तैवानचा इतिहास

परिशिष्ट

वर्ण

तळटीप

संदर्भ


Play button

6000 BCE - 2023

तैवानचा इतिहास



तैवानचा इतिहास हजारो वर्षांचा आहे, [१] मानवी वस्तीचा सर्वात जुना पुरावा आणि बीसीई 3000 च्या आसपास कृषी संस्कृतीचा उदय, आजच्या तैवानच्या स्थानिक लोकांच्या पूर्वजांना श्रेय दिलेला आहे.[२] 13व्या शतकाच्या उत्तरार्धात या बेटावरहान चिनी लोकांचा संपर्क आणि त्यानंतरच्या 17व्या शतकात वसाहती आढळून आल्या.युरोपीयन शोधामुळे पोर्तुगीजांनी बेटाचे फॉर्मोसा असे नामकरण केले, डच लोकांनी दक्षिणेकडे वस्पॅनिशांनी उत्तरेकडे वसाहत केली.होकलो आणि हक्का चिनी स्थलांतरितांच्या ओघानंतर युरोपीय उपस्थिती होती.1662 पर्यंत, कोक्सिंगाने डचांचा पराभव करून, 1683 मध्ये किंग राजघराण्याने एक मजबूत किल्ला स्थापन केला. किंग राजवटीत, तैवानची लोकसंख्या वाढली आणि मुख्य भूमी चीनमधून स्थलांतरित झाल्यामुळे मुख्यतः हान चीनी बनली.1895 मध्ये, पहिल्या चीन-जपानी युद्धात किंग हरल्यानंतर, तैवान आणि पेंगूजपानला देण्यात आले.जपानी राजवटीत, तैवानची औद्योगिक वाढ झाली आणि तांदूळ आणि साखरेचा महत्त्वपूर्ण निर्यातदार बनला.दुसर्‍या चीन-जपानी युद्धादरम्यान याने धोरणात्मक आधार म्हणून काम केले, द्वितीय विश्वयुद्धादरम्यान चीन आणि इतर प्रदेशांवर आक्रमणे सुलभ केली.युद्धानंतर, 1945 मध्ये, द्वितीय विश्वयुद्धाच्या शत्रुत्वाच्या समाप्तीनंतर, तैवान कुओमिंतांग (KMT) च्या नेतृत्वाखालील चीन प्रजासत्ताक (ROC) च्या नियंत्रणाखाली आले.तथापि, सार्वभौमत्वाच्या हस्तांतरणासह ROC च्या नियंत्रणाची वैधता आणि स्वरूप वादाचा विषय आहे.[३]1949 पर्यंत, ROC, चीनच्या गृहयुद्धात मुख्य भूप्रदेश चीन गमावल्यानंतर, तैवानमध्ये माघार घेतली, जिथे चियांग काई-शेकने मार्शल लॉ घोषित केला आणि KMT ने एकल-पक्षीय राज्य स्थापन केले.1980 च्या दशकात लोकशाही सुधारणा होईपर्यंत हे चार दशके चालले, 1996 मधील पहिल्या थेट अध्यक्षीय निवडणुकीत पराभूत झाले. युद्धानंतरच्या वर्षांमध्ये, तैवानने उल्लेखनीय औद्योगिकीकरण आणि आर्थिक प्रगती पाहिली, ज्याला प्रसिद्धपणे "तैवान चमत्कार" असे म्हटले जाते. "चार आशियाई वाघ" पैकी एक.
HistoryMaps Shop

दुकानाला भेट द्या

Play button
3000 BCE Jan 1

तैवानचे पहिले मानवी रहिवासी

Taiwan
प्लेस्टोसीनच्या उत्तरार्धात, समुद्राची पातळी लक्षणीयरीत्या कमी होती, ज्यामुळे तैवान सामुद्रधुनीचा मजला जमिनीच्या पुलाच्या रूपात उघड झाला.[] तैवान आणि पेंगू बेटांदरम्यान महत्त्वपूर्ण पृष्ठवंशीय जीवाश्म सापडले, विशेष म्हणजे होमो वंशाच्या अज्ञात प्रजातीशी संबंधित जबड्याचे हाड, अंदाजे 450,000 ते 190,000 वर्षे जुने आहे.[] तैवानवरील आधुनिक मानवी पुरावे 20,000 ते 30,000 वर्षांपूर्वीचे आहेत, [1] सर्वात जुनी कलाकृती पॅलेओलिथिक चांगबिन संस्कृतीतील चिप्प-गारगोटी साधने आहेत.ही संस्कृती 5,000 वर्षांपूर्वी अस्तित्वात होती, [] इलुआनबी येथील स्थळांद्वारे पुरावा आहे.याव्यतिरिक्त, सन मून लेकमधील गाळाचे विश्लेषण असे दर्शविते की 11,000 वर्षांपूर्वी काप-आणि-बर्न शेती सुरू झाली, 4,200 वर्षांपूर्वी भातशेतीच्या वाढीसह बंद झाली.[] 10,000 वर्षांपूर्वी होलोसिन सुरू झाल्यामुळे, समुद्राची पातळी वाढली, तैवान सामुद्रधुनी तयार झाली आणि तैवानला मुख्य भूमीपासून वेगळे केले.[]अंदाजे 3,000 BCE मध्ये, निओलिथिक डापेनकेंग संस्कृती उदयास आली, ती तैवानच्या किनाऱ्याभोवती वेगाने पसरली.कॉर्ड-वेअर पॉटरी आणि पॉलिश केलेल्या दगडी उपकरणांद्वारे ओळखल्या जाणार्‍या, या संस्कृतीने तांदूळ आणि बाजरीची लागवड केली परंतु ती मोठ्या प्रमाणात सागरी संसाधनांवर अवलंबून होती.असे मानले जाते की डापेनकेंग संस्कृतीची ओळख सध्याच्या तैवानी आदिवासींच्या पूर्वजांनी तैवानमध्ये केली होती, जे लवकर ऑस्ट्रोनेशियन भाषा बोलत होते.[] या लोकांचे वंशज तैवानमधून आग्नेय आशिया, पॅसिफिक आणि हिंदी महासागरातील विविध प्रदेशांमध्ये स्थलांतरित झाले.विशेष म्हणजे, मलायो-पॉलिनेशियन भाषा, ज्या आता मोठ्या प्रदेशात बोलल्या जातात, त्या ऑस्ट्रोनेशियन कुटुंबाची फक्त एक शाखा बनवतात, उर्वरित शाखा तैवानसाठीच आहेत.[] शिवाय, फिलीपीन द्वीपसमूहांशी व्यापार बीसीईच्या सुरुवातीच्या दुसऱ्या सहस्राब्दीपासून सुरू झाला, ज्यामध्ये फिलीपीन जेड संस्कृतीत तैवानी जेडचा वापर समाविष्ट केला गेला.[] दापेनकेंगनंतर अनेक संस्कृतींनी नियाओसुंग सारख्या संस्कृतींमध्ये लोहाचा परिचय करून दिला, [१०] आणि सुमारे ४०० सीई पर्यंत, स्थानिक ब्लूमरींनी लोखंडाचे उत्पादन केले, हे तंत्रज्ञान शक्यतो फिलीपिन्सकडून विकत घेतले गेले.[११]
1292 Jan 1

तैवानशी हान चायनीज संपर्क

Taiwan
युआन राजवंशाच्या काळात (१२७१-१३६८), हान चिनी लोकांनी तैवानचा शोध घेण्यास सुरुवात केली.[१२] युआन सम्राट कुबलाई खान याने 1292 मध्ये युआनचे वर्चस्व सिद्ध करण्यासाठी अधिकार्‍यांना र्युक्यु किंगडममध्ये पाठवले, परंतु ते चुकून तैवानमध्ये उतरले.संघर्षानंतर तीन सैनिकांचा मृत्यू झाला, ते त्वरित चीनच्या क्वानझोऊ येथे परतले.वांग दयुआनने 1349 मध्ये तैवानला भेट दिली आणि तेथील रहिवाशांना पेंगूमधील लोकांपेक्षा वेगळ्या रीतिरिवाज असल्याचे निरीक्षण केले.त्यांनी इतर चिनी स्थायिकांचा उल्लेख केला नाही परंतु लिउकिउ आणि पिशेये नावाच्या प्रदेशातील विविध जीवनशैलींवर प्रकाश टाकला.[१३] झेजियांगमधील चुहौ मातीच्या भांड्यांचा शोध असे सूचित करतो की 1340 च्या दशकात चिनी व्यापारी तैवानला गेले होते.[१४]
तैवानचे पहिले लिखित खाते
तैवानच्या आदिवासी जमाती ©HistoryMaps
1349 Jan 1

तैवानचे पहिले लिखित खाते

Taiwan
1349 मध्ये, वांग दयुआन यांनी तैवानला दिलेल्या भेटीचे दस्तऐवजीकरण केले, [१५] बेटावर चिनी स्थायिकांची अनुपस्थिती, परंतु पेंगूवर त्यांची उपस्थिती लक्षात घेतली.[१६] त्याने तैवानमधील विविध प्रदेशांना लिउकिउ आणि पिशेये असे ओळखले.पेंगूपेक्षा जास्त उबदार हवामान असलेला विशाल जंगल आणि पर्वतांचा प्रदेश म्हणून लिउकिउचे वर्णन केले गेले.येथील रहिवाशांच्या अनोख्या चालीरीती होत्या, ते वाहतुकीसाठी तराफांवर अवलंबून होते, रंगीबेरंगी कपडे परिधान करत होते आणि समुद्राच्या पाण्यापासून मीठ आणि उसापासून मद्य मिळवत होते.त्यांनी शत्रूंविरूद्ध नरभक्षकपणाचा सराव केला आणि त्यांच्याकडे विविध स्थानिक उत्पादने आणि व्यापारिक वस्तू होत्या.[१७] दुसरीकडे, पिशेये, पूर्वेला वसलेले, डोंगराळ प्रदेश आणि मर्यादित शेती द्वारे वैशिष्ट्यीकृत होते.येथील रहिवाशांचे वेगळे टॅटू होते, ते केस टफ्ट्समध्ये घालतात आणि छापेमारी आणि अपहरणात गुंतलेले होते.[१८] इतिहासकार एफ्रेन बी. इसोरेना यांनी असा निष्कर्ष काढला की तैवानमधील पिशये लोक आणि फिलीपिन्समधील विसायन यांचा जवळचा संबंध होता, कारण चीनवर छापा टाकण्यापूर्वी विसायन तैवानला जाण्यासाठी ओळखले जात होते.[१९]
तैवानचा प्रारंभिक व्यापार आणि समुद्री डाकू युग
अँटी वोकू मिंग सैनिक तलवारी आणि ढाली चालवत आहेत. ©Anonymous
1550 Jan 1

तैवानचा प्रारंभिक व्यापार आणि समुद्री डाकू युग

Taiwan
16 व्या शतकाच्या सुरुवातीस, तैवानच्या नैऋत्य भागात वारंवार येणाऱ्याचिनी मच्छीमार, व्यापारी आणि समुद्री चाच्यांच्या संख्येत लक्षणीय वाढ झाली.काही फुजियान व्यापारी अगदी फॉर्मोसन भाषेतही अस्खलित होते.जसजसे शतक पुढे सरकत गेले तसतसे तैवान हे चिनी व्यापार्‍यांसाठी आणि मिंग अधिकारापासून दूर राहणाऱ्या समुद्री चाच्यांसाठी एक मोक्याचा बिंदू बनले, काहींनी बेटावर संक्षिप्त वसाहती स्थापन केल्या.या काळात तैवानचा संदर्भ देण्यासाठी झियाओडोंग दाओ आणि दाहुई गुओ सारखी नावे वापरली जात होती, "तैवान" हे टायुआन या जमातीतून आले होते.लिन डाओकियान आणि लिन फेंग सारख्या प्रख्यात समुद्री चाच्यांनी देखील स्थानिक गट आणि मिंग नौदलाच्या विरोधाचा सामना करण्यापूर्वी तैवानचा तात्पुरता तळ म्हणून वापर केला.1593 मध्ये, मिंग अधिकार्‍यांनी उत्तर तैवानमधील विद्यमान बेकायदेशीर व्यापाराची अधिकृतपणे मान्यता देण्यास सुरुवात केली आणि तेथे व्यापार करण्यासाठी चिनी जंकसाठी परवाने जारी केले.[२०]चिनी व्यापाऱ्यांनी सुरुवातीला कोळसा, गंधक, सोने आणि हरण यासारख्या संसाधनांच्या बदल्यात उत्तर तैवानच्या स्थानिक लोकांसोबत लोखंड आणि कापडाचा व्यापार केला.तथापि, जसजसा वेळ जात होता, तैवानचा नैऋत्य प्रदेश चिनी व्यापार्‍यांचे मुख्य लक्ष बनले कारण मुबलक मासे आणि हरणांच्या कातड्या.नंतरचे विशेषतः फायदेशीर होते, कारण ते लक्षणीय नफ्यासाठीजपानी लोकांना विकले गेले.[२१] १५६७ नंतर हा व्यापार वाढला, बंदी असतानाही चीन-जपानी व्यापारात गुंतण्याचा अप्रत्यक्ष मार्ग म्हणून काम केले.1603 मध्ये, चेन डी यांनी वोकू समुद्री चाच्यांचा सामना करण्यासाठी तैवानमध्ये एका मोहिमेचे नेतृत्व केले, [२०] त्यादरम्यान त्यांनी स्थानिक आदिवासी जमाती आणि त्यांच्या जीवनशैलीचे दस्तऐवजीकरण "डोंगफांजी (पूर्व बर्बेरियन्सचे खाते)" मध्ये केले.
तैवानवर पहिले युरोपियन
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1582 Jan 1

तैवानवर पहिले युरोपियन

Tainan, Taiwan
पोर्तुगीज खलाशांनी, 1544 मध्ये तैवानमधून जाताना, जहाजाच्या लॉगमध्ये प्रथम इल्हा फॉर्मोसा बेटाचे नाव लिहिले, ज्याचा अर्थ "सुंदर बेट" आहे.1582 मध्ये, पोर्तुगीज जहाजाच्या दुर्घटनेतून वाचलेल्यांनी तराफ्यावरून मकाऊला परत येण्यापूर्वी मलेरिया आणि आदिवासींशी लढण्यासाठी दहा आठवडे (45 दिवस) घालवले.
1603 Jan 1

ईस्टर्न बार्बेरियन्सचे खाते

Taiwan
17 व्या शतकाच्या सुरुवातीस, चेन डी यांनीवोकोउ चाच्यांविरुद्धच्या मोहिमेदरम्यान तैवानला भेट दिली.[२१] संघर्षानंतर, वूयूच्या जनरल शेनने समुद्री चाच्यांवर मात केली आणि देशी सरदार दमिलाने कृतज्ञता म्हणून भेटवस्तू दिल्या.[२२] चेनने डोंगफांजी (पूर्व बार्बेरियन्सचे खाते) मधील त्यांचे निरीक्षण काळजीपूर्वक दस्तऐवजीकरण केले, [२३] तैवानचे स्थानिक रहिवासी आणि त्यांच्या जीवनपद्धतीबद्दल अंतर्दृष्टी प्रदान केली.चेन यांनी स्वदेशी लोकांचे वर्णन केले, ज्यांना ईस्टर्न बार्बेरियन्स म्हणून ओळखले जाते, ते तैवानमधील वांगगांग, दयुआन आणि याओगांग सारख्या विविध प्रदेशांमध्ये राहतात.या समुदायांमध्ये, 500 ते 1000 व्यक्तींपर्यंत, केंद्रीकृत नेतृत्वाचा अभाव आहे, जे बहुतेक वेळा सर्वात जास्त संतती असलेल्या व्यक्तीचा आदर करतात आणि त्यांचे अनुसरण करतात.रहिवासी धष्टपुष्ट आणि वेगवान होते, घोड्यासारख्या वेगाने अफाट अंतर चालविण्यास सक्षम होते.त्यांनी सहमतीने लढाई करून, हेडहंटिंगचा सराव करून वाद मिटवले, [२४] आणि सार्वजनिक फाशीद्वारे चोरांचा सामना केला.[२५]प्रदेशातील हवामान उबदार होते, ज्यामुळे स्थानिकांना कमीत कमी कपडे घालावे लागले.पुरुष लहान केस आणि कान टोचतात, तर स्त्रिया त्यांचे केस लांब ठेवतात आणि दात सुशोभित करतात.उल्लेखनीय म्हणजे, स्त्रिया मेहनती आणि प्राथमिक कमावणाऱ्या होत्या, तर पुरुष निष्क्रिय राहण्याचा कल होता.[२५] स्थानिक लोकांमध्ये औपचारिक कॅलेंडर प्रणालीची कमतरता होती, परिणामी ते वेळ आणि त्यांचे वय गमावले.[२४]त्यांची निवासस्थाने बांबू आणि गळतीपासून बांधली गेली होती, या प्रदेशात भरपूर साहित्य होते.आदिवासी समुदायांमध्ये अविवाहित पुरुषांसाठी एक "सामान्य घर" होते, जे चर्चेसाठी एक बैठक बिंदू म्हणून देखील काम करत होते.विवाह प्रथा अनोख्या होत्या;जोडीदाराची निवड केल्यावर, मुलगा आवडीच्या मुलीला आगीचे मणी भेट देतो.भेटवस्तू स्विकारल्याने संगीतमय प्रेमसंबंध निर्माण होतील, त्यानंतर मुलगा लग्नानंतर मुलीच्या कुटुंबासोबत जातो, कारण मुलींना अधिक पसंती दिली जाते.कृषीदृष्ट्या, मूळ रहिवासी स्लॅश आणि बर्न शेती करतात.त्यांनी सोयाबीन, मसूर आणि तीळ यांसारखी पिके घेतली आणि रताळे, लिंबूवर्गीय आणि उसासह विविध प्रकारच्या भाज्या आणि फळांचा आनंद घेतला.त्यांच्या तांदळाचे वर्णन चेनच्या परिचयाच्या तुलनेत चवीनुसार आणि लांबीच्या बाबतीत श्रेष्ठ असे करण्यात आले.मेजवानीत आंबवलेले तांदूळ आणि औषधी वनस्पतींपासून बनवलेले मद्य पिणे, गाणे आणि नृत्यासह.[२६] त्यांच्या आहारात हरण आणि डुकराचे मांस समाविष्ट होते परंतु कोंबडी वगळण्यात आली होती, [२७] आणि ते बांबू आणि लोखंडी भाल्यांचा वापर करून शिकार करत होते.विशेष म्हणजे, बेटाचे रहिवासी असूनही, त्यांनी समुद्रात जाण्याचा प्रयत्न केला नाही, त्यांची मासेमारी लहान ओढ्यांपुरती मर्यादित ठेवली.ऐतिहासिकदृष्ट्या, योंगल काळात, प्रसिद्ध शोधक झेंग हे याने या आदिवासी जमातींशी संपर्क प्रस्थापित करण्याचा प्रयत्न केला, परंतु ते मायावी राहिले.1560 च्या दशकापर्यंत, वोकू समुद्री चाच्यांच्या हल्ल्यांनंतर, स्थानिक जमातींनी चीनशी संवाद साधण्यास सुरुवात केली.विविध बंदरांतील चिनी व्यापाऱ्यांनी व्यापार संबंध प्रस्थापित केले, हरणांच्या उत्पादनांसाठी वस्तूंची देवाणघेवाण केली.स्वदेशी लोक चिनी कपड्यांसारख्या वस्तूंचा अनमोल ठेवा, ते फक्त व्यापार संवादादरम्यान परिधान करतात.चेन यांनी त्यांच्या जीवनशैलीवर विचार करत त्यांच्या साधेपणाचे आणि समाधानाचे कौतुक केले.
तैवानवर टोकुगावा शोगुनेट आक्रमण
जपानी रेड सील जहाज ©Anonymous
1616 Jan 1

