زمانی که تأثیر برنامه اصلاحات میخائیل گورباچف ​​در اتحاد جماهیر شوروی در بلغارستان در اواخر دهه 1980 احساس شد، کمونیست ها، مانند رهبرشان، آنقدر ضعیف شده بودند که در برابر تقاضای تغییر برای مدت طولانی مقاومت کنند.در نوامبر 1989 تظاهراتی در مورد مسائل زیست محیطی در صوفیه برگزار شد و به زودی به یک کمپین عمومی برای اصلاحات سیاسی تبدیل شد.کمونیست ها با خلع ژیوکوف و جایگزینی پتار ملادینوف به جای او واکنش نشان دادند، اما این امر تنها برای آنها مهلت کوتاهی به همراه داشت.در فوریه 1990 حزب کمونیست به طور داوطلبانه از انحصار قدرت دست کشید و در ژوئن 1990 اولین انتخابات آزاد از سال 1931 برگزار شد.نتیجه بازگشت حزب کمونیست به قدرت بود، که اکنون از جناح تندرو خود جدا شده و به حزب سوسیالیست بلغارستان تغییر نام داده است.در ژوئیه 1991 قانون اساسی جدیدی تصویب شد که در آن سیستم حکومتی به عنوان جمهوری پارلمانی با رئیس جمهور منتخب مستقیم و نخست وزیر پاسخگو به قوه مقننه تثبیت شد.بلغارستان مانند دیگر رژیم‌های پساکمونیستی در اروپای شرقی، گذار به سرمایه‌داری را دردناک‌تر از حد انتظار می‌دانست.اتحادیه ضد کمونیستی نیروهای دموکراتیک (UDF) روی کار آمد و بین سال‌های 1992 و 1994 دولت بروف خصوصی‌سازی زمین و صنعت را از طریق صدور سهام در شرکت‌های دولتی به همه شهروندان انجام داد، اما اینها با بیکاری گسترده همراه شد که غیررقابتی بود. صنایع شکست خورد و وضعیت عقب مانده صنعت و زیرساخت بلغارستان آشکار شد.سوسیالیست ها خود را مدافع فقرا در برابر افراط و تفریط بازار آزاد معرفی می کردند.واکنش منفی علیه اصلاحات اقتصادی به ژان ویدنوف از BSP اجازه داد تا در سال 1995 کار خود را آغاز کند. در سال 1996 دولت BSP نیز با مشکلاتی روبرو بود و در انتخابات ریاست جمهوری آن سال، پتار استویانوف از UDF انتخاب شد.در سال 1997 دولت BSP سقوط کرد و UDF به قدرت رسید.با این حال، بیکاری همچنان بالا بود و رای دهندگان به طور فزاینده ای از هر دو حزب ناراضی شدند.در 17 ژوئن 2001، سیمئون دوم، پسر تزار بوریس سوم و خود رئیس دولت سابق (به عنوان تزار بلغارستان از 1943 تا 1946)، در انتخابات پیروز شد.حزب تزار - جنبش ملی سیمئون دوم ("NMSII") - 120 کرسی از 240 کرسی پارلمان را به دست آورد.محبوبیت سیمئون در طول حکومت چهار ساله اش به عنوان نخست وزیر به سرعت کاهش یافت و حزب BSP در انتخابات سال 2005 پیروز شد، اما نتوانست یک دولت تک حزبی تشکیل دهد و مجبور شد به دنبال ائتلاف باشد.در انتخابات پارلمانی در جولای 2009، حزب راست‌گرای بویکو بوریسف، شهروندان برای توسعه اروپایی بلغارستان، نزدیک به 40 درصد آرا را به دست آورد.از سال 1989 بلغارستان انتخابات چند حزبی برگزار کرده و اقتصاد خود را خصوصی کرده است، اما مشکلات اقتصادی و موجی از فساد بیش از 800000 بلغارستان، از جمله بسیاری از متخصصان واجد شرایط، را به مهاجرت در یک "فرار مغزها" سوق داده است.بسته اصلاحی ارائه شده در سال 1997 رشد اقتصادی مثبت را احیا کرد، اما منجر به افزایش نابرابری اجتماعی شد.نظام سیاسی و اقتصادی پس از سال 1989 عملاً نتوانست هم استانداردهای زندگی را بهبود بخشد و هم رشد اقتصادی ایجاد کند.بر اساس نظرسنجی پروژه جهانی نگرش Pew در سال 2009، 76 درصد از بلغارها گفتند که از سیستم دموکراسی ناراضی هستند، 63 درصد فکر می کردند که بازارهای آزاد وضعیت مردم را بهتر نمی کند و تنها 11 درصد از بلغارها موافق بودند که مردم عادی از مزایای این سیستم بهره مند شده اند. تغییرات در سال 1989. ^[60] علاوه بر این، متوسط ​​کیفیت زندگی و عملکرد اقتصادی در واقع پایین تر از دوران سوسیالیسم تا اوایل دهه 2000 (دهه) باقی ماند.^[61]بلغارستان در سال 2004 به عضویت ناتو و در سال 2007 به عضویت اتحادیه اروپا درآمد. در سال 2010 از بین 181 کشور در فهرست جهانی شدن در رتبه 32 (بین یونان و لیتوانی) قرار گرفت.آزادی بیان و مطبوعات توسط دولت محترم شمرده می شود (از سال 2015)، اما بسیاری از رسانه ها در اختیار تبلیغ کنندگان و صاحبان اصلی با برنامه های سیاسی هستند.^[62] نظرسنجی‌هایی که هفت سال پس از پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا انجام شد، نشان داد که تنها 15 درصد از بلغارها احساس می‌کنند که شخصاً از عضویت سود برده‌اند.^[63]