ការធ្វើដំណើររបស់ Ferdinand Magellan

1505

ការធ្វើដំណើរដំបូង

1518

ស្តេច Charles I ផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ការធ្វើដំណើរ

1519

ការចាកចេញ

1519

ទីក្រុង Rio de Janeiro

1520

បះបោរ

1520

ច្រកសមុទ្រ Magellan

1521

ដីគោក

1521

ហ្វីលីពីន

1521

ការស្លាប់នៅក្នុងសមរភូមិ

1521

ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី

1521

ជុំវិញ Cape

1522

ការអត់ឃ្លាន

1522

ធ្វើដំណើរទៅផ្ទះ

1523

Epilogue

ការធ្វើដំណើររបស់ Ferdinand Magellan

បេសកកម្ម Magellan ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជាបេសកកម្ម Magellan-Elcano គឺជាការធ្វើដំណើរលើកដំបូងនៅជុំវិញពិភពលោក។វាគឺជាបេសកកម្មអេស្ប៉ាញសតវត្សទី 16 ដែលដំបូងត្រូវបានដឹកនាំដោយអ្នករុករក ជនជាតិព័រទុយហ្គាល់ Ferdinand Magellan ទៅកាន់ Moluccas ដែលបានចាកចេញពីប្រទេសអេស្ប៉ាញ ក្នុងឆ្នាំ 1519 ហើយបានបញ្ចប់នៅឆ្នាំ 1522 ដោយអ្នករុករកជនជាតិអេស្ប៉ាញ Juan Sebastián Elcano បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក ប៉ាស៊ីហ្វិក និងឥណ្ឌា។ circumnavigation នៃពិភពលោក។បេសកកម្មបានសម្រេចគោលដៅចម្បងរបស់ខ្លួន - ដើម្បីស្វែងរកផ្លូវខាងលិចទៅកាន់ Moluccas (កោះ Spice) ។កងនាវាបានចាកចេញពីប្រទេសអេស្បាញនៅថ្ងៃទី 20 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1519 ដោយបានធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក និងចុះទៅឆ្នេរសមុទ្រភាគខាងកើតនៃអាមេរិកខាងត្បូង ទីបំផុតបានរកឃើញច្រកសមុទ្រ Magellan ដែលអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេឆ្លងកាត់ទៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក (ដែល Magellan ដាក់ឈ្មោះ) ។កងនាវានេះបានបញ្ចប់ការឆ្លងកាត់ប៉ាស៊ីហ្វិកលើកដំបូង ដោយឈប់នៅ ហ្វីលីពីន ហើយទីបំផុតបានទៅដល់ Moluccas បន្ទាប់ពីពីរឆ្នាំ។នាវិកដែលខ្វះខាតច្រើនដែលដឹកនាំដោយ Juan Sebastián Elcano ទីបំផុតបានត្រឡប់ទៅប្រទេសអេស្ប៉ាញវិញនៅថ្ងៃទី 6 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1522 ដោយបានជិះទូកទៅខាងលិចឆ្លងកាត់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា បន្ទាប់មកនៅជុំវិញ Cape of Good Hope តាមរយៈទឹកដែលគ្រប់គ្រងដោយជនជាតិព័រទុយហ្គាល់ និងភាគខាងជើងតាមបណ្តោយឆ្នេរសមុទ្រអាហ្វ្រិកខាងលិចរហូតដល់ទីបញ្ចប់។ មកដល់ប្រទេសអេស្ប៉ាញ។កងនាវាដំបូងមានកប៉ាល់ចំនួន៥ និងបុរសប្រហែល២៧០នាក់។បេសកកម្មនេះបានប្រឈមមុខនឹងការលំបាកជាច្រើន រួមទាំងការប៉ុនប៉ងបំផ្លិចបំផ្លាញព័រទុយហ្គាល់ ការបះបោរ ភាពអត់ឃ្លាន ភាពវឹកវរ ខ្យល់ព្យុះ និងការជួបដោយអរិភាពជាមួយជនជាតិដើមភាគតិច។មានតែបុរស 30 នាក់និងកប៉ាល់មួយ (Victoria) បានបញ្ចប់ការធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅប្រទេសអេស្ប៉ាញ។Magellan ខ្លួនឯងបានស្លាប់នៅក្នុងសមរភូមិក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីន ហើយត្រូវបានស្នងតំណែងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងដោយមន្រ្តីជាបន្តបន្ទាប់ ដោយ Elcano នៅទីបំផុតបានដឹកនាំដំណើរត្រឡប់ទៅ Victoria ។បេសកកម្មនេះត្រូវបានផ្តល់មូលនិធិភាគច្រើនដោយស្តេច Charles I នៃប្រទេសអេស្ប៉ាញ ជាមួយនឹងក្តីសង្ឃឹមថា វានឹងរកឃើញផ្លូវភាគខាងលិចដែលមានផលចំណេញទៅកាន់ Moluccas ខណៈដែលផ្លូវភាគខាងកើតត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយព័រទុយហ្គាល់ក្រោមសន្ធិសញ្ញា Tordesillas ។ទោះបីជាបេសកកម្មស្វែងរកផ្លូវក៏ដោយ វាវែងជាង និងពិបាកជាងការរំពឹងទុក ដូច្នេះហើយវាមិនមានប្រយោជន៍សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មទេ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បេសកកម្មនេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសមិទ្ធិផលដ៏អស្ចារ្យបំផុតមួយក្នុងវិស័យនាវាចរណ៍ និងបានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងដល់ការយល់ដឹងរបស់អឺរ៉ុបអំពីពិភពលោក។