तैवानवर टोकुगावा शोगुनेट आक्रमण

Nagasaki, Japan
1616 मध्ये, मुरायामा तोनला टोकुगावा शोगुनेटने तैवानवर आक्रमण करण्यासाठी निर्देशित केले होते.[२८] 1609 मध्ये अरिमा हारुनोबू यांनी पहिल्या शोध मोहिमेचे पालन केले. पोर्तुगीज -नियंत्रित मकाओ किंवास्पॅनिश -नियंत्रित मनिला येथून पुरवठा करण्याऐवजीचीनमधून थेट रेशीम पुरवठ्यासाठी आधार स्थापित करणे हा उद्देश होता [.] .मुरायमाकडे 13 जहाजे आणि सुमारे 4,000 लोकांचा ताफा त्याच्या एका मुलाच्या नेतृत्वाखाली होता.त्यांनी १५ मे १६१६ रोजी नागासाकी सोडले. आक्रमणाचा प्रयत्न मात्र अयशस्वी झाला.टायफूनने ताफा पांगवला आणि आक्रमणाचा प्रयत्न लवकर संपवला.[३०] Ryukyu शो नेईच्या राजाने मिंग चीनला हे बेट काबीज करण्याच्या आणि त्याचा चीनबरोबर व्यापारी तळ म्हणून वापर करण्याच्या जपानी इराद्यांबद्दल चेतावणी दिली होती, [२९] परंतु कोणत्याही परिस्थितीत केवळ एक जहाजच बेटावर पोहोचू शकले आणि ते होते. स्थानिक सैन्याने दूर केले.एकल जहाजावर फॉर्मोसन खाडीवर हल्ला करण्यात आला आणि तिच्या सर्व क्रूने कॅप्चर टाळण्यासाठी आत्महत्या केली ("सेप्पुकू").[२८] अनेक जहाजांनी चिनी किनारपट्टी लुटण्यासाठी स्वत:ला वळवले आणि "१,२०० हून अधिक चिनी लोकांना मारले, आणि त्यांना भेटलेल्या सर्व बार्क्स किंवा जंक्स घेतल्या आणि लोकांना जहाजावर फेकून दिले".[३१]
1624 - 1668
डच आणि स्पॅनिश वसाहतीornament
डच फॉर्मोसा
डच ईस्ट इंडिया कंपनी ©Anonymous
1624 Jan 2 - 1662

डच फॉर्मोसा

Tainan, Taiwan
1624 ते 1662 आणि पुन्हा 1664 ते 1668 पर्यंत, तैवान बेट, ज्याला फॉर्मोसा म्हणून संबोधले जाते, ते डच प्रजासत्ताकच्या वसाहतीच्या नियंत्रणाखाली होते.शोध युगादरम्यान, डच ईस्ट इंडिया कंपनीनेचीनमधील मिंग साम्राज्य आणिजपानमधील टोकुगावा शोगुनेट सारख्या शेजारील प्रदेशांशी व्यापार सुलभ करण्यासाठी फॉर्मोसा येथे आपला तळ स्थापित केला.याव्यतिरिक्त, पूर्व आशियातील पोर्तुगीज आणिस्पॅनिश यांच्या व्यापार आणि वसाहतींच्या प्रयत्नांना विरोध करण्याचे त्यांचे लक्ष्य होते.तथापि, डचांना प्रतिकाराचा सामना करावा लागला आणि स्थानिक लोक आणि अलीकडील हान चिनी स्थायिक या दोघांकडून उठाव दाबावा लागला.17व्या शतकात किंग राजवंशाचा उदय झाल्यामुळे, डच ईस्ट इंडिया कंपनीने आपली निष्ठा मिंगमधून किंगकडे हलवली, त्या बदल्यात व्यापार मार्गांवर अप्रतिबंधित प्रवेश मिळाला.1662 मध्ये कोक्सिंगाच्या सैन्याने फोर्ट झीलँडियाला वेढा घातल्यानंतर या वसाहती प्रकरणाचा समारोप झाला, ज्यामुळे डचांची हकालपट्टी झाली आणि मिंग-निष्ठावादी, तुंगनिंग विरोधी किंग राज्याची स्थापना झाली.
स्पॅनिश फॉर्मोसा
स्पॅनिश फॉर्मोसा. ©Andrew Howat
1626 Jan 1 - 1642

स्पॅनिश फॉर्मोसा

Keelung, Taiwan
स्पॅनिश फॉर्मोसा ही 1626 ते 1642 पर्यंत उत्तर तैवानमध्ये असलेल्या स्पॅनिश साम्राज्याची वसाहत होती. डच हस्तक्षेपापासून फिलीपिन्ससह प्रादेशिक व्यापाराचे रक्षण करण्यासाठी स्थापन करण्यात आलेला, तो मनिला येथील स्पॅनिश ईस्ट इंडीजचा भाग होता.तथापि, कॉलनीचे महत्त्व कमी झाले आणि मनिलामधील स्पॅनिश अधिकारी त्याच्या संरक्षणात आणखी गुंतवणूक करण्यास नाखूष झाले.17 वर्षांनंतर, डचांनी वेढा घातला आणि शेवटचा स्पॅनिश किल्ला ताब्यात घेतला आणि तैवानच्या मोठ्या भागावर नियंत्रण मिळवले.ऐंशी वर्षांच्या युद्धात हा प्रदेश अखेर डच प्रजासत्ताकाला देण्यात आला.
तैवानमध्ये सुरुवात केली
तैवानमधील हक्का महिला. ©HistoryMaps
1630 Jan 1

तैवानमध्ये सुरुवात केली

Taoyuan, Taiwan
ईसापूर्व तिसऱ्या शतकात उत्तर मध्यचीनमधील होनान आणि शांटुंग प्रांतात हक्का लोक राहत होते.मग उत्तरेकडील भटक्यांच्या आक्रमणापासून वाचण्यासाठी त्यांना यांग्त्झी नदीच्या दक्षिणेकडे जाण्यास भाग पाडले गेले.ते शेवटी किआंगसी, फुकीन, क्वांगतुंग, क्वांगसी आणि हैनान येथे स्थायिक झाले.त्यांना स्थानिक लोक "अनोळखी" म्हणत.1630 च्या सुमारास मुख्य भूभागावर भीषण दुष्काळ पडला तेव्हा हक्काचे तैवानला पहिले निर्गमन झाले.[३३] हक्काच्या आगमनाच्या वेळेस, होक्लोसने सर्वोत्तम जमीन घेतली होती आणि शहरे आधीच स्थापन केली होती.याव्यतिरिक्त, दोन लोक वेगवेगळ्या बोली बोलत."अनोळखी" लोकांना होकलो समुदायांमध्ये स्थान मिळणे कठीण होते.बहुतेक हक्कांना ग्रामीण भागात सोडण्यात आले, जिथे त्यांनी किरकोळ जमिनीवर शेती केली.ताओयुआन, सिंचू, मियाओली आणि पिंगटुंग यांसारख्या कृषी प्रांतांमध्ये अजूनही बहुतांश हक्का लोक राहतात.Chiayi, Hualien आणि Taitung मधील लोक जपानी ताब्यादरम्यान इतर भागातून तेथे स्थलांतरित झाले.हक्कांचे दुसरे स्थलांतर 1662 नंतरच्या काही वर्षांत झाले, जेव्हा मिंग दरबारातील जनरल चेंग चेंग-कुंग याने पश्चिमेला कोक्सिंगा म्हणून ओळखले जाणारे डच लोकांना बेटातून बाहेर काढले.काही इतिहासकारांनी असे प्रतिपादन केले की चेंग हा मूळचा अमोय हा हक्का होता.अशा प्रकारे हक्का पुन्हा एकदा "अनोळखी" बनले, कारण तैवानमध्ये स्थलांतरित झालेल्यांपैकी बहुतेक 16 व्या शतकानंतर आले.
लियाओलुओ खाडीची लढाई
©Anonymous
1633 Jul 7 - Oct 19

लियाओलुओ खाडीची लढाई

Fujian, China
17व्या शतकात, चिनी किनारपट्टीवर सागरी व्यापारात वाढ झाली, परंतु कमकुवत झालेल्या मिंग नौदलाने चाच्यांना या व्यापारावर नियंत्रण ठेवण्याची परवानगी दिली.प्रमुख समुद्री डाकू नेता, झेंग झिलोंग, युरोपियन तंत्रज्ञानाचा वापर करून, फुजियान किनारपट्टीवर वर्चस्व गाजवले.1628 मध्ये, क्षीण होत असलेल्या मिंग राजवंशाने त्याला भरती करण्याचा निर्णय घेतला.दरम्यान, डच लोकांनी ,चीनमध्ये मुक्त व्यापाराचे उद्दिष्ट ठेवले, सुरुवातीला पेस्कॅडोरेसवर एक स्थान स्थापित केले.तथापि, मिंगकडून पराभव झाल्यानंतर ते तैवानला गेले.झेंग, आता मिंग अॅडमिरल आहे, त्याने चाचेगिरीचा मुकाबला करण्यासाठी तैवानचे डच गव्हर्नर हान्स पुटमन्स यांच्याशी सहयोग केला.तरीही, झेंगने केलेल्या व्यापाराच्या अपूर्ण आश्वासनांमुळे तणाव निर्माण झाला, झेंगच्या तळावर 1633 मध्ये डचांनी अचानक हल्ला केला.झेंगच्या ताफ्याने, युरोपियन रचनेचा जोरदार प्रभाव पाडला, डचांच्या हल्ल्याने त्यांना मित्र मानून ते बचावले.बहुतांश ताफ्याचा नाश झाला, त्यात फक्त काही कामगार होते, जे घटनास्थळावरून पळून गेले.या हल्ल्यानंतर, डच लोकांनी समुद्रावर वर्चस्व गाजवले, गावे लुटली आणि जहाजे ताब्यात घेतली.त्यांनी समुद्री डाकू युती देखील स्थापन केली.तथापि, त्यांच्या आक्रमक डावपेचांनी झेंगला त्याच्या राजकीय शत्रूंसोबत एकत्र केले.बदला घेण्याची तयारी करून, झेंगने आपला ताफा पुन्हा तयार केला आणि थांबलेल्या रणनीती वापरून, प्रहार करण्याच्या योग्य संधीची वाट पाहिली.ऑक्टोबर 1633 मध्ये, लियाओलुओ बे येथे मोठ्या प्रमाणावर नौदल युद्ध सुरू झाले.मिंग फ्लीटने फायरशिपचा वापर करून डच लोकांचे मोठे नुकसान केले.नंतरच्या उत्कृष्ट नौकानयन तंत्रज्ञानामुळे काहींना पळून जाण्याची परवानगी मिळाली, परंतु एकूण विजय मिंगला गेला.लिआओलुओ बे येथे मिंगच्या विजयाने तैवान सामुद्रधुनीमध्ये चीनचा अधिकार पुन्हा स्थापित केला, ज्यामुळे डच लोकांनी चिनी किनारपट्टीवरील चाचेगिरी थांबवली.डच लोकांचा विश्वास होता की त्यांनी त्यांची ताकद दाखवली आहे, तर मिंगांना वाटले की त्यांनी महत्त्वपूर्ण विजय मिळवला आहे.लढाईनंतर झेंग झिलॉन्गचे स्थान उंचावले आणि डच लोकांना त्यांनी हवे असलेले व्यापारिक विशेषाधिकार देण्यासाठी आपल्या प्रभावाचा वापर केला.परिणामी, झेंगने 1633 च्या हल्ल्यात गमावलेली युरोपियन शैलीची जहाजे पुन्हा न बांधण्याचे निवडले असताना, त्याने चीनमधील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींपैकी एक बनून परदेशातील चिनी व्यापारावर शक्ती मजबूत केली.
डच शांतीकरण मोहीम
रॉबर्ट ज्युनियस, मटाऊ मोहिमेतील एक नेते ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 Jan 1 - 1636 Feb

डच शांतीकरण मोहीम

Tainan, Taiwan
1630 च्या दशकात, डच ईस्ट इंडिया कंपनी (VOC) ने नैर्ऋत्य तैवानवर आपले नियंत्रण वाढवण्याचे उद्दिष्ट ठेवले होते, जिथे त्यांनी तायवान येथे पाय रोवले होते परंतु स्थानिक आदिवासी गावांच्या प्रतिकाराचा सामना केला होता.मटाऊ हे गाव विशेषतः शत्रुत्वाचे होते, त्यांनी १६२९ मध्ये साठ डच सैनिकांवर हल्ला करून त्यांना ठार केले. १६३५ मध्ये, बटाव्हियाकडून मजबुतीकरण मिळाल्यानंतर, डचांनी या गावांविरुद्ध मोहीम सुरू केली.डच सैन्याच्या मजबूत प्रदर्शनामुळे मटाऊ आणि सॉलांग सारखी प्रमुख गावे वेगाने ताब्यात आली.याची साक्ष देत, आजूबाजूच्या असंख्य गावांनी स्वेच्छेने डच लोकांसोबत शांतता प्रस्थापित केली आणि संघर्षाला शरण जाण्यास प्राधान्य दिले.नैऋत्येकडील डच राजवटीच्या एकत्रीकरणामुळे वसाहतीच्या भविष्यातील यशाचा मार्ग मोकळा झाला.नव्याने अधिग्रहित केलेल्या प्रदेशांनी हरणांच्या व्यापारात संधी उघडल्या, जे डच लोकांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरले.याव्यतिरिक्त, सुपीक जमिनींनी चिनी मजुरांना आकर्षित केले, जे त्यांना लागवडीसाठी आणले गेले.सहयोगी आदिवासी गावे केवळ व्यापारी भागीदार बनली नाहीत तर विविध संघर्षांमध्ये डचांना मदत करण्यासाठी योद्धे देखील प्रदान केले.शिवाय, स्थिर प्रदेशाने डच धर्मप्रचारकांना त्यांच्या धार्मिक विश्वासांचा प्रसार करण्याची परवानगी दिली, पुढे वसाहतीचा पाया स्थापित केला.सापेक्ष स्थिरतेच्या या युगाला काहीवेळा विद्वान आणि इतिहासकारांनी पॅक्स हॉलंडिका (डच शांती) म्हणून संबोधले आहे, जे पॅक्स रोमानाशी समांतर रेखाटते.[३९]
1652 Sep 7 - Sep 11

गुओ Huaiyi बंड

Tainan, Taiwan
17व्या शतकाच्या मध्यात, डच लोकांनी मोठ्या प्रमाणावरहान चीनी लोकांना तैवानमध्ये स्थलांतरित करण्यास प्रोत्साहन दिले, प्रामुख्याने दक्षिणेकडील फुजियान.हे स्थलांतरित, प्रामुख्याने तरुण अविवाहित पुरुष, बेटावर स्थायिक होण्यास संकोच करत होते, ज्याने खलाशी आणि शोधक यांच्यात एक धोकादायक प्रतिष्ठा मिळवली होती.तांदळाच्या वाढत्या किमती, जाचक डच कर आणि भ्रष्ट अधिकारी यांमुळे तणाव वाढला, 1652 च्या गुओ हुआई बंडाचा पराकाष्ठा झाला. हे बंड या घटकांना थेट प्रत्युत्तर देत होते आणि डच लोकांनी त्याला क्रूरपणे दडपले होते, 25% बंडखोर मारले गेले. अल्पावधीत.[३२]1640 च्या उत्तरार्धात, लोकसंख्या वाढ, डच-लादलेले कर आणि निर्बंध यांसह विविध आव्हानांमुळे चिनी स्थायिकांमध्ये आणखी असंतोष निर्माण झाला.1643 मध्ये, किनवांग नावाच्या समुद्री चाच्याने मूळ गावांवर हल्ले करण्यास सुरुवात केली आणि प्रदेश आणखी अस्थिर केला.शेवटी स्थानिक लोकांनी त्याला पकडले आणि फाशीसाठी डचांच्या स्वाधीन केले.तथापि, डच विरुद्ध बंड करण्यास चिनी लोकांना प्रवृत्त करणारा एक दस्तऐवज सापडला तेव्हा त्याचा वारसा चालू राहिला.1652 मध्ये गुओ हुआईच्या नेतृत्वाखालील बंडखोरीमध्ये मोठ्या प्रमाणात चीनी शेतकरी सैन्याने सकामवर हल्ला केला.त्यांची संख्या असूनही, ते डच फायरपॉवर आणि स्थानिक योद्धांच्या संयोजनामुळे बरोबरी होते.त्यानंतर चिनी बंडखोरांचा एक महत्त्वपूर्ण नरसंहार झाला, ज्यामध्ये हजारो लोकांचे प्राण गेले.बंडानंतर, तैवानला त्याच्या ग्रामीण श्रमशक्तीच्या नुकसानीमुळे कृषी संकटाचा सामना करावा लागला, कारण बरेच बंडखोर शेतकरी होते.1653 मध्ये त्यानंतरची कापणी मजुरांच्या कमतरतेमुळे विशेषतः खराब होती.तथापि, मुख्य भूभागातील अशांततेमुळे अधिक चिनी लोकांचे तैवानमध्ये स्थलांतर झाल्यामुळे पुढील वर्षी माफक प्रमाणात कृषी पुनर्प्राप्ती झाली.चिनी आणि डच यांच्यातील संबंध आणखी बिघडले, डच लोकांनी स्वतःला चिनी विस्ताराविरूद्ध मूळ भूमीचे संरक्षक म्हणून स्थान दिले.या कालावधीत चीनविरोधी भावनांमध्येही वाढ झाली आहे, स्थानिकांना चिनी स्थायिकांपासून अंतर राखण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे.लक्षणीय बंडखोरी असूनही, डचांनी कमीत कमी लष्करी तयारी केली, या वस्तुस्थितीवर अवलंबून की अनेक श्रीमंत चीनी त्यांच्याशी एकनिष्ठ राहिले.
तैवानमधील डच प्रभावाचा अंत
फोर्ट झीलंडियाचे आत्मसमर्पण. ©Jan van Baden
1661 Mar 30 - 1662 Feb 1

तैवानमधील डच प्रभावाचा अंत

Fort Zeelandia, Guosheng Road,
फोर्ट झीलँडियाचा वेढा (१६६१-१६६२) हा तैवानच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा क्षण आहे, ज्याने डच ईस्ट इंडिया कंपनीचे वर्चस्व संपवले आणि तुंगनिंगच्या राज्याची सुरुवात केली.डच लोकांनी तैवानमध्ये, विशेषत: फोर्ट झीलँडिया आणि फोर्ट प्रोव्हिंटिया येथे त्यांची उपस्थिती प्रस्थापित केली होती.तथापि, 1660 च्या दशकाच्या मध्यात, कोक्सिंगा, एक मिंग विश्वासू, यांनी तैवानचे सामरिक महत्त्व पाहिले.एका दलबदलूकडून सविस्तर माहिती घेऊन आणि जबरदस्त ताफा आणि सैन्य असलेल्या कोक्सिंगाने आक्रमण सुरू केले.सुरुवातीच्या प्रतिकारानंतरही, डचांनी बाजी मारली आणि तोफ पाडली.प्रदीर्घ वेढा, कमी होत जाणारा पुरवठा आणि मजबुतीकरणाची कोणतीही आशा न ठेवल्यानंतर, गव्हर्नर फ्रेडरिक कोएट यांच्या नेतृत्वाखाली डचांनी फोर्ट झीलंडिया कोक्सिंगाला शरण दिले.संघर्षाच्या वेळी दोन्ही बाजूंनी क्रूर रणनिती वापरली.चिनी लोकांनी अनेक डच कैद्यांना पकडले, आणि वाटाघाटींच्या अयशस्वी प्रयत्नांनंतर, त्यांनी मिशनरी अँटोनियस हॅम्ब्रोकसह अनेकांना फाशी दिली.डच स्त्रिया आणि मुलांना गुलाम बनवले गेले, काही स्त्रियांना उपपत्नी बनवण्यास भाग पाडले गेले.डच लोकांचा स्थानिक तैवानच्या स्थानिक समुदायांशीही संघर्ष झाला, ज्यांनी डच आणि चिनी लोकांसोबत वेगवेगळ्या वेळी सहयोग केला.वेढा घातल्यानंतर, डच लोकांनी त्यांचे गमावलेले प्रदेश परत मिळवण्याचा प्रयत्न केला परंतु त्यांना सतत आव्हानांचा सामना करावा लागला.त्यांनी झेंग सैन्याविरुद्ध किंग राजघराण्याशी युती केली, परिणामी तुरळक नौदल युद्धे झाली.1668 पर्यंत, आदिवासींचा प्रतिकार आणि धोरणात्मक आव्हानांमुळे डचांना किलुंगमधील त्यांचा शेवटचा गड सोडून जाण्यास भाग पाडले, ज्यामुळे ते तैवानमधून पूर्णपणे बाहेर पडले.तथापि, डच आणि कॉक्सिंगाच्या उत्तराधिकार्‍यांमध्ये नौदल चकमकी सुरूच राहिल्या, डच लोकांना आणखी पराभव पत्करावा लागला.
Play button
1661 Jun 14 - 1683

