوم چې د آزادۍ او معافیت د منشور په نوم پیژندل شوی.په سویل کې، د سویډن سوداګریز شرکت چې د هالنډ سره یې اړیکې درلودې هڅه وکړه چې درې کاله وروسته د ډیلاویر سیند په اوږدو کې خپل لومړی تصفیه جوړه کړي.د خپل موقعیت د ټینګولو لپاره د سرچینو پرته، نوی سویډن په تدریجي ډول د نوي هالینډ او وروسته په پنسلوانیا او ډیلاویر کې جذب شو.د هالنډ لومړنی میشت ځای د 1613 په شاوخوا کې جوړ شوی و، او د یو شمیر کوچنیو کوټو څخه جوړه وه چې د "ټیجر" (ټایګر) د عملې لخوا جوړه شوې وه، د کپتان اډرین بلاک تر قوماندې لاندې هالنډي کښتۍ چې په هډسن کې د کښتۍ په وخت کې اور اخیستی و. .سمدلاسه وروسته ، د ناساوس د دوه کلیو څخه لومړۍ جوړه شوه ، او کوچني فاکټوریجین یا سوداګریز پوسټونه پورته شول ، چیرې چې د الګونکوین او ایروکویس نفوس سره سوداګرۍ ترسره کیدی شي ، په احتمالي توګه په شینکټادی ، ایسوپس ، کوینیپیاک ، کمیونیپاو او نورو ځایونو کې.
په امریکا کې د برتانیې لومړنی استعمار
په امریکا کې د برتانیې لومړنی استعمار. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1607 Jan 1 - 1630

په امریکا کې د برتانیې لومړنی استعمار

Jamestown, VA, USA
د امریکا د برتانیې استعمار د انګلستان ، سکاټلینډ او د 1707 څخه وروسته د لوی بریتانیا لخوا د امریکا د براعظمونو د کنټرول، جوړیدو، او استعمار د تاسیس تاریخ و.د استعمار هڅې د 16 پیړۍ په وروستیو کې د انګلستان لخوا په شمال کې د دایمي استعمارونو رامینځته کولو ناکامې هڅې سره پیل شوې.لومړۍ دایمي انګلیسي کالونۍ په 1607 کې د ویرجینیا په جیمزټاون کې رامینځته شوه. په هغه وخت کې شاوخوا 30,000 Algonquian خلکو په سیمه کې ژوند کاوه.په راتلونکو څو پیړیو کې په شمالي امریکا، مرکزي امریکا، سویلي امریکا او کیریبین کې نور استعمارونه تاسیس شول.که څه هم په امریکا کې ډیری برتانوي استعمار په پای کې خپلواکي ترلاسه کړه، ځینې استعمار غوره کړی چې د برتانیا د بهرنیو سیمو په توګه د بریتانیا تر واک لاندې پاتې شي.
نیو انګلستان ته د Puritan مهاجرت
د جورج هینري بوټن لخوا کلیسا ته تلونکي زیارت کونکي (1867) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1620 Jan 1 - 1640

نیو انګلستان ته د Puritan مهاجرت

New England, USA
د 1620 او 1640 تر منځ د انګلینډ څخه نوي انګلستان ته د Puritans لوی مهاجرت د مذهبي ازادۍ غوښتنې او د "صاحبانو ملت" رامینځته کولو فرصت لخوا پرمخ وړل شوی و.د دې دورې په جریان کې، نږدې 20,000 Puritans، چې په عمومي توګه تعلیم یافته او نسبتا خوشحاله وو، نوي انګلستان ته مهاجر شول ترڅو د مذهبي ځورونې او سیاسي ناکرارۍ څخه ځان وژغوري.[16] د انګلستان په کلیسا کې د اصالحاتو نشتوالي او په زیاتیدونکي ډول د پاچاهۍ سره د مخالفت له امله ناراضه شوي ، دې میشته کونکو د پلیموت پلانټیشن او میساچوسټس خلیج کالوني په څیر استعمارونه رامینځته کړل ، چې یوه ژوره مذهبي او ټولنیزه همغږي ټولنه رامینځته کوي.دې دورې د راجر ویلیامز په څیر شخصیتونه هم ولیدل چې د مذهبي زغم او د کلیسا او دولت جلا کولو لپاره یې ملاتړ کاوه، چې په نهایت کې د روډ ټاپو کالونی د مذهبي ازادۍ لپاره د ځای په توګه رامینځته شو.دې مهاجرت د پام وړ کلتوري او مذهبي منظرې ته شکل ورکړ چې هغه څه چې متحده ایالات به شي.
نوی سویډن
نوی سویډن ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1638 Jan 1 - 1655

نوی سویډن

Fort Christina Park, East 7th
نوی سویډن د 1638 څخه تر 1655 پورې په متحده ایالاتو کې د ډیلاویر سیند په ښکته برخه کې د سویډن کالونی و چې ددېرش کلنې جګړې پرمهال رامینځته شو کله چې سویډن یو لوی نظامي ځواک و.[17] نوی سویډن د سویډن د هڅو یوه برخه جوړه کړه ترڅو د امریکا استعمار وکړي.د ډیلاویر د دره په دواړو غاړو کې د ډیلاویر، نیو جرسي، مریلینډ او پنسلوانیا په سیمه کې میشت ځایونه رامینځته شوي، ډیری وختونه په هغه ځایونو کې چې سویډني سوداګر د 1610 راهیسې لیدنه کوله. د سویډن پاچا وروسته.میشته سویډني، فینز او یو شمیر هالنډیان وو.نوی سویډن په 1655 کې د دوهم شمالي جګړې په جریان کې د هالنډ جمهوریت لخوا فتح شو او د نوي هالنډ په هالنډي استعمار کې شامل شو.
د فرانسې او هند جګړه
په کاناډا باندې د برید کولو لپاره د برتانوي ځواکونو لیږل د جولای په 1758 کې د کاریلون په جګړه کې د فرانسوي لخوا په شا وتمبول شو. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1754 May 28 - 1763 Feb 10

د فرانسې او هند جګړه

North America
د فرانسې او هند جګړه (۱۷۵۴-۱۷۶۳) د اوه کلنې جګړې یو تیاتر و، چې د برتانوي امپراتورۍ د شمالي امریکا استعمارونه یې د فرانسويانو په وړاندې ودرول، چې هر اړخ یې د امریکا د مختلفو قومونو لخوا ملاتړ کیده.د جګړې په پیل کې، د فرانسې مستعمرو شاوخوا 60,000 میشته اوسیدونکي درلودل، د برتانوي استعمار په پرتله د 2 ملیون نفوس درلود.[18] د فرانسوي شمیر څخه ډیر په ځانګړي ډول په خپلو اصلي متحدینو پورې اړه درلوده.[19] د فرانسې او هند جګړې دوه کاله وروسته، په 1756 کې، لوی بریتانیا د فرانسې پر وړاندې د جګړې اعلان وکړ، چې په ټوله نړۍ کې اوه کلنه جګړه پیل شوه.ډیری د فرانسې او هند جګړه یوازې د دې جګړې د امریکا تیاتر په توګه ګوري.
Play button
1765 Jan 1 - 1783 Sep 3

امریکایی انقلاب

New England, USA
د امریکا انقلاب ، چې د 1765 او 1789 ترمنځ واقع شو، یوه مهمه پیښه وه چې د برتانوي واکمنۍ څخه د دیارلس کالونیو خپلواکي لامل شوه.د روښانتیا په اصولو لکه د حاکمیت او لیبرال ډیموکراسۍ په رضایت کې ریښې لري، انقلاب د نمایندګۍ پرته د مالیاتو په اړه د تاو تریخوالي او د سټیمپ قانون او د ښارګوټي قانون په څیر عملونو له لارې د برتانوي کنټرول سختولو له امله رامینځته شوی.دا کړکیچونه په 1775 کې په ښکاره شخړو ته واوښتل، چې په لیکسینګټن او کانکورډ کې د جګړو سره پیل شول، او د امریکا په انقلابي جنګ کې پای ته ورسید، چې د 1775 څخه تر 1783 پورې یې دوام وکړ.دوهم کانټینینټل کانګریس د جولای په 4، 1776 کې د خپلواکۍ د اعالمیې له لارې د بریتانیا څخه خپلواکي اعلان کړه، په عمده توګه د توماس جیفرسن لخوا لیکل شوی.جګړه هغه مهال په نړیواله شخړه بدله شوه کله چې فرانسه په ۱۷۷۷ کال کې د ساراتوګا په جګړه کې د امریکا له بریا وروسته د امریکا د متحدینو په توګه یوځای شوه. له ګڼو خنډونو سره سره د امریکا او فرانسې ګډ ځواک په پای کې برتانوي جنرال چارلس کارنوالس او د هغه پوځیان په یارکټاون کې ونیول. په 1781 کې، په مؤثره توګه جګړه پای ته ورسیده.د پاریس تړون په 1783 کې لاسلیک شو، په رسمي توګه د متحده ایالاتو خپلواکي ومنله او د پام وړ ځمکنۍ لاسته راوړنې یې ورکړې.انقلاب په نوي جوړ شوي ملت کې د ژورو بدلونونو لامل شو.دې په امریکا کې د برتانوي سوداګر پالیسي پای ته ورسوله او د متحده ایالاتو لپاره یې د نړیوالې سوداګرۍ فرصتونه پرانستل.د کنفدراسیون کانګرس په 1787 کې د متحده ایالاتو اساسي قانون تصویب کړ، چې د کنفدراسیون ضعیف مادې یې ځای په ځای کړې او یو فدرالي ډیموکراتیک جمهوریت یې رامینځته کړ، چې د خپل ډول لومړی، د واکمنانو په رضایت تاسیس شوی.د حقونو بل په 1791 کې تصویب شو، د بنسټیزو آزادیو تامینول او د نوي جمهوریت لپاره د بنسټ ډبرې په توګه خدمت کول.ورپسې تعدیلاتو دا حقونه پراخ کړل، د هغو ژمنو او اصولو په پوره کولو سره چې انقلاب یې توجیه کړی و.
1765 - 1791
انقلاب او خپلواکيornament
چیروکی – امریکایی جنګونه
ډینیل بون د کمبرلینډ ګپ له لارې میشته اوسیدونکي ، جورج کالیب بینګم ، په کینوس کې تیل ، 1851-52 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1776 Jan 1 - 1794

چیروکی – امریکایی جنګونه

Virginia, USA
د چیروکی – امریکایی جنګونه چی د چکاماوګا جنګونو په نوم هم یادیږی، د چیروکی او امریکایی میشتو وګړو تر منځ د ۱۷۷۶ څخه تر ۱۷۹۴ پوری په زاړه سویل لویدیز [۲۰] کې د چاپو، کمپاینونو، کمینونو، کوچنیو نښتو، او په پراخه پیمانه ډیری سرحدی جنګونه وو. په سرحد کېډیری پیښې د سویل په لوړو سیمو کې شوي.پداسې حال کې چې جګړه په ټوله موده کې وغځول شوه، د لږ یا هیڅ عمل پرته اوږده موده وه.د چروکي مشر ډریګینګ کینو، چې ځینې تاریخپوهان یې "وحشی ناپلیون" بولي، [21] او د هغه جنګیالیو او نورو چروکي د څو نورو قومونو د جنګیالیو سره یوځای او په ګډه جنګیدلي، ډیری وختونه په زاړه سویل لویدیز کې مسکوګي او شاوني. زوړ شمال لویدیځ.د انقلابي جګړې په جریان کې، دوی د برتانوي سرتیرو، وفادار ملېشو، او د پاچا کارولینا رینجرونو سره یوځای د یاغی استعمارانو په وړاندې جګړه وکړه، په دې هیله چې دوی له خپلې خاورې څخه وباسي.د 1776 په دوبي کې د واشنګتن ولسوالۍ په اوور ماونټین ښارګوټو کې خلاصې جګړې پیل شوې ، په ځانګړي توګه په ختیځ ټینیسي کې د واتوګا ، هولسټون ، نولیچکي او دو سیندونو سره ، او همدارنګه د ویرجینیا ، شمالي کارولینا کالونیو (وروسته ایالتونه) جنوبي کارولینا، او جورجیا.دا وروسته په مینځني ټینیسي او کینټکي کې د کمبرلینډ سیند په اوږدو کې میشت ځایونو ته خپور شو.جنګونه په دوو پړاوونو ویشل کیدی شي.لومړی پړاو له 1776 څخه تر 1783 پورې ترسره شو، په کوم کې چې چروکي د امریکا د استعمار په وړاندې د بریتانیا د سلطنت د متحدینو په توګه جګړه وکړه.د 1776 د چیروکي جنګ د چیروکي ټول ملت پوښلی.د 1776 په پای کې، یوازینی وسله وال چروکی هغه کسان وو چې د ډریګینګ کانو سره د چیکاماګا ښارګوټو ته مهاجر شول او د "چیکاماګا چروکی" په نوم پیژندل شوي.دویمه مرحله له 1783 څخه تر 1794 پورې دوام درلود. چیروکي د متحده ایالاتو د وروستي رامینځته شوي متحده ایالاتو پروړاندې د نوي هسپانیا د مرستیالانو په توګه دنده ترسره کوله.ځکه چې دوی لویدیز ته نوي میشت ځایونو ته مهاجر شوي چې په پیل کې د "پنځه ښکته ښارګوټو" په نوم پیژندل شوي ، په پیډمونټ کې د دوی موقعیت ته اشاره کوي ، دا خلک د لوئر چیروکي په نوم پیژندل شوي.دا اصطلاح په 19 پیړۍ کې ښه کارول کیده.چکاماګا د نومبر په 1794 کې د ټیلیکو بلاک هاؤس تړون سره خپله جګړه پای ته ورسوله.په 1786 کې، د موهاک مشر جوزف برانټ، د ایروکویس لوی جنګیالیو مشر، د اوهایو په هیواد کې د امریکا د استوګنې په وړاندې د مقاومت لپاره د قومونو لویدیځ کنفدراسیون تنظیم کړ.ښکته چروکي بنسټ ایښودونکي غړي وو او د شمال لویدیز هند په جګړه کې یې جګړه وکړه چې د دې جګړې پایله وه.د شمال لویدیز هند جګړه په 1795 کې د ګرین ویل د تړون سره پای ته ورسیده.د هند د جنګونو پای ته رسیدو هغه څه چې د 1763 په شاهي اعلان کې د "هند سیمه" په نوم یادیدلو ته لاره هواره کړه، او په 1792 کې کینټکي او په 1803 کې په لومړي ټرانس اپلاچین ایالتونو پای ته ورسیده.
د متحده ایالاتو د کنفدراسیون دوره
د 1787 اساسي قانون کنوانسیون د جونیس برتوس سټارنز لخوا، 1856. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1781 Jan 1 - 1789

د متحده ایالاتو د کنفدراسیون دوره

United States
د کنفدراسیون دوره په 1780s کې د امریکایی انقلاب وروسته او د متحده ایالاتو د اساسي قانون له تصویب دمخه د متحده ایالاتو د تاریخ دوره وه.په 1781 کې، متحده ایالاتو د کنفدراسیون او دایمي اتحادیې مادې تصویب کړې او د یارکټاون په جګړه کې بریالۍ شوه، د امریکا په انقلابي جګړه کې د برتانوي او امریکایي کانټیننټال ځواکونو ترمنځ وروستۍ لویه ځمکنۍ جګړه.د امریکا خپلواکي په ۱۷۸۳ کال کې د پاریس د تړون په لاسلیکولو سره تایید شوه.متحده ایالات له څو ننګونو سره مخ وو، چې ډیری یې د یو پیاوړي ملي حکومت او متحد سیاسي کلتور نشتوالي له امله رامینځته شوي.دوره په 1789 کې د متحده ایالاتو د اساسي قانون له تصویب وروسته پای ته ورسیده، کوم چې یو نوی، ډیر پیاوړی، ملي حکومت تاسیس کړ.
د هند شمال لویدیځ جنګ
د سقوط تیمبرونو په جګړه کې د متحده ایالاتو لښکر، 1794 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1786 Jan 1 - 1795 Jan

د هند شمال لویدیځ جنګ

Ohio River, United States
د شمال لویدیز هند جګړه (1786-1795) چې په نورو نومونو هم پیژندل کیږي، د شمال لویدیز سیمې د کنټرول لپاره یوه وسله واله جګړه وه چې د متحده ایالاتو او د متحده ایالاتو د متحده ایالاتو د متحدو ایالتونو ترمنځ جګړه وه چې نن ورځ د شمال لویدیز کنفدراسیون په نوم پیژندل کیږي.د متحده ایالاتو اردو دا د امریکایی هندي جنګونو لومړۍ برخه ګڼي.[۲۲]د دې سیمې د کنټرول لپاره د پیړیو جګړو وروسته، دا د پاریس د تړون په 2 ماده کې د لوی بریتانیا د سلطنت لخوا نوي متحده ایالاتو ته ورکړل شوه، چې د امریکا انقلابي جنګ پای ته ورسید.دغه تړون د برتانیا او متحده ایالاتو ترمنځ د پولې په توګه د لویو جهيلونو کارول.دې متحده ایالاتو ته د پام وړ ساحه ورکړه، چې په پیل کې د اوهایو هیواد او ایلینوس هیواد په نوم پیژندل کیده، کوم چې مخکې د نوي میشت ځایونو لپاره منع شوي وو.په هرصورت، په دې سیمه کې د امریکا ډیری اصلي خلک اوسیدل، او انګلیسانو نظامي شتون ساتلی و او د خپلو اصلي متحدینو ملاتړ یې دوام درلود.د جګړې وروسته د اپالچین غرونو لویدیځ ته د اروپایی - امریکایی میشتو میشته کیدو سره ، په 1785 کې د هورون په مشرۍ کنفدراسیون رامینځته شو ترڅو د هندي ځمکو د غصب پروړاندې مقاومت وکړي ، او اعلان یې وکړ چې د اوهایو سیند شمال او لویدیز ځمکې د هند خاوره وه.د برتانیې په ملاتړ د اصلي امریکایی نظامي کمپاین له پیل څخه څلور کاله وروسته، د متحده ایالاتو اساسي قانون نافذ شو؛جورج واشنګټن د ولسمشر په توګه لوړه وکړه، چې هغه یې د امریکا د پوځ د لوی درستیز په توګه وټاکه.په همدې اساس، واشنګټن د متحده ایالاتو اردو ته لارښوونه وکړه چې په سیمه کې د متحده ایالاتو حاکمیت پلي کړي.د متحده ایالاتو اردو چې ډیری یې غیر روزل شوي استخدام شوي او داوطلب ملېشې لري، د هرمر کمپاین (1790) او د سینټ کلیر ماتې (1791) په ګډون د یو لړ لویو ماتې سره مخ شو، چې د متحده ایالاتو په تاریخ کې تر ټولو ناوړه ماتې دي. پوځ.د سینټ کلیر ویجاړونکي زیان د متحده ایالاتو د اردو ډیری برخه ویجاړه کړه او متحده ایالات یې زیانمنونکي پریښودل.واشنګټن هم د کانګرس تر پلټنو لاندې و او مجبور شو چې ژر تر ژره یو لوی پوځ جوړ کړي.هغه د انقلابي جګړې تجربه کار جنرال انتوني وین غوره کړ ترڅو د مناسب جنګیالیو ځواک تنظیم او روزنه ورکړي.وین د 1792 په وروستیو کې د متحده ایالاتو د نوي لښکر قومانده په غاړه واخیسته او یو کال یې د تجهیزاتو په جوړولو، روزنې او ترلاسه کولو کې تیر کړ.په لویدیځ اوهیو هیواد کې د لوی میامي او ماومي سیندونو دره کې د میتودیک کمپاین وروسته، وین په 1794 کې د ایری جهيل سویل لویدیز ساحل ته نږدې (د عصري تولیډو، اوهایو ته نږدې) کې د سقوط تیمبرونو په جګړه کې د خپل لښکر مشري وکړه. وروسته، هغه د کیکیونګا په پلازمینه میامي کې فورټ وین تاسیس کړ، د هند هیواد په زړه کې او د انګلیسانو په نظر کې د متحده ایالاتو د حاکمیت سمبول.ماتې خوړلې قبیلې د ۱۷۹۵ کال د ګرین ویل د تړون له مخې د اوسنۍ اوهایو په ګډون پراخې سیمې له لاسه ورکولو ته اړ کړای شوې. په همدې کال د جې تړون د امریکا په خاوره کې د برتانیې د لویو جهيلونو د پوستو د بندولو بندوبست وکړ.انګریزانو به وروسته د 1812 کال د جګړې په جریان کې دا ځمکه په لنډه توګه بیرته ونیوله.
فدرالي دوره
ولسمشر جورج واشنګټن ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1788 Jan 1 - 1800

