اشغال اوایل دوره نوسنگی در بین النهرین، مانند دوره اپی پالئولیتیک قبلی، محدود به نواحی کوهپایه‌ای کوه‌های توروس و زاگرس و بخش بالایی دره‌های دجله و فرات است. دوره نوسنگی پیش از سفال A (PPNA) قبل از میلاد) شاهد معرفی کشاورزی بود، در حالی که قدیمی ترین شواهد برای اهلی کردن حیوانات به گذار از PPNA به دوران نوسنگی پیش از سفال B (PPNB، 8700-6800 پ.م.) در پایان هزاره 9 قبل از میلاد برمی گردد.این دوره که عمدتاً بر منطقه بین النهرین - مهد تمدن متمرکز بود - شاهد ظهور کشاورزی، شکار شکار وحشی و آداب و رسوم تدفین منحصر به فرد بود که در آن اجساد در زیر طبقات خانه ها دفن می شدند.^[1]کشاورزی سنگ بنای بین‌النهرین نوسنگی پیش از سفال بود.اهلی شدن گیاهانی مانند گندم و جو، همراه با کشت محصولات مختلف، منجر به ایجاد سکونتگاه های دائمی شد.این انتقال در سایت‌هایی مانند ابوحریره و موریبت ثبت شده است که همچنان از چاه ناتوفیان به PPNB اشغال می‌شدند.^[2] قدیمی‌ترین مجسمه‌های تاریخی و ساختمان‌های سنگی دایره‌ای تا کنون از گوبکلی تپه در جنوب شرقی ترکیه به PPNA/PPNB اولیه برمی‌گردد و به گفته حفاری، تلاش‌های جمعی جامعه بزرگی از شکارچیان-جمع‌آوران را نشان می‌دهد.^[3]جریکو، یکی از مهم ترین سکونتگاه های دوره نوسنگی پیش از سفال A (PPNA)، اولین شهر جهان در حدود 9000 سال قبل از میلاد در نظر گرفته می شود.^[4] جمعیتی بین 2000 تا 3000 نفر را در خود جای داده بود که توسط یک دیوار سنگی و برج بزرگ محافظت می شد.هدف از ساخت دیوار مورد بحث است، زیرا شواهد روشنی از جنگ قابل توجه در این دوره وجود ندارد.^[5] برخی تئوری ها نشان می دهند که این دیوار برای محافظت از منابع ارزشمند نمک جریکو ساخته شده است.^[6] نظریه دیگری بیان می کند که این برج با سایه کوه مجاور در انقلاب تابستانی همسو شده است، که نماد قدرت و حمایت از سلسله مراتب حاکم بر شهر است.^[7]