ទស្សនាហាង

ការប្រយុទ្ធគ្នារវាងទាហានព័រទុយហ្គាល់ Armada និងទាហានតួកគីនៅលើខ្នងសេះក្នុងទីក្រុង Goa ភាគខាងលិចប្រទេសឥណ្ឌា ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1505 Mar 1

ការធ្វើដំណើរដំបូង

Goa, India

នៅខែមីនាឆ្នាំ 1505 នៅអាយុ 25 ឆ្នាំ Magellan បានចុះឈ្មោះក្នុងកងនាវាចំនួន 22 ដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ Francisco de Almeida ជាឧបការីទីមួយនៃ ប្រទេសព័រទុយហ្គាល់ឥណ្ឌា ។ទោះបីជាឈ្មោះរបស់គាត់មិនបង្ហាញនៅក្នុងកាលប្បវត្តិក៏ដោយក៏វាត្រូវបានគេដឹងថាគាត់បានស្នាក់នៅទីនោះប្រាំបីឆ្នាំនៅ Goa, Cochin និង Quilon ។គាត់បានចូលរួមក្នុងសមរភូមិជាច្រើនរួមទាំងសមរភូមិ Cannanore ក្នុងឆ្នាំ 1506 ជាកន្លែងដែលគាត់បានរងរបួស។នៅឆ្នាំ 1509 គាត់បានប្រយុទ្ធនៅក្នុងសមរភូមិ Diu ។

▲

●

ស្តេច Charles I ផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ការធ្វើដំណើរ

Charles I ដែលជាស្តេចវ័យក្មេងនៃប្រទេសអេស្ប៉ាញ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1518 Mar 22

ស្តេច Charles I ផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ការធ្វើដំណើរ

Seville, Spain

បន្ទាប់ពីមានការស្នើរសុំរបស់គាត់ទៅកាន់កោះ Spice ដែលត្រូវបានបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀតដោយស្តេច Manuel នៃប្រទេសព័រទុយហ្គាល់ Magellan បានងាកទៅរក Charles I ដែលជាស្តេចវ័យក្មេងនៃប្រទេសអេស្ប៉ាញ (និងអនាគតអធិរាជរ៉ូម៉ាំងដ៏បរិសុទ្ធ) ។នៅក្រោមសន្ធិសញ្ញា Tordesillas ឆ្នាំ 1494 ព័រទុយហ្គាល់ បានគ្រប់គ្រងផ្លូវខាងកើតទៅកាន់ទ្វីបអាស៊ី ដែលធ្វើដំណើរជុំវិញទ្វីបអាហ្រ្វិក។Magellan ជំនួសវិញបានស្នើឱ្យទៅដល់កោះ Spice ដោយផ្លូវខាងលិច ដែលជាស្នាដៃដែលមិនធ្លាប់មាន។ដោយសង្ឃឹមថានេះនឹងផ្តល់ផលចំណេញជាផ្លូវពាណិជ្ជកម្មដ៏មានសារៈប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រទេសអេស្ប៉ាញ លោក Charles បានយល់ព្រមលើបេសកកម្មនេះ ហើយបានផ្តល់មូលនិធិភាគច្រើន។

