Дараагийн мянган жилүүд буюу МЭӨ 7, 6-р мянганы үед Хассуна, Самарра, Халаф зэрэг чухал "шаазан" соёлууд бий болсон.Эдгээр соёлууд нь газар тариалан, мал аж ахуйг бүрэн нэвтрүүлж, эдийн засгийн ландшафтыг өөрчилснөөрөө ялгаатай байв.Архитектурын хувьд хамтын үр тарианы агуулахын эргэн тойронд төвлөрсөн томоохон нийтийн орон сууц зэрэг илүү төвөгтэй бүтэц рүү шилжих шилжилт байсан.Услалтын системийг нэвтрүүлсэн нь газар тариалангийн практикийг тогтвортой байлгахад зайлшгүй шаардлагатай технологийн томоохон дэвшлийг харуулсан.Соёлын динамик нь өөр өөр байсан бөгөөд Самаррагийн соёл нь жижиг, шатлал багатай нийгэмлэгүүдээс бүрддэг Халаф соёлоос ялгаатай нь нийгмийн тэгш бус байдлын шинж тэмдгүүдийг харуулсан.Үүний зэрэгцээ Убайдын соёл МЭӨ 7-р мянганы төгсгөлд Месопотамийн өмнөд хэсэгт үүссэн.Энэ соёлын хамгийн эртний мэдэгдэж буй газар бол Тел-эль-Оуэйли юм.Убайдын соёл нь боловсронгуй архитектур, усжуулалтыг хэрэгжүүлдгээрээ хүлээн зөвшөөрөгдсөн бөгөөд энэ нь газар тариалан нь хиймэл усны эх үүсвэрээс ихээхэн хамааралтай байсан бүс нутагт чухал шинэлэг зүйл юм.Убайдын соёл нэлээд өргөжин тэлж, магадгүй Халафын соёлыг өөртөө шингээж, Месопотамийн хойд хэсэг, зүүн өмнөд Анатоли, зүүн хойд Сирийн нутаг дэвсгэрт нөлөөгөө тайван замаар түгээсэн байж магадгүй юм.Энэ эрин үе нь харьцангуй шаталсан бус тосгоны нийгмээс илүү нарийн төвөгтэй хотын төвүүд болж өөрчлөгдсөнийг гэрчилсэн юм.МЭӨ 4-р мянганы эцэс гэхэд эдгээр хувьсан өөрчлөгдөж буй нийгмийн бүтцэд ноёрхогч элит анги бий болсон.Месопотамийн хамгийн нөлөө бүхий хоёр төв болох Урук, Тепе Гавра нар эдгээр нийгмийн өөрчлөлтөд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн.Тэд бичиг үсэг, төрийн тухай ойлголтыг аажмаар хөгжүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн.Түүхийн өмнөх үеийн соёлоос бичигдсэн түүхийн оргил руу шилжих энэхүү шилжилт нь хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн чухал үеийг тэмдэглэж, түүнээс хойшхи түүхэн үеүүдийн үндэс суурийг тавьсан юм.