فدرالي دوره

United States
د امریکا په تاریخ کې فدرالیستي دوره له ۱۷۸۸ څخه تر ۱۸۰۰ پورې روانه وه، هغه وخت چې فدرالیست ګوند او د هغې مخکیني د امریکا په سیاست کې واکمن وو.د دې دورې په جریان کې، فدراليستان په عمومي توګه کانګرس کنټرول کړ او د ولسمشر جورج واشنګټن او ولسمشر جان اډمز ملاتړ یې ترلاسه کړ.دوره د متحده ایالاتو د اساسي قانون لاندې د نوي، پیاوړي فدرالي حکومت رامینځته کول، د ملتپالنې ملاتړ ژورول، او د مرکزي حکومت لخوا د ظلم ویره کمه شوه.دوره د متحده ایالاتو د اساسي قانون په تصویب سره پیل شوه او د 1800 په ټاکنو کې د ډیموکراتیک جمهوریت ګوند بریا سره پای ته ورسیده.
Play button
1790 Jan 1

دوهم لوی بیداری

United States
دوهم لوی بیداری په متحده ایالاتو کې د نولسمې پیړۍ په لومړیو کې د پروټیسټنټ مذهبي احیا وه.دوهم ستر بیدارۍ چې دین یې د احیا او احساساتي تبلیغاتو له لارې خپور کړ، یو شمیر اصلاحي حرکتونه یې راوپارول.بیا ژوندي کول د غورځنګ کلیدي برخه وه او په سلګونو نوي پروتوسټنټ مذهبونو ته یې متوجه کړل.د میتوډیسټ کلیسا په سرحدی ځایونو کې خلکو ته د رسیدو لپاره سرکټ سواری کارولی.دوهم لوی بیداری د انټیبیلم ټولنیز اصالحاتو دورې لامل شو او د بنسټونو لخوا په نجات باندې ټینګار.د مذهبي جوش او بیا راژوندي کول په کینټکي او ټینیسي کې په 1790s او د 1800s په پیل کې د پریسبیټریانو ، میتودیسټانو او بپتسمایانو ترمینځ پیل شو.تاریخ پوهانو د دوهم لوی بیداری نوم د 1730 او 1750 لسیزو او دریم لوی بیداری د 1850 لسیزو له وروستیو څخه تر 1900 کلونو پورې د لومړۍ لوی بیدارۍ په شرایطو کې نومولی.لومړی بیداری د یو لوی رومانتيک مذهبي غورځنګ برخه وه چې په انګلستان، سکاټلینډ او آلمان کې پراخه وه.نوي مذهبي حرکتونه د دوهم لوی بیدارۍ په جریان کې راڅرګند شول، لکه اډونټیزم، ډیسپنسالیزم، او د وروستنۍ ورځ سینټ غورځنګ.
جیفرسونیا ډیموکراسي
د محدود حکومت په اړه د جیفرسن افکار د 17 پیړۍ د انګلیسي سیاسي فیلسوف جان لاک لخوا اغیزمن شوي (عکس) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1801 Jan 1 - 1817

جیفرسونیا ډیموکراسي

United States
جیفرسونیا ډیموکراسي، چې د خپل مدافع توماس جیفرسن په نوم نومول شوې، په متحده ایالاتو کې له 1790 څخه تر 1820 کلونو پورې د دوو واکمنو سیاسي لیدونو او حرکتونو څخه یو و.جیفرسونیان د امریکا جمهوریت ته ژور ژمن وو، چې د هغه څه سره مخالفت و چې دوی یې مصنوعي اشرافیت، له فساد سره مخالفت او د نیکمرغۍ په اړه اصرار ګڼل، د "یومان بزګر"، "نباتانو" او "ساده خلکو" لپاره لومړیتوب درلود. .دوی د سوداګرو، بانکدارانو او تولیدونکو، د فابریکې بې باوره کارګرانو د اشرافي اشرافیت سره مخالف وو، او د ویسټ منسټر سیسټم د ملاتړو په لټه کې وو.دا اصطلاح عموما د دیموکراتیک جمهوریت ګوند ته راجع کولو لپاره کارول کیده (په رسمي ډول د "جمهوریت ګوند" نومول شوی) ، کوم چې جیفرسن د الیګزانډر هیمیلټن د فدرالي ګوند په مخالفت کې تاسیس کړ.د جیفرسونین دورې په پیل کې، یوازې دوه ایالتونه (ورمونټ او کینټکي) د ملکیت اړتیاو له مینځه وړلو سره د سپینو نارینه وو نړیوال حق رامینځته کړی و.د دورې په پای کې ، له نیمایي څخه زیاتو ایالتونو ورته تعقیب کړی و ، پشمول په زاړه شمال لویدیز کې واقعیا ټول ایالتونه.ایالتونه بیا د ولسمشریزو ټاکنو لپاره د سپینو نارینه وو مشهورو رایو ته اجازه ورکولو ته هم لاړه، د رایه ورکوونکو په ډیر عصري سټایل کې یې رایه ورکړه.د جیفرسن ګوند، چې نن ورځ د دیموکراتیک جمهوري غوښتونکي ګوند په نوم پیژندل کیږي، هغه مهال د حکومت د جوړښت بشپړ کنټرول درلود - د دولت مقننه او د ښاروالۍ څخه تر سپینې ماڼۍ پورې.
لوزیانا پیرود
د نیو اورلینز د ارمس په ځای کې د بیرغ پورته کول، متحده ایالاتو ته د فرانسوي لوزیانا د حاکمیت لیږد په نښه کول، د دسمبر په 20، 1803، لکه څنګه چې د تور دی تولسترپ لخوا انځور شوی ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1803 Jul 4

لوزیانا پیرود

Louisiana, USA
د لوزیانا پیرود په 1803 کې د فرانسې د لومړي جمهوریت څخه د متحده ایالاتو لخوا د لویزیانا د خاورې استملاک و. پدې کې د سیند لویدیځ ته د مسیسیپي سیند د اوبو رسولو حوزې ډیری ځمکې شاملې وې.[23] د پنځلس ملیون ډالرو په بدل کې، یا نږدې اتلس ډالر د هر مربع میل په بدل کې، متحده ایاالتو په نوم لیکنه کې ټول 828,000 مربع میل (2,140,000 km2؛ 530,000,000 جریبه) ترلاسه کړل.په هرصورت، فرانسې یوازې د دې سیمې یوه کوچنۍ برخه کنټرول کړه، چې ډیری یې د امریکایانو لخوا میشته دي؛د سیمې د اکثریت لپاره، هغه څه چې متحده ایالاتو اخیستي د تړون یا فتح کولو له لارې د نورو استعماري قدرتونو د استثمار لپاره د "هند" ځمکو د ترلاسه کولو "مخکې" حق و.[24] د ځمکې په اړه د ټولو راتلونکو تړونونو او مالي تاسیساتو ټول لګښت شاوخوا 2.6 ملیارد ډالر اټکل شوی.[۲۴]د فرانسې سلطنت د 1682 څخه تر 1682 پورې د لویزیانا سیمه تر کنټرول لاندې درلوده [25] تر هغه چې په 1762 کېهسپانیا ته وسپارل شوه. په 1800 کې، د فرانسې جمهوریت لومړی قونسل ناپلیون، د لویزیانا د بیا جوړولو لپاره د یوې پراخې پروژې د یوې برخې په توګه د لوزیانا ملکیت بیرته ترلاسه کړ. په شمالي امریکا کې د فرانسې استعماري امپراتورۍ.په هرصورت، په سینټ ډومینګو کې د بغاوت په مخنیوي کې د فرانسې ناکامي، د انګلستان سره د نوي جګړې احتمال سره یوځای، ناپلیون دې ته وهڅول چې د لوزیانا په متحده ایالاتو باندې وپلوري.د لوزیانا استملاک د ولسمشر توماس جیفرسن اوږد مهاله هدف و، چې په ځانګړې توګه د نیو اورلینز د مسیسپي سیند مهم بندر کنټرول ترلاسه کولو لپاره لیواله و.جیفرسن جیمز مونرو او رابرټ آر لیوینسټن ته دنده وسپارله چې د نیو اورلینز پیرود وکړي.د فرانسې د خزانې له وزیر فرانسوا باربی ماربویس (چې د ناپلیون په استازیتوب یې کار کاوه) سره خبرې اترې وکړې، د امریکا استازو ژر تر ژره موافقه وکړه چې د لویزیانا ټوله خاوره د وړاندیز کولو وروسته واخلي.د فدرالیست ګوند د مخالفت په پایله کې، جیفرسن او د بهرنیو چارو وزیر جیمز میډیسن کانګرس وهڅول چې د لوزیانا پیرود تصویب او تمویل کړي.د لوزیانا پیرود د مسیسیپي سیند په اوږدو کې د متحده ایالاتو حاکمیت وغزاوه ، د هیواد نومول شوي اندازې نږدې دوه چنده کوي.د پیرودلو په وخت کې، د لویزیانا د غیر اصلي نفوس ساحه شاوخوا 60,000 اوسیدونکي وه، چې نیمایي یې افریقایي غلامان وو.[26] د پیرود لویدیځ سرحدونه وروسته له هسپانیا سره د 1819 اډمز – آنس تړون لخوا تنظیم شوي ، پداسې حال کې چې د پیرود شمالي سرحدونه د انګلستان سره د 1818 تړون لخوا تنظیم شوي.
Play button
1812 Jun 18 - 1815 Feb 14

د ۱۸۱۲ کال جګړه

North America
د 1812 جګړه (18 جون 1812 - 17 فبروري 1815) د متحده ایالاتو د متحده ایالاتو او د هغې د داخلي متحدینو لخوا د انګلستان او د برتانیا شمالي امریکا کې د هغې د خپلو اصلي متحدینو په وړاندې په فلوریډا کې دهسپانیې لخوا د محدود ګډون سره جګړه شوې وه.دا هغه مهال پیل شوه کله چې متحده ایالاتو د 1812 کال د جون په 18 د جګړې اعلان وکړ. که څه هم د سولې شرایط د دسمبر 1814 د ګینټ په تړون کې موافقه شوې وه، جګړه په رسمي توګه پای ته نه وه رسیدلې ترڅو د سولې تړون د 1815 کال د فبروري په 17 د کانګرس لخوا تصویب نشي [27]تاو تریخوالی په شمالي امریکا کې د ځمکنیو پراخولو او د برتانوي امریکا د قومونو لپاره د ملاتړ په اړه د اوږدمهاله اختلافاتو له امله رامینځته شوی چې په زاړه شمال لویدیز کې د متحده ایالاتو د استعماري جوړجاړي سره مخالفت کوي.دا په 1807 کې وروسته له هغه زیات شول چې شاهي سمندري ځواکونو د فرانسې سره د امریکا په سوداګرۍ باندې سخت محدودیتونه پلي کول پیل کړل او د مطبوعاتو ډله سړي چې دوی یې د برتانوي تابعیت په توګه ادعا کوله، حتی هغه کسان چې د امریکا تابعیت سندونه لري.[28] په متحده ایالاتو کې نظر د ځواب ورکولو څرنګوالي په اړه ویشل شوی و، او که څه هم په دواړو مجلسونو او سنا کې اکثریت د جګړې لپاره رایه ورکړه، دوی په سختو ګوندونو ویشل شوي، د ډیموکراټیک-جمهوریت ګوند په ګټه او د فدرالیست ګوند سره.[29] د برتانیې د امتیازاتو خبرونه چې د جګړې څخه د مخنیوي په هڅه کې دي د جولای تر وروستیو پورې امریکا ته ونه رسیدل، په کوم وخت کې چې جګړه روانه وه.په سمندر کې، شاهي بحري د متحده ایاالتو سمندري سوداګرۍ باندې یو اغیزمن بندیز لګولی و، پداسې حال کې چې د 1812 او 1814 ترمنځ برتانوي منظم او استعماري ملېشې په پورتنۍ کاناډا باندې د امریکا د بریدونو لړۍ ته ماتې ورکړه.د [۱۸۱۴] کال په لومړیو کې د ناپلیون له واکه ګوښه کېدو برتانویانو ته اجازه ورکړه چې شمالي امریکا او شاهي سمندري ځواکونو ته اضافي پوځیان واستوي چې د امریکا اقتصاد یې له پښو وغورځاوه.[۳۱] د ۱۸۱۴ کال د اګست په میاشت کې په ګینټ کې خبرې اترې پیل شوې چې دواړه خواوې سوله غواړي.د برتانیې اقتصاد د سوداګرۍ بندیز لخوا سخت اغیزمن شوی و، پداسې حال کې چې فدرالیستانو د دسمبر په میاشت کې د هارتفورډ کنوانسیون جوړ کړ ترڅو د جګړې سره خپل مخالفت رسمي کړي.د 1814 په اګست کې، برتانوي پوځیانو واشنګټن ونیول، مخکې له دې چې په بالتیمور او پلاتسبورګ کې د سپتمبر په میاشت کې د امریکا بریا په شمال کې جګړه پای ته ورسوي.د متحده ایالاتو په سویل ختیځ کې، امریکایي ځواکونو او د هند متحدینو د کریک د امریکا ضد ډلې ته ماتې ورکړه.د 1815 په پیل کې، امریکایی سرتیرو په نیو اورلینز کې د برتانوي لوی برید ته ماتې ورکړه.
Play button
1816 Jan 1 - 1858

سیمینول جنګونه

Florida, USA
د سیمینول جنګونه (د فلوریډا جنګونو په نوم هم پیژندل کیږي) د متحده ایالاتو او سیمینولونو ترمینځ د دریو نظامي شخړو لړۍ وه چې د 1816 او 1858 ترمینځ په فلوریډا کې رامینځته شوې. سیمینول یو اصلي امریکایی ملت دی چې د شمالي فلوریډا په جریان کې سره یوځای شو. د 1700s په پیل کې، کله چې دا سیمه لاهم د هسپانوي استعمار ملکیت وه.د 1800s په لومړیو کې په نوي خپلواکه متحده ایالاتو کې د سیمینول او میشته کونکو ترمینځ تاوتریخوالی ډیر شو ، په ځانګړي توګه ځکه چې غلامان په منظم ډول له جورجیا څخه هسپانوي فلوریډا ته تښتیدلي ، او غلامان یې هڅول چې د پولې په اوږدو کې د غلامانو بریدونه ترسره کړي.د پولې پورې غاړې نښتو لړۍ په 1817 کې لومړۍ سیمینول جګړې ته غزیدلې ، کله چې جنرال انډریو جیکسن د هسپانوي اعتراضونو له امله په سیمه کې د یرغل مشري وکړه.د جیکسن ځواکونو څو سیمینول او بلیک سیمینول ښارګوټي ویجاړ کړل او په 1818 کې له وتلو دمخه یې په لنډه توګه پینساکولا ونیوله. متحده ایالاتو او هسپانیې ډیر ژر د 1819 د اډمز اونس تړون سره د سیمې د لیږد په اړه خبرې وکړې.متحده ایالاتو په 1821 کې د فلوریډا ملکیت ترلاسه کړ او سیمینول یې مجبور کړل چې خپلې ځمکې د فلوریډا په پانډل کې پریږدي ترڅو د مولټري کریک د تړون له مخې د ټاپو وزمې په مرکز کې د لوی هندي ریزرویشن لپاره.شاوخوا لس کاله وروسته، په هرصورت، د ولسمشر اندریو جیکسن په مشرۍ د متحده ایالاتو حکومت غوښتنه وکړه چې دوی په بشپړ ډول فلوریډا پریږدي او د هند د ایستلو قانون له مخې د هند خاورې ته کډه شي.یو څو ډلو په زړه پورې توګه اطاعت وکړ مګر ډیری یې په تاوتریخوالی سره مقاومت وکړ، چې د دویم سیمینول جنګ (1835-1842) المل شو، چې د دریو شخړو تر ټولو اوږده او خورا پراخه وه.په پیل کې، له 2000 څخه لږ سیمینول جنګیالیو د مار او چلولو ګوریلا جنګ تاکتیکونه او د ځمکې پوهه په کار ګمارله ترڅو د متحده ایالاتو د اردو او سمندري ځواکونو ګډ ځواک څخه تیښته او مایوسه کړي چې شمیر یې 30,000 ته لوړ شو.د دې پر ځای چې د دې کوچنیو ډلو تعقیب ته دوام ورکړي، امریکایي قوماندانانو بالاخره خپله ستراتیژي بدله کړه او د پټو سیمینول کلیو او فصلونو په لټولو او ویجاړولو یې تمرکز وکړ، په مقاومت کونکو باندې یې فشار زیات کړ چې تسلیم شي یا له خپلو کورنیو سره وږي وي.د سیمینول ډیری نفوس د 1840 لسیزې په مینځ کې هندي هیواد ته کډه شوي یا وژل شوي ، که څه هم څو سوه په سویل لویدیز فلوریډا کې میشته شوي ، چیرې چې دوی ته اجازه ورکړل شوې وه چې په ناامنه اوربند کې پاتې شي.د نږدې فورټ مایرز د ودې په اړه تاوتریخوالی د نوي دښمنۍ لامل شو، او دریم سیمینول جګړه په 1855 کې پیل شوه. په 1858 کې د فعالې جګړې په پای ته رسیدو سره، په فلوریډا کې د سیمینول څو پاتې ډلې د ایورګلاډز ته ژورې وتښتې ترڅو ناڅاپي ځمکې ته لاړ شي. سپینې اوسیدونکيیوځای اخیستل، د سیمینول جنګونه د ټولو امریکایی هندي جنګونو ترټولو اوږد، خورا ګران، او خورا وژونکي وو.
Play button
1817 Jan 1 - 1825