▲

●

កងនាវារបស់ Magellan មានកប៉ាល់ចំនួន 5 ដែលផ្ទុកការផ្គត់ផ្គង់សម្រាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំនៃការធ្វើដំណើរ។ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1519 Sep 20

ការចាកចេញ

Sanlúcar de Barrameda, Spain

នៅថ្ងៃទី 10 ខែសីហា ឆ្នាំ 1519 កប៉ាល់ទាំងប្រាំនៅក្រោមការបញ្ជារបស់ Magellan បានចាកចេញពី Seville ហើយចុះពីទន្លេ Guadalquivir ទៅ Sanlúcar de Barrameda នៅមាត់ទន្លេ។នៅទីនោះពួកគេស្នាក់នៅច្រើនជាងប្រាំសប្តាហ៍។កងនាវាបានចាកចេញពីប្រទេសអេស្ប៉ាញនៅថ្ងៃទី 20 ខែកញ្ញាឆ្នាំ 1519 ដោយជិះទូកទៅខាងលិចឆ្លងកាត់មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិកឆ្ពោះទៅអាមេរិកខាងត្បូង។កងនាវារបស់ Magellan មានកប៉ាល់ចំនួន 5 ដែលផ្ទុកការផ្គត់ផ្គង់សម្រាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំនៃការធ្វើដំណើរ។នាវិកមានបុរសប្រហែល 270 នាក់។ភាគច្រើនជាជនជាតិអេស្ប៉ាញ ប៉ុន្តែប្រហែល 40 នាក់ជាជនជាតិព័រទុយហ្គាល់។

▲

●

Pedro Álvares Cabral បានទាមទារប្រេស៊ីលសម្រាប់ព័រទុយហ្គាល់ក្នុងឆ្នាំ 1500 20 ឆ្នាំមុនការធ្វើដំណើររបស់ Magellan ។ផ្ទាំងគំនូរឆ្នាំ 1922 នេះបង្ហាញពីការមកដល់របស់គាត់នៅ Porto Seguro និងការជួបដំបូងជាមួយជនជាតិដើម។ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1519 Dec 13

ទីក្រុង Rio de Janeiro

Rio de Janeiro, Brazil

នៅថ្ងៃទី 13 ខែធ្នូ កងនាវាបានទៅដល់ទីក្រុង Rio de Janeiro ប្រទេសប្រេស៊ីល ។ទោះបីជាទឹកដីព័រទុយហ្កាល់ក៏ដោយ ក៏ពួកគេមិនបានតាំងទីលំនៅជាអចិន្ត្រៃយ៍នៅទីនោះដែរ។ដោយមិនឃើញកប៉ាល់ព័រទុយហ្គាល់នៅកំពង់ផែ Magellan បានដឹងថាវានឹងមានសុវត្ថិភាពក្នុងការបញ្ឈប់។កងនាវាបានចំណាយពេល 13 ថ្ងៃនៅទីក្រុង Rio ក្នុងអំឡុងពេលដែលពួកគេបានជួសជុលកប៉ាល់របស់ពួកគេ ស្តុកទុកទឹក និងអាហារ (ដូចជាយ៉ាអួ ដំឡូងមី និងម្នាស់) ហើយបានប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកស្រុក។បេសកកម្មនេះបាននាំមកជាមួយពួកគេនូវចំនួនដ៏ច្រើននៃ trinkets ដែលមានបំណងសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម ដូចជាកញ្ចក់ សិតសក់ កាំបិត និងកណ្តឹង។អ្នកស្រុកបានផ្លាស់ប្តូរអាហារ និងទំនិញក្នុងស្រុកយ៉ាងងាយស្រួល (ដូចជារោមសេក) សម្រាប់របស់របរបែបនេះ។ក្រុមនាវិកក៏បានរកឃើញថាពួកគេអាចទិញអំណោយផ្លូវភេទពីស្ត្រីក្នុងតំបន់។ប្រវត្តិវិទូ Ian Cameron បានពណ៌នាអំពីពេលវេលារបស់នាវិកនៅទីក្រុង Rio ថាជា "ថ្ងៃបុណ្យនៃពិធីជប់លៀង និងបង្កើតស្នេហា"។នៅថ្ងៃទី 27 ខែធ្នូកងនាវាបានចាកចេញពីទីក្រុង Rio de Janeiro ។Pigafetta បានសរសេរថា ជនជាតិដើមមានការខកចិត្តដែលឃើញពួកគេចាកចេញ ហើយអ្នកខ្លះបានដើរតាមពួកគេនៅក្នុងទូកកាណូដែលព្យាយាមទាក់ទាញពួកគេឱ្យស្នាក់នៅ។