तुंगनिंगचे राज्य

Tainan, Taiwan
तुंगनिंगचे राज्य हे एक राजवंशीय सागरी राज्य होते ज्याने 1661 ते 1683 पर्यंत दक्षिण-पश्चिम तैवान आणि पेंगू बेटांचा काही भाग नियंत्रित केला होता. त्याची स्थापना कोक्सिंगा (झेंग चेंगगॉन्ग) यांनी केली होती, ज्याने तावानवर ताबा मिळवल्यानंतर झीलँडियाचे नाव अनपिंग आणि प्रोव्हिंटिया असे चिकान ठेवले [४०] डच पासून.29 मे 1662 रोजी, चिकनचे नाव बदलून "मिंग ईस्टर्न कॅपिटल" (डोंगडू मिंगजिंग) करण्यात आले.नंतर "ईस्टर्न कॅपिटल" (डोंगडू) चे नाव बदलून डोंगनिंग (टुंगनिंग) ठेवण्यात आले, ज्याचा अर्थ "पूर्व शांतता," [४१]तैवानच्या इतिहासातील पहिले राज्य म्हणून ओळखले जाणारे मुख्यत्वे हान वंशीय, त्याचा सागरी प्रभाव दोन्ही चीन समुद्रातील प्रमुख सागरी मार्गांवर विस्तारला आहे, ज्यामध्येजपान ते आग्नेय आशियापर्यंत व्यापार संपर्क आहे.हे राज्य मिंग राजघराण्याच्या निष्ठावंतांसाठी आधार म्हणून काम करत होते, ज्याला मुख्य भूप्रदेशचीनमधील किंग राजवंशाने मागे टाकले होते.त्याच्या राजवटीत, तैवानला सिनिकीकरणाचा अनुभव आला कारण झेंग राजघराण्याने किंगच्या विरोधात त्यांचा प्रतिकार मजबूत करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले होते.हे राज्य 1683 मध्ये किंग राजवंशात समाविष्ट होईपर्यंत अस्तित्वात होते.
सिनिकायझेशन
झेंग जिंग ©HistoryMaps
1665 Jan 1

सिनिकायझेशन

Taiwan
झेंग जिंग यांनी तैवानमधील मिंग शासनाचा वारसा पुढे चालू ठेवला, मिंग निष्ठावंतांचा पाठिंबा मिळवला.त्यांचे कुटुंब आणि अधिकारी यांच्या नेतृत्वाखालील त्यांचे प्रशासन कृषी आणि पायाभूत सुविधांच्या विकासावर केंद्रित होते.1666 पर्यंत, तैवान धान्य कापणीच्या बाबतीत स्वयंपूर्ण होते.[४२] त्याच्या राजवटीत, नियमित नागरी सेवा परीक्षांच्या अंमलबजावणीसह इम्पीरियल अकादमी आणि कन्फ्यूशियन श्राइनसह विविध सांस्कृतिक आणि शैक्षणिक संस्थांची स्थापना करण्यात आली.[४३] झेंग जिंग यांनी आदिवासी जमातींना प्रगत शेती तंत्र आणि चिनी भाषेची ओळख करून देण्याचा प्रयत्न केला.[४४]आदिवासी लोकांना आत्मसात करण्याचा प्रयत्न असूनही, चिनी वसाहतींच्या विस्तारामुळे तणाव आणि बंडखोरी झाली.झेंग जिंगचा शासन त्याच्या धोरणांना विरोध करणाऱ्यांवर कठोर होता;उदाहरणार्थ, एका मोहिमेदरम्यान शालू जमातीचे शेकडो सदस्य मारले गेले.त्याच वेळी, तैवानमधील चिनी लोकसंख्या दुप्पट झाली, [४५] आणि लष्करी तुकड्यांचे लष्करी वसाहतींमध्ये संक्रमण झाले.1684 पर्यंत, 1660 मध्ये डच युगाच्या शेवटी तैवानची लागवडीची जमीन तिपटीने वाढली होती [. ४६] झेंगच्या व्यापारी ताफ्यांना तैवान सामुद्रधुनीतून नफा मिळवून जपान आणि आग्नेय आशियाशी व्यापार संबंध राखता आला.झेंग जिंगच्या नेतृत्वाखाली तैवानने केवळ हरणाची कातडी आणि उसासारख्या विशिष्ट वस्तूंवर मक्तेदारी ठेवली नाही तर डच वसाहतीऐवजी अधिक आर्थिक वैविध्यही साधले.याव्यतिरिक्त, 1683 मध्ये झेंगच्या राजवटीच्या शेवटी, सरकार 1655 मध्ये डच राजवटीच्या तुलनेत 30% अधिक वार्षिक उत्पन्न चांदीमध्ये निर्माण करत होते.
तैवानवर किंगचा विजय
किंग राजवंश नौदल ©Anonymous
1683 Jul 1

तैवानवर किंगचा विजय

Penghu, Taiwan
शि लँग, सुरुवातीला झेंग झिलॉन्गच्या नेतृत्वाखाली एक लष्करी नेता होता, नंतर झेंग चेंगगॉन्ग यांच्याशी संघर्षानंतर किंग राजवंशात गेला.किंगचा एक भाग म्हणून, शी यांनी झेंगच्या अंतर्गत कामकाजाविषयीचे त्यांचे अंतरंग ज्ञान वापरून झेंग सैन्याविरुद्धच्या मोहिमांमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावली.तो 1662 मध्ये फुजियानचा नौदल कमांडर म्हणून नियुक्त झाला. गेल्या काही वर्षांमध्ये, त्याने सातत्याने झेंग्सच्या विरोधात आक्रमक कारवाया केल्या आणि त्याचे नेतृत्व केले, अगदी त्याच्या पाठपुराव्यात डच सैन्याशी संघर्ष केला.1664 पर्यंत, काही यश मिळूनही, शी मुख्य भूमी चीनमधील झेंगचा किल्ला पूर्णपणे काढून टाकू शकला नाही.शि लँगने तैवानवर धोरणात्मक आक्रमणाचा प्रस्ताव मांडला आणि झेंग्सवर प्री-एम्प्टिव्ह स्ट्राइकच्या गरजेवर जोर दिला.तथापि, याओ किशेंग सारख्या अधिकार्‍यांच्या दृष्टिकोनावर मतभेदांमुळे नोकरशाही तणाव निर्माण झाला.शीची योजना प्रथम पेंगू ताब्यात घेण्यावर केंद्रित होती, परंतु याओने अनेक आघाड्यांवर एकाच वेळी हल्ले करण्याचा प्रस्ताव दिला.कांग्शी सम्राटाने सुरुवातीला शिला आक्रमणावर पूर्ण नियंत्रण दिले नाही.दरम्यान, तैवानमध्ये, अंतर्गत कलह आणि बाह्य दबावामुळे झेंगची स्थिती कमकुवत झाली, ज्यामुळे पक्षांतर आणि आणखी अस्थिरता निर्माण झाली.1683 पर्यंत, शि, आता प्रचंड ताफा आणि सैन्यासह, तैवानवर आक्रमण सुरू केले.सुरुवातीच्या काही अडथळ्यांनंतर आणि सामरिक पुनर्गठनानंतर, शीच्या सैन्याने मागोंगच्या खाडीत झेंग ताफ्याचा निर्णायकपणे पराभव केला, परिणामी झेंगचा मोठ्या प्रमाणावर मृत्यू झाला.या विजयानंतर, किंग सैन्याने त्वरीत पेंगू आणि त्यानंतर तैवानचा ताबा घेतला.झेंग केशुआंगसह बेटाच्या नेतृत्वाने औपचारिकपणे शरणागती पत्करली, किंग प्रथा स्वीकारल्या आणि तैवानमधील झेंगच्या राजवटीचा प्रभावीपणे अंत केला.
1683 - 1895
किंग नियमornament
1684 Jan 1 - 1795

किंग तैवान: पुरुष, स्थलांतर आणि विवाह

Taiwan
तैवानवर किंग राजघराण्याच्या राजवटीत, सरकारने सुरुवातीला मुख्य भूभागातून तैवानमध्ये स्थलांतरावर जास्त लोकसंख्या आणि परिणामी संघर्षाच्या भीतीमुळे प्रतिबंध केला.असे असूनही, बेकायदेशीर स्थलांतर वाढले, कारण स्थानिक मनुष्यबळाच्या कमतरतेमुळे अधिकार्‍यांना दुसरीकडे पाहण्यास किंवा लोकांना सक्रियपणे आणण्यास प्रवृत्त केले.18 व्या शतकात, किंग सरकारने स्थलांतर धोरणांवर फ्लिप फ्लॉप केले, काही वेळा कुटुंबांना तैवानमध्ये प्रवेश करण्यास परवानगी दिली आणि इतर वेळी त्यांना प्रतिबंधित केले.या विसंगतींमुळे बहुसंख्य-पुरुष स्थलांतरित लोकसंख्या निर्माण झाली ज्यांनी अनेकदा स्थानिक पातळीवर विवाह केला, "तांगशान वडील आहेत, तांगशान आई नाही" असा वाक्प्रचार निर्माण केला.किंग सरकार तैवानबद्दलच्या प्रशासकीय दृष्टिकोनात सावध होते, विशेषत: प्रादेशिक विस्तार आणि बेटाच्या आदिवासी लोकसंख्येशी संवाद साधण्याबाबत.त्यांनी सुरुवातीला प्रमुख बंदरे आणि काही मैदानी भागांपुरते प्रशासकीय नियंत्रण मर्यादित केले, स्थायिकांना या प्रदेशांच्या पलीकडे विस्तार करण्यासाठी परवानग्या आवश्यक होत्या.कालांतराने, सतत बेकायदेशीर जमीन पुनर्प्राप्ती आणि स्थलांतरामुळे, किंगने संपूर्ण पश्चिम मैदानावर नियंत्रण वाढवले.आदिवासी लोकांचे वर्गीकरण ज्यांनी केले (शुफान) आणि ज्यांनी (शेंगफान) केले नाही अशा लोकांमध्ये वर्गीकरण केले गेले, परंतु या गटांचे व्यवस्थापन करण्याचे प्रयत्न कमी होते.स्थायिकांपासून आदिवासींना वेगळे करण्यासाठी सीमांची स्थापना करण्यात आली होती आणि वर्षानुवर्षे त्यांना अनेक वेळा मजबूत करण्यात आले होते.तथापि, अंमलबजावणी कमकुवत होती, ज्यामुळे स्थायिकांनी आदिवासी प्रदेशांमध्ये सतत अतिक्रमण केले.किंग प्रशासनाची सावध भूमिका आणि आदिवासी व्यवहार व्यवस्थापित करण्याचे प्रयत्न असूनही, स्थायिकांनी जमिनीवर हक्क सांगण्याचे साधन म्हणून आदिवासी महिलांशी विवाहाचा वापर केला, ज्यामुळे 1737 मध्ये अशा संघटनांवर बंदी घालण्यात आली.18 व्या शतकाच्या उत्तरार्धात, किंग सरकारने क्रॉस-स्ट्रेट स्थलांतरावरील कठोर नियम शिथिल करण्यास सुरुवात केली आणि शेवटी सक्रियपणे हस्तक्षेप करणे थांबवले, शेवटी 1875 मध्ये तैवानमध्ये प्रवेश करण्यावरील सर्व निर्बंध रद्द केले.
आदिवासी बंडखोरी
झुआंग डॅटियनचा कब्जा. ©Anonymous
1720 Jan 1 - 1786

आदिवासी बंडखोरी

Taiwan
तैवानवर किंग राजवंशाच्या राजवटीत, विविध बंडखोरी झाली, जी विविध वांशिक गट आणि राज्य यांच्यातील गुंतागुंतीची गतिशीलता प्रतिबिंबित करते.1723 मध्ये, मध्य किनारपट्टीवरील आदिवासी जमाती आणि फेंगशान काउंटीमधील हान स्थायिकांनी स्वतंत्रपणे उठाव केला, ज्यामुळे स्थानिक लोकसंख्या आणि किंग शासन यांच्यातील तणाव अधोरेखित झाला.1720 मध्ये, झू यिगुई बंडखोरी वाढीव कर आकारणीला प्रतिसाद म्हणून उदयास आली, ज्याने स्थानिक लोकसंख्येला जाणवलेल्या आर्थिक दबावाचे उदाहरण दिले.झू यिगुई आणि हक्काचे नेते लिन जुनिंग यांनी बंडखोरांचे नेतृत्व करून तैवानमधील किंग सैन्यावर मोठा विजय मिळवला.तथापि, त्यांची युती अल्पायुषी होती आणि बंडखोरी चिरडण्यासाठी शि शिबियनच्या नेतृत्वाखाली किंगचा ताफा पाठवण्यात आला.झू यिगुईला पकडण्यात आले आणि त्याला फाशी देण्यात आली, या काळात तैवानमधील सर्वात लक्षणीय किंग विरोधी उठाव संपुष्टात आला.1786 मध्ये, टियान्डिहुई समाजाच्या लिन शुआंगवेन यांच्या नेतृत्वाखाली एक नवीन उठाव झाला, ज्याला करचुकवेगिरीसाठी सोसायटी सदस्यांना अटक करण्यात आली.बंडखोरीला सुरुवातीला वेग आला, अनेक बंडखोरांनी मुख्य भूप्रदेश चीनमधून नवीन आगमन केले ज्यांनी जमीन शोधण्यासाठी संघर्ष केला.हक्का लोकांकडून पाठिंबा मिळवण्याचा प्रयत्न करूनही, किंगने 1788 पर्यंत ली शियाओ यांच्या नेतृत्वाखालील 50,000 सैन्यासह आणि नंतर फुकांगन आणि हैलान्का यांच्या नेतृत्वाखालील अतिरिक्त सैन्यासह उठाव दडपण्यात यश मिळवले.पूर्वीच्या बंडांच्या विपरीत, तिआंदिहुईचे बंड हे प्रामुख्याने राष्ट्रीय किंवा जातीय तक्रारींद्वारे प्रेरित नव्हते परंतु ते व्यापक सामाजिक अशांततेचे लक्षण होते.लिन शुआंगवेनला फाशी देण्यात आली, ज्यामुळे तैवानमधील किंग प्राधिकरणासमोरील आणखी एक महत्त्वपूर्ण आव्हान संपुष्टात आले.किंगच्या 200 वर्षांच्या राजवटीत, हे नोंदवले गेले आहे की मैदानी आदिवासी बहुधा गैर-बंडखोर होते आणि किंग प्रशासनाच्या शेवटच्या दशकापर्यंत पर्वतीय आदिवासी मोठ्या प्रमाणात एकटे पडले होते.बहुतेक विद्रोह हान स्थायिकांनी सुरू केले होते, बहुतेक वेळा जातीय किंवा राष्ट्रीय हितसंबंधांऐवजी कर आकारणी किंवा सामाजिक मतभेद यासारख्या कारणांसाठी.
तैवानवर ब्रिटिशांचे अयशस्वी आक्रमण
ईस्ट इंडिया कंपनीचे जहाज (१९वे शतक) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1840 Jan 1 - 1841

तैवानवर ब्रिटिशांचे अयशस्वी आक्रमण

Keelung, Taiwan
1831 पर्यंत, ईस्ट इंडिया कंपनीने ठरवले की यापुढेचिनी लोकांशी त्यांच्या अटींवर व्यापार करायचा नाही आणि अधिक आक्रमक उपाय योजले.तैवानचे धोरणात्मक आणि व्यावसायिक मूल्य पाहता, 1840 आणि 1841 मध्ये बेट ताब्यात घेण्याच्या ब्रिटिश सूचना होत्या.विल्यम हटमन यांनी लॉर्ड पामर्स्टन यांना लिहिले "तैवानवर चीनचे सौम्य शासन आणि बेटाचे धोरणात्मक आणि व्यावसायिक महत्त्व."[४७] त्यांनी सुचवले की तैवानवर फक्त एक युद्धनौका आणि 1,500 पेक्षा कमी सैन्याने ताबा मिळू शकेल आणि इंग्रज स्थानिक लोकांमध्ये ख्रिस्ती धर्माचा प्रसार करण्यास तसेच व्यापार विकसित करण्यास सक्षम असतील.[४८] १८४१ मध्ये, पहिल्या अफू युद्धादरम्यान, ब्रिटीशांनी तीन वेळा कीलुंग बंदराच्या आसपास उंची वाढवण्याचा प्रयत्न केला पण ते अयशस्वी झाले.[४९] अखेरीस, ब्रिटीशांना मजबूत पाय रोवता आले नाही आणि ही मोहीम अपयशी मानली जाते.
फॉर्मोसा मोहीम
फॉर्मोसा बेटाच्या समुद्री चाच्यांवर युनायटेड स्टेट्स मरीन आणि खलाशांचा हल्ला, ईस्ट इंडीज, हार्पर साप्ताहिक ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1867 Jun 1

फॉर्मोसा मोहीम

Hengchun, Hengchun Township, P
फॉर्मोसा मोहीम ही युनायटेड स्टेट्सने पायवान या स्वदेशी तैवानी जमातीविरुद्ध सुरू केलेली एक दंडात्मक मोहीम होती.रोव्हरच्या घटनेचा बदला म्हणून ही मोहीम हाती घेण्यात आली होती, ज्यामध्ये रोव्हर नावाच्या अमेरिकन झाडाचा नाश झाला होता आणि मार्च 1867 मध्ये पायवान योद्ध्यांनी त्याच्या क्रूचा कत्तल केला होता. युनायटेड स्टेट्सची नौदल आणि मरीन कंपनी दक्षिण तैवानमध्ये उतरली आणि पुढे जाण्याचा प्रयत्न केला. पायवन गाव.पैवानने गनिमी युद्धाने प्रत्युत्तर दिले, वारंवार घातपात, चकमकी, विल्हेवाट लावणे आणि मागे हटणे.अखेरीस, मरीन कमांडर मारला गेला आणि थकवा आणि उष्णतेमुळे ते त्यांच्या जहाजाकडे माघारले आणि पायवान पांगले आणि जंगलात माघारले.या कारवाईला अमेरिकेचे अपयश मानले जाते.
मुडन घटना
Ryūjō हे तैवान मोहिमेचे प्रमुख होते. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1874 May 6 - Dec 3