د ښو احساساتو دوره

United States
د ښه احساساتو دوره د متحده ایالاتو په سیاسي تاریخ کې یوه دوره په نښه کړه چې د ملي هدف احساس او د 1812 د جګړې په پایله کې د امریکایانو ترمنځ د یووالي هیله منعکس کړه.[32] دوره د فدرالي ګوند سقوط او د لومړي ګوند سیسټم په جریان کې د دې او د واکمن دیموکراتیک جمهوري غوښتونکي ګوند تر منځ د سختو ګوندي شخړو پای ته ورسید.[33] ولسمشر جیمز مونرو هڅه وکړه چې د ملي یووالي نهایی هدف سره د خپلو نوماندانو په جوړولو کې د ګوندي تړاو کمولو او له ملي سیاست څخه د سیاسي ګوندونو په بشپړ ډول له مینځه وړو.دوره د مونرو د ولسمشرۍ (1817-1825) او د هغه اداري اهدافو سره دومره نږدې تړاو لري چې د هغه نوم او دوره په حقیقت کې مترادف دي.[۳۴]
Play button
1823 Dec 2

د مونرو نظریه

United States
د مونرو نظریه د متحده ایالاتو د بهرني سیاست دریځ و چې په لویدیځ نیمه کره کې یې د اروپایی استعمار مخالفت کاوه.دا په ډاګه کړه چې د بهرنیو قدرتونو لخوا د امریکا په سیاسي چارو کې هر ډول مداخله د متحده ایالاتو په وړاندې یو احتمالي دښمنانه عمل دی.[۳۵] دغه نظریه د ۱۹مې او شلمې پېړۍ په پیل کې د امریکا د بهرنۍ تګلارې مرکزي برخه وه.[۳۶]ولسمشر جیمز مونرو د لومړي ځل لپاره دا نظریه د 1823 کال د دسمبر په 2، کانګرس ته د اتحادیې د اوومې کلنۍ وینا په ترڅ کې بیان کړه (که څه هم دا به تر 1850 پورې د هغه په ​​نوم ونومول شي).[37] په هغه وخت کې، په امریکا کې نږدې ټولو هسپانوي استعمار یا خپلواکي ترلاسه کړې یا نږدې وه.مونرو ټینګار وکړ چې نوې نړۍ او پخوانۍ نړۍ باید په جلا جلا توګه د نفوذ ساحه پاتې شي، [38] او په دې توګه د اروپا د قدرتونو لخوا په سیمه کې د خپلواکو دولتونو د کنټرول یا نفوذ لپاره نورې هڅې به د امریکا امنیت ته د ګواښ په توګه وګڼل شي.[39] په بدل کې، متحده ایالات به د اروپا اوسني استعمارونه په رسمیت وپیژني او مداخله ونه کړي او نه به د اروپایي هیوادونو په کورنیو چارو کې مداخله وکړي.ځکه چې امریکا د دې نظریې د اعلان په وخت کې د اعتبار وړ سمندري او اردو دواړه نه درلودل، دا په لویه کچه د استعماري قدرتونو لخوا له پامه غورځول کیده.پداسې حال کې چې دا په بریالیتوب سره د انګلستان لخوا په یوه برخه کې پلي شوی و، چا چې دا د خپل پاکس بریتانیکا پالیسي پلي کولو لپاره د فرصت په توګه کارولې، دا نظریه لاهم د 19 پیړۍ په اوږدو کې څو ځله مات شوې.د شلمې پیړۍ په پای کې، په هرصورت، متحده ایالات پخپله وتوانیدل چې دا نظریه په بریالیتوب سره پلي کړي، او دا د متحده ایالاتو په بهرنۍ پالیسۍ کې د یوې ټاکلې شیبې په توګه او د هغه ترټولو اوږد مهاله اصولو څخه ګڼل کیږي.د دې عقیدې اراده او اغیز له هغې وروسته د یوې پیړۍ څخه ډیر دوام درلود، یوازې د کوچنیو بدلونونو سره، او د ډیری امریکایی سیاستوالو او یو شمیر امریکایی ولسمشرانو لخوا به د یولیس ایس ګرانټ، تیوډور روزویلټ، جان ایف کینیډي، او رونالډ ریګن په شمول د هغه غوښتنه وشي. .د 1898 څخه وروسته، د مونرو نظریه د لاتینې امریکا د وکیلانو او روڼ اندو لخوا بیا تعبیر شوه چې څو اړخیزیزم او غیر مداخلې ته وده ورکوي.په 1933 کې، د ولسمشر فرانکلین ډي روزویلټ په مشرۍ، متحده ایالاتو دا نوی تفسیر تایید کړ، د بیلګې په توګه د امریکا د متحده ایالاتو د سازمان د ګډ بنسټ له لارې.[40] په 21 پیړۍ کې، دا عقیده په متغیر ډول غندل شوي، بیا ځای پرځای شوي، یا بیا تشریح شوي.
د جکسونین ډیموکراسي
د رالف ایلیزر وایټسایډ ارل لخوا انځور، ج.۱۸۳۵ ز ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1825 Jan 1 - 1849

د جکسونین ډیموکراسي

United States
جکسونین ډیموکراسي په متحده ایالاتو کې د 19 پیړۍ سیاسي فلسفه وه چې د 21 کالو څخه پورته ډیری سپینو نارینه وو ته یې د رایې ورکولو پراختیا پراخه کړه، او یو شمیر فدرالي ادارې یې بیا تنظیم کړې.د متحده ایالاتو د اووم ولسمشر، اندریو جیکسن او د هغه د ملاتړو سره پیل شوی، دا د یو نسل لپاره د هیواد واکمن سیاسي نړۍ لید شو.دا اصطلاح پخپله د 1830s لخوا په فعاله توګه کارول کیده.[۴۰]دا دوره چې د تاریخ پوهانو او سیاسي ساینس پوهانو لخوا د جکسونین دور یا دوهم ګوند سیسټم په نوم یادیږي، تقریبا د 1828 ولسمشر په توګه د جیکسن له ټاکنو څخه تر هغه وخته پورې دوام وکړ چې غلامي په 1854 کې د کانساس - نیبراسکا قانون په تصویب او د امریکا د مدني سیاسي اغیزو سره غالبه مسله شوه. جګړې په ډراماتیک ډول د امریکا سیاست بدل کړ.دا هغه وخت راڅرګند شو کله چې د متحده ایالاتو د 1824 کال د ولسمشرۍ ټاکنو په شاوخوا کې د اوږدې مودې واکمن دیموکراتیک جمهوریت ګوند ګوندي شو.د جیکسن پلویانو د عصري ډیموکراتیک ګوند په جوړولو پیل وکړ.د هغه سیاسي سیالان جان کوینسي اډمز او هنري کلی د ملي جمهوري غوښتونکي ګوند رامینځته کړ، چې وروسته به د جیکسن ضد نورو سیاسي ډلو سره یوځای د ویګ ګوند جوړ کړي.په پراخه توګه خبرې کول، دوره د دیموکراتیک روح لخوا مشخص شوې وه.دا د جیکسن مساوي سیاسي پالیسۍ باندې رامینځته شوی ، وروسته له هغه چې هغه د اشرافو لخوا د حکومت انحصار پای ته ورسوي.حتی مخکې له دې چې د جکسونین دوره پیل شي، د سپینو نارینه بالغ اتباعو اکثریت ته د رایې حق غزول شوی و، چې نتیجه یې د جیکسونیانو ولمانځله.[۴۱] جکسونین ډیموکراسي هم د متحده ایالاتو د کانګرس په لګښت د ولسمشرۍ او اجرایوي څانګې ځواک ته وده ورکړه ، پداسې حال کې چې په حکومت کې د خلکو د پراخ ګډون په لټه کې هم و.جیکسونیانو د نوي ارزښتونو د منعکس کولو لپاره د ټاکل شوي ، نه ټاکل شوي ، قاضیانو غوښتنه وکړه او د ډیری دولتي اساساتو بیا لیکلو غوښتنه وکړه.په ملي شرایطو کې، دوی د جغرافیایي پراختیاییزم پلوي کوله، د ښکاره برخلیک په اساس یې توجیه کول.عموما د جیکسونین او ویګز دواړو تر منځ موافقه وه چې د غلامۍ په اړه جګړه باید مخنیوی وشي.د جیکسن د ډیموکراسۍ پراختیا په لویه کچه په اروپایی امریکایانو پورې محدوده وه، او د رایې ورکولو حق یوازې بالغ سپین نرانو ته وغزول شو.لږ یا هیڅ بدلون نه و، او په ډیرو مواردو کې د جیکسونیا ډیموکراسۍ په پراخه دوره کې، د 1829 څخه تر 1860 پورې د افریقایي امریکایانو او اصلي امریکایانو د حقونو کمښت [42.]
1830
وده او صنعتي کولornament
Play button
1830 Jan 1 - 1847

د اوښکو لار

Fort Gibson, OK, USA
د اوښکو لار د متحده ایالاتو د حکومت لخوا د 1830 او 1850 ترمینځ د "پنځو تمدنونو قومونو" څخه د نږدې 60,000 امریکایی هنديانو اجباري بې ځایه کیدو لړۍ وه.[۴۳] د هند د شړلو یوه برخه، توکمیز پاکول په تدریجي ډول د نږدې دوو لسیزو په موده کې ترسره شول.د تش په نامه "پنځو تمدنونو قومونو" غړي - چیروکي، مسکوګي (کریک)، سیمینول، چکاساو، او چوکتو قومونه (د زرګونو تور غلامانو په ګډون) - په جبري توګه د متحده ایالاتو په سویل ختیځ کې د دوی له پلرني ټاټوبي څخه سیمو ته ایستل شوي. د مسیسپي سیند لویدیځ ته چې د هند خاوره ټاکل شوې وه.په ۱۸۳۰ کال کې د هند د ایستلو د قانون له تصویب وروسته د حکومتي چارواکو له خوا جبري ځای [پر] ځای کول ترسره شول. په 1828 کې، د جورجیا د سرو زرو په پایله کې.[۴۵]ځای پر ځای شوي خلک د دوی نوي ټاکل شوي هندي زیرمو ته د تګ پرمهال د افشا کولو، ناروغیو او لوږې سره مخ وو.په زرگونو خلک خپلو منزلونو ته د رسیدو دمخه یا لږ وروسته د ناروغۍ له امله مړه شول.[46 د] امریکایی هندي د سمیتسونیا د ملي میوزیم د اصلي امریکایی فعال سوزان شون هارجو په وینا ، دا پیښه یوه نسل وژنه وه ، که څه هم دا لیبل د تاریخ لیکونکي ګاري کلیټن انډرسن لخوا رد شوی.
Play button
1830 May 28

د هند د ایستلو قانون

Oklahoma, USA
د هند د لیرې کولو قانون د می په 28، 1830 کې د متحده ایالاتو د ولسمشر اندریو جیکسن لخوا لاسلیک شو.قانون، لکه څنګه چې د کانګرس لخوا تشریح شوی، "د هندیانو سره د ځمکې تبادله چې په کوم ایالتونو یا سیمو کې اوسیږي، او د مسیسیپي سیند لویدیځ ته د دوی د ایستلو لپاره چمتو کوي."د جکسن (۱۸۲۹-۱۸۳۷) او د هغه د ځای ناستي مارتین وان بورین (۱۸۳۷-۱۸۴۱) د ولسمشرۍ پرمهال له لږ تر لږه ۱۸ قبیلو څخه له ۶۰،۰۰۰ څخه زیات اصلي امریکایان [] [۴۹] [اړ] شول چې د مسیسپي سیند لویدیځ ته لاړ شي. دوی ته د توکمیز پاکولو د یوې برخې په توګه نوې ځمکې تخصیص شوې.[50] سویلي قبیلې اکثرا د هند په خاوره (اوکلاهوما) کې میشته شوي.شمالي قبیلې په پیل کې په کنساس کې میشته شوي.د یو څو استثناوو سره متحده ایالات د مسیسیپي ختیځ او د لویو جهيلونو سویل د خپل هندي نفوس څخه خالي شو.د لوېدیځ لور ته د هندي قبیلو حرکت د سفر د سختیو له امله د لوی شمیر مرګونو لخوا مشخص شوی و.[۵۱]د امریکا کانګرس دغه قانون د استازو په مجلس کې په کم اکثریت سره تصویب کړ.د هند د لیرې کولو قانون د ولسمشر جیکسن، سویلي او سپینې میشته خلکو، او ډیری دولتي حکومتونو، په ځانګړې توګه د جورجیا لخوا ملاتړ شوی و.د هند قومونو، د ویګ ګوند، او ډیری امریکایانو د بل سره مخالفت وکړ.د متحده ایالاتو په ختیځ کې د هندي قومونو د پاتې کیدو لپاره قانوني هڅې ناکامې شوې.تر ټولو مشهور، چیروکي (د تړون له ګوند پرته) د دوی ځای پرځای کول ننګول کړل، مګر په محکمو کې بریالي نه شول؛دوی په زوره د متحده ایالاتو د حکومت لخوا لوېدیځ ته په یوه لاریون کې لیرې شول چې وروسته د اوښکو د لارې په نوم پیژندل شوي.
Play button
1835 Jan 1 - 1869

د اوریګون لار

Oregon, USA
د اوریګون ټریل یو 2,170-میل ​​(3,490 کیلومتره) ختیځ – لویدیز، په متحده ایالاتو کې د لویو څرخونو واګون لاره او د مهاجرت لاره وه چې د میسوري سیند په اوریګون کې د وادیونو سره وصل کړی و.د اوریګون ټریل ختیځ برخه د هغه څه برخه وه چې اوس د کنساس ایالت دی او نږدې ټول هغه څه چې اوس د نیبراسکا او وومینګ ایالتونه دي.د لارې لویدیز نیمایي د ایډاهو او اوریګون اوسني ایالتونو ډیری برخه غزولې.د اوریګون لار د 1811 څخه تر 1840 پورې د فر سوداګرو او جالونکو لخوا ایښودل شوې وه او یوازې په پیاده یا آس باندې د تیریدو وړ وه.په 1836 کې، کله چې د مهاجرینو لومړی واګون اورګاډی د میسوري په خپلواکۍ کې تنظیم شوی و، د واګون لار د فورټ هال، ایډاهو ته پاکه شوې وه.د واګون پټلۍ په زیاتیدونکې توګه لویدیځ ته پاکې شوې او په نهایت کې په اوریګون کې د ویلیمیټ وادۍ ته رسیدلې ، په کوم ځای کې چې د اوریګون ټریل په نوم یادیږي بشپړ شو ، حتی لکه څنګه چې نږدې کلني پرمختګونه د پلونو ، کټ آفونو ، بېړۍ په شکل کې شوي. او سړکونه، چې سفر یې ګړندی او خوندي کړی.په آیوا، میسوري، یا نیبراسکا سیمه کې د مختلفو پیل شویو ځایونو څخه، لارې د فورټ کیرني، نیبراسکا سیمې ته نږدې د پلیټ سیند د ټیټې وادي سره یوځای شوي، او د راکي غرونو لویدیځ ته د زرخیز زراعتي ځمکو المل شوي.د 1830 لسیزې له پیل څخه تر نیمایي پورې (او په ځانګړي توګه د 1846-1869 کلونو پورې) د اوریګون ټریل او د هغې ډیری څانګې د شاوخوا 400,000 میشته خلکو ، بزګرانو ، کان کیندونکو ، مالدارانو او د سوداګرۍ مالکینو او د دوی کورنیو لخوا کارول شوي.د لارې ختیځ نیمه برخه د مسافرینو لخوا د کالیفورنیا ټریل (له 1843 څخه) ، مورمون ټریل (له 1847 څخه) ، او بوزیمان ټریل (له 1863 څخه) د دوی جلا ځایونو ته د وتلو دمخه هم کارول شوې وه.په 1869 کې د لومړي ټرانس کانټینینټل ریل پټلۍ بشپړیدو وروسته د ټریل کارول کم شول ، چې د لویدیز سفر خورا ګړندی ، ارزانه او خوندي کوي.نن ورځ، عصري لویې لارې، لکه Interstate 80 او Interstate 84، د لویدیځ لور ته د ورته کورس برخې تعقیبوي او د هغو ښارونو څخه تیریږي چې په اصل کې د اوریګون ټریل کارولو لپاره د خدمت لپاره تاسیس شوي.
د ټیکساس ضمیمه
د مکسیکو جنرال لوپیز دی سانتا انا سم هوسټن ته تسلیم شو ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1845 Dec 29

د ټیکساس ضمیمه

Texas, USA
د ټکساس جمهوریت د مارچ په 2، 1836 کې د مکسیکو جمهوریت څخه خپلواکي اعلان کړه. په ورته کال یې د متحده ایالاتو سره د الحاق غوښتنه وکړه، مګر د بهرنیو چارو وزیر لخوا رد شو.په هغه وخت کې، د ټیکسیانو لوی اکثریت د متحده ایالاتو لخوا د جمهوریت د الحاق ملاتړ وکړ.د متحده ایالاتو د دواړو لویو سیاسي ګوندونو مشرتابه ، دیموکراتانو او ویګس ، په کانګرس کې د غلامۍ پلوه او ضد برخې شخړو بې ثباته سیاسي اقلیم ته د ټیکساس ، د غلامۍ یوه پراخه سیمه معرفي کولو سره مخالفت وکړ.برسېره پردې، دوی غوښتل چې د مکسیکو سره د جګړې څخه ډډه وکړي، چې حکومت یې غلامي غیرقانوني کړې وه او د خپل یاغي شمالي ولایت حاکمیت یې له منلو انکار کړی و.د 1840 لسیزې په لومړیو کې د ټیکساس اقتصادي برخلیک په کمیدو سره، د ټیکساس جمهوریت ولسمشر سام هیوسټن د مکسیکو سره خبرې اترې تنظیم کړې ترڅو د بریتانیا په منځګړیتوب سره د خپلواکۍ د رسمي پیژندنې د امکان په لټه کې شي.په 1843 کې، د متحده ایالاتو ولسمشر جان ټیلر، بیا د کوم سیاسي ګوند سره یوځای نه و، په خپلواکه توګه پریکړه وکړه چې د ټیکساس الحاق تعقیب کړي ترڅو په دفتر کې د نورو څلورو کلونو لپاره د ملاتړ اساس ترلاسه کړي.د هغه رسمي انګیزه په ټیکساس کې د غلامانو د خلاصون لپاره د برتانوي حکومت لخوا د شکمنو ډیپلوماتیکو هڅو مخه ونیوله، کوم چې به په متحده ایالاتو کې غلامي کمزورې کړي.د هیوسټن له ادارې سره د پټو خبرو اترو له لارې، ټیلر د اپریل په 1844 کې د الحاق یو تړون ترلاسه کړ. کله چې اسناد د تصویب لپاره د متحده ایالاتو سنا ته وسپارل شول، د الحاق د شرایطو جزئیات عامه شول او د ټیکساس د ترلاسه کولو پوښتنه په مرکزي مرحله کې شوه. د 1844 کال ولسمشریزې ټاکنې. د ټیکساس سره الحاق سویلي ډیموکراتیک استازو د 1844 کال د می په میاشت کې د خپل ګوند په کنوانسیون کې د دوی د الحاق ضد مشر مارټین وان بورین نومول رد کړل. د شمالي ډیموکراټیک همکارانو سره په اتحاد کې ، دوی د جیمز K. پولک، څوک چې د ټیکساس پرو منیفیسټ تقدیر پلیټ فارم ته ورغی.د مارچ په 1، 1845 کې، ولسمشر ټیلر د ضمیمه کولو قانون لاسلیک کړ، او د مارچ په 3 (په دفتر کې د هغه وروستۍ بشپړه ورځ)، هغه د ایوان نسخه ټیکساس ته ولیږله، د سمدستي ضمیمه کولو وړاندیز یې وکړ (کوم چې د پولک مخه نیسي).کله چې پولک بله ورځ د ماسپښین په EST کې دفتر واخیست، هغه ټیکساس وهڅول چې د ټیلر وړاندیز ومني.ټیکساس د ټیکسانس لخوا د مشهور تصویب سره تړون تصویب کړ.دا قانون د ولسمشر پولک لخوا د دسمبر په 29، 1845 کې لاسلیک شو، ټیکساس د اتحادیې د 28 ایالت په توګه ومنل شو.ټکساس په رسمي توګه د فبروري په 19، 1846 کې له اتحادیې سره یوځای شو. له الحاق وروسته، د متحده ایالاتو او مکسیکو ترمنځ اړیکې د ټکساس او مکسیکو ترمنځ د پولې په اړه د نا حل شوي شخړې له امله خرابې شوې، او یوازې څو میاشتې وروسته د مکسیکو - امریکا جګړه پیل شوه.
د کالیفورنیا نسل وژنه
د میشتو خلکو ساتنه ©J. R. Browne
1846 Jan 1 - 1873