▲

●

បះបោរ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1520 Mar 30

បះបោរ

Puerto San Julian, Argentina

បន្ទាប់ពីបីខែនៃការស្វែងរក (រួមទាំងការចាប់ផ្តើមមិនពិតនៅក្នុងមាត់ទន្លេ Río de la Plata) លក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុបានបង្ខំឱ្យកងនាវាបញ្ឈប់ការស្វែងរករបស់ពួកគេដើម្បីរង់ចាំរដូវរងា។ពួកគេបានរកឃើញកំពង់ផែធម្មជាតិដែលមានជម្រកនៅកំពង់ផែ Saint Julian ហើយស្នាក់នៅទីនោះអស់រយៈពេលប្រាំខែ។មិនយូរប៉ុន្មានបន្ទាប់ពីការចុះចតនៅ St. Julian មានការប៉ុនប៉ងបះបោរដែលដឹកនាំដោយប្រធានក្រុមអេស្ប៉ាញ Juan de Cartagena, Gaspar de Quesada និង Luis de Mendoza ។Magellan ស្ទើរតែមិនអាចគ្រប់គ្រងការបះបោរបាន បើទោះបីជាមានពេលមួយបាត់បង់ការគ្រប់គ្រងលើនាវាចំនួន 3 ក្នុងចំណោម 5 គ្រឿងរបស់គាត់ទៅឱ្យពួក mutineers ក៏ដោយ។Mendoza ត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងអំឡុងពេលជម្លោះ ហើយ Magellan បានកាត់ទោស Quesada និង Cartagena ឱ្យកាត់ក្បាល និងវាយដំ។អ្នកឃុបឃិតថ្នាក់ក្រោមត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីធ្វើការលំបាកក្នុងការជាប់ច្រវាក់ក្នុងរដូវរងា ប៉ុន្តែក្រោយមកត្រូវបានដោះលែង។

▲

●

ការរកឃើញនៃច្រកសមុទ្រ Magellan នៅឆ្នាំ 1520 ។ ©Oswald Walters Brierly

1520 Nov 1

ច្រកសមុទ្រ Magellan

Strait of Magellan, Chile

ក្នុងរដូវរងារ កប៉ាល់មួយក្នុងចំណោមកប៉ាល់របស់កងនាវាគឺ Santiago បានបាត់បង់នៅក្នុងព្យុះមួយខណៈពេលដែលការស្ទង់មតិទឹកនៅក្បែរនោះ ទោះបីជាមិនមានបុរសណាម្នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ក៏ដោយ។បន្ទាប់ពីរដូវរងា កងនាវាបានបន្តការស្វែងរកផ្លូវទៅកាន់មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ 1520។ បីថ្ងៃក្រោយមក ពួកគេបានរកឃើញច្រកសមុទ្រមួយ ដែលនៅទីបំផុតនាំពួកគេទៅកាន់ច្រកសមុទ្រមួយ ដែលឥឡូវនេះគេស្គាល់ថាជាច្រកសមុទ្រ Magellan ដែលអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេឆ្លងកាត់ទៅកាន់ច្រកសមុទ្រ។ ប៉ាស៊ីហ្វិក។ខណៈពេលដែលកំពុងរុករកច្រកសមុទ្រ កប៉ាល់មួយក្នុងចំណោមកប៉ាល់ចំនួន 4 ដែលនៅសល់គឺ San Antonio បានបោះបង់ចោលកងនាវា ដោយត្រឡប់ទៅភាគខាងកើតប្រទេសអេស្ប៉ាញវិញ។កងនាវានេះបានទៅដល់ប៉ាស៊ីហ្វិកនៅចុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 1520។ ដោយផ្អែកលើការយល់ដឹងមិនពេញលេញនៃភូមិសាស្ត្រពិភពលោកនៅពេលនោះ ម៉ាក់ហ្សេឡែនរំពឹងថានឹងធ្វើដំណើរដ៏ខ្លីមួយទៅកាន់អាស៊ី ប្រហែលជាចំណាយពេលត្រឹមតែបីឬបួនថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។តាមពិត ការឆ្លងកាត់ប៉ាស៊ីហ្វិកចំណាយពេលបីខែម្ភៃថ្ងៃ។ការធ្វើដំណើរដ៏វែងឆ្ងាយបានហត់នឿយការផ្គត់ផ្គង់អាហារ និងទឹក ហើយបុរសប្រហែល ៣០ នាក់បានស្លាប់ ដែលភាគច្រើនដោយសារជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។Magellan ខ្លួនឯងនៅតែមានសុខភាពល្អ ប្រហែលជាដោយសារតែការផ្គត់ផ្គង់ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់នៃ quince ដែលត្រូវបានបម្រុងទុក។

