Geradicaliseerd door recente gebeurtenissen, werkten Poolse hervormers al snel aan voorbereidingen voor een nationale opstand.Tadeusz Kościuszko, een populaire generaal en een veteraan van de Amerikaanse Revolutie , werd gekozen als leider.Hij keerde terug uit het buitenland en vaardigde op 24 maart 1794 in Krakau de proclamatie van Kościuszko uit. Daarin werd opgeroepen tot een nationale opstand onder zijn opperbevel.Kościuszko emancipeerde veel boeren om ze als kosynierzy in zijn leger op te nemen, maar de zwaarbevochten opstand bleek, ondanks brede nationale steun, niet in staat om de buitenlandse hulp te genereren die nodig was voor het succes ervan.Uiteindelijk werd het onderdrukt door de gecombineerde krachten van Rusland en Pruisen, waarbij Warschau in november 1794 werd ingenomen in de nasleep van de Slag om Praga.In 1795 voerden Rusland, Pruisen en Oostenrijk een derde verdeling van Polen uit als een definitieve verdeling van het grondgebied die resulteerde in de effectieve ontbinding van het Pools-Litouwse Gemenebest.Koning Stanisław August Poniatowski werd naar Grodno geëscorteerd, gedwongen af ​​te treden en trok zich terug in Sint-Petersburg.Tadeusz Kościuszko, die aanvankelijk gevangen zat, mocht in 1796 naar de Verenigde Staten emigreren.De reactie van de Poolse leiders op de laatste opdeling is een kwestie van historisch debat.Literatuurwetenschappers ontdekten dat de dominante emotie van het eerste decennium wanhoop was die een morele woestijn veroorzaakte die werd geregeerd door geweld en verraad.Aan de andere kant hebben historici gezocht naar tekenen van verzet tegen buitenlandse overheersing.Afgezien van degenen die in ballingschap gingen, legde de adel een eed van trouw af aan hun nieuwe heersers en diende als officieren in hun legers.