मुडन घटना

Taiwan
डिसेंबर 1871 मध्ये, तैवानच्या किनार्‍याजवळ एक र्युक्युआन जहाज कोसळले, ज्यामुळे पैवान आदिवासींच्या हातून 54 खलाशांचा मृत्यू झाला.मुदान घटना म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या या घटनेने अखेरीस आंतरराष्ट्रीय लक्ष वेधून घेतले.सुरुवातीला, किंग राजघराण्याने , ज्यांचा Ryukyuan जहाजाच्या दुर्घटनेत वाचलेल्यांना परत पाठवण्याचा मोठा इतिहास होता, त्यांनी हयात असलेल्या खलाशांना परत आणून परिस्थिती हाताळली.तथापि, या घटनेमुळे राजकीय तणाव निर्माण झाला, विशेषत: जेव्हा जपानी जनरल सुकेनोरी काबायामा यांनी तैवानविरुद्ध लष्करी कारवाईची वकिली केली आणिजपानने र्युक्युआन राजाला पदच्युत केले.जपान आणि किंग चीन यांच्यातील राजनैतिक वाटाघाटी तीव्र झाल्या, 1874 मध्ये तैवानमध्ये जपानी लष्करी मोहिमेचा पराकाष्ठा झाला. सुरुवातीच्या यशानंतरही, या मोहिमेला अडथळे आले, ज्यात स्थानिक जमातींकडून गनिमी युद्ध आणि मलेरियाचा उद्रेक यांचा समावेश आहे ज्याचा सैन्यांवर गंभीर परिणाम झाला.किंग प्रतिनिधी आणि स्थानिक जमातींनी जपानी आक्रमकतेची तक्रार केली परंतु त्याकडे मोठ्या प्रमाणात दुर्लक्ष केले गेले.जपानी लोकांनी छावणी आणि ध्वज उभारले आणि त्यांना ज्या प्रदेशांचा सामना करावा लागला त्या प्रदेशांवर त्यांचा अधिकार आहे.अखेरीस, आंतरराष्ट्रीय दबाव आणि जपानी मोहीम दलाचे बिघडलेले आरोग्य यामुळे जपान आणि किंग चीन यांच्यात राजनैतिक चर्चा झाली, परिणामी पेकिंग करार झाला.जपानने Ryukyu ला त्याचे वासल राज्य म्हणून मान्यता मिळवून दिली आणि चीनकडून नुकसानभरपाईची रक्कम प्राप्त झाली, अखेरीस डिसेंबर 1874 मध्ये तैवानमधून सैन्य मागे घेतले. मुदान घटना आणि त्याचे परिणाम चीन-जपानी संबंधांमध्ये एक गंभीर बिंदू म्हणून चिन्हांकित झाले, ज्याने प्रादेशिक क्षेत्रामध्ये जपानच्या वाढत्या ठामपणावर प्रकाश टाकला. घडामोडी आणि दोन राष्ट्रांमधील भविष्यातील संघर्षांसाठी एक उदाहरण सेट करणे.
संवर्धन आणि प्रतिकार: तैवानचे मूलनिवासी किंग नियमांतर्गत
©Anonymous
1875 Jan 1 - 1895

संवर्धन आणि प्रतिकार: तैवानचे मूलनिवासी किंग नियमांतर्गत

Taiwan
1874 ते तैवानमधील किंग राजवट संपेपर्यंतचा कालावधी बेटावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि त्याचे आधुनिकीकरण करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण प्रयत्नांनी चिन्हांकित केले गेले.1874 मध्येजपानच्या तात्पुरत्या आक्रमणानंतर, किंग प्रशासनाने तैवानवर, विशेषत: आदिवासी लोकांची वस्ती असलेल्या प्रदेशांवर आपली पकड मजबूत करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले.पर्वतीय रस्ते आणि टेलीग्राफ लाइन्ससह पायाभूत सुविधांचे प्रकल्प सुरू करण्यात आले आणि आदिवासी जमातींना औपचारिकपणे किंगच्या अधिपत्याखाली आणण्यात आले.या प्रयत्नांना न जुमानता, किंगला चीन-फ्रेंच युद्धासारख्या आव्हानांचा सामना करावा लागला, ज्याने फ्रेंच तात्पुरते तैवानच्या काही भागांवर कब्जा केला.तैवानने किंगच्या राजवटीत प्रशासन आणि पायाभूत सुविधांमध्ये विविध बदल केले.तैवानचे संरक्षण आयुक्त लिउ मिंगचुआन विशेषत: आधुनिकीकरणाच्या प्रयत्नांमध्ये सक्रिय होते, ज्यात इलेक्ट्रिक लाइटिंग, रेल्वे आणि औद्योगिक यंत्रसामग्रीचा समावेश आहे.तथापि, या प्रयत्नांना मर्यादित यश मिळाले आणि त्यांच्या फायद्यांच्या तुलनेत त्यांच्या उच्च खर्चासाठी टीका झाली.अखेर १८९१ मध्ये लिऊने राजीनामा दिला आणि सक्रिय वसाहतीकरणाचे प्रयत्न थांबले.किंग युगाच्या अखेरीस, बेटावर सुमारे 2.5 दशलक्ष चीनी रहिवासी पश्चिमेकडील मैदानी भागात केंद्रित होते, तर पर्वतीय भाग मोठ्या प्रमाणात स्वायत्त राहिले आणि आदिवासी लोकांची वस्ती होती.जरी आदिवासींना किंग नियंत्रणाखाली आणण्यासाठी प्रयत्न केले गेले, सुमारे 148,479 औपचारिकपणे सादर केले गेले, तरी या प्रयत्नांची किंमत जास्त होती आणि पूर्णपणे प्रभावी नव्हती.शिवाय, शेतीमुळे मैदानी आदिवासींच्या सांस्कृतिक आणि जमिनीच्या मालकीचा दर्जा कमी होऊन लक्षणीय प्रवेश झाला.
कीलुंग मोहीम
La Galissonnière 5 ऑगस्ट 1884 रोजी कीलुंग येथे चिनी संरक्षणांवर बॉम्बफेक करत आहे ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1884 Aug 1 - 1885 Mar

कीलुंग मोहीम

Taiwan, Northern Taiwan
चीन-फ्रेंच युद्धादरम्यान, 1884 च्या कीलुंग मोहिमेमध्ये फ्रेंचांनी तैवानला लक्ष्य केले. सुरुवातीला, सेबॅस्टिन लेस्पेसच्या नेतृत्वाखालील फ्रेंच सैन्याने कीलुंगच्या बंदरावर बॉम्बफेक केली परंतु लिऊ मिंगचुआनच्या नेतृत्वाखालील मोठ्याचिनी सैन्याच्या प्रतिकाराचा सामना करावा लागला आणि त्यांना माघार घेण्यास भाग पाडले.तथापि, 1 ऑक्टोबर रोजी, Amédée Courbet ने 2,250 फ्रेंच सैन्याचे नेतृत्व करून Tamsui ताब्यात घेण्यात अयशस्वी होऊनही कीलुंग यशस्वीपणे काबीज केले.त्यानंतर फ्रेंचांनी तैवानवर नाकेबंदी लादली, परंतु ती केवळ अंशतः प्रभावी होती.फ्रेंच जहाजांनी मुख्य भूप्रदेश चीनच्या किनार्‍याजवळील जंक्स काबीज केले जेणेकरुन कीलुंगमध्ये संरक्षणात्मक कामांसाठी रहिवाशांचा वापर केला जावा, परंतु नाकेबंदी कमी करून टाकाऊ आणि अनपिंग येथे पुरवठा जंक्स येत राहिले.जानेवारी 1885 च्या अखेरीस, कीलुंगच्या आसपास चिनी सैन्याचा महत्त्वपूर्ण पराभव झाला.शहर काबीज करूनही, फ्रेंच त्यांच्या मर्यादेपलीकडे नियंत्रण वाढवू शकले नाहीत.मार्चमध्ये तामसुई काबीज करण्याचा प्रयत्न पुन्हा अयशस्वी झाला आणि फ्रेंच नौदल बॉम्बस्फोटाने पेंगूला आत्मसमर्पण केले.तथापि, अनेक फ्रेंच सैनिक थोड्याच वेळात आजारी पडले, ज्यामुळे त्यांची लढाऊ क्षमता कमकुवत झाली.15 एप्रिल 1885 रोजी युद्धविराम झाला, शत्रुत्वाचा अंत झाला.फ्रेंचांनी 21 जूनपर्यंत कीलुंगमधून त्यांचे स्थलांतर पूर्ण केले आणि पेंगू चीनच्या ताब्यात राहिले.त्यांच्या सुरुवातीच्या यशानंतर आणि नाकेबंदी लादूनही, तैवानमधील फ्रेंच मोहिमेने शेवटी मर्यादित धोरणात्मक नफा मिळवल्या.
1895 - 1945
जपानी साम्राज्यornament
किंग राजवंशाने तैवानला जपानला दिले
शिमोनोसेकी वाटाघाटींच्या कराराची वुडब्लॉक प्रिंट ©Courtesy of Freer Gallery of Art, Smithsonian Institution, Washington, D.C.
1895 Apr 17

किंग राजवंशाने तैवानला जपानला दिले

Shimonoseki, Yamaguchi, Japan
शिमोनोसेकीचा करार हा 17 एप्रिल 1895 रोजीजपानचे साम्राज्य आणि किंग चायना यांच्यात शुन्पानरो हॉटेल, शिमोनोसेकी, जपान येथे पहिला चीन-जपानी युद्ध संपवणारा करार होता.कराराच्या अटींपैकी,अनुच्छेद 2 आणि 3: चीन सर्व तटबंदी, शस्त्रागार आणि सार्वजनिक मालमत्तेसह पेस्काडोरेस गट, फॉर्मोसा (तैवान) आणि लिओडोंग द्वीपकल्प (डालियन) च्या उपसागराच्या पूर्वेकडील भागाचे शाश्वत आणि पूर्ण सार्वभौमत्व जपानला देतो.मार्च आणि एप्रिल 1895 मध्ये जपानी आणि किंग प्रतिनिधींमधील शिखर परिषदेदरम्यान, पंतप्रधान हिरोबुमी इटो आणि परराष्ट्र मंत्री मुनेमित्सू मुत्सू यांना केवळ कोरियन द्वीपकल्पावरच नव्हे तर तैवान बेटांवर किंग राजवंशाची शक्ती कमी करायची होती.शिवाय, दक्षिण चीन आणि आग्नेय आशियाच्या दिशेने जपानी लष्करी शक्तीचा विस्तार करण्यासाठी मुत्सूने त्याचे महत्त्व आधीच लक्षात घेतले होते.हे साम्राज्यवादाचे युग देखील होते, म्हणून जपानने पाश्चात्य राष्ट्रे काय करत आहेत याची नक्कल करू इच्छित होते.शाही जपान त्या वेळी पाश्चात्य शक्तींच्या उपस्थितीशी स्पर्धा करण्यासाठी कोरियन द्वीपकल्प आणि मुख्य भूभाग चीनमध्ये वसाहती आणि संसाधने शोधत होता.1867 मेजी पुनर्संचयित झाल्यापासून इंपीरियल जपानने पश्चिमेच्या तुलनेत किती वेगाने प्रगती केली आहे आणि सुदूर पूर्वेकडील पाश्चात्य शक्तींद्वारे झालेल्या असमान करारांमध्ये किती प्रमाणात सुधारणा करायची होती हे स्पष्ट करण्यासाठी जपानी नेतृत्वाने हा मार्ग निवडला.इम्पीरियल जपान आणि किंग राजवंश, ली होंगझांग आणि ली जिंगफांग यांच्यातील शांतता परिषदेत, किंग राजवंशाच्या वाटाघाटी डेस्कवरील राजदूतांनी, मूलतः तैवानला सोडण्याची योजना आखली नाही कारण त्यांना तैवानचे पश्चिमेसोबत व्यापारासाठी उत्तम स्थान देखील समजले.म्हणून, जरी किंगने 19व्या शतकात ब्रिटन आणि फ्रान्सविरुद्ध युद्धे गमावली असली तरी, किंग सम्राट 1683 मध्ये सुरू झालेल्या तैवानला त्याच्या अधिपत्याखाली ठेवण्यास गंभीर होता.परिषदेच्या पूर्वार्धात, इटो आणि मुत्सू यांनी दावा केला की तैवानचे संपूर्ण सार्वभौमत्व प्राप्त करणे ही एक पूर्ण अट आहे आणि ली यांना पेंगू बेटांचे पूर्ण सार्वभौमत्व आणि लियाओटुंग (डालियन) उपसागराच्या पूर्वेकडील भाग सोपवण्याची विनंती केली.१८९४ ते १८९५ मधील पहिल्या चीन-जपानी युद्धादरम्यान तैवान कधीही रणांगण नव्हते या कारणास्तव ली होंगझांगने नकार दिला. परिषदेच्या अंतिम टप्प्यापर्यंत, तर ली होंगझांगने पेंगू बेट आणि पूर्वेकडील संपूर्ण सार्वभौमत्व हस्तांतरित करण्यास सहमती दर्शवली. लिओटुंग प्रायद्वीपच्या खाडीचा काही भाग इम्पीरियल जपानला दिला, तरीही त्याने तैवानला देण्यास नकार दिला.1885 पासून तैवान हा प्रांत असल्याने, ली म्हणाले, "तैवान आधीच एक प्रांत आहे, आणि म्हणून ते सोडले जाणार नाही."तथापि, इम्पीरियल जपानला लष्करी फायदा होता आणि अखेरीस लीने तैवानचा त्याग केला.17 एप्रिल, 1895 रोजी, शाही जपान आणि किंग राजवंश यांच्यातील शांतता करारावर स्वाक्षरी झाली आणि त्यानंतर तैवानवर जपानचे यशस्वी आक्रमण झाले.याचा तैवानवर खूप मोठा आणि चिरस्थायी प्रभाव पडला, बेट इम्पीरियल जपानकडे वळवण्याने क्विंगच्या 200 वर्षांच्या राजवटीचा अंत झाला आणि जपानी लोकांनी त्वरीत रद्द केल्याच्या विरोधात स्थानिक चीनी प्रतिकार असूनही.
Play button
1895 Apr 17 - 1945

जपानी राजवटीत तैवान

Taiwan
1895 मध्ये शिमोनोसेकी करारानंतर तैवान जपानी राजवटीत आले, ज्यानेपहिले चीन-जपानी युद्ध संपवले.किंग राजघराण्याने हा प्रदेशजपानला दिला, ज्यामुळे जपानी शासनाची पाच दशके सुरू झाली.या बेटाने जपानची पहिली वसाहत म्हणून काम केले आणि आर्थिक आणि सार्वजनिक विकासामध्ये मोठ्या गुंतवणुकीसह "मॉडेल कॉलनी" बनण्याचा हेतू होता.जपानने तैवानला सांस्कृतिकदृष्ट्या आत्मसात करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आणि अफू, मीठ आणि पेट्रोलियम यासारख्या आवश्यक वस्तूंवर विविध मक्तेदारी स्थापन केली.द्वितीय विश्वयुद्धाच्या समाप्तीमुळे तैवानवरील जपानी प्रशासकीय नियंत्रण बंद झाले.सप्टेंबर 1945 मध्ये जपानने शरणागती पत्करली आणि जनरल ऑर्डर क्रमांक 1 जारी केल्यानंतर रिपब्लिक ऑफ चायना (आरओसी) ने या प्रदेशावर ताबा मिळवला. सॅन फ्रान्सिस्कोच्या तहाने जपानने औपचारिकपणे तैवानवरील सार्वभौमत्वाचा त्याग केला, जो 28 एप्रिल रोजी प्रभावी झाला. 1952.जपानी राजवटीच्या कालखंडाने तैवानमध्ये एक गुंतागुंतीचा वारसा सोडला आहे.तैवानमधील WWII नंतरच्या चर्चेत या कालखंडाशी संबंधित अनेक मुद्द्यांवर भिन्न मते आहेत, ज्यात 28 फेब्रुवारी 1947 चा नरसंहार, तैवान रेट्रोसेशन डे आणि तैवानच्या आरामदायी महिलांची दुर्दशा यांचा समावेश आहे.तैवानच्या राष्ट्रीय आणि वांशिक ओळख, तसेच त्याच्या औपचारिक स्वातंत्र्य चळवळीबद्दल चालू असलेल्या वादविवादांमध्ये देखील अनुभवाची भूमिका आहे.
तैवानवर जपानी आक्रमण
जपानी सैन्याने तैपेईवर कब्जा केला, 7 जून 1895 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1895 May 29 - Oct 18

तैवानवर जपानी आक्रमण

Tainan, Taiwan
तैवानवरील जपानी आक्रमण हाजपानचे साम्राज्य आणि फॉर्मोसाच्या अल्पायुषी प्रजासत्ताकातील सशस्त्र सेना यांच्यातील संघर्ष होता, ज्यानंतर एप्रिल १८९५ मध्ये पहिल्या चीन-जपानी युद्धाच्या शेवटी किंग राजघराण्याने तैवानला जपानला दिले.जपानी लोकांनी त्यांच्या नवीन ताब्याचा ताबा घेण्याचा प्रयत्न केला, तर रिपब्लिकन सैन्याने जपानी कब्जाला विरोध करण्यासाठी लढा दिला.29 मे 1895 रोजी जपानी लोक तैवानच्या उत्तरेकडील किनाऱ्यावर कीलुंगजवळ उतरले आणि पाच महिन्यांच्या मोहिमेत दक्षिणेकडे ताइनानपर्यंत पोहोचले.गनिमी कारवायांमुळे त्यांची प्रगती मंदावली असली तरी, जपानी लोकांनी फॉर्मोसन सैन्याचा (नियमित चिनी तुकड्या आणि स्थानिक हक्का मिलिशिया यांचे मिश्रण) पराभव केला.27 ऑगस्ट रोजी बागुशान येथे जपानी विजय, तैवानच्या भूमीवर आतापर्यंत लढलेली सर्वात मोठी लढाई, फॉर्मोसन प्रतिकाराला लवकर पराभव पत्करावा लागला.21 ऑक्टोबर रोजी ताइनानच्या पतनाने जपानी ताब्याचा संघटित प्रतिकार संपला आणि तैवानमध्ये पाच दशकांच्या जपानी राजवटीचे उद्घाटन झाले.
जपानी राजवटीला सशस्त्र प्रतिकार
1930 मध्ये मुशा (वुशे) उठाव, सीडिक लोकांच्या नेतृत्वाखाली. ©Seediq Bale (2011)
1895 Nov 1 - 1930 Jan

जपानी राजवटीला सशस्त्र प्रतिकार

Taiwan
1895 मध्ये सुरू झालेल्या तैवानमधीलजपानी औपनिवेशिक राजवटीला 20 व्या शतकाच्या सुरुवातीपर्यंत लक्षणीय सशस्त्र प्रतिकाराचा सामना करावा लागला.सुरुवातीच्या प्रतिकाराचे नेतृत्व फॉर्मोसा प्रजासत्ताक, किंग अधिकारी आणि स्थानिक मिलिशयांनी केले.तैपेईच्या पतनानंतरही सशस्त्र उठाव सुरूच होते, हक्काचे गावकरी आणि चिनी राष्ट्रवादी अनेकदा बंडांचे नेतृत्व करतात.उल्लेखनीय म्हणजे, युनलिन हत्याकांड आणि 1895 च्या सुरुवातीच्या प्रतिकार युद्धासारख्या विविध हत्याकांड आणि उठावांमध्ये हजारो लोक मारले गेले. 1902 पर्यंत प्रमुख बंडखोरी कमी-अधिक प्रमाणात कमी झाली, परंतु 1907 मध्ये बेईपू उठाव आणि 1915 मधील तपानी घटना यासारख्या घटनांनी चालू तणावाचे संकेत दिले. जपानी राजवटीचा अवमान.1930 पर्यंत स्वदेशी समुदायांनी जपानी नियंत्रणाचा तीव्र विरोध केला.तैवानच्या पर्वतीय भागात सरकारच्या लष्करी मोहिमेमुळे असंख्य आदिवासी गावे नष्ट झाली, विशेषत: अटायल आणि बनुन जमातींना प्रभावित केले.शेवटचा महत्त्वाचा आदिवासी उठाव 1930 मध्ये मुशा (वुशे) उठाव होता, ज्याचे नेतृत्व सीडिक लोक करत होते.या बंडामुळे शेकडो लोक मारले गेले आणि सीदिक नेत्यांच्या आत्महत्येचा समारोप झाला.जपानी शासनाच्या हिंसक विरोधामुळे वसाहती धोरणात बदल झाला, ज्यात मुशा घटनेनंतर स्थानिक लोकसंख्येबद्दल अधिक सलोख्याची भूमिका होती.तरीही, प्रतिकाराच्या वारशाचा तैवानच्या इतिहासावर आणि सामूहिक स्मरणशक्तीवर खोलवर परिणाम झाला आहे, वसाहतवादी आणि वसाहतवाद यांच्यातील जटिल आणि अनेकदा क्रूर संबंधांवर जोर दिला आहे.या काळातील घटना तैवानच्या सामाजिक आणि राजकीय फॅब्रिकमध्ये खोलवर रुजलेल्या आहेत, राष्ट्रीय ओळख आणि ऐतिहासिक आघात यावर वादविवाद आणि दृष्टीकोनांवर प्रभाव टाकत आहेत.
Play button
1927 Aug 1 - 1949 Dec 7