▲

●

©Anonymous

1521 Mar 6

ដីគោក

Guam

នៅថ្ងៃទី 6 ខែមីនា ឆ្នាំ 1521 កងនាវាដែលហត់នឿយបានចុះចតនៅកោះ Guam ហើយត្រូវបានជួបដោយជនជាតិដើម Chamorro ដែលបានមកលើកប៉ាល់ ហើយយករបស់របរដូចជា កំរាលព្រំ កាំបិត និងទូករបស់កប៉ាល់។ប្រជាជន Chamorro ប្រហែលជាគិតថាពួកគេកំពុងចូលរួមក្នុងការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មមួយ (ដូចដែលពួកគេបានផ្តល់ការផ្គត់ផ្គង់មួយចំនួនដល់កងនាវារួចហើយ) ប៉ុន្តែនាវិកបានបកស្រាយសកម្មភាពរបស់ពួកគេថាជាការលួច។Magellan បានបញ្ជូនក្រុមវាយឆ្មក់ទៅច្រាំងសមុទ្រដើម្បីសងសឹក ដោយបានសម្លាប់បុរស Chamorro ជាច្រើននាក់ ដុតផ្ទះរបស់ពួកគេ និងប្រមូលយកទំនិញដែលលួច។

▲

●

ពិធីសាសនាកាតូលិកលើកដំបូងនៅប្រទេសហ្វីលីពីន ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1521 Mar 16

ហ្វីលីពីន

Limasawa, Philippines

នៅថ្ងៃទី 16 ខែមីនាកងនាវាបានទៅដល់ប្រទេស ហ្វីលីពីន ជាកន្លែងដែលពួកគេនឹងស្នាក់នៅរយៈពេលមួយខែកន្លះ។Magellan បានធ្វើជាមិត្តនឹងមេដឹកនាំក្នុងតំបន់នៅលើកោះ Limasawa ហើយនៅថ្ងៃទី 31 ខែមីនាបានប្រារព្ធពិធីអភិបូជាជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីនដោយដាំឈើឆ្កាងនៅលើភ្នំខ្ពស់បំផុតរបស់កោះនេះ។Magellan បានកំណត់អំពីការបំប្លែងអ្នកស្រុកទៅជា គ្រិស្តសាសនា ។ភាគច្រើនបានទទួលយកសាសនាថ្មីដោយងាយ ប៉ុន្តែកោះម៉ាថានបានជំទាស់។

▲

●

Lapu Lapu សម្លាប់ Magellan ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1521 Apr 27

ការស្លាប់នៅក្នុងសមរភូមិ

Mactan, Philippines

នៅថ្ងៃទី 27 ខែមេសា Magellan និងសមាជិកនាវិករបស់គាត់បានព្យាយាមបង្ក្រាបជនជាតិដើម Mactan ដោយកម្លាំង ប៉ុន្តែនៅក្នុងសមរភូមិបន្ត ជនជាតិអឺរ៉ុបត្រូវបានយកឈ្នះ ហើយ Magellan ត្រូវបានសម្លាប់ដោយ Lapulapu ដែលជាមេដើមនៅ Mactan ។