د کالیفورنیا نسل وژنه

California, USA
د کالیفورنیا نسل وژنه په 19 پیړۍ کې د متحده ایالاتو د حکومت اجنټانو او شخصي اتباعو لخوا د کالیفورنیا د زرګونو اصلي خلکو وژنه وه.دا له مکسیکو څخه د کالیفورنیا د امریکایی فتحې وروسته پیل شو ، او د کالیفورنیا گولډ رش له امله د میشتو خلکو راتګ ، کوم چې د کالیفورنیا د ځایی نفوس کمښت ګړندی کړ.د 1846 او 1873 ترمنځ، اټکل کیږي چې د کالیفورنیا د 9,492 او 16,094 ترمنځ غیر اصلي خلک وژل شوي.په سلګونو تر زرو پورې نور وږي یا کار کولو ته اړ شوي.[52] د غلامۍ، تښتونې، جنسي تیري، د ماشومانو جلا کول او بې ځایه کول په پراخه کچه وو.دا کړنې د دولتي چارواکو او ملیشو لخوا هڅول شوي، زغمل شوي او ترسره شوي.[۵۳]د کالیفورنیا د هندیانو د لاسي کتاب په 1925 کې اټکل شوی چې د کالیفورنیا اصلي نفوس شاید په 1848 کې له 150,000 څخه په 1870 کې 30,000 ته راټیټ شو او په 1900 کې 16,000 ته نور هم راټیټ شو. وژنې، او قتل عام.د کالیفورنیا اوسیدونکي ، په ځانګړي توګه د سرو زرو په جریان کې ، په وژنو کې په نښه شوي.[54] د 10,000 [55] او 27,000 [56] ترمنځ هم د ځایی خلکو لخوا د جبري کار په توګه اخیستل شوي.د کالیفورنیا ایالت خپل بنسټونه د ځایی خلکو د بې ځایه کولو په اړه د سپینې میشته اوسیدونکو د حقونو د ملاتړ لپاره کارولي.[۵۷]د 2000s راهیسې ډیری امریکایی اکاډمیک او فعال سازمانونه ، دواړه اصلي امریکایی او اروپایی امریکایی ، د کالیفورنیا د متحده ایالاتو له فتحې سمدستي وروسته هغه دوره مشخصه کړې چې په هغه کې ایالتي او فدرالي حکومتونو په سیمه کې د اصلي امریکایانو پروړاندې نسل وژنه وکړه.په 2019 کې، د کالیفورنیا والي ګیوین نیوزوم د نسل وژنې لپاره بخښنه وغوښته او د یوې څیړنې ډلې یې وغوښتل چې په موضوع ښه پوه شي او راتلونکي نسلونه خبر کړي.
Play button
1846 Apr 25 - 1848 Feb 1

د مکسیکو - امریکایی جنګ

Texas, USA
د مکسیکو-امریکا جګړه د 1846 څخه تر 1848 پورې د متحده ایالاتو او مکسیکو ترمنځ وسله واله جګړه وه. دا په 1845 کې د ټکساس د متحده ایالاتو له الحاق وروسته چې مکسیکو د مکسیکو خاوره ګڼله ځکه چې دا د مکسیکو جنرال انتونیو لوپیز دي سانتا لخوا لاسلیک شوی د ویلاسکو تړون په رسمیت نه پیژني. انا کله چې هغه د 1836 ټیکساس انقلاب په جریان کې د ټیکسي اردو زنداني وه.د ټیکساس جمهوریت په حقیقت کې یو خپلواک هیواد و، مګر ډیری انګلیس - امریکایی اتباع چې له 1822 [58] وروسته له متحده ایالاتو څخه ټیکساس ته تللي وو غوښتل چې د متحده ایالاتو سره ضمیمه شي.[۵۹]په متحده ایالاتو کې کورني برخې سیاست د ضمیمه کیدو مخه نیسي ځکه چې ټیکساس به یو غلام دولت و ، چې د شمالي آزاد ایالتونو او سویلي غلام ایالتونو ترمینځ د ځواک انډول یې ګډوډ کړ.[60] د 1844 د متحده ایالاتو د ولسمشرۍ په ټاکنو کې، دیموکرات جیمز کی پولک په اوریګون او ټیکساس کې د متحده ایالاتو د خاورې پراخولو په پلیټ فارم کې وټاکل شو.پولک د سوله ایزو وسیلو یا وسله وال ځواک له لارې د پراختیا ملاتړ وکړ، په 1845 کې د ټیکساس الحاق سره دا هدف د سوله ایزو لارو [61] له لارې پرمخ وړل.په هرصورت، د ټیکساس او مکسیکو ترمنځ پوله ناندرۍ وه، د ټیکساس جمهوریت او متحده ایالاتو دا ادعا وکړه چې دا د ریو ګرانډی او مکسیکو ادعا کوي چې دا د شمالي نیوس سیند دی.پولک مکسیکو ته یو ډیپلوماتیک ماموریت واستاوه ترڅو د کالیفورنیا او د کالیفورنیا سره یوځای د 25 ملیون ډالرو (د نن ورځې د 785,178,571 ډالرو سره مساوي) د منازعې سیمې پیرودلو لپاره مکسیکو ته یو ډیپلوماتیک ماموریت واستول شي ، کوم وړاندیز چې د مکسیکو حکومت رد کړ.[62] بیا پولک د 80 سرتیرو یوه ډله د جنجالي سیمې په اوږدو کې ریو ګرانډي ته واستوله ، د مکسیکو د وتلو غوښتنې یې له پامه غورځولې.[63] د مکسیکو ځواکونو دا د برید په توګه تعبیر کړه او د اپریل په 25، 1846 کې یې د متحده ایالاتو ځواکونه په شا وتمبول، [64] یو داسې اقدام چې پولک د متحده ایالاتو کانګرس قانع کړ چې د جګړې اعلان وکړي.[۶۳]
Play button
1848 Jan 1 - 1855

د کالیفورنیا د سرو زرو رش

Sierra Nevada, California, USA
د کالیفورنیا د سرو زرو رش (1848-1855) د سرو زرو رش و چې د جنوري په 24، 1848 کې پیل شو، کله چې د کالیفورنیا په کولوما کې د سوټر مل کې د جیمز ډبلیو مارشال لخوا سره زر وموندل شو.[65] د سرو زرو خبر شاوخوا 300,000 خلک د متحده ایالاتو او بهر څخه کلیفورنیا ته راوړل.[۶۶] د پیسو په عرضه کې د سرو زرو ناڅاپه راتګ د امریکا اقتصاد بیا پیاوړی کړ.د نفوس ناڅاپه زیاتوالي د کالیفورنیا ته اجازه ورکړه چې په ګړندۍ توګه د 1850 په موافقت کې دولت ته لاړ شي. د طلایی رش د کلیفورنیا په اصلي خلکو باندې سختې اغیزې درلودې او د ناروغۍ ، لوږې او د کالیفورنیا نسل وژنې څخه د اصلي امریکایی نفوس کمیدل ګړندي کړل.د سرو زرو اغیزې د پام وړ وې.په ټوله سیمه ایزو ټولنو باندې برید وشو او د سرو زرو غوښتونکو لخوا د دوی ځمکې له مینځه یوړل شوې، چې د "نهه څلویښتو" په نامه یادیږي (1849 ته اشاره کوي، د گولډ رش کډوالۍ لپاره لوړ کال).د کالیفورنیا څخه بهر، لومړی د 1848 په وروستیو کې د اوریګون، سانډویچ ټاپوګانو (هوای) او لاتینې امریکا څخه وو. د نږدې 300,000 خلکو څخه چې د سرو زرو په جریان کې کالیفورنیا ته راغلل، نیمایي یې د بحر له لارې او نیمایي یې د سمندر له لارې راغلل. د کالیفورنیا لار او د ګیلا سیند لاره؛نهه څلویښت تنه ډیری وختونه په سفر کې د پام وړ ستونزو سره مخ شوي.پداسې حال کې چې ډیری نوي راغلي امریکایان وو، د سرو زرو رش د لاتینې امریکا، اروپا، آسټرالیا او چین څخه زرګونه کسان جذب کړل.کرنه او مالداري په ټول ایالت کې پراخه شوې ترڅو د استوګنې اړتیاوې پوره کړي.سان فرانسسکو په 1846 کې د شاوخوا 200 اوسیدونکو له کوچني میشت ځای څخه تر 1852 پورې شاوخوا 36,000 بوم ټاون ته وده ورکړه. په کلیفورنیا کې سړکونه، کلیساګانې، ښوونځي او نور ښارګوټي جوړ شول.په 1849 کې یو دولتي اساسي قانون لیکل شوی و.نوی اساسي قانون د ټولپوښتنې له لارې تصویب شو.د راتلونکي دولت لنډمهاله لومړی والي او مقننه وټاکل شول.په سپتمبر 1850 کې، کیلیفورنیا یو ایالت شو.د سرو زرو په پیل کې، د سرو زرو په ډګرونو کې د ملکیت د حقونو په اړه هیڅ قانون شتون نه درلود او د "د ادعاوو ادعا" یو سیسټم رامینځته شوی.پروسپیکټرانو د ساده تخنیکونو په کارولو سره د سیندونو او سیندونو څخه سره زر ترلاسه کړل، لکه د پنینګ.که څه هم کان کیندنه چاپیریال ته زیان رسوي، د سرو زرو د بیا رغونې ډیرې پیچلې میتودونه رامینځته شوي او وروسته په ټوله نړۍ کې منل شوي.د ترانسپورت نوي میتودونه رامینځته شوي کله چې د بھاپ کښتۍ منظم خدمت ته راغله.په 1869 کې، د اورګاډي پټلۍ له کلیفورنیا څخه ختیځ متحده ایالاتو ته جوړ شوي.په خپل اوج کې، ټیکنالوژیکي پرمختګونه داسې ځای ته ورسیدل چې د پام وړ تمویل ته اړتیا وه، د سرو زرو شرکتونو تناسب انفرادي کان کیندونکو ته زیات کړ.د نن ورځې د متحده ایالاتو د لسګونو ملیارد ډالرو په ارزښت سره زر بیرته ترلاسه شوي، کوم چې د یو څو لپاره د لوی شتمنۍ لامل شوی، که څه هم ډیری چا چې د کالیفورنیا د سرو زرو په سیالیو کې برخه اخیستې وه د پیل څخه لږ څه ترلاسه کړي.
Play button
1848 Jun 1

د ښځو رایه

United States
د ښځو د رای ورکولو غورځنګ د جون 1848 د آزادۍ ګوند ملي کنوانسیون سره پیل شو.د ولسمشرۍ نوماند ګیرټ سمیټ د ګوند د تختې په توګه د ښځو د رای ورکولو لپاره استدلال وکړ او تاسیس یې کړ.یوه میاشت وروسته، د هغه د تره زوی الیزابیت کیډي سټینټون د لوکریتیا موټ او نورو میرمنو سره یوځای شو ترڅو د سینیکا فالس کنوانسیون تنظیم کړي، چې د احساساتو اعالمیه د ښځو لپاره د مساوي حقونو غوښتنه کوي، او د رایې ورکولو حق.د دغو فعالینو ډیری یې د نابودۍ غورځنګ په جریان کې له سیاسي پلوه خبر شوي.د "لومړي څپې فیمینیزم" په جریان کې د ښځو د حقونو کمپاین د ډیری نورو په مینځ کې د سټینټون، لوسي سټون او سوسن بی انتوني لخوا رهبري کیده.سټون او پاولینا رایټ ډیوس په 1850 کې د ښځو د حقونو مشهور او اغیزمن ملي کنوانسیون تنظیم کړ [67]غورځنګ د کورنۍ جګړې وروسته بیا تنظیم شو، تجربه لرونکي کمپاین کونکي یې ترلاسه کړل، چې ډیری یې د ښځو د عیسوي تودوخې اتحادیې کې د منع کولو لپاره کار کاوه.د نولسمې پیړۍ په پای کې یو څو لویدیځو ایالتونو ښځو ته د رایې ورکولو بشپړ حق ورکړ، [67] که څه هم ښځو د پام وړ قانوني بریاوې ترلاسه کړې، د ملکیت او د ماشومانو د ساتنې په برخو کې یې حقونه ترلاسه کړل.[۶۸]
د 1850 تړون
د متحده ایالاتو سنا، AD 1850 (د پیټر ایف رودرمل لخوا نقاشي): هنري کلی د زاړه سنا خونې پوړ نیسي؛د ولسمشر مرستیال میلارډ فیلمور مشري کوي لکه جان سي کالهون (د فیلمور د څوکۍ ښیې ته) او ډینیل ویبسټر (د کلی کیڼ اړخ ته ناست) ګوري. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1850 Jan 1

د 1850 تړون

United States
د 1850 تړون د 1850 کال د سپتمبر په میاشت کې د متحده ایالاتو د کانګرس لخوا تصویب شوی د پنځو جلا بیلونو یوه کڅوړه وه چې په لنډمهاله توګه د امریکا د کورنۍ جګړې په کلونو کې د غلام او آزاد دولتونو ترمینځ تاوتریخوالی کم کړ.د ویګ سناتور هینري کلی او دیموکرات سناتور سټیفن A. ډګلاس لخوا ډیزاین شوی ، د ولسمشر میلارډ فیلمور په ملاتړ ، جوړجاړی د مکسیکو - امریکایی جګړې (1846-48) څخه پدې وروستیو کې ترلاسه شوي سیمو کې د غلامۍ اداره کولو څرنګوالي په اړه متمرکزه وه.جز عمل کوي:د کالیفورنیا غوښتنه تصویب کړه چې اتحادیې ته د یو آزاد ایالت په توګه ننوځيد 1850 د فراري غلام قانون سره د فراري غلام قوانین پیاوړي کړلپه واشنګټن ډي سي کې د غلامانو تجارت منع کړ (په داسې حال کې چې لاهم هلته غلامۍ ته اجازه ورکوي)د ټیکساس لپاره شمالي او لویدیز سرحدونه تعریف شوي پداسې حال کې چې د نیو میکسیکو د خاورې لپاره د سیمه ایز حکومت رامینځته کول ، پرته له کوم محدودیت سره چې ایا د دې خاورې څخه کوم راتلونکی دولت به آزاد وي یا غلام وي.د یوتا د سیمې لپاره یو سیمه ایز حکومت رامینځته کړی، پرته له کوم محدودیت سره چې آیا د دې سیمې راتلونکی دولت به آزاد وي یا غلامپه سیمو کې د غلامۍ په اړه بحث د مکسیکو - امریکایی جګړې په جریان کې راپورته شوی و ، ځکه چې ډیری سویلي خلکو هڅه کوله چې نوي ترلاسه شوي ځمکو ته غلامي پراخه کړي او ډیری شماليانو د دې ډول پراختیا سره مخالفت وکړ.دا بحث د ریو ګرانډ شمال او ختیځ په ټولو پخوانیو مکسیکو کې د ټیکساس د ادعا له امله نور هم پیچلی شوی و ، پشمول هغه سیمې چې هیڅکله یې په مؤثره توګه کنټرول نه درلود.د قانون په اړه بحثونه د کانګرس په تاریخ کې خورا مشهور وو، او ویش د کانګریس په پوړ کې په شخړو او ټوپکونو بدل شو.د جوړجاړي لاندې، ټیکساس د ټیکساس د عامه پور فدرالي انګیرنې په بدل کې خپل ادعاګانې اوسني نیو میکسیکو او نورو ایالتونو ته وسپارلې.کالیفورنیا د یو آزاد دولت په توګه ومنل شو، پداسې حال کې چې د مکسیکو سیشن پاتې برخې د نیو مکسیکو سیمې او یوتاه سیمه کې تنظیم شوي.د مشهور حاکمیت د مفکورې له مخې، د هرې سیمې خلک به پریکړه وکړي چې غلامي ته اجازه ورکړل شي یا نه.په جوړجاړي کې د غلامانو یو ډیر سخت قانون هم شامل و او په واشنګتن ډي سي کې د غلامانو تجارت منع کړ په سیمو کې د غلامۍ مسله به د کنساس - نیبراسکا قانون (1854) لخوا بیا پرانستل شي، مګر د 1850 تړون لوی رول لوبولی. د امریکا د کورنۍ جګړې په ځنډولو کې.
Play button
1857 Mar 6

د ډریډ سکاټ پریکړه

United States
ډریډ سکاټ v. سانډفورډ د متحده ایالاتو د سترې محکمې یوه تاریخي پریکړه وه چې د متحده ایالاتو اساسي قانون د تور افریقایي نسل خلکو ته د امریکا تابعیت نه وغزاوه او پدې توګه دوی نشي کولی د هغه حقونو او امتیازاتو څخه خوند واخلي چې اساسي قانون امریکایی اتباعو ته ورکړي.[69] د سترې محکمې پریکړه په پراخه کچه غندل شوې ، دواړه د هغې د توکمپالنې او څلور کاله وروسته د امریکا د کورنۍ جګړې په پیل کې د هغې د مهم رول لپاره.حقوقي [عالم] برنارډ شوارټز وویل چې دا "د سترې محکمې د بدترینو پریکړو په لیست کې لومړی ځای لري".د قاضي القضات چارلس ایوانز هیوز دا د محکمې "تر ټولو لوی ځان سوځول شوی زخم" وباله.[۷۱]په دې پریکړه کې د ډریډ سکاټ قضیه شامله وه، یو غلام تور سړی چې مالکینو یې هغه د میسوري څخه، د غلام ساتلو ایالت، الینوس او ویسکونین سیمې ته لیږدولی و، چیرته چې غلامي غیرقانوني وه.کله چې وروسته د هغه مالکینو هغه بیرته میسوري ته راوړو، سکاټ د هغه د آزادۍ لپاره دعوه وکړه او ادعا یې وکړه چې هغه د متحده ایاالتو "وړیا" خاورې ته وړل شوی و، هغه په ​​​​خپل ځان آزاد شوی و او په قانوني توګه نور غلام نه و.سکاټ لومړی د میسوري ایالت محکمه کې دعوه وکړه ، کوم چې پریکړه وکړه چې هغه لاهم د دې قانون لاندې غلام و.هغه بیا د متحده ایالاتو په فدرالي محکمه کې دعوه وکړه ، کوم چې د هغه په ​​​​وړاندې پریکړه وکړه چې په قضیه کې د میسوري قانون پلي کړي.هغه بیا د امریکا سترې محکمې ته عریضه وکړه.د مارچ په 1857 کې، سترې محکمې د سکاټ په وړاندې 7-2 پریکړه وکړه.په یوه نظر کې چې د لوی قاضي راجر ټني لخوا لیکل شوي، محکمې پریکړه وکړه چې د افریقایي نژاد خلک "شامل ندي، او په اساسي قانون کې د اتباعو" کلمې لاندې شامل نه دي، او له همدې امله نشي کولی د هیڅ حق ادعا وکړي. هغه امتیازات چې دا وسیله د متحده ایالاتو اتباعو ته چمتو کوي او خوندي کوي".تاني په 1787 کې د اساسي قانون د مسودې له وخت څخه د امریکا د دولت او محلي قوانینو د یوې پراخې سروې سره د هغه د واکمنۍ ملاتړ وکړ چې دا یې وښودله چې "د تل پاتې او نه منلو وړ خنډ د سپین نسل او هغه چا ترمنځ رامینځته شوی چې دوی یې کم کړی و. غلامي ته "ځکه چې محکمې پریکړه وکړه چې سکاټ یو امریکایی تبعه نه و، هغه د کوم دولت تبعه هم نه و او په وینا یې، هیڅکله نشي کولی د " تابعیت تنوع" رامینځته کړي چې د متحده ایالاتو د اساسي قانون دریمه ماده د متحده ایالاتو فدرالي محکمې ته اړتیا لري. د یوې قضیې په اړه د صالحیت څخه کار اخیستل.د سکاټ په شاوخوا کې د دې مسلو په اړه د حکم کولو وروسته، تاني د میسوري تړون د غلام مالکینو د ملکیت حقونو محدودیت په توګه وغورځاوه چې د متحده ایاالتو کانګرس د اساسي قانون له واکونو څخه ډیر و.
Play button
1861 Apr 12 - 1865 May 9