चीनी गृहयुद्ध

China
चीनचे गृहयुद्ध कुओमिंतांग (KMT) च्या नेतृत्वाखालील रिपब्लिक ऑफ चायना सरकार (ROC) आणि चीनी कम्युनिस्ट पार्टी (CCP) च्या सैन्यांमध्ये लढले गेले, 1927 नंतर अधूनमधून चालले.युद्ध सामान्यतः मध्यांतराने दोन टप्प्यांत विभागले गेले आहे: ऑगस्ट 1927 ते 1937 पर्यंत, उत्तर मोहिमेदरम्यान KMT-CCP ​​युती तुटली आणि राष्ट्रवादीने चीनचा बहुतांश भाग नियंत्रित केला.1937 ते 1945 पर्यंत, दुस-या युनायटेड फ्रंटने दुसऱ्या महायुद्धातील मित्र राष्ट्रांच्या मदतीने चीनवरील जपानी आक्रमणाचा मुकाबला केल्यामुळे बहुतेक शत्रुत्व थांबवण्यात आले होते, परंतु तरीही केएमटी आणि सीसीपी यांच्यातील सहकार्य कमी होते आणि दरम्यान सशस्त्र संघर्ष झाला. ते सामान्य होते.चीनमधील विभाजनांना आणखी तीव्र करणे म्हणजे जपानने प्रायोजित केलेले आणि वांग जिंगवेई यांच्या नेतृत्वाखालील कठपुतळी सरकारची स्थापना जपानच्या ताब्यातील चीनच्या भागांवर नाममात्रपणे शासन करण्यासाठी केली गेली.जपानी पराभव जवळ आल्याचे स्पष्ट होताच गृहयुद्ध पुन्हा सुरू झाले आणि 1945 ते 1949 या युद्धाच्या दुसर्‍या टप्प्यात CCP ने वरचा हात मिळवला, ज्याला सामान्यतः चिनी कम्युनिस्ट क्रांती म्हणून संबोधले जाते.कम्युनिस्टांनी मुख्य भूप्रदेश चीनवर ताबा मिळवला आणि 1949 मध्ये पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना (पीआरसी) ची स्थापना केली, चीन प्रजासत्ताकच्या नेतृत्वाला तैवान बेटावर माघार घेण्यास भाग पाडले.1950 च्या दशकापासून, तैवान सामुद्रधुनीच्या दोन्ही बाजूंमधील चिरस्थायी राजकीय आणि लष्करी संघर्ष निर्माण झाला, तैवानमधील ROC आणि मुख्य भूप्रदेश चीनमधील PRC या दोघांनीही अधिकृतपणे सर्व चीनचे कायदेशीर सरकार असल्याचा दावा केला.दुस-या तैवान सामुद्रधुनी संकटानंतर, १९७९ मध्ये दोघांनीही शांतपणे आग बंद केली;तथापि, कोणत्याही युद्धविराम किंवा शांतता करारावर कधीही स्वाक्षरी केलेली नाही.
Play button
1937 Jan 1 - 1945

शेकोटी

Taiwan
तैवानमध्येजपानी वसाहतीच्या काळात, मीजी सरकारने नियंत्रण प्रस्थापित करण्यासाठी सशक्त आणि एकत्रित धोरणांचे मिश्रण लागू केले.काउंट कोडामा गेन्टारो, चौथे गव्हर्नर-जनरल, आणि गोटो शिनपेई, त्यांचे गृहखात्याचे प्रमुख, यांनी शासनासाठी "गाजर आणि काठी" दृष्टीकोन सादर केला.[३४] गोटोच्या प्रमुख सुधारणांपैकी एक म्हणजे होको प्रणाली, जी किंग राजवंशाच्या बाओजिया प्रणालीपासून सामुदायिक नियंत्रणासाठी वापरली गेली.या प्रणालीमध्ये कर संकलन आणि लोकसंख्येचे निरीक्षण यांसारख्या कार्यांसाठी को नावाच्या दहा घरांच्या गटांमध्ये समुदायांचे आयोजन करणे समाविष्ट होते.गोटोने संपूर्ण बेटावर पोलीस ठाणी देखील स्थापन केली, ज्यांनी ग्रामीण आणि आदिवासी भागात शिक्षण आणि लहान वस्तु विनिमय अर्थव्यवस्था राखणे यासारख्या अतिरिक्त भूमिका केल्या.1914 मध्ये, इटागाकी तैसुके यांच्या नेतृत्वाखालील तैवान आत्मसात करण्याच्या चळवळीने तैवानच्या उच्चभ्रूंच्या आवाहनांना प्रतिसाद देत तैवानला जपानशी जोडण्याचा प्रयत्न केला.तैवान डोकाकाई समाजाची या उद्देशासाठी स्थापना करण्यात आली आणि जपानी आणि तैवानी लोकसंख्येचा त्वरीत पाठिंबा मिळाला.तथापि, समाज अखेरीस विखुरला गेला आणि त्याच्या नेत्यांना अटक झाली.पूर्ण आत्मसात करणे क्वचितच साध्य झाले, आणि जपानी आणि तैवानी यांच्यात कठोर पृथक्करण करण्याचे धोरण 1922 पर्यंत कायम ठेवण्यात आले [. ३५] जपानमध्ये अभ्यासासाठी गेलेले तैवानी अधिक मुक्तपणे एकत्र येऊ शकले परंतु त्यांच्या वेगळ्या ओळखीबद्दल जागरूक राहिले.1937 मध्ये, जपाननेचीनशी युद्ध केले, तैवानी समाजाचे जपानीकरण करण्याच्या उद्देशाने वसाहती सरकारने कोमिंका धोरणे लागू केली.यात तैवानची संस्कृती नष्ट करणे, वृत्तपत्रे आणि शिक्षणातून चिनी भाषेवर बंदी घालणे, [३६] चीन आणि तैवानचा इतिहास पुसून टाकणे, [३७] आणि जपानी रीतिरिवाजांसह पारंपारिक तैवानच्या पद्धती बदलणे यांचा समावेश आहे.या प्रयत्नांना न जुमानता परिणाम संमिश्र होता;तैवानांपैकी फक्त 7% लोकांनी जपानी नावे स्वीकारली, [३८] आणि अनेक सुशिक्षित कुटुंबे जपानी भाषा शिकू शकली नाहीत.या धोरणांनी तैवानच्या सांस्कृतिक लँडस्केपवर कायमस्वरूपी प्रभाव टाकला आणि त्याच्या वसाहती इतिहासाचे जटिल स्वरूप अधोरेखित केले.
1945
चीन प्रजासत्ताकornament
तैवान रेट्रोसेशन डे
चेन (उजवीकडे) तैपेई सिटी हॉलमध्ये तैवानचे शेवटचे जपानी गव्हर्नर-जनरल रिकिची एंडो (डावीकडे) यांनी स्वाक्षरी केलेल्या ऑर्डर क्रमांक 1 ची पावती स्वीकारताना. ©Anonymous
1945 Oct 25

तैवान रेट्रोसेशन डे

Taiwan
सप्टेंबर 1945 मध्ये, चीन प्रजासत्ताकाने तैवान प्रांतीय सरकार स्थापन केले [50] आणि 25 ऑक्टोबर 1945 हा जपानी सैन्याने आत्मसमर्पण केल्याचा दिवस म्हणून "तैवान रेट्रोसेशन डे" म्हणून घोषित केले.तथापि, तैवानचे हे एकतर्फी सामीलीकरण दुसऱ्या महायुद्धातील मित्र राष्ट्रांनी मान्य केले नाही, कारणजपानने अद्याप बेटावरील सार्वभौमत्व औपचारिकपणे सोडले नव्हते.युद्धानंतरच्या सुरुवातीच्या काळात, चेन यी यांच्या नेतृत्वाखालील कुओमिंतांग (KMT) प्रशासन भ्रष्टाचाराने ग्रासले होते आणि लष्करी शिस्तीत बिघाड झाला होता, ज्यामुळे कमांड साखळीत गंभीरपणे तडजोड झाली.बेटाच्या अर्थव्यवस्थेला देखील महत्त्वपूर्ण आव्हानांचा सामना करावा लागला, ज्यामुळे मंदी आली आणि मोठ्या प्रमाणावर आर्थिक अडचणी निर्माण झाल्या.युद्धाच्या समाप्तीपूर्वी, अंदाजे 309,000 जपानी रहिवासी तैवानमध्ये राहत होते.[५१] 1945 मध्ये जपानी शरणागतीनंतर 25 एप्रिल 1946 पर्यंत, प्रजासत्ताक चीनच्या सैन्याने यापैकी 90% जपानी रहिवासी जपानला परत पाठवले.[५२] या प्रत्यावर्तनाबरोबरच, "डी-जपानायझेशन" चे धोरण लागू करण्यात आले, ज्यामुळे सांस्कृतिक दुरावा निर्माण झाला.संक्रमण कालावधीमुळे मुख्य भूप्रदेश चीनमधून येणारी लोकसंख्या आणि बेटावरील युद्धपूर्व रहिवासी यांच्यात तणाव निर्माण झाला.चेन यीच्या सत्तेच्या मक्तेदारीमुळे या समस्या वाढल्या, ज्यामुळे आर्थिक अडचणी आणि सामाजिक तणाव या दोन्ही गोष्टींनी चिन्हांकित अस्थिर वातावरण निर्माण झाले.
Play button
1947 Feb 28 - May 16

28 फेब्रुवारीची घटना

Taiwan
28 फेब्रुवारी 1947 मधील घटनेने तैवानच्या आधुनिक इतिहासात एक महत्त्वपूर्ण वळण दिले, ज्याने तैवानच्या स्वातंत्र्य चळवळीला प्रज्वलित केले.सरकारविरोधी उठाव सुरू झाला जेव्हा तंबाखू मक्तेदारीचे एजंट नागरिकांशी भिडले, ज्यामुळे एका व्यक्तीला गोळ्या घालून ठार करण्यात आले.तैपेई आणि अखेरीस तैवानमध्ये जमावाने चीन प्रजासत्ताकच्या कुओमिंतांग (KMT) नेतृत्वाखालील सरकारचा निषेध केल्यामुळे ही घटना त्वरीत वाढली.त्यांच्या तक्रारींमध्ये भ्रष्टाचार, महागाई, बेरोजगारी यांचा समावेश होता.सुधारणेसाठी 32 मागण्यांची यादी सादर करणार्‍या तैवानच्या नागरिकांचे प्राथमिक नियंत्रण असूनही, प्रांतीय गव्हर्नर चेन यी यांच्या नेतृत्वाखाली सरकारने मुख्य भूप्रदेश चीनकडून मजबुतीकरणाची प्रतीक्षा केली.मजबुतीकरणाच्या आगमनानंतर, एक क्रूर क्रॅकडाउन सुरू करण्यात आला.सैन्याने केलेल्या अंधाधुंद हत्या आणि अटकांचा तपशीलवार अहवाल.अग्रगण्य तैवानच्या आयोजकांना पद्धतशीरपणे तुरुंगात टाकण्यात आले किंवा मृत्युदंड देण्यात आला, एकूण मृतांची संख्या 18,000 ते 28,000 पर्यंत आहे.[५३] काही तैवान गटांना "कम्युनिस्ट" म्हणून घोषित करण्यात आले, ज्यामुळे त्यांच्या सदस्यांना अटक करण्यात आली आणि त्यांना फाशी देण्यात आली.ही घटना विशेषत: तैवानी लोकांसाठी विनाशकारी होती ज्यांनी पूर्वी इम्पीरियल जपानी सैन्यात काम केले होते, कारण सरकारच्या सूडाच्या वेळी त्यांना विशेषतः लक्ष्य केले गेले होते.28 फेब्रुवारीच्या घटनेचे दीर्घकालीन राजकीय परिणाम होते.उठाव दडपण्यासाठी "निर्दयी क्रूरता" दाखवली असूनही, चेन यी यांना केवळ एक वर्षाहून अधिक काळ त्यांच्या गव्हर्नर-जनरल कर्तव्यांपासून मुक्त करण्यात आले.अखेरीस 1950 मध्ये चिनी कम्युनिस्ट पक्षात प्रवेश करण्याचा प्रयत्न केल्याबद्दल त्याला फाशी देण्यात आली.या घटनांनी तैवानच्या स्वातंत्र्य चळवळीला मोठ्या प्रमाणात उत्तेजन दिले आणि तैवान-आरओसी संबंधांमधील एक गडद अध्याय राहिला.
तैवान मध्ये मार्शल लॉ
मार्शल लॉ उठवणे आणि तैवान उघडणे ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1949 May 20 - 1987 Jul 15

तैवान मध्ये मार्शल लॉ

Taiwan
चिनी गृहयुद्धादरम्यान १९ मे १९४९ रोजी तैवान प्रांतीय सरकारचे अध्यक्ष चेन चेंग यांनी तैवानमध्ये मार्शल लॉ घोषित केला.या प्रांतीय घोषणेची जागा नंतर चीन प्रजासत्ताकच्या केंद्र सरकारच्या देशव्यापी मार्शल लॉ घोषणेने बदलली गेली, 14 मार्च 1950 रोजी विधानसभेच्या युआनने मंजूर केली. मार्शल लॉचा कालावधी, ज्याची देखरेख चीन प्रजासत्ताक सशस्त्र दल आणि 15 जुलै 1987 रोजी राष्ट्राध्यक्ष चिआंग चिंग-कुओ यांनी उठवल्यापर्यंत कुओमिंतांग-नेतृत्वाखालील सरकार टिकले. तैवानमधील मार्शल लॉचा कालावधी 38 वर्षांपेक्षा जास्त काळ वाढला, ज्यामुळे तो कोणत्याही राजवटीने लादलेल्या मार्शल लॉचा सर्वात मोठा कालावधी बनला. त्या वेळी जग.हा विक्रम नंतर सीरियाने मागे टाकला.
पांढरा दहशत
तैवानी प्रिंटमेकर ली जून द्वारे भयानक तपासणी ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1949 May 20 00:01 - 1990

पांढरा दहशत

Taiwan
तैवानमध्ये, व्हाईट टेररचा वापर बेटावर राहणाऱ्या नागरिकांवर आणि कुओमिंतांग (KMT, म्हणजे चायनीज नॅशनलिस्ट पार्टी) च्या शासनाखालील सरकारच्या नियंत्रणाखाली असलेल्या नागरिकांवर राजकीय दडपशाहीचे वर्णन करण्यासाठी केला जातो.19 मे 1949 रोजी तैवानमध्ये मार्शल लॉ घोषित करण्यात आला तेव्हापासून पांढर्‍या दहशतवादाचा काळ सुरू झाला असे मानले जाते, जे कम्युनिस्ट बंडखोरीच्या विरोधात 1948 च्या तात्पुरत्या तरतुदींद्वारे सक्षम होते आणि 21 सप्टेंबर 1992 रोजी कलम 100 रद्द करून समाप्त झाले. गुन्हेगारी संहिता, ज्याने "राज्यविरोधी" क्रियाकलापांसाठी लोकांवर कारवाई करण्यास परवानगी दिली;तात्पुरत्या तरतुदी एक वर्षापूर्वी 22 एप्रिल 1991 रोजी रद्द करण्यात आल्या आणि 15 जुलै 1987 रोजी मार्शल लॉ उठवण्यात आला.
Play button
1949 Oct 25 - Oct 27

युद्ध ज्याने तैवानला वाचवले: गुनिंगटोची लढाई

Jinning, Jinning Township, Kin
कुनिंगटौची लढाई, ज्याला किनमेनची लढाई म्हणूनही ओळखले जाते, ही चिनी गृहयुद्धादरम्यान 1949 मध्ये झाली.तैवान सामुद्रधुनीतील किनमेन बेटावर लढलेली ही एक महत्त्वाची लढाई होती.कम्युनिस्ट पीपल्स लिबरेशन आर्मी (पीएलए) ने तैवानवर मोठ्या आक्रमणासाठी पायरी दगड म्हणून किनमेन आणि मात्सू बेटांवर कब्जा करण्याची योजना आखली, ज्याचे नियंत्रण चियांग काई-शेकच्या अंतर्गत रिपब्लिक ऑफ चायना (ROC) ने केले होते.पीएलएने किनमेनवरील आरओसी सैन्याला कमी लेखले, ते विचार करत होते की ते त्यांच्या 19,000 सैन्यासह सहजपणे मात करतील.तथापि, आरओसी चौकी चांगली तयार आणि जोरदारपणे मजबूत होती, ज्यामुळे पीएलएचा उभयचर हल्ला रोखला गेला आणि मोठ्या प्रमाणात जीवितहानी झाली.25 ऑक्टोबर रोजी लढाई सुरू झाली जेव्हा पीएलए सैन्याने पाहिले आणि त्यांना तीव्र प्रतिकार केला.खराब नियोजन, ROC च्या क्षमतांना कमी लेखणे आणि लॉजिस्टिक अडचणींमुळे अव्यवस्थित लँडिंग आणि PLA साठी बीचहेड्स सुरक्षित करण्यात अपयश आले.आरओसी सैन्याने प्रभावीपणे पलटवार केला, त्यांच्या सुसज्ज संरक्षण, लँड माइन्स आणि चिलखत यांचा फायदा घेतला.पीएलएचे मोठे नुकसान झाले आणि त्यांची लँडिंग क्राफ्ट भरती-ओहोटीच्या बदलांमुळे अडकून पडली, ज्यामुळे ते आरओसी नौदलाच्या जहाजे आणि भूदलाच्या हल्ल्यासाठी असुरक्षित बनले.किनमेनला पकडण्यात पीएलएच्या अपयशाचे दूरगामी परिणाम झाले.आरओसीसाठी, हा एक मनोबल वाढवणारा विजय होता ज्याने तैवानवर आक्रमण करण्याच्या कम्युनिस्ट योजनांना प्रभावीपणे रोखले.1950 मध्ये कोरियन युद्धाचा उद्रेक आणि त्यानंतर 1954 मध्ये चीन-अमेरिकन म्युच्युअल डिफेन्स ट्रीटीवर स्वाक्षरी झाल्यामुळे कम्युनिस्ट आक्रमणाच्या योजनांना आणखी खीळ बसली.मुख्य भूप्रदेश चीनमध्ये ही लढाई मोठ्या प्रमाणात कमी प्रसिद्ध झाली आहे परंतु तैवानमध्ये ती महत्त्वपूर्ण मानली जाते, कारण ती तैवान आणि मुख्य भूप्रदेश चीन दरम्यान चालू असलेल्या राजकीय स्थितीसाठी मंच तयार करते.
Play button
1949 Dec 7