▲

●

©David Hueso

1521 Nov 1

ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី

Maluku Islands, Indonesia

បន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់គាត់ Magellan ត្រូវបានស្នងតំណែងដំបូងដោយសហមេបញ្ជាការ Juan Serrano និង Duarte Barbosa (ជាមួយនឹងមន្ត្រីជាច្រើននាក់ទៀតនៅពេលក្រោយ) ។កងនាវាបានចាកចេញពីប្រទេសហ្វីលីពីន (បន្ទាប់ពីការក្បត់ដោយបង្ហូរឈាមដោយអតីតសម្ព័ន្ធមិត្ត Rajah Humabon) ហើយនៅទីបំផុតបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ Moluccas ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 1521។ ដោយមានគ្រឿងក្រអូប ពួកគេបានព្យាយាមចេញដំណើរទៅកាន់ប្រទេសអេស្ប៉ាញក្នុងខែធ្នូ ប៉ុន្តែបានរកឃើញថានៅសល់តែមួយរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះ។ កប៉ាល់ពីរគឺ Victoria ជាប់សមុទ្រ។

▲

●

©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1521 Dec 21

ជុំវិញ Cape

Cape of Good Hope, Cape Penins

វិចតូរីយ៉ាបានចេញដំណើរតាមច្រកមហាសមុទ្រឥណ្ឌានៅថ្ងៃទី 21 ខែធ្នូឆ្នាំ 1521 ដែលបញ្ជាដោយ Juan Sebastián Elcano ។ដល់ថ្ងៃទី 6 ខែឧសភា ឆ្នាំ 1522 វិចតូរៀបានមូល Cape of Good Hope ដោយមានអង្ករសម្រាប់តែបាយប៉ុណ្ណោះ។

▲

●

នាវិក 20 នាក់បានស្លាប់ដោយការអត់ឃ្លាននៅថ្ងៃទី 9 ខែកក្កដាឆ្នាំ 1522 នៅពេលដែល Elcano បានដាក់ចូលទៅក្នុង Cape Verde ព័រទុយហ្គាល់សម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់។ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1522 Jul 9

ការអត់ឃ្លាន

Cape Verde

នាវិក 20 នាក់បានស្លាប់ដោយការអត់ឃ្លាននៅថ្ងៃទី 9 ខែកក្កដាឆ្នាំ 1522 នៅពេលដែល Elcano បានដាក់ចូលទៅក្នុង Cape Verde ព័រទុយហ្គាល់សម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់។នាវិកមានការភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលដឹងថាកាលបរិច្ឆេទពិតប្រាកដគឺថ្ងៃទី 10 ខែកក្កដាឆ្នាំ 1522 ដូចដែលពួកគេបានកត់ត្រាជារៀងរាល់ថ្ងៃនៃការធ្វើដំណើររយៈពេលបីឆ្នាំដោយមិនខកខាន។ពួកគេមិនមានបញ្ហាក្នុងការទិញពីដំបូងឡើយ ដោយប្រើរឿងគម្របដែលពួកគេកំពុងត្រឡប់ទៅអេស្ប៉ាញពីអាមេរិកវិញ។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជនជាតិព័រទុយហ្គាល់បានឃុំខ្លួនសមាជិកនាវិក 13 នាក់ បន្ទាប់ពីបានរកឃើញថា Victoria កំពុងដឹកគ្រឿងទេសពី East Indies ។Victoria បានរត់គេចខ្លួនជាមួយនឹងទំនិញ 26 តោននៃគ្រឿងទេស ( cloves និង cinnamon) ។

▲

●

Victoria ដែលជាកប៉ាល់តែមួយគត់នៃកងនាវារបស់ Magellan ដើម្បីបញ្ចប់ការរុករក។ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

