Haralda Hardradę

Harald urodził się w Ringerike w Norwegii w 1015 r. jako syn Åsta Gudbrandsdatter i jej drugiego męża Sigurda Syr.Sigurd był drobnym królem Ringerike i jednym z najsilniejszych i najbogatszych wodzów na Wyżynach.Poprzez swoją matkę Åsta, Harald był najmłodszym z trzech przyrodnich braci króla Norwegii Olafa II / Olafa Haraldssona (później świętego Olafa).W młodości Harald wykazywał cechy typowego buntownika z wielkimi ambicjami i podziwiał Olafa jako wzór do naśladowania.Tym różnił się od swoich dwóch starszych braci, którzy byli bardziej podobni do ojca, twardo stąpali po ziemi i zajmowali się głównie utrzymaniem gospodarstwa.

Po buncie w 1028 roku, brat Haralda, Olaf, został zmuszony do wygnania, aż do powrotu do Norwegii na początku 1030 roku. Na wieść o planowanym powrocie Olafa Harald zebrał 600 mężczyzn z Wyżyn, aby spotkali się z Olafem i jego ludźmi po ich przybyciu na wschód od Norwegia.Po przyjacielskim powitaniu Olaf zebrał armię i ostatecznie walczył w bitwie pod Stiklestad 29 lipca 1030 r., W której Harald brał udział po stronie swojego brata.Bitwa była częścią próby przywrócenia Olafa na tron ​​norweski, który został schwytany przez duńskiego króla Kanuta Wielkiego (Kanuta).Bitwa zakończyła się klęską braci z rąk tych Norwegów, którzy byli lojalni wobec Cnuta, a Olaf zginął, a Harald został ciężko ranny.Niemniej jednak zauważono, że Harald wykazał się znacznym talentem wojskowym podczas bitwy.

Po klęsce w bitwie pod Stiklestad Haraldowi udało się uciec z pomocą Rögnvalda Brusasona (późniejszego hrabiego Orkadów) na odległą farmę we wschodniej Norwegii.Pozostał tam przez jakiś czas, aby wyleczyć swoje rany, a następnie (prawdopodobnie nawet miesiąc później) udał się na północ przez góry do Szwecji.Rok po bitwie pod Stiklestad Harald przybył do Rusi Kijowskiej (określanej w sagach jako Garðaríki lub Svíþjóð hin mikla).Prawdopodobnie przynajmniej część swojego czasu spędził w mieście Stara Ładoga (Aldeigjuborg), docierając tam w pierwszej połowie 1031 r. Haralda i jego ludzi powitał wielki książę Jarosław Mądry, którego żona Ingegerd była dalekim krewnym Haralda .Bardzo potrzebując przywódców wojskowych, Jarosław dostrzegł w Haraldzie potencjał militarny i mianował go kapitanem swoich sił.Brat Haralda, Olaf Haraldsson, był wcześniej na wygnaniu do Jarosławia po buncie w 1028 r., A Morkinskinna mówi, że Jarosław przyjął Haralda przede wszystkim dlatego, że był bratem Olafa.Harald brał udział w kampanii Jarosława przeciwko Polakom w 1031 r. I prawdopodobnie walczył także z innymi kijowskimi wrogami i rywalami z lat trzydziestych XI wieku, takimi jak Chudes w Estonii, Bizantyjczycy , a także Pieczyngowie i inni koczownicy stepowi.

Po kilku latach spędzonych na Rusi Kijowskiej , Harald i jego siły liczące około 500 ludzi ruszyły na południe do Konstantynopola (Miklagard), stolicy Cesarstwa Wschodniorzymskiego , gdzie dołączyły do ​​Gwardii Waregów.Podczas gdy Gwardia Varangiańska miała przede wszystkim pełnić funkcję ochroniarza cesarza, Harald walczył na „prawie każdej granicy” imperium.Najpierw brał udział w kampaniach przeciwko arabskim piratom na Morzu Śródziemnym, a następnie w miastach w głębi lądu w Azji Mniejszej / Anatolii, które wspierały piratów.W tym czasie według Snorri Sturlusona stał się „przywódcą wszystkich Varangian”.

W 1038 roku Harald dołączył do Bizantyjczyków w ich wyprawie na Sycylię, w ramach próby odzyskania wyspy przez George'a Maniakesa ("Gyrge" z sag) z rąk muzułmańskich Saracenów, którzy założyli na wyspie Emirat Sycylii.Podczas kampanii Harald walczył u boku normańskich najemników, takich jak William Iron Arm.

W 1041 r., kiedy bizantyjska wyprawa na Sycylię dobiegła końca, w południowych Włoszech wybuchł bunt lombardzko-normański, a Harald poprowadził Gwardię Varangian w wielu bitwach.Harald walczył z Catepanem z Włoch, Michaelem Dokeianosem, z początkowym sukcesem, ale Normanowie , dowodzeni przez ich byłego sojusznika Williama Iron Arma, pokonali Bizantyjczyków w bitwie pod Olivento w marcu iw bitwie pod Montemaggiore w maju.