Kuomintang च्या तैवान माघार

Taiwan
तैवानमध्ये कुओमिंतांगची माघार म्हणजे चीनच्या गृहयुद्धात पराभव झाल्यानंतर ७ डिसेंबर १९४९ रोजी प्रजासत्ताक चीन (आरओसी) च्या आंतरराष्ट्रीय मान्यताप्राप्त कुओमिंतांग-शासित सरकारच्या अवशेषांचे तैवान बेटावर (फॉर्मोसा) निर्गमन होते. मुख्य भूभागचायनीज कम्युनिस्ट पार्टी (CCP) च्या पीपल्स लिबरेशन आर्मीच्या आगाऊ पलायनातून अनेक नागरिक आणि निर्वासितांव्यतिरिक्त कुओमिंतांग (चायनीज नॅशनलिस्ट पार्टी), त्याचे अधिकारी आणि अंदाजे 2 दशलक्ष आरओसी सैन्याने माघार घेतली.दक्षिण चीनमधील प्रांतांतून, विशेषतः सिचुआन प्रांत, जेथे आरओसीच्या मुख्य सैन्याचा शेवटचा स्टँड होता, ROC सैन्याने मुख्यतः तैवानला पळ काढला.माओ झेडोंग यांनी 1 ऑक्टोबर 1949 रोजी बीजिंगमध्ये पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना (पीआरसी) च्या स्थापनेची घोषणा केल्यानंतर चार महिन्यांत तैवानला उड्डाण केले. जपानने आपला प्रादेशिक दावे तोडले नाही तोपर्यंत तैवान बेट जपानचा भाग राहिले. सॅन फ्रान्सिस्कोच्या तहात, जो 1952 मध्ये अंमलात आला.माघार घेतल्यानंतर, आरओसीच्या नेतृत्वाने, विशेषत: जनरलिसिमो आणि अध्यक्ष चियांग काई-शेक यांनी मुख्य भूभाग पुन्हा एकत्र करणे, मजबूत करणे आणि पुन्हा जिंकणे या आशेने माघार केवळ तात्पुरती बनवण्याची योजना आखली.[५४] ही योजना, जी कधीही पूर्ण झाली नाही, तिला "प्रोजेक्ट नॅशनल ग्लोरी" म्हणून ओळखले जात असे आणि तैवानवर आरओसीचे राष्ट्रीय प्राधान्य बनवले.अशी योजना प्रत्यक्षात येऊ शकत नाही हे उघड झाल्यानंतर, ROC चे राष्ट्रीय लक्ष तैवानच्या आधुनिकीकरण आणि आर्थिक विकासाकडे वळले.
आर्थिक प्रगती
तैवान 1950 मध्ये किराणा दुकान ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1

आर्थिक प्रगती

Taiwan
द्वितीय विश्वयुद्धानंतरच्या वर्षांमध्ये आणि चिनी गृहयुद्धादरम्यान , तैवानने प्रचंड आर्थिक आव्हाने अनुभवली, ज्यात महागाई आणि वस्तूंची टंचाई यांचा समावेश होता.Kuomintang (KMT) पक्षाने तैवानचा ताबा घेतला आणि पूर्वीजपानी मालकीच्या मालमत्तेचे राष्ट्रीयीकरण केले.सुरुवातीला शेतीवर लक्ष केंद्रित केल्यामुळे, तैवानची अर्थव्यवस्था 1953 पर्यंत युद्धपूर्व स्तरावर परतली. अमेरिकन मदत आणि "शेतीसह उद्योगाचे पालनपोषण" सारख्या देशांतर्गत धोरणांनी समर्थित, सरकारने औद्योगिकीकरणाच्या दिशेने अर्थव्यवस्थेत विविधता आणण्यास सुरुवात केली.देशांतर्गत उद्योगांना समर्थन देण्यासाठी आयात प्रतिस्थापन धोरणे लागू करण्यात आली आणि 1960 च्या दशकापर्यंत, तैवानने आपले लक्ष निर्यात-केंद्रित वाढीकडे वळवण्यास सुरुवात केली, परदेशी गुंतवणूक आकर्षित केली आणि आशियातील पहिले निर्यात प्रक्रिया क्षेत्र काओशुंगमध्ये स्थापन केले.तैवानने 1968 पासून 1973 च्या तेल संकटापर्यंत उच्च वार्षिक सरासरी आर्थिक वाढ कायम ठेवल्याने प्रयत्नांना यश आले.पुनर्प्राप्ती आणि वाढीच्या या काळात, KMT सरकारने महत्त्वपूर्ण जमीन सुधारणा धोरणे लागू केली ज्यांचे दूरगामी सकारात्मक परिणाम झाले.375 भाडे कपात कायद्याने शेतकऱ्यांवरील कराचा बोजा कमी केला, तर दुसर्‍या कायद्याने लहान शेतकऱ्यांमध्ये जमिनीचे पुनर्वितरण केले आणि मोठ्या जमीनमालकांना सरकारी मालकीच्या उद्योगांमधील वस्तू आणि समभागांसह भरपाई दिली.या दुहेरी दृष्टिकोनाने केवळ कृषी समुदायावरील आर्थिक भार कमी केला नाही तर तैवानच्या औद्योगिक भांडवलदारांच्या पहिल्या पिढीलाही जन्म दिला.चीनचा सोन्याचा साठा तैवानमध्ये हलवण्यासारख्या सरकारच्या विवेकपूर्ण वित्तीय धोरणांमुळे नव्याने जारी करण्यात आलेला नवीन तैवान डॉलर स्थिर होण्यास आणि हायपरइन्फ्लेशनला आळा घालण्यास मदत झाली.चीन सहाय्य कायदा आणि चीन-अमेरिकन जॉइंट कमिशन ऑन रुरल रिकन्स्ट्रक्शन सारख्या अमेरिकन मदतीसह जपानमधून राष्ट्रीयकृत केलेल्या रिअल इस्टेट मालमत्तांनी देखील तैवानच्या युद्धानंतरच्या जलद पुनर्प्राप्तीमध्ये योगदान दिले.या उपक्रमांचा आणि परकीय मदतीचा फायदा घेऊन, तैवानने कृषी अर्थव्यवस्थेतून व्यावसायिक आणि औद्योगिक पॉवरहाऊसमध्ये यशस्वीरित्या संक्रमण केले.
तैवान मध्ये जमीन सुधारणा
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1

तैवान मध्ये जमीन सुधारणा

Taiwan
1950 आणि 1960 च्या दशकात, तैवानमध्ये महत्त्वपूर्ण जमीन सुधारणा करण्यात आल्या ज्या तीन प्राथमिक टप्प्यांमध्ये अंमलात आणल्या गेल्या.1949 मधील पहिल्या टप्प्यात कापणीच्या 37.5% एवढी शेती भाडे कॅपिंग समाविष्ट होते.दुसरा टप्पा 1951 मध्ये सुरू झाला आणि भाडेकरू शेतकऱ्यांना सार्वजनिक जमिनी विकण्यावर लक्ष केंद्रित केले.तिसरा आणि अंतिम टप्पा 1953 मध्ये सुरू झाला आणि भाडेकरू शेतकर्‍यांमध्ये त्यांचे पुनर्वितरण करण्यासाठी विस्तृत जमीन खंडित करण्यावर केंद्रित आहे, हा दृष्टिकोन सामान्यतः "जमीन-टू-द-मशागत" म्हणून ओळखला जातो.राष्ट्रवादी सरकारने तैवानमध्ये माघार घेतल्यानंतर, ग्रामीण पुनर्रचनावरील चीन-अमेरिकन संयुक्त आयोगाने जमीन सुधारणा आणि समुदाय विकासावर देखरेख केली.या सुधारणांना अधिक रुचकर बनवणारा एक घटक म्हणजे अनेक प्रमुख जमीन मालक जपानी होते ज्यांनी आधीच बेट सोडले होते.उर्वरित मोठ्या जमीन मालकांना जपानी व्यावसायिक आणि औद्योगिक मालमत्तेसह भरपाई देण्यात आली जी 1945 मध्ये तैवान चीनच्या राजवटीत परत आल्यानंतर जप्त करण्यात आली होती.याव्यतिरिक्त, जमीन सुधारणा कार्यक्रमाचा फायदा झाला की बहुसंख्य कुओमिंतांग नेतृत्व मुख्य भूप्रदेश चीनमधून आले होते आणि जसे की, स्थानिक तैवानच्या जमीन मालकांशी मर्यादित संबंध होते.स्थानिक संबंधांच्या या अभावामुळे सरकारला जमीन सुधारणांची प्रभावीपणे अंमलबजावणी करणे सोपे झाले.
अमेरिकन मदत
राष्ट्राध्यक्ष चियांग काई-शेक यांच्या शेजारी, अमेरिकेचे अध्यक्ष ड्वाइट डी. आयझेनहॉवर यांनी जून 1960 मध्ये तैपेईच्या भेटीदरम्यान गर्दीला ओवाळले. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1 - 1962

अमेरिकन मदत

United States
1950 आणि 1965 दरम्यान, तैवानला युनायटेड स्टेट्सकडून भरीव आर्थिक मदत मिळाली, एकूण $1.5 अब्ज आर्थिक मदत आणि अतिरिक्त $2.4 अब्ज लष्करी मदत.[५५] ही मदत 1965 मध्ये संपली जेव्हा तैवानने एक मजबूत आर्थिक पाया यशस्वीरित्या स्थापित केला होता.आर्थिक स्थिरीकरणाच्या या कालावधीनंतर, ROC अध्यक्ष चिंग चिंग-कुओ, चियांग काई-शेक यांचे पुत्र, यांनी दहा प्रमुख बांधकाम प्रकल्पांसारखे राज्य-नेतृत्व प्रयत्न सुरू केले.[५६] या प्रकल्पांनी निर्यातीद्वारे चालविलेल्या शक्तिशाली अर्थव्यवस्थेच्या विकासासाठी पाया घातला.
सॅन फ्रान्सिस्कोचा तह
योशिदा आणि जपानी प्रतिनिधी मंडळाचे सदस्य या करारावर स्वाक्षरी करतात. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1951 Sep 8

सॅन फ्रान्सिस्कोचा तह

San Francisco, CA, USA
सॅन फ्रान्सिस्कोच्या करारावर 8 सप्टेंबर 1951 रोजी स्वाक्षरी करण्यात आली आणि 28 एप्रिल 1952 रोजी अंमलात आली,जपान आणि मित्र राष्ट्रांमधील युद्धाची स्थिती अधिकृतपणे संपुष्टात आली आणि दुसऱ्या महायुद्धानंतर जपानचा शांतता करार म्हणून काम केले.विशेष म्हणजे,चीनला करार चर्चेत सहभागी होण्यासाठी निमंत्रित करण्यात आले नाही कारण कोणते सरकार-रिपब्लिक ऑफ चायना (ROC) किंवा पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना (PRC) - कायदेशीररित्या चिनी लोकांचे प्रतिनिधित्व करते.या करारामुळे जपानने तैवान, पेस्कॅडोरेस, स्प्रेटली बेटे आणि पॅरासेल बेटांवरचे सर्व दावे सोडून दिले होते.तैवानच्या राजकीय स्थितीबाबत कराराच्या संदिग्ध शब्दांमुळे तैवानच्या अनिश्चित स्थितीचा सिद्धांत पुढे आला आहे.हा सिद्धांत सूचित करतो की तैवानवरील आरओसी किंवा पीआरसीचे सार्वभौमत्व बेकायदेशीर किंवा तात्पुरते असू शकते आणि या समस्येचे निराकरण स्वयं-निर्णयाच्या तत्त्वाद्वारे केले जावे यावर जोर देते.हा सिद्धांत सामान्यत: तैवानच्या स्वातंत्र्याकडे झुकतो आणि काही अपवाद असले तरी जपानचे अजूनही तैवानवर सार्वभौमत्व असावे असा दावा करत नाही.
Play button
1954 Sep 3 - 1955 May 1

पहिले तैवान सामुद्रधुनी संकट

Penghu County, Taiwan
पहिल्या तैवान सामुद्रधुनी संकटाची सुरुवात 3 सप्टेंबर 1954 रोजी झाली, जेव्हा कम्युनिस्ट पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना (पीआरसी) च्या पीपल्स लिबरेशन आर्मी (पीएलए) ने रिपब्लिक ऑफ चायना (आरओसी) नियंत्रित क्वेमॉय बेटावर बॉम्बफेक करण्यास सुरुवात केली, जे येथून अवघ्या काही मैलांवर आहे. मुख्य भूप्रदेश चीन.संघर्ष नंतर मात्सू आणि डाचेन सारख्या जवळपासच्या आरओसी-नियंत्रित बेटांचा समावेश करण्यासाठी विस्तारित झाला.युनायटेड स्टेट्सने सुरुवातीला ही बेटे लष्करीदृष्ट्या क्षुल्लक म्हणून पाहिली तरीही, मुख्य भूप्रदेश चीनवर पुन्हा दावा करण्यासाठी भविष्यातील कोणत्याही संभाव्य मोहिमेसाठी ते आरओसीसाठी महत्त्वपूर्ण होते.PLA च्या कृतींना प्रतिसाद म्हणून, यूएस कॉंग्रेसने 24 जानेवारी 1955 रोजी फॉर्मोसा ठराव पास केला, ज्याने राष्ट्रपतींना तैवान आणि त्याच्या ऑफशोअर बेटांचे रक्षण करण्यास अधिकृत केले.पीएलएच्या लष्करी क्रियाकलापाचा कळस जानेवारी 1955 मध्ये यिजियांगशान बेटावर कब्जा करण्यात आला, जिथे 720 आरओसी सैनिक मारले गेले किंवा जखमी झाले.यामुळे युनायटेड स्टेट्स आणि आरओसीला डिसेंबर 1954 मध्ये चीन-अमेरिकन म्युच्युअल डिफेन्स कराराची औपचारिकता करण्यास प्रवृत्त केले, ज्याने डचेन बेटांसारख्या असुरक्षित स्थानांवरून राष्ट्रवादी सैन्याला बाहेर काढण्यासाठी यूएस नेव्हीला मदत करण्याची परवानगी दिली.मार्च 1955 मध्ये जेव्हा पीएलएने गोळीबार करणे बंद केले तेव्हा संकटात तात्पुरती वाढ झाली.एप्रिल 1955 मध्ये बांडुंग परिषदेदरम्यान प्रथम तैवान सामुद्रधुनी संकट अधिकृतपणे संपुष्टात आले, जेव्हा प्रीमियर झाऊ एनलाई यांनी युनायटेड स्टेट्सशी वाटाघाटी करण्याचा चीनचा इरादा जाहीर केला.त्यानंतरच्या राजदूत स्तरावरील चर्चा ऑगस्ट 1955 मध्ये जिनिव्हामध्ये सुरू झाल्या, जरी संघर्षाच्या मूळ मुद्द्यांवर लक्ष दिले गेले नाही आणि तीन वर्षांनंतर आणखी एका संकटाची स्थिती निर्माण झाली.
Play button
1958 Aug 23 - Dec 1

दुसरे तैवान सामुद्रधुनी संकट

Penghu, Magong City, Penghu Co
दुसरे तैवान सामुद्रधुनी संकट 23 ऑगस्ट 1958 रोजी सुरू झाले, ज्यामध्ये पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना (पीआरसी) आणि रिपब्लिक ऑफ चायना (आरओसी) यांच्यातील लष्करी हवाई आणि नौदल सहभागाचा समावेश होता.पीआरसीने आरओसी-नियंत्रित किनमेन (क्यूमोय) बेटांवर आणि मात्सू बेटांवर तोफखानाचा भडिमार सुरू केला, तर आरओसीने मुख्य भूभागावर अमोयवर गोळीबार करून प्रत्युत्तर दिले.युनायटेड स्टेट्सने आरओसीला लढाऊ विमाने, विमानविरोधी क्षेपणास्त्रे आणि उभयचर आक्रमण जहाजे पुरवून हस्तक्षेप केला परंतु मुख्य भूभागावर चीनवर बॉम्ब टाकण्याची चियांग काई-शेकची विनंती पूर्ण करण्यात ते थांबले.एक अनौपचारिक युद्धविराम लागू झाला जेव्हा PRC ने 25 ऑक्टोबर रोजी घोषित केले की ते फक्त विषम-संख्येच्या दिवशी किनमेनवर गोळीबार करतील, ROC ला सम-संख्येच्या दिवशी त्यांचे सैन्य पुन्हा पुरवण्याची परवानगी दिली.हे संकट महत्त्वपूर्ण होते कारण यामुळे तणाव वाढला आणि युनायटेड स्टेट्सला एका व्यापक संघर्षात आणण्याचा धोका होता, संभाव्यत: अगदी आण्विक देखील.अमेरिकेला राजनैतिक आव्हानांचा सामना करावा लागला, ज्यात फ्रान्स आणि जपान सारख्या प्रमुख मित्र राष्ट्रांना दुरावण्याच्या जोखमीचा समावेश आहे.राष्ट्राध्यक्ष आयझेनहॉवर यांनी तैपेईला भेट दिली तेव्हा जून 1960 मध्ये एक लक्षणीय वाढ झाली;पीआरसीने त्यांच्या बॉम्बस्फोटांना तीव्रतेने प्रत्युत्तर दिले, ज्यामुळे दोन्ही बाजूंना जीवितहानी झाली.तथापि, आयझेनहॉवरच्या भेटीनंतर, परिस्थिती पूर्वीच्या अस्वस्थ तणावाच्या स्थितीत परत आली.अखेरीस 2 डिसेंबर रोजी संकट कमी झाले, जेव्हा यूएसने तैवान सामुद्रधुनीतून आपली अतिरिक्त नौदल मालमत्ता काढून घेतली, ज्यामुळे आरओसी नौदलाला आपली लढाई आणि एस्कॉर्ट कर्तव्ये पुन्हा सुरू करण्याची परवानगी दिली.या संकटाला यथास्थिती परिणाम मानले जात असताना, त्यामुळे अमेरिकेचे परराष्ट्र सचिव जॉन फॉस्टर ड्युलेस यांनी असा निष्कर्ष काढला की अशी परिस्थिती पुन्हा येऊ देऊ नये.या संघर्षानंतर तैवान सामुद्रधुनीमध्ये 1995-1996 मध्ये आणखी एक संकट आले, परंतु 1958 पासून या प्रदेशात युनायटेड स्टेट्सचा समावेश असलेले दुसरे कोणतेही संकट आले नाही.
तैवानची संयुक्त राष्ट्रसंघातून हकालपट्टी
तैवानची यूएनमधून हकालपट्टी. ©Anonymous
1971 Oct 25

तैवानची संयुक्त राष्ट्रसंघातून हकालपट्टी

United Nations Headquarters, E
1971 मध्ये, रिपब्लिक ऑफ चायना (ROC) चे सरकार युनायटेड नेशन्समधून बाहेर पडले, या संघटनेने पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना (PRC) ला UN मध्ये चीनच्या जागेचा कायदेशीर प्रतिनिधी म्हणून मान्यता दिली.दुहेरी प्रतिनिधित्वाचा प्रस्ताव टेबलवर असताना, आरओसीचे नेते चियांग काई-शेक यांनी संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेत जागा ठेवण्याचा आग्रह धरला, ही अट PRC मान्य करणार नाही."आकाश दोन सूर्यांएवढे मोठे नाही" असे घोषित करून, चियांगने लक्षणीय भाषणात आपली भूमिका स्पष्ट केली.परिणामी, यूएन जनरल असेंब्लीने ऑक्टोबर 1971 मध्ये ठराव 2758 पास केला, "चियांग काई-शेकचे प्रतिनिधी" आणि अशा प्रकारे आरओसीची हकालपट्टी केली आणि PRC ला UN मध्ये अधिकृत "चीन" म्हणून नियुक्त केले.1979 मध्ये, युनायटेड स्टेट्सनेही आपली राजनैतिक मान्यता तैपेईहून बीजिंगला हलवली.
दहा प्रमुख बांधकाम प्रकल्प
ताइचुंग बंदर, दहा प्रमुख बांधकाम प्रकल्पांपैकी एक ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1974 Jan 1