د امریکا کورنۍ جګړه

United States
د امریکا کورنۍ جګړه (د اپریل 12، 1861 - د می 9، 1865؛ په نورو نومونو هم پیژندل کیږي) په متحده ایالاتو کې د اتحادیې (هغه ایالتونه چې فدرالي اتحادیې ته وفادار پاتې شوي، یا "شمال") او د متحده ایالاتو ترمنځ کورنۍ جګړه وه. کنفدراسی (هغه ایالتونه چې د جلا کیدو یا "جنوب" ته رایه ورکوي).د جګړې مرکزي لامل د غلامۍ حالت و، په ځانګړې توګه د لوزیانا پیرود او د مکسیکو - امریکایی جګړې په پایله کې ترلاسه شوي سیمو ته د غلامۍ پراختیا.په 1860 کې د کورنۍ جګړې په جریان کې، د 32 ملیون امریکایانو څخه څلور ملیونه (~ 13٪) تور خلک وو، نږدې ټول په سویل کې.کورنۍ جګړه د متحده ایالاتو په تاریخ کې د پیښو په اړه ترټولو مطالعه شوې او لیکل شوې.دا د کلتوري او تاریخي بحثونو موضوع پاتې ده.د ځانګړي ګټو څخه د کنفدراسیون د ورک شوي لامل دوامدار افسانه ده.د امریکا کورنۍ جګړه د صنعتي جګړې د کارولو لپاره د لومړنیو څخه وه.د اورګاډي پټلۍ، ټیلګراف، بھاپ کښتۍ، د اوسپنې پټې جنګي بېړۍ، او په ډله ایز ډول تولید شوي وسلې پراخه کارول لیدل شوي.په مجموع کې د ۶۲۰۰۰۰ او ۷۵۰۰۰۰ عسکرو تر منځ په جګړه کې وژل شوي او د ملکي تلفاتو دقیق شمیر نه دی معلوم.کورنۍ جګړه د امریکا په تاریخ کې تر ټولو خونړۍ پوځي جګړه ده.د کورنۍ جګړې ټیکنالوژي او وحشت د راتلونکو نړیوالو جګړو وړاندوینه وکړه.
Play button
1863 Jan 1

د خلاصون اعلان

United States
د آزادۍ اعلان، په رسمي توګه اعلان 95، د ولسمشرۍ اعلامیه او اجرایوي فرمان و چې د متحده ایالاتو د ولسمشر ابراهیم لینکن لخوا د جنوري په 1، 1863 کې د امریکا د کورنۍ جګړې پرمهال صادر شو.اعالمیه په بیلتون غوښتونکو کنفډریټ ایالتونو کې د 3.5 ملیون څخه زیاتو غلامانو افریقایي امریکایانو قانوني حالت له غلامۍ څخه آزاد ته بدل کړ.هرڅومره ژر چې غلامان د خپلو غلامانو له کنټرول څخه وتښتیدل ، یا د اتحادیې لیکو ته په تیښته یا د فدرالي سرتیرو د پرمختګ له لارې ، دوی د تل لپاره آزاد شول.برسېره پردې، اعالمیه د پخوانیو غلامانو لپاره اجازه ورکړه چې "د متحده ایالاتو وسله وال خدمت ته راشي."د خلاصون اعلان هیڅکله په محکمه کې ننګول شوی نه و.په ټولو متحده ایالاتو کې د غلامۍ له منځه وړلو ډاډ ترلاسه کولو لپاره، لینکن هم ټینګار وکړ چې د جنوبي ایالتونو لپاره د بیارغونې پالنونه دوی ته اړتیا لري چې د غلامۍ له منځه وړلو قوانین پلي کړي (کوم چې په ټینیسي، آرکنساس او لوزیانا کې د جګړې په جریان کې پیښ شوي)؛لنکن سرحدي ایالتونه وهڅول چې له مینځه یوسي (کوم چې په مریلینډ، میسوري او لویدیځ ویرجینیا کې د جګړې په جریان کې پیښ شوي) او د 13 تعدیل تصویب ته یې فشار ورکړ.سنا د اپریل په 8، 1864 کې د 13th تعدیل د اړین دوه پر دریمې رایې له لارې تصویب کړ.د استازو جرګې دا کار د جنوري په 31، 1865 کې وکړ؛او د اړتیا وړ درې پر څلورمه برخه ایالتونو دا د دسمبر په 6، 1865 کې تصویب کړه. تعدیل غلامي او غیر ارادي خدمت غیرقانوني کړ، "پرته له دې چې د جرم لپاره سزا وي."
د بیا رغونې دوره
د وینسلو هومر د 1876 نقاشي د زړې میرمنې څخه لیدنه ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1865 Jan 1 - 1877

د بیا رغونې دوره

United States
د امریکا په تاریخ کې د بیارغونې دوره د کورنۍ جګړې څخه سمدلاسه د 1877 تر جوړجاړي پورې دوره وه. د دې هدف د ملت بیا رغونه، د پخوانیو کنفډریټ دولتونو بیا یوځای کول، او د غلامۍ ټولنیز او سیاسي اغیزې په ګوته کول وو.د دې دورې په جریان کې، 13، 14، او 15 تعدیلات تصویب شول، په اغیزمنه توګه د غلامۍ له منځه وړل او نوي آزاد شوي غلامانو ته مدني حقونه او رایې ورکول.د فریډمین بیورو په څیر بنسټونه په اقتصادي او ټولنیز بدلون کې د مرستې لپاره رامینځته شوي، او کانګرس د مدني حقونو، په ځانګړې توګه په سویل کې د ساتنې لپاره قوانین تصویب کړل.په هرصورت، دوره له ننګونو او مقاومت څخه ډکه وه.د سویلي بوربن ډیموکراتان، [72] چې د "ریډیمرز" په نوم پیژندل کیږي، ولسمشر اندریو جانسن، او د کو کلوکس کلان په څیر ډلو په فعاله توګه د تور امریکایانو لپاره د حقونو پراخولو سره مخالفت وکړ.د آزادو خلکو په وړاندې تاوتریخوالی خورا زیات و، په ځانګړې توګه د 1870 او 1871 د پلي کولو قوانینو څخه مخکې، چې د کلان د فعالیتونو د مخنیوي هڅه یې کوله.ولسمشر یولیس ایس گرانټ په پیل کې د تور پوستو اتباعو د ساتنې لپاره د قوي اقداماتو ملاتړ وکړ، مګر په شمال کې د سیاسي ارادې کمیدل او له سویل څخه د فدرالي سرتیرو د وتلو لپاره مخ په زیاتیدونکي غوښتنې د بیارغونې هڅې کمزورې کړې.د خپلو محدودیتونو او ناکامیو سره سره، د پخوانیو غلامانو لپاره د جبران نشتوالی او د فساد او تاوتریخوالی مسلو په شمول، بیارغونې مهمې لاسته راوړنې درلودې.دا په اتحادیه کې د کنفدریټ ایالتونو په بیا یوځای کولو کې بریالی شو او د مدني حقونو لپاره اساسي اساسی بنسټ کېښود ، پشمول د ملي زیږون حق تابعیت ، مناسب پروسه ، او د قانون لاندې مساوي محافظت.په هرصورت، د دې اساسي ژمنو بشپړ پلي کول به یوه بله پیړۍ مبارزه وکړي.
د سرو زرو عمر
په 1874 کې د ساکرامنټو ریل پټلۍ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1870 Jan 1 - 1900

د سرو زرو عمر

United States
د متحده ایالاتو په تاریخ کې، د ګیلډ عمر یوه دوره وه چې تقریبا د 1870 څخه تر 1900 پورې غزیدلې. دا د چټک اقتصادي ودې وخت و، په ځانګړې توګه په شمالي او لویدیځو متحده ایالاتو کې.لکه څنګه چې د امریکا معاشونه په اروپا کې د هغو په پرتله خورا لوړ شوي، په ځانګړې توګه د ماهرو کارګرانو لپاره، او صنعتي کیدو د غیر مسلکي کارګر ځواک د دوامداره زیاتوالي غوښتنه وکړه، په دې موده کې د میلیونونو اروپایی مهاجرینو راتګ لیدل کیده.د صنعتي کیدو ګړندۍ پراختیا د 1860 او 1890 ترمینځ د 60٪ ریښتیني مزد وده لامل شوه ، او د تل په زیاتیدونکي کاري ځواک کې خپره شوه.برعکس، د ژېړو عمر هم د بې وزلۍ او نابرابرۍ دوره وه، ځکه چې په میلیونونو کډوال - ډیری د بې وزلو سیمو څخه - متحده ایالاتو ته راوتلي، او د شتمنیو لوړ غلظت ډیر څرګند او جنجالي شو.[۷۳]د ریل پټلۍ د ودې لوی صنعت و، د فابریکې سیسټم، کان کیندنې، او مالیې په اهمیت کې زیاتوالی.د اروپا او ختیځ متحده ایالاتو څخه مهاجرت د لویدیځ د ګړندۍ ودې لامل شو ، د کرنې ، مالدارۍ او کان کیندنې پراساس.د کارګرانو اتحادیې په چټکه وده کونکي صنعتي ښارونو کې ورځ تر بلې مهمې شوې.د هیواد په کچه دوه لوی فشارونه - د 1873 ویره او د 1893 ویره - د ودې مخه ونیوله او د ټولنیز او سیاسي ناورین لامل شو.د "ګیلډډ ایج" اصطلاح په 1920 او 1930 لسیزو کې کارول شوې او د لیکوال مارک ټوین او چارلس ډډلي وارنر له 1873 ناول څخه اخیستل شوې د ګیلډډ ایج: د نن ورځ کیسه چې د یوې پتلي سرو زرو لخوا پوښل شوي د جدي ټولنیزو ستونزو دورې طنز کوي. .د ژېړو دورې لومړۍ نیمايي په برتانیا کې د ویکټوریا د منځنۍ دورې او په فرانسه کې د بیلیل ایپوک سره نږدې نږدې وه.د دې پیل، د امریکا د کورنۍ جګړې وروسته په کلونو کې، د بیا رغونې دوره (کوم چې په 1877 کې پای ته ورسیده).دا په 1890s کې د پرمختللی دور لخوا تعقیب شو.[۷۴]
د پرمختګ دوره
د مینهټن کوچنۍ ایټالیا، د ختیځ ختیځ اړخ، شاوخوا 1900. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1896 Jan 1 - 1916

د پرمختګ دوره

United States
په متحده ایالاتو کې د پرمختګ دوره، د 1896 څخه تر 1917 پورې، د پراخ ټولنیز فعالیت او سیاسي اصالحاتو دوره وه چې موخه یې د فساد، انحصار، او بې کفایتۍ مسلو سره مبارزه وه.د چټک صنعتي کیدو، ښاري کیدو او کډوالۍ په ځواب کې راڅرګندیدل، دا حرکت په ابتدايي توګه د منځني طبقې ټولنیز اصالح کونکو لخوا پرمخ وړل شوی و چې د کار او ژوند شرایطو ښه کولو، سوداګرۍ تنظیم کولو او د چاپیریال ساتنه یې کوله.د پام وړ تاکتیکونو کې "مکرکینګ" ژورنالیزم شامل وو چې ټولنیزې ناروغۍ یې افشا کړې او د بدلون لپاره یې ملاتړ وکړ، په بیله بیا د باور وړ کول او د FDA په څیر د تنظیم کونکو ادارو رامینځته کول.دغه حرکت د بانکدارۍ په سیستم کې هم د پام وړ بدلونونه راوستل، په ځانګړې توګه په ۱۹۱۳ کال کې د فدرالي ریزرو سیستم په تاسیس سره [۷۵]دیموکراتیک کول د پرمختګ د دورې بنسټیز بنسټ و، د اصلاحاتو سره لکه مستقیم ابتدايي ټاکنې، د سناتورانو مستقیمې ټاکنې، او د ښځو رایې.مفکوره دا وه چې د امریکا سیاسي سیسټم ډیر ډیموکراتیک او د فساد په وړاندې لږ حساس وي.ډیری پرمختګ کونکو هم د الکولو د منع کولو ملاتړ وکړ، دا د ډیموکراتیک پروسې ته د "پاک" رایو د راوستلو لپاره د یوې وسیلې په توګه ګوري.[۷۶] ټولنیز او سیاسي مشران لکه تیوډور روزویلټ، ووډرو ویلسن، او جین اډمز د دې اصلاحاتو په لاره اچولو کې مهم شخصیتونه وو.سره له دې چې په پیل کې په محلي کچه تمرکز کوي، د پرمختګ غورځنګ په پای کې په دواړو دولتي او ملي کچو کې جذب ترلاسه کړ، په پراخه کچه د متوسط ​​​​مسلکي متخصصینو په شمول د وکیلانو، ښوونکو او وزیرانو غوښتنه وکړه.پداسې حال کې چې د غورځنګ اصلي موضوعات په لومړۍ نړیواله جګړه کې د امریکا د ښکیلتیا سره کم شوي، عناصر چې په ضایع او موثریت تمرکز کوي تر 1920 کلونو پورې دوام درلود.دوره د امریکایی ټولنې، حکومتدارۍ او اقتصاد په مختلفو اړخونو کې د بنسټیز بدلون له لارې تلپاتې اغیزه درلوده، که څه هم دا هغه ستونزې په بشپړه توګه له منځه نه وړي چې د حل کولو هڅه یې کوله.
Play button
1898 Apr 21 - Aug 10

هسپانوي-امریکايي جګړه

Cuba
د هسپانیې – امریکا جګړه (د اپریل 21 – د اګست 13، 1898)د هسپانیې او متحده ایالاتو ترمنځ د وسله والې جګړې دوره وه.دښمني د کیوبا په هاوانا هاربر کې د USS Maine د داخلي چاودنې وروسته پیل شوه چې د کیوبا د خپلواکۍ په جګړه کې د متحده ایالاتو د مداخلې لامل شوه.جګړه د دې لامل شوه چې متحده ایالات د کارابین په سیمه کې غالب شي، [77] او د امریکا د اسپانیا د پاسیفیک ملکیتونو د ترلاسه کولو په پایله کې.دا د فیلیپین په انقلاب کې د متحده ایالاتو د ښکیلتیا لامل شو او وروسته د فیلیپین – امریکایی جګړې ته.اصلي موضوع د کیوبا خپلواکي وه.په کیوبا کې له څو کلونو راهیسې د هسپانوي استعمار پر ضد پاڅونونه روان وو.متحده ایالاتو د هسپانوي - امریکایی جګړې ته د ننوتلو وروسته د دې پاڅونونو ملاتړ وکړ.تر دې وړاندې هم د جګړې وېرې وې، لکه په ۱۸۷۳ کې د ویرجینیوس افېر کې. خو د ۱۸۹۰ لسیزې په وروستیو کې د امریکا د عامه افکارو د خلکو د کنټرول لپاره د متمرکز کمپونو د جوړولو د راپورونو له امله د بغاوت ملاتړ وکړ.ژیړ ژورنالیزم د خلکو د لیوالتیا د لا زیاتولو او د ډیرو ورځپاڼو او مجلو د پلورلو لپاره ظلمونه مبالغه کړل.[۷۸]د هسپانوي امپراتورۍ د وروستیو پاتې شونو ماتې او له لاسه ورکول د هسپانیا ملي روحیه ته ژوره صدمه وه او د هسپانوي ټولنې بشپړ فلسفي او هنري بیا ارزونه یې هڅوله چې د 98 نسل په نوم پیژندل کیږي.متحده ایالات په عین وخت کې نه یوازې یو لوی ځواک شو، بلکې د نړۍ په ګوټ ګوټ کې یې د ټاپوګانو ملکیتونه هم ترلاسه کړل، چې د پراخوالي د حکمت په اړه یې سخت بحثونه راپورته کړل.
1917 - 1945
نړیوال جنګونهornament
Play button
1917 Apr 6 - 1918 Nov 8

په متحده ایالاتو کې لومړۍ نړیواله جګړه

Europe
متحده ایالاتو د لومړۍ نړیوالې جګړې له پیل څخه نږدې درې کاله وروسته د اپریل په 6، 1917 کې د آلمان امپراتورۍ سره د جګړې اعلان وکړ.د ۱۹۱۸ کال د نوامبر په ۱۱ نیټه اوربند او اوربند اعلان شو. د جګړې له پیلیدو مخکې امریکا بې طرفه پاتې شوې وه، سره له دې چې د لومړۍ نړیوالې جګړې د متحدینو متحدینو، انګلستان، فرانسې او نورو قدرتونو ته یو مهم عرضه کونکی و.امریکا په ۱۹۱۷ کال کې د اکمالاتو، خامو موادو او پیسو په برخه کې خپلې مهمې مرستې وکړې. د امریکا د پوځ د لوی درستیز جنرال جان پرشینګ تر مشرۍ لاندې امریکايي پوځیان د امریکا د اکمالاتي ځواکونو (AEF) په کچه راورسېدل. د ۱۹۱۸ کال په دوبي کې په لویدیځه جبهه کې د ورځې ۱۰۰۰۰ تنه سرتیري.[79] جګړې د متحده ایالاتو د حکومت د ډراماتیک پراختیا په لټه کې و چې د جګړې هڅو څخه ګټه پورته کړي او د متحده ایالاتو د وسله والو ځواکونو په اندازې کې د پام وړ زیاتوالی ومومي.د اقتصاد او د کار ځواک په متحرک کولو کې د نسبتا سست پیل وروسته، د 1918 پسرلي پورې، ملت په جګړه کې د رول لوبولو لپاره چمتو شوی و.د ولسمشر ووډرو ویلسن په مشرۍ، جګړه د پرمختللې دورې د پای ته رسیدو استازیتوب کوي ځکه چې دا په نړۍ کې د اصلاحاتو او ډیموکراسۍ راوستلو هڅه کوله.په جګړه کې د متحده ایالاتو د ننوتلو سره د پام وړ عامه مخالفت شتون درلود.
Play button
1920 Jan 1 - 1929