1522 Sep 6

ធ្វើដំណើរទៅផ្ទះ

Sanlúcar de Barrameda, Spain

នៅថ្ងៃទី 6 ខែកញ្ញាឆ្នាំ 1522 Elcano និងនាវិកដែលនៅសល់នៃការធ្វើដំណើររបស់ Magellan បានមកដល់ Sanlúcar de Barrameda ក្នុងប្រទេសអេស្ប៉ាញតាមយន្តហោះ Victoria ស្ទើរតែបីឆ្នាំបន្ទាប់ពីពួកគេបានចាកចេញ។បន្ទាប់មកពួកគេបានជិះទូកតាមដងទន្លេទៅកាន់ Seville ហើយពីទីនោះទៅ Valladolid ជាកន្លែងដែលពួកគេបានបង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខអធិរាជ។នៅពេលដែល Victoria ដែលជាកប៉ាល់ដែលនៅរស់រានមានជីវិត និងជានាវាតូចបំផុតនៅក្នុងកងនាវានោះ បានត្រឡប់ទៅកំពង់ផែនៃការចាកចេញវិញ បន្ទាប់ពីបានបញ្ចប់ការហោះហើរជុំវិញផែនដីជាលើកដំបូង មានតែបុរស 18 នាក់ប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោមបុរស 270 នាក់ដំបូងនៅលើយន្តហោះ។បន្ថែមពីលើជនជាតិអឺរ៉ុបដែលត្រលប់មកវិញ Victoria បានជិះលើជនជាតិ Moluccans បីនាក់ដែលបានជិះនៅ Tidore ។

▲

●

1523 Jan 1

Epilogue

Spain

Magellan មានភាពល្បីល្បាញដោយសារជំនាញនាវាចរណ៍ និងភាពអត់ធ្មត់របស់គាត់។ការធ្វើនាវាចរណ៍ជាលើកដំបូងត្រូវបានគេហៅថា "ការធ្វើដំណើរតាមសមុទ្រដ៏អស្ចារ្យបំផុតនៅក្នុងយុគសម័យនៃការរកឃើញ" និងសូម្បីតែ "ការធ្វើដំណើរតាមសមុទ្រដ៏សំខាន់បំផុតដែលមិនធ្លាប់មាន" ។ការកោតសរសើរចំពោះសមិទ្ធិផលរបស់ Magellan អាចត្រូវបានពង្រឹងតាមពេលវេលាដោយការបរាជ័យនៃបេសកកម្មជាបន្តបន្ទាប់ដែលព្យាយាមតាមដានផ្លូវរបស់គាត់ ដោយចាប់ផ្តើមជាមួយបេសកកម្ម Loaísa ក្នុងឆ្នាំ 1525 (ដែលមានលក្ខណៈពិសេសរបស់ Juan Sebastián Elcano ជាអ្នកបញ្ជាទីពីរ) ។បេសកកម្មបន្ទាប់ដើម្បីបញ្ចប់ការរុករកដោយជោគជ័យដែលដឹកនាំដោយ Francis Drake នឹងមិនកើតឡើងរហូតដល់ឆ្នាំ 1580 58 ឆ្នាំបន្ទាប់ពីការត្រឡប់មកវិញនៃ Victoria ។Magellan បានដាក់ឈ្មោះឱ្យមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក (ដែលជារឿយៗត្រូវបានគេហៅថាសមុទ្រ Magellan ក្នុងកិត្តិយសរបស់គាត់រហូតដល់សតវត្សទីដប់ប្រាំបី) ហើយឱ្យឈ្មោះរបស់គាត់ទៅច្រកសមុទ្រ Magellan ។ទោះបីជា Magellan មិនបានរស់រានមានជីវិតពីការធ្វើដំណើរនេះក៏ដោយ គាត់បានទទួលការទទួលស្គាល់ច្រើនជាង Elcano ចាប់តាំងពី Magellan ជាអ្នកចាប់ផ្តើមវា ព័រទុយហ្គាល់ចង់ទទួលស្គាល់អ្នករុករកព័រទុយហ្គាល់ ហើយអេស្ប៉ាញខ្លាចជាតិនិយម Basque ។

▲

●

Appendices

APPENDIX 1

How Did the Caravel Change the World?

APPENDIX 2

Technology of the Age of Exploration

Characters

Holy Roman Emperor

Portuguese Explorer

Castilian Explorer

Juan de Cartagena

Spanish Explorer

Portuguese Explorer

Mactan Datu

References

The First Voyage Round the World, by Magellan, full text, English translation by Lord Stanley of Alderley, London: Hakluyt, [1874] – six contemporary accounts of his voyage
Guillemard, Francis Henry Hill (1890), The life of Ferdinand Magellan, and the first circumnavigation of the globe, 1480–1521, G. Philip, retrieved 8 April 2009
Zweig, Stefan (2007), Conqueror of the Seas – The Story of Magellan, Read Books, ISBN 978-1-4067-6006-4