दहा प्रमुख बांधकाम प्रकल्प

Taiwan
तैवानमधील 1970 च्या दशकात दहा प्रमुख बांधकाम प्रकल्प हे राष्ट्रीय पायाभूत सुविधा प्रकल्प होते.चीन प्रजासत्ताकाच्या सरकारचा असा विश्वास होता की देशात महामार्ग, बंदरे, विमानतळ आणि वीज प्रकल्प यासारख्या महत्त्वाच्या सुविधांचा अभाव आहे.शिवाय, तैवानला 1973 च्या तेल संकटाचे महत्त्वपूर्ण परिणाम जाणवत होते.त्यामुळे उद्योग आणि देशाचा विकास करण्यासाठी सरकारने दहा भव्य बांधकाम प्रकल्प हाती घेण्याची योजना आखली.ते प्रीमियर चिंग चिंग-कुओ यांनी प्रस्तावित केले होते, 1974 मध्ये सुरुवात होते, 1979 पर्यंत नियोजित पूर्ण होते. सहा वाहतूक प्रकल्प, तीन औद्योगिक प्रकल्प आणि एक पॉवर-प्लांट बांधकाम प्रकल्प होते, ज्याची किंमत शेवटी NT$300 अब्ज पेक्षा जास्त होती.दहा प्रकल्प:उत्तर-दक्षिण मुक्त मार्ग (राष्ट्रीय महामार्ग क्र. १)वेस्ट कोस्ट लाईन रेल्वेचे विद्युतीकरणनॉर्थ-लिंक लाईन रेल्वेचियांग काई-शेक आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (नंतर ताओयुआन आंतरराष्ट्रीय विमानतळाचे नाव बदलले)ताइचुंग बंदरसु-एओ पोर्टमोठे शिपयार्ड (चायना शिपबिल्डिंग कॉर्पोरेशनचे काओसिंग शिपयार्ड)इंटिग्रेटेड स्टील मिल (चायना स्टील कॉर्पोरेशन)ऑइल रिफायनरी आणि इंडस्ट्रियल पार्क (सीपीसी कॉर्पोरेशनची काओशुंग रिफायनरी)अणुऊर्जा प्रकल्प (जिनशान न्यूक्लियर पॉवर प्लांट)
1979 Apr 10

तैवान संबंध कायदा

United States
यूएस आणि तैवान यांच्यातील अनौपचारिक परंतु महत्त्वपूर्ण संबंधांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी १९७९ मध्ये युनायटेड स्टेट्स काँग्रेसने तैवान रिलेशन्स कायदा (टीआरए) लागू केला होता, अमेरिकेने पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना (पीआरसी) ला औपचारिक मान्यता दिल्यानंतर.चीन-अमेरिकन म्युच्युअल डिफेन्स ट्रीटी रिपब्लिक ऑफ चायना (ROC), तैवानचे प्रशासकीय प्राधिकरण यांच्याशी विघटित झाल्याच्या पार्श्वभूमीवर हा कायदा आला.दोन्ही सभागृहांनी पास केले आणि अध्यक्ष जिमी कार्टर यांच्या स्वाक्षरीने, TRA ने तैवानमध्ये अमेरिकन इन्स्टिट्यूट (AIT) ची स्थापना अधिकृत राजनैतिक प्रतिनिधित्वाशिवाय व्यावसायिक, सांस्कृतिक आणि इतर परस्परसंवाद हाताळण्यासाठी एक नानफा कॉर्पोरेशन म्हणून केली.हा कायदा 1 जानेवारी 1979 रोजी पूर्वलक्षी रीतीने लागू झाला आणि तो कायम ठेवतो की यूएस आणि आरओसी यांच्यातील 1979 पूर्वीचे आंतरराष्ट्रीय करार स्पष्टपणे संपुष्टात आल्याशिवाय अजूनही वैध आहेत.TRA लष्करी आणि संरक्षण-संबंधित सहकार्यासाठी एक फ्रेमवर्क प्रदान करते.तैवानवर PRC द्वारे हल्ला झाल्यास तो यूएस लष्करी हस्तक्षेपाची हमी देत ​​नाही परंतु अमेरिकेने तैवानला संरक्षण लेख आणि सेवा "तैवानला पुरेशी स्व-संरक्षण क्षमता राखण्यासाठी सक्षम करण्यासाठी आवश्यक प्रमाणात उपलब्ध करून द्यावी" असे आदेश दिले आहेत.तैवानच्या भवितव्याचा निर्णय घेण्याचे कोणतेही गैर-शांततापूर्ण प्रयत्न अमेरिकेसाठी "गंभीर चिंतेचे" असतील आणि तैवानची सुरक्षा, सामाजिक किंवा आर्थिक व्यवस्थेला धोका निर्माण करणाऱ्या कोणत्याही शक्तीचा प्रतिकार करण्याची क्षमता यूएसकडे असणे आवश्यक आहे यावर हा कायदा जोर देतो.गेल्या काही वर्षांमध्ये, PRC आणि अमेरिकेच्या एक-चीन धोरणाच्या मागण्या असूनही, US प्रशासनांनी TRA च्या तरतुदींनुसार तैवानला शस्त्रांची विक्री सुरू ठेवली आहे.हा कायदा तैवानबद्दलच्या यूएस धोरणाची रूपरेषा देणारा एक मूलभूत दस्तऐवज म्हणून काम करतो, ज्यामध्ये तैवानला स्वातंत्र्य घोषित करण्यापासून आणि PRC यांना मुख्य भूप्रदेश चीनसोबत तैवानला जबरदस्तीने एकत्र करण्यापासून परावृत्त करण्याच्या उद्देशाने "स्ट्रॅटेजिक अस्पष्टता" ची भूमिका समाविष्ट आहे.
Play button
1987 Feb 1

मुख्य सेमीकंडक्टर उद्योगात तैवानचा उदय

Hsinchu, Hsinchu City, Taiwan
1986 मध्ये, तैवानच्या सेमीकंडक्टर उद्योगाला चालना देण्याच्या उद्देशाने मॉरिस चँग यांना तैवानच्या कार्यकारी युआनचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या ली क्वोह-टिंग यांनी औद्योगिक तंत्रज्ञान संशोधन संस्था (ITRI) चे प्रमुख म्हणून आमंत्रित केले होते.त्या वेळी, सेमीकंडक्टर क्षेत्राशी संबंधित उच्च खर्च आणि जोखीम यामुळे गुंतवणूकदार शोधणे आव्हानात्मक होते.अखेरीस, फिलिप्सने नव्याने स्थापन झालेल्या तैवान सेमीकंडक्टर मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनी (TSMC) मधील 27.5% भागभांडवलासाठी $58 दशलक्ष योगदान आणि तंत्रज्ञान हस्तांतरणासाठी संयुक्त उपक्रमास सहमती दर्शवली.तैवान सरकारने स्टार्टअप भांडवलापैकी 48% प्रदान केले, तर उर्वरित श्रीमंत तैवानी कुटुंबांमधून आले, ज्यामुळे TSMC त्याच्या स्थापनेपासून अर्ध-राज्य प्रकल्प बनला.बाजारातील मागणीमुळे चढ-उतार असतानाही TSMC मध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे.2011 मध्ये, वाढत्या स्पर्धेला तोंड देण्यासाठी कंपनीने आपला संशोधन आणि विकास खर्च जवळजवळ 39% ने NT$50 अब्ज पर्यंत वाढवण्याचे उद्दिष्ट ठेवले होते.मजबूत बाजारपेठेतील मागणी पूर्ण करण्यासाठी त्याची उत्पादन क्षमता 30% ने वाढवण्याची योजना देखील आहे.त्यानंतरच्या वर्षांमध्ये कंपनीने उत्पादन क्षमता वाढवण्यासाठी 2014 मध्ये मंडळाने मंजूर केलेल्या $568 दशलक्ष आणि त्या वर्षाच्या शेवटी अतिरिक्त $3.05 बिलियनसह तिची भांडवली गुंतवणूक वाढवली.आज, TSMC ही तैवानची बहुराष्ट्रीय सेमीकंडक्टर उत्पादन आणि डिझाइन फर्म आहे आणि ती जगातील पहिली समर्पित अर्धसंवाहक फाऊंड्री म्हणून ओळखली जाते.ही जागतिक स्तरावर सर्वात मौल्यवान सेमीकंडक्टर कंपनी आहे आणि तैवानमधील सर्वात मोठी कंपनी आहे.त्यात बहुसंख्य परदेशी गुंतवणूकदार असले तरी, तैवानचे केंद्र सरकार सर्वात मोठे भागधारक आहे.तैवानच्या सिंचू येथील सिंचू सायन्स पार्कमध्ये मुख्यालय आणि प्राथमिक ऑपरेशन्ससह TSMC त्याच्या क्षेत्रात अग्रेसर आहे.
Play button
1990 Mar 16 - Mar 22

जंगली लिली विद्यार्थी चळवळ

Liberty Square, Zhongshan Sout
वाइल्ड लिली स्टुडंट मूव्हमेंट मार्च 1990 मध्ये तैवानमध्ये लोकशाहीचा प्रचार करण्याच्या उद्देशाने सहा दिवसांचे प्रदर्शन होते.नॅशनल तैवान युनिव्हर्सिटीच्या विद्यार्थ्यांनी सुरू केलेले, तैपेई येथील मेमोरियल स्क्वेअरवर (नंतर चळवळीच्या सन्मानार्थ लिबर्टी स्क्वेअरचे नाव बदलले) येथे बसणे झाले आणि त्यात 22,000 निदर्शकांचा सहभाग वाढला.लोकशाहीचे प्रतीक म्हणून पांढऱ्या फॉर्मोसा लिलीने सजलेल्या आंदोलकांनी तैवानच्या अध्यक्ष आणि उपाध्यक्षांसाठी थेट निवडणुका तसेच राष्ट्रीय असेंब्लीमधील सर्व प्रतिनिधींसाठी नवीन लोकप्रिय निवडणुकांची मागणी केली.कुओमिंतांगच्या एक-पक्षीय नियमानुसार निवडून आलेले ली टेंग-हुई यांच्या उद्घाटनासोबत हे प्रदर्शन घडले.त्यांच्या कार्यकाळाच्या पहिल्या दिवशी, अध्यक्ष ली टेंग-हुई यांनी पन्नास विद्यार्थी प्रतिनिधींची भेट घेतली आणि त्यांच्या लोकशाही आकांक्षांना पाठिंबा दर्शवला, त्या उन्हाळ्यात लोकशाही सुधारणा सुरू करण्याचे वचन दिले.या विद्यार्थ्यांच्या नेतृत्वाखालील चळवळीने तैवानच्या राजकीय दृष्‍टीकोणात एक महत्त्वपूर्ण वळण घेतले आणि लोकशाही सुधारणांचा टप्पा निश्चित केला.चळवळीनंतर सहा वर्षांनी, ली 95% पेक्षा जास्त मतदान असलेल्या निवडणुकीत तैवानचा पहिला लोकप्रिय नेता बनला.चळवळीचे त्यानंतरचे स्मरणोत्सव प्रत्येक 21 मार्च रोजी आयोजित केले जात आहेत आणि लोकशाहीतील विद्यार्थ्यांच्या योगदानाची ओळख म्हणून तैवानचा युवा दिन या तारखेपर्यंत हलवण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.वाइल्ड लिली स्टुडंट मूव्हमेंटचा प्रभाव विशेषतः लक्षवेधक आहे जेव्हा तैवानच्या चळवळीच्या फक्त एक वर्ष आधी झालेल्या तियानमेन स्क्वेअर निषेधाला चिनी सरकारच्या प्रतिसादाशी विपरित आहे.लीचे उत्तराधिकारी चेन शुई-बियान यांनी विद्यार्थी निदर्शने हाताळताना दोन्ही सरकारांच्या निदर्शनास आणून दिले.तियानानमेन निषेध हिंसक क्रॅकडाउनमध्ये संपला असताना, तैवानच्या आंदोलनामुळे 2005 मध्ये नॅशनल असेंब्लीच्या मतदानासह मूर्त लोकशाही सुधारणा झाल्या.
Play button
1996 Mar 23

1996 तैवानची राष्ट्रपती निवडणूक

Taiwan
23 मार्च 1996 रोजी तैवानमध्ये झालेल्या राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुका, देशाच्या पहिल्या थेट राष्ट्रपती निवडणुका म्हणून एक ऐतिहासिक मैलाचा दगड ठरला.यापूर्वी, राष्ट्रपती आणि उपाध्यक्षांची निवड नॅशनल असेंब्लीच्या प्रतिनिधींद्वारे केली जात होती.सत्ताधारी कुओमिंतांगचे विद्यमान आणि उमेदवार ली टेंग-हुई यांनी 54% मतांनी निवडणूक जिंकली.पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना (पीआरसी) ने तैवानच्या मतदारांना क्षेपणास्त्र चाचण्यांद्वारे धमकावण्याचे प्रयत्न करूनही त्यांचा विजय झाला, ही एक युक्ती जी शेवटी अयशस्वी ठरली.लक्षणीय 76.0% मतदान झाले.निवडणुकीच्या धावपळीत, चीनच्या पीपल्स लिबरेशन आर्मीने 8 मार्च ते 15 मार्च दरम्यान कीलुंग आणि काओसिंग या तैवानच्या बंदरांजवळील पाण्यात बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे डागली. ही कारवाई तैवानच्या मतदारांना ली आणि त्याच्या धावपळीच्या सोबत्याला पाठिंबा देण्यापासून परावृत्त करण्यासाठी होती, पेंग, ज्यांच्यावर बीजिंगने "मातृभूमीचे विभाजन" करण्याचा आरोप केला.चेन ली-आन सारख्या इतर राजकीय व्यक्तींनी असा इशारा दिला की लीला मतदान करणे म्हणजे युद्ध निवडणे होय.युनायटेड स्टेट्सने तैवानजवळ दोन विमान वाहक युद्ध गट तैनात केल्यावर संकट निवळले.या निवडणुकीने लीसाठी केवळ विजयाचे प्रतिनिधित्व केले नाही तर त्याला PRC सोबत उभे राहण्यास सक्षम नेता म्हणून दाखवले.या घटनेने दक्षिणेकडील तैवानमधील ज्यांनी स्वातंत्र्याची बाजू घेतली अशा अनेक मतदारांना लीसाठी मतदान करण्यास प्रेरित केले.युनायटेड डेली न्यूज, एक तैपेई वृत्तपत्रानुसार, लीच्या 54% मतांच्या वाटापैकी 14 ते 15% पर्यंत डेमोक्रॅटिक प्रोग्रेसिव्ह पार्टी (डीपीपी) च्या समर्थकांनी योगदान दिले होते, जे त्यांनी संकट हाताळल्यामुळे मिळालेल्या व्यापक अपीलचे प्रदर्शन करते. .
Play button
2000 Jan 1

Kuomintang (KMT) नियमाचा अंत

Taiwan
2000 च्या अध्यक्षीय निवडणुकीत कुओमिंतांग (KMT) राजवट संपली.DPP उमेदवार चेन शुई-बियान यांनी तीन-मार्गी शर्यत जिंकली ज्यामध्ये स्वतंत्र जेम्स सूंग (पूर्वीचे कुओमिंतांग) आणि कुओमिनतांगचे उमेदवार लियान चॅन यांनी पॅन-ब्लू मतांचे विभाजन केले.चेन यांना 39% मते मिळाली.
2005 Mar 14

विभाजनविरोधी कायदा

China
14 मार्च 2005 रोजी चीनच्या पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना नॅशनल पीपल्स काँग्रेसने अलिप्तताविरोधी कायदा लागू केला आणि तो तात्काळ लागू झाला.राष्ट्राध्यक्ष हू जिंताओ यांनी औपचारिक केलेल्या या कायद्यात दहा कलमे आहेत आणि हे स्पष्ट करते की तैवानचे स्वातंत्र्य रोखण्याचे शांततापूर्ण मार्ग संपल्यास चीन तैवानविरुद्ध लष्करी बळाचा वापर करू शकतो.कायदा स्पष्टपणे "चीन" ची पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना म्हणून व्याख्या करत नसला तरी, "पीपल्स रिपब्लिक ऑफ चायना" किंवा "निर्णय/रिझोल्यूशन" म्हणून पदनाम न लावता नॅशनल पीपल्स काँग्रेसने संमत केलेला एकमेव कायदा म्हणून तो अद्वितीय आहे. ."या कायद्यामुळे तैवानमध्ये लक्षणीय निदर्शने झाली, 26 मार्च 2005 रोजी लाखो लोक आपला असंतोष व्यक्त करण्यासाठी तैपेईच्या रस्त्यावर उतरले.कायदा मंजूर झाल्यापासून चीन आणि तैवान यांच्यात काही राजकीय संवाद झाला आहे, क्रॉस-स्ट्रेट संबंध अनिश्चिततेने भरलेले आहेत.
Play button
2014 Mar 18 - Apr 10

सूर्यफूल विद्यार्थी चळवळ

Legislative Yuan, Zhongshan So
तैवानमधील सनफ्लॉवर विद्यार्थी चळवळ 18 मार्च ते 10 एप्रिल 2014 दरम्यान उघडकीस आली, सत्ताधारी कुओमिंतांग (KMT) पक्षाने कसून पुनरावलोकन न करता चीनसोबत क्रॉस-स्ट्रेट सर्व्हिस ट्रेड करार (CSTA) मंजूर केल्यामुळे.आंदोलकांनी, प्रामुख्याने विद्यार्थी आणि नागरी गटांनी, तैवानच्या अर्थव्यवस्थेला हानी पोहोचवेल आणि चीनच्या राजकीय दबावाला त्याची असुरक्षा वाढेल असा विश्वास असलेल्या व्यापार कराराला विरोध करत विधान युआन आणि नंतर कार्यकारी युआन ताब्यात घेतले.कराराच्या खंड-दर-खंड पुनरावलोकनाच्या त्यांच्या सुरुवातीच्या मागण्या अखेरीस त्याचा संपूर्ण नकार, चीनसोबतच्या भविष्यातील करारांवर बारकाईने लक्ष ठेवण्यासाठी कायद्याची स्थापना आणि घटनात्मक सुधारणांवर नागरिकांच्या नेतृत्वाखालील चर्चांमध्ये विकसित झाल्या.KMT कडून कराराचे ओळीने पुनरावलोकन करण्यासाठी काही मोकळेपणा असूनही, पक्षाने समितीच्या पुनरावलोकनासाठी तो परत करण्यास नकार दिला.विरोधी डेमोक्रॅटिक प्रोग्रेसिव्ह पार्टी (डीपीपी) ने देखील मुख्य प्रवाहातील जनमताचा हवाला देऊन सर्व क्रॉस-स्ट्रेट करारांचे पुनरावलोकन केले पाहिजे असा आग्रह धरून संयुक्त पुनरावलोकन समिती स्थापन करण्याची KMT च्या नंतरची ऑफर नाकारली.डीपीपीचा प्रस्ताव केएमटीने फेटाळला होता.30 मार्च रोजी झालेल्या रॅलीत, आयोजकांच्या म्हणण्यानुसार, सूर्यफूल चळवळीला पाठिंबा देण्यासाठी शेकडो हजारो जमा झाले, तर चीन समर्थक कार्यकर्ते आणि गटांनी विरोधात रॅली काढल्या.विधानसभेचे अध्यक्ष वांग जिन-पिंग यांनी अखेरीस सर्व क्रॉस-स्ट्रेट करारांवर देखरेख ठेवण्यासाठी कायदा होईपर्यंत व्यापार कराराचा कोणताही आढावा पुढे ढकलण्याचे आश्वासन दिले, त्यामुळे आंदोलकांनी 10 एप्रिल रोजी व्यापलेली जागा रिकामी करणार असल्याची घोषणा केली. केएमटीने वांग यांच्यावर असंतोष व्यक्त केला. एकतर्फी निर्णय, डीपीपीने त्याचे समर्थन केले.अध्यक्ष मा यिंग-ज्यू, ज्यांना वांगच्या कृतींबद्दल आधीपासून माहिती नव्हती, त्यांनी सवलतींना अवास्तविक म्हणून लेबल करून, व्यापार करार लवकर मंजूर करण्याचे आवाहन केले.तैवानच्या व्यापक समाजात त्यांचे आंदोलन सुरू ठेवण्याचे आश्वासन देऊन विरोधकांनी अखेर विधिमंडळ रिकामे केले आणि निघण्यापूर्वी विधिमंडळाचे सभागृह स्वच्छ केले.
2020 Jan 11

2020 तैवानची राष्ट्रपती निवडणूक

Taiwan
तैवानमधील राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुका 11 जानेवारी 2020 रोजी 10व्या विधानसभेच्या युआन निवडणुकीसोबत झाल्या.विद्यमान अध्यक्ष त्साई इंग-वेन आणि त्यांचे सहकारी माजी पंतप्रधान लाई चिंग-ते, दोन्ही डेमोक्रॅटिक प्रोग्रेसिव्ह पार्टी (डीपीपी) विजयी झाले.त्यांनी कुओमिंतांग (KMT) चे काओसियुंगचे महापौर हान कुओ-यू आणि त्यांचा धावपटू चांग सॅन-चेंग, तसेच तृतीय-पक्षाचे उमेदवार जेम्स सूंग यांचा पराभव केला.2018 च्या स्थानिक निवडणुकीत झालेल्या मोठ्या पराभवानंतर त्साईने तिच्या पक्षाच्या अध्यक्षपदाचा राजीनामा दिल्यानंतर आणि लाइ चिंग-टे यांच्या प्राथमिक आव्हानाचा सामना केल्यानंतर हा विजय झाला.KMT च्या बाजूने, हान कुओ-यू यांनी माजी अध्यक्षीय उमेदवार एरिक चू आणि फॉक्सकॉनचे सीईओ टेरी गौ यांचा स्पर्धात्मक प्राथमिकमध्ये पराभव केला.ही मोहीम कामगार सुधारणा आणि आर्थिक व्यवस्थापन तसेच क्रॉस-स्ट्रेट संबंध या दोन्ही देशांतर्गत समस्यांभोवती फिरते.हान यांनी त्साईवर विविध धोरणात्मक क्षेत्रातील अपयशाबद्दल टीका केली, परंतु एकीकरणासाठी बीजिंगच्या दबावाविरुद्ध त्साईची ठाम भूमिका मतदारांमध्ये प्रतिध्वनित झाली.हाँगकाँगमध्ये प्रत्यार्पण विरोधी निदर्शनांदरम्यान हे विशेषतः खरे होते.या निवडणुकीत 74.9% इतके उच्च मतदान झाले, जे 2008 पासूनच्या देशव्यापी निवडणुकांमधले सर्वाधिक आहे. त्साई यांना विक्रमी 8.17 दशलक्ष मते, किंवा 57.1% लोकप्रिय मते मिळाली, जे अध्यक्षीय निवडणुकीत DPP उमेदवारासाठी सर्वाधिक मताधिक्य ठरले.डीपीपीने प्रमुख महानगरांमध्ये, विशेषत: काओशुंगमध्ये केएमटीचे नशीब उलटवण्यात यश मिळवले.दरम्यान, केएमटीने काही पूर्वेकडील प्रदेश आणि बेटाबाहेरील मतदारसंघांमध्ये ताकद दाखवणे सुरूच ठेवले.Tsai Ing-wen आणि Lai Ching-te यांचे उद्घाटन 20 मे 2020 रोजी त्यांच्या कार्यकाळाची सुरूवात म्हणून करण्यात आले.