د شلو کالو ژړا

United States
Roaring Twenties، کله ناکله د Roarin' 20s په نوم سټایل شوی، په موسیقۍ او فیشن کې د 1920 لسیزې ته اشاره کوي، لکه څنګه چې په لویدیځ ټولنه او لویدیځ کلتور کې پیښ شوي.دا په متحده ایالاتو او اروپا کې د ځانګړي کلتوري څنډې سره د اقتصادي سوکالۍ دوره وه، په ځانګړې توګه په لویو ښارونو لکه برلین، بیونس آیرس، شیکاګو، لندن، لاس انجلس، مکسیکو ښار، نیویارک ښار، پاریس او سیډني کې.په فرانسه کې، لسیزه د années folles ("لیونیو کلونو") په نوم پیژندل شوې، د دورې ټولنیز، هنري او کلتوري تحرک ټینګار کوي.جاز غوړیدلی، فلیپر د برتانوي او امریکایی میرمنو لپاره عصري بڼه بیا تعریف کړه، او آرټ ډیکو لوړ شو.د لومړۍ نړیوالې جګړې د نظامي تحرک او د هسپانوي فلو په پایله کې ، ولسمشر وارن جی هارډینګ متحده ایالاتو ته "عادي حالت" راوست.ټولنیز او کلتوري ځانګړتیاوې چې د Roaring Twenties په نوم پیژندل کیږي په مخکښو لویو ښارونو کې پیل شوې او د لومړۍ نړیوالې جګړې وروسته په پراخه کچه خپره شوه. عصري ټیکنالوژي لکه موټر، خوځنده عکسونه، او راډیو، د نفوس یوې لویې برخې ته "مډرنیت" راوړي.په ورځني ژوند او معمارۍ کې د عملي کیدو په برخه کې رسمي آرائشی فریلونه توی شوي.په ورته وخت کې، جاز او نڅا د لومړۍ نړیوالې جګړې د مزاج سره په مخالفت کې په شهرت کې زیاتوالی موندلی. لکه څنګه چې دا دوره اکثرا د جاز عمر په نوم یادیږي.په شلمه لسیزه کې په لویدیځه نړۍ کې د ملیونونو خلکو په ژوند کې د موټرو، ټیلیفونونو، فلمونو، راډیوګانو او بریښنایی وسایلو په پراخه پیمانه پراختیا او کارول لیدل شوي.هوايي چلند ډیر ژر یو کاروبار شو.هیوادونو ګړندی صنعتي او اقتصادي وده ولیدله ، د مصرف کونکي غوښتنې ګړندۍ کړې ، او د ژوند طرز او کلتور کې د پام وړ نوي رجحانات معرفي کړل.رسنۍ، د ډله ایز بازار اعلاناتو نوي صنعت لخوا تمویل شوي چې د پیرودونکو غوښتنې پرمخ وړي، په مشهورو شخصیتونو، په ځانګړې توګه د سپورت اتلانو او فلم ستورو تمرکز کوي، ځکه چې ښارونه د دوی د کور ټیمونو لپاره ریښې لري او نوي محلي سینماګانې او لوی سپورت سټیډیمونه ډک کړي.په ډیرو لویو دیموکراتیکو ایالتونو کې ښځو د رایې ورکولو حق ترلاسه کړ.
لوی خپګان
په شیکاګو کې د سوپ پخلنځي بهر وزګار سړي ، 1931 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1929 Jan 1 - 1941

لوی خپګان

United States
په متحده ایالاتو کې، لوی فشار د 1929 کال د اکتوبر په میاشت کې د وال سټریټ له حادثې سره پیل شو. د سټاک مارکيټ سقوط د یوې لسیزې لوړې بیکارۍ، بې وزلۍ، ټیټې ګټې، انفلاسیون، د کروندګرو عوایدو کمیدل، او د اقتصادي ودې لپاره فرصتونه له لاسه ورکړل. همدارنګه د شخصي پرمختګ لپاره.په ټولیز ډول، په اقتصادي راتلونکي کې د باور عمومي زیان شتون درلود.[۸۳]په معمول توضیحاتو کې ډیری فکتورونه شامل دي، په ځانګړې توګه د مصرف کونکي لوړ پور، ناسم تنظیم شوي بازارونه چې د بانکونو او پانګوالو لخوا ډیر خوشبین پورونو ته اجازه ورکوي، او د لوړې ودې نوي صنعتونو نشتوالی.دا ټول متقابل عمل وکړ چې د کم لګښتونو، د باور راټیټولو او د تولید کمولو لپاره د ټیټ اقتصادي سرپل رامینځته کړي.[هغه] صنعتونه چې تر ټولو زیات زیانمن شوي دي ساختماني، بار وړلو، کان کیندنې، لوګی او کرنه (په زړه کې د دوړو کڅوړو شرایطو سره ترکیب شوي).همدارنګه سخت زیان د پایښت لرونکي توکو لکه موټرو او وسایلو تولید و ، چې پیرودونکي یې پیرود ځنډولی شي.اقتصاد د 1932-1933 په ژمي کې ټیټ شو.بیا وروسته د 1937-1938 کساد څلور کاله وده وکړه ترڅو د بیکارۍ لوړه کچه بیرته راشي.[۸۵]ډیپریشن هم د امریکا په تاریخ کې د لومړي ځل لپاره د کډوالۍ د زیاتوالي لامل شو.ځینې ​​کډوال بیرته خپلو اصلي هیوادونو ته تللي او ځینې د متحده ایالاتو اصلي اتباع کاناډا ، استرالیا او سویلي افریقا ته تللي.په لوی میدانونو (اوکیز) او سویل کې د خراب ځپلو سیمو څخه د کلیفورنیا او د شمال ښارونو (لوی مهاجرت) په څیر ځایونو ته د خلکو ډله ایز مهاجرت شتون درلود.په دې موده کې نژادي تاوتریخوالی هم زیات شو.په 1940 لسیزه کې، کډوالۍ بیرته عادي حالت ته راغله، او مهاجرت کم شو.
په متحده ایالاتو کې دوهم نړیوال جنګ
امریکايي پوځیان د اوماها ساحل ته نږدې کیږي ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1941 Dec 7 - 1945 Aug 15

په متحده ایالاتو کې دوهم نړیوال جنګ

Europe
په دویمه نړیواله جګړه کې د متحده ایالاتو نظامي تاریخ د محور ځواک پروړاندې د متحدینو بریالۍ جګړه پوښي ، چې د 7 دسمبر 1941 په پرل هاربر برید سره پیل کیږي.د دویمې نړیوالې جګړې په لومړیو دوو کلونو کې، متحده ایالاتو په 1937 کې د متحده ایالاتو د ولسمشر فرانکلین ډی روزویلټ لخوا د قرنطین په وینا کې د رسمي بیان په توګه رسمي بې طرفي ساتلې وه، پداسې حال کې چې بریتانیا ، شوروي اتحاد ، اوچین ته د جګړې له لارې د موادو رسولو لپاره. د لینډ - لیز قانون چې د 1941 کال د مارچ په 11 نیټه په قانون کې لاسلیک شو ، او همدارنګه په آیسلینډ کې میشته برتانوي ځواکونو ځای په ځای کولو لپاره د متحده ایالاتو اردو ځای په ځای کول.د "ګریر پیښې" وروسته روزویلټ په عامه توګه د 1941 کال د سپټمبر په 11 نیټه د "لیدلو پر مهال د ډزو" امر تایید کړ، په مؤثره توګه د اتلانتیک په جګړه کې د آلمان او ایټالیا پر وړاندې د سمندري جګړې اعلان وکړ.[80] په ارام سمندر کې، د متحده ایالاتو غیر رسمي ابتدايي جنګي فعالیت لکه د فلاینګ پړانګانو په څیر شتون درلود.د جګړې په جریان کې شاوخوا 16,112,566 امریکایانو د متحده ایالاتو په وسله والو ځواکونو کې خدمت کړی چې 405,399 وژل شوي او 671,278 ټپیان شوي دي.همدارنګه [۱۳۰،۲۰۱] امریکايي جنګي بندیان وو، چې ۱۱۶،۱۲۹ یې له جګړې وروسته بېرته خپلو کورونو ته ستانه شول.[۸۲]د اروپا په جګړه کې برتانیې، د هغې متحدینو او شوروي اتحاد ته مرستې شاملې وې، د امریکا متحدو ایالتونو تر هغه وخته پورې د وسلو تجهیزات برابرول چې د یرغل ځواک چمتو کړي.د متحده ایالاتو ځواکونه لومړی د شمالي افریقا په کمپاین کې په محدوده کچه و ازمول شول او بیا په 1943-45 کې په ایټالیا کې د بریتانوي ځواکونو سره ډیر د پام وړ کار واخیستل شو، چیرې چې د متحده ایالاتو ځواکونه، د متحدو ځواکونو د دریمې برخې استازیتوب کوي، وروسته له دې چې د ایټالیا تسلیم شو او له مینځه یوړل شو. جرمنيانو په غاړه واخیسته.بالاخره د ۱۹۴۴ کال د جون په میاشت کې د جنرال ډویټ ډي آیزن هاور په مشرۍ پر فرانسې اصلي یرغل وشو.په عین حال کې، د متحده ایاالتو اردو هوایی ځواک او د برتانیا شاهي هوایي ځواک د آلمان په ښارونو بمبارۍ کې ښکیل وو او په سیستماتیک ډول یې د آلمان ترانسپورتي اړیکې او د مصنوعي تیلو کارخانې په نښه کړې، ځکه چې دا د 1944 په جګړه کې د برتانیې د لوفتواف پوستې څخه پاتې کیدل. له ټولو خواوو يرغل وکړ، دا څرګنده شوه چې آلمان به جګړه له لاسه ورکړي.برلین د 1945 په می کې شورويانو ته ولوید، او د اډولف هټلر په مړینې سره، آلمانانو تسلیم شو.
1947 - 1991
سړه جګړهornament
Play button
1947 Mar 12 - 1991 Dec 26

سړه جګړه

Europe
د دویمې نړیوالې جګړې وروسته، متحده ایالات د دوو سترو زبرځواکونو په توګه راڅرګند شو، یو یې شوروي اتحاد و.د متحده ایالاتو مشرانو جرګې په دوه اړخیزه رایو کې په ملګرو ملتونو کې د متحده ایالاتو ګډون تصویب کړ ، کوم چې د متحده ایالاتو د دودیز انزوا کیدو څخه د وتلو او د نړیوال ښکیلتیا د زیاتوالي په لور په نښه کړ.[۸۶] د ۱۹۴۵-۱۹۴۸ تر منځ د امریکا لومړنی هدف د دویمې نړیوالې جګړې له ویجاړیو څخه د اروپا ژغورل او د شوروي اتحاد په استازیتوب د کمونیزم د پراختیا مخه نیول وو.د سړې جګړې پر مهال د امریکا بهرنۍ پالیسي د لویدیځې اروپا اوجاپان په ملاتړ او د کمونیزم د خپریدو د مخنیوي په پالیسي سره جوړه شوې وه.امریکا د کوریا او ویتنام په جګړو کې ګډون وکړ او په دریمه نړۍ کې یې د کیڼ اړخو حکومتونو د راپرځولو هڅه وکړه چې د هغې د خپریدو مخه ونیسي.[۸۷]په 1989 کې، د پان-اروپايي پکنک وروسته د اوسپنې پردې راپرېوتل او د انقلابونو سوله ایز څپې (د رومانیا او افغانستان استثنا سره) د ختیځ بلاک نږدې ټول کمونیستي حکومتونه ړنګ کړل.د شوروي اتحاد کمونست ګوند پخپله په شوروي اتحاد کې کنټرول له لاسه ورکړ او د 1991 کال د اګست په میاشت کې د ناکامې کودتا له هڅې وروسته منع شو. دا په پایله کې د 1991 په دسمبر کې د شوروي اتحاد د رسمي منحل کیدو لامل شو، د هغه د اساسي جمهوریتونو خپلواکي اعلان او د افریقا او آسیا په ډیرو برخو کې د کمونیستي حکومتونو سقوط.متحده ایالات د نړۍ یوازینی زبرځواک په توګه پاتې شو.
Play button
1954 Jan 1 - 1968

د مدني حقونو غورځنګ

United States
د مدني حقونو غورځنګ په متحده ایالاتو کې د لوی ټولنیز او سیاسي بدلون وخت و چې په جریان کې افریقایي امریکایانو او نورو اقلیتونو د نژادي تبعیض او تبعیض پای ته رسولو او د قانون لاندې مساوي حقونو ترلاسه کولو لپاره کار وکړ.دا حرکت د 1950 لسیزې په نیمایي کې پیل شو او د 1960 لسیزې په وروستیو کې یې دوام وکړ، او دا د عدم تشدد لاریونونو، مدني نافرمانۍ، او د تبعیض قوانینو او کړنو ته قانوني ننګونو لخوا مشخص شوی و.د مدني حقونو د غورځنګ یوه له مهمو غوښتنو څخه د عامه ځایونو جلا کول، لکه ښوونځي، بسونه او رستورانتونه وو.په 1955 کې، د مونټګومري بس بایکاټ په الاباما کې وروسته له هغه پیل شو چې روزا پارکس، یوه افریقایي الاصله امریکایی ښځه د سپینې سړي لپاره په بس کې د خپلې څوکۍ له ورکولو څخه انکار کولو په تور ونیول شوه.بایکاټ، چې د یو کال څخه زیات دوام وکړ او په لسګونو زره افریقایي امریکایانو برخه اخیستې وه، د متحده ایاالتو سترې محکمې پریکړه وکړه چې په عامه بسونو کې جلا کول غیر قانوني و.د مدني حقونو په غورځنګ کې بله د پام وړ پیښه په 1957 کې د کوچني راک نو پیښه وه. نهو افریقایي امریکایی زده کونکو هڅه وکړه چې د ارکنساس په لیټل راک مرکزي عالي ښوونځي کې نوم لیکنه وکړي ، مګر د سپینو لاریون کونکو او ملي ګارډ لخوا د دې کار مخه ونیول شوه. کوم چې د والي لخوا ښوونځي ته امر شوی و.ولسمشر ډویټ ډي آیزن هاور په پای کې فدرالي سرتیري واستول ترڅو زده کونکي ښوونځي ته واستوي، او دوی وتوانیدل چې هلته ټولګیو ته لاړ شي، مګر دوی د دوامداره ځورونې او تاوتریخوالي سره مخ شول.د کار او ازادۍ لپاره په واشنګټن کې مارچ، چې په 1963 کې ترسره شو، د مدني حقونو د غورځنګ یو له خورا مشهور پیښو څخه دی.دغه لاریون چې د مدني حقونو د ډلو د ایتلاف له خوا تنظیم شوی و او څه باندې ۲۰۰ زره کسانو په کې برخه اخیستې وه، موخه یې د مدني حقونو لپاره روانې مبارزې ته د خلکو پام اړول او له حکومته غوښتل چې د تبعیض د ختمولو لپاره اقدام وکړي.د مارچ په جریان کې، مارټین لوتر کینګ جونیر، خپله مشهوره وینا "زه یو خوب لرم" وړاندې کړ، په کوم کې چې هغه د نژاد پرستۍ د پای ته رسولو او د ټولو خلکو لپاره د ازادۍ او مساواتو د امریکا د خوب د حقیقت غوښتنه وکړه.د مدني حقونو غورځنګ په امریکایی ټولنه کې خورا لوی اغیز درلود، دې حرکت د قانوني جلاوالي په پای ته رسولو کې مرسته وکړه، دا ډاډ ترلاسه کړ چې اقلیتونه عامه تاسیساتو او د رایې ورکولو حق ته مساوي لاسرسی لري، او دا د توکمپالنې او مخالفت په اړه د پوهاوي او مخالفت په راوستلو کې مرسته وکړه. تبعیضدا د نړۍ په ګوټ ګوټ کې د مدني حقونو په غورځنګ هم اغیزه درلوده او ډیری نور هیوادونه یې الهام اخیستی.
Play button
1962 Oct 16 - Oct 29

د کیوبا د توغندیو بحران

Cuba
د کیوبا د توغندیو کړکیچ د متحده ایالاتو او شوروي اتحاد تر منځ 35 ورځنی شخړه وه، چې یو نړیوال کړکیچ ته وده ورکړه کله چې په ایټالیا او ترکیه کې د امریکا د توغندیو ځای پرځای کول په کیوبا کې د ورته بالیسټیک توغندیو د شوروي له نصبولو سره سمون خوري.د لنډ وخت چوکاټ سره سره، د کیوبا د توغندیو بحران د ملي امنیت او اټومي جګړې چمتو کولو کې یوه ټاکلې شیبه پاتې ده.دا ټکر اکثرا د سړې جګړې ترټولو نږدې نږدې ګڼل کیږي چې په بشپړ ډول اټومي جګړې ته وده ورکوي.[۸۸]د څو ورځو سختو خبرو اترو وروسته، یوه موافقه وشوه: په عامه توګه، شورويان به په کیوبا کې خپلې تیري وسلې له مینځه یوسي او شوروي اتحاد ته به یې بیرته راولي، د ملګرو ملتونو د تایید سره سم، په بدل کې د متحده ایاالتو عامه اعلان او په کیوبا باندې د برید نه کولو تړون. بیاپه پټه، متحده ایالاتو له شوروي سره موافقه وکړه چې دوی به د جوپېټر MRBM ټول هغه له منځه یوسي چې د شوروي اتحاد په وړاندې ترکیې ته ځای پرځای شوي وو.په دې اړه بحثونه روان دي چې ایا ایټالیا هم په دې تړون کې شامله وه که نه.په داسې حال کې چې شورويانو خپل توغندي له منځه یوړل، د شوروي ځینې بمبار الوتکې په کیوبا کې پاتې شوې او متحده ایالاتو د ۱۹۶۲ کال د نومبر تر ۲۰ پورې د سمندري ځواکونو قرنطین په خپل ځای کې ساتلی و [۸۹ .]کله چې ټول برید کوونکي توغندي او د Ilyushin Il-28 سپک بمبار الوتکې له کیوبا څخه و ایستل شوې، بندیز په رسمي توګه د نومبر په 20 پای ته ورسید. د متحده ایالاتو او شوروي اتحاد ترمنځ خبرو اترو د چټک، روښانه او مستقیم اړیکو اړتیا په ګوته کړه. د دوو زبرځواکونو ترمنځ کرښه.د پایلې په توګه، د مسکو-واشنګټن هټ لاین تاسیس شو.یو لړ تړونونو وروسته د څو کلونو لپاره د متحده ایالاتو - شوروي کړکیچ کم کړ، تر دې چې دواړو خواوو په پای کې د خپلو اټومي وسلو پراخول بیا پیل کړل.
Play button
1980 Jan 1 - 2008