Po klęsce Harald i Gwardia Varangian zostali wezwani z powrotem do Konstantynopola po uwięzieniu Maniakesa przez cesarza i pojawieniu się innych, bardziej palących problemów.Harald i Varangianie zostali następnie wysłani do walki na południowo-wschodniej granicy Europy jako Półwysep Bałkański w Bułgarii, gdzie przybyli pod koniec 1041 r. Tam walczył w armii cesarza Michała IV w bitwie pod Ostrove w kampanii 1041 przeciwko Powstanie bułgarskie kierowane przez Petera Delyana , które później zyskało Haraldowi przydomek „Bułgarski podpalacz” ( Bolgara brennir ) przez jego skalda.

Przychylność Haralda na dworze cesarskim szybko spadła po śmierci Michała IV w grudniu 1041 r., Po czym nastąpiły konflikty między nowym cesarzem Michałem V a potężną cesarzową Zoe.Podczas zamieszek Harald został aresztowany i uwięziony, ale źródła nie zgadzają się co do powodów.Źródła nie zgadzają się również co do tego, w jaki sposób Harald wydostał się z więzienia, ale ktoś z zewnątrz mógł mu pomóc w ucieczce w środku buntu, który rozpoczął się przeciwko nowemu cesarzowi.

Hardekanut, król Anglii zmarł.Chociaż Hardekanut obiecał tron ​​​​angielski siostrzeńcowi Haralda, Magnusowi, królem został Edward Wyznawca, syn Aethelreda Niegotowego.

Po przywróceniu Zoe na tron ​​w czerwcu 1042 r. Wraz z Konstantynem IX Harald poprosił o pozwolenie na powrót do Norwegii.Chociaż Zoe nie pozwoliła na to, Haraldowi udało się uciec do Bosforu z dwoma statkami i kilkoma lojalnymi zwolennikami.Podczas drugiego tam pobytu ożenił się z Elżbietą (określaną w źródłach skandynawskich jako Ellisif), córką Jarosława Mądrego i wnuczką szwedzkiego króla Olofa Skötkonunga.

Po powrocie do Norwegii Hardrada doszedł do porozumienia z Magnusem I, że będą dzielić rządy w Norwegii.W 1047 roku król Magnus zmarł, a Harald został jedynym władcą Norwegii.

Harald chciał również przywrócić władzę Magnusa nad Danią.Podobnie jak w przypadku jego kampanii (wówczas razem ze Sweynem) przeciwko rządom Magnusa w Danii, większość jego kampanii przeciwko Sweynowi polegała na szybkich i brutalnych nalotach na duńskie wybrzeża.Chociaż Harald odniósł zwycięstwo w większości starć, nigdy nie udało mu się zająć Danii.

Ponieważ Harald nie był w stanie podbić Danii pomimo swoich najazdów, chciał odnieść decydujące zwycięstwo nad Sweynem.W końcu wyruszył z Norwegii z wielką armią i flotą około 300 statków.Sweyn również przygotowywał się do bitwy, która miała ustalony czas i miejsce.Sweyn nie pojawił się w uzgodnionym czasie, w związku z czym Harald odesłał do domu swoich nieprofesjonalnych żołnierzy ( bóndaherrin ), którzy stanowili połowę jego sił.Kiedy zwolnione statki były poza zasięgiem, w końcu pojawiła się flota Sweyna, prawdopodobnie także z 300 statkami.Bitwa doprowadziła do wielkiego rozlewu krwi, gdy Harald pokonał Duńczyków (podobno 70 duńskich statków pozostało „pustych”), ale wielu statkom i ludziom udało się uciec, w tym Sweyn.Podczas bitwy Harald aktywnie strzelał z łuku, podobnie jak większość innych we wczesnej fazie bitwy.

Harald przejmuje angielski tron ​​i postanawia najechać Anglię.W marcu lub kwietniu 1066 Harald zaczął gromadzić swoją flotę w Solund w Sognefjordzie, co zakończyło się na początku września 1066;zawierał jego okręt flagowy, Ormen lub „Wąż”.

Harald Hardrada i Tostig Godwinson najechali północną Anglię, przywożąc około 10–15 000 ludzi na 240–300 długich łodziach.Spotkał Tostiga i jego 12 statków w Tynemouth.Po wypłynięciu z Tynemouth Harald i Tostig prawdopodobnie wylądowali nad rzeką Tees.Następnie wkroczyli do Cleveland i zaczęli plądrować wybrzeże.Przepłynęli przez ujście rzeki Humber i rzekę Ouse, wysiadając w Riccall.

Wieści o inwazji wkrótce dotarły do ​​hrabiów Morcara z Northumbrii i Edwina z Mercji, którzy walczyli z armią najeźdźców Haralda dwie mile (3 km) na południe od Yorku w bitwie pod Fulford 20 września.Bitwa była decydującym zwycięstwem Haralda i Tostiga i doprowadziła York do poddania się ich siłom 24 września.

Harald i Tostig opuścili swoje miejsce lądowania w Riccall z większością swoich sił, ale pozostawili jedną trzecią swoich sił.Przywieźli tylko lekką zbroję, ponieważ spodziewali się spotkać mieszkańców Yorku.Chociaż (według źródeł spoza sagi) siły angielskie były przez jakiś czas zatrzymywane na moście przez jednego gigantycznego Norwega, co pozwoliło Haraldowi i Tostigowi przegrupować się w formację z tarczami, armia Haralda została ostatecznie mocno pobita.Harald został trafiony strzałą w gardło i zabity na początku bitwy w stanie berserkergangu, nie nosząc kamizelki kuloodpornej i walcząc agresywnie obiema rękami wokół miecza.