Appendices



APPENDIX 1

Taiwan's Indigenous Peoples, Briefly Explained


Play button




APPENDIX 2

Sun Yunsuan, Taiwan’s Economic Mastermind


Play button




APPENDIX

From China to Taiwan: On Taiwan's Han Majority


Play button




APPENDIX 4

Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples


Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples
Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples ©Bstlee

Characters



Chiang Kai-shek

Chiang Kai-shek

Chinese Nationalist Leader

Tsai Ing-wen

Tsai Ing-wen

President of the Republic of China

Koxinga

Koxinga

King of Tungning

Yen Chia-kan

Yen Chia-kan

President of the Republic of China

Sun Yat-sen

Sun Yat-sen

Chinese Revolutionary Statesman

Zheng Zhilong

Zheng Zhilong

Chinese Admiral

Chiang Ching-kuo

Chiang Ching-kuo

President of the Republic of China

Sun Yun-suan

Sun Yun-suan

Premier of the Republic of China

Zheng Jing

Zheng Jing

King of Tungning

Lee Teng-hui

Lee Teng-hui

President of the Republic of China

Zheng Keshuang

Zheng Keshuang

King of Tungning

Gotō Shinpei

Gotō Shinpei

Japanese Politician

Seediq people

Seediq people

Taiwanese Indigenous People

Chen Shui-bian

Chen Shui-bian

President of the Republic of China

Morris Chang

Morris Chang

CEO of TSMC

Footnotes



  1. Olsen, John W.; Miller-Antonio, Sari (1992), "The Palaeolithic in Southern China", Asian Perspectives, 31 (2): 129–160, hdl:10125/17011.
  2. Jiao, Tianlong (2007), The neolithic of southeast China: cultural transformation and regional interaction on the coast, Cambria Press, ISBN 978-1-934043-16-5, pp. 91–94.
  3. "Foreign Relations of the United States". US Dept. of State. January 6, 1951. The Cairo declaration manifested our intention. It did not itself constitute a cession of territory.
  4. Chang, K.C. (1989), translated by W. Tsao, ed. by B. Gordon, "The Neolithic Taiwan Strait" (PDF), Kaogu, 6: 541–550, 569.
  5. Chang, Chun-Hsiang; Kaifu, Yousuke; Takai, Masanaru; Kono, Reiko T.; Grün, Rainer; Matsu'ura, Shuji; Kinsley, Les; Lin, Liang-Kong (2015). "The first archaic Homo from Taiwan". Nature Communications. 6 (6037): 6037.
  6. Jiao (2007), pp. 89–90.
  7. 李壬癸 [ Li, Paul Jen-kuei ] (Jan 2011). 1. 台灣土著民族的來源 [1. Origins of Taiwan Aborigines]. 台灣南島民族的族群與遷徙 [The Ethnic Groups and Dispersal of the Austronesian in Taiwan] (Revised ed.). Taipei: 前衛出版社 [Avanguard Publishing House]. pp. 46, 48. ISBN 978-957-801-660-6.
  8. Blust, Robert (1999), "Subgrouping, circularity and extinction: some issues in Austronesian comparative linguistics", in E. Zeitoun; P.J.K Li (eds.), Selected papers from the Eighth International Conference on Austronesian Linguistics, Taipei: Academia Sinica, pp. 31–94.
  9. Bellwood, Peter; Hung, Hsiao-Chun; Iizuka, Yoshiyuki (2011), "Taiwan Jade in the Philippines: 3,000 Years of Trade and Long-distance Interaction" (PDF), in Benitez-Johannot, Purissima (ed.), Paths of Origins: The Austronesian Heritage in the Collections of the National Museum of the Philippines, the Museum Nasional Indaonesia, and the Netherlands Rijksmuseum voor Volkenkunde, Singapore: ArtPostAsia, pp. 31–41, hdl:1885/32545, ISBN 9789719429203, pp. 35–37, 41.
  10. Jiao (2007), pp. 94–103.
  11. Tsang, Cheng-hwa (2000), "Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan", Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, 20: 153–158.
  12. Andrade, Tonio (2008f), "Chapter 6: The Birth of Co-colonization", How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press.
  13. Thompson, Lawrence G. (1964). "The earliest eyewitness accounts of the Formosan aborigines". Monumenta Serica. 23: 163–204. doi:10.1080/02549948.1964.11731044. JSTOR 40726116, p. 168–169.
  14. Knapp, Ronald G. (1980), China's Island Frontier: Studies in the Historical Geography of Taiwan, The University of Hawaii, p. 7–8.
  15. Rubinstein, Murray A. (1999), Taiwan: A New History, East Gate Books, p. 86.
  16. Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer, p. 82.
  17. Thompson, Lawrence G. (1964). "The earliest eyewitness accounts of the Formosan aborigines". Monumenta Serica. 23: 163–204. doi:10.1080/02549948.1964.11731044. JSTOR 40726116, p. 168–169.
  18. Thompson 1964, p. 169–170.
  19. Isorena, Efren B. (2004). "The Visayan Raiders of the China Coast, 1174–1190 Ad". Philippine Quarterly of Culture and Society. 32 (2): 73–95. JSTOR 29792550.
  20. Andrade, Tonio (2008), How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press.
  21. Jenco, Leigh K. (2020). "Chen Di's Record of Formosa (1603) and an Alternative Chinese Imaginary of Otherness". The Historical Journal. 64: 17–42. doi:10.1017/S0018246X1900061X. S2CID 225283565.
  22. Thompson 1964, p. 178.
  23. Thompson 1964, p. 170–171.
  24. Thompson 1964, p. 172.
  25. Thompson 1964, p. 175.
  26. Thompson 1964, p. 173.
  27. Thompson 1964, p. 176.
  28. Jansen, Marius B. (1992). China in the Tokugawa World. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-06-7411-75-32.
  29. Recent Trends in Scholarship on the History of Ryukyu's Relations with China and Japan Gregory Smits, Pennsylvania State University, p.13.
  30. Frei, Henry P.,Japan's Southward Advance and Australia, Univ of Hawaii Press, Honolulu, ç1991. p.34.
  31. Boxer, Charles. R. (1951). The Christian Century in Japan. Berkeley: University of California Press. OCLC 318190 p. 298.
  32. Andrade (2008), chapter 9.
  33. Strangers in Taiwan, Taiwan Today, published April 01, 1967.
  34. Huang, Fu-san (2005). "Chapter 6: Colonization and Modernization under Japanese Rule (1895–1945)". A Brief History of Taiwan. ROC Government Information Office.
  35. Rubinstein, Murray A. (1999). Taiwan: A New History. Armonk, NY [u.a.]: Sharpe. ISBN 9781563248153, p. 220–221.
  36. Rubinstein 1999, p. 240.
  37. Chen, Yingzhen (2001), Imperial Army Betrayed, p. 181.
  38. Rubinstein 1999, p. 240.
  39. Andrade (2008), chapter 3.
  40. Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer, p. 105–106.
  41. Hang, Xing (2010), Between Trade and Legitimacy, Maritime and Continent, p. 209.
  42. Wong 2017, p. 115.
  43. Hang 2010, p. 209.
  44. Hang 2010, p. 210.
  45. Hang 2010, p. 195–196.
  46. Hang 2015, p. 160.
  47. Shih-Shan Henry Tsai (2009). Maritime Taiwan: Historical Encounters with the East and the West. Routledge. pp. 66–67. ISBN 978-1-317-46517-1.
  48. Leonard H. D. Gordon (2007). Confrontation Over Taiwan: Nineteenth-Century China and the Powers. Lexington Books. p. 32. ISBN 978-0-7391-1869-6.
  49. Elliott, Jane E. (2002), Some Did it for Civilisation, Some Did it for Their Country: A Revised View of the Boxer War, Chinese University Press, p. 197.
  50. 去日本化「再中國化」:戰後台灣文化重建(1945–1947),Chapter 1. Archived 2011-07-22 at the Wayback Machine publisher: 麥田出版社, author: 黃英哲, December 19, 2007.
  51. Grajdanzev, A. J. (1942). "Formosa (Taiwan) Under Japanese Rule". Pacific Affairs. 15 (3): 311–324. doi:10.2307/2752241. JSTOR 2752241.
  52. "Taiwan history: Chronology of important events". Archived from the original on 2016-04-16. Retrieved 2016-04-20.
  53. Forsythe, Michael (July 14, 2015). "Taiwan Turns Light on 1947 Slaughter by Chiang Kai-shek's Troops". The New York Times.
  54. Han, Cheung. "Taiwan in Time: The great retreat". Taipei Times.
  55. Chan (1997), "Taiwan as an Emerging Foreign Aid Donor: Developments, Problems, and Prospects", Pacific Affairs, 70 (1): 37–56, doi:10.2307/2761227, JSTOR 2761227.
  56. "Ten Major Construction Projects - 台灣大百科全書 Encyclopedia of Taiwan".

References



  • Andrade, Tonio (2008f), "Chapter 6: The Birth of Co-colonization", How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press
  • Bellwood, Peter; Hung, Hsiao-Chun; Iizuka, Yoshiyuki (2011), "Taiwan Jade in the Philippines: 3,000 Years of Trade and Long-distance Interaction" (PDF), in Benitez-Johannot, Purissima (ed.), Paths of Origins: The Austronesian Heritage in the Collections of the National Museum of the Philippines, the Museum Nasional Indonesia, and the Netherlands Rijksmuseum voor Volkenkunde, Singapore: ArtPostAsia, pp. 31–41, hdl:1885/32545, ISBN 9789719429203.
  • Bird, Michael I.; Hope, Geoffrey; Taylor, David (2004), "Populating PEP II: the dispersal of humans and agriculture through Austral-Asia and Oceania" (PDF), Quaternary International, 118–119: 145–163, Bibcode:2004QuInt.118..145B, doi:10.1016/s1040-6182(03)00135-6, archived from the original (PDF) on 2014-02-12, retrieved 2007-04-12.
  • Blusse, Leonard; Everts, Natalie (2000), The Formosan Encounter: Notes on Formosa's Aboriginal Society – A selection of Documents from Dutch Archival Sources Vol. I & II, Taipei: Shung Ye Museum of Formosan Aborigines, ISBN 957-99767-2-4 and ISBN 957-99767-7-5.
  • Blust, Robert (1999), "Subgrouping, circularity and extinction: some issues in Austronesian comparative linguistics", in E. Zeitoun; P.J.K Li (eds.), Selected papers from the Eighth International Conference on Austronesian Linguistics, Taipei: Academia Sinica, pp. 31–94.
  • Borao Mateo, Jose Eugenio (2002), Spaniards in Taiwan Vol. II:1642–1682, Taipei: SMC Publishing, ISBN 978-957-638-589-6.
  • Campbell, Rev. William (1915), Sketches of Formosa, London, Edinburgh, New York: Marshall Brothers Ltd. reprinted by SMC Publishing Inc 1996, ISBN 957-638-377-3, OL 7051071M.
  • Chan (1997), "Taiwan as an Emerging Foreign Aid Donor: Developments, Problems, and Prospects", Pacific Affairs, 70 (1): 37–56, doi:10.2307/2761227, JSTOR 2761227.
  • Chang, K.C. (1989), translated by W. Tsao, ed. by B. Gordon, "The Neolithic Taiwan Strait" (PDF), Kaogu, 6: 541–550, 569, archived from the original (PDF) on 2012-04-18.
  • Ching, Leo T.S. (2001), Becoming "Japanese" – Colonial Taiwan and The Politics of Identity Formation, Berkeley: University of California Press., ISBN 978-0-520-22551-0.
  • Chiu, Hsin-hui (2008), The Colonial 'Civilizing Process' in Dutch Formosa, 1624–1662, BRILL, ISBN 978-90-0416507-6.
  • Clements, Jonathan (2004), Pirate King: Coxinga and the Fall of the Ming Dynasty, United Kingdom: Muramasa Industries Limited, ISBN 978-0-7509-3269-1.
  • Diamond, Jared M. (2000), "Taiwan's gift to the world", Nature, 403 (6771): 709–710, Bibcode:2000Natur.403..709D, doi:10.1038/35001685, PMID 10693781, S2CID 4379227.
  • Everts, Natalie (2000), "Jacob Lamay van Taywan: An Indigenous Formosan Who Became an Amsterdam Citizen", Ed. David Blundell; Austronesian Taiwan:Linguistics' History, Ethnology, Prehistory, Berkeley, CA: University of California Press.
  • Gates, Hill (1981), "Ethnicity and Social Class", in Emily Martin Ahern; Hill Gates (eds.), The Anthropology of Taiwanese Society, Stanford University Press, ISBN 978-0-8047-1043-5.
  • Guo, Hongbin (2003), "Keeping or abandoning Taiwan", Taiwanese History for the Taiwanese, Taiwan Overseas Net.
  • Hill, Catherine; Soares, Pedro; Mormina, Maru; Macaulay, Vincent; Clarke, Dougie; Blumbach, Petya B.; Vizuete-Forster, Matthieu; Forster, Peter; Bulbeck, David; Oppenheimer, Stephen; Richards, Martin (2007), "A Mitochondrial Stratigraphy for Island Southeast Asia", The American Journal of Human Genetics, 80 (1): 29–43, doi:10.1086/510412, PMC 1876738, PMID 17160892.
  • Hsu, Wen-hsiung (1980), "From Aboriginal Island to Chinese Frontier: The Development of Taiwan before 1683", in Knapp, Ronald G. (ed.), China's Island Frontier: Studies in the historical geography of Taiwan, University Press of Hawaii, pp. 3–29, ISBN 978-0-8248-0743-6.
  • Hu, Ching-fen (2005), "Taiwan's geopolitics and Chiang Ching-Kuo's decision to democratize Taiwan" (PDF), Stanford Journal of East Asian Affairs, 1 (1): 26–44, archived from the original (PDF) on 2012-10-15.
  • Jiao, Tianlong (2007), The neolithic of southeast China: cultural transformation and regional interaction on the coast, Cambria Press, ISBN 978-1-934043-16-5.
  • Katz, Paul (2005), When The Valleys Turned Blood Red: The Ta-pa-ni Incident in Colonial Taiwan, Honolulu, HA: University of Hawaii Press, ISBN 978-0-8248-2915-5.
  • Keliher, Macabe (2003), Out of China or Yu Yonghe's Tales of Formosa: A History of 17th Century Taiwan, Taipei: SMC Publishing, ISBN 978-957-638-608-4.
  • Kerr, George H (1966), Formosa Betrayed, London: Eyre and Spottiswoode, archived from the original on March 9, 2007.
  • Knapp, Ronald G. (1980), China's Island Frontier: Studies in the Historical Geography of Taiwan, The University of Hawaii
  • Leung, Edwin Pak-Wah (1983), "The Quasi-War in East Asia: Japan's Expedition to Taiwan and the Ryūkyū Controversy", Modern Asian Studies, 17 (2): 257–281, doi:10.1017/s0026749x00015638, S2CID 144573801.
  • Morris, Andrew (2002), "The Taiwan Republic of 1895 and the Failure of the Qing Modernizing Project", in Stephane Corcuff (ed.), Memories of the Future: National Identity issues and the Search for a New Taiwan, New York: M.E. Sharpe, ISBN 978-0-7656-0791-1.
  • Olsen, John W.; Miller-Antonio, Sari (1992), "The Palaeolithic in Southern China", Asian Perspectives, 31 (2): 129–160, hdl:10125/17011.
  • Rubinstein, Murray A. (1999), Taiwan: A New History, East Gate Books
  • Shepherd, John R. (1993), Statecraft and Political Economy on the Taiwan Frontier, 1600–1800, Stanford, California: Stanford University Press., ISBN 978-0-8047-2066-3. Reprinted 1995, SMC Publishing, Taipei. ISBN 957-638-311-0
  • Spence, Jonathan D. (1999), The Search for Modern China (Second Edition), USA: W.W. Norton and Company, ISBN 978-0-393-97351-8.
  • Singh, Gunjan (2010), "Kuomintang, Democratization and the One-China Principle", in Sharma, Anita; Chakrabarti, Sreemati (eds.), Taiwan Today, Anthem Press, pp. 42–65, doi:10.7135/UPO9781843313847.006, ISBN 978-0-85728-966-7.
  • Takekoshi, Yosaburō (1907), Japanese rule in Formosa, London, New York, Bombay and Calcutta: Longmans, Green, and co., OCLC 753129, OL 6986981M.
  • Teng, Emma Jinhua (2004), Taiwan's Imagined Geography: Chinese Colonial Travel Writing and Pictures, 1683–1895, Cambridge MA: Harvard University Press, ISBN 978-0-674-01451-0.
  • Tsang, Cheng-hwa (2000), "Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan", Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, 20: 153–158, doi:10.7152/bippa.v20i0.11751, archived from the original on 2012-03-25, retrieved 2012-06-07.
  • Wills, John E., Jr. (2006), "The Seventeenth-century Transformation: Taiwan under the Dutch and the Cheng Regime", in Rubinstein, Murray A. (ed.), Taiwan: A New History, M.E. Sharpe, pp. 84–106, ISBN 978-0-7656-1495-7.
  • Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer
  • Xiong, Victor Cunrui (2012), Emperor Yang of the Sui Dynasty: His Life, Times, and Legacy, SUNY Press, ISBN 978-0-7914-8268-1.
  • Zhang, Yufa (1998), Zhonghua Minguo shigao 中華民國史稿, Taipei, Taiwan: Lian jing (聯經), ISBN 957-08-1826-3.