د ریګن دور

United States
د ریګن دوره یا د ریګن عمر د امریکا د وروستي تاریخ یوه دوره ده چې د تاریخ پوهانو او سیاسي کتونکو لخوا کارول کیږي ترڅو ټینګار وکړي چې محافظه کاره "ریګن انقلاب" د ولسمشر رونالډ ریګن په مشرۍ په کورني او بهرني سیاست کې دوامداره اغیزه درلوده.دا د هغه څه سره سمون لري چې سیاسي ساینس پوهان یې شپږم ګوند سیسټم بولي.د ریګن دورې تعریفونه په نړیواله کچه 1980s شامل دي، پداسې حال کې چې نور پراخ تعریفونه کیدای شي د 1970s، 1990s، 2000s، 2010s، او حتی 2020s هم شامل وي.په خپل 2008 کتاب کې، د ریګن عمر: یو تاریخ، 1974-2008، تاریخ پوه او ژورنالیست شان ویلینټز استدلال کوي چې ریګن د امریکا د تاریخ په دې برخه کې په هماغه ډول تسلط درلود چې فرانکلین ډی روزویلټ او د هغه نوي ډیل میراث په څلورو لسیزو کې تسلط درلود. مخکې یېد دفتر په اخیستلو سره، د ریګن ادارې د اکمالاتي اړخ اقتصاد د تیورۍ پر بنسټ اقتصادي پالیسي پلي کړه.مالیات د 1981 د اقتصادي بیا رغونې مالیاتو قانون تصویب کولو له لارې کم شوي، پداسې حال کې چې ادارې هم کورني لګښتونه کم کړي او نظامي لګښتونه یې زیات کړي.د کسرونو زیاتوالی د جورج ایچ ډبلیو بوش او کلنټن د حکومتونو په وخت کې د مالیاتو د زیاتوالي د تصویب لامل شو، مګر د 2001 کال د اقتصادي ودې او د مالیاتو د معافیت د پخلاینې د قانون په تصویب سره مالیات بیا کم شول. د فرصت قانون، یو قانون چې د فدرالي مرستې ترلاسه کونکو باندې ډیری نوي محدودیتونه وضع کړي.
2000
معاصر امریکاornament
Play button
2001 Sep 11

د سپټمبر د ۱۱مې حملې

New York City, NY, USA
د سپټمبر د یوولسمې بریدونه د ۲۰۰۱ کال د سپټمبر په ۱۱ مه د اسلامي افراطي ډلې القاعده لخوا د تروریستي بریدونو لړۍ وه. په همدې ورځ په متحده ایالاتو کې څلور همغږي بریدونه پیل شول چې هدف یې سمبولیک او نظامي اهداف له منځه وړل وو.د بریدونو په پایله کې د 2,977 خلکو د مړینې او همدارنګه د شتمنیو او زیربناوو د پام وړ ویجاړتیا سبب شوه.په لومړیو دوو بریدونو کې په نیویارک ښار کې د نړیوال سوداګریز مرکز کمپلکس په ترتیب سره شمالي او سویلي برجونو ته د امریکن ایرلاین الوتنې 11 او یونایټیډ ایرلاین الوتنې 175 برمته کول او غورځیدل شامل وو.دواړه برجونه په څو ساعتونو کې ړنګ شول، د پراخې ویجاړۍ او مرګ ژوبلې سبب شول.دریم برید د ویرجینیا په ارلینګټن کې پنټاګون په نښه کړ ، د واشنګټن DC څخه بهر د امریکن ایرلاین الوتکه 77 وتښتول شوه او ودانۍ ته ولویده ، چې د پام وړ زیان او ژوند یې له لاسه ورکړ.د ورځې څلورم او وروستی برید سپینه ماڼۍ او یا هم د امریکا کیپیټل ودانۍ په نښه کړه، خو د یونایټیډ ایرلاین د الوتنې ۹۳ برمته کوونکو په نهایت کې د مسافرو له خوا چې هڅه یې کوله د برمته کوونکو له منځه یوسي او د الوتکې کنټرول بیرته ترلاسه کړي، وځپل شو.الوتکه د پنسلوانیا ایالت شینکسویل ته نږدې په یوه میدان کې ولوېده، چې په کې سپاره ټول کسان ووژل شول.دا بریدونه د القاعدې لخوا پلان شوي او ترسره شوي، یو ترهګریز سازمان چې مشري یې اسامه بن لادن کوله.دې ډلې تر دې مخکې په کینیا او تانزانیا کې د امریکا پر سفارت د ۱۹۹۸ کال د بمي بریدونو په ګډون نور بریدونه هم کړي وو، خو د سپټمبر د ۱۱مې حملې تر ټولو زیاتې ویجاړونکې وې.امریکا او متحدینو یې د طالبانو د رژیم د نسکورولو لپاره چې القاعده او نورو ترهګرو ډلو ته یې پناه ورکړې وه، پر افغانستان د امریکا د برید په ګډون د یو لړ پوځي او دیپلوماتیکو نوښتونو له لارې د دې بریدونو ځواب ورکړ.د سپټمبر د یوولسمې حملې ټوله نړۍ اغیزمنه کړه او دا د متحده ایالاتو لپاره د بدلون ټکی وګڼل شو او د ډیرو سیاسي او ټولنیزو بدلونونو لامل شو.بریدونه، او د تروریزم پر وړاندې پراخه جګړه چې وروسته یې دوام وکړ، تر نن ورځې پورې نړیوالو اړیکو او کورنیو پالیسیو ته بڼه ورکوي.
د ترهګرۍ پر وړاندې جګړه
یو AV-8B هیریر د اګست په 8 د 2016 د اوډیسي برښنا عملیاتو په جریان کې د USS Wasp د الوتنې ډیک څخه الوتنه کوي. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
2001 Sep 15

د ترهګرۍ پر وړاندې جګړه

Afghanistan
د ترهګرۍ پر وړاندې جګړه، چې د ترهګرۍ پر وړاندې نړیواله جګړه یا د ترهګرۍ ضد جګړه په نوم هم یادیږي، یو پوځي کمپاین دی چې د امریکا متحده ایالاتو او د هغې د متحدینو له خوا د ۲۰۰۱ کال د سپټمبر د ۱۱مې د نړیوال سوداګریز مرکز او پنټاګون د تروریستي بریدونو په غبرګون کې پیل شو.د ترهگرۍ پر وړاندې د جگړې ټاکل شوې موخه د هغو تروریستي سازمانونو او شبکو له منځه وړل، له منځه وړل او له منځه وړل دي چې د متحده ایالاتو او د هغې متحدینو ته یو ګواښ دی.د ترهګرۍ پر وړاندې جګړه په لومړي سر کې د پوځي عملیاتو له لارې ترسره شوې، خو په دې کې ډیپلوماټیک، اقتصادي او د استخباراتو د راټولولو هڅې هم شاملې دي.متحده ایالات او متحدین یې د القاعدې، طالبانو او داعش په ګډون یو شمیر تروریستي سازمانونه او شبکې په نښه کړي دي او همدارنګه د ایران او سوریې په څیر د تروریزم دولتي تمویلونکي.د ترهګرۍ پر وړاندې د جګړې لومړنی پړاو د ۲۰۰۱ کال په اکتوبر میاشت کې پر افغانستان د امریکا له برید سره پیل شو، چې د طالبانو د رژیم د نسکورولو په هدف پیل شو، چې القاعده او نورو ترهګرو ډلو ته یې پناه ورکړې وه.امریکا او متحدین یې وتوانیدل چې طالبان ژر تر ژره له واکه وغورځوي او نوی حکومت جوړ کړي، خو په افغانستان کې به جګړه په یوه اوږده جګړه بدله شي او طالبان به په ډیرو سیمو واک تر لاسه کړي.په 2003 کې، متحده ایالاتو د ترهګرۍ پر وړاندې د جګړې د یوې برخې په توګه دویم پوځي کمپاین پیل کړ، دا ځل په عراق کې.ویل شوي هدف د صدام حسین د رژیم ړنګول او د ډله ایزو ویجاړونکو وسلو (WMDs) ګواښ له مینځه وړل وو، چې وروسته شتون نلري.د صدام حسین د حکومت نسکوریدو په عراق کې کورنۍ جګړه پیل کړه، چې د پام وړ فرقه ایز تاوتریخوالی او د داعش په ګډون د جهادي ډلو د ودې لامل شو.د ترهګرۍ پر وړاندې جګړه د نورو وسیلو له لارې هم ترسره شوې، لکه د ډرون بریدونه، ځانګړي عملیات، او د لوړ ارزښت لرونکي هدفونو هدفي وژنې.د ترهګرۍ ضد جګړه د حکومتي ادارو لخوا د مختلفو ډولونو د څارنې او معلوماتو راټولولو او په ټوله نړۍ کې د نظامي او امنیتي عملیاتو پراخولو لپاره هم کارول شوې.د ترهګرۍ ضد جګړه له ګډو پایلو سره مخ شوې، او دا تر نن ورځې پورې د امریکا د بهرنۍ پالیسۍ او پوځي عملیاتو یو مهم اړخ دی.ډیری ترهګریز سازمانونه د پام وړ تخریب شوي او مهم مشران او عملیاتي وړتیاوې یې له لاسه ورکړې، مګر نور بیا راڅرګند شوي یا راپورته شوي.برسېره پر دې، دا استدلال شوی چې د ترهګرۍ پر وړاندې جګړه د بشري او مدني حقونو د پام وړ سرغړونې، د میلیونونو خلکو بې ځایه کیدو، د افراطي ایډیالوژیو د خپریدو او د درنو مالي لګښتونو لامل شوی.
Play button
2003 Mar 20 - May 1

2003 په عراق یرغل

Iraq
په عراق باندې د 2003 کال یرغل، چې د عراق د جګړې په نوم هم یادیږي، د متحده ایالاتو، انګلستان او د نورو هیوادونو د ایتلاف لخوا د صدام حسین د رژیم د ړنګولو او د وسلو د ګواښ له منځه وړلو په هدف سره پیل شوی نظامي کمپاین و. په عراق کې د ډله ایزې ویجاړۍ (WMDs).یرغل د مارچ په 20، 2003 کې پیل شو او د عراقي ځواکونو له لږ مقاومت سره مخ شو، چې په چټکۍ سره سقوط وکړ.د جګړې توجیه په اصل کې د دې ادعا پر بنسټ وه چې عراق WMD لري او دا چې دوی د متحده ایالاتو او د هغې متحدینو ته یو ګواښ دی.د بوش ادارې استدلال کاوه چې دا وسلې د عراق لخوا کارول کیدی شي یا د امریکا او د هغې پر متحدینو باندې د بریدونو لپاره ترهګرو ډلو ته ورکړل شي.په هرصورت، د رژیم له ړنګیدو وروسته د WMDs د پام وړ زیرمې ونه موندل شوې او وروسته معلومه شوه چې عراق د WMDs نه درلود، دا یو مهم عامل و چې د جګړې د عامه ملاتړ د کمیدو لامل و.د صدام حسین د حکومت نسکورېدل نسبتاً چټک وو او د امریکا پوځ په څو اونیو کې وکولای شول د عراق پلازمېنه بغداد ونیسي.خو د یرغل نه وروسته مرحله په چټکۍ سره ډیره ستونزمنه ثابته شوه، ځکه چې یو بغاوت پیل شو، چې د زاړه رژیم د پاتې شونو او همدارنګه مذهبي او توکمیزو ډلو څخه جوړ شوی و چې په عراق کې د بهرنیو ځواکونو د شتون مخالفت کوي.بغاوت د یو شمیر فکتورونو له امله رامینځته شوی، پشمول د جګړې څخه وروسته د ثبات لپاره د واضح پلان نشتوالی، د هیواد د بیارغونې او اړین خدماتو چمتو کولو لپاره ناکافي منابع، او په نوي حکومت کې د عراق د اردو او نورو دولتي بنسټونو په ادغام کې ناکامي. .بغاوت په شدت سره وده وکړه، او د متحده ایاالتو اردو ځان په یوه اوږده او خونړۍ جګړه کې ښکیل وموند چې کلونه یې دوام وکړ.برسېره پر دې، په عراق کې سیاسي وضعیت هم پیچلی او د تګ راتګ ستونزمن و، ځکه چې مختلفو مذهبي او توکمیزو ډلو په نوي حکومت کې د واک او نفوذ لپاره مبارزه کوله.دا د پراخ فرقه ایز تاوتریخوالی او توکمیز پاکولو لامل شو، په ځانګړې توګه د اکثریت شیعه نفوس او د اقلیت سني نفوس ترمنځ، چې په سلګونو زره خلک یې ووژل او په میلیونونو یې بې ځایه کړل.امریکا او متحدین یې په پای کې د هیواد په ثبات کې بریالي شول، خو په عراق کې جګړې د پام وړ اوږدمهاله پایلې درلودې.د جګړې لګښت د ژوند له لاسه ورکولو او ډالر مصرف کولو په برخه کې خورا لوی و ، لکه څنګه چې په عراق کې انساني لګښت و ، د اټکل له مخې په سلګونو زره خلک وژل شوي او ملیونونه بې ځایه شوي.جګړه هم یو له هغو سترو عواملو څخه و چې په عراق کې د داعش په څېر د افراطي ډلو د رامنځته کېدو لامل شو او تر نن ورځې پورې د امریکا پر بهرني سیاست او نړیوال سیاست ژورې اغېزې لري.
Play button
2007 Dec 1 - 2009 Jun

په متحده ایالاتو کې لوی بحران

United States
په متحده ایالاتو کې لوی بحران یو سخت اقتصادي بحران و چې د 2007 کال په ډسمبر کې پیل شو او د 2009 کال تر جون پورې یې دوام وکړ. دا د امریکا په تاریخ کې ترټولو بد اقتصادي بحران و، او د هیواد په اقتصاد یې ژورې اغیزې درلودې. د ملیونونو خلکو ژوند.لوی بحران د متحده ایالاتو د هستوګنې بازار له سقوط سره رامینځته شوی ، کوم چې د کورونو په نرخونو کې د لوړوالي او د خطر لرونکي ګروي پراخیدو له امله سونګ شوی و.په هغو کلونو کې چې د بحران په لور روان و، ډیری امریکایانو د ټیټ ابتدايي سود نرخونو سره د تعدیل وړ ګروي اخیستې وې، مګر لکه څنګه چې د کورونو بیې په کمیدو پیل شوې او د سود نرخونه لوړ شول، ډیری پور اخیستونکي وموندل چې د دوی د کورونو د ارزښت په پرتله د دوی ګروي ډیر پور اخیستی. .د پایلې په توګه، ډیفالټ او فورکلزونه ډیریدل پیل کړل، او ډیری بانکونه او مالي موسسې په لویه کچه د خراب ګروي او نورو خطرناکو شتمنیو په ساتلو کې پاتې راغلل.د کور په بازار کې بحران ډیر ژر پراخ اقتصاد ته خپور شو.لکه څنګه چې د بانکونو او نورو مالي موسسو لخوا د شتمنیو ارزښت راټیټ شو، ډیری شرکتونه ناقانونه شول، او ځینې حتی افلاس شول.د کریډیټ مارکیټونه کنګل شوي ځکه چې پور ورکوونکي په زیاتیدونکي ډول د خطر څخه مخنیوی کوي، د سوداګرۍ او مصرف کونکو لپاره دا ستونزمن کوي ​​​​چې هغه پیسې پور واخلي چې دوی د پانګونې، کور اخیستلو، یا نورو لویو پیرودلو لپاره ورته اړتیا لري.په ورته وخت کې، د بیکارۍ زیاتوالی پیل شو، ځکه چې سوداګرۍ کارګران له مینځه وړل او لګښتونه یې کم کړل.د بحران په ځواب کې، د متحده ایاالتو حکومت او فدرالي زیرمو یو لړ اقدامات پلي کړي ترڅو د اقتصاد ثبات لپاره هڅه وکړي.حکومت د اقتصادي ودې د هڅولو لپاره ډیری لوی مالي بنسټونه خوشې کړل او د هڅونې کڅوړه یې تصویب کړه.فدرالي زیرمو هم د سود نرخ نږدې صفر ته راټیټ کړ، او د اقتصاد د ثبات لپاره هڅه کولو لپاره د کمیتي اسانتیا په څیر ډیری غیر رواجي پولي پالیسۍ پلي کړي.د دې هڅو سره سره، په هرصورت، لوی کسات په اقتصاد او د امریکا په ټولنه باندې سخت تاوان ته دوام ورکړ.د 2009 په اکتوبر کې د بیکارۍ کچه 10٪ ته لوړه شوه، او ډیری امریکایانو خپل کورونه او سپما له لاسه ورکړي.کساد په فدرالي بودیجه او د هیواد پور باندې هم د پام وړ اغیزه درلوده، ځکه چې د حکومت محرک لګښتونه او د بانکي بیل آوټ لګښت د فدرالي پور لپاره ټریلیونونه ډالر اضافه کړل.برسیره پردې، په 2008 کې GDP 4.3٪ کم شوی او په 2009 کې 2.8٪ نور هم کم شوی.دا څو کاله وخت ونیو چې اقتصاد په بشپړه توګه د لوی بحران څخه بیرته راستانه شو.په پای کې د بیکارۍ کچه راټیټه شوه، او اقتصاد بیا وده پیل کړه، مګر بیا رغونه ورو او غیر مساوي وه.ځینې ​​کارپوهان استدلال کوي چې د حکومت او Fed لخوا پلي شوي پالیسۍ د ژور اقتصادي فشار مخه نیولې، مګر د بحران اغیزې د راتلونکو کلونو لپاره د ډیرو خلکو لخوا احساس شوي، او دا د مالي سیسټم کمزوری او د ښه مقرراتو اړتیا په ګوته کوي. او نظارت.
A Quiz is available for this HistoryMap.

Appendices



APPENDIX 1

How Mercantilism Started the American Revolution


Play button




APPENDIX 2

US Economic History 2 — Interstate Commerce & the Constitution


Play button




APPENDIX 3

US Economic History 3 — National Banks’ Rise and Fall


Play button




APPENDIX 4

US Economic History 4 — Economic Causes of the Civil War


Play button




APPENDIX 5

US Economic History 5 - Economic Growth in the Gilded Age


Play button




APPENDIX 6

US Economic History 6 - Progressivism & the New Deal


Play button




APPENDIX 7

The Great Depression - What Caused it and What it Left Behind


Play button




APPENDIX 8

Post-WWII Boom - Transition to a Consumer Economy


Play button




APPENDIX 9

America’s Transition to a Global Economy (1960s-1990s)


Play button




APPENDIX 9

Territorial Growth of the United States (1783-1853)


Territorial Growth of the United States (1783-1853)
Territorial Growth of the United States (1783-1853)




APPENDIX 11

The United States' Geographic Challenge


Play button

Characters



George Washington

George Washington

Founding Father

Thomas Edison

Thomas Edison

American Inventor

Abraham Lincoln

Abraham Lincoln

President of the United States

Theodore Roosevelt

Theodore Roosevelt

President of the United States

James Madison

James Madison

Founding Father

Tecumseh

Tecumseh

Shawnee Leader

Susan B. Anthony

Susan B. Anthony

Women's Rights Activist

Andrew Carnegie

Andrew Carnegie

American Industrialist

Joseph Brant

Joseph Brant

Mohawk Leader

Franklin D. Roosevelt

Franklin D. Roosevelt

President of the United States

Thomas Jefferson

Thomas Jefferson

Founding Father

Woodrow Wilson

Woodrow Wilson

President of the United States

Richard Nixon

Richard Nixon

President of the United States

John D. Rockefeller

John D. Rockefeller

American Business Magnate

Martin Luther King Jr.

Martin Luther King Jr.

Civil Rights Activist

Horace Mann

Horace Mann

American Educational Reformer

Henry Ford

Henry Ford

American Industrialist

Christopher Columbus

Christopher Columbus

Italian Explorer

Footnotes



  1. Milkis, Sidney M.; Mileur, Jerome M., eds. (2002). The New Deal and the Triumph of Liberalism.
  2. "New Ideas About Human Migration From Asia To Americas". ScienceDaily. October 29, 2007. Archived from the original on February 25, 2011.
  3. Kennedy, David M.; Cohen, Lizabeth; Bailey, Thomas A. (2002). The American Pageant: A History of the Republic (12th ed.). Boston: Houghton Mifflin. ISBN 9780618103492, and Bailey, p. 6.
  4. "Defining "Pre-Columbian" and "Mesoamerica" – Smarthistory". smarthistory.org.
  5. "Outline of American History – Chapter 1: Early America". usa.usembassy.de. Archived from the original on November 20, 2016.
  6. Dumond, D. E. (1969). "Toward a Prehistory of the Na-Dene, with a General Comment on Population Movements among Nomadic Hunters". American Anthropologist. 71 (5): 857–863. doi:10.1525/aa.1969.71.5.02a00050. JSTOR 670070.
  7. Leer, Jeff; Hitch, Doug; Ritter, John (2001). Interior Tlingit Noun Dictionary: The Dialects Spoken by Tlingit Elders of Carcross and Teslin, Yukon, and Atlin, British Columbia. Whitehorse, Yukon Territory: Yukon Native Language Centre. ISBN 1-55242-227-5.
  8. "Hopewell". Ohio History Central. Archived from the original on June 4, 2011.
  9. Outline of American History.
  10. "Ancestral Pueblo culture". Encyclopædia Britannica. Archived from the original on April 29, 2015.
  11. Cooke, Jacob Ernest, ed. (1998). North America in Colonial Times: An Encyclopedia for Students.
  12. Wiecek, William M. (1977). "The Statutory Law of Slavery and Race in the Thirteen Mainland Colonies of British America". The William and Mary Quarterly. 34 (2): 258–280. doi:10.2307/1925316. JSTOR 1925316.
  13. Richard Middleton and Anne Lombard, Colonial America: A History to 1763 (4th ed. 2011) p. 23.
  14. Ralph H. Vigil (1 January 2006). "The Expedition and the Struggle for Justice". In Patricia Kay Galloway (ed.). The Hernando de Soto Expedition: History, Historiography, and "discovery" in the Southeast. U of Nebraska Press. p. 329. ISBN 0-8032-7132-8.
  15. "Western colonialism - European expansion since 1763". Encyclopedia Britannica.
  16. Betlock, Lynn. "New England's Great Migration".
  17. "Delaware". World Statesmen.
  18. Gary Walton; History of the American Economy; page 27
  19. "French and Indian War". American History USA.
  20. Flora, MacKethan, and Taylor, p. 607 | "Historians use the term Old Southwest to describe the frontier region that was bounded by the Tennessee River to the north, the Gulf of Mexico to the South, the Mississippi River to the west, and the Ogeechee River to the east".
  21. Goodpasture, Albert V. "Indian Wars and Warriors of the Old Southwest, 1720–1807". Tennessee Historical Magazine, Volume 4, pp. 3–49, 106–145, 161–210, 252–289. (Nashville: Tennessee Historical Society, 1918), p. 27.
  22. "Indian Wars Campaigns". U.S. Army Center of Military History.
  23. "Louisiana Purchase Definition, Date, Cost, History, Map, States, Significance, & Facts". Encyclopedia Britannica. July 20, 1998.
  24. Lee, Robert (March 1, 2017). "The True Cost of the Louisiana Purchase". Slate.
  25. "Louisiana | History, Map, Population, Cities, & Facts | Britannica". britannica.com. June 29, 2023.
  26. "Congressional series of United States public documents". U.S. Government Printing Office. 1864 – via Google Books.
  27. Order of the Senate of the United States 1828, pp. 619–620.
  28. Hickey, Donald R. (1989). The War of 1812: A Forgotten Conflict. Urbana; Chicago: University of Illinois Press. ISBN 0-252-01613-0, p. 44.
  29. Hickey 1989, pp. 32, 42–43.
  30. Greenspan, Jesse (29 August 2018). "How U.S. Forces Failed to Capture Canada 200 Years Ago". History.com.
  31. Benn, Carl (2002). The War of 1812. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-466-5., pp. 56–57.
  32. Ammon, Harry (1971). James Monroe: The Quest for National Identity. New York: McGraw-Hill. ISBN 9780070015821, p. 366
  33. Ammon 1971, p. 4
  34. Dangerfield, George (1965). The Awakening of American Nationalism: 1815-1828. New York: Harper & Row, p. 35.
  35. Mark T. Gilderhus, "The Monroe doctrine: meanings and implications." Presidential Studies Quarterly 36.1 (2006): 5–16 online
  36. Sexton, Jay (2023). "The Monroe Doctrine in an Age of Global History". Diplomatic History. doi:10.1093/dh/dhad043. ISSN 0145-2096.
  37. "Monroe Doctrine". Oxford English Dictionary (3rd ed.). 2002.
  38. "Monroe Doctrine". HISTORY. Retrieved December 2, 2021.
  39. Scarfi, Juan Pablo (2014). "In the Name of the Americas: The Pan-American Redefinition of the Monroe Doctrine and the Emerging Language of American International Law in the Western Hemisphere, 1898–1933". Diplomatic History. 40 (2): 189–218. doi:10.1093/dh/dhu071.
  40. The Providence (Rhode Island) Patriot 25 Aug 1839 stated: "The state of things in Kentucky ... is quite as favorable to the cause of Jacksonian democracy." cited in "Jacksonian democracy", Oxford English Dictionary (2019)
  41. Engerman, pp. 15, 36. "These figures suggest that by 1820 more than half of adult white males were casting votes, except in those states that still retained property requirements or substantial tax requirements for the franchise – Virginia, Rhode Island (the two states that maintained property restrictions through 1840), and New York as well as Louisiana."
  42. Warren, Mark E. (1999). Democracy and Trust. Cambridge University Press. pp. 166–. ISBN 9780521646871.
  43. Minges, Patrick (1998). "Beneath the Underdog: Race, Religion, and the Trail of Tears". US Data Repository. Archived from the original on October 11, 2013.
  44. "Indian removal". PBS.
  45. Inskeep, Steve (2015). Jacksonland: President Jackson, Cherokee Chief John Ross, and a Great American Land Grab. New York: Penguin Press. pp. 332–333. ISBN 978-1-59420-556-9.
  46. Thornton, Russell (1991). "The Demography of the Trail of Tears Period: A New Estimate of Cherokee Population Losses". In William L. Anderson (ed.). Cherokee Removal: Before and After. pp. 75–93.
  47. The Congressional Record; May 26, 1830; House vote No. 149; Government Tracker online.
  48. "Andrew Jackson was called 'Indian Killer'". Washington Post, November 23, 2017.
  49. Native American Removal. 2012. ISBN 978-0-19-974336-0.
  50. Anderson, Gary Clayton (2016). "The Native Peoples of the American West". Western Historical Quarterly. 47 (4): 407–433. doi:10.1093/whq/whw126. JSTOR 26782720.
  51. Lewey, Guenter (September 1, 2004). "Were American Indians the Victims of Genocide?". Commentary.
  52. Madley, Benjamin (2016). An American Genocide, The United States and the California Catastrophe, 1846–1873. Yale University Press. pp. 11, 351. ISBN 978-0-300-18136-4.
  53. Adhikari, Mohamed (July 25, 2022). Destroying to Replace: Settler Genocides of Indigenous Peoples. Indianapolis: Hackett Publishing Company. pp. 72–115. ISBN 978-1647920548.
  54. Madley, Benjamin (2016). An American Genocide: The United States and the California Indian Catastrophe, 1846–1873.
  55. Pritzker, Barry. 2000, A Native American Encyclopedia: History, Culture, and Peoples. Oxford University Press, p. 114
  56. Exchange Team, The Jefferson. "NorCal Native Writes Of California Genocide". JPR Jefferson Public Radio. Info is in the podcast.
  57. Lindsay, Brendan C. (2012). Murder State: California's Native American Genocide 1846–1873. United States: University of Nebraska Press. pp. 2, 3. ISBN 978-0-8032-6966-8.
  58. Edmondson, J.R. (2000). The Alamo Story: From History to Current Conflicts. Plano: Republic of Texas Press. ISBN 978-1-55622-678-6.
  59. Tucker, Spencer C. (2013). The Encyclopedia of the Mexican-American War: A Political, Social and Military History. Santa Barbara. p. 564.
  60. Landis, Michael Todd (October 2, 2014). Northern Men with Southern Loyalties. Cornell University Press. doi:10.7591/cornell/9780801453267.001.0001. ISBN 978-0-8014-5326-7.
  61. Greenberg, Amy (2012). A Wicked War: Polk, Clay, Lincoln, and the 1846 U.S. Invasion of Mexico. Vintage. p. 33. ISBN 978-0-307-47599-2.
  62. Smith, Justin Harvey. The War with Mexico (2 vol 1919), full text online.
  63. Clevenger, Michael (2017). The Mexican-American War and Its Relevance to 21st Century Military Professionals. United States Marine Corps. p. 9.
  64. Justin Harvey Smith (1919). The war with Mexico vol. 1. Macmillan. p. 464. ISBN 9781508654759.
  65. "The Gold Rush of California: A Bibliography of Periodical Articles". California State University, Stanislaus. 2002.
  66. "California Gold Rush, 1848–1864". Learn California.org, a site designed for the Secretary of State of California.
  67. Mead, Rebecca J. (2006). How the Vote Was Won: Woman Suffrage in the Western United States, 1868–1914.
  68. Riley, Glenda (2001). Inventing the American Woman: An Inclusive History.
  69. Chemerinsky, Erwin (2019). Constitutional Law: Principles and Policies (6th ed.). New York: Wolters Kluwer. ISBN 978-1454895749, p. 722.
  70. Hall, Kermit (1992). Oxford Companion to the Supreme Court of the United States. Oxford University Press. p. 889. ISBN 9780195176612.
  71. Bernard Schwartz (1997). A Book of Legal Lists: The Best and Worst in American Law. Oxford University Press. p. 70. ISBN 978-0198026945.
  72. Rodrigue, John C. (2001). Reconstruction in the Cane Fields: From Slavery to Free Labor in Louisiana's Sugar Parishes, 1862–1880. Louisiana State University Press. p. 168. ISBN 978-0-8071-5263-8.
  73. Stiglitz, Joseph (2013). The Price of Inequality: How Today's Divided Society Endangers Our Future. W. W. Norton & Company. p. xxxiv. ISBN 978-0-393-34506-3.
  74. Hudson, Winthrop S. (1965). Religion in America. New York: Charles Scribner's Sons. pp. 228–324.
  75. Michael Kazin; et al. (2011). The Concise Princeton Encyclopedia of American Political Turn up History. Princeton University Press. p. 181. ISBN 978-1400839469.
  76. James H. Timberlake, Prohibition and the Progressive Movement, 1900–1920 (1970) pp. 1–7.
  77. "Milestones: 1866–1898 – Office of the Historian". history.state.gov. Archived from the original on June 19, 2019. Retrieved April 4, 2019.
  78. W. Joseph Campbell, Yellow journalism: Puncturing the myths, defining the legacies (2001).
  79. DeBruyne, Nese F. (2017). American War and Military Operations Casualties: Lists and Statistics (PDF) (Report). Congressional Research Service.
  80. Burns, James MacGregor (1970). Roosevelt: The Soldier of Freedom. Harcourt Brace Jovanovich. hdl:2027/heb.00626. ISBN 978-0-15-678870-0. pp. 141-42
  81. "World War 2 Casualties". World War 2. Otherground, LLC and World-War-2.info. 2003.
  82. "World War II POWs remember efforts to strike against captors". The Times-Picayune. Associated Press. 5 October 2012.
  83. Gordon, John Steele. "10 Moments That Made American Business". American Heritage. No. February/March 2007.
  84. Chandler, Lester V. (1970). America's Greatest Depression 1929–1941. New York, Harper & Row.
  85. Chandler (1970); Jensen (1989); Mitchell (1964)
  86. Getchell, Michelle (October 26, 2017). "The United Nations and the United States". Oxford Research Encyclopedia of American History. doi:10.1093/acrefore/9780199329175.013.497. ISBN 978-0-19-932917-5.
  87. Blakeley, Ruth (2009). State Terrorism and Neoliberalism: The North in the South. Routledge. p. 92. ISBN 978-0415686174.
  88. Scott, Len; Hughes, R. Gerald (2015). The Cuban Missile Crisis: A Critical Reappraisal. Taylor & Francis. p. 17. ISBN 9781317555414.
  89. Jonathan, Colman (April 1, 2019). "The U.S. Legal Case for the Blockade of Cuba during the Missile Crisis, October-November 1962". Journal of Cold War Studies.

References



  • "Lesson Plan on "What Made George Washington a Good Military Leader?"". Archived from the original on June 11, 2011.
  • "Outline of American History – Chapter 1: Early America". usa.usembassy.de. Archived from the original on November 20, 2016. Retrieved September 27, 2019.
  • Beard, Charles A.; Beard, Mary Ritter; Jones, Wilfred (1927). The Rise of American civilization. Macmillan.
  • Chenault, Mark; Ahlstrom, Rick; Motsinger, Tom (1993). In the Shadow of South Mountain: The Pre-Classic Hohokam of 'La Ciudad de los Hornos', Part I and II.
  • Coffman, Edward M. (1998). The War to End All Wars: The American Military Experience in World War I.
  • Cooper, John Milton (2001). Breaking the Heart of the World: Woodrow Wilson and the Fight for the League of Nations. Cambridge University Press. ISBN 9780521807869.
  • Corbett, P. Scott; Janssen, Volker; Lund, John M.; Pfannestiel, Todd; Waskiewicz, Sylvie; Vickery, Paul (June 26, 2020). "3.3 English settlements in America. The Chesapeake colonies: Virginia and Maryland. The rise of slavery in the Chesapeake Bay Colonies". U.S. history. OpenStax. Archived from the original on August 8, 2020. Retrieved August 8, 2020.
  • Dangerfield, George (1963). The Era of Good Feelings: America Comes of Age in the Period of Monroe and Adams Between the War of 1812, and the Ascendancy of Jackson.
  • Day, A. Grove (1940). Coronado's Quest: The Discovery of the Southwestern States. Archived from the original on July 26, 2012.
  • Gaddis, John Lewis (2005). The Cold War: A New History.
  • Gaddis, John Lewis (1989). The Long Peace: Inquiries Into the History of the Cold War.
  • Gaddis, John Lewis (1972). The United States and the Origins of the Cold War, 1941–1947. Columbia University Press. ISBN 9780231122399.
  • Goodman, Paul. The First American Party System. in Chambers, William Nisbet; Burnham, Walter Dean, eds. (1967). The American Party Systems: Stages of Political Development.
  • Greene, John Robert (1995). The Presidency of Gerald R. Ford.
  • Greene, Jack P. & Pole, J. R., eds. (2003). A Companion to the American Revolution (2nd ed.). ISBN 9781405116749.
  • Guelzo, Allen C. (2012). "Chapter 3–4". Fateful Lightning: A New History of the Civil War and Reconstruction. ISBN 9780199843282.
  • Guelzo, Allen C. (2006). Lincoln's Emancipation Proclamation: The End of Slavery in America.
  • Henretta, James A. (2007). "History of Colonial America". Encarta Online Encyclopedia. Archived from the original on September 23, 2009.
  • Hine, Robert V.; Faragher, John Mack (2000). The American West: A New Interpretive History. Yale University Press.
  • Howe, Daniel Walker (2009). What Hath God Wrought: The Transformation of America, 1815–1848. Oxford History of the United States. p. 798. ISBN 9780199726578.
  • Jacobs, Jaap (2009). The Colony of New Netherland: A Dutch Settlement in Seventeenth-Century America (2nd ed.). Cornell University Press. Archived from the original on July 29, 2012.
  • Jensen, Richard J.; Davidann, Jon Thares; Sugital, Yoneyuki, eds. (2003). Trans-Pacific relations: America, Europe, and Asia in the twentieth century. Greenwood.
  • Kennedy, David M. (1999). Freedom from Fear: The American People in Depression and War, 1929–1945. Oxford History of the United States.
  • Kennedy, David M.; Cohen, Lizabeth; Bailey, Thomas A. (2002). The American Pageant: A History of the Republic (12th ed.). Boston: Houghton Mifflin. ISBN 9780618103492.
  • Middleton, Richard; Lombard, Anne (2011). Colonial America: A History to 1763. Wiley. ISBN 9781405190046.
  • Milkis, Sidney M.; Mileur, Jerome M., eds. (2002). The New Deal and the Triumph of Liberalism.
  • Miller, John C. (1960). The Federalist Era: 1789–1801. Harper & Brothers.
  • Norton, Mary Beth; et al. (2011). A People and a Nation, Volume I: to 1877 (9th ed.). Houghton Mifflin. ISBN 9780495916550.
  • Ogawa, Dennis M.; Fox, Evarts C. Jr. (1991). Japanese Americans, from Relocation to Redress.
  • Patterson, James T. (1997). Grand Expectations: The United States, 1945–1974. Oxford History of the United States.
  • Rable, George C. (2007). But There Was No Peace: The Role of Violence in the Politics of Reconstruction.
  • Riley, Glenda (2001). Inventing the American Woman: An Inclusive History.
  • Savelle, Max (2005) [1948]. Seeds of Liberty: The Genesis of the American Mind. Kessinger Publishing. pp. 185–90. ISBN 9781419107078.
  • Stagg, J. C. A. (1983). Mr Madison's War: Politics, Diplomacy and Warfare in the Early American Republic, 1783–1830. Princeton University Press. ISBN 0691047022.
  • Stagg, J. C. A. (2012). The War of 1812: Conflict for a Continent.
  • Stanley, Peter W. (1974). A Nation in the Making: The Philippines and the United States, 1899–1921. pp. 269–272.
  • Thornton, Russell (1991). "The Demography of the Trail of Tears Period: A New Estimate of Cherokee Population Losses". In William L. Anderson (ed.). Cherokee Removal: Before and After.
  • Tooker E (1990). "The United States Constitution and the Iroquois League". In Clifton JA (ed.). The Invented Indian: Cultural Fictions and Government Policies. Transaction Publishers. pp. 107–128. ISBN 9781560007456. Retrieved November 24, 2010.
  • van Dijk, Ruud; et al. (2013). Encyclopedia of the Cold War. Routledge. pp. 863–64. ISBN 9781135923112.
  • Vann Woodward, C. (1974). The Strange Career of Jim Crow (3rd ed.).
  • Wilentz, Sean (2008). The Age of Reagan: A History, 1974–2008. Harper. ISBN 9780060744809.
  • Wood, Gordon S. (2009). Empire of Liberty: A History of the Early Republic, 1789–1815. Oxford History of the United States. Oxford University Press. ISBN 9780195039146.
  • Zinn, Howard (2003). A People's History of the United States. HarperPerennial Modern Classics. ISBN 9780060528423.
  • Zophy, Angela Howard, ed. (2000). Handbook of American Women's History (2nd ed.). ISBN 9780824087449.